📜
(၃) တတိယော ကဏ္ဍော (သမာသော)
သျာဒျန္တံ သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထံ ဟောတီတိ ဣဒမဓိကတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သော စ ဘိန္နတ္ထာနမေကတ္ထီဘာဝေါ သမာသောတိ ဝုစ္စတေ။
၂။ အသင်္ချံဝိဘတ္တိ သမ္ပတ္တိ သမီပ သာကလျာဘာဝ ယထာ ပစ္ဆာယုဂပဒတ္ထေ။
အသင်္ချံ ¶ ၊ သျာဒျန္တံ ဝိဘတျာဒီနမတ္ထေ ဝတ္တမာနံ သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထံ ဘဝတိ၊ တတ္ထ ဝိဘတျတ္ထေ တာဝ ဣတ္ထီသု ကထာ ပဝတ္တာ အဓိတ္ထိ။ သမ္ပတ္တိ ဒွိဓာ အတ္တသမ္ပတ္တိ သမိဒ္ဓိ စ၊ သမ္ပန္နံ ဗြဟ္မံ သဗြဟ္မံ လိစ္ဆဝီနံ၊ သမိဒ္ဓိ ဘိက္ခာနံ သုဘိက္ခံ။ သမီပေ ကုမ္ဘဿ သမီပမုပကုမ္ဘံ။ သာကလျေသတိဏမဇ္ဈောဟရတိ၊ သာဂျဓီတေ။ အဘာဝေါ သမ္ဗန္ဓိဘေဒါ ဗဟုဝိဓော၊ တတြ ဣဒ္ဓါဘာဝေ-ဝိဂတာ ဣဒ္ဓိ သဒ္ဒိကာနံ ဒုဿဒ္ဒိကံ၊ အတ္ထာဘာဝေ-အဘာဝေါ မက္ခိကာနံ နိမ္မက္ခိကံ၊ အဟိက္ကမာဘာဝေ-အတိဂတာနိ တိဏာနိ နိတ္တိဏံ၊ သမ္ပတျာဘာဝေ-အတိဂတံ လဟုပါဝုရဏံ အတိလဟုပါဝုရဏံ၊ လဟုပါဝုရဏဿ နာယမုပဘောဂကာလောတိ အတ္ထော။ ယထာ ဧတ္ထာ-နေကဝိဓော၊ တတြ ယောဂ္ဂတာယံ-အနုရူပံ သုရူပေါဝဟတိ၊ ဝိစ္ဆာယံ-အနွဒ္ဓမာသံ၊ အတ္ထာနတိဝတ္တိယံ-ယထာသတ္တိ၊ သဒိသတ္တေ၊ သဒိသော ကိခိယာ သကိခိ၊ အာနုပုဗ္ဗိယေ-အနုဇေဋ္ဌံ၊ ပစ္ဆာဒတ္ထေအနုရထံ၊ ယုဂပဒတ္ထေ-သစက္ကံ နိဓေဟိ။
ယထာသဒ္ဒေါ တုလျတ္ထေ ဝတ္တမာနော သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထော န ဘဝတိ၊ ယထာ ဒေဝဒတ္တော တထာ ယညဒတ္တော။
ယာဝသဒ္ဒေါ-ဝဓာရဏေ ဝတ္တမာနော သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထော ဘဝတိ၊ အဝဓာရဏ မေတ္တကတာ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ ယာဝါမတ္တံ ဗြာဟ္မဏေ အာမန္တယ၊ ယာဝဇီဝံ၊ အဝဓာရဏေတိ ကိံ? ယာဝ ဒိန္နံ တာဝ ဘုတ္တံ၊ နာဝဓာရယာမိ ကိတ္တကံ မယာ ဘုတ္တန္တိ။
၅။ ပယျပါ ¶ ဗဟိ တိရော ပုရေ ပစ္ဆာ ဝါ ပဉ္စမျာ။
ပရိအာဒယော ပဉ္စမျန္တေန သဟေကတ္ထာ ဟောန္တိ ဝါ၊ ပရိပဗ္ဗတံ ဝဿိ ဒေဝေါ ပရိပဗ္ဗတာ၊ အပပဗ္ဗတံ ဝဿိ ဒေဝေါ အပပဗ္ဗတာ၊ အာပါဋလိပုတ္တံ ဝဿိ ဒေဝေါ အာပါဋလိပုတ္တာ၊ ဗဟိဂါမံ ဗဟိ ဂါမာ၊ တိရောပဗ္ဗတံ တိရောပဗ္ဗတာ၊ ပုရေဘတ္တံ ပုရေဘတ္တာ၊ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တာ၊ ဝေတာဓိကာရော။
အနုသဒ္ဒေါ သာမီပျေ အာယာမေ စ ဝတ္တမာနော သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထော ဟောတိ ဝါ၊ အနုဝနမသနိ ဂတာ၊ အနုဂင်္ဂံ ဗာရာဏသီ၊ သမီပါယာမေသွီတိ ကိံ? ရက္ခမနုဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇု။
တိဋ္ဌဂုပ္ပဘုတီနိ ဧကတ္ထီဘာဝဝိသယေ နိပါတီယန္တေ၊ တိဋ္ဌန္တီ ဂါဝေါ ယသ္မိံ ကာလေ တိဋ္ဌဂု ကာလော၊ ဝဟဂ္ဂု ကာလော။ အာယတီဂဝံ၊ ခလေယဝံ၊ လူနယဝံ လူယမာနယဝမိစ္စာဒိ၊ စျန္တော ပေတ္ထ ကေသာ ကေသိ၊ ဒဏ္ဍာ ဒဏ္ဍိ၊ တထာ ဝေလာပ္ပဘာဝနတ္ထောပိ၊ ပါတော နဟာနံ ပါတရဟာနံ၊ သာယံ နယာနံ သာယနဟာနံ၊ ပါတကာလံ သာယကာလံ၊ ပါတမေဃံ သာယမေဃံ၊ ပါတမဂ္ဂံ သာယမဂ္ဂံ။
၈။ ဩရေ ပရိ ပဋိ ပါရေ မဇ္ဈေ ဟေဋ္ဌုဒ္ဓါဓော-န္တောဝါဆဋ္ဌိယာ။ ဩရာဒယော သဒ္ဒါ ဆဋ္ဌိယန္တေန သဟေကတ္ထာ ဝါ ဟောန္တိ၊ ဧကာရန္တတ္တံ နိပါတနတော၊ ဩရေဂင်္ဂံ၊ ပရိသိခရံ၊ ပဋိသောတံ၊ ပါရေယမုနံ၊ မဇ္ဈေဂင်္ဂံ၊ ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ၊ ဥဒ္ဓဂင်္ဂံ၊ အဓောဂင်္ဂံ၊ အန္ထောပါသာဒံ၊ ပုန ဝါဝိဓာနာ ‘ဂင်္ဂါဩရ’ မိစ္စာဒီပိ ဟောန္တိ။
ယဒေတမတိက္ကန္တမေကတ္ထံ ¶ ၊ တံ နပုံသကလိင်္ဂံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ တထာ စေဝေါဒါဟဋံ၊ ဝါ ကွစိ ဗဟုလာဓိကာရာ၊ ယထာပရိသံ ယထာပရိသာယ၊ သကာယ သကာယ ပရိသာယာတိ အတ္ထော။
အမာဒိ သျာဒျန္တံ သျာဒျန္တေန သဟ ဗဟုလမေကတ္ထံ ဟောတိ ဂါမံ ဂတော ဂါမဂတော၊ မုဟုတ္တံ သုခံ မုဟုတ္တသုခံ၊ ဝုတ္တိယေဝေါပပဒသမာသေ ကုမ္ဘကာရော၊ သပါကော၊ တန္တဝါယော၊ ဝရာဟရော။ န္တမာနက္တဝန္တူတိ ဝါကျမေဝ၊ ဓမ္မံ သုဏန္တော၊ ဓမ္မံ သုဏမာနော၊ ဩဒနံ ဘုတ္တဝါ။
ရညာ ဟတော ရာဇဟတော၊ အသိနာ ဆိန္နော အသိစ္ဆိန္နော၊ ပိတုသဒိသော၊ ပိတုသမော၊ သုခသဟဂတံ၊ ဒဓိနာ ဥပသိတ္တံ ဘောဇနံ ဒဓိဘောဇနံ၊ ဂုဠေန မိဿော ဩဒနော ဂုဠောဒနော၊ ဝုတ္တိပဒေနေဝေါပသိတ္တာဒိကိရိယာယာချာပနတော နတ္ထာယုတ္တတ္ထတာ။ ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ ဥရဂေါ၊ ပါဒပေါ။ ကွစိ ဝါကျမေဝ ဖရသုနာ ဆိန္နဝါ၊ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ။
ဗုဒ္ဓဿ ဒေယျံ ဗုဒ္ဓဒေယျံ၊ ယူပါယ ဒါရု ယူပါဒါရု၊ ရဇနာယ ဒေါဏိ ရဇနဒေါဏိ။ ဣဓ န ဟောတိ သင်္ဃဿ ဒါတဗ္ဗံ။ ကထံ ‘ဧတဒတ္ထော ဧတဒတ္ထာ ဧတဒတ္ထ’န္တိ? အညပဒတ္ထေ ဘဝိဿတိ။
သဝရေဟိ ဘယံ သဝရဘယံ၊ ဂါမနိဂ္ဂတော၊ မေထုနာပေတော၊ ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ ကမ္မဇံ၊ စိတ္တဇံ၊ ဣဓ န ဟောတိ ရုက္ခာ ပတိတော။
ရညော ¶ ပုရိသော ရာဇပုရိသော။ ဗဟုလာဓိကာရာ န္တမာနနိဒ္ဓါရိယပူရဏဘာဝတိတ္တတ္ထေဟိ န ဟောတိ-မမာနုကုဗ္ဗံ၊ မမာနုကုရုမာနော၊ ဂုန္နံ ကဏှာ သမ္ပန္နခီရတမာ၊ သိဿာနံ ပဉ္စမော၊ ပဋဿ သုက္ကတာ၊ ကွစိ ဟောတေဝ-ဝတ္တမာနသာမီပျံ၊ ကထံ ‘ဗြာဟ္မဏဿ သုက္ကာ ဒန္တာ’တိ? သာပေက္ခတာယ န ဟောတိ။ ဣဓ ပန ဟောတေဝ ‘စန္ဒနဂန္ဓော၊ နဒိဃောသော၊ ကညာရူပံ၊ ကာယသမ္ဖဿော၊ ဖလရသော’တိ၊ ဖလာနံ တိတ္တော၊ ဖလာနမာသိတော၊ ဖသာနံ သုဟိတော။
ဗြာဟ္မဏဿ ဥစ္စံ ဂေဟန္တိ သာပေက္ခတာယ န ဟောတိ၊ ‘ရညော ပါဋလိပုတ္တကဿ ဓန’န္တိ ဓနသမ္ဗန္ဓေ ဆဋ္ဌီတိ ပါဋလိပုတ္တကေန သမ္ဗန္ဓာဘာဝါ န ဟေဿတိ၊ ‘ရညော ဂေါ စ အဿော စ ပုရိသော စာ’တိ ဘိန္နတ္ထတာယ ဝါကျမေဝ၊ ‘ရညော ဂဝါဿပုရိသာ ရာဇဂဝါဿပုရိသာ’တိ ဝုတ္တိ ဟောတေဝေကတ္တိဘာဝေ။
ဒါနေ သောဏ္ဍော ဒါနသောဏ္ဍော၊ ဓမ္မရတော၊ ဒါနာဘိရတော။ ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ ကုစ္ဆိသယော၊ ထလဋ္ဌော၊ ပင်္ကဇံ၊ သရောရုဟံ။ ဣဓ န ဟောတိ ဘောဇနေ မတ္တညုတာ၊ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာ၊ အာသနေ နိသိန္နော၊ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။
ဝိသေသနံ သျာန္တံ ဝိသေဿေန သျာဒျန္တေန သမာနာဓိကရဏေန သဟေကတ္ထံ ဟောတိ၊ နီလဉ္စ တံ ဥပ္ပလဉ္စေတိ နီလုပ္ပလံ၊ ဆိန္နဉ္စ တံ ပရုဠှဉ္စေတိ ဆိန္နပရဠှံ၊ သတ္ထီဝ သတ္ထီ၊ သတ္ထီ စ သာ သာမာ စေတိ သတ္ထိသာမာ၊ သီဟောဝ သီဟော၊ မုနိ စ သော သီဟော စေတိ မုနိသီဟော၊ သီလမေဝ ဓနံ သီလဓနံ။
ကွစိ ¶ ဝါကျမေဝ ပုဏ္ဏော မန္တာဏိပုတ္တော၊ စိတ္တော ဂဟပတိ။ ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ ကဏှသပ္ပော၊ လောဟိတသာလိ၊ ဝိသေသနန္တိ ကိံ? တစ္ဆကော သပ္ပော၊ ဧကတ္ထေနေတိ ကိံ? ကာဠမှာ အညော။ ကထံ ‘ပတ္တဇီဝိကော၊ အာပန္နဇီဝိကော၊ မာသဇာတော’တိ? အညပဒတ္ထေ ဘဝိဿတိ။
နဉိစ္စေတံ သျာဒျန္တံ သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထံ ဟောတိ၊ န ဗြာဟ္မဏော အဗြာဟ္မဏော၊ ဗဟုလာဓိကာရတော အသမတ္ထတ္ထေဟိ၊ ကေဟိစိ ဟောတိ ‘အပုနဂေယျာ ဂါထာ၊ အနောကာသံ ကာရေတွာ၊ အမူလာ မူလံ ဂန္တွာ။ ဤသံကဠာရော၊ ဤသံပိင်္ဂလောတိ ‘သျာဒိ သျာဒိနေ’တိ သမာသော၊ ဝါကျမေဝ ဝါတိပ္ပသင်္ဂါဘာဝါ။
၁၃။ ကုပါဒယော နိစ္စမသျာဒိဝိဓိမှိ။
ကုသဒ္ဒေါ ပါဒယော စ သျာဒျန္တေန သဟေကတ္ထာ ဟောန္တိ နိစ္စံ သျာဒိဝိဓိဝိသယတော-ဉတ္ထ၊ ကုစ္ဆိတော ဗြာဟ္မဏော ကုဗြာဟ္မဏော၊ ဤသကံ ဥဏှံ ကဒုဏှံ၊ ပနာယကော၊ အဘိသေကော၊ ပကရိတွာ၊ ပကတံ၊ ဒုပ္ပုရိသော၊ ဒုက္ကဋံ၊ သုပုရိသော၊ သုကတံ၊ အဘိတ္ထုတံ၊ အတိတ္ထုတံ၊ အာကဠာရော၊ အာဗဒ္ဓါ။
(၉) ‘‘ပါဒယော ဂတာဒျတ္ထေ ပဌမာယ’’။ ပဂတော အာစရိယော ပါစရိယော၊ ပန္တေဝါသီ။
(၁၀) ‘‘အစ္စာဒယော ကန္တာဒျတ္ထေ ဒုတိယာယ’’။ အတိက္ကန္တော မဉ္စမတိမဉ္စော၊ အတိမာလော။
(၁၁) ‘‘အဝါဒယော ¶ ကုဋ္ဌာဒျတ္ထေ တတိယာယ’’။ အဝကုဋ္ဌံ ကောကိလာယ ဝနံ အဝကောကိလံ၊ အဝမယူရံ။
(၁၂) ‘‘ပရိယာဒယော ဂိလာနာဒျတ္ထေ စတုတ္ထိယာ’’။ ပရိဂိလာနော အဇ္ဈေနာယ ပရိယဇ္ဈေနော။
(၁၃) ‘‘နျာဒယော ကန္တာဒျတ္ထေ ပဉ္စမိယာ’’။
နိက္ခန္တော ကောသမ္ဗိယာ နိက္ကောသမ္ပိ၊ အသျာဒိဝိဓိမှီတိ ကိံ? ရုက္ခံ ပတိ ဝိဇ္ဇောတတေ။
စီပ္ပစ္စယန္တော ကိရိယတ္ထေဟိ သျာဒျန္တေဟိ သဟေကတ္ထော ဟောတိ၊ မလိနီကရိယ။
ဘူသနာဒိသွတ္ထေ သွလမာဒယော သဒ္ဒါ ကိရိယတ္ထေဟိ သျာဒျန္တေဟိ သဟေကတ္ထာ ဟောန္တိ၊ အလံကရိယ၊ သက္ကစ္စ၊ အသက္ကစ္စ။ ဘူသနာဒီသူတိ ကိံ? အလံဘုတွာ ဂတော၊ သက္ကတွာ ဂတော၊ အသက္ကတွာ ဂတော၊ ပရိယတ္တံ သောဘနမသောဘနန္တိ အတ္ထော။
အညေ စ သဒ္ဒါ ကိရိယတ္ထေဟိ သျာဒျန္တေဟိ သဟ ဗဟုလမေကတ္ထာ ဘဝန္တိ၊ ပုရောဘူယ၊ တိရောဘူယ၊ တိရောကရိယ၊ ဥရသိကရိယ၊ မနသိကရိယ၊ မဇ္ဈေကရိယ၊ တုဏှီဘူယ။
အနေကံ ¶ သျာဒျန္တမညဿ ပဒဿတ္ထေ ဧကတ္ထံ ဝါ ဟောတိ၊ ဗဟူနိ ဓနာနိ ယဿ သော ဗဟုဓနော၊ လမ္ဗာ ကဏ္ဏာ ယဿ သော လမ္ဗကဏ္ဏော၊ ဝဇိရံ ပါဏိမှိ ယဿ သောယံ ဝဇိရပါဏိ၊ မတ္တာ ဗဟဝေါ မာတင်္ဂါ ဧတ္ထ မတ္တဗဟုမာတင်္ဂံ ဝနံ၊ အာရုဠှော ဝါနရော ယံ ရုက္ခံ သော အာရုဠှဝါနရော၊ ဇိတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ ယေန သော ဇိတိန္ဒြိယော၊ ဒိန္နံ ဘောဇနံ ယဿ သော ဒိန္နဘောဇနော၊ အပဂတံ ကာဠကံ ယသ္မာ ပဋာ သော-ယမပဂတကာဠကော၊ ဥပဂတာ ဒသ ယေသံ တေ ဥပဒသာ၊ အာသန္နဒသာ၊ အဒူရဒသာ၊ အဓိကဒသာ၊ တယော ဒသ ပရိမာဏမေသံ တိဒသာ၊ ကထံ ဒသသဒ္ဒေါ သင်္ချာနေ ဝတ္တတေ? ပရိမာဏသဒ္ဒသန္နိဓာနာ၊ ယထာ ပဉ္စ ပရိမာဏမေသံ ပဉ္စကာ သကုနာတိ၊ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ ပရိမာဏမေသံ ဒွတ္တယော ဝါသဒ္ဒတ္ထေ ဝါ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ ဒွတ္တယော။
ဒက္ခိဏဿာ စ ပုဗ္ဗဿာ စ ဒိသာယ ယဒန္တရာဠံ ဒက္ခိဏပုဗ္ဗာ ဒိသာ၊ ဒက္ခိဏာ စ သာ ပုဗ္ဗာ စာတိ ဝါ၊ သဟ ပုတ္တေနာဂတော သပုတ္တော၊ သလောမကော ဝိဇ္ဇမာနလောမကောတိ အတ္ထော၊ ဧဝံ သပက္ခကော၊ အတ္ထီ ခီရာ ဗြာဟ္မဏီတိ အတ္ထိသဒ္ဒေါ ဝိဇ္ဇမာနတ္ထေ နိပါတော၊ ကွစိ ဂတတ္ထတာယ ပဒန္တရာနမပ္ပယောဂေါ၊ ကဏ္ဌဋ္ဌာ ကာဠာ အဿ ကဏ္ဌေကာဠော၊ ဩဋ္ဌဿ မုခမိဝ မုခမဿ ဩဋ္ဌမုခေါ၊ ကေသသင်္ဃာတော စူဠာ အဿ ကေသစူဠော၊ သုဝဏ္ဏဝိကာရော အလင်္ကာရော အဿ သုဝဏ္ဏာလင်္ကာရော၊ ပပတိတံ ပဏ္ဏမဿ ပပတိတပဏ္ဏော၊ ပပဏ္ဏော၊ အဝိဇ္ဇမာနာ ပုတ္တာ အဿ အဝိဇ္ဇမာနပုတ္တော၊ န သန္တိ ပုတ္တာ အဿ အပုတ္တေ၊ ကွစိ န ဟောတိ ပဉ္စ ဘုတ္တဝန္တော အဿ ဘာတုနော ပုတ္တော အဿ အတ္ထီတိ ဗဟုလာဓိကာရတော။
၁၈။ တတ္ထ ဂဟေတွာ တေန ပဟရိတွာ ယုဒ္ဓေ သရူပံ။
သတ္တမျန္တံ ¶ တတိယန္တဉ္စ သရူပမနေကံ တတ္ထ ဂဟေတွာ တေန ပဟရိတွာ ယုဒ္ဓေ-ညပဒတ္ထေ ဧကတ္ထံ ဝါ ဟောတိ၊ ကေသေသု စ ကေသေသု စ ဂဟေတွာ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တံ ကေသာကေသိ၊ ဒဏ္ဍေဟိ စ ဒဏ္ဍေဟိ စ ပဟရိတွာ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တံ ဒဏ္ဍာဒဏ္ဍိ၊ မုဋ္ဌာမုဋ္ဌိ၊ ‘‘စိ ဝီတိယာရေ’’ (၃-၅၁) တိ စိ သမာသန္တော၊ ‘‘စိသ္မိံ’’ (၃။၆၆) တိ အကာရော။ တတ္ထ တေနေတိ ကိံ? ကာယဉ္စ ကာယဉ္စ ဂဟေတွာ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တံ။ ဂဟေတွာ ပဟရိတွာတိ ကိံ? ရထေ စ ရထေ စ ဌတွာ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တိ။ ယုဒ္ဓေတိ ကိံ? ဟတ္ထေ စ ဟတ္ထေ စ ဂဟေတွာ သချံ ပဝတ္တံ။ သရူပန္တိ ကိံ? ဒဏ္ဍေဟိ စ မုသလေဟိ စ ပဟရိတွာ ယုဒ္ဓ ပဝတ္တံ။
အနေကံ သျာဒျန္တံ စတ္ထေ ဧကတ္ထံ ဝါ ဘဝတိ။ သမုစ္စယောနွာစယော ဣတရီတရယောဂေါ သမာဟာရော စ စ သဒ္ဒတ္ထာ၊ တတ္ထ သမုစ္စယာနွာစယေသု နေကတ္ထီဘာဝေါ သမ္ဘဝတိ၊ တေသု ဟိ သမုစ္စယော အညမညနိရပေက္ခာ နမတ္တပ္ပဓာနာနံ ကတ္ထစိ ကိရိယာဝိသေသေ စီယမာနတာ၊ ယထာ ‘ဓဝေ စ ခဒိရေ စ ပလာသေ စ ဆိန္ဒာ’တိ။ အနွာစယော စ ယတ္ထေကော ပဓာနဘာဝေန ဝိဓီယတေ အပရော စ ဂုဏဘာဝေန၊ ယထာ ‘ဘိက္ခဉ္စရ ဂါဝေါ စာနယေ’တိ။ ဣတရဒွယေ တု သမ္ဘဝတိ၊ တေသု ဟိ အညမညသာပေက္ခာနမဝယဝဘဒါနုဂတော ဣတရီတရယောဂေါ၊ ယထာ ‘သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ’တိ၊ အဿာဝယဝပ္ပဓာနတ္တာ ဗဟုဝစနမေဝ။ အညမညသာပေက္ခာနမေဝ တိရောဟိတာဝယဝဘေဒေါ သမုဒါယပ္ပဓာနော သမာဟာရော၊ ယထာ ‘ဆတ္တုပါဟန’န္တိ၊ အဿ ပန သမုဒါယပ္ပဓာနတ္တာ ဧကဝစနမေဝ။
တေ ¶ စ သမာဟာရီတရီတရယောဂါ ဗဟုလံ ဝိဓာနာ နိယတဝိသယာယေဝ ဟောန္တိ၊ တတြာယံ ဝိသယဝိဘာဂေါ နိရုတ္ထိပိဋကာဂတော-ပါဏိတူရိယယောဂ္ဂသေနင်္ဂါနံ၊ နိစ္စဝေရီနံ၊ သင်္ချာပရိမာဏ-သညာနံ၊ ခုဒ္ဒဇန္တုကာနံ၊ ပစနစဏ္ဍာလာနံ၊ စရဏသာဓာရဏာနံ၊ ဧကဇ္ဈာယနပါဝစနာနံ၊ လိင်္ဂဝိသေသာနံ၊ ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓါနံ ဒိသာနံ၊ နဒီနဉ္စ နိစ္စံ သမာဟာရေကတ္တံ ဘဝတိ၊ တိဏရုက္ခပသုသကုနဓနဓညဗျဉ္ဇနဇနပ္ပဒါနံ ဝါ၊ အညေသမိတရီတရယောဂေါဝ။
ပါဏျင်္ဂါနံ-စက္ခုသောတံ၊ မုခနာသိကံ၊ ဟနုဂီဝံ၊ ဆဝိမံသလောဟိတံ၊ နာမရူပံ၊ ဇရာမရဏံ။ တုရိယင်္ဂါနံ-အလသတာလမ္ဗရံ၊ မုရဇဂေါမုခံ၊ သင်္ခဒေဏ္ဍိမံ၊ မဒ္ဒဝိကပါဏဝိကံ၊ ဂီတဝါဒိတံ၊ သမ္မတာလံ။ ယောဂ္ဂင်္ဂါနံ ဖာလပါစနံ၊ ယုဂနင်္ဂလံ။ သေနင်္ဂါနံ-အသိသတ္တိတောမရပိဏ္ဍံ၊ အသိစမ္မံ၊ ဓနုကလာပံ၊ ပဟရဏာဝရဏံ။ နိစ္စဝေရီနံ-အဟိနကုလံ၊ ဗီဠာလမူသိကံ၊ ကာကောလူကံ၊ နာဂသုပဏ္ဏံ။ သင်္ချာပရိမာဏ သညာနံ-ဧကကဒုကံ၊ ဒုကတိကံ၊ တိကစတုက္ကံ၊ စတုက္ကပဉ္စကံ၊ ဒသေကာဒသကံ။ ခုဒ္ဒဇန္တုကာနံ ကီဋပဋင်္ဂံ၊ ကုန္ထကိပိလ္လိကံ၊ ဍံသမကသံ၊ မက္ခိကကိပိလ္လိကံ။ ပစနစဏ္ဍာလာနံ-ဩရဗ္ဘိကသူကရိကံ၊ သာကုန္တိ ကမာဂဝိကံ၊ သပါကစဏ္ဍာလံ၊ ဝေနရထကာရံ၊ ပုက္ကုသ ဆဝဍာဟကံ။ စရဏသာဓာရဏာနံ-အတိသဘာရဒွါဇံ၊ ကဌကလာပံ၊ သီလပညာဏံ၊ သမထဝိပဿနံ၊ ဝိဇ္ဇာစရဏံ။ ဧကဇ္ဈာယနပါဝစနာနံ ဒီဃမဇ္ဈိမံ၊ ဧကုတ္တရသံယုတ္တကံ၊ ခန္ဓကဝိဘင်္ဂံ။ လိင်္ဂဝိသေသာနံ-ဣတ္ထိပုခံ၊ ဒါသိဒါသံ၊ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ၊ တိဏကဋ္ဌသာခါပလာသံ၊ ‘လာဘီ ဟောတိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာ- သနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိပိ ဒိဿတိ။ ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓါနံ ကုသလာကုသလံ ¶ ၊ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ၊ ဟီနပ္ပဏီတံ၊ ကဏှသုက္ကံ၊ ဆေကပါပကံ။ ဒိသာနံ ပုဗ္ဗာပရံ၊ ဒက္ခိဏုတ္တရံ၊ ပုဗ္ဗဒက္ခိဏံ၊ ပုဗ္ဗုတ္တရံ၊ အဓရုတ္တရံ၊ အပရဒက္ခိဏံ၊ အပရုတ္တရံ။ နဒီနံ-ဂင်္ဂါယမုနံ၊ မဟိသရဘု။
တိဏဝိသေသာနံ-ကာသကုသံ ကာသကုသာ၊ ဥသီရဗီရဏံ ဥသီရဗီရဏာ၊ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇံ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇံ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇာ။ ရုက္ခဝိသေသာနံ ခဒိရပလာသံ ခဒိရပလာသာ၊ ဝေါဿကဏ္ဏံ ဓဝါဿကဏ္ဏာ၊ ပိလက္ခနိဂြောဓံ ပိလက္ခနိဂြောဓာ၊ အဿတ္ထကပိတ္ထနံ အဿတ္ထကပိတ္ထနာ၊ သာကသာလံ သာကသာလာ။ ပသုဝိသေသာနံ-ဂဇဂဝဇံ ဂဇဂဝဇာ၊ ဂေါမဟိသံ ဂေါမဟိသာ၊ ဧဏေယျဂေါမဟိသံ ဧဏေယျဂေါမဟိသာ၊ ဧဏေယျဝရာဟံ ဧဏေယျဝရာဟာ၊ အဇေဠကံ အဇေဠကာ၊ ကုက္ကုရသူကရံ ကုက္ကုရသူကရာ၊ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝံ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝါ။ သကုနဝိသေသာနံ-ဟံသဗလာဝံ ဟံသဗလာဝါ၊ ကာရဏ္ဍဝစက္ကဝါကံ ကာရဏ္ဍဝစက္ကဝါကာ၊ ဗကဗလာကံ ဗကဗလာကာ။ ဓနာနံ-ဟိရညသုဝဏ္ဏံ ဟိရညသုဝဏ္ဏာ၊ မဏိသင်္ခမုတ္တာဝေဠုရိယံ မဏိသင်္ခမုတ္တာဝေဠုရိယာ၊ ဇာတရူပရဇတံ ဇာတရူပရဇတာ။ ဓညာနံ-သာလိယဝကံ သာလိယဝကာ၊ တိလမုဂ္ဂမာသံ တိလမုဂ္ဂမာသာ၊ နိပ္ဖာဝကုလတ္ထံ နိပ္ဖာဝကုလတ္ထာ။ ဗျဉ္ဇနာနံ-သာကသုဝံ သာကသုဝါ၊ ဂဗျမာဟိသံ ဂဗျမာဟိသာ၊ ဧဏေယျဝါရာဟံ ဧဏေယျဝါရာဟာ၊ မိဂမာယူရံ မိဂမာယူရာ။ ဇနပဒါနံ-ကာသိကောသလံ ကာသိကောသလာ၊ ဝဇ္ဇိမလ္လံ ဝဇ္ဇိမလ္လာ၊ စေတိဝံသံ စေတိဝံသာ၊ မစ္ဆသူရသေနံ မစ္ဆသူရသေနာ၊ ကုရုပဉ္စာလံ ကုရုပဉ္စာလာ။ ဣတရီတရယောဂေါ ယထာ-စန္ဒိမသူရိယာ၊ သမဏဗြာဟ္မဏာ မာတာပိတရော ဣစ္စာဒိ။
ဧတသ္မိံ ¶ ဧကတ္ထီဘာဝကဏ္ဍေ ယံ ဝုတ္တံ ပုဗ္ဗံ၊ တဒေဝ ပုဗ္ဗံ နိပတတိ ကမာတိက္ကမေ ပယောဇနာဘာဝါ။ ကွစိ ဝိပလ္လာသောပိ ဟောတိ ဗဟုလာဓိကာရတော၊ ဒန္တာနံ ရာဇာ ရာဇဒန္တော၊ ကတ္ထစိ ကမံ ပစ္စာနာဒရာ ပုဗ္ဗကာလဿာပိ ပရနိပါတော၊ လိတ္တဝါသိတော၊ နဂ္ဂမုသိတော၊ သိတ္တသမ္မဋ္ဌော၊ ဘဋ္ဌလုဉ္စိတော။ စတ္ထေ ယဒေကတ္ထံ တတ္ထ ကေစိ ပုဗ္ဗပဒံ ဗဟုဓာ နိယမေန္တိ၊ တဒိဟ ဗျဘိစာရဒဿာန န ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
စတ္ထေ သမာဟာရေ ယဒေကတ္ထံ၊ တံ နပုံသကလိင်္ဂံ ဘဝတိ၊ တထာစေဝေါဒါဟဋံ၊ ကတ္ထစိ န ဟောတိ ‘သဘာပရိသာယာ’တိ ဉာပကာ၊ အာဓိပစ္စပရိဝါရော၊ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ၊ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တိယံ။
ဧကတ္ထေ သမာဟာရေ သင်္ချာဒိ နပုံသကလိင်္ဂံ ဘဝတိ၊ ပဉ္စဂဝံ၊ စတုပ္ပထံ၊ သမာဟာရဿေကတ္တာ ဧကဝစနမေဝ ဟောတိ၊ သမာဟာရေတွေဝ ပဉ္စကာပါလော ပူဝေါ၊ တိပုတ္တော။
ဆဋ္ဌိယေကတ္ထေ ကွစိ နပုံသကတ္တံ ဟောတေကတ္ထဉ္စ၊ သလဘာနံ ဆာယာ သလဘစ္ဆာယံ၊ ဧဝံ သကုန္တာနံ ဆာယာ သကုန္တစ္ဆာယံ၊ ပါသာဒစ္ဆာယံ ပါသာဒစ္ဆာယာ၊ ဃရစ္ဆာယံ ဃရစ္ဆာယာ၊ အမနုဿသဘာယ နပုံသကေကတ္တံ ဘဝတိ ဗြဟ္မသဘံ၊ ဒေဝသဘံ၊ ဣန္ဒသဘံ၊ ယက္ခသဘံ၊ သရဘသဘံ၊ မနုဿသဘာယံ ပန ခတ္တိယသဘာ၊ ရာဇသဘာ ဣစ္စေဝမာဒိ၊ ကွစီတိ ကိံ ရာဇပုရိသော။
နပုံသကေ ¶ ဝတ္တမာနဿ ရဿော ဟောတိ သျာဒီသု။ သလဘစ္ဆာယံ၊ သျာဒီသူတိ ကိံ? သလဘစ္ဆာယေ။
အန္တဘူတဿ အပ္ပဓာနဿ ဃပဿ သျာဒီသု ရဿော ဟောတိ။ ဗဟုမာလော ပေါသော၊ နိက္ကောသမ္ဗိ၊ အတိဝါမောရု၊ အန္တဿာတိ ကိံ? ရာဇာ ကညာပိယော၊ အပ္ပဓာနဿာတိ ကိံ? ရာဇကုမာရီ ဗြဟ္မဗန္ဓူ။
အန္တဘူတဿ အပ္ပဓာနဿ ဂေါဿ သျာဒီသု ဥ ဟောတိ။ စိတ္တဂု၊ အပ္ပဓာနဿာတွေဝ? သုဂေါ၊ အန္တဿာတွေဝ? ဂေါကုလံ။
ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနတော အကာရန္တတော နာမသ္မာ အာပစ္စယော ဟောတိ။ ဓမ္မဒိန္နာ။
နဒါဒီဟိ ဣတ္ထိယံ ဝီပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ နဒီ၊ မဟီ၊ ကုမာရီ၊ တရုဏီ၊ ဝါရုဏီ၊ ဂေါတမီ။ (၁၄) ‘‘ဂေါတောဝါ’’ ဂါဝီ ဂေါ၊ အာကတိဂဏော-ယံ၊ ကောရော ‘‘န္တန္တူနံ ဝီမှိ တော ဝါ’’ (၃-၃၆) တိ ဝိသေသနတ္ထော။
ယက္ခာဒိတော ¶ ဣတ္ထိယံ ဣနီ ဟောတိ ဝီစ။ ယက္ခိနီ ယက္ခီ၊ နာဂိနီ နာဂီ၊ သီဟိနီ သီဟီ။
အာရာမိကာဒိတော ဣနီ ဟောတိတ္ထိယံ။ အာရာမိကိနီ၊ အနန္တရာယိကိနီ၊ ရာဇိနီ (၁၅) ‘‘သညာယံ မာနုသော’’ မာနုသိနီ၊ အညတြ မာနုသီ။
ဣတ္ထိယမိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏန္တေဟိ နီ ဟောတိ ဗဟုလံ။ သဒါပယတပါဏိနီ၊ ဒဏ္ဍိနီ၊ ဘိက္ခုနီ၊ ခတ္တဗန္ဓုနီ၊ ပရစိတ္တဝိဒုနီ၊ မာတုအာဒိတော ကသ္မာ န ဟောတိ? ဣတ္ထိပ္ပစ္စယံ ဝိနာပိ ဣတ္ထတ္တာဘိဓာနတော။
က္တိမှာညတ္ထေယေဝ ဣတ္ထိယံ နီ ဟောတိ ဗဟုလံ။ သာဟံ အဟိံ သာရတိနီ၊ တဿာ မုဋ္ဌဿတိနိယာ၊ သာ ဂါဝီ ဝစ္ဆဂိဒ္ဓိနီ၊ အညတ္ထေတိ ကိံ? ဓမ္မရတိ။
ဃရဏိပ္ပဘုတယော နီပ္ပစ္စန္တာသာဓဝေါ ဘဝန္တိ။ ဃရဏီ၊ ပေါက္ခရဏီ၊ ဤဿ-တ္တံ နိပါတနာ၊ (၁၆) ‘‘အာစရိယာ ဝါ ယ-လောပေါ စ’’ အာစရိနီ၊ အာစရိယာ။
မာတုလာဒိတော ¶ ဘရိယာယမာနီ ဟောတိ။ မာတုလာနီ၊ ဝါရုဏာနီ၊ ဂဟပတာနီ၊ အာစရိယာနီ၊ (၁၇) ‘‘အဘရိယာယံ ခတ္တိယာ ဝါ’’ ခတ္တိယာနီ ခတ္တိယာ၊ နဒါဒိပါဌာ ဘရိယာယန္တု ခတ္တိယီ။
၃၄။ ဥပမာသံဟိတ သဟိတ သညတ သဟ သဖဝါမ လက္ခဏာဒိတူရုတူ။
ဦရုသဒ္ဒါ ဥပမာနာဒိပုဗ္ဗာ ဣတ္တိယမူ ဟောတိ။ ကရဘောရူ၊ သံဟိတောရူ၊ သဟိတောရူ၊ သညတောရူ၊ သဟောရူ၊ သဖောရူ၊ ဝါမောရူ၊ လက္ခဏောရူ၊ ဦတိယောဂဝိဘာဂါ ဦ ဗြဟ္မဗန္ဓူ။
ယုဝသဒ္ဒတော တိ ဟောတိတ္ထိယံ။ ယုဝတိ။
ဝီမှိ န္တန္တူနံ တော ဝါ ဟောတိ။ ဂစ္ဆတီ ဂစ္ဆန္တီ၊ သီလဝတီ သီလဝန္တီ။
ဝီမှိ ဘဝတော ဘောတာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဘောတီ ဘဝန္တီ။
ဂေါသဒ္ဒဿ ဝီမှာဝင ဟောတိ။ ဂါဝီ။
ဝီမှိ ¶ ပုထုဿ ပထဝပုထဝါ ဟောန္တိ။ ပထဝီ၊ ပုထဝီ၊ ဌေ ပထဝီ။
သမာသန္တွ ဣတိ စာဓိကရီယတိ။
ပါပါဒီဟီ ပရာ ယာ ဘူမိ တဿာ သမာသန္တော အ ဟောတိ။ ပါပဘူမံ၊ ဇာတိဘူမံ။
သင်္ချာဟိ ပရာ ယာ ဘူမိ တဿာ သမာသန္တော အ ဟောတိ။ ဒွိဘူမံ၊ တိဘူမံ။
သင်္ချာဟိ ပရာသံ နဒီဂေါဒါဝရီနံ သမာသန္တော အ ဟောတိ၊ ပဉ္စနဒံ၊ သတ္တဂေါဒါဝရံ၊ သင်္ချာဟိတွေဝ? မဟာနဒီ၊ နဒီဂေါဒါဝရီနန္တိ ကိံ? ဒသိတ္ထိ။
၄၄။ အသင်္ချေဟိ စာင်္ဂုလျာနညာသင်္ချတ္ထေသု။
အသင်္ချေဟိ သင်္ချာဟိ စ ပရာယ အင်္ဂုလျာ သမာသန္တော အ ဟောတိ နော စေ အညပဒတ္ထေ အသင်္ချတ္ထေ စ သမာသော ဝတ္တတေ။ နိဂ္ဂတမင်္ဂုလီဟိ နိရင်္ဂုလံ၊ အစ္စင်္ဂုလံ၊ ဒွေ အင်္ဂုလိယော သမာဟဋာ ဒွင်္ဂုလံ၊ အနညာသင်္ချတ္ထေသူတိ ကိံ? ပဉ္စင်္ဂုလိ ဟတ္ထော၊ ဥပင်္ဂုလိ၊ ကထံ ¶ ‘ဒွေ အင်္ဂုလီမာနမဿာတိ ဒွင်္ဂုလ’န္တိ? နာတြ သမာသောညပဒတ္ထေ ဝိဟိတော မတ္တာဒီနံ လောပေ ကတေ တတ္ထ ဝတ္တတေ။ အင်္ဂုလသဒ္ဒေါ ဝါ ပမာဏဝါစိ သဒ္ဒန္တရံ၊ ယထာ ‘သေနင်္ဂုလပ္ပမာဏေန အင်္ဂုလာနံ သတံ ပုဏ္ဏံ စတုဒ္ဒသ ဝါ အင်္ဂုလာနီ’တိ။
၄၅။ ဒီဃာဟောဝဿေကဒေသေဟိ စ ရတ္တျာ။
ဒီဃာဒီဟိ အသင်္ချေဟိ သင်္ချာဟိ စ ပရမသ္မာ ရတ္တိယာ သမာသန္တော အ ဟောတိ။ ဒီဃရတ္တံ၊ အဟောရတ္တံ (တ္တော)၊ ဝဿာရတ္တံ (တ္တော)၊ ပုဗ္ဗရတ္တံ၊ အပရရတ္တံ၊ အဍ္ဎုရတ္တံ၊ အတိက္ကန္တော ရတ္တိံ အတိရတ္တော၊ ဒွေရတ္တီ သမာဟဋာ ဒိရတ္တံ (တ္တော)၊ ဝါ ကွစိ ဗဟုလာဓိကာရာ ဧကရတ္တံ (တ္တော)၊ ဧကရတ္တိ၊ အနညာသင်္ချတ္ထေသုတွေဝ? ဒီဃရတ္တိဟေမန္တော၊ ဥပရတ္တိ၊ ကွစိ ဟောတေဝ ဗဟုလံ ဝိဓာနာယထာရတ္တံ။
ဂေါသဒ္ဒါ အလောပဝိသယာ သမာသန္တော အ ဟောတိ န စေ စတ္ထေ သမာသော အညပဒတ္ထေ အသင်္ချတ္ထေ စ၊ ရာဇဂဝေါ၊ ပရမဂဝေါ၊ ပဉ္စဂဝဓနော၊ ဒသဂဝံ၊ အလောပေတိ ကိံ? ပဉ္စဟိ ဂေါဟိ ကီတော ပဉ္စဂု၊ အစတ္ထေတိ ကိ? အဇဿဂါဝေါ၊ အနညာသင်္ချတ္ထေသုတွေဝ? စိတ္တဂု၊ ဥပဂု။
ဧတေ သဒ္ဒါ အအန္တာ နိပစ္စန္တေ။ ရတ္တော စ ဒိဝါ စ ရတ္တိန္ဒိဝံ၊ ရတ္တိ စ ဒိဝါ စ ရတ္တိန္ဒိဝံ၊ ဒါရာ စ ဂါဝေါ စ ဒါရဂဝံ၊ စတဿော အဿိယော အဿ စတုရဿော။
အနုဂဝန္တိ ¶ နိပစ္စတေ အာယာမေ ဂမျမာနေ။ အနုဂဝံ သကဋံ၊ အာယာမေတိ ကိံ? ဂုန္နံ ပဉ္ဆာ အနုဂု။
၄၉။ အက္ခိသ္မာညတ္ထေ။ အက္ခိသ္မာ သမာသန္တော အ ဟောတိ အညတ္ထေ စေ သမာဓသာ။ ဝိသာလက္ခော၊ ဝိသာလက္ခီ။
အင်္ဂုလန္တာ အညပဒတ္ထေ ဒါရုမှိ သမာသန္တော အ ဟောတိ။ ဒွင်္ဂုလံဒါရု၊ ပဉ္စင်္ဂုလံ၊ အင်္ဂုလိသဒိသာဝယဝံ ဓညာဒီနံ ဝိက္ခေပကံ ဒါရုံ ဝုစ္စတေ၊ ပမာဏေ တု ပုဗ္ဗေ ဝိယ သိဒ္ဓံ သခရာဇသဒ္ဒါ အကာရန္တာဝ၊ သိဿောပိ န ဒိဿတိ၊ ဂါဏ္ဍီ ဝဓနွာတိ ပကတန္တရေန သိဒ္ဓံ။
ဩဃာဗျတိဟာရေ ဂမျမာနေ အညပဒတ္ထေ ဝတ္တမာနတော စိ ဟောတိ။ ကေသာကေသိ ဒဏ္ဍာဒဏ္ဍိ၊ စကာရော ‘‘စိသ္မိ’’န္တိ (၃။၆၆) ဝိသေသနတ္ထော၊ သုဂန္ဓိ၊ ဒုဂ္ဂန္တီတိ ပယောဂေါ န ဒိဿတေ။
လ္တုပ္ပစ္စယန္တေဟိ၊ ဣတ္ထိယမီကာရူကာရန္တေဟိ စ ဗဟုလံ ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ အညပဒတ္ထေ။ ဗဟုကတ္တုကော၊ ဗဟုကုမာရိကော၊ ဗဟုဗြဟ္မဗန္ဓုကော၊ ဗဟုလံတွေဝ? သုဗ္ဘူ။
အညေဟိ ¶ အညပဒတ္ထေ ကော ဝါ ဗဟုလံ ဟောတိ။ ဗဟုမာလကော၊ ဗဟုမာလော။
၅၄။ ဥတ္တရပဒေ။ ဧတမဓိကတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဥတ္တရပဒေ ပရတော ဣမဿ ဣဒံ ဟောတိ။ ဣဒမဋ္ဌိတာ၊ ဣဒပ္ပစ္စယတာ၊ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ ပဿ စ ဒွိဘာဝေါ။
၅၆။ ပုံ ပုမဿ ဝါ။ ပုမဿ ပုံ ဟောတုတ္တရပဒေ ဝိဘာသာ။ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ ပုမလိင်္ဂံ။
ဧသံ ဋ ဟောတုတ္တရပဒေ ကွစိ ဝါ။ ဘဝမ္ပတိဋ္ဌာမယံ၊ ဘဂဝံမူလကာ နော ဓမ္မာ၊ ဗဟုလာဓိကာရာ တရာဒီသု စ ပဂေဝ မဟတ္တရီ၊ ရတ္တညုမဟတ္တံ။
၅၈။ အ။ ဧသံ အ ဟောတုတ္တရပဒေ။ ဂုဏဝန္တပတိဋ္ဌော-သ္မိ။
၅၉။ မနာဒျာပါဒီနမော မယေ စ။ မနာဒီနမာပါဒီနံ စ ဩ ဟောတုတ္တရပဒေ မယေ စ။ မနောသေဋ္ဌာ၊ မနောမယာ၊ ရဇောဇလ္လံ၊ ရဇောမယံ၊ အာပေါဂတံ၊ အာပေါမယံ၊ အနုယန္တိ ဒိသောဒိသံ။
သင်္ချာသုတ္တရပဒေသု ¶ ပရဿ ဩ ဟောတိ။ ပရောသတံ၊ ပရောသဟဿံ၊ သင်္ချာသူတိ ကိံ? ပရဒတ္တူပဇီဝိနော။
ဇနေ ဥတ္တရပဒေ ပုထဿ ဥ ဟောတိ။ အရိယေဟိ ပုထဂေဝါယံ ဇနောတိ ပုထုဇ္ဇနော။
အဟေ အာယတနေ စုတ္တရပဒေ ဆဿ သော ဝါ ဟောတိ။ သာဟံ ဆာဟံ၊ သဠာယတနံ၊ ဆဠာယတနံ။
လ္တုပ္ပစ္စယန္တာနံ ပိတာဒီနဉ္စ ယထာက္ကမမာရငရင ဝါ ဟောန္တုတ္တရပဒေ၊ သတ္ထာရဒဿနံ၊ ကတ္တာရနိဒ္ဒေသော၊ မာတရပိတရော၊ ဝါတွေဝ? သတ္ထုဒဿနံ၊ မာတာပိတရော။
၆၄။ ဝိဇ္ဇာယောနိသမ္ဗန္ဓာနမာ တတြ စတ္ထေ။
လ္တုပိတာဒီနံ ဝိဇ္ဇာသမ္ဗန္ဓီနံ ယောနိသမ္ဗန္ဓီနံ စ တေသွေဝ လ္တုပိတာဒီသု ဝိဇ္ဇာယောနိသမ္ဗန္ဓိသုတ္တရပဒေသု စတ္ထဝိသယေ အာ ဟောတိ။ ဟောတာပေါတရော မာတာပိတရော၊ လ္တုပိတာဒီနံ တွေဝ? ပုတ္တဘာတရော၊ တတြေတိ ကိံ? ပိတုပိတာမဟာ၊ စတ္ထေတိ ကိံ? မာတုဘာတာ၊ ဝိဇ္ဇာယောနိသမ္ဗန္ဓာနန္တိ ကိံ? ဒါတုဘတ္တာရော။
ပုတ္တေ ¶ ဥတ္တရပဒေ စတ္ထဝိသယေ လ္တုပိတာဒီနံ ဝိဇ္ဇာယောနိ သမ္ဗန္ဓာနမာ ဟောတိ။ ပိတာပုတ္တာ၊ မာတာပုတ္တာ။
စိပ္ပစ္စယန္တေ ဥတ္တရပဒေ အာ ဟောတိ။ ကေသာကေသိ၊ မုဋ္ဌာမုဋ္ဌိ။
၆၇။ ဣတ္ထိယမ္ဘာသိတပုမိတ္ထီ ပုမေဝေကတ္ထေ။
ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေ ဧကတ္ထေ သမာနာဓိကရဏေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ ဘာသိတပုမာ ဣတ္ထီ ပုမေဝ ဟောတိ။ ကုမာရဘရိယော၊ ဒီဃဇင်္ဃော၊ ယုဝဇာယော၊ ဣတ္ထိယန္တိ ကိံ? ကလျာဏီ ပဓာနမေသံ ကလျာဏိပ္ပဓာနာ၊ ဘာသိတပုမေတိ ကိံ? ကညာဘရိယော၊ ဣတ္ထီတိ ကိံ? ဂါမဏိကုလံ ဒိဋ္ဌိ အဿ ဂါမဏိဒိဋ္ဌိ၊ ဧကတ္ထေတိ ကိံ? ကလျာဏိယာ မာတာ ကလျာဏိမာတာ။
ဘာသိတပုမိတ္ထီ ပစ္စယေ ကွစိ ပုမေဝ မောတိ။ ဗျတ္တတရာ၊ ဗျတ္တတမာ။
ဣတ္ထိဝါစကာ သဗ္ဗာဒယော ဝုတ္တိမတ္တေ ပုမေဝ ဟောန္တိ။ တဿာ မုခံ တမ္မုခံ၊ တဿံ တတြ၊ တာယ တတော၊ တဿံ ဝေလာယံ တဒါ။
ပတိမှိ ပရေ ဇာယာယ ဇယံ ဟောတိ၊ ဇယမ္ပတီ၊ ‘ဇာနိပတီ’တိ ပကတန္တရေန သိဒ္ဓံ၊ တထာ ‘ဒမ္ပတီ၊ ဇမ္ပတီ’တိ။
သညာယမုဒကဿုတ္တရပဒေ ¶ ဥဒါဒေသော ဟောတိ။ ဥဒဓိ၊ ဥဒပါနံ။
ကုမ္ဘာဒီသုတ္တရပဒေသု ဥဒကဿ ဥဒါဒေသော ဝါ ဟောတိ။ ဥဒကုမ္ဘော ဥဒကကုမ္ဘော၊ ဥဒပတ္တော ဥဒကပတ္တော၊ ဥဒဗိန္ဓု ဥဒကဗိန္ဓု၊ အာကတိဂဏော-ယံ။
သောတာဒီသုတ္တရပဒေသု ဥဒကဿ ဥဿ လောပေါ ဟောတိ။ ဒကသောတံ၊ ဒကရက္ခသော။
ဥတ္တရပဒေ နဉ သဒ္ဒဿ ဋ ဟောတိ။ အဗြာဟ္မဏော၊ ဉကာရော ကိံ? ကေဝလဿ မာ ဟောတု ပါမနပုတ္တော။
သရာဒေါ ဥတ္တရပဒေ နဉ သဒ္ဒဿ အန ဟောတိ။ အနက္ခာတံ။
နခါဒယော သဒ္ဒါ အနန ဋာဒေသာ နိပစ္စန္တေ။ နာဿ ခမတ္ထီတိ နခေါ၊ အခမညံ၊ သညာသဒ္ဒေသု စ နိပ္ဖတ္တိမတ္တံ ယထာကထဉ္စိ ကတ္တဗ္ဗံနာဿ ကုလမထီတိ နကုလော၊ အကုလမညံ၊ နခ နကုလ နပုံသကနက္ခတ္တ နာက ဧဝမာဒိ။
နဂဣစ္စပ္ပာဏိနိ ¶ ဝါ နိပစ္စတေ။ နဂေါ ရုက္ခော၊ နဂေါ ပဗ္ဗတော၊ အဂေါ ရုက္ခော၊ အဂေါ ပဗ္ဗတော၊ အပ္ပာဏိနီတိ ကိံ? အဂေါ ဝသလော သီတေန။
အညပဒတ္ထဝုတ္ထိမှိ သမာသေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ သဟဿ သော ဝါ ဟောတိ။ သပုတ္တော၊ သဟပုတ္တော၊ အညတ္ထေတိ ကိံ? သဟ ကတွာ၊ သဟ ယုဇ္ဈိတွာ။
သဟဿုတ္တရပဒေ သော ဟောတိ သညာယံ။ သာဿတ္ထံ၊ သပလာသံ။
အပ္ပစ္စက္ခေ ဂမျမာနေ သဟဿ သော ဟောတုတ္တရပဒေ၊ သာဂ္ဂိ ကပေါတော၊ သပိသာစာ ဝါတမဏ္ဍလိကာ။
သကတ္ထပ္ပဓာနဿ သဟသဒ္ဒဿ အကာလေ ဥတ္တရပဒေ သော ဟောတိ။ သမ္ပန္နံ ဗြဟ္မံ သဗြဟ္မံ၊ သစက္ကံ နိဓေဟိ၊ သဓုရံ ပါဇေဟိ၊ အကာလေတိ ကိံ? သဟ ပုဗ္ဗဏှံ၊ သဟာပရဏှံ။
ဂန္ထန္တေ ¶ အာဓိကျေ စ ဝတ္တမာနဿ သဟဿ သော ဟောတုတ္တရပဒေ။ သကလံ ဇောတိမဓီတေ သမုဟုတ္တံ၊ ကာလတ္ထော အာရမ္ဘော၊ အာဓိကျေ-သဒေါဏာ ခါရီ၊ သမာသကော ကဟာပဏော၊ နိစ္စတ္ထောယမာရမ္ဘော။
ပက္ခာဒီသုတ္တရပဒေသု သမာနဿ သော ဟောတိ ဝါ။ သပက္ခော သမာနပက္ခော၊ သဇောတိ သမာနဇောတိ၊ ပက္ခာဒီသူတိ ကိံ? သမာနသီလော၊ ပက္ခ၊ ဇောတိ၊ ဇနပဒ၊ ရတ္တိ၊ ပတ္တိနီ၊ ပတ္တီ၊ နာဘိ၊ ဗန္ဓု ဗြဟ္မစာရီ၊ နာမ၊ ဂေါတ္တ၊ ရူပ၊ ဌာန၊ ဝဏ္ဏ၊ ဝယော၊ ဝစန၊ ဓမ္မ၊ ဇာတိယ၊ ဃစ္စ။
ဥဒရေ ဣယေ ပရေ ပရတော သမာနဿ သော ဝါ ဟောတိ။ သောဒရိယော၊ သမာနောဒရိယော၊ ဣယေတိ ကိံ? သမာနောဒရတာ။
ဧတေသု သမာနဿ သော ဟောတိ။ သရီ၊ သရိက္ခော၊ သရိသော။
ရီရိက္ခကေသု သဗ္ဗာဒီနမာ ဟောတိ။ ယာဒီ၊ ယာဒိက္ခော၊ ယာဒိသော။
ရီရိက္ခကေသု ¶ န္တသဒ္ဒ ကိံသဒ္ဒ ဣမသဒ္ဒါနံ ဋာကီဋီ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ဘဝါဒီ၊ ဘဝါဒိက္ခော၊ ဘဝါဒိသော၊ ကီဒီ၊ ကီဒိက္ခော၊ ကီဒိသော၊ ဤဒီ၊ ဤဒိက္ခော၊ ဤဒိသော။
ရီရိက္ခကေသု တုမှာမှာနံ တာမာ ဟောန္တေကသ္မိံ ယထာက္ကမံ။ တာဒီ၊ တာဒိက္ခော၊ တာဒိသော၊ မာဒီ၊ မာဒိက္ခော၊ မာဒိသော။ ဧကသ္မိန္တိ ကိံ? တုမှာဒီ၊ အမှာဒီ၊ တုမှာဒိက္ခော၊ အမှာဒိက္ခော၊ တုမှာဒိသော၊ အမှာဒိသော။
ရီရိက္ခကန္တတော အညသ္မိံ ဥတ္တရပဒေ တုမှာမှာနမေကသ္မိံ တံမံ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ၊ တန္ဒီပါ၊ မန္ဒီပါ၊ တံသရဏာ၊ မံသရဏာ၊ တယျောဂေါ၊ မယျောဂေါတိ ဗိန္ဒုလောပေါ။
ရီရိက္ခကေသွေတဿေဋ ဝါ ဟောတိ၊ ဧဒီ၊ ဧတာဒီ၊ ဧဒိက္ခော၊ ဧတာဒိက္ခော၊ ဧဒိသော၊ ဧတာဒိသော။
ဒွိဿ ဒု ဟောတိ ဝိဓာဒီသု၊ ဒုဝိဓော၊ ဒုပဋ္ဋံ ဧဝမာဒိ။
ဂုဏာဒီသု ဒွိဿ ဒိ ဟောတိ၊ ဒွိဂုဏံ၊ ဒိရတ္တိ၊ ဒိဂု ဧဝမာဒိ။
တီသု ¶ ဒွိဿ အဟောတိ။ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ၊ ဒွိတ္တိပတ္တပုရာ။
၉၄။ အာ သင်္ချာယာသတာဒေါ-နညတ္ထေ။
သင်္ချာယမုတ္တရပဒေ ဒွိဿ အာ ဟောတိ အသတာဒေါ အနညဓတ္ထ။ ဒွါဒသ၊ ဒွါဝီသတိ ဒွတ္တိံသ၊ သင်္ချာယန္တိ ကိံ? ဒိရတ္တံ၊ အသတာဒေါတိ ကိံ? ဒိသတံ၊ ဒိသဟဿံ။ အနညတ္ထေတိ ကိံ? ဒွိဒသာ။
သင်္ချာယမုတ္တရပဒေ တိဿ ဧ ဟောတိ အသတာဒေါ အနညတ္ထေ၊ တေရသ၊ တေဝီသ၊ တေတ္တိံသ၊ သင်္ချာယံတွေဝ? တိရတ္တံ၊ အသတာဒေါတွေဝ? တိသတံ၊ အနညတ္ထေတွေဝ? တိစတုကာ။
တိဿေ ဝါ ဟောတိ စတ္တာလီသာဒေါ၊ တေစတ္တာလာသံ တိစတ္တာလီသံ၊ တေပညာသံ တိပညာသံ၊ တေသဋ္ဌိ တိသဋ္ဌိ၊ တေသတ္တတိ တိသတ္တတိ၊ တေအသီတိ တိယာသီတိ၊ တေနဝုတိ တိနဝုတိ၊ အသတာဒေါတွေဝ? တိသတံ။
အသတာဒေါ-နညတ္ထေ စတ္တာလီသာဒေါ ဒွိဿေ ဝါ ဟောတိ အာ စ။ ဒွေစတ္တာလီသံ၊ ဒွါစတ္တာလီသံ ဒွိစတ္တာလီသံ၊ ဒွေပညာသံ၊ ဒွါပညာသံ ဒွိပညာသံ ဣစ္စာဒိ။
ဒွိဿ ¶ ဗာ ဝါ ဟောတိ အစတ္တာလီသာဒေါ-နညတ္ထေ။ ဗာရသ ဒွါဒသ၊ ဗာဝီသတိ ဒွါဝီသတိ၊ ဗတ္တိံသ ဒွတ္တိံသ၊ အစတ္တာလီသာဒေါတိ ကိံ? ဒွိစတ္တာလီသံ။
၉၉။ ဝီသတိဒသေသု ပဉ္စဿ ပဏ္ဏပန္နာ။
ဝီသတိဒသေသု ပရေသု ပဉ္စဿ ပဏ္ဏပန္နာ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ။ ပဏ္ဏဝီသတိ ပဉ္စဝီသတိ၊ ပန္နရသွ ပဉ္စဒသ။
စတုဿ စုစော ဟောန္တိ ဝါ ဒသသဒ္ဒေ ပရေ။ စုဒ္ဒသ၊ စောဒ္ဒသ၊ စတုဒ္ဒသ။
ဆဿ သောဣစ္စယမာဒေသော ဟောတိ ဒသသဒ္ဒေ ပရေ။ သောဠသ။
ဧကအဋ္ဌာနံ အာ ဟောတိ ဒသေ ပရေ။ ဧကာဒသ၊ အဋ္ဌာရသ။
သင်္ချာတော ပရဿ ဒသဿ ရ ဟောတိ ဝိဘာသာ။ ဧကာရသ ဧကာဒသ၊ ဗာရသ ဒွါဒသ၊ ပန္နရသ ပဉ္စဒသ၊ သတ္တရသ သတ္တဒသ၊ အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌာဒသ၊ ပန္နဗာဒေသေသု နိစ္စံ၊ ဣဓ န ဟောတိ စတုဒ္ဒသ။
ဆတီဟိ ¶ ပရဿ ဒသဿ ဠော ဟောတိ ရော စ၊ သောဠသ သောရသ၊ တေဠသ တေရသ။
၁၀၅။ စတုတ္ထ တတိယာန မဍ္ဎုဍ္ဎတိယာ။
အဍ္ဎာ ပရေသံ စတုတ္ထတတိယာနံ ဥဍ္ဎတိယာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ အဍ္ဎေန စတုတ္ထော အဍ္ဎုဍ္ဎော၊ အဍ္ဎေန တတိယော အဍ္ဎတိယော၊ ကထံ အဍ္ဎတေယျောတိ? သကတ္ထေ ဏျေ ဥတ္တရပဒဝုဍ္ဎိ။
အဍ္ဎာ ပရဿ ဒုတိယဿ သဟ အဍ္ဎသဒ္ဒေန ဒိယဍ္ဎဒိဝဍ္ဎာ ဟောန္တိ။ အဍ္ဎေန ဒုတိယော ဒိယဍ္ဎော၊ ဒိဝဍ္ဎော ဝါ။
ကုဿုတ္တရပဒတ္ထေ ဝတ္တမာနဿ သရာဒေါ ဥတ္တရပဒေ ကဒါဒေသော ဟောတိ။ ကဒန္နံ၊ ကဒသနံ၊ သရေတိ ကိံ? ကုပုတ္တော၊ ဥတ္တရတ္ထေတိ ကိံ? ကုဩဍ္ဎော ရာဇာ။
အပ္ပတ္ထေ ဝတ္တမာနဿ ကုဿ ကာ ဟောတိ ဥတ္တရပဒတ္ထေ၊ အပ္ပကံ လဝဏံ ကာလဝဏံ။
ကုဿ ပုရိသေ ကာ ဟောတိ ဝါ။ ကာပုရိသော ကုပုရိသော၊ အယမပ္ပတ္တဝိဘာသာ၊ အပ္ပတ္ထေ တု ပုဗ္ဗေန နိစ္စံ ဟောတိ ဤသံ ပုရိသော ကာပုရိသော။
၁၁၀။ ပုဗ္ဗာပရဇ္ဇသာယမဇ္ဈေဟာဟဿ ဏှော။
ပုဗ္ဗာဒီဟုတ္တရပဒဿ ¶ အဟဿ ဏှာဒေသော ဟောတိ၊ ပုဗ္ဗဏှော၊ အပရဏှော၊ အဇ္ဇဏှော၊ သာယဏှော၊ မဇ္ဈဏှော (ပဏှော)။
ဣတိ မောဂ္ဂလ္လာနေ ဗျာကရဏေ ဝုတ္တိယံ
သမာသကဏ္ဍော တတိယော။