📜
၄။ စတုတ္ထော ကဏ္ဍော (ဏာဒိ)
ဆဋ္ဌိယန္တာ နာမသ္မာ ဝါ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ အပစ္စေ-ဘိဓေယျေ၊ ဏကာရော ဝုဒ္ဓျတ္ထော၊ ဧဝမညတ္တာပိ၊ ဝသိဋ္ဌဿာပစ္စံ ဝါသိဋ္ဌော၊ ဝါသိဋ္ဌီ ဝါ၊ ဩပဂဝေါ၊ ဩပဂဝီ ဝါ၊ ဝေတိ ဝါကျသမာသဝိကပ္ပနတ္ထံ၊ တဿာဓိကာရော သကတ္ထာဝဓိ။
ဝစ္ဆာဒီဟိ အပစ္စပ္ပစ္စယန္တေဟိ ဂေါတ္တာဒီဟိ စ သဒ္ဒေဟိ ဏာနဏာယနပ္ပစ္စယာ ဝါ ဟောန္တိ အပစ္စေ၊ ဝစ္ဆာနော ဝစ္ဆာယနော၊ ကစ္စာနော ကစ္စာယနော၊ ယာဂမေ ကာတိယာနော၊ မောဂ္ဂလ္လာနော မောဂ္ဂလ္လာယနော၊ သာကဋာနော သာကဋာယနော၊ ကဏှာနော ကဏှာယနော ဣစ္စာဒိ။
ကတ္တိကာဒီဟိ ဝိဓဝါဒီဟိ စ ဏေယျဏေရာ ဝါ ယထာက္ကမံ ဟောန္တိ အပစ္စေ၊ ကတ္တိကေယျော၊ ဝေနတေယျော၊ ဘာဂိနေယျော ဣစ္စာဒိ ¶ ၊ ဝေဓဝေရော၊ ဗန္ဓကေရော၊ နာလိကေရော၊ သာမဏေရော ဣစ္စာဒိ။
ဒိတိပ္ပဘုတိဟိ ဏျော ဝါ ဟောတိ အပစ္စေ၊ ဒေစ္စော၊ အာဒိစ္စော၊ ကောဏ္ဍညော၊ ဂဂ္ဂျော၊ ဘာတဗ္ဗော ဣစ္စာဒိ။
အကာရန္တတော ဏိ ဝါ ဟောတိ အပစ္စေ၊ ဒက္ခိ၊ ဒတ္ထိ၊ ဒေါဏိ။ ဝါသဝိ၊ ဝါရုဏိ ဣစ္စာဒိ။
ရာဇသဒ္ဒတော ညော ဝါ ဟောတိ အပစ္စေ ဇာတိယံ ဂမျမာနာယံ၊ ရာဇညော၊ ဇာတိယန္တိ ကိံ? ရာဇာပစ္စံ။
ခတ္တသဒ္ဒါ ယဣယာ ဟောန္တိ အပစ္စေ ဇာတိယံ၊ ခတျော၊ ခတ္တိယော၊ ဇာတိယံတွေဝ? ခတ္တိ။
မနုသဒ္ဒတော ဇာတိယံ ဿသဏ ဟောန္တိ အပစ္စေ၊ မနုဿော၊ မာနုသော၊ ဣတ္ထိယံ မနုဿာ၊ မာနုသီ၊ ဇာတိယံတွေဝ? မာနဝေါ။
၉။ ဇနပဒနာမသ္မာ ခတ္တိယာ ရညေ စ ဏော။
ဇနပဒဿ ယံ နာမံ၊ တန္နာမသ္မာ ခတ္တိယာ အပစ္စေ ရညေ စ ဏော ဟောတိ၊ ပဉ္စာလော၊ ကောသလော၊ မာဂဓော၊ ဩက္ကာကော၊ ဇနပဒနာမသ္မာတိ ¶ ကိံ? ဒါသရထိ၊ ခတ္တိယာတိ ကိံ? ပဉ္စာလဿ ဗြာဟ္မဏဿ အပစ္စံ ပဉ္စာလိ။
ကုရုသိဝီဟိ အပစ္စေ ရညေ စ ဏျော ဟောတိ။ ကောရဗျော၊ သေဗျော။
ရာဂဝါစိတတိယန္တတော ရတ္တမိစ္ဆေတသ္မိံ အတ္ထေ ဏော ဟောတိ၊ ကသာဝေန ရတ္တံ ကာသာဝံ၊ ကောသုမ္ဘံ၊ ယာလိဒ္ဒံ၊ ရာဂါတိ ကိံ? ဒေဝဒတ္တေန ရတ္တံ ဝတ္ထံ၊ ဣဓ ကသ္မာ န ဟောတိ? ‘နီလံ ပီတ’န္တိ၊ ဂုဏဝစနတ္တာ ဝိနာပိ ဏေန ဏတ္ထဿာဘိဓာနတော။
၁၂။ နက္ခတ္တေနိန္ဒုယုတ္တေန ကာလေ။
တတိယန္တတော နက္ခတ္တာ တေန လက္ခိတေ ကာလေ ဏော ဟောတိ၊ တဉ္စေ နက္ခတ္တမိန္ဒုယုတ္တံ ဟောတိ၊ ဖုဿီ ရတ္တိ၊ ဖုဿံ အဟံ၊ နက္ခတ္တေနေတိ ကိံ? ဂုရုနာ လက္ခိတာ ရတ္တိ။ ဣန္ဒုယုတ္တေနေတိ ကိံ? ကတ္ထိကာယ လက္ခိတော မုဟုတ္တော၊ ကာလေတိ ကိံ? ဖုဿေန လက္ခိတာ အတ္ထသိဒ္ဓိ၊ အဇ္ဇကတ္တိကာတိ ကတ္တိကာယုတ္တေ စန္ဒေ ကတ္တိကာသဒ္ဒေါ ဝတ္တတေ။
သေတိ ပဌမန္တာ အဿာတိ ဆဋ္ဌျတ္ထေ ဏော ဘဝတိ၊ ယံ ပဌမန္တံ၊ သာ စေ ဒေဝတာ ပုဏ္ဏမာသီဝါ၊ သုဂတော ဒေဝတာ အဿာဘိ ¶ သောဂတော၊ မာဟိန္ဒော၊ ယာမော၊ ဝါရုဏော၊ ဖုဿီ ပုဏ္ဏမာသီ အဿ သမ္ဗန္ဓိနီတိ ဖုဿော၊ မာသော၊ မာယော၊ ဖဂ္ဂုနော၊ စိတ္တော၊ ဝေသာခေါ။ ဇေဋ္ဌမူလော၊ အာသဠှော၊ သာဝဏော၊ ပေါဋ္ဌပါဒေါ၊ အဿယုဇော၊ ကတ္တိကော၊ မာဂသိရော၊ ပုဏ္ဏမာသီတိ ကိံ? ဖုဿီ ပဉ္စမီ အဿ၊ ပုဏ္ဏမာသီ စ ဘတကမာသသမ္ဗန္ဓိနီ န ဟောတိ… ပုဏ္ဏော မာ အဿန္တိ နိဗ္ဗစနာ၊ အတော ဧဝ နိပါတနာ ဏော သာဂမော စ၊ မာသသုတိယာဝ န ပဉ္စဒသ ရတ္တာဒေါ ဝိဓိ။
ဒုတိယန္တတော တမဓီတေ တံ ဇာနာတီတိ ဧတေသွတ္ထေသု ဏော ဟောတိ ဏော ဏိကော စ၊ ဗျာကရဏမဓီတေ ဇာနာတိ ဝါ ဝေယျာကရဏော၊ ဆန္ဒသော၊ ကမကော၊ ပဒကော၊ ဝေနယိကော၊ သုတ္တန္တိကော၊ ဒွိတဂ္ဂဟဏံ ပုထဂေဝ ဝိဓာနတ္ထံ ဇာနနဿ စ အဇ္ဈေနဝိသယဘာဝဒဿနတ္ထံ ပသိဒ္ဓူပသင်္ဂဟတ္ထံ စ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဝိသယေ ဒေသရူပေ ဏော ဟောတိ၊ ဝသာတီနံ ဝိသယော ဒေသော ဝါသာတော၊ ဒေသေတိ ကိံ? စက္ခုဿ ဝိသယော ရူပံ၊ ဒေဝဒတ္တဿ ဝိသယော-နုဝါကော။
ဆဋ္ဌိယန္တာ နိဝါသေ ဒေသေ တန္နာမေ ဏော ဟောတိ၊ သိဝီနံ နိဝါသော ဒေသော သေဗျော၊ ဝါသာတော။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ¶ အဒူရဘဝေ ဒေသေ တန္နာမေ ဏော ဟောတိ၊ ဝိဒိသာယ အဒူရဘဝံ ဝေဒိသံ။
တတိယန္တာ နိဗ္ဗတ္တေ ဒေသေ တန္နာမေ ဏော ဟောတိ၊ ကုသမ္ဗေန နိဗ္ဗတ္တာ ကောသမ္ဘီ နဂရီ၊ ကာကန္ဒီ၊ မာကန္ဒီ၊ သဟဿေန နိဗ္ဗတ္တာ သာဟဿီ ပရီခါ၊ ဟောတုမှိ ကတ္တရိ ကရဏေ စ ယထာယောဂံ တတိယာ။
တန္တိ ပဌမန္တာ ဣဓာတိ သတ္တမျတ္ထေ ဒေသေ တန္နာမေ ဏော ဟောတိ၊ ယန္တံ ပဌမန္တမတ္ထိ စေ၊ ဥဒုမ္ဗရာ အသ္မိံ ဒေသေ သန္တီတိ ဩဒုမ္ဗရော၊ ဗာဒရော၊ ဗဗ္ဗဇော။
သတ္တမျန္တာ ဘဝတ္ထေ ဏော ဟောတိ၊ ဥဒကေ ဘဝေါ ဩဒကော၊ ဩရသော၊ ဇာနပဒေါ၊ မာဂဓော၊ ကာပိလဝတ္ထဝေါ၊ ကောသမ္ဗော။
ဘဝတ္ထေ အဇ္ဇာဒီဟိ တနော ဟောတိ၊ အဇ္ဇ ဘဝေါ အဇ္ဇတနော၊ သွာတနော၊ ဟိယျတ္တနော။
ပုရာဣစ္စသ္မာ ဘဝတ္ထေ ဏော ဟောတိ တနော စ၊ ပုရာဏော၊ ပုရာတနော။
အမာသဒ္ဒတော ¶ အစ္စော ဟောတိ ဘဝတ္ထေ၊ အမစ္စော။
မဇ္ဈာဒီဟိ သတ္တမျန္တေဟိ ဘဝတ္တေ ဣမော ဟောတိ၊ မဇ္ဈိမော၊ အန္တိမော။ မဇ္ဈ၊ အန္တ၊ ဟေဋ္ဌာ၊ ဥပရိ၊ ဩရ၊ ပါရ၊ ပစ္ဆာ၊ အဗ္ဘန္တရ၊ ပစ္စန္တ (ပုရတ္ထာ၊ ဗာဟိရ)။
သတ္တမျန္တာ ဧတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဘဝတ္ထေ၊ ကဏ-ကုသိနာ ရာယံ ဘဝေါ ကောသိနာရကော၊ မာဂဓကော၊ အာရညကော ဝိဟာရော။ ဏေယျ-ဂင်္ဂေယျော၊ ပဗ္ဗတေယျော၊ ဝါနေယျော။ ဏေယျက-ကောလေယျကော၊ ဗာရာဏသေယျကော၊ စမ္ပေယျကော၊ မိထိလေယျကောတိ ဧယျကော။ ယ-ဂမ္မော၊ ဒိဗ္ဗော။ ဣယဂါမိယော၊ ဥဒရိ-ယော၊ ဒိဝိယော၊ ပဉ္စာလိယော၊ ဗောဓိပက္ခိယော၊ လောကိယော။
သတ္တမျန္တာ ဘဝတ္ထေ ဏိကော ဟောတိ၊ သာရဒိကော ဒိဝသော၊ သာရဒိကာ ရတ္တိ။
၂၇။ တမဿ သိပ္ပံ သီလံ ပဏျံ ပဟရဏံ ပယောဇနံ။
ပဌမန္တာ သိပ္ပာဒိဝါစကာ အဿေတိဆဋ္ဌိယတ္ထေဏိကော ဟောတိ၊ ဝီဏာဝါဒနံ သိပ္ပမဿ ဝေဏိကော၊ မောဒင်္ဂိကော၊ ဝံသိကော၊ ပံသုကူ- လဓာရဏံ ¶ သီလမဿ ပံသုကူလိကော၊ တေစီဝရိကေဝ၊ ဂန္ဓောပဏျမဿ ဂန္ဓိကော၊ တေလိကော၊ ဂေါဠိကော၊ စာပေါ ပဟရဏမဿ စာပိကော၊ တောမရိကော၊ မုဂ္ဂရိကော၊ ဥပဓိပ္ပယောဇနမဿ ဩပဓိကံ၊ သာတိကံ၊ သာဟဿိကံ။
၂၈။ တံ ဟန္တရဟတိ ဂစ္ဆတုဉ္ဆတိ စရတိ။
ဒုတိယန္တာ ဟန္တီတိ ဧဝမာဒီသွတ္ထေသု ဏီကော ဟောတိ။ ပက္ခီဟိပက္ခိနော ဟန္တီတိ ပက္ခိကော၊ သာကုနိကော၊ မာယူရိကော။ မစ္ဆေဟိ-မစ္ဆိကော၊ မေနိကော။ မိဂေဟိ-မာဂဝိကော ဟာရိဏိကော၊ ‘သူကရိကော’တိ ဣကော။ သတမရဟတီတိ သာတိကံ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကော၊ ဧဟိပဿဝိဓိံ အရဟတီတိ ဧဟိပဿိကော၊ သာဟဿိကော၊ ‘သဟဿိယော’တိ ဣယော။ ပရဒါရံ ဂစ္ဆတီတိ ပါရဒါရိကော၊ မဂ္ဂိကော၊ ပညာသယောဇနိကော။ ဗဒရေ ဥဉ္ဆတီတိ ဗာဒရိကော၊ သာမာကိကော။ ဓမ္မံ စရတီတိ ဓမ္မိကော၊ အဓမ္မိကော။
၂၉။ တေန ကတံ ကီတံ ဗဒ္ဓမဘိသင်္ခတံ သံသဋ္ဌံ ဟတံ ဟန္တိ ဇိတံ ဇယတိ ဒိဗ္ဗတိ ခဏတိ တရတိ စရတိ ဝဟတိ ဇီဝတိ။
တတိယန္တာ ကတာဒိသွတ္ထေသု ဏိကော ဟောတိ။ ကာယေန ကတံ ကာယိကံ၊ ဝါစသိကံ၊ မာနသိကံ၊ ဝါတေန ကတော အာဗာဓော ဝါတိကော။ သတေန ကီတံ သာတိကံ၊ သာဟဿိကံ၊ မူလတောဝ၊ ဒေဝဒတေန ကီတန္တိ န ဟောတိ တဒတ္ထာပ္ပတီတိယာ။ ဝရတ္တာယ ဗဒ္ဓါ ဝါရတ္တိကော၊ အာယသိကော၊ ပါသိကော။ ဃတေန အဘိသင်္ခတံ သံသဋ္ဌံ ဝါ ဃာတိကံ၊ ဂေါဠိကံ၊ ဒါဓိကံ၊ မာရိစိကံ။ ဇာလေန ဟတော ဟန္တီတိ ဝါ ဇာလိကော၊ ဗာလီသိကော။ အက္ခေဟိ ဇိတမက္ခိကံ၊ သာလာကိကံ။ အက္ခေဟိ ဇယတိ ဒိဗ္ဗတီတိ ဝါ အက္ခိကော။ ခဏိတ္တိယာ ¶ ခဏတီတိ ခါဏိတ္တိကော၊ ကုဒ္ဒါလိကော၊ ဒေဝဒတ္တေန ဇိတံ၊ အင်္ဂုလျာ ခဏတီတိ န ဟောတိ တဒတ္ထာနဝဂမာ။ ဥဠုမ္ပေန တရတီတိ ဩဠုမ္ပိကော၊ ‘ဥဠုမ္ပိကော’တိ ဣကော ဂေါပုစ္ဆိကော၊ နာဝိကော။ သကဋေန စရတီတိ သာကဋိကော၊ ‘ရထိကော၊ ပရပ္ပိကော’တိ ဣကော။ ခန္ဓေန ဝဟတီတိ ခန္ဓိကော၊ အံသိကော၊ ‘သီသိကော’တိ ဣကော။ ဝေတနေန ဇီဝတီတိ ဝေတနိကော၊ ‘ဘတိကော၊ ကယိကော၊ ဝိက္ကယိကော၊ ကယဝိက္ကယိကော’တိ ဣကော။
စတုတ္ထိယန္တာ သံဝတ္တတီတိ အသ္မိံ အတ္ထေ ဏိကော ဟောတိ၊ ပုနဗ္ဘဝါယ သံဝတ္တတီတိ ပေါနောဘဝိကော၊ ဣတ္ထိယံ ပေါနော ဘဝိကာ၊ လောကာယ သံဝတ္တတီတိ လောကိကော သုဋ္ဌု အဂ္ဂေါတိ သဂ္ဂေါ၊ သဂ္ဂါယ သံဝတ္တတီတိ သောဝဂ္ဂိကော၊ သဿောဝက တဒမိနာဒိပါဌာ၊ ဓနာယ သံဝတ္တတီတိ ဓညံ၊ ယော။
ပဉ္စမျန္တာ သမ္ဘူတမာဂတန္တိ ဧတေသွတ္ထေသု ဏိကော ဟောတိ၊ မာတိကော သမ္ဘူတမာဂတံ ဝါ မတ္တိကံ၊ ပေတ္တိကံ၊ ဏျရိယဏ -ယာပိ ဒိဿန္တိ၊ သုရဘိတော သမ္ဘူတံ သောရဘျံ၊ ထနတော သမ္ဘူတံ ထညံ၊ ပိတိတော သမ္ဘူတော ပေတ္တိယော၊ မာတိယော၊ မတ္တိယော၊ မစ္စော ဝါ။
၃၂။ တတ္ထ ဝသတိ ဝိဒိတော ဘတ္တော နိယုတ္တော။
သတ္တမျန္တာ တတ္ထ ဝသတီတွေဝမာဒီသွတ္ထေသု ဏိကော ဟောတိ။ ရုက္ခမူလေ ဝသတီတိ ရုက္ခမူလိကော၊ အာရညိကော၊ သောသာနိကော။ လောကေ ဝိဒိတော လောကိကော။ စတုမဟာရာဇေသု ဘတ္တာ စာတုမ္မဟာရာဇိကာ ¶ ။ ဒွါရေ နိယုတ္တော ဒေါဝါရိကော ဒဿောက တဒမိနာဒိပါဌာ၊ ဘဏ္ဍာဂါရိကော၊ ဣကော-နဝကမ္မိကော၊ ကိယောဇာတိကိယော၊ အန္ဓကိယော။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဣဒမိစ္စသ္မိံ အတ္ထေ ဏိကော ဟောတိ၊ သင်္ဃဿ ဣဒံ သင်္ဃိကံ၊ ပုဂ္ဂလိကံ၊ သကျပုတ္တိကော၊ နာတိပုတ္တိကော၊ ဇေနဒတ္တိကော၊ ကိယေ-သကိယော၊ ပရကိယော၊ နိယေ-အတ္တနိယံ၊ ကေ- သကော ရာဇကံ ဘဏ္ဍံ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဣဒမိစ္စသ္မိံ အတ္ထေ ဏော ဟောတိ၊ ကစ္စာယနဿ ဣဒံ ကစ္စာယနံ ဗျာကရဏံ၊ သောဂတံ သာသနံ၊ မာဟိသံ မံသာဒိ။
ဂဝါဒီဟိ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ ဣဒမိစ္စသ္မိံ အတ္ထေ ယော ဟောတိ၊ ဂုန္နံ ဣဒံ ဂဗျံ မံသာဒိ၊ ကဗျံ၊ ဒဗ္ဗံ။
ပိတုသဒ္ဒါ တဿ ဘာတရိ ရေယျဏ ဟောတိ၊ ပိတု ဘာတာ ပေတ္တေယျော။
မာတိတော ပိတိတော စ တေသံ ဘဂိနိယံ ဆော ဟောတိ၊ မာတု ဘဂိနီ မာတုစ္ဆာ၊ ပိတု ဘဂိနီ ပိတုစ္ဆာ၊ ကထံ ‘မာတုလော’တိ ‘‘မာတုလာဒိတွာနီ’’တိ နိပါတနာ။
မာတာပိတူဟိ ¶ တေသံ မာတာပိတူသု အာမဟော ဟောတိ၊ မာတု မာတာ မာတာမဟီ၊ မာတု ပိတာ မာတာမဟော၊ ပိတု မာတာ ပိတာမဟီ၊ ပိတု ပိတာ ပိတာမဟော၊ န ယထာသင်္ချံ၊ ပစ္စေကာဘိ သမ္ဗန္ဓာ။
မာတာပိတူဟိ ဟိတေ ရေယျဏ ဟောတိ၊ မတ္တေယျော၊ ပေတ္တေယျော။
၄၀။ နိန္ဒာညာတပ္ပပဋိဘာဂရဿဒယာသညာသု ကော။
နိန္ဒာဒီသွတ္ထေယု နာမသ္မာ ကော ဟောတိ၊ နိန္ဒာယံ-မုဏ္ဍကော၊ သမဏကော။ အညာတေ-ကဿာယံ အဿောတိ အဿကော၊ ပယောဂသာမတ္ထိယာ သမ္ဗန္ဓိဝိသေသာနဝဂမောဝဂမျတေ။ အပ္ပတ္ထေတေလကံ၊ ဃတကံ။ ပဋိဘာဂတ္ထေ-ဟတ္ထီ ဝိယ ဟတ္ထိကော၊ အဿကော၊ ဗလီဗဒ္ဒကော။ ရဿေ-မာနုသကော၊ ရုက္ခကော၊ ပိလက္ခကော။ ဒယာယံ-ပုတ္တကော၊ ဝစ္ဆကော။ သညာယံ-မောရော ဝိယ မောရကော။
ပဌမန္တာ အဿေတိ အသ္မိံ အတ္ထေ ဏိကော ဟောတိ ကော စ တဉ္စေ ပဌမန္တံ ပရိမာဏံ ဘဝတိ၊ ပရိမီယတေ နေနေတိ ပရိမာဏံ၊ ဒေါဏော ပရိမာဏမဿ ဒေါဏိကော ဝီဟိ၊ ခါရသတိကော၊ ခါရသဟဿိကော အာသီတိကော ဝယော၊ ဥပဍ္ဎကာယိကံ ဗိမ္ဗောဟနံ၊ ပဉ္စကံ၊ ဆက္ကံ။
ယာဒီဟိ ¶ ပဌမန္တေဟီ အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ တ္တကော ဟောတိ၊ တဉ္စေ ပဌမန္တံ ပရိမာဏံ ဘဝတိ၊ ယံ ပရိမာဏမဿ ယတ္တကံ၊ တတ္တကံ၊ ဧတ္တကံ၊ အာဝတကေ ယာဝတကော၊ တာဝတကော (ဧတာဝတကော)။
သဗ္ဗတော ပဌမန္တေဟိ ယာဒီဟိ စ အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ အာဝန္တု ဟောတိ၊ တဉ္စေ ပဌမန္တံ ပရိမာဏံ ဘဝတိ။ သဗ္ဗံ ပရိမာဏမဿ သဗ္ဗာဝန္တံ၊ ယာဝန္တံ၊ တာဝန္တံ၊ ဧတာဝန္တံ။
ကိမှာ ပဌမန္တာ အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ ရတိရီဝရီဝတကရိတ္တကာ ဟောန္တိ၊ တဉ္စေ ပဌမန္တံ ပရိမာဏံ ဘဝတိ၊ ကိံ သင်္ချာနံ ပရိမာဏမေသံ ကတိ ဧတေ၊ ကီဝ၊ ကီဝတကံ၊ ကိတ္တကံ။ ရီဝန္တော သဘာဝတော အသင်္ချော။
တာရကာဒီဟိ ပဌမန္တေဟိ အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ ဣတော ဟောတိ၊ တေ စေ သဉ္ဇာတာ ဟောန္တိ၊ တာရကာ သဉ္ဇာတာ အဿ တာရကိတံ ဂဂနံ၊ ပုပ္ဖိတော ရုက္ခော၊ ပလ္လဝိတာ လတာ။
ပဌမန္တာ မာနဝုတ္တိတော အဿေတိ အသ္မိံအတ္ထေ မတ္တော ဟောတိ၊ ပလံ ဥမ္မာနမဿ ပလမတ္တံ၊ ဟတ္ထော ပမာဏမဿ ဟတ္ထမတ္တံ ¶ သတံ မာနမဿ သတမတ္တံ၊ ဒေါဏော ပရိမာဏမဿ ဒေါဏမတ္တံ၊ အဘေဒေါပစာရာ ဒေါဏောတိပိ ဟောတိ။
ဥဒ္ဓမာနဝုတ္တိဟော အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ တဂ္ဃော ဟောတိ မတ္တော စ၊ ဇဏ္ဏုတဂ္ဃံ၊ ဇဏ္ဏုမတ္တံ။
ပုရိသာ ပဌမန္တာ ဥဒ္ဓမာနဝုတ္တိတော ဏော ဟောတိ မတ္တာဒယော စ၊ ပေါရိသံ၊ ပုရိသမတ္တံ၊ ပုရိသတဂ္ဃံ။
ဥဘဒွိတီဟိ အဝယဝဝုတ္တီတိ ပဌမန္တေဟိ အဿေတိ ဆဋ္ဌိယတ္ထေ အယော ဟောတိ။ ဥဘော အံသာ အဿ ဥဘယံ၊ ဒွယံ၊ တယံ။
၅၀။ သင်္ချာယ သစ္စုတီသာသဒသန္တာယာဓိကာသ္မိံ သဝသဟဿေ ဍော။
သတျန္တာယ ဥတျန္တာယ ဤသန္တာယ အာသန္တာယ ဒသန္တာယ စ သင်္ချာယ ပဌမန္တာယ အသ္မိန္တိ သတ္တမျတ္ထေ ဍော ဟောတိ၊ သာ စေ သင်္ချာ အဓိကာ ဟောတိ၊ ယဒသ္မိန္တိ တဉ္စေ သတံ သဟဿံ သတသဟဿံ ဝါ ဟောတိ၊ ဝီသတိ အဓိကာ အသ္မိံ သတေတိ ဝီသံ သတံ၊ ဧကဝီသံ သတံ၊ သဟဿံ၊ သတသဟဿံ ဝါ၊ တိံသံ သတံ၊ ဧကတိံသံ သတံ။ ဥတျန္တာယ-နဝုတံ သတံ သဟဿံ သတသဟဿံ ဝါ။ ဤသန္တာယ စတ္တာလီသံ သတံ၊ သဟဿံ၊ သတသဟဿံ ဝါ။ အာသန္တာယ ¶ ပညာသံ သတံ၊ သဟဿံ၊ သတသဟဿံ ဝါ။ ဒသန္တာယဧကာဒသံ သတံ၊ သဟဿံ၊ သတသဟဿံ ဝါ။ သစ္စုတီသာသဒသန္တာယာတိ ကိံ? ဆာဓိကာ အသ္မိံသတေ။ အဓိကေတိ ကိံ? ပဉ္စဒသဟီနာ အသ္မိံသတေ၊ အသ္မိန္တိ ကိံ? ဝီသတျဓိကာ ဧတသ္မာ သတာ၊ သတသဟဿေတိ ကိံ? ဧကာဒသ အဓိကာ အဿံ ဝီသတိယံ။
ဆဋ္ဌိယန္ထာယေကာဒသာဒိကာယ သင်္ချာယ ဍော ဟောတိ (တဿ) ပူရဏတ္ထေ ဝိဘာသာ၊ သာ သင်္ချာ ပူရီယတေ ယေန တံ ပူရဏံ၊ ဧကာဒသန္နံ ပူရဏော ဧကာဒသော။ ဧကာဒသမော၊ ဝီသော၊ ဝီသတိမော၊ တိံသော၊ တိံသတိမော၊ စတ္တာလီသော၊ ပညာသော။
ဆဋ္ဌိယန္တာယ ပဉ္စာဒိကာယ သင်္ချာယ ကတိသ္မာ စ မော ဟောတိ (တဿ) ပူရဏတ္ထေ၊ ပဉ္စမော၊ သတ္တမော၊ အဋ္ဌမော၊ ကတိမော၊ ကတိမီ။
၅၃။ သတာဒီနမိစ။ သတာဒိကာယ သင်္ချာယ ဆဋ္ဌိယန္တာယ (တဿ) ပူရဏတ္ထေ မောဟောတိ သတာဒီနမိစာန္တာဒေသော၊ သတိမော၊ သဟဿိမော။
ဆသဒ္ဒါ ဋ္ဌဋ္ဌမာ ဟောန္တိ တဿ ပူရဏတ္ထေ၊ ဆဋ္ဌော၊ ဆဋ္ဌမော၊ ဣတ္ထိယံ ဆဋ္ဌီ၊ ဆဋ္ဌမီ၊ ကထံ ‘ဒုတိယံ စတုတ္ထ’န္တိ? ‘‘ဒုတိယဿ၊ စတုတ္ထ တတိယာန’’န္တိ နိပါတနာ။
ဧကသ္မာ ¶ အသဟာယတ္ထေ ကအာကီ ဟောန္တိ ဝါ၊ ဧကကော၊ ဧကာကီ၊ ဧကော။
ဝစ္ဆာဒီနံ သဘာဝဿ တနုတ္တေ ဂမျမာနေ တရော ဟောတိ၊ သုသုတ္တဿ တနုတ္တေ ဝစ္ဆတရော၊ ဣတ္ထိယံ ဝစ္ဆတရီ၊ ယောဗ္ဗနဿ တနုတ္တေ ဩက္ခတရော၊ အဿဘာဝဿ တနုတ္တေ အဿတရော၊ သာမတ္ထိယဿ တနုတ္တေ ဥသဘတရော။
၅၇။ ကိမှာ နိဒ္ဓါရဏေ ရတရ ရတမာ။ ကိံသဒ္ဒါ နိဒ္ဓါရဏေ ရတရ ရတမာ ဟောန္တိ၊ ကတရော ဘဝတံ ဒေဝဒတ္တော၊ ကတရော ဘဝတံ ကဌော၊ ကတမော ဘဝတံ ဒေဝဒတ္တော၊ ကတမော ဘဝတံ ကဌော၊ ဘာရဒွါဇာနံ ကတမောသိ ဗြဟ္မေ။
တတိယန္တာ ဒတ္တေ-ဘိဓေယျေ လဣယာ ဟောန္တိ၊ ဒေဝေန ဒတ္တော ဒေဝလော၊ ဒေဝိယော၊ ဗြဟ္မလော၊ ဗြဟ္မိယော၊ သိဝါ သီဝလော၊ သီဝိယော၊ သိဿ ဒီဃော။
၅၉။ တဿ ဘာဝကမ္မေသု တ္တတာတ္တနဏျဏေယျဏိယဏိယာ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဘာဝေ ကမ္မေ စ တ္တာဒယော ဟောန္တိ ဗဟုလံ၊ န စ သဗ္ဗေ သဗ္ဗတော ဟောန္တိ အညတြ တ္တတာဟိ၊ ဘဝန္တိ ဧတသ္မာ ဗုဒ္ဓိသဒ္ဒါဘိ ဘာဝေါ သဒ္ဒဿ ပဝတ္တိနိမိတ္တံ၊ နီလဿ ပဋဿ ဘာဝေါ နီလတ္တံ ¶ နီလတာဘိ ဂုဏော ဘာဝေါ၊ နီလဿ ဂုဏဿ ဘာဝေါ နီလတ္တံ နီလတာဘိ နီလဂုဏဇာတိ၊ ဂေါတ္တံ ဂေါတာတိ ဂေါဇာတိ၊ ပါစကတ္တံ၊ ဒဏ္ဍိတ္တံ၊ ဝိသာဏိတ္တံ၊ ရာဇပုရိသတ္တန္တိ ကြိယာဒိသမ္ဗန္ဓိတ္တံ၊ ဒေဝဒတ္တတ္တံ၊ စန္ဒတ္တံ၊ သူရိယတ္တန္တိ တဒဝတ္ထာဝိသေသသာမညံ၊ အာကာသတ္တံ၊ အဘာဝတ္တန္တိ ဥပစရိတဘေဒသာမညံ။ တ္တန-ပုထုဇ္ဇနတ္တနံ၊ ဝေဒနတ္တနံ၊ ဇာယတ္တနံ၊ ဇာရတ္တနံ။ ဏျ-အာလသျံ၊ ဗြဟ္မညံ၊ စာပလျံ၊ နေပုညံ၊ ပေသုညံ၊ ရဇ္ဇံ၊ အာဓိပစ္စံ၊ ဒါယဇ္ဇံ၊ ဝေသမ္မံ ‘ဝေသမ’န္တိ၊ ကေစိ၊ သချံ၊ ဝါဏိဇ္ဇံ။ ဏေယျ-သောစေယျံ၊ အာဓိပတေယျံ။ ဏဂါရဝံ၊ ပါဋဝံ၊ အဇ္ဇဝံ၊ မဒ္ဒဝံ။ ဣယ-အဓိပတိယံ၊ ပဏ္ဍိတိယံ၊ ဗဟုဿုတိယံ၊ နဂ္ဂိယံ၊ သူရိယံ။ ဏိယ-အာလသိယံ၊ ကာဠုသိယံ၊ မန္ဒိယံဒက္ခိယံ၊ ပေါရောဟိတိယံ၊ ဝေယျတ္တိယံ။ ကထံ ‘ရာမဏီယက’န္တိ? သကတ္ထေ ကန္တာ ဏေန သိဒ္ဓံ။ ကမ္မံ ကိရိယာ၊ တတ္ထ အလသဿ ကမ္မံ အလသတ္တံ’ အလသတာ၊ အလသတ္တနံ၊ အာလသျံ၊ အာလသိယံ ဝါ၊ ‘‘သကတ္ထေ’ (၄။၁၂၂) တိ သကတ္ထေပိ၊ ယထာဘုစ္စံ၊ ကာရုညံ၊ ပတ္တကလ္လံ၊ အာကာသာနဉ္စံ၊ ကာယပါဂုညတာ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဝဒ္ဓါ ဒါသာ စ ဗျော ဝါ ဟောတိ ဘာဝကမ္မေသု၊ ဝဒ္ဓဗျံ ဝဒ္ဓတာ၊ ဒါသဗျံ ဒါသတာ၊ ကထံ ‘ဝဒ္ဓဝ’န္တိ? ဏေ ဝါဂမော။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ယုဝသဒ္ဒါ ဘာဝကမ္မေသု နဏ ဝါ ဟောတိ တဿ ဗော စ၊ ယောဗ္ဗနံ၊ ဝါတွေဝ? ယုဝတ္တံ၊ ယုဝတာ။
အဏုအာဒီဟိ ¶ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ ဘာဝေ ဝါ ဣမော ဟောတိ၊ အဏိမာ၊ လဃိမာ၊ မဟိမာ၊ (ဂရိမာ)၊ ကသိမာ၊ ဝါတွေဝ? အဏုတ္တံ အဏုတာ။
ဘာဝဝါစကာ သဒ္ဒါ တေန နိဗ္ဗတ္တေ-ဘိဓေယျေ ဣမော ဟောတိ၊ ပါကေန နိဗ္ဗတ္တ ပါဏိမံ၊ သေကိမံ။
အတိသယေ ဝတ္တမာနတော ဟောန္တေတေ ပစ္စယာ၊ အတိသယေန ပါပေါ ပါပတရော၊ ပါပတမော၊ ပါပိဿိကော၊ ပါပိယော၊ ပါပိဋ္ဌော၊ ဣတ္ထိယံ ပါပတရာ။ အတိသယန္တာပိ အတိသယပ္ပစ္စယော၊ အတိသယေန ပါပိဋ္ဌော ပါပိဋ္ဌတရော။
ဒုတိယန္တာ လ္လပ္ပစ္စယော ဟောတိ နိဿိတတ္ထေ၊ ဝေဒံ နိဿိတံ ဝေဒလ္လံ၊ ဒုဋ္ဌု နိဿိတံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ။ ဣလ္လေ-သင်္ခါရိလ္လံ။
၆၆။ တဿ ဝိကာရာဝယဝေသု ဏ ဏိက ဏေယျမယာ။
ပကတိယာ ဥတ္တရမဝတ္ထန္တရံ ဝိကာရော၊ ဆဋ္ဌိယန္တာ နာမသ္မာ ဝိကာရေ-ဝယဝေ စ ဏာဒယော ဟောန္တိ ဗဟုလံ၊ ဏ-အာယသံ ဗန္ဓနံ၊ ဩဒုမ္ဗရံ၊ ပဏ္ဏံ၊ ဩဒုမ္ဗရံ ဘသ္မံ၊ ကာပေါတံ မံသံ၊ ကာပေါတံ သတ္ထိ။ ဏိက-ကပ္ပာသိကံ ဝတ္ထံ။ ဏေယျ-ဧဏေယျံ မံသံ၊ ဧဏေယျံ သတ္ထိ ¶ ။ ကောသေယျံ ဝတ္ထံ။ မယ-တိဏမယံ၊ ဒါရုမယံ၊ နဠမယံ၊ မတ္တိကာမယံ။ ‘‘အညသ္မိ’’န္တိ (၄။၁၂၁) ဂုန္နံ ကရီသေပိ မယော၊ ဂေါမယံ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ နာမသ္မာ ဇတုတော ဝိကာရာဝယဝေသု သဏ ဝါ ဟောတိ။ ဇတုနော ဝိကာရော ဇာတုသံ ဇတုမယံ။ ‘‘လောပေါ’’တိ (၄။၁၂၃) ဗဟုလံ ပစ္စယလောပေါပိ ဖလပုပ္ဖမူလေသု ဝိကာရာဝယဝေသု၊ ပိယာလဿ ဖလာနိ ပိယာလာနိ၊ မလ္လိကာယ ပုပ္ဖာနိ မလ္လိကာ၊ ဥသိရဿ မူလံ ဥသီရံ၊ တံ သဒ္ဒေန ဝါ တဒဘိဓာနံ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ သမူဟေ ကဏ ဏ ဏိကာ ဟောန္တိ ဂေါတ္တပ္ပစ္စယန္တာ။ ကဏ-ရာဇညကံ၊ မာနုဿကံ၊ ဥက္ခာဒီဟိ-ဩက္ခကံ၊ ဩဋ္ဌကံ၊ ဩရဗ္ဘကံ၊ ရာဇကံ၊ ရာဇပုတ္တကံ၊ ဟတ္ထိကံ၊ ဓေနုကံ။ ဏ-ကာကံ၊ ဘိက္ခံ။ အစိတ္တာ ဏိက-အာပူပိကံ၊ သံကုလိကံ။
ဇနာဒီဟိ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ သမူဟေ တာ ဟောတိ။ ဇနတာ၊ ဂဇတာ၊ ဗန္ဓုတာ၊ ဂါမတာ၊ သဟာယတာ၊ နာဂရတာ။ တာန္တာ သဘာဝတော ဣတ္ထိလိင်္ဂါ၊ ‘မဒနီယ’န္တိ ကရဏေ-ဓိကရဏေ ဝါ အနီယေန သိဒ္ဓံ။ ‘ဓူမာယိတတ္တ’န္တိ က္တာန္တာ နာမဓာတုတော က္တေန သိဒ္ဓံ။
ဆဋ္ဌိယန္တာ ဟိတေ ဣယော ဟောတိ။ ဥပါဒါနိယံ၊ အညတြာပိ သမာနောဒရေ သယိတော သောဒရိယော။
ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ ¶ စက္ခုအာဒီဟိ ဟိတေ ဿော ဟောတိ၊ စက္ခုဿံ၊ အာယုဿံ။
သတ္တမျန္တာ တတ္ထ သာဓူတိ အသ္မိံ အတ္ထေ ဏျော ဟောတိ။ သဗ္ဘော၊ ပါရိသဇ္ဇော။ သာဓူတိ ကုသလော ယောဂ္ဂေါ ဟိတော ဝါ။ အညတြာပိ ရထံ ဝဟတီတိ ရစ္ဆာ။
သတ္တမျန္တာ ကမ္မသဒ္ဒါ တတ္ထ သာဓူဘိ အသ္မိံ အတ္ထေ နိယ ညာ ဟောန္တိ။ ကမ္မေ သာဓု ကမ္မနိယံ၊ ကမ္မညံ။
ကထာဒီဟိ သတ္တမျန္တေဟိ တတ္ထ သာဓူတိ အသ္မိံ အတ္ထေ ဣကော ဟောတိ။ ကထိကော၊ ဓမ္မကထိကော၊ သင်္ဂါမိကော ပဝါသိကော၊ ဥပဝါသိကော။
ပထာဒီဟိ သတ္တမျန္တေဟိ တတ္ထ သာဓူတိ အသ္မိံ အတ္ထေ ဏေ-ယျော ဟောတိ၊ ပါထေယျံ သာပတေယျံ (အာတိထေယျံ)။
ဒက္ခိဏာသဒ္ဒတော အရဟတ္ထေ ဏေယျော ဟောတိ၊ ဒက္ခိဏံ အရဟတီတိ ဒက္ခိဏေယျော။
တုမန္တတော ¶ အရဟတ္ထေ ရာယော ဟောတိ။ ဃာတေတာယံ ဝါ ဃာတေတုံ၊ ဇာပေတာယံ ဝါ ဇာပေတုံ၊ ပဗ္ဗာဇေတာယံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေတုံ။
ပဌမန္တာ ဧတ္ထ အဿ အတ္ထီတိ ဧတေသွတ္ထေသု မန္တု ဟောတိ။ ဂါဝေါ ဧတ္ထ ဒေသေ၊ အဿ ဝါ ပုရိသဿ သန္တီတိ ဂေါမာ။ အတ္ထီတိ ဝတ္တမာနကာလောပါဒါနတော ဘူတာဟိ ဘဝိဿန္တီဟိ ဝါ ဂေါဟိ န ဂေါမာ။ ကထံ ‘ဂေါမာ အာသိ၊ ဂေါမာ ဘဝိဿတီ’တိ? တဒါပိ ဝတ္တမာနာဟိယေဝ ဂေါဟိ ဂေါမာ၊ အာသိ ဘဝိဿတီတိ ပဒန္တရာ ကာလန္တရံ၊ ဣတိကရဏတော ဝိသယနိယမော –
ပဟူတေ စ ပသံသာယံ၊ နိန္ဒာယဉ္စာတိသာယနေ၊
နိစ္စယောဂေ စ သံသဂ္ဂေ၊ ဟောန္တိမေ မန္တုအာဒယော။
ဂေါ အဿောတိ ဇာတိသဒ္ဒါနံ ဒဗ္ဗာဘိဓာနသာမတ္ထိယာ မန္တွာဒယော န ဟောန္တိ၊ တထာ ဂုဏသဒ္ဒါနံ ‘သေတော ပဋော’တိ၊ ယေသန္တု ဂုဏသဒ္ဒါနံ ဒဗ္ဗာဘိဓာနသာမတ္ထိယံ နတ္ထိ၊ တေဟိ ဟောန္တေဝ ‘ဗုဒ္ဓိမာ၊ ရူပဝါ၊ ရသဝါ၊ ဂန္ဓဝါ၊ ဖဿဝါ၊ သဒ္ဒဝါ၊ ရသီ၊ ရသိကော၊ ရူပီ၊ ရူပိကော၊ ဂန္ဓီ၊ ဂန္ဓိကော’တိ။
ပဌမန္တတော အဝဏ္ဏန္တာ မန္တွာတ္ထေ ဝန္တု ဟောတိ။ သီလဝါ၊ ပညဝါ၊ အဝဏ္ဏာတိ ကိံ? သတိမာ ဗန္ဓုမာ။
ဒဏ္ဍာဒီဟိ ¶ ဣက ဤ ဟောန္တိ ဝါ မန္တွာတ္ထေ။ ဗဟုလံ ဝိဓာနာ ကုတောစိ ဒွေ ဟောန္တိ၊ ကုတောစေကမေကံဝ ဒဏ္ဍိကော ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍဝါ၊ ဂန္ဓိကော ဂန္ဓီ ဂန္ဓဝါ၊ ရူပိကော ရူပီ ရူပဝါ။ (၂၈) ‘‘ဥတ္တမီဏေဝ ဓနာ ဣကော’’၊ ဓနိကော၊ ဓနီ ဓနဝါ အညော။ (၂၉) ‘‘အသန္နိဟိတေ အတ္ထာ’’၊ အတ္ထိကော အတ္ထီ၊ အညတြ အတ္ထဝါ။ (၃၀) ‘‘တဒန္တာ စ’’၊ ပုညတ္ထိကော၊ ပုညတ္ထီ၊ (၃၁) ‘‘ဝဏ္ဏန္တာ ဤယေဝ’’ ဗြဟ္မဝဏ္ဏီ၊ ဒေဝဝဏ္ဏီ၊ (၃၂) ‘‘ဟတ္ထဒန္တေဟိ ဇာတိယံ’’၊ ဟတ္ထီ၊ ဒန္တီ၊ အညတြ ဟတ္ထဝါ ဒန္တဝါ။ (၃၃) ‘‘ဝဏ္ဏတော ဗြဟ္မစာရိမှိ’’၊ ဝဏ္ဏီ ဗြဟ္မစာရီ၊ ဝဏ္ဏဝါ အညော။ (၃၄) ‘‘ပေါက္ခရာဒိတော ဒေသေ’’၊ ပေါက္ခရဏီ၊ ဥပ္ပလိနီ၊ ကုမုဒိနီ၊ ဘိသိနီ၊ မုဠာလိနီ၊ သာလုကိနီ၊ ကွစာဒေသေပိ ပဒုမိပိ ပဒုမိနီ ပဏ္ဏံ။ အညတြ ပေါက္ခရဝါ ဟတ္ထီ၊ (၃၅) ‘‘နာဝါယိကော’’၊ နာဝိကော။ (၃၆) ‘‘သုခဒုက္ခာ ဤ’’၊ သုခီ၊ ဒုက္ခီ။ (၃၇) ‘‘သိခါဒီဟိ ဝါ’’၊ သိခီ၊ သိခါဝါ၊ မာလီ၊ မာလာဝါ၊ သီလီ၊ သီလဝါ၊ ဗလီ၊ ဗလဝါ။ (၃၈) ‘‘ဗလာ ဗာဟူရုပုဗ္ဗာ စ’’၊ ဗာဟုဗလီ၊ ဦရုဗလီ။
၈၁။ တပါဒီဟိ ဿီ။ တပါဒိတော မန္တွတ္ထေ ဝါ ဿီ ဟောတိ။ တပဿီ၊ ယသဿီ၊ တေဇဿီ၊ မနဿီ၊ ပယဿီ။ ဝါတွေဝ? ယသဝါ။
၈၂။ မုခါဒိတော ရော။ မုခါဒီဟိ မန္တွတ္ထေရော ဟောတိ။ မုခရော၊ သုသိရော၊ ဦသရော၊ မဓုရော၊ ခရော၊ ကုဉ္ဇရော၊ နဂရံ၊ (၃၉) ‘‘ဒန္တဿု စ ဥန္နဘဒန္တေ’’၊ ဒန္တုရော။
တုန္ဒိအာဒီဟိ ¶ မန္တွတ္ထေ ဘော ဝါ ဟောတိ။ တုန္ဒိဘော၊ ဝဋိဘော၊ ဝလိဘော။ ဝါတွေဝ? တုန္ဒိမာ။
သဒ္ဓါဒီဟိ မန္တွတ္ထေအ ဟောတိ ဝါ။ သဒ္ဓါ၊ ပညော၊ ဣတ္ထိယံ သဒ္ဓါ။ ဝါတွေဝ? ပညဝါ။
တပါ ဏော ဟောတိ မန္တွတ္ထေ။ တာပသော၊ ဣတ္ထိယံ တာပသီ။
အဘိဇ္ဈာဒီဟိ အာလု ဟောတိ မန္တွတ္ထေ၊ အဘိဇ္ဈာလု၊ သီတာလု၊ ဓဇာလု၊ ဒယာလု။ ဝါတွေဝ? ဒယာဝါ။
ပိစ္ဆာဒီဟိ ဣလော ဟောတိ ဝါ မန္တွတ္ထေ။ ပိစ္ဆိလော ပိစ္ဆဝါ၊ ဖေနိလော ဖေနဝါ၊ ဇဋိလော ဇဋာဝါ။ ကထံ ‘ဝါစာလော’တိ? နိန္ဒာယမိလဿာဒိလောပေ ‘‘ပရော ကွစီ’’တိ (၁-၂၇)။
သီလာဒီဟိ ဝေါ ဟောတိ ဝါ မန္တွတ္ထေ။ သီလဝေါ သီလဝါ၊ ကေသဝေါ ကေသဝါ၊ (၄၀) ‘‘အဏ္ဏာ နိစ္စံ’’ အဏ္ဏဝေါ။ (၄၁) ဂါဏ္ဍီ ရာဇီဟိ သညာယံ’’ ဂါဏ္ဍီဝံ ဓနု၊ ရာဇီဝံ ပင်္ကဇံ။
ဧတေဟိ ¶ ဒွီဟိ ဝီ ဟောတိ မန္တွတ္ထေ။ မာယာဝီ၊ မေဓာဝီ။
၉၀။ သိဿရေ အာမျုဝါမီ။ သသဒ္ဒါ အာမျုဝါမီ ဟောန္တိ ဣဿရေ-ဘိဓာယျေ မန္တွတ္ထေ။ သမဿတ္ထီတိ သာမီ၊ သုဝါမီ။
၉၁။ လက္ချာ ဏော အ စ။ လက္ခီသဒ္ဒါ ဏော ဟောတိ မန္တွတ္ထေ အ စာန္တဿ။ ဏကာရောဝယဝေါ၊ လက္ခဏော။
ကလျာဏေ ဂမျမာနေ အင်္ဂသ္မာ နော ဟောတိ မန္တွတ္ထေ။ အင်္ဂနာ။
လောမာ သော ဟောတိ မန္တွတ္ထေ။ လောမသော၊ ဣတ္ထိယံ၊ လောမသာ။
မန္တွတ္ထေ ဣမ ဣယာ ဟောန္တိ ဗဟုလံ။ ပုတ္တိမော၊ ကိတ္တိမော၊ ပုတ္တိယော၊ ကပ္ပိယော၊ ဇဋိယော၊ ဟာနဘာဂိယော၊ သေနိယော။
၉၅။ တော ပဉ္စမျာ။ ပဉ္စမျန္တာ ဗဟုလံ တော ဟောတိ ဝါ။ ဂါမတော အာဂစ္ဆတိ ဂါမသ္မာ အာဂစ္ဆတိ၊ စောရတော ဘာယတိ စောရေဟိ ဘာယတိ၊ သတ္ထတော ပရိဟီနော သတ္ထာ ပရိဟီနော။
တောမှိ ¶ ဣမဿ ဋိ နိပစ္စတေ၊ ဧတဿ ဋ ဧတ၊ ကိံသဒ္ဒဿ ကုတ္တဉ္စ။ ဣတော ဣမသ္မာ၊ အတော ဧတ္တော ဧတသ္မာ၊ ကုတော ကသ္မာ။
၉၇။ အဘျာဒီဟိ။ အဘိအာဒီဟိ တော ဟောတိ။ အဘိတော၊ ပရိတော၊ ပစ္ဆတော ဟေဋ္ဌတော။
၉၈။ အာဒျာဒီဟိ။ အာဒိပ္ပဘုတီဟိ တော ဝါ ဟောတိ၊ အာဒေါ အာဒိတော၊ မဇ္ဈတော အန္တတော၊ ပိဋ္ဌိတော၊ ပဿတော၊ မုခတော၊ ယတောဒကံ တဒါဒိတ္တံ၊ ယံ ဥဒကံ တဒေဝါဒိတ္တန္တိ အတ္ထော။
၉၉။ သဗ္ဗာဒိတော သတ္တမျာ တြတ္တာ။ သဗ္ဗာဒီဟိ သတ္တမျန္တေဟိ တြတ္ထာ ဝါ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗတြ သဗ္ဗ။ သဗ္ဗသ္မိံ၊ ယတြ ယတ္ထ ယသ္မိံ။ ဗဟုလာဓိကာရာ န တုမှာမှေဟိ။
ဧတေသဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ။ ကသ္မိံ ကတ္ထ၊ ကုတြ၊ ကွ၊ ဧတသ္မိံ၊ ဧတ္ထ၊ အတြ၊ အသ္မိံ ဣဟ၊ ဣဓ။
၁၀၁။ ဓိ သဗ္ဗာ ဝါ။ သတ္တမျန္တတော သဗ္ဗသ္မာ ဓိ ဝါ ဟောတိ။ သဗ္ဗဓိ၊ သဗ္ဗတ္ထ။
၁၀၂။ ယာ ဟိံ။ သတ္တမျန္တတော ယတော ဟိံ ဝါ ဟောတိ။ ယဟိံ ယတြ။
သတ္တမျန္တတော ¶ တတော ဝါ ဟံ ဟောတိ ဟိံ စ။ တဟံ၊ တဟိံ၊ တတြ။
ကိံသဒ္ဒါ သတ္တမျန္တာ ဟိံ ဟံ နိပစ္စန္တေ ကိဿ ကုကာ စ။ ကုဟိံ၊ ကဟံ။ ကထံ ‘ကုဟိဉ္စန’န္တိ? ‘စနံ’ ဣတိ နိပါတန္တရံ ‘ကုဟိဉ္စီ’တိ ဧတ္ထ စိသဒ္ဒေါ ဝိယ။
၁၀၅။ သဗ္ဗေကညယတေဟိ ကာလေ ဒါ။ ဧတေဟိ သတ္တမျန္တေဟိ ကာလေ ဒါ ဟောတိ။ သဗ္ဗသ္မိံ ကာလေ သဗ္ဗဒါ၊ ဧကဒါ၊ အညဒါ၊ ယဒါ၊ တဒါ။ ကာလေတိ ကိံ? သဗ္ဗတ္ထ ဒေသေ။
ဧတေ သဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ။ ကသ္မိံ ကာလေ ကဒါ၊ ကုဒါ၊ သဗ္ဗသ္မိံ ကာလေ သဒါ၊ ဣမသ္မိံ ကာလေ အဓုနာ၊ ဣဒါနိ။
၁၀၇။ အဇ္ဇ သဇ္ဇွပရဇ္ဇွေတရဟိ ကရဟာ။
ဧတေသဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ။ ပကတိပ္ပစ္စယော အာဒေသော ကာလဝိသေသောတိ သဗ္ဗမေတံ နိပါတနာ လဗ္ဘတိ၊ ဣမဿ ဋော ဇ္ဇော ဇာဟနိ နိပစ္စတေ၊ အသ္မိံ အဟနိ အဇ္ဇ။ သမာနဿ သဘာဝေါ ဇ္ဇု စာဟနိ၊ သမာနေ အဟနိ သဇ္ဇု။ အပရသ္မာ ဇ္ဇု၊ အပရသ္မိံ အဟနိ အပရဇ္ဇု။ ဣမဿေတော ကာလေ ရဟိ စ၊ ဣမသ္မိံ ကာလေ ဧတရဟိ။ ကိံသဒ္ဒဿ ကော ရဟ စာနဇ္ဇတနေ၊ ကသ္မိံ ကာလေ ကရဟ။
သာမညဿ ¶ ဘေဒကော ဝိသေသော ပကာရော၊ တတ္ထ ဝတ္တမာနေဟိ သဗ္ဗာဒီဟိ ထာ ဟောတိ။ သဗ္ဗေန ပကာရေန သဗ္ဗထာ၊ ယထာ၊ တထာ။
ဧတေ သဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ ပကာရေ။ ကိမိမေဟိ ထံ ပစ္စယော၊ ကဣတ စ တေသံ ယထာက္ကမံ၊ ကထံ၊ ဣတ္ထံ။
သင်္ချာဝါစီဟိ ပကာရေ ဓာ ပရာ ဟောတိ။ ဒွီဟိ ပကာရေဟိ၊ ဒွေ ဝါ ပကာရေ ကရောတိ ဒွိဓာ ကရောတိ၊ ဗဟုဓာ ကရောတိ၊ ဧကံ ရာသိံ ပဉ္စပ္ပကာရံ ကရောတိ ပဉ္စဓာ ကရောတိ၊ ပဉ္စပ္ပကာရမေကပ္ပကာရံ ကရောတိ ဧကဓာ ကရောတိ။
ဧကသ္မာ ပကရေ ဇ္ဈံ ဝါ ဟောတိ။ ဧကဇ္ဈံ ကရောတိ၊ ဧကဓာ၊ ကရောတိ။
ဒွိတီဟိ ပကာရေ ဧဓာ ဝါ ဟောတိ။ ဒွေဓာ၊ တေဓာ၊ ဒွိဓာ၊ တိဓာ။
ပကာရဝတိ တံသာမညဝါစကာ သဒ္ဒါ ဇာတိယော ဟောတိ၊ ပဋုဇာတိယော၊ မုဒုဇာတိယော။
ဝါရသမ္ဗန္ဓိနိယာ ¶ သင်္ချာယ က္ခတ္တုံ ဟောတိ။ ဒွေ ဝါရေ ဘုဉ္ဇတိ ဒွိက္ခတ္တုံ ဒိဝသဿ ဘုဉ္ဇတိ။ ဝါရဂ္ဂဟဏံ ကိံ? ပဉ္စ ဘုဉ္ဇတိ။ သင်္ချာယာတိ ကိံ? ပဟူတေ ဝါရေ ဘုဉ္ဇတိ။
ဝါရသမ္ဗန္ဓိနိယာ ကတိသင်္ချာယ က္ခတ္တုံ ဟောတိ၊ ကတိ ဝါရေ၊ ဘုဉ္ဇထိ၊ ကတိက္ခတ္တုံ ဘုဉ္ဇတိ။
၁၁၆။ ဗဟုမှာ ဓာ စ ပစ္စာသတ္တိယံ။
ဝါရသမ္ဗန္ဓိနိယာ ဗဟုသင်္ချာယ ဓာ ဟောတိ က္ခတ္ထုံ စ၊ ဝါရာနဉ္စေ ပစ္စာသတ္တိ ဟောတိ၊ ဗဟုဓာ ဒိဝသဿ ဘုဉ္ဇတိ ဗဟုက္ခတ္တုံ ဘုဉ္ဇတိ။ ပစ္စာသတ္တိယန္တိ ကိံ? ဗဟုဝါရေ မာသဿ ဘုဉ္ဇတိ။
ဧကံ ဝါရမိစ္စသ္မိံ အတ္ထေ သကိန္တိ ဝါ နိပစ္စတေ။ ဧကဝါရံ ဘုဉ္ဇတိ သကိံ ဘုဉ္ဇတိ၊ ဝါတိ ကိံ? ဧကက္ခတ္တုံ ဘုဉ္ဇတိ။
ဝီစ္ဆာယံ ပကာရေ စ သော ဟောတိ ဗဟုလံ။ ဝီစ္ဆာယံ-ခဏ္ဍသော၊ ဗိလသော။ ပကာရေ-ပုထုသော၊ သဗ္ဗသော။
၁၁၉။ အဘူတတဗ္ဘာဝေ ကရာသဘူယောဂေ ဝိကာရာ စီ။
အဝတ္ထာဝတော-ဝတ္ထန္တရေနာဘူတဿ တာယာဝတ္ထာယ ဘာဝေကရာသဘူဟိ သမ္ဗန္ဓေ သတိ ဝိကာရဝါစကာ စီ ဟောတိ၊ အဓဝလံ ဓဝလံ ¶ ကရောတိ ဓဝလီ ကရောတိ၊ အဓဝလော ဓဝလော သိယာ ဓဝလီ သိယာ၊ အဓဝလော ဓဝလော ဘဝတိ ဓဝလီ ဘဝတိ။ အဘူတ တဗ္ဘာဝေတိ ကိံ? ဃဋံ ကရောတိ၊ ဒဓိ အတ္ထိ၊ ဃဋော ဘဝတိ။ ကရာသဘူယောဂေတိ ကိံ? အဓဝလောဓဝလော ဇာယတေ။ ဝိကာရာတိ ကိံ? ပကတိယာ မာဟောတု၊ သုဝဏ္ဏံ ကုဏ္ဍလံ ကရောတိ။
ဝုတ္တတော-ညေပိ ပစ္စယာ ဒိဿန္တိ ဝုတ္တာဝုတ္တတ္ထေသု။ ဝိဝိဓာ မာတရော ဝိမာတရော၊ တာသံ ပုတ္တာ ဝေမာတိကာ-ရိကဏ။ ပထံ ဂစ္ဆတီတိ ပထာဝိနော-အာဝီ။ ဣဿာ အဿ အတ္ထီတိ ဣဿုကီ-ဥကီ။ ဓုရံ ဝဟတီတိ ဓောရယှော- ယှဏ။
ဝုတ္တတော-ညသ္မိမ္ပိ အတ္ထေ ဝုတ္တပ္ပစ္စယာ ဒိဿန္တိ။ မဂဓာနံ ဣဿရော မာဂဓော-ဓဏာ။ ကာသီတိ သဟဿံ၊ တမဂ္ဃတီတိ ကာသိယော ဣယော။
သကတ္ထေပိ ပစ္စယာ ဒိဿန္တိ။ ဟီနကော၊ ပေါတကော၊ ကိစ္စယံ။
ပစ္စယာနံ လောပေါပိ ဒိဿတိ။ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊ စက္ခုံ သုညံ အတ္တေန ဝါ အတ္တရိယေန ဝါတိ ဘာဝပ္ပစ္စယလောပေါ။
၁၂၄။ သရာနမာဒိဿာယုဝဏ္ဏဿာဧဩ ဏာနုဗန္ဓေ။
သရာနမာဒိဘူတာ ¶ ယေ အကာရိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ၊ တေသံ အာဧဩ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံဏာနုဗန္ဓေ။ ရာဃဝေါ၊ ဝေနတေယျော၊ မေနိကော၊ ဩဠုမ္ပိကော၊ ဒေါဘဂ္ဂံ။ ဏာနုဗန္ဓေတိ ကိံ? ပုရာတနော။
သရာနမာဒိဘူတာ ယေ အယုဝဏ္ဏာ၊ တေသံ အာဧဩ ဟောန္တိ ကွစိဒေဝ သံယောဂဝိသယေ ဏာနုဗန္ဓေ။ ဒေစ္စော၊ ကောဏ္ဍညော။ ကွစီတိ ကိံ? ကတ္တိကေယျော။
မဇ္ဈေ ဝတ္တမာနာနမ္ပိ အယုဝဏ္ဏာနံ အာ ဧ ဩ ဟောန္တိ ကွစိ။ အဍ္ဎတေယျော၊ ဝါသေဋ္ဌော။
၁၂၇။ ကောသဇ္ဇာဇ္ဇဝ ပါရိသဇ္ဇ သောဟဇ္ဇ မဒ္ဒဝါရိဿာသဘာဇညထေယျ ဗာဟုသစ္စာ။
ဧတေသဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေဏာနုဗန္ဓေ။ ကုသီ တဿ ဘာဝေါကောသဇ္ဇံ၊ ဥဇုနော ဘာဝေါ အဇ္ဇဝံ၊ ပရိသာသု သာဓု ပါရိသဇ္ဇော၊ သုဟဒယောဝ သုဟဇ္ဇော၊ တဿ ပန ဘာဝေါ သောဟဇ္ဇံ၊ မုဒုနော ဘာဝေါ မဒ္ဒဝံ၊ ဣသိနော ဣဒံ ဘာဝေါ ဝါ အာရိဿံ၊ ဥသဘဿ ဣဒံ ဘာဝေါ ¶ ဝါ အာသဘံ၊ အာဇာနီယဿ ဘာဝေါ သော ဧဝ ဝါ အာဇညံ၊ ထေနဿ ဘာဝေါ ကမ္မံ ဝါ ထေယျံ၊ ဗဟုဿတဿ ဘာဝေါ ဗာဟုသစ္စံ၊ ဧတေသု ယမလက္ခဏိကံ၊ တံ နိပါတနာ။
မနာဒီနံ သက ဟောတိ ဏာနုဗန္ဓေ။ မနသိ ဘဝံ မာနသံ၊ ဒုမ္မနသော ဘာဝေါ ဒေါမနဿံ၊ သောမနဿံ။
သရာဒေါ ဏာနုဗန္ဓေ ဥဝဏ္ဏဿာဝင ဟောတိ။ ရာဃဝေါ၊ ဇမ္ဗဝံ။
ယကာရာဒေါ ပစ္စယေ ဂေါဿုဝဏ္ဏဿ စ အဝင ဟောတိ။ ဂဗျံ၊ ဘာတဗျော။
ယကာရာဒေါ ပစ္စယေ အဝဏ္ဏိဝဏ္ဏာနံ လောပေါ ဟောတိ။ ဒါယဇ္ဇံ၊ ကာရုညံ၊ အာဓိပစ္စံ၊ ဒေပ္ပံ။ ဗဟုလံဝိဓာနာ ကွစိ န ဟောတိ ကိစ္စယံ။
အန္တော သရော အာဒိမှိ ယဿာဝယဝဿ၊ တဿ လောပေါ ဟောတိ ရာနုဗန္ဓေ။ ကိတ္တကံ၊ ပေတ္တေယျံ။
ကိသဿ မဟတော ဣမေ ကသမဟာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ၊ ကသိမာ၊ မဟိမာ။
အာယုဿ ¶ အာယသာဒေသော ဟောတိ မန္တုမှိ။ အာယသ္မာ။
ဝုဒ္ဓဿ ဇော ဟောတိ ဣယဣဋ္ဌေသု၊ ဇေယျော၊ ဇေဋ္ဌော။
၁၃၆။ ဗာဠှန္တိကပသတ္ထာနံ သာဓ နေဒ သာ။
ဣယဣဋ္ဌေသု ဗာဠှန္တိကပသတ္ထာနံ သာဓ နေဒ သာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ သာဓိယော၊ သာဓိဋ္ဌော၊ နေဒိယော၊ နေဒိဋ္ဌော၊ သေယျော၊ သေဋ္ဌော။
ဣယဣဋ္ဌေသု အပ္ပယုဝါနံ ကဏ ကနာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ကဏိယော ကဏိဋ္ဌော၊ ကနိယော ကနိဋ္ဌော။
ဝီ မန္တု ဝန္တူနံ လောပေါ ဟောတိ ဣယဣဋ္ဌေသု။ အတိသယေန မေဓာဝီ မေဓိယော၊ မေဓိဋ္ဌော၊ အတိသယေန သတိမာ သတိယော၊ သတိဋ္ဌော၊ အတိသယေန ဂုဏဝါ ဂုဏိယော၊ ဂုဏိဋ္ဌော။
ဍေပရေ သတျန္တဿ တိကာရဿ လောပေါ ဟောတိ၊ ဝီသံ သတံ၊ တိံသံ သတံ။
တ္တကေ ပရေ ဧတဿ ဧဋ ဟောတိ။ ဧတ္တကံ။
ဏိကဿ ¶ ဝါ ဣယော ဟောတိ၊ သကျပုတ္တိယော၊ သကျပုတ္တိကော။
၁၄၂။ အဓာတုဿ ကာ-သျာဒိတော ဃေ-ဿိ။
ဃေ ပရေ အဓာတုဿ ယော ကကာရော၊ တတော ပုဗ္ဗဿ အကာရဿ ဗဟုလံ ဣ ဟောတိ သစေ ဃော န သျာဒိတော ပရော ဟောတိ။ ဗာလိကာ၊ ကာရိကာ၊ အဓာတုဿာတိ ကိံ? သကာ၊ ကေတိ ကိံ? နန္ဒနာ၊ အသျာဒိတောတိ ကိံ? ဗဟုပရိဗ္ဗာဇကာ မထုရာ၊ ဗဟုစမ္မိကာတိ ကကာရေန သျာဒိနော ဗျဝဟိတတ္တာ သိဒ္ဓံ၊ ဃေတိ ကိံ? ဗာလကော၊ အဿာတိ ကိံ? ဗဟုကတ္တုကာ သာလာ။
ဣတိ မောဂ္ဂလ္လာနေ ဗျာကရဏေ ဝုတ္တိယံ
ဏာဒိကဏ္ဍော စတုတ္ထော။