📜
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
ပဒရူပသိဒ္ဓိ
ဂန္ထာရမ္ဘ
[က]
ဝိသုဒ္ဓသဒ္ဓမ္မသဟဿဒီဓိတိံ ¶ ၊
သုဗုဒ္ဓသမ္ဗောဓိယုဂန္ဓရောဒိတံ၊
တိဗုဒ္ဓခေတ္တေကဒိဝါကရံ ဇိနံ၊
သဓမ္မသင်္ဃံ သိရသာ’ဘိဝန္ဒိယ။
[ခ]
ကစ္စာယနဉ္စာစရိယံ နမိတွာ၊
နိဿာယ ကစ္စာယနဝဏ္ဏနာဒိံ၊
ဗာလပ္ပဗောဓတ္ထမုဇုံ ကရိဿံ၊
ဗျတ္တံ သုကဏ္ဍံ ပဒရူပသိဒ္ဓိံ။
၁။ သန္ဓိကဏ္ဍ
တတ္ထ ဇိနသာသနာဓိဂမဿ အက္ခရကောသလ္လမူလကတ္တာ တံ သမ္ပာဒေတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတုံ အဘိဓေယျပ္ပယောဇနဝါကျမိဒမုစ္စတေ။
ယော ကောစိ လောကိယလောကုတ္တရာဒိဘေဒေါ ဝစနတ္ထော၊ သော သဗ္ဗော အက္ခရေဟေဝ သညာယတေ။ သိထိလဓနိတာဒိအက္ခရဝိပတ္တိယဉှိ အတ္ထဿ ဒုန္နယတာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ¶ အက္ခရကောသလ္လံ ဗဟူပကာရံ ဗုဒ္ဓဝစနေသု၊ ဧတ္ထ ပဒါနိပိ အက္ခရသန္နိပါတရူပတ္တာ အက္ခရေသွေဝ သင်္ဂယှန္တိ။
တသ္မာ အက္ခရကောသလ္လံ၊ သမ္ပာဒေယျ ဟိတတ္ထိကော၊
ဥပဋ္ဌဟံ ဂရုံ သမ္မာ၊ ဥဋ္ဌာနာဒီဟိ ပဉ္စဟိ။
သညာဝိဓာန
တတ္ထာဒေါ တာဝ သဒ္ဒလက္ခဏေ ဝေါဟာရဝိညာပနတ္ထံ သညာဝိဓာနမာရဘီယတေ။
အက္ခရာ အပိ အာဒယော ဧကစတ္တာလီသံ၊ တေ စ ခေါ ဇိနဝစနာနုရူပါ အကာရာဒယော နိဂ္ဂဟီတန္တာ ဧကစတ္တာလီသမတ္တာ ဝဏ္ဏာ ပစ္စေကံ အက္ခရာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဩ၊ က ခ ဂ ဃ င၊ စ ဆ ဇ ဈ ဉ၊ ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ၊ တ ထ ဒ ဓ န၊ ပ ဖ ဗ ဘ မ၊ ယ ရ လဝ သ ဟ ဠ အံ-ဣတိ အက္ခရာ။
နက္ခရန္တီတိ အက္ခရာ၊ အ အာဒိ ယေသံ တေ အာဒယော။ အကာရာဒီနမနုက္ကမော ပနေသ ဌာနာဒိက္ကမသန္နိဿိတော၊ တထာ ဟိ ဌာနကရဏပ္ပယတနေဟိ ဝဏ္ဏာ ဇာယန္တေ၊ တတ္ထ ဆ ဌာနာနိ ကဏ္ဌတာလုမုဒ္ဓဒန္တဩဋ္ဌနာသိကာဝသေန။
တတ္ထ – အဝဏ္ဏ ကဝဂ္ဂ ဟကာရာ ကဏ္ဌဇာ။
ဣဝဏ္ဏ စဝဂ္ဂ ယကာရာ တာလုဇာ။ ဋဝဂ္ဂ ရကာရ ဠကာရာ မုဒ္ဓဇာ။ တဝဂ္ဂ လကာရ သကာရာ ဒန္တဇာ။ ဥဝဏ္ဏ ပဝဂ္ဂါ ဩဋ္ဌဇာ။ ဧကာရော ကဏ္ဌတာလုဇော။ ဩကာရော ကဏ္ဌောဋ္ဌဇော။
ဝကာရော ¶ ဒန္တောဋ္ဌဇော။
နိဂ္ဂဟီတံ နာသိကဋ္ဌာနဇံ။
င ဉ ဏ န မာ သကဋ္ဌာနဇာ၊ နာသိကဋ္ဌာနဇာ စာတိ။
ဟကာရံ ပဉ္စမေဟေဝ၊ အန္တဋ္ဌာဟိ စ သံယုတံ၊
ဩရသန္တိ ဝဒန္တေတ္ထ၊ ကဏ္ဌဇံ တဒသံယုတံ။
ကရဏံ ဇိဝှာမဇ္ဈံ တာလုဇာနံ၊ ဇိဝှောပဂ္ဂံ မုဒ္ဓဇာနံ၊ ဇိဝှာဂ္ဂံ ဒန္တဇာနံ၊ သေသာ သကဋ္ဌာနကရဏာ။
ပယတနံ သံဝုတာဒိကရဏဝိသေသော။ သံဝုတတ္တမကာရဿ၊ ဝိဝဋတ္တံ သေသသရာနံ သကာရဟကာရာနဉ္စ၊ ဖုဋ္ဌံ ဝဂ္ဂါနံ၊ ဤသံဖုဋ္ဌံ ယရလဝါနန္တိ။
ဧဝံ ဌာနကရဏပ္ပယတနသုတိကာလဘိန္နေသု အက္ခရေသု သရာ နိဿယာ၊ ဣတရေ နိဿိတာ။ တတ္ထ –
နိဿယာဒေါ သရာ ဝုတ္တာ၊ ဗျဉ္ဇနာ နိဿိတာ တတော၊
ဝဂ္ဂေကဇာ ဗဟုတ္တာဒေါ၊ တတော ဌာနလဟုက္ကမာ။
ဝုတ္တဉ္စ –
‘‘ပဉ္စန္နံ ပန ဌာနာနံ၊ ပဋိပါဋိဝသာပိ စ၊
နိဿယာဒိပ္ပဘေဒေဟိ၊ ဝုတ္တော တေသမနုက္ကမော’’တိ။
ဧကေနာဓိကာ စတ္တာလီသံ ဧကစတ္တာလီသံ၊ ဧတေန ဂဏနပရိစ္ဆေဒေန –
အဓိကက္ခရဝန္တာနိ၊ ဧကတာလီသတော ဣတော၊
န ဗုဒ္ဓဝစနာနီတိ၊ ဒီပေတာစရိယာသဘော။
အပိဂ္ဂဟဏံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနံ အပေက္ခာကရဏတ္ထံ။
၃။ တတ္ထောဒန္တာ ¶ သရာ အဋ္ဌ။
တတ္ထ တေသု အက္ခရေသု အကာရာဒီသု ဩကာရန္တာ အဋ္ဌ အက္ခရာ သရာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဩ-ဣတိ သရာ။
ဩ အန္တော ယေသံ တေ ဩဒန္တာ၊ ဒကာရော သန္ဓိဇော၊ သရန္တိ ဂစ္ဆန္တီတိ သရာ၊ ဗျဉ္ဇနေ သာရေန္တီတိပိ သရာ။
‘‘တတ္ထာ’’တိ ဝတ္တတေ။
တတ္ထ အဋ္ဌသု သရေသု လဟုမတ္တာ တယော သရာ ရဿာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အ ဣ ဥ-ဣတိ ရဿာ။
လဟုကာ မတ္တာ ပမာဏံ ယေသံ တေ လဟုမတ္တာ၊ မတ္တာသဒ္ဒေါ စေတ္ထ အစ္ဆရာသင်္ဃာတအက္ခိနိမီလနသင်္ခါတံ ကာလံ ဝဒတိ၊ တာယ မတ္တာယ ဧကမတ္တာ ရဿာ၊ ဒွိမတ္တာ ဒီဃာ၊ အဍ္ဎမတ္တာ ဗျဉ္ဇနာ။ လဟုဂ္ဂဟဏဉ္စေတ္ထ ဆန္ဒသိ ဒိယဍ္ဎမတ္တဿာပိ ဂဟဏတ္ထံ။ ရဿကာလယောဂတော ရဿာ၊ ရဿကာလဝန္တော ဝါ ရဿာ။
သရရဿဂ္ဂဟဏာနိ စ ဝတ္တန္တေ။
တတ္ထ အဋ္ဌသု သရေသု ရဿေဟိ အညေ ဒွိမတ္တာ ပဉ္စ သရာ ဒီဃာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အာ ဤ ဦ ဧ ဩ-ဣတိ ဒီဃာ။
အညဂ္ဂဟဏံ ဒိယဍ္ဎမတ္တိကာနမ္ပိ သင်္ဂဟဏတ္ထံ။ ဒီဃကာလေ နိယုတ္တာ၊ တဗ္ဗန္တော ဝါ ဒီဃာ။ ကွစိ သံယောဂပုဗ္ဗာ ဧကာရောကာရာ ရဿာ ဣဝ ဝုစ္စန္တေ။ ယထာ – ဧတ္ထ၊ သေယျော၊ ဩဋ္ဌော၊ သောတ္ထိ။ ကွစီတိ ကိံ? မံ စေ တွံ နိခဏံ ဝနေ။ ပုတ္တော တျာဟံ မဟာရာဇ။
၆။ ဒုမှိ ¶ ဂရု။
ဒွိန္နံ သမူဟော ဒု၊ တသ္မိံ ဒုမှိ။ သံယောဂဘူတေ အက္ခရေ ပရေ ယော ပုဗ္ဗော ရဿက္ခရော၊ သော ဂရုသညော ဟောတိ။ ယထာ – ဒတွာ၊ ဟိတွာ၊ ဘုတွာ။
‘‘ဂရူ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဒီဃော စ သရော ဂရုသညော ဟောတိ။ ယထာ – နာဝါ၊ နဒီ၊ ဝဓူ၊ ဒွေ၊ တယော။ ဂရုကတော အညော ‘‘လဟုကော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဌပေတွာ အဋ္ဌ သရေ သေသာ အဍ္ဎမတ္တာ အက္ခရာ ကကာရာဒယော နိဂ္ဂဟီတန္တာ တေတ္တိံသ ဗျဉ္ဇနာ နာမ ဟောန္တိ။ ဝုတ္တေဟိ အညေ သေသာ။ ဗျဉ္ဇီယတိ ဧတေဟိ အတ္ထောတိ ဗျဉ္ဇနာ။ တံ ယထာ – က ခ ဂ ဃ င၊ စ ဆ ဇ ဈ ဉ၊ ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ၊ တ ထ ဒ ဓ န၊ ပ ဖ ဗ ဘ မ၊ ယ ရ လဝ သ ဟ ဠ အံ-ဣတိ ဗျဉ္ဇနာ။ ကကာရာဒီသွကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော။
‘‘ဗျဉ္ဇနာ’’တိ ဝတ္တတေ။
တေသံ ခေါ ဗျဉ္ဇနာနံ ကကာရာဒယော မကာရန္တာ ပဉ္စဝီသတိ ဗျဉ္ဇနာ ပဉ္စပဉ္စဝိဘာဂေန ဝဂ္ဂါ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – က ခ ဂ ဃ င၊ စ ဆ ဇ ဈ ဉ၊ ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ၊ တ ထ ဒ ဓ န၊ ပ ဖ ဗ ဘ မ-ဣတိ ဝဂ္ဂါ။
တေ ပန ပဌမက္ခရဝသေန ကဝဂ္ဂစဝဂ္ဂါဒိဝေါဟာရံ ဂတာ၊ ဝဂ္ဂေါတိ သမူဟော၊ တတ္ထ ပဉ္စပဉ္စဝိဘာဂေနာတိ ဝါ ပဉ္စ ပဉ္စ ဧတေသမတ္ထီတိ ¶ ဝါ ပဉ္စပဉ္စသော၊ မော အန္တော ယေသံ တေ မန္တာ။
အကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော၊ ဣတိသဒ္ဒေါ ပနာနန္တရဝုတ္တနိဒဿနတ္ထော၊ အံဣတိ ယံ အကာရတော ပရံ ဝုတ္တံ ဗိန္ဒု၊ တံ နိဂ္ဂဟီတံ နာမ ဟောတိ။ ရဿဿရံ နိဿာယ ဂယှတိ၊ ကရဏံ နိဂ္ဂဟေတွာ ဂယှတီတိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတံ။
ကရဏံ နိဂ္ဂဟေတွာန၊ မုခေနာဝိဝဋေန ယံ၊
ဝုစ္စတေ နိဂ္ဂဟီတန္တိ၊ ဝုတ္တံ ဗိန္ဒု သရာနုဂံ။
ဣဓ အဝုတ္တာနံ ပရသမညာနမ္ပိ ပယောဇနေ သတိ ဂဟဏတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။
ယာ စ ပန ပရသ္မိံ သက္ကတဂန္ထေ၊ ပရေသံ ဝါ ဝေယျာကရဏာနံ သမညာ ဃောသာဃောသလောပသဝဏ္ဏသံယောဂလိင်္ဂါဒိကာ၊ တာ ပယောဂေ သတိ ဧတ္ထာပိ ယုဇ္ဇန္တေ။
ပရသ္မိံ၊ ပရေသံ ဝါ သမညာ ပရသမညာ၊ ဝေယျာကရဏေ၊ ဝေယျာကရဏမဓီတာနံ ဝါ သမညာတျတ္ထော။ ပယုဇ္ဇနံ ပယောဂေါ၊ ဝိနိယောဂေါ။
တတ္ထ ဝဂ္ဂါနံ ပဌမဒုတိယာ၊ သကာရော စ အဃောသာ။ ဝဂ္ဂါနံ တတိယစတုတ္ထပဉ္စမာ၊ ယ ရ လဝ ဟ ဠာ စာတိ ဧကဝီသတိ ဃောသာ နာမ။
ဧတ္ထ စ ဝဂ္ဂါနံ ဒုတိယစတုတ္ထာ ဓနိတာတိပိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ သိထိလာတိ။ ဝိနာသော လောပေါ။ ရဿဿရာ သကဒီဃေဟိ အညမညံ သဝဏ္ဏာ နာမ၊ ယေ သရူပါတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ သရာနန္တရိတာနိ ¶ ဗျဉ္ဇနာနိ သံယောဂေါ။ ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂံ။ ဝိဘတျန္တံ ပဒံ။ ဣစ္စေဝမာဒိ။
ဣတိ သညာဝိဓာနံ။
သရသန္ဓိဝိဓာန
အထ သရသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။
လောက အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊ ပညာ ဣန္ဒြိယံ၊ တီဏိ ဣမာနိ၊ နော ဟိ ဧတံ၊ ဘိက္ခုနီ ဩဝါဒေါ၊ မာတု ဥပဋ္ဌာနံ၊ သမေတု အာယသ္မာ၊ အဘိဘူ အာယတနံ၊ ဓနာ မေ အတ္ထိ၊ သဗ္ဗေ ဧဝ၊ တယော အဿု ဓမ္မာ၊ အသန္တော ဧတ္ထ န ဒိဿန္တိ ဣတီဓ သရာဒိသညာယံ သဗ္ဗသန္ဓိကရဏဋ္ဌာနေ ဗျဉ္ဇနဝိယောဇနတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။
၁၂။ ပုဗ္ဗမဓောဌိတမဿရံ သရေန ဝိယောဇယေ။
သရေနာတိ နိဿက္ကေ ကရဏဝစနံ၊ သဟယောဂေ ဝါ၊ သန္ဓိတဗ္ဗေ သရသဟိတံ ပုဗ္ဗဗျဉ္ဇနံ အနတိက္ကမန္တော အဓောဌိတမဿရဉ္စ ကတွာ သရတော ဝိယောဇယေတိ သရတော ဗျဉ္ဇနံ ဝိယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ အဿရဂ္ဂဟဏသာမတ္ထိယေန ‘‘ဗျဉ္ဇန’’န္တိ လဒ္ဓံ။
သရာ ခေါ သဗ္ဗေပိ သရေ ပရေ ဌိတေ လောပံ ပပ္ပောန္တိ။ လောပေါတိ အဒဿနံ အနုစ္စာရဏံ။ ဧတ္ထ သရာတိ ကာရိယီနိဒ္ဒေသော။ ဗဟုဝစနံ ပနေတ္ထ ဧကေကသ္မိံ သရေ ပရေ ဗဟူနံ လောပဉာပနတ္ထံ။ သရေတိ နိမိတ္တနိဒ္ဒေသော၊ နိမိတ္တသတ္တမီ စာယံ၊ နိမိတ္တောပါဒါနသာမတ္ထိယတော ဝဏ္ဏကာလဗျဝဓာနေ သန္ဓိကာရိယံ န ဟောတိ။ လောပန္တိ ကာရိယနိဒ္ဒေသော၊ ဣဒံ ပန သုတ္တံ ¶ ဥပရိ ပရလောပဝိဓာနတော ပုဗ္ဗလောပဝိဓာနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ သတ္တမီနိဒ္ဒေသေ ပုဗ္ဗဿေဝ ဝိဓိ၊ န ပရဿ ဝိဓာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
‘‘အဿရံ၊ အဓောဌိတ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ၊ သိလိဋ္ဌကထနေ ပရိဘာသမာဟ။
သရရဟိတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနံ အဓောဌိတံ ပရက္ခရံ နယေ ယုတ္တေ ဌာနေတိ ပရနယနံ ကာတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ ယုတ္တဂ္ဂဟဏံ နိဂ္ဂဟီတနိသေဓနတ္ထံ၊ တေန ‘‘အက္ကောစ္ဆိ မံ အဝဓိ မ’’န္တိအာဒီသု ပရနယနသန္ဒေဟော န ဟောတိ။
လောကဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊ ပညိန္ဒြိယံ၊ တီဏိမာနိ၊ နောဟေတံ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒေါ၊ မာတုပဋ္ဌာနံ၊ သမေတာယသ္မာ၊ အဘိဘာယတနံ၊ ဓနာ မတ္ထိ၊ သဗ္ဗေဝ၊ တယဿု ဓမ္မာ၊ အသန္တေတ္ထ န ဒိဿန္တိ။
ယဿ ဣဒါနိ၊ သညာ ဣတိ၊ ဆာယာ ဣဝ၊ ကထာ ဧဝ ကာ၊ ဣတိ အပိ၊ အဿမဏီ အသိ၊ စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ အကတညူ အသိ၊ အာကာသေ ဣဝ၊ တေ အပိ၊ ဝန္ဒေ အဟံ၊ သော အဟံ၊ စတ္တာရော ဣမေ၊ ဝသလော ဣတိ၊ မောဂ္ဂလ္လာနော အာသိ ဗီဇကော၊ ပါတော ဧဝါတီဓ ပုဗ္ဗလောပေ သမ္ပတ္တေ ‘‘သရေ’’တိ အဓိကာရော၊ ဣဓ ပန ‘‘အတ္ထဝသာ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော’’တိ ကတွာ ‘‘သရော၊ သရမှာ၊ လောပ’’န္တိ စ ဝတ္တမာနေ –
အသမာနရူပမှာ သရမှာ ပရော သရော လောပံ ပပ္ပောတိ ဝါ။ သမာနံ ရူပံ အဿာတိ သရူပေါ၊ န သရူပေါ အသရူပေါ၊ အသဝဏ္ဏော ¶ ။ ယသ္မာ ပန မရိယာဒါယံ၊ အဘိဝိဓိမှိ စ ဝတ္တမာနော အာဥပသဂ္ဂေါ ဝိယ ဝါသဒ္ဒေါ ဒွိဓာ ဝတ္တတေ၊ ကတ္ထစိ ဝိကပ္ပေ၊ ကတ္ထစိ ယထာဝဝတ္ထိတရူပပရိဂ္ဂဟေ၊ ဣဓ ပန ပစ္ဆိမေ၊ တတော နိစ္စမနိစ္စမသန္တဉ္စ ဝိဓိမေတ္ထ ဝါသဒ္ဒေါ ဒီပေတိ။ ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရံ နေတဗ္ဗံ။
ယဿဒါနိ ယဿ ဣဒါနိ၊ သညာတိ သညာ ဣတိ၊ ဆာယာဝ ဆာယာ ဣဝ၊ ကထာဝ ကာ ကထာ ဧဝ ကာ၊ ဣတီပိ ဣတိ အပိ၊ အဿမဏီသိ အဿမဏီ အသိ။ စက္ခုန္ဒြိယ မိတိ နိစ္စံ။ အကတညူသိ အကတညူ အသိ၊ အာကာသေဝ အာကာသေ ဣဝ၊ တေပိ တေ အပိ၊ ဝန္ဒေဟံ ဝန္ဒေ အဟံ၊ သောဟံ သော အဟံ၊ စတ္တာရောမေ စတ္တာရော ဣမေ၊ ဝသလောတိ ဝသလော ဣတိ၊ မောဂ္ဂလ္လာနောသိ ဗီဇကော မောဂ္ဂလ္လာနော အာသိ ဗီဇကော၊ ပါတောဝ ပါတော ဧဝ။
ဣဓ န ဘဝတိ – ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ၊ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ သတ္တုတ္တမော၊ ဧကူနဝီသတိ၊ ယဿေတေ၊ သုဂတောဝါဒေါ၊ ဒိဋ္ဌာသဝေါ၊ ဒိဋ္ဌောဃော၊ စက္ခာယတနံ၊ တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာ ဣစ္စာဒိ။
ဘဝတိ စ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာယ။
အဝဏ္ဏတော သရောဒါနီ-တီဝေဝါဒိံ ဝိနာ ပရော၊
န လုပ္ပတညတော ဒီဃော၊ အာသေဝါဒိဝိဝဇ္ဇိတော။
ဗန္ဓုဿ ဣဝ၊ ဥပ ဣက္ခတိ၊ ဥပ ဣတော၊ အဝ ဣစ္စ၊ ဇိန ဤရိတံ၊ န ဥပေတိ၊ စန္ဒ ဥဒယော၊ ယထာ ဥဒကေ ဣတီဓ ပုဗ္ဗာဝဏ္ဏဿရာနံ ¶ လောပေ ကတေ ‘‘ပရော၊ အသရူပေ’’တိ စ ဝတ္တတေ၊ တထာ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ဣတော ဣဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏဉ္စ၊ ‘‘ဝမောဒုဒန္တာန’’န္တိ ဣတော ဥဂ္ဂဟဏဉ္စ သီဟဂတိယာ ဣဓာနုဝတ္တေတဗ္ဗံ။
ဣဝဏ္ဏဘူတော၊ ဥကာရဘူတော စ ပရော သရော အသရူပေ ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ ကွစိ အသဝဏ္ဏံ ပပ္ပောတိ။ နတ္ထိ သဝဏ္ဏာ ဧတေသန္တိ အသဝဏ္ဏာ၊ ဧကာရောကာရာ၊ တတ္ထ ဌာနာသန္နဝသေန ဣဝဏ္ဏုကာရာနမေကာရောကာရာ ဟောန္တိ။
ဗန္ဓုဿေဝ၊ ဥပေက္ခတိ၊ ဥပေတော၊ အဝေစ္စ၊ ဇိနေရိတံ၊ နောပေတိ၊ စန္ဒောဒယော၊ ယထောဒကေ။ ကွစီတိ ကိံ? တတြိမေ၊ ယဿိန္ဒြိယာနိ၊ မဟိဒ္ဓိကော၊ သဗ္ဗီတိယော၊ တေနုပသင်္ကမိ၊ လောကုတ္တရော။ လုတ္တေတိ ကိံ? ဆ ဣမေ ဓမ္မာ၊ ယထာ ဣဒံ၊ ကုသလဿ ဥပသမ္ပဒါ။ အသရူပေတိ ကိံ? စတ္တာရိမာနိ၊ မာတုပဋ္ဌာနံ။
ဧတ္ထ စ သတိပိ ဟေဋ္ဌာ ဝါဂ္ဂဟဏေ ကွစိကရဏတော အဝဏ္ဏေ ဧဝ လုတ္တေ ဣဓ ဝုတ္တဝိဓိ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တတော ဣဓ န ဘဝတိ – ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ၊ ပဉ္စဟုပါလိ၊ မုဒိန္ဒြိယံ၊ ယော မိဿရောတိ။
တတြ အယံ၊ ဗုဒ္ဓ အနုဿတိ၊ သ အတ္ထိကာ၊ ပညဝါ အဿ၊ တဒါ အဟံ၊ ယာနိ ဣဓ ဘူတာနိ၊ ဂစ္ဆာမိ ဣတိ၊ အတိ ဣတော၊ ကိကီ ဣဝ၊ ဗဟု ဥပကာရံ၊ မဓု ဥဒကံ၊ သု ဥပဓာရိတံ၊ ယောပိ အယံ ¶ ၊ ဣဒါနိ အဟံ၊ သစေ အယံ၊ အပ္ပဿုတော အယံ၊ ဣတရ ဣတရေန၊ သဒ္ဓါ ဣဓ ဝိတ္တံ၊ ကမ္မ ဥပနိဿယော၊ တထာ ဥပမံ၊ ရတ္တိ ဥပရတော၊ ဝိ ဥပသမော ဣစ္စတြ ပုဗ္ဗဿရာနံ လောပေ ကတေ –
‘‘ကွစီ’’တိ အဓိကာရော၊ ‘‘ပရော၊ လုတ္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သရော ခေါ ပရော ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ ကွစိ ဒီဃဘာဝံ ပပ္ပောတီတိ ဌာနာသန္နဝသေန ရဿဿရာနံ သဝဏ္ဏဒီဃော။
တတြာယံ၊ ဗုဒ္ဓါနုဿတိ၊ သာတ္ထိကာ၊ ပညဝါဿ၊ တဒါဟံ၊ ယာနီဓ ဘူတာနိ၊ ဂစ္ဆာမီတိ၊ အတီတော၊ ကိကီဝ၊ ဗဟူပကာရံ၊ မဓူဒကံ၊ သူပဓာရိတံ၊ ယောပါယံ၊ ဣဒါနာဟံ၊ သစာယံ၊ အပ္ပဿုတာယံ၊ ဣတရီတရေန၊ သဒ္ဓီဓ ဝိတ္တံ၊ ကမ္မူပနိဿယော၊ တထူပမံ၊ ရတ္တူပရတော၊ ဝူပသမော။
ကွစီတိ ကိံ? အစိရံ ဝတ’ယံ ကာယော၊ ကိမ္ပိမာယ၊ တီဏိမာနိ၊ ပဉ္စသုပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ တဿတ္ထော၊ ပဉ္စင်္ဂိကော၊ မုနိန္ဒော၊ သတိန္ဒြိယံ၊ လဟုဋ္ဌာနံ၊ ဂစ္ဆာမဟံ၊ တတြိဒံ၊ ပဉ္စဟုပါလိ၊ နတ္ထညံ။ လုတ္တေတိ ကိံ? ယထာ အယံ၊ နိမိ ဣဝ ရာဇာ၊ ကိကီ ဣဝ၊ သု ဥပဓာရိတံ။
လောကဿ ¶ ဣတိ၊ ဒေဝ ဣတိ၊ ဝိ အတိ ပတန္တိ၊ ဝိ အတိ နာမေန္တိ၊ သင်္ဃာဋိ အပိ၊ ဇီဝိတဟေတု အပိ၊ ဝိဇ္ဇု ဣဝ၊ ကိံသု ဣဓ ဝိတ္တံ၊ သာဓု ဣတိ ဣတီဓ ပရဿရာနံ လောပေ ကတေ –
‘‘လုတ္တေ၊ ဒီဃ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
ပုဗ္ဗော သရော ပရဿရေ လုတ္တေ ကွစိဒီဃံ ပပ္ပောတိ။ စဂ္ဂဟဏံ လုတ္တဒီဃဂ္ဂဟဏာနုကဍ္ဎနတ္ထံ၊ တံ ‘‘စာနုကဍ္ဎိတမုတ္တရတြ နာနုဝတ္တတေ’’တိ ဉာပနတ္ထံ။
လောကဿာတိ၊ ဒေဝါတိ၊ ဝီတိပတန္တိ၊ ဝီတိနာမေန္တိ၊ သင်္ဃာဋီပိ၊ ဇီဝိတဟေတူပိ၊ ဝိဇ္ဇူဝ၊ ကိံသူဓ ဝိတ္တံ၊ သာဓူတိ။
ကွစီတိ ကိံ? ယဿဒါနိ၊ ဣတိဿ၊ ဣဒါနိပိ၊ တေသုပိ၊ စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ကိန္နုမာဝ။
အဓိဂတော ခေါ မေ အယံ ဓမ္မော၊ ပုတ္တော တေ အဟံ၊ တေ အဿ ပဟီနာ၊ ပဗ္ဗတေ အဟံ၊ ယေ အဿ ဣတီဓ ပုဗ္ဗလောပေ သမ္ပတ္တေ –
ဧကာရဿ ပဒန္တဘူတဿ ဌာနေ သရေ ပရေ ကွစိ ယကာရာဒေသော ဟောတိ။ အကာရေမေတေယေသဒ္ဒါဒိဿေဝါယံ ဝိဓိ၊ ယန္တိ ယံ ရူပံ၊ ဧ ဧဝ အန္တော ဧဒန္တော၊ အာဒေသိဋ္ဌာနေ အာဒိဿတီတိ အာဒေသော။ ‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဒီဃော။
အဓိဂတော ¶ ခေါ မျာယံ ဓမ္မော၊ ပုတ္တော တျာဟံ၊ တျာဿ ပဟီနာ၊ ပဗ္ဗတျာဟံ၊ ယျာဿ။
ကွစီတိ ကိံ? တေ နာဂတာ၊ ပုတ္တာ မတ္ထိ။ အန္တဂ္ဂဟဏံ ကိံ? ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေန္တော၊ ဒမေန္တော စိတ္တံ။
ယာဝတကော အဿ ကာယော၊ တာဝတကော အဿ ဗျာမော၊ ကော အတ္ထော၊ အထ ခေါ အဿ၊ အဟံ ခေါ အဇ္ဇ၊ ယော အယံ၊ သော အဿ၊ သော ဧဝ၊ ယတော အဓိကရဏံ၊ အနု အဒ္ဓမာသံ၊ အနု ဧတိ၊ သု အာဂတံ၊ သု အာကာရော၊ ဒု အာကာရော၊ စက္ခု အာပါထံ၊ ဗဟု အာဗာဓော၊ ပါတု အကာသိ၊ န တု ဧဝါတီဓ –
ဩကာရုကာရာနံ အန္တဘူတာနံ သရေ ပရေ ကွစိ ဝကာရာဒေသော ဟောတိ။ က ခ ယ တသဒ္ဒါဒိဩကာရဿေဒံ ဂဟဏံ။
ယာဝတကွဿ ကာယော၊ တာဝတကွဿ ဗျာမော၊ ကွတ္ထော၊ အထ ခွဿ၊ အဟံ ခွဇ္ဇ၊ ယွာယံ၊ သွဿ၊ သွေဝ၊ ယတွာဓိကရဏံ၊ အနွဒ္ဓမာသံ၊ အနွေဘိ၊ သွာဂတံ၊ သွာကာရော၊ ဒွါကာရော၊ စက္ခွာပါထံ၊ ဗဟွာဗာဓော၊ ပါတွာကာသိ၊ န တွေဝ။
ကွစီတိ ကိံ? ကော အတ္ထော၊ အထ ခေါ အညတရာ၊ ယောဟံ၊ သောဟံ၊ စတ္တာရောမေ၊ သာဂတံ၊ သာဓာဝုသော၊ ဟောတူတိ။ အန္တဂ္ဂဟဏံ ကိံ? သဝနီယံ၊ ဝိရဝန္တိ။
ပဋိသန္ထာရဝုတ္တိ ¶ အဿ၊ သဗ္ဗာ ဝိတ္တိ အနုဘုယျတေ၊ ဝိ အဉ္ဇနံ၊ ဝိ အာကတော၊ နဒီ အာသန္နော ဣတီဓ မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘အသရူပေ’’တိ ဝတ္တတေ။
ပုဗ္ဗော ဣဝဏ္ဏော အသရူပေ သရေ ပရေ ယကာရံ ပပ္ပောတိ နဝါ။ ဣ ဧဝ ဝဏ္ဏော ဣဝဏ္ဏော၊ နဝါသဒ္ဒေါ ကွစိသဒ္ဒပရိယာယော။
ပဋိသန္ထာရဝုတျဿ၊ သဗ္ဗာ ဝိတျာနုဘုယျတေ၊ ဗျဉ္ဇနံ၊ ဗျာကတော၊ နဒျာသန္နော။
နဝါတိ ကိံ? ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ၊ တာနိ အတ္တနိ၊ ဂစ္ဆာမဟံ၊ မုတ္တစာဂီ အနုဒ္ဓတော။ အသရူပေတိ ကိံ? ဣတိဟိဒံ၊ အဂ္ဂီဝ၊ အတ္ထီတိ။
အတိ အန္တံ၊ အတိ ဩဒါတာ၊ ပတိ အယော၊ ပတိ အာဟရတိ၊ ပတိ ဧတိ၊ ဣတိ အဿ၊ ဣတိ ဧတံ၊ ဣတိအာဒိ ဣတီဓ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ယကာရာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –
အတိပတိဣတီနံ တိသဒ္ဒဿေဒံ ဂဟဏံ။
သဗ္ဗော တိဣစ္စေသော သဒ္ဒေါ သရေ ပရေ ကွစိ စကာရံ ပပ္ပောတိ။ တီတိ နိဒ္ဒေသတော အကတယကာရဿေဝါယံ ဝိဓိ၊ ဣတရထာ ကွစိဂ္ဂဟဏဿ စ ‘‘အတိဿ စန္တဿာ’’တိသုတ္တဿ စ နိရတ္ထကတာ သိယာ။ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိတ္တံ။
အစ္စန္တံ ¶ ၊ အစ္စောဒါတာ၊ ပစ္စယော၊ ပစ္စာဟရတိ၊ ပစ္စေတိ၊ ဣစ္စဿ၊ ဣစ္စေတံ၊ ဣစ္စာဒိ။
ကွစီတိ ကိံ? ဣတိဿ၊ ဣတိ အာကင်္ခမာနေန။
‘‘တေ န ဝါဣဝဏ္ဏေ’’တိ ဣတော ‘‘န ဣဝဏ္ဏေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
အတိဣစ္စေတဿ အန္တဘူတဿ တိသဒ္ဒဿ ဣဝဏ္ဏေ ပရေ ‘‘သဗ္ဗော စံ တီ’’တိ ဝုတ္တရူပံ န ဟောတိ။ အတိဿာတိ အတိဥပသဂ္ဂါနုကရဏမေတံ။ တေနေဝေတ္ထ ဝိဘတ္တိလောပါဘာဝေါ။ ဧတ္ထ စ အန္တသဒ္ဒေါ သဒ္ဒဝိဓိနိသေဓပ္ပကရဏတော အတိသဒ္ဒန္တဘူတံ တိသဒ္ဒမေဝ ဝဒတိ၊ န ဣဝဏ္ဏန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဣတရထာ ဣဒံ သုတ္တမေဝ နိရတ္ထကံ သိယာ။
‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တီဓ၊ အသရူပါဓိကာရတော၊
ဣဝဏ္ဏဿ သရူပသ္မိံ၊ ယာဒေသော စ န သမ္ဘဝေ။
စကာရော အနုတ္တသမုစ္စယတ္ထော၊ တေန ဣတိပတီနမန္တဿ စ န ဟောတိ။ အတိ ဣသိဂဏော အတီသိဂဏော၊ ဧဝံ အတီတော၊ အတီရိတံ၊ ဣတီတိ၊ ဣတီဒံ၊ ပတီတော။
အဘိ အက္ခာနံ၊ အဘိ ဥဂ္ဂတော၊ အဘိ ဩကာသော ဣတီဓ ယကာရေ သမ္ပတ္တေ –
‘‘သရေ’’တိ ဝတ္တတေ။
အဘိဣစ္စေတဿ သဗ္ဗဿ သရေ ပရေ အဗ္ဘာဒေသော ဟောတိ။
‘‘အဘီ’’တိ ပဌမန္တဿ၊ ဝုတ္တိယံ ဆဋ္ဌိယောဇနံ၊
အာဒေသာပေက္ခတော ဝုတ္တံ၊ ‘‘အံမော’’တိအာဒိကေ ဝိယ။
ပုဗ္ဗဿရလောပေါ ¶ ၊ အဗ္ဘက္ခာနံ၊ အဗ္ဘုဂ္ဂတော၊ အဗ္ဘောကာသော။
အဓိ အဂမာ၊ အဓိ ဥပဂတော၊ အဓိ ဩဂါဟေတွာ ဣတီဓ
အဓိဣစ္စေတဿ သဗ္ဗဿ သရေ ပရေ အဇ္ဈာဒေသော ဟောတိ။ အဇ္ဈဂမာ၊ အဇ္ဈုပဂတော၊ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ။
အဘိ ဣစ္ဆိတံ၊ အဓိ ဤရိတံ ဣတီဓ
‘‘အဗ္ဘော အဘိ၊ အဇ္ဈော အဓီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
တေ စ ခေါ အဘိအဓိဣစ္စေတေ ဥပသဂ္ဂါ ဣဝဏ္ဏေ ပရေ အဗ္ဘော အဇ္ဈောဣတိ ဝုတ္တရူပါ န ဟောန္တိ ဝါ။ သရလောပပရနယနာနိ။ အဘိစ္ဆိတံ၊ အဓီရိတံ။ ဝါတိ ကိံ? အဗ္ဘီရိတံ၊ အဇ္ဈိဏမုတ္တော၊ အဇ္ဈိဋ္ဌော။
ဧကမိဓ အဟန္တီဓ
ဓဣစ္စေတဿ သရေ ပရေ ကွစိ ဒကာရော ဟောတိ။ ဧကသဒ္ဒတော ပရဿ ဣဓဿ ဓကာရဿေဝါယံ၊ သရလောပဒီဃာ။ ဧကမိဒါဟံ။ ကွစီတိ ကိံ? ဣဓေဝ။
စသဒ္ဒေန ကွစိ သာဓုဿ ဓဿ ဟကာရော၊ ယထာ – သာဟု ဒဿနံ။
ယထာ ဧဝ တထာ ဧဝါတီဓ
‘‘နဝါ’’တိ ဝတ္တတေ၊ ‘‘သရမှာ’’တိ စ။
၂၈။ ဧဝါဒိဿ ¶ ရိ ပုဗ္ဗော စ ရဿော။
ယထာတထာဒွယပရဿေဒံ ဂဟဏံ။ ဒီဃသရမှာ ပရဿ ဧဝသဒ္ဒါဒိဘူတဿ ဧကာရဿ ရိကာရော ဟောတိ၊ ပုဗ္ဗော စ သရော ရဿော ဟောတိ နဝါ။ ယထရိဝ၊ တထရိဝ။ နဝါတိ ကိံ? ယထေဝ၊ တထေဝ။
တိ အန္တံ၊တိ အဒ္ဓံ၊ အဂ္ဂိ အဂါရေ၊ သတ္တမီ အတ္ထေ၊ ပဉ္စမီ အန္တံ၊ ဒု အင်္ဂိကံ၊ ဘိက္ခု အာသနေ၊ ပုထု အာသနေ၊ သယမ္ဘူ အာသနေ ဣတီဓ ယဝါဒေသေသု သမ္ပတ္တေသု –
‘‘သညာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဣဝဏ္ဏဥဝဏ္ဏဣစ္စေတေ ယထာက္ကမံ ဈလသညာ ဟောန္တိ။ ဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏံ သဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏတ္ထံ။
ဈလသညာ ပသညာဝ၊ န လိင်္ဂန္တံဝ နိဿိတာ၊
အာချာတေ လိင်္ဂမဇ္ဈေ စ၊ ဒွိလိင်္ဂန္တေ စ ဒဿနာ။
ဈလဣစ္စေတေသံ ဣယဥဝဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ သရေ ပရေ၊ သရလောပေါ။
တိယန္တံ၊ တိယဒ္ဓံ၊ အဂ္ဂိယာဂါရေ၊ သတ္တမိယတ္ထေ၊ ပဉ္စမိယန္တံ၊ ဒုဝင်္ဂိကံ၊ ဘိက္ခုဝါသနေ၊ ပုထုဝါသနေ၊ သယမ္ဘုဝါသနေ။ ဝါတိ ကိံ? အဂျာဂါရေ၊ သတ္တမီအတ္ထေ၊ ဘိက္ခုအာသနေ နိသီဒတိ။
ဂေါ အဇိနံ၊ ဂေါ ဧဠကံ ဣတီဓ
‘‘ဂေါ၊ အဝေါ၊ သမာသေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၃၁။ ဩ ¶ သရေ စ။
ဂေါဣစ္စေတဿ ဩကာရဿ သရေ ပရေ အဝါဒေသော ဟောတိ သမာသေ။ ဂဝါဇိနံ၊ ဂဝေဠကံ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဥဝဏ္ဏဿ ဥဝအဝါဒေသာ။ ယထာ – ဘုဝိ၊ ပသဝေါ။
ပုထ ဧဝါတီဓ
ပုထဣစ္စေတဿ နိပါတဿ အန္တေ ကွစိ ဂကာရာဂမော ဟောတိ သရေ ပရေ။ အာဂစ္ဆတီတိ အာဂမော၊ အသန္တုပ္ပတ္တိ အာဂမော။ ဧတ္ထ စ ‘‘သရေ’’တိ နိမိတ္တာသန္နဝသေန ပုထဿ အန္တေတိ လဗ္ဘတိ။ ပုထဂေဝ၊ ပုထ ဧဝ။
ပါ ဧဝါတီဓ
‘‘သရေ၊ ဂေါ၊ အာဂမော၊ ကွစီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ပါဣစ္စေတဿ အန္တေ သရေ ပရေ ကွစိ ဂကာရာဂမော ဟောတိ၊ ပါဿ အန္တော စ သရော ရဿော ဟောတိ။ ပဂေဝ ဝုတျဿ၊ ပါ ဧဝ။
‘‘ဝါ၊ သရေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သရေ ပရေ ယကာရာဒယော အဋ္ဌ အာဂမာ ဟောန္တိ ဝါ။ စသဒ္ဒေန ဂကာရာဂမော စ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။
တတ္ထ ¶ ယကာရာဂမော ယထာဒိဘော ဣကာရေကာရာဒီသု။ ယထာ ဣဒံ ယထယိဒံ၊ ဗျဉ္ဇနေတိ အဓိကိစ္စ ‘‘ရဿ’’န္တိ ရဿတ္တံ၊ ယထာ ဣဒံ ဝါ၊ ယထာ ဧဝ၊ ယထာယေဝ၊ ယထေဝ၊ ဧဝံ မာယိဒံ၊ မာယေဝံ၊ တံယိဒံ၊ တံယေဝ၊ နယိဒံ၊ နယိမဿ၊ နယိမာနိ၊ နဝယိမေ ဓမ္မာ၊ ဗုဒ္ဓါနံယေဝ၊ သန္တိယေဝ၊ ဗောဓိယာယေဝ၊ သတိယေဝ၊ ပထဝီယေဝ၊ ဓာတုယေဝ၊ တေသုယေဝ၊ သောယေဝ၊ ပါဋိယေက္ကံ။
တထာ သရေ ဝိပရိယာဒိတော စ။ ဝိ အဉ္ဇနာ ဝိယဉ္ဇနာ၊ ဗျဉ္ဇနာ ဝါ၊ ဧဝံ ဝိယာကာသိ၊ ဗျာကာသိ။ ပရိအန္တံ ပရိယန္တံ၊ ဧဝံ ပရိယာဒါနံ၊ ပရိယုဋ္ဌာနံ၊ ပရိယေသတိ၊ ပရိယောသာနမိတိ နိစ္စံ။ နိ အာယောဂေါ နိယာယောဂေါ။ ဣဓ န ဘဝတိ၊ ပရိက္ခတော၊ ဥပပရိက္ခတိ။
ဝကာရော တိသဒ္ဒါဒိတော အဝဏ္ဏုကာရေသု။ တိ အင်္ဂုလံ တိဝင်္ဂုလံ၊ ဧဝံ တိဝင်္ဂိကံ၊ ဘူဝါဒယော၊ မိဂီ ဘန္တာ ဝုဒိက္ခတိ၊ ပဝုစ္စတိ၊ ပါဂုညဝုဇုတာ။
မကာရော လဟုပ္ပဘုတိတော သရေ ဆန္ဒာနုရက္ခဏာဒိမှိ။ လဟု ဧဿတိ လဟုမေဿတိ၊ ဧဝံ ဂရုမေဿတိ၊ ဣဓမာဟု၊ ကေန တေ ဣဓ မိဇ္ဈတိ၊ ဘဒြော ကသာမိဝ၊ အာကာသေ မဘိပူဇယိ၊ ဧကမေကဿ၊ ယေန မိဓေကစ္စေ၊ အာသတိမေဝ။
ဒကာရော ¶ ဥဥပသဂ္ဂ သကိ ကေနစိ ကိဉ္စိ ကိသ္မိဉ္စိ ကောစိ သမ္မာ ယာဝ တာဝ ပုန ယ တေ’တတ္တသာဒီဟိ။ ဥဥပသဂ္ဂတော နိစ္စံ၊ ဥ အဂ္ဂေါ ဥဒဂ္ဂေါ၊ ဧဝံ ဥဒယော၊ ဥဒပါဒိ၊ ဥဒါဟဋံ၊ ဥဒိတော၊ ဥဒီရိတံ၊ ဥဒေတိ။
နိပါတတော စ၊ သကိ ဧဝ သကိဒေဝ၊ ဧဝံ သကဒါဂါမိ၊ မဟာဝုတ္တိသုတ္တေန ဣကာရဿ အကာရော။ တထာ ကေနစိဒေဝ၊ ကိဉ္စိဒေဝ၊ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ၊ ကောစိဒေဝ၊ သမ္မာ အတ္ထော သမ္မဒတ္ထော၊ ရဿတ္တံ။ ဧဝံ သမ္မဒက္ခာတော၊ သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တာနံ၊ သမ္မဒေဝ၊ ယာဝဒတ္ထံ၊ ယာဝဒေဝ၊ တာဝဒေဝ၊ ပုနဒေဝ။
နာမတော၊ ယဒတ္ထံ၊ တဒတ္ထံ၊ ယဒန္တရာ၊ တဒန္တရာ၊ တဒင်္ဂဝိမုတ္တိ၊ ဧတဒတ္ထံ၊ အတ္တဒတ္ထံ၊ သဒတ္ထပသုတော သိယာ။ ယတေတတ္တသေဟိ သမာသေယေဝ။
အာဒိသဒ္ဒေန အညဒတ္ထံ၊ မနသာဒညာ ဝိမုတ္တာနံ၊ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ၊ အဟုဒေဝ ဘယံ။
ဝါတိ ကိံ? ကေနစိ အတ္ထကာမေန၊ သမ္မာ အညာယ၊ ယာဝါဟံ၊ တာဝါဟံ၊ ပုနာပရံ၊ အတ္တတ္ထံ။
နကာရော အာယတာဒိမှိ။ ဣတော အာယတိ ဣတော နာယတိ၊ စိရံ နာယတိ။
တကာရော ယသ္မာ တသ္မာ အဇ္ဇာဒိတော ဣဟဂ္ဂါဒိမှိ။ ယသ္မာတိဟ၊ တသ္မာတိဟ၊ အဇ္ဇတဂ္ဂေ။
ရကာရော ¶ နိ ဒုပါတု ပုန ဓီ ပါတ စတုရာဒိတော။ နိ အန္တရံ နိရန္တရံ၊ ဧဝံ နိရာလယော၊ နိရိန္ဓနော၊ နိရီဟကံ၊ နိရုတ္တရော၊ နိရောဇံ။ ဒု အတိက္ကမော ဒုရတိက္ကမော၊ ဒုရာဂတံ၊ ဒုရုတ္တံ။ ပါတုရဟောသိ၊ ပါတုရဟေသုံ။ ပုနရာဂစ္ဆေယျ၊ ပုနရုတ္တံ၊ ပုနရေဝ၊ ပုနရေတိ။ ဓိရတ္ထု။ ပါတရာသော။
စတုသဒ္ဒါဒိတော၊ စတုရင်္ဂိကံ၊ စတုရာရက္ခာ၊ စတုရိဒ္ဓိပါဒပဋိလာဘော၊ စတုရောဃနိတ္ထရဏတ္ထံ။ ဘတ္တုရတ္ထေ၊ ဝုတ္တိရေသာ၊ ပထဝီဓာတုရေဝေသာ။
တထာ သရတော ဣဝေဝေသု ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ။ နက္ခတ္တရာဇာရိဝ တာရကာနံ၊ ဝိဇ္ဇုရိဝဗ္ဘကူဋေ၊ အာရဂ္ဂေရိဝ သာသပေါ၊ သာသပေါရိဝ အာရဂ္ဂေ၊ ဥသဘောရိဝ၊ သဗ္ဘိရေဝ သမာသေထ။
ဝါတိ ကိံ? ဒွါဓိဋ္ဌိတံ၊ ပါတွာကာသိ၊ ပုနပိ။
လကာရော ဆသင်္ချာဟိ။ လဠာနမဝိသေသော။ ဆ အဘိညာ ဆဠဘိညာ၊ ဆဠင်္ဂံ၊ ဆဠာသီတိ၊ ဆဠံသာ၊ သဠာယတနံ။
ဝါတိ ကိံ? ဆ အဘိညာ။
ဣတိ သရသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။
ဣတ္ထိလိင်္ဂ
အထ ¶ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနိ ဝုစ္စန္တေ။
အကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂသဒ္ဒေါ အပ္ပသိဒ္ဓါ။
အာကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ကညာသဒ္ဒေါ။ ‘‘ကည’’ဣတိ ဌိတေ –
ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနာ အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ပရော အာပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
ပကတျတ္ထဇောတကာ ဣတ္ထိ-ပ္ပစ္စယာ သျာဒယော ဝိယ၊
ဏာဒယော ပစ္စယတ္ထဿ၊ သကတ္ထဿာပိ ဝါစကာ။
‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ၊ ပရနယနေ စ ကတေ ‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာဝ ပစ္စယန္တဿာပိ အလိင်္ဂတ္တာ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိယမသမ္ပတ္တာယံ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံ ဝါ’တဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ ဝဂ္ဂဟဏေန ဣတ္ထိပ္ပစ္စယန္တဿာပိ နာမဗျပဒေသော။ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ ‘‘သေသတော လောပံ ဂသိပီ’’တိ သိလောပေါ။ သာ ကညာ။
ဗဟုဝစနေ ‘‘အာလပနေ သိ ဂသညော’’တိ ဣတော ‘‘သညော’’၊ ‘‘တေ ဣတ္ထိချာ ပေါ’’တိ ဣတော ‘‘ဣတ္ထိချာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
လိင်္ဂဿန္တော အာကာရော ယဒါ ဣတ္ထိချော၊ တဒါ ဃသညော ဟောတီတိ ဃသညာယံ ‘‘ဃပတော စ ယောနံ လောပေါ’’တိ ¶ ဝိကပ္ပေန ယောလောပေါ။ တာ ကညာ ကညာယော။
အာလပနေ ‘‘သခတော ဂဿေ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘ဂဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဃတော ပရဿ ဂဿ ဧကာရော ဟောတိ၊ သရလောပါဒိ။ ဘောတိ ကညေ၊ ဘောတိယော ကညာ ကညာယော။
အံမှိ သရလောပပကတိဘာဝါ ကညံ၊ ကညာ ကညာယော။
တတိယာဒီသု ‘‘အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿ တူ’’တိ ဣတော ‘‘အာယော၊ ဧကဝစနာန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
ဃသညတော လိင်္ဂဿာကာရာ ပရေသံ နာဒီနံ သ္မိံပရိယန္တာနံ ဧကဝစနာနံ ဝိဘတ္တိဂဏာနံ အာယာဒေသော ဟောတိ။ သရလောပပရနယနာနိ။ ကညာယ၊ ကညာဟိ ကညာဘိ၊ ကညာယ၊ ကညာနံ၊ ကညာယ၊ ကညာဟိ ကညာဘိ၊ ကညာယ၊ ကညာနံ။
သ္မိံမှိ –
ဃပတော ပရဿ သ္မိံဝစနဿ ယံ ဟောတိ ဝါ၊ အညတ္ထာယာဒေသော။ ကညာယံ ကညာယ၊ ကညာသု။
ဧဝမညေပိ –
သဒ္ဓါ မေဓာ ပညာ ဝိဇ္ဇာ၊ စိန္တာ မန္တာ ဝီဏာ တဏှာ၊
ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ ဧဇာ မာယာ၊ မေတ္တာ မတ္တာ သိက္ခာ ဘိက္ခာ။
ဇင်္ဃာ ¶ ဂီဝါ ဇိဝှာ ဝါစာ၊
ဆာယာ အာသာ ဂင်္ဂါ နာဝါ၊
ဂါထာ သေနာ လေခါ သာလာ၊
မာလာ ဝေလာ ပူဇာ ခိဍ္ဍာ။
ပိပါသာ ဝေဒနာ သညာ၊ စေတနာ တသိဏာ ပဇာ၊
ဒေဝတာ ဝဋ္ဋကာ ဂေါဓာ၊ ဗလာကာ ပရိသာ သဘာ။
ဦကာသေဖာလိကာ လင်္ကာ၊ သလာကာ ဝါလိကာ သိခါ၊
ဝိသာခါ ဝိသိခါ သာခါ၊ ဝစာ ဝဉ္ဈာ ဇဋာ ဃဋာ။
ဇေဋ္ဌာ သောဏ္ဍာ ဝိတဏ္ဍာ စ၊ ကရုဏာ ဝနိတာ လတာ၊
ကထာ နိဒ္ဒါ သုဓာ ရာဓာ၊ ဝါသနာ သိံသပါ ပပါ။
ပဘာ သီမာ ခမာ ဇာယာ၊
ခတ္တိယာ သက္ခရာ သုရာ၊
ဒေါလာ တုလာ သိလာ လီလာ၊
လာလေ’လာ မေခလာ ကလာ။
ဝဠဝါ’လမ္ဗုသာ မူသာ၊ မဉ္ဇူသာ သုလသာ ဒိသာ၊
နာသာ ဇုဏှာ ဂုဟာ ဤဟာ၊ လသိကာ ဝသုဓာဒယော။
အမ္မာဒီနံ အာလပနေဝ ရူပဘေဒေါ။ အမ္မာ၊ အမ္မာ အမ္မာယော။
ဂဿ ‘‘ဃတေ စာ’’တိ ဧကာရေ သမ္ပတ္တေ –
အမ္မာ အန္နာဣစ္စေဝမာဒိတော ပရဿ ဂဿ အာလပနေကဝစနဿ န ဧကာရတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘အာကာရော ဝါ’’တိ ရဿတ္တံ။
ဘောတိ အမ္မ ဘောတိ အမ္မာ၊ ဘောတိယော အမ္မာ အမ္မာယော။ ဧဝံ အန္နာ၊ အန္နာ အန္နာယော၊ ဘောတိ အန္န ဘောတိ အန္နာ၊ ဘောတိယော အန္နာ အန္နာယော။ အမ္ဗာ ¶ ၊ အမ္ဗာ အမ္ဗာယော၊ ဘောတိ အမ္ဗ ဘောတိ အမ္ဗာ၊ ဘောတိယော အမ္ဗာ အမ္ဗာယော ဣစ္စာဒိ။
အာကာရန္တံ။
ဣကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ရတ္တိသဒ္ဒေါ၊
တထေဝ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သိလောပေါ၊ ရတ္တိ။
ဗဟုဝစနေ ‘‘သညာ၊ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဣတ္ထိယာ အာချာ သညာ ဣတ္ထိချာ၊ လိင်္ဂဿန္တာ တေ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ယဒါ ဣတ္ထိချာ၊ တဒါ ပသညာ ဟောန္တီတိ ပသညာယံ ‘‘ဃပတော စာ’’တိအာဒိနာ ယောလောပေါ၊ ‘‘ယောသု ကတ’’ဣစ္စာဒိနာ ဒီဃော။ ရတ္တီ ရတ္တိယော ရတျော ဝါ၊ ဟေ ရတ္တိ၊ ဟေ ရတ္တီ ဟေ ရတ္တိယော။
‘‘အံမော’’တိအာဒိနာ နိဂ္ဂဟီတံ၊ ရတ္တိံ၊ ရတ္တီ ရတ္တိယော၊
တတိယာဒီသု ‘‘ဧကဝစနာနံ၊ နာဒီန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
ပသညတော ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏေဟိ ပရေသံ နာဒီနမေကဝစနာနံ ဝိဘတ္တိဂဏာနံ ယာအာဒေသော ဟောတိ။ ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီဟိ ရတ္တီဘိ ရတ္တိဟိ ရတ္တိဘိ၊ ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီနံ ရတ္တိနံ။
ပဉ္စမိယံ –
ပဣစ္စေတသ္မာ ပရေသံ သ္မိံ သ္မာဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ အံ အာအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ ¶ ၊ တေန ဥဝဏ္ဏန္တတော န ဟောန္တိ၊ ဣဝဏ္ဏန္တတောပိ ယထာပယောဂံ။
‘‘သရေ၊ ယကာရော’’တိ စ ဝတ္တတေ၊ သီဟမဏ္ဍူကဂတီဟိ ယောဝစနေကဝစနဂ္ဂဟဏဉ္စ။
ပသညဿ ဣဝဏ္ဏဿ ယောဝစနေကဝစနဝိဘတ္တီနမာဒေသေ သရေ ပရေ ယကာရော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ယကာရဿေဝါဓိကာရတော ပသညဂ္ဂဟဏေန ဣဝဏ္ဏောဝ ဂယှတိ၊ စဂ္ဂဟဏံ ‘‘ရတ္တော’’တိအာဒီသု နိဝတ္တနတ္ထံ။ ရတျာ ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီဟိ ရတ္တီဘိ ရတ္တိဟိ ရတ္တိဘိ၊ ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီနံ ရတ္တိနံ။ သ္မိံဝစနေ အမာဒေသယကာရာဒေသာ၊ ရတျံ။ ‘‘ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ’’တိ ယံအာဒေသော၊ ရတ္တိယံ။
အညတ္ထ ‘‘အံ၊ သ္မိံ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
အာဒိဣစ္စေတသ္မာ သ္မိံဝစနဿ အံ ဩအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ စသဒ္ဒေန အညသ္မာပိ အာ အံ ဩအာဒေသာ။ ရတျာ ရတ္တိံ ရတ္တော ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီသု ရတ္တိသု။
ဧဝမညာနိပိ –
ပတ္တိ ယုတ္တိ ဝုတ္တိ ကိတ္တိ၊ မုတ္တိ တိတ္တိ ခန္တိ ကန္တိ၊
သန္တိ တန္တိ သိဒ္ဓိ သုဒ္ဓိ၊ ဣဒ္ဓိ ဝုဒ္ဓိ ဗုဒ္ဓိ ဗောဓိ။
ဘူမိ ဇာတိ ပီတိ သူတိ၊ နန္ဒိ သန္ဓိ သာဏိ ကောဋိ၊
ဒိဋ္ဌိ ဝုဍ္ဎိ တုဋ္ဌိ ယဋ္ဌိ၊ ပါဠိ အာဠိ နာဠိ ကေဠိ၊
သတိ မတိ ဂတိ စုတိ၊ ဓိတိ ယုဝတိ ဝိကတိ။
ရတိ ရုစိ ရသ္မိ အသနိ ဝသနိ ဩသဓိ အင်္ဂုလိ ဓူလိ ဒုန္ဒုဘိ ဒေါဏိ အဋဝိ ဆဝိ အာဒီနိ ဣကာရန္တနာမာနိ။
ဣကာရန္တံ။
ဤကာရန္တော ¶ ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဣတ္ထီသဒ္ဒေါ၊
‘‘ဣတ္ထ’’ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယံ၊ ပစ္စယော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
နဒါဒိတော ဝါ အနဒါဒိတော ဝါ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနာ လိင်္ဂမှာ ဤပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝါဂ္ဂဟဏမနဒါဒိသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ၊ တေန ပုထုဂဝါဒိတော စ ဤ။
သရလောပေ ‘‘ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ’’တိ အသဝဏ္ဏေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝေါ နာမဗျပဒေသော၊ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဣတ္ထီ၊ ဣတ္ထီ ‘‘အဃော ရဿ’’န္တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ၊ ဣတ္ထိယော။ သမ္ဗောဓနေ ‘‘ဈလပါ ရဿ’’န္တိ ရဿတ္တံ။ ဘောတိ ဣတ္ထိ၊ ဘောတိယော ဣတ္ထီ ဣတ္ထိယော။
ဒုတိယေကဝစနေ ‘‘ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
ပသညတော ဤကာရတော ပရဿ အံဝစနဿ ယံ ဟောတိ ဝါ။ ဣတ္ထိယံ ဣတ္ထိံ၊ ဣတ္ထီ ဣတ္ထိယော၊ ဣတ္ထိယာ၊ ဣတ္ထီဟိ ဣတ္ထီဘိ၊ ဣတ္ထိယာ၊ ဣတ္ထီနံ၊ ဣတ္ထိယာ၊ ဣတ္ထီဟိ ဣတ္ထီဘိ၊ ဣတ္ထိယာ၊ ဣတ္ထီနံ၊ ဣတ္ထိယံ ဣတ္ထိယာ၊ ဣတ္ထီသု။
ဧဝံ နဒီ၊ နဒီ။ ယောလောပါဘာဝေ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ ဧတ္ထ တုသဒ္ဒေန ယောနမောကာရော စ၊ ‘‘ပသညဿ စာ’’တိ ဤကာရဿ ယကာရော၊ ‘‘ယဝတံ တလန’’ဣစ္စာဒိနာ ဒျဿ ဇကာရော၊ ဒွိတ္တံ။ နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ၊ နဒိယော။
ဧတ္ထ ¶ စေဝံ သိဇ္ဈန္တာနံ နဇ္ဇောအာဒီနံ ဝုတ္တိယံ အာနတ္တဂ္ဂဟဏာဒိနာ နိပ္ဖာဒနံ အတြဇ သုဂတာဒီနံ ဝိယ နိပ္ဖာဒနူပါယန္တရဒဿနတ္ထန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
ဟေ နဒိ၊ ဟေ နဒီ ဟေ နဇ္ဇော ဟေ နဒိယော၊ နဒိယံ နဒိံ၊ နဒီ နဇ္ဇော နဒိယော။
အမာဒိသုတ္တေ အာ ပတောတိ ယောဂဝိဘာဂေန ကွစိ နာသာနဉ္စာတ္တံ၊ တေန န ဇစ္စာ ဝသလော ဟောတိ၊ ပထဗျာ ဧကရဇ္ဇေနာတိ အာဒိ စ သိဇ္ဈတိ၊ ပုရေ ဝိယ ယကာရဇကာရာဒေသဒွိတ္တာနိ။
နဇ္ဇာ ကတံ နဒိယာ၊ နဒီဟိ နဒီဘိ၊ နဇ္ဇာ နဒိယာ၊ နဒီနံ၊ နဇ္ဇာ နဒိယာ၊ နဒီဟိ နဒီဘိ၊ နဇ္ဇာ နဒိယာ၊ နဒီနံ၊ နဇ္ဇံ နဒိယံ နဒိယာ၊ နဒီသု။
အညေပိ –
မဟီ ဝေတရဏီ ဝါပီ၊ ပါဋလီ ကဒလီ ဃဋီ၊
နာရီ ကုမာရီ တရုဏီ၊ ဝါရုဏီ ဗြာဟ္မဏီ သခီ။
ဂန္ဓဗ္ဗီ ကိန္နရီ နာဂီ၊ ဒေဝီ ယက္ခီ အဇီ မိဂီ၊
ဝါနရီ သူကရီ သီဟီ၊ ဟံသီ ကာကီ စ ကုက္ကုဋီ –
ဣစ္စာဒယော ဣတ္ထီသဒ္ဒသမာ။
တထေဝ မာတုလသဒ္ဒတော ဤပ္ပစ္စယေ ကတေ –
မာတုလ အယျကဝရုဏဣစ္စေဝမာဒီနမန္တော အာနတ္တမာပဇ္ဇတေ ဤကာရေ ပစ္စယေ ပရေ၊ အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ၊ သရလောပါဒိ။ မာတုလာနီ၊ ဧဝံ အယျကာနီ၊ ဝရုဏာနီ၊ သေသံ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။
အနဒါဒီသု ¶ ပုထုသဒ္ဒတော ဤပ္ပစ္စယော။ ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ဥကာရဿ အဝါဒေသော။ ပုထဝီ၊ ပုထဝိယော။ သသ္မာ သ္မိံသု ပုထဗျာ ပုထဝိယာ၊ ပုထဗျာ ပုထဝိယာ၊ ပုထဗျံ ပုထဝိယံ ပုထဝိယာ ဣစ္စာဒိ။
ဂေါသဒ္ဒတော ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပ္ပစ္စယော။ မဟာဝုတ္တိနာ ဝါ ‘‘ဂါဝ သေ’’တိ ဧတ္ထ ဂါဝဣတိ ယောဂဝိဘာဂေန ဝါ ဩကာရဿ အာဝါဒေသော။ ဂါဝီ၊ ဂါဝီ ဂါဝိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။
‘‘မာနဝ’’ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယံ၊ ဝါ၊ ဤ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဏဝ ဏိက ဏေယျ ဏန္တုပ္ပစ္စယန္တေဟိ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဤပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝါဓိကာရော ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထော၊ သရလောပါဒိ။ မာနဝီ၊ ဧဝံ နာဝိကီ၊ ဝေနတေယျီ၊ ဂေါတမီ။
‘‘ဂုဏဝန္တု ဤ’’ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗဿေဝ န္တုပ္ပစ္စယဿ တကာရော ဟောတိ ဝါ ဤကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ၊ အညတ္ထ သရလောပါဒိ။ ဂုဏဝတီ၊ ဂုဏဝတီ ဂုဏဝတိယော၊ ဂုဏဝန္တီ၊ ဂုဏဝန္တီ ဂုဏဝန္တိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။
ဧဝံ ကုလဝတီ၊ သီလဝတီ၊ ယသဝတီ၊ ရူပဝတီ၊ သတိမတီ၊ ဂေါတ္တမတီ။
မဟန္တသဒ္ဒတော ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပ္ပစ္စယော၊ န္တုဗျပဒေသော ဝိကပ္ပေန တကာရာဒေသော။ မဟတီ မဟန္တီ။
‘‘ဘဝန္တ ဤ’’ဣတီဓ ‘‘ဤကာရေ’’တိ ဝတ္တတေ။
၁၉၂။ ဘဝတော ¶ ဘောတော။
သဗ္ဗဿေဝ ဘဝန္တသဒ္ဒဿ ဘောတာဒေသော ဟောတိ ဤကာရေ ဣတ္ထိဂတေ ပရေ။ သာ ဘောတီ၊ ဘောတီ ဘောတိယော၊ ဟေ ဘောတိ၊ ဟေ ဘောတီ ဘောတိယော ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဘိက္ခု’’ ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယ’’န္တိ ဝတ္တတေ ‘‘ဝါ’’တိ စ။
၁၉၃။ ပတိဘိက္ခုရာဇီကာရန္တေဟိ ဣနီ။
ပတိ ဘိက္ခု ရာဇ ဣစ္စေတေဟိ ဤကာရန္တေဟိ စ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဣနီပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
‘‘သရလောပေါ’မာဒေသ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန ကွစိ ပုဗ္ဗလောပဿ နိသေဓနတော ‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ သရလောပေါ။ ဘိက္ခုနီ၊ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယော ဣစ္စာဒိ။
ဂဟပတိသဒ္ဒတော ဣနီ၊ ‘‘အတ္တ’’မိတိ ဝတ္တတေ။
ပတိသဒ္ဒဿ အန္တော အတ္တမာပဇ္ဇတေ ဣနီပ္ပစ္စယေ ပရေ။ တထေဝ ပရသရေ လုတ္တေ ‘‘ပုဗ္ဗော စာ’’တိ ဒီဃော၊ ဂဟပတာနီ။
တထေဝ ရာဇသဒ္ဒတော ဣနီ၊ သရလောပပကတိဘာဝါ၊ ရာဇိနီ။ ဤကာရန္တေသု ဒဏ္ဍီသဒ္ဒတော ဣနီ၊ သရလောပါဒိ၊ ဒဏ္ဍိနီ၊ ဒဏ္ဍိနီ ဒဏ္ဍိနိယော၊ ဧဝံ ဟတ္ထိနီ၊ မေဓာဝိနီ၊ တပဿိနီ၊ ပိယဘာဏိနီ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ပေါက္ခရိနီ’’ ဣတီဓ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရနကာရာနံ အကာရဏကာရာဒေသာ၊ ပေါက္ခရဏီ၊ ပေါက္ခရဏီ။ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ သုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန ယောနမောကာရော ¶ စ၊ ဤကာရဿ ယကာရော၊ ‘‘ယဝတ’’မိစ္စာဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ဏျဿ ဉကာရော၊ ဒွိတ္တံ။ ပေါက္ခရညော ပေါက္ခရဏိယော ဝါ ဣစ္စာဒိ။
ဝါဓိကာရော အနုတ္တသမုစ္စယတ္ထော၊ တေန ဝိဒူ ယက္ခာဒိတောပိ ဣနီ၊ ပရစိတ္တဝိဒုနီ၊ သရလောပရဿတ္တာနိ၊ ပရစိတ္တဝိဒုနီ ပရစိတ္တဝိဒုနိယော၊ ယက္ခိနီ ယက္ခိနိယော၊ သီဟိနီ သီဟိနိယော ဣစ္စာဒိ။
ဤကာရန္တံ။
ဥကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ယာဂုသဒ္ဒေါ။
တဿ ရတ္တိသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။ အမာဒေသာဒိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော။
ယာဂု၊ ယာဂူ ယာဂုယော၊ ဟေ ယာဂု၊ ဟေ ယာဂူ ယာဂုယော၊ ယာဂုံ၊ ယာဂူ ယာဂုယော၊ ယာဂုယာ၊ ယာဂူဟိ ယာဂူဘိ ယာဂုဟိ ယာဂုဘိ၊ ယာဂုယာ၊ ယာဂူနံ ယာဂုနံ၊ ယာဂုယာ၊ ယာဂူဟိ ယာဂူဘိ ယာဂုဟိ ယာဂုဘိ၊ ယာဂုယာ၊ ယာဂူနံ ယာဂုနံ၊ ယာဂုယံ ယာဂုယာ၊ ယာဂူသု ယာဂုသု။
ဧဝံ ဓာတု ဓေနု ကာသု ဒဒ္ဒု ကစ္ဆု ကဏ္ဍု ရဇ္ဇု ကရေဏု ပိယင်္ဂု သဿုအာဒီနိ။
မာတုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ တဿ ပိတုသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။ ‘‘အာရတ္တ’’မိတိ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန အာရာဒေသာဘာဝေ ‘‘ပတော ယာ’’တိ ယာဒေသောဝ ဝိသေသော။
မာတာ၊ မာတရော၊ ဘောတိ မာတ၊ ဘောတိ မာတာ ဘောတိယော မာတရော၊ မာတရံ၊ မာတရေ မာတရော၊ မာတရာ မာတုယာ မတျာ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရလောပေါ ¶ ၊ ရဿတ္တဉ္စ။ မာတရေဟိ မာတရေဘိ မာတူဟိ မာတူဘိ မာတုဟိ မာတုဘိ၊ မာတု မာတုဿ မာတုယာ၊ မာတရာနံ မာတာနံ မာတူနံ မာတုနံ၊ မာတရာ မာတုယာ၊ မာတရေဟိ မာတရေဘိ မာတူဟိ မာတူဘိ၊ မာတု မာတုဿ မာတုယာ၊ မာတရာနံ မာတာနံ မာတူနံ မာတုနံ၊ မာတရိ၊ မာတရေသု မာတူသု မာတုသု။
ဧဝံ ဓီတာ၊ ဓီတရော၊ ဒုဟိတာ၊ ဒုဟိတရော ဣစ္စာဒိ။
ဥကာရန္တံ။
ဦကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဇမ္ဗူသဒ္ဒေါ။
ဇမ္ဗူ၊ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော၊ ဟေ ဇမ္ဗု၊ ဟေ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော၊ ဇမ္ဗုံ၊ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။
ဧဝံ ဝဓူ စ သရဘူ၊ သရဗူ သုတနူ စမူ၊
ဝါမူရူ နာဂနာသူရူ၊ သမာနိ ခလု ဇမ္ဗုယာ။
ဦကာရန္တံ။
ဩကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဂေါသဒ္ဒေါ။
တဿ ပုလ္လိင်္ဂဂေါသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။
ကညာ ရတ္တိ နဒီ ဣတ္ထီ၊ မာတုလာနီ စ ဘိက္ခုနီ၊
ဒဏ္ဍိနီ ယာဂု မာတာ စ၊ ဇမ္ဗူ ဂေါတိတ္ထိသင်္ဂဟော။
ဣတ္ထိလိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။
နပုံသကလိင်္ဂ
အထ ¶ နပုံသကလိင်္ဂါနိ ဝုစ္စန္တေ။
အကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ စိတ္တသဒ္ဒေါ။
ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ ‘‘စိတ္တ သိ’’ ဣတီဓ –
‘‘နပုံသကေဟိ၊ အတော နိစ္စ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
သိ၊ အံဣတိ ဒွိပဒမိဒံ။ အကာရန္တေဟိ နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ပရဿ သိဝစနဿ အံ ဟောတိ နိစ္စံ။ သရလောပပကတိဘာဝါဒိ၊ စိတ္တံ။
ဗဟုဝစနေ ‘‘ယောနံ နိ နပုံသကေဟီ’’တိ ဝတ္တတေ။
အကာရန္တေဟိ နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ယောနံ နိစ္စံ နိ ဟောတိ။ ‘‘သဗ္ဗယောနီနမာဧ’’တိ နိဿ ဝါ အာကာရော။ အညတ္ထ ‘‘ယောသု ကတ’’ဣစ္စာဒိနာ ဒီဃော။ စိတ္တာ စိတ္တာနိ။
ယောနံ နိဘာဝေ စာဧတ္တေ၊ သိဒ္ဓေပိ အဝိသေသတော၊
‘‘အတော နိစ္စ’’န္တိ အာရမ္ဘာ၊ အာဧတ္တံ ကွစိဒေဝိဓ။
အာလပနေ ဂလောပေါ။ ဟေ စိတ္တ၊ ဟေ စိတ္တာ စိတ္တာနိ၊ ဒုတိယာယံ နိဿ ဝိကပ္ပေနေကာရော။ စိတ္တံ၊ စိတ္တေ စိတ္တာနိ။ သေသံ ပုရိသသဒ္ဒေန သမံ။
ဧဝမညာနိပိ –
ပုည ပါပ ဖလ ရူပ သာဓနံ၊
သောတ ဃာန သုခ ဒုက္ခ ကာရဏံ၊
ဒါန သီလ ဓန ဈာန လောစနံ၊
မူလ ကူလ ဗလ ဇာလမင်္ဂလံ။
နဠိန ¶ လိင်္ဂ မုခ’င်္ဂ ဇလ’မ္ဗုဇံ၊
ပုလိန ဓည ဟိရည ပဒါ’မတံ၊
ပဒုမ ဝဏ္ဏ သုသာန ဝနာ’ယုဓံ၊
ဟဒယ စီဝရ ဝတ္ထ ကုလိ’န္ဒြိယံ။
နယန ဝဒန ယာနော’ဒါန သောပါန ပါနံ၊
ဘဝန ဘုဝန လောဟာ’လာတ တုဏ္ဍ’ဏ္ဍ ပီဌံ၊
ကရဏ မရဏ ဉာဏာ’ရမ္မဏာ’ရည တာဏံ၊
စရဏ နဂရ တီရစ္ဆတ္တ ဆိဒ္ဒေါ’ဒကာနိ –
ဣစ္စာဒီနိ။
ကမ္မသဒ္ဒဿ တတိယေကဝစနာဒီသု ရူပဘေဒေါ။
ကမ္မံ၊ ကမ္မာ ကမ္မာနိ၊ ဟေ ကမ္မ၊ ဟေ ကမ္မာ ကမ္မာနိ၊ ကမ္မံ၊ ကမ္မေ ကမ္မာနိ။
‘‘ဝါ၊ ဥ၊ နာမှိ၊ စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ကမ္မသဒ္ဒန္တဿ ဥကာရ အကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အန္တဂ္ဂဟဏေန ထာမဒ္ဓါဒီနမန္တဿပိ ဥတ္တံ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ယုဝ မဃဝါနမန္တဿ အာ ဟောတိ ကွစိ နာ သုဣစ္စေတေသု။ ကမ္မုနာ ကမ္မနာ ကမ္မေန ဝါ၊ ကမ္မေဟိ ကမ္မေဘိ။
သသ္မာသု ‘‘ဥ နာမှိ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ပုမ ကမ္မထာမန္တဿ စုကာရော ဝါ သသ္မာသူတိ ဥတ္တံ။ ကမ္မုနော ကမ္မဿ၊ ကမ္မာနံ၊ ကမ္မုနာ ကမ္မာ ကမ္မမှာ ကမ္မသ္မာ၊ ကမ္မေဟိ ကမ္မေဘိ၊ ကမ္မုနော ကမ္မဿ၊ ကမ္မာနံ။
သ္မိံဝစနေ ‘‘ဗြဟ္မတော တု သ္မိံနီ’’တိ ဧတ္ထ တုသဒ္ဒေန ကွစိ နိ ဟောတိ။ ကမ္မနိ ကမ္မေ ကမ္မမှိ ကမ္မသ္မိံ၊ ကမ္မေသု။
ဧဝံ ¶ ထာမုနာ ထာမေန ထာမသာ ဝါ၊ ထာမုနော ထာမဿ၊ ထာမုနာ ထာမာ။ အဒ္ဓုနာ၊ အဒ္ဓုနော ဣစ္စာဒိ ပုရိမသမံ။
ဂုဏဝန္တု သိ၊ ‘‘သဝိဘတ္တိဿ၊ န္တုဿ၊ သိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ လိင်္ဂဿ သမ္ဗန္ဓိနော န္တုပ္ပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ အံ ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂုဏဝံ စိတ္တံ။
ယောမှိ ‘‘န္တုဿန္တော ယောသု စာ’’တိ အတ္တံ၊ ဣကာရော စ။ ဂုဏဝန္တိ၊ ဂုဏဝန္တာနိ၊ သေသံ ဉေယျံ။
ဂစ္ဆန္တ သိ၊ ‘‘သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အ’’မိတိ အံ။ ဂစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဂစ္ဆန္တာ ဂစ္ဆန္တာနိ။
အကာရန္တံ။
အာကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ အဿဒ္ဓါသဒ္ဒေါ။
‘‘အဿဒ္ဓါ’’ဣတိ ဌိတေ –
‘‘သမာသဿာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ သမာသန္တဿ ရဿတ္တံ၊ သမာသတ္တာ နာမဗျပဒေသော၊ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ သေသံ စိတ္တသမံ။
အဿဒ္ဓံ ကုလံ၊ အဿဒ္ဓါ အဿဒ္ဓါနိ ကုလာနိ ဣစ္စာဒိ။
တထာ မုခနာသိကာသဒ္ဒေါ။ တဿ ဒွန္ဒေကတ္တာ သဗ္ဗတ္ထေကဝစနမေဝ။ မုခနာသိကံ၊ ဟေ မုခနာသိက၊ မုခနာသိကံ၊ မုခနာသိကေန ဣစ္စာဒိ။
အာကာရန္တံ။
ဣကာရန္တော ¶ နပုံသကလိင်္ဂေါ အဋ္ဌိသဒ္ဒေါ။
သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သိလောပေါ၊ အဋ္ဌိ။
‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ပရေသံ သဗ္ဗေသံ ယောနံ နိ ဟောတိ ဝါ။
အဋ္ဌီနိ၊ အညတ္ထ နိစ္စံ ယောလောပေါ၊ ဒီဃော စ၊ အဋ္ဌီ၊ တထာ ဟေ အဋ္ဌိ၊ ဟေ အဋ္ဌီ အဋ္ဌီနိ၊ အဋ္ဌိံ၊ အဋ္ဌီ အဋ္ဌီနိ၊ အဋ္ဌိနာ ဣစ္စာဒိ အဂ္ဂိသဒ္ဒသမံ။
ဧဝံ သတ္ထိ ဒဓိ ဝါရိ အက္ခိ အစ္ဆိ အစ္စိ ဣစ္စာဒီနိ။
ဣကာရန္တံ။
ဤကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ သုခကာရီသဒ္ဒေါ။
‘‘သုခဘာရီ သိ’’ ဣတီဓ အနပုံသကတ္တာဘာဝါ သိသ္မိမ္ပိ ‘‘အဃော ရဿ’’မိစ္စာဒိနာ ရဿတ္တံ၊ သိလောပေါ။ သုခကာရိ ဒါနံ၊ သုခကာရီ သုခကာရီနိ၊ ဟေ သုခကာရိ၊ ဟေ သုခကာရီ ဟေ သုခကာရီနိ၊ သုခကာရိနံ သုခကာရိံ၊ သုခကာရီ သုခကာရီနိ။
သေသံ ဒဏ္ဍီသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ သီဃယာယီအာဒီနိ။
ဤကာရန္တံ။
ဥကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ အာယုသဒ္ဒေါ။ တဿ အဋ္ဌိသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။
အာယု၊ အာယူ အာယူနိ၊ ဟေ အာယု၊ ဟေ အာယူ ဟေ အာယူနိ၊ အာယုံ၊ အာယူ အာယူနိ၊ အာယုနာ အာယုသာတိ ¶ မနောဂဏာဒိတ္တာ သိဒ္ဓံ။ အာယူဟိ အာယူဘိ၊ အာယုနော အာယုဿ၊ အာယူနမိစ္စာဒိ။
ဧဝံ စက္ခု ဝသု ဓနု ဒါရု တိပု မဓု ဟိင်္ဂု သိဂ္ဂု ဝတ္ထု မတ္ထု ဇတု အမ္ဗု အဿုအာဒီနိ။
ဥကာရန္တံ။
ဦကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ ဂေါတြဘူသဒ္ဒေါ။
ဂေါတြဘူ သိ၊ နပုံသကတ္တာ ရဿတ္တံ၊ သိလောပေါ။ ဂေါတြဘု စိတ္တံ၊ ဂေါတြဘူ ဂေါတြဘူနိ၊ ဟေ ဂေါတြဘု၊ ဟေ ဂေါတြဘူ ဟေ ဂေါတြဘူနိ၊ ဂေါတြဘုံ၊ ဂေါတြဘူ ဂေါတြဘူနိ၊ ဂေါတြဘုနာ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂေ အဘိဘူသဒ္ဒသမံ။
ဧဝံ အဘိဘူ သယမ္ဘူ ဓမ္မညူအာဒီနိ။
ဦကာရန္တံ။
ဩကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ စိတ္တဂေါသဒ္ဒေါ။
‘‘စိတ္တာ ဂါဝေါ အဿ ကုလဿာ’’တိ အတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသေ ကတေ ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ ဩကာရဿ ဌာနပ္ပယတနာသန္နတ္တာ ရဿတ္တမုကာရော၊ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သိလောပေါ။ စိတ္တဂု ကုလံ၊ စိတ္တဂူ စိတ္တဂူနိ ဣစ္စာဒိ အာယုသဒ္ဒသမံ။
ဩကာရန္တံ။
စိတ္တံ ကမ္မဉ္စ အဿဒ္ဓ-မထဋ္ဌိ သုခကာရိ စ၊
အာယု ဂေါတြဘူ ဓမ္မညူ၊ စိတ္တဂူတိ နပုံသကေ။
နပုံသကလိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။
သဗ္ဗနာမ
အထ ¶ သဗ္ဗနာမာနိ ဝုစ္စန္တေ။
သဗ္ဗ၊ ကတရ၊ ကတမ၊ ဥဘယ၊ ဣတရ၊ အည၊ အညတရ၊ အညတမ၊ ပုဗ္ဗ၊ ပရ၊ အပရ၊ ဒက္ခိဏ၊ ဥတ္တရ၊ အဓရ၊ ယ၊ တ၊ ဧတ၊ ဣမ၊ အမု၊ ကိံ၊ ဧက၊ ဥဘ၊ ဒွိ၊ တိ၊ စတု၊ တုမှ၊ အမှ ဣတိ သတ္တဝီသတိ သဗ္ဗနာမာနိ၊ တာနိ သဗ္ဗနာမတ္တာ တိလိင်္ဂါနိ။
တတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒေါ နိရဝသေသတ္ထော၊ သော ယဒါ ပုလ္လိင်္ဂဝိသိဋ္ဌတ္ထာဘိဓာယီ၊ တဒါ ရူပနယော။ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ ‘‘သော’’တိ သိဿ ဩကာရော၊ သရလောပပရနယနာနိ။ သဗ္ဗော ဇနော။
ဗဟုဝစနေ ‘‘သဗ္ဗ ယော’’ ဣတီဓ ‘‘ပရသမညာ ပယောဂေ’’တိ သဗ္ဗာဒီနံ သဗ္ဗနာမသညာ။
‘‘ယော’’တိ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗေသံ ဣတ္ထိပုမနပုံသကာနံ နာမာနိ သဗ္ဗနာမာနိ၊ တေသံ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗနာမသညာနံ လိင်္ဂါနံ အကာရတော ပရော ပဌမော ယော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ။ သဗ္ဗေ ပုရိသာ။
အကာရတောတိ ကိံ? သဗ္ဗာ အမူ။
ဟေ သဗ္ဗ သဗ္ဗာ၊ ဟေ သဗ္ဗေ၊ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗေ၊ သဗ္ဗေန၊ သဗ္ဗေဟိ သဗ္ဗေဘိ။
စတုတ္ထေကဝစနေ အာယာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –
‘‘အတော၊ အာ ဧ၊ သ္မာသ္မိံနံ၊ အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၂၀၁။ တယော ¶ နေဝ စ သဗ္ဗနာမေဟိ။
အကာရန္တေဟိ သဗ္ဗနာမေဟိ ပရေသံ သ္မာ သ္မိံ ဣစ္စေတေသံ၊ စတုတ္ထေကဝစနဿ စ အာ ဧ အာယဣစ္စေတေ အာဒေသာ နေဝ ဟောန္တီတိ အာယာဒေသာဘာဝေါ။ စဂ္ဂဟဏံ ကတ္ထစိ ပဋိသေဓနိဝတ္တနတ္ထံ၊ တေန ပုဗ္ဗာဒီဟိ သ္မာ သ္မိံနံ အာ ဧ စ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗဿ။
‘‘အကာရော၊ ဧ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗနာမာနံ အကာရော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။
‘‘သဗ္ဗနာမတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗတော သဗ္ဗနာမတော ပရဿ နံဝစနဿ သံ သာနံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။
သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗေသာနံ၊ သဗ္ဗသ္မာ သဗ္ဗမှာ၊ သဗ္ဗေဟိ သဗ္ဗေဘိ၊ သဗ္ဗဿ၊ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗေသာနံ၊ သဗ္ဗသ္မိံ သဗ္ဗမှိ၊ သဗ္ဗေသု။
ဣတ္ထိယံ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပ္ပစ္စယော’’တိ အာပ္ပစ္စယော။ အညံ ကညာသဒ္ဒသမံ အညတြ သ နံ သ္မိံဝစနေဟိ။ သဗ္ဗာ ပဇာ၊ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော၊ ဟေ သဗ္ဗေ၊ ဟေ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော၊ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော၊ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာဟိ သဗ္ဗာဘိ။
စတုတ္ထေကဝစနေ ‘‘သဗ္ဗနာမတော ဝါ’’၊ သဗ္ဗတော ကောတိ ဣတော ‘‘သဗ္ဗတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၂၀၄။ ဃပတော ¶ သ္မိံသာနံ သံသာ။
သဗ္ဗတော သဗ္ဗနာမတော ဃပသညတော သ္မိံ သဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ သံသာအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။
‘‘သံသာသွေကဝစနေသု စာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဃသညော အာကာရော ရဿမာပဇ္ဇတေ သံသာသွေကဝစနေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု ပရေသု။
‘‘သာဂမော’’တိ ဝတ္တတေ။
သံ သာဣစ္စေတေသု ဧကဝစနဋ္ဌာနသမ္ဘူတေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု ပရေသု လိင်္ဂမှာ သကာရာဂမော ဟောတိ။
သဗ္ဗဿာ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာသံ သဗ္ဗာသာနံ၊ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာဟိ သဗ္ဗာဘိ၊ သဗ္ဗဿာ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာသံ သဗ္ဗာသာနံ။
သ္မိံမှိ ‘‘သဗ္ဗနာမတော၊ ဃပတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဧတေဟိ သဗ္ဗနာမေဟိ ဃပသညေဟိ ပရဿ သ္မိံဝစနဿ နေဝ အာယ ယာဒေသာ ဟောန္တီတိ အာယာဘာဝေါ။ ဝါဓိကာရတော ကွစိ ဟောတိ ဒက္ခိဏာယ ဥတ္တရာယာတိ အာဒိ။
သံယမာဒေသာ၊ သဗ္ဗဿံ သဗ္ဗာယံ၊ သဗ္ဗာသု။
နပုံသကေ သဗ္ဗံ စိတ္တံ၊ သဗ္ဗာနိ၊ ဟေ သဗ္ဗ၊ ဟေ သဗ္ဗာနိ၊ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗာနိ။ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂေ ဝိယ ဉေယျံ။
ဧဝံ ¶ ကတရာဒီနံ အညတမသဒ္ဒပရိယန္တာနံ တီသုပိ လိင်္ဂေသု ရူပနယော။
တတ္ထ ကတရကတမသဒ္ဒါ ပုစ္ဆနတ္ထာ။
ဥဘယသဒ္ဒေါ ဒွိအဝယဝသမုဒါယဝစနော။
ဣတရသဒ္ဒေါ ဝုတ္တပ္ပဋိယောဂဝစနော။
အညသဒ္ဒေါ အဓိကတာပရဝစနော။
အညတရ အညတမသဒ္ဒါ အနိယမတ္ထာ။
‘‘ယော၊ သဗ္ဗနာမကာရတေ ပဌမော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဒွန္ဒသမာသဋ္ဌာ သဗ္ဗနာမကာရတော ပရော ပဌမော ယော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ ကတရော စ ကတမော စာတိ ကတရကတမေ၊ ကတရကတမာ ဝါ ဣစ္စာဒိ။
ပုဗ္ဗာဒယော ဒိသာဒိဝဝတ္ထာနဝစနာ။
ပုဗ္ဗော ကာလော။ ဗဟုဝစနေ ‘‘ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ’’တိ ဧတ္ထ ပရာတိ နိဒ္ဒေသတော ပုဗ္ဗာဒီဟိ ယောဝစနဿ ဝိကပ္ပေနေကာရော။
ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗာ၊ ဟေ ပုဗ္ဗ၊ ဟေ ပုဗ္ဗေ ဟေ ပုဗ္ဗာ၊ ပုဗ္ဗံ၊ ပုဗ္ဗေ၊ ပုဗ္ဗေန၊ ပုဗ္ဗေဟိ ပုဗ္ဗေဘိ၊ ပုဗ္ဗဿ၊ ပုဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗေသာနံ။ ‘‘သ္မာသ္မိံနံ ဝါ’’တိ ဝိကပ္ပေနာကာရေကာရာ။ ပုဗ္ဗာ ပုဗ္ဗသ္မာ ပုဗ္ဗမှာ၊ ပုဗ္ဗေဟိ ပုဗ္ဗေဘိ၊ ပုဗ္ဗဿ၊ ပုဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗေသာနံ၊ ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗသ္မိံ ပုဗ္ဗမှိ၊ ပုဗ္ဗေသု။
ဣတ္ထိယံ ပုဗ္ဗာ ဒိသာ၊ ပုဗ္ဗာ ပုဗ္ဗာယော ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗာသဒ္ဒသမံ။
နပုံသကေ ¶ ပုဗ္ဗံ ဌာနံ၊ ပုဗ္ဗာနိ၊ ဟေ ပုဗ္ဗ၊ ဟေ ပုဗ္ဗာနိ၊ ပုဗ္ဗံ၊ ပုဗ္ဗာနိ၊ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။ ဧဝံ ပရာပရဒက္ခိဏုတ္တရာဓရသဒ္ဒါ။
‘‘သဗ္ဗနာမတော၊ ဒွန္ဒဋ္ဌာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဒွန္ဒဋ္ဌာ သဗ္ဗနာမတော ပရဿ ယောဝစနဿ ဌပေတွာ ဧတ္တံ အညံ သဗ္ဗနာမိကံ ကာရိယံ န ဟောတီတိ သံသာနမာဒေသာဘာဝေါ။ ပုဗ္ဗာပရာနံ၊ ပုဗ္ဗုတ္တရာနံ အဓရုတ္တရာနံ၊ ‘‘နာညံ သဗ္ဗနာမိက’’န္တိ ဝိနာဓိကာရေန ယောဂေန တတိယာသမာသေပိ။ မာသပုဗ္ဗာယ၊ မာသပုဗ္ဗာနံ။
‘‘နာညံ သဗ္ဗနာမိက’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
ဗဟုဗ္ဗီဟိမှိ စ သမာသေ သဗ္ဗနာမိကဝိဓာနံ နာညံ ဟောတိ။ ပိယပုဗ္ဗာယ၊ ပိယပုဗ္ဗာနံ၊ ပိယပုဗ္ဗေ။
စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဒိသတ္ထသဗ္ဗနာမာနံ ဗဟုဗ္ဗီဟိမှိ သဗ္ဗနာမိကဝိဓာနံဝ ဟောတိ။
ဒက္ခိဏဿာ စ ပုဗ္ဗဿာ စ ယဒန္တရာဠန္တိ အတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ၊ ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿံ၊ ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿာ၊ ဧဝံ ဥတ္တရပုဗ္ဗဿံ၊ ဥတ္တရပုဗ္ဗဿာ ဣစ္စာဒိ။
ယတေတသဒ္ဒါဒီနမာလပနေ ရူပံ န သမ္ဘဝတိ။ ယသဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော။
ယော ပုရိသော၊ ယေ ပုရိသာ၊ ယံ၊ ယေ။ ယာ ကညာ၊ ယာ ယာယော၊ ယံ၊ ယာ ယာယော။ ယံ စိတ္တံ၊ ယာနိ၊ ယံ၊ ယာနိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒသမံ။
တ ¶ ဧတ ဣမ အမု ကိံဣစ္စေတေ ပရမ္မုခ သမီပ အစ္စန္တသမီပဒူရ ပုစ္ဆနတ္ထဝစနာ။
တသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ‘‘တ သိ’’ ဣတီဓ –
‘‘အနပုံသကဿာယံ သိမှီတိ၊ သ’’မိတိ စ ဝတ္တတေ။
ဧတ တဣစ္စေတေသံ အနပုံသကာနံ တကာရော သကာရမာပဇ္ဇတေ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သော ပုရိသော။
သဗ္ဗနာမဂ္ဂဟဏဉ္စ၊ ဣတော တဂ္ဂဟဏဉ္စ ဝတ္တတေ။
တဣစ္စေတဿ သဗ္ဗနာမဿ တကာရဿ နတ္တံ ဟောတိ ဝါ သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂေသု။ နေ တေ၊ နံ တံ၊ နေ တေ၊ နေန တေန၊ နေဟိ နေဘိ တေဟိ တေဘိ။
‘‘သဗ္ဗဿ၊ တဿ ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
တဣစ္စေတဿ သဗ္ဗနာမဿ သဗ္ဗဿေဝ အတ္တံ ဟောတိ ဝါ သ သ္မာ သ္မိံ သံ သာဣစ္စေတေသု ဝစနေသု သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂေသု။ အဿ နဿ တဿ၊ နေသံ တေသံ နေသာနံ တေသာနံ။
‘‘သ္မာဟိသ္မိံနံ မှာဘိမှိ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘သ္မာသ္မိံနံ၊ မှာမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
တ ဣမဣစ္စေတေဟိ ကတာကာရေဟိ ပရေသံ သ္မာသ္မိံနံ မှာ မှိဣစ္စေတေ အာဒေသာ န ဟောန္တိ။
ပကတိသန္ဓိဝိဓာန
အထ ¶ သရာနမေဝ သန္ဓိကာရိယေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝေါ ဝုစ္စတေ။
‘‘သရာ၊ ပကတီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သရာ ခေါ သရေ ပရေ ကွစိ ဆန္ဒဘေဒါသုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ၊ သန္ဓိစ္ဆာရဟိတဋ္ဌာနေ စ ပကတိရူပါနိ ဟောန္တိ၊ န လောပါဒေသဝိကာရမာပဇ္ဇန္တေတိ အတ္ထော။
တတ္ထ ပကတိဋ္ဌာနံ နာမ အာလပနန္တာ အနိတိသ္မိံ အစ္ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ အသမာသေ ပဒန္တဒီဃာ စ ဣကာရုကာရာ စ နာမပဒန္တာတီတကြိယာဒိမှီတိ ဧဝမာဒိ။
အာလပနန္တေသု တာဝ – ကတမာ စာနန္ဒ အနိစ္စသညာ၊ ကတမာ စာနန္ဒ အာဒီနဝသညာ၊ သာရိပုတ္တ ဣဓေကစ္စော၊ ဧဟိ သိဝိက ဥဋ္ဌေဟိ၊ ဥပါသကာ ဣဓေကစ္စော၊ ဘောတိ အယျေ၊ ဘိက္ခု အရောဂံ တဝ သီလံ၊ သိဉ္စ ဘိက္ခု ဣမံ နာဝံ၊ ဘိက္ခဝေ ဧဝံ ဝဒါမိ၊ ပဉ္စိမေ ဂဟပတယော အာနိသံသာ ဣစ္စေဝမာဒီသု ပကတိဘာဝေါ၊ ပုဗ္ဗဿရလောပယဝါဒေသာဒယော န ဟောန္တိ။
ကွစိဂ္ဂဟဏေန ဣတိသ္မိံ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ သန္ဓိ ဟောတိ၊ ယထာ – သက္ကာ ဒေဝီတိ၊ နမော တေ ဗုဒ္ဓ ဝီရတ္ထု။
သရေတိ ကိံ? သာဓု မဟာရာဇာတိ၊ ဧဝံ ကိရ ဘိက္ခူတိ။
အသမာသေ ပဒန္တဒီဃေသု – အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဂါထာ အဇ္ဈဘာသိ၊ ဒေဝါ အာဘဿရာ ယထာ၊ တေဝိဇ္ဇာ ဣဒ္ဓိပ္ပတ္တာ ¶ စ၊ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ၊ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ၊ ဂန္တွာ ဩလောကေန္တော၊ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ၊ ယံ ဣတ္ထီ အရဟာ အဿ၊ သာမာဝတီ အာဟ၊ ပါပကာရီ ဥဘယတ္ထ တပ္ပတိ၊ နဒီ ဩတ္ထရတိ၊ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ၊ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ၊ ဘိက္ခူဥဇ္ဈာယိံသု၊ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု၊ ဣမသ္မိံ ဂါမေ အာရက္ခကာ၊ သဗ္ဗေ ဣမေ၊ ကတမေ ဧကာဒသ၊ ဂမ္ဘီရေ ဩဒကန္တိကေ၊ အပ္ပမာဒေါ အမတပဒံ၊ သင်္ဃော အာဂစ္ဆတု၊ ကော ဣမံ ပထဝိံ ဝိစ္စေဿတိ၊ အာလောကော ဥဒပါဒိ၊ ဧကော ဧကာယ၊ စတ္တာရော ဩဃာ။
နိပါတေသုပိ – အရေ အဟမ္ပိ၊ သစေ ဣမဿ ကာယဿ၊ နော အဘိက္ကမော၊ အဟော အစ္ဆရိယော၊ အထော အန္တော စ၊ အထ ခေါ အာယသ္မာ၊ အထော ဩဋ္ဌဝစိတ္တကာ၊ တတော အာမန္တယီ သတ္ထာ။
ကွစိဂ္ဂဟဏေန အကာရ ဣတီဝေဝေတ္ထာဒီသု သန္ဓိပိ။ ယထာ – အာဂတတ္ထ၊ အာဂတမှာ၊ ကတမာဿု စတ္တာရော၊ အပ္ပဿုတာယံ ပုရိသော၊ ဣတ္ထီတိ၊ စ မရီဝ၊ သဗ္ဗေဝ၊ သွေဝ၊ ဧသေဝ နယော၊ ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော၊ နေတ္ထ၊ တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာ၊ သစေသ ဗြာဟ္မဏ၊ တထူပမံ၊ ယထာဟ။
အသမာသေတိ ကိံ? ဇိဝှာယတနံ၊ အဝိဇ္ဇောဃော၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ အဘိဘာယတနံ၊ ဘယတုပဋ္ဌာနံ။ အစ္ဆန္ဒာနုရက္ခဏေတိ ¶ ကိံ? သဒ္ဓီဓ ဝိတ္တံ ပုရိသဿ သေဋ္ဌံ၊ ယော မိဿရော။
နာမပဒန္တဣကာရုကာရေသု – ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ၊ ပုပ္ဖာနိ အာဟရိံသု၊ သတ္ထု အဒါသိ။
ကွစီတိ ကိံ? မနသာကာသိ။
သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ပကတိရူပါ ဟောန္တီတိ ယေဘုယျေန ဒီဃရဿလောပေဟိ ဝိကာရာဘာဝေါ။ ယထာ – အစ္စယော၊ ပစ္စယော၊ ဘာသတိ ဝါ ကရောတိ ဝါ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ဘာဂျဝါ၊ ဘဒြော ကသာမိဝ၊ ဒီယတိ၊ တုဏှီဘူတော၊ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ။
ဣတိ ပကတိသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။
ဗျဉ္ဇနသန္ဓိဝိဓာန
အထ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။
‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ အဓိကာရော၊ ‘‘သရာ၊ ကွစီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ဒီဃံ ပပ္ပောန္တီတိ သုတ္တသုခုစ္စာရဏဆန္ဒာနုရက္ခဏဋ္ဌာနေသု ဒီဃော။
တျဿ ပဟီနာ တျာဿ ပဟီနာ၊ သွဿ သွာဿ၊ မဓုဝ မညတိ ဗာလော မဓုဝါ မညတီ ဗာလော၊ တထာ ဧဝံ ဂါမေ မုနီ ¶ စရေ၊ ခန္တီ ပရမံ တပေါ တိတိက္ခာ၊ န မင်္ကူ ဘဝိဿာမိ၊ သွာက္ခာတော၊ ယွာဟံ၊ ကာမတော ဇာယတီ သောကော၊ ကာမတော ဇာယတီ ဘယံ၊ သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ စ၊ အနူပဃာတော၊ ဒူရက္ခံ၊ ဒူရမံ၊ သူရက္ခံ၊ ဒူဟရတာ။
ကွစီတိ ကိံ? တျဇ္ဇ၊ သွဿ၊ ပတိလိယျတိ။
ယိဋ္ဌံ ဝါ ဟုတံ ဝါ လောကေ၊ ယဒိ ဝါ သာဝကေ၊ ပုဂ္ဂလာ ဓမ္မဒသာ တေ၊ ဘောဝါဒီ နာမ သော ဟောတိ၊ ယထာဘာဝီ ဂုဏေန သော ဣတီဓ –
ပုဗ္ဗသ္မိံယေဝါဓိကာရေ –
သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ရဿံ ပပ္ပောန္တီတိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ၊ အာဂမေ၊ သံယောဂေ စ ရဿတ္တံ။
ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ တာဝ ယိဋ္ဌံဝ ဟုတံဝ လောကေ၊ ယဒိဝ သာဝကေ၊ ပုဂ္ဂလ ဓမ္မဒသာ တေ၊ ဘောဝါဒိ နာမ သော ဟောတိ၊ ယထာဘာဝိ ဂုဏေန သော။
အာဂမေ ယထယိဒံ၊ သမ္မဒက္ခာတော။
သံယောဂေ ပရာကမော ပရက္ကမော၊ အာသာဒေါ အဿာဒေါ၊ ဧဝံ တဏှက္ခယော၊ ဈာနဿ လာဘိမှိ၊ ဝသိမှိ၊ ထုလ္လစ္စယော။
ကွစီတိ ကိံ? မာယိဒံ၊ မနသာ ဒညာ ဝိမုတ္တာနံ၊ ယထာက္ကမံ၊ အာချာတိကံ၊ ဒီယျတိ၊ သူယျတိ။
ဧသော ခေါ ဗျန္တိံ ကာဟိတိ၊ သော ဂစ္ဆံ န နိဝတ္တတိ ဣစ္စတြ –
တသ္မိံယေဝါဓိကာရေ –
၃၉။ လောပဉ္စ ¶ တတြာကာရော။
သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ လောပံ ပပ္ပောန္တိ၊ တတြ လုတ္တေ ဌာနေ အကာရာဂမော စ ဟောတိ။ ဧတတသဒ္ဒန္တောကာရဿေဝါယံ လောပေါ။
ဧသ ခေါ ဗျန္တိံ ကာဟိတိ၊ သ ဂစ္ဆံ န နိဝတ္တတိ၊ ဧဝံ ဧသ ဓမ္မော၊ ဧသ ပတ္တောသိ၊ သ မုနိ၊ သ သီလဝါ။
ကွစီတိ ကိံ? ဧသော ဓမ္မော၊ သော မုနိ၊ သော သီလဝါ။
စသဒ္ဒေန ဧတသဒ္ဒန္တဿ သရေပိ ကွစိ လောပေါ။ ယထာ – ဧသ အတ္ထော၊ ဧသ အာဘောဂေါ၊ ဧသ ဣဒါနိ။
ဝိပရိဏာမေန ‘‘သရမှာ၊ ဗျဉ္ဇနဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သရမှာ ပရဿ ဗျဉ္ဇနဿ ဒွေဘာဝေါ ဟောတိ ဌာနေ။ ဒွိန္နံ ဘာဝေါ ဒွိဘာဝေါ၊ သော ဧဝ ဒွေဘာဝေါ။
ဧတ္ထ စ ဌာနံ နာမ ရဿာကာရတော ပရံ ပ ပတိ ပဋိကမုကုသ ကုဓ ကီ ဂဟ ဇုတ ဉာသိ သု သမ္ဘူ သရ သသာဒီနမာဒိဗျဉ္ဇနာနံ ဒွေဘာဝံ၊ တိက တယ တိံသ ဝတာဒီနမာဒိ စ၊ ဝတု ဝဋုဒိသာဒီနမန္တဉ္စ၊ ဥ ဒု နိ-ဥပသဂ္ဂ တ စတု ဆ သန္တသဒ္ဒါဒေသာဒိပရဉ္စ၊ အပဒန္တာ နာကာရဒီဃတော ယကာရာဒိ စ၊
ယဝတံ တလနာဒီန-မာဒေသော စ သယာဒိနံ၊
သဟ ဓာတွန္တဿာဒေသော၊ သီသကာရော တပါဒိတော။
ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ စ – ဃရ ဈေ ဓံသု ဘမာဒီနမာဒိ စ၊ ရဿာကာရတော ဝဂ္ဂါနံ စတုတ္ထဒုတိယာ စ ဣစ္စေဝမာဒိ။
တတ္ထ ¶ ပ ပတိ ပဋီသု တာဝ – ဣဓ ပမာဒေါ ဣဓပ္ပမာဒေါ၊ ဧဝံ အပ္ပမာဒေါ၊ ဝိပ္ပယုတ္တော၊ သုပ္ပသန္နော၊ သမ္မာ ပဓာနံ သမ္မပ္ပဓာနံ၊ ရဿတ္တံ၊ အပ္ပတိဝတ္တိယော၊ အဓိပတိပ္ပစ္စယော၊ သုပ္ပတိဋ္ဌိတော၊ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော၊ ဝိပ္ပဋိသာရော၊ သုပ္ပဋိပန္နော၊ သုပ္ပဋိပတ္တိ။
ကမာဒိဓာတူသု – ပက္ကမော၊ ပဋိက္ကမော၊ ဟေတုက္ကမော၊ အာကမတိ အက္ကမတိ၊ ဧဝံ ပရက္ကမတိ၊ ယထာက္ကမံ။
ပက္ကောသတိ၊ ပဋိက္ကောသတိ၊ အနုက္ကောသတိ၊ အာကောသတိ၊ အက္ကောသတိ။
အက္ကုဒ္ဓါ၊ အတိက္ကောဓော။
ဓနက္ကီတော၊ ဝိက္ကယော၊ အနုက္ကယော။
ပဂ္ဂဟော၊ ဝိဂ္ဂဟော၊ အနုဂ္ဂဟော၊ နိဂ္ဂဟော၊ စန္ဒဂ္ဂဟော၊ ဒိဋ္ဌိဂ္ဂါဟော။
ပဇ္ဇောတော၊ ဝိဇ္ဇောတတိ၊ ဥဇ္ဇောတော။
ကတညူ၊ ဝိညူ၊ ပညာဏံ၊ ဝိညာဏံ၊ အနုညာ၊ မနုညာ၊ သမညာ။
အဝဿယော၊ နိဿယော၊ သမုဿယော။
အပ္ပဿုတော၊ ဝိဿုတော၊ ဗဟုဿုတော၊ အာသဝါ အဿဝါ။
ပဿမ္ဘန္တော၊ ဝိဿမ္ဘတိ။
အဋ္ဋဿရော၊ ဝိဿရတိ၊ အနုဿရတိ။
ပဿသန္တော၊ ဝိဿသန္တော၊ မဟုဿသန္တော၊ အာသာသော အဿာသော။
အဝိဿဇ္ဇေန္တော၊ ဝိဿဇ္ဇေန္တော၊ ပရိစ္စဇန္တော၊ ဥပဒ္ဒဝေါ၊ ဥပက္ကိလိဋ္ဌော၊ မိတ္တဒ္ဒု၊ အာယဗ္ဗယော၊ ဥဒဗ္ဗဟိ ဣစ္စာဒိ။
သရမှာတိ ¶ ကိံ? သမ္ပယုတ္တော၊ သမ္ပတိဇာတော၊ သမ္ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သင်္ကမန္တော၊ သင်္ဂဟော။
ဌာနေတိ ကိံ? မာ စ ပမာဒေါ၊ ပတိဂယှတိ၊ ဝစီပကောပံ ရက္ခေယျ၊ ယေ ပမတ္တာ ယထာ မတာ၊ မနောပကောပံ ရက္ခေယျ၊ ဣဓ မောဒတိ၊ ပေစ္စ မောဒတိ။
တိကာဒီသု – ကုသလတ္တိကံ၊ ပီတိတ္တိကံ၊ ဟေတုတ္တိကံ၊ ဝေဒနာတ္တိကံ၊ လောကတ္တယံ၊ ဗောဓိတ္တယံ၊ ဝတ္ထုတ္တယံ။ ဧကတ္တိံသ၊ ဒွတ္တိံသ၊ စတုတ္တိံသ။ သီလဗ္ဗတံ၊ သုဗ္ဗတော၊ သပ္ပီတိကော၊ သမန္နာဂတော၊ ပုနပ္ပုနံ ဣစ္စာဒိ။
ဝတု ဝဋု ဒိသာဒီနမန္တေ ယထာ – ဝတ္တတိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ ဒဿနံ၊ ဖဿော ဣစ္စာဒိ။
ဥ ဒု နိ ဥပသဂ္ဂါဒိပရေသု – ဥကံသော ဥက္ကံသော။ ဒုကရံ ဒုက္ကရံ၊ နိကင်္ခေါ နိက္ကင်္ခေ။
ဧဝံ ဥဂ္ဂတံ၊ ဒုစ္စရိတံ၊ နိဇ္ဇဋံ၊ ဥညာတံ၊ ဥန္နတိ၊ ဥတ္တရော၊ ဒုက္ကရော၊ နိဒ္ဒရော၊ ဥန္နတော၊ ဒုပ္ပညော၊ ဒုဗ္ဗလော၊ နိမ္မလော၊ ဥယျုတ္တော၊ ဒုလ္လဘော၊ နိဗ္ဗတ္တော၊ ဥဿာဟော၊ ဒုဿဟော၊ နိဿာရော။
တထာ တက္ကရော၊ တဇ္ဇော၊ တန္နိန္နော၊ တပ္ပဘဝေါ၊ တမ္မယော။
စတုက္ကံ၊ စတုဒ္ဒိသံ၊ စတုပ္ပာဒေါ၊ စတုဗ္ဗိဓံ၊ စတုဿာလံ။
ဆက္ကံ၊ ဆန္နဝုတိ၊ ဆပ္ပဒိကာ၊ ဆဗ္ဗဿာနိ။
သက္ကာရော၊ သက္ကတော၊ သဒ္ဒိဋ္ဌိ၊ သပ္ပုရိသော၊ မဟဗ္ဗလော။
ဌာနေတိ ကိံ? နိကာယော၊ နိဒါနံ၊ နိဝါသော၊ နိဝါတော၊ တတော၊ စတုဝီသတိ၊ ဆသဋ္ဌိ။
ယကာရာဒိမှိ ¶ – နီယျတိ၊ သူယျတိ၊ အဘိဘူယျ၊ ဝိစေယျ၊ ဝိနေယျ၊ ဓေယျံ၊ နေယျံ၊ သေယျော၊ ဇေယျော၊ ဝေယျာကရဏော။
အာဒိသဒ္ဒေန ဧတ္တော၊ ဧတ္တာဝတာ။
အနာကာရဂ္ဂဟဏံ ကိံ? မာလာယ၊ ဒေါလာယ၊ သမာဒါယ။
ဌာနေတိ ကိံ? ဥပနီယတိ၊ သူယတိ၊ တောယံ။
ယဝတမာဒေသေ – ဇာတိ အန္ဓော၊ ဝိပလိ အာသော၊ အနိ အာယော၊ ယဒိ ဧဝံ၊ အပိ ဧကစ္စေ၊ အပိ ဧကဒါ ဣစ္စတြ၊ ဣကာရဿ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ယကာရေ ကတေ –
‘‘သဗ္ဗဿ သော ဒါမှိ ဝါ’’တိ ဣတော မဏ္ဍူကဂတိယာ ဝါတိ ဝတ္တတေ။
၄၁။ ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စလဉဇကာရတ္တံ။
ယကာရဝန္တာနံ တလနဒကာရာနံ သံယောဂဗျဉ္ဇနာနိ ယထာက္ကမံ စလဉဇကာရတ္တမာပဇ္ဇန္တေ ဝါ။
ကာရဂ္ဂဟဏံ ယဝတံ သကာရ က စ ဋ ပဝဂ္ဂါနံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါဒေသတ္ထံ၊ တထာ ယဝတံ တ ဓ ဏကာရာနံ ဆ ဈဉကာရာဒေသတ္ထဉ္စ၊ တတော ယဝတမာဒေသဿ အနေန ဒွိဘာဝေါ။
ဇစ္စန္ဓော၊ ဝိပလ္လာသော၊ အညာယော၊ ယဇ္ဇေဝံ၊ အပ္ပေကစ္စေ အပ္ပေကဒါ။
ဝါတိ ကိံ? ပဋိသန္ထာရဝုတျဿ၊ ဗာလျံ၊ အာလသျံ။
သရမှာတိ ကိံ? အဉာယော၊ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။
တပါဒိတော သိမှိ – တပဿီ၊ ယသဿီ။
ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ ¶ – နပ္ပဇ္ဇဟေ ဝဏ္ဏဗလံ ပုရာဏံ၊ ဥဇ္ဇုဂတေသု သေယျော၊ ဂစ္ဆန္တိ သုဂ္ဂတိန္တိ။
ဝဂ္ဂစတုတ္ထဒုတိယေသု ပန တသ္မိံယေဝါဓိကာရေ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဝဂ္ဂစတုတ္ထဒုတိယာနံ သဒိသဝသေန ဒွိဘာဝေ သမ္ပတ္တေ နိယမတ္ထမာဟ။
၄၂။ ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ တတိယပဌမာ။
သရမှာ ပရဘူတာနံ ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ ဗျဉ္ဇနာနံ ယထာက္ကမံ ဝဂ္ဂတတိယ ပဌမက္ခရာ ဒွိဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ ဌာနေတိ ဌာနာသန္နဝသေန တဗ္ဗဂ္ဂေ တတိယပဌမာဝ ဟောန္တိ။
ဧတ္ထ စ သမ္ပတ္တေ နိယမတ္တာ ဃောသာဃောသဂ္ဂဟဏေန စတုတ္ထဒုတိယာဝ အဓိပ္ပေတာ၊ ဣတရထာ အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂေါသိယာ။ တေန ‘‘ကတညူ၊ တန္နယော၊ တမ္မယော’’တိအာဒီသု ဝဂ္ဂပဉ္စမာနံ သတိပိ ဃောသတ္တေ တတိယပ္ပသင်္ဂေါန ဟောတိ၊ ဌာနာဓိကာရတော ဝါ။
ဃရာဒီသု ပ ဥ ဒု နိအာဒိပရစတုတ္ထေသု တာဝ – ပဃရတိ ပဂ္ဃရတိ၊ ဧဝံ ဥဂ္ဃရတိ၊ ဥဂ္ဃာဋေတိ၊ ဒုဂ္ဃောသော၊ နိဂ္ဃောသော၊ ဧသေဝ စဇ္ဈာနဖလော၊ ပဌမဇ္ဈာနံ၊ အဘိဇ္ဈာယတိ၊ ဥဇ္ဈာယတိ၊ ဝိဒ္ဓံသေတိ၊ ဥဒ္ဓံသိတော၊ ဥဒ္ဓါရော၊ နိဒ္ဓါရော၊ နိဒ္ဓနော၊ နိဒ္ဓုတော၊ ဝိဗ္ဘန္တော၊ ဥဗ္ဘတော၊ ဒုဗ္ဘိက္ခံ၊ နိဗ္ဘယံ၊ တဗ္ဘာဝေါ၊ စတုဒ္ဓါ၊ စဘုဗ္ဘိ၊ ဆဒ္ဓါ၊ သဒ္ဓမ္မော၊ သဗ္ဘူတော၊ မဟဒ္ဓနော၊ မဟဗ္ဘယံ။
ယဝတ မာဒေသာဒီသု – ဗောဇ္ဈင်္ဂါ၊ အာသဗ္ဘံ၊ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ၊ ဗုဇ္ဈတိ။
ဌာနေတိ ¶ ကိံ? သီလဝန္တဿ ဈာယိနော၊ ယေ ဈာနပ္ပသုတာ ဓီရာ၊ နိဓာနံ၊ မဟာဓနံ။
ရဿာကာရတောပရံ ဝဂ္ဂဒုတိယေသု – ပဉ္စ ခန္ဓာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဧဝံရူပက္ခန္ဓော၊ အက္ခမော၊ အဘိက္ခဏံ၊ အဝိက္ခေပေါ၊ ဇာတိက္ခေတ္တံ၊ ဓာတုက္ခောဘော၊ အာယုက္ခယော။ သေတဆတ္တံ သေတစ္ဆတ္တံ၊ ဧဝံ သဗ္ဗစ္ဆန္နံ၊ ဝိစ္ဆိန္နံ၊ ဗောဓိစ္ဆာယာ၊ ဇမ္ဗုစ္ဆာယာ၊ သမုစ္ဆေဒေါ။ တတြ ဌိတော တတြဋ္ဌိတော၊ ဧဝံ ထလဋ္ဌံ၊ ဇလဋ္ဌံ၊ အဓိဋ္ဌိတံ၊ နိဋ္ဌိတံ၊ စတ္တာရိဋ္ဌာနာနိ၊ ဂရုဋ္ဌာနိယော၊ သမုဋ္ဌိတော၊ သုပ္ပဋ္ဌာနော။ ယသတ္ထေရော၊ ယတ္ထ၊ တတ္ထ၊ ပတ္ထရတိ၊ ဝိတ္ထာရော၊ အဘိတ္ထုတော၊ ဝိတ္ထမ္ဘိတော၊ အနုတ္ထုနံ၊ စတုတ္ထော၊ ကုတ္ထ။ ပပ္ဖောဋေတိ၊ မဟပ္ဖလံ၊ နိပ္ဖလံ၊ ဝိပ္ဖာရော၊ ပရိပ္ဖုသေယျ၊ မဓုပ္ဖာဏိတံ။
အာကာရတော – အာခါတော အာက္ခာတော၊ ဧဝံ တဏှာက္ခယော၊ အာဏာက္ခေတ္တံ၊ သညာက္ခန္ဓော၊ အာဆာဒယတိ၊ အာစ္ဆာဒယတိ၊ ဧဝံ အာစ္ဆိန္ဒတိ၊ နာဝါဋ္ဌံ၊ အာတ္ထရတိ၊ အာပ္ဖောဋေတိ။
သရမှာတိ ကိံ? သင်္ခါရော၊ တင်္ခဏေ၊ သဉ္ဆန္နံ၊ တဏ္ဌာနံ၊ သန္ထုတော၊ တမ္ဖလံ။
ဌာနေတိ ကိံ? ပူဝခဇ္ဇကံ၊ တဿ ဆဝိယာဒီနိ ဆိန္ဒိတွာ၊ ယထာ ဌိတံ၊ ကထံ၊ ကမ္မဖလံ။
နိကမတိ၊ နိပတ္တိ၊ နိစယော၊ နိစရတိ၊ နိတရဏံ ဣစ္စတြ – ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏဿ ဗဟုလတ္ထတ္တာ တေန စဂ္ဂဟဏေန ယထာပယောဂံ ဗဟုဓာ အာဒေသော သိယာ။
ယထာ – နိ ဥပသဂ္ဂတော ကမု ပဒ စိ စရ တရာနံ ပဌမဿ ဝဂ္ဂဒုတိယော ဣမိနာ ဒွိတ္တံ၊ နိက္ခမတိ၊ နိပ္ဖတ္တိ၊ နိစ္ဆယော၊ နိစ္ဆရတိ၊ နိတ္ထရဏံ။
တထာ ¶ ဗော ဝဿ ကုဝ ဒိဝ သိဝ ဝဇာဒီနံ ဒွိရူပဿာတိ ဝကာရဒွယဿ ဗကာရဒွယံ၊ ယထာ – ကုဗ္ဗန္တော၊ ဧဝံ ကုဗ္ဗာနော၊ ကုဗ္ဗန္တိ၊ သဓာတွန္တယာဒေသဿ ဒွိတ္တံ။ ဒိဝတိ ဒိဗ္ဗတိ၊ ဧဝံ ဒိဗ္ဗန္တော၊ သိဗ္ဗတိ၊ သိဗ္ဗန္တော၊ ပဝဇတိ ပဗ္ဗဇတိ၊ ပဗ္ဗဇန္တော၊ နိဝါနံ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗုတော၊ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ဥဒဗ္ဗယံ ဣစ္စာဒိ။
လော ရဿ ပရိ တရုဏာဒီနံ ကွစိ။ ပရိပန္နော ပလိပန္နော၊ ဧဝံ ပလိဗောဓော၊ ပလ္လင်္ကံ၊ တရုဏော တလုနော၊ မဟာသာလော၊ မာလုတော၊ သုခုမာလော။
ဋော တဿ ဒုက္ကတာဒီနံ ကွစိ။ ယထာ – ဒုက္ကတံ ဒုက္ကဋံ၊ ဧဝံ သုကဋံ၊ ပဟဋော၊ ပတ္ထဋော၊ ဥဒ္ဓဋော၊ ဝိသဋော ဣစ္စာဒိ။
ကော တဿ နိယတာဒီနံ ကွစိ။ နိယတော နိယကော။
ယော ဇဿ နိဇာဒိဿ ဝါ၊ နိဇံပုတ္တံ နိယံပုတ္တံ။
ကော ဂဿ ကုလူပဂါဒီနံ၊ ကုလူပဂေါ ကုလူပကော။
တထာ ဏော နဿ ပ ပရိအာဒိတော။ ပနိဓာနံ ပဏိဓာနံ၊ ဧဝံ ပဏိပါတော၊ ပဏာမော၊ ပဏီတံ၊ ပရိဏတော၊ ပရိဏာမော၊ နိန္နယော နိဏ္ဏယော၊ ဧဝံ ဥဏ္ဏတော၊ ဩဏတော ဣစ္စာဒိ။
ပတိအဂ္ဂိ၊ ပတိဟညတိ ဣတီဓ –
ပတိဣစ္စေတဿ ဥပသဂ္ဂဿ သရေ ဝါ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ပရေ ကွစိ ပဋိအာဒေသော ဟောတိ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ။ ပဋဂ္ဂိ၊ ပဋိဟညတိ။
ကွစီတိ ကိံ? ပစ္စတ္တံ၊ ပတိလီယတိ။
ပုထဇနော ပုထဘူတံ ဣတီဓ ‘‘အန္တော’’တိ ဝတ္တတေ။
၄၄။ ပုထဿု ¶ ဗျဉ္ဇနေ။
ပုထဣစ္စေတဿ အန္တော သရော ဥကာရော ဟောတိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ၊ ဒွိတ္တံ။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဘူတံ။
ဗျဉ္ဇနေတိ ကိံ? ပုထ အယံ။ ‘‘ပုထဿ အ ပုထ’’ဣတိ သမာသေနေဝ သိဒ္ဓေ ပုန အန္တဂ္ဂဟဏာဓိကာရေန ကွစိ အပုထန္တဿာပိ ဥတ္တံ သရေ။
မနော အညံ မနုညံ၊ ဧဝံ ဣမံ ဧဝုမံ၊ ပရလောပေါ၊ ဣတိ ဧဝံ ဣတွေဝံ၊ ဥကာရဿ ဝကာရော။
အဝကာသော၊ အဝနဒ္ဓါ၊ အဝဝဒတိ၊ အဝသာနမိတီဓ –
‘‘ကွစိ ဗျဉ္ဇနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
အဝဣစ္စေတဿ ဥပသဂ္ဂဿ ဩကာရော ဟောတိ ကွစိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ။ ဩကာသော၊ ဩနဒ္ဓါ၊ ဩဝဒတိ၊ ဩသာနံ။
ကွစီတိ ကိံ? အဝသာနံ၊ အဝသုဿတု။
ဗျဉ္ဇနေတိ ကိံ? အဝယာဂမနံ၊ အဝေက္ခတိ။
အဝဂတေ သူရိယေ၊ အဝဂစ္ဆတိ၊ အဝဂဟေတွာ ဣတီဓ –
‘‘အဝဿေ’’တိ ဝတ္တတေ ဩဂ္ဂဟဏဉ္စ။
အဝသဒ္ဒဿ ဥပပဒေ တိဋ္ဌမာနဿ တဿောကာရဿ ဝိပရီတော စ ဟောတိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ။
တဿ ဝိပရီတော တဗ္ဗိပရီတော၊ ဥပေါစ္စာရိတံ ပဒံ ဥပပဒံ၊ ဩကာရဝိပရီတောတိ ဥကာရဿေတံ အဓိဝစနံ။ စသဒ္ဒေါ ကတ္ထစိ ¶ နိဝတ္တနတ္ထော၊ ဒွိတ္တံ။ ဥဂ္ဂတေ သူရိယေ၊ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ၊ ဥဂ္ဂဟေတွာ။
အတိပ္ပခေါ တာဝ၊ ပရသတံ၊ ပရသဟဿံ ဣတီဓ –
‘‘အာဂမော’’တိ ဝတ္တတေ။
ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ဩကာရာဂမော ဟောတီတိ အတိပ္ပ ပရသဒ္ဒေဟိ ဩကာရာဂမော ‘‘ယဝမဒ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ စသဒ္ဒေန အတိပ္ပတော ဂကာရာဂမော စ။
အတိပ္ပဂေါ ခေါ တာဝ၊ ပရောသတံ၊ ပရောသဟဿံ၊ ဧတ္ထ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ။
မနမယံ၊ အယမယံ ဣတီဓ ‘‘မနောဂဏာဒီန’’န္တိ ဝတ္တတေ။
ဧတေသံ မနောဂဏာဒီနမန္တော ဩတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေ။
မနောမယံ၊ အယောမယံ၊ ဧဝံ မနောသေဋ္ဌာ၊ အယောပတ္တော၊ တပေါဓနော၊ တမောနုဒေါ၊ သိရောရုဟော၊ တေဇောကသိဏံ၊ ရဇောဇလ္လံ၊ အဟောရတ္တံ၊ ရဟောဂတော။
အာဒိသဒ္ဒေန အာပေါဓာတု၊ ဝါယောဓာတု။
သီဟဂတိယာ ဝါဓိကာရတော ဣဓ န ဘဝတိ၊ မနမတ္တေန မနစ္ဆဋ္ဌာနံ၊ အယကပလ္လံ၊ တမဝိနောဒနော၊ မနအာယတနံ။
ဣတိ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။
နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိဝိဓာန
အထ ¶ နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။
တဏှံ ကရော၊ ရဏံ ဇဟော၊ သံ ဌိတော၊ ဇုတိံ ဓရော၊ သံ မတော ဣတီဓ ‘‘နိဂ္ဂဟီတ’’န္တိ အဓိကာရော၊ ‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဝဂ္ဂဘူတေ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ပပ္ပောတီတိ နိမိတ္တာနုသွရာနံ ဌာနာသန္နဝသေန တဗ္ဗဂ္ဂပဉ္စမော ဟောတိ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေန ‘‘တဏှင်္ကရော၊ ရဏဉ္ဇဟော၊ သဏ္ဌိတော၊ ဇုတိန္ဓရော၊ သမ္မတော’’တိအာဒီသု နိစ္စံ။
တင်္ကရောတိ တံ ကရောတိ၊ တင်္ခဏံ တံခဏံ၊ သင်္ဂဟော သံဂဟော၊ တင်္ဃတံ တံ ဃတံ။ ဓမ္မဉ္စရေ ဓမ္မံ စရေ၊ တဉ္ဆန္နံ တံ ဆန္နံ၊ တဉ္ဇာတံ တံ ဇာတံ၊ တညာဏံ တံ ဉာဏံ။ တဏ္ဌာနံ တံ ဌာနံ၊ တဏ္ဍဟတိ ဘံ ဍဟတိ။ တန္တနောတိ တံ တနောတိ၊ တန္ထိရံ တံ ထိရံ၊ တန္ဒာနံ တံ ဒါနံ၊ တန္ဓနံ တံ ဓနံ၊ တန္နိစ္စုတံ တံ နိစ္စုတံ။ တမ္ပတ္တော တံ ပတ္တော၊ တမ္ဖလံ တံ ဖလံ၊ တေသမ္ဗောဓော တေသံ ဗောဓော၊ သမ္ဘူတော သံဘူတော၊ တမ္မိတ္တံ တံ မိတ္တံ။ ကိင်္ကတော ကိံ ကတော၊ ဒါတုင်္ဂတော ဒါတုံ ဂတောတိ ဧဝမာဒီသု ဝိကပ္ပေန။
ဣဓ န ဘဝတိ၊ န တံ ကမ္မံ ကတံ သာဓု၊ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ။
သတိ စောပရိ ဝါဂ္ဂဟဏေ ဝိဇ္ဈန္တရေ ဝါ ဣဓ ဝါဂ္ဂဟဏကရဏမတ္ထန္တရဝိညာပနတ္ထံ၊ တေန နိဂ္ဂဟီတဿ သံဥပသဂ္ဂပုမန္တဿ လေ လကာရော။ ယထာ – ပဋိသံလီနော ပဋိသလ္လီနော၊ ဧဝံ ပဋိသလ္လာဏော၊ သလ္လက္ခဏာ၊ သလ္လေခေါ၊ သလ္လာပေါ၊ ပုံလိင်္ဂံ ပုလ္လိင်္ဂံ။
ပစ္စတ္တံ ဧဝ၊ တံ ဧဝ၊ တဉှိ တဿ၊ ဧဝဉှိ ဝေါ ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ အဓိကာရော။
၅၀။ ဧဟေ ¶ ဉံ။
ဧကာရဟကာရေ ပရေ နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဉကာရံ ပပ္ပောတိ ဝါ၊ ဧကာရေ ဉာဒေသဿ ဒွိဘာဝေါ။
ပစ္စတ္တညေဝပစ္စတ္တံ ဧဝ၊ တညေဝ တံ ဧဝ၊ တဉှိ တဿ တဉှိ တဿ၊ ဧဝဉှိ ဝေါ ဧဝဉှိ ဝေါ။
ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဝါသဒ္ဒဿ ဧဝဟိနိပါတတော အညတ္ထ န ဟောတိ၊ ယထာ – ဧဝမေတံ၊ ဧဝံ ဟောတိ။
သံယောဂေါ၊ သံယောဇနံ၊ သံယတော၊ သံယာစိကာယ၊ ယံ ယဒေဝ၊ အာနန္တရိကံ ယမာဟု ဣတီဓ ‘‘ဉ’’မိတိ ဝတ္တတေ။
နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ယကာရေ ပရေ သဟ ယကာရေန ဉကာရံ ပပ္ပောတိ ဝါ၊ ဉာဒေသဿ ဒွိတ္တံ။
သညောဂေါ သံယောဂေါ၊ သညောဇနံ သံယောဇနံ၊ သညတော သံယတော၊ သညာစိကာယ သံယာစိကာယ၊ ယညဒေဝ ယံ ယဒေဝ၊ အာနန္တရိကညမာဟု အာနန္တရိကံ ယမာဟု။
ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာဝ သံပဒန္တတော စ သဗ္ဗနာမယကာရပရတော စ နိဂ္ဂဟီတာ အညတ္ထ န ဟောတိ။ ယထာ – ဧတံ ယောဇနံ၊ တံ ယာနံ၊ သရဏံ ယန္တိ။
ဧတ္ထ စ ‘‘သဟ ယေ စာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သ ယေ စာ’’တိ ဝစနတော သုတ္တန္တေသု သုခုစ္စာရဏတ္ထမက္ခရလောပေါပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ တေန ပဋိသင်္ခါယ ယောနိသော ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော၊ သယံ အဘိညာယ သစ္ဆိကတွာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ၊ ပရိယေသနာယ ပရိယေသနာတိအာဒိ သိဇ္ဈတိ။
တံ ¶ အဟံ ဗြူမိ၊ ယံ အာဟု၊ ဓနံ ဧဝ၊ ကိံ ဧတံ၊ နိန္ဒိတုံ အရဟတိ၊ ယံ အနိစ္စံ၊ တံ အနတ္တာ၊ ဧတံ အဝေါစ၊ ဧတံ ဧဝ ဣစ္စတြ –
နိဂ္ဂဟီတဿ ခေါ သရေ ပရေ မကာရဒကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ ဧတ္ထ စ ဝါသဒ္ဒါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဒကာရော ယတေတသဒ္ဒတော ပရဿေဝ။
တမဟံ ဗြူမိ၊ ယမာဟု၊ ဓနမေဝ၊ ကိမေတံ၊ နိန္ဒိတုမရဟတိ၊ ယဒနိစ္စံ၊ တဒနတ္တာ၊ ဧတဒဝေါစ၊ ဧတဒေဝ။
ဝါတိ ကိံ? တံ အဟံ၊ ဧတံ ဧဝ၊ အက္ကောစ္ဆိ မံ အဝဓိ မံ။
ဧတ္ထ စ မဒါတိ ယောဂဝိဘာဂေန ဗျဉ္ဇနေပိ ဝါ မကာရော။ တေန ‘‘ဗုဒ္ဓမ သရဏမ ဂစ္ဆာမီ’’တိအာဒိ သိဇ္ဈတိ။
တာသံ အဟံ သန္တိကေ၊ ဝိဒူနံ အဂ္ဂံ၊ တဿ အဒါသိံ အဟံ ဣတီဓ ‘‘သရေ’’တိ ဝတ္တတေ။
နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ သရေ ပရေ လောပံ ပပ္ပောတိ ကွစိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ သုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ။ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ၊ ပရဿ အသံယောဂန္တဿ ဒီဃော။
တာသာဟံ သန္တိကေ၊ ဝိဒူနဂ္ဂံ၊ တဿ အဒါသာဟံ၊ တထာဂတာဟံ၊ ဧဝါဟံ၊ ကျာဟံ။
ကွစီတိ ကိံ? ဧဝမဿ၊ ကိမဟံ။
အရိယသစ္စာနံ ဒဿနံ၊ ဧတံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ၊ သံရတ္တော၊ သံရာဂေါ၊ သံရမ္ဘော၊ အဝိသံဟာရော၊ စိရံ ပဝါသိံ၊ ဂန္တုံ ကာမော၊ ဂန္တုံ မနော ဣတီဓ ‘‘ကွစိ လောပ’’န္တိ ဝတ္တတေ။
၅၄။ ဗျဉ္ဇနေ ¶ စ။
နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ စ ပရေ လောပံ ပပ္ပောတိ ကွစိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏာဒိမှိ။ ရကာရဟကာရေသု ဥပသဂ္ဂန္တဿ ဒီဃော။
အရိယသစ္စာန ဒဿနံ၊ ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသနံ၊ သာရတ္တော၊ သာရာဂေါ၊ သာရမ္ဘော၊ အဝိသာဟာရော၊ စိရပ္ပဝါသိံ၊ ဒွိတ္တံ၊ ဂန္တုကာမော၊ ဂန္တုမနော။
ကွစီတိ ကိံ? ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။
ကတံ ဣတိ၊ ကိံ ဣတိ၊ အဘိနန္ဒုံ ဣတိ၊ ဥတ္တတ္တံ ဣဝ၊ စက္ကံ ဣဝ၊ ကလိံ ဣဒါနိ၊ ကိံ ဣဒါနိ၊ တွံ အသိ၊ ဣဒံ အပိ၊ ဥတ္တရိံ အပိ၊ ဒါတုံ အပိ၊ သဒိသံ ဧဝ ဣတီဓ ‘‘နိဂ္ဂဟီတမှာ၊ လောပ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
နိဂ္ဂဟီတမှာ ပရော သရော လောပံ ပပ္ပောတိ ဝါ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ။
ကတန္တိ၊ ကိန္တိ၊ အဘိနန္ဒုန္တိ၊ ဥတ္တတ္တံဝ၊ စက္ကံဝ၊ ကလိန္ဒာနိ၊ ကိန္ဒာနိ၊ တွံသိ၊ ဣဒမ္ပိ၊ ဥတ္တရိမ္ပိ၊ ဒါတုမ္ပိ၊ သဒိသံဝ။
ဝါတိ ကိံ? ကတံ ဣတိ၊ ကိမိတိ၊ ဒါတုမပိ၊ သာမံ ဧဝ။
အယမ္ပိ ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဣတီဝီဒါနိသီပေဝါဒိတော အညတ္ထ န ဟောတိ။ ယထာ – အဟံ ဧတ္ထ၊ ဧတံ အဟောသိ။
ဧဝံ အဿ တေ အာသဝါ၊ ပုပ္ဖံ အဿာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဣတီဓ သရေ ပရေ လုတ္တေ ဝိပရိဏာမေန ‘‘ပရသ္မိံ၊ သရေ၊ လုတ္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၆။ ဗျဉ္ဇနော ¶ စ ဝိသညောဂေါ။
နိဂ္ဂဟီတမှာ ပရသ္မိံ သရေ လုတ္တေ ဗျဉ္ဇနော သညောဂေါ စေ၊ ဝိသညောဂေါဝ ဟောတီတိ သံယောဂေကဒေသဿ ပုရိမဗျဉ္ဇနဿ လောပေါ။
ဒွိန္နံ ဗျဉ္ဇနာနမေကတြ ဌိတိ သညောဂေါ၊ ဣဓ ပန သံယုဇ္ဇတီတိ သညောဂေါ၊ ပုရိမော ဝဏ္ဏော၊ ဝိဂတော သညောဂေါ အဿာတိ ဝိသညောဂေါ၊ ပရော။
ဧဝံ သ တေ အာသဝါ၊ ပုပ္ဖံသာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။
လုတ္တေတိ ကိံ? ဧဝမဿ။
စသဒ္ဒေန တိဏ္ဏံ ဗျဉ္ဇနာနံ သရူပသံယောဂေါပိ ဝိသညောဂေါ ဟောတိ။ ယထာ – အဂျာဂါရံ၊ ဝုတျဿ။
စက္ခု ဥဒပါဒိ၊ အဝ သိရော၊ ယာဝစိဓ ဘိက္ခဝေ၊ အဏုထူလာနိ၊ တ သမ္ပယုတ္တာ ဣဘီဓ ‘‘သရေ၊ အာဂမော၊ ကွစိ၊ ဗျဉ္ဇနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
နိဂ္ဂဟီတဉ္စ အာဂမော ဟောတိ သရေ ဝါ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ကွစိ သုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ရဿာနုဂတတ္တာ ရဿတောယေဝါယံ။
စက္ခုံ ဥဒပါဒိ၊ အဝံသိရော၊ ယာဝဉ္စိဓ ဘိက္ခဝေ၊ အဏုံထူလာနိ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ၊ ဧဝံ တင်္ခဏေ၊ တံသဘာဝေါ။
ကွစီတိ ကိံ? န ဟိ ဧတေဟိ၊ ဣဓ စေဝ။
ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ တံ သာဓု၊ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ၊ အဂ္ဂိံဝ သနမံ ဣတီဓ လောပါဒေသကာရိယေ သမ္ပတ္တေ ယေဘုယျေန တဒပဝါဒတ္ထမာဟ။
၅၈။ အံ ¶ ဗျဉ္ဇနေ နိဂ္ဂဟီတံ။
နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ အံဣတိ ဟောတိ။
အကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော၊ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ ဝါ။
ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ တံ သာဓု၊ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ၊ အဂ္ဂိံဝ သန္ဓမံ။
ဣဓ အဝုတ္တဝိသေသာနမ္ပိ ဝုတ္တနယာတိဒေသတ္ထမတိဒေသမာဟ။
၅၉။ အနုပဒိဋ္ဌာနံ ဝုတ္တယောဂတော။
ယေ ဣဓ အမှေဟိ ဝိသေသတော န ဥပဒိဋ္ဌာ ဥပသဂ္ဂနိပါတာဒယော၊ တေသံ ဝုတ္တယောဂတော ဝုတ္တနယေန သရသန္ဓာဒီသု ဝုတ္တနယာနုသာရေန ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
တေန ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ပရိယာဒီနံ ရဟနာဒိဝဏ္ဏဿ ဝိပရိယယော ယဝါဒီဟိ၊ ယထာ – ပရိယုဒါဟာသိ ပယိရုဒါဟာသိ၊ အရိယဿ အယိရဿ၊ ဗဟွာဗာဓော ဗဝှာဗာဓော၊ န အဘိနေယျ အနဘိနေယျ။
‘‘တံ ဣမိနာပိ ဇာနာထာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ပရော ဝါ သရော’’တိ သရေ လုတ္တေ ‘‘တတြာကာရော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အကာရော နိဂ္ဂဟီတဿ ဒကာရော၊ တဒမိနာပိ ဇာနာထ ဣစ္စာဒိ။
ဣတိ နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။
သညာဝိဓာနံ သရသန္ဓိ သန္ဓိ၊
နိသေဓနံ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ သန္ဓိ၊
ယော နိဂ္ဂဟီတဿ စ သန္ဓိကပ္ပေ၊
သုနိစ္ဆယော သောပိ မယေတ္ထ ဝုတ္တော။
ဣတိ ရူပသိဒ္ဓိယံ သန္ဓိကဏ္ဍော
ပဌမော။