📜
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
မောဂ္ဂလ္လာန ပဉ္စိကာ ဋီကာ
သာရတ္ထဝိလာသိနီနာမ
ပဉ္စိကာဋီကာ
ပဏာမာဒိကထာ
ဝိဇ္ဇာဓနဿ ¶ သမနုဿရဏမ္ပိ ယဿ၊
ပညာဝိသုဒ္ဓရတနာနယနေကဟေတု၊
တံ ဓမ္မရာဇမမလုဇ္ဇလကိတ္တိမာလံ၊
သာမောဒမာဒရမယေ ဟဒယေ နိဓာယ။
လဒ္ဓမ္မဟောဒယ မဟာဒယ (သမ္ပသာဒါ) [ဇပသော (ပေါတ္ထကေ)]၊
သက္ကာ(ဒိ) သက္ကတဂုဏံ ရတန (ဒွယဉ္စ) [တ္တယတာ (ပေါတ္ထကေ)]၊
(ယာပဉ္စိကာ) ဂုရုဝရပ္ပ(ဘဝါတျဂါဟာ) [ဟပါ တျ ဂါယာ (ပေါတ္ထကေ)]၊
တံ သာဓု သိဿဇန မဇ္ဇဝဂါဟ ယာမ။
ဇယတီဟ မဟာပညော၊ သော မောဂ္ဂလ္လာယနော မုနိ၊
ယဿ သာဓုဂုဏုဗ္ဘူတ၊ကိတ္တိ သဗ္ဗတ္ထ ပတ္ထဋာ။
ဣစ္စေဝ မနဝသေသ မတ္တနော ဘယာဒျူပဒ္ဒဝေါပဃာဘကရသာမတ္ထိယ ယောဂေန သကလဇ္ဈတ္တိကဗာဟိယန္တရာယ နိဝါရဏ မဓိပ္ပေတသိဒ္ဓိ ဝိသေသ မဘိကင်္ခိယ ရတနတ္တယ ဝိသယဘူတံ တံသာဓနေ ကန္တနိဒါန ဘူတဿ ¶ အာလောကိယယာတိသယဂုဏဝိသေသယုတ္တဿ မဟတော ပျတိမဟနီယဿ ရတနတ္တယဿ သပ္ပသာဒါနုရူပံ ပူဇာဝိသယံ တဒနုဿ(ရဏံ ကတွာ) ဂုရုသန္နိယောဂမနုဋ္ဌာတုံ–
ကိန္တေဟိ ပါဒသုဿူသာ၊ ယေသံ နတ္ထိ ဂုရူနိဟ၊
ယေ တပ္ပာဒရဇောကိဏ္ဏာ၊ တေဝ သာဓူ ဝိဝေကိနောတိ။
ဝစနတော အတ္တနော ဂုရုပူဇာ ပုရဿရံ ပဉ္စိကာဝိဝရဏံ ပထိ’ယာ ပဉ္စိကာ’တိအာဒိနာ ကတပဋိညတ္တာ သမ္ပတိ မဟာဒယောတိအာဒိနော ဂန္ထဿ သာဓုဇနဝဏ္ဏနံ ဝဏ္ဏနမာရဘိဿာမ။
နနု စ ဝုတ္တိဂန္ထဿ ဝဏ္ဏနာယံ ကတာဘိနိဝေသော-ယမာစရိယောတိ ကထမိဟာနဓိကတေ မဟာဒယောတိအာဒိကေ ပဋိပန္နောတိ ရတနတ္တပ္ပဏာမဂန္ထကတ္တုဂန္ထနိဿယဂန္ထာရမ္ဘဖလအဘိဓေယျသင်္ခါတ- ပယောဇနသောတုဇနသမုဿာဟနာနံ သန္ဒဿနတ္ထံ။ တတ္ထ ရတနတ္တယပ္ပဏာမ ကရဏံ အန္တရာယကရာပုညဝိဃာတကရပုညဝိသေသုပ္ပာဒနေန ကတ္တု မိစ္ဆိတဿ ဂန္ထဿ အနန္တရာယေနံ ပရိသမာပနတ္ထံ။ ဝစီပဏာမော ပနေတ္ထ သောတူနမ္ပိ ယထာဝုတ္တတ္ထနိပ္ဖာဒနကော အာစရိယေနာပျယ မတ္ထော ဒဿိတောယေဝ’တတ္ထ ရတနတ္တယပ္ပဏာမသန္ဒဿန’န္တိအာဒိနာ၊ ဝါစသိကသတ္ထာဓိကာရတောပိ ဝစီပဏာမောတိ ကာယပ္ပဏာမော မနောပဏာမော စ။ န ကတော၊ ဂန္ထကတ္တုသန္ဒဿနံ ဂန္ထဿ ပမာဏ ဘာဝဝိဘာဝနတ္ထံ၊ ဂန္ထနိဿယသန္ဒဿနံ အတ္တနိယဘာဝသန္ဓဿနေန တဗ္ဗိသုဒ္ဓိဒဿနတ္ထံ၊ ဂန္ထာရမ္ဘဖလဒဿနံ တပ္ပဋိက္ခေပကဇနနိသေဓာယ၊ အဘိဓေယျသင်္ခါတယယောဇနသန္ဒဿနံ ဝီမံသာပုဗ္ဗကာရီနံ ပယောဇနော ပါလမ္ဘပုဗ္ဗိကာ သတ္ထေ ပဝတ္တတီတိ သောတုဇနသမုဿာဟနံ (ကတွာ) အာဒရေန ဂန္ထေ ပဝတ္တနတ္ထံ၊ ယဒါဟု –
သဗ္ဗဿေဝ ဟိ သတ္ထဿ၊ ကမ္မဿာပိ စ ကဿစိ၊
ကေနေတံ ဂယှတေ တာဝ၊ ယာဝ-ဝုတ္တမ္ပယောဇနံတိ။
နနု ¶ သတ္ထပ္ပယောဇနာနံ သမ္ဗန္ဓောပိ ဝတ္တဗ္ဗော ဣဒမဿ ပယောဇနန္တိ ယတော–
သိဒ္ဓပ္ပယောဇနံ သိဒ္ဓ၊သမ္ဗန္ဓံ သောတုမိစ္ဆတိ၊
သောတာဒေါ တေန ဝတ္တဗ္ဗော၊ သမ္ဗန္ဓော သပ္ပယောဇနောတိ။
တတြေဒမုတ္တရံ–
သတ္တံ ပယောဇနဉ္စေဝ၊ ဥဘော သမ္ဗန္ဓနိဿယာ၊
တံ ဝုတ္တန္တောဂဓတ္တာ န၊ ဘိန္နော ဝုတ္တော ပယောဇနာတိ။
ပယောဇနပ္ပယောဇနမ္ပန သာမတ္ထိယလဒ္ဓဗ္ဗံ သယမာစရိယေန ‘‘ကော ပန သဒ္ဒလက္ခဏဿ အဇာနနေ ဒေါသော’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တနယေန ဝိညာတဗ္ဗံ။
တတ္ထ‘မဟာဒယော’တျာဒိနာ ဂါထာဒွယေန ရတနတ္တယပဏာမော ဒဿိတော၊ ‘ယော ဣဒ္ဓိမန္တေသူ’တိအာဒိနာ ဂန္ထကတ္တာ၊ ‘သဒ္ဒသတ္ထ’န္တိအာဒိနာ ဂန္ထနိဿယော၊ ‘သင်္ခေပနယေနာ’တိစ ‘သာရဘူတံ ဝိပုလတ္ထဂါ ဟိံ အနာကုလ’န္တိ စ ဣမေဟိ ဂန္ထာရမ္ဘဖလံ သောတုဇနသမုဿာဟနဉ္စ၊ အဘိဓေယျသင်္ခါတပ္ပယောဇနမ္ပန‘သံဝဏ္ဏန’န္တိ ဣမိနာ ဒဿိတံ အနွတ္ထ ဗျပဒေသေန သံဝဏ္ဏီယတိ ဝိဝရိတွာ ဝိတ္ထာရေတွာ ကထီယတိ အတ္ထော ဧတာယာတိ သံဝဏ္ဏနာဘိ ကတွာ၊ တမ္ပန ဝိဝရိတွာ ကထနံ သဒ္ဒါနုသာသနသတ္ထသန္နိဿယတ္တာ အဘိဓေယျော နာမ သမုဒိတေန သတ္ထေန ဝစနီယတ္ထော တံ [ဝစနီယတ္ထောတိ (ပေါတ္ထကေ)] ဝုတ္တသဒ္ဒါနုသိဋ္ဌိသင်္ခါတပယောဇနမေဝါတိ အယမေတ္ထ သမုဒါယတ္ထော။
အယမ္ပနေတ္ထ အဝယဝတ္ထော-ယောတိ အနိယမဝစနံ ဓမ္မရာဇသဒ္ဒါ ပေက္ခာယ စေတ္ထ ပုလ္လိင်္ဂတာ၊ တေနေတ္ထ ဝုစ္စမာနဂုဏဝိသေသာ ဓာရပုဂ္ဂလဝိသေသနိဒဿနံ၊ ဒယတိ ဒုက္ခံ အပနေတွာ ပရေသံ သုခံ ဒဒါတိ၊ ဒယီယတိ ဝါ သပ္ပုရိသေဟိ ဂမိယ(တိ သ) သန္တာနေ ပဝတ္တီယတိ၊ ဒယတိ ဝါ ပရဒုက္ခံ ဟိံသတိ၊ ဒယတိ ဝါ ပရဒုက္ခံ ဂဏှာတိ တံဝသေန အတ္တနော ဟဒယခေဒံ ကရောတီတိ ဒယာ၊ ‘‘ဒယ=ဒါနဂတိ ဟိံသာဒါနေသု’’ ဣစ္စသ္မာ ‘‘ဣတ္ထိယမဏတ္တိကယကျာစေ’’တိ (၅-၄၉) အပ္ပစ္စယော၊ ဝိသယမဟန္တတာယ ¶ မဟတီ ပသတ္ထာ ဝါ ဒယာ အဿာတိ မဟာဒယော၊ ဝိသေသန သမာသေ ‘‘သဒ္ဓါဒိတွ’’ (၄-၈၄) ဝက္ခမာနပါရမိတာသမ္ဘရဏဒုက္ခာနုဘဝ နာနမိဒံ ဟေတုဝစနံ၊ ကမ္မကိလေသေဟိ ဇနိတာတိ ဇနာ သတ္တလောကော၊ ဣမိနာ ခီဏာသဝါပိ သင်္ဂယှန္တိ တေသမ္ပိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသုခဝိဟာရသင်္ခါတ ဟိတဿ ဒါနတော၊ ဇနာနံ သမူဟော ဇနတာ တဿာ ဟိတာယ အဘိဝဍ္ဎိယာ သကလဝဋ္ဋ ဒုက္ခနိဿဋနိဗ္ဗာနသုခဘာဂိယကရဏာယာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ အဿစ’သမ္ပူရယ’န္တိ ဣမိနာ’ဒုက္ခမနုဘဝီ’တိ ဣမိနာ စ သမ္ဗန္ဓော၊ သမ္ဗောဓီတိ ဧတ္ထ သံသဒ္ဒေါ သာမန္တိ ဣမမတ္ထံ ဒီပေတိ၊ တသ္မာ သံသယမေဝ အနညဗောဓိတော ဟုတွာ စတ္တာရိ သစ္စာနိ ဗုဇ္ဈတိ ပဋိဝိဇ္ဈတိ ဧတာယာတိ သမ္ဗောဓိ၊ သံပုဗ္ဗာ ဗုဓဓာတုတော ‘‘ဣ’’ဣတိ ဏွာဒိ (ကော) ဣပ္ပစ္စယော၊ သဝါသနသကလသံကိလေသပ္ပဟာယကံ ဘဂဝတော အရဟတ္တမဂ္ဂညာဏံ သဗ္ဗညုတညာဏန္တိပိ ဝဒန္တိ၊ သမ္ပာပယတီတိ သမ္ပာပကံ၊ သမ္ဗောဓိယာ သမ္ပာပကန္တိ ဆဋ္ဌီသမာသော၊ ကိန္တိ ဓမ္မဇာတံ ဓမ္မသဒ္ဒေနေတ္ထ ပါရမိဓမ္မာ ပဉ္စမဟာပရိစ္စာဂါဒယော စ အဓိပ္ပေတာ၊ တေပိ ဟိ အတ္တာနံ ဓာရေန္တံ ဓာရေန္တိ သမ္ဗောဓိ သမ္ပာပနသာမတ္ထိယယောဂေန ပရေပိ ဓာရေန္တိ နာမာတိ ဓမ္မာတိ ဝုစ္စန္တိ၊ ‘ဓရ=ဓာရဏေ’ဣစ္စသ္မာ ခီသု၊ ဝိယာဒိသုတ္တေန ဏွာဒိ(ကော) မပ္ပစ္စယော၊ ဓမ္မာနံဇာတံ၊ ဓမ္မာဧဝဝါ ဇာတံ၊ သမ္ဗောဓိသမ္ပာပကဉ္စ တံ ဓမ္မဇာတံ စေတိ ဝိသေသနသမာသော၊ ‘သမ္ပူရယ’န္တိ မဿေတံ ကမ္မံ၊ သမ္ပူရယန္တိ ပယောဂသမ္ပတ္တိယောဂါ ဒီပင်္ကရ (ပါဒ)မူလေ ဟတ္ထောပဂတမ္ပိ နိဗ္ဗာနမ္ပဟာယ ယထာဝုတ္တကရုဏာဂုဏယောဂသီတလီဘူတဟဒယတာယ ‘‘ကထန္နာမေတေ အစ္စန္တ ဒုဿဟဝဋ္ဋဒုက္ခောပဂတေ သတ္တေ တံမဟာဒုက္ခာ မောစေဿာမီ’’တိ ဝဋ္ဋဒုက္ခနိဿရဏေကဟေတုတာယ သမ္မာ ပူရေန္တော ဝဍ္ဎေန္တော ဝုဍ္ဎိံ ဝိရူဠှံ ဝေပုလ္လံ ဂမေန္တောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဟေတုယေဝေဒမပိ ဒုက္ခာနုဘဝနဿ၊ မဟာဒယတာ ပနဿ ပရမ္ပရဟေတု၊ ဒုဋ္ဌု ခနတိ ကာယိကံ အဿာဒန္တိ’ဒုပုဗ္ဗာ ခနိသ္မာ’ ‘‘ကွီ’’တိ (၅-၄) ကွိ၊ ဒုက္ခံ ကာယိကဒုက္ခ ဝေဒနာ၊ ကီဒိသန္တိ အာဟ-’အနန္တရူပ’န္တိ၊ သဘာဝဝစနော ယံ ရူပသဒ္ဒေါ ‘‘ပိယရူပ’’န္တိအာဒီသုဝိယ၊ တေ စ ဒုက္ခသဘာဝါ (အနန္တာ) အနန္တကာရဏာနံ ဝသေန၊ တသ္မာ အနန္တံ ရူပံ သဘာဝေါ အဿာတိ အနန္တရူပံ၊ တံ ဒုက္ခံ အနုဘဝီ ဝိန္ဒီ၊ ကိမိဝါတိ အာဟ-‘သုခံ ဝါ’တိ၊ သုဋ္ဌု ခနတိ ကာယိကံ အာဗာဓန္တိ ¶ သုခံ၊ ဣဝသဒ္ဒေါ သဓမ္မတ္တသင်္ခါတောပမာဇောတကော၊ သဓမ္မတ္တဉှိ ဥပမာ၊ ဝုတ္တဉှိ ‘‘ဥပမာနောပမေယျာနံ၊ သဓမ္မတ္တံ သိယော ပမာ’’တိ၊ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘အနိဋ္ဌာနုဘဝနသဘာဝါယာပိ ဒုက္ခဝေဒနာယ အနုဘဝနသဘာဝသာမညေန အဇ္ဈာသယသမ္ပတ္တိဝိသေသယောဂါ မဟာကာရုဏိကဿ သုခေန သဒိသတာပတ္တိဟောတီတိ ဒုက္ခမ္ပိ သမာနံ တံ သုခမိဝ ဝိန္ဒီ’’တိ။ ကထမညထာ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော သကလလောကဿ သမုဒ္ဓရဏံ သိယာတိ၊ အထဝါ သုခမိဝ သုခံ ဝိန္ဒန္တော ဝိယ အနညဝိန္ဒိယမပိ တာဒိသံ ဒုက္ခံ သကလလောကဟိတာဝ ဟိတမနတာယ ဝိန္ဒီတိ အတ္ထော၊ တေနာဟ ‘အခိန္နရူပေါ’တိ၊ အခိန္နံ ပရိဿမမပ္ပတ္တံ ရူပံ သဘာဝေါ အဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။
တံ ဓမ္မရာဇန္တိ ယောတိ အနိယမနိဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝုတ္တဂုဏဝိသေသာဓာရ ပုဂ္ဂလဿနိယမနဝစနံ၊ ဓမ္မေန ရာဇတိ နော အဓမ္မေနာတိ ဝါ၊ အတ္တနာ ပဋိဝိဒ္ဓဿ သာမိဘာဝေန ဓမ္မဿ ရာဇာ သာမီတိ ဝါ၊ အတ္တနာ ပဋိဝိဇ္ဈိယမာနေ ဓမ္မေ ပဋိဝိဇ္ဈန္တောဝ တတ္ထ ရာဇတိ ဒိပ္ပတီတိ ဝါ၊ ပရူပကာရဝသေန တဒတ္ထာယေဝ ပဋိပန္နတ္တာ ပရေသံ ဓမ္မံ ရာဇေတိ ပကာသေတီတိ ဝါ ဓမ္မရာဇာ၊ တံ ဓမ္မရာဇံ နမိတွာတိ သမ္ဗန္ဓော၊ နမဿိတွာတိ အတ္ထော၊ ကီဒိသန္တိ အာဟ-‘ဇိတမာရဝီရံ သုဓန္တ သောဝဏ္ဏနိဘ’န္တိ။ တတ္ထ မာရော စ သော ဝီရောစာတိ မာရဝီရော ဇိတော ဝိဒ္တေဓသ္တဗလော မာရဝီရော နာတိ ဇိတမာရဝီရော၊ တံ၊ ကိဉ္စာပိ ဒေဝပုတ္တကိလေသာဘိသင်္ခါရမစ္စုက္ခန္ဓ မာရာ-နေန ဇိတာ ဧဝ၊ တထာပိ ဝီရသဒ္ဒသန္နိဓာနေန ဒေဝပုတ္တမာရေ ဂဟိတေ တံဝိဇယာ အညေပိ ဇိတာ ဧဝ နာမ ဟောန္တီတိ ဝိညေယျံ၊ သုဋ္ဌု ဓန္တံ ဓမိတံ ဥဒ္ဓရိတံ သုဓန္တံ၊ သုဝဏ္ဏမေဝ သောဝဏ္ဏံ၊ သုဓန္တ စ တံ သောဝဏ္ဏဉ္စ၊ တဿေဝ နိဘာ သောဘာ အဿေတိ သမာသော၊ အထဝါ သုဓန္တဉ္စ တံ သုဝဏ္ဏံ စေတိ သမာသေ တဿိဒန္တိ ‘‘ဏော’’တိ (၄-၃၄) ဏပ္ပစ္စယေ ‘‘မဇ္ဈေ’’တိ (၄-၁၂၆) မဇ္ဈဝုဒ္ဓိယံ သုဓန္တသောဝဏ္ဏံ ပဋိမာရူပံ၊ တေန နိဘော သဒိသော၊ တံ။
ဧတ္တာဝတာ စ –
ဟေတု ဖလံ ပရတ္ထော စ၊ သဗ္ဗောပိ ထုတိသင်္ဂဟော၊
ဟေတု သမ္ဗောဓိတော၊ ပုဗ္ဗေဝ၊ ယမညံ တတောပရီတိ။
ဝုတ္တဟေတုဖလသတ္တောပကာရဝသေန ¶ ဗုဒ္ဓရတနဿ ထုတိပုဗ္ဗကမ္ပဏာမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ဓမ္မရာဇေန တေနာပိ ပူဇနီယဿ ဓမ္မရတနဿ နိပစ္စကာရံ ဒဿေတုံ‘ဓမ္မဉ္စ မောဟန္ဓတမပ္ပဓံသိ’န္တိ အာဟ၊ တတ္ထ စ သဒ္ဒေါ ‘ဓမ္မဉ္စ နမိတွာ’တိ [နမဿိတွာ (ပေါတ္ထကေ)] နမဿနကြိယာယ ဓမ္မံ သမ္ပိဏ္ဍေတိ၊ ကိမ္ဘူတန္တိ အာဟ၊ ‘မောဟန္ဓတမပ္ပဓံသိ’န္တိ၊ မုယှတီတိ မောဟော=အညာဏံ၊ အန္ဓယတိ သမတ္ထစက္ခုဝိညာဏပရိဟာနေနာတိ အန္ဓံ၊ အန္ဓဉ္စ တံ တမဉ္စေတိ အန္ဓတမံ=ဗာဠှတိမိရံ၊ မောဟောယေဝ တံသဒိသတာယ အန္ဓတမန္တိ မော ဟန္ဓတမံ၊ တံ ပဓံသေတိ ပကာရေန နာသေတိ သီလေနာတိ မောဟန္ဓတမပ္ပဓံသီ၊ ပသဒ္ဒဿပကာသနတ္ထံ ဟိတွာ ပကာရတ္ထဿေဝ ဂဟဏတော ပရိယတ္တိယာ သဟ–
သောတာပတ္တာဒယော မဂ္ဂါ၊စတ္တာရော တပ္ဖလာနိစ၊
စတ္တာရိ အထ နိဗ္ဗာနံ၊ ဓမ္မာ လောကုတ္တရာ နဝါတိ။
ဝုတ္တနဝလောကုတ္တရမ္မော ဂဟိတာတိ ဝိညာတဗ္ဗံ၊ အညထာ အရဟတ္တမဂ္ဂေါဝ ဂယှေယျ၊ ကသ္မာ ပနေတ္ထ မောဟဿေဝ ပဟာနံ ဝုတ္တံ၊ နေတရေသန္တိ တမ္မူလကတ္တာ သဗ္ဗကိလေသာနံ၊ တပ္ပဟာနသ္မိဉှိ ဝုစ္စမာနေ တမ္မုခေနေတရေသမ္ပိ ပဟာနံ ဝုတ္တမေဝ ဟောတီတိ။
ဧဝံ ဓမ္မရတနဿ နမက္ကာရံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တဒါဓာရဘူတသင်္ဃရတနံ နမဿိတုံ ‘သင်္ဃံ တထာ သင်္ဃဋိတံ ဂုဏေဟီ’တိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ တထာသဒ္ဒေါ သမုစ္စယေ ဝါ၊ ဝစောယုတ္တိယံ ဝါ၊ ဝစောယုတ္တိပက္ခေ စ သဒ္ဒေါ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗော၊ ကိလေသာဒယော သံဟနတိ ဟိံသတီတိ သင်္ဃော၊ သံပုဗ္ဗတော ဟနတိသ္မာ ကွိမှိ ‘‘ကွိမှိ ဃောပရိပစ္စသမော ဟီ’’တိ (၅။၁၀၀) ဟနဿ ဃော၊ ကိလေသဟိံသနဉ္စေတ္ထ တဒင်္ဂါဒိဝသေန ဂဟိတံ၊ ဂုဏေဟီတိ သာမညနိဒ္ဒေသတော သမ္မုတိသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ
စတ္တာရော စ ပဋိပန္နာ၊ စတ္တာရော စ ဖလေဌိတာ၊
ဧသ သင်္ဃော ဥဇုဘူတော၊ ပညာသီလသမာဟိတောတိ။
ဝုတ္တအဋ္ဌအရိယပုဂ္ဂလာ ¶ ဂယှန္တိ၊ ဂုဏေဟီတိ လောကိယလောကုတ္တရေဟိ သီလာဒိဂုဏေဟိ၊ သင်္ဃဋိတန္တိ သံဟတံ။
ဧဝမနန္တရာယေန ဂန္ထပရိသမာပနတ္ထမနန္တ ဂုဏဝိသိဋ္ဌလောကတ္တယဂ္ဂသီခါမဏိဘူတဿ ရတနတ္တယဿ ပဏာမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ဂန္ထ ကတ္တာဒိယထာဝုတ္တတ္ထောပဒဿန ပုဗ္ဗင်္ဂမမတ္တနာ သမာရဘိတဗ္ဗံ ဂန္ထ ကရဏံ ပဋိညာတုကာမော’ယော ဣဒ္ဓိမန္တေသူ’တိအာဒိမာဟ၊ တတ္ထ ‘ယော’တိ ဣမဿ ‘တန္နာမဓေယျေနာ’တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော၊ ဧတာယ သတ္တာ ဣဇ္ဈန္တိ ဣဒ္ဓါ ဝုဒ္ဓါ ဥက္ကံသဂတာ ဟောန္တီတိ ဣဒ္ဓိ=ဣဒ္ဓိဝိဓာဒယော လောကိယာ လောကုတ္တရာ စ သာ ဧတေသမတ္ထီတိ ဣဒ္ဓိမန္တော၊ တေသု ဣဒ္ဓိမန္တေသု၊ ဣဒ္ဓိမန္တာနံ မဟာသာဝကာနံ မဇ္ဈေတိ အတ္ထော၊ မဟတ္တပ္ပတ္တောတိ မဟတ္တံ မဟန္တဘာဝံ ဂတော၊ တန္နာမဓေယျေနာတိ တဿေဝ နာမဓေယျမဿာတိ တန္နာမဓေယျော၊ တေန၊ တပေါဓနေနာတိ မုနိနာ၊ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ- ‘‘ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝကာနံ ဘိက္ခူနံ ဣဒ္ဓိမန္တာနံ ယဒိဒံ မောဂ္ဂလ္လာနော’’တိ ဘဂဝတာ ဣဒ္ဓိမန္တေသု ဧတဒဂ္ဂေ ဌပိတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရော နာမ ယော ဒုတိယော အဂ္ဂသာဝကော… (တေန သမာနနာမဓေယျေနာတိ) တမပဒိသန္တော-ယမာစရိယော အနုဒ္ဓတဘာဝေန ဥဇုနာက္ကမေန နာမာဒိကမဝတွာ ဝင်္ကဝုတ္တိယာ အတ္တနော မောဂ္ဂလ္လာနောတိ နာမံ မဟာသာမိဋ္ဌာနန္တရပ္ပတ္တိံ ကာလောစိတပညာ ဝေယျတ္တိယံ ဗုဒ္ဓသာသနောပကာရိတာဒိဉ္စ ဝိဘာဝေတိ။ ‘ယံ ရစိတ’န္တိ သမ္ဗန္ဓော၊ ရစိတန္တိ ကတံ၊ ကိန္တိ အာဟ သဒ္ဒသတ္ထ’န္တိ၊ သဒ္ဒသတ္ထံ နာမ သုတ္တ၊ သဒ္ဒလက္ခဏဗျာကရဏာဒျပရနာမဓေယျံ၊ သုတ္တံ(ဟိ) ‘သဒ္ဒါ (လက္ခီယန္တိ) သာသီယန္တိ အနုသာသီယန္တိ ပကတိပ္ပစ္စယာဒိဝိဘာဂကပ္ပနာယ ဧတေနာ’တိ သဒ္ဒလက္ခဏန္တိ စ ‘ဗျာကရီယန္တိ သဒ္ဒနိပ္ဖာဒနဝသေန ကထီယန္တိ ဧတေနာ’တိ ဗျာကရဏန္တိ စ ဝုစ္စတိ၊ အပရမ္ပန ဝုတျာဒိ တဒုပကရဏဘာဝေန သဒ္ဒသတ္ထံ သဒ္ဒလက္ခဏံ ဗျာကရဏန္တိ စ ဝုစ္စတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ အနုနန္တိ တဗ္ဗိသေသနံ၊ အသေသလက္ခိယောပသင်္ဂါဟကဘာဝေန ဝတ္တဗ္ဗဿာပရဿာဘာဝါ သမ္ပုဏ္ဏန္တိ အတ္ထော၊ အထာတိ အနန္တရတ္ထေ နိပါတော၊ သဒ္ဒသတ္ထရစနာနန္တရန္တိ အတ္ထော၊ တဿေတိ သဒ္ဒသတ္ထဿ၊ ဝုတ္တိ စ ¶ သမာသာ ကတာတိ သမ္ဗန္ဓော၊ သုတ္တံ ဝိဝရီယတိ ဧတာယာတိ ဝုတ္တိ၊ သမဿတေ သင်္ခိပီယတီတိ သမာသာ။
တဿာပီတိ ဝုတ္တိယာပိ၊ သင်္ဂဟေတွာ သဒ္ဒဝသေန သင်္ကုစိတံ ဝိယ ကတွာ ခိပနံ သင်္ခေပေါ၊ တဿ နယော ကမော သင်္ခေပနယော၊ တေန၊ ဘောဝါတိ ယော သဒ္ဒသတ္ထဿ ဝုတ္တိယာ စ ကတ္တာ သော ဧဝ၊ ဣဒါနိ သုတ္တဝုတ္တိရစနာနန္တရမဝသရပ္ပတ္တေ ဣမသ္မိံ ကာလေ၊ သမာရဘေယျ သမ္မာ အာရမ္ဘံ ကရေယျ ဗဟုန္နံ ကြိယာက္ခဏာနမာဒိဘူတံ ကြိယာက္ခဏမနုတိဋ္ဌေယျ၊ ကိန္တိ သံဝဏ္ဏနံ၊ သံဝဏ္ဏီယတိ အတ္ထော ဧတာယာတိ သံဝဏ္ဏနာ၊ ပဉ္စီယတိ ဝိပဉ္စီယတိ ဗျတ္တီ ကရီယတိ ဝုတ္တိ အတ္ထော ဧတာယာတိ ဝါ၊ တံ ပဉ္စယတီတိ ဝါ လဒ္ဓနာမပဉ္စိကာ၊ တံ။
ဧဝမတ္တနာ ကရဏီယသတ္ထမ္ပဋိဇာနိတွာ တဒနန္တရံ ‘‘ဒွေ မေ ဘိက္ခဝေ ပစ္စယာ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ဥပ္ပာဒါယ (ကတမေ ဒွေ) ပရတော စ ဃောသော (အဇ္ဈတ္တဉ္စ) ယောနိသော မနသိကာရော’’တိ ဝစနတော သမ္မာသဝနပဋိဗဒ္ဓါ သဗ္ဗာပိ သာသန (ပ္ပဋိ) သမ္ပတ္တီတိ သာသနပ္ပဋိပတ္တိယာ ဗျာကရဏဿ မူလကာရဏတ္တာ တံ သဝနေ သာဓုဇနေ နိယောဇေန္တော ‘တံ သာရဘူတ’န္တိအာဒိမာဟ၊ တတ္ထ တန္တိ ယသဒ္ဒဝိရဟေပိ အဓိကတတ္တာ သံဝဏ္ဏနံ ပရာမသတိ၊ တံ သုဏန္တူ’တိ သမ္ဗန္ဓော၊ သာဓူတိ သဝနကြိယာဝိသေသနံ၊ အတ္ထာနုရူပံ ဗျဉ္ဇနံ၊ ဗျဉ္ဇနာနုရူပဉ္စ အတ္ထံသလ္လက္ခေတွာ အနညမနာ ဟုတွာ သက္ကစ္စံ သုဏန္တူတိ အတ္ထော သုဝဏ္ဏဘာဇနေ နိက္ခိတ္တသီဟဝသာဝိယ အဝိနဿမာနံ ကတွာ ဟဒယေ ဌပနဝသေန၊ သက္ကစ္စသဝနမေဝ ဟိ သောတူနမတ္ထာဝဟံ ဟောတီတိ၊ သန္တောတိ သဝနကြိယာယ ကတ္တာရော ဒဿေတိ၊ တထာ သာတိသယဗျာကရဏံ… တထာဝိဓာ ဧဝ သပ္ပုရိသာ သာဓုကံ သောတုကာမာ ဟောန္တီတိ၊ ကိမ္ဘူတန္တိ အာဟ ‘သာရဘူတ’န္တိအာဒိ၊ ဘူတသဒ္ဒေါ ဧတ္ထ ‘‘ဘူတသ္မိံ ပါစိတ္တိယ’န္တိအာဒီသု ဝိယ ဝိဇ္ဇမာနတ္ထော၊ ဖေဂ္ဂုတ္တာဘာဝေန အပရိစ္စဇနီယတာယ သာရော ထိရံ သော အတ္ထော ဗျဉ္ဇနဉ္စ အဿာ အတ္ထီတိ သာရာ စ သာ ဘူတာစ၊ အထ ဝါ လောကိယလောကုတ္တရဂုဏာတိသယသာဓနေကသာဓနဘာဝတော သေဋ္ဌဋ္ဌေန သာရဉ္စ သာ ဘူတာစာတိ သာရဘူတာ၊ တံ ဂန္ထော ယေဝေတ္ထ သင်္ခေပိတော၊ အတ္ထော ပန နယဂ္ဂါဟိတတာယပိ သဗ္ဗထာ ဒဿိတောယေဝါတိ ¶ ဝိပုလံ အတ္ထံ ဂဏှာတီတိ ဝိပုလတ္ထဂါဟီ၊ တံ၊ ဝိဓီယမာနဝဏ္ဏနာက္ကမဝိသေသေန ဗျာကုလဿ ဝဏ္ဏနာက္ကမဿ နိရသနတော နတ္ထိ အာကုလံ ကိဉ္စိ အဿာတိ အနာကုလံ၊ တံ၊ ဣမိနာ စ ကစ္စာယနဝုတ္တိဝဏ္ဏနာသု န တထာဘာဝံ ဒဿေတိ။
တဒေဝမဓိကတတ္တာယေဝါယမာစရိယော ဂန္ထာရမ္ဘေ’မဟာဒယော ယော’တိအာဒိကေ ပဋိပဇ္ဇိတွာ ဒါနိ အတ္တနာ ဝဏ္ဏနီယဿ ဂန္ထဿာဒိ ဘူတံ ဝါကျမနဓိကတပရိဟာရမုခေနေဝေါပနျသျ ဗျာချာတုမာဟ- ‘ဣဓာ’တိအာဒိ၊ တတ္ထ ဣဓာတိ ဣမသ္မိံ မာဂဓိကသဒ္ဒလက္ခဏဝိရစနာဓိကာရေ၊ မာဂဓာနံ သဒ္ဒါနံ ဣဒန္တိ မာဂဓိကံ၊ မာဂဓိကံ သဒ္ဒလက္ခဏန္တိ ဝိသေသန သမာသော၊ ဝိရစယိတုကာမောတိ ကတ္တုကာမော၊ ရတိံဇနေတီတိ ရတနံ၊ ရမယတီ [ရ တယတီ (ပေါတ္ထကေ)] တိ (ဝါ) ရတနံ အနပ္ပစ္စယေန၊ အထဝါ ယံ လောကေ စိတ္တီကတာဒိကံ ရတနန္တိ ဝုစ္စတိ၊ ဣဒမ္ပိ တံ သဒိသတာယ ရတနန္တိ ဝုစ္စတိ၊ တထာစာဟု–
စိတ္တီကတံ မဟဂ္ဃဉ္စ၊ အတုလံ ဒုလ္လဘဒဿနံ၊
အနောမသတ္တပရိဘောဂံ၊ ရတနံ တေန ဝုစ္စတီတိ။
ဗုဒ္ဓါဒီနမေတမဓိဝစနံ၊ တယော အဝယဝါ အဿာတိ တယံ၊ သမုဒါယော၊ ရတနာနံ တယံ ရတနတ္တယံ၊ အဝယဝဝိနိမ္မုတ္တဿ ပန သမုဒါယဿ အဘာဝတော တီဏိ ဧဝ ရတနာနိ ဝုစ္စန္တိ၊ ပဏမနံ ပဏာမော၊ ရတနတ္တယဂုဏနိန္နတာ၊ ပဏမန္တိ ဧတာယာတိ ဝါ ပဏာမော၊ ပဏာမကြိယာနိပ္ဖာဒိကာ ကုသလစေတနာ၊ ရတနတ္တယဿ ပဏာမောတိ ဆဋ္ဌီသမာသော၊ အဘိဓီယတိ ပဋိပါဒီယတီတျဘိဓေယျော သမုဒိတေန သတ္ထေန ဝစနီယတ္ထော၊ ယေန စ ယော ပဋိပါဒီယတိ သော တဿ အတ္ထော ဟောတီတိ၊ သော စ ပကတိပ္ပစ္စယာဒိဝိဘာဂကပ္ပနာယ သဒ္ဒါနံ သင်္ခရဏံ၊ သဒ္ဒသတ္ထေန ဟိ သဒ္ဒသင်္ခရဏမေဝ ပဋိပါဒီယတိ၊ (ရတနတ္တယပ္ပဏာမော စ အဘိဓေယျော စ) ရတနတ္တယပ္ပဏာမာဘိဓေယျန္တိ စတ္ထသမာသော၊ တဿ သန္ဒဿနံ အတ္ထော ယဿာတိ အညပဒတ္ထော၊ ကိန္တံ ဝါကျံ၊ တာ ဝါတိ ဝါကျာလင်္ကာရေ၊ နနုစေဝမဓိကတတ္တေပိ အဘိဓေယျမတ္တမေဝဒဿေတဗ္ဗံ ¶ သိယာ ကိံ ဝါစာပဏာမေန၊ ကာယမနောမယေနာပိ ပုညာတိ သယပ္ပတ္တိယာ အဘိသမီဟိတတ္ထသိဒ္ဓိ ဟောတေဝါတိ စောဒနံ မနသိ နိဓာယ ဝစီပဏာမဿ ပရတ္ထသန္နိဿယတဉ္စ တဿေဝ ဝိဘာဂေန ပယောဇနဉ္စ ဒဿေတုမာဟ- ‘တတ္ထ’ဣစ္စာဒိ၊ ဂုဏသဒ္ဒေါ ဧတ္ထ ‘‘သတဂုဏာ ဒက္ခိဏာ ပါဋိကင်္ခါ’’တိအာဒီသု ဝိယ အာနိသံသဋ္ဌော၊ ဂုဏာနမာနိသံသာနံ အနုကူလံ အနုဂုဏံ၊ ဟေတုမန္တဝိသေသနမေတံ၊ ပဓာနဘာဝံ နီတံ ပဏီတံ အတိဥတ္တမန္တိ အတ္ထော၊ အတီသယေန ပဏီတံ ပဏီတတရံ၊ စိတ္တဿသန္တာနံ ပဗန္ဓော စိတ္တသန္တာနံ၊ ပဏီတတရဉ္စ တံ စိတ္တသန္တာနဉ္စ၊ အနုဂုဏဉ္စ တံ ပဏီတတရစိတ္တသန္တာနဉ္စာတိ ဝိသေသနသမာသော၊ တပ္ပဏာမကရဏေန အနုဂုဏ…ပေ… သန္တာနံ ယေသန္တိ အညပဒတ္ထော၊ တေသံ၊ ယထာ တေ သောတာရော ရတနတ္တယဿ ပဏာမကရဏေန ပုညာတိသယပ္ပဋိလာဘာ အနေကာနိသံသာတိသယပ္ပဋိလာဘာနုကူလ စိတ္တသန္တာနတာယ ပဓာနတရစိတ္တသန္တာနာ ဟောန္တိ၊ တထာ ပဝတ္တာနန္တိ အဓိပ္ပာယော၊ ဣဒမ္ပိ အဓိဂတာ…ပေ… န္တရာဓာနန္တီမေသံ ဟေတုဘာဝေန တိဋ္ဌတိ၊ အဓိဂတာ ပတ္တာ အနေကေ ဗဟူ အာနိသံသဝိသေသာ အာယု ဝဏ္ဏသုခဗလပဋိဘာနာဒယော ယေသန္တိ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိသောသိတာ သုက္ခာပိတာ အန္တရာယာ ဘယာဒယော အဇ္ဈတ္တိကာ ဗာဟိယာ ဝါ ယေသံ တထာဝိဓာနံ သောတူနံ၊ ဧတေပိ အဘိ၊ပေ၊ဒ္ဓတ္ထန္တိ ဣစ္စဿ ဟေတူ၊ အဘိသမီဟိတဿ အနုဋ္ဌိတဿ ကတနိဋ္ဌိတဿ ဂန္ထဿ အဝဗောဓောယေဝ ဖလံ၊ တဿ သိဇ္ဈနတ္ထံ၊ ကိန္တံ ရတနတ္တယပ္ပဏာမသန္ဒဿနံ။
သစ္စံ ပုနပိ သစ္စန္တိ၊ ဘုဇမုက္ခိပ္ပ ဝုစ္စတေ၊
သကတ္ထော နတ္ထီ နတ္ထေဝ၊ပရဿတ္ထမကုဗ္ဗတောတိ။
ဝစနတော ပရတ္ထောဝ သပ္ပုရိသေဟိ ကတ္တဗ္ဗော၊ ပရတ္ထေ သမ္ပာဒိတေ ပန သကတ္ထော သမ္ပန္နောဝ နာမ သိယာတိ မနသိ ကတွာ အာဟ- ‘ဧတဒေဝါ’တိအာဒိ။ ကာယမနောသမာစရဏေန သမ္ပဇ္ဇမာနဉ္စ ဝစီသမာစရဏေန သမ္ပဇ္ဇတေဝါတိ အနေနေဝ ဝါကျေန ဝိညာယတီတိ အဝဂန္တဗ္ဗံ၊ ဗုဒ္ဓိ ပုဗ္ဗာ ယသ္မိံ ကရဏေ တံ ဗုဒ္ဓိ ပုဗ္ဗံ၊ တံ သီလေန ကရောန္တာ ဗုဒ္ဓိပုဗ္ဗကာရိနော၊ အဘိဓေယျဿ အဓိဂမော ဇာနနံ ပုဗ္ဗော ယဿ သော အဘိဓေယျာဓိဂမပုဗ္ဗကော ¶ ၊ အဝတာရော ပဝတ္တိ၊ ဧကဒေသဒဿနေ ‘‘သမုဒ္ဒေါ ဒိဋ္ဌော’’တိ ဝိယ ဧကဒေသေပိ သမုဒါယဝေါဟာရဒဿနတော ပစ္ဆိမ ပါဒေနာတိ ဝုတ္တံ၊ ပစ္ဆိမပါဒဿေကဒေသဘူတေန ‘သဒ္ဒလက္ခဏ’မိစ္စနေနာတိ အတ္ထော၊ သာဓိယံ သဒ္ဒါနံ သင်္ခရဏံ၊ သာဓနံ ဗျာကရဏံ၊ တံ လက္ခဏံ သဘာဝေါ အဿာတိ သာဓိယသာဓနလက္ခဏော၊ သာဓိယဿေဒံ သာဓနံ၊ သာဓနဿ စေဒံ သာဓိယန္တိ ဧဝမဿေဒမ္ဘာဝဟေတုသဘာဝေါ သမ္ဗန္ဓောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ပယောဇနံ အဘိဓေယျသဒ္ဒေါပဒဿိတံ သဒ္ဒသင်္ခရဏံ၊ တတ္ထ သမ္ဗန္ဓဿန္တောဂဓတ္တံ… သာဓိယောပဒဿနမုခေန သာဓနဿာပိ ဒဿိတတ္တာ နိဿယောပဒဿနတော၊ ဥဿုက္ကံ သမ္မာဝါယာမံ၊ ဗုဒ္ဓတ္တံ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ ပူရေတွာတိ–
မနုဿတ္တံ လိင်္ဂသမ္ပတ္တိ၊ ဟေတု သတ္ထာရဒဿနံ၊
ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဂုဏသမ္ပတ္တိ၊ အဓိကာရော စ ဆန္ဒတာ၊
အဋ္ဌဓမ္မသမောဓာနာ၊ အဘိနီဟာရော သမိဇ္ဈတီတိ။
ဝုတ္တအဋ္ဌဓမ္မသမန္နာဂတေန အဘိနီဟာရေန သမန္နာဂတာ ဟုတွာ ယထာဝုတ္တေ ပါရမိတာဒယော ဓမ္မေ ပူရေတွာတိ အတ္ထော၊ အာဂတာတိ သတ္တတ္တိံသဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာနုဗြူဟနေန အာဂတာ၊ ဣဓာတိ ဣမသ္မိံ လောကေ၊ အာဂတာတိ ပတ္တာ ဥပ္ပန္နာ၊ တထာဂတောတိ ယထာ သမ္ပတိ ဇာတာ တေ ဘဂဝန္တော သတ္တပဒဝီတိဟာရေန ဂတာ၊ တထာ အယမ္ပိ ဥတ္တရာဘိမုခံ ဂတောတိ အတ္ထော၊ မုဟုတ္တဇာတောဝါတိ သမ္ပတိဇာတော ဧဝ၊ ဇာတသမနန္တရမေဝါတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဝိက္ကမီတိ အဂမာသိ၊ သတ္တ ပဒါနိ ဂန္တွာန ဒိသာ ဝိလောကေသီတိ ဣဒံ ‘‘ဓမ္မတာ ဧသာ ဘိက္ခဝေ သမ္ပတိ ဇာတော ဗောဓိသတ္တာ သမေဟိ ပါဒေဟိ ပတိဋ္ဌဟိတွာ’’တိ ဧဝ မာဒိကာယ ပါဠိယာ သတ္တပဒဝီတိဟာရူပရိဌိတဿ သဗ္ဗဒိသာနုဝိလောကနဿ ဝုတ္တတ္တာ ဝုတ္တံ၊ ဒိသာ ဝိလောကေသိ သမန္တတောတိ ဣဒမ္ပန ‘သမေဟိ ပါဒေဟိ ဖုသီ ဝသုန္ဓရ’န္တိ ဧတဿ အနန္တရံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ… ပါဒေဟိ ဝသုန္ဓရာဖုသနာနန္တရမေဝ ဒသဒိသာဝလောကိတတ္တာ၊ အဋ္ဌင်္ဂါနိ နာမ–
ဝိသဋ္ဌံ မဉ္ဇု ဝိညေယျံ၊ သဝနီယာ-ဝိသာရိနော၊
ဗိန္ဒု ဂမ္ဘီရနိန္နာဒိ၊စ္စေဝမဋ္ဌင်္ဂိကော သရောတိ။
ဝုတ္တာနိ ¶ အဋ္ဌင်္ဂါနိ၊ တထာဂတောတိ ဣမဿေဝ ဝိသုံ အတ္ထပရိယာယံ ဒဿေတုံ ‘အထဝါ’တိအာဒိမာဟ၊ အရိယေန သေတုနာတိ သမထဝိပဿနာသင်္ခါတေန ဥတ္တမေန မဂ္ဂေန၊ ဧဝမာဒိနာတိအာဒိသဒ္ဒေန တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ သဘာဝသရသလက္ခဏံ တထံ အာဂတော ယထာဝတော အဓိဂတော’ယေဂတျတ္ထာ တေ ဗုဒ္ဓျတ္ထာ၊ ယေ ဗုဒ္ဓျာ တေ ဂတျတ္ထာ’တိတထာဂတောတိ ဧဝမာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ၊ တတ္ထတတ္ထာတိ တေသု တေသု ဒီဃာဂမာဒီသု၊ တထာဂတဘာဝေါတိ တထာဂတောတိ ဘဝနံ နိပ္ဖတ္တိ နမဿနကိရိယာဘိသမ္ဗန္ဓာတိ’နမဿိတွာ’တိ ဧတ္ထ နမဿနကိရိယာယ အဘိသမ္ဗန္ဓာ ဣမိနာ တထာဂတာဒီနံ ကမ္မတ္တံ ဝိဘာဝေတိ၊ နမဿနကိရိယာဝိသေသနတ္တာတိ ‘နမဿိတွာ’တိ နမဿနံ ကတွာတိ ဝုတ္တံ နာမ သိယာတိ နမဿနန္တိ ဝုတ္တနမဿနကိရိယာယ ဝိသေသနတ္တာ၊ ဗောဓိယာတိ ဗောဓိဝုစ္စတိ စတူသု မဂ္ဂေသု ဉာဏံ၊ တံ ဘဂဝါ ဧတ္ထ ပတ္တောတိ (ဗောဓိ၊ တဿာ) ဗောဓိရုက္ခဿာတိ အတ္ထော၊ မူလေတိ မူလသမီပေ ‘‘ယာဝ မဇ္ဈနှိကေ ကာလေ ဆာယာ ဖရတိ နိဝါတေ ပဏ္ဏာနိ ပတန္တိ ဧတာဝတာ ရုက္ခမူလံ’’တိအာဒီသု ဝိယ၊ နနု အညေပိ ခီဏာသဝါ ‘အဂ္ဂမဂ္ဂေနေ’စ္စာဒိနာ ဝက္ခမာန နယေန နိပ္ဖန္နာ ဧဝါတိ အနုယောဂံ မနသိကတွာ ဝုတ္တံ ‘သဟေဝ ဝါသနာယာ’တိ၊ န ဟိ ဘဂဝန္တံ ဌပေတွာ အညေ သဟ ဝါသနာယ ကိလေသေ ပဟာတုံ သက္ကောန္တိ၊ ဧတေန အညေဟိ အသာဓာရဏံ ဘဂဝတော အရဟတ္တန္တိ ဒဿေတိ၊ တေနေဝ ဣဒ္ဓသဒ္ဒဿ အတ္ထံ ဒဿေန္တော’တေပိ ဟိ’စ္စာဒိကံ ဝက္ခတိ၊ ကာပနာယံ ဝါသနာ နာမ ပဟီနကိလေသဿာပိ အပ္ပဟီနကိလေသဿ ပယောဂသဒိသပယောဂဟေတုဘူတော ကိလေသနိဟိတော သာမတ္ထိယဝိသေသော’အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ဝသလသမုဒါစာရနိမိတ္တံ ဝိယ’၊ အဂ္ဂမဂ္ဂေနာတိ အရဟတ္တမဂ္ဂေန၊ သဗ္ဗကိလေသေ ရာဂါဒိကေ၊ အရဟတ္တံ အဂ္ဂဖလံ၊ သမ္မုတိ ဥပပတ္တိဒေဝဘာဝတော အညေန ဝိသုဒ္ဓိ ဒေဝဘာဝေနာတိနိပ္ဖန္နတ္တာ အာဟ-‘ဝိသုဒ္ဓိဒေဝဘာဝေနာ’တိ၊ သကလကိလေသကာလုဿိယာပဂမေန ဝိသုဒ္ဓိပ္ပတ္တိယာ သဗ္ဗညုဂုဏာ လင်္ကာရေန ဝိသုဒ္ဓိဒေဝဘာဝေနာတိ အတ္ထော။
‘ဣဓ=သံသိဒ္ဓိယံ’ ဣဒ္ဓဝန္တော ဣဒ္ဓါတ္တပ္ပစ္စယေန၊ ‘ဂုဏ=အာမန္တဏေ’ ဘူဝါဒိသေသော၊ ဂုဏီယန္တိ ပရိစီယန္တိ သေယျတ္တိကေဟီတိ ဂုဏာ ကပ္ပစ္စယေန၊ တေပီတိ သာဝကပစ္စေကဗုဒ္ဓါပိ၊ ဟိ သဒ္ဒေါ ဟေတုမှိ၊ ယသ္မာ အဂ္ဂံ…ပေ… အနူနဂုဏာ ¶ ၊ တသ္မာတိ အတ္ထော၊ သဗ္ဗညုတာဒီနန္တိအာဒိကံ တေသံ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓေဟိ ဦနဂုဏတာယ ဟေတုဝစနံ၊ ကေစိ ‘သိဒ္ဓါ မိဒ္ဓဂုဏော အဿာတိ သိဒ္ဓမိဒ္ဓဂုဏန္တိ ဒုဋ္ဌမတ္ထံ ပရိကပ္ပေတွာ ဝါကျမိဒံ ဒူသေန္တိ၊ တေ ပန ‘မိဒ္ဓါ နာမ ကောစိ ဂုဏော နတ္ထီ’တိ စ၊ ‘တထာဂတော နာမ မိဒ္ဓ ဂုဏော န ဟောတီ’တိ စ၊ ‘တာဒိသော စေ သိယာ န ဉာဏနိဿိတပူဇာ ပကတောပယောဂိနီ ဘဝတီ’တိ စ အဇာနိတွာ ဝဒထ တုမှေဟိ ဝတွာ ဥယျောဇေတဗ္ဗာ၊ မင်္ဂလတ္ထဉ္စေတ္ထာဒေါ သိဒ္ဓသဒ္ဒေါပါဒါနံ၊ မင်္ဂလာဒီနိ ဟိ သတ္ထာနျဗျာဟတပ္ပသရာနိ ဟောန္တျာယသ္မန္တဗျာချာတုသောတုကာနိ စ၊ ဓမ္မသင်္ဃာနမ္ပီတိ ဣမိနာ အဝယဝေန ဝိဂ္ဂဟေပိ သမုဒါယဿ သမာသတ္ထတ္တာ အညပဒတ္ထသမာသောယံ တဂ္ဂုဏသံဝိညာဏောတိ ဒီပေတိ၊ တေနာဟ- ‘အညပဒတ္ထေ’စ္စာဒိ၊ ဂုဏီဘူတာနမ္ပီတိ အပ္ပဓာနဘူတာနမ္ပိ ဝိသေသနဘူတာနမ္ပိ အညပဒတ္ထဿ ပဓာနတ္တာ၊ ကိရိယာတိသမ္ဗန္ဓော ဝဂမျတေ ဓမ္မသင်္ဃာနံ ဂုဏီဘူတာနမ္ပိ တဒဝိနာဘာဝိတ္တေန နမဿနာတိသမ္ဗန္ဓာ၊ တဒေဝ သမတ္ထေတိ ‘တထာဟ’စ္စာဒိနာ၊ ပုတ္တေန သဟ ဝတ္တမာနောတိ တဂ္ဂုဏသံဝိညာဏအညပဒတ္ထသမာသတ္တာ တုလျမုဘိန္နမ္ပိ အာဂမနန္တိ ပုတ္တောပိ အာဂတောတိ ပတီယတေ၊ တတ္ထာတိ နိဒ္ဓါရဏေ သတ္တဓီ၊ အတ္တာနန္တိ ဓမ္မံ ဒဿေတိ၊ ဓာရေန္တေတိ အတ္တနိ ဌပေန္တေ ပဝတ္တေန္တေ ဥပ္ပာဒေန္တေ၊ စတ္တာရောပိ အပါယာ သာမညဝသေန’အပါယေ’တိ ဝုတ္တာ၊ ကိလေသဝဋ္ဋ ကမ္မဝဋ္ဋ ဝိပါကဝဋ္ဋဝသေန တယော ဝဋ္ဋာ၊ တေသု ဒုက္ခံ၊ တသ္မိံ၊ ဓာရေတီတိ ဝုတ္တဓာရဏံ နာမ အတ္ထတော အပါယာဒိနိဗ္ဗတ္တကကိလေသဝိဒ္ဓံသနံ၊ တဉ္စ ယထာရူပံ ကိလေသသမုစ္ဆိန္ဒနတပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ အာလမ္ဗနဘာဝေန ဟောတီတိ အာဟ- ‘သော…ပေ… ဝသေနာ’တိ၊ နဝန္နမ္ပိ၊ တေ သမဓိဂမဟေတုတာယ ဓမ္မောယေဝ နာမာတိ ‘ဒသာ’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ ကာရဏမာဟ- ‘တမ္မူလကတ္တာ’တိအာဒိ၊ တမ္မူလကတ္တာတိ တံ ကာရဏတ္တာ၊ သီလဒိဋ္ဌိသာမညေနာတိ အရိယေန သီလေန အရိယာယ စ ဒိဋ္ဌိယာ သမာနဘာဝေန၊ အရိယာနဉှိ သီလဒိဋ္ဌိယော မဂ္ဂေနာဂတတ္တာ သဗ္ဗထာ သမာနာဝ၊ တေန တေ ယတ္ထကတ္ထစိ ဌိတာပိ သဟဂတာဝါတိ သံဟတောတိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ သင်္ဃောတိ ပဒသိဒ္ဓိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ အဓိပ္ပေတဝသေန ပနေတံ ဝုတ္တံ၊ လောကိယသီလဒိဋ္ဌိယာ သာမညေန သံဟတတ္တာ သမ္မုတိသင်္ဃောပိ ပဏာမာရဟောယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
အထ ¶ ကေတေ သဒ္ဒါ၊ ယေသမိဒံ လက္ခဏံ ဘာသိဿန္တိ ပဋိညာတန္တိ အာဟ-‘သဒ္ဒါ ဃဋပဋာဒယော’တိ၊ အာဒိသဒ္ဒေန ရုက္ခာဒယော၊ နနု သန္တိ မေဃသဒ္ဒသမုဒ္ဒသဒ္ဒါဒယောပီတိ န နိရတ္ထကာနမိဓာနုပယောဂိတ္တာ၊ ယေ လောကသင်္ကေတာနုရောဓေနာတ္ထပ္ပကာသကာ တေသံ သာတ္ထကာနမေ ဝိဒံ လက္ခဏန္တိ၊ အပိစ ‘သဒ္ဒါ ဃဋပဋာဒယော’တိ ဝဒန္တော ဝေဒိကာနံ ဝိယ ဥန္တိ [ဉတ္ထိ (ပေါတ္ထကေ)] အာဒီနံ အနုပုဗ္ဗီနိယမာဝတ္ထာနမသမ္ဘဝါ တဒနုက္ကမေန နိပ္ဖာဒိယမာနနမ္ပိ သဒ္ဒါနံ လောကိယတ္တာနဘိဝတ္တနဉ္စ ဗောဓေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ နု တတ္ထ ပကာသကတ္ထံ သဒ္ဒဿ သမုဒါယဝသေန ဝါ သိယာ ပစ္စေကဝဏ္ဏဝသေန ဝါ၊ တတ္ထ ယဒိ ပစ္စေကဝဏ္ဏာ ပကာသယေယျုံ၊ ဃဋသဒ္ဒေ ဃကာရောယေဝ ဃဋတ္ထံ၊ ပကာသယေယျ၊ တထာ စာညေသမကာရာဒီနမနတ္ထ ကတာ သိယာ၊ အထ သမုဒိတာ ပကာသယေယျုံ၊ တဒါ ဝဏ္ဏာနမုစ္စာရဏာနန္တရဝိနာသိတ္တာ သမုဒါယောယေဝ န သိယာ၊ တထာ သတိ ကထ မတ္ထံ သဒ္ဒေါ ပကာသယတီတိ စေ ကမေန သောတစိတ္တာဒိဂဟိတက္ခရ ပါဠိယာ စ ယော သဒ္ဒေါတိ ဝိညေယျော သာတ္ထကော စိတ္တဂေါစရော၊ စိတ္တဂေါစရဿာပိ သဒ္ဒဿ ပန ဗာလဇနပ္ပဗောဓာယ ကပ္ပနာမတ္တေန ပကတျာဒိဝိဘာဂတော၊ န သဘာဝေနာနွာချာနံ၊ တေနာဟ-‘ပကတျာ’ဒိ အာဒိ၊ နနု ဂေါဣစ္စာဒိသာဓုသဒ္ဒနိယမေ သတိ ဂေါတာဒယော အသာဓု သဒ္ဒါတိ ဝိညာယန္တိ ဂန္တဗ္ဗမဂ္ဂနိယမေ အဂန္တဗ္ဗမဂ္ဂေါ ဝိယ၊ ဂေါတာဒိ အသာဓုသဒ္ဒနိယမေ ဝါ ဂေါဣစ္စာဒယော သဒ္ဒါ သာဓဝေါတိ အဂန္တဗ္ဗမဂ္ဂနိယမေ ဂန္တဗ္ဗမဂ္ဂေါ ဝိယ၊ ကိံ သဒ္ဒါနမနွာချာနေနာ တိဒမာသင်္ကိယ ပယောဇနမာဟ- ‘လက္ခဏာဘိဓာနံစေ’စ္စာဒိ၊ သဒ္ဒါနမ္ပဋိပတ္တိယံ ပဋိပဒပါဌဿာနူပါယတ္တံ ဒဿေတုမာဟ- ‘အညထေ’စ္စာဒိ၊ အညထာတိ အသတိ လက္ခဏာဘိဓာနေ၊ သက္ကတာဒီတိအာဒိသဒ္ဒေန ပါကတာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ၊ ဗဟုဝိဓတ္တံ သက္ကတပါကတပေသာစိကအပဗ္ဘံသဝသေန၊ မဂဓေသု ဝိဒိတာတိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ ‘‘အညသ္မိ’’န္တိ (၄-၁၂၁) မာဂဓာနံ ဣဒန္တိ အတ္ထေ ‘‘ဏော’’တိ (၄-၃၄) ဏပ္ပစ္စယေ မာဂဓာ မာဂဓန္တိ စ ပဒနိပ္ဖတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ ဒဿေတုမာဟ- ‘မဂဓေသ္မိ’စ္စာဒိ၊ မဂဓေသု ဝိဒိတာတိအာဒိနော အဓိပ္ပာယံ ဝိဝရိတုမာဟ- ‘ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတီ’တိအာဒိ၊ တတ္ထ ဣဒန္တိ ဣဒါနိ ဝက္ခမာနံ မာဂဓံ…ပေ… ဟောတီတိ ဧတံ ဝုတ္တံ ဟောတီတိ မဂဓေသု…ပေ… လက္ခဏံ မာဂဓန္တိ ¶ ဝဒတာ ပကာသိတံ ဟောတီတိ အတ္ထော၊ ဟိသဒ္ဒေါ’မဂဓေသွိ’စ္စာဒိနာ ဝုတ္တံ သမတ္ထယတိ၊ လက္ခဏံ ဝိသေသယတာတိ သဒ္ဒလက္ခဏ သဒ္ဒဿ ဥတ္တရပဒတ္ထပ္ပဓာနတ္တာ မာဂဓန္တိ ဣမိနာ လက္ခဏံ ဝိသေသယတာ ဗျဝစ္ဆေဒယတာ ဝုတ္တိကာရေန၊ အတ္ထတောတိ သာမတ္ထိယတော၊ သဒ္ဒေ စ ဝိသေသိတော ဟောတီတိ သဒ္ဒလက္ခဏသဒ္ဒေါ မာဂဓေ ဧဝ [သဒ္ဒေဧဝ (ပေါတ္ထကေ)] ဗျဝစ္ဆေဒိတော ဟောတိ၊ အယမေတ္ထာဓိပ္ပာယော ‘မဂဓေသု ဝိဒိတာ မာဂဓာတိ သဒ္ဒေ ဂဟေတွာ တေသမိဒံ မာဂဓန္တိ မာဂဓသဒ္ဒေန ယသ္မာ သဒ္ဒလက္ခဏသဒ္ဒေ လက္ခဏံ ဝိသေသိတံ၊ တသ္မာ သဒ္ဒလက္ခဏသဒ္ဒေ သဒ္ဒေါ ယဒိ အမာဂဓော ကထံ လက္ခဏံ မာဂဓံ သိယာတိ သာမတ္ထိယာ သဒ္ဒေါပိ ဝိသေသိတော ဟောတီ’တိ၊ နနု မာဂဓန္တိ လက္ခဏဿ မာဂဓ သဒ္ဒသမ္ဗန္ဓိတ္တဈာပနတော သဒ္ဒလက္ခဏန္တိ ဧတ္ထ သဒ္ဒသဒ္ဒဿ နိရတ္ထက တာပတ္တိ ဟောတီတိ၊ န ဟောတိ ဂမ္မမာနတ္ထဿ သဒ္ဒဿ ပယောဂမ္ပတိ ကာမစာရတ္တာ သဒ္ဒလက္ခဏသဒ္ဒဿ ဝါ သမာသတ္ထေ နိရုဠှတ္တာ ‘‘တတြိဒံ သုဂတဿ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏ’’န္တိအာဒီသု ဝိယ၊ ကောပနာတိအာဒိသဒ္ဒလက္ခဏန္တိ ဣမိနာ အဘိဓေယျသင်္ခါတပယောဇနဿ ဒဿိတတ္တာ တပ္ပယောဇနပုစ္ဆနပရာ စောဒနာ၊ ဝုစ္စတေစ္စာဒိ ပရိဟာရော၊ ယထာ သဗ္ဗထာတ္တပရဟိတကာမေန။
ပိယော စ ဂရု ဘာဝနီယော၊ ဝတ္တာ စ ဝစနက္ခမော၊
ဂမ္ဘီရဉ္စ ကထံ ကတ္တာ၊နောစာ ဌာနေ နိယောဇကောတိ။
ဝုတ္တေဟိ တတော ပရေဟိ စ ပသတ္ထတရေဟိ ဂုဏဝိသေသေဟိ သမုပေတံ ဂုရုံ။
တသ္မာ အက္ခရကောသလ္လံ၊ သမ္ပာဒေယျ ဟိတတ္ထိကော၊
ဥပဋ္ဌဟံ ဂုရုံ သမ္မာ၊ ဥဋ္ဌာနာဒီဟိ ပဉ္စဟီတိ။
ဝစနတော ဥဋ္ဌာန-ဥပဋ္ဌာန-ပရိစရိယာ-သုဿူသာ သက္ကစ္စသိပ္ပပဋိဂ္ဂဟဏေဟိ သမ္မာ ဥပဋ္ဌဟန္တေန သဝန၊ဥဂ္ဂဟန-ဓာရဏ-ပရိပုစ္ဆာ-ဘာဝနာ ဟိ ကင်္ခါဝိစ္ဆေဒံ ကတွာ ဝိညာတဗ္ဗံ သဒ္ဒလက္ခဏံ၊ တထာ အဝိညာတံ သဒ္ဒလက္ခဏမနေနာတိ ¶ အဝိညာတသဒ္ဒလက္ခဏော ပုဂ္ဂလော၊ ဟိသဒ္ဒေါ အဝဓာရဏေ၊ သော ‘ဓမ္မဝိနယေသု ကုသလော န ဟောတီ’တိ ဧတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ကုသလော ဒက္ခော န ဟောတိ၊ တတ္ထ ဓမ္မဝိနယေသု သုတ္တန္တာတာဘိဓမ္မသင်္ခါတေသု ဓမ္မေသု စေဝ ဝိနယေ စ၊ ကသ္မာ–
ယော နိရုတ္တိံ န သိက္ခေယျ၊ သိက္ခန္တော ပိဋကတ္တယံ၊
ပဒေပဒေ ဝိကင်္ခေယျ၊ ဝနေ အန္ဓဂဇော ယထာတိ။
ဝစနတော၊ အယမေတ္ထာဓိပ္ပာယော ‘‘ယထာ ဝုတ္တနယေန သမ္ဘူတပဒ ဗျာမောဟဝသေန ပဒတ္ထေပိ ဗျာမောဟသမ္ဘဝတော သုတ္တန္တောပဒဿိတာယ ဒိဋ္ဌိဝိနိဝေဋ္ဌနာယ စ အဘိဓမ္မာဂတေ နာမရူပပရိစ္ဆေဒေ စ ဝိနယ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ သံဝရာသံဝရေ စ အကောသလ္လံ သိယာ’’တိ၊ ယထာဓမ္မန္တိ ဓမ္မဝိနယ သဒ္ဒဿ ယော-တ္ထော ဝိနယသုတ္တာဘိဓမ္မသင်္ခါတော၊ တဿ သော-တ္ထော၊ တဒနတိက္ကမေန၊ ပဋိပဇ္ဇိတုမသက္ကောန္တောတိ တတ္ထတတ္ထေဝ ဝုတ္တာသု အဓိသီလ အဓိစိတ္တ အဓိပညာသိက္ခာသု ပဝတ္တိတုံ အသမတ္ထော၊ ကုသလော ပန သမတ္ထော ပညာဝိသေသာလောကပဋိလာဘတော၊ ဝုတ္တံ ဟိ–
ယာဝ တိဋ္ဌန္တိ သုတ္တန္တာ၊ ဝိနယော ယာဝ ဒိပ္ပတိ၊
တာဝ ဒက္ခန္တိ အာလောကံ၊ သူရိယေ အဗ္ဘုဂ္ဂတေ ယထာတိ။
ပဋိပတ္တိန္တိ ပဋိပဇ္ဇီယတီတိ ပဋိပတ္တီတိ ယထာဝုတ္တံ တိဝိဓမ္ပိ ပဋိပတ္တိံ၊ ဝိရာဓေတွာတိ နာသေတွာ၊ နဿတိ ဟိ ပဋိပတ္တိ တေသုယေဝါ ကော သလ္လတမဂတတ္တာ၊ တထာ စာဟု–
သုတ္တန္တေသု အသန္တေသု၊ ပမုဋ္ဌေ ဝိနယမှိ စ၊
တမော ဘဝိဿတိ လောကေ၊ သူရိယေ အတ္ထင်္ဂတေ ယထာတိ။
သံသာရဒုက္ခဿေဝ ဘာဂီ ဟောတိ… ယထာဝုတ္တာ-နုက္ကမပရိစ္စာဂေန အနုရူပပဋိပတ္တိယာ ပဋိလဘိတဗ္ဗတ္တာ အဓိဂမဝိသယဿ [ဝိသထတ္တာ (ပေါတ္ထကေ)] ယော ဂက္ခေမဿ၊ ဝုတ္တဉှိ တဿာနုလောမပဋိပတ္တိမူလကတ္တံ–
သုတ္တန္တေ ရက္ခိတေ သန္တေ၊ ပဋိပတ္တိ ဟောတိ ရက္ခိတာ၊
ပဋိပတ္တိယံ ဌိတော ဓီရော၊ ယောဂက္ခေမာ န ဓံသတီတိ။
ဧတာဝတာ ¶ အဝိညာတသဒ္ဒလက္ခဏဿ သကတ္ထပရိဟာနိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ သကတ္ထသမ္ပတ္တိမူလိကာ ပရတ္ထသမ္ပတ္တီတိ တဒဘာဝါ တာဒိသော ပုဂ္ဂလော ပရေသမ္ပိ ပစ္စယော ဘဝိတုံ န သက္ကောတီတိ ဒဿေတုံ ‘နစာ’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ ပတိဋ္ဌာတိ ဓာရဏံ၊ တဉ္စေတ္ထ တေသံ တေသံ ကုလ ပုတ္တာနံ ဓမ္မဝိနယသိက္ခာပနံ တံတံ ကမ္မတော နိတ္ထရဏာဒိ စ၊ တဒုဘယ မေဝါ-နှသင်္ဂိကံ ပတိဋ္ဌံ၊ မုချဘူတမ္ပန တမ္မူလကေ သုပရိသုဒ္ဓသီလေ ပတိဋ္ဌာပနမေဝ၊ တဒုပကရဏတ္ထော သိက္ခာပနာဒိ၊ ဣဓ ပန တံ သာဓနဘူတော ပုဂ္ဂလော ဥပစာရတော ပတိဋ္ဌာတိ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ဟိသဒ္ဒေါ ယထာဝုတ္တ သမတ္ထနတ္ထေ နိပါတော၊ သဒ္ဒလက္ခဏညူယေဝါတိ အဝဓာရဏမ္ပန တေသု တဗ္ဗိဒူယေဝ သမတ္ထောတိ ဒဿနတ္ထံ ပကရဏဝသေန ဝုတ္တံ၊ အတ္တနော ပန သုဂုတ္တသီလက္ခန္ဓဝိရဟေန ကဒါစိ ကောစိ ယထာဝုတ္တာနံ ပတိဋ္ဌာဘဝိတုံ န သက္ကောတိ… တမ္မူလကတ္တာ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ သပရပတိဋ္ဌာ ဘာဝဿ စ၊ တေနေဝ ဝိနယဓရေ အာနိသံသံ ဒဿေန္တေန ဘဂဝတာ တပ္ပဓာနံ တပ္ပမုခံဝ ကတွာ ‘‘ပဉ္စိမေ ဘိက္ခဝေ အာနိသံသာ ဝိနယဓရ ပုဂ္ဂလေ၊ ကတမေ ပဉ္စ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သု ရက္ခိတော၊ ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ၊ ဝိသာရဒေါ သင်္ဃ မဇ္ဈေ ဝိဟရတိ၊ ပစ္စတ္တ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတိ၊ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော စ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ အတ္ထာနုရူပန္တိ အတ္တနော ဝစနီယဿတ္ထဿ ဝါစကတ္တေန ယောဂျံ၊ ဗျဉ္ဇနာနုရူပန္တိ အတ္တနော ဝါစကဿ ဝစနီယတ္တေန ယောဂျံ၊ ပရိဝါသာဒီသူတိအာဒိသဒ္ဒေန အဗ္ဘာနာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ၊ တံတံကမ္မန္တိ ပရိဝါသာဒိကံ တံတံကမ္မံ၊ အညောတိ အသဒ္ဒလက္ခဏညူ၊ န ကေဝလမနေန သကတ္ထပရတ္ထာဝ နာသိတာ၊ အထ ခေါတိ ဝိဓော သဒ္ဓမ္မောပိ နာသိတောယေဝါတိ ဝတ္ထုမာဟ ‘အဇာနန္တော ပနာ’တိအာဒိ၊ အယထာပဋိပဇ္ဇမာနောတိ သဒ္ဒလက္ခဏညုနာ ယထာ ယေန ပကာရေန အတ္ထာနုရူပံ ဗျဉ္ဇနေ ဗျဉ္ဇနာနုရူပဉ္စ အတ္ထေ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တထာ အပ္ပဋိပဇ္ဇမာနော၊ တထာ စ ဝက္ခတိ– တထာ ဟိ သော သဒ္ဒလက္ခဏ မဇာနန္တော’တိအာဒိ။ တိဝိဓမ္ပိ သဒ္ဓမ္မန္တိ ပရိယတ္တိပဋိပတ္တိအဓိဂမဝသေနတိ ဝိဓမေဝ သဒ္ဓမ္မံ၊ တတ္ထ တိပိဋကဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ၊ တေရသ ဓုတဂုဏာ စုဒ္ဒသ ခန္ဓကဝတ္တာနိ ဒွေ အသီတိ မဟာဝတ္တာနီတိ အယံ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ၊ စတ္တာရော မဂ္ဂါ စတ္တာရိ စ ဖလာနိ အယံ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မော ¶ နာမ၊ တထာဟိစ္စာဒိနာ ဝုတ္တမတ္ထံ သမတ္ထေတိ၊ တမ္ပိ ပါဠိယာ ထိရီကာတုံ ‘ဝုတ္တံ ဟေတ’န္တိအာဒိမာဟ၊ တတ္ထ ဓမ္မာတိ ဟေတူ၊ သဒ္ဓမ္မဿာတိ ယထာဝုတ္တဿ တိဝိဓဿ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ပဒဗျဉ္ဇနန္တိ ပဒဉ္စ ဗျဉ္ဇနဉ္စ တံ၊ တတ္ထ ပဒံ နာမ သျာဒျန္တံ တျာဒျန္တဉ္စ၊ ဗျဉ္ဇီယတိ အတ္ထော ဧတေနာတိ ဗျဉ္ဇနံ-ဝါကျံ အထဝါ ပဇ္ဇတေ ဂမျတေ အတ္ထော ဧတေနာတိ ပဒံ-သျာဒျန္တာဒိ၊ ဝါကျံဝ ဗျဉ္ဇနံ၊ သိထိလဓနိတာဒိပဒမေဝဝါ ဝုတ္တနယေန ဗျဉ္ဇနန္တိ ပဒဗျဉ္ဇနံ၊ တံ၊ ဒုန္နိက္ခိတ္တံ ဒုဋ္ဌု နိက္ခိတ္တံ ဌပိတံ ဝိရာဓေတွာ ကထိတံ၊ အတ္ထော စ ဒုန္နီတောတိ ဒုန္နိက္ခိတ္တတ္တာယေဝ ပဒဗျဉ္ဇနဿ တဗ္ဗစနီယောပိ ဒုဋ္ဌုဝိညာတော ဟောတိ၊ ဝုတ္တပဋိပက္ခတောတိ ‘အဝိညာတသဒ္ဒလက္ခဏောဟိ’စ္စာဒိနာ ဝုတ္တဿ ဝိညာတသဒ္ဒလက္ခဏတ္တာဒိနာ ပဋိပက္ခဘာဝတော၊ ဘာဝပ္ပဓာနော ဟိ အယံ နိဒ္ဒေသော၊တ္တပ္ပစ္စယလောပေါ ဝါ၊ န ဟိ အတ္တာဝ အတ္တနာ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ယုတ္တန္တိ။
တဒေဝန္တိအာဒိနာ ယထာဝုတ္တံ နိဂမေတွာ သညာဝိဓာနေ ပယောဇနံ ဒဿေတိ၊ တန္တိ ဟေတွတ္ထေ နိပါတော၊ ယသ္မာ သဒ္ဒလက္ခဏဿ ဇာနနံသာနိ သံသံ တသ္မာတိ အတ္ထော၊ ဧဝန္တိ နိဒဿနတ္ထေ နိပါတော၊ ဧဝံ သပ္ပယောဇနန္တိ သမ္ဗန္ဓော၊ တဒေဝန္တိ ဝါ နိပါတသမုဒါယော ယံ၊ ဝုတ္တေန ပကာရေနေတျသ္မိံ အတ္ထေ ဝတ္တတေ။ နနုစ သညီနံ သညာနံ ဝတ္တဗ္ဗတ္တေ ‘‘အအာဒယော တိတာလီသဝဏ္ဏာ’’တိအာဒီနံ ဝါကျာနံ ဝိသုံဝိသုံ မဟန္တတ္တာ ကုတော လာဃဝံ သတ္ထဿာတိ မညမာနော ‘တထာဟိ’စ္စာဒိနာ သညာဝိဓာနေ လာဃဝသဗ္ဘာဝံ သမတ္ထေတိ၊ ဟောတေဝါတိ အဝဓာရဏေန ကတ္ထစိ ပရသတ္ထေ ဝိယ နော န ဟောတီတိ ဒဿေတိ၊ ပဋိပတ္တိလာဃဝမ္ပိ စေတ္ထ ဟောတေဝ၊ တထာဟိ ‘‘ဝဏ္ဏပရေန သဝဏ္ဏောပိ’’စ္စာဒေါ (၁-၂၄) ဝဏ္ဏာဒိသညာသမုဒ္ဓရိတာ နာတ္တာနမတ္တာဝဂမေတုမလန္တိ ပရေ ပုစ္ဆိတွာ ဇာနိတဗ္ဗာ အဿ၊ တတော သညာ-ဝသေယာ၊ တတောဿ သညာတိ သညာသညီဝိဝေစနံ တဒနုဋ္ဌာနန္တိ ပရမ္ပရာပေက္ခာယ ဘဝိတဗ္ဗံ ပဋိပတ္တိ ဂါရဝါဘာဝါ။ ဣဒါနိ သင်္ခေပတော သတ္ထက္ကမံ ဒဿေတုမာဟ-ဧဝံ တာဝိ’စ္စာဒိ၊ တာဝါတိ ပဌမံ၊ ဥပယုဇ္ဇမာနတ္တာတိ ဗျာပါရိယမာနတ္တာ၊ ဝိသယော ဂေါစရော ယတ္ထေတေ သျာဒယော ဝိဓီ ယန္တေ၊ သဟ ဝိသယေနာတိ သဝိသယာ၊ ပဌမံ ကရီယတီတိ ပကတိ ယတော သျာဒယော ဝိဓီယန္တေ၊ သဟ ပကတိယာတိ သပ္ပကတိကာ၊ လိင်္ဂါဒိကန္တိ ¶ အာဒိသဒ္ဒေန‘သလဘစ္ဆာယ’မိစ္စာဒေါ ဧကတ္တာဒိ၊ လိင်္ဂေဘဝါ လိင်္ဂိကာ-ဣတ္ထိဝိဓယော၊ ဧကတ္ထီဘာဝေါ သမာသော၊ တေန၊ သာမညတော သမာနတ္တာ၊ သမာနတ္တန္တုဏာဒိဝုတ္တိယာ ‘‘ရာဇာဒိဝိသိဋ္ဌေ ပုရိသာ ဒေါဝိယ’ဝသိဋ္ဌာဒိဝိသိဋ္ဌေ အပစ္စာဒိမှိ အတ္ထေ ပဝတ္တနတော။
ဣတိ မောဂ္ဂလ္လာနပဉ္စိကာဋီကာယံ သာရတ္ထဝိလာသိနိယံ
ရတနတ္တယပဏာမာဒိကထာ သမတ္တာ။