📜
ဒွတ္တိံသတိမ ပရိစ္ဆေဒ
တုသိတပုရဂမနံ
အနိဋ္ဌိတေ ဆတ္တကမ္မေ၊ သုဓာကမ္မေ စ စေတိယေ၊
မာရဏန္တိကရောဂေန၊ ရာဇာ အာသိ ဂိလာနကော။
တိဿံ ပက္ကောသယိတွာ သော၊ ကနိဋ္ဌံ ဒီဃဝါပိတော၊
‘‘ထူပေ အနိဋ္ဌိတံ ကမ္မံ၊ နိဋ္ဌာပေဟီတိ အဗြဝိ။
ဘာတုနော ဒုဗ္ဗလတ္တာသော၊ တုန္နဝါယေဟိ ကာရိယ၊
ကဉ္စုကံ သုဒ္ဓဝတ္ထေဟိ၊ တေန ဆာဒိယ စေတိယံ။
စိတ္တကာရေဟိ ကာရေသိ၊ ဝေဒိကံ တတ္ထ သာဓုကံ၊
ပန္တိပုဏ္ဏဃဋာနဉ္စ၊ ပဉ္စင်္ဂုလကပန္တိကံ။
ဆတ္တာကာရေဟိ ကာရေသိ၊ ဆတ္တံ ဝေဠုမယံ တထာ၊
ခရပတ္တမယေ စန္ဒ-သူရိယေ မုဒ္ဓဝေဒိယံ။
လာခါကုင်္ကုမကေဟေ’တံ၊ စိတ္တယိတွာ သုစိတ္တိတံ၊
ရညော နိဝေဒယိ’’ထူပေ၊ ကတ္တဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ’’ဣတိ။
သိဝိကာယ နိပဇ္ဇိတွာ၊ ဣဓာဂန္တွာ မဟီပတိ၊
ပဒက္ခိဏံ ကရိတွာန၊ သိဝိကာယေ’ဝ စေတိယံ။
ဝန္ဒိတွာ ¶ ဒက္ခိဏဒွါရေ၊ သယနေ ဘူမိသန္ထတေ၊
သယိတွာ ဒက္ခိဏပဿေန၊ သော မဟာထူပ မုတ္တမံ။
သယိတွာ ဝါမပဿေသ၊ လောဟပါသာဒ မုတ္တမံ၊
ပဿန္တော သုမနော အာသိ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရေက္ခတော။
ဂိလာနပုစ္ဆနတ္ထာယ၊ အာဂတာဟိ တတော တတော၊
ဆန္နဝုတိကောဋိယော ဘိက္ခူ၊ တသ္မိံ အာသုံ သမာဂမေ။
ဂဏသဇ္ဈာယမကရုံ၊ ဝဂ္ဂဗန္ဓေန ဘိက္ခဝေါ၊
ထေရပုတ္တာဘယံ ထေရံ၊ တတ္ထာ’ဒိသွာ မဟီပတိ။
အဋ္ဌဝီသ မဟာယုဒ္ဓံ၊ ယုဇ္ဈန္တော အပရာဇယံ၊
ယော သော န ပစ္စုဒါဝတ္တော၊ မဟာယောဓော ဝသီ မမ။
မစ္စုယုဒ္ဓမှိ သမ္ပတ္တေ၊ ဒိသွာ မညေ ပရာဇယံ၊
ဣဒါနိ သော မံ နော ပေတိ၊ ထေရော ထေရပုတ္တဘယော။
ဣတိ စိန္တယိ သောထေရော၊ ဇာနိတွာ တဿ စိန္တိတံ၊
ကရိန္ဒနဒိယာ သိသေ၊ ဝသံ ပဉ္ဇလိပဗ္ဗတေ။
ပဉ္စခီဏာသဝသတ-ပရိဝါရေန ဣဒ္ဓိယာ၊
နဘသာဂမ္မ ရာဇာနံ၊ အဋ္ဌာသိ ပရိဝါရိယ။
ရာဇာ ဒိသွာ ပသန္နော တံ၊ ပုရတော စ နိသီဒိယ၊
တုမှေ ဒသမဟာယောဓေ၊ ဂဏှိတွာန ပုရေ အဟံ။
ယုဇ္ဈိံ ဣဒါနိ ဧကော’ဝ၊ မစ္စုနာ ယုဒ္ဓမာရဘိံ၊
မစ္စုသတ္တုံ ပရာဇေတုံ၊ န သက္ကောမီ’’တိ အာဟ စ။
အာဟ ထေရော ‘‘မဟာရာဇ-မာ ဘာယိ မနုဇာဓိပ၊
ကိလေသသတ္တုံ အဇိတွာ၊ အဇေယျော မစ္စုသတ္တုကော။
သဗ္ဗမ္ပိ သင်္ခါရဂတံ၊ အဝဿံယေဝ ဘိဇ္ဇတိ၊
‘‘အနိစ္စာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ’’၊ ဣတိ ဝုတ္တံဟိ သတ္ထုနာ။
လဇ္ဇာ သာရဇ္ဇရဟိတာ၊ ဗုဒ္ဓေပေ’တိ အနိစ္စတာ၊
တသ္မာ အနိစ္စာ သင်္ခါရာ၊ ဒုက္ခာ’နတ္တာတိ စိန္တယ။
ဒုတိယေ အတ္တာဘာဝေပိ၊ ဓမ္မစ္ဆန္ဒော မဟာဟိတေ၊
ဥပဋ္ဌိတေ ဒေဝလောကေ၊ ဟိတွာ ဒိဗ္ဗံ သုခံ တုဝံ။
ဣဓာဂမ္မ ဗဟုံ ပုညံ၊ အကာသိ စ အနေကဓာ၊
ကရဏမ္ပေကရဇ္ဇဿ၊ သာသနုဇ္ဇောတနာယတေ။
မဟာပုညကတံ ¶ ပုညံ၊ ယာဝဇ္ဇဒိဝသာ တယာ၊
သဗ္ဗံနုဿရမေဝံ တေ၊ သုခံ သဇ္ဇု ဘဝိဿတိ။
ထေရဿဝစနံ သုတွာ၊ ရာဇာ အတ္တမနော အဟု၊
‘‘အဝဿယော မစ္စုယုဒ္ဓေပိ၊ တွံ မေ သီ’’တိ အဘာသိတံ။
တဒါ စ အာဟရာပေတွာ၊ ပဟဋ္ဌော ပုည ပေါတ္ထကံ၊
ဝါစေတုံ လေခကံ အာဟ၊ သော တံ ဝါစေသိ ပေါတ္ထကံ။
ဧကူနသတဝိဟာရာ၊ မဟာရာဇေန ကာရိတာ၊
ဧကူနဝီသကောဋီဟိ၊ ဝိဟာရော မရိစ ဝဋ္ဋိ စ။
ဥတ္တမော လောဟပါသာဒေါ၊
တိံသကောဋီဟိ ကာရိတော၊
မဟာထူပေ အနဂ္ဃာနိ၊
ကာရိတာ စတုဝီသတိ။
မဟာထူပမှိ သေသာနိ၊ ကာရိတာနိ သုဗုဒ္ဓိနာ၊
ကောဋိသဟဿံ အဂ္ဃန္တိ၊ မဟာရာဇာ’’တိ ဝါစယိ။
‘‘ကောဋ္ဌနာမမှိ မလယေ၊ အက္ခက္ခာယိက ဆာတကေ၊
ကုဏ္ဍလာနိ မဟဂ္ဃာနိ၊ ဒုဝေ ဒတွာန ဂဏှိယ။
ခီဏာသဝါနံ ပဉ္စန္နံ၊ မဟာထေရာန မုတ္တမော၊
ဒိန္နော ပသန္နစိတ္တေန၊ ကင်္ဂုအမ္ဗိလပိဏ္ဍကော။
စူဠင်္ဂနိယ ယုဒ္ဓမှိ၊ ပရာဇိတွာ ပလာယတာ၊
ကာလံ ဃောသာပယိတွာန၊ အာဂတဿ ဝိဟာယသာ။
ခီဏာသဝဿ ယတိနော၊ အတ္တာနမနပေက္ခိယ၊
ဒိန္နံ သရကဘတ္တ’န္တိ၊ ဝုတ္တေ အာဟ မဟီပတိ။
ဝိဟာရမဟသတ္တာဟေ၊ ပါသာဒဿ မဟေတထာ၊
ထူပါရမ္ဘေ တု သတ္တာဟေ၊ တထာ ဓာတုနိဓာနကေ။
စာတုဒ္ဒိသဿ ဥဘတော၊ သင်္ဃဿ ဥဘတော မယာ၊
မဟာရဟံ မဟာဒါနံ၊ အဝိသေသံ ပဝတ္တိတံ။
မဟာဝေသာခပူဇာ စ၊ စတုဝီသတိ ကာရယိ၊
ဒီပေ သင်္ဃဿ တိက္ခတ္တုံ၊ တိစီဝရမဒါပယိ။
သတ္တသတ္တ ¶ ဒိနာနေဝ၊ ဒီပေ ရဇ္ဇမဟံ ဣမံ၊
ပဉ္စက္ခတ္တုံ သာသနမှိ၊ အဒါသိံ ဟဋ္ဌမာနသော။
သတတံ ဒွါဒသဌာနေ၊ သပ္ပိနာ သုဒ္ဓဝဋ္ဋိယာ၊
ဒီပသဟဿံ ဇာလေသိံ၊ ပူဇေန္တော သုဂတံ အဟံ။
နိစ္စံ အဋ္ဌာရသဌာနေ၊ ဝဇ္ဇေဟိ ဝိဟိတံ အဟံ၊
ဂိလာန ဘတ္တဘေသဇ္ဇံ၊ ဂိလာနာနမဒါပယိံ။
စတုတ္တာလီသဌာနမှိ၊ သင်္ခတံ မဓုပါယသံ၊
တတ္တကေသွေဝ ဌာနေသု၊ တေလုလ္လောပကမေဝ စ။
ဃတေ ပက္ကေ မဟာဇာလ၊ ပူဝေ ဌာနမှိ တတ္တကေ၊
တထေဝ သဟ ဘတ္တေဟိ၊ နိစ္စ ဧမဝ အဒါပယိံ။
ဥပေါသထေသု ဒိဝသေသု၊ မာသေ မာသေ စ အဋ္ဌသု၊
လံကာဒီပေ ဝိဟာရေသု၊ ဒီပ တေလမဒါပယိံ။
ဓမ္မဒါနံ မဟန္တန္တိ၊ သုတွာ အမိသဒါနတော၊
လောဟ ပါသာဒတော ဟေဋ္ဌာ၊ သင်္ဃမဇ္ဈမှိ အာသနေ။
‘‘ဩသာရေဿာမိ သင်္ဃဿ၊ မင်္ဂလသုတ္တ’’မိစ္စဟံ၊
နိသိန္နော ဩသာရယိတုံ၊ နာသက္ခိံ သင်္ဃဂါရဝါ။
တတောပ္ပဘုတိ လံကာယ၊ ဝိဟာရေသု တဟိံ တဟိံ၊
ဓမ္မကထံ ကထာပေသိံ၊ သက္ကရိတွာန ဒေသကေ။
ဓမ္မကထိက ဿေကဿ၊ သပ္ပိဖာဏိတသက္ခရံ၊
နာဠိံ နာဠိမဒါပေသိံ၊ ဒါပေသိံ စတုရင်္ဂုလံ။
မုဋ္ဌိကံ ယဋ္ဌိမဓုကံ၊ ဒါပေသိံ သာဋကဒွယံ၊
သဗ္ဗံပိဿရိယေ ဒါနံ၊ နမေ ဟာသေသိ မာနသံ။
ဇီဝိတံ အနပေက္ခိတွာ၊ ဒုဂ္ဂတေန သတာ မယာ၊
ဒိန္န ဒါန ဒွယံယေဝ၊ တံ မေ ဟာသေသိ မာနသံ။
တံ သုတွာ အဘယော ထေရော၊ တံ ဒါနဒွယမေဝ သော၊
ရညော စိတ္တပ္ပသာဒတ္ထံ၊ သံ ဝဏ္ဏေသိ အနေကဓာ။
တေသု ပဉ္စသု ထေရေသု၊ ကင်္ဂုအမ္ဗိလဂါဟကော၊
မလိယ ဒေဝ မဟာထေရော၊ သုမနကူဋမှိ ပဗ္ဗတေ။
နဝန္နံ ¶ ဘိက္ခုသတာနံ၊ ဒတွာ တံ ပရိဘုဉ္ဇိ သော၊
ပထဝီစာလကော ဓမ္မ၊ သုတ္တထေရော တု တံ ပန။
ကလျာဏိကဝိဟာရမှိ၊ ဘိက္ခူနံ သံဝိဘာဇိယ၊
ဒသဒ္ဓသ တသင်္ခါနံ၊ ပရိဘောဂ မကာသယံ။
တလင်္ဂရ ဝါသိကော ဓမ္မ၊ ဒိန္နတ္ထေရော ပိယင်္ဂုကေ၊
ဒီပေ ဒသသဟဿာနံ၊ ဒတွာန ပရိဘုဉ္ဇိတံ။
မင်္ဂဏဝါသိကော ခုဒ္ဒ၊ တိဿတ္ထေရော မဟိဒ္ဓိကော၊
ကေလာသေ သဋ္ဌိသဟဿာနံ၊ ဒတွာန ပရိဘုဉ္ဇိ တံ။
မဟာဗျဂ္ဃော စ ထေရော တံ၊ ဥက္ကနဂရဝိဟာရကေ၊
ဒတွာ သတာနံ သတ္တာနံ၊ ပရိဘောဂမကာသယံ။
သရကဘတ္တဂါဟီ တု၊ ထေရော ပိယင်္ဂုဒီပကေ၊
ဒွါဒသ ဘိက္ခုသဟဿာနံ၊ ဒတွာန ပရိဘုဉ္ဇိတံ။
ဣတိ ဝတွာ’ဘယတ္ထေရော၊ ရညော ဟာသေသိ မာနသံ၊
ရာဇာ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ တံ ထေရံ ဣဓ မဗြုဝိ။
‘‘စတုဝီသတိဝဿာနိ၊ သင်္ဃဿ ဥပကာရကော၊
အဟ မေဝံ ဟောတု ကာယော’ပိ၊ သင်္ဃဿ ဥပကာရကော။
မဟာထူပ ဒဿနဌာနေ၊ သင်္ဃဿ ကမ္မမာဠကေ၊
သရီရံ သင်္ဃဒါသဿ၊ တုမှေ ဈာပေထ မေ’’ဣတိ။
ကနိဋ္ဌံ အာဟ ‘‘ဘော တိဿ၊ မဟာထူပေ အနိဋ္ဌိတံ၊
နိဋ္ဌာပေဟိ တုဝံ သဗ္ဗံ၊ ကမ္မံ သက္ကစ္စ သာဓုကံ။
သာယံ ပါတော စ ပုပ္ဖာနိ၊ မဟာထူပမှိ ပူဇယ၊
တိက္ခတ္တုံ ဥပဟာရဉ္စ၊ မဟာထူပဿ ကာရယ။
ပဋိယာဒိတဉ္စ ယံ ဝတ္တံ၊ မယာ သုဂတ သာသနေ၊
သဗ္ဗံ အပရိဟာပေတွာ၊ တာတ ဝတ္တယ တံ တုဝံ။
သင်္ဃဿ တာတ ကိစ္စေသု၊ မာ ပမဇ္ဇိတ္ထ သဗ္ဗဒါ’’၊
ဣတံ တံ အနုသာသိတွာ၊ တုဏှီ အာသိ မဟီပတိ။
တင်္ခဏံ ¶ ဂဏသဇ္ဈာယံ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော အကာသိ စ၊
ဒေဝတာ ဆ ရထေ စေဝ၊ ဆဟိ ဒေဝေဟိ အာနယုံ။
ယာစုံ ဝိသုံ ဝိသုံ ဒေဝါ၊ ရာဇာနံ တေ ရထေ ဌိတာ၊
‘‘အမှာကံ ဒေဝလောကံ တွံ၊ ဧဟိ ရာဇမနောရမံ’’။
ရာဇာ တေသံ ဝစော သုတွာ၊ ‘‘ယာဝ ဓမ္မံ သုဏောမဟံ၊
အဓိဝါသေထ တာဝါ’’တိ၊ ဟတ္ထာကာရေန ဝါရယိ။
ဝါရေတိ ဂဏသဇ္ဈာယ၊ မီဘိ မန္တွာန ဘိက္ခဝေါ၊
သဇ္ဈာယံ ဌပယုံ ရာဇာ၊ ပုစ္ဆိတံ ဌာနကာရဏံ။
‘‘အာဂမေထာ’’တိ သညာယ၊ ဒိန္နတ္တာ’တိ ဝဒိံသု တေ၊
ရာဇာ ‘‘နေတံ တထာ ဘန္တေ’’၊ ဣတိ ဝတွာန တံ ဝဒိ။
တံ သုတွာန ဇနာ ကေစိ၊ ‘‘ဘီတော မစ္စုဘယာ အယံ၊
လာလပ္ပတီ’’တိ မညိံသု၊ တေသံ ကင်္ခါဝိနောဒနံ။
ကာရေတုံ အဘယတ္ထေရော၊ ရာဇာနံ ဧဝမာဟ သော၊
‘‘ဇာနာပေတုံ ကထံ သက္ကာ၊ အာနီတာ တေ ရထာ’’ဣတိ။
ပုပ္ဖဒါနံ ခိပါပေသိ၊ ရာဇ နဘသိ ပဏ္ဍိတော၊
တာနိ လဂ္ဂါနိ လမ္ဗိံသု၊ ရထီသာသု ဝိသုံ ဝိသုံ။
အာကာသေ လမ္ဗမာနာနိ၊ တာနိ ဒိသွာ မဟာဇနော၊
ကင်္ခံ ပဋိဝိနောဒေသိ၊ ရာဇာ ထေရမဘာသိတံ။
‘‘ကတမော ဒေဝလောကော ဟိ၊
ရမ္မော ဘန္တေ’’တိ သော ဗြုဝိ၊
‘‘တုသိနာနံ ပုရံ ရာဇ၊
ရမ္မံ’’ဣတိ သတံ မတံ။
ဗုဒ္ဓဘာဝါယ သမယံ၊ ဩလောကေန္တော မဟာဒယော၊
မေတ္တေယျော ဗောဓိသတ္တော ဟိ၊ ဝသတေ တုသိတေ ပုရေ။
ထေရဿ ဝစနံ သုတွာ၊ မဟာရာဇာ မဟာမတီ၊
ဩလောကေန္တော မဟာထူပံ၊ နိပန္နောဝ နိမီလယိ။
စဝိတွာ တံခဏံယေဝ၊ တုသိတာ အဟဋေ ရထေ၊
နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဌိတောယေဝ၊ ဒိဗ္ဗဒေဟော အဒိဿထ။
ကတဿ ¶ ပုညကမ္မဿ၊ ဖလံ ဒဿေတုမတ္တနော၊
မဟာဇနဿ ဒဿေန္တော၊ အတ္တာနံ သမလင်္ကတံ။
ရထဋ္ဌောယေဝ တိက္ခတ္တုံ၊ မဟာထူပံ ပဒက္ခိဏံ၊
ကတွာန ထူပံ သင်္ဃဉ္စ၊ ဝန္ဒိတွာ တုသိတံ အဂါ။
နာဋကိယော ဣဓာဂန္တွာ၊ မကုဋံ ယတ္ထ မောစယုံ၊
‘‘မကုဋမုတ္တသာလာ’’တိ၊ ဧတ္ထ သာလာ ကတာ အဟု။
စိတကေ ဌပိတေ ရညေ၊ သရီရမှိ မဟာဇနော၊
ယတ္ထာရဝိ ‘‘ရာဝဝဋ္ဋိ-သာလာ’’နာမ တဟိံ အဟု။
ရညော သရီရံ ဈာပေသုံ၊ ယသ္မိံ နိဿီမမာဠကေ၊
သော ဧဝ မာဠကော ဧတ္ထ၊ ဝုစ္စတေ ‘‘ရာဇ မာဠကော’’။
ဒုဋ္ဌဂါမဏိရာဇာ သော၊ ရာဇာ နာမာရဟော မဟာ၊
မေတ္တေယျဿ ဘဂဝတော၊ ဟေဿတိ အဂ္ဂသာဝကော။
ရညော ပိတာ ပိတာ တဿ၊
မာတာ မာတာ ဘဝိဿတိ၊
သဒ္ဓါတိဿော ကနိဋ္ဌော တု၊
ဒုတိယော ဟေဿတိ သာဝကော။
သာလိရာဇကုမာရော ယော၊
တဿ ရညော သုတော တုသော၊
မေတ္တေယျဿ ဘဂဝတော၊
ပုတ္တောယေဝ ဘဝိဿတိ။
ဧဝံ ယော ကုသလပရော ကရောတိ ပုညံ၊
ဆာဒေန္တော အနိယတပါပကံ ဗဟုမ္ပိ၊
သော သဂ္ဂံ သကလေ ရမိ ဝေါ ပယာတိ တသ္မာ၊
သပ္ပညော သ တတရတော ဘဝေယျ ပုညေတိ။
သုဇနပ္ပသာဒသံဝေဂတ္ထာယ ကတေ မဟာဝံသေ
တုသိတပုရဂမနံ နာမ
ဒွတ္တိံသတိမော ပရိစ္ဆေဒေါ