📜

၇။ သမုစ္စယသင်္ဂဟအနုဒီပနာ

၁၆၂။ သမုစ္စယသင်္ဂဟေ ။ အတ္တနော အာဝေဏိကဘူတေန သာမည လက္ခဏေနတိ စ သမ္ဗန္ဓော။ အညာပဒေသေန ဧဝ တဒုဘယလက္ခဏေန သလက္ခဏာနိ နာမ ဝုစ္စန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘နိဗ္ဗာနဿပိ သရူပတော လဗ္ဘမာနသဘာဝတာ’’တိ အညနိဿယ ရဟိတေန လဗ္ဘမာနသဘာဝတာ။ နနု နိဗ္ဗာနမ္ပိ ရာဂက္ခယော ဒေါသက္ခယော မောဟက္ခယောတိအာဒိနာ အညနိဿယဒဿနံ အတ္ထိ ယေဝါတိ။ ဒဿနမတ္တံ အတ္ထိ။ နိဗ္ဗာနံ ပန ရာဂါဒီဟိ ပဋိဗဒ္ဓံ န ဟောတိ။ အထ ခေါ တေဟိ ဒူရတရံ ဟောတိ။ ပဋိပက္ခတရံ၊ ပဋိဝိရုဒ္ဓတရံ။ ယဉှိ ရူပဿ ခယော ဝယော ဘေဒေါ အနိစ္စာတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ရူပဿ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ခယော ဝုတ္တောတိ သော ရူပဿ နိဿိတော ဧဝ ဟောတိ။ ဣဓ ပန ရာဂါဒီနံ ပုန ဥပ္ပာဒဿပိ အဘာဝေါ ဝုတ္တောတိ သော ရာဂါဒီသု အနိဿိတော ဧဝ။ န ကေဝလံ အနိဿိတော။ အထ ခေါ တေဟိ ဒူရတရော စ ပဋိပက္ခတရော စ တေသံ ပဋိပက္ခဂုဏေဟိ ဣမဿသိဒ္ဓတ္တာတိ။ အနိပ္ဖန္နရူပါနိပိ အဓိပ္ပေတာနိ ဧဝ တေသမ္ပိ ခန္ဓာယတနဓာတု သစ္စေသု သင်္ဂဟိတတ္တာ။

အာသဝါဒီသု။ ‘‘ပါရိဝါသိယဋ္ဌေနာ’’တိ ပရိဝါသကရဏဋ္ဌေန။ ‘‘မဒနီယဋ္ဌေနာ’’တိ မဒနဇနကဋ္ဌေန။ ‘‘ပရိဝါသံ ဂဏှန္တီ’’တိ ဒေါသဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပုန ‘‘ပရိဝါသံ’’တိ ဒုဂ္ဂန္ဓတာဒိပရိဝါသံ။ ‘‘အာသဝဘရိတမေဝါ’’တိ အာသဝေဟိ ပူရိတမေဝ။ ‘‘ဆဠာရမ္မဏာနိ ဒူသေန္တီ’’တိ တာနိ သာသဝါဒိဘာဝံ ပါပေန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ဘဝတော’’တိ ဘူမိတော ဣစ္စေဝတ္ထော။ အဝဓီယတိ ပရိစ္ဆိန္ဒီယတိ ဧတသ္မာတိ အဝဓိ။ အပါဒါနံ ဝုစ္စတိ။ မရိယာဒေါ နာမ ပရိယန္တပရိစ္ဆေဒေါ။ မရိယာဒမတ္တဘူတော ကြိယာဝိသယော မရိယာဒဝိသယော။ အဝဓိ နာမ ဗျာပန ဝိဓာနံ၊ ကြိယာ ဗျာပနဿ ဝိသယော အဘိဝိဓိဝိသယော။ ‘‘ယဿာ’’တိ အဝဓိ ဝတ္ထုဿ။ ‘‘အတ္တာနံ’’တိ အဝဓိဝတ္ထုံ။ ‘‘ဗဟိကတွာ’’တိ သမ္ပတ္တမတ္တံ ကတွာတိ အဓိပ္ပာယော။ အဝဓိဝိစာရဏာယံ။ ‘‘သဒ္ဒဿာ’’တိ ဘဂဝတော ကိတ္တိသဒ္ဒဿ။ ‘‘တံ’’တိ အဝဓိဘူတံ အတ္ထံ။ ‘‘ယသော’’တိ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ။ ‘‘ဣတရံ’’တိ အနဘိဝိဓိဝိသယံ ဗဟိ ကတွာ ပဝတ္တတိ။

ကာမာသဝါဒီသု။ ‘‘တန္နာမေနာ’’တိ ကာမနာမေန။ ‘‘တဒါရမ္မဏာ’’တိ ကာမဓမ္မာရမ္မဏာ။ ‘‘အယမတ္ထော ဝါ’’တိ ကာမီယတီတိအာဒိနာ ဝုတ္တော ပစ္ဆိမတ္ထောဝ။ ‘‘မဟဂ္ဂတကုသလဓမ္မာ’’တိ ဣဓာဓိပ္ပေတံ ကမ္မဘဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ‘‘တံ နိဗ္ဗတ္တာ’’တိ တေန နိဗ္ဗတ္တာ။ ‘‘တဒါရမ္မဏာ’’တိ ဒုဝိဓဘဝါရမ္မဏာ။ ‘‘တဏှာ ဧဝါ’’တိ ဘဝတဏှာ ဧဝ။ ‘‘ဘဝေါ ဧဝါ’’တိ ဘဝါရမ္မဏတာယ ဘဝနာမိကာ တဏှာ ဧဝ။ ‘‘ဣမေ ဧဝါ’’တိ တဏှာဒိဋ္ဌိ အဝိဇ္ဇာ ဧဝ။ ‘‘ပရိဝုတ္ထေ သတီ’’တိ ပရိဝသိတေ သတိ။ ‘‘ကာမဝိသယာ’’တိ ကာမဓမ္မဝိသယာ။ ‘‘တသ္မိံ’’တိ ကာမာသဝေ။ ဘဝဝိသယာ မာနာဒယော ပရိဝုတ္ထာ ဧဝါတိအာဒိနာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ တထာ ဒိဋ္ဌိဝိသယာတိ ပဒေပိ။

‘‘အနဿာသိကံ ကတွာ’’တိ အဿာသပဿာသရဟိတံ ကတွာ။ ‘‘အဝဟနနဋ္ဌေနာ’’တိ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ မာရဏဋ္ဌေန။ အဓောကတွာ မာရဏဋ္ဌေနာတိပိ ယုဇ္ဇတိ။ ‘‘ဒုတ္တရဋ္ဌေနာ’’တိ တတ္ထ ပတန္တဿ တရိတုံ ဒုက္ကရဋ္ဌေန။ ‘‘ဝုတ္တနယေနာ’’တိ အာသဝေသု ဝုတ္တနယေန။

‘‘ဝဋ္ဋသ္မိံ’’တိ တိဝိဓဝဋ္ဋသ္မိံ။ ‘‘ဘဝယန္တကေ’’တိ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာဒိကေ ဘဝစက္ကေ။ ‘‘အာမသနံ’’တိ ပဒဿ အတ္ထံ ဒဿေတိ ‘‘တထာ တထာ ကပ္ပေတွာ ဂဟဏ’’န္တိ။ ‘‘သာသနေ’’တိ ပရိယတ္တိသာသနေ တသ္မိံ တသ္မိံ သုတ္တန္တေ။ ‘‘ဒိဋ္ဌိယော ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ’’တိ ဒိဋ္ဌိဝတ္ထူသု ဒဠှဂ္ဂါဟဋ္ဌေန ဒိဋ္ဌိယော ဧဝ ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ။ အတ္တဝါဒုပါဒါနေ။ ပရိကပ္ပ ဗုဒ္ဓိ နာမ မိစ္ဆာဉာဏံ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဣဿရ နိမ္မိတံ’’တိ သကလလောကိဿရေန မဟာဗြဟ္မုနာ အာဒိကပ္ပကာလေ နိမ္မိတံ။ ‘‘အဓိစ္စ သမုပ္ပန္နံ’’တိ အဟေတု အပစ္စယာ သမုပ္ပန္နံ။ ‘‘အစ္စန္တသဿတံ’’တိ ဘဝပရမ္ပရာသု သဿတံ။ ‘‘ဧကစ္စသဿတံ’’တိ ဘဝဝိသေသံ ပတွာ ဧကစ္စာနံ သတ္တာနံ သဿတံ။ ‘‘ဥစ္ဆိန္နံ’’တိ ယတ္ထကတ္ထစိ ပရမ္မရဏာ ဥစ္ဆိန္နံ။ ပုရာဏဉ္စကမ္မံ ပရိက္ခီဏံ၊ နဝဉ္စကမ္မံ အကတံ။ ဧဝံ သံသာရ သုဒ္ဓီတိအာဒိနာ ဂဟဏန္တိ အတ္ထော။ သန္တော ကာယော သက္ကာယော။ ‘‘သန္တော’’တိ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနော။ ‘‘ကာယော’’တိ ရူပကာယော၊ နာမကာယော။ အတ္တနော အတ္တနော ကာယော ဝါ သက္ကာယော။ ပစ္စတ္တကာယော၊ ပါဋိပုဂ္ဂလိက ကာယောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ယထာဝုတ္တကာယ ဒွယမေဝ။ သက္ကာယေ ဒိဋ္ဌိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ။ တတ္ထ ‘‘သက္ကာယေ ဒိဋ္ဌီ’’တိ ပုဗ္ဗန္တာပရန္တ ကပ္ပိကာနံ ဝိယ ပုဗ္ဗန္တာ ပရန္တေအစိန္တေတွာ သဗ္ဗသတ္တာနံပိ အတ္တနော ခန္ဓေသု ဧဝ ‘ရူပံ မေ အတ္တာတိ ဝါ’ အတ္တာ မေ ရူပဝါတိ ဝါ၊ အတ္တနိ မေ ရူပန္တိ ဝါ၊ ရူပသ္မိံ မေ အတ္တာတိ ဝါ၊ ဧဝမာဒိနာ ဓမ္မတာ သိဒ္ဓါ ဒိဋ္ဌီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘အဿုတဝါ’’တိ ခန္ဓဒေသနာဒိကေ သုညတဓမ္မပ္ပဋိသံ ယုတ္တေ ဒေသနာ ဓမ္မေ အဿုတ ပုဗ္ဗတ္တာ နတ္ထိ သုတံ ဧတဿာတိ အဿုတဝါ။ ‘‘ပုထုဇ္ဇနော’’တိ လောကိယမဟာဇနော။ တတ္ထ ပရိယာပန္နော ပန ဧကပုဂ္ဂလောပိ ပုထုဇ္ဇနောတွေဝ ဝုစ္စတိ။ သော သုတဝါပိ အတ္ထိ၊ အဿုတဝါပိ အတ္ထိ။ ဣဓ အဿုတဝါ အဓိပ္ပေတော။ အရိယ ပုဂ္ဂလော ပန တတ္ထ ပရိယာပန္နော န ဟောတိ။ အဟန္တိဝါ၊ မမာတိ ဝါ၊ မယီတိ ဝါ၊ မေတိ ဝါ၊ ပရာမသန ပဒါနိ နာမ။ ‘‘သေသဓမ္မေဝါ ဂဟေတွာ’’တိ ရူပတော အဝသေသေ နာမက္ခန္ဓ ဓမ္မေ အတ္တာ မေတိ ဂဟေတွာ ဝါ။ ‘‘ဓမ္မ မုတ္တကံ ဝါ အတ္တာနံ ဂဟေတွာ’’တိ ပဉ္စက္ခန္ဓဓမ္မဝိမုတ္တံ ပရိကပ္ပသိဒ္ဓံ အတ္တာနံ ဝါ ဂဟေတွာ။ စတဿော အဝတ္ထာ ယဿာတိ စတုရာဝတ္ထိကာ။ ဝေဒနာယ သမ္ဘောဂရသတ္တာ ‘‘သံဘုဉ္ဇိံ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘သုခိတော’’တိ သုခဝေဒနာယ သမင်္ဂီပုဂ္ဂလော။ ဓမ္မတော ခန္ဓ ပဉ္စကမေဝ။ တတ္ထ ပန သုခဝေဒနာပဓာနတ္တာ တထာ သမနုပဿန္တော ဝေဒနံ အတ္တာတိ သမနုပဿတိ နာမ။ ‘‘သမူဟတော ဂဟေတွာ’’တိ အဟမသ္မိ၊ အဟံ ဧကော သတ္တောတိအာဒိနာ သမူဟတော။ ‘‘ဝတ္ထူ’’တိ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ဝုစ္စန္တိ။ ဉာတပရိညာဒိဝသေန အပရိညာတာနိ ဝတ္ထူနိ ဧတေဟီတိ အပရိညာတဝတ္ထုကာ။ ဧကမုဟုတ္တမတ္တေပိ ကာလေ။ ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတီတိအာဒိကံ စတုရာဝတ္ထံ သန္ဓာယ ‘‘ကဒါစိ အတ္တတော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အတ္တနိမိတ္တံ’’တိ အဘိက္ကမနာဒီသု ကာယဝစီမနော ကြိယာသု အဟံ အဘိက္ကမာမိ၊ အဟံ ပဋိက္ကမာမီတိအာဒိနာ စိတ္တေ ဒိဿမာနာ အတ္တစ္ဆာယာ ဝုစ္စတိ။

‘‘ကာမနဋ္ဌေနာ’’တိ ဣစ္ဆနဋ္ဌေန။ ‘‘ဆန္ဒနဋ္ဌေနာ’’တိ ပတ္ထနဋ္ဌေန။ လီနဘာဝေါ နာမ စိတ္တစေတသိကာနံ ပဋိကုဋနံ။ အာပါဒီယတေ အာပါဒနံ။ လီနဘာဝဿ အာပါဒနန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။ ‘‘တန္ဒီ’’တိ အာလသျံ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဝိဇမ္ဘိတတာ’’ နာမ ကိလေသဝသေန ကာယင်္ဂါနံ ဝိဇမ္ဘနံ သမိဉ္ဇနပ္ပသာရဏာဒိကရဏံ။ သာ ဧဝ ပစ္စယော ဧတဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။

အနုသယပဒတ္ထေ။ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ သက္ကောန္တိ။ န ပန ဧကန္တတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ သန္တေသုဟိ ဧကန္တတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေသု အနုသယာ နာမ န ဟောန္တိ သယနကိစ္စဿေဝ အဘာဝတော။ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ ပဟောန္တိ။ ပတ္ထောဒနော ဗဟူနံ ဇနာနံ ပဟောတီတိအာဒီသု ဝိယ။ ပညတ္တိယောဟိ အသဘာဝဓမ္မဇာတိကတ္တာ ကာရဏ လာဘေပိ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ နပ္ပဟောန္တိ။ ဣမေ ပန သဘာဝဓမ္မဇာတိကတ္တာ ကာရဏ လာဘေ သတိ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ ပဟောန္တီတိ။ ဧဝဉှိသတိ၊ ဥပ္ပာဒံ အပတ္တာနံပိ တေသံ ပရမတ္ထဇာတိကတာ သိဒ္ဓါ ဟောတီတိ။ ‘‘သဟ အနုသေန္တီ’’တိ ဧကတော အနုသေန္တီတိ ဝုတ္တာ ကာမရာဂါနုသယော စ ပဋိဃာနုသယော စ မာနာနုသယော စ ဒိဋ္ဌာနုသယော စ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော စ။ ဣမေသံ သတ္တာနံ သတ္တသန္တာနေ အနုသယကိစ္စမတ္တံ ဌပေတွာ ဧကတော ဥပ္ပတ္တိ နာမ နတ္ထိ။ ယဒိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ။ ဒွါဒသာ ကုသလစိတ္တာနိ သတ္တသန္တာနေ နိစ္စကာလမ္ပိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ။ န စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တသ္မာ ဝိညာယတိ ဥပ္ပဇ္ဇနံ နာမ အပ္ပဟီနဋ္ဌေန ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟဘာဝေါ ဝုတ္တောတိ။ သေန္တီတိ ဝတွာ တဒတ္ထံ ဒဿေတိ ‘‘ဝိသုံ’’တိအာဒိနာ။ ‘‘အဝုဋ္ဌိတာ’’တိ ဥပ္ပာဒံ အပတ္တာ။ ‘‘တထာပဝတ္တာ’’တိ စာလနာကာရေန ပဝတ္တာ။ ပုန ‘‘တထာပဝတ္တာ’’တိ ဇဝနသဟဇာတာကာရေန ပဝတ္တာ။ ‘‘ယေသံ’’တိ ကာမရာဂါနုသယာဒီနံ။ ‘‘အာဝဇ္ဇနံ’’တိ အာဝဇ္ဇနစိတ္တံ။ ‘‘ဒမထံ’’တိ သုဒန္တဘာဝံ။ ‘‘တထာ ပဝတ္တာ’’တိ စိတ္တသန္တာနာနုသယနာကာရေန ပဝတ္တာ။ တာအဝတ္ထာ ယေသံ တေ တဒဝတ္ထိကာ။ ယဒိ တေ ဥပ္ပာဒံ အပတ္တာ။ ဧဝံသတိ၊ တေ ပရမတ္ထာပိ နာမ န ဘဝေယျုန္တိ စောဒနံ ပရိဟရတိ ‘‘တေ ပနာ’’တိအာဒိနာ။ သစေ တေ ကုသလာဗျာကတ စိတ္တသန္တာနမ္ပိ အနုဂတာ။ ဧဝံသတိ၊ တေ ကုသလာဗျာကတာနိ နာမ သိယုန္တိ စောဒနံ ပရိဟရတိ ‘‘န စာ’’တိအာဒိနာ။ အထ တေ ဧကန္တ အကုသလာ သိယုံ။ ဧဝံသတိ၊ ကုသလာဗျာကတေဟိ ဝိရုဒ္ဓါ ဘဝေယျုံတိ စောဒနံ ပရိဟရတိ ‘‘နာပီ’’တိအာဒိနာ။ ယဒိ ဥပ္ပာဒံ အပတ္တာ။ ဧဝံသတိ၊ ကာလဝိမုတ္တာ သိယုန္တိ အာဟ ‘‘နာပိကာလတ္တယ ဝိနိမုတ္တာ’’တိအာဒိံ။ ‘‘သာနုသယေ စိတ္တသန္တာနေ’’တိ သေက္ခပုထုဇ္ဇနာနံ စိတ္တသန္တာနေ။ ‘‘သဟ မဂ္ဂုပ္ပာဒါ’’တိ မဂ္ဂုပ္ပာဒေန သဟေဝ။ ‘‘တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တော’’တိ အဋ္ဌကထာဋီကာသု ဝုတ္တော။ ‘‘အနာဂတသာမညံ’’တိ အနာဂတသဒိသံ။ န ဧကန္တ အနာဂတန္တိပိ ဝဒန္တိ။ ကထံ တေ သင်္ခတဇာတိကာ ဟောန္တီတိ အာဟ ‘‘တေဟိ မဂ္ဂေ’’တိအာဒိံ။ ဝိဘာဝနိပါဌေ။ ‘‘အပ္ပဟီနာ’’တိ မဂ္ဂေန အပ္ပဟီနာ။ ‘‘တဒဝတ္ထာ’’တိ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟာဝတ္ထာ။ ‘‘တံ သဘာဝတ္တာ’’တိ ကာမရာဂါဒိ သဘာဝတ္တာ။ ‘‘တထာ ဝုစ္စန္တီ’’တိ အနုသယာတိ ဝုစ္စန္တိ။ အနာဂတာ နာမ န ဟောန္တိ။ စိတ္တသန္တာနေ ဝတ္တမာနဘာဝေန သိဒ္ဓတ္တာ။ ‘‘ဟဉ္စိ ပဇဟတီ’’တိ ယဒိပဇဟတိ။ ‘‘တေနဟီ’’တိ တတော ဧဝ။ ‘‘ရတ္တော’’တိ ရာဂသမင်္ဂီ ဟုတွာ။ ‘‘ဒုဋ္ဌော’’တိ ဒေါသသမင်္ဂီ ဟုတွာ။ ‘‘မုဠှော’’တိ မောဟသမင်္ဂီ ဟုတွာ ပဇဟတီတိ ဒေါသော အာပဇ္ဇတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပရိယုဋ္ဌာန ပတ္တာနံ ရာဂါဒီနံ။ ‘‘မဂ္ဂဝဇ္ဈံ’’တိ မဂ္ဂေန ဝဓိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဥပ္ပန္နံ’’တိ ပစ္စုပ္ပန္နံ။ ဝတ္တမာနဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ ဝတ္တမာနုပ္ပန္နံ။ ‘‘ဘုတွာ’’တိ အာရမ္မဏံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ။ ဝိဂစ္ဆတီတိ ဝိဂတံ။ ဘုတွာ ဝိဂတဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ ဘုတွာ ဝိဂတုပ္ပန္နံ။ ဝိပစ္စနတ္ထာယ ဩကာသံ ကရောန္တီတိ ဩကာသကတံ။ ဩကာသကတဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ ဩကာသကတုပ္ပန္နံ။ သမုဒါစာရော ဝုစ္စတိ ဘိယျော ပဝတ္တနံ။ သမုဒါစာရော စ သော ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ သမုဒါစာရုပ္ပန္နံ။ ခန္ဓပဉ္စက သင်္ခါတံ ဘူမိံ လဘတီတိ ဘူမိလဒ္ဓံ။ ဘူမိလဒ္ဓဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ ဘူမိလဒ္ဓုပ္ပန္နံ။ အာရမ္မဏံ အဓိကတရံ ဂဏှာတီတိ အာရမ္မဏာဓိဂ္ဂဟိတံ။ အာရမ္မဏာဓိဂ္ဂဟိတဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ အာရမ္မဏာဓိဂ္ဂဟိတုပ္ပန္နံ။ မဟဂ္ဂတဇ္ဈာနေန အဝိက္ခမ္ဘိတဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ အဝိက္ခမ္ဘိတုပ္ပန္နံ။ မဂ္ဂေန အသမုဂ္ဃာဋိတဉ္စ တံ ဥပ္ပန္နဉ္စာတိ အသမုဂ္ဃာဋိတုပ္ပန္နံ။ ဧဝံ မဂ္ဂဝဇ္ဈာနံ အနုသယာနံ ဥပ္ပန္နဘာဝေန ဝုတ္တတ္တာ ပစ္စုပ္ပန္နတာ ပရိယာယောဝ တေသံ ဝတ္တဗ္ဗောတိ။ ‘‘သေက္ခာ’’တိ သတ္တသေက္ခပုဂ္ဂလာ။

ဩရမ္ဘာဂေါ ဝုစ္စတိ ကာမလောကောစေဝ ပုထုဇ္ဇနဘာဝေါ စ။ ဩရမ္ဘာဂေ သန္ဒိဿန္တီတိ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ။ ဥဒ္ဓံဘာဂေါ ဝုစ္စတိ မဟဂ္ဂတဘာဝေါစေဝ အရိယဘာဝေါ စ။ ဥဒ္ဓံဘာဂေ သန္ဒိဿန္တီတိ ဥဒ္ဓံဘာဂိယာနိ။ တတ္ထ။ ကာမစ္ဆန္ဒော၊ ဗျာပါဒေါ၊တိ ဣမာနိ ဒွေသံ ယောဇနာနိ ကာမလောကသင်္ခါတေ ဩရမ္ဘာဂေ ဧဝ သန္ဒိဿန္တိ။ ဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသော၊တိ ဣမာနိ တီဏိ ပုထုဇ္ဇနဘာဝ သင်္ခါတေ။ သေသာနိ ပန ပဉ္စ မဟဂ္ဂတဘာဝသင်္ခါတေ စ အရိယဘာဝသင်္ခါတေစ ဥဒ္ဓံဘာဂေပိ သန္ဒိဿန္တိ။ အထဝါ။ ပုရိမာနိ ပဉ္စယဿ တာနိ မဂ္ဂေန အပ္ပဟီနာနိ၊ တံ ဥပရိဘဝဂ္ဂေ ဌိတံပိ ကာမလောကသင်္ခါတံ ဩရမ္ဘာဂံ အာကဍ္ဎန္တိ၊ တသ္မာ ဩရမ္ဘာဂါယ သံဝတ္တန္တီတိ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ။ ပစ္ဆိမာနိ ပဉ္စ ယဿ တာနိ အပ္ပဟီနာနိ၊ တံ ကာမလောကေ ဌိတံပိ ဥဒ္ဓံဘာဂံ အာကဍ္ဎန္တိ၊ တသ္မာ ဥဒ္ဓံဘာဂါယ သံဝတ္တန္တီတိ ဥဒ္ဓံဘာဂိယာနိ။ တတ္ထဟိ ဒွေရူပါရူပရာဂါ ဧကန္တေန မဟဂ္ဂတဘာဝံ အာကဍ္ဎန္တိယေဝ။ မာနော စ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စ အဝိဇ္ဇာစာတိ ဣမာနိ စ ရူပါရူပရာဂသဟဂတာနိ ဟုတွာ အာကဍ္ဎန္တိ။ ဩရံ ဟေဋ္ဌိမံ ကာမလောကံ ဘဇန္တီတိ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ။ ဥဒ္ဓံ ရူပါရူပလောကံ ဘဇန္တီတိ ဥဒ္ဓံဘာဂိယာနီတိပိ ဝဏ္ဏေန္တိ။ ‘‘ဣတရာနိ ပနာ’’တိ ဒွေ ဣဿာ သံယောဇန မစ္ဆရိယသံယောဇနာနိ။ ‘‘ကမောပန ဒွိန္နံ ပီ’’တိ ဣဓ သင်္ဂဟေ ဒွိန္နံပိ အနုက္ကမောပန။

‘‘ဝိဗာဓေန္တီ’’တိ ဝိဟိံသန္တိ။ ‘‘ဥပတာပေန္တိစာ’’တိ ဥပဂန္တွာ သန္တာပေန္တိ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျံ။

အကုသလသင်္ဂဟာနုဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၆၃။ မိဿကသင်္ဂဟေ။ ‘‘စိတ္တပ္ပဋိပါဒနံ စိတ္တနိယောဇနံ။ ‘‘သုဂတိ ဒုဂ္ဂတိ ဝိဝဋ္ဋသင်္ခါတာသု စာ’’တိ သုဂတိဘဝ ဒုဂ္ဂတိ ဘဝနိဗ္ဗာနသင်္ခါတာသု စ။ နိဗ္ဗာနဉှိ ဝဋ္ဋတော ဂိဂတတ္တာ ဝိဝဋ္ဋန္တိ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဒဿနာဒီဟိ ဧဝါ’’တိ ဒဿနသင်္ကပ္ပနာဒီဟိ ဧဝ။ ဥဇုဂတိ နာမ ဟိတသုခသံဝတ္တနိကာ ပဝတ္တိ ဝုစ္စတိ။ ဝင်္ကဂတိနာမ အဟိတ ဒုက္ခသံဝတ္တနိကာ ပဝတ္တိ။ ‘‘ပထင်္ဂါနီ’’တိ ပထဿမဂ္ဂဿ အင်္ဂါနိ။ မဂ္ဂေါတိ စ ဥပါယော ဝုစ္စတီတိ အာဟ ‘‘ဥပါယင်္ဂါနီ’’တိ။ ‘‘ဣတရာနီ’’တိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပာဒီနိ အင်္ဂါနိ။ ဥဇုဂတိယာ ဂမနဿ ဥပါယင်္ဂါနိ။ ဣမေပိ စတ္တာရော မဂ္ဂင်္ဂ ဓမ္မာ ဓမ္မာ နာမ အာဂတာ။ ‘‘တထာ တထာ ပဝတ္တာနံ’’တိ မုသာဝါဒါဒိဝသေန ပဝတ္တာနံ။ ‘‘နာ နာမဂ္ဂေါဝါ’’တိ မိစ္ဆာမဂ္ဂေါ စ သမ္မာမဂ္ဂေါ စ။

‘‘အတ္တာဓီနဝုတ္တိကေ’’တိ အတ္တာယတ္တပ္ပဝတ္တိကေ။ အတ္တနော ဂတိ နာမ စက္ခုန္ဒြိယာဒီနံ ဒဿနာဒိ ကိစ္စမေဝ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဣဿရာ အဓိပတိနော’’တိ ဣဒံ အာဓိပ္ပစ္စတ္ထပါကဋတ္ထံ ဝုတ္တံ။ အတ္ထော ပန ဘာဝပ္ပဓာနဝသေန ဂဟေတဗ္ဗော။ ဣန္ဒြိယံ ဣဿရိယံ အာဓိပ္ပစ္စန္တိဟိ ဣမေ ဧကတ္ထာတိ။ ‘‘ဣတ္ထာကာရာနိ’’ နာမ ဣတ္ထိလိင်္ဂပုရိသလိင်္ဂါဒိ။ ‘‘အညထာ အပ္ပဝတ္တိယံ’’တိ ဣတ္ထိသဏ္ဌာနေ ပုရိသလိင်္ဂါဒီနံ၊ ပုရိသသဏ္ဌာနေ ဣတ္ထိလိင်္ဂါဒီနံ အပ္ပဝတ္တိယံ။ တေနာဟ ‘‘တထာဟီ’’တိအာဒိံ။ မနော ဝိဇာနနကိစ္စေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ ဣဿရော ဟောတိ အနညာဘိဘဝနီယဘာဝေန ပဝတ္တနတောတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧဝံ ပရတ္ထ။ ‘‘အာရမ္မဏာဓိမုစ္စနေ’’တိ အာရမ္မဏေ နိရာသင်္ကပ္ပဝတ္တိယံ။ ‘‘အာရမ္မဏုပဋ္ဌာနေ’’တိ စိတ္တေ ဗုဒ္ဓဂုဏာဓိကဿ အာရမ္မဏဿ ဥပဋ္ဌာနေ။ ‘‘စတုသစ္စဓမ္မော’’တိ တေန ပုဂ္ဂလေန အနညာတ ပုဗ္ဗော စတုသစ္စ ဓမ္မော။ အနညာတ ပုဗ္ဗံ အမတံ ဝါ ပဒံ။ အနညာတံ ဉဿာမိ ဣတိ ပဝတ္တံ ဣန္ဒြိယန္တိ သမာသော။ ပဋိပန္နဿာတိ ပန အတ္ထတော သိဒ္ဓတ္တာ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဝိပ္ပကတဘာဝေနာ’’တိ အနိဋ္ဌင်္ဂတဘာဝေန။ ပုနပ္ပုနံ ဇာနနကိစ္စယုတ္တာနံ မဇ္ဈေ ဆန္နံသေက္ခာနံ။ ဧတေန အဝသဒ္ဒဿယာဝ သဗ္ဗကိလေသပ္ပဟာနာ ဇာနနန္တိ အတ္ထံ ဒီပေတိ။ ပထမ မဂ္ဂေန ဉာတံ မရိယာဒံ အနတိက္ကမ္မ ဇာနနန္တိပိ ဝဏ္ဏေန္တိ။ အာဇာနိတတ္ထာတိ အညာတာဝီ။ အရဟာ ခီဏာသဝေါ ကတကိစ္စော ဝုသိတ ဗြဟ္မစရိယော။ အညာတာဝိနော ဣန္ဒြိယန္တိ အညာတာဝိန္ဒြိယန္တိ အတ္ထံ ဒဿေတုံ ‘‘ပရိနိဋ္ဌိတ အာဇာနနကိစ္စဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘တဗ္ဗိမုတ္တီ’’တိ အတ္တဂ္ဂါဟ ဝိမုတ္တိ။ ‘‘တသ္မိံ ဝါ’’တိ တသ္မိံ အတ္တနိဝါ။ ‘‘သံကိလိဋ္ဌော’’တိ နာနာကိလေသေဟိ သံကိလေသိတော။ ‘‘ဝိပ္ဖန္ဒိတော’’တိ နာနာသုခဒုက္ခေဟိ သံကမ္ပိတော။ ‘‘ဝေါဒါနပတ္တိယာ’’တိ ဝိသုဒ္ဓိပတ္တတ္ထာယ။ ‘‘တာယပဋိ ပတ္တိယာ’’တိ ကရဏတ္ထေ၊ ဟေတု အတ္ထေ ဝါ ကရဏဝစနံ။ ‘‘ဝေါဒါနပတ္တိယာ’’တိ သာမိအတ္ထေ သာမိဝစနံ။

‘‘ဗလီယန္တီ’’တိ နာမဓာတုနိဒ္ဒေသော။ တေနာဟ ‘‘ဗလသာ ကရောန္တီ’’တိ။ ‘‘ဗလသာ’’တိ ဗလေန။ ပရိတော သမန္တတော သေန္တိ ပရိဝါရေန္တီတိ ပရိဿယာ။ အဿဒ္ဓဿ ဘာဝေါ အဿဒ္ဓိယံ။ ကောသဇ္ဇသင်္ခါတေန ပဋိပက္ခဓမ္မေန။ မုဋ္ဌာ နဋ္ဌာ သတိ ယဿာတိ မုဋ္ဌဿတိ။ မုဋ္ဌဿတိဿ ဘာဝေါ မုဋ္ဌဿစ္စံ။ ‘‘သေသဒုက ဒွယံ’’တိ အဟိရိကဒုကံ ဟိရိဒုကဉ္စ။

ဂဟပတိ၊ ဇာယမ္ပတီ၊ တိအာဒီသု ဝိယ ပတိသဒ္ဒေါ သာမိဣဿရ ပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘ပတီတိ သာမိဣဿရော’’တိ။ ‘‘ပရေသံ’’တိ သဟဇာတေသု ပရေသံ ဣန္ဒြိယာနံ။ ‘‘ပရေဟီ’’တိ ကမ္မတ္ထေ ကရဏဝစနံ။ ပရေ သဟဇာတေ ဣန္ဒြိယ ဓမ္မေတိ အတ္ထော။ ‘‘အဓိကော’’တိ အဓိကတရော။ ‘‘အတ္တာဓီန ဝုတ္တီနံ’’တိ အတ္တာယတ္တဝုတ္တီနံ။ ‘‘ဆန္ဒာဂမနဝသေန ဝါ’’တိ ဧတ္ထ အာဂစ္ဆတိ ဖလံ ဧတေနာတိ အာဂမနံ။ အာဒိကာရဏံ၊ မူလကာရဏံ၊ ပဘဝကာရဏံ။ ဆန္ဒော ဧဝ အာဂမနံ ဆန္ဒာဂမနံ။ တေနာဟ ‘‘ပုဗ္ဗေ အတီတဘဝေသူ’’တိအာဒိံ။ သမ္ပယုတ္တ ဓမ္မေ အတ္တပရာဓီနေ ကတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ မဟောဃော တိဏပဏ္ဏကသဋေ အတ္တပရာဓီနေ ကရောန္တော ဝိယာတိ ယောဇနာ။ တတ္ထ ‘‘အတ္တပရာဓီနေ’’တိ အတ္တသင်္ခါတောပရော အတ္တပရော။ အတ္တပရေန အဓီနာ အတ္တပရာဓီနာတိ အတ္ထော။ ‘‘သေသေသုပီ’’တိ သေသေသု ဝီရိယ စိတ္တ ဝီမံသာဓိပတီသုပိ။ ဧတေန ‘ဝီရိယမေဝ အဓိပတိ ဝီရိယာဓိပတိ။ ဝီရိယဝတော ကိံ နာမ ကမ္မံ န သိဇ္ဈတီတိ ဧဝံ ပုဗ္ဗာဘိသင်္ခါရဝသေန ဝါ ပုဗ္ဗေ အတီတဘဝေသု သုဋ္ဌု အာသေဝိတဝီရိယာဂမနဝသေန ဝါ တေသု တေသု ကလျာဏ ပါပကမ္မေသု သမ္ပယုတ္တ ဓမ္မေ မဟောဃော ဝိယ တိဏပဏ္ဏကသဋေ အတ္တပရာဓီနေ နိစ္စံ ပဂ္ဂဟိတဓုရေကတွာ ပဝတ္တံ ဝီရိယ’န္တိအာဒိနယံ အတိဒိသတိ။ ‘‘ပစ္ဆိမာ တယော ဓမ္မာ’’တိ ဝီရိယ စိတ္တ ဝီမံသာ ဓမ္မာ။ ပရဝသေပိ ဝတ္တန္တိ၊ တဒါ တေသံ အဓိပတိဘာဝေါ နတ္ထီတိ စောဒနာ။ အဓိပတိ ကိစ္စံ နာမ ဓုရဝါဟိတာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘တံ တံ ကိစ္စ ဝိသေသံ အနပေက္ခိတွာ’’တိ စက္ခုန္ဒြိယံ ဒဿန ကိစ္စေ ဣဿရော၊ သောတိန္ဒြိယံ သဝန ကိစ္စေတိအာဒီသု တံ တံ ကိစ္စဝိသေသံ အပေက္ခတိ၊ တထာ အနပေက္ခိတွာ။ ‘‘ဝိဇာနနာဒိ ကိစ္စံ’’တိ ‘မနော အာရမ္မဏ ဝိဇာနနေ’တိအာဒိနာ ဝုတ္တံ သဗ္ဗံ ဣန္ဒြိယ ကိစ္စံ။

ဘုသော ဟရန္တိ ဝဟန္တီတိ အာဟာရာ။ ‘‘ဘုသော’’တိ အတိရေကတရန္တိ အတ္ထော။ ကထံ ပန ဘုသော ဟရန္တီတိ အာဟ ‘‘သဟဇာတာဒီ’’တိအာဒိံ။ တေတေ ပစ္စယ ဓမ္မာ တေတေ ပစ္စယုပ္ပန္န ဓမ္မာ စာတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဧတ္ထာ’’တိ ဣမိဿံ ပါဠိယံ။ ‘‘ပစ္စယာဟာရော ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဟေတု အာရမ္မဏာဒိကော သဗ္ဗောပစ္စယော ပစ္စယာဟာရော နာမ။ အာဟာရ ပစ္စယောပန ဝိသုံ ဧကော ပစ္စယဝိသေသော။ ‘‘ပစ္စယဋ္ဌေနာ’’တိ ဟေတု အာရမ္မဏာဒိ ပစ္စယဋ္ဌေန။ ‘‘အာဟာရဘူတာ’’တိ ဥပတ္ထမ္ဘနကိစ္စဝိသေသဘူတာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘ကဠီရင်္ကုရာနံ’’တိ ကမ္မတ္ထေ သာမိဝစနံ။ ‘‘ဝဍ္ဎိယာ’’တိ ဝဍ္ဎနတ္ထာယ။ ‘‘ဌိတိယာ’’တိ ဌိတတ္ထာယ။ ဣမေသတ္တာ ဝဋ္ဋေ ပဝတ္တန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျံ။ ‘‘ပက္ခေ ဝိယူဟိတွာ’’တိ ပက္ခေ သဉ္စာလေတွာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘ပက္ခေ’’တိ ဝါ ပက္ခေဟိ ဝါတံ ဗျူဟိတွာ။ ‘‘တဒနုသယိတဿာ’’တိ တသ္မိံ ဝိပါက သန္တာနေ အနုသယိ တဿ။ ‘‘ဝိဘာဝေတွာ’’တိ ပစ္စက္ခတော ဝိဘူတံ ပါကဋံ ကတွာ။ ‘‘အလဘိတွာ’’တိ စက္ခုမှိ အလဘိတွာ။ အပဿိတွာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘တတ္ထေဝါ’’တိ နိဝါသဋ္ဌာနေ ဧဝ။ ‘‘သမ္ပယုတ္တာ’’တိ ဝိညာဏေန သမ္ပယုတ္တာ။ ဘဝိံသု ဝဍ္ဎိံ သူတိ ဘူတာ။ သမ္ဘဝံ ဝုဍ္ဎိကာရဏံ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တီတိ သမ္ဘဝေသိနော။ ‘‘ဝုတ္တနယေနာ’’တိ ‘ယထာ ယဝဗီဇာနံ ဝါ သာလိဗီဇာနံ ဝါ’တိအာဒိနာ ဝုတ္တနယေန။ ‘‘အာဟာရေတီ’’တိ ပဝတ္တေတိ။ ‘‘မနောသဉ္စေတနာဟာရော’’တိ ကုသလာကုသလ ကမ္မဘူတော မနောသဉ္စေတနာဟာရော။ ‘‘တယော ဘဝေ’’တိ တယော ကာမဘဝါဒိကေ ဥပပတ္တိဘဝေ။ ဌိတိယာတိ စ အနုဂ္ဂဟာယာတိ စ ဝုတ္တံ။ ဣတရထာ ဥပ္ပတ္တိယာတိ စ ဝုတ္တံ သိယာတိ အဓိပ္ပာယော။

‘‘ဒုဗ္ဗလကိစ္စဋ္ဌာနဝတ္ထုကတ္တာ’’တိ ဒုဗ္ဗလကိစ္စတ္တာ ဒုဗ္ဗလဋ္ဌာနတ္တာ ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုကတ္တာ။ ‘‘အဘိနိပါတ မတ္တာနိ ဟောန္တီ’’တိ ဒဿန သဝနာဒိ မတ္တာနိ ဟောန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ဝိတက္က ပစ္ဆိမကံ ဈာနံ’’တိ ဈာနာနိ နာမ ဝိတက္ကဿ ပစ္ဆာနုဂတံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ‘‘တတ္ထာ’’တိ တေသုပဉ္စဝိညာဏေသု။ ‘‘တာ’’တိ ဝေဒနာ ဧကဂ္ဂတာ။ ‘‘တံ’’တိ ဈာနကိစ္စံ။ ဧကဂ္ဂတာ ဗလဝတီ န ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘မဂ္ဂိန္ဒြိယ ဗလဘာဝါယာ’’တိ မဂ္ဂိန္ဒြိယ ဗလဘာဝတ္ထာယ။ လောကုတ္တရဝိပါကာနိ ဇဝနကိစ္စာနိ စ သာဓိပတိကာနိ စ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘တိဘူမကာနီ’’တိအာဒိ။ သေသမေတ္ထ သုဗောဓံ။

မိဿကသင်္ဂဟာနုဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၆၄။ ဗောဓိပက္ခိယသင်္ဂဟေ။ ‘‘သတိပဋ္ဌာနာ’’တိ ဧတ္ထ ပသဒ္ဒေါ ပမုခတ္ထော ပဓာနတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ပမုခါ ပဓာနာ ဟုတွာ’’တိ။ ဌာသဒ္ဒေါ ဂတိနိဝတ္တိ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘စိတ္တဂမနံ နိဝတ္တေတွာ ပဝတ္တန္တီ’’တိ။ ‘‘ကာယေ အနုပဿနာ’’တိ ကာယေ ပဝတ္တာ အနုပဿနာ။ ပုနပ္ပုနံ ပဿန္တိ ယောဂိနော ဧတာယာတိ အနုပဿနာ။ ကတမံ ပဿန္တီတိ အာဟ ‘‘အဿာသပဿာသာဒိကဿာ’’တိအာဒိံ။ ကထဉ္စတံ ပဿန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘တံ တံ ကာယဘာဝေနာ’’တိအာဒိ။ ဣဒါနိ ပုနပ္ပုန သဒ္ဒဿ အတ္ထံ ဒဿေန္တော ‘‘ယာဝါ’’တိအာဒိမာဟ။ ဝေဒနာနု ပဿနာဒီသုပိ ဧသေဝနယော။ တံ န သုန္ဒရံ။ ကသ္မာ၊ သကလဿ ရူပကာယဿ အဓိပ္ပေတတ္တာ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျံ။ ယဒိ ဧဝန္တိအာဒီသု။ ‘‘ဣတရာပိ သိဒ္ဓါ’’တိ ကာယာနုပဿနာဒယောပိ သိဒ္ဓါ။ ကသ္မာ၊ ဓမ္မာနုပဿနာယ အန္တောဂဓတ္တာ။ ‘‘တထာ အနုပဿန္တဿာ’’တိ ရူပ္ပနလက္ခဏတော အနုပဿန္တဿ။ ‘‘တံ တံ သမူဟဘူတရူပဓမ္မဝသေနာ’’တိ အဿာသပဿာသာဒိ သမူဟဘူတဿ ရူပ ဓမ္မဿ ဝသေန။ ‘‘သုဘာဒိဝိပလ္လာသဿာ’’တိ သုဘ သုခ နိစ္စဝိပလ္လာသဿ။ ‘‘ဩဠာရိကဿာ’’တိ သုပါကဋဝသေန ဩဠာရိကဿ။ ‘‘အတ္တူပနိဗန္ဓာ’’တိ အတ္တေန ဥပနိဗန္ဓာ၊ ပဋိဗဒ္ဓါ။

‘‘ကာမံ’’တိ ဧကန္တေန။ ဥပသုဿတူတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ယန္တံ’’တိ ဈာနာဘိညာ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနံ။ ‘‘ဝီရိယဿ သဏ္ဌာနံ’’တိ ဝီရိယဂမနဿ ဝီရိယပ္ပဝတ္တနဿ နိဝတ္တိဝသေန သဏ္ဌာနံ။ ဥပ္ပန္နသဒ္ဒေန အတီတ ကိလေသာပိ ပစ္စုပ္ပန္န ကိလေသာပိ ဂဟေတဗ္ဗာ ဟောန္တီတိ အာဟ ‘‘အသုကသ္မိံ ကာလေ’’တိအာဒိံ။ ‘‘မယှံ ဥပ္ပန္နံ’’တိ ဣဒါနိ ဥပ္ပန္နံ။ ‘‘ပဟာနာယာ’’တိ ဧတ္ထ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံ အဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘အနုပ္ပာဒ ဓမ္မတာပါဒနကရဏတ္ထံ’’တိ။ တတ္ထ အနုပ္ပာဒေါ ဓမ္မော ယေသံ တေ အနုပ္ပာဒ ဓမ္မာ။ မဂ္ဂေန ပဟီနာ အကုသလ ဓမ္မာ။ အနုပ္ပာဒ ဓမ္မာနံ ဘာဝေါတိ ဝိဂ္ဂဟော။ အနုပ္ပာဒ ဓမ္မတာယ အာပါဒနံ။ တဿ ကရဏန္တိ သမာသော။ ‘‘ဒိသွာ’’တိ တေသံ ဥပ္ပတ္တိ ဝတ္ထုံ ဒိသွာ။ ‘‘ပစ္စယသမုစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ’’တိ ပစ္စယဘူတဿ အနုသယဿ သမုစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ။ ‘‘အပတ္တာ’’တိ ဣဒါနိ အပတ္တာ။ ‘‘သမယေ’’တိ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒနဝမက္ခဏေ။ ‘‘နိယာမံ န ဩက္ကမန္တီ’’တိ အရိယမဂ္ဂသင်္ခါတံ သမ္မတ္တနိယာမံ န ဩက္ကမန္တိ။ နပ္ပဝိသန္တိ။ ကိလေသေဟိ အကောပေတဗ္ဗတာယ အကုပ္ပော ဓမ္မော ယဿာတိ အကုပ္ပ ဓမ္မော။ ခီဏာသဝေါ။ အကုပ္ပ ဓမ္မဿ ဘာဝေါ အကုပ္ပ ဓမ္မတာ။ အရဟတ္တ ဖလံ။ ‘‘တေသံ’’တိ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ။ ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ ပဟာနာယာတိ ကတွာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မေသု ယောဂံ ကရောန္တဿ အနုက္ကမေန ဘာဝနာ ကမ္မေ မတ္ထကံ ပတ္တေအာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဥပ္ပန္နာပိ ပါပကာ ပဟိယျန္တိ။ အနုပ္ပန္နာပိ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အနုပ္ပန္နာပိ ကုသလာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဥပ္ပန္နာပိ ဘာဝနာ ပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧသနယော အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အနုပ္ပာဒါယာတိအာဒီသု။ ဧဝံ စတူသု မုခေသု ဧကေကမုခေနပိ သမ္မာ ပဒဟန္တဿ သမ္မပ္ပဓာနံ စတုကိစ္စသာဓကံ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ဧတေသု ပနာ’’တိအာဒိံ။

အဘိဝိသိဋ္ဌေန ဓမ္မဝဝတ္ထာနညာဏေန ဉာတဗ္ဗာ သဗ္ဗေ ပရမတ္ထ ဓမ္မာ အဘိညေယျာ နာမ။ ‘‘အဘိညာ သိဒ္ဓီ’’တိ အဘိဇာနန ကိစ္စသိဒ္ဓိ။ ဝိသုံ ဝိသုံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဉာတဗ္ဗာ စတုသစ္စ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ နာမ။ တေဟိ ဒုက္ခသစ္စ ဓမ္မာ ပရိညာတဗ္ဗဘာဝေန၊ သမုဒယ သစ္စ ဓမ္မာ ပဟာတဗ္ဗ ဘာဝေန၊ နိရောဓသစ္စ ဓမ္မာ သစ္ဆိကာတဗ္ဗ ဘာဝေန၊ မဂ္ဂသစ္စ ဓမ္မာ ဘာဝေတဗ္ဗဘာဝေန ဉာတဗ္ဗာ ဟောန္တီတိ။ ‘‘ဘာဝနာသိဒ္ဓီ’’တိ ဘာဝနာကိစ္စ သိဒ္ဓိ။ တံ သံယုတ္တကေ ဣမာယပါဠိယာ သမေတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ဝိဘင်္ဂေ ပနာ’’တိ ဣဒ္ဓိပါဒဝိဘင်္ဂေ ပန။ ‘‘စိတ္တ စေတသိကရာသီ’’တိ သဟ ပုဗ္ဗဘာဂဘာဝနာယ ဥတ္တရိ မနုဿ ဓမ္မပရိယာ ပန္နာ စိတ္တစေတသိကရာသိ။ ‘‘တတ္ထ ပနာ’’တိ ဝိဘင်္ဂေ တသ္မိံ ဥတ္တရစူဠဘာဇနီယေ ပန။ ‘‘ဣဓာ’’တိ ဣမသ္မိံ သင်္ဂဟေ။

စတ္တာရိ သောတာပတ္တိယင်္ဂါနိ နာမ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော။ ဓမ္မေ၊ သင်္ဃေ၊ အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတောတိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ သောတာပတ္တိယာ အင်္ဂါနိ။ တတ္ထ ‘‘အရိယကန္တေဟီ’’တိ အရိယဇနေဟိ ကာမိတေဟိ ဣစ္ဆိတေဟိ။ ‘‘သီလေဟီ’’တိ ပဉ္စနိစ္စသီလေဟိ၊ အာဇီဝဋ္ဌမကသီလေဟိ ဝါ။ ‘‘သမ္မပ္ပဓာနေသူ’’တိ သမ္မပ္ပဓာနကိစ္စေသု။

‘‘သောဠသဟိကိစ္စေဟီ’’တိ ဧကေကသ္မိံ သစ္စေ စတ္တာရိ စတ္တာရိ ကတွာ သောဠသဟိ ကိစ္စေဟိ။ ပီဠနဋ္ဌော၊ သင်္ခတဋ္ဌော၊ တိအာဒီဟိ သောဠသဟိ အတ္ထေဟီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တေ စ အတ္ထာ ပရတော အာဂမိဿန္တိ။ သတိ ဧဝ သမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ ဝုတ္တံ၊ ကထံ ပန သာသတိ သမ္ဗောဓိံ သမုဋ္ဌာပေတီတိ အာဟ ‘‘သာဟီ’’တိအာဒိံ။ ဧသနယော သေသဗောဇ္ဈင်္ဂေသုပိ။ ‘‘တေသု ဓမ္မေသူ’’တိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဓမ္မေသု။ ‘‘လီနသင်္ကောစ ကောသဇ္ဇပက္ခံ’’တိ လီနပက္ခ သင်္ကောစ ပက္ခကောသဇ္ဇ ပက္ခံ။ ဓုရံ သုဋ္ဌု ပဂ္ဂဏှာတိ ဥက္ခိပတီတိ ဓုရသမ္ပဂ္ဂဟော။ ‘‘ဓုရံ’’တိ သမထဓုရံ ဝိပဿနာ ဓုရဉ္စ။ ‘‘အရတိ ဥက္ကဏ္ဌ ပက္ခံ’’တိ အရတိပက္ခ နိဗ္ဗိဒါပက္ခံ။ ဓမ္မေ ရတိ ဓမ္မရတိ။ ဓမ္မေ နန္ဒီ ဓမ္မနန္ဒီ။ ဓမ္မေ အာရာမော ဓမ္မာရာမော။ ‘‘သာရမ္ဘော’’ နာမ စိတ္တဝိဟေသာ။ ‘‘ဒရထော’’ နာမ စိတ္တသန္တာပေါ။ သမာဟိတော ဘိက္ခဝေ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ ပဿတီတိ ဝစနတော ပညာယ သမာဓိ ပါဒကတာ ပါကဋာတိ ဝုတ္တံ ‘‘တဿာ’’တိအာဒိံ။ သမံ အဝိသမံ အတ္တနော ကိစ္စံ ဝဟတိ သီလေနာတိ သမဝါဟီ။ သမဝါဟိဿ ဘာဝေါ သမဝါဟိတာ။

သာ ပန စတုဗ္ဗိဓာ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘တဿာ’’တိ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ။ ‘‘ဝိသာခါ’’တိ အာလပန ပဒံ။ ‘သဗ္ဗေ လောကုတ္တရေ ဟောန္တီ’တိ ဝစနဿ သမ္ဗန္ဓံ ဒဿေတုံ ‘‘တေ ပန သတ္တတိံသပ္ပဘေဒါ’’တိအာဒိမာဟ။ န ဝဋ္ဌာနာနိ အဿ အတ္ထီတိ နဝဋ္ဌာနိကံ။ ‘‘လောကုတ္တရေ’’တိ လောကုတ္တရ စိတ္တေ။ ‘‘အတ္တပ္ပဋိပက္ခာနံ’’တိ အတ္တနာ ဥဇုပ္ပဋိပက္ခာနံ။ ‘‘တေ’’တိ ဗောဓိပက္ခိယ ဓမ္မာ။ ဧတေန ဒဿေတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ကုဏ္ဍလိယာ’’တိ ဧဝံ နာမကံ ဗြာဟ္မဏံ အာလပတိ။ ‘‘ဝိဇ္ဇာ’’တိ မဂ္ဂဝိဇ္ဇာ။ ‘‘ဝိမုတ္တီ’’တိ ဖလဝိမုတ္တိ။

ဗောဓိပက္ခိယာနုဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၆၅။ သဗ္ဗသင်္ဂဟေ။ ‘‘ပဉ္စရာသယော’’တိ ပဉ္စသင်္ဂဟာ။ ‘‘အတီတာဒိဘေဒဘိန္နာနံ’’တိ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နဘေဒေန၊ အဇ္ဈတ္တ ဗဟိဒ္ဓါဘေဒေန၊ ဩဠာရိကသုခုမဘေဒေန၊ ဟီနပဏီတဘေဒေန၊ ဒူရသန္တိကဘေဒေန စ ဘိန္နာနံ။ ‘‘ဥပပတ္တိ ဒွါရေသူ’’တိ စက္ခာဒိ ဒွါရေသု။ ‘‘ကမ္မဒွါရေသူ’’တိ ကာယကမ္မဒွါရာဒီသု။ ‘‘သင်္ဂမ္မာ’’တိ သင်္ဂန္တွာ။ ‘‘သမာဂမ္မာ’’တိ သမာဂန္တွာ။ ‘‘သာဓာရဏ ကိစ္စာနိ ဝါ’’တိ သဗ္ဗိရိယာပထေဟိ သာဓာရဏ ကိစ္စာနိဝါ။ ပါဠိပါဌေ။ ‘‘ကိဉ္စာ’’တိ ကသ္မာ စ။ ‘‘သင်္ခါရေဝဒေထာ’’တိ သင်္ခါရာ သင်္ခါရာ ဣတိ တုမှေ ဝဒေထ။ ‘‘ကိဉ္စသင်္ခတံ’’တိ ကတမဉ္စသင်္ခတံ။ ‘‘ရူပံ ရူပတ္ထာယာ’’တိ ရူပဝိကတိယာ ဇာတတ္ထာယ ရူပသင်္ခါတံ သင်္ခတံ အဘိသင်္ခရောန္တီတိ အတ္ထော။ ဥပဘောဂေါ နာမ ဝတ္ထာဘရဏာဒိကော အန္တောဘောဂေါ။ ပရိဘောဂေါ နာမ မဉ္စပီဌာဒိကော ဗာဟိရ ပရိဘောဂေါ။ သမ္ပရာယိကဉ္စ ဝေဒနန္တိ အဓိကာရော။ သေသေသုပိ သညာသင်္ခါရ ဝိညာဏေသုပိ။ ‘‘ဒါနံ ဒါနတ္ထာယာ’’တိ ဒါနပုညဿ ဇာတတ္ထာယ။ ဒါနသင်္ခါတံ သင်္ခတံ အဘိသင်္ခရောန္တီတိ အတ္ထော။ အထဝါ ဒါနဿ အတ္ထော ဒါနတ္ထော။ ‘‘အတ္ထော’’တိ စ ဝိပါကတ္ထော ဖလတ္ထော။ ဒါနဝိပါကတ္ထာယ ဒါနဖလတ္ထာယ ဒါနပုညသင်္ခါတံ သင်္ခတံ အဘိသင်္ခရောန္တီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ သေသေသုပိ။ ‘‘အနုယုဉ္ဇန္တာ’’တိ ဝိပဿနာ ကမ္မံ အနုယုဉ္ဇန္တာ။ ‘‘တီသု ဓမ္မေသု ကိလမိဿန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ကထံ ကိလမိဿန္တီတိ အာဟ ‘‘တထာဟိ ယထာ’’တိအာဒိံ။ ‘‘သုခသညိတေသု ပဋိသရဏေသူ’’တိ စိတ္တသာတစိတ္တရတိ ပဋိလာဘတ္ထာယ ပဋိသရဏေသု အာရမ္မဏေသု။ ‘‘တာဟီ’’တိ သမ္ပတ္တီဟိ။ ‘‘တာ’’တိ သမ္ပတ္တိယော။ ပရမုက္ကံသဂတံ သုခသညိတဋ္ဌာနံ ဟောတိ။ တသ္မာ တတ္ထ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏံ အတိရေကတရံ ပဝတ္တေတဗ္ဗန္တိ တဒတ္ထာယ ဘဂဝါ တံ ဝေဒနံ ဝိသုံ ဧကံ ခန္ဓံ ကတွာ ခန္ဓ ဒေသနံ ဒေသေတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧသနယော ပရတ္ထပိ။ ‘‘ဉာဏသမ္မတံ’’တိ ပုထုဇ္ဇနေဟိ ဉာဏသမ္မတံ။ ‘‘ပရမံ အတ္တာနံ ကတွာ’’တိ လောကေ ဝိညုတ္တံ ပရမံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝိဇာနနံ ပရမံ အတ္တာနံ ကတွာ။ သေသမေတ္ထ သုပါကဋံ။ ‘‘ယတ္ထဘုဉ္ဇတီ’’တိအာဒီသု။ ‘‘ယတ္ထ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ယသ္မိံ ဘာဇနေ ဘုဉ္ဇတိ။ ‘‘ယဉ္စ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ယဉ္စ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ။ ‘‘ယေန စ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ယေနဗျဉ္ဇနေန ဘုဉ္ဇတိ။ ‘‘ယော စ ဘောဇကော’’တိ သမီပေ ဌတွာ ပရိဝေသကော။ ‘‘ယော စ ဘုဉ္ဇိတာ’’တိ ယော စ ဘုဉ္ဇကော။

‘‘သာသဝါ ဧဝါ’’တိ သာသဝါ နာမ လောကိယ ဓမ္မာ။ ‘‘ဥဿာဟန္တာ ဝိယ ဟောန္တီ’’တိ အဗျာပါရ ဓမ္မတ္တာ ဝုတ္တံ။ န ဟိ အဗျာပါရ ဓမ္မာနံ ဧကန္တေန ဥဿာဟော နာမ အတ္ထိ။ ဖလဿ နိဗ္ဗတ္တနတော ဖလတ္ထာယ ဥဿာဟန္တာ ဝိယ ဟောန္တီတိ။ ‘‘အာကိရိတွာ’’တိ ပတ္ထရိတွာ။ သေသမေတ္ထ သုဗောဓံ။

ဓာတုသင်္ဂဟေ။ ‘‘အတ္တနော ဧဝ သဘာဝံ’’တိ အတ္တနော သဘာဝံ ဧဝါတိပိ ယုဇ္ဇတိ။ ‘‘ဤဟာ စ ဗျာပါရော စာ’’တိ အဘိက္ကမာမိ ပဋိက္ကမာမီတိအာဒိနာ ဥဿာဟော စ၊ အဘိက္ကမနာဒိ ဗျာပါရော စ။ ‘‘န စ ဇီဝယောဂါ’’တိ န စ လောကိယမဟာဇန သမ္မတေန ဇီဝေန ယုတ္တာ။ အဋ္ဌကထာပါဌေ။ ယာယတိ ဧတ္ထာတိ ယန္တံ။ ဥဒုက္ခလံ။ ယန္တ စက္ကယဋ္ဌိနာမ ယန္တ စက္ကသမ္ဗန္ဓာ မုသလယဋ္ဌိ။ အရဏီ ဝုစ္စတိ အဂ္ဂိနိဗ္ဗတ္တကတ္ထာယ ကတာ ဒွေ သာရဃဋိကာ။ အဓရာရဏီ နာမ ဟေဋ္ဌာရဏီ။ ဥတ္တရာရဏီ နာမ ဥဒ္ဓါရဏီ။ ‘‘သလ္လမိဝါ’’တိ ကဏ္ဍောဝိယ။ ‘‘သူလမိဝါ’’တိ ဝိဇ္ဈနကဒဏ္ဍော ဝိယ။ ‘‘အာတုရာဝိယာ’’တိ တေဟိသလ္လသူလေဟိ ဝိဒ္ဓဂိလာနာ ဝိယ။ အယထာဘုစ္စ နိမိတ္တံ နာမ အယထာဘူတံ သတ္တပုဂ္ဂလာဒိနိမိတ္တံ။ ‘‘ဝနမိဂေါ ဝိယာ’’တိ တိဏ ရူပေ ပုရိသ သညာလာဘော ဝနမိဂေါ ဝိယ။ ‘‘အင်္ဂါရကာသုယံ’’တိ အင်္ဂါရကူပေ။ ‘‘နာနာဝိဓုပဒ္ဒဝ နိမိတ္တတော’’တိ နာနာဝိဓာနံ ဥပဒ္ဒဝါနံ ဥပ္ပတ္တိ ပစ္စယတော။ ‘‘ဝနမက္ကဋော ဝိယာ’’တိ ဝနဝါနရော ဝိယ။ ဒုက္ခေန ဒမနံ အဿာတိ ဒုဒ္ဒမနော။ ‘‘အဿခဠုင်္ကော’’တိ ဒုဋ္ဌ အဿော။ ‘‘ယတ္ထ ကာမနိပါတိတော’’တိ ယသ္မိံ ယသ္မိံ အာရမ္မဏေ ပတိတုံ ကာမေတိ ဣစ္ဆတိ၊ တတ္ထ တတ္ထ နိပါတိတော။ ပုဂ္ဂလဝသေ အဝတ္တိတွာ အာရမ္မဏေသု ယဒိစ္ဆကံ နိပတနတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘ရင်္ဂနဋော ဝိယာ’’တိ သမဇ္ဇနဋကော ဝိယ။ သဘာဝတော အတ္ထိ သံဝိဇ္ဇတီတိ သန္တော။ တထောတိ စ အဝိတထောတိ စ အတ္ထတော ဧကံ။ အညော ပကာရော အညထာ။ နတ္ထိ အညထာ အဿာတိ အနညထံ။ ဒုက္ခဒုက္ခံ နာမ ကာယိကဒုက္ခ စေတသိကဒုက္ခံ။ ‘‘ကမ္မဇာနံ’’တိ ဝိပါကက္ခန္ဓကဋတ္တာ ရူပါနံ။ ‘‘ဥပ္ပတ္တိယာ’’တိ ဥပ္ပာဒတ္ထာယ။ ‘‘ပဂေဝါ’’တိ ပုရေတရမေဝ။ ‘‘ဥပ္ပန္နံ ပီ’’တိ ဥပ္ပန္နမ္ပိ စက္ခု။ ‘‘ပဝတ္တိယာ’’တိ သန္တာနဋ္ဌိတိယာ ဌိတတ္ထာယ။ ‘‘ပဋိဇဂ္ဂန ဒုက္ခံ’’တိ သောဓန ဒုက္ခံ။ ပစ္စယဝေကလ္လံ နာမ အာဟာရစ္ဆေဒါဒိကံ။ နနု ဘိဇ္ဇနဘယေန ပဂေဝ ပစ္စယသမ္ပာဒနံ နာမ သင်္ခါရ ဒုက္ခမေဝ သိယာတိ။ သစ္စံ။ ဣဓ ပန အာသန္နေ ဘိဇ္ဇနနိမိတ္တံ ဒိသွာ ကတံ ပစ္စယ သမ္ပာဒနံ အဓိပ္ပေတံ။ ‘‘ရက္ခာဝရဏဂုတ္တိ သံဝိဓာန ဒုက္ခံ’’တိ နာနာဘယတော ရက္ခဏဿ စ အာဝရဏဿ စ ဂေါပနဿ စ သံဝိဓာန ဒုက္ခံ။ ‘‘တဒုဘယေန သဟေဝ သိဇ္ဈတီ’’တိ ကသိဂေါရက္ခာဒီနိ သင်္ခါရ ကမ္မာနိ ဝါ ရက္ခာဝရဏ ဂုတ္တိသံ ဝိဓာနာဒီနိဝါ ကရောန္တာနံ တံ ဒုက္ခ ဒုက္ခံ တဒုဘယေန ဒုက္ခေန သဟေဝ သိဇ္ဈတိ။ ‘‘တေသံ’’တိ စက္ခာဒီနိ အဿာဒေန္တာနံ န မုစ္စတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ပဝတ္တိ နိရောဓ ဘူတဿာ’’တိ ပဝတ္တိယာ နိရောဓ ဘူတဿ။ ‘‘တံ ပဇဟတိ ယေဝါ’’တိ တံ လောဘံ ပဇဟတိယေဝ။ ‘‘ယာဝဒေဝါ’’တိ ဥပရိမပရိယန္တေန။ အဟံ အသ္မီတိ ပဝတ္တော မာနော အသ္မိမာနော။ တဿ သမုဂ္ဃာတနံ သမုစ္ဆိန္ဒနံ။ ‘‘ပရိညာတေသူ’’တိ တေသု အနုသယိတာယ တဏှာယ ပဟာနဝသေန ပရိညာတေသု။ ‘‘တဗ္ဗိပရီတေန ပနာ’’တိ တတော ဝိပရီတေန ပန။ အသ္မိမာနဿ အနဓိဋ္ဌာနဘူတာတိအာဒိ အတ္ထေန။ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓ ဓမ္မာ နာမ ပထဝီပဗ္ဗတာဒီသု ပဝတ္တာ ရူပ ဓမ္မာ။

သတ္တေ အနုက္ကဏ္ဌမာနေ ကရောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ဣတီ’’တိ တသ္မာ။ တေသံ သတ္တာနံ။ ဒုဇ္ဇဟော နာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ လောဘောယေဝ ဒုက္ခသမုဒယာရိယ သစ္စံ နာမာတိ ယောဇနာ။ သာသဝါ ကုသလာ ကုသလ ဓမ္မာ သမုဒယသစ္စံ နာမ၊ ဒုက္ခ သစ္စဘူတာနံ ဝိပါကက္ခန္ဓကဋတ္တာ ရူပါနံ သမုဒယတ္တာ သံဝဍ္ဎနတ္တာ။ မူလဘာဝေန ဝုတ္တာ ‘အဝိဇ္ဇာ ပစ္စယာ သင်္ခါရာ’တိအာဒီသု။ ‘‘နန္ဒနသဒိသံ’’တိ ဒေဝလောကေ နန္ဒနဝနုယျာနသဒိသံ။ ‘‘အာဒိပဘဝပဓာနဘူတာ’’တိ ဒုက္ခ ဓမ္မာနံ အာဒိဘူတာ၊ ပဘဝဘူတာ၊ ပဓာနဘူတာ။ ‘‘ပဘဝဘူတာ’’တိ စ ပထမုပ္ပတ္တိဟေတုဘူတာ။ ‘‘တေသံ’’တိ ဒုက္ခ ဓမ္မာနံ။

‘‘ကတ္ထစီ’’တိ ကာမဘဝါဒီသု ကိသ္မိဉ္စိဘဝေ။ ‘‘ကဒါစီ’’တိ အတီတာဒိကာလေသု ကိသ္မိဉ္စိကာလေ။ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ ဒေဝမနုဿာဒီသု သတ္တေသု ကေသဉ္စိသတ္တာနံ။ ‘‘ကုတောစီ’’တိ ဗဟူသုကာရဏေသု ကုတောစိကာရဏာ။ ‘‘ကထဉ္စီ’’တိ ကေနစိပကာရေန။

‘‘ပရိဏာမော’’တိ ပရိဏမနံ အညထာဘာဝေါ။ ‘‘တံ သမင်္ဂီနံ’’တိ တေဟိ စက္ခာဒီဟိ သမင်္ဂီနံ ပုဂ္ဂလံ။ ပါဠိပါဌေ။ ‘‘အာဒိတ္တံ’’တိအာဒီပိတံ သမုဇ္ဇလန္တံ။ ‘‘ကေနာ’’တိ ကရဏဘူတေန ကေန အဂ္ဂိနာ။ တထာ အရိယမဂ္ဂေါ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မော စ ဟောတိ။ သောဝိပရိဏာမ ဒုက္ခေနပိ ပုဂ္ဂလံ ဘုသံ ပီဠေတိယေဝါတိ ယောဇနာ။ ‘‘နာ’’တိ န သိယာ။ သမနံ ဝူပသမနံ သန္တိ။ သဗ္ဗဒုက္ခာနံ သန္တီတိ ဝိဂ္ဂဟော။ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋဒုက္ခန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘တဿာ’’တိ အရိယမဂ္ဂဿ။ ‘‘ပဝတ္တမာနာ စာ’’တိ သန္တတိဌိတိဝသေန ဝတ္တမာနာ စ။ ‘‘မဟန္တံ ပရိဠာဟဒုက္ခံ’’တိ သောက ပရိဒေဝ ဒုက္ခ ဒေါမနဿုပါယာသာနံ ပဝတ္တိဝသေန မဟန္တံ ပရိဠာဟ ဒုက္ခံ။ နိဗ္ဗာနဿ အနုပ္ပာဒ ဓမ္မတ္တာ ဥပ္ပာဒတ္ထာယ ပစ္စယော နာမ နတ္ထိ။ တထာ အပ္ပဝတ္တိ ဓမ္မတ္တာ ပဝတ္တတ္ထာယ။ သမ္ပာပုဏိတဗ္ဗတ္တာ ပန သမ္ပာပနတ္ထာယ ပစ္စယော အတ္ထီတိ အာဟ ‘‘သမ္ပာပက ပစ္စယာဘိသင်္ခရဏလေသံ’’တိ။ သမ္ပာပက ပစ္စယာ နာမ အရိယ မဂ္ဂေါ စ တဿ ပစ္စယာ စ။

ဘဝါဘဝသင်္ခါတဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘တဒေဝါ’’တိ တံ ဒုက္ခက္ခန္ဓံ ဧဝ။ အနုပုနပ္ပုနံ ပဒီယတေ အနုပ္ပဒါနံ။ ‘‘နိယျာတနဋ္ဌော’’တိ ဟန္ဒ ဂဏှာတိ သမ္ပဋိစ္ဆာပနဋ္ဌော။ ‘‘တတော’’တိ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော။ ‘‘မုစ္စနူပါယဿာ’’တိ ဒါနသီလနိက္ခမာဒိကဿ မုစ္စနူပါယဿ။ ‘‘နိဿရဏဝိမုတ္တိယာ’’တိ နိဿရဏ သင်္ခါတာယ ဝိမုတ္တိယာ။ သင်္ခါရ ဒုက္ခဿ အဘာဝဋ္ဌော။ ‘‘သမ္မောဟဿ ပဟာနဝသေနာ’’တိ ဧတေန ဣဓ ဒဿနံ နာမ ဣတော ပဋ္ဌာယ စတူသု သစ္စေသု အသမ္မောဟ ဘာဝပတ္တိ ဧဝ အာလောကပတ္တိ ဧဝ ဝုစ္စတီတိ ဒဿေတိ ။ တေနာဟ ‘‘ပဋိဝိဇ္ဈနဋ္ဌော’’တိ။ တဏှာယ ဒါသော တဏှာဒါသော။ တဏှာဒါသဿ ဘာဝေါ တဏှာဒါသဗျံ။ ပရဝသတော ဝိမုတ္တိဝသေန အပရာဓီနတာ ဘုဇိဿဘာဝေါ နာမ။ လောကိယမဂ္ဂါဟိ တဏှာဒါသဗျံ နာတိဝတ္တန္တိ။ တဏှာဝသံ ပူရယမာနာ တဏှာဝိသယံ ဝိပါကံ ဇနေန္တိ။ အယံ အရိယမဂ္ဂေါ ဧဝ တဏှာယ အနာရမ္မဏဘာဝေ ဌိတော တဏှာဒါသဗျံ အတိဝတ္တတိ။ တဏှာဝသံ ဘိန္ဒမာနော တဏှာယ အဝိသယံ ဝိပါကံ ဇနေတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ဒုက္ခမုတ္တိယာ’’တိ ဒုက္ခတော မုစ္စနတ္ထံ။ ‘‘ဒုက္ခဝဍ္ဎိယာ’’တိ ဒုက္ခဝဍ္ဎနတ္ထာယ။ သေသမေတ္ထ သုဗောဓံ။ ‘‘ခယဝိရာဂ နိရောဓ ဘူတော’’တိ ဧတ္ထ ကိလေသ ဓမ္မာနံ ဝိရဇ္ဇနံ ဝိဂမနံ အန္တရဓာနံ ဝိရာဂေါ။ ‘‘အနတ္ထ ပဒါနီ’’တိ အဟိတပဒါနိ။ ဘယာဒီနဝပဒါနိ။ ‘‘ဒွါရဆက္ကအာရမ္မဏ ဆက္ကဘေဒေနာ’’တိ ဒွါရဆက္ကံ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဟောတိ။ ဧဝံသတိ၊ အာရမ္မဏ ဆက္ကန္တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ ဓမ္မာရမ္မဏဿ ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာတိ။ နော နဝတ္တဗ္ဗံ။ ကသ္မာ၊ ဒွါရဆက္ကတော သေသာနံ ဓမ္မာရမ္မဏာနံ အတ္ထိတာယာတိ ဒဿေတုံ ‘‘ဧတ္ထ စာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပရတော ‘‘ဧတ္ထပီ’’တိအာဒီသု ဧသေဝနယောတိ။

သဗ္ဗသင်္ဂဟာနုဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမုစ္စယသင်္ဂဟဒီပနိယာအနုဒီပနာ နိဋ္ဌိတာ။