📜
၄။ ဘူဓာတုမယနာမိကရူပဝိဘာဂ
‘‘ဘူ သတ္တာယ’’န္တိ ဓာတုဿ၊ ရူပမာချာတသညိတံ၊
တျာဒျန္တံ လပိတံ နာန-ပ္ပကာရေဟိ အနာကုလံ။
သျာဒျန္တံ၊ ဒါနိ တဿေဝ၊ ရူပံ နာမိကသဝှယံ၊
ဘာသိဿံ ဘာသိတတ္ထေသု၊ ပဋုဘာဝါယ သောတုနံ။
ယဒတ္ထေ’တ္တနိ နာမေတိ၊ ပရ’မတ္ထေသု ဝါ သယံ၊
နမတီတိ တဒါဟံသု၊ နာမံ ဣတိ ဝိဘာဝိနော။
နာမံ နာမိကမိစ္စတြ၊ ဧကမေဝေတ္ထတော ဘဝေ၊
တဒေဝံ နာမိကံ ဉေ ယျံ၊ သလိင်္ဂံ သဝိဘတ္တိကံ။
သတွာဘိဓာနံ လိင်္ဂန္တိ၊ ဣတ္ထိပုမနပုံသကံ၊
ဝိဘတ္တီတိဓ သတ္တေဝ၊ တတ္ထ စဋ္ဌ ပဝုစ္စရေ။
ပဌမာ ဒုတိယာ တတိယာ၊ စတုတ္ထီ ပဉ္စမီ တထာ၊
ဆဋ္ဌီ စ သတ္တမီ စာတိ၊ ဟောန္တိ သတ္တ ဝိဘတ္တိယော။
လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ သာယံ၊ ဘိန္နာ ဒွေဓာ သိယော ဣတိ၊
ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာ သာပိ၊ ဘိန္နာ အံ ယော ဣတိ ဒွိဓာ။
ကရဏေ ¶ တတိယာ သာပိ၊ ဘိန္နာ နာ ဟိ ဣတိ ဒွိဓာ၊
သမ္ပဒါနေ စတုတ္ထီ သာ၊ ဘိန္နာ ဒွေဓာ သ နံ ဣတိ။
အပါဒါနေ ပဉ္စမီ သာ၊ ဘိန္နာ ဒွေဓာ သ္မာ ဟိ ဣတိ၊
ဆဋ္ဌီ သာမိမှိ သာ စာပိ၊ ဘိန္နာ ဒွေဓာ သ နံ ဣတိ။
ဩကာသေ သတ္တမီ သာပိ၊ ဘိန္နာ ဒွေဓာ သ္မိံသု ဣတိ၊
အာမန္တနဋ္ဌမီ သာယံ၊ သိယောယေဝါတိ စုဒ္ဒသ။
ဝစနဒွယသံယုတ္တာ၊ ဧကေကာ တာ ဝိဘတ္တိယော၊
သတွမိတိဟ ဝိညေယျော၊ အတ္ထော သော ဒဗ္ဗသညိတော။
ယော ကရောတိသ ကတ္တာတု၊ တံ ကမ္မံ ယံ ကရောတိ ဝါ၊
ကုဗ္ဗတေ ယေန ဝါ တန္တု၊ ကရဏံ ဣတိ သညိတံ။
ဒေတိ ရောစတိ ဝါ ယဿ၊ သမ္ပဒါနန္တိ တံ မတံ၊
ယတောပေတိ ဘယံ ဝါ တံ၊ အပါဒါနန္တိ ကိတ္တိတံ။
ယဿာယတ္တော သမူဟောဝါ၊ တံ ဝေ သာမီတိ ဒေသိတံ၊
ယသ္မိံ ကရောတိ ကိရိယံ၊ တဒေါကာသန္တိ သဒ္ဒိတံ။
ယဒါလပတိ တံ ဝတ္ထု၊ အာမန္တနမုဒီရိတံ၊
သဒ္ဒေနာဘိမုခီကာရော၊ ဝိဇ္ဇမာနဿ ဝါ ပန။
ဝိနာ အာလပနတ္ထံ လိင်္ဂတ္ထာဒီသု ပဌမာဒိဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ ဥပလက္ခဏဝသေန ဝုတ္တာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
ဣဒမေတ္ထ နိရုတ္တိလက္ခဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ – ပစ္စတ္တဝစနေ ပဌမာ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ ဥပယောဂဝစနေ ဒုတိယာ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ ကရဏဝစနေ တတိယာ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ သမ္ပဒါနဝစနေ စတုတ္ထီ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ နိဿက္ကဝစနေ ပဉ္စမီ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ သာမိဝစနေ ဆဋ္ဌီ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ ဘုမ္မဝစနေ သတ္တမီ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ၊ အာမန္တနဝစနေ အဋ္ဌမီ ဝိဘတ္တိ ဘဝတိ။ တတြုဒ္ဒါနံ –
ပစ္စတ္တမုပယောဂဉ္စ၊ ကရဏံ သမ္ပဒါနိယံ၊
နိဿက္ကံ သာမိဝစနံ၊ ဘုမ္မမာလပနဋ္ဌမံ။
တတြ ¶ ပစ္စတ္တဝစနံ နာမ တိဝိဓလိင်္ဂဝဝတ္ထာနဂတာနံ ဣတ္ထိပုမနပုံသကာနံ ပစ္စတ္တသဘာဝနိဒ္ဒေသတ္ထော။ ဥပယောဂဝစနံ နာမ ယော ယံ ကရောတိ၊ တေန တဒုပယုတ္တပရိဒီပနတ္ထော။ ကရဏဝစနံ နာမ တဇ္ဇာပကတနိဗ္ဗတ္တကပရိဒီပနတ္ထော။ သမ္ပဒါနဝစနံ နာမ တပ္ပဒါနပရိဒီပနတ္ထော။ နိဿက္ကဝစနံ နာမ တန္နိဿဋတဒပဂမပရိဒီပနတ္ထော။ သာမိဝစနံ နာမ တဒိဿရပရိဒီပနတ္ထော။ ဘုမ္မဝစနံ နာမ တပ္ပတိဋ္ဌာပရိဒီပနတ္ထော။ အာမန္တနဝစနံ နာမ တဒါမန္တနပရိဒီပနတ္ထော။ ဧဝံ ဉတွာ ပယောဂါနိ အသမ္မုယှန္တေန ယောဇေတဗ္ဗာနိ။
ဘူတော၊ ဘာဝကော၊ ဘဝေါ၊ အဘဝေါ၊ ဘာဝေါ၊ အဘာဝေါ၊ သဘာဝေါ၊ သဗ္ဘာဝေါ၊ သမ္ဘဝေါ၊ ပဘဝေါ၊ ပဘာဝေါ၊ အနုဘဝေါ၊ အာနုဘာဝေါ၊ ပရာဘဝေါ၊ ဝိဘဝေါ၊ ပါတုဘာဝေါ၊ အာဝိဘာဝေါ၊ တိရောဘာဝေါ၊ ဝိနာဘာဝေါ၊ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ အတ္ထိဘာဝေါ၊ နတ္ထိဘာဝေါတိ ဩကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
အဘိဘဝိတာ၊ ပရိဘဝိတာ၊ အနုဘဝိတာ၊ သမနုဘဝိတာ၊ ဘာဝိတာ၊ ပစ္စနုဘဝိတာတိ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
ဘဝံ၊ ပရာဘဝံ၊ ပရိဘဝံ၊ အဘိဘဝံ၊ အနုဘဝံ၊ သမနုဘဝံ၊ ပစ္စနုဘဝံ၊ ပဘဝံ၊ အပ္ပဘဝန္တိ နိဂ္ဂဟီတန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
ဓနဘူတိ၊ သိရိဘူတိ၊ သောတ္ထိဘူတိ၊ သုဝတ္ထိဘူတီတိ ဣကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
ဘာဝီ၊ ဝိဘာဝီ၊ သမ္ဘာဝီ၊ ပရိဘာဝီတိ ဤကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
သယမ္ဘူ၊ ပဘူ၊ အဘိဘူ၊ ဝိဘူ၊ အဓိဘူ၊ ပတိဘူ၊ ဂေါတြဘူ၊ ဝတြဘူ၊ ပရာဘိဘူ၊ ရူပါဘိဘူ၊ သဒ္ဒါဘိဘူ၊ ဂန္ဓာဘိဘူ၊ ရသာဘိဘူ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာဘိဘူ၊ ဓမ္မာဘိဘူ၊ သဗ္ဗာဘိဘူတိ ဦကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ။
ဣမာနေတ္ထ ဆဗ္ဗိဓာနိ ပုလ္လိင်္ဂါနိ ဘူဓာတုမယာနိ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ။
ဥကာရန္တံ ¶ ပုလ္လိင်္ဂံတု ဘူဓာတုမယမပ္ပသိဒ္ဓံ၊ အညဓာတုမယံ ပနုကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ ပသိဒ္ဓံ ‘‘ဘိက္ခု၊ ဟေတု’’ဣတိ။ တေန သဒ္ဓိံ သတ္တဝိဓာနိ ပုလ္လိင်္ဂါနိ ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗာနေတာနိ သဘာဝတောယေဝ ပုလ္လိင်္ဂါနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထ သတ္တောတိ အတ္ထဝါစကော ဘူတသဒ္ဒေါယေဝ နိယောဂါ ပုလ္လိင်္ဂန္တိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
ယေ ပန ‘‘ယော ဓမ္မော ဘူတော၊ ယာ ဓမ္မဇာတိ ဘူတာ၊ ယံ ဓမ္မဇာတံ ဘူတ’’န္တိ ဧဝံ လိင်္ဂတ္တယေ ယောဇနာရဟတ္တာ အနိယတလိင်္ဂါ အညေပိ ဘူတပရာဘူတသမ္ဘူတသဒ္ဒါဒယော သန္ဒိဿန္တိ ပါဝစနဝရေ၊ တေပိ နာနောပသဂ္ဂနိပါတပဒေဟိ ယောဇနဝသေန သဒ္ဒရစနာယံ သုခုမတ္ထဂ္ဂဟဏေ စ ဝိညူနံ ကောသလ္လဇနနတ္ထံ နိယတပုလ္လိင်္ဂေသု ပက္ခိပိတွာ ဒဿေဿာမ။
သေယျထိဒံ? ဘူတော၊ ပရာဘူတော၊ သမ္ဘူတော၊ ဝိဘူတော၊ ပါတုဘူတော၊ အာဝိဘူတော၊ တိရောဘူတော၊ ဝိနာဘူတော၊ ဘဗ္ဗော၊ ပရိဘူတော၊ အဘိဘူတော၊ အဓိဘူတော၊ အဒ္ဓဘူတော၊ အနုဘူတော၊ သမနုဘူတော၊ ပစ္စနုဘူတော၊ ဘာဝိတော၊ သမ္ဘာဝိတော၊ ဝိဘာဝိတော၊ ပရိဘာဝိတော၊ အနုပရိဘူတော၊ ပရိဘဝိတဗ္ဗော၊ ပရိဘောတဗ္ဗော၊ ပရိဘဝနီယော၊ အဘိဘဝိတဗ္ဗော၊ အဘိဘောတဗ္ဗော၊ အဘိဘဝနီယော၊ အဓိဘဝိတဗ္ဗော၊ အဓိဘောတဗ္ဗော၊ အဓိဘဝနီယော၊ အနုဘဝိတဗ္ဗော၊ အနုဘောတဗ္ဗော၊ အနုဘဝနီယော၊ သမနုဘဝိတဗ္ဗော၊ သမနုဘောတဗ္ဗော၊ သမနုဘဝနီယော၊ ပစ္စနုဘဝိတဗ္ဗော၊ ပစ္စနုဘောတဗ္ဗော၊ ပစ္စနုဘဝနီယော၊ ဘာဝေတဗ္ဗော၊ ဘာဝနီယော၊ သမ္ဘာဝေတဗ္ဗော၊ သမ္ဘာဝနီယော၊ ဝိဘာဝေတဗ္ဗော၊ ဝိဘာဝနီယော၊ ပရိဘာဝေတဗ္ဗော၊ ပရိဘာဝနီယော၊ ဘဝမာနော၊ ဝိဘဝမာနော၊ ပရိဘဝမာနော၊ အဘိဘဝမာနော၊ အနုဘဝမာနော၊ သမနုဘဝမာနော၊ ပစ္စနုဘဝမာနော၊ အနုဘောန္တော၊ သမနုဘောန္တော၊ ပစ္စနုဘောန္တော၊ သမ္ဘောန္တော၊ အဘိသမ္ဘောန္တော၊ ဘာဝေန္တော၊ သမ္ဘာဝေန္တော၊ ဝိဘာဝေန္တော ¶ ၊ ပရိဘာဝေန္တော၊ ပရိဘဝိယမာနော၊ ပရိဘုယျမာနော၊ အဘိဘဝိယမာနော၊ အဘိဘူယမာနော၊ အနုဘဝိယမာနော၊ အနုဘုယျမာနော၊ သမနုဘဝိယမာနော၊ သမနုဘုယျမာနော၊ ပစ္စနုဘဝိယမာနော၊ ပစ္စနုဘုယျမာနောတိ ဣမာနိ နိယတပုလ္လိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တလိင်္ဂါနိ။ ဧဝမောကာရန္တာဒိဝသေန ဆဗ္ဗိဓာနိ ပုလ္လိင်္ဂါနိ ဘူဓာတုမယာနိ ပကာသိတာနိ။ အယံ တာဝ ပုလ္လိင်္ဂဝသေန ဥဒါဟရဏုဒ္ဒေသော။
ဘာဝိကာ၊ ဘာဝနာ၊ ဝိဘာဝနာ၊ သမ္ဘာဝနာ၊ ပရိဘာဝနာတိ အာကာရန္တဣတ္ထိလိင်္ဂံ။
ဘူမိ၊ ဘူတိ၊ ဝိဘူတိ။ ဣကာရန္တဣတ္ထိလိင်္ဂံ။
ဘူရီ၊ ဘူတီ၊ ဘောတီ၊ ဝိဘာဝိနီ၊ ပရိဝိဘာဝိနီ၊ သမ္ဘာဝိနီ၊ ပါတုဘဝန္တီ၊ ပါတုဘောန္တီ၊ ပရိဘဝန္တီ၊ ပရိဘောန္တီ၊ အဘိဘဝန္တီ၊ အဘိဘောန္တီ၊ အဓိဘဝန္တီ၊ အဓိဘောန္တီ၊ အနုဘဝန္တီ၊ အနုဘောန္တီ၊ သမနုဘဝန္တီ၊ သမနုဘောန္တီ၊ ပစ္စနုဘဝန္တီ၊ ပစ္စနုဘောန္တီ၊ အဘိသမ္ဘဝန္တီ၊ အဘိသမ္ဘောန္တီတိ ဤကာရန္တဣတ္ထိလိင်္ဂံ။
ဘူ၊ အဘူ။ ဦကာရန္တဣတ္ထိလိင်္ဂံ။
ဣမာနေတ္ထ စတုဗ္ဗိဓာနိ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနိ ဘူဓာတုမယာနိ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ။
ဥကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂံ ဘူဓာတုမယမပ္ပသိဒ္ဓံ၊ အညဓာတုမယံ ပန ဥကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂံ ပသိဒ္ဓံ ‘‘ဓာတု၊ ဓေနု’’ဣတိ။ တေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စဝိဓာနိ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနိ ဟောန္တိ၊ ဩကာရန္တဿ ဝါ ဂေါသဒ္ဒဿ ဣတ္ထိလိင်္ဂဘာဝေ တေန သဒ္ဓိံ ဆဗ္ဗိဓာနိပိ ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗာနေတာနိ သဘာဝတောယေဝိတ္ထိလိင်္ဂါနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထာပိ အနိယတလိင်္ဂါ ဘူတပရာဘူတသမ္ဘူတသဒ္ဒါဒယော ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ယုဇ္ဇန္တေ။
ကထံ? ဘူတာ၊ ပရာဘူတာ၊ သမ္ဘူတာတိ သဗ္ဗံ ဝိတ္ထာရတော ဂဟေတဗ္ဗံ ‘‘အနုဘောန္တော သမနုဘောန္တော’’တိအာဒီနိ နဝ ပဒါနိ ¶ ဝဇ္ဇေတွာ။ တာနိ ဟိ ဤကာရန္တဝသေန ယောဇိတာနိ။ ဣမာနိ နိယတလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တလိင်္ဂါနိ။ ဧဝံ အာကာရန္တာဒိဝသေန စတုဗ္ဗိဓာနိ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနိ ဘူဓာတုမယာနိ ပကာသိတာနိ။ အယံ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ဥဒါဟရဏုဒ္ဒေသော။
ဘူတံ၊ မဟာဘူတံ၊ ဘဝိတ္တံ၊ ဘူနံ၊ ဘဝနံ၊ ပရာဘဝနံ၊ သမ္ဘဝနံ၊ ဝိဘဝနံ၊ ပါတုဘဝနံ၊ အာဝိဘဝနံ၊ တိရောဘဝနံ၊ ဝိနာဘဝနံ၊ သောတ္ထိဘဝနံ၊ ပရိဘဝနံ၊ အဘိဘဝနံ၊ အဓိဘဝနံ၊ အနုဘဝနံ၊ သမနုဘဝနံ၊ ပစ္စနုဘဝနန္တိ နိဂ္ဂဟီတန္တနပုံသကလိင်္ဂံ။
အတ္ထဝိဘာဝိ၊ ဓမ္မဝိဘာဝိ။ ဣကာရန္တနပုံသကလိင်္ဂံ။
ဂေါတြဘု၊ စိတ္တသဟဘု၊ နစိတ္တသဟဘု။ ဥကာရန္တနပုံသကလိင်္ဂံ။
သဗ္ဗာနေတာနိ သဘာဝတောယေဝ နပုံသကလိင်္ဂါနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထ သတ္တဘူတရူပဝါစကော ဘူတသဒ္ဒေါယေဝ နိယောဂါ နပုံသကလိင်္ဂေါတိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧတ္ထာပိ အနိယတလိင်္ဂါ ဘူတ ပရာဘူတ သမ္ဘူတသဒ္ဒါဒယော နပုံသကလိင်္ဂဝသေန ယုဇ္ဇန္တေ။
ကထံ? ဘူတံ၊ ပရာဘူတံ၊ သမ္ဘူတံ၊ ဝိဘူတံ။ ပေယျာလော။ သမနုဘဝမာနံ၊ ပစ္စနုဘဝမာနံ၊ အနုဘောန္တံ၊ အနုဘဝန္တံ၊ သမနုဘောန္တံ၊ သမနုဘဝန္တံ၊ ပစ္စနုဘောန္တံ၊ ပစ္စနုဘဝန္တံ၊ သမ္ဘောန္တံ၊ သမ္ဘဝန္တံ၊ အဘိသမ္ဘောန္တံ၊ အဘိသမ္ဘဝန္တံ၊ ပါတုဘောန္တံ၊ ပါတုဘဝန္တံ၊ ပရိဘောန္တံ၊ ပရိဘဝန္တံ၊ အဘိဘောန္တံ၊ အဘိဘဝန္တံ၊ အဓိဘောန္တံ၊ အဓိဘဝန္တံ၊ ဘာဝေန္တံ၊ သမ္ဘာဝေန္တံ၊ ဝိဘာဝေန္တံ၊ ပရိဘာဝေန္တံ၊ ပရိဘာဝိယမာနံ၊ ပရိဘုယျမာနံ၊ ပေယျာလော။ ပစ္စနုဘဝိယမာနံ၊ ပစ္စနုဘုယျမာနန္တိ ဣမာနိ နိယတနပုံသကလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တလိင်္ဂါနိ။ ဧဝံ နိဂ္ဂဟီတန္တာဒိဝသေန တိဝိဓာနိ နပုံသကလိင်္ဂါနိ ဘူဓာတုမယာနိ ပကာသိတာနိ ¶ ။ အယံ နပုံသကလိင်္ဂဝသေန ဥဒါဟရဏုဒ္ဒေသော၊ ဧဝံ ပုလ္လိင်္ဂါဒိဝသေန လိင်္ဂတ္တယံ ဘူဓာတုမယမုဒ္ဒိဋ္ဌံ။
ဧတ္ထ မေ အပ္ပသိဒ္ဓါတိ၊ ယေ ယေ သဒ္ဒါ ပကာသိတာ၊
တေ တေ ပါဠိပ္ပဒေသေသု၊ မဂ္ဂိတဗ္ဗာ ဝိဘာဝိနာ။
ဩ၊ အာ၊ ဗိန္ဒု၊ ဣ၊ ဤ၊ ဥ၊ ဦ-အန္တိမေ သတ္တဓာ ဌိတာ၊
ဉေ ယျာ ပုလ္လိင်္ဂဘေဒါတိ၊ နိရုတ္တညူဟိ ဘာသိတာ။
အာ ဣဝဏ္ဏော စုဝဏ္ဏော စ၊ ပဉ္စ အန္တာ သရူပတော၊
ဣတ္ထိဘေဒါတိ ဝိညေယျာ၊ ဩကာရန္တေန ဆာပိ ဝါ။
ဗိန္ဒု၊ ဣ၊ ဥ-ဣမေ အန္တာ၊ တယော ဉေယျာ ဝိဘာဝိနာ၊
နပုံသကပ္ပဘေဒါတိ၊ နိရုတ္တညူဟိ ဘာသိတာ။
အန္တာ သတ္တေဝ ပုလ္လိင်္ဂေ၊ ဣတ္ထိယံ ပဉ္စ ဝါ ဆ ဝါ၊
နပုံသကေ တယော ဧဝံ၊ ဒသ ပဉ္စဟိ ဆဗ္ဗိဓာ။
ယသ္မာ ပနေတ္ထ ‘‘ဘူတော’’တိအာဒယော သဒ္ဒါ နိဗ္ဗစနာဘိဓေယျကထနတ္ထသာဓကဝစနပရိယာယဝစနတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန ဝုစ္စမာနာ ပါကဋာ ဟောန္တိ သုဝိညေယျာ စ၊ တသ္မာ ဣမေသံ နိဗ္ဗစနာဒီနိ ယထာသမ္ဘဝံ ဝက္ခာမ ဝိညူနံ တုဋ္ဌိဇနနတ္ထဉ္စေဝ သောတာရာနမတ္ထေသု ပဋုတရဗုဒ္ဓိပဋိလာဘာယ စ။ တတြ ဘူတောတိ ခန္ဓပါတုဘာဝေန ဘဝတီတိ ဘူတော၊ ဣဒံ တာဝ နိဗ္ဗစနံ။ ‘‘ဘူတော’’တိ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကဝသေန သတ္တော ဝုစ္စတိ၊ ဣဒမဘိဓေယျကထနံ။ ‘‘ယော စ ကာလဃသော ဘူတော။ သဗ္ဗေဝ နိက္ခိပိဿန္တိ၊ ဘူတာ လောကေ သမုဿယ’’န္တိ စ ဣဒမေတဿ အတ္ထဿ သာဓကဝစနံ။ အထ ဝါ ဘူတောတိ ဧဝံနာမကော အမနုဿဇာတိယော သတ္တဝိသေသော၊ ဣဒမဘိဓေယျကထနံ။ ‘‘ဘူတဝိဇ္ဇာ၊ ဘူတဝေဇ္ဇော၊ ဘူတဝိဂ္ဂဟိတော’’တိ စ ဣဒမေတဿ အတ္ထဿ သာဓကဝစနံ။ ယဉ္စ ပန ‘‘သတ္တော မစ္စော ပဇာ’’တိအာဒိကံ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတံ ဝစနံ၊ ဣဒံ သတ္တောတိ ¶ အတ္ထဝါစကဿ ဘူတသဒ္ဒဿ ပရိယာယဝစနံ။ ယဉ္စ နိဒ္ဒေသပါဠိယံ ‘‘မစ္စောတိ သတ္တော နရော မာနဝေါ ပေါသော ပုဂ္ဂလော ဇီဝေါ ဇဂု ဇန္တု ဟိန္ဒဂု မနုဇော’’တိ အာဂတံ၊ ဣဒမ္ပိ ပရိယာယဝစနမေဝ။ တာနိ သဗ္ဗာနိ ပိဏ္ဍေတွာ ဝုစ္စန္တေ –
သတ္တော မစ္စော ဇနော ဘူတော၊ ပါဏော ဟိန္ဒဂု ပုဂ္ဂလော၊
ဇန္တု ဇီဝေါ ဇဂု ယက္ခော၊ ပါဏီ ဒေဟီ တထာဂတော။
သတ္တဝေါ မာတိယော လောကော၊ မနုဇော မာနဝေါ နရော၊
ပေါသော သရီရီတိ ပုမေ၊ ဘူတမိတိ နပုံသကေ။
ပဇာတိ ဣတ္ထိယံ ဝုတ္တော၊ လိင်္ဂတော၊ န စ အတ္ထတော၊
ဧဝံ တိလိင်္ဂိကာ ဟောန္တိ၊ သဒ္ဒါ သတ္တာဘိဓာနကာ။
ယော သော ဇင်္ဃာယ ဥလတိ၊ သော သတ္တော ဇင်္ဃလော ဣဓ၊
ပါဏဒေဟာဘိဓာနေဟိ၊ သတ္တနာမံ ပပဉ္စိတံ။
ဣမသ္မိံ ပကရဏေ ‘‘ပရိယာယဝစန’’န္တိ စ ‘‘အဘိဓာန’’န္တိ စ ‘‘သင်္ခါ’’တိအာဒီနိ စ ဧကတ္ထာနိ အဓိပ္ပေတာနိ၊ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန ပန ဘူတသဒ္ဒေါ ပဉ္စက္ခန္ဓာမနုဿဓာတုသဿတဝိဇ္ဇမာနခီဏာသဝသတ္တရုက္ခာဒီသု ဒိဿတိ၊ တပ္ပယောဂေါ ဥပရိ အတ္ထတ္တိကဝိဘာဂေ အာဝိဘဝိဿတိ။ ဘာဝကောတိ ဘာဝေတီတိ ဘာဝကော၊ ဣဒံ နိဗ္ဗစနံ။ ယော ဘာဝနံ ကရောတိ၊ သော ဘာဝကော။ ဣဒမဘိဓေယျကထနံ။ ‘‘ဘာဝကော နိပကော ဓီရော’’တိ ဣဒမေတဿ အတ္ထဿ သာဓကဝစနံ။ ‘‘ဘာဝကော ဘာဝနာပသုတော ဘာဝနာပယုတ္တော ဘာဝနာသမ္ပန္နော’’တိ ဣဒံ ပရိယာယဝစနံ။ ဣမာနိ ‘‘ဘူတော ဘာဝကော’’တိ ဒွေ ပဒါနိ သုဒ္ဓကတ္တုဟေတုကတ္တုဝသေန ဝုတ္တာနီတိ။ ဣတော ပရံ နယာနုသာရေန သုဝိညေယျတ္တာ ‘‘ဣဒံ နိဗ္ဗစန’’န္တိ စ အာဒီနိ ¶ အဝတွာ ကတ္ထစိ အတ္ထသာဓကဝစနံ ပရိယာယဝစနံ အတ္ထုဒ္ဓါရဉ္စ ယထာရဟံ ဒဿေဿာမ။ တေသု ဟိ သဗ္ဗတ္ထ ဒဿိတေသု ဂန္ထဝိတ္ထာရော သိယာ၊ တသ္မာ ယေသမတ္ထော ဥတ္တာနော၊ တေသမ္ပိ ပဒါနမဘိဓေယျံ န ကထေဿာမ၊ နိဗ္ဗစနမတ္တမေဝ နေသံ ကထေဿာမ။ ယေသံ ပန ဂမ္ဘီရော အတ္ထော၊ တေသမဘိဓေယျံ ကထေဿာမ။
ဘဝနံ ဘဝေါ၊ ဘဝေါ ဝုစ္စတိ ဝုဒ္ဓိ။ ဘူသဒ္ဒဿ အတ္ထာတိသယယောဂတော ဝဍ္ဎနေပိ ဒိဿမာနတ္တာ ဘဝနံ ဝဍ္ဎနန္တိ ကတွာ။ ‘‘ဘဝေါ စ ရညော အဘဝေါ စ ရညော’’တိ ဣဒံ ဝုဒ္ဓိအတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အထ ဝါ ဘဝေါတိ ဝုစ္စတိ သဿတံ။ ‘‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ ဟိ သဿတဝသေန ပဝတ္တာ ဒိဋ္ဌိ သဿတဒိဋ္ဌိ၊ တသ္မာ ဘဝဒိဋ္ဌီ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ တထာ ဘဝေါတိ ဘဝဒိဋ္ဌိ၊ ဘဝတိ သဿတံ တိဋ္ဌတီတိ ပဝတ္တနတော သဿတဒိဋ္ဌိ ဘဝဒိဋ္ဌိ နာမ။ ဘဝဒိဋ္ဌိ ဟိ ဥတ္တရပဒလောပေန ဘဝေါတိ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ဘဝေန ဘဝဿ ဝိပ္ပမောက္ခမာဟံသူ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဧတ္ထာယံ ပါဠိဝစနတ္ထော – ဧကစ္စေ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဘဝဒိဋ္ဌိယာ ဝါ ကာမဘဝါဒိနာ ဝါ သဗ္ဗဘဝတော ဝိမုတ္တိံ သံသာရဝိသုဒ္ဓိံ ကထယိံသူတိ။ အထ ဝါ ဘဝန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ သတ္တာ ဧတေနာတိ ဘဝေါတိ အတ္ထေန သမ္ပတ္တိပုညာနိ ဘဝေါတိ စ ဝုစ္စန္တိ။ ‘‘ဣတိဘဝါဘဝတဉ္စ ဝီတိဝတ္တော’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဧတ္ထ ပနာယံ ပါဠိဝစနတ္ထော – ဘဝေါတိ သမ္ပတ္တိ၊ အဘဝေါတိ ဝိပတ္တိ။ တထာ ဘဝေါတိ ဝုဒ္ဓိ၊ အဘဝေါတိ ဟာနိ။ ဘဝေါတိ သဿတံ၊ အဘဝေါတိ ဥစ္ဆေဒေါ။ ဘဝေါတိ ပုညံ၊ အဘဝေါတိ ပါပံ၊ တံ သဗ္ဗံ ဝီတိဝတ္တောတိ။
သဟောကာသာ ¶ ခန္ဓာပိ ဘဝေါ။ ‘‘ကာမဘဝေါ ရူပဘဝေါ’’ ဣစ္စေဝမာဒိ ဧတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဧတ္ထ ပန ခန္ဓာ ‘‘ယော ပညာယတိ၊ သော သရူပံ လဘတီ’’တိ ကတွာ ‘‘ဘဝတိ အဝိဇ္ဇာတဏှာဒိသမုဒယာ နိရန္တရံ သမုဒေတီ’’တိ အတ္ထေန ဝါ ‘‘ဘဝါ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ဩကာသော ပန ‘‘ဘဝန္တိ ဇာယန္တိ ဧတ္ထ သတ္တာ နာမရူပဓမ္မာ စာ’’တိ အတ္ထေန ‘‘ဘဝေါ’’တိ။ အပိစ ကမ္မဘဝေါပိ ဘဝေါ၊ ဥပပတ္တိဘဝေါပိ ဘဝေါ။ ‘‘ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ ဒုဝိဓေန အတ္ထိ ကမ္မဘဝေါ၊ အတ္ထိ ဥပပတ္တိဘဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ တတ္ထ ကမ္မမေဝ ဘဝေါ ကမ္မဘဝေါ။ တထာ ဥပပတ္တိ ဧဝ ဘဝေါ ဥပပတ္တိဘဝေါ။ ဧတ္ထူပပတ္တိ ဘဝတီတိ ဘဝေါ၊ ကမ္မံ ပန ယထာ သုခကာရဏတ္တာ ‘‘သုခေါ ဗုဒ္ဓါနမုပ္ပာဒေါ’’တိ ဝုတ္တော။ ဧဝံ ဘဝကာရဏတ္တာ ဖလဝေါဟာရေန ဘဝေါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ဘာဝနလက္ခဏတ္တာ ဘာဝေတီတိ ဘဝေါ။ ကိံ ဘာဝေတိ? ဥပပတ္တိံ။ ဣတိ ဥပပတ္တိံ ဘာဝေတီတိ ဘဝေါတိ ဝုစ္စတိ။ ဘာဝေတီတိမဿ စ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ဟေတုကတ္တုဝသေနတ္ထော။ အထ ဝါ ‘‘ဘဝပစ္စယာ ဇာတီ’’တိ ဝစနတော ဘဝတိ ဧတေနာတိ ဘဝေါတိ ကမ္မဘဝေါ ဝုစ္စတိ။
‘‘ခန္ဓာနဉ္စ ပဋိပါဋိ၊ ဓာတုအာယတနာန စ၊
အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ဝတ္တမာနာ၊ သံသာရောတိ ပဝုစ္စတီ’’တိ
ဝုတ္တလက္ခဏော သံသာရောပိ ဘဝေါ။ ‘‘ဘဝေ ဒုက္ခံ ဘဝဒုက္ခံ၊ ဘဝေ သံသရန္တော’’တိ ဣမာနေတဿတ္ထဿ သာဓကာနိ ဝစနာနိ။ တတြ ကေနဋ္ဌေန သံသာရော ဘဝေါတိ ကထီယတိ? ဘဝတိ ဧတ္ထ သတ္တသမ္မုတိ ခန္ဓာဒိပဋိပါဋိသင်္ခါတေ ဓမ္မပုဉ္ဇသ္မိန္တိ အတ္ထေန ¶ ။ ဣဒံ ဘဝသဒ္ဒဿ ဘာဝကတ္တုကရဏာဓိကရဏသာဓနဝသေနတ္ထကထနံ။
ဧတ္ထ ဘဝသဒ္ဒဿ အတ္ထုဒ္ဓါရံ ဝဒါမ –
ဝုဒ္ဓိသမ္ပတ္တိပုညာနိ၊ ခန္ဓာ သောကာသသညိတာ၊
သံသာရော သဿတဉ္စေတံ၊ ဘဝသဒ္ဒေန သဒ္ဒိတံ။
ဘဝတဏှာ ဘဝဒိဋ္ဌိ၊ ဥပပတ္တိဘဝေါ တထာ၊
ကမ္မဘဝေါ စ သဗ္ဗန္တံ၊ ဘဝသဒ္ဒေန သဒ္ဒိတံ။
ဘဝတဏှာဘဝဒိဋ္ဌိ-ဒွယံ ကတ္ထစိ ပါဠိယံ၊
ဥတ္တရပဒလောပေန၊ ဘဝသဒ္ဒေန သဒ္ဒိတံ။
အဘဝေါတိ န ဘဝေါ အဘဝေါ။
ဝိပတ္တိ ဟာနိ ဥစ္ဆေဒေါ၊ ပါပဉ္စေဝ စတုဗ္ဗိဓာ၊
ဣမေ အဘဝသဒ္ဒေန၊ အတ္ထာ ဝုစ္စန္တိ သာသနေ။
ဘာဝေါတိ အဇ္ဈာသယော၊ ယော ‘‘အဓိပ္ပာယော’’တိပိ ဝုစ္စတိ။ ‘‘ထီနံဘာဝေါ ဒုရာဇာနော။ နာမစ္စော ရာဇဘရိယာသု၊ ဘာဝံ ကုဗ္ဗေထ ပဏ္ဍိတော။ ဟဒယင်္ဂတဘာဝံ ပကာသေတီ’’တိ ဧဝမာဒိ ဧတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ ဝတ္ထုဓမ္မောပိ ဘာဝေါ။ ‘‘ဘာဝသင်္ကေတသိဒ္ဓီန’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ၊ စိတ္တမ္ပိ ဘာဝေါ။ ‘‘အစ္စာဟိတံ ကမ္မံ ကရောသိ လုဒ္ဒံ၊ ဘာဝေ စ တေ ကုသလံ နတ္ထိ ကိဉ္စီ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ကြိယာပိဘာဝေါ။ ‘‘ဘာဝလက္ခဏံ ဘာဝသတ္တမီ’’တိ စ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ ဘာဝေါတိ သတ္တဝေဝစနန္တိ ဘဏန္တိ၊ ဓာတု ဝါ ဧတံ အဓိဝစနံ။ တတ္ထ အဇ္ဈာသယော စ ဝတ္ထုဓမ္မော စ စိတ္တဉ္စ သတ္တော စာတိ ဣမေ ဘဝတီတိ ဘာဝေါ။ တထာ ပန ဘာဝေတီတိ ဘာဝေါ၊ ကြိယာ ¶ တု ဘဝနန္တိ ဘာဝေါ။ သာ စ ဘဝနဂမနပစနာဒိဝသေနာနေကဝိဓာ။ အပိစ ဘာဝရူပမ္ပိ ဘာဝေါ၊ ယံ ဣတ္ထိဘာဝေါ ပုမ္ဘာဝေါ ဣတ္ထိန္ဒြိယန္တိ စ ဝုစ္စတိ။ တတြာယံ ဝစနတ္ထော – ‘‘ဣတ္ထီ’’တိ ဝါ ‘‘ပုရိသော’’တိ ဝါ ဘဝတိ ဧတေန စိတ္တံ အဘိဓာနဉ္စာတိ ဘာဝေါ။
နတ္တနောမတိယာ ဧတံ၊ နိဗ္ဗစနမုဒါဟဋံ၊
ပုဗ္ဗာစရိယသီဟာနံ၊ မတံ နိဿာယ မာဟဋံ။
ဝုတ္တဉှေတံ ပေါရာဏေဟိ ‘‘ဣတ္ထိယာ ဘာဝေါ ဣတ္ထိဘာဝေါ၊ ဣတ္ထီတိ ဝါ ဘဝတိ ဧတေန စိတ္တံ အဘိဓာနဉ္စာတိ ဣတ္ထိဘာဝေါ’’တိ၊ တသ္မာ ပုမ္ဘာဝေါတိ ဧတ္ထာပိ ပုမဿ ဘာဝေါ ပုမ္ဘာဝေါ၊ ပုမာတိ ဝါ ဘဝတိ ဧတေန စိတ္တံ အဘိဓာနဉ္စာတိ ပုမ္ဘာဝေါတိ နိဗ္ဗစနံ သမဓိဂန္တဗ္ဗံ။ ဣဒံ ဘာဝသဒ္ဒဿ ကတ္တုဘာဝကရဏသာဓနဝသေနတ္ထကထနံ။
အဘာဝေါတိ န ဘာဝေါတိ အဘာဝေါ၊ ကော သော? သုညတာ နတ္ထိတာ။ သဘာဝေါတိ အတ္တနော ဘာဝေါ သဘာဝေါ၊ အတ္တနော ပကတိ ဣစ္စေဝတ္ထော။ အထ ဝါ သဘာဝေါတိ ဓမ္မာနံ သတိ အတ္ထသမ္ဘဝေ ယော ကောစိ သရူပံ လဘတိ၊ တဿ ဘာဝေါ လက္ခဏမိတိ သညိတော နမနရုပ္ပနကက္ခဠဖုသနာဒိအာကာရော ဣစ္စေဝတ္ထော။ ‘‘သာမညံ ဝါ သဘာဝေါ ဝါ၊ ဓမ္မာနံ လက္ခဏံ မတ’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ သဘာဝေါတိ သလက္ခဏော ပရမတ္ထဓမ္မော။ ကေနဋ္ဌေန? သဟ ဘာဝေနာတိ အတ္ထေန။ သဗ္ဘာဝေါတိ သတံ ဘာဝေါ သဗ္ဘာဝေါ၊ သပ္ပုရိသဓမ္မော ဣစ္စေဝတ္ထော။ အထ ဝါ အတ္တနော ဘာဝေါ သဗ္ဘာဝေါ။ ‘‘ဂါဟာပယန္တိ သဗ္ဘာဝ’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ သံဝိဇ္ဇမာနော ဝါ ဘာဝေါ သဗ္ဘာဝေါ။ ‘‘ဧဝံ ဂဟဏသဗ္ဘာဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ¶ ဝစနံ။ ဣဒံ သဘာဝ သဗ္ဘာဝသဒ္ဒါနံ ဘာဝသာဓနဝသေနတ္ထကထနံ။
သမ္ဘဝေါတိ သမ္ဘဝနံ သမ္ဘဝေါ၊ သမ္ဘဝနကြိယာ၊ ယုတ္တိ ဝါ။ ယုတ္တိ ဟိ သမ္ဘဝေါတိ ဝုစ္စတိ ‘‘သမ္ဘဝေါ ဂဟဏဿ ကာရဏ’’န္တိအာဒီသု။ အထ ဝါ သမ္ဘဝတိ ဧတသ္မာတိ သမ္ဘဝေါ။ ယတော ဟိ ယံ ကိဉ္စိ သမ္ဘဝတိ၊ သော သမ္ဘဝေါ။ ပဘဝေါတိ ပဘဝနံ ပဘဝေါ၊ အစ္ဆိန္နတာ၊ ပဘဝတိ ဧတသ္မာတိ ဝါ ပဘဝေါ။ ယတော ဟိ ယံ ကိဉ္စိ ပဘဝတိ၊ သော ပဘဝေါ။ ဣမေ ပန သမ္ဘဝပဘဝသဒ္ဒါ ကတ္ထစိ သမာနတ္ထာ ကတ္ထစိ ဘိန္နတ္ထာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကထံ? သမ္ဘဝသဒ္ဒေါ ဟိ ဘဝနကြိယမ္ပိ ဝဒတိ ယုတ္တိမ္ပိ ပညတ္တိမ္ပိ သမ္ဘဝရူပမ္ပိ ပစ္စယတ္ထမ္ပိ၊ ပဘဝသဒ္ဒေါ ပန ဘဝနကြိယမ္ပိ ဝဒတိ နဒိပ္ပဘဝမ္ပိ ပစ္စယတ္ထမ္ပိ၊ တသ္မာ ပစ္စယတ္ထံ ဝဇ္ဇေတွာ ဘိန္နတ္ထာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ပစ္စယတ္ထေန ပန သမာနတ္ထာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘ပစ္စယော ဟေတု နိဒါနံ ကာရဏံ သမ္ဘဝေါ ပဘဝေါတိအာဒိ အတ္ထတော ဧကံ၊ ဗျဉ္ဇနတော နာန’’န္တိ။
‘‘မူလံ ဟေတု နိဒါနဉ္စ၊ သမ္ဘဝေါ ပဘဝေါ တထာ၊
သမုဋ္ဌာနာဟာရာရမ္မဏံ၊ ပစ္စယော သမုဒယေန စာ’’တိ
အယမ္ပိ ဂါထာ ဧတဿတ္ထဿ သာဓိကာ။ ဣဒံ သမ္ဘဝပဘဝသဒ္ဒါနံ ဘာဝါပါဒါနသာဓနဝသေနတ္ထကထနံ။
ဧဝမေတ္ထ ဘာဝကတ္တုကမ္မကရဏာပါဒါနာဓိကရဏဝသေန ဆ သာဓနာနိ ပကာသိတာနိ။ တာနိ သမ္ပဒါနသာဓနေန သတ္တဝိဓာနိ ဘဝန္တိ၊ တံ ပန ဥတ္တရိ အာဝိဘဝိဿတိ ‘‘ဓနမဿ ဘဝတူတိ ဓနဘူတီ’’တိအာဒိနာ။ ဣစ္စေဝံ ကိတကဝသေန သဗ္ဗထာပိ သတ္တဝိဓာနိ သာဓနာနိ ဟောန္တိ၊ ယာနိ ‘‘ကာရကာနီ’’တိပိ ဝုစ္စတိ၊ ဣတော အညံ သာဓနံ နတ္ထိ။ ဣဓ ပယောဂေသွတ္ထေသု စ ဝိညူနံ ¶ ပါဋဝတ္ထံ သာဓနနာမံ ပကာသိတံ။ တထာ ဟိ ဒုန္နိက္ခိတ္တသာဓနေဟိ ပဒေဟိ ယောဇိတာ သဒ္ဒပ္ပယောဂါ ဒုဗ္ဗောဓတ္ထာ ဟောန္တိ၊ သုနိက္ခိတ္တသာဓနေဟိ ပန ပဒေဟိ ယောဇိတာ သုဗောဓတ္ထာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ပယောဂါသာဓနမူလကာ၊ အတ္ထော စ ပယောဂမူလကော။ ပယောဂါနုရူပဉှိ အဝိပရီတံ ကတွာ အတ္ထံ ကထနသီလာ ‘‘ယာစိတောဝ ဗဟုလံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ အပ္ပံ အယာစိတော’’တိ ဧဝမာဒီသု သာဓနဝသေန ဂဟေတဗ္ဗေသု အတ္ထေသု၊ အညေသု စတ္ထေသု ပဋုတရဗုဒ္ဓိနော ပဏ္ဍိတာယေဝ ဧကန္တေန ဘဂဝတော ပရိယတ္တိသာသနဓရာ နာမ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣတော ပရံ နယာနုသာရေန သုဝိညေယျတ္တာ ‘‘ဣဒံ နာမ သာဓန’’န္တိ န ဝက္ခာမ၊ ကေဝလမိဓ ဒဿိတေသု ပယောဂေသု ဝိညူနံ ဗဟုမာနုပ္ပာဒနတ္ထဉ္စေဝ ဝိဝိဓဝိစိတ္တပါဠိဂတိကေ ဝိဝိဓတ္ထသာရေ ဇိနဝရဝစနေ သောတူနံ ဗုဒ္ဓိဝိဇမ္ဘနတ္ထဉ္စ အတ္ထသာဓကဝစနာနိယေဝ ယထာရဟံ သုတ္တဂေယျဝေယျာကရဏဂါထာဒီသု တတော တတော အာဟရိတွာ ဒဿေဿာမ။
ပဘာဝေါတိ ပကာရတော ဘဝတီတိ ပဘာဝေါ၊ သောယမာနုဘာဝေါယေဝ။ ‘‘ပဘာဝံ တေ န ပဿာမိ၊ ယေန တွံ မိထိလံ ဝဇေ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အနုဘဝေါတိ အနုဘဝနံ အနုဘဝေါ၊ ကိံ တံ? ပရိဘုဉ္ဇနံ။ အာနုဘာဝေါတိ တေဇုဿာဟမန္တပဘူသတ္တိယော။ ‘‘တေဇသင်္ခတော ဥဿာဟမန္တပဘူသတ္တိသင်္ခါတော ဝါ မဟန္တော အာနုဘာဝေါ ဧတဿာတိ မဟာနုဘာဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။
တေဇော ဥဿာဟမန္တာ စ၊ ပဘူသတ္တီတိ ပဉ္စိမေ၊
အာနုဘာဝါတိ ဝုစ္စန္တိ၊ ပဘာဝါတိ စ တေ ဝဒေ။
တေဇာဒိဝါစကတ္တမှိ၊ အာနုဘာဝပဒဿ တု၊
အတ္ထနိဗ္ဗစနံ ဓီရော၊ ယထာသမ္ဘဝမုဒ္ဒိသေ။
အထ ¶ ဝါ အာနုဘာဝေါတိ အနုဘဝိတဗ္ဗဖလံ။ ‘‘အနုဘဝိတဗ္ဗဿ ဖလဿ မဟန္တတာယ မဟာနုဘာဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ပရာဘဝေါတိ ပရာဘဝနံ ပရာဘဝေါ၊ အထ ဝါ ပရာဘဝတီတိ ပရာဘဝေါ။ ‘‘သုဝိဇာနော ပရာဘဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ ‘‘ဓမ္မဒေဿီ ပရာဘဝေါ’’တိ ပါဌာနုရူပတော ပရာဘဝိဿတီတိ ပရာဘဝေါတိ အနာဂတကာလဝသေနပိ နိဗ္ဗစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ပရာဘဝန္တိ ဧတေနာတိ ပရာဘဝေါ။ ကိံ တံ? ဓမ္မဒေဿိတာဒိ။ ‘‘ပဌမော သော ပရာဘဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဝိဘဝေါတိ နိဗ္ဗာနံ။ တဉှိ ဘဝတော ဝိဂတတ္တာ ဘဝတော ဝိဂတောတိ ဝိဘဝေါ၊ ဘဝဿ စ တံဟေတု ဝိဂတတ္တာ ဝိဂတော ဘဝေါ ဧတသ္မာတိ ဝိဘဝေါ။ ဝိဘဝန္တိ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တိ ဝိနဿန္တိ ဣတော အရိယဓနဝိလောမကာ ကိလေသမဟာစောရာတိပိ ဝိဘဝေါ။ ဝိဘဝသဒ္ဒဿ နိဗ္ဗာနာဘိဓာနတ္တေ ‘‘ဧဝံ ဘဝေ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ဝိဘဝေါ ဣစ္ဆိတဗ္ဗကော’’တိ ဣဒမေတ္ထ သာဓကံ ဝစနံ။ ဣမာနိ ပန နိဗ္ဗာနဿ ပရိယာယဝစနာနိ –
နိဗ္ဗာနံ ဝိဘဝေါ မောက္ခော၊ နိရောဓော အမတံ သမံ၊
သင်္ခါရူပသမော ဒုက္ခ-နိရောဓော အစ္စုတ’က္ခယော။
ဝိဝဋ္ဋ’မကတံ အတ္ထံ၊ သန္တိပဒ’မသင်္ခတံ၊
ပါရံ တဏှာက္ခယော ဒုက္ခ-က္ခယော သညောဇနက္ခယော။
ယောဂက္ခေမော ဝိရာဂေါ စ၊
လောကန္တော စ ဘဝက္ခယော၊
အပဝဂ္ဂေါ ဝိသင်္ခါရော၊
သဗ္ဘိ သုဒ္ဓိ ဝိသုဒ္ဓိ စ။
ဝိမုတျာ’ပစယော မုတ္တိ၊ နိဗ္ဗုတိ ဥပဓိက္ခယော၊
သန္တိ အသင်္ခတာ ဓာတု၊ ဒိသာ စ သဗ္ဗတောပဘံ။
ဝိနာပေတာနိ ¶ နာမာနိ၊ ဝိသေသကပဒံ ဣဓ၊
နိဗ္ဗာနဝါစကာနီတိ၊ သလ္လက္ခေယျ သုမေဓသော။
‘‘တာဏံ လေဏ’’န္တိအာဒီနိ-ပေက္ခိကာနိ ဘဝန္တိ ဟိ၊
ဝိသေသကပဒါနန္တိ၊ ဧတ္ထေတာနိ ပကာသယေ။
တာဏံ လေဏ’မရူပဉ္စ၊ သန္တံ သစ္စ’မနာလယံ၊
သုဒုဒ္ဒသံ သရဏဉ္စ၊ ပရာယဏ’မနီတိကံ။
အနာသဝံ ဓုဝံ နိစ္စံ၊ ဝိညာဏ’မနိဒဿနံ၊
အဗျာပဇ္ဇံ သိဝံ ခေမံ၊ နိပုဏံ အပလောကိကံ။
အနန္တ’မက္ခရံ ဒီပေါ၊ အစ္စန္တံ ကေဝလံ ပဒံ၊
ပဏီတံ အစ္စုတဉ္စာတိ၊ ဗဟုဓာပိ ဝိဘာဝယေ။
ဂေါတြဘူတိ ပဒဿတ္ထံ၊ ဝဒန္တေဟိ ဂရူဟိ တု၊
ဂေါတ္တံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာန-မိတိ ဂေါတ္တန္တိ ဘာသိတံ။
ဝိဘဝေါတိ ဝါ ဝိနာသသမ္ပတ္တိဓနုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယောပိ ဝုစ္စန္တိ။ တတ္ထ ဝိနာသော ဝိဘဝနံ ဥစ္ဆိဇ္ဇနံ နဿနန္တိ အတ္ထေန ဝိဘဝေါ။ ‘‘ဝိဘဝေါ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ ဣတ္ထေကေ သတော သတ္တဿ ဥစ္ဆေဒံ ဝိနာသံ ဝိဘဝံ ပညပေန္တီ’’တိ စ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ သမ္ပတ္တိ ပန ဝိသေသတော ဘဝတီတိ ဝိဘဝေါ။ ‘‘ရညော သိရိဝိဘဝံ ဒဋ္ဌုကာမာ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဓနံ ပန ဘဝန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တိ သတ္တာ ဧတေနာတိ ဝိဘဝေါ။ ‘‘အသီတိကောဋိဝိဘဝဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပုတ္တော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တီ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဣဒံ ပန ပရိယာယဝစနံ –
ဓနံ သံ ဝိဘဝေါ ဒဗ္ဗံ၊ သာပတေယျံ ပရိဂ္ဂဟော၊
ဩဍ္ဍံ ဘဏ္ဍံ သကံ အတ္ထော၊ ဣစ္စေတေ ဓနဝါစကာ။
ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ ပန ဝိဘဝတိ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ‘‘အတ္တာ စ လောကော စ ပုန စုတိတော ဥဒ္ဓံ န ဇာယတီ’’တိ ဂဟဏတော ဝိဘဝေါတိ။ ‘‘ဝိဘဝတဏှာ’’တိ ¶ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဝိဘဝတဏှာတိ ဟိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသဟဂတာယ တဏှာယ နာမံ။ ဧတ္ထ အတ္ထုဒ္ဓါရော ဝုစ္စတိ –
ဓနနိဗ္ဗာနသမ္ပတ္တိ-ဝိနာသုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယော၊
ဝုတ္တာ ဝိဘဝသဒ္ဒေန၊ ဣတိ ဝိညူ ဝိဘာဝယေ။
ပါတုဘာဝေါတိ ပါတုဘဝနံ ပါတုဘာဝေါ။ အာဝိဘာဝေါတိ အာဝိဘဝနံ အာဝိဘာဝေါ၊ ဥဘိန္နမေတေသံ ပါကဋတာ ဣစ္စေဝတ္ထော။ တိရောဘာဝေါတိ တိရောဘဝနံ တိရောဘာဝေါ၊ ပဋိစ္ဆန္နဘာဝေါ။ ဝိနာဘာဝေါတိ ဝိနာဘဝနံ ဝိနာဘာဝေါ၊ ဝိယောဂေါ။ သောတ္ထိဘာဝေါတိ သောတ္ထိဘဝနံ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ သုဝတ္ထိဘာဝေါ သုခဿ အတ္ထိတာ၊ အတ္ထတော ပန နိဗ္ဘယတာ နိရုပဒ္ဒဝတာ ဧဝ။ အတ္ထိဘာဝေါတိ အတ္ထိတာ ဝိဇ္ဇမာနတာ အဝိဝိတ္တတာ။ နတ္ထိဘာဝေါတိ နတ္ထိတာ အဝိဇ္ဇမာနတာ ဝိဝိတ္တတာ ရိတ္တတာ တုစ္ဆတာ သုညတာ။ ဩကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
အဘိဘဝတီတိ အဘိဘဝိတာ၊ ပရံ အဘိဘဝန္တော ယော ကောစိ။ ဧဝံ ပရိဘဝိတာ၊ အနုဘဝတီတိ အနုဘဝိတာ၊ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ အနုဘဝန္တော ယော ကောစိ။ ဧဝံ သမနုဘဝိတာ။ ပစ္စနုဘဝိတာ၊ ဧတ္ထ ပန ယထာ ‘‘အမတဿ ဒါတာ။ အနုပ္ပန္နဿ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပာဒေတာ’’တိအာဒီသု ‘‘ဒါတာ’’တိ ပဒါနံ ကတ္တုဝါစကာနံ ‘‘အမတဿာ’’တိအာဒီဟိ ပဒေဟိ ကမ္မဝါစကေဟိ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ သဒ္ဓိံ ယောဇနာ ဒိဿတိ၊ တထာ ဣမေသမ္ပိ ပဒါနံ ‘‘ပစ္စာမိတ္တဿ အဘိဘဝိတာ’’တိအာဒိနာ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝံ အညေသမ္ပိ ဧဝရူပါနံ ပဒါနံ။ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဘဝတီတိ ဘဝံ။ ဘဝိဿတီတိ ဝါ ဘဝံ၊ ဝဍ္ဎမာနော ပုဂ္ဂလော။ ‘‘သုဝိဇာနော ဘဝံ ဟောတိ၊ သုဝိဇာနော ပရာဘဝေါ။ ဓမ္မကာမော ¶ ဘဝံ ဟောတိ၊ ဓမ္မဒေဿီ ပရာဘဝေါ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အထ ဝါ ယေန သဒ္ဓိံ ကထေတိ၊ သော ‘‘ဘဝ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ‘‘ဘဝံ ကစ္စာယနော။ ဘဝံ အာနန္ဒော။ မညေ ဘဝံ ပတ္ထယတိ၊ ရညော ဘရိယံ ပတိဗ္ဗတ’’န္တိအာဒီသု။ ဧတ္ထ ပန ဓာတုအတ္ထေ အာဒရော န ကာတဗ္ဗော၊ သမ္မုတိအတ္ထေယေဝါဒရော ကာတဗ္ဗော ‘‘သင်္ကေတဝစနံ သစ္စံ၊ လောကသမ္မုတိကာရဏ’’န္တိ ဝစနတော။ ဝေါဟာရဝိသယသ္မိဉှိ လောကသမ္မုတိ ဧဝ ပဓာနာ အဝိလင်္ဃနီယာ။ ပရာဘဝတီတိ ပရာဘဝံ။ ဧဝံ ပရိဘဝံ။ အဘိဘဝံ။ အနုဘဝံ။ ပဘဝတိ ပဟောတိ သက္ကောတီတိ ပဘဝံ၊ ပဟောန္တော ယော ကောစိ။ န ပဘဝံ အပ္ပဘဝံ၊ ‘‘အပ္ပဘဝ’’န္တိ စ ဣဒံ ဇာတကေ ဒိဋ္ဌံ –
‘‘ဆိန္နဗ္ဘမိဝ ဝါတေန၊ ရုဏ္ဏော ရုက္ခမုပါဂမိံ၊
သောဟံ အပ္ပဘဝံ တတ္ထ၊ သာခံ ဟတ္ထေဟိ အဂ္ဂဟိ’’န္တိ
တတ္ထ သာဓကဝစနမိဒံ။ နိဂ္ဂဟီတန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဓနဘူတီတိ ဓနမဿ ဘဝတူတိ ဓနဘူတိ။ သိရိဘူတီတိ သောဘာယ စေဝ ပညာပုညာနဉ္စ အဓိဝစနံ။ သာ အဿ ဘဝတူတိ သိရိဘူတိ။ ဧဝံ သောတ္ထိဘူတိ၊ သုဝတ္ထိဘူတိ။ ဣကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဘာဝီတိ ဘဝနသီလော ဘာဝီ၊ ဘဝနဓမ္မော ဘာဝီ၊ ဘဝနေ သာဓုကာရီ ဘာဝီ။ ဧဝံ ဝိဘာဝီ။ သမ္ဘာဝီ။ ပရိဘာဝီတိ။ တတြ ဝိဘာဝီတိ အတ္ထဝိဘာဝနေ သမတ္ထော ပဏ္ဍိတော ဝုစ္စတိ။ ဧတ္ထ ဝိဒွါ၊ ဝိဇ္ဇာဂတော၊ ဉာဏီတိအာဒိ ပရိယာယဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘဝန္တိ စတြ –
ဝိဒွါ ဝိဇ္ဇာဂတော ဉာဏီ၊ ဝိဘာဝီ ပဏ္ဍိတော သုဓီ၊
ဗုဓော ဝိသာရဒေါ ဝိညူ၊ ဒေါသညူ ဝိဒ္ဒသု ဝိဒူ။
ဝိပဿီ ¶ ပဋိဘာဏီ စ၊ မေဓာဝီ နိပကော ကဝိ၊
ကုသလော ဝိဒုရော ဓီမာ၊ ဂတိမာ မုတိမာ စယံ။
စက္ခုမာ ကဏ္ဏဝါ ဒဗ္ဗော၊ ဓီရော ဘူရိ ဝိစက္ခဏော၊
သပ္ပညော ဗုဒ္ဓိမာ ပညော၊ ဧဝံနာမာ ဝိဘာဝိနောတိ။
ဤကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
သယမ္ဘူတိ သယမေဝ ဘဝတီတိ သယမ္ဘူ။ ကော သော? အန္တရေန ပရောပဒေသံ သာမံယေဝ သဗ္ဗံ ဉေယျဓမ္မံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ သဗ္ဗညုတံ ပတ္တော သကျမုနိ ဘဂဝါ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ –
‘‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ၊ သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊
သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ၊ နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော။
အဟဉှိ အရဟာ လောကေ၊ အဟံ သတ္ထာ အနုတ္တရော၊
ဧကောမှိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သီတီဘူတောသ္မိ နိဗ္ဗုတော’’တိ။
အတ္ထတော ပန ပါရမိတာပရိဘာဝိတော သယမ္ဘူဉာဏေန သဟ ဝါသနာယ ဝိဂတဝိဒ္ဓသ္တနိရဝသေသကိလေသော မဟာကရုဏာသဗ္ဗညုတညာဏာဒိအပရိမေယျဂုဏဂဏာဓာရော ခန္ဓသန္တာနော သယမ္ဘူ။ သော ဧဝံဘူတော ခန္ဓသန္တာနော လောကေ အဂ္ဂပုဂ္ဂလောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ ‘‘ဧကပုဂ္ဂလော ဘိက္ခဝေ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အစ္ဆရိယမနုဿော၊ ကတမော ဧကပုဂ္ဂလော? တထာဂတော ဘိက္ခဝေ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိ။ သော ဧကပုဂ္ဂလော ဧတရဟိ ‘‘သဗ္ဗညူ၊ သုဂတော’’တိအာဒီဟိ ယထာဘုစ္စဂုဏာဓိဂတနာမေဟိ စ ပသိဒ္ဓါ၊ ‘‘ဂေါတမော အာဒိစ္စဗန္ဓူ’’တိ ဂေါတ္တတော စ ပသိဒ္ဓါ၊ သကျပုတ္တော သက္ကော သကျမုနိ သကျသီဟော သကျပုင်္ဂဝေါတိ ကုလတော စ ပသိဒ္ဓါ၊ သုဒ္ဓါဒနိမာယာဒေဝီသုတောတိ ¶ မာတာပိတိတော စ ပသိဒ္ဓါ၊ သိဒ္ဓတ္ထောတိ ဂဟိတနာမေန စ ပသိဒ္ဓါ။ ဘဝန္တိ စတြ –
ယော ဧကပုဂ္ဂလော အာသိ၊ ဗုဒ္ဓါ သော ဝဒတံ ဝရော၊
ဂေါတ္တတော ဂေါတမော နာမ၊ တထေဝါဒိစ္စဗန္ဓု စ။
သကျကုလေ ပသူတတ္တာ၊ သကျပုတ္တောတိ ဝိဿုတော၊
သက္ကော ဣတိ စ အဝှိတော၊ တထာ သကျမုနီတိ စ။
သဗ္ဗတ္ထ သေဋ္ဌဘာဝေန၊ သကျေ စ သေဋ္ဌဘာဝတော၊
သကျသီဟောတိ သော သကျ-ပုင်္ဂဝေါတိ စ သမ္မတော။
သုဒ္ဓါဒနီတိ ပိတိတော၊ နဘေ စန္ဒောဝ ဝိဿုတော၊
မာတိတောပိ စ သညာတော၊ မာယာဒေဝီသုတော ဣတိ။
သဗ္ဗညူ သုဂတော ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မရာဇာ တထာဂတော၊
သမန္တဘဒ္ဒေါ ဘဂဝါ၊ ဇိနော ဒသဗလော မုနိ။
သတ္ထာ ဝိနာယကော နာထော၊
မုနိန္ဒော လောကနာယကော၊
နရာသဘော လောကဇိနော၊
သမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိပဒုတ္တမော။
ဒေဝဒေဝေါ လောကဂရု၊ ဓမ္မဿာမီ မဟာမုနိ၊
သမန္တစက္ခု ပုရိသ-ဒမ္မသာရထိ မာရဇိ။
ဓမ္မိဿရော စ အဒွေဇ္ဈ-ဝစနော သတ္ထဝါဟကော၊
ဝိသုဒ္ဓိဒေဝေါ ဒေဝါတိ-ဒေဝေါ စ သမဏိဿရော။
ဘူရိပညော’နဓိဝရော၊ နရသီဟော စ စက္ခုမာ၊
မုနိမုနိ နရဝရော၊ ဆဠဘိညော ဇနေ သုတော။
အင်္ဂီရသော ယတိရာဇာ၊ လောကဗန္ဓု’မတန္ဒဒေါ၊
ဝတ္တာ ပဝတ္တာ သဒ္ဓမ္မ-စက္ကဝတ္တီ ယတိဿရော။
လောကဒီပေါ ¶ သိရီဃနော၊ သမဏိန္ဒော နရုတ္တမော၊
လောကတ္တယဝိဒူ လောက-ပဇ္ဇောတော ပုရိသုတ္တမော။
သစ္စဒသော သတပုည-လက္ခဏော သစ္စသဝှယော၊
ရဝိဗန္ဓာ’သမသမော၊ ပဉ္စနေတ္တ’ဂ္ဂပုဂ္ဂလော။
သဗ္ဗာဘိဘူ သဗ္ဗဝိဒူ၊ သစ္စနာမော စ ပါရဂူ၊
ပုရိသာတိသယော သဗ္ဗ-ဒဿာဝီ နရသာရထိ။
သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဣတိ သော၊ ဉာတော သတ္တုတ္တမောတိ စ၊
တာဒီ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီတိ၊ မဟာကာရုဏိကောတိ စ။
စက္ခုဘူတော ဓမ္မဘူတော၊ ဉာဏဘူတောတိ ဝဏ္ဏိတော၊
ဗြဟ္မဘူတောတိ ပုရိသာ-ဇညော ဣတိ စ ထောမိတော။
လောကဇေဋ္ဌော သယမ္ဘူ စ၊ မဟေသိ မာရဘဉ္ဇနော၊
အမောဃဝစနော ဓမ္မ-ကာယော မာရာဘိဘူ ဣတိ။
အသင်္ချေယျာနိ နာမာနိ၊ သဂုဏေန မဟေသိနော၊
နာမံ ဂုဏေဟိ နိဿိတံ၊ ကော ကဝိန္ဒော ကထေဿတိ။
တတြ သဗ္ဗညု ဣစ္စာဒိ-နာမံ သာဓာရဏံ ဘဝေ၊
သဗ္ဗေသာနမ္ပိ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဂေါတမော ဣတိအာဒိ န။
ဗုဒ္ဓါ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ၊ ‘‘သယမ္ဘူ’’ဣတိ သာသနေ၊
ကေစိ ‘‘ဗြဟ္မာ သယမ္ဘူ’’တိ၊ သာသနာဝစရံ န တံ။
‘‘ဗုဒ္ဓါ တထာဂတော သတ္ထာ၊ ဘဂဝါ’’တိ ပဒါနိ တု၊
ဌာနေနေကသဟဿမှိ၊ သဉ္စရန္တိ အဘိဏှသော။
တတြ စာဒိပဒံ အန္တ-ပဒဉ္စေဝ ဣမာနိ တု၊
ဧကတောပိ စရန္တီတိ၊ ဝိဘာဝေယျ ဝိသာရဒေါ။
ဝိသေသကပဒါနံ တု၊ အပေက္ခကပဒါနိ စ၊
အနပေက္ခပဒါနီတိ၊ ပဒါနိ ဒုဝိဓာ သိယုံ။
တထာ ¶ ဟိ သတ္ထဝါဟော နရဝရော ဆဠဘိညောတိ ဧဝံပကာရာနိ အဘိဓာနပဒါနိ ဝိသေသကပဒါပေက္ခကာနိ။ ကထံ?
‘‘ဧဝံ ဝိဇိတသင်္ဂါမံ၊ သတ္ထဝါဟံ အနုတ္တရံ၊
သာဝကာ ပယိရုပါသန္တိ၊ တေဝိဇ္ဇာ မစ္စုဟာယိနော။
ယံ လောကော ပူဇယတေ၊
သလောကပါလော သဒါ နမဿတိ စ၊
တဿေတ သာသနဝရံ၊
ဝိဒူဟိ ဉေယျံ နရဝရဿာ’’တိ၊
‘‘ဆဠဘိညဿ သာသန’’န္တိ စ ဧဝံ ဝိသေသကပဒါပေက္ခကာနိ ဘဝန္တိ။ ဗုဒ္ဓါ ဇိနော ဘဂဝါတိ ဧဝံပကာရာနိ ပန နော ဝိသေသကာပေက္ခာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
ကေစိ ပနေတ္ထ ဧဝံ ဝဒေယျုံ ‘‘မုနိန္ဒော သမဏိန္ဒော သမဏိဿရော ယတိဿရော အာဒိစ္စဗန္ဓု ရဝိဗန္ဓူတိ ဧဝံပကာရာနံ ဣဓ ဝုတ္တာနမဘိဓာနာနံ ဝိသေသတ္ထာဘာဝတော ပုနရုတ္တိဒေါသော အတ္ထီ’’တိ။ တန္န၊ အဘိဓာနာနံ အဘိသင်္ခရဏီယာနဘိသင်္ခရဏီယဝသေန အဘိသင်္ခတာဘိဓာနာနိ အနဘိသင်္ခတာဘိဓာနာနီတိ ဒွေဓာ ဒိဿနတော။ တထာ ဟိ ကတ္ထစိ ကေစိ ‘‘သကျသီဟော’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘သကျကေသရီ သကျမိဂါဓိပေါ’’တိအာဒိနာ နာနာဝိဝိဓမဘိဓာနမဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပါဝစနေပိ ဟိ ‘‘ဒွိဒုဂ္ဂမဝရဟနုတ္တ’မလတ္ထာ’’တိ ပါဌော ဒိဿတိ။ တထာ ကေစိ ‘‘ဓမ္မရာဇာ’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘ဓမ္မဒိသမ္ပတီ’’တိအာဒီနိ အဘိသင်္ခရောန္တိ။ ‘‘သဗ္ဗညူ’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘သဗ္ဗဒဿာဝီ သဗ္ဗဒဿီ’’တိအာဒီနိ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ‘‘သဟဿက္ခော’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘ဒသသတလောစနော’’တိအာဒီနိ အဘိသင်္ခရောန္တိ။ ‘‘အာဒိစ္စဗန္ဓူ’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘အရဝိန္ဒသဟာယဗန္ဓူ’’တိအာဒီနိ အဘိသင်္ခရောန္တိ။ ‘‘အမ္ဗုဇ’’န္တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘နီရဇံ ကုဉ္ဇ’’န္တိအာဒီနိ အဘိသင်္ခရောန္တိ။ ပါဝစနေပိ ဟိ ¶ ယံ ပဒုမံ၊ တံ ဇလဇံ နာမာတိ မန္တွာ ပဋိသမ္ဘိဒါပ္ပတ္တေဟိ အရိယေဟိ ဒေသနာဝိလာသဝသေန ဝုတ္တော ‘‘ပဒုမုတ္တရနာမိနော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗဋ္ဌာနေ ‘‘ဇလဇုတ္တရနာမိနော’’တိ ပါဌော ဒိဿတိ။ ဧဝံ အဘိသင်္ခတာဘိဓာနာနိ ဒိဿန္တိ။
‘‘ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’’တိ အဘိဓာနာနိ ပန အနဘိသင်္ခတာဘိဓာနာနိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဓမ္မသေနာပတိနာ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ နေတံ နာမံ မာတရာ ကတံ၊ န ပိတရာ ကတံ၊ န ဘဂိနိယာ ကတံ၊ န ဉာတိသာလောဟိတေဟိ ကတံ၊ န ဒေဝတာဟိ ကတံ၊ ဝိမောက္ခန္တိကမေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗောဓိယာ မူလေ သဟ သဗ္ဗညုတညာဏပ္ပဋိလာဘာ သစ္ဆိကာ ပညတ္တိ ယဒိဒံ ဗုဒ္ဓါ’’တိ၊ တထာ ‘‘ဘဂဝါတိ နေတံ နာမံ မာတရာ ကတံ…ပေ… သစ္ဆိကာ ပညတ္တိ ယဒိဒံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဧဝံ ‘‘ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’’တိ အဘိဓာနာနိ အနဘိသင်္ခတာဘိဓာနာနိ။ န ဟိ တာနိ အဘိဓာနာနိ စေဝ ‘‘သတ္ထာ သုဂတော ဇိနော’’တိအာဒီနိ စ အညံ ကိဉ္စိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ အဘိသင်္ခတာနိ၊ နာပိ အညာနိ အဘိဓာနာနိ ဧတာနိ ပဋိစ္စ အဘိသင်္ခတာနိ ဒိဿန္တိ။ တထာ ဟိ ‘‘ဗုဒ္ဓါ’’တိ အဘိဓာနံ ပဋိစ္စ ‘‘ဗုဇ္ဈိတာ ဗောဓေတာ ဗောဓကော’’တိအာဒီနိ နာမာဘိဓာနာနိ န အဘိသင်္ခရောန္တိ။ တထာ ‘‘ဘဂဝါ သတ္ထာ သုဂတော’’တိအာဒီနိ နာမာဘိဓာနာနိ ပဋိစ္စ ‘‘သမ္ပန္နဘဂေါ အနုသာသကော သုန္ဒရဝစနော’’တိအာဒီနိ နာမာဘိဓာနာနိ နာဘိသင်္ခရောန္တိ။ ဧဝံ ဣမံ ဝိဘာဂံ ဒဿေတုံ ‘‘မုနိန္ဒော သမဏိန္ဒော သမဏိဿရော ယတိဿရော အာဒိစ္စဗန္ဓု ရဝိဗန္ဓူ’’တိအာဒိနာ နယေန ပုနရုတ္တိ အမှေဟိ ကတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဧဝမညတြာပိ နယော နေတဗ္ဗော။ အတြိဒံ ဝုစ္စတိ –
‘‘အဘိသင်္ခတနာမဉ္စ၊ နာမဉ္စာနဘိသင်္ခတံ၊
ဒွိဒုဂ္ဂမဝရော ဗုဒ္ဓါ၊ ဣတိ နာမံ ဒွိဓာ ဘဝေ’’တိ။
ပဘူတိ ပရံ ပသယှ ဘဝတီတိ ပဘူ၊ ဣဿရော။ ‘‘အရညဿ ပဘူ အယံ လုဒ္ဒကော’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ အဘိဘူတိ ¶ အဘိဘဝတီတိ အဘိဘူ၊ အသညသတ္တော။ ကိံ သော အဘိဘဝိ? စတ္တာရော ခန္ဓေ အရူပိနော။ ဣတိ စတ္တာရော ခန္ဓေ အရူပိနော အဘိဘဝီတိ အဘိဘူ။ သော စ ခေါ နိစ္စေတနတ္တာ အဘိဘဝနကြိယာယာသတိ ပုဗ္ဗေဝါ’သညုပ္ပတ္တိတော ဈာနလာဘိကာလေ အတ္တနာ အဓိဂတပဉ္စမဇ္ဈာနံ သညာဝိရာဂဝသေန ဘာဝေတွာ စတ္တာရော အရူပက္ခန္ဓေ အသညိဘဝေ အပ္ပဝတ္တိကရဏေန အဘိဘဝိတုမာရဘိ၊ တဒဘိဘဝနကိစ္စံ ဣဒါနိ သိဒ္ဓန္တိ အဘိဘဝီတိ အဘိဘူတိ ဝုစ္စတိ။ အပိစ နိစ္စေတနဘာဝေန အဘိဘဝနဗျာပါရေ အသတိပိ ပုဗ္ဗေ သစေတနကာလေ သဗျာပါရတ္တာ သစေတနဿ ဝိယ နိစ္စေတနဿာပိ သတော တဿ ဥပစာရေန သဗျာပါရတာဝစနံ ယုဇ္ဇတေဝ။ ဒိဿတိ ဟိ လောကေ သာသနေ စ သစေတနဿ ဝိယ အစေတနဿပိ ဥပစာရေန သဗျာပါရတာဝစနံ။ တံ ယထာ? ကူလံ ပတိတုကာမံ၊ ဧဝံ လောကေ။ သာသနေ ပန –
‘‘ရောဒန္တေ ဒါရကေ ဒိသွာ၊ ဥဗ္ဗိဂ္ဂါ ဝိပုလာ ဒုမာ၊
သယမေဝေါနမိတွာန၊ ဥပဂစ္ဆန္တိ ဒါရကေ’’တိ စ
‘‘အင်္ဂါရိနော ဒါနိ ဒုမာ ဘဒန္တေ၊ ဖလေသိနော ဆဒနံ ဝိပ္ပဟာယာ’’တိ စ ‘‘ဖလံ တောသေတိ ကဿက’’န္တိ စ အာဒိ။ အဘိဘူသဒ္ဒဿ အသညသတ္တာဘိဓာနတ္တေ ‘‘အဘိဘုံ အဘိဘုတော မညတီ’’တိ ဣဒမေတ္ထ သာဓကံ ဝစနံ။ အထ ဝါ အဘိဘဝတီတိ အဘိဘူ၊ ပရေသမဘိဘဝိတာ ယော ကောစိ။ ဝိသေသတော ပန တထာဂတောယေဝ အဘိဘူ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ ‘‘တထာဂတော ဘိက္ခဝေ အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ’’တိ။ ကေစိ ပန ‘‘အဘိဘူ နာမ သဟဿော ဗြဟ္မာ’’တိ ဝဒန္တိ။
ဝိဘူတိ ဝိသေသဘူတောတိ ဝိဘူ၊ ‘‘ဘဝသောတံ သစေ ဗုဒ္ဓါ၊ တိဏ္ဏော လောကန္တဂူ ဝိဘူ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ¶ ဝစနံ။ ဝိဘူတိ ဟေတ္ထ ရူပကာယဓမ္မကာယသမ္ပတ္တိယာ ဝိသေသဘူတောတိ အတ္ထော။ အာဟ စ –
‘‘ဒိဿမာနောပိ တာဝဿ၊ ရူပကာယော အစိန္တိယော၊
အသာဓာရဏဉာဏဋ္ဌေ၊ ဓမ္မကာယေ ကထာဝ ကာ’’တိ။
အဓိဘူတိ အဓိဘဝတီတိ အဓိဘူ၊ ဣဿရော။
‘‘တဒါ မံ တပတေဇေန၊ သန္တတ္တော တိဒိဝါဓိဘူ၊
ဓာရေန္တော ဗြာဟ္မဏံ ဝဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခာယ မံ ဥပါဂမီ’’တိ –
ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ပတိဘူတိ ပတိဘူတောတိ ပတိဘူ၊ ‘‘ဂေါဏဿ ပတိဘူ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဂေါတြဘူတိ ဂေါတ္တသင်္ခါတံ အမတမဟာနိဗ္ဗာနံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဘူတောတိ ဂေါတြဘူ၊ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဿ အနန္တရပစ္စယေန သိခါပ္ပတ္တဗလဝဝိပဿနာစိတ္တေန သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ ‘‘ကတမော စ ပုဂ္ဂလော ဂေါတြဘူ? ယေသံ ဓမ္မာနံ သမနန္တရာ အရိယဓမ္မဿ အဝက္ကန္တိ ဟောတိ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဂေါတြဘူ’’တိ၊ ဣဒမေဝေတ္ထ အတ္ထသာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ သမဏောတိ ဂေါတ္တမတ္တမနုဘဝမာနော ကာသာဝကဏ္ဌသမဏောပိ ဂေါတြဘူ။ သော ဟိ ‘‘သမဏော’’တိ ဂေါတ္တမတ္တံ အနုဘဝတိ ဝိန္ဒတိ၊ န သမဏဓမ္မေ အတ္တနိ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာတိ ‘‘ဂေါတြဘူ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ‘‘ဘဝိဿန္တိ ခေါ ပနာနန္ဒ အနာဂတမဒ္ဓါနံ ဂေါတြဘုနော ကာသာဝကဏ္ဌာ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဝတြဘူတိ သက္ကော။ သော ဟိ မာတာပိတိဘရဏာဒီဟိ သတ္တဟိ ဝတ္တေဟိ သက္ကတ္တံ လဘိတွာ အညေ ဒေဝေ ဝတ္တေန အဘိဘဝတီတိ ဝတြဘူ။ အာဂမဋ္ဌကထာယံ ပန ဘူဓာတုမှိ လဗ္ဘမာနံ ပတ္တိအတ္ထမ္ပိ ဂဟေတွာ ‘‘ဝတ္တေန အညေ အဘိဘဝိတွာ ဒေဝိဿရိယံ ပတ္တောတိ ဝတြဘူ’’တိ ¶ ဝုတ္တံ၊ ‘‘ဝတြနာမကံ ဝါ အသုရံ အဘိဘဝတီတိ ဝတြဘူ’’တိ စ၊ ‘‘ဝတြဘူ ဇယတံပိတာ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဧတ္ထ ဟိ ဝတြဘူတိ ဝတြနာမကဿ အသုရဿ အဘိဘဝိတာ။ ဇယတံ ပိတာတိ ဇယန္တာနံ ပိတာ။ ‘‘သက္ကော ဣန္ဒော ပုရိန္ဒဒေါ’’ ဣစ္စာဒိ ပရိယာယဝစနံ။ ဣဒံ တု ဓာတာဓိကာရေ ပကာသေဿာမ။ ပရာဘိဘူတိ ပရမဘိဘဝတီတိ ပရာဘိဘူ။ ဧဝံ ရူပါဘိဘူတိအာဒီသုပိ။ သဗ္ဗာဘိဘူတိ သဗ္ဗမဘိဘဝိတဗ္ဗံ အဘိဘဝတီတိ သဗ္ဗာဘိဘူ။ သဗ္ဗာဘိဘူတိ စ ဣဒံ နာမံ တထာဂတဿေဝ ယုဇ္ဇတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ –
‘‘သဗ္ဗာဘိဘူ သဗ္ဗဝိဒူဟမသ္မိ၊
သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု အနူပလိတ္တော၊
သဗ္ဗဉ္ဇဟော တဏှက္ခယေ ဝိမုတ္တော၊
သယံ အဘိညာယ ကမုဒ္ဒိသေယျ’’န္တိ။
ဦကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။ နိယတပုလ္လိင်္ဂနိဒ္ဒေသောယံ။
ဣဒါနိ အနိယတလိင်္ဂါနံ နိယတလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တာနံ ဘူတပရာဘူတ သမ္ဘူတသဒ္ဒါဒီနံ နိဒ္ဒေသော ဝုစ္စတိ။ တတြ ဘူတောတိ အတ္တနော ပစ္စယေဟိ အဘဝီတိ ဘူတော၊ ဘူတောတိ ဇာတော သဉ္ဇာတော နိဗ္ဗတ္တော အဘိနိဗ္ဗတ္တော ပါတုဘူတော၊ ဘူတောတိ ဝါ လဒ္ဓသရူပေါ ယော ကောစိ သဝိညာဏကော ဝါ အဝိညာဏကော ဝါ။ အထ ဝါ တထာကာရေန ဘဝတီတိ ဘူတော၊ ဘူတောတိ သစ္စော တထော အဝိတထော အဝိပရီတော ယော ကောစိ၊ ဧတ္ထ ယော ဘူတသဒ္ဒေါ သစ္စတ္ထော၊ တဿ ‘‘ဘူတဋ္ဌော’’တိ ဣဒမေတ္ထ သာဓကံ ဝစနံ။ ပရာဘူတောတိ ပရာဘဝီတိ ပရာဘူတော။ သုဋ္ဌု ဘူတောတိ သမ္ဘူတော။ ဝိသေသေန ဘူတောတိ ဝိဘူတော။ ဝိဿုတော ဘူတောတိ ဝါ ဝိဘူတော၊ ‘‘ဝိဘူတာရမ္မဏ’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဝိဘဝီတိ ဝါ ဝိဘူတော၊ ဝိနဋ္ဌောတိ အတ္ထော၊ ‘‘ရူပေ ဝိဘူတေ န ဖုသန္တိ ဖဿာ’’တိ ¶ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ပါကဋော ဘူတောတိ ပါတုဘူတော။ အာဝိ ဘဝတီတိ အာဝိဘူတော။ ဧဝံ တိရောဘူတော။ ဝိနာဘူတော။ ဘဝိတုမနုစ္ဆဝိကောတိ ဘဗ္ဗော။ ပရိဘဝိယတေ သောတိ ပရိဘူတော။ ယေန ကေနစိ ယော ပီဠိတော ဟီဠိတော ဝါ၊ သော ပရိဘူတော။ ဂမျမာနတ္ထော ယထာကာမစာရီ။ အဘိဘဝိယျတေ သောတိ အဘိဘူတော။ အဓိဘဝိယတေ သောတိ အဓိဘူတော။ ဧဝံ အဒ္ဓဘူတော။ ဧတ္ထ အဓိသဒ္ဒေန သမာနတ္ထော အဒ္ဓသဒ္ဒေါ၊ ‘‘စက္ခု ဘိက္ခဝေ အဒ္ဓဘူတံ၊ ရူပါ အဒ္ဓဘူတာ၊ စက္ခုဝိညာဏံ အဒ္ဓဘူတ’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ၊ တထာ ‘‘ဣဓ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု န ဟေဝ အနဒ္ဓဘူတံ အတ္တာနံ န အဒ္ဓဘာဝေတီ’’တိ ပဒမ္ပိ။ တတ္ထ အနဒ္ဓဘူတန္တိ ဒုက္ခေန အနဓိဘူတံ။ ဒုက္ခေန အနဓိဘူတော နာမ မနုဿတ္တဘာဝေါ ဝုစ္စတိ၊ တံ န အဒ္ဓဘာဝေတိ နာဘိဘဝတီတိ သုတ္တပဒတ္ထော။
အနုဘဝိယတေ သောတိ အနုဘူတော။ ဧဝံ သမနုဘူတော။ ပစ္စနုဘူတော။ ဘာဝိတော။ ဧတ္ထ ဘာဝိတောတိ ဣမိနာ သမာနာဓိကရဏံ ‘‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ခေါ ကဿပ မယာ သမ္မဒက္ခာတော ဘာဝိတော’’တိအာဒီသု ဂုဏီဝါစကံ ပဓာနပဒံ သာသနေ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တိတ္ထိယသမယေ ပန ဘာဝိတောတိ ကာမဂုဏော ဝုစ္စတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ပါဠိယံ ‘‘န ဘာဝိတမာသီသတီ’’တိ။ တတြ ဘာဝိတာ နာမ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ၊ တေ န အာသီသတိ န သေဝတီတိ သုတ္တပဒတ္ထော။ သမ္ဘာဝိယတေ သောတိ သမ္ဘာဝိတော။ ဧဝံ ဝိဘာဝိတော။ ပရိဘာဝိတော။ အနုပရိဘူတော။ မနံပရိဘူတောတိ မနံ ပရိဘဝိယိတ္ထ သောတိ မနံပရိဘူတော။ ဧတ္ထ မနံပရိဘူတောတိ ဤသကံ အပ္ပတ္တပရိဘဝနော ဝုစ္စတိ။ မနန္တိ ဟိ နိပါတပဒံ။ ‘‘အတိပဏ္ဍိတေန ပုတ္တေန၊ မနမှိ ဥပကူလိတော၊ ဒေဝဒတ္တေန အတ္တနော အဗုဒ္ဓဘာဝေန စေဝ ခန္တိမေတ္တာဒီနဉ္စ ¶ အဘာဝေန ကုမာရကဿပတ္ထေရော စ ထေရီ စ မနံ နာသိတော၊ မနံ ဝုဠှော အဟောသီ’’တိအာဒီသု စဿ ပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အတြ မနံသဒ္ဒဿ ကိဉ္စိ ယုတ္တိံ ဝဒါမ။
မနံသဒ္ဒေါ ဒွိဓာ ဘိန္နော၊ နာမံ နေပါတိကဉ္စိတိ၊
သန္တံ တဿ မနံ ဟောတိ၊ မနမှိ ဥပကူလိတောတိ။
ပရိဘဝိတဗ္ဗောတိ အညေန ပရိဘဝိတုံ သက္ကုဏေယျောတိ ပရိဘဝိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ပရိဘောတ္တဗ္ဗော ပရိဘဝနီယော။ တဗ္ဗပစ္စယဋ္ဌာနေ ဟိ သက္ကုဏေယျပဒယောဇနာ ဒိဿတိ ‘‘အလဒ္ဓံ အာရမ္မဏံ လဒ္ဓဗ္ဗံ လဘနီယံ လဒ္ဓုံ ဝါ သက္ကုဏေယျ’’န္တိ။ အထ ဝါ ပရိဘဝနမရဟတီတိ ပရိဘဝိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ပရိဘောတ္တဗ္ဗော ပရိဘဝနီယော။ တထာ ဟိ တဗ္ဗပစ္စယဋ္ဌာနေ အရဟတိပဒယောဇနာ ဒိဿတိ ‘‘ပရိသက္ကုဏေယျံ လာဘမရဟတီတိ လဒ္ဓဗ္ဗ’’န္တိ။ ဧတ္ထ ပန ပရိဘောတ္တဗ္ဗောတိ ပဒဿ အတ္ထိဘာဝေ ‘‘ခတ္တိယော ခေါ မဟာရာဇ ဒဟရောတိ န ဥညာတဗ္ဗော န ပရိဘောတ္တဗ္ဗော’’တိ ပါဠိ နိဒဿနံ။ အဘိအဓိပုဗ္ဗာ ဘူဓာတုယော သမာနတ္ထာ။ သေသာနိ ဒုကာနိ နယာနုသာရေန ဉေယျာနိ။ ဘမာနောတိ ဘဝတီတိ ဘမာနော၊ မဇ္ဈေ ဝကာရလောပေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အတြိဒံ ဝတ္တဗ္ဗံ –
‘‘ကိံ သော ဘမာနော သစ္စကော’’၊ ဣစ္စတြ ပါဠိယံ ပန၊
ရူပံ ဘဝတိဓာတုဿ၊ ဝလောပေနေဝ ဒိဿတိ။
အတြာယံ ပါဠိ ‘‘ကိံ သော ဘမာနော သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော၊ ယော ဘဂဝတော ဝါဒံ အာရောပေဿတီ’’တိ။ ဝိဘဝမာနောတိ ဝိဘဝတီတိ ဝိဘဝမာနော။ ဧဝံ ပရိဘဝမာနောတိအာဒီသု။ တတ္ထ ‘‘အဘိသမ္ဘောန္တော’’တိမဿ ကရောန္တော နိပ္ဖာဒေန္တော ဣစ္စေဝတ္ထော။ ‘‘သဗ္ဗာနိ အဘိသမ္ဘောန္တော၊ သ ရာဇဝသတိံ ဝသေ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ယသ္မာ ပနိမာနိ ¶ ‘‘ဘဝမာနော’’တိအာဒီနိ ဝိပ္ပကတပစ္စတ္တဝစနာနိ၊ တသ္မာ သရမာနော ရောဒတိ၊ ဂစ္ဆန္တော ဂဏှာတိ၊ ‘‘ဂစ္ဆန္တော သော ဘာရဒွါဇော၊ အဒ္ဒသ အစ္စုတံ ဣသိ’’န္တိအာဒီနိ ဝိယ ပရိပုဏ္ဏုတ္တရကြိယာပဒါနိ ကတွာ ရာဇာ ဘဝမာနော သမ္ပတ္တိမနုဘဝတီတိအာဒိနာ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ ‘‘သရမာနော ဂစ္ဆန္တော’’တိအာဒီနိ ဟိ ‘‘ယာတော ဂတော ပတ္တော’’တိအာဒီဟိ သဒိသာနိ န ဟောန္တိ၊ ဥတ္တရကြိယာပဒါပေက္ခကာနိ ဟောန္တိ တွာပစ္စယန္တပဒါနိ ဝိယာတိ။
ပရိဘဝိယမာနောတိ ပရိဘဝိယတေ သောတိ ပရိဘဝိယမာနော။ ဧဝံ ပရိဘုယျမာနောတိအာဒီသုပိ။ ဣမာနိပိ ဝိပ္ပကတပစ္စတ္တဝစနာနိ၊ တသ္မာ ‘‘ရာဇပုရိသေဟိ နီယမာနော စောရော ဧဝံ စိန္တေသီ’’တိအာဒီနိ ဝိယ ပရိပုဏ္ဏုတ္တရကြိယာပဒါနိ ကတွာ အညေဟိ ပရိဘဝိယမာနော တာဏံ ဂဝေသတိ။ ဘောဂေါ ပုဂ္ဂလေနာနုဘဝိယမာနော ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆတီတိအာဒိနာ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတြ ဤဒိသေသု ဝိပ္ပကတဝစနေသု ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ အယံ အနိယတလိင်္ဂါနံ နိယတလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တာနံ ဘူတ ပရာဘူတ သမ္ဘူတသဒ္ဒါနံ နိဒ္ဒေသော။ ဣစ္စေဝံ ပုလ္လိင်္ဂါနံ ဘူဓာတုမယာနံ ယထာရဟံ နိဗ္ဗစနာဒိဝသေန နိဒ္ဒေသော ဝိဘာဝိတော။
ဣဒါနိ ဣတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော ဝုစ္စတိ – တတြ ဘာဝိကာတိ ဘာဝေတီတိ ဘာဝိကာ။ ယာ ဘာဝနံ ကရောတိ၊ သာ ဘာဝိကာ။ ဘာဝနာတိ ဝဍ္ဎနာ ဗြူဟနာ ဖာတိကရဏံ အာသေဝနာ ဗဟုလီကာရော။ ဝိဘာဝနာတိ ပကာသနာ သန္ဒဿနာ။ အထ ဝါ ဝိဘာဝနာတိ အဘာဝနာ အန္တရဓာပနာ။ သမ္ဘာဝနာတိ ဥက္ကံသနာ ထောမနာ။ ပရိဘာဝနာတိ ဝါသနာ၊ သမန္တတော ဝါ ဝဍ္ဎနာ။ အာကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဘူမီတိ သတ္တာယမာနာ ဘဝတီတိ ဘူမိ၊ အထ ဝါ ဘဝန္တိ ဇာယန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ စေတ္ထ ထာဝရာ စ ဇင်္ဂမာ စာတိ ဘူမိ။ ဘူမိ ဝုစ္စတိ ¶ ပထဝီ။ ‘‘ပဌမာယ ဘူမိယာ ပတ္တိယာ’’တိအာဒီသု ပန လောကုတ္တရမဂ္ဂေါ ဘူမီတိ ဝုစ္စတိ။ ယာ ပနန္ဓဗာလမဟာဇနေန ဝိညာတာ ပထဝီ၊ တဿိမာနိ အဘိဓာနာနိ –
‘‘ပထဝီ မေဒနီ ဘူမိ၊ ဘူရီ ဘူ ပုထုဝီ မဟီ၊
ဆမာ ဝသုမတီ ဥဗ္ဗီ၊ အဝနီ ကု ဝသုန္ဓရာ၊
ဇဂတီ ခိတိ ဝသုဓာ၊ ဓရဏီ ဂေါ ဓရာ’’ဣတိ။
အတြ ဘူ ကု ဂေါသဒ္ဒါ ပထဝီပဒတ္ထေ ဝတ္တန္တီတိ ကုတြ ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗာတိ စေ?
ဝိဒွါ ဘူပါလ ကုမုဒ-ဂေါရက္ခာဒိပဒေသု ဝေ၊
ဘူ ကု ဂေါဣတိ ပထဝီ၊ ဝုစ္စတီတိ ဝိဘာဝယေ။
ဘူတီတိ ဘဝနံ ဘူတိ။ ဝိဘူတီတိ ဝိနာသော၊ ဝိသေသတော ဘဝနံ ဝါ၊ အထ ဝါ ဝိသေသတော ဘဝန္တိ သတ္တာ ဧတာယာတိ ဝိဘူတိ၊ သမ္ပတ္တိယေဝ၊ ‘‘ရညော ဝိဘူတိ။ ပိဟနီယာ ဝိဘူတိယော’’တိ စ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ဣကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဘူရီတိ ပထဝီ။ သာ ဟိ ဘဝန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘူရီတိ ဝုစ္စတိ၊ ဘဝတိ ဝါ ပညာယတိ ဝဍ္ဎတိ စာတိ ဘူရီ၊ အထ ဝါ ဘူတာဘူတာ တန္နိဿိတာ သတ္တာ ရမန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘူရီ။ ပထဝီနိဿိတာ ဟိ သတ္တာ ပထဝိယံယေဝ ရမန္တိ၊ တသ္မာ သာ ဣမိနာပိ အတ္ထေန ဘူရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဘူရီသဒ္ဒဿ ပထဝီဝစနေ ‘‘ဘူရိပညော’’တိ အတ္ထသာဓကံ ဝစနံ။ အပိစ ဘူရီ ဝိယာတိ ဘူရီ၊ ပညာ၊ ဘူရီတိ ပထဝီသမာယ ဝိတ္ထတာယ ပညာယ နာမံ၊ ‘‘ယောဂါ ဝေ ဇာယတီ ဘူရီ၊ အယောဂါ ဘူရိသင်္ခယော’’တိ ဧတ္ထ အဋ္ဌကထာဝစနံ ဣမဿတ္ထဿ သာဓကံ။ အထ ဝါ ဘူတေ အတ္ထေ ရမတီတိ ဘူရီ၊ ပညာယေတံ နာမံ၊ ‘‘ဘူရီ မေဓာ ပရိဏာယိကာ’’တိ ဧတ္ထ ¶ အဋ္ဌကထာဝစနံ ဣမဿတ္ထဿ သာဓကံ။ အထ ဝါ ပညာယေဝ ရာဂါဒယော ဓမ္မေ အဘိဘဝတီတိ ဘူရီ၊ ရာဂါဒိအရယော အဘိဘဝတီတိပိ ဘူရီ။ တထာ ဟိ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂေ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန ဝုတ္တံ ‘‘ရာဂံ အဘိဘူယတီတိ ဘူရီ၊ ပညာ။ ဒေါသံ မောဟံ…ပေ… ရာဂေါ အရိ၊ တံ အရိံ မဒ္ဒတီတိ ဘူရီ၊ ပညာ။ ဒေါသော။ မောဟော…ပေ… သဗ္ဗေ ဘဝဂါမိနော ကမ္မာ အရိ၊ တံ အရိံ မဒ္ဒတီတိ ဘူရီ၊ ပညာ’’။ ဧတ္ထ ပန ‘‘ဂေါတြဘူ’’တိ ပဒမိဝ ‘‘အရိဘူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေပိ ဘူသဒ္ဒံ ပုဗ္ဗနိပါတံ ကတွာ သန္ဓိဝသေန ဘူရီတိ ပဒမုစ္စာရိတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အပိစ ဤဒိသေသု နာမိကပဒေသု ဝိနာပိ ဥပသဂ္ဂေန အဘိဘဝနာဒိအတ္ထာ လဗ္ဘန္တိယေဝ၊ နာချာတိကပဒေသူတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဣဒံ ပန ပညာယ ပရိယာယဝစနံ –
ပညာ ပဇာနနာ စိန္တာ၊ ဝိစယော ဥပလက္ခဏာ၊
ပဝိစယော စ ပဏ္ဍိစ္စံ၊ ဓမ္မဝိစယမေဝ စ။
သလ္လက္ခဏာ စ ကောသလ္လံ၊ ဘူရီ ပစ္စုပလက္ခဏာ၊
နေပုညဉ္စေဝ ဝေဘဗျာ၊ မေဓာ စုပပရိက္ခကာ။
သမ္ပဇညဉ္စ ပရိဏာ-ယိကာ စေဝ ဝိပဿနာ၊
ပညိန္ဒြိယံ ပညာဗလံ၊ အမောဟော သမ္မာဒိဋ္ဌိ စ၊
ပတောဒေါ စာဘိဓမ္မသ္မာ၊ ဣမာနိ ဂဟိတာနိ မေ။
ဉာဏံ ပညာဏမုမ္မင်္ဂေါ၊ သတ္ထော သောတော စ ဒိဋ္ဌိ စ၊
မန္တာ ဗောဓော ဗုဒ္ဓိ ဗုဒ္ဓံ၊ ပဋိဘာနဉ္စ ဗောဓိတိ။
ဓမ္မော ဝိဇ္ဇာ ဂတိ မောနံ၊ နေပက္ကံ ဂေါ မတီ မုတိ၊
ဝီမံသာ ယောနိ ဓောနာ စ၊ ပဏ္ဍာ ပဏ္ဍိစ္စယမ္ပိ စ၊
ဝေဒေါ ပဏ္ဍိတိယဉ္စေဝ၊ စိကိစ္ဆာ မိရိယာပိ စ။
‘‘သောတော ဗောဓီ’’တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ ဉာဏနာမဒွယံ ဣဒံ၊
ဗုဒ္ဓပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓ-သာဝကာနမ္ပိ ရူဟတိ။
‘‘အဘိသမ္ဗောဓိ ¶ သမ္ဗောဓိ’’၊ ဣတိ နာမဒွယံ ပန၊
ပစ္စေကဗုဒ္ဓသဗ္ဗညု-ဗုဒ္ဓါနံယေဝ ရူဟတိ။
အဘိသမ္ဗောဓိသင်္ခါတာ၊ ပရမောပပဒါ ပန၊
ဉာဏပဏ္ဏတ္တိ သဗ္ဗညု-သမ္ဗုဒ္ဓဿေဝ ရူဟတိ။
သမ္မာသမ္ဗောဓိသင်္ခါတာ၊ အနုတ္တရပဒါဒိကာ၊
ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဉာဏပဏ္ဏတ္တိ၊ သဗ္ဗညုဿေဝ ရူဟတိ။
‘‘သဗ္ဗညုတာ’’တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ ဉာဏံ သဗ္ဗညုနောဝ တံ၊
ယုဇ္ဇတေ အဝသေသာ တု၊ ဉာဏပညတ္တိ သဗ္ဗဂါ။
ဉာဏဘာဝမှိ သန္တေပိ၊ ဓမ္မစက္ခာဒိကံ ပန၊
ပယောဇနန္တရာဘာဝါ၊ နာတြ သန္ဒဿိတံ မယာတိ။
ဘူတီတိ ဘူတဿ ဘရိယာ။ ယထာ ဟိ ပေတဿ ဘရိယာ ‘‘ပေတီ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝမေဝ ဘူတဿ ဘရိယာ ‘‘ဘူတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဘောတီတိ ယာယ သဒ္ဓိံ ကထေန္တေန သာ ဣတ္ထီ ‘‘ဘောတီ’’ ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ တသ္မာ ဣမိနာ ပဒေန ဣတ္ထီ ဝေါဟရိယတီတိ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယထာ ဟိ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ကထေန္တေန ပုရိသော ‘‘ဘဝံ’’ ဣတိ ဝေါဟရိယတိ၊ ဧဝမေဝ ဣတ္ထိယာ သဒ္ဓိံ ကထေန္တေန ဣတ္ထီ ‘‘ဘောတီ’’ဣတိ ဝေါဟရိယတိ။ ‘‘ကုတော နု ဘဝံ ဘာရဒွါဇော၊ ဣမေ အာနေသိ ဒါရကေ’’တိ၊ ‘‘အဟံ ဘောတိံ ဥပဋ္ဌိဿံ၊ မာ ဘောတီ ကုပိတာ အဟူ’’တိ စေတ္ထ နိဒဿနံ။ အထ ဝါ ဣဓေကစ္စော သတ္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန လဒ္ဓနာမော၊ သော ‘‘ဘောတီ’’ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ တသ္မာ ဣမိနာ ပဒေန ဣတ္ထီပိ ဣတ္ထိလိင်္ဂေန လဒ္ဓနာမာ အနိတ္ထီပိ ဝေါဟရိယတီတိ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တထာ ဟိ ဒေဝပုတ္တောပိ ‘‘ဒေဝတာ’’တိ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ဝေါဟရိတဗ္ဗတ္တာ ဒေဝတာသဒ္ဒမပေက္ခိတွာ ‘‘ဘောတီ’’ဣတိ ဝေါဟရိတော၊ ပဂေဝ ဒေဝဓီတာ။ တထာ ဟိ ‘‘ဘောတီ စရဟိ ဇာနာတိ၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတာ’’တိ ဧတ္ထ ပန ဒေဝတာသဒ္ဒမပေက္ခိတွာ ‘‘ဘောတီ’’ဣတိ ဣတ္ထိ လိင်္ဂဝေါဟာရော ကတော။ အတြာယံ ¶ သုတ္တပဒတ္ထော ‘‘ယဒိ သော ကုဟကော ဓနတ္ထိကော တာပသော န ဇာနာတိ၊ ဘောတီ ဒေဝတာ ပန ဇာနာတိ ကိ’’န္တိ။ အပိစ –
‘‘အတ္ထကာမောသိ မေ ယက္ခ၊ ဟိတကာမာသိ ဒေဝတေ၊
ကရောမိ တေ တံ ဝစနံ၊ တွံသိ အာစရိယော မမာ’’တိ –
မဋ္ဌကုဏ္ဍလီဝတ္ထုသ္မိံ ပုလ္လိင်္ဂယက္ခသဒ္ဒမပေက္ခိတွာ ‘‘အတ္ထကာမော’’တိ ပုလ္လိင်္ဂဝသေန ဣတ္ထိလိင်္ဂဉ္စ ဒေဝတာသဒ္ဒမပေက္ခိတွာ ‘‘ဟိတကာမာ’’တိ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ပုရိသဘူတော မဋ္ဌကုဏ္ဍလီ ဝေါဟရိတော။ အညတြာပိ ဒေဝတာသဒ္ဒမပေက္ခိတွာ ဒေဝပုတ္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ဝေါဟရိတော –
‘‘န တွံ ဗာလေ ဝိဇာနာသိ၊ ယထာ အရဟတံ ဝစော’’တိ၊
‘‘အတ္ထကာမာသိ မေ အမ္မ၊ ဟိတကာမာသိ ဒေဝတေ’’တိ။
ဧတ္ထ ပန ‘‘ဧဟိ ဗာလေ ခမာပေဟိ၊ ကုသရာဇံ မဟဗ္ဗလ’’န္တိ ဧတ္ထ စ ဣတ္ထီယေဝ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန ဝေါဟရိတာ၊ တသ္မာ ကတ္ထစိ ဣတ္ထိပုရိသပဒတ္ထသင်္ခါတံ အတ္ထံ အနပေက္ခိတွာ လိင်္ဂမတ္တမေဝါပေက္ခိတွာ ဘောတီ ဒေဝတာ၊ ဘောတီ သိလာ၊ ဘောတီ ဇမ္ဗူ၊ ဘောတိံ ဒေဝတန္တိအာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စတ္တဝစနာဒီနိ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ ကတ္ထစိ ပန လိင်္ဂဉ္စ အတ္ထဉ္စ အပေက္ခိတွာ ‘‘ဘောတီ ဣတ္ထီ၊ ဘောတိံ ဒေဝ’’န္တိအာဒိနာ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ ဝိဘာဝိနီတိ ဝိဘာဝေတီတိ ဝိဘာဝိနီ။ ဧဝံ ပရိဘာဝိနီတိအာဒီသုပိ။ ဤကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဘူတိ သတ္တာယမာနာ ဘဝတီတိ ဘူ။ အထ ဝါ ဘဝန္တိ ဇာယန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ စေတ္ထ သတ္တသင်္ခါရာတိ ဘူ။ ဘူ ဝုစ္စတိ ပထဝီ။ အဘူတိ ဝဍ္ဎိဝိရဟိတာ ကထာ၊ န ဘူတပုဗ္ဗာတိ ဝါ အဘူ၊ အဘူတပုဗ္ဗာ ကထာ။ န ဘူတာတိ ဝါ အဘူ၊ အဘူတာ ကထာ။ ‘‘အဘုံ မေ ကထံ နု ဘဏသိ၊ ပါပကံ ဝတ ဘာသသီ’’တိ ဣဒမေတေသမတ္ထာနံ ¶ သာဓကံ ဝစနံ။ ဦကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။ နိယတိတ္ထိလိင်္ဂနိဒ္ဒေသောယံ။
အနိယတလိင်္ဂါနံ ပန နိယတိတ္ထိလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တာနံ ဘူတပရာဘူတသမ္ဘူတသဒ္ဒါဒီနံ နိဒ္ဒေသော နယာနုသာရေန သုဝိညေယျောဝ။ ဣစ္စေဝံ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနံ ဘူဓာတုမယာနံ ယထာရဟံ နိဗ္ဗစနာဒိဝသေန နိဒ္ဒေသော ဝိဘာဝိတော။
ဣဒါနိ နပုံသကလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော ဝုစ္စတိ – တတြ ဘူတန္တိ စတုဗ္ဗိဓံ ပထဝီဓာတုအာဒိကံ မဟာဘူတရူပံ။ တဉှိ အညေသံ နိဿယဘာဝေန ဘဝတီတိ ဘူတံ၊ ဘဝတိ ဝါ တသ္မိံ တဒဓီနဝုတ္တိတာယ ဥပါဒါရူပန္တိ ဘူတံ။ အထ ဝါ ဘူတန္တိ သတ္တော ဘူတနာမကော ဝါ။ ဘူတန္တိ ဟိ နပုံသကဝသေန သကလော သတ္တော ဧဝံနာမကော စ ယက္ခာဒိကော ဝုစ္စတိ။ ‘‘ကာလော ဃသတိ ဘူတာနိ၊ သဗ္ဗာနေဝ သဟတ္တနာ။ ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ ဥဇ္ဈာပေတွာန ဘူတာနိ၊ တမှာ ဌာနာ အပက္ကမီ’’တိ ဧဝမာဒီသု နပုံသကပ္ပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဂါတာဗန္ဓသုခတ္ထံ လိင်္ဂဝိပလ္လာသောတိ စေ? တန္န၊ ‘‘ယက္ခာဒီနိ မဟာဘူတာနိ ယံ ဂဏှန္တိ၊ နေဝ တေသံ တဿ အန္တော၊ န ဗဟိ ဌာနံ ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ စုဏ္ဏိယပဒရစနာယမ္ပိ ဘူတသဒ္ဒဿ နပုံသကလိင်္ဂတ္တဒဿနတောတိ အဝဂန္တဗ္ဗံ။ မဟာဘူတန္တိ ဝုတ္တပ္ပကာရံ စတုဗ္ဗိဓံ မဟာဘူတရူပံ။ တဿ မဟန္တပါတုဘာဝါဒီဟိ ကာရဏေဟိ မဟာဘူတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကထံ? မဟန္တံ ဘူတန္တိ မဟာဘူတံ၊ မာယာကာရသင်္ခါတေန မဟာဘူတေန သမန္တိပိ မဟာဘူတံ၊ ယက္ခာဒီဟိ မဟာဘူတေဟိ သမန္တိပိ မဟာဘူတံ၊ မဟန္တေဟိ ဃာသစ္ဆာဒနာဒိပစ္စယေဟိ ဘူတံ ပဝတ္တန္တိပိ မဟာဘူတံ၊ မဟာဝိကာရဘူတန္တိပိ မဟာဘူတံ။ ဧဝံ မဟန္တပါတုဘာဝါဒီဟိ ကာရဏေဟိ မဟာဘူတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အတြိဒံ သုဋ္ဌုပလက္ခိတဗ္ဗံ –
ပုန္နပုံသကလိင်္ဂေါ ¶ စ၊ ဘူတသဒ္ဒေါ ပဝတ္တတိ၊
ပဏ္ဏတ္တိယံ ဂုဏေ စေဝ၊ ဂုဏေယေဝိတ္ထိလိင်္ဂကော။
ဘူတ သမ္ဘူတသဒ္ဒါဒိ-နယေ ပဏ္ဏတ္တိဝါစကာ၊
ယောဇေတဗ္ဗာ တိလိင်္ဂေ တေ၊ ဣတိ ဉေ ယျံ ဝိသေသတော။
‘‘ဘူတော တိဋ္ဌတိ၊ ဘူတာနိ၊ တိဋ္ဌန္တိ၊ သမဏော အယံ၊
ဣဒါနိ ဘူတော၊ စိတ္တာနိ၊ ဘူတာနိ ဝိမလာနိ တု။
ဝဉ္ဈာ ဘူတာ ဝဓူ ဧသာ’’၊ ဣစ္စုဒါဟရဏာနိမေ၊
ဝုတ္တာနိ သုဋ္ဌု လက္ခေယျ၊ သာသနတ္ထဂဝေသကော။
ဘဝိတ္တန္တိ ဝဍ္ဎိတဋ္ဌာနံ။ တဉှိ ဘဝန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘဝိတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ၊ ‘‘ဇနိတ္တံ မေ ဘဝိတ္တံ မေ၊ ဣတိ ပင်္ကေ အဝဿယိ’’န္တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။
‘‘ဘဝိတ္တံ’’ ဣတိ ‘‘ဘာဝိတ္တ’’-န္တိ စ ပါဌော ဒွိဓာ မယာ၊
ရဿတ္တဒီဃဘာဝေန၊ ဒိဋ္ဌော ဘဂ္ဂဝဇာတကေ။
ဘူနန္တိ ဘဝနံ ဘူနံ ဝဒ္ဓိ။ ‘‘အဟမေဝ ဒူသိယာ ဘူနဟတာ၊ ရညော မဟာပတာပဿာ’’တိ၊ ‘‘ဘူနဟစ္စံ ကတံ မယာ’’တိ စ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။
ဘဝနန္တိ ဘဝနကြိယာ။ အထ ဝါ ဘဝန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဧတ္ထ သတ္တာ ပုတ္တဓီတာဟိ နာနာသမ္ပတ္တီဟိ စာတိ ဘဝနံ ဝုစ္စတိ ဂေဟော၊ ‘‘ပေတ္တိကံ ဘဝနံ မမာ’’တိ ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ‘‘ဂေဟော ဃရဉ္စ အာဝါသော၊ ဘဝနဉ္စ နိကေတန’’န္တိ ဣဒံ ပရိယာယဝစနံ။ ပရာဘဝနန္တိ အဝဒ္ဓိမာပဇ္ဇနံ။ သမ္ဘဝနန္တိ သုဋ္ဌု ဘဝနံ။ ဝိဘဝနန္တိ ဥစ္ဆေဒေါ ဝိနာသော ဝါ။ ပါတုဘဝနန္တိ ပါကဋတာ သရူပလာဘော ဣစ္စေဝတ္ထော။ အာဝိဘဝနန္တိ ပစ္စက္ခဘာဝေါ။ တိရောဘဝနန္တိ ပဋိစ္ဆန္နဘာဝေါ။ ဝိနာဘဝနန္တိ ဝိနာဘာဝေါ။ သောတ္ထိဘဝနန္တိ သုဝတ္ထိတာ။ ပရိဘဝနန္တိ ပီဠနာ ဟီဠနာ ဝါ။ အဘိဘဝနန္တိ ဝိဓမနံ။ အဓိဘဝနန္တိ အဇ္ဈောတ္ထရဏံ ¶ ။ အနုဘဝနန္တိ ပရိဘုဉ္ဇနံ။ သမနုဘဝနန္တိ သုဋ္ဌု ပရိဘုဉ္ဇနံ။ ပစ္စနုဘဝနန္တိ အဓိပတိဘာဝေနပိ သုဋ္ဌု ပရိဘုဉ္ဇနံ။ နိဂ္ဂဟီတန္တနပုံသကလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
အတ္ထဝိဘာဝီတိ အတ္ထဿ ဝိဘာဝနသီလံ စိတ္တံ ဝါ ဉာဏံ ဝါ ကုလံ ဝါ အတ္ထဝိဘာဝိ။ ဧဝံ ဓမ္မဝိဘာဝိ။ ဣကာရန္တနပုံသကလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။
ဂေါတြဘူတိ ပညတ္တာရမ္မဏံ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏံ ဝါ ဂေါတြဘုစိတ္တံ။ တဉှိ ကာမာဝစရဂေါတ္တမဘိဘဝတိ၊ မဟဂ္ဂတဂေါတ္တဉ္စ ဘာဝေတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ ‘‘ဂေါတြဘူ’’တိ ဝုစ္စတိ။ အပိစ ဂေါတြဘူတိ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏံ မဂ္ဂဝီထိယံ ပဝတ္တံ ဂေါတြဘုဉာဏံ ဝါ သင်္ခါရာရမ္မဏံ ဝါ ဖလသမာပတ္တိဝီထိယံ ပဝတ္တံ ဂေါတြဘုဉာဏံ။ တေသု ဟိ ပဌမံ ပုထုဇ္ဇနဂေါတ္တမဘိဘဝတိ၊ အရိယဂေါတ္တဉ္စ ဘာဝေတိ၊ ဂေါတ္တာဘိဓာနာ စ နိဗ္ဗာနတော အာရမ္မဏကရဏဝသေန ဘဝတီတိ ‘‘ဂေါတြဘူ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဒုတိယံ ပန သင်္ခါရာရမ္မဏမ္ပိ သမာနံ အာသေဝနပစ္စယဘာဝေန သသမ္ပယုတ္တာနိ ဖလစိတ္တာနိ ဂေါတ္တာဘိဓာနေ နိဗ္ဗာနမှိ ဘာဝေတီတိ ‘‘ဂေါတြဘူ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဒံ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ –
‘‘ဂေါတြဘု’’ဣတိ ရဿတ္တ-ဝသေန ကထိတံ ပဒံ၊
နပုံသကန္တိ ဝိညေယျံ၊ ဉာဏစိတ္တာဒိပေက္ခကံ။
‘‘ဂေါတြဘူ’’ဣတိ ဒီဃတ္တ-ဝသေန ကထိတံ ပန၊
ပုလ္လိင်္ဂမိတိ ဝိညေယျံ၊ ပုဂ္ဂလာဒိကပေက္ခကံ။
ဒီဃဘာဝေန ဝုတ္တံ တု၊ နပုံသကန္တိ နော ဝဒေ၊
ဗိန္ဒုဝန္တီ’တရေ ဘေဒါ၊ တယော ဣတိ ဟိ ဘာသိတာ။
ဤကာရန္တာ စ ဦဒန္တာ၊ ရဿတ္တံ ယန္တိ သာသနေ၊
နပုံသကတ္တံ ပတွာန၊ သဟဘု သီဃယာယိတိ။
စိတ္တေန သဟ ဘဝတီတိ စိတ္တသဟဘု၊ စိတ္တေန သဟ န ဘဝတီတိ နစိတ္တသဟဘု၊ ရူပံ။ ဥကာရန္တနပုံသကလိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။ နိယတနပုံသကလိင်္ဂနိဒ္ဒေသောယံ။
အနိယတလိင်္ဂါနံ ¶ နိယတနပုံသကလိင်္ဂေသု ပက္ခိတ္တာနံ ဘူတပရာဘူတသဒ္ဒါဒီနံ နိဒ္ဒေသော နယာနုသာရေန သုဝိညေယျောဝ။ ဣစ္စေဝံ နပုံသကလိင်္ဂါနံ ဘူဓာတုမယာနံ ယထာရဟံ နိဗ္ဗစနာဒိဝသေန နိဒ္ဒေသော ဝိဘာဝိတော။ ဣစ္စေဝံ သဗ္ဗထာပိ လိင်္ဂတ္တယနိဒ္ဒေသော သမတ္တော။
ဥလ္လိင်္ဂနေန ဝိဝိဓေန နယေန ဝုတ္တံ၊
ဘူဓာတုသဒ္ဒမယလိင်္ဂတိကံ ယဒေတံ၊
အာလိင်္ဂိယံ ပိယတရဉ္စ သုတံ သုလိင်္ဂံ၊
ပေါသော ကရေ မနသိ လိင်္ဂဝိဒုတ္တမိစ္ဆံ။
ဣတိ နဝင်္ဂေ သာဋ္ဌကထေ ပိဋကတ္တယေ ဗျပ္ပထဂတီသု ဝိညူနံ
ကောသလ္လတ္ထာယ ကတေ သဒ္ဒနီတိပ္ပကရဏေ
ဘူဓာတုမယာနံ တိဝိဓလိင်္ဂိကာနံ နာမိကရူပါနံ ဝိဘာဂေါ
စတုတ္ထော ပရိစ္ဆေဒေါ။