📜
၅။ တဒ္ဓိတကဏ္ဍ
အပစ္စတဒ္ဓိတ
အထ ¶ နာမတော ဧဝ ဝိဘတျန္တာ အပစ္စာဒိအတ္ထဝိသေသေ တဒ္ဓိတုပ္ပတ္တီတိ နာမတော ပရံ တဒ္ဓိတဝိဓာနမာရဘီယတေ။
တတ္ထ တသ္မာ တိဝိဓလိင်္ဂတော ပရံ ဟုတွာ ဟိတာ သဟိတာတိ တဒ္ဓိတာ၊ ဏာဒိပစ္စယာနမေတံ အဓိဝစနံ၊ တေသံ ဝါ နာမိကာနံ ဟိတာ ဥပကာရာ တဒ္ဓိတာတိ အနွတ္ထဘူတပရသမညာဝသေနာပိ ဏာဒိပ္ပစ္စယာဝ တဒ္ဓိတာ နာမ။
‘‘ဝသိဋ္ဌဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘လိင်္ဂဉ္စ နိပစ္စတေ’’တိ ဣတော လိင်္ဂဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။
ဆဋ္ဌိယန္တတော လိင်္ဂမှာ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝိကပ္ပေန ‘‘တဿ အပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။
သော စ –
၃၆၂။ ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ။
ဓာတူဟိ၊ လိင်္ဂေဟိ စ ပစ္စယာ ပရာဝ ဟောန္တီတိ ပရိဘာသတော အပစ္စတ္ထသမ္ဗန္ဓိလိင်္ဂတော ဆဋ္ဌိယန္တာယေဝ ပရော ဟောတိ။ ပဋိစ္စ ဧတသ္မာ အတ္ထော ဧတီတိ ပစ္စယော၊ ပတီယန္တိ အနေန အတ္ထာတိ ဝါ ပစ္စယော၊ ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ အပစ္စသဒ္ဒဿ အပ္ပယောဂေါ၊ ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စေ’’တိ ဝိဘတ္တိလောပေါ စ။
၃၆၃။ တေသံ ¶ ဏော လောပံ။
တေသံ တဒ္ဓိတပ္ပစ္စယာနံ ဏာနုဗန္ဓာနံ ဏကာရော လောပမာပဇ္ဇတေ။
၃၆၄။ ဝုဒ္ဓါဒိသရဿ ဝါသံယောဂန္တဿ သဏေ စ။
အာဒိသရဿ ဝါ အာဒိဗျဉ္ဇနဿ ဝါ အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ။ သံယောဂေါ အန္တော အဿာတိ သံယောဂန္တော၊ တဒညော အသံယောဂန္တော။ အထ ဝါ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ၊ တဒါ စ ပကတိဘူတေ လိင်္ဂေ သရာနမာဒိသရဿ အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏကာရေ တဒ္ဓိတပ္ပစ္စယေ ပရေတိ အတ္ထော။
တေန –
ဝါသိဋ္ဌာဒီသု နိစ္စာယံ၊ အနိစ္စောဠုမ္ပိကာဒိသု၊
န ဝုဒ္ဓိ နီလပီတာဒေါ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။
စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏမဝဓာရဏတ္ထံ။
တဿာ ဝုဒ္ဓိယာ အနိယမပ္ပသင်္ဂေ နိယမတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။
တေသံ အကာရဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနမေဝ ယထာက္ကမံ အာ ဧဩဣစ္စေတေ ဝုဒ္ဓိယော ဟောန္တိ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏမဝုဒ္ဓိသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ၊ အဝဓာရဏတ္ထံ ဝါ။ ဣ စ ဥ စ ယု၊ ယု ဧဝ ဝဏ္ဏာ ယုဝဏ္ဏာ၊ အ စ ယုဝဏ္ဏာ စ အယုဝဏ္ဏာ။ အာ စ ဧ စ ဩ စ အာယော။ ပုန ဝုဒ္ဓိဂ္ဂဟဏံ ‘‘နေဂမဇာနပဒါ’’တိအာဒီသု ဥတ္တရပဒဝုဒ္ဓိဘာဝတ္ထံ၊ ဧတ္ထ စ ‘‘အယုဝဏ္ဏာန’’န္တိ ဌာနနိယမဝစနံ အာယောနံ ဝုဒ္ဓိဘာဝပ္ပသင်္ဂနိဝတ္တနတ္ထံ။
ယထာ ¶ ဟိ ကတဝုဒ္ဓီနံ၊ ပုန ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိဟ၊
တထာ သဘာဝဝုဒ္ဓီနံ၊ အာယောနံ ပုန ဝုဒ္ဓိ န။
တတော အကာရဿ အာကာရော ဝုဒ္ဓိ၊ ‘‘သရလောပေါမာဒေသပ္ပစ္စယာဒိမှိ သရလောပေ တု ပကတီ’’တိ သရလောပပကတိဘာဝါ၊ ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရနယနံ ကတွာ တဒ္ဓိတတ္တာ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသ’’ဣစ္စာဒိနာ နာမဗျပဒေသေ ကတေ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။
ဝါသိဋ္ဌော၊ ဝသိဋ္ဌဿ ပုတ္တော ဝါ၊ ဝါသိဋ္ဌာ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။ တဿ နတ္တုပနတ္တာဒယောပိ တဒုပစာရတော ဝါသိဋ္ဌာယေဝ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဂေါတ္တတဒ္ဓိတေ ပဌမပ္ပကတိတောယေဝ ပစ္စယော ဟောတိ။
ဣတ္ထိယံ ဏပ္ပစ္စယန္တတ္တာ ‘‘ဏဝ ဏိက ဏေယျ ဏ န္တူဟီ’’တိ ဝါသိဋ္ဌသဒ္ဒတော ဤပစ္စယော။ သရလောပါဒိံ ကတွာ ဣတ္ထိပ္ပစ္စယန္တတ္တာ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသေ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ ဝါသိဋ္ဌီ ကညာ၊ ဝါသိဋ္ဌီ၊ ဝါသိဋ္ဌိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထိသဒ္ဒသမံ။
နပုံသကေ ဝါသိဋ္ဌံ အပစ္စံ၊ ဝါသိဋ္ဌာနိ အပစ္စာနိ ဣစ္စာဒိ စိတ္တသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ ဥပရိပိ တဒ္ဓိတန္တဿ တိလိင်္ဂတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဘာရဒွါဇဿ ပုတ္တော ဘာရဒွါဇော၊ ဝေသာမိတ္တဿ ပုတ္တော ဝေသာမိတ္တော၊ ဂေါတမဿ ပုတ္တော ဂေါတမော။ ဧတ္ထ စ အယုဝဏ္ဏတ္တာဘာဝါ အာကာရာဒီနံ န ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ ဝသုဒေဝဿ အပစ္စံ ဝါသုဒေဝေါ၊ ဗလဒေဝေါ။ ‘‘စိတ္တကော’’တိအာဒီသု ပန သံယောဂန္တတ္တာ ဝုဒ္ဓိ န ဘဝတိ။
‘‘ဝစ္ဆဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ ဏမှိ သမ္ပတ္တေ ‘‘ဝါ ဏ’ပစ္စေ’’တိ ဣတော ဝါတိ တဒ္ဓိတဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ၊ တေန သဗ္ဗတ္ထ ဝါကျဝုတ္တိယော ဘဝန္တိ။ ‘‘အပစ္စေ’’တိ ပဒံ ယာဝ သံသဋ္ဌဂ္ဂဟဏာဝ ဝတ္တတေ။
၃၆၆။ ဏာယန ¶ ဏာန ဝစ္ဆာဒိတော။
ဝစ္ဆ ကစ္စဣစ္စေဝမာဒိတော ဆဋ္ဌိယန္တတော ဂေါတ္တဂဏတော ဏာယန ဏာနဣစ္စတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဗ္ဗတ္ထ ဏကာရာနုဗန္ဓော ဝုဒ္ဓတ္ထော၊ သေသံ ပုဗ္ဗသမံ၊ သံယောဂန္တတ္တာ ဝုဒ္ဓိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော။
ဝစ္ဆာယနော ဝစ္ဆာနော ဝစ္ဆဿ ပုတ္တော ဝါ။ ဧဝံ ကစ္စဿ ပုတ္တော ကစ္စာယနော ကစ္စာနော၊ မောဂ္ဂလ္လဿ ပုတ္တော မောဂ္ဂလ္လာယနော မောဂ္ဂလ္လာနော။ ဧဝံ အဂ္ဂိဝေဿာယနော အဂ္ဂိဝေဿာနော၊ ကဏှာယနော ကဏှာနော၊ သာကဋာယနော သာကဋာနော၊ မုဉ္စာယနော မုဉ္စာနော၊ ကုဉ္ဇာယနော ကုဉ္ဇာနော ဣစ္စာဒိ။ အာကတိဂဏော’ယံ။
‘‘ကတ္တိကာယ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
အာဒိသဒ္ဒေါယံ ပကာရေ ဝတ္တတေ။ ကတ္တိကာ ဝိနတာရောဟိဏီဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဏေယျပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။
ဝိဘတ္တိလောပေ ‘‘ပကတိ စဿ သရန္တဿာ’’တိ ပကတိဘာဝေါ။ ကတ္တိကေယျော၊ ကတ္တိကာယ ပုတ္တော ဝါ။ ဧဝံ ဝိနတာယ အပစ္စံ ဝေနတေယျော၊ ဣကာရဿေကာရော ဝုဒ္ဓိ၊ ရောဟိဏိယာ ပုတ္တော ရောဟိဏေယျော၊ ဂင်္ဂါယ အပစ္စံ ဂင်္ဂေယျော၊ ဘဂိနိယာ ပုတ္တော ဘာဂိနေယျော၊ နဒိယာပုတ္တော နာဒေယျော။ ဧဝံ အန္တေယျော၊ အာဟေယျော၊ ကာမေယျော။ သုစိယာ ¶ အပစ္စံ သောစေယျော၊ ဧတ္ထ ဥကာရဿောကာရော ဝုဒ္ဓိ၊ ဗာလာယ အပစ္စံ ဗာလေယျော ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဒက္ခဿာပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ ဏမှိ သမ္ပတ္တေ –
အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ဏိပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ ဒက္ခိ၊ ဒက္ခီ၊ ဒက္ခယော၊ ဒေါဏဿ အပစ္စံ ဒေါဏိ။ ဧဝံ ဝါသဝိ၊ သကျပုတ္တိ၊ နာဋပုတ္တိ၊ ဒါသပုတ္တိ၊ ဒါသရထိ။ ဝါရုဏိ၊ ကဏ္ဍိ၊ ဗာလဒေဝိ၊ ပါဝကိ၊ ဇိနဒတ္တဿ အပစ္စံ ဇေနဒတ္တိ၊ သုဒ္ဓါဒနိ၊ အနုရုဒ္ဓိ ဣစ္စာဒိ။
ပုန ဝါဂ္ဂဟဏေန အပစ္စတ္ထေ ဏိကပ္ပစ္စယော၊ အဒိတိအာဒိတော ဏျပ္ပစ္စယော စ။ ယထာ – သကျပုတ္တဿ ပုတ္တော သကျပုတ္တိကော၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ကကာရဿ ယကာရော၊ သကျပုတ္တိယော။ ဧဝံ နာဋပုတ္တိကော၊ ဇေနဒတ္တိကော၊ ဝိမာတုယာ ပုတ္တော ဝေမာတိကော။
‘‘အဒိတိယာ ပုတ္တော’’တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော၊ ဝုဒ္ဓိ စ။
အဝဏ္ဏော တဒ္ဓိတဘူတေ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ လောပမာပဇ္ဇတေ။ စသဒ္ဒေန ဣဝဏ္ဏောပီတိ ဣကာရလောပေါ၊ ‘‘ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စ လ ဉ ဇကာရတ္တ’’န္တိ တျကာရသံယောဂဿ စကာရော၊ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိတ္တံ၊ အာဒိစ္စော။ ဧဝံ ဒိတိယာ ပုတ္တော ဒေစ္စော။
‘‘ကုဏ္ဍနိယာ ပုတ္တော’’တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယေ ကတေ –
‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရေသူ’’တိ ဝတ္တတေ။
၃၇၀။ တေသု ¶ ဝုဒ္ဓိလောပါဂမဝိကာရဝိပရီတာဒေသာ စ။
တေသု အာဒိမဇ္ဈုတ္တရေသု အဝိဟိတလက္ခဏေသု ဇိနဝစနာနုပရောဓေန ကွစိ ဝုဒ္ဓိ လောပ အာဂမ ဝိကာရ ဝိပရီတအာဒေသာ ဟောန္တီတိ သံယောဂန္တတ္တေပိ အာဒိဝုဒ္ဓိ၊ ဣကာရလောပေ နျဿဉာဒေသော၊ ကောဏ္ဍညော၊ ကုရုနော ပုတ္တော ကောရဗျော၊ ဧတ္ထာပိ တေနေဝ ဥကာရဿ အဝါဒေသော၊ ဘာတုနော ပုတ္တော ဘာတဗျော။
‘‘ဥပဂုဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဥပဂု မနုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဥကာရန္တေဟိ ဂေါတ္တဂဏေဟိ ဏဝပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အာဒိသဒ္ဒဿ စေတ္ထ ပကာရဝါစကတ္တာ ဥကာရန္တတောယေဝါယံ။ ဩပဂဝေါ၊ ဩပဂဝီ၊ ဩပဂဝံ၊ မနုနော အပစ္စံ မာနဝေါ၊ ‘‘မာနုသော’’တိ ဏပ္ပစ္စယေ၊ သာဂမေ စ ကတေ ရူပံ၊ ဘဂ္ဂုနော အပစ္စံ ဘဂ္ဂဝေါ၊ ပဏ္ဍုနော အပစ္စံ ပဏ္ဍဝေါ၊ ဥပဝိန္ဒုဿ အပစ္စံ ဩပဝိန္ဒဝေါ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဝိဓဝါယ အပစ္စ’’န္တိ အတ္ထေ –
ဝိဓဝါဒိတော ဏေရပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ အပစ္စတ္ထေ။ ဝိဂတော ဓဝေါ ပတိ ဧတိဿာတိ ဝိဓဝါ၊ ဝေဓဝေရော၊ ဗန္ဓုကိယာ အဘိသာရိဏိယာ ပုတ္တော ဗန္ဓုကေရော၊ သမဏဿ ဥပဇ္ဈာယဿ ပုတ္တော ပုတ္တဋ္ဌာနိယတ္တာတိ သာမဏေရော၊ နာဠိကေရော ဣစ္စာဒိ။
အပစ္စတဒ္ဓိတံ။
သံသဋ္ဌာဒိအနေကတ္ထတဒ္ဓိတ
‘‘တိလေန ¶ သံသဋ္ဌ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
၃၇၃။ ယေန ဝါ သံသဋ္ဌံ တရတိ စရတိ ဝဟတိ ဏိကော။
ယေန ဝါ သံသဋ္ဌံ၊ ယေန ဝါ တရတိ၊ ယေန ဝါ စရတိ၊ ယေန ဝါ ဝဟတိ၊ တတော တတိယန္တတော လိင်္ဂမှာ တေသု သံသဋ္ဌာဒီသွတ္ထေသု ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။ တေလိကံ ဘောဇနံ၊ တိလေန အဘိသင်္ခတန္တိ အတ္ထော။ တေလိကီ ယာဂု။ ဂုဠေန သံသဋ္ဌံ ဧဂါဠိကံ။ ဧဝံ ဃာတိကံ၊ ဒါဓိကံ၊ မာရိစိကံ၊ လောဏိကံ။
နာဝါယ တရတီတိ နာဝိကော၊ ဥဠုမ္ပေန တရတီတိ ဩဠုမ္ပိကော၊ ဝုဒ္ဓိအဘာဝပက္ခေ ဥဠုမ္ပိကော။ ဧဝံ ကုလ္လိကော၊ ဂေါပုစ္ဆိကော။ သကဋေန စရတီတိ သာကဋိကော။ ဧဝံ ပါဒိကော၊ ဒဏ္ဍိကော၊ ဓမ္မေန စရတိ ပဝတ္တတီတိ ဓမ္မိကော။ သီသေန ဝဟတီတိ သီသိကော၊ ဝါဂ္ဂဟဏေန ဤကာရဿ ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဧဝံ အံသိကော၊ ခန္ဓိကော၊ ဟတ္ထိကော၊ အင်္ဂုလိကော။
ပုန ဝါဂ္ဂဟဏေန အညတ္ထေသုပိ ဏိကပ္ပစ္စယော၊ ပရဒါရံ ဂစ္ဆတီတိ ပါရဒါရိကော၊ ပထံ ဂစ္ဆတီတိ ပထိကော။
‘‘ဝိနယမဓီတေ၊ အဝေစ္စာဓီတေ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘ဏိကော’’တိ ဝတ္တတေ။
၃၇၄။ တမဓီတေ တေနကတာဒိသန္နိဓာနနိယောဂသိပ္ပဘဏ္ဍဇီဝိကတ္ထေသု စ။
စတုပ္ပဒမိဒံ။ တမဓီတေတိ အတ္ထေ၊ တေန ကတာဒီသွတ္ထေသု စ တမှိ သန္နိဓာနော၊ တတ္ထ နိယုတ္တော၊ တမဿ သိပ္ပံ၊ တမဿ ဘဏ္ဍံ ¶ ၊ တမဿ ဇီဝိကာ ဣစ္စေတေသွတ္ထေသု စ ဒုတိယာဒိဝိဘတျန္တေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။ ဝေနယိကော။ ဧဝံ သုတ္တန္တိကော၊ အာဘိဓမ္မိကော။
‘‘ဗျာကရဏမဓီတေ’’တိ အတ္ထေ ဏိကပ္ပစ္စယာဒိမှိ ကတေ –
‘‘ဝုဒ္ဓါဒိသရဿ ဝါသံယောဂန္တဿ သဏေ စာ’’တိ ဝတ္တမာနေ –
ဣ ဥဣစ္စေဘေသံ အာဒိသရာနံ အသံယောဂန္တာနံ မာ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏေ၊ တတြေဝ ဝုဒ္ဓိ အာဂမော ဟောတိ စ ဌာနေတိ ဧကာရဝုဒ္ဓါဂမော။
‘‘ဌာနေ’’တိ ဝစနာ စေတ္ထ၊ ယူနမာဒေသဘူတတော၊
ယဝေဟိ ပုဗ္ဗေဝ ဧဩ-ဝုဒ္ဓိယော ဟောန္တိ အာဂမာ။
ယကာရဿ ဒွိဘာဝေါ။
ဝေယျာကရဏိကော၊ နျာယမဓီတေတိ နေယျာယိကော။ ဧဝံ တက္ကိကော၊ ဝေဒိကော၊ နေမိတ္တိကော၊ ကာယေန ကတော ပယောဂေါ ကာယိကော၊ ကာယေန ကတံ ကမ္မံ ကာယိကံ၊ ဝစသာ ကတံ ကမ္မံ ဝါစသိကံ။ ဧဝံ မာနသိကံ၊ ဧတ္ထ စ ‘‘သသရေ ဝါဂမော’’တိ သုတ္တေ ဝဝတ္ထိတဝါသဒ္ဒေန ပစ္စယေ ပရေပိ သာဂမော၊ ထေရေဟိ ကတာ သင်္ဂီတိ ထေရိကာ။ ဧဝံ ပဉ္စသတိကာ၊ သတ္တသတိကာ၊ ဧတ္ထ ‘‘ဏဝဏိကာ’’ဒိသုတ္တေ အနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန ဤပစ္စယော န ဟောတိ။
သန္နိဓာနတ္ထေ သရီရေ သန္နိဓာနာ ဝေဒနာ သာရီရိကာ၊ သာရီရိကံ ဒုက္ခံ။ ဧဝံ မာနသိကာ၊ မာနသိကံ။
နိယုတ္တတ္ထေ ¶ ဒွါရေ နိယုတ္တော ဒေါဝါရိကော၊ ဧတ္ထ ‘‘မာယူနမာဂမော ဌာနေ’’တိ ဝကာရတော ပုဗ္ဗေဩကာရာဂမော။ ဧဝံ ဘဏ္ဍာဂါရိကော၊ နာဂရိကော၊ နဝကမ္မိကော၊ ဝနကမ္မိကော၊ အာဒိကမ္မိကော၊ ဩဒရိကော၊ ရထိကော၊ ပထိကော၊ ဥပါယေ နိယုတ္တော ဩပါယိကော၊ စေတသိ နိယုတ္တာ စေတသိကာ။
သိပ္ပတ္ထေ ဝီဏာဝါဒနံ ဝီဏာ၊ ဝီဏာ အဿ သိပ္ပံ ဝေဏိကော။ ဧဝံ ပါဏဝိကော၊ မောဒိင်္ဂိကော၊ ဝံသိကော။
ဘဏ္ဍတ္ထေ ဂန္ဓော အဿ ဘဏ္ဍန္တိ ဂန္ဓိကော။ ဧဝံ တေလိကော၊ ဂေါဠိကော၊ ပူဝိကော၊ ပဏ္ဏိကော၊ တမ္ဗူလိကော၊ လောဏိကော။
ဇီဝိကတ္ထေ ဥရဗ္ဘံ ဟန္တွာ ဇီဝတိ၊ ဥရဗ္ဘမဿ ဇီဝိကာတိ ဝါ ဩရဗ္ဘိကော။ ဧဝံ မာဂဝိကော၊ ဧတ္ထ ဝကာရာဂမော။ သူကရိကော၊ သာကုဏိကော၊ မစ္ဆိကော ဣစ္စာဒိ။
‘‘တေန ကတာဒီ’’တိ ဧတ္ထ အာဒိဂ္ဂဟဏေန တေန ဟတံ၊ တေန ဗဒ္ဓံ၊ တေန ကီတံ၊ တေန ဒိဗ္ဗတိ၊ သော အဿ အာဝုဓော၊ သော အဿ အာဗာဓော၊ တတ္ထ ပသန္နော၊ တဿ သန္တကံ၊ တမဿ ပရိမာဏံ၊ တဿ ရာသိ၊ တံ အရဟတိ၊ တမဿ သီလံ၊ တတ္ထ ဇာတော၊ တတ္ထ ဝသတိ၊ တတြ ဝိဒိတော၊ တဒတ္ထာယ သံဝတ္တတိ၊ တတော အာဂတော၊ တတော သမ္ဘူတော၊ တဒဿ ပယောဇနန္တိ ဧဝမာဒိအတ္ထေ စ ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ယထာ – ဇာလေန ဟတော၊ ဟနတီတိ ဝါ ဇာလိကော။ ဧဝံ ဗာဠိသိကော၊ ဝါကရိကော၊ သုတ္တေန ဗဒ္ဓါ သုတ္တိကော၊ ဝရတ္တာယ ဗဒ္ဓါ ဝါရတ္တိကော နာဂေါ။
ဝတ္ထေန ¶ ကီတံ ဘဏ္ဍံ ဝတ္ထိကံ။ ဧဝံ ကုမ္ဘိကံ၊ ဖာလိကံ၊ သောဝဏ္ဏိကံ၊ သာတိကံ။ အက္ခေန ဒိဗ္ဗတီတိ အက္ခိကော။ ဧဝံ သာလာကိကော၊ တိန္ဒုကိကော၊ အမ္ဗဖလိကော။ စာပေါ အဿ အာဝုဓောတိ စာပိကော။ ဧဝံ တောမရိကော၊ မုဂ္ဂရိကော၊ မောသလိကော။
ဝါတော အဿ အာဗာဓောတိ ဝါတိကော။ ဧဝံ သေမှိကော၊ ပိတ္တိကော။
ဗုဒ္ဓေ ပသန္နော ဗုဒ္ဓိကော။ ဧဝံ ဓမ္မိကော၊ သင်္ဃိကော။ ဗုဒ္ဓဿ သန္တကော ဗုဒ္ဓိကော။ ဧဝံ ဓမ္မိကော၊ သင်္ဃိကော ဝိဟာရော၊ သင်္ဃိကာ ဘူမိ၊ သင်္ဃိကံ စီဝရံ၊ ပုဂ္ဂလိကံ။
ကုမ္ဘော အဿ ပရိမာဏန္တိ ကုမ္ဘိကံ။ ဧဝံ ခါရိကံ၊ ဒေါဏိကံ။ ကုမ္ဘဿ ရာသိ ကုမ္ဘိကော။ ကုမ္ဘံ အရဟတီတိ ကုမ္ဘိကော။ ဧဝံ ဒေါဏိကော၊ အဋ္ဌမာသိကော၊ ကဟာပဏိကော၊ အာသီတိကာ ဂါထာ၊ နာဝုတိကာ၊ သာတိကံ၊ သာဟဿိကံ။ သန္ဒိဋ္ဌမရဟတီတိ သန္ဒိဋ္ဌိကော၊ ‘‘ဧဟိ ပဿာ’’တိ ဣမံ ဝိဓိံ အရဟတီတိ ဧဟိပဿိကော။
သီလတ္ထေ ပံသုကူလဓာရဏံ ပံသုကူလံ၊ တံ သီလမဿာတိ ပံသုကူလိကော။ ဧဝံ တေစီဝရိကော၊ ဧကာသနေ ဘောဇနသီလော ဧကာသနိကော၊ ရုက္ခမူလေ ဝသနသီလော ရုက္ခမူလိကော၊ တထာ အာရညိကော၊ သောသာနိကော။
ဇာတတ္ထေ အပါယေ ဇာတော အာပါယိကော။ ဧဝံ နေရယိကော၊ သာမုဒ္ဒိကော မစ္ဆော၊ ဝဿေသု ဇာတော ဝဿိကော၊ ဝဿိကာ၊ ဝဿိကံ ပုပ္ဖံ၊ သာရဒိကော၊ ဟေမန္တိကော၊ ဝါသန္တိကော၊ စာတုဒ္ဒသိကော၊ ရာဇဂဟေ ဇာတော၊ ရာဇဂဟေ ¶ ဝသတီတိ ဝါ ရာဇဂဟိကော ဇနော၊ မဂဓေသု ဇာတော၊ ဝသတီတိ ဝါ မာဂဓိကော၊ မာဂဓိကာ၊ မာဂဓိကံ၊ သာဝတ္ထိယံ ဇာတော၊ ဝသတီတိ ဝါ သာဝတ္ထိကော၊ ကာပိလဝတ္ထိကော၊ ဝေသာလိကော။
လောကေ ဝိဒိတော လောကိကော၊ လောကာယ သံဝတ္တတီတိပိ လောကိကော။ တထာ မာတိတော အာဂတံ မာတိကံ၊ ပိတိတော အာဂတံ ပေတ္တိကံ နာမံ။
သမ္ဘူတတ္ထေ မာတိတော သမ္ဘူတံ မတ္တိကံ။ ဧဝံ ပေတ္တိကံ။ ဥပဓိတဿ ပယောဇနံ ဩပဓိကံ။
သကတ္ထေပိ အသင်္ခါရောယေဝ အသင်္ခါရိကံ။ ဧဝံ သသင်္ခါရိကံ၊ နာမမေဝ နာမိကံ။ ဧဝံ အာချာတိကံ၊ ဩပသဂ္ဂိကံ၊ နေပါတိကံ၊ စတုမဟာရာဇေ ဘတ္တိ ဧတေသန္တိ စာတုမဟာရာဇိကာ။ ဧဝံ အညတ္ထေပိ ယောဇေတဗ္ဗံ။
‘‘ကသာဝေန ရတ္တ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
၃၇၆။ ဏ ရာဂါ တေနရတ္တံ တဿေဒမညတ္ထေသု စ။
ရာဂတ္ထဝါစကာ လိင်္ဂမှာ ‘‘တေန ရတ္တ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ၊ ‘‘တဿေ’’တိ ဆဋ္ဌိယန္တတော ‘‘ဣဒ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ စ အညတ္ထေသု စ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။
ကာသာဝံ ဝတ္ထံ။ ဧဝံ ကာသာယံ၊ ကုသုမ္ဘေန ရတ္တံ ကောသုမ္ဘံ၊ ဟလိဒ္ဒိယာ ရတ္တံ ဟာလိဒ္ဒံ၊ ပတ္တင်္ဂံ၊ မဉ္ဇိဋ္ဌံ၊ ကုင်္ကုမံ၊ နီလေန ရတ္တံ နီလံ။ ဧဝံ ပီတံ။
ဣဒမတ္ထေ ¶ မဟိံသဿ ဣဒံ မာဟိံသံ မံသံ၊ ဒဓိ သပ္ပိ စမ္မာဒိကံ ဝါ၊ သူကရဿ ဣဒံ သူကရံ၊ ကစ္စာယနဿ ဣဒံ ကစ္စာယနံ ဗျာကရဏံ။ ဧဝံ သောဂတံ သာသနံ။
‘‘ဣသိဿ ဣဒ’’န္တိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယေ ကတေ ဝုဒ္ဓိမှိ သမ္ပတ္တေ –
‘‘သဏေ၊ ယူနမာဂမော ဌာနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဣ ဥဣစ္စေတေသံ အာဒိသရာနံ အာတ္တဉ္စ ဟောတိ သဏကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ၊ စသဒ္ဒေန ရိကာရာဂမော စ ဌာနေတိ ဣကာရဿ အာတ္တံ။
ဌာနာဓိကာရတော အာတ္တံ၊ ဣသူသဘဥဇာဒိနံ၊
ဣသိဿ တု ရိကာရာဂ-မော စာတ္တာနန္တရေ ဘဝေ။
အာရိသျံ၊ ဥသဘဿ ဣဒံ အာသဘံ ဌာနံ၊ အာသဘီ ဝါစာ။
အညတ္ထဂ္ဂဟဏေန ပန အဝိဒူရဘဝေါ၊ တတြ ဘဝေါ၊ တတြ ဇာတော၊ တတော အာဂတော၊ သော အဿ နိဝါသော၊ တဿ ဣဿရော၊ ကတ္တိကာဒီဟိ နိယုတ္တော မာသော၊ သာဿ ဒေဝတာ၊ တမဝေစ္စာဓီတေ၊ တဿ ဝိသယော ဒေသော၊ တသ္မိံ ဒေသေ အတ္ထိ၊ တေန နိဗ္ဗတ္တံ၊ တံ အရဟတိ၊ တဿ ဝိကာရော၊ တမဿ ပရိမာဏန္တိ ဣစ္စေဝမာဒီသွတ္ထေသု စ ဏပ္ပစ္စယော။ ယထာ – ဝိဒိသာယ အဝိဒူရေ ဘဝေါ ဝေဒိသော ဂါမော၊ ဥဒုမ္ဗရဿ အဝိဒူရေ ဘဝံ ဩဒုမ္ဗရံ ဝိမာနံ။
ဘဝတ္ထေ မနသိ ဘဝံ မာနသံ သုခံ၊ သာဂမော။ သရေ ဘဝေါ သာရသော သကုဏော၊ သာရသာ သကုဏီ၊ သာရသံ ပုပ္ဖံ ¶ ၊ ဥရသိ ဘဝေါ ဩရသော ပုတ္တော၊ ဥရသိ သံဝဍ္ဎိတတ္တာ၊ မိတ္တေ ဘဝါ မေတ္တာ၊ မေတ္တီ ဝါ၊ ပုရေ ဘဝါ ပေါရီ ဝါစာ။
ဇာတာဒီသု ပါဝုသေ ဇာတော ပါဝုသော မေဃော၊ ပါဝုသာ ရတ္တိ၊ ပါဝုသံ အဗ္ဘံ၊ သရဒေ ဇာတော သာရဒေါ မာသော၊ သာရဒါ ရတ္တိ၊ သာရဒံ ပုပ္ဖံ။ ဧဝံ သိသိရော၊ ဟေမန္တော၊ ဝသန္တော၊ ဝိမှော၊ မထုရာယံ ဇာတော မာထုရော ဇနော၊ မာထုရာ ဂဏိကာ၊ မာထုရံ ဝတ္ထံ။ မထုရာယ အာဂတော မာထုရော၊ မထုရာ အဿ နိဝါသောတိ မာထုရော၊ မထုရာယ ဣဿရော မာထုရော ရာဇာ။ ‘‘သဗ္ဗတော ကော’’တိ ဧတ္ထ ပုန သဗ္ဗတောဂ္ဂဟဏေန တဒ္ဓိတတောပိ ကွစိ သသရကကာရာဂမော၊ မာထုရကော ဝါ၊ ရာဇဂဟေ ဇာတော၊ ရာဇဂဟာ အာဂတော၊ ရာဇဂဟော အဿ နိဝါသောတိ ဝါ၊ ရာဇဂဟဿ ဣဿရောတိ ဝါ ရာဇဂဟော၊ ရာဇဂဟကော ဝါ။ ဧဝံ သာဂလော၊ သာဂလကော ဝါ၊ ပါဋလိပုတ္တော၊ ပါဋလိပုတ္တကော ဝါ၊ ဝေသာလိယံ ဇာတောတိအာဒိအတ္ထေ ဝေသာလော၊ ဝေသာလကော ဝါ၊ ကုသိနာရေ ဇာတော ကောသိနာရော၊ ကောသိနာရကော ဝါ။ ဧဝံ သာကေတော၊ သာကေတကော ဝါ၊ ကောသမ္ဗော၊ ကောသမ္ဗကော ဝါ၊ ဣန္ဒပတ္တော၊ ဣန္ဒပတ္တကော ဝါ၊ ကပိလ္လော၊ ကပိလ္လကော ဝါ၊ ဘာရုကစ္ဆော၊ ဘာရုကစ္ဆကော ဝါ၊ နဂရေ ဇာတော၊ နဂရာ အာဂတော၊ နဂရေ ဝသတီတိ ဝါ နာဂရော၊ နာဂရကော ဝါ။ ဧဝံ ဇာနပဒေါ။
ဇနပဒနာမေသု ပန သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမေဝ ဘဝတိ။ ယထာ – အင်္ဂေသု ဇာတော၊ အင်္ဂေဟိ အာဂတော၊ အင်္ဂါ အဿ နိဝါသော၊ အင်္ဂါနံ ဣဿရော ဝါ အင်္ဂေါ၊ အင်္ဂကော ဝါ၊ မာဂဓော၊ မာဂဓကော ဝါ၊ ကောသလော၊ ကောသလကော ဝါ ¶ ၊ ဝေဒေဟော၊ ဝေဒေဟကော ဝါ၊ ကမ္ဗောဇော၊ ကမ္ဗောဇကော ဝါ၊ ဂန္ဓာရော၊ ဂန္ဓာရကော ဝါ၊ သောဝီရော၊ သောဝီရကော ဝါ၊ သိန္ဓဝေါ၊ သိန္ဓဝကော ဝါ၊ အဿကော၊ ကာလိင်္ဂေါ၊ ပဉ္စာလော၊ သက္ကော၊ တထာ သုရဋ္ဌေ ဇာတော၊ သုရဋ္ဌဿ ဣဿရော ဝါ သောရဋ္ဌော၊ သောရဋ္ဌကော ဝါ။ ဧဝံ မဟာရဋ္ဌော၊ မဟာရဋ္ဌကော ဝါ ဣစ္စာဒိ။
နက္ခတ္တယောဂေ ကတ္တိကာယ ပုဏ္ဏစန္ဒယုတ္တာယ ယုတ္တော မာသော ကတ္တိကော၊ မဂသိရေန စန္ဒယုတ္တေန နက္ခတ္တေန ယုတ္တော မာသော မာဂသိရော။ ဧဝံ ဖုဿေန ယုတ္တော မာသော ဖုဿော၊ မဃာယ ယုတ္တော မာသော မာဃော၊ ဖဂ္ဂုနိယာ ယုတ္တော မာသော ဖဂ္ဂုနော၊ စိတ္တာယ ယုတ္တော မာသော စိတ္တော၊ ဝိသာခါယ ယုတ္တော မာသော ဝေသာခေါ၊ ဇေဋ္ဌာယ ယုတ္တော မာသော ဇေဋ္ဌော၊ ဥတ္တရာသာဠှာယ ယုတ္တော မာသော အာသာဠှော၊ အာသာဠှီ ဝါ၊ သဝဏေန ယုတ္တော မာသော သာဝဏော၊ သာဝဏီ။ ဘဒ္ဒေန ယုတ္တော မာသော ဘဒ္ဒေါ၊ အဿယုဇေန ယုတ္တော မာသော အဿယုဇော၊ ဗုဒ္ဓါ အဿ ဒေဝတာတိ ဗုဒ္ဓါ။ ဧဝံ သောဂတော၊ မာဟိန္ဒော၊ ယာမော၊ သောမော။
ဗျာကရဏံ အဝေစ္စာဓီတေ ဝေယျာကရဏော။ ဧဝံ မောဟုတ္တော၊ နေမိတ္တော၊ အင်္ဂဝိဇ္ဇော၊ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇော။ ဝသာတီနံ ဝိသယော ဒေသော ဝါသာတော၊ ဥဒုမ္ဗရာ အသ္မိံ ပဒေသေ သန္တီတိ ဩဒုမ္ဗရော ဒေသော။
သဟဿေန နိဗ္ဗတ္တာ သာဟဿီ ပရိခါ၊ ပယသာ နိဗ္ဗတ္တံ ပါယာသံ၊ သဟဿံ အရဟတီတိ သာဟဿီ ဂါထာ၊ အယသော ¶ ဝိကာရော အာယသော။ ဧဝံ သောဝဏ္ဏော၊ ပုရိသော ပရိမာဏမဿာတိ ပေါရိသံ ဥဒကံ။
စဂ္ဂဟဏေန တတ္ထ ဇာတော၊ တတ္ထ ဝသတိ၊ တဿ ဟိတံ၊ တံ အရဟတီတိအာဒီသု ဏေယျပ္ပစ္စယော။ ဗာရာဏသိယံ ဇာတော၊ ဝသတီတိ ဝါ ဗာရာဏသေယျကော၊ ပုရေ ဝိယ ကကာရာဂမော။ ဧဝံ စမ္ပေယျကော၊ သာဂလေယျကော၊ မိထိလေယျကော ဇနော၊ ဂင်္ဂေယျော မစ္ဆော၊ သိလာယ ဇာတံ သေလေယျကံ၊ ကုလေ ဇာတော ကောလေယျကော သုနခေါ၊ ဝနေ ဇာတံ ဝါနေယျံ ပုပ္ဖံ။ ဧဝံ ပဗ္ဗတေယျော မာနုသော၊ ပဗ္ဗတေယျာ နဒီ၊ ပဗ္ဗတေယျံ ဩသဓံ၊ ပထဿ ဟိတံ ပါထေယျံ၊ သပတိဿ ဟိတံ သာပတေယျံ ဓနံ၊ ပဒီပေယျံ တေလံ၊ မာတု ဟိတံ မတ္တေယျံ။ ဧဝံ ပေတ္တေယျံ။ ဒက္ခိဏမရဟတီတိ ဒက္ခိဏေယျော ဣစ္စာဒိ။
ဇာတဣစ္စေဝမာဒီနံ သဒ္ဒါနံ အတ္ထေ ဣမ ဣယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။
ပစ္ဆာ ဇာတော ပစ္ဆိမော၊ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ၊ ပစ္ဆိမံ စိတ္တံ၊ အန္တေ ဇာတော အန္တိမော၊ အန္တိမာ၊ အန္တိမံ။ ဧဝံ မဇ္ဈိမော၊ ပုရိမော၊ ဥပရိမော၊ ဟေဋ္ဌိမော၊ ပစ္စန္တိမော၊ ဂေါပ္ဖိမော၊ ဂန္ထိမော။
တထာ ¶ ဣယပ္ပစ္စယေ မနုဿဇာတိယာ ဇာတော မနုဿဇာတိယော၊ မနုဿဇာတိယာ၊ မနုဿဇာတိယံ။ ဧဝံ အဿဇာတိယော၊ ဟတ္ထိဇာတိယော၊ ဗောဓိသတ္တဇာတိယော၊ ဒဗ္ဗဇာတိယော၊ သမာနဇာတိယော၊ လောကိယော ဣစ္စာဒိ။
အာဒိဂ္ဂဟဏေန တတ္ထ နိယုတ္တော၊ တဒဿ အတ္ထိ၊ တတ္ထ ဘဝေါတိအာဒီသွပိ ဣမ ဣယပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ စသဒ္ဒေန ဣကပ္ပစ္စယော စ။ အန္တေ နိယုတ္တော အန္တိမော၊ အန္တိယော၊ အန္တိကော၊ ပုတ္တော အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ ပုတ္တိမော၊ ပုတ္တိယော၊ ဝုတ္တိကော၊ ကပ္ပော အဿ အတ္ထီတိ ကပ္ပိယော၊ ဇဋာ အဿ အတ္ထီတိ ဇဋိယော၊ ဟာနဘာဂေါ အဿ အတ္ထီတိ ဟာနဘာဂိယော။ ဧဝံ ဌိတိဘာဂိယော၊ ဗောဓိဿ ပက္ခေ ဘဝါ ဗောဓိပက္ခိယာ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂေ ဘဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ၊ ဥဒရိယံ၊ အတ္တနော ဣဒန္တိ အတ္တနိယံ၊ နကာရာဂမော။
စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ကိယ ယဏျပ္ပစ္စယာ စ။ ဇာတိယာ နိယုတ္တော ဇာတိကိယော။ ဧဝံ အန္ဓကိယော၊ ဇစ္စန္ဓေ နိယုတ္တော ဇစ္စန္ဓကိယော။ သဿ အယန္တိ သကိယော။ ဧဝံ ပရကိယော။
ယပ္ပစ္စယော သာဓုဟိတဘဝဇာတာဒိအတ္ထေသု။ ယထာ – ကမ္မနိ သာဓု ကမ္မညံ။ သဘာယံ သာဓု သဗ္ဘံ၊ ‘‘ယဝတံ တလနာ’’ဒိနာ ဥကာရာဒိ။ ဧဝံ မေဓာယ ဟိတံ မေဇ္ဈံ ဃဋံ။ ပါဒါနံ ဟိတံ ပဇ္ဇံ တေလံ၊ ရထဿ ဟိတာ ရစ္ဆာ၊ ဂါမေ ဘဝေါ ဂမ္မော ¶ ၊ ဂဝေ ဘဝံ ဂဗျံ၊ ‘‘ဩသရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ယပ္ပစ္စယေ ပရေပိ အဝါဒေသော။ ကဝိမှိ ဘဝံ ကဗျံ၊ ဒိဝိ ဘဝါ ဒိဗျာ၊ ထနတော ဇာတံ ထညံ၊ ဓနာယ သံဝတ္တတီတိ ဓညံ။
ဏျပ္ပစ္စယော ပရိသာယံ သာဓု ပါရိသဇ္ဇော၊ ဒကာရာဂမော၊ သမဏာနံ ဟိတာ သာမညာ ဇနာ၊ ဗြာဟ္မဏာနံ ဟိတာ ဗြာဟ္မညာ၊ အရူပေ ဘဝါ အာရုပ္ပာ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ရာဇပုတ္တာနံ သမူဟော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဆဋ္ဌိယန္တတော ‘‘တေသံ သမူဟော’’တိ အတ္ထေ ကဏဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ရာဇပုတ္တကော၊ ရာဇပုတ္တကံ ဝါ၊ ရာဇပုတ္တော။ ဧဝံ မာနုဿကော၊ မာနုဿော၊ မာထုရကော၊ မာထုရော၊ ပေါရိသကော၊ ပေါရိသော၊ ဝုဒ္ဓါနံ သမူဟော ဝုဒ္ဓကော၊ ဝုဒ္ဓါ။ ဧဝံ မာယူရကော၊ မာယူရော၊ ကာပေါတော၊ ကောကိလော၊ မာဟိံသကော၊ မာဟိံသော၊ ဩဋ္ဌကော၊ ဩရဗ္ဘကော၊ အဋ္ဌန္နံ သမူဟော အဋ္ဌကော၊ ရာဇာနံ သမူဟော ရာဇကော၊ ဘိက္ခာနံ သမူဟော ဘိက္ခော၊ သိက္ခာနံ သမူဟော သိက္ခော၊ ဒွိန္နံ သမူဟော ဒွယံ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ အယာဒေသော။ ဧဝံ တိဏ္ဏံ သမူဟော တယံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘သမူဟတ္ထေ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဂါမဇနဗန္ဓုသဟာယဣစ္စေဝမာဒီဟိ တာပစ္စယော ဟောတိ သမူဟတ္ထေ။ ဂါမာနံ သမူဟော ဂါမတာ။ ဧဝံ ဇနတာ၊ ဗန္ဓုတာ၊ သဟာယတာ၊ နာဂရတာ။ ‘‘တာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန သကတ္ထေပိ ဒေဝေါယေဝ ဒေဝတာ၊ တာပစ္စယန္တဿ နိစ္စမိတ္ထိလိင်္ဂတာ။
‘‘တဒဿ ဌာန’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ ဆဋ္ဌိယန္တတော ဣယပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ မဒနဿ ဌာနံ မဒနိယော၊ မဒနိယာ၊ မဒနိယံ၊ ဗန္ဓနဿ ဌာနံ ဗန္ဓနိယံ။ ဧဝံ မုစ္ဆနိယံ။ ရဇနိယံ၊ ဂမနိယံ၊ ဒဿနိယံ၊ ဥပါဒါနိယံ၊ ပသာဒနိယံ။ စသဒ္ဒေန ဟိတာဒိအတ္ထေပိ ဥပါဒါနာနံ ဟိတာ ဥပါဒါနိယာ ဣစ္စာဒိ။
ဥပမတ္ထေ ဥပမာဝါစိလိင်္ဂတော အာယိတတ္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဓူမော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဓူမာယိတတ္တံ။ ဧဝံ တိမိရာယိတတ္တံ။
‘‘တဒဿ ဌာန’’န္တိ ဝတ္တတေ။
‘‘တန္နိဿိတ’’န္တိ အတ္ထေ၊ ‘‘တဒဿဌာန’’န္တိ အတ္ထေ စ လပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဒုဋ္ဌု နိဿိတံ၊ ဒုဋ္ဌု ဌာနံ ဝါ ဒုဋ္ဌုလ္လံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ ဝါစာ၊ လဿ ဒွိဘာဝေါ။ ဧဝံ ဝေဒလ္လံ။
‘‘အဘိဇ္ဈာ ¶ အဿ ပကတိ၊ အဘိဇ္ဈာ အဿ ဗဟုလာ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –
ပဌမာဝိဘတျန္တတော အာလုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿ ဗဟုလ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အဘိဇ္ဈာလု၊ အဘိဇ္ဈာလူ၊ အဘိဇ္ဈာလဝေါ။ ဧဝံ သီတာလု၊ ဓဇာလု၊ ဒယာလု။ ‘‘သဗ္ဗတော ကော’’တိ ဧတ္ထ ပုန သဗ္ဗတောဂ္ဂဟဏေန ကကာရာဂမော၊ အဘိဇ္ဈာလုကော၊ အဘိဇ္ဈာလုကာ၊ အဘိဇ္ဈာလုကံ။ ဧဝံ သီတာလုကော၊ ဒယာလုကော၊ တထာ ဟီနောဝ ဟီနကော။ ဧဝံ ပေါတကော၊ ကုမာရကော၊ မာဏဝကော၊ မုဒုကော၊ ဥဇုကော၊ အပ္ပမတ္တကံ၊ ဩရမတ္တကံ၊ သီလမတ္တကံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တီ’’တိ ဣမိနာ ပဋိဘာဂကုစ္ဆိတသညာနုကမ္ပာဒိအတ္ထေသု ကပ္ပစ္စယော။ ပဋိဘာဂတ္ထေ ဟတ္ထိနော ဣဝ ဟတ္ထိကာ။ ဧဝံ အဿကာ။ ကုစ္ဆိတတ္ထေ ကုစ္ဆိတော သမဏော သမဏကော။ ဧဝံ ဗြာဟ္မဏကော၊ မုဏ္ဍကော၊ ပဏ္ဍိတကော၊ ဝေယျာကရဏကော။ သညာယံ ကတကော၊ ဘဋကော။ အနုကမ္ပာယံ ပုတ္တကော။
တထာ ကိံယတေတတော ပရိမာဏတ္ထေ တ္တကဝန္တုပ္ပစ္စယာ။ ကိံ ပရိမာဏမဿာတိ ကိတ္တကံ။ ဧဝံ ယတ္တကံ၊ တတ္တကံ၊ ဧတ္တကံ။ ဝန္တုမှိ အာတ္တဉ္စ၊ ယံ ပရိမာဏမဿာတိ ယာဝါ၊ ယာဝန္တော ¶ ၊ ဂုဏဝန္တုသမံ။ ဧဝံ တာဝါ၊ တာဝန္တော။ ဧတာဝါ၊ ဧတာဝန္တော ဣစ္စာဒိ။
‘‘သုဝဏ္ဏေန ပကတ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
တပ္ပကတိဝစနတ္ထေ မယပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ပကရီယတီတိ ပကတိ၊ တေန ပကတိ တပ္ပကတိ၊ တပ္ပကတိယာ ဝစနံ ကထနံ တပ္ပကတိဝစနံ။ သုဝဏ္ဏမယော ရထော၊ သောဝဏ္ဏမယော ဝါ၊ သုဝဏ္ဏမယာ ဘာဇနဝိကတိ၊ သုဝဏ္ဏမယံ ဘာဇနံ။ ဧဝံ ရူပိယမယံ၊ ရဇတမယံ၊ ဇတုမယံ၊ ဒါရုမယံ၊ မတ္တိကာမယံ၊ ဣဒ္ဓိယာ နိဗ္ဗတ္တံ ဣဒ္ဓိမယံ။
မနတော နိပ္ဖန္နာ မနောမယာ၊ အယသာပကတံ အယောမယံ။ ဧတ္ထ စ ‘‘မနောဂဏာဒီန’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –
ဧတေသံ မနောဂဏာဒီနံ အန္တော ဩတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေတိ ဩကာရော။
ဂဝေန ပကတံ ကရီသံ၊ ဂေါတော နိဗ္ဗတ္တန္တိ ဝါ ဂေါမယံ။ ‘‘မယော’’တိယောဂဝိဘာဂေန သကတ္ထေပိ ဒါနမေဝ ဒါနမယံ၊ သီလမယံ ဣစ္စာဒိ။
သံသဋ္ဌာဒိအနေကတ္ထတဒ္ဓိတံ။
ဘာဝတဒ္ဓိတ
‘‘အလသဿ ¶ ဘာဝေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဆဋ္ဌိယန္တတော ဏျတ္တတာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ‘‘တဿ ဘာဝေါ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ၊ တုသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန တ္တနဏေယျာဒိပ္ပစ္စယာ စ။ ဘဝန္တိ ဧတသ္မာ ဗုဒ္ဓိသဒ္ဒါ ဣတိ ဘာဝေါ၊ သဒ္ဒပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တံ ဝုစ္စတိ၊ ဝုတ္တဉ္စ – ‘‘ယဿ ဂုဏဿ ဟိ ဘာဝါ ဒဗ္ဗေ သဒ္ဒနိဝေသော တဒဘိဓာနေဏျတ္တတာဒယော’’တိ။ ဏျတ္တတ္တနန္တာနံ နိစ္စံ နပုံသကတ္တံ၊ တာပစ္စယန္တဿ သဘာဝတော နိစ္စမိတ္ထိလိင်္ဂတာ။ ဏျပ္ပစ္စယောယံ ဂုဏဝစနေ ဗြာဟ္မဏာဒီဟိ၊ တတ္ထ ‘‘အဝဏ္ဏော ယေ လောပဉ္စာ’’တိ အဝဏ္ဏလောပေါ၊ အာဒိဝုဒ္ဓိ။
အာလသျံ။ ဧဝံ အာရောဂျံ၊ ဥဒဂ္ဂဿ ဘာဝေါ ဩဒဂျံ၊ သခိနော ဘာဝေါ သချံ၊ အဏဏဿ ဘာဝေါ အာဏဏျံ၊ ဝိဓဝါယ ဘာဝေါ ဝေဓဗျံ၊ ဒုဗ္ဗလဿ ဘာဝေါ ဒုဗ္ဗလျံ၊ စပလဿ ဘာဝေါ စာပလျံ။
ဝိယတ္တဿ ဘာဝေါ ဝေယျတ္တိယံ၊ မစ္ဆရဿ ဘာဝေါ မစ္ဆရိယံ။ ဧဝံ ဣဿရိယံ၊ အာလသိယံ၊ မုဏ္ဍိယံ၊ မူဠှိယံ။ ဧတ္ထ ‘‘ဝေယျတ္တိယ’’န္တိအာဒီသု ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ယမှိ ဣကာရာဂမော။
‘‘ပဏ္ဍိတဿ ဘာဝေါ ပဏ္ဍိတျ’’န္တိအာဒီသု ‘‘ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စလဉဇကာရတ္တ’’န္တိ တျကာရသံယောဂါဒီနံ စလဉဇကာရာဒေသာ ¶ ၊ ဒွိတ္တံ။ ပဏ္ဍိစ္စံ၊ ဗဟုဿုတဿ ဘာဝေါ ဗာဟုဿစ္စံ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရဿ အကာရော၊ ဧဝံ ပေါရောဟိစ္စံ၊ အဓိပတိဿ ဘာဝေါ အာဓိပစ္စံ၊ မုဋ္ဌဿတိဿ ဘာဝေါ မုဋ္ဌဿစ္စံ၊ ဣဝဏ္ဏလောပေါ။ ကုသလဿ ဘာဝေါ ကောသလ္လံ။ ဧဝံ ဝေပုလ္လံ၊ သမာနာနံ ဘာဝေါ သာမညံ၊ ဂိလာနဿ ဘာဝေါ ဂေလညံ၊ ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာ’’ဒိသုတ္တေန သံယောဂေ ပရေ ရဿတ္တံ။
သုဟဒဿ ဘာဝေါသောဟဇ္ဇံ။ ဧဝံ ဝေသာရဇ္ဇံ၊ ကုသီဒဿဘာဝေါကောသဇ္ဇံ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဤကာရဿ အကာရော။ တထာ ‘‘ပုရိသဿ ဘာဝေါ ပေါရိသ’’န္တိအာဒီသု ‘‘ယဝတံ တလနာ’’ဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဝတံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါနံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါဒေသာ။ သုမနဿ ဘာဝေါ သောမနဿံ။ ဧဝံ ဒေါမနဿံ၊ သောဝစဿံ၊ ဒေါဝစဿံ၊ ဧတ္ထ သကာရာဂမော။ တထာ နိပကဿ ဘာဝေါ နေပက္ကံ၊ ဒွိတ္တံ။ ဧဝံ အာဓိက္ကံ၊ ဒုဘဂဿ ဘာဝေါ ဒေါဘဂ္ဂံ၊ ဝါဏိဇဿ ဘာဝေါ ဝါဏိဇ္ဇံ၊ ရာဇိနော ဘာဝေါ ရဇ္ဇံ၊ ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ရဿတ္တံ။ သရူပဿ ဘာဝေါ သာရုပ္ပံ။ ဧဝံ ဩပမ္မံ၊ သောခုမ္မံ။
တထဿ ဘာဝေါ တစ္ဆံ၊ ဒုမ္မေဓဿ ဘာဝေါ ဒုမ္မေဇ္ဈံ၊ သမဏဿ ဘာဝေါ သာမညံ။ ဧဝံ ဗြာဟ္မညံ၊ နိပုဏဿ ဘာဝေါ နေပုညံ။ ‘‘တစ္ဆ’’န္တိအာဒီသုပိ ကာရဂ္ဂဟဏေနေဝ ယဝတံ ထဓဏကာရာနံ ဆဈဉကာရာဒေသာ။
တ္တတာပစ္စယေသု ¶ – ပံသုကူလိကဿ ဘာဝေါ ပံသုကူလိကတ္တံ၊ ပံသုကူလိကတာ။ ဧဝံ တေစီဝရိကတ္တံ၊ တေစီဝရိကတာ၊ ဩဒရိကတ္တံ၊ ဩဒရိကတာ၊ မနုဿတ္တံ၊ မနုဿတာ ဇာတိ၊ နီလတ္တံ၊ နီလတာ ဂုဏော၊ ယာစကတ္တံ၊ ယာစကတာ ကြိယာ၊ ဒဏ္ဍိတ္တံ၊ ဒဏ္ဍိတာ ဒဗ္ဗံ၊ သစ္စဝါဒိတာ၊ ပါရမိတာ၊ ကတညုတာ၊ သဗ္ဗညုတာ၊ ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ တာပစ္စယေ ရဿတ္တံ၊ အပ္ပိစ္ဆတာ၊ အသံသဂ္ဂတာ၊ ဘဿာရာမတာ၊ နိဒ္ဒါရာမတာ၊ လဟုတာ ဣစ္စာဒိ။
တ္တနပစ္စယေ – ပုထုဇ္ဇနဿ ဘာဝေါ ပုထုဇ္ဇနတ္တနံ၊ ဝေဒနတ္တနံ၊ ဇာယတ္တနံ။
ဏေယျေ – သုစိဿ ဘာဝေါ သောစေယျံ။ ဧဝံ အာဓိပဘေယျံ၊ ကဝိဿ ဘာဝေါကာဝေယျံ၊ ထေနဿ ဘာဝေါ ထေယျံ၊ မဟာဝုတ္တိနာ နကာရဿ လောပေါ။
‘‘ဏျတ္တတာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကမ္မနိ၊ သကတ္ထေ စ ဏျာဒယော၊ ဝီရာနံ ဘာဝေါ၊ ကမ္မံ ဝါ ဝီရိယံ၊ ပရိဘဋဿ ကမ္မံ ပါရိဘဋျံ၊ ပါရိဘဋျဿ ဘာဝေါ ပါရိဘဋျတာ။ ဧဝံ သောဝစဿတာ၊ ဘိသဂ္ဂဿ ကမ္မံ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဗျာဝဋဿ ကမ္မံ ဝေယျာဝစ္စံ၊ သဌဿ ဘာဝေါ၊ ကမ္မံ ဝါ သာဌေယျံ။
သကတ္ထေ ပန – ယထာဘူတမေဝ ယထာဘုစ္စံ၊ ကရုဏာယေဝ ကာရုညံ၊ ပတ္တကာလမေဝ ပတ္တကလ္လံ၊ အာကာသာနန္တမေဝ ¶ အာကာသာနဉ္စံ၊ ကာယပါဂုညမေဝ ကာယပါဂုညတာ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဝိသမဿ ဘာဝေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘တ္တတာ၊ ဘာဝေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဝိသမဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ တ္တ တာ စ ‘‘တဿ ဘာဝေါ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အာကတိဂဏောယံ။ ဝေသမံ၊ ဝိသမတ္တံ၊ ဝိသမတာ။ သုစိဿ ဘာဝေါ သောစံ၊ သုစိတ္တံ၊ သုစိတာ၊ ဂရုနော ဘာဝေါ ဂါရဝေါ၊ အာဒိဝုဒ္ဓိ၊ ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဥကာရဿ စ အဝါဒေသော။ ပဋုနော ဘာဝေါ ပါဋဝံ၊ ပဋုတ္တံ၊ ပဋုတာ။
ဥဇုနော ဘာဝေါ အဇ္ဇဝံ၊ မုဒုနော ဘာဝေါ မဒ္ဒဝံ ဣစ္စတြ ‘‘အာတ္တဉ္စာ’’တိ ဏမှိ ဣကာရုကာရာနံ အာတ္တံ၊ ဒွိဘာဝေါ၊ သံယောဂေ အာဒိရဿတ္တဉ္စ။ ဥဇုတာ၊ မုဒုတာ။ ဧဝံ ဣသိဿ ဘာဝေါ အာရိသျံ၊ အာသဘံ၊ ကုမာရဿ ဘာဝေါကောမာရံ၊ ယုဝဿ ဘာဝေါ ယောဗ္ဗနံ၊ မဟာဝုတ္တိနာ နကာရာဂမော၊ ပရမာနံ ဘာဝေါ၊ ကမ္မံ ဝါ ပါရမီ ဒါနာဒိကြိယာ၊ ‘‘ဏဝဏိကာ’’ဒိသုတ္တေန ဤပစ္စယော၊ သမဂ္ဂါနံ ဘာဝေါ သာမဂ္ဂီ။
ရမဏီယဣစ္စေဝမာဒိတော ကဏပစ္စယော ဟောတိ၊ တ္တ တာ စ ဘာဝတ္ထေ။ ရမဏီယဿ ဘာဝေါ ရာမဏီယကံ၊ ရမဏီယတ္တံ၊ ရမဏီယတာ ¶ ။ ဧဝံ မာနုညကံ၊ မနုညတ္တံ၊ မနုညတာ၊ ပိယရူပကံ၊ ပိယရူပတ္တံ၊ ပိယရူပတာ၊ ကလျာဏကံ၊ ကလျာဏတ္တံ၊ ကလျာဏတာ၊ စောရကံ၊ စောရိကာ ဝါ၊ စောရတ္တံ၊ စောရတာ၊ အဍ္ဎကံ၊ အဍ္ဎတ္တံ၊ အဍ္ဎတာ ဣစ္စာဒိ။
ဘာဝတဒ္ဓိတံ။
ဝိသေသတဒ္ဓိတ
‘‘သဗ္ဗေ ဣမေ ပါပါ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ပါပေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဝိသေသတ္ထေ တရ တမ ဣသိက ဣယ ဣဋ္ဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ပါပတရော၊ ပါပတရာ၊ ပါပတရံ။ တတောပိ အဓိကော ပါပတမော၊ ပါပတမာ၊ ပါပတမံ။ ပါပိသိကော၊ ပါပိသိကာ၊ ပါပိသိကံ။ ပါပိယော၊ ပါပိယာ၊ ပါပိယံ။ ပါပိဋ္ဌော၊ ပါပိဋ္ဌာ၊ ပါပိဋ္ဌံ။ အတိသယေန ပါပိဋ္ဌော၊ ပါပိဋ္ဌတရော။ ဧဝံ ပဋုတရော၊ ပဋုတမော၊ ပဋိသိကော၊ ပဋိယော၊ ပဋိဋ္ဌော။ သဗ္ဗေသံ အတိသယေန ဝရော ဝရတရော၊ ဝရတမော၊ ဝရိသိကော၊ ဝရိယော၊ ဝရိဋ္ဌော။ ဧဝံ ပဏီတတရော၊ ပဏီတတမော။
‘‘သဗ္ဗေ ဣမေ ဝုဍ္ဎာ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ဝုဍ္ဎော’’တိ အတ္ထေ ဣယဣဋ္ဌပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။
၃၉၁။ ဝုဍ္ဎဿ ¶ ဇော ဣယိဋ္ဌေသု။
သဗ္ဗဿေဝ ဝုဍ္ဎသဒ္ဒဿ ဇော ဟောတိ ဣယ ဣဋ္ဌဣစ္စေတေသု ပစ္စယေသု။ ဇေယျော၊ ဇေဋ္ဌော၊ ဧတ္ထ စ ‘‘သရလောပါဒိ’’သုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန လောပမကတွာ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ ပုဗ္ဗသရေ လုတ္တေ ‘‘ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ’’တိ ဧကာရော။
‘‘ဣယိဋ္ဌေသူ’’တိ အဓိကာရော၊ ‘‘ဇော’’တိ စ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗဿေဝ ပသတ္ထသဒ္ဒဿ သာဒေသော ဟောတိ၊ ဇော စ ဣယိဋ္ဌေသု။ အယဉ္စ ပသတ္ထော အယဉ္စ ပသတ္ထော သဗ္ဗေ ဣမေ ပသတ္ထာ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ပသတ္ထောတိ သေယျော၊ သေဋ္ဌော၊ ဇေယျော၊ ဇေဋ္ဌော။
သဗ္ဗဿေဝ အန္တိကသဒ္ဒဿ နေဒါဒေသော ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန အန္တိကောတိ နေဒိယော၊ နေဒိဋ္ဌော။
သဗ္ဗဿေဝ ဗာဠှသဒ္ဒဿ သာဓာဒေသော ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန ဗာဠှောတိ သာဓိယော၊ သာဓိဋ္ဌော။
သဗ္ဗဿ အပ္ပသဒ္ဒဿ ကဏ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန အပ္ပောတိ ကဏိယော၊ ကဏိဋ္ဌော။
‘‘ဝိသေသေန ယုဝါ’’တိ အတ္ထေ ‘‘ကဏ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။
၃၉၆။ ယုဝါနဉ္စ ¶ ။
သဗ္ဗဿ ယုဝသဒ္ဒဿ ကဏ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဏကာရဿ နကာရော။ ကနိယော၊ ကနိဋ္ဌော။
၃၉၇။ ဝန္တု မန္တု ဝီနဉ္စ လောပေါ။
ဝန္တုမန္တုဝီ ဣစ္စေတေသံ ပစ္စယာနံ လောပေါ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ သဗ္ဗေ ဣမေ ဂုဏဝန္တော အယမိမေသံ ဝိသေသေန ဂုဏဝါတိ ဂုဏိယော၊ ဂုဏိဋ္ဌော၊ ဝိသေသေန သတိမာတိ သတိယော၊ သတိဋ္ဌော၊ ဝိသေသေန မေဓာဝီတိ မေဓိယော၊ မေဓိဋ္ဌော ဣစ္စာဒိ။
ဝိသေသတဒ္ဓိတံ။
အဿတ္ထိတဒ္ဓိတ
‘‘မေဓာ ယဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ပဌမာဝိဘတျန္တာ ‘‘တဒဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတိ’’ ဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ဝီပစ္စယော ဟောတိ။ မေဓာမာယာ သဒ္ဒေဟိ စာယံ။ မေဓာဝီ၊ မေဓာဝိနော။ ဣတ္ထိယံ ဤကာရန္တတ္တာ ‘‘ပတိဘိက္ခုရာဇီကာရန္တေဟိ ဣနီ’’တိ ဣနီ၊ မေဓာဝိနီ၊ မေဓာဝိနိယော။ နပုံသကေ မေဓာဝိ ကုလံ။ ဧဝံ မာယာဝီ၊ မာယာဝိနီ၊ မာယာဝိ စိတ္တံ။
စဂ္ဂဟဏေန သော ဣ လဝ အာလာဒိပ္ပစ္စယာ စ။ ယထာ – သုမေဓာ ယဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ သုမေဓသော၊ ရဿတ္တံ။ ဧဝံ လောမသော။ ပိစ္ဆံ အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ¶ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ ပိစ္ဆိလော။ ဧဝံ ဖေနိလော၊ တုဏ္ဍိလော၊ ဇဋိလော။ ကေသာ အဿ အတ္ထီတိ ကေသဝေါ၊ ဝါစာလော ဣစ္စာဒိ။
‘‘တပေါ အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အဓိကာရော။
တပဣစ္စေဝမာဒိတော သီပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဿ ဒွိဘာဝေါ။ တပဿီ၊ တပဿိနော၊ တပဿိနီ၊ တပဿိ။ ဧဝံ တေဇဿီ၊ ယသဿီ၊ မနဿီ၊ ပယဿီ။
‘‘ဒဏ္ဍော အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
အာဒိသဒ္ဒေါယံ ပကာရတ္ထော၊ ဒဏ္ဍဣစ္စေဝမာဒိတော အဝဏ္ဏန္တာ ဣက ဤ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ ဒဏ္ဍိကော၊ ဒဏ္ဍီ၊ ဒဏ္ဍိနော၊ ဒဏ္ဍိနီ။ ဧဝံ မာလိကော၊ မာလီ၊ မာလိနီ၊ ဆတ္တိကော၊ ဆတ္တီ၊ ရူပိကော၊ ရူပီ၊ ကေသိကော၊ ကေသီ၊ သင်္ဃီ၊ ဉာဏီ၊ ဟတ္ထီ ဣစ္စာဒိ။
မဓုအာဒိတော ရပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ မဓု အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ မဓုရော ဂုဠော၊ မဓုရာ သက္ခရာ၊ မဓုရံ ခီရံ၊ ကုဉ္ဇာ ဟနူ ဧတဿ သန္တီတိ ကုဉ္ဇရော၊ သဗ္ဗသ္မိံ ¶ ဝတ္တဗ္ဗေ မုခမဿ အတ္ထီတိ မုခရော၊ သုသိ အဿ အတ္ထီတိ သုသိရော။ ဧဝံ ရုစိရော၊ နဂရော။
‘‘ဂုဏော အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဂုဏဣစ္စေဝမာဒိတော ဝန္တုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿ အတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ ဝိဘတ္တိလောပေ၊ နာမဗျပဒေသေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဂုဏဝန္တု သိ၊ ‘‘သဝိဘတ္တိဿ၊ န္တုဿာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အာ သိမှီ’’တိ အာတ္တံ၊ ဂုဏဝါ ပုရိသော၊ သေသံ ဉေယျံ။ ဧဝံ ဂဏဝါ၊ ကုလဝါ ဣစ္စာဒယော။ ဣတ္ထိယံ ‘‘ဏဝ ဏိက ဏေယျဏန္တူဟီ’’တိ ဤပစ္စယော၊ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘န္တုဿ တမီကာရေ’’တိ တကာရော၊ ဂုဏဝတီ၊ ဂုဏဝန္တီ ဣစ္စာဒိ။ နပုံသကေ ‘‘အံ နပုံသကေ’’တိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ အမာဒေသော၊ ဂုဏဝံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘သတိ အဿ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ ဝတ္တတေ။
သတိဣစ္စေဝမာဒီဟိ အဝဏ္ဏန္တရဟိတေဟိ ပဌမာဝိဘတျန္တေဟိ လိင်္ဂေဟိ မန္တုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။ သတိမာ၊ သတိမတီ၊ သတိမန္တီ၊ သတိမံ။ ဧဝံ ဓိတိမာ၊ ဂတိမာ ဣစ္စာဒယော။
တထာ ‘‘အာယု အဿ အတ္ထီတိ အာယု မန္တု’’ဣစ္စတြ –
၄၀၄။ အာယုဿုကာရာသမန္တုမှိ ¶ ။
အာယုဿ ဥကာရော အသ ဟောတိ မန္တုမှီတိ အသာဒေသော။ အာယသ္မာ၊ သေသံ သမံ။ ဂါဝေါ အဿ သန္တီတိ ဂေါမာ၊ ဂေါမန္တော၊ ဂေါမတီ၊ ဂေါမန္တီ၊ ဂေါမံ ကုလံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘သဒ္ဓါ အဿ အတ္ထီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
သဒ္ဓါ ပညာဣစ္စေဝမာဒိတော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဒ္ဓါ ပုရိသော၊ သဒ္ဓါ ကညာ၊ သဒ္ဓံ ကုလံ။ ဧဝံ ပညော၊ အမစ္ဆရော၊ တထာ ဗုဒ္ဓံ၊ ဗုဒ္ဓိ အဿ အတ္ထီတိ ဗုဒ္ဓါ ဣစ္စာဒိ။
အဿတ္ထိတဒ္ဓိတံ။
သင်္ချာတဒ္ဓိတ
‘‘ပဉ္စန္နံ ပူရဏော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ပူရယတိ သင်္ချာ အနေနာတိ ပူရဏော၊ သင်္ချာယ ပူရဏော သင်္ချာပူရဏော၊ တသ္မိံ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ ဆဋ္ဌိယန္တတော မပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ပဉ္စမော၊ ပဉ္စန္နံ ပူရဏီ ပဉ္စမီ၊ ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပစ္စယော။ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော၊ ပဉ္စမာ ဝီရိယပါရမီ၊ ပဉ္စမံ ဈာနံ။ ဧဝံ သတ္တမော၊ သတ္တမီ၊ သတ္တမာ၊ သတ္တမံ၊ အဋ္ဌမော၊ အဋ္ဌမီ၊ အဋ္ဌမာ၊ အဋ္ဌမံ၊ နဝမော ¶ ၊ နဝမီ၊ နဝမာ၊ နဝမံ၊ ဒသမော၊ ဒသမီ၊ ဒသမာ၊ ဒသမံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘သင်္ချာပူရဏေ’’တိ အဓိကာရော။
စတုဆဣစ္စေတေဟိ ထဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ။ စတုန္နံ ပူရဏော စတုတ္ထော၊ ဒွိတ္တံ၊ စတုတ္ထီ၊ စတုတ္ထာ၊ စတုတ္ထံ၊ ဆန္နံ ပူရဏော ဆဋ္ဌော၊ ဆဋ္ဌီ၊ ဆဋ္ဌာ၊ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌော ဧဝ ဆဋ္ဌမော။
ဆာဟံ၊ ဆဠာယတနံ ဣစ္စတြ –
ဆဿ သကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ သင်္ချာနေ။ ဆာဟမဿ ဇီဝိတံ သာဟံ၊ ဆာဟံ ဝါ၊ သဠာယတနံ။
‘‘ဒွိန္နံ ပူရဏော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဒွိတိဣစ္စေတေဟိ တိယပ္ပစ္စယော ဟောတိ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ။ ဝိပရိဏာမေန ‘‘ဒွိ တိဏ္ဏ’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –
ဒွိတိဣစ္စေတေသံ ဒုတဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ တိယပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ဒုတိယော ပုရိသော၊ ဒုတိယာ၊ ဒုတိယံ။ ဧဝံ တိဏ္ဏံ ပူရဏော တတိယော၊ တတိယာ၊ တတိယံ။ အပိဂ္ဂဟဏေန အညတ္ထာပိ ဒွိသဒ္ဒဿ ဒုအာဒေသော ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန ဒိ စ။ ဒွေ ရတ္တိယော ဒုရတ္တံ၊ ဒုဝိဓံ၊ ဒုဝင်္ဂံ၊ ဒိရတ္တံ၊ ဒိဂုဏံ၊ ဒိဂု။
၄၁၁။ တေသမဍ္ဎူပပဒေန အဍ္ဎုဍ္ဎဒိဝဍ္ဎဒိယဍ္ဎဍ္ဎတိယာ။
တေသံ စတုတ္ထဒုတိယတတိယာနံ အဍ္ဎူပပဒါနံ အဍ္ဎူပပဒေန သဟ အဍ္ဎုဍ္ဎဒိဝဍ္ဎဒိယဍ္ဎအဍ္ဎတိယာဒေသာ ဟောန္တိ။
ဧတ္ထ စ –
အဍ္ဎူပပဒပါဒါန-သာမတ္ထာ အဍ္ဎပုဗ္ဗကာ၊
တေသံသဒ္ဒေန ဂယှန္တေ၊ စတုတ္ထဒုတိယာဒယော။
အဍ္ဎေန စတုတ္ထော အဍ္ဎုဍ္ဎော၊ အဍ္ဎေန ဒုတိယော ဒိဝဍ္ဎော၊ ဒိယဍ္ဎော၊ အဍ္ဎေန တတိယော အဍ္ဎတိယော။
‘‘ဧကဉ္စ ဒသ စာ’’တိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသေ၊ ‘‘ဧကေန အဓိကာ ဒသာ’’တိ အတ္ထေ တပ္ပုရိသသမာသေ ဝါ ကတေ ‘‘သင်္ချာနေ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဒွေကဋ္ဌာနမာကာရော ဝါ’’တိ အာတ္တံ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။
တေန စေတ္ထ –
ဒွေကဋ္ဌာနံ ဒသေ နိစ္စံ၊ ဒွိဿာ’နဝုတိယာ နဝါ၊
ဣတရေသ’မသန္တဉ္စ၊ အာတ္တံ ဒီပေတိ ဝါသုတိ။
‘‘ဧကာဒိတော ဒသရ သင်္ချာနေ’’တိ ရတ္တံ။
ရာဒေသော ဝဏ္ဏမတ္တတ္တာ၊ ဝဏ္ဏမတ္တပ္ပသင်္ဂိပိ၊
သိယာ ဒသဿ ဒဿေဝ၊ နိမိတ္တာသန္နဘာဝတော။
တတော ဗဟုဝစနံ ယော၊ ‘‘ပဉ္စာဒီနမကာရော’’တိ သဝိဘတ္တိဿ အန္တဿ အတ္တံ။ ဧကာရသ၊ ဧကာဒသ၊ လိင်္ဂတ္တယေပိ သမာနံ။
‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
၄၁၂။ ဧကာဒိတော ¶ ဒသဿီ။
ဧကာဒိတော ပရဿ ဒသဿ အန္တေ ဤပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ပူရဏတ္ထေ။
ဒသဿ ပစ္စယာယောဂါ၊ လဒ္ဓမန္တေတိ အတ္ထတော၊
တဒန္တဿ သဘာဝေန၊ ဣတ္ထိယံယေဝ သမ္ဘဝေါ။
ဧကာဒသန္နံ ပူရဏီ ဧကာဒသီ၊ အညတြ ဧကာဒသမော၊ ဧကာဒသမံ။
ဒွေ စ ဒသ စ၊ ဒွီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ ‘‘ဒွိ ဒသ’’ဣစ္စတြ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
‘‘ဝီသတိ ဒသေသု ဗာ ဒွိဿ တူ’’တိ ဗာဒေသော၊ ဒဿ ရာဒေသော။ ဗာရသ၊ အညတြ အာတ္တံ၊ ဒွါဒသ။ ဒွါဒသန္နံ ပူရဏော ဗာရသမော၊ ဒွါဒသမော၊ ဒွါဒသီ။
တယော စ ဒသ စ၊ တီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ တေရသ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ တိဿ တေအာဒသော အာနဝုတိယာ၊ တေရသမော၊ တေရသီ။
စတ္တာရော စ ဒသ စ၊ စတူဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ စတုဒ္ဒသ ဣစ္စတြ ‘‘ဂဏနေ ဒသဿာ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ ‘‘စတူပပဒဿ လောပေါ တုတ္တရပဒါဒိ စဿ စုစောပိ နဝါ’’တိ တုလောပေါ၊ စုစော စ။ စုဒ္ဒသ၊ စောဒ္ဒသ၊ စတုဒ္ဒသ။ စုဒ္ဒသမော၊ စတုဒ္ဒသမော၊ စကုဒ္ဒသီ၊ စာတုဒ္ဒသီ ဝါ။
ပဉ္စ စ ဒသ စ၊ ပဉ္စဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ ပဉ္စဒသ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ ပဉ္စသဒ္ဒဿ ဒသ ဝီသေသု ပန္နပဏ္ဏအာဒေသာပိ၊ ‘‘အဋ္ဌာဒိတော စာ’’တိ ရတ္တံ။ ပန္နရသ၊ ပဉ္စဒသ။ ပန္နရသမော၊ ပဉ္စဒသမော၊ ပန္နရသီ၊ ပဉ္စဒသီ။
‘‘ဆ ¶ စ ဒသ စ၊ ဆဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာ’’တိ သမာသေ ကတေ ‘‘ဆဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဒသေ သော နိစ္စဉ္စာ’’တိ သော၊ ‘‘သင်္ချာနံ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ၊ ‘‘လ ဒရာန’’န္တိ လတ္တံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။
ဠော နိစ္စံ သောဠသေ ဒဿ၊ စတ္တာလီသေ စ တေရသေ၊
အညတြ န စ ဟောတာယံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။
လဠာနမဝိသေသော ကွစိ၊ သောဠသ။ တေဠသ၊ စတ္တာလီသံ၊ စတ္တာရီသံ။ သောဠသမော၊ သောဠသီ။
‘‘ဝါ၊ ဒသရ သင်္ချာနေ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အဋ္ဌာဒိတော စာ’’တိ ရတ္တံ။ အဋ္ဌာရသ၊ အဋ္ဌာဒသ၊ အာတ္တံ။ အဋ္ဌာရသန္နံ ပူရဏော အဋ္ဌာရသမော၊ အဋ္ဌာဒသမော။ ဧဝံ သတ္တရသ၊ သတ္တဒသ။ သတ္တရသမော၊ သတ္တဒသမော။
အဋ္ဌာဒိတောတိ ကိမတ္ထံ? စတုဒ္ဒသ။
ဧကေန ဦနာ ဝီသတီတိ တပ္ပုရိသော၊ ဧကူနဝီသတိ။ ဧကူနဝီသတာဒယော အာနဝုတိယာ ဧကဝစနန္တာ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂါ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ တေ စ သင်္ချာနေ၊ သင်္ချေယျေ စ ဝတ္တန္တေ၊ ယဒါ သင်္ချာနေ ဝတ္တန္တေ၊ တဒါ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိ တိဋ္ဌတိ၊ ဘောတိ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိ တိဋ္ဌတု၊ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိံ ပဿ၊ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိယာ ကတံ ဣစ္စာဒိ။
သင်္ချေယျေ ပန ဧကူနဝီသတိ ဘိက္ခဝေါ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဘောန္တော ဧကူနဝီသတိ ဘိက္ခဝေါ တိဋ္ဌထ၊ ဧကူနဝီသတိံ ဘိက္ခူ ပဿ၊ ဧကူနဝီသတိယာ ဘိက္ခူဟိ ကတံ ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ ဝီသတာဒီသုပိ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ဧကူနဝီသတိယာ ပူရဏော ဧကူနဝီသတိမော။
ဒသ စ ဒသ စာတိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသံ ကတွာ ‘‘ဒသဒသာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သရူပါနမေကသေသွသကိ’’န္တိ ဧကသေသေ ကတေ ¶ ဒသသဒ္ဒတော ပဌမာဗဟုဝစနံ ယော။ ‘‘ဒသ ယော’’ဣတီဓ –
၄၁၃။ ဂဏနေ ဒသဿ ဒွိတိ စတု ပဉ္စ ဆ သတ္တ အဋ္ဌနဝကာနံ ဝီတိ စတ္တာရ ပညာ ဆ သတ္တာသ နဝါ ယောသု ယောနဉ္စီ သမာသံ ဌိရိ တီတုတိ။
ဂဏနေ ဒသဿ သမ္ဗန္ဓီနံ ဒွိက တိက စတုက္က ပဉ္စက ဆက္ကသတ္တက အဋ္ဌက နဝကာနံ ကတေကသေသာနံ ယထာက္ကမံ ဝီတိ စတ္တာရ ပညာ ဆ သတ္တ အသ နဝ ဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ ယောသု ပရေသု၊ ယောနဉ္စ ဤသံ အာသံ ဌိ ရိတိ ဤတိ ဥတိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တီတိ ဒွိဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ဝီအာဒေသော ဟောတိ၊ ယောဝစနဿ ဤသဉ္စ၊ သရလောပါဒိ။
‘‘သင်္ချာနံ၊ ဝါ၊ အန္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
တာသံ သင်္ချာနမန္တေ တိကာရာဂမော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။
ဝိဘာသာ ဝီသ တိံသာန-မန္တေ ဟောတိ တိအာဂမော၊
အညတ္ထ န စ ဟောတေဝ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။
‘‘ဗျဉ္ဇနေ စာ’’တိ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ၊ ပုန တဒ္ဓိတတ္တာ နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဘိက္ခူနံ ဝီသတိ၊ ဝီသံ ဝါ၊ ဝီသတိ ဘိက္ခူ၊ ဝီသံ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ဝီသတိမော။ တထာ ဧကဝီသတိ ကုသလစိတ္တာနိ၊ ဧကဝီသံ ဝါ။ ဧကဝီသတိမော။ ဗာဝီသတိ၊ ဗာဝီသံ ဝါ။ ဗာဝီသတိမော။ ဒွါဝီသတိ၊ ဒွါဝီသံ ဝါ။ ဒွါဝီသတိမော။ တေဝီသတိ၊ တေဝီသံ ဝါ။ တေဝီသတိမော။ စတုဝီသတိ၊ စတုဝီသံ ဝါ။ စတုဝီသတိမော။ ပဏ္ဏဝီသတိ၊ ပဏ္ဏဝီသံ ဝါ။ ပဏ္ဏဝီသတိမော။ ပဉ္စဝီသတိ၊ ပဉ္စဝီသံ ဝါ။ ပဉ္စဝီသတိမော။ ဆဗ္ဗီသတိ ¶ ၊ ဆဗ္ဗီသံ ဝါ။ ဆဗ္ဗီသတိမော။ သတ္တဝီသတိ၊ သတ္တဝီသံ ဝါ။ သတ္တဝီသတိမော။ အဋ္ဌဝီသတိ၊ အဋ္ဌဝီသံ ဝါ။ အဋ္ဌဝီသတိမော။ ဧကူနတိံသတိ၊ ဧကူနတိံသံဝါ။ ဧကူနတိံသတိမော။
ဒသ စ ဒသ စ ဒသ စာတိ ‘‘ဒသ ဒသ ဒသာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကသေသေ ကတေ ‘‘ဂဏနေ ဒသဿာ’’တိအာဒိနာ တိဤသမာဒေသာ၊ ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ရဿတ္တံ၊ နိဂ္ဂဟီတာဂမော စ၊ သေသံ ဝီသတိသမံ။ တိံသတိ၊ တိံသံ၊ တိံသ ဝဿာနိ၊ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ၊ တိံသံ၊ တိံသာယ ဣစ္စာဒိ။ ဧကတိံသတိ၊ ဧကတိံသံ ဝါ၊ ဗာတ္တိံသံ၊ ဒွတ္တိံသံ၊ တေတ္တိံသံ ဣစ္စာဒိ။
စတုဒသတ္ထဝါစကဿ ကတေကသေသဿ ဒသဿ စတ္တာရ၊ ယောဝစနဿ ဤသံ၊ စတ္တာလီသံ၊ ‘‘လ ဒရာန’’န္တိ ရဿ လတ္တံ၊ တာလီသံ ဝါ။ စတ္တာလီသတိမော။ ဧကစတ္တာလီသံ၊ ဒွါစတ္တာလီသံ၊ ဒွိစတ္တာလီသံ၊ တေစတ္တာလီသံ၊ တိစတ္တာလီသံ ဣစ္စာဒိ။
ပဉ္စဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ပညာ၊ ယောဝစနဿ အာသဉ္စ။ ပညာသံ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ ပဏ္ဏာဒေသော၊ ပဏ္ဏာသံ ဝါ။ ဧကပညာသံ၊ ဒွေပညာသံ၊ ဒွိပညာသံ။
ဆဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ဆ၊ ယောဝစနဿ ဌိအာဒေသော၊ ‘‘သ ဆဿ ဝါ’’တိ သကာရာဒေသော၊ သဋ္ဌိ၊ ဒွါသဋ္ဌိ၊ ဒွေသဋ္ဌိ၊ ဒွိသဋ္ဌိ၊ တေသဋ္ဌိ၊ တိသဋ္ဌိ။
သတ္တဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ သတ္တ၊ ယောဝစနဿ ရိ၊ တိ စ။ သတ္တရိ၊ သတ္တတိ၊ ဒွါသတ္တရိ၊ ဒွါသတ္တတိ၊ ဒွိသတ္တရိ၊ ဒိသတ္တတိ၊ တေသတ္တတိ၊ တိသတ္တတိ ဣစ္စာဒိ။
အဋ္ဌဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ အသ၊ ယောဝစနဿ ဤတိအာဒေသော စ။ အသီတိ၊ ဧကာသီတိ၊ ဒွေအသီတိ၊ တေအသီတိ၊ စတုရာသီတိ၊ ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ဒီဃော။
နဝဒသတ္ထဝါစကဿ ¶ ဒသဿ နဝ၊ ယောဝစနဿ ဥတိ စ၊ နဝုတိ၊ ဒွါနဝုတိ၊ ဒွေနဝုတိ၊ ဒွိနဝုတိ၊ တေနဝုတိ၊ တိနဝုတိ၊ စတုနဝုတိ၊ ဆန္နဝုတိယာ၊ ဆန္နဝုတီနံ ပါသဏ္ဍာနံ။
‘‘ဂဏနေ၊ ဒသဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၄၁၅။ ဒသဒသကံ သတံ ဒသကာနံ သတံ သဟဿဉ္စ ယောမှိ။
ဂဏနေ ပရိယာပန္နဿ ဒသဒသကတ္ထဝါစကဿ ဒသသဒ္ဒဿ သတံ ဟောတိ၊ သတဒသကတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ သဟဿံ ဟောတိ ယောမှိ။ ဣမိနာ နိပါတနေန ယောလောပေါ၊ တဒ္ဓိတတ္တာ ပုန နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ နိဂ္ဂဟီတဿ လောပေါ၊ ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော၊ ယောဇနာနံ သတံ၊ သဟဿံ။ သတံ နပုံသကမေကဝစနန္တဉ္စ၊ တထာ သဟဿံ၊ ဝဂ္ဂဘေဒေ သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမ္ပိ ဘဝတိ။ ဒွေ ဝီသတိယော။ ဧဝံ တိံသာဒီသုပိ၊ ဒွေ သတာနိ၊ ဗဟူနိ သတာနိ၊ ဒွေ သဟဿာနိ၊ ဗဟူနိ သဟဿာနိ။
သတဿ ဒွိကန္တိ အတ္ထေ ဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသံ ကတွာ ‘‘သတံ ဒွိက’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ဒွိကာဒီနံ တဒုတ္တရပဒါနဉ္စ နိပစ္စန္တေ’’တိ ဝုတ္တိယံ ဝစနတော ဣမိနာ နိပါတနေန ဥတ္တရပဒဿ ပုဗ္ဗနိပါတော၊ ကကာရလောပေါ စ ဟောတိ။ ဒွိသတံ။ ဧဝံ သတဿ တိကံ တိသတံ၊ တထာ စတုသတံ၊ ပဉ္စသတံ၊ ဆသတံ၊ သတ္တသတံ၊ အဋ္ဌသတံ၊ နဝသတံ၊ ဒသသတံ သဟဿံ ဟောတိ။ အထ ဝါ ဒွေ သတာနိ ဒွိသတန္တိ ဒိဂုသမာသော။ ဧဝံ တိသတံ၊ စတုသတံ ဣစ္စာဒိ။
ယာဝ တာသံ သင်္ချာနမုတ္တရိ၊ တာဝ ဒသဂုဏိတဉ္စ ကာတဗ္ဗံ၊ ဧတ္ထ ဒကာရော သန္ဓိဇော။ ယထာ – ဒသဿ ဂဏနဿ ဒသဂုဏိတံ ¶ သတံ ဟောတိ၊ သတဿ ဒသဂုဏိတံ သဟဿံ၊ သဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ ဒသသဟဿံ၊ ဣဒံ နဟုတန္တိပိ ဝုစ္စတိ၊ ဒသသဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ သတသဟဿံ၊ တံ လက္ခန္တိပိ ဝုစ္စတိ၊ သတသဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ ဒသသတသဟဿံ။
‘‘ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ယာသံ ပန သင်္ချာနံ အနိဒ္ဒိဋ္ဌနာမဓေယျာနံ ယာနိ ရူပါနိ၊ တာနိ သကေဟိ နာမေဟိ နိပစ္စန္တေ။ သတသဟဿာနံ သတံ ကောဋိ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂါ၊ ဧကဝစနန္တာ စ၊ ဝဂ္ဂဘေဒေ ဗဟုဝစနဉ္စ ဘဝတိ၊ ကောဋိသတသဟဿာနံ သတံ ပကောဋိ၊ ပကောဋိသတသဟဿာနံ သတံ ကောဋိပ္ပကောဋိ။ ဧဝံ နဟုတံ၊ နိန္နဟုတံ၊ အက္ခောဘိနီ၊ ဗိန္ဒု၊ အဗ္ဗုဒံ၊ နိရဗ္ဗုဒံ၊ အဟဟံ၊ အဗဗံ၊ အဋဋံ၊ သောဂန္ဓိကံ၊ ဥပ္ပလံ၊ ကုမုဒံ၊ ပုဏ္ဍရီကံ၊ ပဒုမံ၊ ကထာနံ၊ မဟာကထာနံ၊ အသင်္ချေယျန္တိ။
ဣစ္စေဝံ ဌာနတော ဌာနံ၊ သတလက္ခဂုဏံ မတံ၊
ကောဋိပ္ပဘုတိနံ ဝီသ-သင်္ချာနဉ္စ ယထာက္ကမံ။
‘‘ဒွေ ပရိမာဏာနိ ဧတဿာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဒွိဣစ္စေဝမာဒိတော ဂဏနတော ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ အနေကတ္ထေ။ ဒွိကော ရာသိ ဒွိကံ။ ဧဝံ တိကံ၊ စတုက္ကံ၊ ပဉ္စကံ၊ ဆက္ကံ၊ သတ္တကံ၊ အဋ္ဌကံ၊ နဝကံ၊ ဒသကံ၊ ပဏ္ဏာသကံ၊ သတကံ၊ သဟဿကံ ဣစ္စာဒိ။
သင်္ချာတဒ္ဓိတံ။
အဗျယတဒ္ဓိတ
‘‘ဧကသ္မိံ ¶ ဝါရေ ဘုဉ္ဇတိ၊ ဒွိဝါရေ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
ဧကဒွိတိဣစ္စေဝမာဒိတော ဂဏနတော သကိဿ ဌာနေ ဝါရတ္ထေ က္ခတ္တုံပစ္စယော ဟောတိ။ ဧကက္ခတ္တုံ၊ ဒွိက္ခတ္တုံ ဘုဉ္ဇတိ၊ ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ သိလောပေါ။ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ၊ စတုက္ခတ္တုံ၊ ပဉ္စက္ခတ္တုံ၊ ဆက္ခတ္တုံ၊ သတ္တက္ခတ္တုံ၊ အဋ္ဌက္ခတ္တုံ၊ နဝက္ခတ္တုံ၊ ဒသက္ခတ္တုံ၊ သတက္ခတ္တုံ၊ သဟဿက္ခတ္တုံ၊ ဗဟုက္ခတ္တုံ၊ ကတိက္ခတ္တုံ။
‘‘ဧကေန ဝိဘာဂေနာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
မဏ္ဍူကဂတိယာ သင်္ချာဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။
ဝိဘာဂတ္ထေ ဧကာဒိသင်္ချာတော ဓာပစ္စယော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန ဧကဒွိတော ဇ္ဈ စ၊ သုတ္တာဒိတော သော စ။ ဧကဓာ။ ဒွီဟိ ဝိဘာဂေဟိ ဒွိဓာ၊ ဒုဓာ ဝါ၊ ဒွေဓာ။ တီဟိ ဝိဘာဂေဟိ တိဓာ၊ တေဓာ ဝါ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿေကာရော။ ဧဝံ စတုဓာ၊ ပဉ္စဓာ၊ ဆဓာ၊ သတ္တဓာ၊ အဋ္ဌဓာ၊ နဝဓာ၊ ဒသဓာ၊ သတဓာ၊ သဟဿဓာ၊ ကတိဓာ၊ ဗဟုဓာ။
ဇ္ဈပ္ပစ္စယေ ဧကဓာ ကရောတီတိ ဧကဇ္ဈံ။ ဧဝံ ဒွေဇ္ဈံ။
သောပစ္စယေ သုတ္တေန ဝိဘာဂေန သုတ္တသော။ ဧဝံ ဗျဉ္ဇနသော၊ ပဒသော၊ အတ္ထသော၊ ဗဟုသော၊ သဗ္ဗာကာရေန သဗ္ဗသော ¶ ၊ ဥပါယသော၊ ဟေတုသော၊ ဌာနသော၊ ယောနိသော။
၄၂၁။ သဗ္ဗနာမေဟိ ပကာရဝစနေ တု ထာ။
သဗ္ဗနာမေဟိ ပကာရဝစနတ္ထေ ထာပစ္စယော ဟောတိ၊ တုသဒ္ဒေန ထတ္တာပစ္စယော စ။ သာမညဿ ဘေဒကော ဝိသေသော ပကာရော၊ တဿာဘိဓာနေတိ အတ္ထော၊ သော ပကာရော တထာ၊ တံ ပကာရံ တထာ၊ တေန ပကာရေန တထာ၊ ယေန ပကာရေန ယထာ။ ဧဝံ သဗ္ဗထာ၊ အညထာ၊ ဣတရထာ၊ ဥဘယထာ၊ ထတ္တာပစ္စယေ တေန ပကာရေန တထတ္တာ။ ဧဝံ ယထတ္တာ၊ အညထတ္တာ။
ကော ပကာရောတိ အတ္ထေ –
ကိံဣမဣစ္စေတေဟိ ထံပစ္စယော ဟောတိ ပကာရဝစနတ္ထေ။ ‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ကိဿ ကာဒေသော။ ကထံ၊ ကံ ပကာရံ ကထံ၊ ကေန ပကာရေန ကထံ၊ အယံ ပကာရော ဣတ္ထံ၊ ဣမံ ပကာရံ ဣတ္ထံ။ အနေန ပကာရေန ဣတ္ထံ၊ ‘‘ဣမဿိ ထံ ဒါနိဟ တော ဓေသု စာ’’တိ ဣမသဒ္ဒဿ ဣကာရော၊ ဒွိတ္တံ။ ဧတ္ထ ဟိ က္ခတ္တုံ အာဒိထံပရိယောသာနပ္ပစ္စယန္တာနံ အဗျယတဒ္ဓိတတ္တာ နာမဗျပဒေသံ ကတွာ ဝိဘတ္တိမှိ ကတေ ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ ဝိဘတ္တိလောပေါ၊ ‘‘ကွစိ တော ပဉ္စမျတ္ထေ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တတောအာဒိပ္ပစ္စယန္တာ စ ဣဓေဝ အဗျယတဒ္ဓိတေ သင်္ဂယှန္တိ။
၄၂၃။ ယဒနုပပန္နာ ¶ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။
ယေ သဒ္ဒါ လက္ခဏေန အနုပပန္နာ အနိဒ္ဒိဋ္ဌလက္ခဏာ အက္ခရာဒိတော၊ နာမောပသဂ္ဂနိပါတတော ဝါ သမာသတဒ္ဓိတာဒိတော ဝါ၊ တေ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။
တဒ္ဓိတတော တာဝ –
ဣမသ္မာ ဇ္ဇ သိယာ ကာလေ၊ သမာနာပရတော ဇ္ဇု စ၊
ဣမသဒ္ဒဿ’ကာရော စ၊ သမာနဿ စ သော သိယာ။
ဣမသ္မိံ ကာလေ၊ ဣမသ္မိံ ဒိဝသေ ဝါ အဇ္ဇ၊ သမာနေ ကာလေ သဇ္ဇု၊ အပရသ္မိံဒိဝသေ အပရဇ္ဇု။ နိပါတေဟိ ဘဝတ္ထေ တနပ္ပစ္စယော။ အဇ္ဇ ဘဝံ အဇ္ဇတနံ၊ အဇ္ဇ ဘဝါ အဇ္ဇတနီ၊ သွေ ဘဝံ သွာတနံ။ ဧဝံ ပုရာတနံ၊ ဟိယျော ဘဝံ ဟိယျတ္တနံ၊ ဟိယျော ဘဝါ ဟိယျတ္တနီ ဣစ္စာဒိ။
အဗျယတဒ္ဓိတံ။
သာမညဝုတ္တိဘာဝတ္ထာ-ဗျယတော တဒ္ဓိတံ တိဓာ၊
တတြာဒိ စတုဓာပစ္စာ-နေကတ္ထဿတ္ထိသင်္ချာတော။
ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ တဒ္ဓိတကဏ္ဍော
ပဉ္စမော။