📜
၇။ ကိဗ္ဗိဓာနကဏ္ဍ
တေကာလိက
ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တနယ
အထ ဓာတူဟိယေဝ ဘာဝကမ္မကတ္တုကရဏာဒိသာဓနသဟိတံ ကိဗ္ဗိဓာနမာရဘီယတေ။
တတ္ထ ကိစ္စကိတကဝသေန ဒုဝိဓာ ဟိ ပစ္စယာ၊ တေသု ကိစ္စသညာယ ပဌမံ ဝုတ္တတ္တာ၊ ကိစ္စာနမပ္ပကတ္တာ စ ကိစ္စပ္ပစ္စယာ တာဝ ဝုစ္စန္တေ။
ဘူ သတ္တာယံ၊ ‘‘ဘူယတေ၊ အဘဝိတ္ထ၊ ဘဝိဿတေ ဝါ ဒေဝဒတ္တေနာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘ဓာတုယာ ကမ္မာဒိမှိ ဏော’’တိ ဣတော ‘‘ဓာတုယာ’’တိ သဗ္ဗတ္ထ ပစ္စယာဒိဝိဓာနေ ဝတ္တတေ၊ ‘‘ပရာ၊ ပစ္စယာ’’တိ စ အဓိကာရော။
ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တဗ္ဗ အနီယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ပရာ ဟောန္တိ။ ယောဂဝိဘာဂေန အညတ္ထာပိ။
တတ္ထ –
အကမ္မကေဟိ ဓာတူဟိ၊ ဘာဝေ ကိစ္စာ ဘဝန္တိ တေ၊
သကမ္မကေဟိ ကမ္မတ္ထေ၊ အရဟသက္ကတ္ထဒီပကာ။
တေ စ –
၅၄၆။ ဏာဒယော ¶ တေကာလိကာ။
တိကာလေ နိယုတ္တာ တေကာလိကာ၊ ယေ ဣဓ တတိယေ ဓာတွာဓိကာရေ ဝိဟိတာ အနိဒ္ဒိဋ္ဌကာလာ ဏာဒယော ပစ္စယာ၊ တေ တေကာလိကာ ဟောန္တီတိ ပရိဘာသတော ကာလတ္တယေပိ ဟောန္တိ။
သီဟဂတိယာ ‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ယထာဂမံ ယထာပယောဂံ ဇိနဝစနာနုပရောဓေန ဓာတူဟိ ပရော ဣကာရာဂမော ဟောတိ ကွစိ ဗျဉ္ဇနာဒိကေသု ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယေသု၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ ‘‘ဩ အဝ သရေ’’တိ အဝါဒေသော၊ ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရံ နေတဗ္ဗံ။
၅၄၈။ တေ ကိစ္စာ။
ယေ ဣဓ ဝုတ္တာ တဗ္ဗာနီယဏျ တေယျ ရိစ္စပ္ပစ္စယာ၊ တေ ကိစ္စသညာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတော ‘‘အညေ ကိတိ’’တိ ဝစနတော ကိစ္စပ္ပစ္စယာနမကိတကတ္တာ နာမဗျပဒေသေ အသမ္ပတ္တေ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသော၊ တတော သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဘာဝေ ဘာဝဿေကတ္တာ ဧကဝစနမေဝ၊ ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော။ ဘဝိတဗ္ဗံ ဘဝတာ ပညေန၊ ဘဝနီယံ။
ဣဓ ဗျဉ္ဇနာဒိတ္တာဘာဝါ အနုဝတ္တိတကွစိဂ္ဂဟဏေန ဣကာရာဂမာဘာဝေါ။ ဘာဝေ ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တာ နပုံသကာ။ ကမ္မေ တိလိင်္ဂါ။
ကမ္မနိ အဘိပုဗ္ဗော၊ အဘိဘူယတေ၊ အဘိဘူယိတ္ထ၊ အဘိဘူယိဿတေတိ အဘိဘဝိတဗ္ဗော ကောဓော ပဏ္ဍိတေန၊ အဘိဘဝိတဗ္ဗာ ¶ တဏှာ၊ အဘိဘဝိတဗ္ဗံ ဒုက္ခံ၊ ဧဝံ အဘိဘဝနီယော၊ အဘိဘဝနီယာ၊ အဘိဘဝနီယံ၊ ပုရိသ ကညာ စိတ္တသဒ္ဒနယေန နေတဗ္ဗံ၊ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။
ဧတ္ထ ဟိ –
တဗ္ဗာဒီဟေဝ ကမ္မဿ၊ ဝုတ္တတ္တာဝ ပုနတ္တနာ၊
ဝတ္တဗ္ဗဿ အဘာဝါ န၊ ဒုတိယာ ပဌမာ တတော။
အာသ ဥပဝေသနေ၊ အာသီယိတ္ထ၊ အာသီယတေ၊ အာသီယိဿတေတိ အာသိတဗ္ဗံ တယာ၊ အာသနီယံ။ ကမ္မေ ဥပါသိတဗ္ဗော ဂရု၊ ဥပါသနီယော။
သီ သယေ၊ အသီယိတ္ထ၊ သီယတေ၊ သီယိဿတေတိ သယိတဗ္ဗံ ဘဝတာ၊ သယနီယံ၊ ‘‘ဧ အယာ’’တိ အယာဒေသော၊ အတိသယိတဗ္ဗော ပရော၊ အတိသယနီယော။
ပဒ ဂတိမှိ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ ဥပ္ပဇ္ဇတေ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတေတိ ဥပ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗံ တေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇနီယံ၊ ဧတ္ထ စ ‘‘ကတ္တရီ’’တိ အဓိကာရံ ဝိနာ ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ယပ္ပစ္စယော၊ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂယကာရ’’ဣစ္စာဒိနာ စဝဂ္ဂေါ၊ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိဘာဝေါ၊ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗော မဂ္ဂေါ၊ ပဋိပဇ္ဇနီယော။
ဗုဓ အဝဂမနေ၊ အဗုဇ္ဈိတ္ထ၊ ဗုဇ္ဈတေ၊ ဗုဇ္ဈိဿတေတိ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗော ဓမ္မော၊ ဗုဇ္ဈနီယော။
သု သဝဏေ၊ အသူယိတ္ထ၊ သူယတေ၊ သူယိဿတေတိ သောတဗ္ဗော ဓမ္မော၊ ဣဓ ယထာဂမဂ္ဂဟဏေန ဣကာရာဂမာဘာဝေါ၊ သုဏိတဗ္ဗော၊ ‘‘သွာဒိတော ဏု ဏာ ဥဏာ စာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ဏာပစ္စယော၊ သဝဏီယော။
ကရ ကရဏေ၊ ကရီယိတ္ထ၊ ကရီယတိ၊ ကရီယိဿတီတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာ’နီယာ။
‘‘အန္တဿ၊ ကရဿ၊ စ၊ တတ္တ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၄၉။ တုံ ¶ တု န တဗ္ဗေသု ဝါ။
ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဘူတဿ ရကာရဿ တကာရတ္တံ ဟောတိ ဝါ တုံ တု န တဗ္ဗဣစ္စေတေသု ပစ္စယေသု ပရေသု။ ကတ္တဗ္ဗော ဘဝတာ ဓမ္မော၊ ကတ္တဗ္ဗာ ပူဇာ၊ ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ၊ တတ္တာဘာဝေ ‘‘ကရောတိဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘တဝေတုနာဒီသု ကာ’’တိ ဧတ္ထ အာဒိသဒ္ဒေန တဗ္ဗေပိ ကာဒေသော၊ ကာတဗ္ဗံ ဟိတံ။
ရကာရ ဟဟာရာဒျန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ အနာနီယာဒိနကာရဿ ဏကာရော ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ရမု အပဉာတာဒိတောပိ။
ရဟာဒိတော ပရဿေတ္ထ၊ နကာရဿ အသမ္ဘဝါ၊
အနာနီယာဒိနဿေဝ၊ သာမထျာယံ ဏကာရတာ။
ကရဏီယော ဓမ္မော၊ ကရဏာရဟောတိ အတ္ထော၊ ကရဏီယာ၊ ကရဏီယံ။
ဘရ ဘရဏေ၊ ဘရီယတီတိ ဘရိတဗ္ဗော၊ ဘရဏီယော။
ဂဟ ဥပါဒါနေ၊ အဂယှိတ္ထ၊ ဂယှတိ၊ ဂယှိဿတီတိ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿေကာရော၊ သင်္ဂဏှိတဗ္ဗော၊ ‘‘ဂဟာဒိတော ပ္ပဏှာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ဏှာပစ္စယော၊ ဟလောပသရလောပါဒိ၊ သင်္ဂဏှဏီယော၊ ဂဟဏီယော။
အာဒိဂ္ဂဟဏေန ရမု ကီဠာယံ၊ ရမီယိတ္ထ၊ ရမီယတိ၊ ရမီယိဿတီတိ ရမိတဗ္ဗော၊ ရမဏီယော ဝိဟာရော။
အပ ¶ ပါပုဏနေ၊ ဥဏာပစ္စယော၊ ပါပီယတီတိ ပါပုဏိတဗ္ဗော၊ ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ လောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ၊ ပတ္တဗ္ဗော၊ ပတ္တေယျော၊ ပါပုဏဏီယော၊ ပါပဏီယော။
‘‘အန္တဿ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၅၁။ ဂမ ခန ဟနာဒီနံ တုံတဗ္ဗာဒီသု န။
ဂမ ခန ဟနဣစ္စေဝမာဒီနံ မကာရ နကာရန္တာနံ ဓာတူနမန္တဿ နကာရော ဟောတိ ဝါ တုံ တဗ္ဗ တဝေ တုန တွာနတွာဣစ္စေဝမာဒီသု တကာရာဒိပ္ပစ္စယေသု ပရေသု။ အဂစ္ဆီယိတ္ထ၊ ဂစ္ဆီယတိ၊ ဂစ္ဆီယိဿတီတိ ဂန္တဗ္ဗော မဂ္ဂေါ၊ ဂမိတဗ္ဗံ၊ ဂမနီယံ။
ခနု အဝဒါရဏေ၊ အခညိတ္ထ၊ ခညတိ၊ ခညိဿတီတိ ခန္တဗ္ဗံ အာဝါဋံ၊ ခနိတဗ္ဗံ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ခနန္တဿ ဏတ္တဉ္စ၊ ခဏိတဗ္ဗံ၊ ခဏဏီယံ၊ ခနနီယံ ဝါ။
ဟန ဟိံသာ ဂတီသု၊ အဟညိတ္ထ၊ ဟညတေ၊ ဟညိဿတေတိ ဟန္တဗ္ဗံ၊ ဟနိတဗ္ဗံ၊ ဟနနီယံ။
မန ဉာဏေ၊ အမညိတ္ထ၊ မညတေ၊ မညိဿတေတိ မန္တဗ္ဗော၊ မနိတဗ္ဗော၊ ယပ္ပစ္စယေ စဝဂ္ဂါဒိ၊ မညိတဗ္ဗံ၊ မညနီယံ။
ပူဇ ပူဇာယံ၊ အပူဇီယိတ္ထ၊ ပူဇီယတိ၊ ပူဇီယိဿတီတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာနီယာ။ ‘‘စုရာဒိတော ဏေ ဏယာ’’တိ အကတ္တရိပိ ဏေဏယာ၊ ဣကာရာဂမာနီယေသု ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ကာရိတသရဿ လောပေါ၊ ပူဇေတဗ္ဗော၊ ပူဇယိတဗ္ဗော၊ ပူဇနီယော ဘဂဝါ။
‘‘တဗ္ဗာနီယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကတ္တုကရဏေသုပိ၊ ယာ ပါပုဏနေ၊ နိယျာတီတိ နိယျာနီကော မဂ္ဂေါ။ ဂစ္ဆန္တီတိ ဂမနီယာ ¶ ဘောဂါ။ နဟ သောစေ၊ နဟာယတိ ဧတေနာတိ နဟာနီယံ စုဏ္ဏံ။
‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ အဓိကာရော။
ဘာဝကမ္မေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ ဏျပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ စဂ္ဂဟဏေန ‘‘ဉာတေယျ’’န္တိအာဒီသု တေယျပ္ပစ္စယော စ။
အနုဗန္ဓော အပ္ပယောဂီ၊ ဏကာရာနုဗန္ဓော ပစ္စယော ကာရိတံ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ကာရိတဗျပဒေသော၊ ‘‘ကာရိတာနံ ဏော လောပ’’န္တိ ဏလောပေါ၊ ‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ ဣကာရာဂမော၊ ကတ္တဗ္ဗံ ကာရိယံ။
ဟရ ဟရဏေ၊ အဟရီယိတ္ထ၊ ဟရီယတိ၊ ဟရီယိဿတီတိ ဝါ ဟရိတဗ္ဗံ ဟာရိယံ။
ဘရ ဘရဏေ၊ ဘရိတဗ္ဗံ ဘာရိယံ။
လဘ လာဘေ၊ လဘိတဗ္ဗံ လဗ္ဘံ၊ ‘‘ယဝတံ တလန’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဝတော ဘကာရဿ ဘကာရော၊ ဒွိတ္တံ။
သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ၊ သာသိတဗ္ဗော သိဿော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အာကာရဿိကာရော။
ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ဏျပ္ပစ္စယာဒိမှိ ကတေ ‘‘အန္တာနံ၊ ဏာနုဗန္ဓေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၅၄။ ကဂါ ¶ စဇာနံ။
စဇဣစ္စေတေသံ ဓာတွန္တာနံ ကကာရ ဂကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဏကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေတိ စဿ ကာဒေသော။ ဝစနီယံ ဝါကျံ။
ဘဇ သေဝါယံ၊ ဘဇနီယံ ဘာဂျံ၊ ဇဿ ဂါဒေသော။
စိ စယေ၊ အစီယိတ္ထ၊ စီယတိ၊ စီယိဿတီတိ စေတဗ္ဗံ စေယျံ၊ ဣကာရဿေကာရော ဝုဒ္ဓိ၊ ယကာရဿ ဒွိတ္တံ၊ ဝိနိပုဗ္ဗော ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန စကာရဿ ဆကာရော၊ ဝိနိစ္ဆေယျံ၊ ဝိနိစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ဝိနိစ္ဆနီယံ။ ‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန တဗ္ဗာနီယ တုံ တုနာ ဒီသု စ နာပစ္စယော၊ ဝိနိစ္ဆိနိတဗ္ဗံ၊ ဝိနိစ္ဆိနနီယံ။
နီ ပါပုဏနေ၊ အနီယိတ္ထ၊ နီယတိ၊ နီယိဿတီတိ နေယျော၊ နေယျာ၊ နေယျံ။ နေတဗ္ဗံ။
ဏျဂ္ဂဟဏံ ဆဋ္ဌီယန္တဝသေနာနုဝတ္တတေ၊ မဏ္ဍူကဂတိယာ အန္တဂ္ဂဟဏဉ္စ တတိယန္တဝသေန။
ဘူ ဣစ္စေတသ္မာ ပရဿ ဏျပ္ပစ္စယဿ သဟ ဓာတွန္တေန အဗ္ဗာဒေသော ဟောတိ။ ဘဝိတဗ္ဗော ဘဗ္ဗော၊ ဘဗ္ဗာ၊ ဘဗ္ဗံ။
‘‘ဏျဿ၊ အန္တေနာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၅၆။ ဝဒ မဒ ဂမု ယုဇ ဂရဟာကာရာဒီဟိ ဇ္ဇမ္မဂ္ဂယှေယျာဂါရော ဝါ။
ဝဒ မဒ ဂမု ယုဇ ဂရဟဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ အာကာရန္တေဟိ စ ပရဿ ဏျပ္ပစ္စယဿ ဓာတွန္တေန သဟ ယထာက္ကမံ ¶ ဇ္ဇ မ္မ ဂ္ဂ ယှ ဧ ယျဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ၊ ဂရဿ စ ဂါရာဒေသော၊ ဂရဟဿ ဂရဿေဝါယံ ဂါရော။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။
ဝဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ အဝဇ္ဇိတ္ထ၊ ဝဇ္ဇတိ၊ ဝဇ္ဇိဿတီတိ ဝါ ဝဇ္ဇံ ဝဒနီယံ၊ ရဿတ္တံ။ ဝဇ္ဇံ ဒေါသော။
မဒ ဥမ္မာဒေ၊ အမဇ္ဇိတ္ထ၊ မဇ္ဇတေ၊ မဇ္ဇိဿတိ ဧတေနာတိ မဇ္ဇံ မဒနီယံ။ မဒဂ္ဂဟဏေန ကရဏေပိ ဏျပ္ပစ္စယော။ ဂမု သပ္ပ ဂတိမှိ၊ ဂန္တဗ္ဗံ ဂမ္မံ။
ယုဇ ယောဂေ၊ အယုဇ္ဇိတ္ထ၊ ယုဇ္ဇတေ၊ ယုဇ္ဇိဿတီတိ ယောဂ္ဂံ၊ နိယောဇ္ဇော ဝါ။
ဂရဟ နိန္ဒာယံ၊ အဂရယှိတ္ထ၊ ဂရဟီယတိ၊ ဂရဟီယိဿတီတိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော၊ တဿိမိနာ ဓာတွန္တေန သဟ ယှာဒေသော၊ ဂရဿ ဂါရာဒေသော စ၊ ဂါရယှော၊ ဂါရယှာ၊ ဂါရယှံ၊ ဂရဟဏီယံ။
အာဒိသဒ္ဒေန အညေပိ ဒမဇဟန္တာ ဂယှန္တေ။ ဂဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ဂဇ္ဇတေ၊ ဂဒနီယံ ဝါ ဂဇ္ဇံ။ ပဒ ဂတိမှိ၊ ပဇ္ဇနီယံ ပဇ္ဇံ ဂါထာ။ ခါဒ ဘက္ခဏေ၊ ခဇ္ဇတေတိ ခဇ္ဇံ ခါဒနီယံ။ ဒမု ဒမနေ၊ အဒမ္မိတ္ထ၊ ဒမ္မတေ၊ ဒမီယိဿတီတိ ဒမ္မော ဒမနီယော။ ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု၊ အဘုဇ္ဇိတ္ထ၊ ဘုဇ္ဇတိ၊ ဘုဇ္ဇိဿတီတိ ဘောဂ္ဂံ၊ ဘောဇ္ဇံ ဝါ၊ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဿ ဇကာရော။ ဂဟေတဗ္ဗံ ဂယှမိစ္စာဒိ။
အာကာရန္တတော ပန ဒါ ဒါနေ၊ အဒီယိတ္ထ၊ ဒီယတိ၊ ဒီယိဿတီတိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော၊ တဿိမိနာ ဓာတွန္တေန အာကာရေန သဟ ဧယျာဒေသော၊ ဒေယျံ၊ ဒါတဗ္ဗံ။ အနီယေ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗသရဿ လောပေ သမ္ပတ္တေ တတ္ထေဝ ¶ တုဂ္ဂဟဏေန နိသေဓေတွာ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ အာကာရေ လုတ္တေ ပရသရဿ ဒီဃော၊ ဒါနီယံ။
ပါ ပါနေ၊ အပီယိတ္ထ၊ ပီယတိ၊ ပီယိဿတီတိ ပေယျံ၊ ပါတဗ္ဗံ၊ ပါနီယံ။ ဟာ စာဂေ၊ အဟီယိတ္ထ၊ ဟီယတိ၊ ဟီယိဿတီတိ ဟေယျံ၊ ဟာတဗ္ဗံ၊ ဟာနီယံ။ မာ မာနေ၊ အမီယိတ္ထ၊ မီယတိ၊ မီယိဿတီတိ မေယျံ၊ မာတဗ္ဗံ၊ မိနိတဗ္ဗံ၊ မေတဗ္ဗံ ဝါ။ ဉာ အဝဗောဓနေ၊ အညာယိတ္ထ၊ ဉာယတိ၊ ဉာယိဿတီတိ ဉေယျံ၊ ဉာတဗ္ဗံ၊ ဉာတေယျံ။ ‘‘ဉာဿ ဇာ ဇံ နာ’’တိ ဇာဒေသေ ‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန နာပစ္စယော၊ ဣကာရာဂမော စ၊ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဝိဇာနနီယံ။ ချာပကထနေ၊ သင်္ချာတဗ္ဗံ၊ သင်္ချေယျံ ဣစ္စာဒိ။
ကရဓာတုတော ရိစ္စပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မေသု။
ရကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေ သဗ္ဗော ဓာတွန္တော ရာဒိ ပစ္စယရကာရမရိယာဒေါ နော ဟောတိ၊ လောပမာပဇ္ဇတေတိ အတ္ထော။ ရန္တောတိ ဧတ္ထ ရကာရော သန္ဓိဇော၊ ကတ္တဗ္ဗံ ကိစ္စံ။ ‘‘ရိစ္စာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဘရာဒိတောပိ ရိစ္စပ္ပစ္စယော၊ ယထာ၊ ဘရီယတီတိ ဘစ္စော၊ သရလောပေါ။ ဣ ဂတိမှိ၊ ပတိ ဧတဗ္ဗော ပဋိစ္စော။
၅၅၉။ ပေသာတိသဂ္ဂပတ္တကာလေသု ကိစ္စာ။
ပေသ အတိသဂ္ဂ ပတ္တကာလဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ကိစ္စပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ပေသနံ နာမ ‘‘ကတ္တဗ္ဗမိဒံ ဘဝတာ’’တိ အာဏာပနံ၊ အဇ္ဈေသနဉ္စ။ အတိသဂ္ဂေါနာမ ‘‘ကိမိဒံ မယာ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ပုဋ္ဌဿ ဝါ ¶ ‘‘ပါဏော န ဟန္တဗ္ဗော’’တိအာဒိနာ ပဋိပတ္တိဒဿနမုခေန ဝါ ကတ္တဗ္ဗဿ အနုညာ။ ပတ္တကာလော နာမ သမ္ပတ္တသမယော ယော အတ္တနော ကိစ္စကရဏသမယမနုပပရိက္ခိတွာ န ကရောတိ၊ တဿ သမယာရောစနံ၊ န တတ္ထ အဇ္ဈေသနမတ္ထီတိ။ တေ စ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ကိစ္စတ္တက္ခတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဘဝန္တိ။
ပေသနေ တာဝ – ကရီယတု ဘဝတာ ကမ္မန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ တဗ္ဗာနီယာ၊ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဘဝတာ၊ ကရဏီယံ ကိစ္စံ ဘဝတာ။
အတိသဂ္ဂေ ဘုဇ္ဇတု ဘဝတာတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာဒိ၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ။
‘‘တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဘုဇဣစ္စေဝမာဒီနံ ဇကာရာဒိအန္တာနံ ဓာတူနမန္တော နော ဟောတိ၊ ပရဿ ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယတကာရဿ စ ဒွေဘာဝေါ ဟောတိ။ ဘောတ္တဗ္ဗံ ဘောဇနံ ဘဝတာ၊ ဘောဇနီယံ ဘောဇ္ဇံ ဘဝတာ။
ဣကာရာဂမယုတ္တတကာရေ ပန – ‘‘နမကရာနမန္တာနံ နိယုတ္တတမှီ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘အန္တာနံ နိယုတ္တတမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဓာတွန္တလောပါဒိနိသေဓော၊ ‘‘ရုဓာဒိတော နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗ’’န္တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန၊ ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတာဂမော၊ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ တယာ၊ ယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
သမယာရောစနေ ပန – ဣ အဇ္ဈယနေ အဓိပုဗ္ဗော၊ အဓီယတံ ဘဝတာတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာနီယာဒိ၊ ဣကာရာဂမဝုဒ္ဓိအယာဒေသအဇ္ဈာဒေသာ စ၊ ဏျပ္ပစ္စယေ တု ဝုဒ္ဓိ၊ ယကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ၊ အဇ္ဈယိတဗ္ဗံ၊ အဇ္ဈေယျံ ဘဝတာ၊ အဇ္ဈယနီယံ ဘဝတာ၊ အဝဿံ ¶ ကတ္တဗ္ဗန္တိ ဝါကျေ ပန ‘‘ကိစ္စာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အဝဿကာဓမိဏေသု ဏီ စာ’’တိ အဝဿကာဓမိဏတ္ထေ စ တဗ္ဗာဒယော၊ ကတ္တဗ္ဗံ မေ ဘဝတာ ဂေဟံ၊ ကရဏီယံ၊ ကာရိယံ။ ဧဝံ ဒါတဗ္ဗံ မေ ဘဝတာ သတံ၊ ဒါနီယံ၊ ဒေယျံ။
ဓရ ဓာရဏေ၊ စုရာဒိတ္တာ ဏေဏယာ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ ဣကာရာဂမော စ၊ ဓာရေတဗ္ဗံ၊ ဓာရယိတဗ္ဗံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စာ’’တိ သကာရိတေဟိပိ ယုဏွူနမာဒေသဝိဓာနတောယေဝ ဓာတုပ္ပစ္စယန္တတောပိ ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယာ ဘဝန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တေန တိတိက္ခာပီယတီတိ တိတိက္ခာပေတဗ္ဗော။ ဧဝံ တိကိစ္ဆာပေတဗ္ဗော တိကိစ္ဆာပနီယော။ အဘာဝီယိတ္ထ၊ ဘာဝီယတိ၊ ဘာဝီယိဿတီတိ ဘာဝေတဗ္ဗော မဂ္ဂေါ။ ဘာဝယိတဗ္ဗော၊ ဘာဝနီယော၊ ဘာဝနီယံ၊ ဘာဝနီယာ၊ အကာရီယိတ္ထ၊ ကာရီယတိ၊ ကာရီယိဿတီတိ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ကာရယိတဗ္ဗံ၊ ကာရာပေတဗ္ဗံ၊ ကာရာပယိတဗ္ဗံ၊ ကာရာပနီယမိစ္စာဒိ စ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ။
ကတ္တဗ္ဗံ ကရဏီယဉ္စ၊ ကာရိယံ ကိစ္စမိစ္စပိ၊
ကာရေတဗ္ဗံ တထာ ကာရာ-ပေတဗ္ဗံ ကိစ္စသင်္ဂဟော။
ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တနယော။
တေကာလိက
ကိတကပ္ပစ္စယန္တနယ
ဣဒါနိ ကိတကပ္ပစ္စယာ ဝုစ္စန္တေ။
ကရ ကရဏေ၊ ပုရေ ဝိယ ဓာတုသညာဒိ။
ကုမ္ဘဣစ္စုပပဒံ၊ တတော ဒုတိယာ။
‘‘ကုမ္ဘံ ကရောတိ၊ အကာသိ၊ ကရိဿတီ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –
‘‘ပရာ၊ ပစ္စယာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
၅၆၁။ ဓာတုယာ ¶ ကမ္မာဒိမှိ ဏော။
ကမ္မသ္မိံ အာဒိမှိ သတိ ဓာတုယာ ပရော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
သော စ –
တတိယေ ဓာတွာဓိကာရေ ဝိဟိတာ ကိစ္စေဟိ အညေ ပစ္စယာ ကိတိစ္စေဝ သညာ ဟောန္တီတိ ကိတသညာ ကတာ။
ကတ္တရိ ကာရကေ ကိတပစ္စယော ဟောတီတိ နိယမတော ကတ္တရိ ဘဝတိ၊ သော စ ‘‘ဏာဒယော တေကာလိကာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ကာလတ္တယေ စ ဟောတိ။ ပုရေ ဝိယ ကာရိတဗျပဒေသဏလောပဝုဒ္ဓိယော၊ ပစ္စယန္တဿာလိင်္ဂတ္တာ သျာဒိမှိ အသမ္ပတ္တေ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ကိတကန္တတ္တာ နာမံဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ တတော ကုမ္ဘံ ကရောတီတိ အတ္ထေ ‘‘အမာဒယော ပရပဒေဘီ’’တိ ဒုတိယာတပ္ပုရိသသမာသော၊ ‘‘နာမာန’’န္တိအာဒိနာ သမာသသညာ၊ ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စာ’’တိ ဝိဘတ္တိလောပေါ၊ ‘‘ပကတိ စဿ သရန္တဿာ’’တိ ပကတိဘာဝေါ၊ ပုန သမာသတ္တာ နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။
သော ကုမ္ဘကာရော၊ တေ ကုမ္ဘကာရာ ဣစ္စာဒိ။ ဣတ္ထိယံ ကုမ္ဘကာရီ၊ ကုမ္ဘကာရိယော ဣစ္စာဒိ၊ တထာ ကမ္မံ ကရောတီတိ ကမ္မကာရော။ ဧဝံ မာလာကာရော၊ ကဋ္ဌကာရော၊ ရထကာရော၊ သုဝဏ္ဏကာရော၊ သုတ္တကာရော၊ ဝုတ္တိကာရော၊ ဋီကာကာရော။
ဂဟ ဥပါဒါနေ၊ ပတ္တံ အဂဏှိ၊ ဂဏှာတိ၊ ဂဏှိဿတီတိ ဝါ ပတ္တဂ္ဂါဟော။ ဧဝံ ရသ္မိဂ္ဂါဟော၊ ရဇ္ဇုဂ္ဂါဟော။
ဝေ ¶ တန္တသန္တာနေ၊ တန္တံ အဝါယိ၊ ဝါယတိ၊ ဝါယိဿတီတိ ဝါ တန္တဝါယော၊ ‘‘တေ အာဝါယာ ကာရိတေ’’တိ အာယာဒေသော၊ ဝါကျေ ပနေတ္ထ ‘‘တေ အာဝါယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာယာဒေသော။ ဧဝံ တုန္နဝါယော။
မာ ပရိမာဏေ၊ ဓညံ အမိနိ၊ မိနာတိ၊ မိနိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယေ ကတေ –
‘‘ဏမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။
အာကာရန္တာနံ ဓာတူနံ အန္တဿ အာယာဒေသော ဟောတိ ဏကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေ၊ သရလောပါဒိ။ ဓညမာယော။ ဧဝံ ဒါနံ ဒဒါတီတိ ဒါနဒါယော။
ကမု ကန္တိမှိ၊ ဓမ္မံ အကာမယိ၊ ကာမယတိ၊ ကာမယိဿတီတိ ဝါ ဓမ္မကာမော ပုရိသော၊ ဓမ္မကာမာ ကညာ၊ ဓမ္မကာမံ စိတ္တံ။ ဧဝံ အတ္ထကာမော၊ ဟိတကာမော၊ သုခကာမော၊ ဓမ္မံ ပါလေတီတိ ဓမ္မပါလော ဣစ္စာဒိ။
ဒမု ဒမနေ၊ ‘‘အရိံ အဒမိ၊ ဒမေတိ၊ ဒမိဿတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ ‘‘ဓာတုယာ’’တိ အဓိကာရော၊ ‘‘ကမ္မာဒိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ကမ္မူပပဒေ အာဒိမှိ သတိ သညာယံ ဂမျမာနာယံ ဓာတုယာ အပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ဥပပဒန္တေ နုကာရာဂမော စ။ ဧတ္ထ စ ‘‘နု နိဂ္ဂဟီတံ ပဒန္တေ’’တိ သုတ္တေ ‘‘ပဒန္တေ’’တိ ဝစနတော ဥပပဒန္တေယေဝ နုကာရာဂမော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရလောပေါ။ အယံ ပန နွာဂမော သမာသံ ¶ ကတွာ ဥပပဒဝိဘတ္တိလောပေ ကတေယေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဥပပဒဘူတနာမပဒန္တေ ဝတ္တမာနော နုကာရာဂမော နိဂ္ဂဟီတမာပဇ္ဇတေ၊ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ၊ သေသံ သမံ၊ ဝုဒ္ဓါဘာဝေါဝ ဝိသေသော၊ အရိန္ဒမော ရာဇာ။
တထာ တရ တရဏေ၊ ဝေဿံ တရတီတိ ဝေဿန္တရော၊ တဏှံ ကရောတိ ဟိံသတီတိ တဏှင်္ကရော ဘဂဝါ။ ဧဝံ မေဓင်္ကရော၊ သရဏင်္ကရော၊ ဒီပင်္ကရော။
‘‘အာဒိမှိ၊ အ’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။
ပုရသဒ္ဒေ အာဒိမှိ သတိ ‘‘ဒဒ ဒါနေ’’ဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ အပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ပုရသဒ္ဒေ အကာရဿ ဣဉ္စ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘တဒနုပရောဓေနာ’’တိ ပရိဘာသတော ပုရသဒ္ဒန္တဿေဝ ဣံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဏာဒီနံ တေကာလိကတ္တေပိ ဥပပဒတ္ထဝိသေသေန အတီတေယေဝါယမပ္ပစ္စယော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပုရေ ဒါနံ အဒဒီတိ ပုရိန္ဒဒေါ သက္ကော။ ဣဓာပိ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေယေဝ ဣံအာဒေသော။
‘‘ကမ္မာဒိမှိ၊ အ’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗတော ဓာတုတော ကမ္မာဒိမှိ ဝါ အကမ္မာဒိမှိ ဝါ သတိ အ ဏွု တု အာဝီ ဣစ္စေတေ စတ္တာရော ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဝါဂ္ဂဟဏံ ‘‘အကမ္မာဒိမှိ ဝါ’’တိ ဝိကပ္ပနတ္ထံ။
အပ္ပစ္စယေ ¶ တာဝ – ဓရ ဓာရဏေ၊ ဓမ္မံ အဓရိ၊ ဓရတိ၊ ဓရိဿတီတိ ဝါ ဓမ္မဓရော။ ဧဝံ ဝိနယဓရော။ တထာ တံ ကရောတီတိ တက္ကရော၊ ဒွိတ္တံ။ ဧဝံ ဟိတကရော၊ ဒိဝသကရော၊ ဒိနကရော၊ ဒိဝါကရော၊ နိသာကရော၊ ဓနုံ ဂဏှာတီတိ ဓနုဂ္ဂဟော။ ဧဝံ ကဋဂ္ဂဟော၊ သဗ္ဗကာမံ ဒဒါတီတိ သဗ္ဗကာမဒဒေါ၊ သဗ္ဗဒဒေါ။
အာတော ပန – အန္နံ အဒါသိ၊ ဒဒါတိ၊ ဒဒိဿတီတိ အန္နဒေါ။ ဧဝံ ဓနဒေါ၊ သစ္စံ သန္ဒဟတီတိ သစ္စသန္ဓော။ ပါ ပါနေ၊ မဇ္ဇံ ပိဝတီတိ မဇ္ဇပေါ။ တာ ပါလနေ၊ ဂဝံ သဒ္ဒံ တာယတီတိ ဂေါတ္တံ။ ဧဝံ ကတ္တရိ။
အကမ္မာဒိမှိ ပန ‘‘ယသ္မာ ဒပေတီ’’တိ သုတ္တေ ဘယဂ္ဂဟဏေန သေသသာဓနေပိ အပ္ပစ္စယော။
နီ ပါပုဏနေ ဝိပုဗ္ဗော၊ ဝိနေသိ၊ ဝိနေတိ၊ ဝိနေဿတိ ဧတေန၊ ဧတ္ထာတိ ဝါ ဝိနယော၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ အယာဒေသော စ၊ နယနံ နယော။ သိ သေဝါယံ နိပုဗ္ဗော၊ နိဿီယိတ္ထ၊ နိဿီယတိ၊ နိဿီယိဿတီတိ ဝါ နိဿယော။ သိ သယေ၊ အနုသယိ၊ အနုသေတိ၊ အနုသေဿတီတိ ဝါ အနုသယော။
ဣ ဂတိမှိ ပတိပုဗ္ဗော၊ ပဋိစ္စ ဧကသ္မာ ဖလမေတီတိ ပစ္စယော၊ သမုဒယော။ စိ စယေ၊ ဝိနိစ္ဆီယတေ အနေန၊ ဝိနိစ္ဆယနံ ဝါ ဝိနိစ္ဆယော၊ ဥစ္စယနံ ဥစ္စယော၊ သဉ္စယော၊ ဓမ္မံ ဝိစိနာတီတိ ဓမ္မဝိစယော။ ခီ ခယေ၊ ခယနံ ခယော။ ဇိ ဇယေ၊ ဝိဇယနံ ဝိဇယော၊ ဇယော။ ကီ ဒဗ္ဗဝိနိမယေ၊ ဝိက္ကယနံ ဝိက္ကယော၊ ကယော။ လီ သိလေသနေ၊ အလ္လီယတိ ဧတ္ထာတိ အာလယော၊ လယော။ ဧဝံ ဣဝဏ္ဏန္တတော။
အာသုဏန္တီတိ ¶ အဿဝါ၊ အဝါဒေသော၊ ပဋိဿဝနံ ပဋိဿဝေါ။ သု ဂတိမှိ၊ အာဘဝဂ္ဂါ သဝန္တီတိ အာသဝါ။ ရု သဒ္ဒေ၊ ရဝတီတိ ရဝေါ။ ဘဝတီတိ ဘဝေါ။ ပဘဝတိ ဧတသ္မာတိ ပဘဝေါ။ လူ ဆေဒနေ၊ လဝနံ လဝေါ။ ဧဝံ ဥဝဏ္ဏန္တတော။
နိဂ္ဂဏှာတိ၊ နိဂ္ဂဟဏံ ဝါ နိဂ္ဂဟော၊ ပဂ္ဂဟော၊ သင်္ဂဏှာတိ တေန၊ သင်္ဂဟဏံ ဝါ သင်္ဂဟော။ ဝရ ဝရဏေ၊ သံဝရဏံ သံဝရော။ ဒရ အာဒရေ၊ အာဒရဏံ အာဒရော။ အာဂစ္ဆတိ၊ အာဂမနန္တိ ဝါ အာဂမော၊ အာဂမီယန္တိ ဧတ္ထ၊ ဧတေန ဝါ အတ္ထာတိ အာဂမော ပရိယတ္တိ။ သပ္ပတီတိ သပ္ပော။ ဒိဗ္ဗတီတိ ဒေဝေါ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ၊ ပက္ကမနံ၊ ပက္ကမတီတိ ဝါ ပက္ကမော။ ဧဝံ ဝိက္ကမော။
စရ စရဏေ၊ ဝနေ စရတီတိ ဝနစရော၊ ကာမော အဝစရတိ ဧတ္ထာတိ ကာမာဝစရော လောကော၊ ကာမာဝစရာ သညာ၊ ကာမာဝစရံ စိတ္တံ။ ဂါဝေါ စရန္တိ ဧတ္ထာတိ ဂေါစရော၊ ဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသော။
ပါဒေန ပိဝတီတိ ပါဒပေါ။ ဧဝံ ကစ္ဆပေါ၊ တတိယာတပ္ပုရိသော။
ရုဟ ဇနနေ၊ သိရသ္မိံ ရုဟတီတိ သိရောရုဟော၊ ဂုဟာယံ သယတီတိ ဂုဟာသယံ စိတ္တံ။ ဧဝံ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ၊ ပဗ္ဗတေ အဋ္ဌာသိ၊ တိဋ္ဌတိ၊ ဌဿတီတိ ဝါ ပဗ္ဗတဋ္ဌော ပုရိသော၊ ပဗ္ဗတဋ္ဌာ နဒီ၊ ပဗ္ဗတဋ္ဌံ ဩသဓံ။ ဧဝံ ထလဋ္ဌံ၊ ဇလဋ္ဌံ၊ သတ္တမီတပ္ပုရိသော။
ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဥပဓဿ ဧတ္တံ ဟောတိ ဝါ၊ ဥပဓာတိ အန္တက္ခရတော ပုဗ္ဗက္ခရဿ ပရသမညာ၊ ဂယှတီတိ ဂေဟံ၊ ဂဟံ ဝါ။
ဏွုပ္ပစ္စယေ ¶ ရထံ ကရောတီတိ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော၊ သော စ ‘‘အညေ ကိတ’’တိ ကိတသညတ္တာ ‘‘ကတ္တရိ ကိတ’’တိ ကတ္တရိယေဝ ဘဝတိ၊ တတော ကာရိတဗျပဒေသ ဏလောပဝုဒ္ဓိယော။
ယုဏွုဣစ္စေတေသံ ပစ္စယာနံ အန အကဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တီတိ အကာဒေသော။ သေသံ ကုမ္ဘကာရသဒ္ဒသမံ၊ ရထကာရကော။ တထာ အန္နံ ဒဒါတီတိ အန္နဒါယကော၊ ‘‘အာကာရန္တာနမာယော’’တိ အာယာဒေသော၊ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အကာရဿ ဣကာရော၊ အန္နဒါယိကာ ကညာ၊ အန္နဒါယကံ ကုလံ။ လောကံ နေတီတိ လောကနာယကော၊ ဝိနေတိ သတ္တေတိ ဝိနာယကော၊ ‘‘တေ အာဝါယာ ကာရိတေ’’တိ အာယာဒေသော။
အကမ္မူပပဒေ ကရောတီတိ ကာရကော၊ ကာရိကာ၊ ကာရကံ။ ဒဒါတီတိ ဒါယကော၊ ဒါယိကာ၊ ဒါယကံ။ နေတီတိ နာယကော၊ နာယိကာ၊ နာယကံ။ ဘဂဝတော ဩဝါဒါနုသာသနိံ အသုဏိ၊ သုဏာတိ၊ သုဏိဿတီတိ ဝါ သာဝကော၊ သာဝိကာ၊ အာဝါဒေသော။ လုနာတီတိ လာဝကော။ ပု ပဝနေ၊ ပုနာတီတိ ပါဝကော၊ ဘဝတီတိ ဘာဝကော၊ ဥပါသတီတိ ဥပါသကော၊ ဥပါသိကာ။ ဂဏှာတီတိ ဂါဟကော။
ပစတီတိ ပါစကော။ အယဇိ၊ ယဇတိ၊ ယဇိဿတီတိ ဝါ ယာဇကော။ ဧတ္ထ ဟိ ‘‘ကဂါ စဇာန’’န္တိ စဇာနံ ကဂတ္တေ သမ္ပတ္တေ –
၅၇၁။ န ¶ ကဂတ္တံ စဇာ ဏွုမှိ။
ဓာတွန္တဘူတာ စကာရဇကာရာ ကကာရ ဂကာရတ္တံ နာပဇ္ဇန္တေ ဏွုပ္ပစ္စယေ ပရေတိ ပဋိသိဒ္ဓတ္တာ န ဘဝတိ။
ဇန ဇနနေ၊ ဇနေတီတိ ဇနကော၊ ဇနိကာ၊ ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဝါဂ္ဂဟဏေန ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဧဝံ ခနတီတိ ခနကော၊ သမေတီတိ သမကော၊ ဂမေတီတိ ဂမကော၊ ဒမေတီတိ ဒမကော၊ အဟနိ၊ ဟန္တိ၊ ဟနိဿတီတိ ဝါ ဝဓကော၊ ‘‘ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဟနဿ ဝဓာဒေသော၊ ဟန္တီတိ ယာတကော၊ ‘‘ဟနဿ ဃာတော’’တိ ဏွုမှိ ဃာတာဒေသော၊ ဂါဝေါ ဟနတီတိ ဂေါဃာတကော၊ ရုန္ဓတီတိ ရုန္ဓကော၊ နိဂ္ဂဟီတာဂမော၊ သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဘုဉ္ဇတီတိ ဘုဉ္ဇကော၊ ကိဏာတီတိ ကာယကော၊ ပါလေတီတိ ပါလကော၊ ပူဇေတီတိ ပူဇကော။
၅၇၂။ နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စ။
နုဒါဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ သကာရိတေဟိ စ ဓာတူဟိ ပရေသံ ယုဏွုပ္ပစ္စယာနံ ယထာက္ကမံ အန အာနန အက အာနနကဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။
ဧတ္ထ ဟိ –
သကာရိတေဟိ ယုဏွူနံ၊ ကာရိယဿ ဝိဓာနတော၊
ကိစ္စကိတ္ထမ္ဘဝေါ ဓာတု-ပ္ပစ္စယေဟိပိ ဝေဒိယော။
နုဒ ခေပေ ပပုဗ္ဗော၊ ပနုဒိ၊ ပနုဒတိ၊ ပနုဒိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော၊ တဿိမိနာ အကာဒေသော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ နုဒိဿ ဒီဃော၊ ပနူဒကော။
သူဒ ¶ ပဂ္ဃရဏေ၊ သူဒတီတိ သူဒကော။ ဉာ အဝဗောဓနေ၊ အညာသိ၊ ဇာနာတိ၊ ဇာနိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော၊ တဿာနေန အာနနကာဒေသော၊ ‘‘ဉာဿ ဇာဇံနာ’’တိ ဇာဒေသော၊ သရလောပါဒိ၊ ဇာနနကော။
သကာရိတေဟိ ပန အာဏ ပေသနေ၊ အာဏာပေသိ၊ အာဏာပေတိ၊ အာဏာပေဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ‘‘သဗ္ဗတော ဏွုတွာဝီ ဝါ’’တိ ဏွုပ္ပစ္စယော၊ တဿိမိနာ အကာဒေသော၊ သရလောပါဒိ၊ အာဏာပကော၊ သညာပေတီတိ သညာပကော၊ သဉ္ဇာနနကော၊ ဧတ္ထ အာနနကာဒေသော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ကာရိတလောပေါ။ တထာ ဒါပေတီတိ ဒါပကော၊ ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ အကာဒေသော၊ ပတိဋ္ဌာပေတီတိ ပတိဋ္ဌာပကော၊ နိဗ္ဗာနံ သမ္ပာပေတီတိ နိဗ္ဗာနသမ္ပာပကော၊ ကာရာပေတီတိ ကာရာပကော၊ ကာရာပိကာ ဣစ္စာဒိ။
တုပ္ပစ္စယေ အကာသိ၊ ကရောတိ၊ ကရိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ‘‘သဗ္ဗတော ဏွုတွာဝီ ဝါ’’တိ တုပ္ပစ္စယော၊ သော စ ကိတသညတ္တာ ဏွုပ္ပစ္စယော ဝိယ သဗ္ဗတ္ထ ကတ္တရိယေဝ ဘဝတိ။
‘‘အန္တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဿ ရကာရဿ တကာရတ္တံ ဟောတိ တုပ္ပစ္စယေ ပရေ။ စသဒ္ဒေန ဘရာဒီနဉ္စ၊ တတော နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ ‘‘သတ္ထုပိတာဒီနမာ သိသ္မိံ သိလောပေါ စာ’’တိ အာတ္တံ၊ သိလောပေါ၊ တဿ ကတ္တာ တက္ကတ္တာ၊ ဆဋ္ဌီသမာသော။ တထာ ဘရတီတိ ဘတ္တာ။
ဟရ ဟရဏေ၊ ဟရတီတိ ဟတ္တာ၊ ဘိန္ဒတီတိ ဘေတ္တာ၊ ဘေဒိတာ ဝါ၊ ဆိန္ဒတီတိ ဆေတ္တာ၊ ဒဒါတီတိ ဒါတာ၊ ဘောဇနဿ ဒါဘာ ဘောဇနဒါတာ၊ သန္ဒဟတီတိ သန္ဓာတာ၊ အဝစိ၊ ဝစတိ ¶ ၊ ဝက္ခတီတိ ဝါ ဝတ္တာ၊ ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ၊ ဘုဉ္ဇတီတိ ဘောတ္တာ၊ အဗုဇ္ဈိ၊ ဗုဇ္ဈတိ၊ ဗုဇ္ဈိဿတီတိ ဝါ ဗုဇ္ဈိတာ၊ ယကာရိကာရာဂမာ၊ ဇာနာတီတိ ဉာတာ၊ ဇိနာတီတိ ဇေတာ၊ သုဏာတီတိ သောတာ၊ ဂဏှာတီတိ ဂဟေတာ၊ ဘဝတီတိ ဘဝိတာ၊ သရတီတိ သရိတာ၊ ဂစ္ဆတီတိ ဂန္တာ။ ‘‘ဂမ ခန ဟနာဒီနံ တုံ တဗ္ဗာဒီသု န’’ဣတိ ဓာတွန္တဿ နတ္တံ။ ဧဝံ ခနတီတိ ခန္တာ၊ ဟနတီတိ ဟန္တာ၊ မညတီတိ မန္တာ၊ ပါလေတီတိ ပါလေတာ၊ ပါလယိတာ။
ကာရိတေ ဘာဝေတီတိ ဘာဝေတာ၊ ဘာဝယိတာ။ ဧဝံ သာရေတာ၊ သာရယိတာ၊ ဒါပေတာ၊ ဒါပယိတာ၊ ဟာပေတာ၊ ဟာပယိတာ၊ နိရောဓေတာ၊ နိရောဓယိတာ၊ ဗောဓေတာ၊ ဗောဓယိတာ၊ ဉာပေတာ၊ ဉာပယိတာ၊ သာဝေတာ၊ သာဝယိတာ၊ ဂါဟေဘာ၊ ဂါဟယိတာ၊ ကာရေတာ၊ ကာရယိတာ၊ ကာရာပေတာ၊ ကာရာပယိတာ ဣစ္စာဒိ။
အာဝီပစ္စယေ ဒိသ ပေက္ခနေ၊ ဘယံ အပဿိ၊ ပဿတိ၊ ပဿိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ အာဝီပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒိသဿ ဒဿာဒေသော၊ ဘယဒဿာဝီ၊ ဘယဒဿာဝိနော ဣစ္စာဒိ ဒဏ္ဍီဝ နေယျံ။ ဣတ္ထိယံ ဘယဒဿာဝိနီ။ နပုံသကေ ဘယဒဿာဝိ စိတ္တံ။
သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ၊ သဒေဝကံ လောကံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာဒိဝသေန သာသတီတိ အတ္ထေ –
သာသဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရတ္ထုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
‘‘ရမှိ ရန္တော ရာဒိ နော’’တိ ရာဒိလောပေါ၊ သရလောပါဒိ၊ နာမဗျပဒေသော၊ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ အာတ္တံ၊ သိလောပေါ။ သတ္ထာ၊ သတ္ထာရော။
ပါ ရက္ခဏေ၊ ပုတ္တံ ပါတီတိ အတ္ထေ –
၅၇၅။ ပါဒိတော ¶ ရိတု။
ပါဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂ္ဂဏတော ရိတုပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ရာဒိလောပေါ သရလောပါဒိ။ ပိတာ။ ဓရ ဓာရဏေ၊ မာတာပိတူဟိ ဓရီယတီတိ ဓီတာ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ ဒီဃော။
မာန ပူဇာယံ၊ ဓမ္မေန ပုတ္တံ မာနေတီတိ အတ္ထေ –
မာန ဘာသဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရာတုပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ရာဒိလောပေါ၊ မာတာ။ ဘာသ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ပုဗ္ဗေ ဘာသတီတိ ဘာတာ ဣစ္စာဒိ။
ဝိသ ပဝေသနေ ပပုဗ္ဗော၊ ပါဝိသိ၊ ပဝိသတိ၊ ပဝိသိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –
ဝိသ ရုဇ ပဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတီတိ ဏပ္ပစ္စယော။ သော စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝတိ၊ ကာရိတဗျပဒေသဏလောပ ဝုဒ္ဓိယော၊ ပဝေသော။
တထာ ရုဇ ရောဂေ၊ အရုဇိ၊ ရုဇတိ၊ ရုဇိဿတီတိ ဝါ ရောဂေါ၊ ‘‘ကဂါစဇာန’’န္တိ ဇကာရဿ ဂကာရော၊ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဥပ္ပာဒေါ။ ဖုသ ဖုသနေ၊ အဖုသိ၊ ဖုသတိ၊ ဖုသိဿတိ၊ ဖုသန္တိ ဝါ တေန သမ္ပယုတ္တာတိ ဖဿော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဖုသဿ ဖဿော၊ သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ။ ဘဝတီတိ ဘာဝေါ။ ဥစ သမဝါယေ၊ ဥစတီတိ ဩကော၊ စကာရဿ ကကာရော။ အယ ဂတိမှိ၊ အယိ၊ အယတိ၊ အယိဿတိ၊ အယတိ ဝါ ဣတောတိ အာယော။ ဗုဓ အဝဂမနေ၊ သမ္မာ ဗုဇ္ဈတီတိ သမ္ဗောဓော၊ အာဟရတီတိ ¶ အာဟာရော၊ ဥပဟနတီတိ ဥပဃာတော၊ ‘‘ဟနဿ ဃာတော’’တိ ဃာတာဒေသော။
ရန္ဇ ရာဂေ၊ ရန္ဇတီတိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယော။
သံယောဂသ္မိံ အာဒိဘူတော နကာရော နိဂ္ဂဟီတမာပဇ္ဇတေ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ၊ ဇကာရဿ ဂတ္တံ၊ ရင်္ဂေါ။
၅၇၉။ ဏမှိ ရန္ဇဿ ဇော ဘာဝကရဏေသု။
ရန္ဇဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဘူတဿ န္ဇဿ ဇကာရာဒေသော ဟောတိ ဘာဝကရဏဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ဝိဟိတေ ဏကာရဝတိပ္ပစ္စယေ ပရေ။
ဧတ္ထ ဟိ –
ဏမှိ ရန္ဇဿ ကရဏေ၊ ဇာဒေသဿ ဝိဓာနတော၊
အကတ္တရိပိ ဝိညေယျော၊ ကာရကေ ဏဿ သမ္ဘဝေါတိ။
ရန္ဇန္တိ အနေနာတိ ရာဂေါ၊ ရဉ္ဇီယတိ အနေနာတိ ဝါ ရာဂေါ၊ သယံ ရဉ္ဇတီတိပိ ရာဂေါ။ ‘‘ဏမှိ ရန္ဇဿ ဇော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဇကာရော။ ပဇ္ဇတေ အနေနာတိ ပါဒေါ၊ ပတုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ပတောဒေါ၊ ဇရီယတိ အနေနာတိ ဇာရော။ ဧဝံ ဒါရော။ တထာ ကမ္မာဒီသု၊ ဘုဇ္ဇတီတိ ဘောဂေါ။ ဧဝံ ဘာဂေါ၊ ဘာရော၊ လဗ္ဘတီတိ လာဘော၊ ဝေါဟရီယတီတိ ဝေါဟာရော၊ ဒီယတီတိ ဒါယော၊ ဝိဟညတိ ဧတသ္မာတိ ဝိဃာတော၊ ဝိဟရန္တိ ဧတ္ထာတိ ဝိဟာရော၊ အာရမန္တိ ဧတသ္မိန္တိ အာရာမော။ ဧဝံ ပပါတော ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဏ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။
ဘာဝတ္ထေ ဘာဝါဘိဓေယျေ ဓာတူဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဘူယတေ၊ ဘဝနံ ဝါ ဘာဝေါ၊ ပစ္စတေ၊ ပစနံ ဝါ ပါကော၊ ‘‘ကဂါ စဇာန’’န္တိ ကာဒေသော။
သိစ ပဂ္ဃရဏေ၊ သေစနံ သေကော။ သုစ သောကေ၊ သောစနံ သောကော။ စဇ ဟာနိမှိ၊ အစဇ္ဇိတ္ထ၊ စဇ္ဇတေ၊ စဇ္ဇိဿတေ၊ စဇနံ ဝါ စာဂေါ။ ယဇ ဒေဝပူဇာသင်္ဂတိကရဏဒါနေသု၊ ဣဇ္ဇိတ္ထ၊ ဣဇ္ဇတေ၊ ဣဇ္ဇိဿတေ၊ ယဇနံ ဝါ ယာဂေါ၊ ယုဉ္ဇနံ ယောဂေါ။ ဘဇ သေဝါယံ၊ အဘဇ္ဇိတ္ထ၊ ဘဇ္ဇတေ၊ ဘဇ္ဇိဿတေ၊ ဘဇနံ ဝါ ဘာဂေါ၊ အရဇ္ဇိတ္ထ၊ ရဇ္ဇတေ၊ ရဇ္ဇိဿတေ၊ ရဇနံ ဝါ ရာဂေါ၊ ဇဿ ဂကာရော။
ဒဟ ဘသ္မီကရဏေ၊ ပရိဍယှိတ္ထ၊ ပရိဍယှတိ၊ ပရိဍယှိဿတိ၊ ပရိဍယှနံ ဝါတိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယော။
‘‘ဏမှိ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဒဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဒကာရော လတ္တမာပဇ္ဇတေ ဏပ္ပစ္စယေ ပရေ ဝါ။ ပရိဠာဟော၊ ပရိဒါဟော။ ဘန္ဇ အဝမဒ္ဒနေ၊ ဘဉ္ဇနံ ဘင်္ဂေါ။ သန္ဇ သင်္ဂေ၊ သဉ္ဇနံ သင်္ဂေါ၊ နဿ နိဂ္ဂဟီတံ။
ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယတိ၊ သင်္ခရီယတိ တေန ဝါတိ အတ္ထေ ဝိသရုဇပဒါဒိနာ၊ သင်္ခရဏန္တိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝေ စာ’’တိ ဝါ ဏပ္ပစ္စယော။
‘‘ဏမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။
၅၈၂။ ပုရသမုပပရီဟိ ¶ ကရောတိဿ ခခရာ ဝါ တပ္ပစ္စယေသု စ။
ပုရ သံ ဥပ ပရိဣစ္စေတေဟိ ပရဿ ကရောတိဿ ဓာတုဿ ခ ခရဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ တပ္ပစ္စယေ၊ ဏပ္ပစ္စယေ စ ပရေ။ ‘‘တပ္ပစ္စယေသူ’’တိ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသေန တုံ တွာဒီသုပိ။ ဓာတွာဒေသဿာပိ ဌာနောပစာရေန ဓာတုဝေါဟာရတော ‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ သင်္ခါရော။ ဧဝံ ပရိက္ခာရော၊ ပုရေက္ခာရော။
ဝါတိ ကိံ? ဥပကာရော။
လုဘ ဂိဒ္ဓိမှိ၊ လုဗ္ဘန္တိ တေန၊ သယံ ဝါ လုဗ္ဘတိ၊ လုဗ္ဘနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ လောဘော။ ဒုသ အပ္ပီတိမှိ၊ ဒုဿန္တိ တေန၊ သယံ ဝါ ဒုဿတိ၊ ဒုဿနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ ဒေါသော။ မုဟ ဝေစိတ္တေ၊ မုယှန္တိ တေန၊ သယံ ဝါ မုယှတိ၊ မုယှနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ မောဟော ဣစ္စာဒိ ကတ္တုကရဏဘာဝေသု ယထာရဟံ ယောဇေတဗ္ဗံ။
ဂဟ ဥပါဒါနေ၊ ဂယှတီတိ အတ္ထေ ဝိသရုဇပဒါဒိနာ ကမ္မနိ ဏပ္ပစ္စယော။
ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဃရာဒေသော ဟောတိ ဝါ ဏပ္ပစ္စယေ ပရေ၊ သရလောပါဒိ၊ ဃရံ၊ ဃရာနိ။
ဝါတိ ကိံ? ဂဏှာတိ၊ ဂဟဏံ ဝါ ဂါဟော။
သမ္ဘဝတီတိ အတ္ထေ –
၅၈၄။ ကွိ ¶ စ။
သဗ္ဗဓာတူဟိ ကွိပစ္စယော ဟောတိ၊ သော စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝတိ။
ကွိနော သဗ္ဗဿ လောပေါ ဟောတိ။ ကိတန္တတ္တာ နာမမိဝ ကတွာ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သိလောပေါ၊ သမ္ဘူ။ ဧဝံ ဝိဘဝတီတိ ဝိဘူ၊ အဘိဘူ၊ သယမ္ဘူ။
တထာ ဓူ ကမ္ပနေ၊ သန္ဓုနာတီတိ သန္ဓူ။ ဘာ ဒိတ္တိမှိ၊ ဝိဘာတီတိ ဝိဘာ၊ ပဘာတီတိ ပဘာ၊ သဟ၊ သင်္ဂမ္မ ဝါ ဘန္တိ၊ ဘာသန္တိ ဝါ ဧတ္ထာတိ သဘာ၊ သဟဿ သာဒေသော၊ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ စ။
ဘုဇေန ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။
ဓာတွန္တဿ ဗျဉ္ဇနဿ လောပေါ ဟောတိ ကွိပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ကွိလောပေါ၊ ဘုဇဂေါ။ ဧဝံ ဥရသာ ဂစ္ဆတီတိ ဥရဂေါ၊ တုရံ သီဃံ တုရိတတုရိတော ဂစ္ဆတီတိ တုရဂေါ၊ ခေ ဂစ္ဆတီတိ ခဂေါ၊ ဝိဟာယသေ ဂစ္ဆတီတိ ဝိဟဂေါ၊ ဝိဟာဒေသော၊ န ဂစ္ဆတီတိ အဂေါ၊ နဂေါ။
ခနု အဝဓာရဏေ သံပုဗ္ဗော၊ သင်္ခနိ၊ သင်္ခနတိ၊ သင်္ခနိဿတီတိ ဝါ သင်္ခေါ။ ရမု ကီဠာယံ၊ ကုဉ္ဇေ ရမတီတိ ကုဉ္ဇရော။ ဇန ဇနနေ၊ ကမ္မတော ဇာတောတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော၊ ဓာတွန္တဿ လောပါဒိ ပုရိမသမံ၊ ပဉ္စမီတပ္ပုရိသောဝ ဝိသေသော။ ကမ္မဇော ဝိပါကော၊ ကမ္မဇာ ပဋိသန္ဓိ၊ ကမ္မဇံ ရူပံ ¶ ။ ဧဝံ စိတ္တဇံ၊ ဥတုဇံ၊ အာဟာရဇံ၊ အတ္တဇော ပုတ္တော။ ဝါရိမှိ ဇာတော ဝါရိဇော။ ဧဝံ ထလဇော၊ ပင်္ကဇံ၊ ဇလဇံ၊ အဏ္ဍဇံ၊ သိရဇံ၊ သတ္တမီသမာသော။ ဒွိက္ခတ္တုံ ဇာတော ဒွိဇော၊ ပစ္ဆာ ဇာတော အနုဇော ဣစ္စာဒိ။
ဝိဒ ဉာဏေ၊ လောကံ အဝေဒီတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။
‘‘ကွိမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဝိဒဓာတုနော အန္တေ ဦကာရာဂမော ဟောတိ ကွိမှိ၊ ကွိလောပေါ။ လောကဝိဒူ။
ဒိသ ပေက္ခဏေ၊ ဣမမိဝ နံ အပဿိ၊ ပဿတိ၊ ပဿိဿတီတိ၊ အယမိဝ ဒိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။
‘‘ဓာတွန္တဿ လောပေါ ကွိမှီ’’တိ ဓာတွန္တလောပေ သမ္ပတ္တေ –
၅၈၈။ ဣယတမကိဧသာနမန္တဿရော ဒီဃံ ကွစိ ဒိသဿ ဂုဏံ ဒေါ ရံ သက္ခီ စ။
ဣမ ယ တ အမှ ကိံ ဧတ သမာနဣစ္စေတေသံ သဗ္ဗနာမာနံ ဥပမာနုပပဒဘာဝေန ဒိသဿ ဓာတုဿ ဂုဏဘူတာနံ အန္တော သရော ဒီဃမာပဇ္ဇတေ၊ ဒိသဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဿ သ က္ခ ဤဣစ္စေတေ အာဒေသာ စ ဟောန္တိ။ ဒိသဿ ဒကာရော ရကာရမာပဇ္ဇတေတိ ကွိမှိ ဓာတွန္တဿ သသဒ္ဒါဒေသံ ကတွာ ကွိလောပါဒိမှိ စ ကတေ ဣဣတိ နိပါတနေန ဣမသဒ္ဒဿိကာရေ၊ တဿိမိနာ ဒီဃေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။
ဤဒိသော ¶ ပုရိသော၊ ဤဒိသာ ကညာ၊ ဤဒိသီ ဝါ၊ ဤဒိသံ စိတ္တံ။ တထာ ယမိဝ နံ ပဿတိ၊ ယော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ယာဒိသော၊ ယာဒိသာ၊ ယာဒိသီ၊ ယာဒိသံ။ တမိဝ နံ ပဿတိ၊ သော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ တာဒိသော၊ တာဒိသာ၊ တာဒိသီ၊ တာဒိသံ။ မမိဝ နံ ပဿတိ၊ အဟံ ဝိယ သော ဒိဿတီတိ ဝါ မာဒိသော၊ မာဒိသာ၊ မာဒိသီ၊ မာဒိသံ၊ မဣတိ နိပါတနေန အမှသဒ္ဒဿ မသဒ္ဒါဒေသော။ ကိမိဝ နံ ပဿတိ၊ ကော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ကီဒိသော၊ ကီဒိသာ၊ ကီဒိသီ၊ ကီဒိသံ။ ဧတမိဝ နံ ပဿတိ၊ ဧသော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ဧဒိသော၊ ဧတာဒိသော ဝါ၊ ဧဒိသာ၊ ဧဒိသီ၊ ဧဒိသံ၊ ဧဣတိ နိပါတနေန ဧတသဒ္ဒဿ ဧကာရော။ သမာနံ ကတွာ နံ ပဿတိ၊ သမာနော ဝိယ ဒိဿတီတိ သာဒိသော၊ သဒိသော၊ သဣတိ နိပါတနေန သမာနဿ သာဒေသော၊ တဒန္တဿ ဝါ ဒီဃော၊ သာဒိသာ၊ သာဒိသီ၊ သဒိသာ၊ သဒိသီ၊ သာဒိသံ၊ သဒိသံ။
ဒကာရဿ ရကာရာဒေသေ ပန ဤရိသော၊ ယာရိသော၊ တာရိသော၊ မာရိသော၊ ကီရိသော၊ ဧရိသော၊ သာရိသော၊ သရိသော။ က္ခာဒေသေ ဤဒိက္ခော၊ ယာဒိက္ခော၊ တာဒိက္ခော၊ မာဒိက္ခော၊ ကီဒိက္ခော၊ ဧဒိက္ခော၊ သာဒိက္ခော၊ သဒိက္ခော။ ရကာရာဒေသေ သာရိက္ခော၊ သရိက္ခော၊ ဤကာရာဒေသေ ဤဒီ၊ ယာဒီ၊ တာဒီ၊ မာဒီ၊ ကီဒီ၊ ဧဒီ၊ သာဒီ။
စသဒ္ဒေန တုမှာဒိဥပပဒေပိ တုမှေ ဝိယ ဒိဿတီတိ တုမှာဒိသော၊ တုမှာဒိသီ၊ ခန္ဓာ ဝိယ ဒိဿန္တီတိ ခန္ဓာဒိသာ ဣစ္စာဒိ။
ဓရ ဓာရဏေ၊ အပါယေသွပတမာနေ အဓိဂတမဂ္ဂါဒိကေ သတ္တေ ဓာရေတိ၊ ဓရန္တိ တေနာတိ ဝါ၊ သလက္ခဏံ ဓာရေတိ ဝါ၊ ပစ္စယေဟိ ဓရီယတိ ဝါတိ အတ္ထေ –
၅၈၉။ ဓရာဒီဟိ ¶ ရမ္မော။
ဓရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရမ္မပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
သော စ –
ကမ္မဂ္ဂဟဏဘော ဘာဝ- ကမ္မေသူတေတ္ထ ဝေဒိယော၊
အကတ္တရိပိ ဟောတီတိ၊ ကာရကေ ရမ္မပ္ပစ္စယော။
ရာဒိလောပေါ၊ ဓမ္မော၊ ဧဝံ ကရီယတီတိ ကမ္မံ။ ဝရ ဝရဏေ၊ ဝမ္မံ။
သံသ ပသံသနေ ပပုဗ္ဗော၊ ပိယဣစ္စုပပဒံ၊ ပိယံ ပသံသိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ပိယံ ပသံသနသီလော၊ ပိယံ ပသံသနဓမ္မော၊ ပိယံ ပသံသနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ အတ္ထေ –
သီလံ ပကတိ၊ တဿီလ တဒ္ဓမ္မ တဿာဓုကာရီသွတ္ထေသု ဂမျမာနေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ ဏီ တု အာဝီဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ ကတ္တရိ ဏီပစ္စယော၊ သံယောဂန္တတ္တာန ဝုဒ္ဓိ။ သေသံ နေယျံ။
ပိယပသံသီ ရာဇာ။ အထ ဝါ ပိယံ ပသံသိ၊ ပသံသတိ၊ ပသံသိဿတိ ဝါ သီလေန ဝါ ဓမ္မေန ဝါ သာဓု ဝါတိ ပိယပသံသီ၊ ပိယပသံသိနီ၊ ပိယပသံသိ ကုလံ။ ဗြဟ္မံ စရိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဗြဟ္မံ စရတိ သီလေန၊ ဓမ္မေန၊ သာဓု ဝါတိ ဗြဟ္မစာရီ၊ ဗြဟ္မစာရိနီ၊ ဗြဟ္မစာရိ။ ဧဝံ သစ္စဝါဒီ၊ ဓမ္မဝါဒီ၊ သီဃယာယီ၊ ပါပကာရီ၊ မာလာကာရီ ဣစ္စာဒိ။
စသဒ္ဒေန အတ္တမာနေပိ ဏီ၊ ပဏ္ဍိတံ အတ္တာနံ မညတီတိ ပဏ္ဍိတမာနီ ဗာလော၊ ဗဟုဿုတမာနီ ဣစ္စာဒိ။
ဝတု ¶ ဝတ္တနေ ပပုဗ္ဗော၊ ပသယှ ပဝတ္တိတုံ သီလံ ယဿာတိ အတ္ထေ ဣမိနာ တုပ္ပစ္စယော၊ ပသယှပဝတ္တာ။ အထ ဝါ ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ပသယှ ပဝတ္တိတုံ သီလမဿာတိ ပသယှပဝတ္တာ၊ ပသယှပဝတ္တာရော၊ ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ၊ သေသံ ကတ္တုသမံ။
ဘယံ ပဿိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဘယံ ဒဿနသီလော၊ ဘယံ ဒဿနဓမ္မော၊ ဘယံ ဒဿနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘယဒဿာဝီ၊ ဘယဒဿာဝိနီ၊ ဘယဒဿာဝိ စိတ္တံ။ ဧဝံ အာဒီနဝဒဿာဝီ။
‘‘တဿီလာဒီသူ’’တိ အဓိကာရော။
၅၉၁။ သဒ္ဒ ကု ဓ စ လ မ ဏ္ဍ တ္ထ ရုစာဒီဟိ ယု။
သဒ္ဒ ကု ဓ စ လ မဏ္ဍတ္ထေဟိ ဓာတူဟိ၊ ရုစာဒီဟိ စ ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု။
ဃုသ သဒ္ဒေ၊ ဃောသိတုံ သီလံ အဿာတိ ဝါ ဃောသနသီလောတိ ဝါ အဃောသယိ၊ ဃောသယတိ၊ ဃောသယိဿတိ သီလေန၊ ဓမ္မေန၊ သာဓု ဝါတိ အတ္ထေ ဣမိနာ ယုပ္ပစ္စယော၊ တဿ ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ အနာဒေသော၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ သော ဃောသနော၊ သာ ဃောသနာ။ ဘာသ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ဘာသိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ဘာသနသီလော၊ ဘာသနဓမ္မော၊ ဘာသနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘာသနော။
ကုဓ ကောပေ၊ ကုဇ္ဈိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ကုဇ္ဈနသီလောတိ ဝါ ကောဓနော၊ ကောဓနာ၊ ကောဓနံ။
ရုသ ရောသေ၊ ရောသိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ရောသနသီလောတိ ဝါ ရောသနော။
စလ ကမ္ပနေ၊ စလိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ စလတိ သီလေနာတိ ဝါ စလနော။ ကပိစလနေ၊ ကမ္ပိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ¶ အကမ္ပိ၊ ကမ္ပတိ၊ ကမ္ပိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ကမ္ပနော၊ ဣကာရာနုဗန္ဓိဓာတုသရတော ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတာဂမော။ ဖဒိ ကိဉ္စိစလနေ၊ ဖန္ဒိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဖန္ဒတိ သီလေနာတိ ဝါ ဖန္ဒနော။
မဍိ ဘူသာယံ၊ မဏ္ဍယိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ မဏ္ဍယတိ သီလေနာတိ ဝါ မဏ္ဍနော။ ဘူသ အလင်္ကာရေ၊ ဘူသနသီလောတိ ဝါ အဘူသယိ၊ ဘူသယတိ၊ ဘူယယိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဘူသနော၊ ဘူသနာ၊ ဘူသနံ။
ရုစ ဒိတ္တိမှိ၊ အရုစ္စိ၊ ရုစ္စတိ၊ ရုစ္စိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ရောစနော။ ဇုတ ဒိတ္တိမှိ၊ အဇောတိ၊ ဇောတတိ၊ ဇောတိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဇောတနော။ ဝဍ္ဎ ဝဍ္ဎနေ၊ ဝဍ္ဎိတုံ သီလမဿာတိ ဝဍ္ဎနော ဣစ္စာဒိ။
ပါရာဒိဥပပဒေဟိ ပရသ္မာ ဂမိဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုမှာ ပရော ရူပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု ကတ္တရိယေဝ။ ပါရော အာဒိ ယေသံ တေ ပါရာဒယော၊ ပါရာဒီဟိ ဂမိ ပါရာဒိဂမိ။ ရာဒိလောပေါ၊ ဘဝပါရံ ဂန္တုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဘဝပါရံ ဂမနသီလော၊ ဘဝပါရံ ဂမနဓမ္မော၊ ဘဝပါရံ ဂမနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘဝပါရဂူ၊ ဘဝပါရဂုနော။ အန္တံ ဂမနသီလော အန္တဂူ။ ဧဝံ ဝေဒဂူ၊ အဒ္ဓဂူ။
‘‘ရူ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဘိက္ခဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရူပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု။ ဘိက္ခ ယာစနေ၊ ဘိက္ခိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ အဘိက္ခိ၊ ဘိက္ခတိ၊ ဘိက္ခိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဘိက္ခနဓမ္မောတိ ¶ ဝါ ဘိက္ခနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘိက္ခု၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ။ ဣက္ခ ဒဿနင်္ကေသု၊ သံသာရေ ဘယံ ဣက္ခတီတိပိ ဘိက္ခု၊ ဝိဇာနိတုံ သီလံ ယဿ၊ ဝိဇာနနသီလောတိ ဝါ ဝိညူ၊ သဗ္ဗံ ဇာနာတီတိ သဗ္ဗညူ။ ဧဝံ မတ္တညူ၊ ဓမ္မညူ၊ အတ္ထညူ၊ ကာလညူ၊ ကတညူ ဣစ္စာဒယော။
ဟနတျာဒီနံ ဓာတူနမန္တေ ဏုကပ္ပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု ကတ္တရိ၊ အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ၊ ဏကာရော ဝုဒ္ဓတ္ထော။ အာဟနနသီလော အာဃာတုကော၊ ဃာတာဒေသော၊ သရလောပါဒိ၊ ကရဏသီလော ကာရုကော သိပ္ပိ။ ဘီ ဘယေ၊ ဘာယနသီလော ဘီရုကော၊ ရကာရာဂမော။ အဝ ရက္ခဏေ၊ အာဝုကော ပိတာ။
သံပုဗ္ဗာယ ဟနဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ၊ အညာယ စ ဓာတုယာ ပရော ရပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ဟနဿ ဃော စ။ ဝါဂ္ဂဟဏံ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ၊ ဝိကပ္ပနတ္ထံ ဝါ၊ တေန သင်္ဃာတောတိပိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။
ဟနဿေဝါယံ ဃော ဟောတိ၊ အဘိဓာနာနုရူပတော၊
အသံပုဗ္ဗာ စ ရော တေန၊ ပဋိဃောတိပိ သိဇ္ဈတိ။
ဟန ဟိံသာဂတီသု သံ ပုဗ္ဗော၊ သံဟနတိ သမဂ္ဂံ ကမ္မံ သမုပဂစ္ဆတိ၊ သမ္မဒေဝ ကိလေသဒရထေ ဟနတီတိ ဝါ သင်္ဃော၊ ရာဒိလောပေါ ¶ ၊ သမန္တတော နဂရဿ ဗာဟိယေ ခညတီတိ ပရိခါ၊ ဣတ္ထိယံ အာပစ္စယော၊ အန္တံ ကရောတီတိ အန္တကော မစ္စု။
‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ ဝတ္တတေ။
နန္ဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရော ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မေသု။ ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ ယုပ္ပစ္စယဿ အနာဒေသော၊ နန္ဒ သမိဒ္ဓိမှိ၊ နန္ဒ နန္ဒနေ ဝါ။ ဘာဝေ – နန္ဒီယတေ နန္ဒနံ။ ကမ္မေ – အနန္ဒီယိတ္ထ၊ နန္ဒီယတိ၊ နန္ဒီယိဿတိ၊ နန္ဒိတဗ္ဗန္တိ ဝါ နန္ဒနံ ဝနံ၊ ဂယှတိ၊ ဂဟဏီယံ ဝါ ဂဟဏံ၊ ဂဏှနံ ဝါ၊ စရိတဗ္ဗံ စရဏံ၊ ဘူယတေ ဘဝနံ၊ ဟူယတေ ဟဝနံ။ ရုန္ဓိတဗ္ဗံ ရုန္ဓနံ၊ ရောဓနံ ဝါ၊ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ဘုဉ္ဇနံ၊ ဘောဇနံ ဝါ။ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ ဗုဇ္ဈနံ၊ ဗောဓနံ ဝါ။ သူယတိ၊ သုတိ ဝါ သဝဏံ၊ ပါပီယတီတိ ပါပုဏနံ၊ ပါပနံ ဝါ၊ ပါလီယတီတိ ပါလနံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ယူ’’တိ ဝတ္တတေ။
ကတ္တုကရဏပဒေသဣစ္စေတေသွတ္ထေသု စ သဗ္ဗဓာတူဟိ ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ပဒေသောတိ အဓိကရဏကာရကံ ဝုစ္စတိ။ ကတ္တရိ တာဝ – ရဇံ ဟရတီတိ ရဇောဟရဏံ တောယံ။ အာရမဏံ ဝိဇာနာတီတိ ဝိညာဏံ၊ ဝိဇာနနံ ဝါ၊ အာနနဇာဒေသာ။ ဃာ ဂန္ဓောပါဒါနေ၊ ဃာယတီတိ ဃာနံ၊ ဈေ စိန္တာယံ၊ ဈာယတီတိ ဈာနံ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အာတ္တံ။
ကရဏေ ¶ – ကရ ကရဏေ၊ ကရောတိ တေနာတိ ကရဏံ၊ ယထာသရူပံ သဒ္ဒါ ဗျာကရီယန္တိ ဧတေနာတိ ဗျာကရဏံ။ ပူရ ပူရဏေ၊ ပူရယတိ တေနာတိ ပူရဏံ။ ဒီယတိ အနေနာတိ ဒါနံ၊ ပမီယတိ အနေနာတိ ပမာနံ၊ ဝုစ္စတိ အနေနာတိ ဝစနံ၊ ပနုဒတိ၊ ပနုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ဝါ ပနူဒနော။ သူဒ ပဂ္ဃရဏေ၊ သူဒတိ၊ သုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ဝါ သူဒနော၊ သုဏာတိ၊ သူယတိ ဧတေနာတိ ဝါ သဝဏံ။ လူ ဆေဒနေ၊ လုနာတိ၊ လူယတိ အနေနာတိ ဝါ လဝနံ၊ လဝဏံ၊ လောဏံ ဝါ။ နယတိ၊ နီယတိ ဧတေနာတိ ဝါ နယနံ။ ပူ ပဝနေ၊ ပုနာတိ၊ ပူယတေ အနေနာတိ ဝါ ပဝနော၊ သမေတိ၊ သမီယတိ ဝါ ပါပံ အနေနာတိ သမဏော၊ သမဏံ ဝါ။ တထာ ဘာဝေတိ၊ ဘာဝီယတိ ဧကာယာတိ ဝါ ဘာဝနာ။ ဧဝံ ပါစနံ၊ ပါစာပနံ ဣစ္စာဒိ။
အဓိကရဏေ – ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ၊ တိဋ္ဌတိ တသ္မိန္တိ ဌာနံ။ ဧဝံ သယနံ၊ သေနံ ဝါ၊ အာသနံ၊ အဓိကရီယတိ ဧတ္ထာတိ အဓိကရဏံ။
စသဒ္ဒေန သမ္ပဒါနာပါဒါနေသုပိ – သမ္မာ ပကာရေန ဒဒါတိ အဿာတိ သမ္ပဒါနံ၊ အပေစ္စ ဧတသ္မာ အာဒဒါတီတိ အပါဒါနံ။
သညာယံ ဂမျမာနာယံ ဒါဓာဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ဣပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ဘာဝကမ္မာဒိအဓိကာရေဝါယံ၊ သရလောပါဒိ။ ဒါ ဒါနေ အာပုဗ္ဗော၊ အာဒီယတီတိအာဒိ။ ဧဝံ ဥပါဒိ။ ဓာ ဓာရဏေ ¶ ၊ ဥဒကံ ဒဓာတီတိ ဥဒဓိ၊ တေသု ဝုဒ္ဓိလောပါဒိနာ သညာယံ ဥဒကဿ ဥဒါဒေသော။ ဇလံ ဓီယတေ အသ္မိန္တိ ဇလဓိ၊ ဝါလာနိ ဒဓာတိ တသ္မိန္တိ ဝါလဓိ၊ သန္ဓီယတိ၊ သန္ဒဓာတီတိ ဝါ သန္ဓိ၊ နိဓီယတီတိ နိဓိ။ ဧဝံ ဝိဓီယတိ၊ ဝိဒဓာတိ၊ ဝိဓာနံ ဝါ ဝိဓိ၊ သမ္မာ၊ သမံ ဝါ စိတ္တံ အာဒဓာတီတိ သမာဓိ။
ဣတ္ထိယံ အဘိဓေယျာယံ သဗ္ဗဓာတူဟိ အကာရတိယုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ ဘာဝကမ္မာဒီသု။ အပ္ပစ္စယေ တာဝ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ၊ ဇီရတိ၊ ဇီရဏန္တိ ဝါ ဇရာ၊ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော၊ ပဋိသမ္ဘိဇ္ဇတီတိ ပဋိသမ္ဘိဒါ။ ပဋိပဇ္ဇတိ ဧတာယာတိ ပဋိပဒါ။ ဧဝံ သမ္ပဒါ၊ အာပဒါ။ ဥပါဒီယတီတိ ဥပါဒါ။ သဉ္ဇာနာတီတိ သညာ၊ ပဇာနာတီတိ ပညာ။ ဥပေက္ခတီတိ ဥပေက္ခာ။ စိန္တနံ စိန္တာ။ ပတိဋ္ဌာနံ ပတိဋ္ဌာ။ သိက္ခ ဝိဇ္ဇောပါဒါနေ၊ သိက္ခနံ၊ သိက္ခီယတီတိ ဝါ သိက္ခာ။ ဧဝံ ဘိက္ခာ။ ဈေ စိန္တာယံ၊ ပရသမ္ပတ္တိံ အဘိမုခံ ဈာယတီတိ အဘိဇ္ဈာ၊ ဟိတေသိတံ ဥပဋ္ဌပေတွာ ဈာယတီတိ ဥပဇ္ဈာ၊ ဥပဇ္ဈာယော၊ သမ္မာ ဈာယတိ ဧတ္ထာတိ သဇ္ဈာ။
ဣသု ¶ ဣစ္ဆာယံ၊ ဧသနန္တိ အတ္ထေ အပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဣသု ယမူနမန္တော စ္ဆော ဝါ’’တိ စ္ဆာဒေသော၊ ဣစ္ဆာ။ ပုစ္ဆ ပုစ္ဆနေ၊ ပုစ္ဆနံ ပုစ္ဆာ၊ တိကိစ္ဆနံ တိကိစ္ဆာ၊ ဃသိတုမိစ္ဆာ ဇိဃစ္ဆာ၊ တိတိက္ခာ၊ ဗုဘုက္ခာ၊ ပါတုမိစ္ဆာ ပိပါသာ၊ မဏ္ဍူကဂတိယာ ဝါဓိကာရတော ဝါဒေသာဘာဝေါ။ ဗျာပိတုမိစ္ဆာ ဝိစ္ဆာ ဣစ္စာဒိ။
တိပ္ပစ္စယေ သမ္ဘဝနံ သမ္ဘူတိ။ ဝါဓိကာရတော တိပ္ပစ္စယမှိ န ဝုဒ္ဓိ၊ သဝဏံ သုတိ၊ နယနံ၊ နီယတိ ဧတာယာတိ ဝါ နီတိ။ မန ဉာဏေ၊ မညတီတိ မတိ။
‘‘တေ၊ နော၊ တိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဂမ ခန ဟန ရမဣစ္စေဝမာဒီနံ မကာရနကာရန္တာနံ ဓာတူနံ အန္တော ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ၊ တိမှိ စာတိ ဓာတွန္တလောပေါ။ ဂမနံ၊ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဝါ ဂတိ၊ ဥပဟနနံ ဥပဟတိ၊ ရမန္တိ တာယ၊ ရမဏံ ဝါ ရတိ။ တနု ဝိတ္ထာရေ၊ တနနံ တတိ။ ယမု ဥပရမေ၊ နိယမနံ နိယတိ။ ‘‘ရမတော၊ ရမတီ’’တိအာဒီသု ပန အကာရဗျဝဟိတတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဘုဉ္ဇနံ ဘုတ္တိ၊ ယုဉ္ဇနံ ယုတ္တိ၊ ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ။ သမာပဇ္ဇနံ၊ သမာပဇ္ဇတေတိ ဝါ သမာပတ္တိ၊ သမ္ပတ္တိ၊ ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟာဒိတော တိဿ နိ ဟောတိ။ ဟာနိ၊ ဇာနိ ဣစ္စာဒိ။
ယုပ္ပစ္စယေ စိတ သဉ္စေတနေ၊ စေတယတီတိ အတ္ထေ ယုပ္ပစ္စယော၊ အနာဒေသဝုဒ္ဓီ၊ အာပစ္စယော၊ စေတနာ။ ဝိဒ အနုဘဝနေ ¶ ၊ ဝေဒယတီတိ ဝေဒနာ။ ဒိသီ ဥစ္စာရဏေ၊ ဒေသီယတီတိ ဒေသနာ၊ ဘာဝီယတီတိ ဘာဝနာ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဣတ္ထိယံ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ကရဓာတုတော ဣတ္ထိယမနိတ္ထိယံ ဝါ အဘိဓေယျာယံ ရိရိယပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ရာဒိလောပေါ။ ကတ္တဗ္ဗာ ကိရိယာ။ ကရဏီယံ ကိရိယံ။
‘‘ကတ္တရီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဇိဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရော ဣနပ္ပစ္စယော ဟောတိ သဗ္ဗကာလေ ကတ္တရိ။ ဇိ ဇယေ၊ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ အဇိနိ၊ ဇိနာတိ၊ ဇိနိဿတီတိ ဝါ ဇိနော။
‘‘ဣနာ’’တိ ဝတ္တတေ။
သုပဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ စ ပရော ဣနပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ သုပ သယေ၊ သုပတိ၊ သုပနန္တိ ဝါ သုပိနော၊ သုပိနံ။
သီ သယေ၊ ‘‘ဤသံ’’ဣတိ ဥပပဒံ၊ ဤသံ သီယတိ ဘဝတာတိ အတ္ထေ –
ဤသံဒုသုဣစ္စေတေဟိ ဥပပဒေဟိ ပရေဟိ ဓာတူဟိ ခပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
သော စ –
၆၀၅။ ဘာဝကမ္မေသု ¶ ကိစ္စက္တက္ခတ္ထာ။
ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ကိစ္စက္တက္ခတ္ထဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ နိယမတော ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဟောတိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိ က္ခကာရာနုဗန္ဓဿ လောပေါ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ အယာဒေသဒွိတ္တာနိ၊ ဤသဿယော ဘဝတာ၊ ဒုက္ခေန သီယတိ ဒုဿယော၊ သုခေန သီယတိ သုဿယော။
ကမ္မေ – ဤသံ ကရီယတီတိ ဤသက္ကရံ ကမ္မံ ဘဝတာ။ ဧဝံ ဒုက္ခေန ကရီယတီတိ ဒုက္ကရံ ဟိတံ ဘဝတာ၊ သုကရံ ပါပံ ဗာလေန၊ ဒုက္ခေန ဘရီယတီတိ ဒုဗ္ဘရော မဟိစ္ဆော။ သုခေန ဘရီယတီတိ သုဘရော အပ္ပိစ္ဆော။ ဒုက္ခေန ရက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဒုရက္ခံ စိတ္တံ။ ဒုက္ခေန ပဿိတဗ္ဗောတိ ဒုဒ္ဒသော ဓမ္မော။ သုခေန ပဿိတဗ္ဗန္တိ သုဒဿံ ပရဝဇ္ဇံ။ ဒုက္ခေန အနုဗုဇ္ဈိတဗ္ဗောတိ ဒုရနုဗောဓော ဓမ္မော။ သုခေန ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗန္တိ သုဗောဓမိစ္စာဒိ။
ဗုဓ အဝဂမနေ၊ သဗ္ဗေ သင်္ခတာသင်္ခတသမ္မုတိဘေဒေ ဓမ္မေ အဗုဇ္ဈိ၊ ဗုဇ္ဈတိ၊ ဗုဇ္ဈိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –
‘‘တ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။
ဗုဓဂမုဣစ္စေဂမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တဒတ္ထေ ဂမျမာနေ ကတ္တရိ တပ္ပစ္စယော ဟောတိ သဗ္ဗကာလေ။
‘‘တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဓဎန္တ ဘဟန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ ပစ္စယတကာရဿ ယထာက္ကမံ ဓကာရဎကာရာဒေသာ ဟောန္တီတိ ဓဘတော တကာရဿ ¶ ဓကာရော၊ ‘‘ဟစတုတ္ထာန’’န္တိ ဧတ္ထ ဟကာရဂ္ဂဟဏတော ဟကာရတောပိ ကွစိ ဓတ္တံ၊ အဗျဝဓာနေ စာယံ၊ တေန ‘‘ရုန္ဓတိ၊ အာရာဓိတော၊ ဝဍ္ဎိတော၊ လဘိတွာ၊ ဂဟိတော’’တိအာဒီသု ပစ္စယာဂမဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။
ဟကာရဝဂ္ဂစတုတ္ထာနံ ဓာတွန္တဘူတာနံ ဒကာရာဒေသော ဟောတိ ဓကာရေ ပရေ။ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ။ သရဏံ အဂစ္ဆိ၊ ဂစ္ဆတိ၊ ဂစ္ဆိဿတီတိ ဝါ သရဏင်္ဂတော ဥပါသကော၊ ‘‘ဂမခနဟနရမာဒီနမန္တော’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ။ ဧဝံ ဇာနာတီတိ ဉာတော။ ဣ ဂတိမှိ၊ ဥပေတီတိ ဥပေတော။ စိန္တ စိန္တာယံ၊ စိန္တေတီတိ စိတ္တံ၊ ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ သန္ဇ သင်္ဂေ၊ ရူပါဒီသု အသဇ္ဇိ၊ သဇ္ဇတိ၊ သဇ္ဇိဿတီတိ ဝါ သတ္တော၊ ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ။
‘‘သညာယ’’မိတိ ဝတ္တတေ။
သညာယမဘိဓေယျာယံ အာသိဋ္ဌေ ဂမျမာနေ ဓာတူဟိ တိပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ကိတပစ္စယော စ။ ဇိနော ဧနံ ဗုဇ္ဈတူတိ ဇိနဗုဒ္ဓိ၊ ဓကာရဒကာရာဒေသာ၊ ဓနမဿ ဘဝတူတိ ဓနဘူတိ။
ကိတပစ္စယေ ဘဝတူတိ ဘူတော၊ ဓမ္မော ဧနံ ဒဒါတူတိ ဓမ္မဒိန္နော၊ ‘‘ဘိဒါဒိတော ဣန္န အန္န ဤဏာ ဝါ’’တိ တပ္ပစ္စယဿ ဣန္နာဒေသော။ ဝဍ္ဎတူတိ ဝဍ္ဎမာနော၊ ‘‘ဘူဝါဒိတော အ’’ဣတိ မာနန္တေသု အပ္ပစ္စယော၊ နန္ဒတူတိ နန္ဒကော၊ ဇီဝတူတိ ဇီဝကော ဣစ္စာဒိ။
၆၁၀။ အာဂမာ ¶ တုကော။
အာပုဗ္ဗာ ဂမိတော တုကပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ။ အာဂစ္ဆတီတိ အာဂန္တုကော။
‘‘ဂမာ’’တိ ဝတ္တတေ။
ဂမိတော ဣကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘဗ္ဗတ္ထေ။ ဂန္တုံ ဘဗ္ဗောတိ ဂမိကော ဘိက္ခု။
တေကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယော။
အတီတပ္ပစ္စယန္တနယ
အတီတေ ကာလေ သဗ္ဗေဟိ ဓာတူဟိ တ တဝန္တု တာဝီ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဧတေ ဧဝ ပရသမညာယ နိဋ္ဌသညကာပိ၊ တေ စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။ အဘဝီတိ ဘူတော၊ ဘူတာ၊ ဘူတံ၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဧတ္ထာနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန တ တဝန္တုတာဝီသု ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု၊ အဟဝီတိ ဟုတော အဂ္ဂိံ။
တဝန္တုပ္ပစ္စယေ – ‘‘အာ သိမှီ’’တိ အာကာရော၊ အဂ္ဂိံ ဟုတဝါ၊ ဟုတဝန္တော ဣစ္စာဒိ ဂုဏဝန္တုသမံ။ တာဝီမှိ – အဂ္ဂိံ ဟုတာဝီ၊ အဂ္ဂိံ ဟုတာဝိနော ဣစ္စာဒိ ဒဏ္ဍီသမံ။ ဣတ္ထိယံ ဣနီပစ္စယော – ဟုတာဝိနီ၊ နပုံသကေ – ရဿတ္တံ ဟုတာဝိ။
ဝသ နိဝါသေ၊ ဝဿံ အဝသီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော၊ သကာရန္တတ္တာ ‘‘သာဒိသန္တ’’ဣစ္စာဒိနာ ဌာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –
‘‘တဿာ’’တိ အဓိကာရော၊ ‘‘သာဒီ’’တိ စ။
၆၁၃။ ဝသတော ¶ ဥတ္ထ။
ဝသဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုမှာ ပရဿ တကာရဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဥတ္ထာဒေသော ဟောတိ၊ သရလောပါဒိ။ ဝဿံ ဝုတ္ထော၊ ဝုတ္ထာ သာ၊ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏတော ပုဗ္ဗလောပါဘာဝေ ‘‘အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ၊ ဝတ္ထဗ္ဗ’’န္တိအာဒီသု ပရလောပေါ။
‘‘ဝသဿာ’’တိ ဝိပရိဏာမေန ဝတ္တတေ။
ဝသဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဝကာရဿ တကာရေ ပရေ ဥကာရော ဟောတိ၊ တတ္ထ ဝကာရာဂမော စ ဝါ ဟောတိ။ နိဋ္ဌတကာရေ ဧဝါယံ။ အထ ဝါ ‘‘ဝူ’’တိ ဧတ္ထ ဝကာရော သန္ဓိဇော၊ တန္တဉာယေန ဒုတိယဉ္စေတ္ထ ဝါဂ္ဂဟဏမိစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ တေန အကာရဿပိ ဥကာရော သိဒ္ဓါ ဘဝတိ၊ ဥသိတော ဗြဟ္မစရိယံ၊ ဝုသိတော၊ တထာ ဝုသိတဝါ၊ ဝုသိတာဝီ၊ ဣကာရာဂမေန ဗျဝဟိတတ္တာ ဥတ္ထာဒေသော န ဘဝတိ။
ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု၊ ဩဒနံ အဘုဉ္ဇီတိ အတ္ထေ တတဝန္တုတာဝီ၊ ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ တကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ၊ ဘုတ္တော၊ ဘုတ္တဝါ၊ ဘုတ္တာဝီ။ တထာ ရန္ဇ ရာဂေ၊ အရဉ္ဇီတိ ရတ္တော၊ ရတ္တာ၊ ရတ္တံ။ ယုဇ ယောဂေ၊ အယုဉ္ဇီတိ ယုတ္တော၊ ယုတ္တာ၊ ယုတ္တံ။ ဝိစ ဝိဝေစနေ ဝိပုဗ္ဗော၊ ဝိဝိစ္စီတိ ဝိဝိတ္တော၊ ဝိဝိတ္တာ၊ ဝိဝိတ္တံ။ မုစ မောစနေ၊ အမုစ္စီတိ ဗန္ဓနာ မုတ္တော။ တထာ တိပ္ပစ္စယေပိ ဣမိနာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ၊ အာသဇ္ဇနံ အာသတ္တိ၊ ဝိမုစ္စနံ၊ ဝိမုစ္စတိ ဧတာယာတိ ဝါ ဝိမုတ္တိ။
ကုဓ ¶ ကောပေ၊ အကုဇ္ဈီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော၊ တဿ ‘‘ဓဎဘဟေဟိ ဓဎာ စာ’’တိ ဓတ္တံ၊ ‘‘ဟစတုတ္ထာနမန္တာနံ ဒေါဓေ’’တိ ဓကာရဿ ဒကာရော၊ ကုဒ္ဓါ။ ယုဓ သမ္ပဟာရေ၊ အယုဇ္ဈီတိ ယုဒ္ဓါ၊ ယုဒ္ဓံ။ သိဓ သံသိဒ္ဓိမှိ၊ အသိဇ္ဈီတိ သိဒ္ဓါ။ အာပုဗ္ဗော ရဘ ရာဘဿေ၊ အာရဘီတိ အာရဒ္ဓါ ဂန္တုံ။ နဟ ဗန္ဓနေ သံပုဗ္ဗော၊ သန္နယှီတိ သန္နဒ္ဓါ၊ ‘‘ဓဎဘဟေဟိ ဓဎာ စာ’’တိ နဟာဒိတော တကာရဿ ဓကာရော။
ဝဍ္ဎ ဝဍ္ဎနေ၊ အဝဍ္ဎီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော၊ တဿ ဎတ္တံ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွာကာရဿုတ္တံ၊ ဍလောပေါ စ။
‘‘ဟစတုတ္ထာနမန္တာန’’န္တိ ဝတ္တတေ။
ဟစတုတ္ထာနံ ဓာတွန္တာနံ ဍကာရာဒေသော ဟောတိ ဎကာရေ ပရေ။ ဝုဍ္ဎော၊ ဝုဍ္ဎာ၊ ‘‘ဗော ဝဿာ’’တိ ဗတ္တေ ဗုဍ္ဎော။ တိပ္ပစ္စယေ – ဗုဇ္ဈနံ၊ ဗုဇ္ဈတိ ဝါ ဧတာယာတိ ဗုဒ္ဓိ။ ဧဝံ သိဒ္ဓိ၊ ဝဍ္ဎိ။ တဗ္ဗပ္ပစ္စယေ – ဗောဒ္ဓဗ္ဗမိစ္စာဒိ။
‘‘အန္တော၊ နော’’တိ စ အဓိကာရော။
တရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ဣဏ္ဏာဒေသော ဟောတိ၊ ဓာတွန္တော စ နော ဟောတိ၊ သရလောပါဒိ။ တရ တရဏေ၊ သံသာရဏ္ဏဝံ အတရီတိ တိဏ္ဏော တာရေယျံ။ ဧဝံ ဥတ္တိဏ္ဏော၊ တိဏ္ဏံ ဝါ။ ပူရ ပူရဏေ၊ သံပူရီတိ သံပုဏ္ဏော၊ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏတော ပုဗ္ဗလောပါဘာဝေ ဥဝဏ္ဏတော ပရဿ ‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ လောပေါ၊ သံယောဂေ ရဿတ္တံ။ တုရ ဝေဂေ၊ အတုရီတိ တုဏ္ဏံ ¶ ၊ တုရိတံ ဝါ။ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ၊ ပရိဇီရီတိ ပရိဇိဏ္ဏော။ ကိရ ဝိကိရဏေ၊ အာကိရီတိ အာကိဏ္ဏော ဣစ္စာဒိ။
သုသ ပစ သကဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ က္ခက္ကာဒေသာ ဟောန္တိ၊ အန္တော စ ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန မုစာဒိတော က္ကာဒေသော။ သုသ သောသနေ၊ အသုဿီတိ သုက္ခော ရုက္ခော။ အပစ္စီတိ ပက္ကံ ဖလံ။ သက သာမတ္ထေ၊ အသက္ခီတိ သက္ကော အဿ၊ ဩမုစ္စီတိ ဩမုက္ကာ ဥပါဟနာ။ ‘‘ပစိတုံ၊ ပစိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒီသု ပန န ဘဝတိ၊ ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဗျဝဓာနေ န ဘဝတိ။
သီဟဂတိယာ တိဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။
ပက္ကမဣစ္စေဝမာဒီဟိ မကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ န္တာဒေသော ဟောတိ၊ ဓာတွန္တော စ နော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန တိပ္ပစ္စယဿ န္တိ စ ဟောတိ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ၊ ပက္ကမီတိ ပက္ကန္တော။ ဧဝံ သင်္ကန္တော၊ နိက္ခန္တော၊ ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန ကဿ ခတ္တံ။ ဘမု အနဝဋ္ဌာနေ၊ ဝိဗ္ဘမီတိ ဝိဗ္ဘန္တော၊ ဘန္တော။ ခမု သဟနေ၊ အက္ခမီတိ ခန္တော။ သမု ဥပသမေ၊ အသမီတိ သန္တော။ ဒမု ဒမနေ၊ အဒမီတိ ဒန္တော။
တိမှိ – သင်္ကမနံ သင်္ကန္တိ။ ဧဝံ ဩက္ကန္တိ၊ ဝိဗ္ဘန္တိ၊ ခန္တိ၊ သန္တိ ဒန္တိ ဣစ္စာဒိ။
၆၁၉။ ဇနာဒီနမာ ¶ တိမှိ စ။
ဇနဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနမန္တဿ ဗျဉ္ဇနဿ အာတ္တံ ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ၊ တိမှိ စ။ ယောဂဝိဘာဂေန အညတ္ထာပိ။ ဇန ဇနနေ၊ အဇနီတိ ဇာတော၊ ဝိဇာယီတိ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ၊ ဇနနံ ဇာတိ။ တပ္ပစ္စယေ သတိပိ တကာရေ ပုန တိဂ္ဂဟဏကရဏံ ပစ္စယန္တရတကာရေ အာတ္တနိဝတ္တနတ္ထံ၊ ယထာ – ဇန္တု။ ‘‘ဇနိတွာ၊ ဇနိတု’’န္တိအာဒီသု ပန ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။
‘‘အာ၊ တိမှိ၊ စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဌာ ပါဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အန္တဿ အာကာရဿ ယထာက္ကမံ ဣကာရဤကာရာဒေသာ ဟောန္တိ တပ္ပစ္စယေ၊ တိမှိ စ။ စသဒ္ဒေန အညတြာပိ ကွစိ။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ၊ အဋ္ဌာသီတိ ဌိတော၊ ဥပဋ္ဌိတော ဂရုံ၊ ဌိတဝါ၊ အဓိဋ္ဌိတွာ၊ ဌာနံ ဌိတိ။ ပါ ပါနေ၊ အပါယီတိ ပီတာ၊ ယာဂုံ ပီတဝါ၊ ပါနံ ပီတိ၊ ပီတွာ။
၆၂၁။ ဟန္တေဟိ ဟော ဟဿ လော ဝါ အဒဟနဟာနံ။
ဟကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ၊ တိဿ စ ဟကာရာဒေသော ဟောတိ၊ ဟဿ စ ဓာတွန္တဿ လကာရော ဟောတိ ဝါ ဒဟနဟေ ဝဇ္ဇေတွာ၊ ဎတ္တာပဝါဒေါယံ။ ရုဟ ဇနနေ၊ အရုဟီတိ အာရုဠှော ရုက္ခံ။ လဠာနမဝိသေသော၊ အာရုလှော ဝါ၊ ရုဟနံ ရုဠှီ။ ဂါဟု ဝိလောဠနေ၊ အဂါဟီတိ ဂါဠှော၊ အဇ္ဈောဂါဠှော မဟဏ္ဏဝံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ၊ အဗဟီတိ ဗာဠှော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒီဃော။ မုဟ ဝေစိတ္တေ၊ အမုယှီတိ မူဠှော။ ဂုဟ သံဝရဏေ၊ အဂုဟီတိ ဂူဠှံ။ ဝဟ ပါပုဏနေ ¶ ၊ ဥပဝဟီတိ ဥပဝုဠှော၊ ‘‘ဝစ ဝသ ဝဟာဒီနမုကာရော ဝဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဥတ္တံ။
အဒဟနဟာနန္တိ ကိမတ္ထံ? ဒဍ္ဎော၊ သန္နဒ္ဓါ။ ဝါတိ ကိံ? ဒုဒ္ဓါ၊ သိနိဒ္ဓါ။ ‘‘ဂဟိတံ၊ မဟိတ’’န္တိအာဒီသု ပန ဣကာရာဂမေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။
ဓာတုပ္ပစ္စယန္တတောပိ ‘‘အတီတေ တ တဝန္တုတာဝီ’’တိ တပ္ပစ္စယော၊ အဗုဘုက္ခီတိ ဗုဘုက္ခိတော။ ဧဝံ ဇိဃစ္ဆိတော၊ ပိပါသိတော ဣစ္စာဒိ။
ဧဝံ ကတ္တရိ နိဋ္ဌနယော။
‘‘အတီတေ’’တိ ဝတ္တတေ။
အတီတေ ကာလေ ဂမျမာနေ သဗ္ဗဓာတူဟိ တပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု။
ဘာဝေ တာဝ –
ဂေ သဒ္ဒေ၊ ဂါယနံ၊ အဂါယိတ္ထာတိ ဝါ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။
ဂေဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဂီအာဒေသော ဟောတိ သဗ္ဗတ္ထ၊ တပ္ပစ္စယတိပစ္စယေသွေဝါယံ။ တဿ ဂီတံ၊ ဂါယနံ၊ ဂါယိတဗ္ဗာတိ ဝါ ဂီတိ။
ဘာဝေ – တပ္ပစ္စယန္တာ နပုံသကာ။ ကမ္မနိ – တိလိင်္ဂါ။
နတ ဂတ္တဝိနာမေ၊ နစ္စနံ၊ အနစ္စိတ္ထာတိ ဝါ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။
၆၂၄။ ပစ္စယာ ဒနိဋ္ဌာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။
ယေ ဣဓ သပ္ပစ္စယာ သဒ္ဒါ ပစ္စယေဟိ န နိဋ္ဌံ ဂတာ၊ တေ နိပါတနတော သိဇ္ဈန္တီတိ ဓာတွန္တေန သဟ တပ္ပစ္စယဿ စ္စ ဋ္ဋာဒေသာ။ နစ္စံ၊ နဋ္ဋံ။ ဟသ ဟသနေ၊ ဟသနံ ဟသိတံ၊ ဣကာရာဂမော။ ဂမနံ ဂတံ။ ဧဝံ ဌိတံ၊ သယိတံ၊ ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဝုဒ္ဓိ။ ရုဒ အဿုဝိမောစနေ၊ အရုဇ္ဈိတ္ထာတိ ရောဒိတံ၊ ရုဏ္ဏံ ဝါ ဣစ္စာဒိ။
ကမ္မနိ –
အဘိဘူယိတ္ထာတိ အဘိဘူတော ကောဓော ဘဝတာ၊ အဘိဘူတာ၊ အဘိဘူတံ။ ဘာသ ဗျတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ အဘာသိတ္ထ တေနာတိ ဘာသိတော ဓမ္မော၊ ဘာသိတာ ဂါထာ၊ ဘာသိတံ သုတ္တံ။ ဒိသီ ဥစ္စာရဏေ၊ စုရာဒိတ္တာ ဏေ။ အဒေသီယိတ္ထာတိ ဒေသိတော ဓမ္မော ဘဂဝတာ၊ ဣကာရာဂမေ ကာရိတသရလောပေါ။ ဇိ ဇယေ၊ အဇီယိတ္ထာတိ ဇိတော မာရော။ နီ ပါပုဏနေ၊ အနီယိံသူတိ နီတာ ဂါမမဇာ၊ သုတော တယာ ဓမ္မော၊ ဉာတော။
သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ၊ အနုသာသီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။
သာသဒိသဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ရိဋ္ဌာဒေသော ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန တိဿ ရိဋ္ဌိ စ၊ ဒိသတော ကိစ္စတကာရတုံတွာဒီနဉ္စ ရဋ္ဌ ရဋ္ဌုံ ရဋ္ဌာဒေသာ စ ဟောန္တိ၊ ရာဒိလောပေါ၊ အနုသိဋ္ဌော သော မယာ၊ အနုသိဋ္ဌာ သာ၊ အနုသိဋ္ဌံ။ ဒိသ ပေက္ခဏေ၊ အဒိဿိတ္ထာတိ ဒိဋ္ဌံ မေ ရူပံ။
တိမှိ – အနုသာသနံ အနုသိဋ္ဌိ၊ ဒဿနံ ဒိဋ္ဌိ။
ကိစ္စာဒီသု ¶ – ဒဿနီယံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဒဋ္ဌေယျံ၊ ပဿိတုန္တိ ဒဋ္ဌုံ ဂစ္ဆတိ၊ ပဿိတွာတိ နေက္ခမံ ဒဋ္ဌုံ၊ ဒဋ္ဌာ၊ ဣကာရာဂမေန အန္တရိကဿ န ဘဝတိ၊ ယထာ – အနုသာသိတံ၊ အနုသာသိတဗ္ဗံ၊ အနုသာသိတုံ၊ အနုသာသိတွာ၊ ဒဿိတံ ဣစ္စာဒိ။
တုသ ပီတိမှိ၊ အတုဿီတိ အတ္ထေ ကတ္တရိ တပ္ပစ္စယော။
‘‘တဿာ’’တိ အဓိကာရော။
၆၂၆။ သာဒိ၊ သန္တပုစ္ဆဘန္ဇဟန္သာဒီဟိ ဋ္ဌော။
အာဒိနာ သဟ ဝတ္တတီတိ သာဒိ။ သကာရန္တေဟိ၊ ပုစ္ဆ ဘန္ဇဟန္သဣစ္စေဝမာဒီဟိ စ ဓာတူဟိ ပရဿ အနန္တရိကဿ တကာရဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဓာတွန္တေနဋ္ဌာဒေသော ဟောတိ။ ဟန္သဿ သတိပိ သန္တတ္တေ ပုနဂ္ဂဘဏံ ကွစိ ဋ္ဌာဒေသဿ အနိစ္စတာဒီပနတ္ထံ၊ တေန ‘‘ဝိဒ္ဓသ္တော ဥတြသ္တော’’တိအာဒီသု န ဟောတိ။ တုဋ္ဌော၊ သန္တုသိတော။ ဘသ ဘဿနေ၊ အဘဿီတိ ဘဋ္ဌော၊ ဘဿိတော။ နသ အဒဿနေ၊ နဿီတိ နဋ္ဌော။ ဒံသ ဒံသနေ၊ အဒံသီယိတ္ထာတိ ဒဋ္ဌော သပ္ပေန၊ ဍံသိတော ဝါ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒဿ ဍတ္တံ။ ဖုသ ဖဿနေ၊ အဖုသီယိတ္ထာတိ ဖုဋ္ဌော ရောဂေန၊ ဖုဿိတော ဝါ။ ဣသု ဣစ္ဆာယံ၊ ဧသီယိတ္ထာတိ ဣဋ္ဌော၊ ဣစ္ဆိတော၊ ဧသိတော။ မသ အာမသနေ၊ အာမသီယိတ္ထာတိ အာမဌော။ ဝသသေစနေ၊ အဝဿီတိ ဝုဋ္ဌော ဒေဝေါ၊ ပဝိသီယိတ္ထာတိ ပဝိဋ္ဌော၊ ဥဒ္ဒိသီယိတ္ထာတိ ဥဒ္ဒိဋ္ဌော။ ပုစ္ဆ ပုစ္ဆနေ၊ အပုစ္ဆီယိတ္ထာတိ ပုဋ္ဌော ပဉှံ၊ ပုစ္ဆိတော။ ဘန္ဇ အဝမဒ္ဒနေ၊ အဘဉ္ဇီယိတ္ထာတိ ဘဋ္ဌံ ဓညံ။ ဟန္သ ပီတိမှိ၊ အဟံသီတိ ဟဋ္ဌော၊ ပဟဋ္ဌော၊ ပဟံသိတော။
အာဒိသဒ္ဒေန ¶ ယဇ ဒေဝပူဇာသင်္ဂတိကရဏဒါနေသု၊ ဣဇ္ဇိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော၊ တဿ ဋ္ဌာဒေသော။
ယဇဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သရဿ ဣကာရာဒေသော ဟောတိ ဋ္ဌေ ပရေ။ ယိဋ္ဌော မယာ ဇိနော။ သဇ ဝိဿဂ္ဂေ သံပုဗ္ဗော၊ သံသဇ္ဇိတ္ထာတိ သံသဋ္ဌော တေန၊ ဝိဿဋ္ဌော။ မဇ သုဒ္ဓိမှိ၊ အမဇ္ဇီတိ မဋ္ဌော ဣစ္စာဒိ။
ကိစ္စတကာရာဒီသု တုဿိတဗ္ဗံ တောဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဖုသိတဗ္ဗံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ပုစ္ဆိတုံ ပုဋ္ဌုံ၊ ယဇိတုံ ယိဋ္ဌုံ၊ အဘိဟရိတုံ အဘိဟဋ္ဌုံ၊ တောသနံ တုဋ္ဌိ၊ ဧသနံ ဧဋ္ဌိ၊ ဝဿနံ ဝုဋ္ဌိ၊ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝိဿဋ္ဌိ ဣစ္စာဒိ။
‘‘တဿ၊ သာဒီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဘန္ဇတော ဓာတုမှာ တပ္ပစ္စယဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဂ္ဂေါ အာဒေသော ဟောတိ။ ဘဂ္ဂေါ ရာဂေါ အနေန။ ဝသနိဝါသေ၊ ပရိဝသီယိတ္ထာတိ ပရိဝုဋ္ဌော ပရိဝါသော၊ ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ဥဋ္ဌ ဥအာဒေသာ။ ဝသ အစ္ဆာဒနေ၊ နိဝသီယိတ္ထာတိ နိဝတ္ထံ ဝတ္ထံ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ သ္တကာရသံယောဂဿ တ္ထတ္တံ၊ ဧဝံ နိဝတ္ထဗ္ဗံ။ သံသ ပသံသနေ၊ ပသံသီယိတ္ထာတိ ပသတ္ထော ပသံသိတော၊ ပသံသနံ ပသတ္ထိ။ ဗဓ ဗန္ဓနေ၊ အဗဇ္ဈိတ္ထာတိ ဗဒ္ဓါ ရညာ၊ အလဘီယိတ္ထာတိ လဒ္ဓံ မေ ဓနံ၊ ဓတ္တဒတ္တာနိ။ ရဘ ရာဘဿေ၊ အာရဘီယိတ္ထာတိ အာရဒ္ဓံ ဝီရိယံ။ ဒဟ ဘသ္မီကရဏေ ¶ ၊ အဒယှိတ္တာတိ ဒဍ္ဎံ ဝနံ၊ အဘုဇ္ဇိတ္ထာတိ ဘုတ္တော ဩဒနော၊ ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ။ စဇ ဟာနိမှိ၊ ပရိစ္စဇီယိတ္ထာတိ ပရိစ္စတ္တံ ဓနံ၊ အမုစ္စိတ္ထာတိ မုတ္တော သရော။
ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ အဝစီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။
‘‘အန္တော၊ နော၊ ဒွိ၊ စာ’’တိ စ အဓိကာရော။
စတုပ္ပဒမိဒံ။ ဝစဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဝကာရဿ ဥကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ၊ ဓာတွန္တော စ စကာရော နော ဟောတိ၊ တပ္ပစ္စယဿ စ ဒွိဘာဝေါ ဟောတိ။ ဝါဂ္ဂဟဏမဝဓာရဏတ္ထံ၊ ဓာတွာဒိမှိ ဝကာရာဂမော။ ဝုတ္တမိဒံ ဘဂဝတာ၊ ဥတ္တံ ဝါ။
ဂုပဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနမန္တော စ ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ၊ ပရဿ တကာရဿ စ ဒွိဘာဝေါ ဟောတိ။ ဂုပ ဂေါပနေ၊ သုဂေါပီယိတ္ထာတိ သုဂုတ္တော၊ သုဂေါပိတော၊ ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ သုတ္တေ ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ နိဋ္ဌတကာရေပိ ကွစိ ဝုဒ္ဓိ။ ဂေါပနံ ဂုတ္တိ။
လိပ လိမ္ပနေ၊ အလိမ္ပီယိတ္ထာတိ လိတ္တော သုဂန္ဓေန။ တပ သန္တာပေ၊ သန္တပီယိတ္ထာတိ သန္တတ္တော တေဇေန။ ဒီပ ဒိတ္တိမှိ၊ အာဒီပီယိတ္ထာတိအာဒိတ္တော အဂ္ဂိနာ၊ ရဿတ္တံ၊ ဒီပနံ ဒိတ္တိ။ အပ ပါပုဏနေ၊ ပါပီယိတ္ထာတိ ပတ္တော ဂါမော၊ ပါပုဏီတိ ပတ္တော သုခံ၊ ပါပုဏနံ ပတ္တိ၊ ပတ္တဗ္ဗံ။ မဒ ဥမ္မာဒေ၊ ပမဇ္ဇီတိ ပမတ္တော။ သုပ သယနေ၊ အသုပီတိ သုတ္တော ဣစ္စာဒိ။
စရ ¶ စရဏေ၊ အစရီယိတ္ထာတိ စိဏ္ဏော ဓမ္မော၊ ဣဏ္ဏာဒေသော၊ စရိတော ဝါ။ ဧဝံ ပုဏ္ဏော၊ ပူရိတော။
နုဒ ခေပေ၊ ပနုဇ္ဇိတ္ထာတိ ပဏုန္နော၊ နဿ ဏတ္တံ၊ ပနုဒိတော။ ဒါ ဒါနေ၊ အာဒီယိတ္ထာတိအာဒိန္နော၊ အတ္တော ဝါ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒါသဒ္ဒဿ တကာရော၊ ရဿတ္တံ။
၆၃၁။ ဘိဒါဒိတော ဣန္နအန္နဤဏာ ဝါ။
ဘိဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ဣန္န အန္နဤဏဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ၊ အန္တော စ နော ဟောတိ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ၊ သရလောပါဒိ။
ဘိဒိ ဝိဒါရဏေ၊ အဘိဇ္ဇိတ္ထာတိ ဘိန္နော ဃဋော ဘဝတာ၊ ဘိဇ္ဇီတိ ဝါ ဘိန္နော ဒေဝဒတ္တော။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ၊ အဆိဇ္ဇိတ္ထာတိ ဆိန္နော ရုက္ခော၊ အစ္ဆိန္နံ စီဝရံ၊ ဥစ္ဆိဇ္ဇီတိ ဥစ္ဆိန္နော။ အဒီယိတ္ထာဘိ ဒိန္နော သုင်္ကော။ သဒ ဝိသရဏဂတျာဝသာနေသု၊ နိသီဒီတိ နိသိန္နော။ ခိဒ ဥတ္တာသနေ၊ ခိဒ ဒီနဘာဝေ ဝါ၊ အခိဇ္ဇီတိ ခိန္နော။
အန္နာဒေသေ ဆဒ အပဝါရဏေ၊ အစ္ဆာဒီယိတ္ထာတိ ဆန္နော၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဂေဟံ၊ ပသီဒီတိ ပသန္နော။ ပဒ ဂတိမှိ၊ ဥပ္ပဇ္ဇီတိ ဥပ္ပန္နော၊ ဈာနံ သမာပန္နော။ ရုဒိ အဿုဝိမောစနေ၊ ရုဏ္ဏော၊ ပရလောပေါ။
ခီ ခယေ ဤဏာဒေသော၊ အခီယီတိ ခီဏော ဒေါသော၊ ခီဏာ ဇာတိ၊ ခီဏံ ဓနံ။ ဟာ စာဂေ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟာဒိတော ဤဏာဒေသေ ဏကာရဿ နတ္တံ၊ ပဟီယိတ္ထာတိ ပဟီနော ကိလေသော၊ ပရိဟာယီတိ ပရိဟီနော။ အာသ ဥပဝေသနေ ¶ ၊ အစ္ဆီတိ အာသီနော။ လီ သိလေသနေ၊ လီယီတိ လီနော၊ နိလီနော။ ဇိ ဇယေ၊ ဇိယီတိ ဇီနော ဝိတ္တမနုသောစတိ၊ ဇိတော ဝါ။ ဒီ ခယေ၊ ဒီနော။ ပီ တပ္ပနေ၊ ပီနော။ လူ ဆေဒနေ၊ လူယိတ္ထာတိ လူနော ဣစ္စာဒိ။
ဝမု ဥဂ္ဂိရဏေ၊ ဝမီယိတ္ထာတိ ဝန္တံ၊ ဝမိတံ၊ ‘‘ပက္ကမာဒီဟိ န္တော’’တိ န္တာဒေသော။ အဂစ္ဆီယိတ္ထာတိ ဂတော ဂါမော တယာ၊ ဂါမံ ဂတော ဝါ၊ ‘‘ဂမခနဟနရမာဒီနမန္တော’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ။ အခညိတ္ထာတိ ခတော ကူပေါ၊ ဥပဟညိတ္ထာတိ ဥပဟတံ စိတ္တံ၊ အရမီတိ ရတော၊ အဘိရတော။ မန ဉာဏေ၊ အမညိတ္ထာတိ မတော၊ သမ္မတော။ တနု ဝိတ္ထာရေ၊ အတနိတ္ထာတိ တတံ၊ ဝိတတံ။ ယမု ဥပရမေ၊ နိယစ္ဆီတိ နိယတော။
‘‘နော၊ တမှိ၊ တိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ရကာရော စ ဓာတူနမန္တဘူတော နော ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ၊ တိပ္ပစ္စယေ စ ပရေ။ ပကရီယိတ္ထာတိ ပကတော ကဋော ဘဝတာ၊ ကတာ မေ ရက္ခာ၊ ကတံ မေ ပုညံ။ ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ ဧတ္တ စသဒ္ဒေန ဋော တဿ၊ ယထာ – သုကဋံ၊ ဒုက္ကဋံ၊ ပုရေ အကရီယိတ္ထာတိ ပုရက္ခတော၊ ‘‘ပုရသမုပပရီဟိ ကရောတိဿ ခခရာ ဝါ တပ္ပစ္စယေသု စာ’’တိ ခကာရော၊ ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယိတ္ထာတိ သင်္ခတော၊ အဘိသင်္ခတော၊ ဥပကရီယိတ္ထာတိ ဥပက္ခတော၊ ဥပက္ခဋော၊ ပရိကရီယိတ္ထာတိ ပရိက္ခတော။
တိပ္ပစ္စယေ ပကရဏ ပကတိ။ သရ ဂတိစိန္တာယံ၊ အသရီတိ သတော၊ ဝိသရီတိ ဝိသဋော၊ သရဏံ၊ သရတိ ဧတာယာတိ ဝါ သတိ၊ နီဟရီယိတ္ထာတိ နီဟဋော။ ဓရ ဓာရဏေ၊ ဥဒ္ဓရီယိတ္ထာတိ ¶ ဥဒ္ဓဋော၊ အဘရီယိတ္ထာတိ ဘတော၊ ဘရဏံ၊ ဘရတိ ဧတာယာတိ ဝါ ဘတိ။
ဣကာရာဂမယုတ္တေသု ‘‘ဂမိတော’’တိအာဒီသု ဓာတွန္တလောပေ သမ္ပတ္တေ –
‘‘လောပေါ’’တိ ဝတ္တတေ။
၆၃၃။ နမကရာနမန္တာနံ နိယုတ္တတမှိ။
နကာရ မကာရ ကကာရ ရကာရာနံ ဓာတွန္တာနံ လောပေါ န ဟောတိ ဣကာရာဂမယုတ္တေ တကာရေ ပရေတိ လောပါဘာဝေါ။ အဂစ္ဆီ၊ ဂမီယိတ္ထာတိ ဝါ ဂမိတော၊ ရမိတ္ထာတိ ရမိတော။ ဧဝံ ဝမိတော၊ နမိတော။ သကိ သင်္ကာယံ၊ သင်္ကိတော၊ သရိတော၊ ဘရိတော။ တထာ ခနိတဗ္ဗံ၊ ဟနိတဗ္ဗံ၊ ဂမိတဗ္ဗံ၊ ရမိတဗ္ဗံ ဣစ္စာဒိ။
နိဓီယိတ္ထာတိ နိဟိတော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓိဿ ဟိ တပ္ပစ္စယေ။ ဧဝံ ဝိဟိတော။
ကာရိတေ အဘာဝီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု တ’’ဣတိ တပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ယထာဂမမိကာရော’’တိ ဣကာရာဂမော၊ သရလောပါဒိ၊ ဘာဝိတော မဂ္ဂေါ တေန၊ ဘာဝယိတော၊ အပါစီယိတ္ထာတိ ပါစိတော ဩဒနံ ယညဒတ္တော ဒေဝဒတ္တေန၊ ပါစယိတော၊ ပါစာပိတော၊ ပါစာပယိတော၊ ကမ္မံ ကာရီယိတ္ထာတိ ကာရိတော၊ ကာရယိတော၊ ကာရာပိတော၊ ကာရာပယိတော ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဘာဝကမ္မေသု တ’’ဣတိ ဧတ္ထ ‘‘တ’’ဣတိ ယောဂဝိဘာဂေန အစလန ဂတိ ဘောဇနတ္ထာဒီဟိ အဓိကရဏေပိ တပ္ပစ္စယော၊ ယထာ – အာသ ဥပဝေသနေ၊ အဓိကရဏေ အစ္ဆိံသု ဧတ္ထ တေတိ ဣဒံ တေသံ အာသိတံ ဌာနံ။ ဘာဝေ ဣဓ တေဟိ အာသိတံ။ ကမ္မနိ အယံ တေဟိ အဇ္ဈာသိတော ဂါမော။ ကတ္တရိ ¶ ဣဓ တေ အာသိတာ။ တထာ အဋ္ဌံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ဌိတံ ဌာနံ၊ ဣဓ တေဟိ ဌိတံ၊ အယံ တေဟိ အဓိဋ္ဌိတော ဩကာသော၊ ဣဓ တေ ဌိတာ။ နိသီဒိံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ နိသိန္နံ ဌာနံ၊ အယံ တေသံ နိသိန္နကာလော၊ တေ ဣဓ နိသိန္နာ။ နိပဇ္ဇိံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ နိပန္နံ ဌာနံ၊ ဣဓ တေ နိပန္နာ။
ယာ ဂတိပါပုဏနေ။ အယာသုံ တေ ဧတ္ထာတိ အယံ တေသံ ယာတော မဂ္ဂေါ၊ ဣဓ တေဟိ ယာတံ၊ အယံ တေဟိ ယာတော၊ မဂ္ဂေါ၊ ဣဓ တေ ယာတာ။ တထာ ဣဒံ တေသံ ဂတဋ္ဌာနံ၊ အယံ တေသံ ဂတကာလော၊ ဣဓ တေဟိ ဂတံ၊ အယံ တေဟိ ဂတော ဂါမော၊ ဣဓ တေ ဂတာ။
ဘုဉ္ဇိံသု ဧတသ္မိန္တိ ဣဒံ တေသံ ဘုတ္တဋ္ဌာနံ၊ အယံ တေသံ ဘုတ္တကာလော၊ ဣဓ တေဟိ ဘုတ္တော ဩဒနော၊ ဣဓ တေ ဘုတ္တာ။ ပိဝိံသု တေ ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ပီတံ ဌာနံ၊ ဣဓ တေဟိ ပီတာ ယာဂု၊ ဣဓ တေ ပီတာ။ ဒိဿန္တိ ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ဒိဋ္ဌဋ္ဌာနံ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ကတ္တရိ ကိတိ’’တိ ဣတော မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ကတ္တရီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာယံ ဝိဘတ္တိယံ ဝိဇ္ဇမာနာယံ ဓာတူဟိ ကတ္တရိ က္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဣဒမေဝ ဝစနံ ဉာပကံ အဘိဟိတေ ကမ္မာဒိမှိ ဒုတိယာဒီနမဘာဝဿ။ ဒါနံ အဒါသီတိ အတ္ထေ က္တပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ပစ္စယကကာရဿ လောပေါ၊ တဿ ဣန္နာဒေသော၊ ဒါနံ ဒိန္နော ဒေဝဒတ္တော။ ရက္ခ ပါလနေ၊ သီလံ အရက္ခီတိ သီလံ ရက္ခိတော၊ ဘတ္တံ အဘုဉ္ဇီတိ ဘတ္တံ ဘုတ္တော၊ ဂရုံ ဥပါသီတိ ဂရုမုပါသိတော ဣစ္စာဒိ။
၆၃၅။ ဘျာဒီဟိ မတိဗုဓိပူဇာဒီဟိ စ က္တော။
ဘီဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ မတိ ဗုဓိ ပူဇာဒီဟိ စ က္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ သော စ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ကိစ္စတ္တက္ခတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဘဝတိ။
ဘီ ဘယေ၊ အဘာယိတ္ထာတိ ဘီတံ ဘဝတာ။ သုပ သယေ၊ အသုပီယိတ္ထာတိ သုတ္တံ ဘဝတာ။ ဧဝံ သယိတံ ဘဝတာ။ အသ ဘောဇနေ၊ အသိတံ ဘဝတာ၊ ပစိတော ဩဒနော ဘဝတာ။
ဣဓ မတျာဒယော ဣစ္ဆတ္ထာ၊ ဗုဓိအာဒယော ဉာဏတ္ထာ။
မန ဉာဏေ သံပုဗ္ဗော၊ ‘‘ဗုဓဂမာဒိတ္ထေ ကတ္တရီ’’တိ တပ္ပစ္စယေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ ကမ္မနိ က္တပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဂမ ခနာ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ရညာ သမ္မတော။ ကပ္ပ တက္ကနေ၊ သင်္ကပ္ပိတော။ ဓရ ဓာရဏေ၊ စုရာဒိတ္တာ ဏေ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ ဣကာရာဂမော၊ သရလောပါဒိ၊ အဝဓာရိတော။
ဗုဓ အဝဂမနေ၊ အဝဗုဇ္ဈိတ္ထာတိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ မဟေသက္ခေဟိ ဒေဝမနုဿေဟိ။ ဣ အဇ္ဈယနေ၊ အဓီယိတ္ထာတိ အဓီတော။
ဣ ဂတိမှိ၊ အဘိသမိတော။ ဝိဒ ဉာဏေ၊ အဝေဒီယိတ္ထာတိ ဝိဒိတော။ ဉာ အဝဗောဓနေ၊ အညာယိတ္ထာတိ ဉာတော။ ဝိဓ ဝေဓနေ၊ ပဋိဝိဇ္ဈိတ္ထာတိ ပဋိဝိဒ္ဓါ ဓမ္မော။ တက္က ဝိတက္ကေ၊ တက္ကိတော။
ပူဇနတ္ထေသု –
ပူဇ ပူဇာယံ၊ အပူဇီယိတ္ထာတိ ပူဇိတော ဘဂဝါ။ စာယ သန္တာနပူဇနေသု အပပုဗ္ဗော၊ အပစာယိတော။ မာန ပူဇာယံ၊ မာနိတော။ စိ စယေ၊ အပစိတော။ ဝန္ဒ အဘိဝန္ဒနေ၊ ဝန္ဒိတော။ ကရ ကရဏေ၊ သက္ကတော။ သက္ကာရ ပူဇာယံ၊ သက္ကာရိတော ဣစ္စာဒိ။
ဟုတော ¶ ဟုတာဝီ ဟုတဝါ၊ ဝုဋ္ဌော ဝုသိတ ဇိဏ္ဏကော၊
ပက္ကံ ပက္ကန္တကော ဇာတော၊ ဌိတော ရုဠှော ဗုဘုက္ခိတော။
ဂီတံ နစ္စံ ဇိတော ဒိဋ္ဌော၊ တုဋ္ဌော ယိဋ္ဌော စ ဘဂ္ဂဝါ၊
ဝုတ္တဉ္စ ဂုတ္တော အစ္ဆိန္နော၊ ပဟီနော ဂမိတော ဂတော။
ကတောဘိသင်္ခတော ဘုတ္တံ၊ ဌာနံ ဂရုမုပါသိတော၊
ဘီတဉ္စ သမ္မတော ဗုဒ္ဓါ၊ ပူဇိတောတီတကာလိကာ။
အတီတပ္ပစ္စယန္တနယော။
တဝေတုနာဒိပ္ပစ္စယန္တနယ
‘‘ပုညာနိ ကာတုမိစ္ဆိ၊ ဣစ္ဆတိ၊ ဣစ္ဆိဿတိ ဝါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –
၆၃၆။ ဣစ္ဆတ္ထေသု သမာန ကတ္တု ကေသု တ ဝေ တုံ ဝါ။
ဣစ္ဆာ အတ္ထော ယေသံ တေ ဣစ္ဆတ္ထာ၊ တေသု ဣစ္ဆတ္ထေသု ဓာတူသု သမာနကတ္တုကေသု သန္တေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တဝေတုံဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ၊ ‘‘တဝေတုံ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန တဒတ္ထကြိယာယဉ္စ၊ တေ စ ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ ဟောန္တိ။
‘‘ကရောတိဿ၊ ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
တဝေတုနဣစ္စေဝမာဒီသု ပစ္စယေသု ပရေသု ကရောတိဿ ဓာတုဿ ကာဒေသော ဟောတိ ဝါ၊ အာဒိသဒ္ဒေန တုံတွာန တွာ တဗ္ဗေသု စ။
‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘အတဝေ တုနာဒီသူ’’တိ နာမဗျပဒေသဿ နိသေဓနတော တဒန္တာနံ နိပါတတ္တံ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ၊ တတော နိပါတတ္တာ တဝေတုနမန္တတော ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ ဝိဘတ္တိလောပေါ။ သော ပုညာနိ ကာတဝေ ဣစ္ဆတိ၊ ကာတုမိစ္ဆတိ။
ကာဒေသာဘာဝေ ¶ ‘‘တုံတုနတဗ္ဗေသု ဝါ’’တိ ရကာရဿ တတ္တံ။ ကတ္တုံ ကာမေတီတိ ကတ္တုကာမော၊ အဘိသင်္ခရိတုမာကင်္ခတိ။ တထာ သဒ္ဓမ္မံ သောတဝေ၊ သောတုံ၊ သုဏိတုံ ဝါ ပတ္ထေတိ။ ဧဝံ အနုဘဝိတုံ၊ ပစိတုံ၊ ဂန္တုံ၊ ဂမိတုံ၊ ခန္တုံ၊ ခနိတုံ၊ ဟန္တုံ၊ ဟနိတုံ၊ မန္တုံ၊ မနိတုံ၊ ဟရိတုံ၊ အနုဿရိတုမိစ္ဆတိ၊ ဧတ္ထ ဣကာရယုတ္တတမှိ ‘‘နမကရာန’’မိစ္စာဒိနာ ပဋိသိဒ္ဓတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ။
တထာ တုဒဗျထနေ၊ တုဒိတုံ၊ ပဝိသိတုံ၊ ဥဒ္ဒိသိဘုံ၊ ဟောတုံ၊ သယိဘုံ၊ နေတုံ၊ ဇုဟောတုံ၊ ပဇဟိတုံ၊ ပဟာတုံ၊ ဒါတုံ။ ရောဒ္ဓုံ၊ ရုန္ဓိတုံ၊ တုံတုနာဒီသုပိ ယောဂဝိဘာဂေန ကတ္တရိ ဝိကရဏပ္ပစ္စယာ၊ သရလောပါဒိ စ။ ဘောတ္တုံ၊ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ဆေတ္တုံ၊ ဆိန္ဒိတုံ။ သိဗ္ဗိတုံ၊ ဗောဒ္ဓုံ၊ ဗုဇ္ဈိတုံ။ ဇာယိတုံ၊ ဇနိတုံ။ ပတ္တုံ၊ ပါပုဏိတုံ။ ဇေတုံ၊ ဇိနိတုံ၊ ကေတုံ၊ ကိဏိတုံ၊ ဝိနိစ္ဆေတုံ၊ ဝိနိစ္ဆိနိတုံ၊ ဉာတုံ၊ ဇာနိတုံ၊ ဂဟေတုံ၊ ဂဏှိတုံ။ စောရေတုံ၊ စောရယိတုံ၊ ပါလေတုံ၊ ပါလယိတုံ။
ကာရိတေ ဘာဝေတုံ၊ ဘာဝယိတုံ၊ ကာရေတုံ၊ ကာရယိတုံ၊ ကာရာပေတုံ၊ ကာရာပယိတုမိစ္ဆတိ ဣစ္စာဒိ။
‘‘တဝေတုံ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကြိယတ္ထကြိယာယဉ္စ ဂမ္မမာနာယံ တုံပစ္စယော။ ယထာ – သုဗုဒ္ဓုံ ဝက္ခာမိ၊ ဘောတ္တုံ ဝဇတိ၊ ဘောဇနာယ ဝဇတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဒဋ္ဌုံ ဂစ္ဆတိ၊ ဂန္တုမာရဘတိ၊ ဂန္တုံ ပယောဇယတိ၊ ဒဿေတုမာဟ ဣစ္စာဒိ။
‘‘တု’’မိတိ ဝတ္တတေ။
အရဟသက္ကဘဗ္ဗာနုစ္ဆဝိကာနုရူပဣစ္စေဝမာဒီသွတ္ထေသု ပယုဇ္ဇမာနေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တုံပစ္စယော ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန ကာလသမယဝေလာဒီသုပိ။ နိန္ဒ ဂရဟာယံ၊ ကော တံ နိန္ဒိတုမရဟတိ ¶ ၊ ရာဇာ အရဟသိ ဘဝိတုံ၊ အရဟော ဘဝံ ဝတ္တုံ။ သက္ကာ ဇေတုံ ဓနေန ဝါ၊ သက္ကာ လဒ္ဓုံ၊ ကာတုံ သက္ခိဿတိ။ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ၊ အဘဗ္ဗော ကာတုံ။ အနုစ္ဆဝိကော ဘဝံ ဒါနံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။ ဣဒံ ကာတုံ အနုရူပံ။ ဒါနံ ဒါတုံ ယုတ္တံ၊ ဒါတုံ ဝတ္တုဉ္စ လဘတိ၊ ဧဝံ ဝဋ္ဋတိ ဘာသိတုံ၊ ဆိန္ဒိတုံ န စ ကပ္ပတိ ဣစ္စာဒိ။ တထာ ကာလော ဘုဉ္ဇိတုံ၊ သမယော ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ဝေလာ ဘုဉ္ဇိတုံ။
‘‘တု’’မိတိ ဝတ္တတေ။
အလမတ္ထေသု ပတ္တဝစနေ သတိ သဗ္ဗဓာတူဟိ တုံပစ္စယော ဟောတိ၊ အလံသဒ္ဒဿ အတ္ထာ အလမတ္ထာ ဘူသနပရိယတ္တိနိဝါရဏာ၊ တေသု အလမတ္ထေသု။ ပတ္တဿ ဝစနံ ပတ္တဝစနံ၊ အလမေဝ ဒါနာနိ ဒါတုံ၊ အလမေဝ ပုညာနိ ကာတုံ၊ သမ္ပတ္တမေဝ ပရိယတ္တမေဝါတိ အတ္ထော။
ကတွာ ကမ္မံ အဂစ္ဆိ၊ ဂစ္ဆတိ၊ ဂစ္ဆိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –
၆၄၀။ ပုဗ္ဗကာလေကကတ္တုကာနံ တုန တွာန တွာ ဝါ။
ပုဗ္ဗကာလောတိ ပုဗ္ဗကြိယာ၊ ဧကော ကတ္တာ ယေသံ တေ ဧကကတ္တုကာ၊ တေသံ ဧကကတ္တုကာနံ သမာနကတ္တုကာနံ ဓာတူနမန္တရေ ပုဗ္ဗကာလေ ဝတ္တမာနဓာတုမှာ တုန တွာန တွာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။
ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ တုနပ္ပစ္စယော ကတ္ထစိယေဝ ဘဝတိ။ တေ စ ကိတသညတ္တာ၊ ‘‘ဧကကတ္တုကာန’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ စ ကတ္တရိယေဝ ဘဝန္တိ။ တုနေ ‘‘တဝေတုနာဒီသု ကာ’’တိ ကာဒေသော၊ နိပါတတ္တာ သိလောပေါ။ သော ကာတုန ကမ္မံ ဂစ္ဆတိ၊ အကာတုန ပုညံ ကိလမိဿန္တိ သတ္တာ။
တွာနတွာသု ¶ ‘‘ရကာရော စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ကမ္မံ ကတွာန ဘဒြကံ၊ ဒါနာဒီနိ ပုညာနိ ကတွာ သဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ၊ အဘိသင်္ခရိတွာ၊ ကရိတွာ။ တထာ သိဗ္ဗိတွာ၊ ဇာယိတွာ၊ ဇနိတွာ၊ ဓမ္မံ သုတွာ၊ သုတွာန ဓမ္မံ မောဒတိ၊ သုဏိတွာ၊ ပတွာ၊ ပါပုဏိတွာ။ ကိဏိတွာ၊ ဇေတွာ၊ ဇိနိတွာ၊ ဇိတွာ။ စောရေတွာ၊ စောရယိတွာ၊ ပူဇေတွာ၊ ပူဇယိတွာ။ တထာ မေတ္တံ ဘာဝေတွာ၊ ဘာဝယိတွာ၊ ဝိဟာရံ ကာရေတွာ၊ ကာရယိတွာ၊ ကာရာပေတွာ၊ ကာရာပယိတွာ သဂ္ဂံ ဂမိဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။
ပုဗ္ဗကာလေတိ ကိမတ္ထံ? ပဌတိ၊ ပစတိ။ ဧကကတ္တုကာနန္တိ ကိံ? ဘုတ္တေ ဒေဝဒတ္တေ ယညဒတ္တော ဝဇတိ။
‘‘အပတွာန နဒိံ ပဗ္ဗတော၊ အတိက္ကမ္မ ပဗ္ဗတံ နဒီ’’တိအာဒီသု ပန သဗ္ဗတ္ထ ‘‘ဘဝတီ’’တိ သမ္ဗန္ဓတော ဧကကတ္တုကတာ၊ ပုဗ္ဗကာလတာ စ ဂမျတေ။
‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။
သဗ္ဗေဟိ သောပသဂ္ဂါနုပသဂ္ဂေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ယသဒ္ဒါဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဝန္ဒ အဘိဝန္ဒနေ အဘိပုဗ္ဗော၊ တွာပစ္စယဿ ယော၊ ဣကာရာဂမော စ၊ အဘိဝန္ဒိယ ဘာသိဿံ၊ အဘိဝန္ဒိတွာ၊ ဝန္ဒိယ၊ ဝန္ဒိတွာ။ တထာ အဘိဘုယျ၊ ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ၊ အဘိဘဝိတွာ၊ အဘိဘောတွာ။
သိ သေဝါယံ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ အာတ္တံ၊ နိဿာယ၊ နိဿိတွာ။
ဘဇ သေဝါယံ၊ ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ၊ ဝိဘဇ္ဇ၊ ဝိဘဇိယ၊ ဝိဘဇိတွာ။
ဒိသ ¶ အတိသဇ္ဇနေ၊ ဥဒ္ဒိဿ၊ ဥဒ္ဒိသိယ၊ ဥဒ္ဒိသိတွာ။ ပဝိဿ၊ ပဝိသိယ၊ ပဝိသိတွာ။
နီ ပါပုဏနေ၊ ဥပနီယ၊ ဥပနေတွာ။ အတိသေယျ၊ အတိသယိတွာ။ ဩဟာယ၊ ဩဟိတွာ၊ ဇဟိတွာ၊ ဟိတွာ။ အာဒါယ၊ အာဒိယိတွာ၊ ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿိကာရော စ၊ ဒတွာ၊ ဒတွာန။ ပိဓာယ၊ ပိဒဟိတွာ။ ဘုဉ္ဇိယ၊ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ ဘောတွာ။ ဝိစေယျ၊ ဝိစိနိတွာ။ ဝိညာယ၊ ဝိဇာနိတွာ၊ ဉတွာ။
‘‘ယထာဂမံ၊ တုနာဒီသူ’’တိ စ ဝတ္တတေ။
ဒကာရဓကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ယထာဂမံ ယကာရာဂမော ဟောတိ ကွစိ တုနာဒီသု ပစ္စယေသု။ ယဝတော ဒကာရဿ ဇကာရော၊ သမာပဇ္ဇိတွာ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဘိဇ္ဇိတွာ၊ ဆိဇ္ဇိတွာ ဂတော။ ဗုဓ အဝဂမနေ၊ ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ သခါတွန္တဿ ယကာရဿ စဝဂ္ဂေါ၊ ဗုဇ္ဈိယ၊ ဗုဇ္ဈိတွာ။ ဝိရဇ္ဈိယ၊ ဝိရဇ္ဈိတွာ။ ရုန္ဓိယ၊ ရုန္ဓိတွာ။
‘‘တုနာဒီန’’န္တိ အဓိကာရော၊ ‘‘ဝါ’’တိ စ။
စကာရနကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ရစ္စာဒေသော ဟောတိ ဝါ၊ ‘‘ရစ္စ’’န္တိ ယောဂဝိဘာဂေန အညသ္မာပိ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ၊ ရာဒိလောပေါ။ ဝိစ ဝိဝေစနေ ဝိပုဗ္ဗော၊ ဝိဝိစ္စ၊ ဝိဝိစ္စိတွာ၊ ‘‘ယော ကွစီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ယကာရာဂမော။
ပဝ ပါကေ၊ ပစ္စ၊ ပစ္စိယ၊ ပစ္စိတွာ။ ဝိမုစ္စ၊ ဝိမုစ္စိတွာ။
ဟန ¶ ဟိံသာဂတီသု၊ အာဟစ္စ၊ ဥပဟစ္စ၊ အာဟန္တွာ၊ ဥပဟန္တွာ။
ဝါတိ ကိံ? အဝမည၊ အဝမညိတွာ၊ မန္တွာ၊ နျဿဉကာရော။
ဣ ဂတိမှိ၊ ယောဂဝိဘာဂေန ရစ္စာဒေသော၊ ပဋိစ္စ၊ အဝေစ္စ၊ ဥပေစ္စ ဥပေတွာ။ ကရ ကရဏေ၊ သက္ကစ္စ၊ အဓိကိစ္စ၊ ဣကာရာဂမော၊ ကရိယ။
ဒိသ ပေက္ခဏေ –
ဒိသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ သွာန သွာဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ၊ ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ၊ စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ။
ဝါတိ ကိံ? နေက္ခမ္မံ ဒဋ္ဌုံ၊ ဒဋ္ဌာ။ ပဿိယ၊ ပဿိတုန၊ ပဿိတွာ။
အန္တဂ္ဂဟဏံ အန္တလောပဂ္ဂဟဏဉ္စာနုဝတ္တတေ။
၆၄၅။ မ ဟ ဒ ဘေဟိ မ္မ ယှ ဇ္ဇ ဗ္ဘ ဒ္ဓါ စ။
မ ဟ ဒ ဘဣစ္စေဝမန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ယထာက္ကမံ မ္မ ယှ ဇ္ဇ ဗ္ဘ ဒ္ဓါဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ၊ ဓာတွန္တလောပေါ စ။ မကာရန္တေဟိ တာဝ အာဂမ္မ၊ အာဂန္တွာ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ၊ ဩက္ကမ္မ၊ ဩက္ကမိတွာ၊ နိက္ခမ္မ၊ နိက္ခမိတွာ၊ အဘိရမ္မ၊ အဘိရမိတွာ။
ဟကာရန္တေဟိ ပဂ္ဂယှ၊ ပဂ္ဂဏှိတွာ၊ ပဂ္ဂဟေတွာ။ မုဟ ဝေစိတ္တေ၊ သမ္မုယှ၊ သမ္မုယှိတွာ၊ ယကာရာဂမော၊ အာရုယှ၊ အာရုဟိတွာ၊ ဩဂယှ၊ ဩဂဟေတွာ။
ဒကာရန္တေဟိ ¶ ဥပ္ပဇ္ဇ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ပမဇ္ဇ၊ ပမဇ္ဇိတွာ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇိတွာ။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ၊ အစ္ဆိဇ္ဇ၊ ဆိဇ္ဇ၊ ဆိဇ္ဇိတွာ၊ ဆိန္ဒိယ၊ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဆေတွာ။
ဘကာရန္တေဟိ ရဘ ရာဘဿေ၊ အာရဗ္ဘ ကထေသိ၊ အာရဒ္ဓါ၊ အာရဘိတွာ။ လဘ လာဘေ၊ ဥပလဗ္ဘ၊ ဥပလဒ္ဓါ၊ သဒ္ဓံ ပဋိလဘိတွာ ပုညာနိ ကရောန္တိ ဣစ္စာဒိ။
တဝေတုနာဒိပ္ပစ္စယန္တနယော။
ဝတ္တမာနကာလိကမာနန္တပ္ပစ္စယန္တနယ
အာရဒ္ဓါ အပရိသမတ္တော အတ္ထော ဝတ္တမာနော၊ တသ္မိံ ဝတ္တမာနေ ကာလေ ဂမ္မမာနေ သဗ္ဗဓာတူဟိ မာနအန္တဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ တေ စ ကိတသညတ္တာ ‘‘ကတ္တရိ ကိတ’’တိ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။
အန္တမာနပ္ပစ္စယာနဉ္စေတ္ထ ‘‘ပရသမညာပယောဂေ’’တိ ပရသမညာဝသေန ပရဿပဒတ္တနောပဒသညတ္တာ တျာဒီသု ဝိယ အန္တမာနေသု စ ဝိကရဏပ္ပစ္စယာ ဘဝန္တိ။
တေနေဝ မာနပ္ပစ္စယော ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ဘာဝေ စ ကမ္မနီ’’တိ ဘာဝကမ္မေသုပိ ဟောတိ၊ တဿ စ ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ပရဿပဒတ္တ’’န္တိ ကွစိ အန္တပ္ပစ္စယာဒေသော စ။
ဂမု၊ သပ္ပ ဂတိမှိ၊ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ အန္တပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဘူဝါဒိတော အ’’ဣတိ အပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဂမိဿန္တော စ္ဆော ဝါ သဗ္ဗာသူ’’တိ ဓာတွန္တဿ စ္ဆာဒေသော၊ သရလောပါဒိ၊ နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဂစ္ဆန္တ သိ ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အံ’’ ဣတိ န္တဿ အမာဒေသော။
ဝါသဒ္ဒဿ ¶ ဝဝတ္ထိဘဝိဘာသတ္တာ ဧကာရောကာရပရဿ န ဘဝတိ၊ သရလောပါဒိ၊ သော ပုရိသော ဂစ္ဆံ၊ ဂစ္ဆန္တော ဂဏှာတိ၊ သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။
ဣတ္ထိယံ ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပစ္စယော၊ ‘‘သေသေသု န္တုဝါ’’တိ န္တုဗျပဒေသေ ‘‘ဝါ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘န္တုဿ တမီကာရေ’’တိ တကာရေ သရလောပသိလောပါ၊ သာ ကညာ ဂစ္ဆတီ၊ ဂစ္ဆန္တီ ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထိသမံ။
နပုံသကေ ပုရေ ဝိယ န္တဿ အမာဒေသော၊ တံ စိတ္တံ ဂစ္ဆံ၊ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဂစ္ဆန္တာနိ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။
တထာ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ မာနပ္ပစ္စယော၊ စ္ဆာဒေသာဒိ စ၊ သော ဂစ္ဆမာနော ဂဏှာတိ၊ တေ ဂစ္ဆမာနာ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။ သာ ဂစ္ဆမာနာ၊ တာ ဂစ္ဆမာနာယော ဣစ္စာဒိ ကညာသဒ္ဒသမံ။ တံ ဂစ္ဆမာနံ၊ တာနိ ဂစ္ဆမာနာနိ ဣစ္စာဒိ စိတ္တသဒ္ဒသမံ။
ဂစ္ဆီယတီတိ အတ္ထေ ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ဘာဝေ စ ကမ္မနီ’’တိ ကမ္မနိ မာနပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဣဝဏ္ဏာဂမော ဝါ’’တိ ဣကာရာဂမော၊ စ္ဆာဒေသော၊ သော တေန ဂစ္ဆိယမာနော၊ သာ ဂစ္ဆိယမာနာ၊ တံ ဂစ္ဆိယမာနံ။
စ္ဆာဒေသာဘာဝေ ‘‘ပုဗ္ဗရူပဉ္စာ’’တိ ယကာရဿ မကာရော၊ ဓမ္မော အဓိဂမ္မမာနော ဟိတာယ ဘဝတိ၊ အဓိဂမ္မမာနာ၊ အဓိဂမ္မမာနံ။
တထာ မဟ ပူဇာယံ၊ မဟတီတိ မဟံ၊ မဟန္တော၊ မဟတီ၊ မဟန္တီ၊ မဟံ၊ မဟန္တံ၊ မဟမာနော၊ မဟမာနာ၊ မဟမာနံ။ ကမ္မနိ ‘‘ယမှိ ဒါဓာမာဌာဟာပါ မဟ မထာဒီနမီ’’ဣတိ ဓာတွန္တဿ အကာရဿ ဤကာရော၊ မဟီယမာနော၊ မဟီယမာနာ၊ မဟီယမာနံ။
ဧဝံ ¶ စရတီတိ စရံ၊ စရတီ၊ စရန္တီ၊ စရန္တံ၊ စရမာနော၊ စရိယမာနော၊ ပစတီတိ ပစံ၊ ပစတီ၊ ပစန္တီ၊ ပစန္တံ၊ ပစမာနော၊ ပစ္စမာနော၊ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ စဝဂ္ဂတ္တံ၊ ဒွိတ္တဉ္စ။
ဘူ သတ္တာယံ၊ ဘဝတီတိ အတ္ထေ အန္တပ္ပစ္စယော၊ အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာဒိ၊ သော ဘဝံ၊ ဘဝန္တော။ ဣတ္ထိယံ ဤပစ္စယော၊ ‘‘ဘဝတော ဘောတော’’တိ ဘောတာဒေသော၊ ဘောတီ၊ ဘောတီ၊ ဘောတိယော။ နပုံသကေ ဘဝံ၊ ဘဝန္တံ၊ ဘဝန္တာနိ၊ အဘိဘဝမာနော။ ဘာဝေ ဘူယမာနံ။ ကမ္မနိ အဘိဘူယမာနော။
ဇရ ဝယောဟာနိမှိ၊ ‘‘ဇရ မရာန’’န္တိအာဒိနာ ဇီရ ဇီယျာဒေသာ၊ ဇီရတီတိ ဇီရံ၊ ဇီရန္တီ၊ ဇီရန္တံ၊ ဇီရမာနော၊ ဇီရီယမာနော၊ ဇီယံ၊ ဇီယန္တီ၊ ဇီယန္တံ၊ ဇီယမာနော၊ ဇီယျမာနော။
မရ ပါဏစာဂေ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဧကဿ ယကာရဿ လောပေါ၊ မရတီတိ မီယံ၊ မီယန္တီ၊ မီယန္တံ၊ မီယမာနော၊ မီယျမာနော၊ မရံ၊ မရန္တီ၊ မရန္တံ၊ မရမာနော၊ မရီယမာနော။ လဘံ၊ လဘန္တီ၊ လဘန္တံ၊ လဘမာနော၊ လဗ္ဘမာနော။ ဝဟံ၊ ဝဟန္တီ၊ ဝဟန္တံ၊ ဝဟမာနော၊ ဝုယှမာနော။ ‘‘ဣသုယမူနမန္တော စ္ဆော ဝါ’’တိ စ္ဆာဒေသော၊ ဣစ္ဆတီတိ ဣစ္ဆံ၊ ဣစ္ဆန္တီ၊ ဣစ္ဆန္တံ၊ ဣစ္ဆမာနော၊ ဣစ္ဆီယမာနော၊ ဣဿမာနော။
‘‘ဒိသဿ ပဿဒိဿဒက္ခာ ဝါ’’တိ ပဿ ဒိဿ ဒက္ခာဒေသာ၊ ပဿတီတိ ပဿံ၊ ပဿန္တီ၊ ပဿန္တံ၊ ပဿမာနော၊ ဝိပဿီယမာနော၊ ဒိဿမာနော၊ ဒိဿန္တော၊ မာနဿ အန္တာဒေသော၊ ဒိဿံ၊ ဒိဿန္တီ၊ ဒိဿန္တံ၊ ဒက္ခံ၊ ဒက္ခန္တီ၊ ဒက္ခန္တံ၊ ဒက္ခမာနော ဒက္ခိယမာနော ဣစ္စာဒိ။
တုဒ ဗျထနေ၊ တုဒတီတိ တုဒံ၊ တုဒန္တီ၊ တုဒန္တံ၊ တုဒမာနော၊ တုဇ္ဇမာနော။ ပဝိသတီတိ ပဝိသံ၊ ပဝိသန္တီ၊ ပဝိသန္တံ၊ ပဝိသမာနော၊ ပဝိသီယမာနော ဣစ္စာဒိ။
ဟူ၊ ¶ ဘူ သတ္တာယံ၊ အပ္ပစ္စယလောပေါ၊ ပဟောတီတိ ပဟောန္တော၊ ပဟောန္တီ၊ ပဟောန္တံ၊ ပဟူယမာနံ တေန။ သေတီတိ သေန္တော၊ သေန္တီ၊ သေန္တံ၊ သေမာနော၊ သယံ၊ သယန္တီ၊ သယန္တံ၊ သယမာနော၊ သယာနော ဝါ၊ မာနဿ အာနာဒေသော၊ အတိသီယမာနော။
အသ သဗ္ဘာဝေ၊ ‘‘သဗ္ဗတ္ထာသဿာဒိလောပေါ စာ’’တိ အကာရဿ လောပေါ၊ အတ္ထီတိ သံ၊ သန္တော၊ သတီ၊ သန္တီ၊ သန္တံ၊ သမာနော၊ သမာနာ၊ သမာနံ။
ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ၊ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဌာ တိဋ္ဌော’’တိ တိဋ္ဌာဒေသော၊ တိဋ္ဌံ၊ တိဋ္ဌန္တီ၊ တိဋ္ဌန္တံ၊ တိဋ္ဌမာနော။ တိဋ္ဌာဘာဝေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဌာတော ဟကာရာဂမော၊ ရဿတ္တဉ္စ၊ ဥပဋ္ဌဟံ၊ ဥပဋ္ဌဟန္တီ၊ ဥပဋ္ဌဟန္တံ၊ ဥပဋ္ဌဟမာနော။ ဌီယမာနံ တေန၊ ဥပဋ္ဌီယမာနော၊ ဥပဋ္ဌဟီယမာနော။
ပါ ပါနေ၊ ‘‘ပါ ပိဗော’’တိ ပိဗာဒေသော၊ ပိဗတီတိ ပိဗံ၊ ပိဗန္တီ၊ ပိဗန္တံ၊ ပိဗမာနော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဗကာရဿ ဝတ္တံ၊ ပိဝံ၊ ပိဝန္တီ၊ ပိဝန္တံ၊ ပိဝမာနော၊ ပီယမာနော၊ ပီယမာနာ၊ ပီယမာနံ ဣစ္စာဒိ။
ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု၊ အပ္ပစ္စယေ ပုရေ ဝိယ ဒွိဘာဝါဒိ၊ ဇုဟောတီတိ ဇုဟံ၊ ဇုဟန္တီ၊ ဇုဟန္တံ၊ ဇုဟမာနော၊ ဟူယမာနော။ ဧဝံ ဇဟံ၊ ဇဟန္တီ၊ ဇဟန္တံ၊ ဇဟမာနော၊ ဇဟီယမာနော။ ဒဒါတီတိ ဒဒံ၊ ဒဒန္တီ၊ ဒဒန္တံ၊ ဒဒမာနော၊ ဒွိတ္တာဘာဝေ ဒါနံ ဒေန္တော၊ ဒေန္တီ၊ ဒေန္တံ၊ ဒီယမာနော။
ရုဓိ အာဝရဏေ၊ ‘‘ရုဓာဒိတော နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗဉ္စာ’’တိ အပ္ပစ္စယနိဂ္ဂဟီတာဂမာ၊ ရုန္ဓတီတိ ရုန္ဓံ၊ ရုန္ဓန္တီ၊ ရုန္ဓန္တံ၊ ရုန္ဓမာနော၊ ရုဇ္ဈမာနော။ ဘုဉ္ဇတီတိ ဘုဉ္ဇံ၊ ဘုဉ္ဇန္တီ၊ ဘုဉ္ဇန္တံ၊ ဘုဉ္ဇမာနော၊ ဘုဇ္ဇမာနော ဣစ္စာဒိ။
ဒိဝု ¶ ကီဠာယံ၊ ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော၊ ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ၊ ဗတ္တဉ္စ၊ ဒိဗ္ဗတီတိ ဒိဗ္ဗံ၊ ဒိဗ္ဗန္တီ၊ ဒိဗ္ဗန္တံ၊ ဒိဗ္ဗမာနော။ ဧဝံ ဗုဇ္ဈတီတိ ဗုဇ္ဈံ၊ ဗုဇ္ဈန္တော၊ ဗုဇ္ဈမာနော၊ စဝဂ္ဂါဒေသော။ ဇနီ ပါတုဘာဝေ၊ ‘‘ဇနာဒီနမာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာတ္တံ၊ ဇာယတီတိ ဇာယံ၊ ဇာယမာနော၊ ဇညမာနော။
သု သဝဏေ၊ ‘‘သွာဒိတော’’တိအာဒိနာ ဏု ဏာ ဥဏာ စ၊ သုဏာတီတိ သုဏံ၊ သုဏန္တော၊ သုဏမာနော၊ သူယမာနော၊ သုယျမာနော။ ပါပုဏာတီတိ ပါပုဏံ၊ ပါပုဏမာနော၊ ပါပီယမာနော။
‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ နာ၊ ရဿတ္တံ၊ ကိဏာတီတိ ကိဏံ၊ ကီဏမာနော၊ ကီယမာနော။ ဝိနိစ္ဆိနာတီတိ ဝိနိစ္ဆိနံ၊ ဝိနိစ္ဆိနမာနော၊ ဝိနိစ္ဆီယမာနော၊ စိနံ၊ စီယမာနော။ ဇာနာတီတိ ဇာနံ၊ ဇာနမာနော၊ ဇာဒေသော၊ ဉာယမာနော။ ဂဏှာတီတိ ဂဏှံ၊ ဂဏှမာနော၊ ဂယှမာနော။
ကရ ကရဏေ၊ ကရောတီတိ အတ္ထေ ‘‘ဝတ္တမာနေ မာနန္တာ’’တိ အန္တပ္ပစ္စယော၊ ‘‘တနာဒိတော ဩယိရာ’’တိ ဩ၊ ‘‘တဿ ဝါ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဥတ္တမောကာရော’’တိ ဥတ္တံ၊ ‘‘ကရဿာကာရော စာ’’တိ အကာရဿုကာရော။ ‘‘ယဝကာရာ စာ’’တိ သရေ ဥကာရဿ ဝတ္တံ၊ ဒွိတ္တံ၊ ‘‘ဗော ဝဿာ’’တိ ဗကာရဒွယဉ္စ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ရလောပေါ၊ သော ကုဗ္ဗံ၊ ကုဗ္ဗန္တော၊ ကုဗ္ဗတီ၊ ကုဗ္ဗန္တီ၊ ကုဗ္ဗန္တံ။ ဥတ္တာဘာဝေ – ကမ္မံ ကရောန္တော၊ ကရောန္တီ၊ ကရောန္တံ။ မာနေ – ဥတ္တဒွယံ၊ ကုရုမာနော၊ ကုရုမာနာ၊ ကုရုမာနံ၊ ကုဗ္ဗာနော ဝါ။ ကမ္မနိ ကယိရမာနော၊ ကရီယမာနော ဝါ ဣစ္စာဒိ။
စုရ ထေယျေ၊ ‘‘စုရာဒိတော’’တိအာဒိနာ ဏေ ဏယာ၊ စောရေတီတိ စောရေန္တော၊ စောရေန္တီ၊ စောရေန္တံ၊ စောရယံ၊ စောရယတီ၊ စောရယန္တံ၊ စောရယမာနော၊ စောရီယမာနော။ ပါလေတီတိ ပါလေန္တော၊ ပါလေန္တီ၊ ပါလေန္တံ၊ ပါလယံ၊ ပါလယန္တီ၊ ပါလယန္တံ၊ ပါလယမာနော၊ ပါလီယမာနော ဣစ္စာဒိ။
ကာရိတေ ¶ ဘာဝေတီတိ ဘာဝေန္တော၊ ဘာဝေန္တီ၊ ဘာဝေန္တံ၊ ဘာဝယံ၊ ဘာဝယန္တီ၊ ဘာဝယန္တံ၊ ဘာဝယမာနော၊ ဘာဝီယမာနော။ ကာရေတီတိ ကာရောန္တော၊ ကာရေန္တီ၊ ကာရေန္တံ၊ ကာရယံ၊ ကာရယန္တီ၊ ကာရယန္တံ၊ ကာရယမာနော၊ ကာရီယမာနော၊ ကာရာပေန္တော၊ ကာရာပေန္တီ၊ ကာရာပေန္တံ၊ ကာရာပယံ၊ ကာရာပယန္တီ၊ ကာရာပယန္တံ၊ ကာရာပယမာနော၊ ကာရာပီယမာနော ဣစ္စာဒိ။
ဝတ္တမာနကာလိကမာနန္တပ္ပစ္စယန္တနယော။
အနာဂတကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယ
‘‘ကာလေ’’တိ အဓိကာရော။
ဘဝိဿတိ ကာလေ ဂမ္မမာနေ ဂမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏီ ဃိဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဏကာရာ ဝုဒ္ဓတ္ထာ။ အာယတိ ဂမနံ သီလမဿာတိ အတ္ထေ ဏီ၊ ဝုဒ္ဓိဏလောပါ။ ဂါမီ၊ ဂါမိနော၊ အာဂါမီ ကာလော။ ဃိဏပစ္စယေ – ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဃလောပေါ၊ ဂါမံ ဂါမိ၊ ဂါမီ၊ ဂါမယော။
ဘဇ သေဝါယံ၊ အာယတိ ဘဇိတုံ သီလမဿာတိ ဘာဇီ၊ ဘာဇိ၊ ‘‘န ကဂတ္တံ စဇာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန နိသေဓနတော ‘‘သစဇာနံ ကဂါ ဏာနုဗန္ဓေ’’တိ ဂတ္တံ န ဘဝတိ။
သု ဂတိမှိ၊ ကာရိတေ ဝုဒ္ဓိအာဝါဒေသာ စ၊ အာယတိ ပဿဝိတုံ သီလမဿာတိ ပဿာဝီ၊ ပဿာဝိ။ အာယတိ ပဋ္ဌာနံ သီလမဿာတိ ပဋ္ဌာယီ၊ ပဋ္ဌာယိ၊ ‘‘အာကာရန္တာနမာယော’’တိ အာယာဒေသော။
‘‘ဘဝိဿတီ’’တိ အဓိကာရော။
၆၄၈။ ကိရိယာယံ ¶ ဏွုတဝေါ။
ကိရိယာယံ ကိရိယတ္ထာယံ ဂမ္မမာနာယံ ဓာတူဟိ ဏွုတုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဘဝိဿတိ ကာလေ။ ဏွုမှိ – ဏလောပဝုဒ္ဓိအကာဒေသာ၊ ကရိဿံ ဝဇတီတိ ကာရကော ဝဇတိ။
တုမှိ – ‘‘ကရဿ စ တတ္တံ တုသ္မိ’’န္တိ တကာရော၊ သေသံ ကတ္တုသမံ၊ ကတ္တာ ဝဇတိ၊ ကတ္တုံ ဝဇတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပစိဿံ ဝဇတီတိ ပါစကော ဝဇတိ၊ ပစိတာ ဝဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿံ ဝဇတီတိ ဘုဉ္ဇကော ဝဇတိ၊ ဘောတ္တာ ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ။
ကမ္မသ္မိံ ဥပပဒေ ဓာတူဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘဝိဿတိ ကာလေ ဏလောပဝုဒ္ဓီ။ နဂရံ ကရိဿတီတိ နဂရကာရော ဝဇတိ။ လူ ဆေဒနေ၊ သာလိံ လဝိဿတီတိ သာလိလာဝေါ ဝဇတိ။ ဝပ ဗီဇသန္တာနေ၊ ဓညံ ဝပိဿတီတိ ဓညဝါပေါ ဝဇတိ။ ဘောဂံ ဒဒိဿတီတိ ဘောဂဒါယော ဝဇတိ၊ သိန္ဓုံ ပိဝိဿတီတိ သိန္ဓုပါယော ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ကမ္မနီ’’တိ ဝတ္တတေ။
ကမ္မသ္မိံ ဥပပဒေ သေသေ အပရိသမတ္တတ္ထေ ဓာတူဟိ ဿံန္တု မာန အာနဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဘဝိဿတိ ကာလေ ဂမ္မမာနေ၊ တေ စ ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။ ကမ္မံ ကရိဿတီတိ အတ္ထေ ဿံပစ္စယော၊ ဣကာရာဂမော၊ သိလောပေါ၊ ကမ္မံ ကရိဿံ ဝဇတိ၊ သာပေက္ခတ္တာ န သမာသော။ န္တုပစ္စယေ ‘‘တနာဒိတော ဩယိရာ’’တိ ဩ၊ ‘‘သိမှိ ဝါ’’တိ န္တွ’န္တဿ အတ္တံ၊ ကမ္မံ ကရိဿတီတိ ကမ္မံ ကရောန္တော ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ ဂုဏဝန္တုသမံ။
အထ ¶ ဝါ ‘‘ဘဝိဿတိ ဂမာဒီဟိ ဏီ ဃိဏ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဘဝိဿတီ’’တိ ဝစနတော ‘‘ဿန္တု’’ဣတိ ဧကောဝ ပစ္စယော ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ တတော ‘‘သိမှိ ဝါ’’တိ အတ္တံ၊ ‘‘န္တသဒ္ဒေါ အ’’မိတိယောဂဝိဘာဂေန အမာဒေသော၊ သိလောပေါ၊ ကရိဿံ ကရိဿန္တော၊ ကရိဿန္တာ၊ ကရိဿန္တံ၊ ကရိဿန္တေ၊ ကရိဿတာ ကရိဿန္တေန၊ ကရိဿန္တေဟိ၊ ကရိဿတော ကရိဿန္တဿ၊ ကရိဿတံ ကရိဿန္တာနံ၊ ကရိဿတာ၊ ကရိဿန္တေဟိ၊ ကရိဿတော ကရိဿန္တဿ၊ ကရိဿတံ ကရိဿန္တာနံ၊ ကရိဿတိ ကရိဿန္တေ၊ ကရိဿန္တေသူတိအာဒိ ဂုဏဝန္တုသဒိသံ နေယျံ။
မာနမှိ – ဩကာရာကာရာနံ ဥတ္တံ၊ ကမ္မံ ကရိဿတီတိ ကမ္မံ ကုရုမာနော၊ ကမ္မံ ကရာနော ဝဇတိ။ ဧဝံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိဿံ ဝဇတိ၊ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇန္တော၊ ဘုဉ္ဇမာနော၊ ဘုဉ္ဇာနော ဝဇတိ။
သဗ္ဗတ္ထ ကတ္တရိ န္တုမာနေသု သကသကဝိကရဏပ္ပစ္စယော ကာတဗ္ဗော။
ခါဒနံ ခါဒိဿတီတိ ခါဒနံ ခါဒိဿံ ဝဇတိ၊ ခါဒနံ ခါဒန္တော၊ ခါဒနံ ခါဒမာနော၊ ခါဒနံ ခါဒါနော ဝဇတိ။ မဂ္ဂံ စရိဿတီတိ မဂ္ဂံ စရိဿံ၊ မဂ္ဂံ စရန္တော၊ မဂ္ဂံ စရမာနော၊ မဂ္ဂံ စရာနော ဝဇတိ။ ဘိက္ခ အာယာစနေ၊ ဘိက္ခံ ဘိက္ခိဿတီတိ ဘိက္ခံ ဘိက္ခိဿံ စရတိ၊ ဘိက္ခံ ဘိက္ခန္တော၊ ဘိက္ခံ ဘိက္ခမာနော၊ ဘိက္ခံ ဘိက္ခာနော စရတိ ဣစ္စာဒိ။
အနာဂတကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယော။
ဥဏာဒိပ္ပစ္စယန္တနယ
အထ ဥဏာဒယော ဝုစ္စန္တေ။
‘‘ဓာတုယာ’’တိ အဓိကာရော။
၆၅၁။ ¶ ကာလေ ဝတ္တမာနာတီတေ ဏွာဒယော။
အတီတေ ကာလေ၊ ဝတ္တမာနေ စ ဂမ္မမာနေ ဓာတူဟိ ဏုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ယု က္တ မိဣစ္စာဒယော စ ဟောန္တိ။
ကရ ကရဏေ၊ အကာသိ၊ ကရောတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏုပ္ပစ္စယော၊ ဏလောပေါ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ ကာရု သိပ္ပီ၊ ကာရူ ကာရဝေါ။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု၊ အဝါယိ၊ ဝါယတီတိ ဝါ ဝါယု၊ အာယာဒေသော။ သဒ အဿာဒနေ၊ အဿာဒီယတီတိ သာဒု။ ရာဓ၊ သာဓ သံသိဒ္ဓိမှိ၊ သာဓီယတိ အနေန ဟိတန္တိ သာဓု။ ဗန္ဓ ဗန္ဓနေ၊ အတ္တနိ ပရံ ဗန္ဓတီတိ ဗန္ဓု။ စက္ခ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ စက္ခတီတိ စက္ခု။ ဣ ဂတိမှိ၊ ဧန္တိ ဂစ္ဆန္တိ ပဝတ္တန္တိ သတ္တာ ဧတေနာတိ အာယု။ ဒရ ဝိဒါရဏေ၊ ဒရီယတီတိ ဒါရု ကဋ္ဌံ။ သနု ဒါနေ။ သနောတီတိ သာနု ပဗ္ဗတေကဒေသော။ ဇနီယတီတိ ဇာနု ဇင်္ဃာသန္ဓိ။ စရီယတီတိ စာရု ဒဿနီယော။ ရဟ စာဂေ၊ ရဟီယတီတိ ရာဟု အသုရိန္ဒော။ တရ တရဏေ၊ တာလု၊ လော ရဿ။
မရာဒီနံ ပနေတ္ထ ဏုမှိ ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဝါသဒ္ဒေန န ဝုဒ္ဓိ၊ မရု၊ တရု၊ တနု၊ ဓနု၊ ဟနု၊ မနု၊ အသု၊ ဝသု၊ ဝဋု၊ ဂရု ဣစ္စာဒိ။
စဒိ ဟိလာဒနေ၊ ယုပ္ပစ္စယော၊ ‘‘နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စာ’’တိ အနာဒေသော၊ နိဂ္ဂဟီတာဂမော စ၊ စန္ဒနံ။ ဘဝတိ ဧတ္ထာတိ ဘုဝနံ၊ ‘‘ဈလာနမိယုဝါသရေ ဝါ’’တိ ဥဝါဒေသော။ ကိရ ဝိက္ခေပေ၊ ကိရဏော။ ဝိစက္ခဏော၊ ကမ္ပနံ ကရောတီတိ ကရုဏာ၊ အကာရဿုတ္တံ။
က္တပ္ပစ္စယေ ¶ – ကလောပေါ၊ အဘဝိ၊ ဘဝတီတိ ဝါ ဘူတံ ယက္ခာဒိ၊ ဘူတာနိ။ ဝါယတီတိ ဝါတော၊ တာယတီတိ တာတော။ မိမှိ – ဘဝန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘူမိ၊ နေတီတိ နေမိ ဣစ္စာဒိ။
ခီ ဘီ သု ရု ဟု ဝါ ဓူ ဟိ လူပီ အဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ မနပစ္စယော ဟောတိ၊ မဿ စ တော ဟောတိ ဝါ။
အဒဓာတုပရဿေဝ၊ မကာရဿ တကာရတာ၊
တဒညတော န ဟောတာယံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။
ခီ ခယေ၊ ခီယန္တိ ဧတ္ထ ဥပဒ္ဒဝုပသဂ္ဂါဒယောတိ အတ္ထေ မနပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ နလောပေါ၊ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ၊ ခေမော။ တထာ ဘီ ဘယေ၊ ဘာယန္တိ ဧတသ္မာတိ ဘီမော၊ ဝါဓိကာရတော န ဝုဒ္ဓိ။ သု အဘိသဝေ၊ သဝတီတိ သောမော။ ရု ဂတိမှိ၊ ရောမော။ ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု၊ ဟူယတီတိ ဟောမော။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု၊ ဝါမော။ ဓူ ကမ္ပနေ၊ ဓုနာတီတိ ဓူမော။ ဟိ ဂတိမှိ၊ ဟိနောတီတိ ဟေမော။ လူ ဆေဒနေ၊ လူယတီတိ လောမော။ ပီ တပ္ပနေ၊ ပီဏနံ ပေမော။ အဒ ဘက္ခဏေ၊ အဒတီတိ အတ္ထေ မန၊ မဿ စ ဝါ တကာရော၊ ‘‘တော ဒဿာ’’တိ တကာရော၊ အတ္တာ၊ အာတုမာ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အဒဿ ဒီဃော၊ ဥကာရာဂမော စ။ ယာ ပါပဏေ၊ ယာမော။
‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ –
သမဒမဒရ ရဟ လပ ဝသ ယု ဒု ဟိ သိ ဒါ သာ ဌာ ဘသ ဗဟဥသုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ထ မဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။
သမ ¶ ဥပသမေ၊ ကွစိဂ္ဂဟဏာဓိကာရာ န ဓာတွန္တလောပေါ၊ ကိလေသေ သမေတီတိ သမထော သမာဓိ။ ဧဝံ ဒမနံ ဒမထော။ ဒရ ဒါဟေ၊ ဒရဏံ ဒရထော ပရိဒါဟော။ ရဟ ဥပါဒါနေ၊ ရဟီယတီတိ ရထော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟလောပေါ။ သပ အက္ကောသေ၊ သပနံ သပထော။ ဝသ နိဝါသေ၊ အာဝသန္တိ ဧတသ္မိန္တိ အာဝသထော။ ယု မိဿနေ၊ ယူထော၊ ဒီဃော။ ဒု ဂတိဝုဒ္ဓိမှိ၊ ဒဝတိ ဝဍ္ဎတီတိ ဒုမော။ ဟိနောတီတိ ဟိမော ဥဿာဝေါ။ သိ ဗန္ဓနေ၊ သီယတီတိ သီမာ၊ ဒီဃော။ ဒါ အဝခဏ္ဍနေ၊ ဒါမော။ သာ သာမတ္ထေ၊ သာမော။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ၊ ထာမော၊ ဌဿ ထတ္တံ။ ဘသ ဘသ္မီကရဏေ၊ ဘသ္မာ၊ ဗြဟ္မာဒိတ္တာ ‘‘သျာ စာ’’တိ အာတ္တံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ၊ ဗြဟ္မာ၊ နိပါတနတော ဗြော ဗဿ။ ဥသု ဒါဟေ၊ ဥသ္မာ ဣစ္စာဒိ။
မသုဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သုဿ စ္ဆရစ္ဆေရဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ မသု မစ္ဆေရေ၊ ကွိပ္ပစ္စယော၊ စ္ဆရစ္ဆေရာဒေသာ၊ မစ္ဆရော၊ မစ္ဆေရော။
‘‘စ္ဆရ စ္ဆေရာ’’တိ ဝတ္တတေ။
အာပုဗ္ဗဿ စရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ စ္ဆရစ္ဆေရာဒေသာ ဟောန္တိ၊ စသဒ္ဒေန စ္ဆရိယာဒေသော စ။ ဘုသော စရဏန္တိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော၊ စ္ဆရိယာဒိအာဒေသော၊ ရဿတ္တဉ္စ။ အစ္ဆရိယံ ¶ ၊ အစ္ဆရံ၊ အစ္ဆေရံ။ အစ္ဆရံ ပဟရိတုံ ယုတ္တန္တိပိ အစ္ဆရိယံ။
အလ ကလ သလ ဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ လ ယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ အလ ပရိသမတ္တိမှိ၊ အလ္လံ၊ အလျံ။ ကလ သင်္ချာနေ၊ ကလ္လံ၊ ကလျံ။ သလ၊ ဟုလ၊ ပဒ ဂတိမှိ၊ သလ္လံ၊ သလျံ။
‘‘ကလ သလေဟီ’’တိ ဝတ္တတေ။
တေဟိ ကလ သလဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ယာဏ လာဏပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ကလျာဏံ၊ ပဋိသလျာဏံ၊ ကလ္လာဏော၊ ပဋိသလ္လာဏော။ ယဒါ ပန လီ သိလေသနေတိ ဓာတု၊ တဒါ ‘‘ပဋိသလ္လယနံ၊ ပဋိသလ္လာဏ’’န္တိ ယုပ္ပစ္စယေန သိဒ္ဓံ၊ ဥပသဂ္ဂန္တဿ နိဂ္ဂဟီတဿ လတ္တံ၊ ရဟာဒိပရတ္တာ နဿ ဏတ္တံ၊ ဧကာရဿ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အတ္တဉ္စ။
မထဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ထဿ လာဒေသော ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန လပ္ပစ္စယော၊ မထ ဝိလောဠနေ၊ မလ္လော၊ သော ဧဝ မလ္လကော၊ ယထာ ဟီနကော။
‘‘ကိစ္စာ’’တိ ဝတ္တတေ။
အဝဿက အဓမိဏဣစ္စေတေသွတ္ထေသု၊ ဏီပစ္စယော ဟောတိ၊ ကိစ္စာ စာတိ ဏီပစ္စယော၊ ဏလောပ ဝုဒ္ဓိသိလောပါ၊ အဝဿံ ¶ မေ ကမ္မံ ကာတုံ ယုတ္တောသီတိ ကာရီသိ မေ ကမ္မံ အဝဿံ၊ ကာရိနော မေ ကမ္မံ အဝဿံ၊ ဟာရီသိ မေ ဘာရံ အဝဿံ။
အဓမိဏေ – သတံ မေ ဣဏံ ဒါတုံ ယုတ္တောသီတိ ဒါယီသိ မေ သတံ ဣဏံ၊ ဓာရီသိ မေ သဟဿံ ဣဏံ ဣစ္စာဒိ၊ ကိစ္စပ္ပစ္စယာ ပန ဟေဋ္ဌာယေဝ ဒဿိတာ။
၆၆၀။ ဝဇာဒီဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇာဒယော နိပစ္စန္တေ။
အာကတိဂဏောယံ။ ဝဇဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပစ္စယာဒေသလောပါဂမနိသေဓလိင်္ဂါဒိဝိဓိနာ ယထာဘိဓာနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာဒယော သဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ။
ဝဇ ဂတိမှိ ပပုဗ္ဗော၊ ပဌမမေဝ ဝဇိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဏျောစာ’’တိ ဏျပ္ပစ္စယော၊ ဏလောပါဒိ။ ‘‘ပဝွဇျ’’န္တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ ဇ္ဈဿ ဇ္ဇာဒေသော၊ ဝကာရဒွယဿ ဗကာရဒွယံ၊ ဝုဒ္ဓိနိသေဓော၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂတ္တဉ္စ နိပစ္စန္တေ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။
တထာ ဣဉ္ဇ ကမ္ပနေ၊ ဣဉ္ဇနံ ဣဇ္ဇာ။ ယဇ ဒေဝပူဇာယံ၊ ယဇနံ ဣဇ္ဇာ၊ ‘‘ယဇဿာဒိဿီ’’တိ ဣတ္တံ။ အဉ္ဇ ဗျတ္တိဂတီသု သံပုဗ္ဗော၊ သမဉ္ဇနံ သမဇ္ဇာ၊ ဉ္ဈဿ ဇ္ဇာဒေသော။ သဒ ဝိသရဏဂတျာဝသာနေသု၊ နိသီဒနံ နိသဇ္ဇာ။ ဝိဒ ဉာဏေ၊ ဝိဇာနနံ၊ ဝိဒတီတိ ဝါ ဝိဇ္ဇာ။ သဇ ဝိဿဂ္ဂေ၊ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝိဿဇ္ဇာ။ ပဒ ဂတိမှိ၊ နိပဇ္ဇနံ နိပဇ္ဇာ။
ဟန ဟိံသာဂတီသု၊ ဟန္တဗ္ဗန္တိ အတ္ထေ ဏျမှိ ကတေ ‘‘ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဟနဿ ဝဓာဒေသော၊ ဈဿိမိနာ ဇ္ဈာဒေသော စ၊ သော ဝဇ္ဈော၊ သာ ဝဇ္ဈာ။ သီ သယေ၊ သယနံ၊ သယန္တိ ဧတ္ထာတိ ဝါ သေယျာ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ ယကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ ¶ ။ ဓာ ဓာရဏေ သံပုဗ္ဗော၊ သမ္မာ စိတ္တံ နိဓေတိ ဧတာယ၊ သယံ ဝါ သဒ္ဒဟတီတိ အတ္ထေ ‘‘ဣတ္ထိယမတိယဝေါ ဝါ’’တိ အပ္ပစ္စယော၊ ‘‘သန္ဓာ’’တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ နကာရဿ ဒကာရော၊ သဒ္ဓါ။ စရ စရဏေ၊ စရဏန္တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယေ၊ ဣကာရာဂမေ စ ကတေ ဣမိနာ ဝုဒ္ဓိနိသေဓော၊ စရိယာ။
ရုဇ ရောဂေ၊ ရုဇနန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ ဆပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ဗျဉ္ဇနန္တဿ စော ဆပ္ပစ္စယေသု စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ စကာရော၊ ရုစ္ဆာ၊ ရုဇာတိ အပ္ပစ္စယေန သိဒ္ဓံ။ တထာ ကုစ သင်္ကောစနေ၊ ဆပ္ပစ္စယော၊ ကောစနံ ကုစ္ဆာ။ လဘ လာဘေ၊ ဆမှိ စာဒေသော၊ လစ္ဆာ။ ရဒ ဝိလေခနေ၊ ရစ္ဆာ။ မုဟ ဝေစိတ္တေ၊ မုယှနံ မုစ္ဆာ၊ မုစ္ဆနံ ဝါ မုစ္ဆာ။ ဝသ နိဝါသေ၊ ဝစ္ဆာ။ ကစ ဒိတ္တိမှိ၊ ကစ္ဆာ။ ကထ ကထနေ သံပုဗ္ဗော၊ သဒ္ဓိံ ကထနန္တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော၊ ဣမိနာ ထျဿ စ္ဆာဒေသော၊ သံသဒ္ဒဿ သာဒေသော စ၊ သာကစ္ဆာ။ တုဒ ဗျထနေ၊ တုစ္ဆာ။ ပဒ ဂတိမှိ၊ ဗျာပဇ္ဇနန္တိ အတ္ထေ ဏျမှိ ကတေ ‘‘ဗျာပါဒျာ’’တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ နိပါတနေန ဒျဿ ဇ္ဇာဒေသော၊ ရဿတ္တဉ္စ၊ ဗျာပဇ္ဇာ။
မရ ပါဏစာဂေ၊ မရတိ မရဏန္တိ စ အတ္ထေ ဣမိနာ တျတျုပ္ပစ္စယာ၊ ဓာတွန္တလောပေါစ၊ တတော ‘‘ယဝတ’’မိစ္စာဒိနာ စကာရော၊ မစ္စော၊ မစ္စု။ သတ သာတစ္စေ၊ ဣမိနာ ယပ္ပစ္စယော၊ တျဿ စကာရော၊ သစ္စံ။ တထာ နတ ဂတ္တဝိနာမေ၊ နစ္စံ။ နိတိ နိစ္စေ၊ နိစ္စံ။ မာ မာနေ၊ မာယာ။ ဇန ဇနနေ၊ ဇာယာ၊ ကန ဒိတ္တိကန္တီသု၊ နျဿ ဉတ္တံ၊ ဒွိတ္တဉ္စ၊ ကညာ။ ဓန ဓညေ၊ ဓညံ။ ပုနာတီတိ ပုညံ၊ နကာရာဂမော ဣစ္စာဒိ။
၆၆၁။ ဝေ ¶ ပု သီ ဒဝဝ မု ကု ဒါ ဘူဟွာဒီဟိ ထုတ္တိမ ဏိမာ နိဗ္ဗတ္တေ။
ဝေပုသီဒဝဝမုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ ကု ဒါ ဘူအာဒိတော၊ ဟွာဒိတော စ ယထာက္ကမံ ထုတ္တိမဏိမဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ နိဗ္ဗတ္တတ္ထေ။ ဝေပု ကမ္ပနေ၊ ထုပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အကာရာဂမော၊ အထ ဝါ ‘‘အထူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ သရလောပံ ကတွာ ‘‘ထူ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဝေပေန နိဗ္ဗတ္တော ဝေပထု။ သီ သယေ၊ သယနေန နိဗ္ဗတ္တော သယထု။ ဒဝ ဒဝနေ၊ ဒဝေန နိဗ္ဗတ္တော ဒဝထု။ ဝမု ဥဂ္ဂိရဏေ၊ ဝမေန နိဗ္ဗတ္တော ဝမထု။
ကုတ္တိ ကရဏံ၊ တေန နိဗ္ဗတ္တံ ကုတ္တိမံ၊ ‘‘ကု’’ဣတိ နိပါတနတော ကရဿ ကုတ္တံ။ ဒါ ဒါနေ၊ ဒါတိ ဒါနံ၊ တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဒတ္တိမံ၊ ရဿတ္တံ။ ဘူတိ ဘဝနံ၊ တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဘောတ္တိမံ။ အဝဟုတိ အဝဟနံ၊ တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဩဟာဝိမံ၊ ဏလောပဝုဒ္ဓိအာဝါဒေသာ။
အက္ကောသေ ဂမ္မမာနေ နမှိ နိပါတေ ဥပပဒေ သတိ ဓာတုတော အာနိပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ န ဂမိတဗ္ဗော တေ ဇမ္မ ဒေသောတိ အတ္ထေ အာနိပ္ပစ္စယော၊ ကိတကတ္တာ နာမမိဝ ကတွာ သိမှိ ကတေ န ဂမာနီတိ အတ္ထေ ကမ္မဓာရယသမာသော၊ နဿ အတ္တံ၊ ပုန သမာသတ္တာ နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ အဂမာနိ တေ ဇမ္မ ဒေသော။ န ကတ္တဗ္ဗံ တေ ဇမ္မ ကမ္မန္တိ အကရာနိ တေ ဇမ္မ ကမ္မံ။
နမှီတိ ကိံ? ဝိပတ္တိ တေ။ အက္ကောသေတိ ကိံ? အဂတိ တေ။
၆၆၃။ သုနဿုနဿောဏဝါနုဝါနုနုနခုဏာနာ ¶ ။
သုနဣစ္စေတဿ ပါဋိပဒိကဿ သမ္ဗန္ဓိနော ဥနသဒ္ဒဿ ဩဏ ဝါန ဥဝါန ဥန ဥနခ ဥဏ အာ အာနဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ သုနဿုနဿ ဩဏာဒိအာဒေသေ၊ ပရနယနေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သောဏော၊ သောဏာ၊ သွာနော၊ သွာနာ၊ သုဝါနော၊ သုဝါနာ၊ သုနော၊ သုနာ၊ သုနခေါ၊ သုနခါ၊ သုဏော၊ သုဏာ၊ သာ သာနော၊ သာနာ ဣစ္စာဒိ။
တရုဏဣစ္စေတဿ သဒ္ဒဿ သုသုဣစ္စာဒေသော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော၊ သုသု၊ တရုဏော ဝါ။
ယုဝဣစ္စေတဿ ပါဋိပဒိကဿ ဥဝသဒ္ဒဿ ဥဝဥဝါနဥနဦနဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ ယုဝါ တိဋ္ဌတိ၊ ယုဝါနော တိဋ္ဌတိ၊ ယုနော တိဋ္ဌတိ၊ ယူနော တိဋ္ဌတိ။
ဆဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တတြဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဆဒ အပဝါရဏေ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿ တကာရော။ အာတပံ ဆာဒေတီတိ ဆတ္တံ၊ ဆတြံ၊ ဗျဉ္ဇနတ္တယေ သရူပါနမေကဿ လောပေါ။
စိန္တ စိန္တာယံ၊ စိန္တေတီတိ စိတ္တံ၊ နကာရဿ သံယောဂါဒိတ္တာ နိဂ္ဂဟီတံ၊ တဿ ‘‘ဗျဉ္ဇနေ စာ’’တိ လောပေါ၊ စိတြံ၊ ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ န ဝုဒ္ဓိ။
သု ¶ အဘိသဝေ၊ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ တဿ ဒွိတ္တံ၊ အတ္ထေ အဘိသဝေတီတိ သုတ္တံ၊ သုတြံ။
သူဒ ပဂ္ဃရဏေ၊ အတ္ထေ သူဒေတီတိ သုတ္တံ၊ ရဿတ္တံ၊ ဘုဇာဒိတ္တာ ဒလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ။ သု သဝနေ၊ သုဏာတီတိ သောတံ၊ သောတြံ၊ ဝုဒ္ဓိ။
နိ ပါပဏေ၊ နေတီတိ နေတ္တံ၊ နေတြံ။ ဝိဒ မင်္ဂလ္လေ၊ တော ဒဿ၊ ပဝိတ္တံ၊ ပဝိတြံ။ ပူ ပဝနေ၊ ပုနာတီတိ ပဝိတ္တံ၊ ပဝိတြံ၊ ဣကာရာဂမော၊ ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ စ။
ပတ ဂတိမှိ၊ ပတတီတိ ပတ္တံ၊ ပတြံ၊ ပတတော တာယတီတိ ပတ္တော၊ ပတြော။ တနု ဝိတ္ထာရေ၊ တညတီတိ တန္တံ၊ တန္တြံ။ ယတ ယတနေ၊ ယတ္တံ၊ ယတြံ။ ယာ ပါပဏေ၊ ယာပနာ ယတြာ။ ယမု ဥပရမေ၊ ယန္တံ၊ ယန္တြံ။ အဒ ဘက္ခဏေ၊ အဒတီတိ အတ္တံ၊ အတြံ။ ယုဇ ယောဂေ၊ ယုဇ္ဇတီတိ ယောတ္တံ၊ ယောတြံ၊ ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။
ဝတု ဝတ္တနေ၊ ဝတ္တံ၊ ဝတြံ။ မိဒ သိနေဟနေ၊ မိဇ္ဇတီတိ မိတ္တံ၊ မိတြံ။ မာ ပရိမာဏေ၊ မတ္တာ ပရိမာဏံ၊ ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ။ ဧဝံ ပုနာတီတိ ပုတ္တော၊ ပုတြော။ ကလ သင်္ချာနေ၊ ကလတ္တံ၊ ကလတြံ ဘရိယာ။ ဝရ သံဝရဏေ၊ ဝရတ္တံ၊ ဝရတြံ စမ္မမယယောတ္တံ။ ဝေပု ကမ္ပနေ၊ ဝေပတီတိ ဝေတ္တံ၊ ဝေတြံ။
ဂုပ သံဝရဏေ၊ ဂေါတ္တံ၊ ဂေါတြံ၊ ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တဉ္စ၊ ဂတ္တံ ဝါ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဥကာရဿ အကာရော။ ဒါ အဝခဏ္ဍနေ၊ ဒါတ္တံ၊ ဒါတြံ။ ဟု ဟဝနေ၊ အဂ္ဂိဟုတ္တံ။ ဝဟ ပါပဏေ၊ ဝဟိတ္တံ၊ ဝဟိတြံ။ စရ စရဏေ၊ စရိတ္တံ၊ စရိတြံ။ မုစ မောစနေ၊ မုတ္တံ ပဿာဝေါ။ ဘာသ ဒိတ္တိမှိ၊ ဘသ္တြာ ဣစ္စာဒိ။
၆၆၇။ ဝဒါဒီဟိ ¶ ဏိတ္တော ဂဏေ။
ဝဒ စရ ဝရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏိတ္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဂဏေ ဂမ္မမာနေ။ ဝဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ဝဒိတာနံ ဂဏော ဝါဒိတ္တံ။ စရ စရဏေ၊ စရိတာနံ ဂဏော စာရိတ္တံ။ ဝရ ဝရဏေ၊ ဝရိတာနံ ဂဏော ဝါရိတ္တံ။ အထ ဝါ စရန္တိ တသ္မိံ ပရိပူရကာရိတာယာတိ စာရိတ္တံ။ ဝါရိတံ တာယန္တိ ဧတ္ထ၊ ဧတေနာတိ ဝါ ဝါရိတ္တံ။
မိဒ ပဒ ရန္ဇ တနု ဓာဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ယထာဘိဓာနံ တ္တိ တိဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ မိဇ္ဇတိ သိနိယှတီတိ မေတ္တိ၊ ဓာတွန္တလောပေါ။ ပဇ္ဇတီတိ ပတ္တိ။ ရန္ဇ ရာဂေ၊ ရန္ဇတိ ဧတ္ထာတိ ရတ္တိ။ ဝိတ္ထာရီယတီတိ တန္တိ။ ဓာရေတီတိ ဓာတိ။ ပါ ရက္ခဏေ၊ ပါတိ။ ဝသ နိဝါသေ၊ ဝသတိ။
၆၆၉။ ဥသုရန္ဇဒံသာနံ ဒံသဿ ဒဍ္ဎော ဎ ဌာ စ။
ဥသု ရန္ဇ ဒံသဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အန္တရေ ဒံသဿ ဒဍ္ဎာဒေသော ဟောတိ၊ သေသေဟိ ဓာတူဟိ ဎ ဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဥသု ဒါဟေ၊ ရန္ဇ ရာဂေ၊ ဎ ဌပ္ပစ္စယာ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒွိတ္တံ၊ ဥဍ္ဎော၊ ရဋ္ဌံ။ ဒံသ ဒံသနေ၊ ကွိပ္ပစ္စယော၊ ကွိလောပေါ၊ ဒံသဿ ဒဍ္ဎာဒေသော စ၊ ဒဍ္ဎံ။
၆၇၀။ သူဝုသာနမူဝုသာနမတော ထော စ။
သူ ဝု အသဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ဦ ဥ အသာနံ အတဣစ္စာဒေသော ဟောတိ၊ အန္တေ ထပ္ပစ္စယော စ။
သူ ¶ ဟိံသာယံ၊ သတ္ထံ။ ဝု သံဝရဏေ၊ ဝတ္ထံ။ အသ ဘုဝိ၊ အတ္ထော။ ယဒါ ပန သသု ဟိံသာယံ၊ ဝသ အစ္ဆာဒနေ၊ အရ ဂတိမှီတိ စ ဓာတု၊ တဒါ ‘‘သမာဒီဟိ ထ မာ’’တိ ထပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ‘‘ဝဂ္ဂေ ဃောသာ’’တိအာဒိနာ ဒွိတ္တံ၊ သသတီတိ သတ္ထံ၊ ဝသီယတီတိ ဝတ္ထံ၊ အရီယတီတိ အတ္ထော။
၆၇၁။ ရန္ဇုဒါဒီဟိ ဓဒိဒ္ဒကိရာ ကွစိ ဇ ဒ လောပေါ စ။
ရန္ဇ ဥဒိဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဓ ဒ ဣဒ္ဒ က ဣရဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ၊ ဓာတွန္တာနံ ဇဒါနံ လောပေါ စ ဟောတိ။
ရန္ဇ ရာဂေ၊ ဓပ္ပစ္စယော၊ ဇလောပေါ စ၊ ရန္ဓံ။ ဥဒိ ပသဝနက္လေဒနေသု သံပုဗ္ဗော၊ ဒပ္ပစ္စယော၊ သမုဒ္ဒေါ၊ ဥဒ္ဒေါ။ ခုဒ ပိပါသာယံ၊ ခုဒ္ဒေါ။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ၊ ဆိဒ္ဒေါ။ ရုဒိ ဟိံသာယံ၊ ရုဒ္ဒေါ၊ လုဒ္ဒေါ၊ လော ရဿ။ ဘဒိ ကလျာဏေ၊ ဘဒ္ဒေါ။ နိဒိ ကုစ္ဆာယံ၊ နိဒ္ဒါ။ မုဒ ဟာသေ၊ မုဒ္ဒါ။ ဒလ ဒုဂ္ဂတိမှိ၊ ဣဒ္ဒပ္ပစ္စယော၊ ဒလိဒ္ဒေါ။
သုသ သောသနေ၊ သုစ သောကေ ဝါ၊ ကပ္ပစ္စယော၊ ဓာတွန္တဿ ကကာရော၊ သုက္ကံ။ ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ၊ ဝက အာဒါနေ ဝါ၊ ဝက္ကံ။ သက သတ္တိမှိ၊ သက္ကော။ ဥသု ဒါဟေ၊ ဥက္ကာ။
ဝဇ ဂတိမှိ၊ ဣရပ္ပစ္စယော၊ အပ္ပဋိဟတံ ဝဇတီတိ ဝဇိရံ။ မဒ ဥမ္မာဒေ၊ မဒိရာ။ ဧဝံ မန္ဒိရံ၊ ရုဓိရံ၊ ရုဟိရံ၊ ရုစိရံ။ ဗဓ ဗန္ဓနေ၊ ဗဓိရော၊ ဗဓိရာ၊ ဗဓိရံ၊ တိမိရော၊ တိမိရံ၊ သိရော။ သရ ဟိံသာယံ၊ သရိရံ။ ‘‘ကလိလံ၊ သလိလ’’န္တိအာဒီသု လော ရဿ။ ကုဋိလော၊ ကောကိလော ဣစ္စာဒယော။
၆၇၂။ ပဋိတော ¶ ဟိဿ ဟေရဏ ဟီရဏ။
ပဋိတော ပရဿ ဟိဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဟေရဏ ဟီရဏဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ ဟိ ဂတိမှိ ပဋိပုဗ္ဗော၊ ပဋိပက္ခေ မဒ္ဒိတွာ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ ‘‘ကွိ စာ’’တိ ကွိပ္ပစ္စယော၊ ကွိလောပေါ၊ ဣမိနာ ဟေရဏ ဟီရဏအာဒေသာ၊ ဏလောပေါ၊ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ပဋိသဒ္ဒါဒိဿ ဝုဒ္ဓိ၊ ပါဋိဟေရံ၊ ပါဋိဟီရံ၊ ယဒါ ပန ဟရ ဟရဏေတိ ဓာတု၊ တဒါ ပဋိပက္ခေ ဟရတီတိ ‘‘ပါဋိဟာရိယ’’မိတိ ဏျေနပိ သိဒ္ဓံ။
ကဍိဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
ကဍိ ဆေဒနေ၊ ကပ္ပစ္စယေ ကတေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ ဣကာရာနုဗန္ဓဿ ဓာတုဿ နိဂ္ဂဟီတာဂမော၊ ကလောပေါ စ၊ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ၊ ကဏ္ဍော ဥသု၊ ပရိမာဏဉ္စ။ ဧဝံ ဃဋိ ဃဋ္ဋနေ၊ ဃဏ္ဋော၊ ဃဏ္ဋာ ဝါ။ ဝဋိ အာဝတ္တနေ၊ ဝဋိ ဓာရဏဗန္ဓနသင်္ဃာတေသု ဝါ၊ ဝဏ္ဋော။ ကရဍိ ဘာဇနတ္ထေ၊ ကရဏ္ဍော။ မဍိ မဏ္ဍနတ္ထေ၊ မဏ္ဍော။ သဍိ ဂုမ္ဗတ္ထေ၊ သဏ္ဍော။ ဘဍိ ဘဏ္ဍတ္ထေ၊ ဘဏ္ဍံ။ ပဍိ လိင်္ဂဝေကလ္လတ္ထေ၊ ပဏ္ဍော၊ သော ဧဝ ပဏ္ဍကော။ ဒဍိ အာဏာယံ၊ ဒဏ္ဍော။ ရဍိ ဟိံ သာယံ၊ ရဏ္ဍော။ တဍိ စလနတ္ထေ၊ ဝိတဏ္ဍော။ စဍိ စဏ္ဍတ္ထေ၊ စဏ္ဍော။ ဂဍိ သန္နိစ္စယေ၊ ဂဏ္ဍော။ အဍိ အဏ္ဍတ္ထေ၊ အဏ္ဍော။ လဍိ ဇိဂုစ္ဆာယံ၊ လဏ္ဍံ။ မေဍိ ကုဋိလတ္ထေ၊ မေဏ္ဍော၊ မေဏ္ဍကော ဝါ။ ဧရဍိ ဟိံသာယံ၊ ဧရဏ္ဍော။ ခဍိ ဆေဒနတ္ထေ၊ ခဏ္ဍော။ မဒိ ဟာသေ၊ မန္ဒော။ ဣဒိ ပရမိဿရိယေ၊ ဣန္ဒော။ စဒိ ဣစ္ဆာကန္တီသု၊ စန္ဒော။ ခုရ ဆေဒနေ၊ ခုရော ဣစ္စာဒိ။
‘‘ကော’’တိ ဝတ္တတေ။
၆၇၄။ ခါဒါမဂမာနံ ¶ ခန္ဓန္ဓဂန္ဓာ။
ခါဒ အမ ဂမုဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ခန္ဓ အန္ဓ ဂန္ဓဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ၊ ကပ္ပစ္စယော စ ဟောတိ။ ခါဒ ဘက္ခနေ၊ ဇာတိဇရာမရဏာဒီဟိ သံသာရဒုက္ခေဟိ ခဇ္ဇတီတိ ခန္ဓော။ အမ ရောဂေ၊ အန္ဓော။ ဂမု၊ သပ္ပ ဂတိမှိ၊ ဂန္ဓော။ ကွစိဂ္ဂဟဏေန ကလောပါဘာဝေ ခန္ဓကော၊ အန္ဓကော၊ ဂန္ဓကော။ အထ ဝါ ရာသဋ္ဌေန ခန္ဓော။ ဂန္ဓ သူစနေ၊ အတ္တနော နိဿယဿ ဂန္ဓနတော သူစနတော ဂန္ဓော။
ပဋဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ ပါဋိပဒိကေဟိ စ အလပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အဋ၊ ပဋ ဂတိမှိ၊ ပဋေ အလံ သမတ္ထန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ အလပ္ပစ္စယော၊ ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော၊ ပဋလံ၊ ပဋလာနိ။ တထာ ကလ ကလလေ၊ ကလလံ။ ကုသ ဆေဒနဘူတ ဒါန သဉ္စယေသု၊ ကုသလံ၊ ယဒါ ပန သလ လူ လာဣတိ ဓာတု၊ တဒါ ကုစ္ဆိတာနံ သလနတော၊ ကုသာနံ လဝနတော၊ ကုသော ဝိယ လဝနတော ဝါ ကုသေန လာတဗ္ဗတ္တာ ကုသလန္တိ အပ္ပစ္စယေန ကပ္ပစ္စယေန ဝါ ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ကဒ မဒေ၊ ကဒလံ။ ဘဂန္ဒ သေစနေ၊ ဘဂန္ဒလံ။ မေခ ကဋိဝိစိတ္တေ၊ မေခလံ၊ မေခလာ ဝါ။ ဝက္က ရုက္ခတစေ၊ ဝက္ကလံ။ တက္က ရုက္ခသိလေသေ၊ တက္ကလံ။ ပလ္လ နိန္နဋ္ဌာနေ၊ ပလ္လလံ။ သဒ္ဒ ဟရိတေ၊ သဒ္ဒလံ၊ ပရလောပေါ။ မူလ ပတိဋ္ဌာယံ၊ မုလာလံ၊ ရဿတ္တံ။ ဗိလ နိဿယေ၊ ဗိလာလံ။ ဝိဒ သတ္တာယံ၊ ဝိဒါလံ။ စဍိ စဏ္ဍိက္ကေ၊ စဏ္ဍာလော၊ ဒီဃတ္တံ။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု၊ ဝါလံ။ ဝသ အစ္ဆာဒနေ၊ ဝသလော။ ပစိ ဝိတ္ထာရေ၊ ပစလော၊ ပဉ္စာလော ¶ ၊ ပဉ္စန္နံ ရာဇူနံ အလန္တိပိ ပဉ္စာလော။ မစ စောရေ၊ မစလော။ မုသ ထေယျေ၊ မုသလော။
ဂေါတ္ထု ဝံသေ၊ ဂေါတ္ထုလော။ ပုထု ဝိတ္ထာရေ၊ ပုထုလော။ ဗဟု သင်္ချာနေ၊ ဗဟုလံ၊ ပရလောပေါ။ ယဒါ ပန လာ အာဒါနေ ဣတိ ဓာတု၊ တဒါ ဂေါတ္ထုံ လာတီတိ ဂေါတ္ထုလော။ ဧဝံ ပုထုလော၊ ဗဟုလံ။
မင်္ဂ မင်္ဂလျေ၊ မင်္ဂလံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ၊ ဗဟလံ။ ကမ္ဗ သဉ္စလနေ၊ ကမ္ဗလံ။ သဗိ မဏ္ဍလေ၊ သမ္ဗလံ၊ နိဂ္ဂဟီတာဂမော၊ သဗလော ဝါ။ အဂ္ဂ ဂတိကောဋိလ္လေ၊ အဂ္ဂလံ။ မဍိ ဘူသာယံ၊ မဏ္ဍလံ။ ကုဍိ ဒါဟေ၊ ကုဏ္ဍလံ ဣစ္စာဒိ။
ပုထဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ပုထု ပထဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ၊ အမပ္ပစ္စယော စ ဟောတိ ဝါ၊ ကွစတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ ပုထ ဝိတ္ထာရေ၊ ပတ္ထဋာတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော၊ ဣမိနာ ပုထဿ ပုထုပထာဒေသာ၊ ကွိလောပေါ။ ဣတ္ထိယံ ဤပစ္စယော၊ ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန အဝါဒေသော၊ ပုထဝီ၊ ပထဝီ၊ ပဓဝီ၊ ထဿ ဝတ္တံ၊ အမပ္ပစ္စယေ ပထာဒေသော၊ ပထမော။
သသုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တု ဒုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ သသု ဟိံသာဂတီသု၊ တုပ္ပစ္စယော၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿ တကာရော၊ သတ္တု။ ဇန ဇနနေ၊ ဇတ္တု။ ဒဒ ဒါနေ၊ ဒဒ္ဒု ကုဋ္ဌဝိသေသော။ အဒ ဘက္ခဏေ၊ အဒ္ဒု။ မဒဥမ္မာဒေ၊ မဒ္ဒု ဣစ္စာဒိ။
၆၇၈။ ဈာဒီဟိ ¶ ဤဝရော။
စိပါဓာဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဤဝရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ စိ စယေ၊ စီယတီတိ စီဝရံ။ ပါ ပါနေ၊ ပါတီတိ ပီဝရော ပီနော။ ဓာ ဓာရဏေ၊ ဓီဝရော ကေဝဋ္ဋော။
မုနာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဣပ္ပစ္စယော ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန ပါဋိပဒိကေဟိ စ။ မုန ဉာဏေ၊ မုနာတီတိ မုနိ၊ ဝါဓိကာရာ န ဝုဒ္ဓိ။ ယတ ယတနေ၊ ယတတီတိ ယတိ။ အဂ္ဂ ဂတိကောဋိလ္လေ၊ အဂ္ဂိ။ ပတ ဂတိမှိ၊ ပတိ။ သုစ သောစကမ္မနိ၊ သုစိ။ ရုစ ဒိတ္တိမှိ၊ ရုစိ။ ဣသ ပရိယေသနေ၊ သီလာဒိဂုဏေ ဧသတီတိ ဣသိ။ ကု သဒ္ဒေ၊ ကဝိ၊ ဝုဒ္ဓိ၊ အဝါဒေသော စ။ ရု သဒ္ဒေ၊ ရဝိ၊ ဒဓိ၊ ကုဋိ။ အသု ခေပနေ၊ အသိ။ ရာဇ ဒိတ္တိမှိ၊ ရာဇိ။ ဂပု၊ သပ္ပ ဂတိမှိ၊ သပ္ပိ။ အစ္စ ပူဇာယံ၊ အစ္စိ။ ဇုတ ဒိတ္တိမှိ၊ ဇောတိ၊ နန္ဒိ၊ ဒီပိ၊ ကိမိ၊ အကာရဿ ဣတ္တံ။ တမု ကင်္ခါယံ၊ တိမိ။ ဗုဓ ဗောဓနေ၊ ဗုဇ္ဈတီတိ ဗောဓိ။ ကသ ဝိလေခနေ၊ ကသိ။ ကပိ စလနေ၊ ကပိ၊ ကလိ၊ ဗလိ၊ မသိ၊ ဓနိ၊ ဟရိ၊ အရိ၊ ဂိရိ ဣစ္စာဒယော။
ပါဋိပဒိကတော ပန မဟာလိ၊ ဘဒ္ဒါလိ၊ မဏိ၊ အရဏိ၊ တရဏိ၊ ဓရဏိ၊ သရဏိ၊ ဓမဏိ၊ အဝနိ၊ အသနိ၊ ဝသနိ ဣစ္စာဒိ။
ဝိဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဦရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝိဒ လာဘေ၊ ဝန္ဒိတုံ အလံ အနာသန္နတ္တာတိ အတ္ထေ ဦရပ္ပစ္စယော။ ဝိဒူရော၊ ဝိဇ္ဇူရော ဝါ၊ ဝိဒူရေ ဇာတော ဝေဒူရော မဏိ။ ဝလ၊ဝလ္လ ¶ သာဓာရဏဗန္ဓနေသု၊ ဝလ္လူရော။ မသ အာမသနေ၊ မသူရော။ သိဒ သိင်္ဂါရေ၊ သိန္ဒူရော၊ နိဂ္ဂဟီတာဂမော။ ဒု ဂတိမှိ၊ ဒူရော။ ကု သဒ္ဒေ၊ ကူရော။ ကပု ဟိံသာတက္ကလဂန္ဓေသု၊ ကပ္ပူရော၊ ဒွိတ္တံ။ မယ ဂတိမှိ၊ မယူရော၊ မဟိယံ ရဝတီတိ ဝါ မယူရောတိ။
‘‘ဝဏ္ဏာဂမော ဝဏ္ဏဝိပရိယယော စ၊
ဒွေ စာပရေ ဝဏ္ဏဝိကာရနာသာ၊
ဓာတုဿ စတ္ထာတိသယေန ယောဂေါ၊
တဒုစ္စတေ ပဉ္စဝိဓံ နိရုတ္တ’’န္တိ –
ဝုတ္တနိရုတ္တိလက္ခဏာနုသာရေန ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ စ ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဥဒိ ပသဝနက္လေဒနေသု၊ ဥန္ဒိတုမလံ သမတ္ထောတိ ဥန္ဒူရော။ ခဇ္ဇ ဘက္ခဏေ၊ ခါဒိတုံ အလန္တိ ခဇ္ဇူရော။ ကုရ အက္ကောသေ၊ အက္ကောသိတုမလန္တိ ကုရူရော။ သု ဟိံသာယံ၊ သူရော။
ဟနဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏု နု တုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဏုပ္ပစ္စယေ ဟန ဟိံသာဂတီသု၊ ဟနတီတိ ဟဏု။ ဇန ဇနနေ၊ ဇာယတီတိ ဇာဏု၊ ဓာတွန္တလောပေါ၊ ဒီဃော။ ဘာ ဒိတ္တိမှိ၊ ဘာတီတိ ဘာဏု။ ရိ သန္တာနေ၊ ရယတီတိ ရေဏု ရဇော။ ခနု အဝဒါရဏေ၊ ခန္တိ၊ ခညတီတိ ဝါ ခါဏု။ အမ ဂတျာဒီသု၊ အမတီတိ အဏု၊ ဓာတွန္တလောပေါ။
နုပ္ပစ္စယေ – ဝေ တန္တသန္တာနေ၊ ဝါယတီတိ ဝေနု၊ ဝေဏု ဝါ။ ဓေ ပါနေ၊ ဓာယတိ ဝစ္ဆံ ပါယေတီတိ ဓေနု၊ ဘာတီတိ ဘာနု။
တုပ္ပစ္စယေ ¶ – ဓာ ဓာရဏေ၊ ကြိယံ၊ လက္ခဏံ ဝါ ဓာရေတီတိ ဓာတု။ သိ ဗန္ဓနေ၊ သီယတိ ဗန္ဓီယတီတိ သေတု။ ကီ ဓနဝိယောဂေ၊ ကိ ဥန္နတိမှိ၊ ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆတီတိ ကေတု။ ဟိ ဂတိမှိ၊ ဟိနောတီတိ ဟေတု။ ဇန ဇနနေ၊ ဇာယတီတိ ဇန္တု။ တနု ဝိတ္ထာရေ၊ တနောတီတိ တန္တု။ ဝသ နိဝါသေ၊ ဝသတိ ဧတ္ထ ဖလံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယာတိ ဝတ္ထု၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ သတကာရသံယောဂဿ တ္ထာဒေသော။
ကုဋာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဌပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ကုဋ ဆေဒနေ၊ ကုဋတိ ဆိန္ဒတီတိ ကုဋ္ဌော ဗျာဓိ။ ကုသ ဆေဒနပူရဏဂန္ဓေသု၊ ကုသတီတိ ကောဋ္ဌော ဥဒရံ၊ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ ကဋမဒ္ဒနေ၊ ကဋတိ မဒ္ဒတီတိ ကဋ္ဌံ။ ကဏ နိမီလနေ၊ ကဏ္ဌော။
မနု ပူရ သုဏဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ၊ ပါဋိပဒိကေဟိ စ ဥဿနုသဣသဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။
မနု ဗောဓနေ၊ ဥဿ နုသာ၊ မနတေ ဇာနာတီတိ မနုဿော၊ မာနုသော ဝါ၊ ဓာတွန္တဿ အာတ္တံ။
ပူရ ဒါနပူရဏေသု၊ ပူရတီတိ ပုရိသော၊ ရဿတ္တံ၊ ပေါသော၊ ရကာရိကာရာနံ လောပေါ၊ ဝုဒ္ဓိ စ၊ ပုရေ ဥစ္စေ ဌာနေ သေတီတိ ပုရိသော။
သုဏ ဟိံသာကုလသန္ဓာနေသု၊ သုဏတိ ကုလံ သန္ဒဟတီတိ သုဏိသာ။ ကု ကုစ္ဆိတေ၊ ကဝီယတီတိ ကရီသံ မလံ၊ ကုဿ ¶ ကရတ္တံ၊ ဒီဃော စ။ သု ဟိံသာယံ၊ အန္ဓကာရဝိဓမနေန သတ္တာနံ ဘယံ ဟိံသတီတိ သူရိယော၊ ရကာရာဂမော၊ သကာရဿ ယတ္တဉ္စ။ မဟ ပူဇာယံ၊ မဟတီတိ မဟိသော၊ မဟိယံ သေတီတိပိ မဟိသော။ သိ ဗန္ဓနေ၊ သီယတိ ဗန္ဓီယတီတိ သီသံ ဣစ္စာဒိ။
အက္ခရေဟိ အက္ခရဝါစကေဟိ ဝဏ္ဏေဟိ ကာရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ တဒ္ဓိတာဒိသုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ အကာရော၊ အကာရံ၊ အကာရေန ဣစ္စာဒိ၊ အာကာရော၊ ဩကာရော၊ ကကာရော၊ ယကာရော၊ ဟကာရော၊ ဠကာရော။ ဧဝကာရာဒီသု ပန ကရီယတိ ဥစ္စာရီယတီတိ ကာရော သဒ္ဒေါ၊ ဧဝ စ သော ကာရော စာတိ ဧဝကာရော။ ဧဝံ ဓိကာရော၊ ဟုံကာရော၊ သာဓုကာရော။
ဣကာရော ဓာတုနိဒ္ဒေသေ၊ ဝိကရဏန္ဓိတောတိ စ၊
ဘဝန္တေတ္ထ ဂမိဿာဒိ၊ ဟနတျာဒီတိ ဉာပကာ။
ဥဏာဒိပ္ပစ္စယန္တနယော။
တဗ္ဗာဒီ ဏာဒယော နိဋ္ဌာ၊ တဝေ တုနာဒယော တထာ၊
မာနန္တာဒိ ဥဏာဒီတိ၊ ဆဒ္ဓါ ကိတကသင်္ဂဟော။
ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ ကိဗ္ဗိဓာနကဏ္ဍော
သတ္တမော။
နိဂမန
သန္ဓိ နာမံ ကာရကဉ္စ၊ သမာသော တဒ္ဓိတံ တထာ၊
အာချာတံ ကိတကံ ကဏ္ဍာ၊ သတ္တိမေ ရူပသိဒ္ဓိယံ။
တေဓာ သန္ဓိံ စတုဒ္ဓါ ပဒမပိ စတုဓာ ပဉ္စဓာ နာမိကဉ္စ၊
ဗျာသာ ဆက္ကာရကံ ဆဿမသနမပိ ဆဗ္ဘေဒတော တဒ္ဓိတဉ္စ၊
အာချာတံ အဋ္ဌဓာ ဆဗ္ဗိဓမပိ ကိတကံ ပစ္စယာနံ ပဘေဒါ၊
ဒီပေန္တီ ရူပသိဒ္ဓီ စိရမိဓ ဇနတာဗုဒ္ဓိဝုဍ္ဎိံ ကရောတု။
ဝိချာတာနန္ဒထေရဝှယဝရဂုရုနံ တမ္ဗပဏ္ဏိဒ္ဓဇာနံ၊
သိဿော ဒီပင်္ကရာချဒ္ဒမိဠဝသုမတီ ဒီပလဒ္ဓပ္ပကာသော၊
ဗာလာဒိစ္စာဒိဝါသဒွိတယမဓိဝသံ သာသနံ ဇောတယီ ယော၊
သောယံ ဗုဒ္ဓပ္ပိယဝှော ယတိ ဣမမုဇုကံ ရူပသိဒ္ဓိံ အကာသိ။
ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။