📜

၆။ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂနာမိကပဒမာလာ

အထ ပုဗ္ဗာစရိယမတံ ပုရေစရံ ကတွာ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂါနံ ပကတိရူပေသု အဘိဘဝိတု ဣစ္စေတဿ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလံ ¶ ဝက္ခာမ – သတ္ထာ၊ သတ္ထာ၊ သတ္ထာရော။ သတ္ထာရံ၊ သတ္ထာရော။ သတ္ထာရာ၊ သတ္ထာရေဟိ၊ သတ္ထာရေဘိ။ သတ္ထု၊ သတ္ထုဿ၊ သတ္ထုနော၊ သတ္ထာနံ၊ သတ္ထာရာနံ။ သတ္ထာရာ၊ သတ္ထာရေဟိ၊ သတ္ထာရေဘိ။ သတ္ထု၊ သတ္ထုဿ၊ သတ္ထုနော၊ သတ္ထာနံ၊ သတ္ထာရာနံ။ သတ္ထရိ၊ သတ္ထာရေသု။ ဘော သတ္ထ၊ ဘော သတ္ထာ၊ ဘဝန္တော သတ္ထာရော။

အယံ ယမကမဟာထေရေန ကတာယ စူဠနိရုတ္တိယာ အာဂတော နယော။ ဧတ္ထ စ နိရုတ္တိပိဋကေ စ ကစ္စာယနေ စ ‘‘သတ္ထုနာ’’တိ ပဒံ အနာဂတမ္ပိ ဂဟေတဗ္ဗမေဝ ‘‘ဓမ္မရာဇေန သတ္ထုနာ’’တိ ဒဿနတော။ ‘‘သတ္ထာရာ၊ သတ္ထုနာ၊ သတ္ထာရေဟိ၊ သတ္ထာရေဘီ’’တိ ကမော စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္ထ စ အသတိပိ အတ္ထဝိသေသေ ဗျဉ္ဇနဝိသေသဝသေန၊ ဗျဉ္ဇနဝိသေသာဘာဝေပိ အတ္ထနာနတ္ထတာဝသေန သဒ္ဒန္တရသန္ဒဿနံ နိရုတ္တိက္ကမောတိ ‘‘သတ္ထာ’’တိ ပဒံ ဧကဝစနဗဟုဝစနဝသေန ဒွိက္ခတ္တုံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နိရုတ္တိပိဋကာဒီသု ပန ‘‘သတ္ထာ’’တိ ပဌမာဗဟုဝစနံ န အာဂတံ။ ကိဉ္စာပိ န အာဂတံ၊ တထာပိ ‘‘အဝိတက္ကိတာ မစ္စုမုပဗ္ဗဇန္တီ’’တိ ပါဠိယံ ‘‘အဝိတက္ကိတာ’’တိ ပဌမာဗဟုဝစနဿ ဒဿနတော ‘‘သတ္ထာ’’တိ ပဒဿ ပဌမာဗဟုဝစနတ္တံ အဝဿမိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ တထာ ဝတ္တာ၊ ဓာတာ၊ ဂန္တာဒီနမ္ပိ တဂ္ဂတိကတ္တာ။ တထာ နိရုတ္တိပိဋကေ ‘‘သတ္ထာရေ’’တိ ဒုတိယာဗဟုဝစနဉ္စ ‘‘သတ္ထုဿ၊ သတ္ထာန’’န္တိ စတုတ္ထီဆဋ္ဌေကဝစနဗဟုဝစနာနိ စ အာဂတာနိ၊ စူဠနိရုတ္တိယံ ပန န အာဂတာနိ။ တတ္ထ ‘‘မာတာပိတရော ပေါသေတိ။ ဘာတရော အတိက္ကမတီ’’တိ ဒဿနတော ‘‘သတ္ထာရေ’’တိ ဒုတိယာဗဟုဝစနရူပံ အယုတ္တံ ဝိယ ဒိဿတိ။ ကစ္စာယနာဒီသု ‘‘ဘော သတ္ထ၊ ဘော သတ္ထာ’’ ဣတိ ရဿဒီဃဝသေန အာလပနေကဝစနဒွယံ ဝုတ္တံ။ နိရုတ္တိပိဋကေ ‘‘ဘော သတ္ထ’’ ဣတိရဿဝသေန အာလပနေကဝစနံ ဝတွာ ‘‘ဘဝန္တော သတ္ထာရော’’တိ အာရာဒေသဝသေန အာလပနဗဟုဝစနံ ဝုတ္တံ။ စူဠနိရုတ္တိယံ ¶ ‘‘ဘော သတ္ထ’’ ဣတိ ရဿဝသေန အာလပနေကဝစနံ ဝတွာ ‘‘ဘော သတ္ထာ’’ ဣတိ ဒီဃဝသေန အာလပနဗဟုဝစနံ လပိတံ။ သဗ္ဗမေတံ အာဂမေ ဥပပရိက္ခိတွာ ယထာ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဣဒါနိ သတ္ထုသဒ္ဒဿ ယံ ရူပန္တရံ အမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ၊ တံ ဒဿေဿာမ – တထာ ဟိ ‘‘ဣမေသံ မဟာနာမ တိဏ္ဏံ သတ္ထူနံ ဧကာ နိဋ္ဌာ ဥဒါဟု ပုထု နိဋ္ဌာ’’တိ ပါဠိယံ ‘‘သတ္ထူန’’န္တိ ပဒံ ဒိဋ္ဌံ၊ တသ္မာ အယမ္ပိ ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော ‘‘သတ္ထု၊ သတ္ထုဿ၊ သတ္ထုနော၊ သတ္ထာနံ၊ သတ္ထာရာနံ၊ သတ္ထူန’’န္တိ။ အဘိဘဝိတာ၊ အဘိဘဝိတာ၊ အဘိဘဝိတာရော။ အဘိဘဝိတာရံ၊ အဘိဘဝိတာရော။ အဘိဘဝိတာရာ၊ အဘိဘဝိတုနာ၊ အဘိဘဝိတာရေဟိ၊ အဘိဘဝိတာရေဘိ။ အဘိဘဝိတု၊ အဘိဘဝိတုဿ၊ အဘိဘဝိတုနော၊ အဘိဘဝိတာနံ၊ အဘိဘဝိတာရာနံ၊ အဘိဘဝိတူနံ။ အဘိဘဝိတာရာ၊ အဘိဘဝိတာရေဟိ၊ အဘိဘဝိတာရေဘိ။ အဘိဘဝိတု၊ အဘိဘဝိတုဿ၊ အဘိဘဝိတုနော၊ အဘိဘဝိတာနံ၊ အဘိဘဝိတာရာနံ။ အဘိဘဝိတရိ၊ အဘိဘဝိတာရေသု။ ဘော အဘိဘဝိတ၊ ဘော အဘိဘဝိတာ၊ ဘဝန္တော အဘိဘဝိတာရော။ ယထာ ပနေတ္ထ အဘိဘဝိတု ဣစ္စေတဿ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ သတ္ထုနယေန ယောဇိတာ၊ ဧဝံ ပရိဘဝိတုအာဒီနဉ္စ အညေသဉ္စ တံသဒိသာနံ နာမိကပဒမာလာ သတ္ထုနယေန ယောဇေတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထညာနိ တံသဒိသာနိ နာမ ‘‘ဝတ္တာ၊ ဓာတာ’’ဣစ္စာဒီနံ ပဒါနံ ဝတ္တုဓာတု ဣစ္စာဒီနိ ပကတိရူပါနိ။

ဝတ္တာ ဓာတာ ဂန္တာ နေတာ၊

ဒါတာ ကတ္တာ စေတာ တာတာ၊

ဆေတ္တာ ဘေတ္တာ ဟန္တာ မေတာ၊

ဇေတာ ဗောဒ္ဓါ ဉာတာ သောတာ။

ဂဇ္ဇိတာ ဝဿိတာ ဘတ္တာ၊ မုစ္ဆိတာ ပဋိသေဓိတာ၊

ဘာသိတာ ပုစ္ဆိတာ ခန္တာ၊ ဥဋ္ဌာတောက္ကမိတာ တတာ။

နတ္တာ ¶ ပနတ္တာ အက္ခာတာ၊ သဟိတာ ပဋိသေဝိတာ၊

နေတာ ဝိနေတာ ဣစ္စာဒီ၊ ဝတ္တရေ သုဒ္ဓကတ္တရိ။

ဥပ္ပာဒေတာ ဝိညာပေတာ၊ သန္ဒဿေတာ ပဗြူဟေတာ၊

ဗောဓေတာဒီ စညေ သဒ္ဒါ၊ ဉေယျာ ဟေတုသ္မိံ အတ္ထသ္မိံ။

ကတ္တာ ခတ္တာ နေတ္တာ ဘတ္တာ၊ ပိတာ ဘာတာတိမေ ပန၊

ကိဉ္စိ ဘိဇ္ဇန္တိ သုတ္တသ္မိံ၊ တံ ပဘေဒံ ကထေဿဟံ။

သတ္ထာတိအာဒီသု ကေစိ၊ ဥပယောဂေန သာမိနာ၊

သဟေဝ နိစ္စံ ဝတ္တန္တိ၊ နေဝ ဝတ္တန္တိ ကေစိ တု။

တတြ ကတ္တုသဒ္ဒါဒယော ရူပန္တရဝသေန သတ္ထုသဒ္ဒတော ကိဉ္စိ ဘိဇ္ဇန္တိ။ တထာ ဟိ ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ ကတ္တေ တရမာနော၊ ဂန္တွာ ဝေဿန္တရံဝဒါ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ကတ္တေ’’တိ ဣဒံ အာလပနေကဝစနရူပံ၊ ဧဝဉှိ ‘‘ဘော ကတ္တာ’’တိ ရူပတော ရူပန္တရံ နာမ။ ‘‘တေန ဟိ ဘော ခတ္တေ ယေန စမ္ပေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ တေနုပသင်္ကမာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ခတ္တေ’’တိ ဣဒဉ္စာလပနေကဝစနရူပံ။ ဧဝမ္ပိ ‘‘ဘော ခတ္တာ’’တိ ရူပတော ရူပန္တရံ နာမ။ ‘‘နေတ္တေ ဥဇုံ ဂတေ သတီ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘နေတ္တေ’’တိ ဣဒံ သတ္တမိယာ ဧကဝစနရူပံ၊ ဧတမ္ပိ ‘‘နေတ္တရီ’’တိ ရူပတော ရူပန္တရံ။ ‘‘အာရာဓယတိ ရာဇာနံ၊ ပူဇံ လဘတိ ဘတ္တုသူ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဘတ္တူသူ’’တိ ဣဒံ သတ္တမိယာ ဗဟုဝစနရူပံ။ ‘‘ဘတ္တာရေသူ’’တိ ရူပတော ရူပန္တရံ၊ အတြ ‘‘ဘတ္တူသူ’’တိ ဒဿနတော၊ ‘‘မာတာပိတူသု ပဏ္ဍိတာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ပိတူသူ’’တိ ဒဿနတော စ ‘‘ဝတ္တူသု ဓာတူသု ဂန္တူသု နေတူသု ဒါတူသု ကတ္တူသူ’’တိ ဧဝမာဒိနယောပိ ဂဟေတဗ္ဗော။ အယံ နယော သတ္ထုသဒ္ဒေပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗော ဝိယ အမှေ ပဋိဘာတိ။

ပိတာ၊ ပိတာ၊ ပိတရော။ ပိတရံ၊ ပိတရော။ ပိတရာ၊ ပိတုနာ၊ ပေတျာ၊ ပိတရေဟိ၊ ပိတရေဘိ၊ ပိတူဟိ၊ ပိတူဘိ။ ပိတု၊ ပိတုဿ၊ ပိတုနော ¶ ၊ ပိတာနံ၊ ပိတရာနံ၊ ပိတူနံ။ ပိတရာ၊ ပေတျာ၊ ပိတရေဟိ၊ ပိတရေဘိ၊ ပိတူဟိ၊ ပိတူဘိ။ ပိတု၊ ပိတုဿ၊ ပိတုနော၊ ပိတာနံ၊ ပိတရာနံ၊ ပိတူနံ။ ပိတရိ၊ ပိတရေသု၊ ပိတူသု။ ဘော ပိတ၊ ဘော ပိတာ၊ ဘဝန္တော ပိတရော။ ဧတ္ထ ပန ‘‘ပေတျာ၊ ပိတူန’’န္တိ ဣမံ နယဒွယံ ဝဇ္ဇေတွာ ဘာတုသဒ္ဒဿ စ ပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။ တတ္ထ ‘‘မတျာ စ ပေတျာ စ ကတံ သုသာဓု၊ အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ၊ မာတာပိတူနံ အစ္စယေနာ’’တိ စ ဒဿနတော ပိတုသဒ္ဒဿ ‘‘ပေတျာ၊ ပိတူဟိ၊ ပိတူဘိ။ ပိတူန’’န္တိ ရူပဘေဒေါ စ၊ ‘‘ပိတရော’’ ဣစ္စာဒီသု ရဿတ္တဉ္စ သတ္ထုသဒ္ဒတော ဝိသေသော။ တတ္ထ စ ‘‘ပေတျာ’’တိ ဣဒံ ‘‘ဇန္တုယော၊ ဟေတုယော၊ ဟေတုယာ၊ အဓိပတိယာ’’တိ ပဒါနိ ဝိယ အစိန္တေယျံ ပုလ္လိင်္ဂရူပန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

စောဒနာ သောဓနာ စာတြ ဘဝတိ – သတ္ထာ ပိတာ ဣစ္စေဝမာဒီနိ နိပ္ဖန္နတ္တမုပါဒါယ အာကာရန္တာနီတိ စ၊ ပဌမံ ဌပေတဗ္ဗံ ပကတိရူပမုပါဒါယ ဥကာရန္တာနီတိ စ တုမှေ ဘဏထ၊ ‘‘ဟေတု သတ္ထာရဒဿနံ။ အမာတာပိတရသံဝဍ္ဎော။ ကတ္တာရနိဒ္ဒေသော’’တိအာဒီသု ပန သတ္ထာရ ဣစ္စာဒီနိ ကထံ တုမှေ ဘဏထာတိ? ဧတာနိပိ မယံ ပကတိရူပမုပါဒါယ ဥကာရန္တာနီတိ ဘဏာမာတိ။ နနု စ ဘော ဧတာနိ အကာရန္တာနီတိ? န၊ ဥကာရန္တာနိယေဝ တာနိ။ နနု စ ဘော ယော အံ နာဒီနိ ပရဘူတာနိ ဝစနာနိ န ဒိဿန္တိ ယေဟိ ဥကာရန္တသဒ္ဒါနမန္တဿ အာရာဒေသော သိယာ၊ တသ္မာ အကာရန္တာနီတိ? န၊ ဤဒိသေ ဌာနေ ပရဘူတာနံ ယော အံ နာဒီနံ ဝစနာနမနောကာသတ္တာ။ တထာ ဟိ သမာသဝိသယော ဧသော။ သမာသဝိသယသ္မိဉှိ အစိန္တေယျာနိပိ ရူပါနိ ဒိဿန္တီတိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ဘော ‘‘ဂါမတော နိက္ခမတီ’’တိ ပယောဂဿ ဝိယ အသမာသဝိသယေ ‘‘သတ္ထာရတော သတ္ထာရံ ဂစ္ဆတီ’’တိ နိဒ္ဒေသပါဠိဒဿနတော ‘‘ဟေတု ¶ သတ္ထာရဒဿန’’န္တိအာဒီသု သတ္ထာရ ဣစ္စာဒီနိ အကာရန္တာနီတိ စိန္တေတဗ္ဗာနီတိ? န စိန္တေတဗ္ဗာနိ ‘‘သတ္ထာရတော သတ္ထာရံ ဂစ္ဆတီ’’တိ ဧတ္ထာပိ ဥကာရန္တတ္တာ။ ဧတ္ထ ဟိ အသမာသတ္တေပိ တောပစ္စယံ ပဋိစ္စ သတ္ထုသဒ္ဒဿ ဥကာရော အာရာဒေသံ လဘတိ။ ယာနိ ပန တုမှေ ဥကာရဿ အာရာဒေသနိမိတ္တာနိ ယော အံနာဒီနိ ဝစနာနိ ဣစ္ဆထ၊ တာနိ ဤဒိသေ ဌာနေ ဝိညူနံ ပမာဏံ န ဟောန္တိ။ ကာနိ ပန ဟောန္တီတိ စေ? အသမာသဝိသယေ တောပစ္စယော စ သမာသဝိသယေ ပရပဒါနိ စ ပရပဒါဘာဝေ သျာဒိဝိဘတ္တိယော စာတိ ဣမာနေဝ ဤဒိသေ ဌာနေ ဧကန္တေန ပမာဏံ ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ ဓမ္မပဒဋ္ဌကထာယံ ‘‘ယာဝဒေဝ အနတ္ထာယ၊ ဉတ္တံ ဗာလဿ ဇာယတီ’’တိ ဣမိဿာ ပါဠိယာ အတ္ထသံဝဏ္ဏနာယံ ‘‘အယံ နိမ္မာတာပိတရောတိ ဣမသ္မိံ ပဟဋေ ဒဏ္ဍော နတ္ထီ’’တိ ဧတ္ထ နိမ္မာတာပိတရောတိ ဣမဿ သမာသဝိသယတ္တာ သိမှိ ပရေ ဥကာရော အာရာဒေသံ လဘတိ၊ တတော သိဿ ဩကာရာဒေသော၊ ဣစ္စေတံ ပဒံ ပကတိရူပဝသေန ဥကာရန္တံ ဘဝတိ။ နိပ္ဖန္နတ္တမုပါဒါယ ‘‘ပုရိသော၊ ဥရဂေါ’’တိ ပဒါနိ ဝိယ ဩကာရန္တဉ္စ ဘဝတိ။ အယံ ပနေတ္ထ သမာသဝိဂ္ဂဟော ‘‘မာတာ စ ပိတာ စ မာတာပိတရော၊ နတ္ထိ မာတာပိတရော ဧတဿာတိ နိမ္မာတာပိတရော’’တိ။ ပကတိရူပဝသေန ဟိ ‘‘နိမ္မာတာပိတု’’ ဣတိ ဌိတေ သိဝစနသ္မိံ ပရေ ဥကာရဿ အာရာဒေသော ဟောတိ။ ကတ္ထစိ ပန ဓမ္မပဒဋ္ဌကထာပေါတ္ထကေ ‘‘အယံ နိမ္မာတာပိတိကော’’တိ ပါဌော ဒိဿတိ၊ ဧသော ပန ‘‘အယံ နိမ္မာတာပိတရော’’တိ ပဒဿ အယုတ္တတံ မညမာနေဟိ ဌပိတောတိ မညာမ၊ န သော အယုတ္တော အဋ္ဌကထာပါဌော။ သော ဟိ ဥမင်္ဂဇာတကဋ္ဌကထာယံ ဧကပိတရောတိ သိမှိ အာရာဒေသပယောဂေန သမေတိ။ တထာ ဟိ –

‘‘ယထာပိ ¶ နိယကော ဘာတာ၊

သဥဒရိယော ဧကမာတုကော၊

ဧဝံ ပဉ္စာလစန္ဒော တေ၊

ဒယိတဗ္ဗော ရထေသဘာ’’တိ

ဣမိဿာ ပါဠိယာ အတ္ထံ သံဝဏ္ဏေန္တေဟိ ပါဠိနယညူဟိ ဂရူဟိ ‘‘နိယကောတိ အဇ္ဈတ္တိကော ဧကပိတရော ဧကမာတုယာ ဇာတော’’တိ သိမှိ အာရာဒေသပယောဂရစနာ ကတာ။ န ကေဝလဉ္စ သိမှိ အာရာဒေသေ ပုလ္လိင်္ဂပ္ပယောဂေါယေဝမှေဟိ ဒိဋ္ဌော၊ အထ ခေါ ဣတ္ထိလိင်္ဂပ္ပယောဂေါပိ သာသနေ ဒိဋ္ဌော။ တထာ ဟိ ဝိနယပိဋကေ စူဠဝဂ္ဂေ ‘‘အဿမဏီ ဟောတိ အသကျဓီတရာ’’တိ ပဒံ ဒိဿတိ။ အယံ ပနေတ္ထ သမာသဝိဂ္ဂဟော ‘‘သကျကုလေ ဥပ္ပန္နတ္တာ သကျဿ ဘဂဝတော ဓီတာ သကျဓီတရာ၊ န သကျဓီတရာ အသကျဓီတရာ’’တိ။ ဣဓာပိ သိမှိ ပရေ ဥကာရဿ အာရာဒေသော ကတော၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂဘာဝဿ ဣစ္ဆိတတ္တာ အာပစ္စယော၊ တတော သိလောပေါ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဧဝံ သမာသပဒတ္တေ သတ္ထု ပိတု ကတ္တုသဒ္ဒါနံ နာမိကပဒမာလာယံ ဝုတ္တရူပတော ကောစိ ကောစိ ရူပဝိသေသော ဒိဿတိ။ အညေသမ္ပိ ရူပဝိသေသော နယညုနာ မဂ္ဂိတဗ္ဗော သုတ္တန္တေသု။ ကော ဟိ နာမ သမတ္ထော နိဿေသတော ဗုဒ္ဓဝစနသာဂရေ သံကိဏ္ဏာနိ ဝိစိတြာနိ ပဏ္ဍိတဇနာနံ ဟဒယဝိမှာပနကရာနိ ပဒရူပရတနာနိ သမုဒ္ဓရိတွာ ဒဿေတုံ၊ တသ္မာ အမှေဟိ အပ္ပမတ္တကာနိယေဝ ဒဿိတာနိ။

အဒန္ဓဇာတိကော ဝိညု-ဇာတိကော သတတံ ဣဓ၊

ယောဂံ ကရောတိ စေ သတ္ထု၊ ပါဠိယံ သော န ကင်္ခတိ။

ယေ ပနိဓ အမှေဟိ ‘‘သတ္ထာ၊ အဘိဘဝိတာ၊ ဝတ္တာ၊ ကတ္တာ’’ဒယော သဒ္ဒါ ပကာသိတာ၊ တေသု ကေစိ ဥပယောဂဝစနေန သဒ္ဓိံ နိစ္စံ ဝတ္တန္တိ ‘‘ပုစ္ဆိတာ၊ ဩက္ကမိတာ’’ဣစ္စာဒယော။ တထာ ဟိ ‘‘အဘိဇာနာသိ ¶ နော တွံ မဟာရာဇ ဣမံ ပဉှံ အညေ သမဏဗြာဟ္မဏေ ပုစ္ဆိတာ။ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမိတာ’’တိအာဒိပယောဂါ ဗဟူ ဒိဿန္တိ။ ကေစိ သာမိဝစနေန သဒ္ဓိံ နိစ္စံ ဝတ္တန္တိ ‘‘အဘိဘဝိတာ၊ ဝတ္တာ’’ဣစ္စာဒယော။ တထာ ဟိ ‘‘ပစ္စာမိတ္တာနံ အဘိဘဝိတာ၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။ အမတဿ ဒါတာ။ ပရိဿယာနံ သဟိတာ။ အနုပ္ပန္နဿ မဂ္ဂဿ၊ ဥပ္ပာဒေတာ နရုတ္တမော’’တိအာဒိပယောဂါ ဗဟူ ဒိဿန္တိ။ ကေစိ ပန ဥပယောဂဝစနေနပိ သဒ္ဓိံ နေဝ ဝတ္တန္တိ နိယောဂါ ပညတ္တိယံ ပဝတ္တနတော။ တံ ယထာ? ‘‘သတ္ထာ၊ ပိတာ၊ ဘာတာ၊ နတ္တာ’’ဣစ္စာဒယော။ ဧတ္ထ ပန ‘‘ဥပယောဂဝစနေန သဒ္ဓိံ နိစ္စံ ဝတ္တန္တီ’’တိအာဒိဝစနံ ကမ္မဘူတံ အတ္ထံ သန္ဓာယ ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဧဝံ ဥကာရန္တတာပကတိကာနံ အာကာရန္တပဒါနံ ပဝတ္တိံ ဝိဒိတွာ သဒ္ဒေသု အတ္ထေသု စ ကောသလ္လမိစ္ဆန္တေဟိ ပုန လိင်္ဂအန္တဝသေန ‘‘သတ္ထာ၊ သတ္ထော၊ သတ္ထ’’န္တိ တိကံ ကတွာ ပဒါနမတ္ထော စ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ စ ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ စ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။ တတြ ဟိ ‘‘သတ္ထာ’’တိ ဣဒံ ပဌမံ ဥကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ အာကာရန္တဘူတံ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ ‘‘သတ္ထော’’တိ ဣဒံ ပဌမံ အကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ ဩကာရန္တဘူတံ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ ‘‘သတ္ထ’’န္တိဒံ ပန ပဌမံ အကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ နိဂ္ဂဟီတန္တဘူတံ နပုံသကလိင်္ဂံ။ တတြ သတ္ထာတိ သဒေဝကံ လောကံ သာသတိ အနုသာသတီတိ သတ္ထာ၊ ကော သော? ဘဂဝါ။ သတ္ထောတိ သဟ အတ္ထေနာတိ သတ္ထော၊ ဘဏ္ဍမူလံ ဂဟေတွာ ဝါဏိဇ္ဇာယ ဒေသန္တရံ ဂတော ဇနသမူဟော။ သတ္ထန္တိ သာသတိ အာစိက္ခတိ အတ္ထေ ဧတေနာတိ သတ္ထံ၊ ဗျာကရဏာဒိဂန္ထော၊ အထ ဝါ သသတိ ဟိံသတိ သတ္တေ ဧတေနာတိ သတ္ထံ၊ အသိအာဒိ။ ‘‘သတ္ထာ၊ သတ္ထာ၊ သတ္ထာရော။ သတ္ထာရံ၊ သတ္ထာရော’’တိ ပုရေ ဝိယ ¶ ပဒမာလာ။ ‘‘သတ္ထော၊ သတ္ထာ။ သတ္ထံ၊ သတ္ထေ’’တိ ပုရိသနယေန ပဒမာလာ။ ‘‘သတ္ထံ၊ သတ္ထာနိ၊ သတ္ထာ။ သတ္ထံ၊ သတ္ထာနိ၊ သတ္ထေ’’တိ နပုံသကေ ဝတ္တမာန စိတ္တနယေန ပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။ ဧဝံ တိဓာ ဘိန္နာသု နာမိကပဒမာလာသု ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။

သတ္ထာ တိဋ္ဌတိ သဗ္ဗညူ၊ သတ္ထာ ယန္တိ ဓနတ္ထိကာ၊

သတ္ထာ အပေတိ ပုရိသော၊ ဘောန္တော သတ္ထာ ဒဒါထ သံ။

ဧဝံ သုတိသာမညဝသေန သဒိသတာ ဘဝတိ။

သတ္ထံ ယံ တိခိဏံ တေန၊ သတ္ထော ကတွာန ကပ္ပိယံ၊

ဖလံ သတ္ထုဿ ပါဒါသိ၊ သတ္ထာ တံ ပရိဘုဉ္ဇတိ။

ဧဝံ အသုတိသာမညဝသေန အသဒိသတာ ဘဝတိ၊ တထာ လိင်္ဂအန္တဝသေန။ ‘‘စေတာ စေတော’’တိ စ ‘‘တာတာ တာတော’’တိ စ ဒုကံ ကတွာ ပဒါနမတ္ထော စ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ စ ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ စ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။

တတြ ဟိ ‘‘စေတာ’’တိ ပဌမံ ဥကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ အာကာရန္တဘူတံ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ တထာ ‘‘တာတာ’’တိ ပဒမ္ပိ။ ‘‘စေတော’’တိ ဣဒံ ပန ပဌမံ အကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ ဩကာရန္တဘူတံ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ တထာ ‘‘တာတော’’တိ ပဒမ္ပိ။ တတြ စေတာတိ စိနောတိ ရာသိံ ကရောတီတိ စေတာ၊ ပါကာရစိနနကော ပုဂ္ဂလော၊ ဣဋ္ဌကဝဍ္ဎကီတိ အတ္ထော။ စေတောတိ စိတ္တံ၊ ဧဝံနာမကော ဝါ လုဒ္ဒေါ။ ဧတ္ထ စ စိတ္တံ ‘‘စေတယတိ စိန္တေတီ’’တိ အတ္ထဝသေန စေတော၊ လုဒ္ဒေါ ပန ပဏ္ဏတ္တိဝသေန။ တာတာတိ တာယတီတိ တာတာ။ ‘‘အဃဿ တာတာ ဟိတဿ ဝိဓာတာ’’တိဿ ပယောဂေါ။ ‘‘တာတော’’တိ ဧတ္ထာပိ တာယတီတိ တာတော၊ ပုတ္တာနံ ပိတူသု၊ ပိတရာနံ ပုတ္တေသု၊ အညေသဉ္စ အညေသု ပိယပုဂ္ဂလေသု ဝတ္တဗ္ဗဝေါဟာရော ¶ ဧသော။ ‘‘သော နူန ကပဏော တာတော၊ စိရံ ရုစ္စတိ အဿမေ။ ကိစ္ဆေနာဓိဂတာ ဘောဂါ၊ တေ တာတော ဝိဓမံ ဓမံ။ ဧဟိ တာတာ’’တိအာဒီသု စဿ ပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘စေတာ၊ စေတာ၊ စေတာရော။ စေတာရံ၊ စေတာရော’’တိ သတ္ထုနယေန ပဒမာလာ။ ‘‘စေတော၊ စေတာ။ စေတံ၊ စေတေ။ စေတသာ၊ စေတေနာ’’တိ မနောဂဏနယေန ဉေယျာ။ အယံ စိတ္တဝါစကဿ စေတသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ။ ‘‘စေတော၊ စေတာ။ စေတံ၊ စေတေ။ စေတေနာ’’တိ ပုရိသနယေန ဉေယျာ။ အယံ ပဏ္ဏတ္တိဝါစကဿ စေတသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ။ ‘‘တာတာ၊ တာတာ၊ တာတာရော။ တာတာရ’’န္တိ သတ္ထုနယေန ဉေယျာ။ ‘‘တာတော၊ တာတာ၊ တာတ’’န္တိ ပုရိသနယေန ဉေယျာ။ ဧဝမိမာသုပိ နာမိကပဒမာလာသု ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ၊ တထာ လိင်္ဂအန္တဝသေန ‘‘ဉာတာ၊ ဉာတော၊ ဉာတံ၊ ဉာတာ’’တိ စတုက္ကံ ကတွာ ပဒါနမတ္ထော စ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ စ ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ စ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။

တတြ ဟိ ‘‘ဉာတာ’’တိ ဣဒံ ပဌမံ ဥကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာ အာကာရန္တဘူတံ ပုလ္လိင်္ဂံ။ ‘‘ဉာတော ဉာတ’’န္တိ ဣမာနိ ယထာက္ကမံ ပဌမံ အကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆောကာရန္တနိဂ္ဂဟီတန္တဘူတာနိ ဝါစ္စလိင်္ဂေသု ပုန္နပုံသကလိင်္ဂါနိ။ တထာ ဟိ ‘‘ဉာတော အတ္ထော သုခါဝဟော။ ဉာတမေတံ ကုရင်္ဂဿာ’’တိ နေသံ ပယောဂါ ဒိဿန္တိ။ ‘‘ဉာတာ’’တိ ဣဒံ ပန ပဌမံ အာကာရန္တတာပကတိယံ ဌတွာ ပစ္ဆာပိ အာကာရန္တဘူတံ ဝါစ္စလိင်္ဂေသု ဣတ္ထိလိင်္ဂံ။ တထာ ဟိ ‘‘ဧသာ ဣတ္ထိမယာ ဉာတာ’’တိ ပယောဂေါ။ တတြ ပုလ္လိင်္ဂပက္ခေ ‘‘ဇာနာတီတိ ဉာတာ’’တိ ကတ္တုကာရကဝတ္တမာနကာလဝသေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဣတ္ထိလိင်္ဂါဒိပက္ခေ ‘‘ဉာယိတ္ထာတိ ဉာတာ ဉာတော ¶ ဉာတ’’န္တိ ကမ္မကာရကာတီတကာလဝသေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧသ နယော အညတ္ထာပိ ယထာသမ္ဘဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ‘‘ဉာတာ၊ ဉာတာ၊ ဉာတာရော။ ဉာတာရ’’န္တိ သတ္ထုနယေန ဉေယျာ။ ‘‘ဉာတော၊ ဉာတာ။ ဉာတ’’န္တိ ပုရိသနယေန ဉေယျာ။ ‘‘ဉာတံ၊ ဉာတာနိ၊ ဉာတာ။ ဉာတံ၊ ဉာတာနိ၊ ဉာတေ’’တိ ဝက္ခမာနစိတ္တနယေန ဉေယျာ။ ‘‘ဉာတာ၊ ဉာတာ၊ ဉာတာယော။ ဉာတံ၊ ဉာတာ၊ ဉာတာယော’’တိ ဝက္ခမာနကညာနယေန ဉေယျာ။ ဧဝမိမာသုပိ နာမိကပဒမာလာသု ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။ အညေသုပိ ဌာနေသု ယထာရဟံ ဣမိနာ နယေန သဒိသာသဒိသတာ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ။ ဝတ္တာ ဓာတာ ဂန္တာဒီနမ္ပိ ‘‘ဝဒတီတိ ဝတ္တာ၊ ဓာရေတီတိ ဓာတာ၊ ဂစ္ဆတီတိ ဂန္တာ’’တိအာဒိနာ ယထာသမ္ဘဝံ နိဗ္ဗစနာနိ ဉေယျာနိ။

ယံ ပနေတ္ထ အမှေဟိ ပကိဏ္ဏကဝစနံ ကထိတံ၊ တံ ‘‘အဋ္ဌာနေ ဣဒံ ကထိတ’’န္တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ ယသ္မာ အယံ သဒ္ဒနီတိ နာမ သဒ္ဒါနမတ္ထာနဉ္စ ယုတ္တာယုတ္တိပကာသနတ္ထံ ကတာရမ္ဘတ္တာ နာနပ္ပကာရေန သဗ္ဗံ မာဂဓဝေါဟာရံ သင်္ခေါဘေတွာ ကထိတာယေဝ သောဘတိ၊ န ဣတရထာ၊ တသ္မာ နာနပ္ပဘေဒေန ဝတ္တုမိစ္ဆာယ သမ္ဘဝတော ‘‘အဋ္ဌာနေ ဣဒံ ကထိတ’’န္တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ နာနာဥပါယေဟိ ဝိညူနံ ဉာပနတ္ထံ ကတာရမ္ဘတ္တာ စ ပန ပုနရုတ္တိဒေါသောပေတ္ထ န စိန္တေတဗ္ဗော၊ အညဒတ္ထု သဒ္ဓါသမ္ပန္နေဟိ ကုလပုတ္တေဟိ အယံ သဒ္ဒနီတိ ပိဋကတ္တယောပကာရာယ သက္ကစ္စံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗာ။

ဣတိ အဘိဘဝိတာပဒသဒိသာနိ ဝတ္တာ၊ ဓာတာ၊ ဂန္တာဒီနိ ပဒါနိ ဒဿိတာနိ။ ဣဒါနိ အတံသဒိသာနိ ဒဿေဿာမ။ သေယျထိဒံ –

ဂုဏဝါ ဂဏဝါ စေဝ၊ ဗလဝါ ယသဝါ တထာ၊

ဓနဝါ သုတဝါ ဝိဒွါ၊ ဓုတဝါ ကတဝါပိ စ။

ဟိတဝါ ¶ ဘဂဝါ စေဝ၊ ဓိတဝါ ထာမဝါ တထာ၊

ယတဝါ စာဂဝါ စာထ၊ ဟိမဝိစ္စာဒယော ရဝါ။

ပုန္နပုံသကလိင်္ဂေဟိ၊ အကာရန္တေဟိ ပါယတော၊

ဝန္တုသဒ္ဒေါ ပရော ဟောတိ၊ တဒန္တာ ဂုဏဝါဒယော။

သညာဝါ ရသ္မိဝါ စေဝ၊ မဿုဝါ စ ယသဿိဝါ၊

ဣစ္စာဒိဒဿနာပေသော၊ အာကာရိဝဏ္ဏုကာရတော၊

ဣတ္ထိလိင်္ဂါဒီသု ဟောတိ၊ ကတ္ထစီတိ ပကာသယေ။

သတိမာ ဂတိမာ အတ္ထ-ဒဿိမာ ဓိတိမာ တထာ၊

မုတိမာ မတိမာ စေဝ၊ ဇုတိမာ ဟိရိမာပိ စ။

ထုတိမာ ရတိမာ စေဝ၊ ယတိမာ ဗလိမာ တထာ၊

ကသိမာ သုစိမာ ဓီမာ၊ ရုစိမာ စက္ခုမာပိ စ။

ဗန္ဓုမာ ဟေတုမာ’ယသ္မာ၊ ကေတုမာ ရာဟုမာ တထာ၊

ခါဏုမာ ဘာဏုမာ ဂေါမာ၊ ဝိဇ္ဇုမာ ဝသုမာဒယော။

ပါပိမာ ပုတ္တိမာ စေဝ၊ စန္ဒိမိစ္စာဒယောပိ စ၊

အတံသဒိသသဒ္ဒါတိ၊ ဝိညာတဗ္ဗာ ဝိဘာဝိနာ။

ဣဝဏ္ဏုကာရောကာရေဟိ၊ မန္တုသဒ္ဒေါ ပရော ဘဝေ၊

အာကာရန္တာ စိကာရန္တာ၊ ဣမန္တူတိ ဝိဘာဝယေ။

ဂုဏဝါ၊ ဂုဏဝါ၊ ဂုဏဝန္တော။ ဂုဏဝန္တံ၊ ဂုဏဝန္တေ။ ဂုဏဝတာ၊ ဂုဏဝန္တေန၊ ဂုဏဝန္တေဟိ၊ ဂုဏဝန္တေဘိ။ ဂုဏဝတော၊ ဂုဏဝန္တဿ၊ ဂုဏဝတံ၊ ဂုဏဝန္တာနံ။ ဂုဏဝတာ၊ ဂုဏဝန္တာ၊ ဂုဏဝန္တသ္မာ၊ ဂုဏဝန္တမှာ၊ ဂုဏဝန္တေဟိ၊ ဂုဏဝန္တေဘိ။ ဂုဏဝတော၊ ဂုဏဝန္တဿ၊ ဂုဏဝတံ၊ ဂုဏဝန္တာနံ။ ဂုဏဝတိ၊ ဂုဏဝန္တေ၊ ဂုဏဝန္တသ္မိံ၊ ဂုဏဝန္တမှိ၊ ဂုဏဝန္တေသု။ ဘော ဂုဏဝါ၊ ဘဝန္တော ဂုဏဝါ၊ ဘောန္တော ဂုဏဝန္တော။

ဧတ္ထ ¶ ပန ‘‘ဧထ တုမှေ အာဝုသော သီလဝါဟောထာ’’တိ စ၊

‘‘ဗလဝန္တော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ၊ ထာမဝန္တောပိ ဟာယရေ၊

စက္ခုမာ အန္ဓိကာ ဟောန္တိ၊ မာတုဂါမဝသံ ဂတာ’’တိ စ

ပါဠိယံ ‘‘သီလဝါ၊ စက္ခုမာ’’တိ ပဌမာဗဟုဝစနဿ ဒဿနတော ‘‘ဂုဏဝါ’’တိ ပစ္စတ္တာလပနဋ္ဌာနေ ဗဟုဝစနံ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဂုဏဝါ သတိမာ’’တိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ စူဠနိရုတ္တိယမ္ပိ ဟိ ‘‘ဂုဏဝါ’’တိ ပစ္စတ္တာလပနဗဟုဝစနာနိ အာဂတာနိ၊ နိရုတ္တိပိဋကေ ပစ္စတ္တေကဝစနဘာဝေနေဝ အာဂတံ၊ စူဠနိရုတ္တိယံ ပန နိရုတ္တိပိဋကေ စ ‘‘ဘော ဂုဏဝ’’ဣတိ ရဿဝသေန အာလပနေကဝစနံ အာဂတံ။ မယံ ပန ‘‘တဂ္ဃ ဘဂဝါ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ။ ကထံ နု ဘဂဝါ တုယှံ သာဝကော သာသနေ ရတော’’တိဧဝမာဒီသု အနေကသတေသု ပါဌေသု ‘‘ဘဂဝါ’’ဣတိ အာလပနေကဝစနဿ ဒီဃဘာဝဒဿနတော ဝန္တုပစ္စယဋ္ဌာနေ ‘‘ဘော ဂုဏဝါ’’ဣစ္စာဒိ ဒီဃဝသေန ဝစနံ ယုတ္တတရံ ဝိယ မညာမ၊ မန္တုပစ္စယဋ္ဌာနေ ပန ဣမန္တုပစ္စယဋ္ဌာနေ စ ‘‘သဗ္ဗဝေရဘယာတီတ၊ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ စက္ခုမ။ ဧဝံ ဇာနာဟိ ပါပိမ’’ဣစ္စာဒီသု ပါဠိပဒေသေသု ‘‘စက္ခုမ’’ဣစ္စာဒိအာလပနေကဝစနဿ ရဿဘာဝဒဿနတော ‘‘ဘော သတိမ၊ ဘော ဂတိမ’’ဣစ္စာဒိ ရဿဝသေန ဝစနံ ယုတ္တတရံ ဝိယ မညာမ၊ အထ ဝါ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ္တဋ္ဌကထာယံ ‘‘အာယသ္မာ တိဿ’’ ဣတိဒီဃဝသေန ဝုတ္တာလပနေကဝစနဿ ဒဿနတော ‘‘ဘဂဝါ၊ အာယသ္မာ’’ ဣတိဒီဃဝသေန ဝုတ္တပဒမတ္တံ ဌပေတွာ ဝန္တုပစ္စယဋ္ဌာနေပိ မန္တုပစ္စယနယော နေတဗ္ဗော၊ မန္တုပစ္စယဋ္ဌာနေပိ ဝန္တုပစ္စယနယော နေတဗ္ဗော။ တထာ ဟိ ကစ္စာယနာဒီသု ‘‘ဘော ဂုဏဝံ၊ ဘော ဂုဏဝ၊ ဘော ဂုဏဝါ’’ဣတိ နိဂ္ဂဟီတရဿဒီဃဝသေန တီဏိ အာလပနေကဝစနာနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဣမိနာ ‘‘ဘော သတိမံ၊ ဘော သတိမ၊ ဘော သတိမာ’’တိ ဧဝမာဒိနယောပိ ဒဿိတော ¶ ။ ပဌမာဗဟုဝစနဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ဂုဏဝန္တော၊ ဂုဏဝန္တာ၊ ဂုဏဝန္တီ’’တိ တီဏိ ပဒါနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဣမိနာပိ ‘‘သတိမန္တော၊ သတိမန္တာ၊ သတိမန္တီ’’တိ ဧဝမာဒိနယောပိ ဒဿိတော။ တေသု ‘‘ဘော ဂုဏဝံ ဘော သတိမံ၊ ဂုဏဝန္တာ၊ ဂုဏဝန္တီ’’တိ ဣမာနိ ပဒါနိ ဧဝံဂတိကာနိ စ အညာနိ ပဒါနိ ပါဠိယံ အပ္ပသိဒ္ဓါနိ ယထာ ‘‘အာယသ္မန္တာ’’တိ ပဒံ ပသိဒ္ဓံ၊ တသ္မာ ယံ စူဠနိရုတ္တိယံ ဝုတ္တံ၊ ယဉ္စ နိရုတ္တိပိဋကေ၊ ယဉ္စ ကစ္စာယနာဒီသု၊ တံ သဗ္ဗံ ပါဠိယာ အဋ္ဌကထာဟိ စ သဒ္ဓိံ ယထာ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဂင်္ဂေါဒကေန ယမုနောဒကံ ဝိယ အညဒတ္ထု သံသန္ဒတိ သမေတိ၊ တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

အပိစေတ္ထ အယမ္ပိ ဝိသေသော ဂဟေတဗ္ဗော။ တံ ယထာ? ‘‘တုယှံ ဓီတာ မဟာဝီရ၊ ပညဝန္တ ဇုတိန္ဓရာ’’တိ ပါဠိယံ ‘‘ပညဝန္တ’’ဣတိ အာလပနေကဝစနဿ ဒဿနတော။

‘‘သဗ္ဗာ ကိရေဝံ ပရိနိဋ္ဌိတာနိ၊

ယသဿိ နံ ပညဝန္တံ ဝိသယှ၊

ယသော စ လဒ္ဓါ ပုရိမံ ဥဠာရံ၊

နပ္ပဇ္ဇဟေ ဝဏ္ဏဗလံ ပုရာဏ’’န္တိ။

ဣမိဿာ ဇာတကပါဠိယာ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘ပညဝန္တ’’ဣတိ အာလပနေကဝစနဿ ဒဿနတော စ ‘‘ဘော ဂုဏဝန္တ၊ ဘော ဂုဏဝန္တာ၊ ဘော သတိမန္တ၊ ဘော သတိမန္တာ’’တိအာဒီနိပိ အာလပနေကဝစနာနိ အဝဿမိစ္ဆိတဗ္ဗာနိ။ တထာ ဟိ တိဿံ ပါဠိယံ ‘‘ယသဿိ ပညဝန္တ’’ ဣစ္စာလပနဝစနံ အဋ္ဌကထာစရိယာ ဣစ္ဆန္တိ။ နန္တိ ဟိ ပဒပူရဏေ နိပါတမတ္တံ။ ပညဝန္တန္တိ ပန ဆန္ဒာနုရက္ခဏတ္ထံ အနုသာရာဂမံ ကတွာ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ ပါဝစနေ ဝန္တုပစ္စယာဒိသဟိတာနံ သဒ္ဒါနံ ‘‘ဘဂဝါ၊ အာယသ္မာ၊ ပညဝန္တ၊ စက္ခုမ၊ ပါပိမ’’ဣတိဒဿိတနယေန အာလပနပ္ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဂင်္ဂါဘာဂီရထီ နာမ၊ ဟိမဝန္တာ ပဘာဝိတာ’’တိ စ ‘‘ကုတော အာဂတတ္ထ ဘန္တေတိ၊ ဟိမဝန္တာ မဟာရာဇာ’’တိ စ ဒဿနတော ¶ ‘‘ဂုဏဝန္တာ’’တိ ပဉ္စမိယာ ဧကဝစနံ ကထိတံ။ ယထာ ဂုဏဝန္တု သဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ယောဇိတာ၊ ဧဝံ ဓနဝန္တုဗလဝန္တာဒီနံ သတိမန္တု ဂတိမန္တာဒီနဉ္စ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

ဣဒါနိ ဝိဒွါဒိပဒါနံ ဂုဏဝါပဒေန သမာနဂတိကတ္တမ္ပိ သောတူနံ ပယောဂေသု သမ္မောဟာပဂမတ္ထံ ဧကဒေသတော နိဗ္ဗစနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဒွန္တုဣစ္စာဒိပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ – ဉာဏသင်္ခါတော ဝေဒေါ အဿ အတ္ထီတိ ဝိဒွါ၊ ပဏ္ဍိတော။ ဧတ္ထ စ ဝိဒွါသဒ္ဒဿ အတ္ထိဘာဝေ ‘‘ဣတိ ဝိဒွါ သမံ စရေ’’တိအာဒိ အာဟစ္စပါဌော နိဒဿနံ။ အတြာယံ ပဒမာလာ – ဝိဒွါ၊ ဝိဒွါ၊ ဝိဒွန္တော။ ဝိဒွန္တံ၊ ဝိဒွန္တေ။ ဝိဒွတာ၊ ဝိဒွန္တေန။ သေသံ သဗ္ဗံ နေယျံ။ ဝေဒနာဝါ၊ ဝေဒနာဝါ၊ ဝေဒနာဝန္တော။ ဝေဒနာဝန္တံ၊ ဝေဒနာဝန္တေ။ ဝေဒနာဝတာ၊ ဝေဒနာဝန္တေန။ သေသံ သဗ္ဗံ နေယျံ။ ဧဝံ ‘‘သညာဝါစေတနာဝါ သဒ္ဓါဝါ ပညဝါ သဗ္ဗာဝါ’’ဣစ္စာဒီသုပိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဝေဒနာဝန္တံ ဝါ အတ္တာနံ သဗ္ဗာဝန္တံ လောက’’န္တိအာဒီနိ နိဒဿနပဒါနိ။ တတ္ထ သဗ္ဗာဝန္တန္တိ သဗ္ဗသတ္တဝန္တံ၊ သဗ္ဗသတ္တယုတ္တန္တိ အတ္ထော။ မဇ္ဈေဒီဃဉှိ ဣဒံ ပဒံ။ ယေဘုယျေန ပန ‘‘ပညဝါပညဝန္တော’’တိအာဒီနိ မဇ္ဈေရဿာနိပိ ဘဝန္တိ။ ယသဿိနော ပရိဝါရဘူတာ ဇနာ အဿ အတ္ထီတိ ယသဿိဝါ၊ အထ ဝါ ယသဿီ စ ယသဿိဝါ စာတိ ယသဿိဝါ။ ဧကဒေသသရူပေကသေသောယံ။ ‘‘ယသဿိဝါ’’တိ ပဒဿ ပန အတ္ထိဘာဝေ –

‘‘ခတ္တိယော ဇာတိသမ္ပန္နော၊ အဘိဇာတော ယသဿိဝါ၊

ဓမ္မရာဇာ ဝိဒေဟာနံ၊ ပုတ္တော ဥပ္ပဇ္ဇတေ တဝါ’’တိ

ဣဒံ နိဒဿနံ။ ‘‘ယသဿိဝါ၊ ယသဿိဝါ၊ ယသဿိဝန္တော။ ယသဿိဝန္တံ’’ ဣစ္စာဒိ နေတဗ္ဗံ။ အတ္ထေ ဒဿနသီလံ အတ္ထဒဿိ၊ ကိံ ¶ တံ? ဉာဏံ။ အတ္ထဒဿိ အဿ အတ္ထီတိ အတ္ထဒဿိမာ၊ ဧတ္ထ စ –

‘‘တံ တတ္ထ ဂတိမာ ဓိတိမာ၊ မုတိမာ အတ္ထဒဿိမာ၊

သင်္ခါတာ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ ဝိဓုရော ဧတဒဗြဝီ’’တိ

ဣဒမေတဿတ္ထဿ သာဓကံ ဝစနံ။ ‘‘အတ္ထဒဿိမာ၊ အတ္ထဒဿိမာ၊ အတ္ထဒဿိမန္တော။ အတ္ထဒဿိမန္တံ’’ ဣစ္စာဒိ နေတဗ္ဗံ။ ပါပံ အဿ အတ္ထီတိ ပါပိမာ၊ အကုသလရာသိသမန္နာဂတော မာရော။ ပုတ္တာ အဿ အတ္ထီတိ ပုတ္တိမာ၊ ဗဟုပုတ္တော။ ‘‘သောစတိ ပုတ္တေဟိ ပုတ္တိမာ’’တိ ဧတ္ထ ဟိ ဗဟုပုတ္တော ‘‘ပုတ္တိမာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ စန္ဒော အဿ အတ္ထီတိ စန္ဒိမာ။ စန္ဒောတိ စေတ္ထ စန္ဒဝိမာနမဓိပ္ပေတံ၊ စန္ဒဝိမာနဝါသီ ပန ဒေဝပုတ္တော ‘‘စန္ဒိမာ’’တိ။ တထာ ဟိ ‘‘စန္ဒော ဥဂ္ဂတော၊ ပမာဏတော စန္ဒော အာယာမဝိတ္ထာရတော ဥဗ္ဗေဓတော စ ဧကူနပညာသယောဇနော၊ ပရိက္ခေပတော တီဟိ ယောဇနေဟိ ဦနဒိယဍ္ဎသတယောဇနော’’တိအာဒီသု စန္ဒဝိမာနံ ‘‘စန္ဒော’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘တထာဂတံ အရဟန္တံ၊ စန္ဒိမာ သရဏံ ဂတော’’တိအာဒီသု ပန စန္ဒဒေဝပုတ္တော ‘‘စန္ဒိမာ’’တိ။ အပရော နယော – စန္ဒော အဿ အတ္ထီတိ စန္ဒိမာ။ စန္ဒောတိ စေတ္ထ စန္ဒဒေဝပုတ္တော အဓိပ္ပေတော၊ တန္နိဝါသဋ္ဌာနဘူတံ ပန စန္ဒဝိမာနံ ‘‘စန္ဒိမာ’’တိ။ တထာ ဟိ ‘‘ရာဟု စန္ဒံ ပမုဉ္စဿု၊ စန္ဒော မဏိမယဝိမာနေ ဝသတီ’’တိအာဒီသု စန္ဒဒေဝပုတ္တော ‘‘စန္ဒော’’တိ ဝုတ္တော။

‘‘ယော ဟဝေ ဒဟရော ဘိက္ခု၊ ယုဉ္ဇတိ ဗုဒ္ဓသာသနေ၊

သောမံလောကံပဘာသေတိ၊ အဗ္ဘာ မုတ္တောဝ စန္ဒိမာ’’တိ

အာဒီသု ပန တန္နိဝါသဋ္ဌာနဘူတံ စန္ဒဝိမာနံ ‘‘စန္ဒိမာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣတိ ‘‘စန္ဒော’’တိ စ ‘‘စန္ဒိမာ’’တိ စ စန္ဒဒေဝပုတ္တဿပိ စန္ဒဝိမာနဿပိ ¶ နာမန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတြ ‘‘ပါပိမာ ပုတ္တိမာ စန္ဒိမာ’’တိ ဣမာနိ ပါပသဒ္ဒါဒိတော ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ ပဝတ္တဿ ဣမန္တုပစ္စယဿ ဝသေန သိဒ္ဓိမုပါဂတာနီတိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

နနု စ ဘော မန္တုပစ္စယဝသေနေဝ သာဓေတဗ္ဗာနီတိ? န၊ ကတ္ထစိပိ အကာရန္တတော မန္တုနော အဘာဝါ။ နနု စ ဘော ဧဝံ သန္တေပိ ပါပ ပုတ္တ စန္ဒတော ပဌမံ ဣကာရာဂမံ ကတွာ တတော မန္တုပစ္စယံ ကတွာ သက္ကာ သာဓေတုန္တိ? သက္ကာ ရူပမတ္တသိဇ္ဈနတော၊ နယော ပန သောဘနော န ဟောတိ။ တထာ ဟိ ပါပ ပုတ္တာဒိတော အကာရန္တတော ဣကာရာဂမံ ကတွာ မန္တုပစ္စယေ ဝိဓိယမာနေ အညေဟိ ဂုဏယသာဒီဟိ အကာရန္တေဟိ ဣကာရာဂမံ ကတွာ မန္တုပစ္စယဿ ကာတဗ္ဗတာပသင်္ဂေါ သိယာ။ န ဟိ အနေကေသု ပါဠိသတသဟဿေသု ကတ္ထစိပိ အကာရန္တတော ဂုဏ ယသာဒိတော ဣကာရာဂမေန သဒ္ဓိံ မန္တုပစ္စယော ဒိဿတိ၊ အဋ္ဌာနတ္တာ ပန ပါပ ပုတ္တာဒိတော အကာရန္တတော ဣကာရာဂမံ အကတွာ ဣမန္တုပစ္စယေ ကတေယေဝ ‘‘ပါပိမာ ပုတ္တိမာ’’တိအာဒီနိ သိဇ္ဈန္တီတိ။

ဧဝံ သန္တေပိ ဘော ကသ္မာ ကစ္စာယနပ္ပကရဏေ မန္တုပစ္စယောဝ ဝုတ္တော၊ န ဣမန္တုပစ္စယောတိ? ဒွယမ္ပိ ဝုတ္တမေဝ။ ကထံ ဉာယတီတိ စေ? ယသ္မာ တတ္ထ ‘‘တပါဒိတော သီ၊ ဒဏ္ဍာဒိတော ဣက ဤ၊ မဓွာဒိတော ရော၊ ဂုဏာဒိတော ဝန္တူ’’တိ ဣမာနိ စတ္တာရိ သုတ္တာနိ သန္နိဟိတတောဒန္တသဒ္ဒဘာဝေန ဝတွာ မဇ္ဈေ ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တူ’’တိ အညထာ သုတ္တံ ဝတွာ တတော သန္နိဟိတတောဒန္တဝသေန ‘‘သဒ္ဓါဒိတော ဏာ’’တိ သုတ္တံ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ တတ္ထ ‘‘သတျာဒီဟိမန္တူ’’တိ ဝိသဒိသံ ကတွာ ဝုတ္တဿ သုတ္တဿ ဝသေန ဣမန္တု ပစ္စယော စ ဝုတ္တောတိ ဝိညာယတိ။ ပကတိ ဟေသာစရိယာနံ ယေန ကေနစိ အာကာရေန အတ္တနော အဓိပ္ပာယဝိညာပနံ။ ဧတ္ထ စ ဒုတိယော အတ္ထော သရသန္ဓိဝသေန ဂဟေတဗ္ဗော။ တထာ ဟိဿ ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တူ’’တိ ¶ ပဌမော အတ္ထော၊ ‘‘သတျာဒီဟိ ဣမန္တူ’’တိ ဒုတိယော အတ္ထော။ ဣတိ ‘‘သေတော ဓာဝတီ’’တိ ပယောဂေ ဝိယ ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တူ’’တိ သုတ္တေ ဘိန္နသတ္တိသမဝေတဝသေန အတ္ထဒွယပဋိပတ္တိ ဘဝတိ၊ တသ္မာ ပရမသုခုမသုဂမ္ဘီရတ္ထဝတာ အနေန သုတ္တေန ကတ္ထစိ သတိ ဂတိ သေတု ဂေါဣစ္စာဒိတော မန္တုပစ္စယော ဣစ္ဆိတော။ ကတ္ထစိ သတိ ပါပ ပုတ္တဣစ္စာဒိတော ဣမန္တုပစ္စယော ဣစ္ဆိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ယသ္မာ ပန သတိသဒ္ဒေါ မန္တုဝသေန ဂတိဓီသေထုဂေါ ဣစ္စာဒီဟိ၊ ဣမန္တုဝသေန ပါပပုတ္တာဒီဟိ စ သမာနဂတိကတ္တာ တေသံ ပကာရဘာဝေန ဂဟိတော၊ တသ္မာ ဧဝံ သုတ္တတ္ထော ဘဝတိ ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တု သတိပ္ပကာရေဟိ သဒ္ဒေဟိ မန္တုပစ္စယော ဟောတိ ဣမန္တုပစ္စယော စ ယထာရဟံ ‘တဒဿတ္ထိ’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ’’တိ။ အယံ ပနေတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ယထာ ‘‘သတိမာ’’တိ ဧတ္ထ သတီတိ ဣကာရန္တတော မန္တုပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ ‘‘ဂတိမာ၊ ဓီမာ၊ သေတုမာ၊ ဂေါမာ’’တိအာဒီသု ဣကာရန္တ ဤကာရန္တ ဥကာရန္တနိစ္စောကာရန္တတော မန္တုပစ္စယော ဟောတိ။ ယထာ စ ‘‘သတိမာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘သတီ’’တိ ဣကာရန္တတော ဣမန္တုပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ ‘‘ဂတိမာ၊ ပါပိမာ၊ ပုတ္တိမာ’’တိအာဒီသု ဣကာရန္တ အကာရန္တတော ဣမန္တုပစ္စယော ဟောတိ။ ဧဝံ သတိပ္ပကာရေဟိ သဒ္ဒေဟိ ယထာသမ္ဘဝံ မန္တု ဣမန္တုပစ္စယာ ဟောန္တီတိ။

ယဇ္ဇေဝံ ပစ္စယဒွယဝိဓာယကံ ‘‘ဒဏ္ဍာဒိတော ဣက ဤ’’တိ သုတ္တံ ဝိယ ‘‘သတျာဒိတော ဣမန္တု မန္တူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ကသ္မာ နာဝေါစာတိ? တထာ အဝစနေ ကာရဏမတ္ထိ။ ယဒိ ဟိ ‘‘ဒဏ္ဍာဒိတော ဣက ဤ’’တိ သုတ္တံ ဝိယ ‘‘သတျာဒိတော ဣမန္တု မန္တူ’’တိ သုတ္တံ ဝုတ္တံ သိယာ၊ ဧကက္ခဏေယေဝ ဣမန္တု မန္တူနံ ဝစနေန ဒဏ္ဍသဒ္ဒတော သမ္ဘူတံ ‘‘ဒဏ္ဍိကော ဒဏ္ဍီ’’တိ ရူပဒွယမိဝ သတိဂတိအာဒိတောပိ ဝိသဒိသရူပဒွယမိစ္ဆိတဗ္ဗံ သိယာ၊ တဉ္စ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ¶ ‘‘သတျာဒိတော ဣမန္တု မန္တူ’’တိ န ဝုတ္တံ။ အပိစ တထာ ဝုတ္တေ ဗဝှက္ခရတာယ ဂန္ထဂရုတာ သိယာ။ ယသ္မာ စ သုတ္တေန နာမ အပ္ပက္ခရေန အသန္ဒိဒ္ဓေန သာရဝန္တေန ဂူဠှနိန္နယေန သဗ္ဗတောမုခေန အနဝဇ္ဇေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ကစ္စာယနေ စ ယေဘုယျေန တာဒိသာနိ ဂမ္ဘီရတ္ထာနိ သုဝိသဒဉာဏဝိသယဘူတာနိ သုတ္တာနိ ဒိဿန္တိ ‘‘ဥပါဈဓိကိဿရဝစနေ၊ သရာ သရေ လောပ’’န္တိအာဒီနိ၊ ဣဒမ္ပိ တေသမညတရံ၊ တသ္မာ ‘‘သတျာဒိတော ဣမန္တု မန္တူ’’တိ န ဝုတ္တံ။ ဧဝံ သုတ္တောပဒေသေ အကတေပိ ဣမန္တုနောပိ ဂဟဏတ္ထံ ဘိန္နသတ္တိသမဝေတဝသေန ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တူ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

အပရော နယော – ‘‘တပါဒိတော သီ’’တိအာဒီသု တောဒန္တသဒ္ဒဿ ဗဟုဝစနန္တတာ န သုဋ္ဌု ပါကဋာ တောပစ္စယဿ ဧကတ္ထဗဝှတ္ထေသု ဝတ္တနတော၊ ‘‘သတျာဒီဟိ မန္တူ’’တိ ဧတ္ထ ပန ဟိသဒ္ဒဿ ဗဟုဝစနတ္ထတာ အတီဝ ပါကဋာ၊ တသ္မာ ဗဟုဝစနဂ္ဂဟဏေန ဣမန္တု ပစ္စယော ဟောတီတိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ နနု စ ဘော ဝိနာပိ ဣမန္တုပစ္စယေန ပါပမဿတ္ထီတိ ပါပီ၊ ပါပီ ဧဝ ပါပိမာတိ သကတ္ထေ မာပစ္စယေ ကတေယေဝ ‘‘ပါပိမာ ပုတ္တိမာ’’တိအာဒီနိ သိဇ္ဈန္တိ ‘‘ဆဋ္ဌမော သော ပရာဘဝေါ’’တိ ဧတ္ထ မပစ္စယေန ‘‘ဆဋ္ဌမော’’တိ ပဒံ ဝိယာတိ? အတိနယညူ ဘဝံ၊ အတိနယညူ နာမာတိ ဘဝံ ဝတ္တဗ္ဗော၊ န ပန ဘဝံ သဒ္ဒဂတိံ ဇာနာတိ၊ သဒ္ဒဂတိယော စ နာမ ဗဟုဝိဓာ။ တထာ ဟိ ဆဋ္ဌောယေဝ ဆဋ္ဌမော၊ ‘‘သုတ္တမေဝ သုတ္တန္တော’’တိအာဒီသု ပုရိသနယေန ယောဇေတဗ္ဗာ သဒ္ဒဂတိ၊ ‘‘ဒေဝေါယေဝ ဒေဝတာ’’တိအာဒီသု ကညာနယေန ယောဇေတဗ္ဗာ သဒ္ဒဂတိ၊ ‘‘ဒိဋ္ဌိ ဧဝ ဒိဋ္ဌိဂတ’’န္တိအာဒီသု စိတ္တနယေန ယောဇေတဗ္ဗာ သဒ္ဒဂတိ။ ဧဝံဝိဓာသု သဒ္ဒဂတီသု ‘‘ပါပီ ဧဝ ပါပိမာ’’တိအာဒိကံ ကတရံ သဒ္ဒဂတိံ ဝဒေသိ? ‘‘သတ္ထာ ရာဇာ ဗြဟ္မာ သခါ အတ္တာ သာ ပုမာ’’တိအာဒီသု ¶ စ ကတရံ သဒ္ဒဂတိံ ဝဒေသိ? ကတရသဒ္ဒန္တောဂဓံ ကတရာယ စ နာမိကပဒမာလာယံ ယောဇေတဗ္ဗံ မညသီတိ? သော ဧဝံ ပုဋ္ဌော အဒ္ဓါ ဥတ္တရိ ကိဉ္စိ အဒိသွာ တုဏှီ ဘဝိဿတိ၊ တသ္မာ တာဒိသော နယော န ဂဟေတဗ္ဗော။ တာဒိသသ္မိဉှိ နယေ ‘‘ပါပိမတာ ပါပိမတော’’တိအာဒီနိ ရူပါနိ န သိဇ္ဈန္တိ၊ ဣမန္တုပစ္စယနယေန ပန သိဇ္ဈန္တိ၊ တသ္မာ အယမေဝ နယော ပသတ္ထတရော အာယသ္မန္တေဟိ သမ္မာ စိတ္တေ ဌပေတဗ္ဗော။ အတြိဒံ နိဒဿနံ –

‘‘ဇယော ဟိ ဗုဒ္ဓဿ သိရီမတော အယံ၊

မာရဿ စ ပါပိမတော ပရာဇယော၊

ဥဂ္ဃောသယုံ ဗောဓိမဏ္ဍေ ပမောဒိတာ၊

ဇယံ တဒါ ဒေဝဂဏာ မဟေသိနော’’တိ စ၊

‘‘သာခါပတ္တဖလူပေတော၊ ခန္ဓိမာဝမဟာဒုမော’’တိ စ။

ပါပိမာ၊ ပါပိမာ၊ ပါပိမန္တော။ ပါပိမန္တံ။ သေသံ နေယျံ၊ ဧသ နယော ‘‘ခန္ဓိမာ၊ ပုတ္တိမာ’’တိအာဒီသုပိ။

ဣဒါနိ ယထာပါဝစနံ ကိဉ္စိဒေဝ ဟိမဝန္တု သတိမန္တာဒီနံ ဝိသေသံ ဗြူမ။ ဟိမဝန္တောဝ ပဗ္ဗတော။ သတိမံ ဘိက္ခုံ။ ဗန္ဓုမံ ရာဇာနံ။ စန္ဒိမံ ဒေဝပုတ္တံ။ သတိမဿ ဘိက္ခုနော။ ဗန္ဓုမဿ ရညော။ ဣဒ္ဓိမဿ စ ပရဿ စ ဧကက္ခဏေ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဣစ္စာဒိ ဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစေတ္ထ ‘‘အာယသ္မန္တာ’’တိ ဒွိန္နံ ဝတ္တဗ္ဗဝစနံ၊ ‘‘အာယသ္မန္တော’’တိ ဗဟူနံ ဝတ္တဗ္ဗဝစနန္တိ အယမ္ပိ ဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တထာ ဟိ ‘‘ဒွိန္နံ အာရောစေန္တေန ‘အာယသ္မန္တာ ဓာရေန္တူ’တိ၊ တိဏ္ဏံ အာရောစေန္တေန ‘အာယသ္မန္တော ဓာရေန္တူ’တိ ဝတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘တိဏ္ဏ’’န္တိ စေတ္ထ ကထာသီသမတ္တံ၊ တေန စတုန္နမ္ပိ ပဉ္စန္နမ္ပိ အတိရေကသတာနမ္ပီတိ ဒဿိတံ ¶ ဟောတိ။ ဗဟဝေါဟိ ဥပါဒါယ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အာယသ္မန္တော စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ’’တိအာဒိကာ ပါဠိယော ဌပိတာ။ တတ္ထ ‘‘အာယသ္မန္တာ’’တိဒံ ဝိနယဝေါဟာရဝသေန ဒွေယေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တတ္တာ န သဗ္ဗသာဓာရဏံ။ ဝိနယဝေါဟာရဉှိ ဝဇ္ဇေတွာ အညသ္မိံ ဝေါဟာရေ န ပဝတ္တတိ။ ‘‘အာယသ္မန္တော’’တိဒံ ပန သဗ္ဗတ္ထ ပဝတ္တတီတိ ဒွိန္နံ ဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတြ ‘‘ဟိမဝန္တော’’တိ ဣဒံ ယေဘုယျေနေကဝစနံ ဘဝတိ၊ ကတ္ထစိ ဗဟုဝစနမ္ပိ၊ တေနာဟ နိရုတ္တိပိဋကေ ထေရော ‘‘ဟိမဝါ တိဋ္ဌတိ၊ ဟိမဝန္တော တိဋ္ဌန္တီ’’တိ။ ‘‘ဟိမဝန္တောဝ ပဗ္ဗတော’’တိ အယံ ဧကဝစနနယော ယထာရုတပါဠိဝသေန ဂဟေတဗ္ဗော။ ယထာရုတပါဠိ စ နာမ –

‘‘ဒူရေ သန္တော ပကာသန္တိ၊ ဟိမဝန္တောဝ ပဗ္ဗတော၊

အသန္တေတ္ထ န ဒိဿန္တိ၊ ရတ္တိံ ခိတ္တာ ယထာ သရာ။

အဟံ တေန သမယေန၊ နာဂရာဇာ မဟိဒ္ဓိကော၊

အတုလော နာမ နာမေန၊ ပုညဝန္တော ဇုတိန္ဓရော။

ဂတိမန္တော သတိမန္တော၊ ဓိတိမန္တော စ သော ဣသိ၊

သဒ္ဓမ္မဓာရကော ထေရော၊ အာနန္ဒော ရတနာကရော’’

ဣစ္စာဒိ။ ဧတ္ထ ‘‘ပုညဝန္တော’’တိအာဒီနိ အနေကေသု ဌာနေသု ဗဟုဝစနဘာဝေန ပုနပ္ပုနံ ဝဒန္တာနိပိ ကတ္ထစိ ဧကဝစနာနိ ဟောန္တိ၊ ဧကဝစနဘာဝေါ စ နေသံ ဂါထာဝိသယေ ဒိဿတိ၊ တသ္မာ တာနိ ယထာပါဝစနံ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဧဝံ ဟိမဝန္တုသတိမန္တုသဒ္ဒါဒီနံ ဝိသေသံ ဉတွာ ပုန လိင်္ဂန္တဝသေန ဒွိလိင်္ဂကပဒါနမတ္ထော စ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ စ ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ စ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။

တတြ ¶ ဟိ ‘‘သိရိမာ’’တိ ပဒံ သုတိသာမညဝသေန လိင်္ဂဒွယေ ဝတ္တနတော ဒွိဓာ ဘိဇ္ဇတိ။ ‘‘သိရိမာ ပုရိသော’’တိ ဟိ အတ္ထေ အာကာရန္တံ ပုလ္လိင်္ဂံ၊ ‘‘သိရိမာ နာမ ဒေဝီ’’တိ အတ္ထေ အာကာရန္တံ ဣတ္ထိလိင်္ဂံ၊ ဥဘယမ္ပေတံ ဥကာရန္တတာပကတိကာ။ အထ ဝါ ပန ပစ္ဆိမံ အာကာရန္တတာပကတိကံ၊ သိရီ ယဿ အတ္ထိ သော သိရိမာတိ ပုလ္လိင်္ဂဝသေန နိဗ္ဗစနံ၊ သိရီ ယဿာ အတ္ထိ သာ သိရိမာတိ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန နိဗ္ဗစနံ။ အတြိမာနိ ကိဉ္စာပိ သုတိဝသေန နိဗ္ဗစနတ္ထဝသေန စ အညမညံ သမာနတ္ထာနိ၊ တထာပိ ပုရိသပဒတ္ထဣတ္ထိပဒတ္ထဝါစကတ္တာ ဘိန္နတ္ထာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧသ နယော အညေသုပိ ဤဒိသေသု ဌာနေသု နေတဗ္ဗော။ သိရိမာ၊ သိရိမာ၊ သိရိမန္တော။ သိရိမန္တံ၊ သိရိမန္တေ။ သိရိမတာ၊ သိရိမန္တေန။ ဂုဏဝန္တုသဒ္ဒဿေဝ နာမိကပဒမာလာ။ သိရိမာ၊ သိရိမာ၊ သိရိမာယော။ သိရိမံ၊ သိရိမာ၊ သိရိမာယော။ သိရိမာယ။ ဝက္ခမာနကညာနယေန ဉေယျာ။ ဧဝံ ဒွိဓာ ဘိန္နာနံ သမာနသုတိကသဒ္ဒါနံ နာမိကပဒမာလာသု ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗာ။ သမာနနိဗ္ဗစနတ္ထဿပိ ဟိ အသမာနသုတိကဿ ‘‘သိရိမာ’’တိ သဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာယံ ပဒါနံ ဣမေဟိ ပဒေဟိ ကာစိပိ သမာနတာ န လဗ္ဘတိ။ အတြိဒံ ဝုစ္စတိ –

‘‘သိရိမာ’’တိ ပဒံ ဒွေဓာ၊ ပုမိတ္ထီသု ပဝတ္တိတော၊

ဘိဇ္ဇတီတိ ဝိဘာဝေယျ၊ ဧတ္ထ ပုလ္လိင်္ဂမိစ္ဆိတံ။

ဣတိ အဘိဘဝိတာ ပဒေန ဝိသဒိသာနိ ဂုဏဝါသတိမာဒီနိ ပဒါနိ ဒဿိတာနိ သဒ္ဓိံ နာမိကပဒမာလာဟိ။ ဣဒါနိ အပရာနိပိ တဗ္ဗိသဒိသာနိ ပဒါနိ ဒဿေဿာမ သဒ္ဓိံ နာမိကပဒမာလာဟိ။ သေယျထိဒံ?

ရာဇာ ဗြဟ္မာ သခါ အတ္တာ၊ အာတုမာ သာ ပုမာ ရဟာ၊

ဒဠှဓမ္မာ စ ပစ္စက္ခ-ဓမ္မာ စ ဝိဝဋစ္ဆဒါ။

ဝတ္တဟာ ¶ စ တထာ ဝုတ္တ-သိရာ စေဝ ယုဝါပိ စ၊

မဃဝ အဒ္ဓ မုဒ္ဓါဒိ၊ ဝိညာတဗ္ဗာ ဝိဘာဝိနာ။

ဧတ္ထ ‘‘သာ’’တိ ပဒမေဝ အာကာရန္တတာပကတိကမာကာရန္တံ၊ သေသာနိ ပန အကာရန္တတာပကတိကာနိ အာကာရန္တာနိ။

ရာဇာ၊ ရာဇာ၊ ရာဇာနော။ ရာဇာနံ၊ ရာဇံ၊ ရာဇာနော။ ရညာ၊ ရာဇိနာ၊ ရာဇူဟိ၊ ရာဇူဘိ။ ရညော၊ ရာဇိနော၊ ရညံ၊ ရာဇူနံ၊ ရာဇာနံ။ ရညာ၊ ရာဇူဟိ၊ ရာဇူဘိ။ ရညော၊ ရာဇိနော၊ ရညံ၊ ရာဇူနံ၊ ရာဇာနံ။ ရညေ၊ ရာဇိနိ၊ ရာဇူသု။ ဘော ရာဇ၊ ဘဝန္တော ရာဇာနော၊ ဘဝန္တော ရာဇာ ဣတိ ဝါ၊ အယမမှာကံ ရုစိ။

နိရုတ္တိပိဋကာဒီသု ‘‘ရာဇာ’’တိ ဗဟုဝစနံ န အာဂတံ၊ စူဠနိရုတ္တိယံ ပန အာဂတံ။ ကိဉ္စာပိ နိရုတ္တိပိဋကာဒီသု န အာဂတံ၊ တထာပိ ‘‘နေတာဒိသာ သခါ ဟောန္တိ၊ လဗ္ဘာ မေ ဇီဝတော သခါ’’တိ ပါဠိယံ ဗဟုဝစနေကဝစနဝသေန ‘‘သခါ’’တိ ပဒဿ ဒဿနတော ‘‘ရာဇာ’’တိ ဗဟုဝစနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ။ တထာ ‘‘ဗြဟ္မာ၊ အတ္တာ’’ဣစ္စာဒီနိပိ ဗဟုဝစနာနိ တဂ္ဂတိကတ္တာ ဝိနာ ကေနစိ ရူပဝိသေသေန။

ဧတ္ထ စ ‘‘ဂဟပတိကော နာမ ဌပေတွာ ရာဇံ ရာဇဘောဂံ ဗြာဟ္မဏံ အဝသေသော ဂဟပတိကော နာမာ’’တိ ဒဿနတော ရာဇန္တိ ဝုတ္တံ၊ ဣဒံ ပန နိရုတ္တိပိဋကေ န အာဂတံ။ ‘‘သဗ္ဗဒတ္တေန ရာဇိနာ’’တိ ဒဿနတော ‘‘ရာဇိနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အာရာဓယတိ ရာဇာနံ၊ ပူဇံ လဘတိ ဘတ္တုသူ’’တိ ဒဿနတော စတုတ္ထီဆဋ္ဌီဝသေန ‘‘ရာဇာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ကစ္စာယနရူပသိဒ္ဓိဂန္ထေသု ပန ‘‘ရာဇေန၊ ရာဇေဟိ၊ ရာဇေဘိ။ ရာဇေသူ’’တိ ပဒါနိ ဝုတ္တာနိ။ စူဠနိရုတ္တိနိရုတ္တိပိဋကေသု တာနိ နာဂတာနိ၊ အနာဂတဘာဝေါယေဝ တေသံ ယုတ္တတရော ပါဠိယံ အဒဿနတော၊ တသ္မာ ဧတ္ထေတာနိ ¶ အမှေဟိ န ဝုတ္တာနိ။ ပါဠိနယေ ဟိ ဥပပရိက္ခိယမာနေ ဤဒိသာနိ ပဒါနိ သမာသေယေဝ ပဿာမ၊ န ပနာညတြ၊ အတြိမေ ပယောဂါ – ‘‘အာဝုတ္ထံ ဓမ္မရာဇေနာ’’တိ စ၊ ‘‘သိဝိရာဇေန ပေသိတော’’တိ စ၊ ‘‘ပဇာပတိဿ ဒေဝရာဇဿ ဓဇဂ္ဂ’’န္တိ စ၊ ‘‘နိက္ခမန္တေ မဟာရာဇေ၊ သိဝီနံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနေ’’တိ စ၊ ဧဝံ ပါဠိနယေ ဥပပရိက္ခိယမာနေ ‘‘ရာဇေနာ’’တိအာဒီနိ သမာသေယေဝ ပဿာမ၊ န ကေဝလံ ပါဠိနယေ ပေါရာဏဋ္ဌကထာနယေပိ ဥပပရိက္ခိယမာနေ သမာသေယေဝ ပဿာမ၊ န ပနာညတြ၊ ဧဝံ သန္တေပိ သုဋ္ဌု ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗမိဒံ ဌာနံ။ ကော ဟိ နာမ သာဋ္ဌကထေ တေပိဋကေ ဗုဒ္ဓဝစနေ သဗ္ဗသော နယံ သလ္လက္ခေတုံ သမတ္ထော အညတြ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒေဟိ ခီဏာသဝေဟိ။

ဧတ္ထ စ သမာသန္တဂတရာဇ-သဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာယော ဒွိဓာ ဝုစ္စန္တေ ဩကာရန္တာကာရန္တဝသေန။ တတြောကာရန္တာ ‘‘မဟာရာဇော ယုဝရာဇော သိဝိရာဇော ဓမ္မရာဇော’’ဣစ္စေဝမာဒယော ဘဝန္တိ။ အာကာရန္တာ ပန ‘‘မဟာရာဇာ ယုဝရာဇာ သိဝိရာဇာ ဓမ္မရာဇာ’’ဣစ္စေဝမာဒယော။ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ပါဠိယံ ပေါရာဏဋ္ဌကထာသု စ ‘‘မဟာရာဇော’’တိအာဒီနိ န သန္တိ၊ တထာပိ ‘‘သဗ္ဗမိတ္တော သဗ္ဗသခေါ၊ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပကော’’တိ ပါဠိယံ ‘‘သဗ္ဗသခေါ’’တိ ဒဿနတော ‘‘မဟာရာဇော’’တိအာဒီနိပိ အဝဿမိစ္ဆိတဗ္ဗာနိ။ တထာ ဟိ သမာသေသု ‘‘ဓမ္မရာဇေန၊ ဓမ္မရာဇဿာ’’တိအာဒီနိ ဒိဿန္တိ။ ဧတာနိ ဩကာရန္တရူပါနိ ဧဝ၊ နာကာရန္တရူပါနိ။ မဟာရာဇော၊ မဟာရာဇာ။ မဟာရာဇံ၊ မဟာရာဇေ။ မဟာရာဇေန၊ မဟာရာဇေဟိ၊ မဟာရာဇေဘိ။ မဟာရာဇဿ၊ မဟာရာဇာနံ။ မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇသ္မာ၊ မဟာရာဇမှာ၊ မဟာရာဇေဟိ၊ မဟာရာဇေဘိ။ မဟာရာဇဿ၊ မဟာရာဇာနံ။ မဟာရာဇေ၊ မဟာရာဇသ္မိံ၊ မဟာရာဇမှိ၊ မဟာရာဇေသု။ ဘော မဟာရာဇ၊ ဘဝန္တော မဟာရာဇာ ¶ ။ ကစ္စာယနစူဠနိရုတ္တိနယေဟိ ပန ‘‘ဘော မဟာရာဇာ’’ဣတိ ဧကဝစနဗဟုဝစနာနိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ယထာ ‘‘မဟာရာဇော’’တိ ဩကာရန္တပဒဿ ဝသေန၊ ဧဝံ ‘‘သိဝိရာဇော ဓမ္မရာဇော ဒေဝရာဇော’’တိအာဒီနမ္ပိ ဩကာရန္တပဒါနံ ဝသေန ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

အယံ ပနာကာရန္တဝသေန နာမိကပဒမာလာ –

မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇာနော။ မဟာရာဇာနံ၊ မဟာရာဇံ၊ မဟာရာဇာနော။ မဟာရညာ၊ မဟာရာဇိနာ၊ မဟာရာဇူဟိ၊ မဟာရာဇူဘိ။ မဟာရညော၊ မဟာရာဇိနော၊ မဟာရညံ၊ မဟာရာဇူနံ။ မဟာရညာ၊ မဟာရာဇူဟိ၊ မဟာရာဇူဘိ။ မဟာရညော၊ မဟာရာဇိနော၊ မဟာရညံ၊ မဟာရာဇူနံ။ မဟာရညေ၊ မဟာရာဇိနိ၊ မဟာရာဇူသု။ ဘော မဟာရာဇ၊ ဘဝန္တော မဟာရာဇာနော။

ဣဓာပိ ပကရဏဒွယနယေန ‘‘ဘော မဟာရာဇာ’’ ဣတိ ဧကဝစနဗဟုဝစနာနိပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ယထာ စ ‘‘မဟာရာဇာ’’တိ အာကာရန္တပဒဿ ဝသေန၊ ဧဝံ ‘‘သိဝိရာဇာ၊ ဓမ္မရာဇာ၊ ဒေဝရာဇာ’’တိအာဒီနမ္ပိ အာကာရန္တပဒါနံ ဝသေန ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

ဣဓ အပရာပိ အတ္ထဿ ပါကဋီကရဏတ္ထံ ကြိယာပဒေဟိ သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ အာကာရန္တောကာရန္တာနံ မိဿကဝသေန နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇော တိဋ္ဌတိ၊ မဟာရာဇာနော၊ မဟာရာဇာ တိဋ္ဌန္တိ။ မဟာရာဇာနံ၊ မဟာရာဇံ ပဿတိ၊ မဟာရာဇာနော၊ မဟာရာဇေ ပဿတိ။ မဟာရညာ၊ မဟာရာဇိနာ၊ မဟာရာဇေန ကတံ၊ မဟာရာဇူဟိ၊ မဟာရာဇူဘိ၊ မဟာရာဇေဟိ၊ မဟာရာဇေဘိ ကတံ။ မဟာရညော၊ မဟာရာဇိနော၊ မဟာရာဇဿ ဒီယတေ၊ မဟာရညာ၊ မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇသ္မာ၊ မဟာရာဇမှာ နိဿဋံ၊ မဟာရာဇူဟိ၊ မဟာရာဇူဘိ၊ မဟာရာဇေဟိ ¶ ၊ မဟာရာဇေဘိ နိဿဋံ။ မဟာရညော၊ မဟာရာဇိနော၊ မဟာရာဇဿ ပရိဂ္ဂဟော၊ မဟာရညံ၊ မဟာရာဇူနံ၊ မဟာရာဇာနံ ပရိဂ္ဂဟော။ မဟာရညေ၊ မဟာရာဇိနိ၊ မဟာရာဇေ၊ မဟာရာဇသ္မိံ၊ မဟာရာဇမှိ ပတိဋ္ဌိတံ၊ မဟာရာဇူသု၊ မဟာရာဇေသု ပတိဋ္ဌိတံ။ ဘော မဟာရာဇ တွံ တိဋ္ဌ၊ ဘောန္တော မဟာရာဇာနော၊ မဟာရာဇာ တုမှေ တိဋ္ဌထာတိ။ ဧဝံ ‘‘ယုဝရာဇာ၊ ယုဝရာဇော’’တိအာဒီသုပိ။

ကေစေတ္ထ ဝဒေယျုံ ‘‘ကသ္မာ ပကရဏကတ္တုနာ ဣမသ္မိံ ဌာနေ မဟန္တော ဝါယာမော စ မဟန္တော စ ပရက္ကမော ကတော၊ နနွေတေသုပိ ပဒေသု ကာနိစိ ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝိဇ္ဇန္တိ၊ ကာနိစိ န ဝိဇ္ဇန္တီတိ? ဝိညူဟိ တေ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗာ ‘‘ပကရဏကတ္တာရေနေတ္ထ သော စ မဟန္တော ဝါယာမော သော စ မဟန္တော ပရက္ကမော သာဋ္ဌကထေ နဝင်္ဂေ သတ္ထုသာသနေ သဒ္ဒေသု စ အတ္ထေသု စ သောတာရာနံ သုဋ္ဌု ကောသလ္လုပ္ပာဒနေန သာသနဿောပကာရတ္ထံ ကတော၊ ယာနိ စေတာနိ တေန ပဒါနိ ဒဿိတာနိ၊ ဧတေသု ကာနိစိ ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝိဇ္ဇန္တိ၊ ကာနိစိ န ဝိဇ္ဇန္တိ။ ဧတ္ထ ယာနိ ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝိဇ္ဇန္တိ၊ တာနိ ဝိဇ္ဇမာနဝသေန ဂဟိတာနိ။ ယာနိ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊ တာနိ ပေါရာဏဋ္ဌကထာဒီသု ဝိဇ္ဇမာနဝသေန ပါဠိနယဝသေန စ ဂဟိတာနီ’’တိ။ အတြာယံ သင်္ခေပတော အဓိပ္ပာယဝိဘာဝနာ –

‘‘ဣဒံ ဝတွာ မဟာရာဇာ၊ ကံသော ဗာရာဏသိဂ္ဂဟော၊

ဓနုံ တူဏိဉ္စ နိက္ခိပ္ပ၊ သံယမံ အဇ္ဈုပါဂမီ’’တိ

ဣဒံ အာကာရန္တဿ မဟာရာဇသဒ္ဒဿ နိဒဿနံ။ ယသ္မာ ‘‘သဗ္ဗသခေါ’’တိ ပါဠိ ဝိဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ တေန နယေန ‘‘မဟာရာဇော’’တိပိ ဩကာရန္တော ဒိဋ္ဌော နာမ ဟောတိ ပုရိသနယေန ယောဇေတဗ္ဗော စ။ တေနေဝ စ ‘‘တမဗြဝိ မဟာရာဇာ။ နိက္ခမန္တေ မဟာရာဇေ’’တိအာဒီနိ ဒိဿန္တိ။

ဧဝံ ¶ မဟာရာဇသဒ္ဒဿ ဩကာရန္တတ္တေ သိဒ္ဓေ ‘‘မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇသ္မာ၊ မဟာရာဇမှာ’’တိ ပဉ္စမိယာ ဧကဝစနဉ္စ ‘‘မဟာရာဇေ၊ မဟာရာဇသ္မိံ၊ မဟာရာဇမှီ’’တိ သတ္တမိယာ ဧကဝစနဉ္စ သိဒ္ဓါနိ ဧဝ ဟောန္တိ ပါဠိယံ အဝိဇ္ဇမာနာနမ္ပိ နယဝသေန ဂဟေတဗ္ဗတ္တာ။ ‘‘ရာဇေန၊ ရာဇဿာ’’တိအာဒီနိ ပန နယဝသေန ဂဟေတဗ္ဗာနိ န ဟောန္တိ။ ကသ္မာတိ စေ? ယသ္မာ ‘‘ရာဇာ ဗြဟ္မာ သခါ အတ္တာ’’ဣစ္စေဝမာဒီနိ ‘‘ပုရိသော ဥရဂေါ’’တိအာဒီနိ ဝိယ အညမညံ သဗ္ဗထာ သဒိသာနိ န ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ နေသံ ‘‘ရညာ ဗြဟ္မုနာ သခိနာ အတ္တနာ အတ္တေန သာနာ ပုမုနာ’’တိအာဒီနိ ဝိသဒိသာနိပိ ရူပါနိ ဘဝန္တိ၊ တသ္မာ တာနိ န သက္ကာ နယဝသေန ဇာနိတုံ။ ဧဝံ ဒုဇ္ဇာနတ္တာ ပန ပါဠိယံ ပေါရာဏဋ္ဌကထာသု စ ယထာရုတပဒါနေဝ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ မဟာရာဇသဒ္ဒါဒီနံ ပန ဩကာရန္တဘာဝေ သိဒ္ဓေယေဝ ‘‘ပုရိသနယောဂဓာ ဣမေ သဒ္ဒါ’’တိ နယဂ္ဂဟဏံ ဒိဿတိ၊ တသ္မာ အမှေဟိ နယဝသေန ‘‘မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇသ္မာ’’တိအာဒီနိ ဝုတ္တာနိ။ ယထာ ဟိ –

‘‘ဧတဉှိ တေ ဒုရာဇာနံ၊ ယံ သေသိ မတသာယိကံ၊

ယဿ တေ ကဍ္ဎမာနဿ၊ ဟတ္ထာ ဒဏ္ဍောန မုစ္စတီ’’တိ

ဧတ္ထ ‘‘ဟတ္ထာ’’တိ၊ ‘‘အတ္တဒဏ္ဍာ ဘယံ ဇာတ’’န္တိ ဧတ္ထ ပန ‘‘ဒဏ္ဍာ’’တိ စ ဩကာရန္တဿ ပဉ္စမိယေကဝစနဿ ဒဿနတော ‘‘ဥရဂါ၊ ပဋင်္ဂါ၊ ဝိဟဂါ’’တိအာဒီနိပိ ဩကာရန္တာနိ ပဉ္စမိယေကဝစနာနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ ဟောန္တိ။ ယထာ စ ‘‘ဒါဌိနိ မာတိမညဝှော၊ သိင်္ဂါလော မမ ပါဏဒေါ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘မညဝှော’’တိ၊ ‘‘သုဒ္ဓါ သုဒ္ဓေဟိ သံဝါသံ၊ ကပ္ပယဝှော ပတိဿတာ’’တိ ဧတ္ထ ပန ‘‘ကပ္ပယဝှော’’တိ စ ကြိယာပဒဿ ဒဿနတော ‘‘ဂစ္ဆဝှော၊ ဘုဉ္ဇဝှော၊ သယဝှော’’တိအာဒီနိပိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ ဟောန္တိ။ ဂဏှန္တိ စ တာဒိသာနိ ပဒရူပါနိ သာသနေ သုကုသလာ ကုသလာ၊ တသ္မာ အမှေဟိပိ နယဂ္ဂါဟဝသေန ‘‘မဟာရာဇာ ¶ ၊ မဟာရာဇသ္မာ’’တိအာဒီနိ ဝုတ္တာနိ။ နယဂ္ဂါဟဝသေန ပန ဂဟဏေ အသတိ ကထံ နာမိကပဒမာလာ ပရိပုဏ္ဏာ ဘဝိဿန္တိ၊ သတိယေဝ တသ္မိံ ပရိပုဏ္ဏာ ဘဝန္တိ။

တထာ ဟိ ဗုဒ္ဓဝစနေ အနေကသတသဟဿာနိ နာမိကပဒါနိ ကြိယာပဒါနိ စ ပါဋိဧက္ကံ ပါဋိဧက္ကံ ဧကဝစနဗဟုဝစနကာဟိ သတ္တဟိ အဋ္ဌဟိ ဝါ နာမဝိဘတ္တီဟိ ဆန္နဝုတိယာ စ အာချာတိကဝစနေဟိ ယောဇိတာနိ န သန္တိ၊ နယဝသေန ပန သန္တိယေဝ၊ ဣတိ နယဝသေန ‘‘မဟာရာဇာ၊ မဟာရာဇသ္မာ’’တိအာဒီနိ အမှေဟိ ဌပိတာနိ။ ‘‘မဟာရာဇာ တိဋ္ဌန္တိ၊ မဟာရာဇာ တုမှေ တိဋ္ဌထာ’’တိ ဣမာနိ ပန ‘‘အထ ခေါ စတ္တာရော မဟာရာဇာ မဟတိယာ စ ယက္ခသေနာယ မဟတိယာ စ ကုမ္ဘဏ္ဍသေနာယာ’’တိ ဒဿနတော၊

‘‘စတ္တာရော တေ မဟာရာဇာ၊ သမန္တာ စတုရော ဒိသာ၊

ဒဒ္ဒဠှမာနာ အဋ္ဌံသု၊ ဝနေ ကာပိလဝတ္ထဝေ’’တိ

ဒဿနတော စ ဝုတ္တာနိ။ ‘‘မဟာရာဇ’’န္တိအာဒီနိပိ ပါဠိဉ္စ ပါဠိနယဉ္စ ဒိသွာ ဧဝ ဝုတ္တာနိ။ အသမာသေ ‘‘ရာဇံ၊ ရာဇေနာ’’တိအာဒီနိ န ပဿာမ၊ တသ္မာ သုဋ္ဌု ဝိစာရေတဗ္ဗမိဒံ ဌာနံ။ ဣဒဉှိ ဒုဒ္ဒသံ ဝီရဇာတိနာ ဇာနိတဗ္ဗဋ္ဌာနံ။ သစေ ပနာယသ္မန္တော ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝါ ပေါရာဏိကာသု ဝါ အဋ္ဌကထာသု အသမာသေ ‘‘ရာဇံ၊ ရာဇေနာ’’တိအာဒီနိ ပဿေယျာထ၊ တဒါ သာဓုကံ မနသိ ကရောထ။ ကော ဟိ နာမ သဗ္ဗပ္ပကာရေန ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝေါဟာရပ္ပဘေဒံ ဇာနိတုံ သမတ္ထော အညတြ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒေဟိ မဟာခီဏာသဝေဟိ။

ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘ဝီတတဏှော အနာဒါနော၊ နိရုတ္တိပဒကောဝိဒေါ၊

အက္ခရာနံ သန္နိပါတံ၊ ဇညာ ပုဗ္ဗာပရာနိ စာ’’တိ။

ဗြဟ္မာ ¶ ၊ ဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာနော။ ဗြဟ္မာနံ၊ ဗြဟ္မံ၊ ဗြဟ္မာနော။ ဗြဟ္မုနာ၊ ဗြဟ္မေဟိ၊ ဗြဟ္မေဘိ၊ ဗြဟ္မူဟိ၊ ဗြဟ္မူဘိ။ ဗြဟ္မဿ၊ ဗြဟ္မုနော၊ ဗြဟ္မာနံ၊ ဗြဟ္မူနံ။ ဗြဟ္မုနာ၊ ဗြဟ္မေဟိ၊ ဗြဟ္မေဘိ၊ ဗြဟ္မူဟိ၊ ဗြဟ္မူဘိ။ ဗြဟ္မဿ၊ ဗြဟ္မုနော၊ ဗြဟ္မာနံ၊ ဗြဟ္မူနံ။ ဗြဟ္မနိ၊ ဗြဟ္မေသု၊ ဘော ဗြဟ္မ၊ ဘော ဗြဟ္မေ၊ ဘဝန္တော ဗြဟ္မာနော။

ယမကမဟာထေရရုစိယာ ‘‘ဘော ဗြဟ္မာ’’ဣတိ ဗဟုဝစနံ ဝါ။ ဧတ္ထ ပန ‘‘ပဏ္ဍိတပုရိသေဟိ ဒေဝေဟိ ဗြဟ္မူဟီ’’တိ ဋီကာဝစနဿ ဒဿနတော၊ ‘‘ဗြဟ္မူနံ ဝစီဃောသော ဟောတီ’’တိ စ ‘‘ဗြဟ္မူနံ ဝိမာနာဒီသု ဆန္ဒရာဂေါ ကာမာသဝေါ န ဟောတီ’’တိ စ အဋ္ဌကထာဝစနဿ ဒဿနတော၊ ‘‘ဝိဟိံသသညီ ပဂုဏံ န ဘာသိံ၊ ဓမ္မံ ပဏီတံ မနုဇေသု ဗြဟ္မေ’’တိ အာဟစ္စဘာသိတဿ စ ဒဿနတော ‘‘ဗြဟ္မူဟိ၊ ဗြဟ္မူဘိ၊ ဗြဟ္မူနံ၊ ဗြဟ္မေ’’တိ ပဒါနိ ဝုတ္တာနိ၊ ဧတာနိ စူဠနိရုတ္တိနိရုတ္တိပိဋကကစ္စာယနေသု န အာဂတာနိ။

သခါ၊ သခါ၊ သခိနော၊ သခါနော၊ သခါယော။ သခံ၊ သခါရံ၊ သခါနံ၊ သခိနော၊ သခါနော၊ သခါယော။ သခိနာ၊ သခါရေဟိ၊ သခါရေဘိ၊ သခေဟိ၊ သခေဘိ။ သခိဿ၊ သခိနော၊ သခီနံ၊ သခါရာနံ၊ သခါနံ။ သခါရသ္မာ၊ သခိနာ၊ သခါရေဟိ၊ သခါရေဘိ၊ သခေဟိ၊ သခေဘိ။ သခိဿ၊ သခိနော၊ သခီနံ၊ သခါရာနံ၊ သခါနံ။ သခေ၊ သခေသု၊ သခါရေသု။ ဘော သခ၊ ဘော သခါ၊ ဘော သခိ၊ ဘော သခီ၊ ဘော သခေ၊ ဘဝန္တော သခိနော၊ သခါနော၊ သခါယော။

ယမကမဟာထေရမတေန ‘‘ဘော သခါ’’ဣတိ ဗဟုဝစနံ ဝါ။ ပါဠိယံ ပန သုဝဏ္ဏကက္ကဋဇာတကေ ‘‘ဟရေ သခါ ကိဿ နု မံ ဇဟာသီ’’တိ ဒီဃဝသေန ဝုတ္တော သခါသဒ္ဒေါ အာလပနေကဝစနံ၊ တသ္မာ ယမကမဟာထေရနယော န ယုဇ္ဇတီတိ စေ ¶ ? နော န ယုဇ္ဇတိ။ ယသ္မာ ‘‘နေတာဒိသာ သခါ ဟောန္တိ၊ လဗ္ဘာ မေ ဇီဝတော သခါ’’တိ မနောဇဇာတကေ သခါသဒ္ဒေါ ဧကဝစနမ္ပိ ဟောတိ ဗဟုဝစနမ္ပိ။ တထာ ဟိ တတ္ထ ပဌမပါဒေ ဗဟုဝစနံ၊ ဒုတိယပါဒေ ပနေကဝစနံ၊ တသ္မာ ယမကမဟာထေရေန ပစ္စတ္တာလပနဗဟုဝစနဋ္ဌာနေ သခါသဒ္ဒေါ ဝုတ္တော။ ဧတ္ထ စ ‘‘သဗ္ဗမိတ္တော သဗ္ဗသခေါ၊ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပကော’’တိ ပါဌာနုလောမေန သမာသေ လဗ္ဘမာနဿ သခသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဘဝတိ ‘‘သဗ္ဗသခေါ၊ သဗ္ဗသခါ၊ သဗ္ဗသခံ၊ သဗ္ဗသခေ’’တိအာဒိနာ ပုရိသနယေန။ တတြာယံ သမာသဝိဂ္ဂဟော – သဗ္ဗေသံ ဇနာနံ သခါ၊ သဗ္ဗေ ဝါ ဇနာ သခိနော ဧတဿာတိ သဗ္ဗသခေါ၊ ယထာ သဗ္ဗဝေရီတိ။

အတ္တာ၊ အတ္တာ၊ အတ္တာနော။ အတ္တာနံ၊ အတ္တံ၊ အတ္တာနော။ အတ္တနာ၊ အတ္တေန၊ အတ္တနေဟိ၊ အတ္တနေဘိ။ အတ္တနော၊ အတ္တာနံ။ အတ္တနာ၊ အတ္တနေဟိ၊ အတ္တနေဘိ။ အတ္တနော၊ အတ္တာနံ။ အတ္တနိ၊ အတ္တနေသု။ ဘော အတ္တ၊ ဘဝန္တော အတ္တာ၊ ဘောန္တော အတ္တာနော။

ဧတ္ထ ပန အတ္တံ နိရင်္ကတွာန ပိယာနိ သေဝတိ။

‘‘သစေ ဂစ္ဆသိ ပဉ္စာလံ၊ ခိပ္ပ’မတ္တံ ဇဟိဿသိ၊

မိဂံ ပန္ထာနုပန္နံဝ၊ မဟန္တံ ဘယမေဿတီ’’တိ

ပါဠီသု ‘‘အတ္တ’’န္တိ ဒဿနတော ‘‘အတ္တ’’န္တိ ဣဓ ဝုတ္တံ၊ ‘‘အတ္တေန ဝါ အတ္တနိယေန ဝါ’’တိ ပါဠိဒဿနတော ပန ‘‘အတ္တေနာ’’တိ။ စူဠနိရုတ္တိယံ ပန ‘‘အတ္တဿာ’’တိ စတုတ္ထီဆဋ္ဌီနမေကဝစနံ အာဂတံ၊ ဧတံ ကစ္စာယနေ နိရုတ္တိပိဋကေ စ န ဒိဿတိ။ ကတ္ထစိ ပန ‘‘အတ္တေသူ’’တိ အာဂတံ။ သဗ္ဗာနေတာနိ သာဋ္ဌကထံ ဇိနတန္တိံ ဩလောကေတွာ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

‘‘အာတုမာ ¶ ၊ အာတုမာ၊ အာတုမာနော။ အာတုမာနံ၊ အာတုမံ၊ အာတုမာနော။ အာတုမေန၊ အာတုမေဟိ၊ အာတုမေဘီ’’တိအာဒိနာ ပုရိသနယေန ဝတွာ ‘‘ဘော အာတုမ၊ ဘဝန္တော အာတုမာ၊ အာတုမာနော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

တတြ အတ္တသဒ္ဒဿ သမာသေ ‘‘ဘာဝိတတ္တော၊ ဘာဝိတတ္တာ။ ဘာဝိတတ္တံ၊ ဘာဝိတတ္တေ။ ဘာဝိတတ္တေန၊ ဘာဝိတတ္တေဟိ၊ ဘာဝိတတ္တေဘီ’’တိ ပုရိသနယေနေဝ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

သာ၊ သာ၊ သာနော။ သာနံ၊ သာနေ။ သာနာ၊ သာနေဟိ၊ သာနေဘိ။ သာဿ၊ သာနံ။ သာနာ၊ သာနေဟိ၊ သာနေဘိ။ သာဿ၊ သာနံ။ သာနေ၊ သာနေသု။ ဘော သာ၊ ဘဝန္တော သာနော။ သာ ဝုစ္စတိ သုနခေါ။

ဧတ္ထ စ ‘‘န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ။ သာဝ ဝါရေန္တိ သူကရ’’န္တိ နိဒဿနပဒါနိ။ ကေစိ ပန သာသဒ္ဒဿ ဒုတိယာတတိယာဒီသု ‘‘သံ၊ သေ။ သေနာ’’တိအာဒီနိ ရူပါနိ ဝဒန္တိ၊ တံ န ယုတ္တံ။ န ဟိ တာနိ ‘‘သံ၊ သေ။ သေနာ’’တိအာဒီနိ ရူပါနိ ဗုဒ္ဓဝစနေ စေဝ အဋ္ဌကထာဒီသု စ နိရုတ္တိပိဋကေ စ ဒိဿန္တိ။ ဧဝံ ပန နိရုတ္တိပိဋကေ ဝုတ္တံ ‘‘သာ တိဋ္ဌတိ၊ သာနော တိဋ္ဌန္တိ။ သာနံ ပဿတိ၊ သာနေ ပဿတိ။ သာနာ ကတံ၊ သာနေဟိ ကတံ၊ သာနေဘိ ကတံ။ သာဿ ဒီယတေ၊ သာနံ ဒီယတေ။ သာနာ နိဿဋံ၊ သာနေဟိ နိဿဋံ၊ သာနေဘိ နိဿဋံ။ သာဿ ပရိဂ္ဂဟော၊ သာနံ ပရိဂ္ဂဟော။ သာနေ ပတိဋ္ဌိတံ၊ သာနေသု ပတိဋ္ဌိတံ။ ဘော သာ၊ ဘဝန္တော သာနော’’တိ၊ တသ္မာ နိရုတ္တိပိဋကေ ဝုတ္တနယေနေဝ နာမိကပဒမာလာ ဂဟေတဗ္ဗာ။

အတြိဒံ ¶ ဝတ္တဗ္ဗံ – ယထာ ‘‘သေဟိ ဒါရေဟိ အသန္တုဋ္ဌော’’တိအာဒီသု ပုလ္လိင်္ဂေ ဝတ္တမာနဿ ‘‘သကော’’ဣတိ အတ္ထဝါစကဿ သသဒ္ဒဿ ‘‘အတ္တနော အယန္တိ သော’’တိ ဧတသ္မိံ အတ္ထေ ‘‘သော၊ သာ။ သံ၊ သေ။ သေန၊ သေဟိ၊ သေဘိ။ သဿ၊ သာနံ။ သာ၊ သသ္မာ၊ သမှာ၊ သေဟိ၊ သေဘိ။ သဿ၊ သာနံ။ သေ၊ သသ္မိံ၊ သမှိ၊ သေသူ’’တိ ပုရိသနယေန ရူပါနိ ဘဝန္တိ၊ န တထာ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ ရူပါနိ ဘဝန္တိ။ ယထာ ဝါ ‘‘ဟိံသန္တိ အတ္တသမ္ဘူတာ၊ တစသာရံဝ သံ ဖလံ။ သာနိ ကမ္မာနိ တပ္ပေန္တိ၊ ကောသလံ သေန’သန္တုဋ္ဌံ၊ ဇီဝဂ္ဂါဟံ အဂါဟယီ’’တိအာဒီသု နပုံသကလိင်္ဂေ ဝတ္တမာနဿ သကမိစ္စတ္ထဝါစကဿ သသဒ္ဒဿ ‘‘သံ၊ သာနိ၊ သာ။ သံ၊ သာနိ၊ သေ။ သေန၊ သေဟိ၊ သေဘိ။ သဿ၊ သာနံ။ သာ၊ သသ္မာ၊ သမှာ၊ သေဟိ၊ သေဘိ။ သဿ၊ သာနံ။ သေ၊ သသ္မိံ၊ သမှိ၊ သေသူ’’တိ စိတ္တနယေန ရူပါနိ ဘဝန္တိ၊ န တထာ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ ရူပါနိ ဘဝန္တိ။ ဧဝံ သန္တေ ကသ္မာ တေဟိ အာစရိယေဟိ ဒုတိယာတတိယာဌာနေ ‘‘သံ၊ သေ။ သေနာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ကသ္မာ စ ပဉ္စမီဌာနေ ‘‘သာ၊ သသ္မာ၊ သမှာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ သတ္တမီဌာနေ စ ‘‘သေ၊ သသ္မိံ၊ သမှီ’’တိ စ ဝုတ္တံ? သဗ္ဗမေတံ အကာရဏံ၊ တက္ကဂါဟမတ္တေန ဂဟိတံ အကာရဏံ။ သုနခဝါစကော ဟိ သာသဒ္ဒေါ အာကာရန္တတာပကတိကော၊ န ပုရိသ စိတ္တသဒ္ဒါဒယော ဝိယ အကာရန္တတာပကတိကော။ ယာယ ဣမဿ ဤဒိသာနိ ရူပါနိ သိယုံ၊ သာ စ ပကတိ နတ္ထိ။ န စေသော ‘‘ရာဇာ၊ ဗြဟ္မာ၊ သခါ၊ အတ္တာ’’ ဣစ္စေဝမာဒယော ဝိယ ပဌမံ အကာရန္တဘာဝေ ဌတွာ ပစ္ဆာ ပဋိလဒ္ဓအာကာရန္တတာ၊ အထ ခေါ နိစ္စမောကာရန္တတာပကတိကော ဂေါသဒ္ဒေါ ဝိယ နိစ္စမာကာရန္တတာပကတိကော။ နိစ္စမာကာရန္တတာပကတိကဿ စ ဧဝရူပါနိ ရူပါနိ န ဘဝန္တိ၊ တသ္မာ နိရုတ္တိပိဋကေ ပဘိန္နပဋိသမ္ဘိဒေန အာယသ္မတာ မဟာကစ္စာယနေန န ဝုတ္တာနိ။ သစေပိ မညေယျုံ ‘‘အတ္တံ၊ အတ္တေနာ’တိ ¶ စ ဒဿနတော ‘သံ၊ သေနာ’တိ ဣမာနိ ပန ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ။ န ဂဟေတဗ္ဗာနိ ‘‘ရာဇာ၊ ဗြဟ္မာ၊ သခါ၊ အတ္တာ၊ သာ၊ ပုမာ’’ဣစ္စေဝမာဒီနံ အညမညံ ပဒမာလာဝသေန ဝိသဒိသတ္တာ နယဝသေန ဂဟေတဗ္ဗာကာရဿ အသမ္ဘဝတော။ ဤဒိသေ ဟိ ဌာနေ နယဂ္ဂါဟဝသေန ဂဟဏံ နာမ သဒေါသံယေဝ သိယာ၊ တသ္မာ နယဂ္ဂါဟဝသေနပိ န ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အပရမ္ပိ အတြ ဝတ္တဗ္ဗံ – ယထာ ဟိ ‘‘သာဟိ နာရီဟိ တေ ယန္တီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အတ္တနော နာရီ’’တိ၊ ‘‘သာ နာရီ’’တိ ဧဝံ အတ္ထဝတော ဣတ္ထိလိင်္ဂဿ ကညာသဒ္ဒေန သဒိသဿ သာသဒ္ဒဿ ‘‘သာ၊ သာ၊ သာယော။ သံ၊ သာ၊ သာယော။ သာယ၊ သာဟိ၊ သာဘိ။ သာယ၊ သာနံ။ သာယ၊ သာဟိ၊ သာဘိ။ သာယ၊ သာနံ။ သာယ၊ သာယံ၊ သာသူ’’တိ ကညာနယေန ရူပါနိ ဘဝန္တိ၊ န တထာ ဣမဿ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ ရူပါနိ ဘဝန္တိ။ ဧဝံ သန္တေ ကသ္မာ တေ အာစရိယာ တတိယာဗဟုဝစနဋ္ဌာနေ စ ‘‘သာဟိ၊ သာဘီ’’တိ ရူပါနိ ဣစ္ဆန္တိ၊ ကသ္မာ စ သတ္တမီဗဟုဝစနဋ္ဌာနေ ‘‘သာသူ’’တိ? ဣဒမ္ပိ အကာရဏံ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂတ္တာ။ ကသ္မာ စ ပန စတုတ္ထီဆဋ္ဌေကဝစနဋ္ဌာနေ ပုဗ္ဗက္ခရဿ ရဿဝသေန ‘‘သဿ’’ဣတိ ရူပံ ဣစ္ဆန္တိ? ဣဒမ္ပိ အကာရဏံ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ အာကာရန္တတာပကတိကတ္တာ။ အာကာရန္တတာပကတိကဿ စ သာသဒ္ဒဿ ယထာ အကာရန္တတာပကတိကဿ ပုရိသသဒ္ဒဿ ‘‘ပုရိသဿာ’’တိ စတုတ္ထီဆဋ္ဌေကဝစနရူပံ ဘဝတိ ဧဝရူပဿ ရူပဿ အဘာဝတော။ တေနေဝ အာယသ္မာ ကစ္စာနော နိရုတ္တိပိဋကေ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ ရူပံ ဒဿေန္တော စတုတ္ထီဆဋ္ဌေကဝစနဋ္ဌာနေ ပုဗ္ဗက္ခရဿ ဒီဃဝသေန ‘‘သာဿ’’ဣတိ ရူပမာဟ။ ကသ္မာ စ ပန တေ အာစရိယာ စတုတ္ထေကဝစနဋ္ဌာနေ ‘‘သာယ’’ဣတိ ရူပံ ဣစ္ဆန္တိ? ဣဒမ္ပိ အကာရဏံ၊ ဌပေတွာ ဟိ အာကာရန္တိတ္ထိလိင်္ဂေ ဃသညတော အာကာရတော ပရေသံ နာဒီနံ အာယာဒေသဉ္စ အကာရန္တတော ပုန္နပုံသကလိင်္ဂတော ¶ ပရဿ စတုတ္ထေကဝစနဿ အာယာဒေသဉ္စ အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂေ အဃတော အာကာရန္တတော ပရဿ စတုတ္ထေကဝစနဿ ကတ္ထစိပိ အာယာဒေသော န ဒိဿတိ။ နိရုတ္တိပိဋကေ စ တာဒိသံ ရူပံ န ဝုတ္တံ၊ အဝစနံယေဝ ယုတ္တတရံ ဗုဒ္ဓဝစနေ အဋ္ဌကထာဒီသု စ အနာဂမနတော။ ယာ ပနမှေဟိ နိရုတ္တိပိဋကံ နိဿာယ ဗုဒ္ဓဝစနဉ္စ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုတ္တာ၊ သာယေဝ သာရတော ပစ္စေတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထာပိ နာနာအတ္ထေသု ဝတ္တမာနာနံ လိင်္ဂတ္တယပရိယာပန္နာနံ သာ သော သံဣစ္စေတေသံ တိဏ္ဏံ ပဒါနံ ပကတိရူပဿ နာမိကပဒမာလာသု ပဒါနံ သဒိသာသဒိသတာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ သိယာ – ယော တုမှေဟိ သာသဒ္ဒေါ ‘‘တံသဒ္ဒတ္ထေ စ သုနခေ စ သကမိစ္စတ္ထေ စ ဝတ္တတီ’’တိ ဣစ္ဆိတော၊ ကထံ တံ ‘‘သာ’’တိ ဝုတ္တေယေဝ ‘‘ဣမဿ အတ္ထဿ ဝါစကော’’တိ ဇာနန္တီတိ? န ဇာနန္တိ၊ ပယောဂဝသေန ပန ဇာနန္တိ လောကိယဇနာ စေဝ ပဏ္ဍိတာ စ။ ပယောဂဝသေန ဟိ ‘‘သာ မဒ္ဒီ နာဂမာရုဟိ၊ နာတိဗဒ္ဓံဝ ကုဉ္ဇရ’’န္တိအာဒီသု သာသဒ္ဒဿ တံသဒ္ဒတ္ထတာ ဝိညာယတိ၊ ဧဝံ သာသဒ္ဒေါ တံသဒ္ဒတ္ထေ စ ဝတ္တတိ။ ‘‘န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ။ ဘဂဝတော သာဇာတိမ္ပိ သုတွာ သတ္တာ အမတရသဘာဂိနော ဘဝန္တီ’’တိအာဒီသု သာသဒ္ဒဿ သုနခဝါစကတာ ဝိညာယတိ။

‘‘အန္နံ တဝေဒံ ပကတံ ယသဿိ၊

တံ ခဇ္ဇရေ ဘုဉ္ဇရေ ပိယျရေ စ၊

ဇာနာသိ မံ တွံ ပရဒတ္တူပဇီဝိံ၊

ဥတ္တိဋ္ဌပိဏ္ဍံ လဘတံ သပါကော’’တိ

ဧတ္ထ ပန သာသဒ္ဒဿ ရဿဘာဝကရဏေန ‘‘သပါကော’’တိ ပါဠိ ဌိတာတိ အတ္ထံ အဂ္ဂဟေတွာ ‘‘သာနံ သုနခါနံ ဣဒံ မံသန္တိ သ’’မိတိ အတ္ထံ ဂဟေတွာ ‘‘သံ ပစတီတိ သပါကော’’တိ ဝုတ္တန္တိ ¶ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘သပါကောတိ သပါကစဏ္ဍာလော’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ တမ္ပိ ဧတဒေဝတ္ထံ ဒီပေတိ။ ဧဝံ သာသဒ္ဒေါ သုနခေ စ ဝတ္တတိ။ ‘‘သာ ဒါရာ ဇန္တူနံ ပိယာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘သကာ ဒါရာ သတ္တာနံ ပိယာ’’တိ အတ္ထဒီပနဝသေန သာသဒ္ဒဿ သကဝါစကတာ ပညာယတိ။ ဧဝံ သာသဒ္ဒေါ သကမိစ္စတ္ထေ စ ဝတ္တတိ။ ဣတိ သာသဒ္ဒံ ပယောဂဝသေန ဤဒိသတ္ထဿ ဝါစကောတိ ဇာနန္တိ။ အတြိဒံ ဝုစ္စတိ –

တံသဒ္ဒတ္ထေ စ သုနခေ၊

သကသ္မိမ္ပိ စ ဝတ္တတိ၊

သာသဒ္ဒေါ သော စ ခေါ ဉေယျော၊

ပယောဂါနံ ဝသေန ဝေ။

ဧတ္ထ စ ပါဠိယံ ‘‘န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတီ’’တိ ဧကဝစနပ္ပယောဂဒဿနတော စ၊

‘‘အသန္တာ ကိရ မံ ဇမ္မာ၊ တာတ တာတာတိ ဘာသရေ၊

ရက္ခသာ ပုတ္တရူပေန၊ သာဝ ဝါရေန္တိ သူကရ’’န္တိ

ဗဟုဝစနပ္ပယောဂဒဿနတော စ၊ နိရုတ္တိပိဋကေ ‘‘သာနော’’ဣစ္စာဒိဒဿနတော စ ‘‘သာ၊ သာ၊ သာနော။ သာနံ၊ သာနေ။ သာနာ’’တိအာဒိနာ သုနခဝါစကဿ သာသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ကထိတာ။

ဣဒါနိ ပုမသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ပုမာ၊ ပုမာ၊ ပုမာနော။ ပုမာနံ၊ ပုမာနေ။ ပုမာနာ၊ ပုမုနာ၊ ပုမေန၊ ပုမာနေဟိ၊ ပုမာနေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမုနော၊ ပုမာနံ။ ပုမာနာ၊ ပုမုနာ၊ ပုမာနေဟိ၊ ပုမာနေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမုနော၊ ပုမာနံ။ ပုမာနေ၊ ပုမာနေသု။ ဘော ပုမ၊ ဘဝန္တော ပုမာ၊ ပုမာနော။ ‘‘ဘော ပုမာ’’ဣတိ ဗဟုဝစနေ နယောပိ ဉေယျော။

ဧတ္ထ ¶ ပန –

‘‘ထိယော တဿ ပဇာယန္တိ၊ န ပုမာ ဇာယရေ ကုလေ၊

ယော ဇာနံ ပုစ္ဆိတော ပဉှံ၊ အညထာ နံ ဝိယာကရေ’’တိ

အယံ ပါဠိ ပုမသဒ္ဒဿ ဗဟုဝစနဘာဝသာဓိကာ၊ ကစ္စာယနေ ‘‘ဟေ ပုမံ’’ဣတိ သာနုသာရံ အာလပနေကဝစနံ ဒိဿတိ။ တဒနေကေသု ပါဠိပ္ပဒေသေသု စ အဋ္ဌကထာသု စ သာနုသာရာနံ အာလပနဝစနာနံ အဒဿနတော ဣဓ န ဝဒါမိ။ ဥပပရိက္ခိတွာ ယုတ္တံ စေ၊ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘ယသဿိ နံ ပညဝန္တံ ဝိသယှာ’’တိ ဧတ္ထ ပန ဆန္ဒာနုရက္ခဏတ္ထံ အာဂမဝသေနေဝါနုသာရော ဟောတိ၊ န သဘာဝတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အယမာကာရန္တဝသေန နာမိကပဒမာလာ။

‘‘သောဠသိတ္ထိသဟဿာနံ၊

န ဝိဇ္ဇတိ ပုမော တဒါ၊

အဟောရတ္တာနမစ္စယေန၊

နိဗ္ဗတ္တော အဟမေကကော’’တိ စ၊

‘‘ယထာ ဗလာကယောနိမှိ၊ န ဝိဇ္ဇတိ ပုမော သဒါ၊

မေဃေသု ဂဇ္ဇမာနေသု၊ ဂဗ္ဘံ ဂဏှန္တိ တာ တဒါ’’တိ စ

ပါဠိဒဿနတော ပန ဩကာရန္တဝသေနပိ နာမိကပဒမာလာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ပုမော၊ ပုမာ။ ပုမံ၊ ပုမေ။ ပုမေန၊ ပုမေဟိ၊ ပုမေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမာနံ။ ပုမာ၊ ပုမသ္မာ၊ ပုမမှာ၊ ပုမေဟိ၊ ပုမေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမာနံ။ ပုမေ၊ ပုမသ္မိံ၊ ပုမမှိ၊ ပုမေသု။ ဘော ပုမ၊ ဘဝန္တော ပုမာ။ ‘‘ဘော ပုမာ’’ဣတိ ဝါ၊ ဧဝံ ပုမသဒ္ဒဿ ဒွိဓာ နာမိကပဒမာလာ ဘဝတိ။

ဣဒါနိ မိဿကနယော ဝုစ္စတေ –

ပုမာ ¶ ၊ ပုမော၊ ပုမာ၊ ပုမာနော။ ပုမာနံ၊ ပုမံ၊ ပုမာနေ၊ ပုမေ။ ပုမာနာ၊ ပုမုနာ၊ ပုမေန၊ ပုမာနေဟိ၊ ပုမာနေဘိ၊ ပုမေဟိ၊ ပုမေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမုနော၊ ပုမာနံ။ ပုမာနာ၊ ပုမုနာ၊ ပုမာ၊ ပုမသ္မာ၊ ပုမမှာ၊ ပုမာနေဟိ၊ ပုမာနေဘိ၊ ပုမေဟိ၊ ပုမေဘိ။ ပုမဿ၊ ပုမုနော၊ ပုမာနံ။ ပုမာနေ၊ ပုမေ၊ ပုမသ္မိံ၊ ပုမမှိ၊ ပုမာနေသု၊ ပုမေသု။ ဘော ပုမ၊ ဘဝန္တော ပုမာနော၊ ဘဝန္တော ပုမာ။ ‘‘ဘော ပုမာနော၊ ဘော ပုမာ’’ဣတိ ဝါ။

ဣဒါနိ ရဟသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ရဟာ ဝုစ္စတိ ပါပဓမ္မော။ ရဟာ၊ ရဟာ၊ ရဟိနော။ ရဟာနံ၊ ရဟာနေ။ ရဟိနာ၊ ရဟိနေဟိ၊ ရဟိနေဘိ။ ရဟဿ၊ ရဟာနံ။ ရဟာ၊ ရဟာနေဟိ၊ ရဟာနေဘိ။ ရဟဿ၊ ရဟာနံ။ ရဟာနေ၊ ရဟာနေသု။ ဘော ရဟ၊ ဘဝန္တော ရဟိနော၊ ဘဝန္တော ရဟာ။

ဣဒါနိ ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ဒဠှဓမ္မာ၊ ဒဠှဓမ္မာ၊ ဒဠှဓမ္မာနော။ ဒဠှဓမ္မာနံ၊ ဒဠှဓမ္မာနေ။ ဒဠှဓမ္မိနာ၊ ဒဠှဓမ္မေဟိ၊ ဒဠှဓမ္မေဘိ။ ဒဠှဓမ္မဿ၊ ဒဠှဓမ္မာနံ။ ဒဠှဓမ္မိနာ၊ ဒဠှဓမ္မေဟိ၊ ဒဠှဓမ္မေဘိ။ ဒဠှဓမ္မဿ၊ ဒဠှဓမ္မာနံ။ ဒဠှဓမ္မေ ဒဠှဓမ္မေသု။ ဘော ဒဠှဓမ္မ၊ ဘဝန္တော ဒဠှဓမ္မာနော၊ ဘဝန္တော ဒဠှဓမ္မာ။ ‘‘ဘော ဒဠှဓမ္မာနော၊ ဘော ဒဠှဓမ္မာ’’ဣတိ ပုထုဝစနမ္ပိ ဉေယျံ၊ ဧဝံ ပစ္စက္ခဓမ္မသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ စ ‘‘သေယျထာပိ ဘိက္ခဝေ စတ္တာရော ဓနုဂ္ဂဟာ ဒဠှဓမ္မာ’’တိ ဣဒံ နိဒဿနံ။ ဣမိဿံ ပန ပါဠိယံ ‘‘ဒဠှဓမ္မာ’’ ဣတိ ဗဟုဝစနဝသေန အာဂတတ္တာ ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒေါ အာကာရန္တောတိပိ ဩကာရန္တောတိပိ အပ္ပသိဒ္ဓါ တဒန္တာနံ ဗဟုဝစနဘာဝေ တုလျရူပတ္တာ။ တထာပိ အမှေဟိ ပဒမာလာ အာကာရန္တဝသေနေဝ ယောဇိတာ။ ဤဒိသေသု ဟိ ဌာနေသု ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒေါ အာကာရန္တောတိပိ ဩကာရန္တောတိပိ ဝတ္တုံ ယုဇ္ဇတေဝ ¶ အပရိဗျတ္တရူပတ္တာ။ အညသ္မိံ ပန ပါဠိပ္ပဒေသေ အတီဝ ပရိဗျတ္တော ဟုတွာ ဩကာရန္တ ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒေါ ဒွိဓာ ဒိဿတိ ဂုဏသဒ္ဒပဏ္ဏတ္တိဝါစကသဒ္ဒဝသေန။ တတ္ထ ‘‘ဣဿတ္တေ စသ္မိ ကုသလော၊ ဒဠှဓမ္မောတိ ဝိဿုတော’’တိ ဧတ္ထ ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒေါ ဩကာရန္တော ဂုဏသဒ္ဒေါ။ ‘‘ဗာရာဏသိယံ ဒဠှဓမ္မော နာမ ရာဇာ ရဇ္ဇံ ကာရေသီ’’တိ ဧတ္ထ ပန ပဏ္ဏတ္တိဝါစကသဒ္ဒေါ။ ဧဝံ ဩကာရန္တော ဒဠှဓမ္မသဒ္ဒေါ ဒွိဓာ ဒိဋ္ဌော။ တဿ ပန ‘‘ဒဠှဓမ္မော၊ ဒဠှဓမ္မာ။ ဒဠှဓမ္မံ၊ ဒဠှဓမ္မေ’’တိ ပုရိသနယေန နာမိကပဒမာလာ ဉေယျာ၊ အာကာရန္တောကာရန္တာနံ ဝသေန မိဿကပဒမာလာ စ။ ကထံ?

ဒဠှဓမ္မာ၊ ဒဠှဓမ္မော၊ ဒဠှဓမ္မာနော၊ ဒဠှဓမ္မာ။ ဒဠှဓမ္မာနံ၊ ဒဠှဓမ္မံ၊ ဒဠှဓမ္မာနေ၊ ဒဠှဓမ္မေ။ ဒဠှဓမ္မိနာ၊ ဒဠှဓမ္မေန၊ ဒဠှဓမ္မေဟိ၊ ဒဠှဓမ္မေဘိ။ ဒဠှဓမ္မဿ၊ ဒဠှဓမ္မာနံ။ ဒဠဓမ္မိနာ၊ ဒဠှဓမ္မာ၊ ဒဠှဓမ္မသ္မာ၊ ဒဠှဓမ္မမှာ၊ ဒဠှဓမ္မေဟိ၊ ဒဠှဓမ္မေဘိ။ ဒဠှဓမ္မဿ၊ ဒဠှဓမ္မာနံ။ ဒဠှဓမ္မေ၊ ဒဠှဓမ္မသ္မိံ၊ ဒဠှဓမ္မမှိ၊ ဒဠှဓမ္မေသု။ ဘော ဒဠှဓမ္မ၊ ဘဝန္တော ဒဠှဓမ္မာနော၊ ဘဝန္တော ဒဠှဓမ္မာတိ။ ဧဝံ ပစ္စက္ခဓမ္မာ၊ ပစ္စက္ခဓမ္မောတိ မိဿကပဒမာလာ စ ယောဇေတဗ္ဗာ။

ဣဒါနိ ဝိဝဋစ္ဆဒသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနော။ ဝိဝဋစ္ဆဒါနံ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနေ။ ဝိဝဋစ္ဆဒေန၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေဟိ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေဘိ။ ဝိဝဋစ္ဆဒဿ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနံ။ ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေဟိ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေဘိ။ ဝိဝဋစ္ဆဒဿ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနံ။ ဝိဝဋစ္ဆဒေ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေသု။ ဘော ဝိဝဋစ္ဆဒ၊ ဘဝန္တော ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဘဝန္တော ဝိဝဋစ္ဆဒါနော။

အယံ နာမိကပဒမာလာ ‘‘သစေ ပန အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ အရဟံ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဝိဝဋစ္ဆဒါ’’တိ ¶ ပါဠိဒဿနတော အာကာရန္တဝသေန ကထိတာ။ ‘‘လောကေ ဝိဝဋစ္ဆဒေါ’’တိပိ ပါဠိဒဿနတော ပန ဩကာရန္တဝသေနပိ ကထေတဗ္ဗာ ‘‘ဝိဝဋစ္ဆဒေါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒံ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေ’’တိ။ မိဿကဝသေနပိ ကထေတဗ္ဗာ ‘‘ဝိဝဋစ္ဆဒါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေါ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနော၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါ။ ဝိဝဋစ္ဆဒါနံ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒံ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒါနေ၊ ဝိဝဋစ္ဆဒေ’’ဣတိ။

ဣဒါနိ ဝတ္တဟသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ – ဝတ္တဟာတိ သက္ကော။

ဝတ္တဟာ၊ ဝတ္တဟာနော။ ဝတ္တဟာနံ၊ ဝတ္တဟာနေ။ ဝတ္တဟာနာ၊ ဝတ္တဟာနေဟိ၊ ဝတ္တဟာနေဘိ။ ဝတ္တဟိနော၊ ဝတ္တဟာနံ။ ဝတ္တဟာနာ၊ ဝတ္တဟာနေဟိ၊ ဝတ္တဟာနေဘိ။ ဝတ္တဟိနော၊ ဝတ္တဟာနံ။ ဝတ္တဟာနေ၊ ဝတ္တဟာနေသု။ ဘော ဝတ္တဟ၊ ဘဝန္တော ဝတ္တဟာနော။ အထ ဝါ ‘‘ဘော ဝတ္တဟာ၊ ဘော ဝတ္တဟာနော’’ဣစ္စပိ။

ဣဒါနိ ဝုတ္တသိရသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ဝုတ္တသိရာ၊ ဝုတ္တသိရာ၊ ဝုတ္တသိရာနော။ ဝုတ္တသိရာနံ၊ ဝုတ္တသိရာနေ။ ဝုတ္တသိရာနာ၊ ဝုတ္တသိရာနေဟိ၊ ဝုတ္တသိရာနေဘိ။ ဝုတ္တသိရဿ၊ ဝုတ္တသိရာနံ၊ ဝုတ္တသိရာ၊ ဝုတ္တသိရေဟိ၊ ဝုတ္တသိရေဘိ။ ဝုတ္တသိရဿ၊ ဝုတ္တသိရာနံ။ ဝုတ္တသိရေ၊ ဝုတ္တသိရေသု။ ဘော ဝုတ္တသိရ၊ ဘာန္တော ဝုတ္တသိရာနောတိ။ ‘‘ဝုတ္တသိရော’’တိ ဩကာရန္တပါဌောပိ ဒိဿတိ။

ဣဒါနိ ယုဝသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

ယုဝါ၊ ယုဝါ၊ ယုဝါနော၊ ယုဝါနာ။ ယုဝါနံ၊ ယုဝံ၊ ယုဝါနေ၊ ယုဝေ။ ယုဝါနာ၊ ယုဝေန၊ ယုဝါနေန၊ ယုဝါနေဟိ၊ ယုဝါနေဘိ၊ ယုဝေဟိ၊ ယုဝေဘိ။ ယုဝါနဿ၊ ယုဝဿ၊ ယုဝါနာနံ၊ ယုဝါနံ။ ယုဝါနာ ¶ ၊ ယုဝါနသ္မာ၊ ယုဝါနမှာ၊ ယုဝါနေဟိ၊ ယုဝါနေဘိ၊ ယုဝေဟိ၊ ယုဝေဘိ။ ယုဝါနဿ၊ ယုဝဿ၊ ယုဝါနာနံ၊ ယုဝါနံ။ ယုဝါနေ၊ ယုဝါနသ္မိံ၊ ယုဝါနမှိ၊ ယုဝေ၊ ယုဝသ္မိံ၊ ယုဝမှိ၊ ယုဝါနေသု၊ ယုဝါသု၊ ယုဝေသု။ ဘော ယုဝ၊ ယုဝါန၊ ဘဝန္တော ယုဝါနာ။

ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဧကဒေသေန အာကာရန္တနယော စ သဗ္ဗထာ ဩကာရန္တနယော စ ဧကဒေသေန စ ဩကာရန္တနယောတိ တယော နယာ ဒိဿန္တိ။

မဃဝသဒ္ဒဿပိ ‘‘မဃဝါ၊ မဃဝါ၊ မဃဝါနော၊ မဃဝါနာ’’တိအာဒိနာ ယုဝသဒ္ဒဿေဝ နာမိကပဒမာလာယောဇနံ ကုဗ္ဗန္တိ ဂရူ။ နိရုတ္တိပိဋကေ ပန ‘‘မဃဝါ တိဋ္ဌတိ၊ မဃဝန္တော တိဋ္ဌန္တိ။ မဃဝန္တံ ပဿတိ၊ မဃဝန္တေ ပဿတိ။ မဃဝတာ ကတံ၊ မဃဝန္တေဟိ ကတံ၊ မဃဝန္တေဘိ ကတံ။ မဃဝတော ဒီယတေ၊ မဃဝန္တာနံ ဒီယတေ။ မဃဝတာ နိဿဋံ၊ မဃဝန္တေဟိ နိဿဋံ၊ မဃဝန္တေဘိ နိဿဋံ။ မဃဝတော ပရိဂ္ဂဟော၊ မဃဝန္တာနံ ပရိဂ္ဂဟော။ မဃဝတိ ပတိဋ္ဌိတံ၊ မဃဝန္တေသု ပတိဋ္ဌိတံ။ ဘော မဃဝါ၊ ဘဝန္တော မဃဝန္တော’’တိ ဂုဏဝါပဒနယေန ဝုတ္တံ၊ တထာ စူဠနိရုတ္တိယမ္ပိ။ တံ ပါဠိယာ သံသန္ဒတိ သမေတိ။ ပါဠိယဉှိ ‘‘သက္ကော မဟာလိ ဒေဝါနမိန္ဒော ပုဗ္ဗေ မနုဿဘူတော သမာနော မဃော နာမ မာဏဝေါ အဟောသိ၊ တသ္မာ မဃဝါတိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧတေန ‘‘မဃောတိ နာမံ အဿ အတ္ထီတိ မဃဝါ’’တိ အတ္ထိ အတ္ထဝါစကဝန္တုပစ္စယဝသေန ပဒသိဒ္ဓိ ဒဿိတာ ဟောတိ၊ တသ္မာဿ ဂုဏဝန္တုသဒ္ဒဿ ဝိယ စ နာမိကပဒမာလာ ယောဇေတဗ္ဗာ။

ဣဒါနိ အဒ္ဓသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ – အဒ္ဓသဒ္ဒဿ ဟိ ယံ ကာလေ မဂ္ဂေ စ ဝတ္တမာနဿ ‘‘အတီတော အဒ္ဓါ။ ဒီဃော အဒ္ဓါ သုဒုဂ္ဂမော’’တိအာဒီသု ‘‘အဒ္ဓါ’’တိ ပဌမန္တံ ရူပံ ဒိဿတိ၊ တံ ‘‘အဒ္ဓါ ဣဒံ မန္တပဒံ သုဒုဒ္ဒသ’’န္တိအာဒီသု ဧကံသတ္ထေ ¶ ဝတ္တမာနေန ‘‘အဒ္ဓါ’’တိ နိပါတပဒေန သမာနံ။ နိပါတာနံ ပန ပဒမာလာ န ရူဟတိ၊ နာမိကာနံယေဝ ရူဟတိ။

အဒ္ဓါ၊ အဒ္ဓါ၊ အဒ္ဓါနော။ အဒ္ဓါနံ၊ အဒ္ဓါနေ။ အဒ္ဓုနာ၊ အဒ္ဓါနေဟိ၊ အဒ္ဓါနေဘိ။ အဒ္ဓုနော၊ အဒ္ဓါနံ။ အဒ္ဓုနာ၊ အဒ္ဓါနေဟိ၊ အဒ္ဓါနေဘိ။ အဒ္ဓုနော၊ အဒ္ဓါနံ။ အဒ္ဓနိ၊ အဒ္ဓါနေ၊ အဒ္ဓါနေသု။ ဘော အဒ္ဓ၊ ဘဝန္တော အဒ္ဓါ၊ အဒ္ဓါနော။

ဧတ္ထ ကိဉ္စိ ပယောဂံ ဒဿေဿာမ – တယော အဒ္ဓါ။ အဒ္ဓါနံ ဝီတိဝတ္တော။ ဣမိနာ ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ။ ဒီဃဿ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန။ ပထဒ္ဓုနော ပန္နရသေဝ စန္ဒော။ အဟူ အတီတမဒ္ဓါနေ၊ သမဏော ခန္တိဒီပနော။ အဒ္ဓါနေ ဂစ္ဆန္တေ ပညာယိဿတိ။ ဣစ္စာဒယော ဉေယျာ။ အယမ္ပိ ပနေတ္ထ နီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ ‘‘အဒ္ဓါနန္တိ ဒုတိယေကဝစနန္တဝသေန စတုတ္ထီဆဋ္ဌီဗဟုဝစနဝသေန စ ဝုတ္တံ ရူပံ။ ‘‘အဒ္ဓါနမဂ္ဂပဋိပ္ပန္နော ဟောတီ’’တိအာဒီသု ဒီဃမဂ္ဂဝါစကေန ‘‘အဒ္ဓါန’’န္တိ နပုံသကေန သဒိသံ သုတိသာမညဝသေနာတိ။

ဣဒါနိ မုဒ္ဓသဒ္ဒဿ နာမိကပဒမာလာ ဝုစ္စတေ –

မုဒ္ဓါ၊ မုဒ္ဓါ၊ မုဒ္ဓါနော။ မုဒ္ဓံ၊ မုဒ္ဓေ၊ မုဒ္ဓါနေ။ မုဒ္ဓါနာ၊ မုဒ္ဓေဟိ၊ မုဒ္ဓေဘိ။ မုဒ္ဓဿ၊ မုဒ္ဓါနံ။ မုဒ္ဓါနာ၊ မုဒ္ဓေဟိ၊ မုဒ္ဓေဘိ။ မုဒ္ဓဿ၊ မုဒ္ဓါနံ။ မုဒ္ဓနိ၊ မုဒ္ဓနေသု။ ဘော မုဒ္ဓ၊ ဘဝန္တော မုဒ္ဓါ၊ မုဒ္ဓါနော။

ဧဝံ အဘိဘဝိတာပဒေန ဝိသဒိသပဒါနိ ဘဝန္တိ။ ဣတိ နာနာနယေဟိ အဘိဘဝိတာပဒေန သဒိသာနိ ဝတ္တာဒီနိ ဝိသဒိသာနိ ဂုဏဝါဒီနိ ရာဇသာဣစ္စာဒီနိ စ အာကာရန္တပဒါနိ ဒဿိတာနိ သဒ္ဓိံ နာမိကပဒမာလာဟိ။

ဧတ္ထ ¶ ယောဂံ သစေ ပေါသော၊ ကရေ ပဏ္ဍိတဇာတိကော၊

တဿ ဝေါဟာရဘေဒေသု၊ ဝိဇမ္ဘေ ဉာဏမုတ္တမံ။

ဣတိ နဝင်္ဂေ သာဋ္ဌကထေ ပိဋကတ္တယေ ဗျပ္ပထဂတီသု ဝိညူနံ

ကောသလ္လတ္ထာယ ကတေ သဒ္ဒနီတိပ္ပကရဏေ

သဝိနိစ္ဆယော အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂါနံ ပကတိရူပဿ

နာမိကပဒမာလာဝိဘာဂေါ နာမ

ဆဋ္ဌော ပရိစ္ဆေဒေါ။

ဥကာရန္တ အဝဏ္ဏန္တတာပကတိကံ

အာကာရန္တပုလ္လိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။