📜
ရူပ သင်္ဂဟ ပရမတ္ထဒီပနီ
၁၅၆။ ဧဝံ ¶ စိတ္တစေတသိကေ ဒွီဟိ ပဘေဒပ္ပဝတ္တီဟိ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယထာနုပ္ပတ္တံ ရူပံ ဒဿေန္တော အာဒိဂါထ မာဟ။ တတ္ထ ဧတံ ပရိမာဏံ အဿာတိ ဧတ္တာဝံ။ တေန ဧတ္တဝတာ။ နိပါတပဒံဝါ ဧတံ။ ဟိ သဒ္ဒေါ ပဒပူရဏေ။ ပဘေဒေါစ ပဝတ္တိစ ပဘေဒပ္ပဝတ္တိယော။ တာဟိ သဟ ယေ ဝတ္တန္တိ တေ သပ္ပဘေဒပ္ပဝတ္တိကာ။ ဧတ္တာဝတာ သပ္ပဘေဒပ္ပဝတ္တိကာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ မယာ ဝိဘတ္တာ။ ဣဒါနိ ရူပံ ပဝုစ္စတီတိ ယောဇနာ။ သင်္ခေပတော ဥဒ္ဒိသနံ ကထနံ သမုဒ္ဒေသော။ သမုဒ္ဒိဋ္ဌဿ ရူပဿ ပုန ဝိဘဇနံ ဝိဘာဂေါ။ သမုဋ္ဌာတိ ရူပံ ဧတေနာတိ သမုဋ္ဌာနံ။ ကမ္မာဒိ။ ကလာ ဝုစ္စန္တိ အဝယဝါ။ တာ အပ္ပေန္တိ ပဝိသန္တိ ဧတ္ထာတိ ကလာပေါ။ ပိဏ္ဍီတိ အတ္ထော။ ပဝတ္တိက္ကမတောတိ ဥပ္ပတ္တိက္ကမတော။ သလက္ခဏတော သသမ္ဘာရတောစ မဟန္တာနိ ဟုတွာ ဘဝန္တိ ပါတုဘဝန္တီတိ မဟာဘူတာနိ။ တာနိ ဟိ အတ္တနော သဘာဝတောပိ မဟန္တာနိဧဝ ဟုတွာ ပါတုဘဝန္တိ ဥပါဒါရူပါနိ ဥပါဒါယာတိ။
[၁၇၅] ဝိဘာဝနိယံ ပန မဟာဋီကာယဉ္စ
‘‘သသမ္ဘာရဓာတုဝသေနာတိ’’ ဝုတ္တံ။ တံ အနုပပန္နံ။
န ဟိ သသမ္ဘာရဝတ္ထုဝသေနေဝ တေသံ အယံ ဝေါဟာရော ပဝတ္တောတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။ နစ သလက္ခဏတော မဟတ္တေန ဝိနာ တေသံ သသမ္ဘာရတော မဟတ္တံနာမ သမ္ဘဝတီတိ။ တသ္မာ ယံ တေသံ ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယဗဒ္ဓသန္တာနေသု ပထဝိပဗ္ဗတာဒိဝသေန သမုဒ္ဒေ မစ္ဆကစ္ဆပါဒိဝသေန သသမ္ဘာရတော မဟတ္တံ။ တံပိ သလက္ခဏမဟတ္တမူလကမေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ မဟာဘူတာတိဝါ လောကေ ဝိသံဝါဒ ကဋ္ဌေန မာယာကာရာဝါ အာဝိသနဂဟဏေသု အစိန္တေယျဋ္ဌာနဋ္ဌေန ယက္ခာဒယောဝါ ဝဉ္စကဋ္ဌေန ယက္ခိနိယောဝါ ဝုစ္စန္တိ။ တေနေဝဋ္ဌေန တေဟိ သဒိသတ္တာ ဣမာနိပိ မဟာဘူတာဝိယာတိ မဟာဘူတာနိ။ ဥဘယတ္ထပိစ ¶ မဟန္တာနိ အဘူတာနိ အဗ္ဘုတာနိဝါ ဧတေသူတိ နိဗ္ဗစနံ ယုဇ္ဇတိယေဝ။
[၁၇၆] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ယက္ခိနိံ ဝိသုံ ဥပမာမတ္တံ ကတွာ ‘‘မနာပဝဏ္ဏသဏ္ဌာနာ ဒီဟိဝါ သတ္တာနံ ဝဉ္စိကာ ယက္ခိနီအာဒယော ဝိယ မနာပ ဣတ္ထိပုရိသရူပဒဿနာဒိနာ သတ္တာနံ ဝဉ္စကတ္တာ မဟန္တာနိ အဘူတာနိ ဧတေသူတိ မဟာဘူတာတိ’’ ဝုတ္တံ။ တံ အဋ္ဌကထာ ယ န သမေတိ။
အဋ္ဌကထာယဉှိ မဟာဘူတသာမညတောတိ ပဒဿ ဝိတ္ထာရေ ဧဝ မာယာကာရော ယက္ခော ယက္ခိနီတိ တယော မဟာဘူတာ ဝုတ္တာတိ။ စတုန္နဉ္စမဟာဘူတာနန္တိ ဥပယောဂတ္ထေ သာမိဝစနံ။ ဥပါဒါယာတိ ဒဠှံ နိဿာယ။ ပဝတ္တန္တိ ပါဌသေသော။ ဥပါဒါယ ရူပန္တိဝါ သမာသပဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
[၁၇၇] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ဥပါဒါယ ပဝတ္တံ ရူပံ ဥပါဒါရူပန္တိ’’ ဝုတ္တံ။ တံ ဣဓ န ယုဇ္ဇတိ။
န ဟိ ဣမသ္မိံ ပါဌေ ကတ္ထစိ ယကာရဝိရဟော ဒိဋ္ဌော။ တထာ ဟိ မူလဋီကာယံ ဥပါဒါယတိ နိဿယတီတိ ဥပါဒါယံ။ တမေဝ ရူပန္တိပိ ဝုတ္တံ။ ပထယတီတိ ပထဝီ။ သဟဇာတရူပါနံ ပတိဋ္ဌာန ဘာဝေန ပက္ခာယတိ ဥပဋ္ဌာတီတိ အတ္ထော။ ပုထု မဟန္တီ ဟုတွာ ဇာယတီတိပိ ပထဝီ။ ပကာရေန ထဝီယတိ သဗ္ဗေသံ ရူပသမ္ဘာရာနံ အဓိဋ္ဌာနတ္တာ။ အယံ တေသံ အဓိဋ္ဌာနာ ပတိဋ္ဌာနာ ဝတ္ထုဘူတာ ဘူမိ ဘူတာတိအာဒိနာ နာနာပ္ပကာရေန ဂုဏပဒေန အဘိတ္ထဝီယတီတိ ပထဝီ။ သာဧဝ နိသတ္တနိဇီဝဋ္ဌေန ဓာတူတိ ပထဝီဓာတု။ အာပေတိ သဟဇာတရူပါနိ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ၊ အပ္ပာယတိ ဝါ တာနိ သုဋ္ဌု ဗြူဟေတိ ဝဍ္ဎေတီတိ အာပေါ။ တာနိဝါ အဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ ကတွာ ဘုသော ပါတိ ရက္ခတိ၊ ပိဝတိဝါ ဝိဝန္တော ဝိယ တာနိ သင်္ဂဏှတိ သမ္ပိဏ္ဍေတီတိ အာပေါ။ သောယေဝ ဓာတူတိ အာပေါဓာတု။ တေ ဇတိ တိက္ခဘာဝေန သမုဇ္ဇလန္တော ဝိယ သဟဇာတဓမ္မာနံ မဇ္ဈေ ပကာသတိ၊ ¶ တေဇေတိဝါ နိသေတိ သဟဇာတဓမ္မေ တိက္ခထာမ ဗလေ ကရောတိ၊ ပရိပါစေတိဝါ ဥသ္မာပေတီတိ တေဇော၊ သော ဧဝ ဓာတူတိ တေဇောဓာတု။ ဝါယတိ သမီရေတိ ဒေသန္တရုပ္ပတ္တိ ဟေတုဘာဝေန ဘူတသင်္ဃာဋံ ဒေသန္တရံ ဂမေတီတိ ဝါယော။ ဝါယတိ ဝါ သဟဇာတဓမ္မေ အပတမာနေ ကတွာ ဝဟတီတိ ဝါယော။ သောဧဝ ဓာတူတိ ဝါယောဓာတု။ တတ္ထ ကက္ခဠလက္ခဏာ ပထဝီ။ အာဗန္ဓနလက္ခဏော အာပေါ။ ဥဏှတ္တလက္ခဏော တေဇော။ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏော ဝါယော။ ဧတ္ထ သိယာ၊ ကသ္မာ ပထဝီ ကက္ခဠလက္ခဏာတိ ဝုတ္တာ။ နနု သာ မုဒုဘူတာပိ ဟောတီတိ။ သစ္စံ၊ မုဒုဘူတာပိ ပန သာ သေသဘူတတ္တယံ ဥပါဒါယ ကက္ခဠာ တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ အညမညံ ဥပါဒါယေဝ ပန အယံမုဒု အယံ ကက္ခဠာတိ ဘဝတိ။ တေနေဝ မုဒုကက္ခဠာနံ ဒီဃရဿာနံ ဝိယ အနဝဋ္ဌာနတာ ဟောတိ။ မုဒုဘူတာပိ ဟိ တတော မုဒုတရံ ပတွာ ကက္ခဠာနာမ ဇာတာ။ ကက္ခဠာပိ ကက္ခဠတရံ ပတွာ မုဒုဘူတာနာမ ဇာတာတိ။ အာဗန္ဓနလက္ခဏော အာပေါတိ ဝုတ္တော။ သောစ ပကတိဥဒကေ အဓိမတ္တောတိ ပကတိဥဒကံ ဗဒ္ဓံ ဃနီဘူတမေဝ သိယာတိ စေ။ န။ အာဗန္ဓိတဗ္ဗာယ ပထဝိယာ တတ္ထ ပရိဒုဗ္ဗလတ္တာတိ၊ ယတ္ထ ပန ပထဝီ ဗလဝတီ ဟောတိ တတ္ထေဝ သော ဗဒ္ဓတရံ အာဗန္ဓတီတိ။ ဥဏှတ္တ လက္ခဏော တေဇောတိ ဝုတ္တော။ ဧဝဉ္စသတိ သီတဘာဝေါ တေဇောယေဝ န သိယာတိ စေ။ န။ ဥသတိ ဒဟတိ ပရိပါစေတိ ပရိဏ တဘာဝံ ဂမေတီတိ ဥဏှောနာမ။ သီတဘာဝေါစ ဒဟတိ ပရိပါစေတိ တဗ္ဘာဝံ ဂမေတိယေဝါတိ။ ဝုတ္တဉ္စ မူလဋီကာယံ တေဇောဧဝ ဟိ သီတံ။ ဟိမပါတသမယာဒီသု သီတဿ ပရိပါစကတာဒဿန တောတိ။ ဝိတ္ထမ္ဘန လက္ခဏော ဝါယောတိ ဝုတ္တော။ သော ပန ဃန ထဒ္ဓေသု သိလာထမ္ဘာဒီသု နလဗ္ဘတီတိ စေ။ န။ တတ္ထ ဟိ ပထဝီ အတ္တနာ သဟဇာတဝါယုဝိတ္ထမ္ဘနံ လဘိတွာ ထာမပ္ပတ္တာ ထိရတရပ္ပတ္တာစ ဟုတွာ ဝဟတီတိ။ စက္ခတီတိ စက္ခု။ သမဝိသမံ အာစိက္ခတိ သမဝိသမဇာနနဿ တမ္မူလကတ္တာ။ ရူပံဝါ အဿာဒေတိ အာပါတံ အာဂတာဂတဿ ရူပဿ အနိရာကရဏတော။ တံဝါ ဝိဘာဝေတီတိ အတ္ထော။ သုဏာတီတိ သောတံ။ သုဏန္တိ သုယျန္တိဝါ ဧတေ နာတိ ¶ သောတံ။ ဃာယတီတိ ဃာနံ။ ဃာယန္တိ ဃာယိယန္တိဝါ ဧတေနာတိ ဃာနံ။ ဇီဝိတနိမိတ္တံ ရသော ဇီဝိတန္တိ ဝုစ္စတိ။ တသ္မိံ နိန္နတာယ တံ အဝှာယတီတိ ဇိဝှာ။ အထဝါ။ ဇီဝိတံ ဝဟတိ ဧတာယဝါ တံ ဝဟန္တိ ပဝတ္တေန္တိ ဇီဝိတဝုတ္တိသမ္ပာဒနတ္တာတိ ဇိဝှာ။ ဇီတိဝါ ဇယော ပရာဇယောဝါ ဝုစ္စတိ။ တဒုဘယံ ဝဟတိ ဝဟန္တိဝါ ဧတာယာတိ ဇိဝှာ။ သသမ္ဘာရဇိဝှာ။ ယထာဟ –
ပုရိသဿ ဟိ ဇာတဿ၊ ကုဒါရီ ဇာယတေ မုခေ၊
ယာယ ဆိန္ဒတိ အတ္တာနံ၊ နရော ဒုဗ္ဘာသိတံ ဘဏန္တိ။
ဣဓ ပန တံ သဟစရိတတ္တာ ဇိဝှာတိ ပသာဒရူပမော ဝုစ္စတိ။ ကုစ္ဆိတာနံ ကေသာဒီနံ ပါပဓမ္မာနဉ္စ အာယော ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနန္တိ ကာယော။ သသမ္ဘာရကာယော။ ဣဓ ပန တံ သဟစရိတော ပသာဒ ကာယောဧဝ အဓိပ္ပေတော။ ပသီဒန္တီတိ ပသာဒါ။ ပသီဒန္တိ ဝါ ဧတ္ထ စန္ဒမဏ္ဍလာဒီနိ အာရမ္မဏနိမိတ္တာနိ တတ္ထ သံသီဒမာနာနိ ဝိယ သရူပတော သန္ဒိဿန္တီတိ ပသာဒါ၊ သုပရိသုဒ္ဓအာဒါသမဏ္ဍသဒိသာ ကမ္မဇမဏ္ဍာ။ ဣမေ ပန ပဉ္စ ဒဋ္ဌုကာမတာဒိ နိဒါန ကမ္မသမုဋ္ဌာန ဘူတပသာဒ လက္ခဏာ ရူပါဒိ အဘိဃာတာရဟ ဘူတပသာဒလက္ခဏာ ဝါ စက္ခုပသာဒါဒယော ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တတ္ထ စက္ခု တာဝ သေတမဏ္ဍလ ပရိက္ခိတ္တဿ ကဏှမဏ္ဍလဿ မဇ္ဈေ ဦကာသိရပမာဏေ အတိမုခေ ဌိတာနံ သရီရသဏ္ဌာနုပ္ပတ္တိ ပဒေသဘူတေ ဒိဋ္ဌမဏ္ဍလေ တေလမိဝ သတ္တပိစုပဋလာနိ သတ္တအက္ခိပဋလာနိ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ။ သောတံ သောတဗိလဗ္ဘန္တရေ အင်္ဂုလိဝေဌနာကာရံ ဥပစိတတနုတမ္ဗလောမံ ပဒေသံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ။ ဃာနံ နာသိကဗ္ဘန္တရေ အဇပဒသဏ္ဌာနံ ပဒေသံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ။ ဇိဝှာ သသမ္ဘာရ ဇိဝှာမဇ္ဈေ ဥပ္ပလ ဒလဂ္ဂ သဏ္ဌာနံ ပဒေသံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ။ ကာယော ပန မဟန္တိ ယာ ကပ္ပာသ ပဋလဝဋ္ဋိယံ အာသိတ္တတေလံဝိယ ထပေတွာ ပါစက တေဇဿ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌာနံ ကေသဂ္ဂ လောမဂ္ဂ နခဂ္ဂ သုက္ခစမ္မာနိစ အဝသေသံ သကလသရီရံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတီတိ။ တေ ပန ပဉ္စ ယထာရဟံ ပဉ္စဒွါရိကစိတ္တာနံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓေန္တိ။ တေသုစ ဧကေကဿ စတဿော စတဿော ဓာတုယော သန္ဓာရဏအာဗန္ဓန ပရိပါစန သမုဒီရဏ ကိစ္စေဟိ ဥပကာရံ ကရောန္တိ။ ယထာခတ္တိ ယကုမာရဿ ¶ စတဿော ဓာတိယော ဓာရဏ နဟာပန မဏ္ဍန ဗီဇန ကိစ္စေဟီတိ။ ဥတုစိတ္တာဟာရာစ နံ ဥပတ္ထမ္ဘေန္တိ။ ယထာ တံ ခတ္တိယကုမာရံ ပိတု ဇေဋ္ဌဘာတု ဇေဋ္ဌဘဂိနိယောဝိယ။ အာယုစ နံ သုဋ္ဌု အနုပါလေတိ။ ယထာ တံ ခတ္တိယကုမာရံ ဒိသာပါမောက္ခော ရာဇသမ္မတော မဟာဘိသက္ကောဝိယ။ ဝဏ္ဏာဒယောစ နံ ပရိဝါရေန္တိ။ ယထာ တံ ခတ္တိယကုမာရံ သဟဇာတာ အမစ္စပုတ္တာ ဝိယာတိ။ ယသ္မာ ပန သတ္တာနံ စိတ္တံ နာမ ဝိစိတ္တံ ဟောတိ။ စိတ္တဝိစိတ္တတာယ သညာဝိစိတ္တာ။ သညာဝိစိတ္တတာယ တဏှာဝိစိတ္တာ။ တဏှာဝိစိတ္တ တာယ ကမ္မာနိ ဝိစိတ္တာနိ။ ကမ္မဝိစိတ္တတာယ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနိ ဘူတာနိ ဝိစိတ္တာနိ။ ဘူတဝိစိတ္တတာယ ဣမေ ပသာဒါ ဝိစိတ္တာ။ အညမညံ အသဒိသာ ဟောန္တိ။ တေဟိ ပသာဒမဏ္ဍဘူတာပိ သမာနာ ကေစိ ရူပဿေဝ အဘိဃာတာရဟာ ဟောန္တိ၊ န သဒ္ဒါဒီနံ။ ကေစိ သဒ္ဒါဒီနံ ဧဝ၊ န ရူပဿာတိ။ တသ္မာ တေသံ အညမညဉ္စ အညရူပေဟိစ လက္ခဏတော အသံမိဿတာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။
ရူပယတီတိ ရူပံ။ ဝဏ္ဏဝိသေသံ အာပဇ္ဇိတွာ ဟဒယင်္ဂတဘာဝံ ပကာသေတိ။ ပကတိယာပိ ဝါ ယံကိဉ္စိဒဗ္ဗံ သမဝိသမံဝါ ပကာသေ တီတိ အတ္ထော။ သပ္ပတိ သောတဝိညေယျဘာဝံ ဂစ္ဆတီတိ သဒ္ဒေါ။ သဒ္ဒယတီတိ သဒ္ဒေါ။ တံ တံ အတ္ထံဝါ အတ္တနော ဝတ္ထုံဝါ အာစိက္ခတီတိ အတ္ထော။ သဒတိဝါ တံ တံ ဒိသံဝါ ဒေသံဝါ ခဏေန ဝိဿရတိ ဝိပ္ဖရတီတိ သဒ္ဒေါ။ ဂန္ဓယတီတိ ဂန္ဓော။ အတ္တနော ဝတ္ထုံသူစေတီတိ အတ္ထော။ ဂစ္ဆတီတိ ဂေါ။ ဝါတော။ တေန ဓာရီယတီတိ ဂန္ဓော။ ရသီယတိ အဿာဒီယတီတိ ရသော။ ရသန္တိဝါ တံ အဿာဒေန္တီတိ ရသော။ ဖုသီယတီတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဖုသနဉ္စေတ္ထ ပသာဒေန သဟ ဃဋ္ဋနံ ကလာပန္တရဘူတေဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိဟနနဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဒုဘယံပိ အာပေါ ဓာတုယာ နတ္ထီတိ ဝုတ္တံ အာပေါဓာတုဝိဝဇ္ဇိတန္တိ။ ကသ္မာ ပန တံ တဿာ နတ္ထိ။ နနု သီတတာဝါ ဒြဝတာဝါ ဖုသိတွာ ဂယှတီတိ။ ဝုစ္စတေ၊ သီတတာ ဟိ တေဇောယေဝ၊ န အာပေါ။ ယဒိ ဟိ သာ အာပေါယေဝ သိယာ။ ပက္ကုမိတေ သန္တတ္တေ လောဟရသေပိဿ သီတတာ လဗ္ဘမာနာ သိယာ။ သော ဟိ ရသော အာပါဓိကော ဟောတီတိ။ ဧဝံ ပန နလဗ္ဘတိ။ တသ္မာ သာ တေဇောယေဝ၊ န အာပေါတိ။ ¶ အပိစ၊ သီတုဏှာနံ ဧကသ္မိံ ကလာပေ သဟ အပ္ပဝတ္တနတော ဩရပါရာနံ ဝိယ တေသံ အနဝဋ္ဌာနတောစ ဝိညာယတိ။ န ဟိ သီတကလာပေ ဥဏှံ၊ ဥဏှကလာပေဝါ သီတံ သဟ ပဝတ္တတိ။ ယသ္မိံစ ဝတ္ထုမှိ ပုဗ္ဗေ သီတသညာ သဏ္ဌာတိ။ ပစ္ဆာ တတော သီတတရေ အာဂတေ တသ္မိံယေဝ ပုန ဥဏှသညာ သဏ္ဌာတိ။ ပုဗ္ဗေ ဥဏှသညာယံပိ ဧသေဝ နယော။ တထာ ဥဏှေ မန္ဒေ သီတသညာ သဏ္ဌာတိ။ သီတေ မန္ဒေ ဥဏှသညာတိ။
အထ ပန ဒြဝဘာဝဘူတော အာပေါ ဖုသိတွာ ဂယှတိ။ အယော ပိဏ္ဍာဒီသု အာဗန္ဓနဘူတောပိ ဖုသိတွာဝ ဂယှေယျ။ ဧဝဉ္စ သတိ ယထာ တေသု ဣတရာနိ တီဏိ ဘူတာနိ ဝိနာ ဣတရီတရေန ဝိသုံ ဝိသုံ ကာယိက သုခဒုက္ခာနံ အာရမ္မဏဘူတာနိ ဟောန္တိ။ တထာ သောပိ ဝိနာ ဣတရေဟိ ဝိသုံ ကာယိကသုခဒုက္ခာနံ အာရမ္မဏဘူတောဧဝ သိယာ။ န ပန ဟောတိ။ ယဉှိ တာနိ အယောပိဏ္ဍာဒီနိ ဖုသန္တာနံ ကာယိကံ သုခံဝါ ဒုက္ခံဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ သဏှထဒ္ဓတာ ဝသေနဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သီတုဏှတာဝသေနဝါ အဗ္ဘန္တရထမ္ဘနဿ မန္ဒဂါဠှတာဝသေနဝါ။ နော အညထာတိ။ တသ္မာ ပုရိမဘာဂေ တီဏိ ဘူတာနိ ဖုသိတွာဝါ ဝဏ္ဏံ ဒိသွာဝါ ပစ္ဆာ ဘာဂေ သုဒ္ဓေန မနော ဝိညာဏသန္တာနေန ဒီဃရဿာဒိသဏ္ဌာနံဝါ ရတ္တိယံ အလာတစက္ကံ ဝါ တံတံဆိဒ္ဒဝိဝရံဝါ ဇာနန္တာ ဝိယ ပထမံ ဒြဝတာသဟိတာနိ ဝိလီနာနိ မုဒူနိ တီဏိ ဘူတာနိ ပထဝိံ ဧဝ ဝါ ဖုသိတွာ ပစ္ဆာ သုဒ္ဓေန မနော ဝိညာဏသန္တာနေန ဝိသုံ ဒြဝဘာဝံ အဒ္ဒတိန္တဘာဝံ ဇာနန္တိ။ ဧဝံ သန္တေပိ တံ ဖုသိတွာ ဇာနန္တာ ဣစ္စေဝ မညန္တိ အဝိသေသဝိဒုနောတိ။ ဂုန္နံ အဘိဏှံ စရဏဋ္ဌာနံ ဂေါစရော။ ဂေါစရသဒိသတ္တာ ဣဓ ဂေါစရော။ ဂေါတိဝါ ဣဓ စက္ခာဒီနိ ဣန္ဒြိယာနိ ဝုစ္စန္တိ။ တာနိ ဝိညာဏာဓိဋ္ဌိတာနိ ဟုတွာ ဧတေသု စရန္တိ။ ဧတာနိဝါတေသု စရန္တိ ပဝတ္တန္တိ ဃဋ္ဋေန္တီတိ ဂေါစရာ။ တေယေဝ ဣဓ ဧကတ္တံ ဥပနေတွာ ဂေါစရရူပန္တိ ဝုတ္တံ။ ဣမာနိပန ပဉ္စ ယထာက္ကမံ စက္ခာဒီသု ပဋိဟနန လက္ခဏာနိ ရူပါဒီနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
ဣတ္ထီ ဝုစ္စတိ အဝိသဒါကာရသဏ္ဌိတံ ခန္ဓပဉ္စကံ။ ယဿ ပန ဓမ္မဿ အာနုဘာဝေန တံ တထာ သဏ္ဌာတိ ပဝတ္တတိ။ သော ဣတ္ထိ ယာ ¶ ဘာဝေါတိ ဣတ္ထတ္တံ။ ပုရိသော ဝုစ္စတိ ဝိသဒါကာရသဏ္ဌိတံ ခန္ဓပဉ္စကံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ တတ္ထ ဣတ္ထိလိင်္ဂ ဣတ္ထိနိမိတ္တ ဣတ္ထိ ကုတ္တ ဣတ္ထာကပ္ပာနံ ဟေတုဘာဝ လက္ခဏံ ဣတ္ထတ္တံ။ ပုရိသလိင်္ဂ ပုရိသနိမိတ္တ ပုရိသကုတ္တ ပုရိသာကပ္ပာနံ ဟေတုဘာဝ လက္ခဏံ ပုရိသတ္တံ။ တတ္ထ လိင်္ဂန္တိ ပဓာနင်္ဂဘူတံ မဟာသဏ္ဌာနံ။ နိမိတ္တန္တိ ပစ္စင်္ဂဘူတံ ခုဒ္ဒကသဏ္ဌာနံ။ ကုတ္တန္တိ ကီဠာလိလာဒိ ကြိယာဝိသေသော။ အာကပ္ပောတိ ဂမနာဒိကော အာကာရဝိကာရော။ သဗ္ဗေပေတေ ခန္ဓပဉ္စကဿ ပဝတ္တိဝိသေသာဧဝ။ ယေ သဒ္ဒသတ္ထေသု လိင်္ဂန္တိ ဝုစ္စန္တိ။ ယေသဉ္စ ဝသေန အယံ ဣတ္ထီဧဝ၊ န ပုရိသော။ အယံ ပုရိသောဧဝ၊ န ဣတ္ထီတိ သဉ္ဇာနန္တိ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ သဏ္ဌာနာဒီနံ အဝိသဒါဒိဘာဝေါဧဝ အတ္ထတော ဣတ္ထိပုရိသတာ ဟောတိ။ တဒုဘယမုတ္တဘာဝေါစ နပုံသကတာ။ သောစ အက္ခရပဒ သင်္ခါတေသု ဝစနေသု စ ဝစနတ္ထေသုစ ယထာရဟံ သန္ဒိဿတိယေဝ။ တသ္မာ ဣန္ဒြိယရဟိတေသုပိ ပဒေသုစ ရုက္ခာဒီသု ပဒတ္ထေသုစ ပရိယာယေန ဣတ္ထိပုမနပုံသကတာသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။
[၁၇၈] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘ဣတ္ထီနံ အင်္ဂဇာတံ ဣတ္ထိလိင်္ဂ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ ကတ္ထစိ ပါဠိယံ အဋ္ဌကထာသုစ နိမိတ္တသဒ္ဒေါဝိယ လိင်္ဂသဒ္ဒေါ အင်္ဂဇာတေ ပါကဋော ဒိဋ္ဌောတိ။
[၁၇၉] ယဉ္စ တတ္ထ
‘‘ဣတ္ထိသဏ္ဌာနံ ဣတ္ထာကပ္ပော’’တိ ဝုတ္တံ။ တံပိ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ လိင်္ဂသဒ္ဒေါ ဝိယ အာကပ္ပသဒ္ဒေါ သဏ္ဌာနေ ပါကဋော ဒိဋ္ဌောတိ။ သေသံပန တတ္ထ ဝုတ္တံ ယံကိဉ္စိ အဋ္ဌကထာယ အသမေန္တံပိ တေန ပရိယာယေန ယုဇ္ဇတိယေဝ။ ဘဝန္တိ ပဝတ္တန္တိ တံသဟိတေ ခန္ဓသန္တာနေ ဧသာ ဣတ္ထီ၊ ဧသော ပုရိသောတိ ဧဝံ ပဝတ္တာ သဒ္ဒ ဗုဒ္ဓိယော ဧတေနာတိ ဘာဝေါ ဘဝန္တိဝါ ပါတုဘဝန္တိ တံသဟိတေ ခန္ဓသန္တာနေ လိင်္ဂါဒီနိ ဧတသ္မိံ သတီတိ ဘာဝေါ။ သော ဧဝ ရူပန္တိ ဘာဝရူပံ။ ဟဒန္တိ သတ္တာ တံတံအတ္ထံဝါ အနတ္ထံဝါ ပူရေန္တိ ဧတေနာတိ ဟဒယံ။ ဟဒန္တိဝါ သတ္တာ ဣတော နာနာဝိကက္ကေ ဩသဇန္တိ ¶ မုဉ္စန္တီတိ ဟဒယံ။ ဟရန္တိဝါ ပရိဟရန္တိ တံ သတ္တာ ဇီဝိတံဝိယ ဒယန္တိ ရက္ခန္တိစာတိ ဟဒယံ။ ဝသန္တိ နိဝသန္တိ စိတ္တစေတ သိကာဓမ္မာ ဧတ္ထာတိ ဝတ္ထု။ ဟဒယဉ္စ တံ ဝတ္ထုစာတိ ဟဒယဝတ္ထု။ ဓာတုဒွယနိဿယလက္ခဏံ ဝတ္ထုရူပံ။ တံ ပန ဟဒယကောသဗ္ဘန္တရေ အဍ္ဎပသတမတ္တံ လောဟိတံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ ပန ဒေသနာဘေဒရက္ခနတ္ထံ အဝတွာ ပဋ္ဌာနေဧဝ တံ ဝုတ္တံ။ ယထာဟ-ဝတ္ထု ကုသလာနံ ခန္ဓာနံ နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ ဝတ္ထု အကုသလာနံ ခန္ဓာနံ နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယောတိအာဒိ။ ဧတ္ထစ ဆဟိ ဝတ္ထူဟိ အညံ ဝတ္ထုနာမ နတ္ထိ။ တေသုစ ပုရိမာနိ ပဉ္စ ကုသလာဒီနံ နိဿယာဧဝ န ဟောန္တိ။ တသ္မာ တေသံ နိဿယဘာဝေန တတ္ထ ဝုတ္တံ ဝတ္ထုနာမ ဝိသုံ ဧကံ ဝတ္ထုရူပမေဝါတိ သိဒ္ဓန္တိ။
[၁၈၀] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ယံ ရူပံ နိဿာယာတိ ပါဌဿ ဥဒ္ဓဋတ္တာ ရူပသာမညပသင်္ဂေါ ဟောတီတိ တံ ဝိသောဓေတုံ ယုတ္တိနာမ ဝုတ္တာ။ ပဋ္ဌာနေ ပန ဗဟူသု အနညသာဓာရဏေသု ဌာနေသု ဝတ္ထုနာမေန ဝိသေသေတွာ ဝုတ္တတ္တာ သောပသင်္ဂေါ နတ္ထိယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
ဇီဝန္တိ သဟဇာတဓမ္မာ ယေနာတိ ဇီဝိတံ။ တေသံ ဇီဝနေ အာဓိပစ္စယောဂေန တေသု ဣန္ဒံ ဣဿရံ အတ္တာနံ ကရောတီတိ ဣန္ဒြိယံ။ ဇီဝိတဉ္စ တံ ဣန္ဒြိယဉ္စာတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ သဟဇာတာ နုပါလန လက္ခဏံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ ယထာ ဟိ ဗီဇနိဗ္ဗတ္တာနိ ဥပ္ပလာဒီနိ ဗီဇေဝိနဋ္ဌေပိ ဥဒကာနုပါလိတာနိ စိရံပိ ကာလံ ဇီဝန္တိ။ ဧဝမေဝံ နိရုဒ္ဓ ကမ္မနိဗ္ဗတ္တာနိ ကမ္မဇရူပါနိ ကမ္မေ အသန္တေပိ ဇီဝိတာနုပါလိတာနိ သန္တတိဝသေန ဝဿသတံပိ ဝဿသဟဿံပိ ကပ္ပံပိ သောဠသကပ္ပသဟဿာနိပိ ဇီဝန္တိယေဝ၊ တထာ ဟိ ဇီဝိတရဟိတာနိ ဣတရရူပါနိ ဇီဝန္တာနိနာမ နဟောန္တိ။ တာနိ ဟိ ယေန ဧကေန စိတ္တေနဝါ ဥတုနာဝါ အာဟာရေနဝါ ဇာယန္တိ။ တသ္မိံ နိရုဒ္ဓေ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ ပရံ မုဟုတ္တမတ္တံပိ သန္တာနံ ဃဋေတုံ နသက္ကောန္တိ။ တေသု ဟိ စိတ္တဇရူပါနံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ ဧကဝီထိ ဧကဇဝနဝါရ ဧကသမာပတ္တိဝါရေန ပရိစ္ဆိန္နံ ဟောတိ။ ဥတုဇာဟာရဇာနဉ္စ သဘာဂေက ဥတုအာဟာရ ဝသေန ¶ ပရိစ္ဆိန္နံ ဟောတိ။ ကမ္မဇရူပါနံ ပန ဝိသုံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံနာမ နတ္ထိ။ တေသံ ဧကဘဝပရိစ္ဆိန္နံ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နမေဝ ဟောတီတိ။ ယဒိ ဧဝံ အရူပဓမ္မာနံ ကထန္တိ။ တေဟိ ဇီဝိတယောဂေန ဇီဝန္တာဧဝ ဟောန္တိ။ ဧဝံသန္တေပိ တေသံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ ဒိဿတီတိ။ ဝုစ္စတေ၊ အရူပဓမ္မေသု ဝိပါကာနိ တာဝ ကမ္မဇရူပသဒိသာနိ။ တာနိပိ ဟိ အသတိ ဝီထိစိတ္တုပ္ပာဒေ ယာဝဇီဝံပိ ဧကသန္တတိဝသေန ပဝတ္တိဿန္တိယေဝ။ ဣတရာနိ ပန ယဿ အာရမ္မဏဿ အာပါတာဂတတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တသ္မိံ နိရုဒ္ဓေ တဒဘာဝေပိ တဒါရမ္မဏာ ဗဟူ စိတ္တသန္တတိယော ဇီဝိတဿအဒ္ဓါနဖရဏာနုဘာဝေန ပဝတ္တန္တိယေဝ။ အပိစ၊ ယာဝခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနာ အနန္တရပစ္စယုပနိဗန္ဓေန အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ပဝတ္တမာနာယ စိတ္တသန္တတိယာဝသေနပိ အယမတ္ထော ဝတ္တဗ္ဗော။ တေနေဝ ဟိ ကိလေသသီသံ အဝိဇ္ဇာ။ ပဝတ္တသီသံ ဇီဝိတိန္ဒြိယန္တိ ဝုတ္တံ။
[၁၈၁] ဝိဘာဝနိယံ ပန
အာဟာရဇာဒီနံ အာဟာရာဒိယေဝ ဥပ္ပတ္တိယာပိ ဌိတိယာပိ ကာရဏံ ဟောတိ။ ကသ္မာ၊ တင်္ခဏေ ဓရမာနတ္တာ။ ကမ္မ ဇာနံ ပန ကမ္မံ ဥပ္ပတ္တိယာဧဝ ကာရဏံ၊ န ဌိတိယာ။ ကသ္မာ၊ တင်္ခဏာဘာဝတော။ ဇီဝိတေန ပန အနုပါလိတတ္တာ ဧဝ တေသံ ခဏဋ္ဌိတိ သိဒ္ဓါတိ ဣမိနာ ဓိပ္ပာယေန ယံ ဝုတ္တံ ‘‘ယထာသကံ ခဏမတ္တဋ္ဌာယီနံပိ ဟိ သဟဇာတာနံ ပဝတ္တိဟေတုဘာဝေန အနုပါလကံ။ န ဟိ တေသံ ကမ္မံယေဝ ဌိတိကာရဏံ ဟောတိ။ အာဟာရဇာဒီနံ အာဟာရာဒိ ဝိယ ကမ္မဿ တင်္ခဏာဘာဝ တောတိ’’။ တံ န ယုတ္တံ။
ဓမ္မာနဉှိ ခဏဋ္ဌိတိနာမ ဧကကလာပဂတသဟဇာတပစ္စယာ ယတ္တာဧဝ ဟောတိ။ န နာနာကလာပဂတဇနကပစ္စယာယတ္တာ။ ဣတရထာ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ လဗ္ဘမာနာနံ ဥပစယသန္တတီနံ ဝိယ ဌိတိက္ခဏေ လဗ္ဘမာနာယ ဇရတာယပိ ကုတောစိသမုဋ္ဌာနတာ ပါဠိယံ ဝုတ္တာ သိယာတိ။ အပိစ၊ ခဏဋ္ဌိတိနာမ သဘာဝသိဒ္ဓါဧဝ။ န ဟိ ဥပ္ပန္နာ ဓမ္မာ ပစ္စယဝေကလ္လေန အတ္တနော ခဏေသု ပရိပုဏ္ဏံ အဋ္ဌတွာ အန္တရာဝ ဘိဇ္ဇန္တီတိ အတ္ထိ။ နစ ပစ္စယာဓိမတ္တေန အတိရေ ကတရံ ¶ တိဋ္ဌန္တီတိ အတ္ထိ။ တသ္မာ ခဏဋ္ဌိတိယံ ဥပတ္ထမ္ဘယမာနာပိ အာဟာရာဒယော အနုပါလယမာနဉ္စ ဇီဝိတံ ပစ္ဆာ ဗလဝရူပသန္တတိ ပဝတ္တိအတ္ထာယဧဝ ဥပတ္ထမ္ဘေန္တိ ပါလေတိစ။ န ခဏဋ္ဌိတိပဝတ္တိယာတိ။ ဧတ္တာဝတာ သဗ္ဗေသံပိ ခဏဋ္ဌိတိနာမ ဓရမာနဇနကာယတ္တာ ဝါ ဇီဝိတာယတ္တာဝါ နဟောတီတိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။ ယဒိ ပန တံ သန္တတိပဝတ္တိမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ သိယာ၊ ဧဝံသတိ ယုဇ္ဇေယျာတိ။ အဋ္ဌ ကထာယံပိ သန္တေပိစ အနုပါလန လက္ခဏာဒိမှိ ဝိဓာနေ အတ္ထိက္ခဏေယေဝ တံ တေဓမ္မေ ပါလေတီတိအာဒိဝစနေ ယထာသန္တတိဋ္ဌိတိ လဗ္ဘတိ။ တထာ ဝိစာရေတွာ ဂဟေတဗ္ဗာတိ။ ဣဒံ ပန ပါစကဂ္ဂိနာ သဟ သကလံ ဥပါဒိန္နကသရီရံ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတီတိ။ ကဗဠံ ကရီယတီတိ ကဗဠီကာရော။ အာဟရီယတိ အဇ္ဈောဟရီယတီတိ အာဟာရော။ ကဗဠီကာရောစ သော အာဟာရောစာတိ ကဗဠီကာရာဟာရော။ ကဗဠီကာရော အာဟာရောတိပိ ပါဌော။ ဣဒဉ္စ သဝတ္ထုက ဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အထဝါ၊ ကဗဠီကာရာဟာရဘက္ခာနံ သတ္တာနံ အတ္တဘာဝံ ဘုသော ဟရတိ အဒ္ဓါနံ ပဝတ္တေတီတိ အာဟာရော။ ခဇ္ဇ ဘောဇ္ဇာဒိကေ ကဗဠီကာရေ အာဟာရော တန္နိဿိတတ္တာ တပ္ပရိယာ ပန္နတ္တာစာတိ ကဗဠီကာရာဟာရော။ ဣမသ္မိံအတ္ထေ သတိ နိဗ္ဗတ္တိတ ဩဇာ ဧဝ လဗ္ဘတိ။ အတ္ထတော ပန အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ရသဿ သာရဘူတော ဥပတ္ထမ္ဘဗလကာရော ဘူတနိဿိတော ပရမသိနိဒ္ဓသိ နေဟော ဣဓ အာဟာရရူပံနာမ။ တတ္ထ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ရသဿာတိ အဇ္ဈောဟရိတွာ အာမာသယေ ပတိဋ္ဌိတာနိ အာဟာရဝတ္ထူနိ ပါစကတေဇေန ဝိဝေစိတာနိ ရသာဒိဘာဝေန ပဉ္စဓာ ဝိဘာဂံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ ပဏီတ သိနိဒ္ဓ လဟုက သိနေဟ ကောဋ္ဌာသော ရသောနာမ။ ယေ လောကေ ရသဓာတူတိ ဝုစ္စတိ။ သော ပါစက တေဇဗလေန တတော ဥတ္တရိတွာ ရသဟရဏိဓမနိဇာလာနုသာရေန ဟေဋ္ဌာစ ဥဒ္ဓဉ္စ သကလသရီရေ အင်္ဂမင်္ဂါနိ အနုသရန္တော အနုဖရန္တော အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ တဿ သာရဘူတော ဥပတ္ထမ္ဘံ ဗလံ ကရောတီတိ ဥပတ္ထမ္ဘဗလကာရော။ သော ဟိ အာမာသယေ ပတိဋ္ဌိတ မတ္တောဝ သကလသရီရေ ဘူတေသု ဥပတ္ထမ္ဘကဗလံ ဇနေတီတိ။
[၁၈၂] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘အင်္ဂမင်္ဂါ နသာရိ ရသဟရ သင်္ခါတာတိ’’ ပါဌော။ သော ဒုပ္ပာဌော။
တံ ပန သေန္ဒြိယကာယောပတ္ထမ္ဘနလက္ခဏံ အာဟာရရူပံ။ ဩဇာလက္ခဏံ ဝါ။ တတ္ထ ဥဒယတိ ပသဝတီတိ ဩဇာ။ အဝသဒ္ဒေါဝါ ရက္ခဏေ။ ရက္ခဏဉ္စေတ္ထ ဥပတ္ထမ္ဘနမေဝ။ အဝတိ ဇနေတိစာတိ ဩဇာ။ ကိံ အဝတိ။ အတ္တနော နိဿယဝတ္ထုံ။ ကိံစ ဇနေတိ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာနရူပံ။ ဥဒယာနန္တရံ ရူပံ ဇနေတီတိ ဩဇာတိပိ ဝဒန္တိ။ အညာပဒေသရဟိတေန ကက္ခဠတ္တာဒိနာ အတ္တနော ဘာဝေန သိဒ္ဓံ ရူပံ သဘာဝရူပံ။ ဥပ္ပာဒါဒိနာ အနိစ္စတာဒိနာစ သင်္ခဟလက္ခဏေန သဟိတံ ရူပံ သလက္ခဏရူပံ။ ဥဇုကတောဝ ကမ္မာဒီဟိ ပစ္စယေဟိ နိပ္ဖာဒိတံ ရူပံ နိပ္ဖန္နရူပံ။ ရုပ္ပနလက္ခဏသမ္ပန္နံ နိပ္ပရိယာယရူပံ ရူပရူပံ။ ယထာ ဒုက္ခဒုက္ခံ အဇ္ဈတ္တအဇ္ဈတ္တန္တိ။ သင်္ခတလက္ခဏယုတ္တ တာယ အနိစ္စတာဒိကံ လက္ခဏတ္တယံ အာရောပေတွာ သမ္မသနာရဟံ ရူပံ သမ္မသနရူပံ။ တေ တေ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရာဝါ ရူပကလာပါဝါ ဝိသုံဝိသုံ ဘုသော ကာသန္တိ ပကာသန္တိ ဧတေနာတိ အာကာသော။ နိသတ္တ နိဇီဝဋ္ဌေန ဓာတု။ အာကာသသင်္ခါတာ ဓာတူတိ အာကာသဓာတု။ ပရိတော သမန္တတော ဆိန္ဒတိ ကလာပန္တရဘူတာနိ ကလာပန္တရ ဘူတေဟိ သဒ္ဓိံ အသံမိဿံ ဧကတ္တံ အနုပဂမနံ ကရောတီတိ ပရိစ္ဆေဒေါ။ တေဟိဝါ ပရိစ္ဆိန္ဒီယတိ အတ္တနောဝါ ပရေသံဝါ အကတွာမဇ္ဈေ ဝိသုံ ထပီယတိ။ တေသံဝါ ဆိဒ္ဒဝိဝရမတ္တဘူတော။ န ဝိသုံ ဧကော ဥပ္ပာဒသဟိတော သဘာဝဓမ္မော။ နာပိ ကဿစိ ရူပကလာပဿ ပက္ခဘူတောတိ ပရိစ္ဆေဒေါ။ ဝိကာရလက္ခဏရူပါနိ ဟိ အသဘာဝဓမ္မဘူတာနိပိ တံတံ ရူပကလာပေသု သန္ဒိဿမာနတာ တံတံရူပကလာပပက္ခိကာနိဧဝ ဟောန္တိ။ အယံ ပန တေဟိ ရူပ ကလာပေဟိ သဗ္ဗသော ဝိမုတ္တဘာဝေန ဗဟိဘူတတ္တာ ကဿစိ ရူပ ကလာပဿ ပက္ခဘူတော န ဟောတီတိ။ အသဘာဝဓမ္မတ္တာစ ပန ကေနစိ ရူပေန ဖုသန ပရိယာယောပိ တဿ သဗ္ဗသော နတ္ထီတိ ကတွာ သော အသံဖုဋ္ဌံ စတူဟိ မဟာဘူတေဟီတိ ပါဠိယံ ဝုတ္တော။ အဋ္ဌကထာယံ ပန ဃနပိဏ္ဍဝတ္ထူသု ပဋိဃဖောဋ္ဌဗ္ဗသဘာဝါနံ နာနာ ကလာပဂတဘူတာနံ ¶ အညမညသံဖုဋ္ဌတာ အတ္ထီတိ ကတွာ အသံဖုဋ္ဌံ စတူဟိ မဟာဘူတေဟီတိ ဧတေဟိ အသံဖုဋ္ဌံ အဇဋာကာသံ ကံထိတန္တိ ဝုတ္တံ။ ဋီကာယံ ပန အယံ နိဒ္ဒေသော အဇဋာကာသနိဒ္ဒေသော နဟောတိ၊ ပရိစ္ဆေဒရူပနိဒ္ဒေသောယေဝ။ သောစ ဃနပိဏ္ဍ ဝတ္ထူသုဧဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေသုစ ဘူတာနံ အသံဖုဋ္ဌတာနာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ ဘူတာနံ အညမညအဗျာပိတာ ဧကတ္တံ အနုပဂတတာဧဝ။ တတ္ထ အသံဖုဋ္ဌတာနာမ ယုတ္တာ သိယာတိ အဓိပ္ပာယေန အဗျာပိကတာ ဟိ အသံဖုဋ္ဌတာတိ ဝုတ္တံ။ အတ္ထတော ပန နာနာကလာပဂတာနံ ဘူတာနံ ပရိယန္တတာ သင်္ခါတော အန္တရာဠဓမ္မော။ ရူပပရိစ္ဆေဒလက္ခဏံ ပရိစ္ဆေဒရူပံ။ ယာ ပန စလမာနေန ကာယင်္ဂေန အတ္တာနဉ္စ အတ္တသမင်္ဂိနော ပုဂ္ဂလဿ အဓိပ္ပာယဉ္စ ပစ္စက္ခေ ဌိတေ ဇနေ ဝိညာပေတိ ပါကဋံ ကတွာ ဒဿေတိ။ သယဉ္စ တေန ကာယင်္ဂေန တေဟိ ဇနေဟိ ဝိညာယတိ။ သာ ကာယဝိညတ္တိနာမ။ ယာ ဥစ္စာရီယမာနေန ဝါစင်္ဂေန သဒ္ဒေန အတ္တာနဉ္စ အတ္တသမင်္ဂိနော ပုဂ္ဂလဿ အဓိပ္ပာယဉ္စ သောတပထေ ဌိတေ ဇနေ ဝိညာပေတိ။ သယဉ္စ တေနဝါစင်္ဂေန တေဟိ ဇနေဟိ ဝိညာယတိ။ သာ ဝစီဝိညတ္တိနာမ။ အထဝါ၊ ဝိညာပေန္တိ ဇနာ ဝိညာယန္တိဝါ ဇနေဟိ အညမညဿ စိတ္တာနိ ဧတာယာတိ ဝိညတ္တိ။ သသမ္ဘာရေ အင်္ဂပစ္စင်္ဂဘူတေ ကာယေ ပဝတ္တာ ဝိညတ္တိ ကာယဝိညတ္တိ။ စောပန ကာယသင်္ခါတော ကာယော ဧဝဝါ ဝိညတ္တိ ကာယဝိညတ္တိ။ စိတ္တဇသဒ္ဒသင်္ခါတာယ ဝါစာယ ပဝတ္တာ ဝိညတ္တိ ဝစီဝိညတ္တိ။ စောပနဝါစာ သင်္ခါတာ ဝါစာ ဧဝဝါ ဝိညတ္တိ ဝစီဝိညတ္တိ။ တတ္ထ စိတ္တဝသေန ယံကိဉ္စိ ကာယင်္ဂဝိကာရံ ကရောန္တဿ တံတံအင်္ဂံ သန္တမ္ဘန္တာ သန္ဓာရေန္တာ စာလေန္တာ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိသင်္ခါတာ စိတ္တဇဝါတကလာပါ တံတံအင်္ဂံ ပူရေတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တာစ ယထာဝါ တထာဝါ အနုပ္ပဇ္ဇိတွာ ယဿ တေဟိ စိတ္တဇဝါတကလာပေတိ သဟဇာတဿ စောပနကာယဿ အာနုဘာဝေန သဗ္ဗေ တေ ကလာပါ ယထာဓိပ္ပေတဒိသာဘိမုခါဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အယံ စောပနကာယသင်္ခါတော အာကာရဝိကာရော ကာယဝိညတ္တိ နာမ။ နိယာမကသဒိသီ ဟိ အယံ ကာယဝိညတ္တိ။ တေစ နာဝါသဒိ သာတိ။ ယထာ ဟိ နိယာမကော နာဝါယ မူလဘာဂေ ဌတွာ ဧကံ မဟာဖိယံ ¶ ဒဠှံ ဂဟေတွာ နဒိသောတေ စာရေတွာ သကလံ မဟာနာဝံ ဣစ္ဆိတဒိသာဘိမုခံ နိယောဇေတိ။ န ယံဝါ တံဝါ ဒိသံ ဂန္တုံ ဒေတိ။ ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာ ဟိ ဝိညတ္တိ တေသံ မူလဘာဂေဧဝ လဗ္ဘမာနာ တေ ယထာဓိပ္ပေတဒိသာဘိမုခေ ဧဝံ ကတွာ နိယောဇေတီတိ သာ နိယာမကသဒိသီ ဟောတီတိ။ ဧတ္ထစ ယဒေတံ အဋ္ဌကထာယံ။ ဧကဇဝနဝီထိယံ သတ္တသု ဇဝနေသု ပထမ ဇဝနသမုဋ္ဌိတာ ဝါယောဓာတု အတ္တနာ သဟဇာတရူပကာယံ သံထမ္ဘေတုံ သန္ဓာရေတုံ သက္ကောတိ။ အပရာပရံ ပန စာလေတုံ နသက္ကောတိ။ ဒုတီယာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သတ္တမစိတ္တေန ပန သမုဋ္ဌိတာ ဝါယောဓာတု ဟေဋ္ဌာ ဆဟိစိတ္တေဟိ သမုဋ္ဌိတံ ဝါယောဓာတုံ ဥပတ္ထမ္ဘနပစ္စယံ လဘိတွာအတ္တနာသဟဇာတံ ရူပကာယံ သံထမ္ဘေတုံ သန္ဓာရေတုံ စာလေတုံ အဘိက္ကမာပေတုံ သက္ကောတီတိ ဝုတ္တံ။ တံ အဘိက္ကမာမီတိ ကာယံ ပဂ္ဂဏှန္တာနံ အနေကသဟဿေသု ဇဝန ဝါရေသု ပဝတ္တမာနေသု ယသ္မိံဝါရေ စလနသင်္ခါတံ ဒေသန္တရပါပနံ ဇာယတိ၊ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ န ဟိ ကတိပယဇဝနဝါရေဟိ စလနံ ဇာယတိ။ ယဒိ ဇာယေယျ၊ ဣဒ္ဓိမန္တာနံ ဣဒ္ဓိယာဂမနံ ဝိယ သဗ္ဗေသံပိ သီဃတရံ ဂမနံ ပညာယေယျ။ ကသ္မာ၊ ဧကစ္ဆရက္ခဏေပိ အနေကကောဋိသတသဟဿစိက္ကပဝတ္တိယာ သမ္ဘဝတော။ အယဉ္စ အတ္ထော ဥပရိ အက္ခရုပ္ပတ္တိဝိစာရဏာယံ ပါကဋော ဘဝိဿတီတိ။ တသ္မာ တတော ပုရိမဝါရေသု သံထမ္ဘနသန္ဓာရဏာနိဧဝ သမ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယာ စေတ္ထ သတ္တယုဂသကဋောပမာ ဝုတ္တာ၊ သာပိ နာနာဇဝနဝီထီသု သမုဋ္ဌိတာနံ ဝါယောဓာတူနံ အပရာပရံ ဥပတ္ထမ္ဘနေစ ယုဇ္ဇတိယေဝ။ တထာ ဟိ စလနစိတ္တဇရူပသန္တတိယံ ပဝတ္တာနိ ဥတုဇရူပသင်္ဃာဋာနိပိ ဝိညတ္တိသဟိတာနိ ဝိယ တဒါကာရဝန္တာနိ သဝေဂါနိ သဝိပ္ဖာရာနိဧဝ ပဝတ္တန္တိ။ တသ္မာ ပုဗ္ဗာပရပဝတ္တာနံ နာနာ ဇဝနဝီထီနံ အန္တရန္တရာ ဘဝင်္ဂသမယေသုပိ အဘိက္ကမနာဒိကံ စလနံ သမ္ပဇ္ဇတိယေဝ။ ဧကာဗဒ္ဓပဝတ္တာနိစ စတုသမုဋ္ဌာနိကရူပါနိနာမ ဧကဿ ဝိသယေ ဣတရာနိ ဧကသမုဋ္ဌာနာနိ ဝိယ သဗ္ဗသော တဒနု ပရိဝတ္တီနိ ဟောန္တီတိ စိတ္တဇေ စလန္တေ ဣတရာနိပိ စလန္တိ ယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ စလနဉ္စေတ္ထ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမာနံ ရူပကလာပသင်္ဃာဋာနံ ပုရိမ ပုရိမာနံ ¶ ဥပ္ပန္နဒေသတော ဒေသန္တရေ ယထာပဝတ္တသန္နိဝေသာကာရေန အပရာပရံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ န ဟိ ရူပါရူပဓမ္မာနံ ဥပ္ပန္န ဒေသေ အနိရုဇ္ဈိတွာ ကေသဂ္ဂမတ္တံပိ ဒေသန္တရ သင်္ကမနံနာမ အတ္ထိ။ ဣတရထာ ခဏိကဓမ္မတာ အဗျာပါရဓမ္မတာ အဝသဝတ္တိတာစ တေသံ နသိယာတိ။ ယံကိဉ္စိ ဝစီဘေဒံ ကရောန္တဿ ကဏ္ဌဋ္ဌာနာဒိ ဂတဥပါဒိန္နက ပထဝီဓာတူသု စလမာနကဏ္ဌပဒေသာဒိဂတစိတ္တဇ ပထဝီဓာတူနံ သင်္ဃဋ္ဋနသင်္ခါတေန ဌာနကရဏသန္နိပါတေန သဟေဝယော ဝစီဃောသသင်္ခါတော စိတ္တဇသဒ္ဒေါ ဇာယတိ။ သော ယေန အတ္တနာ သဟ ဇာတေန အာကာရဝိကာရေန ယထာဓိပ္ပာယံ တံတံ ဝဏ္ဏဝိသေသတ္တံ ဥပဂစ္ဆတိ။ ယေနစ သုဏန္တာနံ တံတံအတ္ထဇောတကော အက္ခရသန္နိပါတဘူတော ပဒဗျဉ္ဇနဝိသေသော ဥပလဗ္ဘတိ။ သော စောပနဝါစာသင်္ခါတော အာကာရဝိကာရော ဝစီဝိညတ္တိနာမ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန တဿာ ပန စိတ္တသမုဋ္ဌာနာယ ပထဝီဓာတုယာ ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနဿ ပစ္စယဘူတော ဧကော အာကာရဝိကာရော ဝစီ ဝိညတ္တိနာမာတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနဿ ပစ္စယဘူတောတိ ကမ္မဇဘူတာယ စတုဇဘူတာယဧဝဝါ ဥပါဒိန္နပထဝီဓာတုယာ သဟဃဋ္ဋနံ ပဋိစ္စ သဒ္ဒဝိသေသပဝတ္တိယာ ပစ္စယဘူတောတိ အတ္ထော။ ဃဋ္ဋနဿ ပစ္စယော ပန စလမာနကဏ္ဌပဒေသာဒိဝိကာရဘူတော ကာယင်္ဂဝိသေသောဧဝ သိယာ။ ဝိကာရဒွယဉ္စ အသံမိဿံ ကတွာ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ ဧတ္ထစ ဥပါဒိန္နကပထဝီဟိ သဟ ဃဋ္ဋနံ စိတ္တဇပထဝီနံ ကိစ္စံ။ ယံ ပန တာသံ ယထာဝါ တထာဝါ အဃဋ္ဋေတွာ ယထာ ဣစ္ဆိတက္ခရံ သမ္ပဇ္ဇတိ။ တထာ ဃဋ္ဋနပကာရဝိဓာနံ။ ဣဒံ ကာယဝိညတ္တိယာ ကိစ္စံ။ ဃဋ္ဋနေန သဟေဝ ဥပ္ပန္နသဒ္ဒါနံ တံတံဝဏ္ဏတ္တ ပတ္တိယာ ဝိဒဟနမေဝ ဝစီဝိညတ္တိယာ ကိစ္စံ။ ကုမ္ဘထုနတလံ ဝိယစ ဥပါဒိန္နကပထဝီ။ ပဟရဏဟတ္ထော ဝိယ စိတ္တဇပထဝီ။ ဟတ္ထပရိ ဝတ္တန ဝိကာရော ဝိယ ကာယဝိညတ္တိ။ သဒ္ဒဝိကာရော ဝိယ ဝစီဝိညတ္တိ။ ကုမ္ဘထုနဿ နာနာသဒ္ဒပဘေဒေါဝိယ နာနာဝဏ္ဏဘေဒေါတိ။ ဧတ္ထစ ယဒေတံ အဋ္ဌကထာယံ ဣဒံ ဝက္ခာမိ ဧတံ ဝက္ခာမီတိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ စိတ္တံ အဋ္ဌရူပါနိ သမုဋ္ဌာပေတိ။ တေသံ အဗ္ဘန္တရေ စိတ္တ သမုဋ္ဌာနာ ပထဝီဓာတု ဥပါဒိန္နကံ ဃဋ္ဋယမာနာဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေန ဓာတုဃဋ္ဋနေန ¶ သဟေဝ သဒ္ဒေါ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိစ ပုရိမစိတ္တသမုဋ္ဌာ နာယ ဥပတ္ထမ္ဘနကိစ္စံပိ နတ္ထီတိစ ဝုတ္တံ။ တံပိ အနေကသတေသု ဇဝနဝါရေသု ပဝတ္တမာနေသု ယသ္မိံဝါရေ ပရိဗျတ္တံ အက္ခရံ ပဝတ္တတိ၊ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဟိ မူလ ဋီကာယံ ဥပတ္ထမ္ဘနကိစ္စံ နတ္ထိ လဒ္ဓါသေဝနေန စိတ္တေနေဝ ဃဋ္ဋနဿ ဗလဝဘာဝတောတိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ လဒ္ဓါသေဝနေနာတိ ဧတေန ပုဗ္ဗဘာဂေ နာနာဇဝနဝီထီဟိ လဒ္ဓါသေဝနဘာဝံ ဒဿေတိ။ ပထမ ဇဝနစိတ္တဿပိ လဒ္ဓါသေဝနတာယ အဓိပ္ပေတတ္တာ။ နစ ဧကဇဝန ဝါရမတ္တေန ပရိဗျတ္တံ ဧကက္ခရံ သမ္ပဇ္ဇတီတိ သက္ကာ ဝိညာတုံ။ ကသ္မာ၊ တဿ ဧကဒွိအစ္ဆရက္ခဏမတ္တေန ကာလေန ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ ဧကစ္ဆရက္ခဏေစ အနေကသတသဟဿာနံ ဇဝနဝီထီနံ ပဝတ္တိသမ္ဘဝတော။ ဝုတ္တဉ္စ –
ဧကမတ္တာ တယော ရဿာ၊ ဒွိမတ္တာ ဒီဃမုစ္စရေ၊
တိမတ္တော တု ဂီတော ဉေယျော၊ ဗျဉ္ဇနာ အဍ္ဎမတ္တိကာတိ။
မိလိန္ဒပဉှေစ သာဓိကေ ဝီဟိဝါဟသတေ ဝီဟိဗီဇာနိ ဧကစ္ဆရက္ခဏေ ဥပ္ပန္နဿ စိတ္တဿ ကလံပိ နဥပေန္တိ။ ကလဘာဂံပိ နဥပေန္တီတိ ဒီပိတံ။ ဧကက္ခရံ ဥစ္စာရေန္တဿစ တတ္တကံပိ ကာလံ ဥစ္စာရဏစိတ္တဗျာပါရော သန္ဒိဿတိယေဝ။ နစ ပရမတ္ထတော ဧကမေဝ သဒ္ဒံ ဥစ္စာရေမီတိဝါ သုဏောမီတိဝါ သက္ကာ နိယမေတွာ ဥစ္စာရေတုံ သောတုဉ္စ။ တထာ နိယမေန္တဿပိ သဒ္ဒါနံ ပုဗ္ဗာပရတော အနေကသတသဟဿဿေဝ ဥစ္စာရဏ သဝန သမ္ဘဝတော။ ဧကမေဝါတိ အဘိမာနော ပန သမူဟဃန သန္တတိဃနေဟိ ပဋိစ္ဆန္နတ္တာဧဝ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ ကာယဝိညတ္တိယံ ဝုတ္တန ယေန ယထာသမ္ဘဝံ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ ဧတ္ထစ ဝိညတ္တိသဒ္ဒေါ ကာယေန ဝိညာပေတိ ဝါစာယ ဝိညာပေတီတိအာဒိသု ဗောဓနတ္ထော။ သုဒိန္န ကဏ္ဍေ တိက္ခတ္တုံ ဝိညာပေတီတိအာဒီသု ပဝတ္တနတ္ထော။ ဣဓ ပန ဒုဝိဓောပိ ယုဇ္ဇတိ။ ဧဝဉှိ သတိ ပရံ ဗောဓေတုကာမတာရဟိ တေသု သဗ္ဗေသု ကာယင်္ဂဝါစင်္ဂစောပနေသုပိ ပဝတ္တကဝိညတ္တိယာ လဗ္ဘမာနတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ ဟောတီတိ။ မူလဋီကာယံ ပန ပရံ ဗောဓေတုကာမတာယ ¶ ဝိနာပိ အဘိက္ကမနာဒိပဝတ္တနေန သော စိတ္တ သဟဘူဝိကာရော အဓိပ္ပာယံ ဝိညာပေတိ။ သယဉ္စ ဝိညာယတီတိ ဒွိဓာပိ ဝိညတ္တိယေဝါတိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ ဒွီသု ဗောဓနဝိညတ္တီသု ပုရိမာ ကာယဝိညတ္တိ အင်္ဂပစ္စင်္ဂဿ စလမာနဝဏ္ဏံ စက္ခုဝိညာဏဝီထိယာ စလမာနင်္ဂပစ္စင်္ဂံ ကာယဝိညာဏဝီထိယာ ဂဟေတွာ ပစ္ဆာ သုဒ္ဓေန မနောဒွါရိကဇဝနေနဧဝ ဝိညာယတိ ပစ္ဆိမာစ ဝစီဝိညတ္တိ ဥစ္စာရိယမာနံ သဒ္ဒံ သောတဝိညာဏဝီထိယာ ဂဟေတွာ ပစ္ဆာ သုဒ္ဓေန မနောဒွါရိကဇဝနေနဧဝ ဝိညာယတိ၊ န ပဉ္စဒွါရိကဇဝနေန။ သာ ဟိ အတ္တာနံ ဇာနန္တေဧဝ ပရသတ္တေ အတ္တနာ သမင်္ဂိနော ပုဂ္ဂလဿ စိတ္တံ ဝိညာပေတိ၊ န အဇာနန္တေ။ ဉာပက ဟေတု ဟိ နာမ အတ္တာနံ ဇာနန္တေဧဝ ဉာပေတဗ္ဗံ ဉာပေတိ၊ နော အဇာနန္တေ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ကာယင်္ဂ စောပနံ ဒိသွာဝါ ပရာမသိတွာဝါ သဒ္ဒံ သုတွာဝါ ပရဿ တံတံအဓိပ္ပာယံ ဇာနန္တာနံ တိရစ္ဆာန ဂတာနံပိ ပထဓံ ဝိညတ္တိဇာနနံ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ။ တံဇာနနေန ဝိနာ အဓိပ္ပာယဇာနနဿ အသမ္ဘဝတော။ ဝိညတ္တိံ ဇာနန္တာနံစ ပုရိမသိဒ္ဓသင်္ကေတ သမ္ဗန္ဓ ဇာနနေန ဝိနာ အဓိပ္ပာယဇာနနံ န သမ္ဘဝတီတိ မဇ္ဈေ ဝိသုံ ပုဗ္ဗသင်္ကေတ သမ္ဗန္ဓဂဟနံပိ ဣစ္ဆန္တိ၊ ဒွီသု ပန ပဝတ္တကဝိညတ္တီသု ပရံ အဘိက္ကမန္တံ စက္ခုဝိညာဏဝီထိယာ ဒိသွာ အဘိက္ကမနဝိညတ္တိဉ္စ အဘိက္ကမနစိတ္တဉ္စ မနောဝိညာဏဝီထိယာ ဇာနန္တိ။ ဧသနယော ပဋိက္ကမနာဒီသု။ တထာ ပရဿ ကထံ သောတဝိညာဏဝီထိယာ သုတွာ ကထနဝိညတ္တိဉ္စ ကထနစိတ္တဉ္စ မနောဝိညာဏဝီထိယာ ဇာနန္တိ။ ပရံ ရတ္တစိတ္တေန ကာယင်္ဂံ စာလေန္တံ ဒိသွာ စလနဝိညတ္တိဉ္စ ရာဂစိတ္တဉ္စ ဇာနန္တိ။ ရတ္တဿ ကထံ သုတွာ ကထန ဝိညတ္တိဉ္စ ရာဂစိတ္တဉ္စ ဇာနန္တိ။ ဧသနယော သဗ္ဗာသု ကာယိကဝါစသိကကြိယာသူတိ။ လဟုနော ဘာဝေါ လဟုတာ။ မုဒုနော ဘာဝေါ မုဒုတာ။ ကမ္မနိ သာဓု ကမ္မညံ။ ကမ္မယောဂျန္တိ အတ္ထော။ ကမ္မညဿ ဘာဝေါ ကမ္မညတာ။
အဒန္ဓတာလက္ခဏာ ရူပဿ လဟုတာ။ အထဒ္ဓတာ လက္ခဏာ ရူပဿ မုဒုတာ။ သရီရကြိယာနုကူလကမ္မညဘာဝလက္ခဏာ ရူပဿ ကမ္မညတာ။ အညမညံ အဝိဇဟန္တိယောပိ ဧတာ ဝိရုဒ္ဓပစ္စယသပ္ပာယ ပစ္စယာနံ ဝသေန အသံမိဿတော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တထာ ဟိ အတ္တနော ကာယဝိရုဒ္ဓံ ¶ ဥတုံဝါ အာဟာရံဝါ စိတ္တကြိယံဝါ သေဝန္တာနံ သရီရဂတာ ဓာတုယော ကဒါစိ သကလသရီရံဝါ သရီရေကဒေသံဝါ ခေါဘေတွာ ဝိသေသတော ပူတိမုခ သပ္ပသင်္ခါတအာပေါ ပရိယုဋ္ဌာနံ ကတွာ ကာယံ အသယှဘာရံ ဝိယ ဂရုံ ဘာရိယံ ကရောန္တိ။ ဣရိယာ ပထပရိဝတ္တနေ ကာယဘာရိယနိမိတ္တံ ဒုက္ခံ ဥပ္ပာဒေန္တိ။ တဒါရူပဿ လဟုတာ နပဝတ္တတိ။ ပုန အတ္တနော သရီရသပ္ပာယံ ဥတုံဝါ အာဟာရံဝါ စိတ္တကိရိယံဝါ သေဝန္တာနံ သော ဓာတုက္ခောဘော ဝူပသမ္မတိ။ ကာယော သလ္လဟုကော ဟောတိ။ ဣရိယာပထပရိဝတ္တနေ ကာယ ဘာရိယနိမိတ္တံ ဒုက္ခံနာမ နတ္ထိ။ တဒါ သာ ပဝတ္တတိ။ ဧသနယော သေသာသုပိ။ ဝိသေသနတော ပနေတ္ထ မုဒုဘာယံ ကဋ္ဌမုခသပ္ပသင်္ခါတ ပထဝီပရိယုဋ္ဌာနံ ကတွာ သုက္ခကဋ္ဌံဝိယ ကာယံ ထဒ္ဓံ ကက္ခဠံကရောန္တိ။ ဣရိယာပထပရိဝတ္တနေ အင်္ဂမင်္ဂါနံဆိဇ္ဇနဘိဇ္ဇနာကာရပတ္တံ ထဒ္ဓံ ကက္ခဠနိမိတ္တံ ဒုက္ခံ ဥပ္ပာဒေန္တီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ကမ္မညတာယံ သတ္ထမုခသပ္ပသင်္ခါတ ဝါယော ပရိယုဋ္ဌာနံ ဝါယောဝိသမံ ကတွာ ဒါမရိကစောရပရိယုဋ္ဌိတံ ပစ္စန္တရဋ္ဌံ ဝိယ ကာယံ ဝိဝဋ္ဋမာနံ ကရောန္တိ၊ သဗ္ဗဣရိယာပထေသု သုခံနာမ နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေဇောဓာတု ပန တာသံ သဗ္ဗာသံပိ မူလဘူတာ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဣမာ ပန အရောဂိနော ကလ္လဘာဝေါဝိယ သုပရိမဒ္ဒိတစမ္မဿ မုဒုဘာဝေါဝိယ သုဒန္ဓသုဝဏ္ဏဿ ကမ္မက္ခမဘာဝေါဝိယ ရူပကာယဿ ဣရိယာပထပရိဝတ္တနေ သလ္လဟုကတာဒိဝသေန သန္ဒိဿမာနာ ဝိသေသာကာရာ ဟောန္တီတိ ကတွာ ဝိကာရရူပံ နာမ။ စယနံ စယော။ ပိဏ္ဍဝသေန အဘိနိဗ္ဗတ္တီတိ အတ္ထော။ အာဒိတော ဥပရိတောစ စယော ဥပစယော။ ပထမာဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဥပရုပရိဝဍ္ဎိစာတိ အတ္ထော။ အယဉှိ ဥပသဒ္ဒေါ ဥပညတ္တန္တိအာဒီသု ဝိယ ပထမတ္ထော ဥပသိတ္တန္တိအာဒီသု ဝိယစ ဥပရိ အတ္ထောတိ။ ဝုတ္တဉ္စ မူလဋီကာယံ ဥပသဒ္ဒေါ ပထမတ္ထော ဥပရိအတ္ထောစ ဟောတီတိ။ တေနေဝဟိ ပါဠိယံ ယော အာယတနာနံ အာစယော၊ သော ရူပဿ ဥပစယော။ ယောရူပဿ ဥပစယော၊ သာ ရူပဿ သန္တတီတိ ဝုတ္တံ။ တနနံ ဝိတ္ထာရဏံ တတိ။ သမ္ဗန္ဓာ တတိ ပုနပ္ပုနံဝါ တတိ သန္တတိ။ ယထာ ပဝတ္တာနံ အာယတနာနံ အဒ္ဓါနပူရဏဝသေန ပဝတ္တီတိ အတ္ထော။ တတ္ထ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ ¶ သတ္တာနံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ ပထမာနိဗ္ဗတ္တိအတ္ထေန ဥပစယောနာမ။ တတော ပရံ ယာဝ သဗ္ဗပထမံ ဥပ္ပန္နာနံ စက္ခု သောတ ဃာနဇိဝှာနံ ဥပ္ပာဒေါ၊ ဧတ္ထန္တရေ ရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ ဥပရိ ဝဍ္ဎိအတ္ထေန ဥပစယောနာမ။ တတော ပရံ ယာဝဇီဝံ စတုသန္တတိရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ သန္တတိနာမ။ ဝုတ္တဉှေတံ အဋ္ဌကထာယံ နဒီတီရေ နိခါတကူပသ္မိံ ဥဒကုဂ္ဂမနကာလောဝိယ အာစယော နိဗ္ဗတ္တိ။ ပရိပုဏ္ဏကာလောဝိယ ဥပစယော ဝဍ္ဎိ။ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဂမနကာလော ဝိယ သန္တတိ ပဝတ္တီတိ။
ဝိဘာဝနိယံ ပန
ပဋိသန္ဓိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝစက္ခာဒိ ဒသကာနံ ဥပ္ပတ္တိ။ ဧတ္ထန္တရေ ရူပုပ္ပာဒေါ ဥပစယောနာမ။ တတော ပရံ သန္တတိ နာမာတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ တေန ပရိယာယေန ယုဇ္ဇတိယေဝ။
သံသေဒဇောပဝါတိကာနံ ပန ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ ပထမာ ဘိနိဗ္ဗတ္တိ အတ္ထေန ပရိပုဏ္ဏ ဝဍ္ဎိ အတ္ထေနစ ဥပစယော နာမ၊ တတော ပရံ ရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ သန္တတိနာမ။ အပိစ၊ တိသမုဋ္ဌာနိက ရူပါနံပိ ဝိသုံ ဝိသုံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံနာမ အတ္ထိ။ တဿစ ဧကေကဿ နိဗ္ဗတ္တိ ဝဍ္ဎိ ပဝတ္တိ ဝသေန တိဿော တိဿောအဝတ္ထာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဧကေကသန္တတိယံ အာဒိမှိ သန္တတိသီသရူပါနံ သဗ္ဗပထမံ ဥပ္ပာဒေါ နိဗ္ဗတ္တိနာမ။ တတော ဝဍ္ဎနရူပါနံ ဥပ္ပာဒေါ ဝဍ္ဎီနာမ။ ဝဍ္ဎနေ သမတ္တေ အဝဍ္ဎိတွာ ပဗန္ဓဋ္ဌိတိဝသေန ဝတ္တနဝသေနဥပ္ပာဒေါပဝတ္တိနာမ။ တတ္ထ စ နိဗ္ဗတ္တိဝဍ္ဎိယော ဥပစယောနာမ။ ပဝတ္တိသန္တတိ နာမ။ သင်္ခေပတော ပန လောကေ သဗ္ဗာသု ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပပဝတ္တီသု သန္ဒိဿမာနေ ဇာယန ဝဍ္ဎန ပဝတ္တနသင်္ခါတေ အဝတ္ထာဘေဒေ ဒိသွာ ဥပစယသန္တ တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတြာယံ နယော-ရုက္ခတိဏာဒီနိဝါ သာခါ ပတ္တပုပ္ဖဖလာဒီနိဝါ အာဒိမှိ ဇာယန္တိ။ ဇာယိတွာ ဝဍ္ဎန္တိ။ ဝဍ္ဎနေ သမတ္တေ အဝဍ္ဎိတွာ ပဗန္ဓဝသေန ပဝတ္တိတွာ ဘိဇ္ဇန္တီတိ။ ဇီရဏံ ဇရာ၊ ဇီရန္တိ ဇိဏ္ဏဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ ဧတာယာတိ ဇရာ။ သာယေဝ ဇရတာ။ ဥပ္ပာဒဇရာဘင်္ဂေဟိ နိစ္စလတိ နကမ္ပတီတိ နိစ္စော အသင်္ခတ ဓမ္မော။ န နိစ္စော အနိစ္စော၊ သင်္ခတဓမ္မော။ အနိစ္စဿ ဘာဝေါ အနိစ္စတာ၊ ဘင်္ဂေါ။
[၁၈၃] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘နိစ္စဓုဝဘာဝေန ¶ န ဣစ္စံ အနုဂန္တဗ္ဗန္တိ အနိစ္စ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
နိစ္စသဒ္ဒေါ ဟိ သာသနေ လောကေစ ပါကဋော။ သော ဧဝ ဣဓ နကာရယုတ္တော အနိစ္စောတိ ဝုတ္တောတိ။ လက္ခီယန္တိ သလ္လက္ခီယန္တိ ဝိနိစ္ဆီယန္တိ ဓမ္မာ ဣမေ သင်္ခတာတိ ဧတေနာတိ လက္ခဏံ။ သင်္ခတ ဘာဝဇာနနနိမိတန္တိ အတ္ထော။ ယထာဟ- အင်္ဂုတ္တရေ တီဏိ မာနိ ဘိက္ခဝေ သင်္ခတဿ သင်္ခတလက္ခဏာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ၊ ဥပ္ပာဒေါ ပညာယတိ၊ ဝယော ပညာယတိ၊ ဌိတဿ အညထတ္တံ ပညာယတီတိ။ နနု ပါဠိယံ ဇာတိနာမ အာဂတာ။ တသ္မာ သာပိ ဣဓ ဝတ္တဗ္ဗာတိ ဝုတ္တံ ဇာတိရူပမေဝါတိအာဒိ။ ဧတ္ထာတိ ရူပသမုဒ္ဒေသေ။ ဇနနံ ပါတုဘဝနံ ဇာတိ။ ဇာယန္တိဝါ ဧတာယာတိ ဇာတိ၊ ဥပစယ သန္တတိ နာမေနပဝုစ္စတိ တဿာဇာတိယာတထာ အဝတ္ထာဘေဒယောဂတောတိ အဓိပ္ပာယော။ သာ ဟိ အာဒိတော ပဋိသန္ဓိရူပါနိ ပါတုဘဝန္တာနိ ကရောတိ။ ပုန အပရိပုဏ္ဏာနိစ အာယတနာနိ ပူရေတိ။ ပူရိတာနိ စ ဒီဃံပိ အဒ္ဓါနံ အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ကတွာ ပဝတ္တေတိ ပဗန္ဓယတီတိ။ ဧကာ ဒသဝိဓံပီတိ မဟာဘူတာဒိဘာဝေန ဧကတ္တံ ဥပနယနဝသေန ဧကာ ဒသပဘေဒံပိ။ ကထံ သရူပဝသေန အဋ္ဌဝီသတိဝိဓံ ဟောတီတိ ပုစ္ဆိတွာ ဘူတပ္ပသာဒ ဝိသယာတိအာဒိနာ ဧကာဒသဝိဓဿေဝ သရူပတော ဒဿနံ အန္တောဂဓဘေဒါနံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တဘာဝေန သုပါကဋတ္တာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနာဟ-အဋ္ဌာရသဝိဓန္တိ။
စတ္တာရိ ဘူတာနိ ပဉ္စပသာဒါ အဂဟိတဂဟဏေန စတ္တာရော ဝိသယာ ဂေါစရာ။ ဒုဝိဓော ဘာဝေါ။ ဧကံ ဟဒယံ။ ဣတိ ဣဒံ သောဠသဝိဓံ ရူပံ ဇီဝိတာဟာရရူပေဟိ သဟ အဋ္ဌာရသဝိဓံ ဟောတိ တထာ ဧကော ပရိစ္ဆေဒေါ။ ဒုဝိဓာ ဝိညတ္တိ။ အဂဟိတဂဟဏေန တိဝိဓော ဝိကာရော။ စတုဗ္ဗိဓံ လက္ခဏန္တိ ဒသ အနိပ္ဖန္နာစာတိ ရူပံ သရူပတော အဋ္ဌဝီသတိဝိဓံ ဘဝေတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထစ ပစ္ဆိမာနိ ဒသရူပါနိ သဘာဝတော အနုပလဗ္ဘမာနတ္တာ ပစ္စယေဟိ နိပ္ဖာဒိတာနိ ရူပါနိ န ဟောန္တီတိ အနိပ္ဖန္နာနိ နာမ။ အပိ စေတ္ထ အဘိဓမ္မေ ဝိသုံ ¶ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိစ ဧတာနိ သဘာဝတော အနုပလဗ္ဘမာနာနီတိ ဝါ ပရမတ္ထတော အဝိဇ္ဇမာနာနီတိဝါ နသက္ကာ ဝတ္တုံ။ ဝေါဟာရသိဒ္ဓ မတ္တဘာဝံ အတိက္ကမ္မ တာဒိသေန သုဒ္ဓဓမ္မဂတိယာ သိဒ္ဓေန ပရမတ္ထ လက္ခဏေန ဥပလဒ္ဓတ္တာ။ ဣတရထာ နိဗ္ဗတ္တိလက္ခဏရဟိတံ အသင်္ခတ နိဗ္ဗာနံပိ သဘာဝတော အနုပလဗ္ဘမာနံ ပရမတ္ထတော အဝိဇ္ဇမာနဉ္စ နာမ သိယာတိ။ တသ္မာ နိဗ္ဗတ္တိ လက္ခဏရဟိတတ္တာဧဝ ဧတာနိ အနိပ္ဖန္နာနိနာမ။ န သဘာဝတော အနုပလဗ္ဘမာနတ္တာတိ ယုတ္တံ သိယာတိ။ [ရူပသမုဒ္ဒေသော]
၁၅၇။ ရူပဝိဘာဂေသဗ္ဗဉ္စ ပန ဧတံ ယထာသမုဒ္ဒိဋ္ဌံ အဋ္ဌဝီသတိ ဝိဓံ ရူပံ အဟေတုကဋ္ဌေန ဧကဝိဓမေဝ။ န သဟေတုကာ ဟေတုက ဝသေန ဒုဝိဓံ။ တထာသပ္ပစ္စယဋ္ဌေန ဧကဝိဓမေဝ။ န သပ္ပစ္စယာပစ္စယ ဝသေန ဒုဝိဓန္တိ ဧဝံ ပဝတ္တံ ဧကဝိဓနယံ တာဝ ဒဿေတုံ သဗ္ဗဉ္စာတိအာဒိမာရဒ္ဓံ။
[၁၈၄] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ဧကဝိဓနယောပိ ရူပဝိဘာဂေါဧဝါတိ ကတွာ ‘‘ယထာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌ ရူပါနံ ဧကဝိဓာဒိနယံ ဒဿနတ္ထံ သဗ္ဗဉ္စ ပနေတန္တိအာဒိ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တံ န သမေတိ။
ဝက္ခတိ ဟိ –
အဇ္ဈတ္တိကာဒိဘေဒေန၊ ဝိဘဇန္တိ ယထာရဟန္တိ။
ဧတေန အဇ္ဈတ္တိကာဒိဘေဒေါ ဧဝ ရူပဝိဘာဂေါနာမာတိ ဝိညာယတိ။
တတ္ထ သဗ္ဗံပိ ရူပံ ဟေတုသမ္ပယောဂါ ဘာဝတော အဟေတုက မေဝ၊ န ကိဉ္စိ သဟေတုကံ။ ကိဉ္စိ အဟေတုကန္တိ ဧဝံ ဝိဘာဂေါ အတ္ထီတိ အဓိပ္ပာယော။ သပ္ပစ္စယံ သာသဝံ သင်္ခတံ လောကိယန္တိ ပါဌော။ သပ္ပစ္စယံ သင်္ခတံ လောကိယံ သာသဝန္တိ ပန ယုတ္တော။ ပါဠိယံပိ တထာ ဒိဋ္ဌတ္တာ သဘာဂယုဂဠသမ္ဘဝတောစာတိ။ ဣတရာနိ ပန ပါဠိကမေန အသမေန္တာနိပိ သဘာဂ ယုဂဠတ္တာ ဘာဂတော ယုတ္တာနိဧဝ။ တတ္ထ အတ္တနော ဇနကေန ပစ္စယေန သဟေဝ ဝတ္တတီတိ သပစ္စယံ။ ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယတီတိ သင်္ခတံ။ ပဉ္စုပါဒါ နက္ခန္ဓသင်္ခါတေ ¶ လောကေဧဝ ပရိယာပန္နန္တိ လောကိယံ။ အတ္တာနံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တေဟိ အာသဝေဟိ သဟေဝ ဝတ္တတီတိ သာသဝံ။ အကနိဋ္ဌ ဗြဟ္မသန္တာန ဘူတံပိ ရူပံ ကာမတဏှာ ဝိသယဘာဝေန ကာမေဧဝ ပရိယာပန္နတ္တာ ကာမာဝစရံ။ နတ္ထိ အတ္တနာ ဂဟိတံ ကိဉ္စိ အာရမ္မဏံနာမ အဿာတိ အနာရမ္မဏံ။ ယော ဓမ္မော အညေန ပယောဂေန ပဟီနောပိ သမုဒယပဟာနေ အသတိ အပဟီနောဝ ဟောတိ။ ပုန အဝဿံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနတ္တာ။ အပ္ပဟီနောပိ တသ္မိံ သတိ ပဟီနောဝ ဟောတိ။ ပုန အနုပ္ပဇ္ဇမာနတ္တာ။ တာဒိသော ဓမ္မော ပဟာနဝါယာမဿ အဋ္ဌာနတ္တာ အပ္ပဟာတဗ္ဗောနာမ။ ရူပံပိ ဧဒိသမေဝ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ အပ္ပဟာတဗ္ဗ မေဝါတိ။ အဋ္ဌာနတ္တာ ပဟာန ဝါယာမံ န အရဟတီတိ အတ္ထော။ အထဝါ၊ ဝိနာ သမုဒယပဟာနေန ပဟာတုံ အသက္ကုဏေယျောတိ အတ္ထော။ ယဒိ ဧဝံ ရူပံ ဘိက္ခဝေ န တုမှာကံ။ တံ ပဇဟထ။ တံ ဝေါ ပဟီနံ ဒီဃရတ္တံ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဘဝိဿတီတိ ဣဒံ ကထန္တိ။ တံပိ တဗ္ဗိသယဿ ရာဂဿ ပဟာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယထာဟ –
ရူပေ ခေါ ရာဓ ယော ဆန္ဒော၊ ယော ရာဂေါ၊ ယာနန္ဒီ၊ ယာ တဏှာ၊ တံ ပဇဟထ။ ဧဝံ တံရူပံ ပဟီနံ ဘဝိဿတိ ဥစ္ဆိန္နမူလံ တာလာဝတ္ထုကတံ အနဘာဝံကတံ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မန္တိ။
အယံ နယော အညေသုပိ ကုသလာဒီသု အပ္ပဟာတဗ္ဗေသု ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။ ဧဝသဒ္ဒေါ စေတ္ထ ပုရိမပဒေသုပိ ယောဇေတဗ္ဗော။ ဣတိသဒ္ဒေါ အာဒိအတ္ထော၊ ပကာရတ္ထောဝါ။ တေန ပါဠိယံ အာဂတံ န ဟေတု ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တန္တိအာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ တဿ တဿ ပုဂ္ဂလဿ အတ္တဘာဝပရိယာပန္နော ဓမ္မသမူဟော အဇ္ဈတ္တံနာမ။ တသ္မိံပိစ ယတ္ထ တဏှာယ အတိရေကတရံ ဒဠှပရိဂ္ဂဟော ဟောတိ။ သော စက္ခာဒိကော စိတ္တေန သဟ ဆဗ္ဗိဓော ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တိကော နာမ။ အဇ္ဈတ္တေ ဝိဒိတော ပါကဋောတိ ကတွာ။ တထာ ဟိ သော အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တန္တိပိ ဝုတ္တော။ ဣတရာနိ ပန ရူပါဒိနိ ဖဿာဒီနိစ တဒုပါဒါယ တဏှာပရိဂ္ဂဟဿ မန္ဒတ္တာ ဗာဟိရာနိ နာမ။ ယထာ ဟိ လောကေ မဏိဝါ သုဝဏ္ဏံဝါ ရဇတံဝါ ဗဟိဂေဟေ နိဒဟိတွာ ထပိတံ ဟောတိ။ ပစ္ဆိဝါ သုပ္ပံဝါ ဃဋောဝါ သရာဝေါဝါ အန္တော ဂေဟေ ထပိတော။ တတ္ထ ပစ္ဆိမာနိ ဆဍ္ဍေတွာပိ ပုရိမာနိ ရက္ခန္တိ။ တသ္မာ တာနေဝ တဏှာပရိဂ္ဂဟဒဠှတာယ အန္တောပရိဘောဂါတွေဝ ဝုစ္စန္တိ။ ပစ္ဆိမာနိ ပန ဗာဟိရ ပရိဘောဂါတွေဝ။ ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဣဓပိ ဟိ ယဒိ သက္ကုဏေယျ။ ရူပါဒီနိ ဖဿာဒိနိစ သဗ္ဗာနိ ဆဍ္ဍေတွာပိ စက္ခာဒိကံ ဆဗ္ဗိဓမေဝ အဝဿံ ရက္ခိဿန္တီတိ။ ဣတိ တဏှာ ပရိဂ္ဂဟဿ ဒဠှမန္ဒတာ ဝသေနေဝ တေသံ ဒွိန္နံ အဇ္ဈတ္တိက ဗာဟိရတာ ဝုတ္တာ။ န ပဝတ္တိဒေသဝသေနာတိ နိဋ္ဌမေတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ။
[၁၈၅] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘အဇ္ဈတ္တိကရူပံ အတ္ထဘာဝသင်္ခါတံ အတ္တာနံ အဓိကိစ္စ ဥဒ္ဒိဿ ပဝတ္တတ္တာ။ ကာမံ အညေပိ အဇ္ဈတ္တသမ္ဘူတာ အတ္ထိ။ ရုဠှီဝသေန ပန စက္ခာဒိကမေဝ အဇ္ဈတ္တိကန္တိ’’ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
[၁၈၆] ယဉ္စ တတ္ထ
‘‘အတ္တသင်္ခါတံပါ စိတ္တံ အဓိကိစ္စ တဿ ဒွါရဘာဝေန ပဝတ္တတီထိ အဇ္ဈတ္တံ။ တဒေဝ အဇ္ဈတ္တိကန္တိ’’ ဝုတ္တံ။ တံပိ န သုန္ဒရံ။
တသ္မိံ အတ္ထေ ဟိ သတိ စိတ္တဿ အဇ္ဈတ္တတာ န သမ္ပဇ္ဇတိ။ အဇ္ဈတ္တဓမ္မ အဇ္ဈတ္တိကမ္မောနဉ္စ အဝိသေသော အာပဇ္ဇတီတိ။
ယံ ပန တတ္ထ
အထဝါ ယဒိ မယံ န ဟောမ၊ တွံ ကဋ္ဌကလိင်္ဂရူပမော ဘဝိဿတီတိ ဝဒန္တာ ဝိယ အတ္တဘာဝဿ သာတိသယံ ဥပကာရကတ္တာ စက္ခာဒိနေဝ ဝိသေသတော အဇ္ဈတ္တိကာနီတိ ဝုတ္တံ။ တံ ယုတ္တတရံ။
တထာ ဥပကာရာတိသယတ္တာဧဝ ဟိ တေသု သတ္တာနံ ပရိဂ္ဂဟ ဒဠှတာ ဟောတီတိ။ သတ္တဝိဓံပိ ဒွါရရူပံနာမ။ ယထာက္ကမံ ဝီထိ စိတ္တာနံ ပါဏာတိပါတာဒိကမ္မာနဉ္စ ပဝတ္တိမုခတ္တာ။ တတ္ထ ပန ပဉ္စ ဝိဓံ ပသာဒရူပံ ဥပပတ္တိဒွါရံနာမ။ ဝိညတ္တိဒွယံ ကမ္မဒွါရံနာမာတိ ဩဠာရိကရူပံ ပကတိယာ ထူလသဘာဝတ္တာ ဃဋ္ဋနသင်္ခါတဿစ အတ္တနော ကိစ္စဿ ဩဠာရိကတ္တာ။ သန္တိကေရူပံ ဒူရေ ပဝတ္တဿပိ သီဃတရံ ဉာဏေန ဂဟဏယောဂျတ္တာ။ သပ္ပဋိဃရူပဉ္စာတိ ဧတ္ထ ပဋိဟနနံ ¶ ပဋိဃော။ သော ဒုဝိဓော ဝိသယဝိသယီနံ ပဋိဃဋ္ဋနံ မဟာ ဘူတာနံ အညမညပဋိဃဋ္ဋနန္တိ။ တတ္ထ ယေန ပဋိဃဋ္ဋနေန ပသာဒ ဒွါရာနံ ဘဝင်္ဂဿစ ဝိကာရပ္ပတ္တိ ဟောတိ။ ဣဒံ ဝိသယဝိသယီနံ ပဋိဃဋ္ဋနံနာမ။ ယေန ရုပ္ပနလက္ခဏာနံ ရူပဓမ္မာနံ ရုပ္ပန ကုပ္ပန ဃဋ္ဋန ပီဠန ဘိဇ္ဇနာဒယော ပဝတ္တန္တိ။ ဣဒံ မဟာဘူတာနံ အညမညပဋိဃဋ္ဋနံ နာမ။ ပဋိဃေန သဟ ဝတ္တတီတိ သပ္ပဋိဃံ။
[၁၈၇] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ယော သယံ နိဿယဝသေနစ သမ္ပတ္တာနံ အသမ္ပတ္တာနဉ္စ ပဋိမုခဘာဝေါ အညမညပတနံ။ သော ပဋိဃော ဝိယာတိ ပဋိဃော။ ယထာဟိ ပဋိဃာတေ သတိ ဒုဗ္ဗလဿ စလနံ ဟောတိ။ ဧဝံ အညမညပဋိမုခဘာဝေ သတိ အရူပသဘာဝတ္တာ ဒုဗ္ဗလဿ ဘဝင်္ဂဿ စလနံ ဟောတီတိ’’ ဧဝံ မဟာဘူတဃဋ္ဋနံ ဥပမာမတ္တံ ကတွာ ဝိသယဝိသယိဃဋ္ဋနမေဝ ဂဟိတံ။ တံ အနုပပန္နံ။
ဧဝဉှိ သတိ ယာနိ လောကေ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါသန္တာနေသု ဃဋ္ဋနာနိ ဒိဿန္တိ။ ယေသံ ဝသေန ရူပဓမ္မေသု အညမညံ လဂ္ဂန ဗန္ဓန ထမ္ဘန ဓာရဏ စလနာဒီနိဝါ ဝဍ္ဎန ဟာယန ဆေဒန ဘေဒန ဝိလီန ဝိကိရဏာဒီနိဝါ ပဝတ္တန္တိ။ တာနိ ဣဓ အသင်္ဂဟိတာနိ သိယုံ။ နစ တာနိ အနုဂ္ဂဟ ဥပဃာတ ဝသေန ပဝတ္တိဘူတ သန္နိပါတ သင်္ခါတံ ဃဋ္ဋနံဝိနာ အညပကာရာနိဧဝ သက္ကာ ဘဝိတုန္တိ။ ဣတရံ သောဠသဝိဓံ ဝုတ္တပဋိပက္ခဝသေန သုခုမရူပံ ဒူရေရူပံ အပဋိဃရူပဉ္စ။ ဥပါဒိန္နရူပံ နာမ ကတ္ထစိ ယံကိဉ္စိ သရီရဋ္ဌကရူပံ ဝုစ္စတိ။ ကတ္ထစိ ကမ္မသမုဋ္ဌာန မေဝ တဒုဘယံပိ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ တုသံ အာဒိန္နပရာမဋ္ဌတ္တာ ဥပါဒိန္နံ နာမ နိပ္ပရိယာယတော ပန ကမ္မသမုဋ္ဌာနမေဝ ဥပါဒိန္နံနာမ။ ကသ္မာ တဿေဝ သတ္တသန္တာနေ နိစ္စကာလံ ပဝတ္တိဝသေန သာတိသယံ ဘုသံ အာဒိန္နဂဟိတပရာမဋ္ဌတာသမ္ဘဝတောတိ ဝုတ္တံ ကမ္မဇံဥပါဒိန္နရူပန္တိ။ ဧတံ မမာတိအာဒိနာ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ဘုသံ အာဒိယတီတိ ဥပါဒိန္နံ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ဥပေတေန ကမ္မုနာ အတ္တနော ဖလဘာဝေန အာဒိန္နံ ဂဟိတန္တိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ။ သဟ နိဒဿနေန ¶ သနိဒဿနံ။ နိဒဿနန္တိ စက္ခုဝိညာဏေန ဒဋ္ဌဗ္ဗဘာဝေါ ဝုစ္စတိ။ သော ပန ဓမ္မတော အနညတ္တေပိ အညေ ဝိယ ကတွာ ဥပစရီယတိ။ ဧဝဉှိ သတိ အတ္ထဝိသေသဗောဓော ဟောတီတိ။ နိဒဿနန္တိဝါ စက္ခုဝိညာဏကိစ္စံ ဝုစ္စတိ။ တေန သဟ ဝတ္တတီတိ သနိဒဿနန္တိပိ ယုဇ္ဇတိယေဝ။ စက္ခာဒိဒွယံ အသမ္ပတ္တဝသေန ဂေါစရဂ္ဂါဟိကံ။ ဃာနာဒိတ္တယံ သမ္ပတ္တဝသေန ဂေါစရဂ္ဂါဟိကန္တိ ပဉ္စဝိဓံပိ ဂေါစရဂ္ဂါဟိကရူပန္တိ ယောဇနာ။ တတ္ထ ပသာဒေ အလ္လီယိတွာ လဂ္ဂိတွာ ဥပ္ပန္နံ အာရမ္မဏံ သမ္ပတ္တံနာမ။ ကေသဂ္ဂမတ္တံပိ မုဉ္စိတွာ ဥပ္ပန္နံ အသမ္ပတ္တံနာမ။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ စက္ခာဒိဒွယံ အသမ္ပတ္တမေဝ ဂဏှာတိ။ ဃာနာဒိတ္တယံ သမ္ပတ္တမေဝါတိ၊ ပစ္စယဝိသေသတော။ အာလောကော ဟိ ရူပဂဟဏေ စက္ခုဿ ပစ္စယော။ အာကာသောစ သဒ္ဒဂဟဏေ သောတဿာတိ စက္ခုရူပေသုစ အညမညံ လဂ္ဂိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနေသု အာလောကပရိဝါရဿ ဩကာသော နတ္ထိ။ တထာ သောတသဒ္ဒေသုစ အာကာသပရိဝါရဿာတိ။ ဝါယုအာပပထဝိယော ပန ဃာနာဒိတ္တယဿ ဂန္ဓာဒိဂဟဏေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဝါယုနာမ ဂန္ဓာကဍ္ဎနကော နာသဝါတောယေဝ၊ သောစ သမ္ပတ္တဿေဝ ပစ္စယော။ အာပေါနာမ ဇိဝှာတေမနကော အာပေါ၊ သောပိ သမ္ပတ္တဿေဝ ပစ္စယော။ န ဟိ ရသော သုက္ခဇိဝှာယ ဖရတီတိ။ ပထဝီစ ဃဋ္ဋနတ္ထာယ ပစ္စယော။ န ဟိ ဒုဗ္ဗလပထဝီသန္နိဿယော အာလောကောဝါ ရဇောဝါကာယေ ပတမာနောပိ ပသာဒေ ဃဋ္ဋေတီတိ။ ဣတိ ပစ္စယဝိသေသတော တေသံ သမ္ပတ္တာသမ္ပတ္တဝသေန ဂဟဏ ဝိသေသော ဟောတီတိ။ တတ္ထ စက္ခုဿ တာဝ အသမ္ပတ္တဂဟဏံ ပါကဋံ။ တဉှိ သမီပေ အက္ခိဝဏ္ဏံဝါ ဘမုကမူလံဝါ နပဿတိ။ ဒူရေ ပန မဟန္တံ စန္ဒမဏ္ဍလာဒိကံဝါ ဖလိကာဒိတိရောဟိတံဝါ ဝဏ္ဏံ ပဿတိ။ ဒိသာဒေသဝဝတ္ထာနဉ္စဿ ပညာယတီတိ။ သောတဿ ပန ကထန္တိ၊ တတ္ထ ဟိ ဒူရေ သဒ္ဒေါ စိရေန သုယျမာနော ဒိဿတိ ပစ္ဆိမဒိသာဘာဂေ ဥပ္ပန္နောပိ သဒ္ဒေါ အန္တရာ မဟန္တေ စေတိယာဒိကေ အန္တရိတေ သတိ ဒက္ခိဏပဿတောဝါ သုယျတိ။ ဥတ္တရပဿတောဝါ။ အသုယျမာနောဝါ ဟောတီတိ။ ဝုစ္စတေ၊ ဥပ္ပန္နော သဒ္ဒသင်္ဃာဋော အာသန္နေ ဌိတာနံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အဝသာနာ ကမေန ¶ ပါကဋီဘူတော ဟောတိ။ ပဋိဃဋ္ဋနာနိဃံသောစ ဗလဝါ ဟောတိ။ အဟံ သုဏောမီတိ ပဝတ္တာ သလ္လက္ခဏဝီထိယော သီဃတရံ နိရန္တရံ ဝိယ ပဝတ္တန္တိ။ ဒူရေ ဌိတာနံ ပန ပဋိဃဋ္ဋနာနိဃံသော မန္ဒတရော ဟောတိ။ အာဒိတော အပါကဋော။ မဇ္ဈေဝါ အဝသာနေဝါ ပိဏ္ဍဝသေန ပါကဋီဘူတော။ သလ္လက္ခဏဝီထိယော စိရေန ပရေန ပဝတ္တန္တိ။ တသ္မာ တေသံ လဟုံ သုတော။ စိရေန သုတောတိ အတိမာနော ဟောတီတိ။ အပိစ၊ သဒ္ဒေါနာမ နိဿယဓာတုပရံပရာယ ပဝတ္တိတွာ ဒူရံပိ ဒေသံ ဂစ္ဆတိယေဝ။ ဧဝံ ဂစ္ဆန္တောစ ဂတဂတဋ္ဌာနေဧဝ ဌတွာ သဝနူပစာရေ ဌိတာနံ သောတသဟဿံပိ ဃဋ္ဋေတိ။ မဟန္တေ ပန စေတိယာဒိကေ အန္တရိတေ သတိ ယတော အာကာသော ဥဇုံ ဝိဝဋော ဟောတိ။ တတော ဒက္ခိဏပဿတောဝါ ဥတ္တရပဿတောဝါ ဂတဂတဌာနတောဝသောတံ ဃဋ္ဋေတိ။ မန္ဒတရော ပန သဒ္ဒေါအသုယျ မာနောပိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဂစ္ဆန္တောစ ယာဝ သောတပသာဒေ အလ္လီယိတွာ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ တာဝ အသမ္ပတ္တောယေဝ ဟောတိ။ ယော ပန အလ္လီ ယိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သော သမ္ပတ္တောနာမ ဟောတိ။ န သော သုယျတီတိ။ ယဒိ ပန သောတံ သမ္ပတ္တဝိသယံ သိယာ။ ယထာ အန္တော ကုစ္ဆိဂတော ဂန္ဓော ဗဟိ နဃာယိယတိ။ တထာ အန္တော ကုစ္ဆိဂတော သဒ္ဒေါပိ ဗဟိ နသုယေယျ။ ဂန္ဓဿ ဝိယ ဒိသာဒေသဝဝတ္ထာနံ ဝိဿန သိယာတိ။
[၁၈၈] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ဂန္တွာ ဝိသယဒေသံ တံ၊ ဖရိတွာ ဂဏှတီတိ စေ။ အဓိဋ္ဌာန ဝိဓာ နေပိ၊ တဿ သော ဂေါစရော သိယာ။’’ တိပိ ဝိစာရိတံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ စက္ခာဒိဒွယဿ ဗဟိဒ္ဓါ ဝိသယဒေသဂမနသင်္ဂေါ အတ္ထီတိ။ ဂေါစရံ ဂဏှာတီတိ ဂေါစရဂ္ဂါဟိကံ။ ပသာဒ မဏ္ဍဘူတတ္တာ အာပါတမာဂတံ အာရမ္မဏနိမိတ္တံ သမ္ပဋိစ္ဆတီတိ အတ္ထော။
ဝိဘာဝနိယံ ပန
ဝိညာဏာဓိဋ္ဌိတံ ဟုတွာ တံတံ ဂေါစရဂဟဏ သဘာဝတ္တာတိ ဝုတ္တံ။
ဝဏ္ဏောတိ ¶ ရူပါရမ္မဏဿေတံ နာမံ။ ဩဇာတိ အာဟာရ ရူပ မာဟ။ ဝိနိဘုဇ္ဇတီတိ ဝိနိဗ္ဘောဂေါ။ ဌာနတော ဒေသတော ဥပ္ပတ္တိကာရဏတော ဝိသုံဝိသုံ ဝဝတ္ထပီယတီတိ အတ္ထော။ နဝိနိဗ္ဘော ဂေါတိ အဝိနိဗ္ဘောဂေါ။ သော ဧဝ ရူပန္တိ အဝိနိဗ္ဘောဂရူပံ။ အာစရိယာနန္ဒတ္ထေရေနပနေတ္ထ ဂန္ဓရသဩဇာ ကတ္ထစိ ဝိနီဘုတ္တာ ဒိဿန္တီတိ ပဉ္စဝိဓမေဝ အဝိနိဗ္ဘောဂရူပံ ဣစ္ဆိတံ။ တံ ပရတော အာဂမိဿတီတိ။ [ရူပဝိဘာဂေါ]။
၁၅၈။ ကမ္မန္တိ ဧကာ စေတနာဧဝ။ သာယေဝ ဟိ ပဋ္ဌာနေ နာနာက္ခဏိက ကမ္မပစ္စယဘာဝေန ဝုတ္တာ။ ယထာဟ-နာနာက္ခဏိကာ ကုသလာကုသလာ စေတနာ ဝိပါကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာစ ရူပါနံ ကမ္မပစ္စယေန ပစ္စယောတိ။ စိတ္တန္တိ ပန သသမ္ပယုတ္တဓမ္မံ အဓိပ္ပေတံ။ ပဋ္ဌာနေ စေတသိကဓမ္မာနံပိ ရူပသမုဋ္ဌာပနဘာဝေန ဝုတ္တတ္တာ။ ယထာဟ-ဟေတူ ဟေတုသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံ သမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဟေတု ပစ္စယေန ပစ္စယောတိအာဒိ။ ဥတူတိ တေဇောယေဝ။ သော ဟိ ကပ္ပသဏ္ဌာပနဝသေန သကလံ ဩကာသ လောကံပိ နာနာသရီရသဏ္ဌာပနဝသေန သက လံ ရူပမယံ ကာယံ သတ္တလောကံပိ နာနာရုက္ခတိဏာဒီနံ အဗ္ဘပဋလမေဃဝုဋ္ဌိဇလအဂ္ဂိ ဝါတာဒီနဉ္စ သဏ္ဌာပနဝသေန သကလံ သင်္ခါရလောကံပိ ဥဒယတိ ပသဝတိ ဇနေတိ ဝဍ္ဎေတိ။ တသ္မာ ဥတူတိ ဝုစ္စတီတိ။ အရတိ ဂစ္ဆတိ ပဝတ္တတီတိ ဥတူတိပိ ဝဒန္တိ။ အာဟာရောတိ ဩဇာဧဝ။ ရူပဝိရာဂဘာဝနာဘူတံ အရူပကုသလံ ကမ္မဇရူပံ နဇနေတီတိ ဝုတ္တံ ပဉ္စဝီသတိဝိဓံပီတိ။ အတိသင်္ခတန္တိ အတီတကာလေ ယထာကာ လန္တရေ ရူပံ ဇနေတိ၊ တထာ ဝိသေသေတွာ သုဋ္ဌုကတံ။ အဇ္ဈတ္တိ ကသန္တာနေတိ ဝုတ္တံ၊ အဇ္ဈတ္တသန္တာနေတိ ပန ဝတ္တဗ္ဗံ။ အဇ္ဈတ္တ မေဝ အဇ္ဈတ္တိကန္တိဝါ ဣကသဒ္ဒဿ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ပဋိသန္ဓိမုပါဒါယာတိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏံ ဥပါဒါယ။ ခဏေခဏေတိ ဧကေကဿ စိတ္တဿ တီသု တီသု ခဏေသု။ အာစရိယာနန္ဒတ္ထေရော ပန သဗ္ဗေသံပိ စတုသမုဋ္ဌာနိကရူပါနံ ဧကေကဿ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေဧဝ ဥပ္ပာဒံ ဘင်္ဂက္ခဏေဧဝ နိရောဓဉ္စ အာဟ။ အဟံ ပနဿာ ¶ ဓိပ္ပာယော-သဗ္ဗာနိပိ စတုသမုဋ္ဌာနိကရူပါနိ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န ဘင်္ဂက္ခဏေ။ ယထာဟ –
ယဿဝါ ပန သမုဒယသစ္စံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ နောတိ။
တထာ တာနိ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေဧဝ နိရုဇ္ဈန္တိ။ န ဥပ္ပာဒက္ခဏေ။ ယထာဟ –
ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ အကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အဗျာကတာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈန္တီတိ။ နောတိ။
အရူပဘဝံ သန္ဓာယ ဧတံ ယမကဒွယံ ဝုတ္တံ။ ရူပါနိ ပန စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေပိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဥပ္ပာဒက္ခဏေပိ နိရုဇ္ဈန္တီတိ စေ။ န။ ဧဝဉှိ သတိ –
ယဿဝါ ပန သမုဒယသစ္စံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ အရူပေ တဏှာယ ဘင်္ဂက္ခဏေ တေသံ သမုဒယသစ္စံ နိရုဇ္ဈတိ။ နောစ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စဝေါကာရေ တဏှာယ ဘင်္ဂက္ခဏေ တေသံ သမုဒယသစ္စဉ္စ နိရုဇ္ဈတိ၊ ဒုက္ခသစ္စဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိစ။
ဣတရတ္ထစ
အရူပေ ကုသလာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ နောစ တေသံ အဗျာကတာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ ပဉ္စဝေါကာရေ ကုသလာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ ကုသလာ ဓမ္မာစ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အဗျာကတာ ဓမ္မာစ နိရုဇ္ဈန္တီတိစ။
ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏပဉှာဧဝ ဥဒ္ဓဋာ သိယုံ။ နောတိ ပန ပဋိသေဓောဝ ဥဒ္ဓဋော။ တသ္မာ နယိဒံ အရူပဘဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။ စိတ္တဇရူပံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ စေ။ တမ္ပိ န။ ကမ္မဇရူပဿ ဝိဂဟဏေ ဝိရောဓဿ ယမကပါဌန္တရဿ အဘာဝတော။ အနုလောမဿေဝစ ဘာဝတော။ ယထာဟ –
ယဿဝါပန ယတ္ထ မနိန္ဒြိယံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တဿ တတ္ထ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ နဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ အသညသတ္တာနံ တေသံ တတ္ထ မနိန္ဒြိယံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ နောစ တေသံ တတ္ထ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။
သဗ္ဗေသံ ¶ စဝန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တေသံ တတ္ထ မနိန္ဒြိယဉ္စ နဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉ္စ နဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။
ဧတ္ထ ဟိ အသညသတ္တာနန္တိ ဧတေန ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယ မေဝ ဝုတ္တံ။ ယဒိစ တံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေပိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ပုရိမကောဋ္ဌာသေ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အသညသတ္တာနံ တေသံ။လ။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ နဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝုတ္တံ သိယာ၊ ပစ္ဆိမကောဋ္ဌာသေစ သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ သိယာတိ။ ပစ္ဆိမကောဋ္ဌာသေ ပန အရူပ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ စေ။ န။ တထာ ဂဟဏတ္ထံ ယမက ပါဌန္တရာဘာဝတော သဗ္ဗညုဝိသယေစ ဌာနေ ပါဠိယော သံသန္ဒိတွာ ဗလဝတိယာ ပါဠိယုတ္တိယာဧဝ ဌာတဗ္ဗတောတိ။ ယသ္မာစ ရူပဓမ္မာ နာမ ဒန္ဓပဝတ္တိနော ဟောန္တိ။ အရူပဓမ္မာ လဟုပဝတ္တိနော ဌိတိက္ခဏောစ တေသံ ဝိသုံ ဂဏနူပဂေါ နတ္ထိ။ တသ္မာ အညောယေဝ ရူပ ဓမ္မာနံ ခဏပဗန္ဓော။ အညော အရူပဓမ္မာနံ။ တတ္ထ သဗ္ဗေပိ ရူပဓမ္မာ ဧကစိတ္တက္ခဏပရိမာဏေန အတ္တနော ဥပ္ပာဒက္ခဏေန ယုတ္တာ ခဏေ ခဏေ နိရန္တရမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ပဋိသန္ဓိတော ပဋ္ဌာယ သဟုပ္ပန္နတ္တာစ ပန ဒွိန္နံ တေသံ ဥပ္ပာဒါဒိဝါ နိရောဓန္တောဝါ ယာဝဇီဝံပိသဟေဝ ဟောတီတိပိ တဿ အဓိပ္ပာယောတိ။ ယမက ပါဠိယော ပန နာနာတ္ထာ၊ နာနာဗျဉ္ဇနာ၊ ဂမ္ဘီရောစ သတ္ထု အဓိပ္ပာယော။ တသ္မာ သုဋ္ဌု ဝိစာရေတွာ သလ္လက္ခေတဗ္ဗော။ န ပန ဓမ္မတာ ဧသာ ယမကဿ။ ယဒိဒံ ယထာလာဘယောဇနာတိ ကတွာ အတ္တနော အဓိပ္ပာယေ ဌတွာ ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ ယမကပါဌံ ယထာလာဘယော ဇနာယဧဝ သက္ကာ ယောဇေတုန္တိ။ ရူပဝိရာဂဘာဝနာဝိသေသဘူတံ အရူပကုသလံ တသ္မိံ လောကေ ရူပသဟိတံ ပဋိသန္ဓိံ နဇနေတိ။ သုဒ္ဓအရူပမေဝ ဇနေတိ။ တသ္မာ ရူပသန္တတိသီသဿ သဗ္ဗသော အဘာဝါ တတြုပ္ပန္နာနိ သဗ္ဗာနိ ဆစတ္တာလီသစိတ္တာနိ ရူပံ ဇနေတုံ န န သက္ကောန္တိ။ အရူပဝိပါကာ ပန တတ္ထေဝ နိယမုပ္ပန္နာတိ အရူပပါကဿေဝ ဂဟဏံ ကတံ၊ တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ၊ အညာနိပိ ဗဟူနိ အာရုပ္ပေ ဥပ္ပန္နာနိ အနောကာသတ္ထာ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေန္တီတိ ဝုတ္တံ တတ္ထ အနောကာသတာနာမ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဥပ္ပန္နဿ ရူပသန္တတိသီသဿ အဘာဝေါ ဧဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ။
[၁၈၉] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ရူပဝိရာဂဘာဝနာနိဗ္ဗတ္တတ္တာ ¶ ဟေတုနော တဗ္ဗိဓုရတာယာ’’တိပိ ကာရဏံ ဝုတ္တံ။ တံ အကာရဏံ။
ရူပါရူပဝိရာဂဘာဝနာဘူတမဂ္ဂနိဗ္ဗတ္တဿ လောကုတ္တရဝိပါကဿ ရူပေါကာသေ သတိ ရူပဇနကတာဒဿနတောတိ။ ဈာနင်္ဂဝိရဟေန အင်္ဂဒုဗ္ဗလာနိပိ ရူပံ န ဇနေန္တီတိ ဒွိပဉ္စဝိညာဏဂဟဏံ ကတံ။ ဣတရာ နိပိ ပန ပန္နရသကာမရူပ ပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ ခီဏာသဝါနံ ပရိနိဗ္ဗာနစုတိ စိတ္တန္တိ ဣမာနိ စိတ္တာနိ ရူပံ န သမုဋ္ဌာပေန္တိယေဝ။ ဧဝံသန္တေပိ တာနိ သဗ္ဗာနိပိ ဘဝင်္ဂကာလေ အခီဏာသဝါနဉ္စ စုတိကာလေ သမုဋ္ဌာပေန္တီတိ တေသံ ဣဓ အဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
[၁၉၀] ဝိဘာဝနိယံ ပန
ပဋိသန္ဓိစိတ္တံ ပန စုတိစိတ္တဉ္စ ဧကူနဝီသတိ ဘဝင်္ဂဿေဝ အန္တောဂဓတ္တာ စိတ္တန္တရံ န ဟောတီတိ န တဿ ဝဇ္ဇနံ ကတ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဧကူနဝီသတိ ဘဝင်္ဂဿေဝါတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။
အရူပဝိပါကဿ သရူပတော ဝဇ္ဇိတတ္တာတိ။ ကသ္မာ ပန ယထာ ဝုတ္တာနိ ပန္နရသ ပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ရူပံ န သမုဋ္ဌာပေန္တီတိ၊ ပရိဒုဗ္ဗလတ္တာ။ စိတ္တဉှိနာမ ဥပ္ပာဒက္ခဏေဧဝ ပရိပုဏ္ဏံ ပစ္စယံ လဘိတွာ ဗလဝံ ဟောတိ။ ရူပဉ္စ ဌိတိက္ခဏေဝ။
တသ္မာ အတ္တနော ဗလဝန္တက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဘာဝေန ဒုဗ္ဗလံ ဝတ္ထုံ နိဿာယ ဥပ္ပန္နတ္တာ သယံပိ ပရိဒုဗ္ဗလံ ဟောတီတိ သဗ္ဗာနိပိ တာနိ တဒါ ရူပံ နသမုဋ္ဌာ ပေန္တီတိ။ ဧတ္ထစ ကေစိ အနန္တရာသေဝနာဒိပစ္စယာ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေဧဝ ဖရန္တိ။ ရူပဿ ပန ဥပတ္ထမ္ဘကဘူတာ ဥတုအာဟာရာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယဓမ္မာစ ဌိတိက္ခဏေဧဝဖရန္တီတိ တေသံ ယထာက္ကမံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဌိတိက္ခဏေစ ပရိပုဏ္ဏပစ္စယလာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော။
[၁၉၁] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ပစ္ဆာဇာတ ပစ္စယရဟိတံ ပန အာဟာရာဒီဟိစ အနုပတ္ထဒ္ဓံ ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုံ နိဿာယ ပဝတ္တတ္တာ အတ္တနောစ အာဂန္တုကတာယ ကမ္မဇရူပေဟိစ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပါနံ ဌာနံ ဂဟေတွာ ဌိတတ္တာ’’တိ ကာရဏံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပစ္ဆာဇာတ ပစ္စယ ရဟိတန္တိ ဣဒံ ဝိစာရေတဗ္ဗံ။
ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ¶ ဌိတိက္ခဏေ ပစ္ဆာဇာတ ပစ္စယ ရဟိတဿ ပိဥတုဿ ရူပဇနကဘာဝဿ ဝက္ခမာနတ္တာ။ န ဟိ အတ္တနာ အဝိဇ္ဇမာနံ ပစ္ဆိမစိတ္တံ ပုရိမစိတ္တက္ခဏေ ဌိတဿ ကဿစိ ရူပဿ ပစ္ဆာဇာတ ပစ္စယော ဟောတိ။ အတ္ထိ ပစ္စယေကဒေသတ္တာ တဿ ပစ္စယဿာတိ။ ခီဏာသဝါနံ စုတိစိတ္တံ ပန ပကတိယာဝ ဝူပသန္တဝဋ္ဋမူလေ သန္တာနေ ပဝတ္တတ္တာ သန္တတရံ ဟောတိ။ ပုန အာယုသင်္ခါရာနံ ပရိက္ခယေန ဒုဗ္ဗလတရေ ပရိယန္တဂတေ စ ဝတ္ထုမှိ နိဿိတတ္တာ ဒုဗ္ဗလတရဉ္စ ဟောတီတိ တံ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေတီတိ၊ အာစရိယာနန္ဒတ္ထေရော ပန သဗ္ဗသတ္တာနံပိ စုတိစိတ္တံ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေတီတိ ဣစ္ဆတိ။ ယထာဟ-ခီဏာသဝါနံ စုတိစိတ္တန္တိ ဝိသေသေတွာ ဝုတ္တံ။
ကာမာဝစရာနံ ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ယဿ စိတ္တဿ အနန္တရာ ကာမာဝစရာနံ ပစ္ဆိမစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ရူပါဝစရေ အရူပါဝစရေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ယေစ ရူပါဝစရံ အရူပါဝစရံ ဥပပဇ္ဇိတွာ ပရိနိဗ္ဗာယိဿန္တိ၊ တေသံ၊ စဝန္တာနံ တေသံ ဝစီ သင်္ခါရော နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ နောစ တေသံ ကာယသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီတိ –
ပန ဝစနတော အညေသံပိ စုတိစိတ္တံ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေတီတိ ဝိညာယတိ။ န ဟိ ရူပသမုဋ္ဌာပက စိတ္တဿ ဂဗ္ဘဂမနာဒိ ဝိနိဗဒ္ဓါဘာဝေ ကာယသင်္ခါရာသမုဋ္ဌာပနံ အတ္ထိ၊ န စ ယုတ္တံ စုတောစ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စဿ ပဝတ္တတီတိ။ နာပိ စုတိစိတ္တံ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတီတိ ပါဠိ အတ္ထီတိ။
အနုဋီကာယံ ပန
တသ္မိံ ပါဌေ တေသံ စဝန္တာနံ နောစ ကာယသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီတိ ဝစနံ န ကေဝလံ စုတိစိတ္တဿေဝ ရူပသမုဋ္ဌာပနာဘာဝံ သာဓေတိ၊ အထခေါ တတော ပုရိမာနံ သဗ္ဗေသံ မရဏာသန္န စိတ္တာနံ ရူပသမုဋ္ဌာပနာဘာဝံပိ သာဓေတိယေဝါတိ ဒီပေတိ။ စုတိ စိတ္တသ္မိံဟိ ကာယသင်္ခါရဿ နိရောဓေ ပဋိသိဒ္ဓေ တတော ပုဗ္ဗေ ယာဝ သတ္တရသမစိတ္တာ ဧတ္ထန္တရေ တဿ ဥပ္ပာဒေါပိ ပဋိသိဒ္ဓါဧဝ ဟောတီတိ။ သဗ္ဗဉ္စေတံ ဝိစာရေတဗ္ဗံ။
ကာယသင်္ခါရောတိ ¶ ဟိ အဿာသပဿာသော ဝုစ္စတိ။ သောစ သုဋ္ဌု ဩဠာရိကော ရူပဓမ္မောတိ နစုတိစိတ္တေ တန္နိရောဓာဘာဝ ဝစနေန ဣတရာနိ သုခုမာနိပိ ရူပါနိ စုတိစိတ္တံ နဇနေတီတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။
[၁၉၂] ယဉ္စ တတ္ထ
န ဟိ ရူပသမုဋ္ဌာပကစိတ္တဿ ဂဗ္ဘဂမနာဒိ ဝိနိဗဒ္ဓါဘာဝေ ကာယသင်္ခါရာသမုဋ္ဌာပနံ အတ္ထီတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ န ယုဇ္ဇတိ။
တာနိဧဝ ဟိ ဂဗ္ဘဂမနာဒီနိ ဣမဿတ္ထဿ သာဓကာနိ ဘဝိတုံ အရဟန္တိ ဩဠာရိကဿ ကာယသင်္ခါရဿ အသမုဋ္ဌာပကံပိ စိတ္တံ ဣတရံ သုခုမရူပံ ပန သမုဋ္ဌာပေတိယေဝါတိ။
[၁၉၃] ယံပိ တတ္ထ
န စ ယုတ္တံ စုတောစ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စဿ ပဝတ္တတီတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ အကာရဏံ။
န ဟိ စုတိတော ပရံ ကတိပယခဏမတ္တံ စိတ္တဇရူပပဝတ္တိယာ ကောစိ ဝိရောဓော အတ္ထီတိ။
ယဉ္စ တတ္ထ
နာပိ စုတိစိတ္တံ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတီတိ ပါဠိ အတ္ထီတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထပိ စုတိစိတ္တံ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေတီတိပိ နတ္ထိ၊ အညတြ ကာယသင်္ခါရာတိ န န သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။
ဧဝံ ပန ယုတ္တံ သိယာ၊ ယထာ ရူပဓမ္မာ အာဒိတော ပဋိသန္ဓိကာလေ ဧကစိတ္တက္ခဏမတ္တေ ပစ္စယပရိတ္တတာယဝါ အတ္တနော ဒန္ဓဝုတ္တိ တာယဝါ ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ၊ တထာ ပရိယောသာနေပိ မရဏကာလေ ပရိက္ခီယမာနပစ္စယတာယဝါ နိရောဓာသန္နတာယဝါ ပရိဒုဗ္ဗလာဧဝ ဟောန္တီတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။ တသ္မာ ဝတ္ထုဿ အာဒိအန္တနိဿိတာနိ ပဋိသန္ဓိစုတိစိတ္တာနိ သမဒုဗ္ဗလာနိဧဝ ဟောန္တီတိ သက္ကာ ဝိညာတုန္တိ။
ဝိဘာဝနိယံ ပန
အဘိဓမ္မတ္ထဝိကာသနိယဉ္စ ပါဠိဝိရောဓံ မညမာနော ကိဉ္စိမတ္တမ္ပိ အဝိစာရေတွာ ဋီကာသု ဝုတ္တနယမေဝ သုဋ္ဌု ဝိကာသယိတွာ ဂတောတိ။
ပထမဘဝင်္ဂမုပါဒါယာတိ ¶ ပထမ ဘဝင်္ဂစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏတော ပဋ္ဌာယ။ ဇာယန္တမေဝါတိ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇ မာနမေဝ၊ န တိဋ္ဌန္တံ။ နစ ဘိဇ္ဇမာနန္တိ အတ္ထော။ ကာရဏံ ဝုတ္တမေဝ။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ပဉ္စသတ္တတိဝိဓေ စိတ္တေ။ အပ္ပနာဇဝနန္တိ အဘိညာဒွယဝဇ္ဇိတံ ဆဗ္ဗီသတိဝိဓံ အပ္ပနာဇဝနစိတ္တံ။ ဣရိယာပထန္တိ ဂမနဝဇ္ဇိတံ တိဝိဓံပိ ဣရိယာပထံ။
[၁၉၄] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ဂမနာဒီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ န ယုဇ္ဇတိ။
န ဟိ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ စလနဖန္ဒနမတ္တံပိ ဝိညတ္တိယာ ဝိနာ သိဇ္ဈတိ။ ကုတော ဂမနံ။ နစ ယထာဝုတ္တံ အပ္ပနာဇဝနံ ဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေတုံ သက္ကောတီတိ။ ပိ သဒ္ဒေန တံ နကေဝလံ ရူပသမုဋ္ဌာပကမတ္တံတိ ဒဿေတိ။ သန္နာမေတီတိ သန္ဓာရေတိ အယမေဝဝါ ပါဌော သိယာ၊ ဝက္ခမာနေဟိ စိတ္တေဟိ အဘိသင်္ခတံ ယထာပဝတ္တံ ဣရိယာပထံ အပတမာနံ အစလမာနံ ဓာရေတိ ဥပတ္ထမ္ဘေတီတိ အတ္ထော။ ဥပတ္ထမ္ဘနဉ္စေတ္ထ ယထာပဝတ္တဿ ဣရိယာပထဿ ရက္ခနမတ္တံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ နဥက္ခိပိတွာ ဝိယ အဘိနီဟရဏံ။ ဣတရထာ ထမ္ဘနဝိညတ္တိယာ ပသင်္ဂေါ သိယာတိ။ ဧတ္ထစ ယထာနိသိန္နဿဝါ ဌိတဿဝါ ဘဝင်္ဂ စိတ္တေ အဗ္ဗောကိဏ္ဏေ ပဝတ္တမာနေ အင်္ဂါနိ ဩသီဒန္တိ ပတန္တိ။ န တထာ ဣမသ္မိံ ဆဗ္ဗီသတိဝိဓေ ဇာဂရဏစိတ္တေ ဝက္ခမာနေသုစဒွတ္တိံသ ဝိဓေသု ဇာဂရဏစိတ္တေသုပဝတ္တမာနေသု။ တေသု ပန ပဝတ္တမာနေသု အင်္ဂါနိ ဥပတ္ထဒ္ဓါနိ ဟောန္တိ။ န ဩသီဒန္တိ န ပတန္တိ။ ပုဗ္ဗေ ယထာ ထပိတာနေဝ ပဝတ္တန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
[၁၉၅] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘န ဧဝ မေတေသု ဒွတ္တိံသဝိဓေသု ဝက္ခမာနေသု စ ဆဗ္ဗီသတိ ယာ ဇာဂရဏစိတ္တေသု ပဝတ္တမာနေသူ’’တိ ပါဌော။
န ဧဝမေတေသု ဆဗ္ဗီသတိယာ ဇာဂရဏစိတ္တေသု ဝက္ခမာနေ သုစ ဒွတ္တိံသ ဝိဓေသု ပဝတ္တမာနေသူတိ ပန ပါဌော ယုတ္တော။ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနန္တိ မနောဒွါရေ အာဝဇ္ဇနမာဟ။ န ဟိ ပဉ္စဒွါရိကာနိ ဇဝန စိတ္တာနိပိ ¶ ဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေန္တိ။ ဣရိယာပထုပတ္ထမ္ဘန မတ္တံ ဝါ ပိသဒ္ဒေန ဂဟိထံ သန္ဓာယ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနာဒီနိ ပဉ္စဒွါရိကာနိပိ ဂဟိတာနိတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧတ္ထစ ဣရိယာပထောနာမ ဂမနာဒိနာ တေန တေန အဝတ္ထာဝိသေသေန ပဝတ္တာ ရူပဓမ္မာဧဝ။ ဧဝံ သန္တေပိ ကိဉ္စိစိတ္တံ ရူပ သာမညမေဝ ဇနေတိ န တတောပရံ။ ကိဉ္စိ အညစိတ္တဿ ဝသေန ယထာပဝတ္တံ ဣရိယာပထံ ရက္ခိတုံဧဝ သက္ကောတိ၊ န အပ္ပဝတ္တံ ဣရိယာပထံ ပဝတ္တေတုံ။ ကိဉ္စိ ဝိညတ္တိံ သမုဋ္ဌာပေတွာ အပ္ပဝတ္တဉ္စ ဣရိယာပထံ ပဝတ္တေတုံ သက္ကောတိ။ အညာနိစ ကာယိက ဝါစသိက ဝိကာရာနိ ဇနေတုံ သက္ကောတိ။ ယာနိစ စိတ္တာနိ ဥတ္တရကိစ္စံ ဇနေတုံ သက္ကောန္တိ။ တာနိ ဟေဋ္ဌိမဟေဋ္ဌိမံ ကိစ္စံ ဇနေတုံ သက္ကောန္တိယေဝါတိ ဒဿနတ္ထံ အယံ ဝိဘာဂေါ ကတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
[၁၉၆] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘ယံပန စိတ္တံ ဝိညတ္တိဇနကံ၊ တံ ဧကံသတော ဣရိယာပထု ပတ္ထမ္ဘကံ။ ဣရိယာ ပထဿ ဝိညတ္တိယာ သဟ အဝိနာဘာဝတော’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ န ယုဇ္ဇတိ။
ဣဓ ဟိ ဣရိယာပထုပတ္ထမ္ဘနံနာမ ဝိညတ္တိရဟိတမေဝါ ဓိပ္ပေတံ၊ န ဝိညတ္တိသဟိတံ။ ဣတရထာ အပ္ပနာဇဝနာနံပိ ဝိညတ္တိဇနကတာ အာပဇ္ဇေယျာတိ။ သောမနဿဇဝနာနိ တေရသာတိ ဟသိတုပ္ပာဒေန သဒ္ဓိံ လောဘမူလတော မဟာ ကုသလတော မဟာ ကြိယတော စ စတ္တာရိစတ္တာရီတိ တေရသ သောမနဿဇဝနာနိ။ တေသုပန ကုသလာ ကုသလတော အဋ္ဌပုထုဇ္ဇနာနံ။ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာ ကုသလကုသလတော ဆသေက္ခာနံ။ ကြိယတော ပဉ္စခီဏာသဝါနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သဗ္ဗံ ကာယဝစီမနောကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တန္တိ ဝစနတော ဝိစာရဏကိစ္စရဟိတော ဟသိတုပ္ပာဒေါ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓါနံ နသမ္ဘဝတီတိ ဧဝံ ပဝတ္တော ဝါဒေါ အဋ္ဌကထာယံ ပဋိက္ခိတ္တောယေဝ။ တသ္မိံဝါဒေ ဟိ သတိ ဣတရေသံပိ အဟေတုကစိတ္တာနံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တမဟာ ကြိယဇဝနာနဉ္စ ဗုဒ္ဓါနံ အသမ္ဘဝေါ အာပဇ္ဇတိ။ တသ္မာ တေသံ ဟသိတုပ္ပာဒစိတ္တေန ပဝတ္တဿ သိတကမ္မဿ ပုဗ္ဗာပရပဝတ္တာနံ ဉာဏာနံ ဝသေန ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမတာ ဉာဏာနုပရိဝတ္တတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ သီတုဏှောတု ¶ သမညာတာတိ ဣဒံ သီတံ ဣဒံ ဥဏှန္တိ ဧဝံ သဗ္ဗ လောကိယမဟာဇနေဟိ သုဋ္ဌု ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဉာတာ။ ဌိတိပ္ပတ္တာဝါတိ အတ္တနော ဌိတိဘာဝံ ဌိတိက္ခဏံဝါ ပတ္တာဧဝ။ န ပန စိတ္တမိဝ ဇာယန္တ မတ္တာတိ အတ္ထော။ ကာရဏံ ဝုတ္တမေဝ။
[၁၉၇] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘ပစ္ဆာဇာတာဒိပစ္စယုပတ္ထမ္ဘလာဘေန ဌိတိက္ခဏေဧဝ ဥတုဩဇာနံ ဗလဝဘာဝေါတိ ဝုတ္တံ တေဇောဓာတု ဌိတိပ္ပတ္တာတိအာဒိ’’။ တတ္ထ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယဝစနံ ဟေဋ္ဌာ ဝိစာရိတမေဝ။
အပိစ၊ ယဒိ ဥတုနော ဗလဝဘာဝေါ ရူပုပ္ပာဒနဉ္စ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယာယတ္တံ သိယာ။ ဧဝံ သတိ သော ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ဌိတိက္ခဏေ ရူပံ န သမုဋ္ဌာပေယျ၊ တဒါ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယဿေဝ အဘာဝတော။ ဝက္ခတိစ ဌိတိကာလမုပါဒါယ ဥတုသမုဋ္ဌာနာတိ။ ဧတ္ထစ ဌိတိကာလန္တိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ဌီတိကာလော ဝုတ္တောတိ။ တသ္မာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယဝစနံ ဝိစာရေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ။ ဩဇာသင်္ခါတော အာဟာရောတိ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာဒိဝသေန စတုဗ္ဗိဓော အဇ္ဈတ္တသန္တာန ဂတောအသိတပီတခါယိတသာယိတဝသေန စတုဗ္ဗိဓော၊ ဗဟိဒ္ဓသန္တာ နဂတောစ ဩဇာသင်္ခါတော ဒုဝိဓာဟာရော။ တဒုဘယာပိစ သံသဂ္ဂ ဝသေန လဒ္ဓုပတ္ထမ္ဘာ ဧဝရူပံ သမုဋ္ဌာပေန္တီတိ ဝုတ္တံ အဇ္ဈောဟရဏ ကာလေတိ။ ဧတ္ထစ ဗဟိဒ္ဓါသမ္ဘူတေန ဥတုနာ သဟ အဇ္ဈတ္တ သမ္ဘူတာနံ စတုသမုဋ္ဌာနာနံ ဥတုဩဇာနံ ဝိယ ဗဟိဒ္ဓါသမ္ဘူတာယ ဩဇာယပိ အဇ္ဈတ္တံ ရူပသမုဋ္ဌာနံ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ။
ယထာဟ-မဇ္ဈိမဋ္ဌကထာယံ
ကဗဠီကာရာဟာရော တာဝ မုခေ ထပိတမတ္တော ဧဝ အဋ္ဌရူပါနိ သမုဋ္ဌာပေတိ။ ဒန္တဝိစုဏ္ဏိတံ ပန အဇ္ဈောဟရီယမာနံ ဧကေကံ သိတ္ထံ အဋ္ဌ အဋ္ဌ ရူပါနိ သမုဋ္ဌာပေတီတိ။
အာစရိယဓမ္မပါလတ္ထေရေန ပန ယဒိ ဗဟိဒ္ဓသမ္ဘူတာ ဩဇာ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေယျ၊ ဧဝံ သတိ ယထာ ဗဟိဒ္ဓသမ္ဘူတော ဥတု အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါစ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ တထာ သာ ဗဟိဒ္ဓါပိ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေယျ။ န ပန သမုဋ္ဌာပေတိ။ တသ္မာ သာ အဇ္ဈတ္တံ ပတွာပိ ရူပံ န သမုဋ္ဌာ ပေတိယေဝ။ ¶ ဧကန္တေန ပန အဇ္ဈတ္တဩဇာဧဝ သမုဋ္ဌာပေတိ။ သာ ပန တဿာ ဥပတ္ထမ္ဘနပစ္စယောဧဝ ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယေန မုခေ ထပိတမတ္တောဧဝ။ န သင်္ခါဒိတော။ တတ္တကေနပိ အဗ္ဘန္တရဿ ပစ္စယော ဟောတိယေဝ၊ ကေနာဟ အဋ္ဌ အဋ္ဌ ရူပါနိ သမုဋ္ဌာပေတီတိ မဇ္ဈိမဋီကာယံ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပန ဥပါဒိန္နကာ ဥတု ဩဇာနာမ သုဋ္ဌု ပဏီတရူပါ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဗဟိဒ္ဓါ ဩဇာပိ အဇ္ဈတ္တံ ပတွာ တေန ဥတုနာ သုဋ္ဌု သေဒိယမာနာ တာယစ ဩဇာယ သုဋ္ဌု ဥပတ္ထမ္ဘီယ မာနာ သရီရေ မေဒသိနေဟုပစယဝသေန ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတိယေဝါတိ ယုတ္တံ။ အဇ္ဈောဟရဏကာလေတိ ဣဒဉ္စ သုဋ္ဌု ဗလဝဘာဝပ္ပတ္တ ကာလံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ပန မာတရာ ပရိဘုတ္တာဟာရောပိ ဒါရကဿ သရရံ ဖရိတွာ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ သရီရေ မက္ခိတာဟာ ရောပိ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေတီတိ ဝုတ္တံ။ မုခေ ထပိတမတ္တောဧဝ အဋ္ဌရူပါနိ သမုဋ္ဌာပေတီတိစ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တန္တိ။ ဌာန ပတ္တောဝါတိ အတ္တနော ဌိတိက္ခဏံ ပတ္တောဧဝ။ ဧတ္ထစ စတူသု သမုဋ္ဌာနေသု ဥတုဧဝ မဟန္တော မဟာထာမော မဟာဝိပ္ဖာရောစ ဟောတိ။ သော ဟိ သကလဿပိ ဩကာသလောကဿ ဗဟိဒ္ဓါ သင်္ခါရလောကဿစ သမုဋ္ဌာ ပကော ဝိနာသကော စ ဟောတိ။ သတ္တလောကဿစ သောဧဝ မဟန္တော အဇ္ဈတ္တသမ္ဘာရဘူတော ဟောတိ။ ဣတရာနိ ပန တီဏိ တဿ ပရိဝါရမတ္တာနိဧဝ သမ္ပဇ္ဇန္တီတိ။
ဟဒယ ဣန္ဒြိယ ရူပါနိ ကမ္မဇာနေဝ၊ န စိတ္တဇာဒိနိ။ ယဒိဧဝံ ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ တေ အာဝုသော သာရိပုတ္တ ဣန္ဒြိယာနိ။ ကတရေန တွံ ဧတရဟိ ဝိဟာရေန ဝိဟရသီတိ ကသ္မာ ဝုတ္တန္တိ။ ဣန္ဒြိယသမ္ဘာရာနံ ဝဏ္ဏာနံ သမာပတ္တိ စိတ္တသမုဋ္ဌိတာနံ ဝိသဒဝိပ္ပသန္နတာဝသေန ဥပစရိ တတ္တာတိ။ တထာ ဟိ ဧကာဗဒ္ဓပဝတ္တာနိ စတုဇရူပါနိ ဧကသ္မိံ ဝိပ္ပသန္နေ သဗ္ဗာနိ ဝိပ္ပသန္နာနေဝ ဟောန္တိ။ မိလာတေစ မိလာတာနေဝါတိ။ ဥတုစိတ္တာဟာရာ ပန တေသံ နဝန္နံ ဥပတ္ထမ္ဘနပစ္စယာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ ဥပ္ပလပဒုမာနိ ဝိယ ကမ္မဇရူပါနိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ တေသံ ဗီဇံ ဝိယ ကမ္မံ။ ကဒ္ဒမောဒကာနိ ဝိယ ဥတုအာဟာရာဒီနိ။ ဝိညတ္တိ ဒွယံ စိတ္တဇမေဝ။ တထာ ဟိ တံ စိတ္တသဟဘူ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိဓမ္မေသု ဘဂဝတာ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ။ သဒ္ဒေါစိတ္တောတုဇောတိ ကသ္မာ ဝုတ္တံ။ နနုနိဓိကဏ္ဍသုတ္တေ ¶ သုဝဏ္ဏတာ သုသရတာ သုသဏ္ဌာနံ သုရူပတာတိအာဒိနာ တာဒိသေန ကမ္မဝိသေသေန သဒ္ဒသမ္ပတ္တိနာမ ဝုတ္တာတိ။ သစ္စံ၊ ကမ္မဝိသေသေန ပန ယထာ သုဝိသဒေါ သုမဓုရော သဒ္ဒေါ ပဝတ္တတိ၊ တထာ ဌာနကရဏဂတာနံ ဥပါဒိန္နကသရီရာနံ သုသဏ္ဌိတတာ ဝါတ သေမှာဒီဟိ အပလိဗုဒ္ဓတာစ ဟောတိ။ တသ္မာ တမ္မူလိကာသဒ္ဒသမ္ပတ္တိ ကမ္မဖလေသု ပက္ခိပိတွာ သုသရတာတိ ဝုတ္တာ။ န ဧကန္တေန သဒ္ဒဿ ကမ္မဇနိတတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
လဟုတာဒိတ္တယံ ဥတုစိတ္တာဟာရေဟိ သမ္ဘောတီတိ ကသ္မာ ဝုတ္တံ။ နနု အပ္ပာဗာဓသံဝတ္တနိကာ ဧသာ မာဏဝ ပဋိပဒါ၊ ယဒိဒံ အဝိဟိံသာတိ ဝုတ္တံ။ အပ္ပာဗာဓ ပစ္စယသမုဋ္ဌိတဉ္စ ဧတံ ရူပတ္တယံ။ တထာ ဟိ ဒန္ဓတ္တာဒိ ကရ ဓာတုက္ခောတ ပဋိပက္ခပစ္စယ သမုဋ္ဌာနတာ ဧတဿ ဝုတ္တာတိ။ ဝုစ္စတေ၊ ကမ္မဇရူပါနိနာမ ဥဒကေ ပက္ခိတ္တာနိ သတပါကတေလာနိ ဝိယ ပကတိယာဝ ကမ္မာနုရူပံ လဟု မုဒု ကမ္မည ဘူတာနိ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တေသံ ဝိသုံ လဟုတာဒိ ဝိကာရောနာမ နတ္ထိ။ ယတော တေသံ ဧကသ္မိံဘဝေ ဧကာအဒ္ဓါ ပစ္စုပ္ပန္နတာဝ လဗ္ဘတီတိ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ယမကေသုပိ တေသံ ကာလဘေဒေါ ပဋိသန္ဓိဝုတိပရိစ္ဆိန္နေန အဒ္ဓါ ပစ္စုပ္ပန္နေနေဝ ဂဟိတောတိ။ ယသ္မာ ပန စိတ္တံနာမ နာနာနီဝရဏဘေဒဝသေနဝါ သုခ ဒုက္ခ ပီတိ ပဿဒ္ဓိ သဒ္ဓါ ပညာဒိ ဝသေနဝါ နာနာ ခဏေသု နာနာ အဝတ္ထာ ယုတ္တံ ဟောတိ။ တထာ ဥတုအာဟာရာစ သပ္ပာယာ သပ္ပာယဘေဒဝသေန။ တသ္မာ တေဟိ တီဟိ သမုဋ္ဌိတ ရူပါနိဧဝ နာနာခဏေသု ဂရုကလဟုကာဒိ ဝသေန နာနာဝိကာရယုတ္တာနိ ဟောန္တိ။ ယတော တေသံ သန္တတိ သမယ ဝသေန ကာလဘေဒေါ လဗ္ဘတိ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ယမကေသုပိ အကမ္မဇာနံ ပဝတ္တိကာလေ ခဏသန္တတိဝသေနပိ ကာလဘေဒေါ ဂဟိတောတိ။ နနု ကမ္မဝိပါကဇာ အာဗာဓာတိ ဝုတ္တံ။ သတိစ ကမ္မ သမုဋ္ဌာနေ အာဗာဓရူပေ တတောဝုဋ္ဌာနဘူတော ကမ္မဇော လဟုတာဒိ ဂုဏောပိ ဝိသုံ လဗ္ဘမာနော သိယာတိ။ န။ ယေသဉှိ ဝသေန ဣမသ္မိံ သရီရေ ကမ္မဝိပါကဇာနာမ အာဗာဓာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တာနိ ဥပပီဠကုပ ဃာတကကမ္မာနိပိ ဂတိကာလပယောဂ ဝိပတ္တိယော လဘမာနာနိ ဧဝ သရီရဋ္ဌကာ ပထဝါဒယော ဝါတပိတ္တာဒယောစ ဥတုသမုဋ္ဌာနာ ဓာတုယော ¶ ခေါဘေတွာ နာနာဗာဓေ ဥပ္ပာဒေန္တိ။ ဥတုသမုဋ္ဌာနာသု ပန ခုဗ္ဘိတာသု ဣတရာနိ တဒနုဂတိကာနိ ဧဝ ဟောန္တိ။ တေနေဝ ဟိ သီတေနပိ ရုပ္ပတိ၊ ဥဏှေနပိ ရုပ္ပတိ၊ ဇိဂစ္ဆာယပိ ရုပ္ပတိ၊ ဝိပါသာယပိ ရုပ္ပတီတိအာဒိနာ ဥတုပဓာနောဝ ရူပဓမ္မာနံ ရုပ္ပနပစ္စယော ဝုတ္တောတိ။ တသ္မာ ကေဝလံ ကမ္မသမုဋ္ဌာနော အာဗာဓောနာမ နတ္ထိ။ ယတော ယထာဝုတ္တော ကမ္မဇော လဟုတာဒိဂုဏောနာမ ဝိသုံ လဗ္ဘမာနော သိယာတိ။
ယသ္မာ ပန အဝိဟိံသာ ကမ္မနိဗ္ဗတ္တာ သတ္တာ တေသံ ဥပပီဠကာဒီနံ ကမ္မာနံ သုဝိဒူရတာယစေဝ သရီရကောဋ္ဌာသာနံ ဃနသိနိဒ္ဓသဏ္ဌိတိယာ ဒုက္ခောဘနိယတာယစ နိဗ္ဗတ္တဘဝေ နိရာဗာဓာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တဒတ္ထံ သန္ဓာယ အပ္ပာဗာဓသံဝတ္တနိကာ ဧသာ မာဏဝပဋိပဒါ။ ယဒိဒံ အဝိဟိံသာတိ ဝုတ္တံ၊ န ပန အပ္ပာဗာဓနိမိတ္တဿ လဟုတာဒိတ္တယဿ ကမ္မသမုဋ္ဌာနတာယ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ရူပကဏ္ဍေန ကမ္မဿကဋတ္တာရူပေသု ဧဝ ဧတံ ရူပတ္တယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ရူပကလာပါနာမ ဧကသ္မိံ ပရမာဏုသ္မိံပိ ဗဟုဝိဓာ ဟုတွာ ပဝတ္တန္တိ။ တသ္မာ စတုဇရူပ ကလာပေသု ဃနဘာဝေန ပဝတ္တမာနေသု ကလာပန္တရဘူတာ အာကာသဓာတုပိ ဒိဿမာနာဧဝ ဟောတီတိ ကတွာ စတုဇေသု တဿာ ဂဟဏံ ကတံ။ ကာမံ သဗ္ဗာနိပိ အနိပ္ဖန္နရူပါနိ ကေနစိ ပစ္စယေန အနိပ္ဖာဒိတာနိ ဟောန္တိ။ တေသု ပန န တထာ လက္ခဏရူပါနိ။ ယထာ ဣတရာနိ စိတ္တာဒိ ပစ္စယ ဝိသေသေန ဒိဿမာန ဝိသေသာနိ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ လက္ခဏရူပါနိ န ကုတောစိ ဇာယန္တီတိ။ ဇာယမာနာဒိ ရူပါနန္တိ ဇာယမာန ဇိယျမာန မိယျမာနာနံ ရူပကလာပါနံ။ သဘာဝတ္တာတိ ဇာတိဇရာမရဏသင်္ခါတလက္ခဏသဘာဝမတ္တတ္တာ။ ဧတ္ထစ ရူပကဏ္ဍေ ဥတုသမုဋ္ဌာနန္တိ စ အာဟာရသမုဋ္ဌာနန္တိ စ ဝုတ္တံ နတ္ထိ။ ပဋ္ဌာနေ ဧဝ ဝုတ္တံ။
ဧတ္ထ သိယာ၊ ဇရတာ အနိစ္စတာ ပါဠိယမေဝ န ကုတောစိ သမုဋ္ဌာနာတိ ဝုတ္တာ။ တသ္မာ ဣဓပိ တာသံ နကုတောစိ သမုဋ္ဌာနေသု ဂဟဏံ ယုတ္တံ။ ဥပစယသန္တတိယော ပန ပါဠိယံပိ ကုတောစိ သမုဋ္ဌာနေသု ဝုတ္တာ။ အဋ္ဌကထာယံပိ တာဟိ သဒ္ဓိံ ဝိသတိ ကမ္မဇရူပါနိ သတ္တရသ စိတ္တဇရူပါနိ စုဒ္ဒသ ဥတုဇရူပါနိ တေရသ အာဟာရဇ ရူပါနိ ¶ ဝုတ္တာနိ။ တသ္မာ ဣဓ တာသံ နကုတောစိသမုဋ္ဌာနတာ နဝတ္တဗ္ဗာတိ။ ဝုစ္စတေ၊ ရူပဇနကာနံ ဇနနဗျာပါရောနာမ အတ္တနာ ဇနိတရူပါနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဧဝ ဖရတိ။ န-တတော ပရံ၊ တသ္မာ တသ္မိံ ခဏေ လဗ္ဘမာနာ ဥပစယသန္တတိယောယေဝ ကုတောစိ ဇာတပရိယာယံ အရဟန္တိ၊ န ဇရတာ အနိစ္စတာယောတိ ကတွာ ပါဠိယံ အဋ္ဌကထာ ယံစ တာသံဧဝ ကုတောစိ သမုဋ္ဌာနေသု ဂဟဏံ ကတံ။ အပိစ၊ ပုဗ္ဗေ အဇာတာ ဓမ္မာ ပစ္စယေ သတိ ဇာယန္တိ။ အသတိ န ဇာယန္တီတိ အတ္ထိ။ ဇာတာ ပန ဓမ္မာ ပစ္စယေ သတိ ဇိယျန္တိ၊ မိယျန္တိ။ အသတိ နဇိယျန္တိ နမိယျန္တီတိ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ပုရိမာနံ ဒွိန္နံ ပဝတ္တိ ဧကန္တေန ပစ္စယာယတ္တာ ဟောတိ။ ပစ္ဆိမာနံ ဒွိန္နံ ပဝတ္တိ ပန ဧကန္တေန ပစ္စယ နိရပေက္ခာ ဟောတီတိ ဣမိနာ ပရိယာယေန တာသံ တေသု ဂဟဏံ အဂဟဏဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယံ ပန သုတ္တပဒေသု ဇရာမရဏံ ဘိက္ခဝေ သင်္ခတံ ပဋိစ္စ သမုပ္ပန္နန္တိ ဝုတ္တံ။ တံ ဇာတိယာ သတိဧဝ တဒုဘယံ ပညာယတိ။ အသတိ န ပညာယတီတိ ဣမိနာ ပရိယာယေန ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဓ ပန ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန ဣတရ အနိပ္ဖန္နရူပါနိ ဝိယ စတ္တာရိပိ ဧတာနိ စိတ္တာဒိပစ္စယဝိသေသေန ဒိဿမာနဝိသေသာနိ န ဟောန္တီတိ စတုန္နံပိ န ကုတောစိ ဇာတတာ ဝုတ္တာ။ ဧဝံသန္တေပိ သာရတရံ ပါဠိနယံ အတိဓာဝန္တော ဝိယ ဟောတီတိ ဥပစယသန္တ တီနံ ကုတောစိ သမုဋ္ဌာနေသု သင်္ဂဟောဧဝ သေယျောတိ။ [ရူပသမုဋ္ဌာနနယော]
၁၅၉။ ဧကော ဧဝ ဇာတိ သင်္ခါတော ဥပ္ပာဒေါ ဧတေသန္တိ ဧကုပ္ပာဒါ။ ဧကောဧဝ အနိစ္စတာသင်္ခါတော နိရောဓော ဧတေသန္တိ ဧကနိရောဓာ။ ဧကသဒ္ဒေါ စေတ္ထ သင်္ခါနေ ပဝတ္တော။ တသ္မာ တေန ယာနိ ရူပါနိ ဧကာယဧဝ ဇာတိယာ ဇာယန္တိ။ ဧကာယ ဧဝ အနိစ္စတာယ နိရုဇ္ဈန္တိ။ တေသံ ပိဏ္ဍိ ဣဓ ရူပကလာပေါနာမာတိ ဒဿေတိ။ ယေ ပန ကလာပဂတ ရူပဂဏနာယ ဧကသ္မိံ ကလာပေပိ အနေကာနိ ဇာတိအာဒီနိ ကပ္ပေန္တိ၊ တေသံ မူလဋီကာယ နသမေတိ။ ယုတ္တိစ နတ္ထိ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ ဧကေကကလာပ ပရိယာပန္နာနံ ရူပါနံ သဟေဝ ဥပ္ပာဒါဒိပဝတ္တိတော ဧကေကကလာပဿ ဥပ္ပာဒါဒယော ဧကေကာဝ ဟောန္တီတိ ယထာ ဧကေကဿ ကလာပဿ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ကလာပါ နုပါလကံ ¶ ဥပါဒါယ ရူပန္တိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ကလာပုပ္ပာဒါဒိ သဘာဝါ ဇာတိအာဒယော ဥပါဒါယရူပါနိစ္စေဝ ဝုစ္စန္တိ။ ဧဝံ ဝိကာရပရိစ္ဆေဒ ရူပါနိစ ယောဇေတဗ္ဗာနီတိ။ ယဒိစ ယော အာယတနာနံ အာစယော။ သော ရူပဿ ဥပစယောတိစ ယော ရူပဿ ဥပစယော။ သာရူပဿ သန္တတီတိစ ဝုတ္တတ္တာ တာနိ ဇာတိအာဒီနိ လက္ခဏရူပါနိ ဝိသုံဝိသုံ ရူပါနံဧဝ၊ နကလာပဿာတိ ဝုစ္စေယျုံ။ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယ ပသာဒေါ ရူပီနံ ဓမ္မာနံ အာယူတိအာဒိနာ ဝုတ္တတ္တာ စက္ခာဒိ ဇီဝိတာဒီနိပိ ဧကသ္မိံ ကလာပေ အနေကာနိဧဝ အာပဇ္ဇေယျုံ။ တသ္မာ တထာ ကပ္ပနံ အကတွာ ဧကသ္မိံ ကလာပေ အညာနိ ဥပါဒါရူပါနိ ဝိယ လက္ခဏရူပါနိပိ ဧကေကာနိဧဝါတိ နိဋ္ဌံ ဂန္တဗ္ဗန္တိ။
ဧကော သမာနော မဟာဘူတသင်္ခါတော နိဿယော ဧတေသန္တိ ဧကနိဿယာ။ ဧတ္ထ ပန သမာနတ္ထေ ဧကသဒ္ဒေါ ယုတ္တော။ စတုန္နံ ဘူတာနံ နိဿယတာသမ္ဘဝတော။ ယာနိစဧကုပ္ပာဒတာဒီဟိတီဟိလက္ခဏေဟိ ယုတ္တာနိ။ တာနိ ဧကန္တေန သဟဝုတ္တီနိ နာမ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ သဟဝုတ္တိနောတိ။ ဒသပရိမာဏာနိအဿာတိဒသကံ။ ဒသန္နံ သမူဟော ဝါ ဒသကံ။ စက္ခုနာ ဥပလက္ခိတံ ဒသကန္တိ စက္ခုဒသကံ။ စက္ခုပဓာနံဝါ ဒသကံ စက္ခုဒသကံ။ ဧသနယော သေသေသုပိ။ ယသ္မာ ပန စိတ္တဇော သဒ္ဒေါ ဝိညတ္တိဝိကာရေန ဝိနာ နပဝတ္တတိ။ ဝိညတ္တိဝိကာရောစ တေန သဒ္ဒေန ဝိနာ နပဝတ္တတိ။ တသ္မာ စိတ္တဇံ သဒ္ဒနဝကံဝါ ဝစီဝိညတ္တိနဝကံဝါ နသမ္ဘဝတီတိ အဓိပ္ပာယေန ဝစီဝိညတ္တိ သဒ္ဒေ ဟိ စ သဟဝစီဝိညတ္တိ ဒသကန္တိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ ပန ဝိညတ္တိ ဝိကာရော သဒ္ဒေန ဝိနာ နပဝတ္တတီတိ ဣဒံ တာဝ ယုဇ္ဇတိ။ ယာ တာယ ဝါစာယ ဝိညတ္တိ ဝိညာပနာ ဝိညာပိတတ္တံ။ ဣဒံ တံရူပံ ဝစီဝိညတ္တီတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဝိညတ္တိဝိကာရရဟိတံ ပန စိတ္တဇံ သဒ္ဒနဝကံ။ အဋ္ဌကထာသု အာဂတမေဝ။ ယထာဟ-ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒ နိဒ္ဒေသေသု ပဋိသန္ဓိက္ခဏတော ဥဒ္ဓံ ပဝတ္တဥတုတောစေဝ စိတ္တတောစ သဒ္ဒနဝကန္တိ။
မဟာအဋ္ဌကထာ နယေန ဝိညတ္တိ ရဟိတော ဝိတက္က ဝိပ္ဖာရ သဒ္ဒေါနာမ အသောတ ဝိညေယျော စိတ္တဇော သဒ္ဒေါ လဗ္ဘတိ။ သော ပန သင်္ဂဟကာရေန ပဋိသိဒ္ဓါ။ ယထာဟ-ပဋ္ဌာနေပိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ သဒ္ဒါယတနံ သောတဝိညာဏဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယောတိ အာဝတံ။ ¶ တသ္မာ ဝိနာ ဝိညတ္တိဃဋ္ဋနာယ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော အသောတ ဝိညေယျော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒေါနာမ နတ္ထီတိ။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ အဿာသ ပဿာသေ စိတ္တဇံ သဒ္ဒနဝကံ ဝုတ္တံ။ ယထာဟ-စိတ္တဇေ အဿာသ ပဿာသ ကောဋ္ဌာသေပိ ဩဇဋ္ဌမကဉ္စေဝ သဒ္ဒေါစာတိ နဝါတိ၊ သဒ္ဒနဝကေစ အာဂတေ သဒ္ဒလဟုတာဒိ ဒွါဒသကံပိ အာဂတမေဝ ဟောတိ။ တသ္မာ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ သဒ္ဒနဝကံ၊ ကာယဝိညတ္တိ နာကံ၊ ဝစီဝိညတ္တိ ဒသကံ၊ လဟုတာဒေကာ ဒသကံ၊ သဒ္ဒလဟုတာဒိဒွါဒသကံ၊ ကာယဝိညတ္တိ လဟုတာဒိ ဒွါဒသကံ၊ ဝစီဝိညတ္တိသဒ္ဒလဟုတာဒိ တေ ရသကန္တိ အဋ္ဌစိတ္တဇကလာပါ ပစ္စေတဗ္ဗာတိ။ သစ္စသင်္ခေပေ ပန သဒ္ဒ လဟုတာဒိ ဒွါဒသကံ ဝိသုံ အဂဟေတွာ စိတ္တဇ ကလာပါ သတ္တေဝ ဝုတ္တာ။
ဋီကာသု ပနဿ ပေါရာဏဋီကာယံ
မဟာဋ္ဌကထာနယေန ဝိညတ္တိရဟိတေ အသောတ ဝိညေယျေ ဝိတက္က ဝိပ္ဖာရသဒ္ဒေ သဒ္ဒနဝကံ ဒဿေတွာ ပုန ဝါဒန္တရံ ဒဿေန္တေန။ အပိစ၊ မဟာဇနသန္နိပါတဿ ဒူရတော အပညာယမာနက္ခရပဒဗျဉ္ဇနတ္ထော စိတ္တသမုဋ္ဌာနနိဃောသသဒ္ဒေါ အဝိညတ္တိကော ဧဝါတိ ဝဒန္တိ။ တထာ မိဂပက္ခီနံစ အညမညံ ဘာသံ အဇာနန္တာနံ အန္ဓဒမိဠာဒိနံ အဝိညတ္တိကော စိတ္တသမုဋ္ဌာနသဒ္ဒေါ အတ္ထီတိ ဝုတ္တံ။
တတ္ထ ဝိညတ္တိရဟိတော အသောတဝိညေယျော ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရ သဒ္ဒေါ အဋ္ဌသာလိနိယံ ပဋိက္ခိတ္တော။ မဟာဇနသန္နိပါတဿ စိတ္တ သမုဋ္ဌာန နိဃောသသဒ္ဒေါပိ အာသန္နေ ဌိတာနံ ပညာယမာနက္ခရပဒ ဗျဉ္ဇနတ္ထော သဝိညတ္တိကောဧဝ ဟောတိ။ ဣတရထာ သဗ္ဗေပိ စိတ္တ ဇသဒ္ဒါ ဒူရတရေ ဌိတာနံ အပညာယမာန ပဒဗျဉ္ဇနာဧဝ ဟောန္တီတိ သဗ္ဗေပိ ဝိညတ္တိရဟိတာ သိယုန္တိ။ နစ မိဂပက္ခိအာဒီနံ စိတ္တဇော သဒ္ဒေါ ဝိညတ္တိရဟိတော ဟောတိ။ သမာနဇာတိယာနံ ပရေသံ အဓိပ္ပာယတ္ထ ဝိညာပနတောတိ။
ပစ္ဆိမ ဋီကာယံ ပနဿ
သဒ္ဒနဝကံ ပနေတ္ထ အစ္ဆရာ သင်္ဃာတ ပါဏိပ္ပဟာရာဒိ သဒ္ဒ သဟိတံ အဋ္ဌကမေဝါတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ န ယုတ္တံ။
တာဒိသော ဟိ သဒ္ဒေါ စိတ္တပစ္စယော ဥတုသမုဋ္ဌာနောဧဝ။ တသ္မာ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဝုတ္တနယေန အဿာသပဿာသေဝါ အဝစီဃောသေသု ကဒါစိ စိတ္တသဟိတေသု ဥက္ကာသိတ ခိပိတ ဝမိတ ဆဍ္ဍိတသဒ္ဒါဒီသု ပိဝါ ဧတံ သဒ္ဒနဝကံ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ ဥတုဇကလာပေသု ပစ္ဆိမာ ဒွေပိ ကသ္မာ ဗဟိဒ္ဓါ နလဗ္ဘန္တိ။ နနု ဗဟိဒ္ဓါပိ ရူပါနံ လဟု ဂရု မုဒု ထဒ္ဓ ကမ္မညတာ ဒိဿန္တီတိ။ သစ္စံ၊ တာ ပန ဘူတာနံ ဩမတ္တာဓိမတ္တ ဝသေန ဟောန္တိ၊ န ပန လဟုတာဒိတ္တယဝသေနာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကသ္မာ ပန အာကာသဓာတုစ လက္ခဏရူပါနိစ ရူပကလာပေသု နဂဟိတာနီတိ ဝုတ္တံ ကလာပါနန္တိအာဒိ။ အာကာသဓာတုကလာပါနံ ပရိစ္ဆေဒ မတ္တတ္တာ ကဿစိ ရူပကလာပဿ အင်္ဂဘူတာ အဝယဝဘူတာ န ဟောတိ၊ လက္ခဏရူပါနိစ သဗ္ဗေသံပိ ကလာပါနံ ဥပ္ပာဒါဒိ လက္ခဏ မတ္တတ္တာ ဝိကာရရူပါနိ ဝိယ ကလာပါနံ ဘေဒကရာနိ အင်္ဂဘူတာနိ ကလာပဝိသေသပညာပနဿ ကာရဏဘူတာနိ န ဟောန္တိ။ တသ္မာ တာနိ တေသု နဂဟိတာနီတိ ဒဿေတိ။ ဧတေန ဧကုပ္ပာဒါတိအာဒိနာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနိယမော နိပ္ဖန္နရူပါနညေဝ၊ န အနိပ္ဖန္နရူပါနံ။ တေသံ ပန ကလာပ ဘေဒ ကရဏ မေဝ ကလာပင်္ဂန္တိ စ ဒီပေတိ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ဧကနိရောဓင်္ဂရဟိတဿပိ ဝိညတ္တိဒွယဿ ကလာပဘေဒ ကရတ္တာဧဝ တေသု ဂဟဏံ သုဋ္ဌု ဥပပန္နံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ [ကလာပယောဇနာ]
၁၆၀။ ယထာရဟန္တိ သဘာဝကာ ဘာဝကာနံ ပရိပုဏ္ဏာပရိ ပုဏ္ဏိန္ဒြိယာနဉ္စ အရဟာနုရူပတော။ အနူနာနီတိ ပရိပုဏ္ဏာနိ။ နဉှိ ဣဒံ နာမရူပံ ကာမလောကေ ပဝတ္တိယံ န လဗ္ဘတီတိ အတ္ထီတိ။
[၁၉၈] ဝိဘာဝနိယံ ပန
‘‘ယထာရဟန္တိ သဘာဝကပရိပုဏ္ဏာယတနာနံ အနုရူပတော’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ န သုန္ဒရံ။
န ဟိ အနူနာနီတိ ဣဒံ ပုဂ္ဂလဝသေန ဝိသေသနံ ဟောတီတိ။ သံသေဒဇာနဉ္စေဝဩပပါတိကာနဉ္စာတိ ဧတ္ထ မဟာသီဟနာဒသုတ္တေ-
စတဿော ခေါ ဣမာ သာရိပုတ္တ ယောနိယော။ ကတမာ စတဿော၊ အဏ္ဍဇာ ယောနိ ဇလာဗုဇာ ယောနိ သံသေဒဇာယောနိ ¶ ဩပပါတိကာ ယောနီတိ။ ယေ ခေါ တေ သာရိပုတ္တ သတ္တာ အဏ္ဍကောသံ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇ ဇာယန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ သာရိပုတ္တ အဏ္ဍဇာ ယောနိ။ ယေ ခေါ တေ သာရိပုတ္တ သတ္တာ ဝတ္ထိကောသံ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇ ဇာယန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ သာရိပုတ္တ ဇလာဗုဇာ ယောနိ။ ယေ ခေါ တေသာရိ ပုတ္တသတ္တာပူတိမစ္ဆေဝါ ဇာယန္တိ။ ပူတိကုဏပေဝါ ပူတိကုမ္မာသေဝါ စန္ဒနိကာယဝါ ဩဠိဂလ္လေဝါ ဇာယန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ သာရိပုတ္တ သံသေဒဇာ ယောနိ။ ဒေဝါ နေရကာ ဧကစ္စေ စ မနုဿာ ဧကစ္စေစ ဝိနိပါတိကာ အယံ ဝုစ္စတိ သာရိပုတ္တ ဩပပါတိကာ ယောနီတိ ဝုတ္တံ။
အဋ္ဌကထာယဉ္စ အဏ္ဍေ ဇာတာ အဏ္ဍဇာ။ ဇလာဗုမှိ ဇာတာ ဇလာဗုဇာ။ သံသေဒေ ဇာတာ သံသေဒဇာ။ ဝိနာ ဧတေဟိ ကာရဏေဟိ ဥပ္ပတ္တိတွာ ဝိယ နိဗ္ဗတ္တာ အဘိနိဗ္ဗတ္တာတိ ဩပပါတိကာ။ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇ ဇာယန္တီတိ ဘိန္ဒိတွာ နိက္ခမနဝသေန ဇာယန္တိ။ ပူတိ ကုဏပေတိအာဒီဟိ အနိဋ္ဌဋ္ဌာနာနေဝ ဒဿိတာနိ။ ဣဋ္ဌေသု သပ္ပိ တေလမဓုဖာဏိတာဒီသု သတ္တာ ဇာယန္တိဧဝါတိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ ပုရိမေသု ဒွီသု ပါဠိနယေန အဏ္ဍံ ဝုစ္စတိ အဏ္ဍကောသော။ ဇလာဗုဝုစ္စတိ ဝတ္ထိကောသော၊ တတော ဇာတာ ဝိဇာတာ နိက္ခန္တာတိ အဏ္ဍဇာ ဇလာဗုဇာတိစ ဝုစ္စန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ ဇရံ ဇီရဏံ ဘေဒံ ယာတိ ဥပေတီတိ ဇလာဗူတိ သဒ္ဒနီတိယံ ဝုတ္တံ။ ဇလံ ဝုစ္စတိ ကလလံ။ တံ အာဝုနာတိ ပဋိစ္ဆာဒေတိ အဝတိဝါ ရက္ခတီတိ ဇလာဗု၊ ဂဗ္ဘပလိဝေဌနာသယော။ သံသီဒန္တိ ဧတ္ထာတိ သံသေဒေါ။ ပူတိမစ္ဆာ ဒိကော သပ္ပိတေလာဒိကော ပဒုမဂဗ္ဘဝေဠုဂဗ္ဘရုက္ခသုသိရပုပ္ဖဖလာဒိ ကောစ အလ္လကိလိန္နပဒေသော။ ဥပပတ္တိက္ခဏေဧဝ ပရိပုဏ္ဏအင်္ဂပစ္စင်္ဂတ္တာ တတော တတော ဥပ္ပတိတွာ ဝိယ ဇာယန္တီတိ ဩပပါတိကာ။
ဝိဘာဝနိယံ ပန
အဏ္ဍဇာဒယောပိ အဏ္ဍကောသာဒိမှိ ဩက္ကမန္တာ ဥပ္ပတန္တာ ဧဝ နာမ ဟောန္တီတိ တေသံပိ ဩပပါတိကတ္တပသင်္ဂံ မညမာနော ဥပပါတော နေသံ အတ္ထီတိ ဩပပါတိကာတိ ဝတွာ ဥက္ကံသဂတိ ¶ ပရိစ္ဆေဒဝသေန စေတ္ထ ဝိသိဋ္ဌဩပပါတော ဂဟိတော။ ယထာ အဘိရူပဿ ကညာ ဒါတဗ္ဗာတိ ဝဒတိ။
ဥက္ကဋ္ဌဝသေနာတိ ပရိပုဏ္ဏာယတနဘာဝသင်္ခါတေန ဥက္ကံသတာဝေန၊ တတ္ထ ဩပပါတိကာ အင်္ဂပစ္စင်္ဂေဟိ သဟ သဗ္ဗသော ပရိပုဏ္ဏေန အတ္တဘာဝေန ဇာယန္တိ။ ပုန တေသံ ဝဍ္ဎနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သံသေဒဇာနံ ပန အာယတနာနိ ဧဝ ပရိပုဏ္ဏာနိ ဟောန္တိ။ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနိ ပန ပုန ဝဍ္ဎိတွာဧဝ ပရိပုဏ္ဏာနိ ဇာတာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဩမကဝသေနာတိ အဝကံသဝသေန။ စက္ခုသောတဃာနဘာဝသေကာနိကဒါစိပိ န လဗ္ဘန္တိ ဇာတိဗဓိရ ဇစ္စဃာနကာနံ အဘာဝကာနဉ္စ သမ္ဘဝတောတိ အပ္ပောယော။ တတ္ထ တာနိ သဗ္ဗာနိပိ သုဂတိ ဒုဂ္ဂတိ ဇာတိယာနံ အဟေတုကသံသေဒဇာနံ ကဒါစိ နလဗ္ဘန္တိ။ သုဂတိယံ ပန ဩပပါတိကဘာဝေါနာမ သေဋ္ဌော အတ္တဘာဝ ပဋိလာဘောတိ နယေန ကေနစိ ဩမကေန ကမ္မေန လဗ္ဘတိ။ တသ္မာ သုဂတိဇာတိ ယာနံ ဩပပါတိကာနံ အပရိပုဏ္ဏိန္ဒြိယတာနာမ နတ္ထိ အညတြ အဘာဝကေဟိ အာဒိကပ္ပိကေဟိတိ။ ဒုဂ္ဂတိဇာတိယာနံပိ ပန တေသံ ကဒါစိ စက္ခု သောတ ဘာဝ ဝေကလ္လတာဧဝ ဝတ္တဗ္ဗာ။ န ဃာနဝေကလ္လတာ။ ကာမဓာတုယံ ပန အဃာနကော ဩပပါတိကော နတ္ထီတိ ဟိ အဋ္ဌ ကထာယံ ဝုတ္တံ။ ဇိဝှာဝေကလ္လတာနာမ သဗ္ဗေသံပိ နတ္ထိ ယေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တထာ ဟိ ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂေ –
ကာမဓာတုယာ ဥပပတ္တိက္ခဏေ ကဿစိ ဧကာဒသာ ယတနာနိ ပါတုဘဝန္တိ။ ကဿစိ ဒသ။ ကဿစိအပရာနိ ဒသ။ ကဿစိ နဝ။ ကဿစိ သတ္တာယတနာနိ ပါတုဘဝန္တီတိ ဝုတ္တံ။
တတ္ထ ကာမဓာတုယန္တိ ကာမလောကေ။ ဥပပတ္တိက္ခဏေတိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ။ ကဿစိ ဧကာဒသာ ယတနာနီတိအာဒိသု စတူသု ဝါကျေသု သံသေဒဇောပပါတိကာ ဝုတ္တာ။ ကဿစိ သတ္တာယတနာနီတိ ဧတ္ထ ပန ဂဗ္ဘသေယျကောဝ ဝုတ္တော။ တတ္ထ ယသ္မာ သတ္တာယတနံ နာမ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ န လဗ္ဘတိ။ ပဝတ္တိ ကာလေယေဝ လဗ္ဘတိ။ တသ္မာ ဧကာဒသယတနာနီတိ ဝုတ္တံ။ ကဿစိ ဒသာတိ စက္ခုဝေကလ္လဝသေန။ ကဿစိ အပရာနိ ဒသာတိ သောတ ဝေကလ္လဝသေန။ ¶ ကဿစိ နဝါတိ စက္ခုသောတ ဒွယ ဝေကလ္လ ဝသေန ဝုတ္တံ။ ယဒိစ အဃာနကော ဩပပါတိကောနာမ သိယာ။ တဒါ သုဒ္ဓဇစ္စဃာနကေန သဒ္ဓိံ တယော ဒသကဝါရာ ဝုတ္တာ သိယုံ။ တထာ ဇစ္စန္ဓဃာနက ဇစ္စဗဓိရဃာနကေဟိ သဒ္ဓိံ တယော နဝကဝါရာ ဧကောစ အဋ္ဌကဝါရော ဝုတ္တော သိယာ တိဏ္ဏံ ဝိပန္နာနံ ဝသေန။ တထာ အဝုတ္တတ္တာ ပန နတ္ထိ အဃာနကော ဩပပါတိ ကောတိ ဝိညာယတီတိ။ တသ္မိံ ပန ဝိဘင်္ဂေ ဣန္ဒြိယဝါရေ နပုံသကာနံ ဩပပါတိကာနန္တိ အဝုတ္တတ္တာ ထပေတွာ အာဒိကပ္ပိကေ အဘာဝကောပိ ဩပပါတိကော နတ္ထိယေဝါတိ။ ပါဠိယံ အဝုတ္တံပိ ပန သံသေဒဇာနံ ဝုတ္တပကာရံ စက္ခာဒိဝေကလ္လံ အဋ္ဌကထာဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာဟ-သတ္တတိ ဥက္ကံသတောဝ ရူပါနိ သံသေဒဇောပပါတ ယောနီသု။ အထဝါ၊ အဝကံသတော တိံသာတိ။ တတ္ထ တိံသာတိ ဇိဝှာကာယ ဝတ္ထု ဒသကာနံ ဝသေန တိံသရူပါနီတိ စ ဝုတ္တံ။ ဣဒဉှိ ဝစနံ သံသေဒဇာနံ ဝသေန ဝုတ္တန္တိ မဟာဋီကာယံ ဝုတ္တံ။ အာစရိယာ နန္ဒတ္ထေရေန ပန ယမကေ ဃာနဇိဝှာနံ အညမညံ အဝိနာဘာဝ ဝုတ္တိတာ ဝုတ္တာတိ ဇိဝှာ ဝေကလ္လတာ ဝိယ ဃာနဝေကလ္လတာပိ နတ္ထီတိ ဣစ္ဆိတံ။ ဣန္ဒြိယ ယမကေ ပန –
ယဿဝါ ပန ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဃာနိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ အဃာနကာနံ ဣတ္ထီနံ ဥပပဇ္ဇန္တီနံ တာသံ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နောစ တာသင်္ဃာနိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိစ။ ယဿဝါ ပန ပုရိသိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဃာနိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ အဃာနကာနံ ပုရိသာနံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ပုရိသိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နောစ တေသံ ဃာနိန္ဒြိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိစ ဝုတ္တံ။
တသ္မာ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယေန ဃာနဝေကလ္လတာပိ အတ္ထီတိ ယုတ္တံ။
ဝိဘာဝနိယံ ပန
အပရေ ပန ယမကေ ဃာနဇိဝှာနံ သဟစာရိတာ ဝုတ္တာတိ အဇိဝှဿ အသမ္ဘဝတော အဃာနကဿပိ အဘာဝမေဝ ဝဏ္ဏေန္တိ။ တတ္ထာပိ ယထာ စက္ခုသောတာနိ ရူပဘဝေ ဃာန ဇိဝှာဟိ ဝိနာ ပဝတ္တန္တိ။ န ဧဝံ ဃာနဇိဝှာ အညမညံ ဝိနာ ပဝတ္တန္တိ။ ¶ ဒွိန္နံပိ ရူပဘဝေ အနုပ္ပဇ္ဇနတောတိ ဧဝံ ဝိသုံ ဝိသုံ ကာမဘဝေ အပဝတ္တိ ဝသေန တေသံ သဟစာရိတာ ဝုတ္တာတိ န န သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ ဝုတ္တံ။ တံ ယုတ္တံ။
ဩကာသဝါရေ ဟိ ဧကန္တသဟစာရိတာ ဝုတ္တမတ္တေန ပုဂ္ဂလေသု ဧကန္တသဟစာရိတာ န သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။ ဂဗ္ဘေ မာတုကုစ္ဆိမှိ သေန္တီတိ ဂဗ္ဘသေယျကာ။ ရူပါဒီသု ခန္ဓေသု သဉ္ဇန္တိ လဂ္ဂန္တီတိ သတ္တာ။ ယထာဟ-ရူပေ ခေါ ရာဓ ယော ဆန္ဒော၊ ယော ရာဂေါ၊ ယာ နန္ဒိ၊ ယာ တဏှာ၊ တတြ သတ္တော၊ တတြ ဝိသတ္တော၊ တေန သတ္တောတိ ဝုစ္စတီတိအာဒိ။ ဂဗ္ဘသေယျာစ တေ သတ္တာစာတိ သမာသော။ အဏ္ဍဇာစေဝ ဇလာဗုဇာစ။ တီဏိဒသကာနိ ပါတု ဘဝန္တိ။ ယာနိ ကလလန္တိ ဝုစ္စန္တိ။ ဘာဝဒသကံ ကဒါစိ နလဗ္ဘတိ နပုံသကဿာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧဝဉ္စကတွာ ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂေ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ သတ္တာနံ အဟေတုကာနံ နပုံသကာနံ ဥပပတ္တိက္ခဏေ စတ္တာရိန္ဒြိယာနိ ပါတုဘဝန္တိ ကာယိန္ဒြိယံ မနိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဥပေက္ခိန္ဒြိယန္တိ ဝုတ္တံ။ တတောပရန္တိ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏတော ပရံ။ ပဝတ္တိကာလေတိ ဧကဒသမေ သတ္တာဟေ။ တထာ ဟိ ကထာဝတ္ထုအဋ္ဌကထာယံ သေသာနိ စတ္တာရိ သတ္တသတ္တတိ ရတ္တိမှိ ဇာယန္တီတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သေသာနီတိ ကာယာယတန မနာယတနတော အဝသေသာနိ စတ္တာရိ စက္ခုသောတဃာနဇိဝှာ ယတနာနိ။ သတ္တသတ္တတိရတ္တိမှီတိ ဧကာဒသမသတ္တာဟဿ ပရိယောသာနရတ္တိမှိ။ အယဉ္စ အတ္ထော ယမကဋီကာယ ဒီပေတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ –
ဂဗ္ဘသေယျကဿ ပစ္ဆိမဘဝိကဿ ဥပပဇ္ဇန္တဿ ဧကဒသ မသတ္တာဟာ ဩရတော ဌိတဿ ရူပါယတနံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နောစ စက္ခာယတနံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ။
ယံ ပန ယဿဝါ ပန ယတ္ထ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဃာနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ ကာမာဝစရာ စဝန္တာနံ အဃာနကာနံ ကာမာဝစရံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ရူပါဝစရာနံ တေသံ တတ္ထ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ နောစ တေသံ တတ္ထ ဃာနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဧတ္ထ အဃာနကာနံ ကာမာဝစရံ ဥပပဇ္ဇန္တာနန္တိ ဝုတ္တံ။
တံ ¶ ယေ ဧကာဒသမသတ္တာဟာ ဩရတော ကာလင်္ကရိဿန္တိ။ တေသံ ဃာနာယတနာနိဗ္ဗတ္တကကမ္မေန ဂဟိတပဋိသန္ဓိကာနံ ဝသေန ဝုတ္တန္တိစ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထစ စက္ခုဃာနေသု ဝုတ္တေသု သောတဇိဝှာ အဝုတ္တာပိ အတ္ထတော သိဒ္ဓါဧဝ ဟောန္တီတိ။
[၁၉၉] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘ပဝတ္တိကာလေတိ သတ္တမေ သတ္တာဟေတိ’’ ဝုတ္တံ။ တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။
အဋ္ဌကထာ ဝိရောဓတော ဤဒိသေသု စ ဌာနေသု အဋ္ဌကထာ ပမာဏတောတိ။
[၂၀၀] ယဉ္စ တတ္ထ
‘‘ဋီကာကာရမတေန ဧကာဒသမေ သတ္တာဟေ ဝါတိ’’ ဝုတ္တံ။ တမ္ပိ န သုန္ဒရံ။
နဟိ အဋ္ဌကထာယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌတော ဝုတ္တော ဝိနိစ္ဆယော ဋီကာကာရ မတောနာမ သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။
[၂၀၁] ယဉ္စ တတ္ထ
‘‘ကမေနာတိ စက္ခုဒသကပါတုဘာဝတော သတ္တာဟာတိက္ကမေန သောတဒသကံ။ တတော သတ္တာဟာတိက္ကမေန ဃာန ဒသကံ။ တတော သတ္တာဟာ တိက္ကမေန ဇိဝှာဒသကန္တိ ဧဝံ အနုက္ကမေနာတိ ဝုတ္တံ’’။ တံပိ န ဒဋ္ဌဗ္ဗ။
ယထာဝုတ္တ အဋ္ဌကထာဝိရောဓတ္တာ ဧဝ။
[၂၀၂] ယံပိ တတ္ထ
‘‘အဋ္ဌကထာယံပိ ဟိ အယမတ္ထော ဒဿိတော ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံပိ န ယုတ္တံ။
န ဟိ သာနာမ အဋ္ဌကထာ အတ္ထိ။ ယတ္ထ ဤဒိသော ဥပ္ပတ္တိက္ကမော ဒဿိတော သိယာ။ နနု ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဋ္ဌကထာသု ဂဗ္ဘလေယျကဝသေနဝါ ပုရိမံဘဝစက္ကံ ဝုတ္တံ။ အနုပုဗ္ဗပဝတ္တိဒီပနတောတိ ဝုတ္တန္တိ စေ။န။ တဉှိ ဝိညာဏာဒီနံ ပဉ္စန္နံ အင်္ဂါနံ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝပဝတ္တိက္ကမေန ပါဠိယံ အာဂတံ ပဉ္စပဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ။ အာယတနနိဒ္ဒေသဋ္ဌကထာသု ¶ ပန သော ပဋိက္ခိတ္တောယေဝ။ နစ အဋ္ဌကထာသု ပဋိက္ခိတ္တော ဥပ္ပတ္တိက္ကမော ထေရေန ဣဓ ကမေနာတိ ဣမိနာ ပါဌေန ဒဿိတောတိ သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။ တသ္မာ ကမေနာတိ ဣဓပိ ဒေသနက္ကမေနာတိ အတ္ထော။ ဒေသိတာနီတိ သမ္ဗန္ဓောစ ဝေဒိတဗ္ဗော။
သစ္စသင်္ခေပ ဋီကာယံ ပန
သာခါဝတ္ထံ အတိက္ကမ္မ ပစ္ဆာ သတ္တမေ သတ္တာဟေ စက္ခု သောတဃာနဇိဝှာဒသကာစ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဋီကာကာရောပန ဧကာဒသမေ သတ္တာဟေတိ အာဟာတိ ဝုတ္တံ။ တံပိ နယုဇ္ဇတိ ယေဝါတိ။
ဧတ္ထ စ ကလလာဒီနံ ဥပ္ပတ္တိက္ကမော သံယုတ္တကေ ဝုတ္တော။ ယထာဟ –
ပထမံ ကလလံ ဟောတိ၊ ကလလာ ဟောတိ အဗ္ဗုဒံ၊
အဗ္ဗုဒါ ဇာယတေ ပေသိ၊ ပေသိယာ နိဗ္ဗတ္တတေ ဃနော၊
ဃနာ ပသာခါ ဇာယန္တိ၊ ကေသာ လောမာ နခါပိစာတိ။
အဋ္ဌကထာယဉ္စ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပထမန္တိ ပထမေန ပဋိသန္ဓိဝိညာဏေန တိဿောတိ ဝါ ဖုဿောတိဝါ နာမံ နတ္ထိ။ အထခေါ တီဟိ ဇာတိဥဏ္ဏံသူဟိ ကတသုတ္တဂ္ဂေ သဏ္ဌိတတေလဗိန္ဒုပမာဏံ ကလလံ ဟောတိ။ ယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ –
တိလတေလဿ ယထာ ဗိန္ဒု၊ သပ္ပိမဏ္ဍော အနာဝိလော၊
ဧဝံ ဝဏ္ဏပဋိဘာဂံ၊ ကလလံ သံပဝုစ္စတီတိ။
ကလလာ ဟောတိ အဗ္ဗုဒန္တိ တသ္မာ ကလလာ သတ္တာဟစ္စယေန မံသဓောဝနဥဒကဝဏ္ဏံ အဗ္ဗုဒံနာမ ဟောတိ၊ ကလလန္တိ နာမံ အန္တ ရဓာယတိ။ ဝုတ္တံပိ စေတံ –
သတ္တာဟံ ကလလံ ဟောတိ၊ ပရိပက္ကသမူဟကံ၊
ဝိဝတ္တမာနံ တဗ္ဘာဝံ၊ အဗ္ဗုဒံနာမ ဇာယတီတိ။
အဗ္ဗုဒါ ဇာယတေ ပေသီတိ တသ္မာပိ အဗ္ဗုဒါ သတ္တာဟစ္စယေန ဝိလီန တိပုသဒိသာ ပေသိနာမ သဉ္ဇာယတိ။ သာ မရိစဖာဏိတေန ဒီပေတဗ္ဗာ။ ဂါမဒါရကာ ဟိ သုပက္ကာနိ မရိစာနိ ဂဟေတွာ သာဋကန္တရေ ¶ ဘဏ္ဍိကံ ကတွာ ပီဠေတွာ မဏ္ဍံ အာဒါယ ကပါလေ ပက္ခိပိတွာ အာတပေ ထပေန္တိ။ တံ သုက္ခမာနံ သုက္ခမာနံ သဗ္ဗဘာဂေဟိ မုစ္စတိ။ ဧဝရူပါ ပေသိ ဟောတိ။ အဗ္ဗုဒန္တိ နာမံ အန္တရဓာယတိ။ ဝုတ္တံပိ စေတံ –
သတ္တာဟံ အဗ္ဗုဒံ ဟောတိ၊ ပရိပက္ကသမူဟကံ၊
ဝိဝတ္တမာနံ တဗ္ဘာဝံ၊ ပေသိနာမ ပဇာယတီတိ။
ပေသိယာ နိဗ္ဗတ္တတေ ဃနောတိ တတော ပေသိတော သတ္တာဟစ္စ ယေန ကုက္ကုဋဏ္ဍသဏ္ဌာနော ဃနောနာမ မံသပေသိ ပိဏ္ဍော နိဗ္ဗတ္တတိ။ ပေသီတိနာမံ အန္တရဓာယတိ။ ဝုတ္တံပိ စေတံ –
သတ္တာဟံ ပေသိ ဘဝတိ၊ ပရိပက္ကံ သမူဟကံ၊
ဝိဝတ္တမာနံ တဗ္ဘာဝံ၊ ဃနောတိနာမ ဇာယတီတိ၊
ယထာ ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍံ၊ သမန္တံ ပရိမဏ္ဍလံ၊
ဧဝံ ဃနဿ သဏ္ဌာနံ၊ နိဗ္ဗတ္တံ ကမ္မပစ္စယာတိစ။
ဃနာ ပသာခါ ဇာယန္တီတိ ပဉ္စမေ သတ္တာဟေ ဒွိန္နံ ဟတ္ထပါဒါနံ သီသဿစ အတ္ထာယ ပဉ္စပီဠကာ ဇာယန္တိ။ ယံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံပဉ္စမေ ခေါ ဘိက္ခဝေ သတ္တာဟေ ပဉ္စပီဠကာ ဇာယန္တိ။ သဏ္ဌန္တိ ကမ္မ တောတိ။ ကေသာ လောမာ နခါပိစာတိ ဒွါစတ္တာလီသမေ သတ္တာဟေ ဧတာနိ ဇာယန္တီတိ။ ဧတ္ထ စ ဆဋ္ဌသတ္တာဟာဒယော ဆသတ္တာဟာ ပသာဒနိဿယာနံ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ အနုက္ကမေန ဝဍ္ဎိတွာ ပရိဏတကာလာ ဟောန္တိ။ စက္ခာဒီနိ ပန ဧကာဒသမ သတ္တာဟဿ ပရိယော သာနဒိဝသေ ဧကတော ဇာယန္တီတိ နိဋ္ဌမေတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ။ ယံ ပနေတ္ထ တိလတေလဿ ယထာဗိန္ဒူတိအာဒိနာ ကလလဿ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနံ ဝုတ္တံ။ တံ ထောကံ ဝဍ္ဎိတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ န ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ပဝတ္တမာနံ။ န ဟိ တဒါ တာဒိသံ ပကတိစက္ခုနာ ဒိဋ္ဌံ ဝဏ္ဏဇာတံဝါ သဏ္ဌာနံဝါ တဿ ပညာယေယျာတိ။ အနုမာနတော ပန ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧကာယ ဦကာယ သတ္တမော ဘာဂေါ လိက္ခာနာမ။ လိက္ခာယ ဆတ္တိံသတိမော ဘာဂေါ ရထရေဏုနာမ။ ရထရေဏုဿ ဆတ္တိံသတိမော။ တဇ္ဇာရီ နာမ။ တဇ္ဇာရိယာ ဆတ္တိံသတိမော အဏုနာမ။ အဏုဿ ဆတ္တိံသတိမော ဘာဂေါ ပရမာဏုနာမ။ သော ပန အာကာသကောဋ္ဌာသိကော ¶ မံသစက္ခုဿ အာပါတံ နာဂစ္ဆတိ။ ဒိဗ္ဗစက္ခုဿေဝ အာဂစ္ဆတီတိ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ တေသံ ဆတ္တိံသ ပရိမာနော အဏု ပန တိတ္တိစ္ဆိဒ္ဒ တာလစ္ဆိဒ္ဒေဟိ ပဝိဋ္ဌသူရိယရသ္မီသု ဝဋ္ဋိဝဋ္ဋိ ဟုတွာ ပရိဗ္ဘမန္တော ပညာယတီတိ ဝုတ္တံ။ သကလံ ပန ကလာပတ္တယပရိမာဏမတ္တဘူတံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ပရမာဏုတောပိ ပရိတ္တကမေဝ သိယာ။ သော ဟိ သန္တာနာနုဗန္ဓဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ခဏေ ခဏေ ဥပစိတရူပကလာပသမူဟောဧဝ ဟောတီတိ ဟေဋ္ဌိမ ကောဋိယာ ဧကူနပညာသကလာပပရိမာဏောဧဝ သိယာ။ တတော ပရိတ္တကေ သတိ သန္တာန ဃဋနဿေဝ အသမ္ဘဝတောတိ။ ယံ ပန မဟာဋီကာယံ တေ ပန ကလာပါ ပရမာဏုပရိမာဏာ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ။ တံ ဓာတူနံ စုဏ္ဏမနသိကာရာနုရူပမတ္တဝသေန ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဒုတီယစိတ္တန္တိ ပထမ ဘဝင်္ဂစိတ္တံ။ ဌိတိကာလန္တိ ပဋိသန္ဓိ စိတ္တဿ ဌိတိကာလံ။ ဩဇာဖရဏမုပါဒါယာတိ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ တာဝ အဗ္ဗုဒဘာဝ ပေသိဘာဝ ဃနဘာဝါဒိ ပတ္တကာလေ မာတုယာ အာမာသယဂတာယ အဇ္ဈောဟဋာဟာရ သိနေဟဘူတာယ ဩဇာယ ဇလာဗုမူလာ နုသာရေန ဝတ္ထုသ္မိံ ဖရဏကာလံ ဥပါဒါယ၊ ယထာဟ –
ယဉ္စဿ ဘုဉ္ဇတိ မာတာ၊ အန္နံ ပါနဉ္စ ဘောဇနံ၊
တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ မာတုကုစ္ဆိဂတော တိရောတိ။
အဋ္ဌကထာယဉ္စ တေန သော တတ္ထ ယာပေတီတိ တဿ ဟိ နာတိတော ဥဋ္ဌိတော နာဠော မာတုဥဒရ ပဋလေန ဧကာဗဒ္ဓါ ဟောတိ။ သော ဥပ္ပလဒဏ္ဍကော ဝိယ ဆိဒ္ဒေါ။ တေန အာဟာရရသော သံသရိတွာ အာဟာရသမုဋ္ဌာနရူပံ သမုဋ္ဌာပေတိ။ ဧဝံ သော ဒသမာသေ ယာပေတိ။ မာတုကုစ္ဆိဂတော တိရောတိ မာတုယာ တိရော ကုစ္ဆိဂတော။ မာတုကုစ္ဆိယာ အဗ္ဘန္တရဂတောတိ အတ္ထောတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပန နာဘိနာဠဿ ဥဋ္ဌိတကာလံ သန္ဓာယ နာတိတော ဥဋ္ဌိတော နာဠောတိ ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဟိ အဗ္ဗုဒါဒိကာလေ တဿ နာတိနာဠောနာမ ဥဋ္ဌိတော သိယာတိ။ သံသေဒဇောပပါတိကာနံ ပန ယံကိဉ္စိ လဒ္ဓံဝါ အတ္တနော ခေဠံဝါ အဇ္ဈောဟရဏကာလေ ဩဇာဖရဏံ ဥပါဒါယ။ တေန ဝုတ္တံ ဩဇာဖရဏမုပါဒါယအာဟာရသမုဋ္ဌာနာတိ ¶ ။ စုတိစိတ္တောပရိ သတ္တရသမစိတ္တဿာတိ စုတိစိတ္တတော ဥပရိ ပုဗ္ဗကာလေ သတ္တရသမဿ ဘဝင်္ဂစိတ္တဿ။ ကမ္မဇရူပါနိ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ တေသံ တတော ပဋ္ဌာယ အနုပ္ပန္နတ္တာယေဝ တတော သတ္တ ရသမံ စုတိစိတ္တံနာမ ဟောတိ။ နော အညထာတိ။ ပုရေတရန္တိ တဿ သတ္တရသမဿ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏံဧဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တတောပရန္တိ စုတိစိတ္တတော ပရသ္မိံ သောဠသစိတ္တက္ခဏပရိမာဏေ ခဏေ။ စိတ္တဇာဟာရဇရူပဉ္စာတိ စိတ္တဇရူပသန္တာနံ အာဟာရဇ ရူပသန္တာနဉ္စ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတိ အနုပါဒိန္နကသန္တာနေ တေသံ ဥပ္ပတ္တိယာ အသမ္ဘဝတော။ ယမေတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ တံ ရူပသမုဋ္ဌာနေ ဝုတ္တမေဝ။ ဘာဝဒသကံနာမ ကာမရာဂနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနံ ဟောတီတိ တဗ္ဗိရာဂ ဘာဝနာကမ္မနိဗ္ဗတ္တေ ရူပလောကေ တဿ အလာဘော ဝုတ္တော။ အာဟာရဇကလာပါနိစ န လဗ္ဘန္တိ အဇ္ဈောဟဋာ ဟာရာ ဘာဝတော၊ တတောယေဝစ သရီရဂတဿ အဇ္ဈတ္တာဟာရဿပိ ရူပသမုဋ္ဌာနာ ဘာဝတော။ အာစရိယာနန္ဒတ္ထေရော ပန တတ္ထ လဗ္ဘမာန ရူပကလာပေသုပိ ဂန္ဓရသာနံ ဩဇာယစ အဘာဝံ ဝဏ္ဏေတိ။ ရူပဓာတုယာ ဥပပတ္တိက္ခဏေ ပဉ္စာယတနာနိ ပါတုဘဝန္တိ စက္ခာယတနံ ရူပါယတနံ၊ သောတာ ယတနံ၊ မနာ ယတနံ၊ ဓမ္မာယတနန္တိ စ၊ ပဉ္စဓာတုယော ပါတုဘဝန္တိ စက္ခုဓာတု၊ ရူပဓာတု၊ သောတဓာတု၊ မနောဝိညာဏ ဓာတု၊ ဓမ္မဓာတူတိစ၊ တယော အာဟာရာ ပါတုဘဝန္တိ ဖဿာဟာရော၊ မနောသဉ္စေတနာ ဟာရော၊ ဝိညာဏာ ဟာရောတိ စ ဝိဘင်္ဂေဝုတ္တတ္တာ။ ဧတ္ထစ ပါဠိယံ ရူပလောကေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ပဋိက္ခိတ္တေပိ ကိစ္စန္တရသဗ္ဘာဝါ မဟာဘူတာနံ တတ္ထ ပဋိလာဘော အဝါရိတော ဧဝ ဟောတိ။ ဂန္ဓာဒီနံ ပန ကိစ္စန္တရမေဝ နတ္ထိ။ ယေန တေ ဓမ္မမတ္တဘာဝေပိ တိဋ္ဌေယျံ တသ္မာ တေသံ အဝစနံ တတ္ထ အဘာဝမေဝ ဒီပေတီတိ အာစရိယဿ အဓိပ္ပာယော။ တထာ ပန ဘူတစတုက္ကံ တတ္ထ အတ္ထိယေဝ၊ ယထာဟ-အသညသတ္တာနံ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ တယော မဟာဘူတာတိအာဒိ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ပန ဖောဋ္ဌဗ္ဗ ဓာတုစ တတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တာ။ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ သဘာဝဓမ္မာနံ ဓမ္မဘာဝေ သမာနေပိ ယေန ကိစ္စဝိသေသေန ဂန္ဓော ရသော ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ကဗဠီကာရာဟာရောတိစ ဝုစ္စတိ။ တဿ နတ္ထိတာယ တေသံ တေန နာမေ န တတ္ထ ¶ အနုပလဗ္ဘမာနတံ သန္ဓာယ ဝိဘင်္ဂေ ကထာဝတ္ထုမှိ ယမကေ သူတိ သဗ္ဗတ္ထ တေသံ တတ္ထ ပဋိက္ခေပေါ။ မဟာဘူတာနံ ပန နိသန္ဒ ဓမ္မမတ္တဘာဝေန ဝိဇ္ဇမာနာနံ တေသံ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု အနုပဝေသောတိ ယုတ္တော သိယာတိ ဝဒန္တိ။ တီဏိဒသကာနိ ဇီဝိတနဝကဉ္စာတိ ဧတ္ထ အာစရိယာနန္ဒ မတိယာ စက္ခုသတ္တကံ သောတသတ္တကံ ဝတ္ထုသတ္တကန္တိ ဧဝံ တီဏိ သတ္တကာနိ ဇီဝိတဆက္ကဉ္စာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ အဘိရိစ္ဆတီတိ အလဗ္ဘမာနေ ပထမံ ဝဇ္ဇိတေ တတ္ထ လဗ္ဘမာနတာဝသေန အဝသိဿတိ။ အတိရေကံဝါ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထစ ရူပလောကေ ဝိယ ကာမလောကေ ဇီဝိတနဝကံ ကသ္မာ ဝိသုံ န ဝုတ္တန္တိ။ ရူပလောကေ ပန အာဟာရုပတ္ထမ္ဘကဿ အညဿစ သကလသရီရဗျာပိနော အနုပါလက ဇီဝိတဿ အဘာဝါ ဧတဒေဝ တဒုဘယဋ္ဌာနေ ဌတွာ သကလသရီရံ အနုပါလေတီတိ ပါကဋံ တတ္ထ ဇီဝိတနဝကန္တိ ဝိသုံ ဝုတ္တံ။ ကာမလောကေ ပန အညာနိ ဥပတ္ထမ္ဘကာ နုပါလကာနိ ဗဟူနိ ပါကဋာနိစ ဟောန္တိ။ တသ္မာ ဇီဝိတနဝကံ အပါကဋန္တိ ကတွာ ဝိသုံ န ဝုတ္တံ သိယာ။ ကာမလောကေပိ ပန ဧတံ အသိတာဒိပါစကဂ္ဂိဝသေန တဿေဝစ ဥဒယဘူတဿ သကလသရီ ရာနုပါလကဿ ဥသ္မာသင်္ခါတဿ ကာယဂ္ဂိနော ဝသေန ပါကဋမေဝ။ ယံ သန္ဓာယ –
အာယု ဥသ္မာစ ဝိညာဏံ၊ ယဒါ ကာယံ ဇဟန္တိမံ၊
အပဝိဒ္ဓါ တဒါ သေတိ၊ နိရတ္ထံဝ ကလိင်္ဂရန္တိ ဝုတ္တံ။
တတ္ထ အာယူတိ တေသု ဒွီသု အဂ္ဂီသု ပတိဋ္ဌိတံ ဇီဝိတမေဝ ဝုစ္စတိ။ ဥသ္မာတိ တေ ဒွေ အဂ္ဂယော ဝုစ္စန္တိ။ ယေသု တိက္ခမန္ဒဝသေန ဝိသမ ဘူတေသု ကာယေ နာနာဗာဓာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ယထာဟ-ဗဟွာဗာဓော ဟောတိ ဗဟွာတင်္ကော။ ဝိသမဝေပါကိနိယာ ဂဟဏိယာ သမန္နာ ဂတော ဟောတိ အတိဥဏှာယအတိသီတလာယာတိ။ သမဘူတေသု ပန သတ္တာ နိရာဗာဓာ ဟောန္တိ။ ယထာဟ-အပ္ပာဗာဓော ဟောတိ။ အပ္ပာတင်္ကော။ သမဝေပါကိနိယာဂဟဏိယာ သမန္နာဂတောဟောတိ။ နာတိသီတာယ နစ္စုဏှာယ မဇ္ဈိမာယ ပဓာနက္ခမာယာတိ။ ကေစိ ပန အသိတာဒိပါစကဂ္ဂိသ္မိံ ဧဝ ဧတံမညန္တိ။ ထေရေနစနာမရူပပရိစ္ဆေဒေဇီဝိတနဝကံ နာမ၊ ရူပလောကေ ဝိသုံ သိယာတိ ဝုတ္တံ။
ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ¶ ပန သေသေသု စတုသမုဋ္ဌာနေသု အဋ္ဌသု ဇီဝိတနဝ ကဉ္စေဝ တီဏိ ဩဇဋ္ဌမကာနိ စာတိ တေတ္တိံသ တေတ္တိံသ ရူပါနိ ပါကဋာနိ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အဋ္ဌသူတိ ပါစကဂ္ဂိအဿာသ ပဿာသဝဇ္ဇိတေသု တီသု တေဇောကောဋ္ဌာသေသု ပဉ္စသု ဝါယော ကောဋ္ဌာသေသူတိ အဋ္ဌသု။ ဣတိ ကာမလောကေပိ သကလသရီရဗျာပီသု တေဇောဝါယော ကောဋ္ဌာသေသု လဗ္ဘမာနတ္တာ ဧတံ သကလ သရီရေဧဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ။ ဧတ္ထ သိယာ၊ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ကာမလောကေ ဝိယ ရူပလောကေ ရူပကလာပါနံ နိရောဓက္ကမော န ဝုတ္တောတိ။ ဝိသေသာဘာဝတော၊ ရူပလောကေပိ ဟိ မရဏကာလေ ပန စုတိစိတ္တော ပရိ သတ္တရသမစိတ္တဿ ဌိတိကာလ မုပါဒါယ ကမ္မဇရူပါနိ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိအာဒိကော နိရောဓက္ကမော ကာမလောကသဒိသောယေဝ။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ အာဟာရဇရူပ နိရောဓောနာမ နတ္ထိ၊ တထာ ကဠေဝရ နိက္ခေပေါစ။ တသ္မာ တတ္ထပိ စုတိစိတ္တတော ပရံ သောဠသစိတ္တက္ခဏ ပရိမာဏေ ဧကသ္မိံ ခဏေ စိတ္တဇရူပသန္တာနံ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတိ။ တတော ပရံ ဥတုသမုဋ္ဌာနရူပပရံပရာ ဧကဒွိတိ အစ္ဆရာကာလမတ္တံပိ ပဝတ္တိတွာ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတီတိ ယုတ္တံ။ နစ ဧတ္တကမတ္တေန ကာလေန ပဝတ္တမာနာယပိ ရူပသန္တတိယာ မတကဠေဝရံနာမ သက္ကာ လဒ္ဓုံ။ ပဿန္တာနံ ဧကက္ခဏေန ဝိယ သရီရဿ အန္တရဓာနဿ ပညာယနတောတိ။ ယထာစ ရူပလောကေ၊ တထာ ကာမလောကေပိ ဥပပတ္တိဒေဝါနံ အညေသဉ္စ ဩပပါတိကာနန္တိ။ တေသဉှိ သရီရာနိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေယေဝ သဗ္ဗသော ပရိပုဏ္ဏေန ကမ္မဇကာယေန နိဗ္ဗတ္တတ္တာ ကမ္မဇရူပေဟိ ဃနပူရိတာနိ သလ္လဟုကဘရာနိ စ ဟောန္တိ။ ဣတရရူပါနိ ကမ္မဇရူပေသု ပတိဋ္ဌာယ ပဝတ္တန္တိ။ တသ္မာ တေသံ စုတိကာလေ ကမ္မဇရူပေသု နိရုဒ္ဓေသု တာနိ တိန္န ပတိဋ္ဌာနိ ဟုတွာ စိရံ သန္တာနံ ဃဋ္ဋေတုံ နသက္ကောန္တိ။ ထောကံ ပဝတ္တိတွာ သဗ္ဗသော နိရုဇ္ဈန္တိ။ သရီရနိက္ခေပေါနာမ တေသံ နတ္ထီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
[၂၀၃] ယံ ပန ဝိဘာဝနိယံ
‘‘မရဏကာလေ ပန ဗြဟ္မာနံ သရီရနိက္ခေပါဘာဝတော သဗ္ဗေသံပိ တိသမုဋ္ဌာနာနိ ဒွိသမုဋ္ဌာနာနိစ သဟေဝ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ န သုန္ဒရံ။
ဧဝဉှိ ¶ သတိ သဗ္ဗေသံ ရူပဗြဟ္မာနံ မရဏာသန္နစိတ္တာနိ ရူပံ နသမုဋ္ဌာပေန္တီတိ အာပဇ္ဇတိ။ န ဟိ မရဏာသန္န စိတ္တ သမုဋ္ဌိတာနိ ရူပါနိ ကမ္မဇရူပေဟိ သဟေဝ နိရုဇ္ဈန္တီတိ သက္ကာ ဝတ္တုန္တိ။ ယထာစတာနိ ကမ္မဇရူပနိရောဓတော ထောကံ ပဝတ္တိတွာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ တထာ ဥတုဇရူပါနိပိ စိတ္တဇရူပနိရောဓတော ထောကံ ပဝတ္တိတွာ နိရုဇ္ဈန္တီတိ န န သက္ကာ ဝိညာတုံ။ နစ တာဝတ္တကေန ကာလေန တေသု ပဝတ္တ မာနေသုပိ သရီရနိက္ခေပေါနာမ သက္ကာ ဘဝိတုန္တိ။ ဗြဟ္မာနံ ပန ထိန မိဒ္ဓါဒီနံ နီဝရဏဇာတိယာနံ အတ္ထိတာယ တဒနုရူပံ စိတ္တဇရူပါနံ တဒနုဂတိကာနဉ္စ ဥတုဇရူပါနံ လဟုကဂရုကတာဒိဝိကာရော န န သမ္ဘဝတီတိ လဟုတာဒိတ္တယံပိ ဂဟေတွာ ဝုတ္တံ တေဝီသရူပေသူတိ။ ဃာနာဒိတ္တယဘာဝဒွယဝဇ္ဇာနိ တေဝီသရူပါနိ ဟောန္တိ။ တာနိယေဝ စက္ခု သောတဝတ္ထု ဝိညတ္တိဒွယဝဇ္ဇာနိ အသညီနံ သတ္တရသေဝ ရူပါနိ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ အသညီနံ ပန ဂရုလဟုတာဒိပကာရော စိန္တေ တဗ္ဗော။ န ဝါ စိန္တေတဗ္ဗော ရူပဓမ္မာနံ ရုပ္ပနဝိကာရဿ ဗဟုကာရဏတ္တာတိ။ ဥပပတ္တိယန္တိ ကာမရူပါသညီနံ ပဋိသန္ဓိယာ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ။ ဥပ္ပာဒက္ခဏောဧဝ ဟိ ဧကန္တေန ဥပပတ္တိခဏောနာမ ဟောတီတိ။ ပဝတ္တေတူတိ ပဋိသန္ဓိယာ ဌိတိက္ခဏတော ပဋ္ဌာယ သကလေ ပဝတ္တိကာလေ ပန နကိဉ္စိပိ နလဗ္ဘတိ။ လဗ္ဘတိယေဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ န ဟိ ဣဒံနာမ ရူပံ ပဝတ္တေ နလဗ္ဘတိ။ ပဋိသန္ဓိယံဧဝ လဗ္ဘတီတိ အတ္ထီတိ။ [ရူပပဝတ္တိက္ကမော]
၁၆၁။ ဧဝံ စိတ္တစေတသိက ရူပသင်္ဂဟံ ကတွာ ဣဒါနိ ယထာ နုပ္ပတ္တံ နိဗ္ဗာနသင်္ဂဟံ ကရောန္တော နိဗ္ဗာနံပနာတိအာဒိ မာဟ။ နိဗ္ဗာနံ ပန နိဗ္ဗာနန္တိ ပဝုစ္စတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ လောကုတ္တရသင်္ခါတန္တိ လောကုတ္တရန္တိ ဘဂဝတာ ကထိတံ၊ ယထာဟ-ကတမေ ဓမ္မာ လောကုတ္တရာ။ စတ္တာရောစ အရိယမဂ္ဂါ စတ္တာရိစ သာမညဖလာနိ အသင်္ခတာစ ဓာတု၊ ဣမေ ဓမ္မာ လောကုတ္တရာတိ။ ဧတေန နိဗ္ဗာနဿ ပညတ္တိမတ္တဘာဝံ နိဝတ္တေတိ။ န ဟိ လောကဝေါဟာရသိဒ္ဓါ ပညတ္တိ လောကုတ္တရာနာမ သက္ကာ ဘဝိတုန္တိ။ စတုမဂ္ဂဉာဏေန သစ္ဆိကာတဗ္ဗန္တိ စက္ခုမန္တေန စန္ဒမဏ္ဍလံဝိယ စက္ခုနာ ပဋိလဒ္ဓမဂ္ဂဉာဏေဟိ အရိယဇနေဟိ စတူဟိ အရိယမဂ္ဂဉာဏေဟိ ပစ္စက္ခတော ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗန္တိ ¶ အတ္ထော။ တတ္ထ စတုမဂ္ဂဉာဏေနာတိ ဧတေန တာဒိ သမှာ ပဋိပတ္တိမဂ္ဂတော ဝိမုခါနံ အန္ဓပုထုဇ္ဇနာနံ ဇစ္စန္ဓာနံ ဝိယ စန္ဒ မဏ္ဍလဿ တဿ အဝိသယဘာဝံ ဒဿေတိ။ န စ ဇစ္စန္ဓာနံ စက္ခုမှိ အနုပလဒ္ဓမတ္တေန စန္ဒမဏ္ဍလံ နတ္ထိနာမ ဟောတီတိ။ သစ္ဆိကာတဗ္ဗန္တိ ဧတေန ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနဘာဝံ ဒဿေတိ။ ယဉှိ ကိဉ္စိ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနံ နဟောတိ။ တံ သရူပတော ကဿ ပစ္စက္ခံနာမ ဘဝိဿတီတိ။ တဒုဘယေန ပနဿ ပညဝန္တာနံ ကလျာဏကပုထုဇ္ဇနာနံ အနုမာနတော သိဒ္ဓတံ ဒီပေတိ၊ န ဟိ အနုမာနတောပိ အတ္တနော ဗုဒ္ဓိယံ အသိဒ္ဓဿ အပါကဋဿ သစ္ဆိကိရိယာယ ဝါယာမောပိနာမ အတ္ထိ။ ယေန သစ္ဆိကိရိယာ သိဒ္ဓိယာတိ။ ဧဝံ နိဗ္ဗာနဿ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနတံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ကေဝလံ ဝိဇ္ဇမာနမတ္တမေဝ န ဟောတိ။ အထခေါ မဟာတေဇဝန္တံ မဟောဇဝန္တဉ္စ တံ ဟောတီတိ ဒဿေတုံ မဂ္ဂဖလာနမာလမ္ဗဏဘူတန္တိ ဝုတ္တံ။ ဧတေန နိဗ္ဗာနေန ဝိနာမဂ္ဂ ဖလာနံ အကိစ္စသိဒ္ဓိံ ဒဿေတိ။ တတော တဿ မဟာတေဇဝန္တ တံ မဟောဇဝန္တတဉ္စ ဒီပေတိ။ ယထာ ဟိ မဟိဒ္ဓိကော ဧကော ရာဇာ ဟောတိ။ တဿ ရဋ္ဌေ ဧကသ္မိံ မဟာဂါမေ ဧကော ဂါမဘောဇကော ဧကောစ စောရဇေဋ္ဌကော မဟာပရိဝါရော ဝသတိ။ တေစ အညမညံ ဝဓာယ ပရိသက္ကန္တာ ဝိစရန္တိ။ တတ္ထ ဂါမဘောဇကော နဂရံ ဂန္တွာ ရာဇာနံ ဥပဋ္ဌဟိ။ သော န စိရဿေဝ ရာဇဝလ္လဘော ဟောတိ။ ရာဇတော မဟတိံ အာဏံ လဘတိ။ တံ သုတွာ စောရဇေဋ္ဌကော ဣဒါနိ ဣဓဝသန္တဿ မမဇီဝိတံ နတ္ထီတိ အတ္တနော ပရိဝါရေန သဒ္ဓိံ အဋ္ဋဝိံ ပဝိဋ္ဌော။ ဂါမဘောဇကောစ တံအဋ္ဋဝိံ ပဝိဋ္ဌံပိ မုဉ္စိတုံ အဒတွာ ဂဟေတွာ ဝဓိ။ ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ မဟိဒ္ဓိကရာဇာ ဝိယ ဟိ နိဗ္ဗာနံ။ ဂါမ ဘောဇကော ဝိယ ဉာဏံ။ စောရဇေဋ္ဌကော ဝိယ မောဟော။ ပရိဝါရ စောရာ ဝိယ သေသကိလေသာ။ ပုဗ္ဗေ ရညော အနုပဋ္ဌာ နကာလေ ဂါမဘောဇကော ဝိယ ပုထုဇ္ဇနဉာဏံ။ ဥပဋ္ဌာနကာလေ ဂါမ ဘောဇကော ဝိယ မဂ္ဂဉာဏန္တိ။ တဏှာ ပဝတ္တမာနာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါဒိ ဘေဒေသု ခန္ဓာဒိဓမ္မေသု ဝိနန္ဓမာနာဝ ပဝတ္တတိ။ ယထာဟ –
အန္တောဇဋာ ဗဟိဇဋာ၊ ဇဋာယ ဇဋိတာ ပဇာတိ။
တသ္မာ ¶ သာ ဝေဠုဂုမ္ဗေ ဝေဠုသာခါ ဝိယ ဝိနနဋ္ဌေန သံသိဗ္ဗနဋ္ဌေန ဝါနသမညံ လဘတီတိ ဝုတ္တံ ဝါနသင်္ခါတာယတဏှာယာတိ။ နိက္ခန္တတ္တာတိ နိဿဋတ္တာ။ တဿာ ဝိသယဘာဝံ အတိက္ကမိတွာ ဌိတတ္တာတိ အတ္ထော။ ဧတေန ဝါနတော နိက္ခန္တန္တိ နိဗ္ဗာနန္တိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ။ သဘာဝတောတိ သန္တိလက္ခဏေန။ အဇ္ဈတ္တသမ္ဘူတာနံ တိဝိဓဝဋ္ဋသန္တာပါနံ နိဗ္ဗုတိအတ္ထေန။ တေသံ သဗ္ဗသော အဘာဝဋ္ဌေနာတိ အတ္ထော။ ဧကဝိဓံပီတိ ယထာ စိတ္တံ သဘာဝတော ဧကဝိဓံပိ ဇာတိဓမ္မတ္တာ ဇာတိဘူမိသမ္ပယောဂါဒိ ဘေဒေန ကာလ ဒိသာဒေသပုဂ္ဂလဘေဒေနစ ဝတ္ထုတော ဘိန္နမေဝ ဟောတိ။ န တထာ ဣဒံ နိဗ္ဗာနံ။ ဣဒံ ပန သဘာဝတောပိ ဝတ္ထုတောပိ အဘိန္နမေဝ ဟုတွာ ဧကဝိဓံ ဟောတိ။ ဣဒဉှိ အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ အတီတေ ဧတရဟိ အနာဂတေစ ပရိနိဗ္ဗုတာနံ ဗုဒ္ဓါနံဝါ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံဝါ ဗုဒ္ဓသာဝကာနံဝါ သဗ္ဗေသံပိ ဧကမေဝ ဟောတိ။ ကသ္မာ၊ အနိဒ္ဒိသိတဗ္ဗဓမ္မတ္တာ။ ဝိညာဏံ အနိဒဿနံ အနန္တံ သဗ္ဗတောပဘန္တိ ဟိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဝိညာဏန္တိ သင်္ခတဓမ္မာနံ ခယနိရောဓဘာဝေန သိဒ္ဓတ္တာ ဧတံ တဗ္ဘာဝေနဧဝ သုဋ္ဌု အဘိဗျတ္တံ ကတွာ ဉာတဗ္ဗံ။ အနိဒဿနန္တိ အနိမိတ္တဓမ္မတ္တာ ဗာလပုထုဇ္ဇနာနံ ဒဿနဝိသယဘူတေန ကေနစိနိမိတ္တေန နိဒဿိတုံဝါ ကာလဘေဒေန ဒိသာဒေသပုဂ္ဂလသန္တာန ဘေဒေန ဟီနပဏီတာဒိဘေဒေန စ ဘိန္နံ ကတွာ နိဒဿိတုံဝါ နာရဟတီတိ အတ္ထော။ အနန္တန္တိ ပုဗ္ဗန္တာပရန္တဝိရဟိတံ။ သဗ္ဗတောပဘန္တိ ဝဋ္ဋဒုက္ခပဋိပက္ခသိဒ္ဓေဟိ အနန္တေဟိ ဂုဏောဘာသေဟိ သဗ္ဗတော ပဘာဝန္တန္တိ အတ္ထော။ တထာ အနိဒ္ဒိသိတဗ္ဗဓမ္မတ္တာစ ပန အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ သဗ္ဗာသုစ ဒိသာသု အသုကသ္မိံ နာမ ကာလေ အသုကာယနာမ ဒိသာယ နတ္ထီတိ နဝတ္တဗ္ဗံ။ ကသ္မာ၊ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေန္တေန ယဒါ ကဒါစိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ အဝဿံ အဓိဂန္တဗ္ဗတာဝသေန သဗ္ဗဒါ သဗ္ဗတ္ထ စ လဗ္ဘမာနတ္တာ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဝိနယေ၊ အင်္ဂုတ္တရေ၊ ဥဒါနေစ –
သေယျထာပိ ဘိက္ခဝေ ယာကာစိ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ။ ယာစ အန္တလိက္ခာ ဓာရာ ပပတန္တိ။ န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံဝါ ပူရတ္တံဝါ ပညာယတိ။ ဧဝ မေဝ ခေါ ¶ ဘိက္ခဝေ ဗဟူစေပိ ဘိက္ခူ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာန ဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ။ န တေန နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံဝါ ပညာယတီတိ။
အဋ္ဌကထာသုစ န တေန နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ဦနတ္တံဝါ ပူရတ္တံဝါ ပညာယတီတိ အသင်္ချေယျေပိ မဟာကပ္ပေ ဗုဒ္ဓေသု အနုပ္ပဇ္ဇန္တေသု ဧကသတ္တောပိ ပရိနိဗ္ဗာတုံ နသက္ကောတိ။ တဒါပိ တုစ္ဆာ နိဗ္ဗာန ဓာတူတိ နသက္ကာ ဝတ္တုံ။ ဗုဒ္ဓကာလေ ပန ဧကေကသ္မိံ သမာဂမေ အသင်္ချေယျာပိ သတ္တာ အမတံ အာရာဓေန္တိ။ တဒါပိ နသက္ကာ ဝတ္တုံ ပူရာ နိဗ္ဗာနဓာတူတိ ဝုတ္တံ။ ဗြဟ္မနိမန္တနသုတ္တေစ ဝိညာဏံ အနိဒဿနံ အနန္တံ သဗ္ဗတောပဘန္တိ ဝုတ္တံ။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ သဗ္ဗတောပဘန္တိ သဗ္ဗတော ပဘာသမ္ပန္နံ။ နိဗ္ဗာနတော ဟိ အညော ကောစိ ဓမ္မော ပဘဿရတရောဝါ ဇောတိဝန္တတရောဝါ ပရိသုဒ္ဓတရောဝါ ပဏ္ဍရ တရောဝါ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတောဝါ ပဘူတမေဝ ဟောတိ။ နကတ္ထစိ နတ္ထီတိ သဗ္ဗတောပတံ။ ပုရတ္ထိမဒိသာဒီသု ဟိ အသုကဒိသာယံနာမ နိဗ္ဗာနံ နတ္ထီတိ နဝတ္တဗ္ဗန္တိ ဝုတ္တံ။
ဧဝံသန္တေပိ ဧတံ နိရုဒ္ဓတေကာလိကဓမ္မ သန္နိဿယေန ဝိညာယ မာနတ္တာ နိရုဒ္ဓဓမ္မဘေဒေန ဘိန္နံ ကတွာ ဥပစရိတုံ လဗ္ဘတီတိ ဝုတ္တံ သဥပါဒိသေသာတိအာဒိ။ တတ္ထ ဥပါဒီယတိ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ဘုသံ ဂဏှီယတီတိ ဥပါဒိ။ ဥပါဒိန္နခန္ဓပဉ္စကံ။ သောယေဝ ဧကဒေသေနဝါ အနဝသေသေနဝါ ပဟီနေဟိ ကမ္မကိလေသေဟိ သေသောတိ ဥပါဒိသေသော။ သံဝိဇ္ဇတိ တသ္မိံ သန္တာနေ ဥပါဒိသေသော ယဿာ အဓိဂတကာလေတိ သဥပါဒိသေသာ။ နိဗ္ဗာနဓာတူတိ နိဗ္ဗူတိသ ဘာဝေါ။ သဥပါဒိသေသာစ သာ နိဗ္ဗာနဓာတုစာတိ သမာသော။ နတ္ထိ တသ္မိံ သန္တာနေ ဥပါဒိသေသော ယဿာ အဓိဂတကာလေတိ အနုပါဒိသေသာ၊ အနုပါဒိသေသာစ သာ နိဗ္ဗာနဓာတုစာတိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဝုတ္တဉှေတံ ဣတိ ဝုတ္တကေ-ဒွေ မာ ဘိက္ခဝေ နိဗ္ဗာနဓာတုယော။ ကတမာ ဒွေ၊ သဥပါဒိသေသာစ နိဗ္ဗာနဓာတု၊ အနုပါဒိသေသာစ နိဗ္ဗာနဓာတူတိအာဒိ။ တတ္ထ ပုရိမာ ကိလေသနိဗ္ဗာနံနာမ။ ပစ္ဆိမာ ခန္ဓနိဗ္ဗာနံနာမ။ ပုရိမာဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိက နိဗ္ဗာနံနာမ။ ပစ္ဆိမာ သမ္ပရာယိက နိဗ္ဗာနံနာမ။ ¶ ယထာဟ-ဧကာ ဟိ ဓာတု ဣဓ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ သဥပါဒိသေသာ ဘဝနေတ္တိ သင်္ခယာ။ အနုပါဒိသေသာ ပန သမ္ပရာယိကာတိ။ အင်္ဂုတ္တရေ ပန သတ္တနိပါတေ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တ ပညာပိ မုတ္တာနံ ဒွိန္နံ ခီဏာသဝါနံ ခန္ဓုပါဒိသေသဝသေန ကာယသက္ခိဒိဋ္ဌိပတ္တ သဒ္ဓါဝိမုတ္တဓမ္မာနုသာရီသင်္ခါတာနံ စတုန္နံ သေက္ခာနံ အာရဒ္ဓဝိပဿ ကဿစ ယောဂီကလျာဏပုထုဇ္ဇနဿ ကိလေသု ပါဒိသေသဝသေန သဥပါဒိသေသတာ အနုပါဒိသေသတာစ ဝုတ္တာ။ တတ္ထေဝ နဝနိပါတေ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ၊ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ၊ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ၊ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ၊ ဥဒ္ဓံ သောတအကနိဋ္ဌဂါမီတိ ပဉ္စန္နံ အနာဂါမီနံ သကဒါဂါမိဿ တိဏ္ဏံ သောတာပန္နာနန္တိ နဝန္နံ သေက္ခပုဂ္ဂလာနံ ကိလေသုပါဒိသေသဝသေန သဥပါဒိသေသတာ ဝုတ္တာ။
နေတ္တိယံ ပန အရဟတ္တဖလံပိ သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာနန္တိ ဝုတ္တံ။ တံ ဣဓ နာဓိပ္ပေတံ။ ဧတ္ထစ မဂ္ဂက္ခဏေ ကိလေသာနံ ခယော သဥပါဒိ သေသံနာမ။ စုတိ အနန္တရေ ခန္ဓာနံ အနုပ္ပာဒေါ အနုပါဒိသေသံနာမ။ ယသ္မာ ပန ပဋိသန္ဓိဝန္ဓာနာမ ကိလေသေသု သတိဧဝ ဇာယန္တိ။ အသတိ နဇာယန္တိ၊ တသ္မာ တေပိ ကိလေသက္ခယေန သဟေဝ ခိယျန္တိ။ ယာဝစုတိယာ ပဝတ္တမာနံ ပစ္စုပ္ပန္နခန္ဓသန္တာနံ ပန ခီဏာသဝဿပိ ပုရိမဘဝေ ပဝတ္တကမ္မကိလေသာနံ ဖလနိသန္ဒဘူတံ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဓမ္မ တာသိဒ္ဓံ။ တသ္မာ တံ ခီဏေသုပိ ကိလေသေသု ယာဝစုတိယာ ပဝတ္တ တိယေဝ။ စုတိက္ခဏေ တဿ နိရောဓောပိ ဓမ္မတာနိရောဓော ဧဝ။ ယော ပန တဒနန္တရေ ပုနဘဝဿ အနုပ္ပာဒေါ။ သော ကိလေသက္ခယေန သဟေဝ သိဒ္ဓါ။ န ကေဝလံ တဒနန္တရေ ပုန ဘဝဿေဝ။ တတော ပရံပိ အနမတဂ္ဂ သံသာရေ ဘဝပရံပရာယ အနုပ္ပာဒေါပိ တေန သဟေဝ သိဒ္ဓါ။ သဗ္ဗဉ္စေတံ ဧကမေဝ နိဗ္ဗာနံ။ ဧဝံသန္တေပိ ခန္ဓာဝသေသဿ ဘာဝါ ဘာဝလေသံ ဥပါဒါယ အယံ ဘေဒေါ ဝုတ္တောတိ ဝုတ္တံ ဒုဝိဓံ ဟောတိ ကာရဏပရိယာယေနာတိ ဒုဝိဓ ပညာပနဿ ကာရဏလေသေနာတိ အတ္ထော။
ယသ္မာ ပန သင်္ခတဓမ္မာနာမ သပလိဗောဓဓမ္မတ္တာ နာနာပလိဗောဓေဟိ နိစ္စကာလံ ဇနံ ပီဠေန္တိ။ သန္တသုခံနာမ လဒ္ဓုံ နဒေန္တိ။ သနိမိတ္တ ဓမ္မတ္တာစ ကိလေသာနံ ဇရာမရဏာဒီနဉ္စ သဗ္ဗေသံ အနတ္ထာနံ ဝတ္ထု ဘူတာ ¶ ဘူမိဘူတာ ဟောန္တိ။ သပဏိဟိတဓမ္မတ္တာစ သဗ္ဗဒုက္ခာနံ မူလဘူတံ အာသာဒုက္ခံနာမ နိစ္စကာလံပိ ဇနေန္တိ။ တသ္မာ တပ္ပဋိပက္ခသိဒ္ဓေန ဂုဏဘေဒေန တိဝိဓံဘေဒံ ဒဿေတုံ သုညတန္တိအာဒိ မာဟ။ တတ္ထ သဗ္ဗပလိဗောဓ ဝိဝိတ္တတ္တာ သုညတံ။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ဟိ သတိ ဗာလာနံ ယတ္တကာ ပါပကမ္မပလိဗောဓာ အပါယ ဒုက္ခပလိဗောဓာစ သန္ဒိဿန္တိ။ ပဏ္ဍိတာနံစ တတော အတ္တာနံ ရက္ခနတ္ထံ ယတ္တကာ ကလျာဏကမ္မပလိဗောဓာ သန္ဒိဿန္တိ။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိနိရောဓောယေဝ သဗ္ဗေ တေ သက္ကာယဒိဋ္ဌိမူလကေ ပလိဗောဓေ နိရောဓေတုံ သက္ကောတိ။ န ဝိနာ တေန အညော ကောစိ။ တသ္မာ သောနိရောဓော တေဟိ ပလိဗောဓေဟိ ဝိဝိတ္တော ဟောတိ၊ တထာ ရာဂက္ခယောယေဝ ရာဂမူလကေ ပလိဗောဓေ နိရောဓေတုံ သက္ကောတိ။ န ဝိနာ တေန အညော ကောစိ။ ဒေါသက္ခယောယေဝ ဒေါသမူလကေ။ မောဟက္ခယောယေဝ မောဟမူလကေတိအာဒိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဣတိ နိဗ္ဗာနံ သဗ္ဗပလိ ဗောဓေဟိ ဝိဝိတ္တတ္တာ သုညတံနာမ။
နိမိတ္တံ ဝုစ္စတိ ဥပ္ပာဒပဝတ္တမူလကော ဩဠာရိကာကာရော။ ယေန သမန္နာဂတာ သင်္ခတဓမ္မာ သဗ္ဗေသံ ကိလေသာနံ ဇရာမရဏာနဉ္စ ဝတ္ထုဘူတာ ဘူမိဘူတာ ဟောန္တိ။ တထာ သဗ္ဗေသံ မာရာနံ သဗ္ဗေသံ ဝေရာနံ သဗ္ဗေသံ ရောဂါဒိ အနတ္ထာနံ ဝတ္ထုဘူတာ ဘူမိဘူတာ ဟောန္တိ။ ယတော တေ မာရဓေယျာတိပိ မစ္စုဓေယျာတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ ကာလ ဒိသာ ဒေသ သန္တာနာဒိ ဘေဒေန ဟီနပဏီတာဒိ ဘေဒေနစ ဘေဒံ ဂစ္ဆန္တိ။ နိဗ္ဗာနံ ပန သဗ္ဗေသံ နိမိတ္တဓမ္မာနံ ခယနိရောဓဘာဝေန သိဒ္ဓတ္တာ နတ္ထိ။ တသ္မိံ နိမိတ္တန္တိ အနိမိတ္တံ။ တဉှိ သဗ္ဗေသံ ကိလေ သာဒီနံ အနတ္ထာနံ ဝတ္ထုဘူတေ နိမိတ္တဓမ္မေ ဝိဒ္ဓံသေတွာ တေသံ အနတ္ထာနံ အဘာဝံ သာဓေန္တံ နိစ္စံ တိဋ္ဌတိ။ နစ တံ ကာလဘေဒေန ဘိန္နံ ဟောတိ။ ဣဒံ အတီတေ အသုကကပ္ပေ အသုကဗုဒ္ဓဿ နိဗ္ဗာနံ၊ ဣဒံ အနာဂတေ၊ ဣဒံ ဧတရဟီတိ။ နာပိ ဒိသာဘေဒေန ဘိန္နံ။ ဣဒံ ဒသသု ဒိသာသု အသုကာယနာမ ဒိသာယ နိဗ္ဗာနံ၊ ဣဒံ အသုကာယ နာမာတိ။ နစာပိ ဒေသဘေဒေနဝါ သန္တာနဘေဒေနဝါ ဘိန္နံ။ ဣဒံ မနုဿလောကေ ဣဒံ ဒေဝလောကေ ဣဒံ ဗြဟ္မလောကေတိ ဝါ ဣဒံ မနုဿာနံ ဣဒံ ဒေဝါနံ ဣဒံ ဗြဟ္မာနန္တိဝါတိ။ တထာ ပဏီတာဒိ ဘေဒေန ¶ ဘိန္နံ န ဟောတိ။ ဣဒံ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓါနံ။ ဣဒံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ။ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာဝကာနန္တိ။
ပဏိဟိတံ၊ ပဏိဓာနံ၊ ပဏိဓိ၊ ပတ္ထနာ၊ အာသာ၊ ဇီဃစ္ဆာ၊ ပိပါသာတိ အတ္ထတော ဧကံ။ သင်္ခတဓမ္မာစ လဗ္ဘမာနာပိ ဘိဇ္ဇနဓမ္မတ္တာ ပုနပ္ပုနံ လဒ္ဓုံ အာသာ ဒုက္ခံနာမ ဝဍ္ဎေန္တိ။ အာသာဒုက္ခဿ ပရိယန္တောနာမ နတ္ထိ။ သဗ္ဗဉ္စ ဒုက္ခံ အာသာမူလကံ ဟောတိ။ အာသာသဒိသံ ဒုက္ခနိဒါနံနာမ နတ္ထိ၊ နိဗ္ဗာနံ ပန သယံ ပိပါသဝိနယဓမ္မတ္တာ အာသာသင်္ခါတံ သဗ္ဗံ တဏှာပဏိဓိံဝါ ဆန္ဒပဏိဓိံဝါ ဝိနေန္တံ ဝိဓမေန္တံ ဝတ္တတီတိ နတ္ထိ။ တသ္မိံ ပဏိဟိတန္တိ အပ္ပဏီဟိတံ။ ဧတ္ထစ ဒုဝိဓံ သုခံ ဝေဒယိတသုခံ သန္တိသုခန္တိ။ တတ္ထ မနုဿ ဒိဗ္ဗ ဗြဟ္မ သမ္ပတ္တိယော လဘိတွာ အနုဘဝနဝသေန ပဝတ္တံ ပီတိသောမနဿ သုခံ ဝေဒယိတသုခံနာမ။ တံ ပန ခဏေခဏေ ဝိဇ္ဇုဝိယ ဘိဇ္ဇနဓမ္မံ။ သမ္ပတ္တိယောစ အနိစ္စဓမ္မာ။ သဗ္ဗေ တေ အပရိယန္တံ အာသာဒုက္ခံ ဘိယျော ဝဍ္ဎေန္တိယေဝ။ တသ္မာ သဗ္ဗံ ဝေဒယိတသုခံနာမ အာသာ ဒုက္ခဇနကတ္တာ ဧကန္တေန ဒုက္ခမေဝ ဟောတိ။ ယထာဟ-ယံကိဉ္စိ ဝေဒယိတံ၊ သဗ္ဗံ တံ ဒုက္ခသ္မိန္တိ။ ဓမ္မသေနာပတိနာစ ကတမံ တံ အာဝုသော သာရိပုတ္တ နိဗ္ဗာနေ သုခံ၊ ယဒေတ္ထ ဝေဒယိတံ နတ္ထီတိ ပုဋ္ဌေန ဧတဒေဝေတ္ထ အာဝုသော နိဗ္ဗာနေ သုခံ၊ ယဒေတ္ထ ဝေဒယိတံ နတ္ထီတိ ဝုတ္တံ။ သန္တိသုခံနာမ အတ္တနိ ဥပ္ပန္နာနံဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ ပစ္စုပဋ္ဌိ တာနံဝါ ကိလေသာဒီနံ အပါယဒုက္ခာဒီနဉ္စ အတ္တနော သမ္မာပယောဂံ ပဋိစ္စ ဝိမုစ္စနသုခံ။ ဧတဒေဝေတ္ထ ဧကန္တသုခံ အစလသုခံ။ ဧတသ္မိဉှိ အသတိ ပုထုဇ္ဇနာနံ မနုဿ ဒိဗ္ဗဗြဟ္မသမ္ပတ္တိယော အနုဘဝန္တာနံပိ အဝဿံ ပတ္တဗ္ဗဋ္ဌေန ပစ္စုပဋ္ဌိတာနေဝ ဟောန္တိ အဝိစိနိရယ ဘယာဒီနီတိ။ တသ္မာ သဗ္ဗဿ ဝေဒယိတသုခမူလကဿ အာသာဒုက္ခဿ သန္တိသုခဒီပကံ ဣဒံ အပ္ပဏိဟိတပဒံ နိဗ္ဗာနဿ ဧကံ မဟန္တံ ဂုဏပဒံ ဟောတီတိ။
အာကာရ ဘေဒေနာတိ တိဝိဓဿ သုညတာဒိကဿ ဂုဏကောဋ္ဌာသဿ ဘေဒေန။ ဧတ္ထစ ယဒေတံ အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ အဇ္ဈတ္တံ အနုသယိတွာ အာဂတာနံ ကိလေသာနံ မဂ္ဂက္ခဏေ အဇ္ဈတ္တမေဝ နိရုဇ္ဈနံ ခိယျနံ။ တံ ခယဓာတု နိရောဓဓာတု သင်္ခါတံ ဧကံ ဓမ္မာယတနံ ဟောတိ။ ¶ ဧကာ ဓမ္မဓာတု ဟောတိ။ ဧကော ပရမတ္ထဓမ္မော ဟောတိ။ ခယဋ္ဌေန နိရောဓဋ္ဌေန သဘာဝတော ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ န ဟိ တံ ပညတ္တိရူပံ ဟောတိ။ ကာယေ ဉာဏေစ သရူပတော ဥပလဒ္ဓတ္တာ၊ ဒုဝိဓဉှိ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကရဏံ ကာယသစ္ဆိကရဏံ ဉာဏသစ္ဆိကရဏဉ္စ။ ယထာဟ-ဆန္ဒဇာတော ဥဿဟတိ။ ဥဿဟိတွာ တုလေတိ။ တုလယိတွာ ပဒဟတိ။ ပဟိတတ္တော သမာနော ကာယေနစေဝ ပရမတ္ထသစ္စံ သစ္ဆိကရောတိ။ ပညာယစ တံ ပဋိဝိဇ္ဈ ပဿတီတိ။ တတ္ထ အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ အဇ္ဈတ္တံ နိစ္စံ သန္တာပေတွာ ပရိဒယှိတွာ အာဂတာနံ ကိလေသာနံ မဂ္ဂက္ခဏေ အဇ္ဈတ္တမေဝ နိရုဇ္ဈနံ နိဗ္ဗာယနံ ကာယသစ္ဆိကရဏံနာမ။ ဧဝံ ကာယေန သစ္ဆိကတွာ ပုန ပစ္စဝေက္ခန္တော အဇ္ဈတ္တံ တံ နိရုဇ္ဈနံ ဉာဏေန ပစ္စက္ခတော ပဿတိ။ နိရုဒ္ဓါ မေ ကိလေသာတိ ဇာနာတိ၊ ဣဒံ ဉာဏသစ္ဆိကရဏံနာမ။ တေသု ကာယ သစ္ဆိကရဏံ အနန္တံ အပရိမာဏံ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ ခေပေတိ။ ဉာဏသစ္ဆိကရဏံ အနပ္ပကံ ပီတိသောမနဿံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ပညတ္တိဓမ္မေသု ဧဝ ရူပံ သစ္ဆိကရဏံနာမ နတ္ထီတိ။ တဿ ပန နိရုဇ္ဈနဿ သုညတဓမ္မတ္တာ မန္ဒဗုဒ္ဓီနံ တသ္မိံ တုစ္ဆသညာ နိရတ္ထကသညာ သဏ္ဌာတိ။ အနိမိတ္တ ဓမ္မတ္တာ တသ္မိံ အဘာဝမတ္တသညာ ပရမတ္ထတော အဝိဇ္ဇမာနသညာ သဏ္ဌာတိ။ အပ္ပဏိဟိတဓမ္မတ္တာ တဏှာဝသိကာ ဇနာ တသ္မိံ သုခံ နာမ ကိဉ္စိ နတ္ထီတိ မညန္တိ။
ယေ ပန ယထာဝုတ္တံ ခယနိရောဓမတ္တံ နိဗ္ဗာနံနာမ နဟောတိ။ တဉှိ အဘာဝမတ္တံ ပညတ္တိရူပံ ဟောတိ။ နိဗ္ဗာနဉ္စနာမ ဂမ္ဘီရာဒီနံ အနန္တဂုဏာနံ ဝတ္ထု ဟောတိ၊ နစ အဘာဝမတ္တံ တေသံ ဝတ္ထု ဘဝိတုံ အရဟတိ။ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခန္တိ ဝုတ္တံ။ နစ အဘာဝမတ္တေ ကိဉ္စိ သုခံနာမ သက္ကာလဒ္ဓုံ။ တသ္မာ ယော တဿ ခယနိရောဓဿ ပစ္စယော အတ္ထိ။ ယဿစ အာနုဘာဝေန သော ခယနိရောဓော သိဇ္ဈတိ။ ဧတ ဒေဝ နိဗ္ဗာနံ နာမာတိ ဣစ္ဆန္တိ။ တေသံပိ ဝဋ္ဋဒုက္ခ သန္တိတော အတိရေကပယောဇနံနာမ နလဗ္ဘတိ။ နိဗ္ဗာနဿစ ဂုဏပဒါနိ နာမ အနန္တာနံ ဝဋ္ဋဓမ္မာနံ ပဋိပက္ခဝသေန သိဇ္ဈန္တိ၊ နော အညထာ။ တသ္မာ ယတ္တကာနိ အဂုဏပဒါနိ ဝဋ္ဋဓမ္မေသု လဗ္ဘန္တိ၊ တတ္တကာနိ တေသံ ခယ နိရောဓေ အနန္တာနိ ဂုဏပဒါနိ ဟုတွာ သိဇ္ဈန္တိ။ ယော ခယနိရောဓောပိ ¶ တာဝ ဝိသုံ ဓမ္မဘာဝေနဝိညာတုံ ဒုက္ကရောဂမ္ဘီရော ဟောတိ။ ယတော တံ အဘာဝမတ္တံ ပညတ္တိရူပံ မညန္တိ။ ဂုဏပဒါနံ ပနဿ ဂမ္ဘီရဘာဝေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝနတ္ထိ။ သန္တိသုခဉ္စ နာမ ဝဋ္ဋဒုက္ခာနံ ဝူပသန္တတာဧဝ။ တေသံ ဝူပသမော သုခေါတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဝူပသန္တတာတိစ တေသံ သဗ္ဗသော ခယနိရောဓောဧဝါတိ ဝဋ္ဋဒုက္ခပရိယာပန္နာနံ သဗ္ဗ ဝေဒယီတသုခါနံ ဥက္ကံသဂတာ တဿ ခယနိရောဓဿ ပရမသုခတာ သိဒ္ဓါ ဟောတီတိ။ တဿ ပန ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနဘာဝေ တာဝ ဣဒံ သုတ္တံ။
အတ္ထိ ဘိက္ခဝေ အဇာတံ အဘူတံ အကတံ အသင်္ခတံ။ နော စေ တံ ဘိက္ခဝေ အဘဝိဿ အဇာတံ အဘူတံ အကတံ အသင်္ခတံ၊ န ယိမဿ ဇာတဿ ဘူတဿ ကတဿ သင်္ခတဿ နိဿရဏံ ပညာယေထ။ ယသ္မာစ ခေါ ဘိက္ခဝေ အတ္ထိ အဇာတံ အဘူတံ အကတံ အသင်္ခတံ၊ တသ္မာ ဇာတဿ ဘူတဿ ကတဿ သင်္ခတဿ နိဿရဏံ ပညာယတီတိ။
တတ္ထ အဇာနနံ အဇာတံ။ ဇာတိက္ခယောတိ အတ္ထော။ အဘဝနံ အဘူတံ။ အဘာဝေါတိ အတ္ထော။ အကရဏံ အကတံ။ အသင်္ခရဏံ အသင်္ခတံ။ ဥပ္ပာဒေတုံဝါ ပဝတ္တေတုံဝါ သင်္ခါရဒုက္ခဿ အဘာဝေါတိ အတ္ထော။ ဇာတိက္ခယောတိဝါ ဝိသုံ ဧကာ ဓမ္မဓာတု ဟောတိ။ တသ္မာ ဝိသုံ ဓမ္မဘာဝံ သန္ဓာယ နတ္ထိ ဇာတံ ဧတ္ထာတိ အဇာတန္တီပိ ယုဇ္ဇတိယေဝ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ သင်္ခတဓမ္မာနာမ ပစ္စယေ သတိ ဇာယန္တိ။ အသတိ န ဇာယန္တီတိ ဇာတံ ဝိယ အဇာတံပိ တေသံ အတ္ထိ။ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ယဒိစ အဇာတံနာမ နတ္ထိ၊ ဇာတမေဝ အတ္ထိ။ ဧဝံသတိ အတ္တနိ ကိလေသာနံ အဇာတတ္ထာယ သမ္မာ ပဋိပဇ္ဇန္တာနံပိ သဗ္ဗေ ကိလေသဓမ္မာ ဇာတာယေဝ သိယုံ။ နော အဇာတာ။ ကသ္မာ၊ အဇာတဿနာမ နတ္ထိတာယာတိ။ ဧသနယော သဗ္ဗေသု ဒုစ္စရိတဓမ္မေသု အပါယဒုက္ခဝဋ္ဋဒုက္ခေသု၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မေစ သဗ္ဗေသု ရောဂါဗာဓဘယုပဒ္ဒဝေသု။ ဧဝဉ္စ သတိ လောကေ သဗ္ဗေ ပုရိသကာရာ ပုရိသထာမာ ပုရိသပရက္ကမာ နိရတ္ထကာ ဧဝ သိယုန္တိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ နော စေတံ ဘိက္ခဝေ။လ။ ပညာယေထာတိ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပန ¶ အဇာတံနာမ ဧကန္တေန အတ္ထိယေဝ။ တသ္မာ အတ္တနိ အဇာတတ္ထာယ သမ္မာပဋိပဇ္ဇန္တာနံ တေ ဧကန္တေန နဇာယန္တိ။ ဧဝံ သတိ သဗ္ဗေ ပုရိသကာရာ ပုရိသထာမာ ပုရိသပရက္ကမာ သတ္ထကာ ဧဝ ဟောန္တီတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ယသ္မာစ ခေါ ဘိက္ခဝေတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္တာဝတာ အဝိဇ္ဇာနိရောဓာ သင်္ခါရ နိရောဓော။ သင်္ခါရနိရောဓာ ဝိညာဏနိရောဓော။လ။ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ နိရောဓော ဟောတီတိ ဧဝံ ဝုတ္တဿ နိရောဓဿ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနဘာဝံ ဒဿေတိ။ အတ္ထိ သဒ္ဒဿ ဝိဇ္ဇမာနတ္ထဝစနတ္တာ။ တတ္ထ နိရောဓော ဒုဝိဓော ဇာတနိရောဓော အဇာတနိရောဓောတိ။ တတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရောဓော ဇာတနိရောဓောနာမ။ မစ္စူတိစ မရဏန္တိစ ဧတဿေဝနာမံ။ အဇ္ဈတ္တပရိယာ ပန္နာနံ ကိလေသာဒီနံ ဥပ္ပာဒဿပိ သဗ္ဗသော အဘာဝေါ အဇာတ နိရောနာမ။ ယော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗုပဓိနိဿဂ္ဂေါ တဏှက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓော နိဗ္ဗာနန္တိ ဝုစ္စတိ။ အယမိဓာဓိပ္ပေတော၊ အယမေဝ ဟိ သဗ္ဗပလိဗောဓေဟိ သုညတ္တာ သုညတောနာမ။ ကိလေသာနံ ဇာရာမရဏာဒီနဉ္စ ဝတ္ထုဘူတဿ နိမိတ္တဿ အဘာဝါ အနိမိတ္တောနာမ။ သဗ္ဗဒုက္ခာနံ နိဒါနဘူတဿ အာသာဒုက္ခဿ အဘာဝါ အပ္ပဏိဟိတောနာမ။ တေန ဝုတ္တံ သုညတံအနိမိတ္တံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စေတိ တိဝိဓံ ဟောတီတိ။ ပဒန္တိအာဒိ နိဗ္ဗာနဿ ဝေဝစနာနိ။ တဉှိ ဝိသုံ အသံမိဿော ကေဝလော ဥပလဗ္ဘမာနော ဧကော ပရမတ္ထ ဓမ္မောတိ ပဒံ နာမ။ ကောဋ္ဌာသတ္ထော ဟိ ပဒသဒ္ဒေါ။ ယထာ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေယျာတိ။ စဝနာဘာဝေန အစ္စုတံ။ ပုဗ္ဗန္တာပရန္တေ အတိက္ကမ္မ ပဝတ္တတ္တာ အစ္စန္တံ။ သင်္ခရဏကိစ္စရဟိတတ္တာ အသင်္ခတံ။ အတ္တနော ဥတ္တရိတရဿ ကဿစိ ဓမ္မဿ အဘာဝတော အနုတ္တရန္တိ။ ဝါနမုတ္တာ တဏှာ ဝိမုတ္တာ၊ မဟန္တေ သီလက္ခန္ဓာဒိကေ ဓမ္မေ ဧသိံသု အဓိဂစ္ဆိံသူတိ မဟေသယော၊ ဗုဒ္ဓါ။
ဣတိ ပရမတ္ထဒီပနိယာနာမ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟဿ
စတုတ္ထဝဏ္ဏနာယ ရူပနိဗ္ဗာန သင်္ဂဟဿ
ပရမတ္ထဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။