📜
စုဒ္ဒသမ ပရိစ္ဆေဒ
နဂရပ္ပဝေသနော
ဒေဝါနံပိယတိဿော သော၊ ရာဇာ သလိလကီဠိတံ၊
ဒတွာ နဂရဝါသီနံ၊ မိဂဝံ ကီဠိတုံ အဂါ။
စတ္တာလီသသဟဿေဟိ၊ နရေဟိ ပရိဝါရိတော၊
ဓာဝန္တော ပဒသာယေဝ၊ အဂမာ မိဿကံ နဂံ။
ထေရေ ဒဿေတုမိစ္ဆန္တော၊ ဒေဝေါ တသ္မိံ မဟီဓရေ၊
ဂုမ္ဘံဘက္ခယမာနော’ဝ၊ အဋ္ဌာ ဂေါကဏ္ဏရူပဝါ။
ရာဇာ ဒိသွာ ‘‘ပမတ္တံ တံ၊ န ယုတ္တံ ဝိဇ္ဈိတုံ’’ ဣတိ၊
ဇိယာ သဒ္ဒမကာဓာပိ၊ ဂေါကဏ္ဏော ပဗ္ဗတန္တရံ။
ရာဇာ’နုဓာဝိ ¶ သောဓိံ၊ ထေရာနံ သန္တိကံ ဂတော၊
ထေရေ ဒိဋ္ဌေ နရိန္ဒေန၊ သယမန္တရဓာယိသော။
ထေရော ‘‘ဗဟူသု ဒိဋ္ဌေသု၊ အတိဘာယိဿတီ’’ တိသော၊
အတ္တာနမေဝ ဒဿေသိ၊ ပဿိတွာ တံ မဟီပတိံ။
ဘီတော အဋ္ဌာသိ တံ ထေရော၊ ‘‘ဧဟိ တိဿာတိ အဗြဝိ၊
တိဿာ’တိ ဝစနေနေဝ၊ ရာဇာ ယက္ခော’’တိ စိန္တယီ။
သမဏာ မယံ မဟာရာဇ၊ ဓမ္မရာဇဿ သာဝကာ၊
တမေဝ အနုကမ္ပာယ၊ ဇမ္ဗုဒီပါ ဣဓာဂတာ။
ဣစ္စာဟ ထေရော တံ သုတွာ၊ ရာဇာ ဝီတဘယော အဟု၊
သရိတွာ သခီသန္ဒေသံ၊ ‘‘သမာဏာ’’ ဣတိ နိစ္ဆိတော။
ဓနုံ သရဉ္စ နိက္ခိပ္ပ၊ ဥပသင်္ကမ္မ တံ ဣသိံ၊
သမ္မောဒမာနော ထေရေန၊ သော နိသီဒိ တဒန္တိကေ။
တဒါ တဿ မနုဿာ တေ၊ အာဂမ္မ ပရိဝါရယုံ၊
တဒါ သေသေ ဆ ဒဿေသိ၊ မဟာထေရော သဟာဂတေ။
တေ ဒိသွာ အဗြဝီ ရာဇာ၊ ‘‘ကဒါ’’ မေ အာဂတာ ဣတိ၊
‘‘မယာ သဒ္ဓိံ’’တိ ထေရေန၊ ဝုတ္တေ ပုစ္ဆိ ဣဒံ ပုန။
‘‘သန္တိ ဤဒိသကာ အညေ၊ ဇမ္ဗုဒီပေ ယတီ’’ ဣတိ၊
အာဟ ‘‘ကာသာဝပဇ္ဇော တော၊ ဇမ္ဗုဒီပေါ တဟိံ ပန။
တေဝိဇ္ဇာ ဣဒ္ဓိပ္ပတ္တာ စ၊ စေတောပရိယကောဝိဒါ၊
‘‘ဒိဗ္ဗသောတာ’ရဟန္တော စ၊ ဗဟူ ဗုဒ္ဓဿ သာဝကာ’’။
ပုစ္ဆိ ‘‘ကေနာဂတတ္ထာ’’တိ၊ န ထလေန န ဝါရိနာ၊
အာဂတမှာ’’တိ ဝုတ္တေ သော၊ ဝိဇာနိ နဘသာဂမံ။
ဝီမံသံသော မဟာပညော၊ ကဏှံ ပဉှမပုစ္ဆိတံ၊
ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော ဝိယာကာသိ၊ တံတံ ပဉှံ မဟီပတိ။
ရုက္ခောယံ ရာဇကိန္နာမော၊ အညော နာမ အယံ တရု၊
ဣမံ မုဉ္စိယ အတ္ထ’မ္ဗော၊ သန္တိ အမ္ဗတရူ ဗဟုံ။
ဣမဉ္စ အမ္ဗံ တေစ’မ္ဗေ၊ မုဉ္စိယတ္ထိ မဟီရုဟာ၊
သန္တိ ဘန္တေ ဗဟု ရုက္ခာ၊ အနမ္ဗာပန တေ တရု။
အညေ ¶ အမ္ဗေ အနမ္ဗေ စ၊ မုဉ္စိယ’တ္ထိ မဟီရုဟာ၊
အယံ ဘန္တေ အမ္ဗရုက္ခော၊ ပဏ္ဍိတော’သိ နရိဿရ။
သန္တိ တေ ဉာတကာ ရာဇ၊ သန္တိ ဘန္တေ ဗဟုဇ္ဇနာ၊
သန္တိ အညာတကာ ရာဇ၊ သန္တိ တေ ဉာတိတော ဗဟူ။
ဉာတကေ တေ စ အညေ စ၊ မုဉ္စိယ’ညောပိ အတ္ထိ နု၊
‘‘ဘန္တေ’’ ဟမေဝ သာဓု တွံ၊ ပဏ္ဍိတော’သိ နရိဿရ။
ပဏ္ဍိတော’တိ ဝိဒိတွာန၊ စူဠဟတ္ထိပဒေါပမံ၊
သုတ္တန္တံ ဒေသယီ ထေရော၊ မဟီပဿ မဟာမတီ။
ဒေသနာပရိယောသာနေ၊ သဒ္ဓိံ တေဟိ နရေဟိ သော၊
စတ္တာလီသသဟဿေဟိ၊ သရဏေသု ပတိဋ္ဌဟိ။
ဘတ္တာ’ဘီဟာရံ သာယနှေ၊ ရညော အဘိဟရုံ တဒါ၊
‘‘န ဘုဉ္ဇိဿ’’န္တိ ဒါနိ မေ၊ ဣတိ ဇနမ္မိ ဘူပတိ။
ပုစ္ဆိတုံယေဝ ယုတ္တန္တိ၊ ဘတ္တေနာ’ပုစ္ဆိတေ ဣသိ၊
န ဘုဉ္ဇာမ ဣဒါနီ’တိ၊ ဝုတ္တေ ကာလဉ္စ ပုစ္ဆိသော။
ကာလံ ဝုတ္တေ’ဗြဝိ ဧဝံ၊ ‘‘ဂစ္ဆာမ နဂရံ’’ဣတိ၊
တုဝံ ဂစ္ဆ မဟာရာဇ၊ ဝသိဿာမ မယံ ဣဓ။
ဧဝံ သတိ ကုမာရော’ယံ၊ အမှေဟိ သဟ ဂစ္ဆတု၊
အယဉှိ အာဂတဖလော၊ ရာဇ ဝိညာတသာသနော။
အပေက္ခမာနော ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ဝသတ’မှာကမန္တိကေ၊
ဣဒါနိ ပဗ္ဗဇေဿာမ၊ ဣမံ တွံ ဂစ္ဆ ဘူမိပ။
ပါတော ရထံ ပေသယိဿံ၊ တုမှေ တတ္ထ ဌိတာ ပုရံ၊
ယာထာ’တိ ထေရေ ဝန္ဒိတွာ၊ ဘဏ္ဍုံနေတွ’က မန္တကံ။
ပုစ္ဆိ ထေရာဓိကာရံသော၊ ရညော သဗ္ဗမဘာသိ သော၊
ထေရံ ဉတွာ’တိ တုဋ္ဌောသော၊ ‘‘လာဘာ မေ’’ဣတိ စိန္တယိ။
ဘဏ္ဍုဿ ဂီဟိဘာဝေန၊ ဂတာသင်္ကော နရိဿရော၊
အညာသိ နရဘာဝံ သော၊ ‘‘ပဗ္ဗာဇေမ ဣမံ’’ ဣတိ။
ထေရော တံ ဂါမသီမာယံ၊ တသ္မိံယေဝ ခဏေ အကာ၊
ဘဏ္ဍုကဿ ကုမာရဿ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇမုပသမ္ပဒံ။
တသ္မိံယေဝ ¶ ခဏေ သော စ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိ၊
သုမနံ သာမဏေရံ တံ၊ ထေရော အာမန္တယီ တတော။
ဓမ္မသဝနကာလံ တွံ၊ ဃောသေဟီ’’တိ အပုစ္ဆိသော၊
သာဝေန္တော ကိတ္တကံ ဌာနံ၊ ဘန္တေ ဃောသေမ’ဟံ ဣတိ။
‘‘သကလံ တမ္ဗပဏ္ဏီ’’တိ၊ ဝုတ္တေ ထေရေန ဣဒ္ဓိယာ၊
သာဝေန္တော သကလံ လံကံ၊ ဓမ္မကာလမဃောသယီ။
ရာဇာ နာဂစတုတ္တေသော၊ သောဏ္ဏိပဿေ နိသီဒိယ၊
ဘုဉ္ဇန္တော တံ ရဝံ သုတွာ၊ ထေရန္တိက မပေသယိ။
‘‘ဥပဒ္ဒဝေါ နု အတ္ထီ’’တိ၊ အာဟ နတ္ထိ ဥဒ္ဒဝေါ၊
သောတုံ သမ္ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ကာလော ဃောသာပိတော ဣတိ။
သာမဏေရ ရဝံ သုတွာ၊ ဘုမ္မာဒေဝါ အဃောသယုံ၊
အနုက္ကမေန သော သဒ္ဒေါ၊ ဗြဟ္မလောကံ သမာရုဟိ။
တေန ဃောသေန ဒေဝါနံ၊ သန္နိပါတော မဟာ အဟု၊
သမစိတ္တသုတ္တံ ဒေသေသိ၊ ထေရော တသ္မိံ သမာဂမေ။
အသံခိယာနံ ဒေဝါနံ၊ ဓမ္မာဘိသမယော အဟု၊
ဗဟူ နာဂါ သုပဏ္ဏာ စ၊ သရဏေသု ပတိဋ္ဌယုံ။
ယထေဒံ သာရိပုတ္တဿ၊ သုတ္တံ ထေရဿ ဘာသတော၊
တထာ မဟိန္ဒတ္ထေရဿ၊ အဟု ဒေဝသမာဂမော။
ရာဇာ ပဘာ တေ ပါဟေသိ၊ ရထံ သာရထိ သော ဂတော၊
‘‘အာရောဟထ ရထံ ယာမ၊ နဂရံ’’ ဣတိ တေ’ဗြဝိ။
နာ’ရောဟာမ ရထံ ဂစ္ဆ၊ ဂစ္ဆာမ တဝ ပစ္ဆတော၊
ဣတိ ဝတွာန ပေသေတွာ၊ သာရထိံ သုမနောရထံ။
ဝေဟာသမဗ္ဘုဂန္တွာ၊ တေ နဂရဿ ပုရတ္ထတော၊
ပဌမတ္ထူပဋ္ဌာနမှိ၊ ဩတရိံသု မဟိဒ္ဓိကာ။
ထေရေဟိ ပဌမောတိဏ္ဏ-ဌာနမှိ ကတစေတိယံ၊
အဇ္ဇာပိ ဝုစ္စတေ တေန၊ ဧဝံ ပဌမစေတိယံ။
ရညာ ထေရဂုဏံ သုတွာ၊ သဗ္ဗာ အန္တေပုရိတ္ထိယော၊
ထေရဒဿနမိစ္ဆိံသု၊ ယသ္မာ တသ္မာမဟီပတိ။
အန္တော’ဝ ¶ ရာဇဝတ္ထုဿ၊ ရမ္မံ ကာရေသိ မဏ္ဍပံ၊
သေတေဟိ ဝတ္ထပုပ္ဖေဟိ၊ ဆာဒိတံ သမလင်္ကတံ။
ဥစ္စသေယျာဝိရမဏံ၊ သုတတ္တာ ထေရသန္တိကေ၊
ကင်္ခီ ‘‘ဥစ္စာသနေ ထေရော၊ နိသီဒိဒေယျနုနောတိ စ။
တဒန္တရေ သာရထိ သော၊ ထေရေ ဒိသွာ တဟိံ ဌိတေ၊
စီဝရံ ပါရုပန္တေ တေ၊ အတိဝိမှိတ မာနသော။
ဂန္တွာ ရညော နိဝေဒေသိ၊ သုတွာ သဗ္ဗံ မဟီမတိ၊
‘‘နိသဇ္ဇံ န ကရိဿန္တိ၊ ပီဌကေသူ’’တိ နိစ္ဆိတော။
‘‘သုသာဓု ဘုမ္မတ္ထရဏံ၊ ပညာပေထာ’’တိ ဘာသိယ၊
ဂန္တွာ ပဋိပထံ ထေရေ၊ သက္ကစ္စံ အဘိဝါဒိယ။
မဟာမဟိန္ဒတ္ထေရဿ၊ ဟတ္ထတော ပတ္တမာဒိယ၊
သက္ကာရပူဇာဝိဓိနာ၊ ပုရံ ထေရံ ပဝေသယိ။
ဒိသွာ အာသနပညတ္တိံ၊ နေမိတ္တာ ဗျာကရုံ ဣတိ၊
‘‘ဂဟိတာ ပထဝီ’မေဟိ၊ ဒီပေ ဟေဿန္တိ ဣဿရာ။
နရိန္ဒော ပူဇယန္တော တေ၊ ထေရေ အန္တေပုရံ နယိ၊
တတ္ထ တေ ဒုဿပီဌေသုံ၊ နိသီဒိံသု ယထာရဟံ။
တေ ယာဂုခဇ္ဇဘောဇ္ဇေဟိ၊ သယံ ရာဇာ အတပ္ပယိ၊
နိဋ္ဌိတေ ဘတ္တကိစ္စမှိ၊ သယံ ဥပနိသီဒိယ။
ကနိဋ္ဌဿောပရာဇဿ၊ မဟာနာဂဿ ဇာယိကံ၊
ဝသန္တိံ ရာဇဂေဟေ’ဝ၊ ပက္ကောသာ ပေသိစာ’နုလံ။
အာဂမ္မ အနုလာဒေဝီ၊ ပဉ္စ ဣတ္ထိသတေဟိ သာ၊
ထေရေဝန္ဒိယ ပူဇေတွာ၊ ဧကမန္တမုပါဝိသိ။
ပေတဝတ္ထုံ ဝိမာနဉ္စ၊ သစ္စသံယုတ္တမေဝ စ၊
ဒေသေသိ ထေရော တာ ဣတ္ထီ၊ ပဌမံ ဖလမဇ္ဈဂုံ။
ဟိယျော ဒိဋ္ဌမနုဿေဟိ၊ သုတွာ ထေရဂုဏေ ဗဟူ၊
ထေရဒဿနမိစ္ဆန္တာ၊ သမာဂန္တွာန နာဂရာ။
ရာဇဒွါရေ မဟာသဒ္ဒံ၊ အကရုံ တံ မဟီပတိ၊
သုတွာ ပုစ္ဆိယ ဇာနိတွာ၊ အာဟ တေသံ ဟိတတ္ထိကော။
သဗ္ဗေသံ ¶ ဣဓ သမ္ဗာဓော၊ သာလာမင်္ဂလဟတ္ထိနော၊
သောဓေထ တတ္ထ ဒက္ခန္တိ၊ ထေရေ’မေ နာဂရာ’ဣတိ။
သောဓေတွာ ဟတ္ထိသာလံ တံ၊ ဝိတာနာဒီဟိ သဇ္ဇုကံ၊
အလင်္ကရိတွာ သယနေ၊ ပညပေသုံ ယထာရဟံ။
သထေရော တတ္ထ ဂန္တွာန၊ မဟာထေရော နိသီဒိယ၊
သော ဒေဝဒူတသုတ္တန္တံ၊ ကထေသီ ကထိကော မဟာ။
တံ သုတွာန ပသီဒိံသု၊ နဂရာ တေ သမာဂတာ၊
တေသု ပါဏသဟဿံတု၊ ပဌမံ ဖလမဇ္ဈဂါ။
လံကာဒီပေ သော သတ္ထုကပ္ပော အကပ္ပော၊
လံကာဓိဋ္ဌာနေ ဒွီသု ဌာနေသု ထေရော၊
ဓမ္မံ ဘာသိတွာ ဒီပဘာသာယ ဧဝံ၊
သဒ္ဓမ္မော တာရံ ကာရယီ ဒီပဒီပေါတိ။
သုဇနပ္ပသာဒသံဝေဂတ္ထာယ ကတေ မဟာဝံသေ
နဂရပ္ပဝေသနော နာမ
စုဒ္ဒသမော ပရိစ္ဆေဒေါ။