အည > ဗျာကရဏ ဂန္ထ-သင်္ဂဟော > ပယောဂသိဒ္ဓိပါဌ

အထ ¶ နာမာနိ ဝုစ္စန္တေ။ တံ အတ္ထာဘိမုခံ နမနတော၊ အတ္တနာ စ+တ္ထဿ နာမနတော နာမံ၊ ဒဗ္ဗာဘိဓာနံ။ တံ ဒုဝိဓံ သလိင်္ဂါ+လိင်္ဂတော၊ အနွတ္ထရုဠှိတော စ၊ တိဝိဓံ ပုမိ+တ္ထိ+နပုံသကလိင်္ဂတော၊ ရုက္ခော၊ လတာ၊ ဝနန္တိ။ စတုဗ္ဗိဓံ သာမည+ဂုဏ+ကြိယာ+ယဒိစ္ဆာနာမတော၊ ရုက္ခော၊ နီလော၊ ပါစကော၊ သိရိဝဍ္ဎောတိ။ အဋ္ဌဝိဓံ အဝဏ္ဏိ+ဝဏ္ဏု+ဝဏ္ဏော+ကာရ+နိဂ္ဂဟီတန္တပကတိဘေဒတော၊ ဧတ္ထ ကိံသဒ္ဒေါ နိဂ္ဂဟီတန္တော။ ပစ္စယာ ပဌမံ ကရီယတီတိ ပကတိ၊ သဒ္ဒေါ၊ ဓာတု စ။

တတ္ထ သလိင်္ဂေသု တာဝ အကာရန္တတော ပုလ္လိင်္ဂါ သုဂတသဒ္ဒါ သတ္တ ဝိဘတ္တိယော ပရာ ယောဇီယန္တေ။ သုဂတဣတိ ဌိတေ –

၁။ ဒွေ ဒွေ+ကာနေကေသု နာမသ္မာ သိယော အံယော နာ ဟိ သ နံ သ္မာ ဟိ သ နံ သ္မိံ သု

ဧတေသံ ဒွေ ဒွေ ဟောန္တိ ဧကာနေကတ္ထေသု ဝတ္တမာနတော နာမသ္မာ ယထာက္ကမံ။ ယတော ဣမေ သတ္တ ဒုကာ ဟောန္တိ၊ ‘‘အတ္ထဝန္တ+မဓာတုက+မပစ္စယံ ပါဋိပဒိကံ ကိတက+တဒ္ဓိတ+သမာသာ စေ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ တံ နာမံ ပါဋိပဒိကံ နာမ။ ကေစိ သကတ္ထ+ဒဗ္ဗ+လိင်္ဂ+သင်္ချာ+ကမ္မာဒိပဉ္စကံ ပါဋိပဒိကန္တိ ဝဒန္တိ။ တေနေ+တံ ဝုစ္စတိ –

သကတ္ထ+ဒဗ္ဗ+လိင်္ဂါနိ၊ သဒ္ဒတ္ထ+မဗြဝုံ ပရေ၊

သင်္ချာ+ကမ္မာဒိကာနန္တု၊ ဝိဘတ္တိ ဝါစကာ မတာ။

သကတ္ထ+ဒဗ္ဗ+လိင်္ဂါနိ၊ သင်္ချာ+ကမ္မာဒိပဉ္စကံ၊

သဒ္ဒတ္ထ+မဗြဝုံ ကေစိ၊ ဝိဘတ္တိ ပန ဇောတကာတိ စ။

တတော ¶ ဧကမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကဝစနံ ဗဟုမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဗဟုဝစနဉ္စာတိ အနိယမေန ပသင်္ဂေ ‘‘နာမသ္မာ’’တိ အဓိကာရော။

နာမဿာ+ဘိဓေယျမတ္တေ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ ဝတ္တိစ္ဆာဝသာ ပဌမာယေ+ကဝစနဗဟုဝစနာနိ။ သိ ယောဣတိ ပဌမာ။ သိဿိ+ကာရဿာ+နုဗန္ဓတ္တာ အပ္ပယောဂေါ။ ပယောဇနံ ‘‘ကိ+မံသိသူ’’တိ သံကေတော၊ တထာ အံဝစနဿာ+ကာရဿ။ ဧတ္ထ တထာတိ ဝုတ္တဿာတိဒေသော အညဒီယဓမ္မာန+မညတ္ထပါပန+မတိဒေသော။ ဧကမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ပဌမေကဝစနံ သိ။

အတောတိ ဝတ္တတေ၊ အတောတိ နာမဝိသေသနတ္တာ ‘‘ဝိဓိဗ္ဗိသေသနန္တဿာ’’တိ ပရိဘာသတော အကာရန္တတော နာမသ္မာ ဝိဓိ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ သိဿ ဩ ဟောတိ။ ပုဗ္ဗသရလောပေ သုဂတော တိဋ္ဌတိ။ ဗဟုမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဗဟုဝစနံ ယော။ ဧဝံ ဥပရိပိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ ပဌမာဒုတိယာယောနံ ဋာဋေ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ဋကာရာနုဗန္ဓတ္တာ ‘‘ဋာနုဗန္ဓာ+နေကဝဏ္ဏာ သဗ္ဗဿာ’’တိ သဗ္ဗာဒေသော။ သုဂတာ တိဋ္ဌန္တိ။

အာမန္တဏာဓိကေ ¶ အတ္ထမတ္တေ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ ဧကသ္မိံ ဧကဝစနံ သိ။

နာမသ္မာ ဂ+သီနံ လောပေါ ဟောတိ။ ဘော သုဂတ စိရံ တိဋ္ဌ။

အဣဥဣစ္စေတေသံ ဝါ ဒီဃော ဟောတိ ဂေ ပရေ တိလိင်္ဂေ+တိ ဒီဃေ ဘော သုဂတ သုဂတာ စိရံ တိဋ္ဌ။ သက္ကတေ သုဂတာတိ ဒီဃံ ဒူရာလပနေယေဝိ+စ္ဆန္တိ၊ သမီပါလပနေပိ ဒဿနတော တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဗဟုဝစနေ ယောဿ ဋာ၊ သုဂတာ စိရံ တိဋ္ဌထ။

တသ္မိံ ကမ္မကာရကေ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ အံယောဣတိ ဒုတိယာ။ ဧတ္ထ ဒုတိယာတတိယာဒိဘာဝေါ ဝိဘတ္တိသုတ္တေ သိယော ဣတိ ပဌမာဝိဘတျာဒီနိ+မုပါဒါယ ဝုစ္စတိ၊ တံ တံ ဥပါဒါယ ပညတ္တတ္တာ။ ဒုတိယေကဝစနံ အံ၊ အကာရဿာ+ပယောဂေါ။ သုဂတံ ပဿ။ ဒုတိယာဗဟုဝစနံ ယော၊ တဿ ဋေ၊ သုဂတေ ပဿ။

တသ္မိံ ¶ ကတ္တရိ ကရဏေ စ ကာရကေ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ နာ+ဟိဣတိ တတိယာဝိဘတ္တိ။ တတိယာဧကဝစနံ နာ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ ပရဿ နာဝစနဿ ဧနာဒေသော ဟောတိ နိစ္စံ။ သုဂတေန ကတံ။

အကာရန္တဿ သုဟိသွေ+ဟောတိ။ သုဂတေဟိ။

နာမသ္မာ ပရေသံ သ္မာဟိသ္မိံနံ မှာဘိမှိ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံတိ ဟိဿ ဘိအာဒေသေ သုဂတေဘိ။ ကရဏေ သုဂတေန လောကော ပုညံ ကရောတိ၊ သုဂတေဟိ သုဂတေဟိ ဝါ။

တသ္မိံ သမ္ပဒါနကာရကေ စတုတ္ထီ သိယာ။ သ+နံဣတိ စတုတ္ထီ။ စတုတ္ထေ+ကဝစနံ သ။ ဝိဘတ္တိသုတ္တေ ဿ+နံတိ ဒီဃပါဌေန သုဂတဿာတိ သိဒ္ဓေပိ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’ တျာဒိကာရိယသုတ္တေသု ဿဿာတိ အက္ခရဂါရဝတာ ဟောတီတိ လာဃဝတ္ထ+မိဒ+မာရဒ္ဓံ –

နာမသ္မာ ¶ ပရဿ သဿ သုဉာဂမော ဟောတိ။ သ စ ‘‘ဆဋ္ဌိယာ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

ဆဋ္ဌီနိဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဉာနုဗန္ဓ+ကာနုဗန္ဓာ အာဒျန္တာဟောန္တီတိ အာဒျဝယဝေါ။ ဥကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော၊ ညကာရော အသ္မိံ သုတ္တေ သံကေတတ္ထော။ သုဂတဿ ဒါနံ ဒေတိ။

ဗဟုလာဓိကာရံ ကပ္ပဒုမမိဝ မညန္တိ သဒ္ဒိကာ။ တဉ္စ –

ကွစိ ပဝတ္တျ+ပဝတ္တိ၊ ကွစ+ညံ ကွစိ ဝါ ကွစိ၊

သိယာ ဗဟုလသဒ္ဒေန၊ ဝိဓိ သဗ္ဗော ယထာဂမံတိ –

အကာရန္တတော ပရဿ စတုတ္ထိယာ သဿ အာယော ဟောတိ ဝါ ဗဟုလံ။ သုဂတာယ။ ယေဘုယျေန တာဒတ္ထေယေဝါ+ယ+မာယော ဒိဿတီတိ ဣတော ပရံ နော+ဒါဟရီယတေ။ စတုတ္ထီဗဟုဝစနံ နံ၊

နာမဿ ¶ ဒီဃော ဟောတိ သုနံဟိသု။ သုဂတာနံ။

ဧတသ္မာ အဝဓိကာရကာ ပဉ္စမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ သ္မာ+ဟိဣတိ ပဉ္စမီ။ ပဉ္စမျေကဝစနံ သ္မာ၊

‘‘အတော’’ ‘‘ဋာဋေ’’ ‘‘ဝေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ ပရေသံ သ္မာ+သ္မိံနံ ဋာ+ဋေ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ။ သုဂတာ အပေဟိ သုဂတမှာ သုဂတသ္မာ ဝါ။ ပဉ္စမီဗဟုဝစနဉှိ၊ သုဂတေဘိ သုဂတေဟိ။

ကာရကေဟိ အညော သမ္ဗန္ဓော၊ တတြ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ သ+နံဣတိ ဆဋ္ဌီ၊ ဆဋ္ဌေကဝစနံ သ၊ သုဂတဿ ဝိဟာရော၊ ဆဋ္ဌီဗဟုဝစနံ နံ၊ သုဂတာနံ။

အာဓာရကာရကေ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ သ္မိံ+သုဣတိ သတ္တမီ။ သတ္တမျေကဝစနံ သ္မိံ၊ သုဂတေ ပတိဋ္ဌိတံ သုဂတမှိ သုဂတသ္မိံ ဝါ။ သတ္တမီဗဟုဝစနံ သု၊ ‘‘သု+ဟိသွ+ဿေ’’တိ ဧ၊ သုဂတေသု။

သုဂတော၊ သုဂတာ။ ဘော သုဂတ၊ ဘော သုဂတာ၊ ဘဝန္တော သုဂတာ။ သုဂတံ၊ သုဂတေ။ သုဂတေန၊ သုဂတေဘိ ¶ ၊ သုဂတေဟိ။ ကရဏေ သုဂတေန၊ သုဂတေဘိ၊ သုဂတေဟိ။ သုဂတဿ၊ သုဂတာယ၊ သုဂတာနံ။ သုဂတာ၊ သုဂတမှာ၊ သုဂတသ္မာ၊ သုဂတေဘိ၊ သုဂတေဟိ။ သုဂတဿ၊ သုဂတာနံ။ သုဂတေ၊ သုဂတမှိ၊ သုဂတသ္မိံ၊ သုဂတေသု။

သုဂတော သုဂတော။ သုဂတံ နမတိ။ သုဂတေန ကတော။ သုဂတေန ဇိတော။ သုဂတဿ ဒဒေ။ သုဂတာ ဝိဂတော။ သုဂတဿ သုတော။ သုဂတေ ရမတေ။ ဧဝံ –

ဂန္ဓဗ္ဗ+ကိန္နရ+မနုဿ+ပိသာစ+ပေတာ၊

မာတင်္ဂ+ဇင်္ဂမ+တုရင်္ဂ+ဝရာဟ+သီဟာ၊

ဗျဂ္ဃ+စ္ဆ+ကစ္ဆပ+တရစ္ဆ+မိဂ+ဿ+သောဏာ။

အာလောက+လောက+နိလယာ+နိလ+စာဂ+ယောဂါ၊

သင်္ဃော+ဃ+ဃောသ+ပဋိဃာ+သဝ+ကောဓ+လောဘာ၊

သာရမ္ဘ+ထမ္ဘ+မဒ+မာန+ပမာဒ+မက္ခာ။

ဟိန္တာလ+တာလ+ဝကုလ+ဇ္ဇုန+ကိံသုကာ စ၊

မန္ဒာရ+ကုန္ဒ+ပုစိမန္ဒ+ကရဉ္ဇ+ရုက္ခာ၊

ဉေယျာ မယူရ+သကုဏ+ဏ္ဍဇ+ကောဉ္စ+ဟံသာ။

သုဂတသဒ္ဒေါဝ၊ ယတော သဗ္ဗော သဒ္ဒေါ၊ န သဒ္ဒတာလိတတ္ထောဝ၊ အထ ခေါ သံယောဂါဒိဝသေနပိ အတ္ထံ ဝဒန္တိ။ တေနေ+တံ ဝုစ္စတိ –

သံယောဂါ ဝိပ္ပယောဂါ စ၊ သာဟစရိယာ+ဝိရောဓတော၊

အတ္ထာ ပကရဏာ လိင်္ဂါ၊ သဒ္ဒန္တရသမီပတော။

သာမတ္ထျော+စိတြ+ဒေသေဟိ ¶ ၊ ကာလ+ဗျတ္တာ+နုရူပတော၊

ဥပစာရ+ကာကုဘေဒ၊ သမ္ဗန္ဓေဟု+ပလက္ခဏာ။

ဝစနာ စ တဒင်္ဂတ္တာ၊ ပဓာနတ္တာတိအာဒိဟိ၊

သဒ္ဒ+တ္ထာ ပဝိဘဇ္ဇန္တေ၊ န သဒ္ဒါဒေဝ ကေဝလာတိ။

ဧတ္ထ သံယောဂတော တာဝ၊ ‘‘သကိသောရာ ဓေနု ဒီယတူ’’တိ၊ ကိသောရော အဿပေါတကော၊ တံသံယောဂတော ဝဠဝါ ဧဝ ပတီယတေ။

ဝိပ္ပယောဂတော – ‘‘အကိသောရာ အာနီယတူ’’တိ တပ္ပဋိသေဓာ ဝဠဝါ ဧဝ ပတီယတေ။

သဟစရဏတော – ‘‘ရာမ+လက္ခဏ’’ဣတိ ဥဘိန္နံ သဟစရဏေန ရာမောတိ ဒါသရထိ ဧဝ ရာမော၊ န အညာဘိဓာနော ဇာမဒဂနျာဒိ။ လက္ခဏောပိ သောမိတ္တိ ဧဝ၊ န တု ယော ကောစိ လက္ခဏော။

ဝိရောဓတော – ‘‘ရာမ+ဇ္ဇုနာ’’ ဣတိ ဘဂ္ဂဝေါ သဟဿဗာဟု စ အညမညဝိရုဒ္ဓါတိ တေ ဧဝ ပတီယန္တေ၊ န ဒါသရထိ သဗျသာစိ စ။

အတ္ထတော – ‘‘သိန္ဓဝ+မာနယ၊ ပဝိသာမိ ရဏင်္ဂဏ’’မိတိ ရဏင်္ဂဏပဝေသော ဝါဟနဝိသေသေန ဟောတီတိ အတ္ထတော တုရင်္ဂပတီတိ၊ န တု လဝဏဝိသေသံ။

ပကရဏတော-ဘောဇနဝိဓိမှိ ဥပသင်္ခရိယမာနေ ‘‘သိန္ဓဝ+မာနယေ’’တိ၊ အတြ ဟိ သဒ္ဒန္တရဿာ+ဘာဝေပိ ဘောဇနောပကရဏသမဝါယ+မာလောကိတဘာဝတော လဝဏေ ပဋိပတ္တိ၊ တာဒိသော ဟိ ပတ္ထာဝေါတိ။

လိင်္ဂတော ¶ – ‘‘ဒေဝဒတ္တံ ပဌမ+မုပဝေသယ သမာရာဓိတဂုရုံ’’တိ၊ အတြ သမာရာဓိတဂုရုတ္တေန လိင်္ဂေန တဿ ဗာဟုဿစ္စ+မဝဂမျတေ၊ န တု ယော ကောစိ ဒေဝဂုဏော။

သန္နိဓာနတော – ‘‘အဇ္ဇုနော ကတဝီရိယောတိ’’ ပတီယတေ၊ နော အကတဝီရိယော အဇ္ဇုနောတိ။

သာမတ္ထိယတော – ‘‘အနုဒရာ ကညာ’’တိ ဥဒရေ အသတိ ကညာ ဧဝ နတ္ထီတိ တဿာ ကိသာင်္ဂိယာ မဇ္ဈပဒေသောတိ ပတီယတေ။

ဩစိတြတော – ‘‘ရာမသဒိသော+ယံ’’ ဣတိ၊ အတြ ဟိ ရာမော ပယုတ္တဒါသရထိသ္မိံ ဘိယျော သာဓာရဏော ပရိစယောတိ ဒါသရထိ ဧဝ ပတီယတေ၊ န ဘဂ္ဂဝရာမော။

ဒေသတော – ‘‘ပေါဋ္ဌပါ’’ ဣတိ ကိသ္မိဉ္စိ ဒေသေ ပသံသာဝစနံ။ ကိသ္မိဉ္စိ အက္ကောသဝစနံ။

ကာလတော – ‘‘ပစေ’’တိ ဒက္ခိဏာပထေ ကတ္ထစိ ပုဗ္ဗဏှေ ယာဂုပါကေ၊ သာယဏှေ တု ဩဒနပါကေ။

ဗျတ္တိတော – ‘‘ဂါမဿ အဒ္ဓ’’ မိတိ သမဘာဂေ၊ နပုံသကတ္တာ။ ‘‘ဂါမဿ အဒ္ဓါ’’တိ ပုမတ္တေန တု အသမဘာဂေ။

အနုရူပတော – ‘‘နရပတိ သာဓု ရက္ခတိ ဂေါမဏ္ဍလ’’မိတိ မဟီမဏ္ဍလပါလနံ ရာဇိနော+နုရူပ+မိတိ မဟီမဏ္ဍလပါလနေဝ ပတီတိ၊ န တု ဂေါယူထရက္ခနေ။

ဥပစာရတော – အတံသဘာဝေ တံသဘာဝါရောပန+မုပစာရော၊ သ စ တဒဋ္ဌော၊ တဒ္ဓမ္မော၊ တံသဟစရိယော၊ တံသမီပေါတိ စတုဗ္ဗိဓော ¶ ၊ တတ္ထ ယထာက္ကမံ မဉ္စာ ဥက္ကောသန္တိ၊ အဂ္ဂိ မာဏဝေါ၊ ယဋ္ဌိံ ပဝေသယ၊ ဂင်္ဂါယံ ဝဇောတိ။

ကာကုတော-ကာကုသဒ္ဒေါ ဣတ္ထိယံ၊ သ စ ဝိကာရ+သောက+ဘီတိ+ဓနိရူပေသု ဒိဿတိ၊ ဝတ္တု ကာယဝိကာရာ ကထဉ္စိ တံ အကတဝါအပိ ကေနစိ အညေန ‘‘ကိံ တွံ တံ အကာသိ ‘‘ဣတိ ပုဋ္ဌော ကောပေန ဘမုဘေဒါ ‘‘အဟံ ကတဝါ အမှီ’’တိ ကထေတိ၊ တဿ ဘမုဘေဒကြိယာ အကြိယာပဋိညံ သူစယတိ။

သမ္ဗန္ဓ တော – ‘‘မာတရိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ ပိတရိ သုဿူယိတဗ္ဗံ’’ ဣတိ၊ အတြ ဟိ သမာတရိ သပိတရီတိ သမ္ဗန္ဓိသဒ္ဒါဘာဝေပိ သာ မာတာ သော ပိတာ စ အဿ ပုတ္တဿာတိ ပတီယတေ။

ဥပလက္ခဏတော – ‘‘ကာကေဟိ ရက္ခိတဗ္ဗံ ဒဓီ’’တိ ကာကသဒ္ဒေါ သဗ္ဗေသ+မုပဃာတကာနံ သာမညံ ဥပလက္ခေတီတိ သုနခါဒိသဗ္ဗေဟိပိ နိဝါရီယတေ။

ဝစနတော – ‘‘ဒါရာ’’ဣတိ ဒါရသဒ္ဒေါ ကလတ္တေ ဗဟုဝစနန္တော၊ အညတ္ထ အနိယတဝစနော။

တဒင်္ဂတ္တာ – ‘‘သဇ္ဇိတံ ဘောဇန’’မိတိ ဝုတ္တေ တပ္ပရိက္ခာရတ္တာ တဒုပကရဏ အာသန၊ ပါတိ၊ ဗျဉ္ဇနာဒီနံ သမ္ပာဒနမ္ပိ ပတီယတေ။

ပဓာနဘာဝတော – ‘‘နိဂ္ဂစ္ဆတိ အဝနိနာထော’’တိ ရညော နိဂ္ဂမနေန တဒုပဇီဝီနမ္ပိ နိဂ္ဂမနံ ဝိညာယတိ။

နေယျနီတတ္ထသုတ္တေသု ¶ ၊ ဉေယျံ သဒ္ဒတ္ထမတ္တကံ၊

နေ+တ္ထ ဝတ္တဗ္ဗအတ္ထေန၊ သုတ္တံ နီတတ္ထကံ ဘဝေတိ။

ဧဝ+မညေသမ္ပိ အကာရန္တာနံ ပုလ္လိင်္ဂါနံ သဒ္ဒါနံ ရူပနယော ကြိယာ+ဘိသမ္ဗန္ဓော စ။ သုဂတသဒ္ဒတော ယဿ သဒ္ဒဿ ဝိသေသော အတ္ထိ၊ တံ ဝက္ခာမ။ ဣတော ပရံ ဆဋ္ဌိယာ စတုတ္ထီသမတ္တာ ပဉ္စမီဗဟုဝစနဿ စ တတိယာဗဟုဝစနေန သမတ္တာ န တာ ဒဿိယန္တေ။

ဂုမ္ဗ သိ၊ ‘‘အတော’’ ‘‘သိဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ ပရဿ သိဿ ဧ ဟောတိ ဝါ ကွစိ။ ဂုမ္ဗေ ဂုမ္ဗော၊ ဂုမ္ဗာ။ ဘော ဂုမ္ဗ ဂုမ္ဗာ၊ ဘဝန္တော ဂုမ္ဗာ ဣစ္စာဒိ သုဂတသမံ။ ဧဝံ ဖုဿိတဂ္ဂေ ဖုဿိတဂ္ဂေါ၊ ဝတ္တဗ္ဗေ ဝတ္တဗ္ဗော ဣစ္စာဒိ။ သိဿော+ကာရဿ နိစ္စတ္တာ ကတ္ထစိ ပက္ခေ ဧကာရတ္တ+မိဒ+မာရဒ္ဓန္တိ သိဿော+ကာရပက္ခေ ဧဝ ဘဝတီတိ ‘‘အံ နပုံသကေ’’တိ အ+မာဒေသေန ဧကာရဿ နပုံသကဝိသယေ ဗာဓိတတ္တာ ‘‘ဗဟုလံ’’ ဝိဓာနာ နပုံသကေပိ သုခေ ဒုက္ခေတိ ကွစိ ဟောတေဝ။

အကာရန္တေဟိ ဧကစ္စာဒီဟိ ယောနံ ဋေ ဟောတိ။ ဧကစ္စော၊ ဧကစ္စေ။ ဘော ဧကစ္စ ဧကစ္စာ၊ ဧကစ္စေ။ ဧကစ္စံ၊ ဧကစ္စေ။ ဧဝံ ဧသ+သ+ပဌမသဒ္ဒါနံ။

ကောဓော ¶ ၊ ကောဓာ။ ဘော ကောဓ ကောဓာ၊ ကောဓာ။ ကောဓံ၊ ကောဓေ။

ကောဓာဒီဟိ နာဿ သာ ဟောတိ ဝါ။ ကောဓသာ ကောဓေန။ အတ္ထသာ အတ္ထေန။ ‘‘ယေ ဥတ္တမတ္ထာနိ တယိ လဘိမှာ’’တိ အတ္ထသဒ္ဒေါ နပုံသကလိင်္ဂေါပိ ဒိဿတိ။

ဒိဝါဒီဟိ နာမေဟိ သ္မိနော ဋိ ဟောတိ နိစ္စံ။ ဒိဝိ၊ ဧဝံ ဘုဝိ။ ဧတ္ထဋိမှိ နိစ္စံ ဝကာရာဂမော ရဿော စ။ ဧတ္ထ ဘူသဒ္ဒေါ ဝဓူသဒ္ဒသမံ။

၁၄၄။ မနာဒီဟိ သ္မိံ+သံ+နာ+သ္မာနံ သိ+သော+ဩ+သာ+သာ

မနာဒီဟိ သ္မိ+မာဒီနံ သိ+သော+ဩ+သာ+သာ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ။ မနော၊ မနာ။ ဘော မန မနာ၊ မနာ။ မနော၊ မနံ၊ မနေ။ မနသာ မနေန၊ မနေဟိ မနေဘိ။ မနသော မနဿ၊ မနာနံ။ မနသာ မနာ မနမှာ မနသ္မာ၊ မနေဟိ မနေဘိ။ မနသိ မနမှိ မနသ္မိံ၊ မနေသု။

ရူပသိဒ္ဓိယံ အဟ+ရဟသဒ္ဒါ မနာဒီသု ပဌိတာ။ အဟဿ အာပါဒိတ္တာ ရဟောတိ နိပါတတ္တာ ရဟသီတိ ဝိဘတျန္တပဋိရူပကနိပါတတ္တာ ဣဓ န ဂဟိတာ။

ဂစ္ဆန္တ သိ၊ ‘‘သိဿ’’ ‘‘ဝေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။ ပရတော ဘိယျော နာနုဝတ္တယိဿာမ၊ ဝုတ္တိယာ ဧဝ အနုဝတ္တဿ ဂမျမာနတ္တာ။

သိမှိ န္တပစ္စယဿ အံ ဟောတိ ဝါ။ ‘‘သုတာနုမိတေသု သုတသမ္ဗန္ဓောဝ ဗလဝါ’’တိ ဉာယာ ‘‘န္တဿာ’’တိ သုတတ္တာ န္တဿေဝ အံ၊ န တဒန္တဿ အနုမိတဿ သဒ္ဒဿ။ ဧဝ+မုပရိပိ န္တ+န္တူနံ အာဒေသဝိဓာနဋ္ဌာနေသု။ ‘‘ဂသိနံ’’တိ သိလောပေါ။ ဂစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တော။

၂၁၅။ န္တ+န္တူနံ န္တော ယောမှိ ပဌမေ

ပဌမေ ယောမှိ န္တ+န္တူနံ သဝိဘတ္တီနံ န္တောဣစ္စာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ သ စ ဗဟုလာဓိကာရာ ပုမေဝ၊ ဂစ္ဆန္တော ဂစ္ဆန္တာ။

ဂေ ပရေ န္တ+န္တူနံ သဝိဘတ္တီနံ ဋ+ဋာ+အံဣစ္စာဒေသာ နိစ္စံ ဟောန္တိ ဗဟုလံ။ ဘော ဂစ္ဆ ဂစ္ဆာ ဂစ္ဆံ၊ ဂစ္ဆန္တော ဂစ္ဆန္တာ။

အံသေသု ¶ န္တပစ္စယဿ ဋ ဟောတိ ဝါ န္တုဿ စ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာ+ယံ။ ဂစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဂစ္ဆန္တေ။

၂၁၇။ တော+တာ+တိ+တာ သ+သ္မာ+သ္မိံ နာသု

သ+သ္မာ+သ္မိံ+နာသု န္တ+န္တူနံ သဝိဘတ္တီနံ တော+တာ+တိ+တာ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ။ ဂစ္ဆတာ ဂစ္ဆန္တေန၊ ဂစ္ဆန္တေဟိ ဂစ္ဆန္တေဘိ။ ဂစ္ဆတော ဂစ္ဆဿ ဂစ္ဆန္တဿ။

နံမှိ န္တ+န္တူနံ သဝိဘတ္တီနံ တံ ဝါ ဟောတိ။ ဂစ္ဆတံ ဂစ္ဆန္တာနံ။ ဂစ္ဆတာ ဂစ္ဆန္တာ ဂစ္ဆန္တမှာ ဂစ္ဆန္တသ္မာ။ ဂစ္ဆတိ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တမှိ ဂစ္ဆန္ထသ္မိံ၊ စ္ဆေန္တေသု။

ဧဝံ မဟံ စရံ တိဋ္ဌံ၊ ဒဒံ ဘုဉ္ဇံ သုဏံ ပစံ၊

ဇယံ ဇီရံ ဝစံ ပီယံ၊ သရံ ကုဗ္ဗံ ဇပံ ဝဇံ။

နိယမသုတ္တ+မိဒံ။ ဘူဓာတုတော န္တဿ အံ ဟောတိ သိမှိ နိစ္စံ ပုနဗ္ဗိဓာနာ။ ဘဝံ။

၁၄၆။ ဘဝတော ဝါ ဘောန္တောဂ+ယော+နာ+သေ

ဘဝန္တသဒ္ဒဿ ဘောန္တာဒေသော ဝါ ဟောတိ ဂ+ယော+နာ+သေ။ န္တောအာဒေသော၊ ဘောန္တော ဘောန္တာ ဘဝန္တော ဘဝန္တာ။ ဂေ ¶ ပန ဘော ဘောန္တ ဘောန္တာ ဘဝ ဘဝါ ဘဝံ၊ ဘောန္တော ဘောန္တာ ဘဝန္တော ဘဝန္တာ။ ဘောန္တာဒေသပက္ခေ ဋ+ဋာ+အံအာဒေသာ ဗဟုလာဓိကာရာ န ဟောန္တိ။ ဘဝံ ဘဝန္တံ၊ ဘောန္တေ ဘဝန္တေ။ ဘောတာ ဘောန္တေန ဘဝတာ ဘဝန္တေန၊ ဘဝန္တေဟိ ဘဝန္တေဘိ။ ဘောတော ဘောန္တဿ ဘဝတော ဘဝဿ ဘဝန္တဿ၊ ဘဝတံ ဘဝန္တာနံ။ ဘဝတာ ဣစ္စာဒိ ဂစ္ဆန္တသမံ။

ဘောဣတိ အာမန္တဏေ နိပါတော၊ ‘‘ကုတော နု အာဂစ္ဆထ ဘော တယော ဇနာ’’တိ ဗဟုဝစနေပိ ဒဿနတော။ ဧဝံ ဘန္တေတိ။ ဘဒ္ဒေတိ ဘဒ္ဒသဒ္ဒန္တရေန သိဒ္ဓံ။ ဘဒ္ဒန္တဣတိ ဒဿ ဒွိဘာဝေန။

သံ သန္တော၊ သန္တော သန္တာ။ ဘော သ သာ သံ၊ သန္တော သန္တာ။ သံ သန္တံ ‘‘သံယောဂါဒိလောပေါတိ နဿ လောပေ ‘‘ယံ ယဉှိ ရာဇ ဘဇတိ၊ သန္တံ ဝါ ယဒိ ဝါ အသံ’’၊ သန္တေ။ သတာ သန္တေန။

သန္တသဒ္ဒဿ သဗ ဘဝတိ ဘကာရေ။ သဗ္ဘိ သန္တေဟိ။ နိစ္စတ္တာ သန္တေဘီတိ န ဟောတိ။ သတော သဿ သန္တဿ ဣစ္စာဒိ ဂစ္ဆန္တသမံ။

သိမှိ မဟန္တာ+ရဟန္တာနံ န္တဿ ဋာ ဝါ ဟောတိ။ မဟာ မဟံ မဟန္တော၊ မဟန္တော မဟန္တာ။ အရဟာ အရဟံ၊ အရဟန္တော အရဟန္တာ ဣစ္စာဒိ ဂစ္ဆန္တသမံ။

ရာဇာဒီဟိ ¶ ယုဝါဒီဟိ စ ပရဿ သိဿ အာ ဟောတိ။ အသ္မာ၊

ရာဇာဒီဟိ ယုဝါဒီဟိ စ ယောန+မာနော ဝါ ဟောတိ။ အသ္မာနော အသ္မာ။ ဘော အသ္မ အသ္မာ၊ အသ္မာနော အသ္မာ။

ရာဇာဒီနံ ယုဝါဒီနဉ္စ အာနင ဟောတိ ဝါ အံမှိ။ အသ္မာနံ အသ္မံ၊ အသ္မာနော အသ္မေ။

ကမ္မာဒိတော နာဝစနဿ ဧနော ဝါ ဟောတိ။ အသ္မေန အသ္မနာ၊ အသ္မေဟိ အသ္မေဘိ။ အသ္မဿ၊ အသ္မာနံ။ အသ္မာ အသ္မမှာ အသ္မသ္မာ ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မာဒိတော သ္မိနော နိ ဟောတိ ဝါ။ အသ္မနိ အသ္မေ အသ္မမှိ အသ္မသ္မိံ၊ အသ္မေသု။ ကမ္မ စမ္မ ဝေသ္မ ဘသ္မ ဗြဟ္မ အတ္တ အာတုမ ဃမ္မ မုဒ္ဓဣတိ ကမ္မာဒယော။ မုဒ္ဓ ဂဏ္ဍိဝဓနွ အဏိမ လဃိမာဒယော အသ္မသမာ။ ရာဇ ဗြဟ္မ သခ အတ္တ အာတုမ ဂဏ္ဍိဝဓနွ အသ္မ အဏိမ လဃိမာဒယော ရာဇာဒယော။

‘‘ဓမ္မော ဝါ+ညတ္ထေ’’တိ ဂဏသုတ္တေန ရာဇာဒီသု ပဋ္ဌိတတ္တာ ဒဠဓမ္မော ဒဠဓမ္မာတိ ဝါ ဟောတိ။ ယုဝ သာ သုဝါ မဃဝ ပုမ ¶ ဝတ္တဟာတိ ယုဝါဒယော။ ရာဇာ၊ ရာဇာနော ရာဇာ။ ဘောရာဇ ရာဇာ၊ ရာဇာနော ရာဇာ။ ရာဇာနံ ရာဇံ၊ ရာဇာနော ရာဇေ။

‘‘သဗ္ဗဒတ္တေန ရာဇိနာ’’တိ ပါဌမ္ပတိ ဣဒ+မာရဒ္ဓံ။ ရာဇဿိ ဝါ ဟောတိ နာမှိ။ ရာဇိနာ။

နာ+သ္မာသု ရာဇဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညာ ဟောတိ နိစ္စံ။ အနေကဝဏ္ဏတ္တာ သဗ္ဗဿ။ ရညာ။

ရာဇဿ ဦ ဟောတိ ဝါ သု+နံ+ဟိသု။ ‘‘ဆဋ္ဌိယန္တဿာတိ အန္တဿ ဟောတိ။ ရာဇူဟိ ရာဇေဟိ ရာဇူဘိ ရာဇေဘိ။

သေ ရာဇဿ သဝိဘတ္တိဿ ဧတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ ရညော ရညဿ ရာဇိနော၊ ရာဇူနံ။

နံမှိ ရာဇဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညံ ဝါ ဟောတိ။ ရညံ။ ရညာ၊ ရာဇူဟိ ရာဇေဟိ ရာဇူဘိ ရာဇေဘိ။

သ္မိမှိ ရာဇဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညေ+ရာဇိနိ ဟောန္တိ နိစ္စံ။ ရညေ ရာဇိနိ၊ ရာဇူသု ရာဇေသု။

ဣတိ ¶ ဂဏသုတ္တေန ရာဇဿ နာ+သ္မာ+သ္မိံသု ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ ဝါ ဟောတိ။ ကာသိရညာ ကာသိရာဇိနာ ကာသိရာဇေန၊ ကာသိရာဇူဘိ ကာသိရာဇေဘိ ကာသိရာဇူဟိ ကာသိရာဇေဟိ။ ကာသိရညော ကာသိရညဿ ကာသိရာဇိနော ကာသိရာဇဿ။ ကာသိရညာ ကာသိရာဇသ္မာ။ ကာသိရာဇူနံ ကာသိရာဇာနံ။ ကာသိရညေ ကာသိရာဇိနိ ကာသိရာဇေ ကာသိရာဇမှိ ကာသိရာဇသ္မိံ၊ ကာသိရာဇူသု ကာသိရာဇေသု။

အဒ္ဓါ၊ အဒ္ဓါနော အဒ္ဓါ။ ဘော အဒ္ဓ အဒ္ဓါ၊ အဒ္ဓါနော အဒ္ဓါ။ အဒ္ဓါနံ အဒ္ဓံ၊ အဒ္ဓါနော အဒ္ဓေ။

၁၉၂။ ပုမ+ကမ္မ+ထာမ+ဒ္ဓါနံ သ+သ္မာသု စ

ပုမာဒီန+မု ဟောတိ ဝါ သ+သ္မာသု နာမှိ စေ+တိ ဥတ္တေ အဒ္ဓုနာ၊ ကမ္မာဒိတ္တာ ‘‘နာဿေ+နော’’တိ ဝါ ဧနော၊ အဒ္ဓေန အဒ္ဓနာ၊ အဒ္ဓေဟိ အဒ္ဓေဘိ။ သေ ဥကာရေ စ –

နာမံ ပါဋိပဒိကံ၊ တဿ အန္တေ ဝတ္တမာနာ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ဈလသညာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ဣ စ ဥ စ ဣယု၊ ဣယု စ တေ ဝဏ္ဏာ စေတိ ဣယုဝဏ္ဏာ၊ ‘‘ဒွန္ဒန္တေ သူယမာနံ ပစ္စေက+မဘိသမ္ဗန္ဓိယ တေ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဝဏ္ဏသဒ္ဒံ ပစ္စေက+မဘိသမ္ဗန္ဓိယ ‘‘ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ’’တိ ဝုတ္တံ။

ဈလတော သဿ နော ဝါ ဟောတိ။ အဒ္ဓုနော အဒ္ဓုဿ အဒ္ဓဿ၊ အဒ္ဓါနံ။

ဈလတော ¶ သ္မာဿ နာ ဟောတိ ဝါ၊ အဒ္ဓုနာ အဒ္ဓုမှာ အဒ္ဓုသ္မာ အဒ္ဓါ အဒ္ဓမှာ အဒ္ဓသ္မာ။ ‘‘ကမ္မာဒိတော’’တိ သ္မိနော နိ၊ အဒ္ဓနိ အဒ္ဓေ အဒ္ဓမှိ အဒ္ဓသ္မိံ၊ အဒ္ဓေသု။ အဒ္ဓသဒ္ဒေါ စေ+တ္ထကာလ+ဒ္ဓါနဝါစိ၊ န ဘာဂဝါစီ။

အတ္တာ၊ အတ္တာနော ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဒုတိယာ ရာဇာဝ၊ ကမ္မာဒိတ္တာ ဧနေ အတ္တေန အတ္တနာ။

အတ္တ+အာတုမာနံ သု+ဟိသု နကာဂမော ဟောတိ။ ‘‘ဉကာနုဗန္ဓာ+ဒျန္တာ’’တိ ပရိဘာသတော ကကာရော အန္တာဝယဝတ္ထော၊ အတ္တနေဟိ အတ္ထေဟိ အတ္တနေဘိ အတ္တေဘိ။

အတ္တ+အာတုမေဟိ သဿ နော ဝါ ဟောတိ။ အတ္တနော အတ္တဿ၊ အတ္တာနံ။

ဗြဟ္မာ အတ္တ+အာတုမေဟိ စ ပရဿ သ္မာဿ နာ ဟောတိ နိစ္စံ။ အတ္တနာ။ သ္မိမှိ ကမ္မာဒိတ္တာ နိ၊ အတ္တနိ အတ္တေ အတ္တမှိ အတ္တသ္မိံ၊ အတ္တနေသု အတ္တေသု။ အာတုမာ အတ္တာဝ။

ဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာနော ဗြဟ္မာ၊ ‘‘ဗြဟ္မဿု ဝါ’’တိ သုတ္တေ ‘‘ဗြဟ္မဿူ’’တိ ယောဂဝိဘာဂါ အာနောမှိ ဗြဟ္မဿ ဥ၊ ပရဿရလောပေ ဗြဟ္မုနောတိပိ သိဇ္ဈတိ။ အယဉ္စ ဗြဟ္မသံယုတ္တေ ဒိဿတိ။ ဗြဟ္မာ ဂေ-

အာကတိဂဏော+ယံ ¶ ၊ အာကတီတိ ဇာတိ၊ ဇာတိပဓာနဂဏောတျ+တ္ထော။ ဃသညတော ဗြဟ္မ+ကတ္တု+ဣသိ+သခါဒီဟိ စ ဂဿေ+ဝါ ဟောတိ။ ဘော ဗြဟ္မေ ဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာနော ဗြဟ္မာ။ ဗြဟ္မာနံ ဗြဟ္မံ၊ ဗြဟ္မာနော ဗြဟ္မေ။

ဗြဟ္မဿု ဟောတိ နာမှိ နိစ္စံ။ ဗြဟ္မုနာ၊ ဗြဟ္မေဟိ ဗြဟ္မေဘိ။

ဗြဟ္မဿု ဝါ ဟောတိ သ+နံသု။ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’တိ နော။ ဗြဟ္မုနော ဗြဟ္မုဿ ဗြဟ္မဿ၊ ဗြဟ္မူနံ ဗြဟ္မာနံ။ ‘‘သ္မာဿ နာ ဗြဟ္မာ စေ’’တိ သ္မာဿ နာ၊ ဥကာရေ ဗြဟ္မုနာ။ ‘‘အမ္ဗွာဒီဟိ’’တိ သ္မိနော နိ၊ ဣမဿ အာကတိဂဏတ္တာ ဗြဟ္မဿ ကမ္မာဒိတ္တေပိ ဧတ္ထ ဝုတ္တာ။ ဗြဟ္မနိ ဗြဟ္မေ ဗြဟ္မမှိ ဗြဟ္မသ္မိံ၊ ဗြဟ္မေသု။

သခတော ယောန+မာယော နော ဟောန္တိ ဝါ အာနော စ။ သခါယော သခါနော။

သခဿ ဣ ဟောတိ နိစ္စံ နော+နာ+သေသု။ သခိနော။

သခဿ ဝါ အာရင ဟောတိ ယော+သွံ+ဟိသု သ္မာ+နံသုစ။

အာရဝါဒေသတော ¶ ပရေသံ ယောနံ ဋော ဟောတိ။ သခါရော သခါ။ ဂေ တု ‘‘ဃ+ဗြဟ္မာဒိတေ’’တိ ဧ၊ သခေ သခ သခါ။ ဗဟုဝစနံ ပဌမာ ဝိယ။ အံမှိ ‘‘ဝါ+မှာ+နင’’တိ အာနင၊ သခါနံ သခါရံ သခံ၊ သခါယော သခါနော သခိနော။

အာရဝါဒေသမှာ ယောနံ ဋော ဋေ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံတိ ဋေ။ အညတ္ထ ‘‘အာရငသ္မာ’’တိ ဋော။ သခါရေ သခါရော သခေ။ ဋောဂ္ဂဟဏံ လာဃဝတ္ထံ။ သခိနာ၊ သခါရေဟိ သခေဟိ။ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’တိ ဈတော သဿ နော၊ သခိနော သခိဿ၊ သခါရာနံ။

သခဿ ဝါ ဣ ဟောတိ သ္မာ+နံသု။ သခီနံ သခါနံ။

အာရဝါဒေသမှာ နာ+သ္မာနံ ဋာ ဟောတိ နိစ္စံ။ သခါရာ၊ ဗဟုလာဓိကာရာ သခါရသ္မာ။ ‘‘နာ သ္မာဿာ’’တိ နာ၊ သခိနာ သခိသ္မာ သခါ သခမှာ သခသ္မာ။

သခတော သ္မိနော ဋေ ဟောတိ နိစ္စံ။ သခေ၊ သခါရေသု သခေသု။ သခိ သခီတိ ဣတ္ထိယံယေဝ ပယောဂေါ ဒိဿတိ၊ တသ္မာ ‘‘နဒါဒိတော ငီ’’တိ ဝီမှိ အာလပနတ္တာ ဝါ ရဿော။

ယုဝါဒီဟိ ယောနံ နော+နေ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ‘‘ယောန+မာနော’’တိ အာနောမှိ သိဒ္ဓေပိ ‘‘ဒုတိယဿ နေ’’တိ ဂန္ထဂါရဝေါ ဟောတီတိ ယထာက္ကမံပတိ လာဃဝတ္ထံ နောဂ္ဂဟဏံ။

နော+နာ+နေသု ယုဝါဒီန+မာ ဟောတိ။ ယုဝါနော ယုဝါ။ ဘော ယုဝ ယုဝါ၊ ယုဝါနော ယုဝါ။ ယုဝါနံ ယုဝံ၊ ယုဝါနော ယုဝါနေ ယုဝေ။ ယုဝါနာ။

သု+ဟိသု ယုဝါဒီန+မာနင ဟောတိ။ ယုဝါနေဟိ ယုဝါနေဘိ။

ယုဝါ သဿ ဝါ ဣနော ဟောတိ။ ယုဝိနော ယုဝဿ၊ ယုဝါနံ။

ယုဝါဒဟိ သ္မာ+သ္မိံနံ နာ+နေ နိစ္စံ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ယုဝါနာ၊ ယုဝါနေဟိ ယုဝါနေဘိ။ ယုဝါနေ၊ ယုဝါနေသု။ မဃဝ+ပုမ+ဝတ္တဟသဒ္ဒါ ယုဝသဒ္ဒသမာ။ အယံ ဝိသေသော –

ပုမသဒ္ဒတော ဂဿ အံ ဝါ ဟောတိ။ ပုမံ ပုမ ပုမာ၊ ပုမာနော ပုမာ။ ပုမာနံ ပုမံ၊ ပုမာနော ပုမာနေ ပုမေ။

ပုမဿာ ¶ ဟောတိ နာမှိ။ ပုမာနာ။ ‘‘လက္ခဏိကပဋိပဒေါတ္တေသု ပဋိပဒေါတ္တဿေဝ ဂဟဏံ၊ န လက္ခဏိကဿာ’’တိ ဉာယာ ပဋိပဒေါတ္တနာဝိဘတ္တိ ဧဝ ဂယှတိ၊ န နာသ္မာဿ၊ ကတလက္ခဏိကတ္တာ။ ပဋိပဒန္တိ စ ‘‘နာမှီ’’တိ နာဝိဘတ္တိယာ ပဋိပဒဘူတော အနုကရဏသဒ္ဒေါ။ န လက္ခဏိကော နာ။ ‘‘ပုမ+ကမ္မ+ထာမ+ဒ္ဓါနံ ဝါ သ+သ္မာသု စေ’’တိ ဝါ ဥတ္တေ ပုမုနာ ပုမေန။ ပုမုနော ပုမုဿ ပုမဿ။ ပုမုနာ ပုမာ။

သ္မိနော နေ ဝါ ဟောတိ။ ပုမာနေ ပုမေ ပုမမှိ ပုမသ္မိံ။

ပုမဿ သုမှိ ပုမာဒီနံ ယံ နိစ္စံ ဝုတ္တံ၊ တံ ဝါ ဟောတီတိ အာနင ဝါ ဟောတိ အာ စ။ ပုမာနေသု ပုမာသု ပုမေသု။ ဝတ္တဟာ၊ ဝတ္တဟာနော ဝတ္တဟာ ဣစ္စာဒိ ယုဝသဒ္ဒသမံ။

ဝတ္တဟာ သနံနံ နောနာနံ နိစ္စံ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ဝတ္တဟာနော ဝတ္တဟာနာနံ။

ဃော စ ဩ စ ဃော၊ န ဃော အဃော။ ‘‘အဃောနံ’’တိ ဃပ္ပဋိသေဓေ အကတေ ဿ+မာဒီသု ပရေသု ဃဿ ဝိကပ္ပေန ရဿော၊ ဧကဝစနာဒီသု ¶ ယောသု စ ပရေသု ဃဿ နိစ္စေန ရဿောတိ ဝိရုဒ္ဓတ္ထဂဟဏနိဝတ္တနတ္ထော ဃပဋိသေဓော။ ဩဂ္ဂဟဏ+မုတ္တရတ္ထံ။ ဧကဝစနေ ယောသု စ ဃ+ဩကာရန္တဝဇ္ဇိတာနံ နာမာနံ ရဿော ဟောတိ တိလိင်္ဂေတိ ရဿေ သမ္ပတ္တေ –

အနပုံသကဿ ရဿော န ဟောတီတိ သိမှိ တု န ရဿော။ သာ။ ‘‘ပဇ္ဇုန္နောဝ လက္ခဏပဝုတ္တိ ဇလေပိ ဝဿတိ၊ ထလေပိ ဝဿတီ’’တိ ဉာယာ ယုဝါဒိတ္တာ သိဿ အာ။ ယောသု ရဿေ ‘‘ယောနံ နော+နေ ဝါ’’တိ ယောဿ နော။ ‘‘နော နာနေသွာ’’တိ အာ၊ သာနော။ နောတ္တာဘာဝပက္ခေ ‘‘ယောန+မာနော’’တိ ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ နိစ္စ+မာနော၊ တသ္မာ နော+နေအဘာဝပက္ခေ သာ၊ သေတိ ရူပပသင်္ဂေါ န ဟောတိ။ သာနော။ တထာ နေတ္တာဘာဝပက္ခေ။

သာသဒ္ဒဿ အာနင ဟောတိ အံ+သေ ဂေ စ နိစ္စံ။ ဘော သာန သာနာ၊ သာနော။ သာနံ၊ သာနေ သာနော။ သာနာ၊ သာနေဟိ သာနေဘိ။ သာနဿ၊ သာနံ။ သာနာ၊ သာနေဟိ သာနေဘိ။ သာနေ၊ သာနေသု။

သုဝါ ယုဝါဝ။ ‘‘ဧကဝစနယောသွ+ဃောနံ’’တိ ရဿတ္တံ ဝိသေသော။ ဂေ တု –

အဃောနံ ဂေ ဝါ ရဿော ဟောတိ တိလိင်္ဂေ။ ဘော သုဝ သုဝါ။

ဈသညဿ ဣဿ ယောသု ဝါ ဋ ဟောတိ ပုလ္လိင်္ဂေ။ မုနယော၊ ဈဂ္ဂဟဏံ ကိံ၊ ဣကာရန္တသမုဒါယဿ မာ သိယာ။ ဣဂ္ဂဟဏံ ကိံ၊ ဤကာရဿ ဝါတိ။ အတောတိ သာမညနိဒ္ဒေသာ လက္ခဏိကအကာရတော ယောနံ ဋာဋေ သမ္ပတ္တာပိ အဝိဓာနသာမတ္ထိယာ န ဟောန္တိ။ သာမတ္ထိယဉ္စ အညထာ အနုပပတ္တိ။

ဈလတော ယောနံ လောပေါ ဟောတီတိ ယောလောပေ –

ယောနံ လောပေနိသု စ ဒီဃော ဟောတိ။ မုနိ။ မုနယောတိ ဧတ္ထ ယောလောပေါ ကိမတ္ထံ န ဟောတိ၊ အက္ကေန ဈတ္တဿ နာသိတတ္တာ။ ကိန္တိ ပဌမံ န ဟောတိ၊ အန္တရင်္ဂတ္တာ ဈတ္တဿ။ ဘော မုနိ မုနီ၊ မုနယော မုနီ။ မုနိံ၊ မုနယော မုနီ။ မုနိနာ၊ မုနီဟိ မုနီဘိ။ ‘‘ယောလောပနိသု’’ ‘‘ဝီမန္တုဝန္တူန’’ မိစ္စာဒိဉာပကာ ဣကာရုကာရာနံ သုနံဟိသု ဒီဃဿာ+နိစ္စတ္တာ မုနိဟိ မုနိနံ မုနိသု ဣတိပိ ဟောတိ။ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’တိ နော၊ မုနိနော မုနိဿ၊ မုနီနံ။ ‘‘နာသ္မာဿာ’’တိ နာ၊ မုနိနာ မုနိမှာ မုနိသ္မာ။ မုနိမှိ မုနိသ္မိံ၊ မုနီသု။ ‘‘ဣတော ကွစိ သဿ ဋာနုဗန္ဓော’’ (ဂဏသုတ္တ)တိ ဗြဟ္မာဒီသု ပါဌာ ‘‘ယော စ သိဿော မဟာမုနေ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဃ+ဗြဟ္မာဒိတေ’’တိ သဿ ဧဋ။

ဇောတိ ¶ ပါဏိ ဂဏ္ဌိ မုဋ္ဌိ၊ ကုစ္ဆိ ဝတ္ထိ သာလိ ဝီဟိ၊

ဗျာဓိ ဩဓိ ဗောဓိ သန္ဓိ၊ ရာသိ ကေသိ သာတိ ဒီပိ။

ဣသိ ဂိနိ မဏိ ဓနိ၊ ဂိရိ ရဝိ ကဝိ ကပိ၊

အသိ မသိ နိဓိ ဝိဓိ၊ အဟိ ကိမိ ပတိ ဟရိ။

အရိ တိမိ ကလိ ဗလိ၊ ဇလဓိ စ ဂဟပတိ၊

ဥရမိတိ ဝရမတိ၊ နိရုပဓိ အဓိပတိ၊

အဉ္ဇလိ သာရထိ အတိထိ၊ သမာဓိ ဥဒဓိပ္ပဘုတယော။

အဂ္ဂိသ္မာ သိဿ နိ ဟောတိ ဝါ။ အဂ္ဂိနိ အဂ္ဂိ၊ အဂ္ဂယော ဣစ္စာဒိ မုနိသဒ္ဒသမံ။

ဣသိသ္မာ သိဿ ဋေ ဝါ ဟောတိ။ ဣသေ ဣသိ။ ‘‘ဃ+ဗြဟ္မာဒိတေ’’တိ ဂဿ ဧ ဝါ၊ ဘော ဣသေ ဣသိ၊ ဣသယော ဣသီ။ ဣသိံ။

‘‘ဒုတိယာ ယောဿာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ဒုတိယဿ ယောဿာ’’တိ ဝိသုံ ကရဏံ ‘‘ဧကယောဂနိဒ္ဒိဋ္ဌာန+မပျေ+ကဒေသော+နုဝတ္တတေ၊ န ¶ တွေ+ကဝိဘတ္တိယုတ္တာနံ’’တိ ဉာယာ ဒုတိယာယောဿာတိ နာနုဝတ္တိယ ယောဿာတိ သာမညေန အနုဝုတ္တိယ ဧကစ္စာဒိတော ပဌမာ ယောဿာပိ ဋေဝိဓာနတ္ထံ။ ဣသိသ္မာ ပရဿ ဒုတိယာ ယောဿ ဋေ ဝါ ဟောတိ။ ဣသေ ဣသယော ဣသီ၊ သေသံ မုနိသမံ။

အာဒိ၊ အာဒယော ဣစ္စာဒိ၊ သ္မိမှိ –

ရတျာဒီဟိ သ္မိနော ဋော ဝါ ဟောတိ။ အာဒေါ အာဒိမှိ အာဒိသ္မိံ၊ အာဒီသု။

သမာသေ ဣကာရန္တတော ယော+သ္မိံသု ဝိသေသော။

အညတ္ထေ ဝတ္တမာနတော ဣကာရန္တတော နာမသ္မာ ယောနံ နော+နေ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ ပုလ္လိင်္ဂေ။ အရိယဝုတ္တိနော အရိယဝုတ္တယော အရိယဝုတ္တီ။ ဘော အရိယဝုတ္တိ အရိယဝုတ္တီ၊ အရိယဝုတ္တိနော အရိယဝုတ္တယော အရိယဝုတ္တီ။ အရိယဝုတ္တိံ၊ အရိယဝုတ္တိနော အရိယဝုတ္တယော အရိယဝုတ္တီ။ အရိယဝုတ္တိနာ ဣစ္စာဒိ တု မုနိသဒ္ဒသမံ။

အညတ္ထေ ဣကာရန္တတော နာမသ္မာ သ္မိနော နေ ဝါ ဟောတိ ကွစိ။ အရိယဝုတ္တိနေ အရိယဝုတ္တိမှိ အရိယဝုတ္တိသ္မိံ၊ အရိယဝုတ္တီသု။ ဧဝံ တောမရင်္ကုသပါဏိနော သာရမတိနော ဣစ္စာဒိ။ ကွစိဂ္ဂဟဏာ န သဗ္ဗတ္ထ နေအာဒေသော။

ဒဏ္ဍီ ¶ ၊ သိလောပေါ။ ‘‘ဧကဝစနေ’’ စ္စာဒိနာ ရဿေ သမ္ပတ္တေ အနပုံသကတ္တာ ‘‘သိသ္မိံနာ+နပုံသကဿာ’’တိ နိသေဓော။ ယောမှိ ဧကဝစနေ စ သဗ္ဗတ္ထ ရဿော။

ဈသညိတော ယောနံ နော+နေ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ ပုလ္လိင်္ဂေ။ ဒဏ္ဍိနော။

ဇန္တု+ဟေတူဟိ ဤကာရန္တေဟိ ဃ+ပသညေဟိ စ ပရေသံ ယောနံ ဝါ လောပေါ ဟောတိ။ ‘‘ယောလောပနိသု ဒီဃော’’တိ ဒီဃေ ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍိယော။ ဂေ တု ‘‘ဂေ ဝါ’’တိ ဝါ ရဿော။ ဘော ဒဏ္ဍိ ဒဏ္ဍီ၊ ဒဏ္ဍိနော ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍိယော။

ဈသညီတော အံဝစနဿ နံ ဝါ ဟောတိ။ ဒဏ္ဍိနံ ဒဏ္ဍိံ၊ ဒဏ္ဍိနေ။

ဈီတော ယောနံ နော ဝါ ဟောတိ ပုလ္လိင်္ဂေ။ ဒဏ္ဍိနော ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍိယော။ ဒဏ္ဍိနာ၊ ဒဏ္ဍီဟိ ဒဏ္ဍီဘိ။ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’တိ နောမှိ ကတေ ဒဏ္ဍိနော ဒဏ္ဍိဿ၊ ဒဏ္ဍီနံ။ ‘‘နာ သ္မာဿာ’’တိ သ္မာဿ နာ၊ ဒဏ္ဍိနာ ဒဏ္ဍိမှာ ဒဏ္ဍိသ္မာ။

ဈီတော သ္မိံဝစနဿ နိ ဟောတိ ဝါ။ ဒဏ္ဍိနိ ဒဏ္ဍိသ္မိံ၊ ဒဏ္ဍီသု၊ ဗဟုလာဓိကာရာ သ္မိမှိ ဂါမဏီ+သေနာနီ+သုဓီပဘုတီနံ နိအာဒေသာဘာဝေါ စ ဝိသေသော။ ဧဝံ –

ဓမ္မီ ¶ သင်္ဃီ ဉာဏီ ဟတ္ထီ၊ စက္ကီ ပက္ခီ ဒါဌီ ရဋ္ဌီ၊

ဆတ္တီ မာလီ စမ္မီ ယောဂီ၊ ဘာဂီ ဘောဂီ ကာမီ သာမီ။

ဓဇီ ဂဏီ သသီ ကုဋ္ဌီ၊ ဇဋီ ယာနီ သုခီ သိခီ၊

ဒန္တီ မန္တီ ကရီ စာဂီ၊ ကုသလီ မုသလီ ဗလီ၊ (ဝါစီ၊ ရူ)

ပါပကာရီ သတ္တုဃာတီ၊ မာလျကာရီ ဒီဃဇီဝီ၊

ဓမ္မဝါဒီ သီဟနာဒီ၊ ဘူမိသာယီ သီဃယာယီ။

လတော ယောနံ ဝေါ ဟောတိ ဝါ ပုလ္လိင်္ဂေ။

လသညဿ ဥဿ ဝေ+ဝေါသု ဋ ဟောတိ။ ဧတ္ထ ‘‘ပုမာလပနေ ဝေဝေါ’’ တျ+တြ ဝေါဿ သဟစရိတဉာယာ အနိဿိတတ္တာ ဇာတိဝသေန ‘‘လာ ယောနံ’’ တျာဒေါ ဝေါ စ ဂယှတိ။ ဘိက္ခဝေါ။ အညတြ ‘‘လောပေါ’’တိ ယောလောပေါ။ ‘‘ယောလောပနိသု ဒီဃော’’တိ ဒီဃေ ဘိက္ခူ။ ဘော ဘိက္ခု ဘိက္ခူ။

လသညတော ဥတော ယောဿာ+လပနေ ဝေ+ဝေါ ဟောန္တိ ဝါ ပုလ္လိင်္ဂေ။ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခဝေါ ဘိက္ခူ။ ဘိက္ခုံ၊ ဘိက္ခဝေါ ဘိက္ခူ။ ဘိက္ခုနာ ¶ ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူဘိ။ ‘‘ဈလာ သဿ နော’’တိ လတော သဿ နော ဝါ၊ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုဿ၊ ဘိက္ခူနံ။ ‘‘နာ သ္မာဿာ’’တိ လတော ဝါ သ္မာဿ နာ၊ ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုမှာ ဘိက္ခုသ္မာ။ ဘိက္ခုမှိ ဘိက္ခုသ္မိံ။ ဧဝံ –

သေတု ကေတု ရာဟု ဘာဏု၊ သံကု ဥစ္ဆု ဝေဠု မစ္စု။ (ပင်္ဂု၊ ရူ) သိန္ဓု ဗန္ဓု နေရု မေရု၊ သတ္တု ကာရု ဟေတု ဇန္တု။ ရုရု ပဋု – ဣစ္စာဒယော။

ဇန္တု+ဟေတူနံ ယောသွ+ယံ ဘေဒေါ။ ‘‘ဇန္တု+ဟေတွီ+ဃ+ပေဟိ ဝါ’’တိ ယောလောပေ –

ဇန္တွာဒိတော ယောနံ နော ဟောတိ ဝေါ စ ပုလ္လိင်္ဂေ။ ဇန္တုနော ဇန္တဝေါ ဇန္တုယော။ ဘော ဇန္တု ဇန္တူ၊ ဇန္တုနော၊ ‘‘ပုမာလပနေ ဝေဝေါ’’တိ ဝေ+ဝေါ၊ ဇန္တဝေ ဇန္တဝေါ ဇန္တုယော။ ဇန္တုံ၊ ဇန္တူ ဇန္တုနော ဇန္တဝေါ ဇန္တုယော။ သေသံ ဘိက္ခုသမံ။

ဟေတု၊ ဟေတူ ဟေတဝေါ။ ‘‘ယောမှိ ဝါ ကွစီ’’တိ လသညဿ ဥဿ ဝါ ဋာဒေသော၊ ဟေတယော။ ယောမှိ အန္တရင်္ဂတ္တာ ပဌမံ ဋာဒေသေ ကတေ ပစ္ဆာ ယောလောပါဘာဝေါ၊ တထာ ဟိ အန္တရင်္ဂ+ဗာဟိရင်္ဂဝိဓာနေသွ+န္တရင်္ဂဝိဓိယေဝ ဗလဝါ။ ဧတ္ထ စ ပကတိနိဿိတ+မန္တရင်္ဂံ၊ ပစ္စယနိဿိတံ ဗာဟိရင်္ဂံ။ ဟေတုယော။ ဘော ဟေတု၊ ဟေတူ ဟေတဝေ ဟေတဝေါ ဟေတယော ဟေတုယော။ သေသံ ပုဗ္ဗသမံ။

နံမှိ ဗဟုနော ကတိဿ စ နုက ဟောတိ တိလိင်္ဂေ။ ဗဟုန္နံ။ သေသံ ဘိက္ခုသမံ။

လ္တုပစ္စယန္တာနံ ပိတု+မာတု+ဘာတု+ဓီတု+ဒုဟိတု+ဇာမာတု+နတ္တု+ဟောတု+ပေါတူနဉ္စာ ဟောတိ သိမှိ။ ဝတ္တာ။ ‘‘ကတ္တရိ လ္တု+ဏကာ’’တိ ဝိဟိတလ္တုပစ္စယဿ ဂဟဏာ ယတော ဓာတုတော ဟိ သော ဝိဟိတော၊ ‘‘ပစ္စယဂ္ဂဟဏေ ယသ္မာ သော ဝိဟိတော၊ တဒါဒိနော တဒန္တဿ စ ဂဟဏံ’’တိ ဉာယာ တဒဝိနာဘာဝတော တဒန္တဓာတုနောပိ ဂဟဏံတိ လ္တုပစ္စယန္တာနံတိ ဝုတ္တံ။

လ္တုပစ္စယန္တာနံ ပိတာဒီနဉ္စာ+ရင ဟောတိ သတော+ညတြ။ ‘‘အာရငသ္မာ’’တိ ဋော၊ ဝတ္တာရော။

ဂေလ္တု+ပိတာဒီနံ အ ဟောတိ အာ စ။ ဘော ဝတ္တ ဝတ္တာ၊ ဝတ္တာရော။ ဝတ္တာရံ၊ ဝတ္တာရေ ဝတ္တာရော။ နာဝစနဿ ‘‘ဋာ နာသ္မာနံ’’တိ ဋာ၊ ဝတ္တာရာ။

သု+ဟိသု လ္တု+ပိတာဒီန+မာရင ဝါ ဟောတိ။ ဝတ္တာရေဟိ ဝတ္တာရေဘိ ဝတ္တူဟိ ဝတ္တူဘိ။

လ္တု+ပိတာဒီဟိ ¶ သဿ လောပေါ ဝါ ဟောတိ။ ဝတ္တု ဝတ္တုနော ဝတ္တုဿ။

နံမှိ လ္တု+ပိတာဒီန+မာရင ဝါ ဟောတိ။ ဝတ္တာရာနံ။

နံမှိ လ္တု+ပိတာဒီန+မာ ဝါ ဟောတိ။ ဝတ္တာနံ ဝတ္တူနံ။ သ္မာဿ ဋာ၊ ဝတ္တာရာ။

အာရဝါ+ဒေသမှာ သ္မိနော ဋိ ဟောတိ။

သ္မိမှိ အာရော ရဿော ဟောတိ။ ဝတ္တရိ၊ ဝတ္တာရေသု ဝတ္တူသု ဝတ္တုသု။ ဧဝံ –

ဧဝံ ဘတ္တု ကတ္တု နေတု၊ သောတု ဉာတု ဇေတု ဆေတ္တု၊

ဘေတ္တု ဒါတု ဓာတု ဗောဒ္ဓု၊ ဝိညာပေတာဒယောပိ စ။

သတ္ထုသဒ္ဒဿ ပန နာမှိ ဗဟုလာဓိကာရာ ‘‘လ္တု+ပိတာဒီန+မသေ’’တိ ဝါ အာရဝါဒေသေ သတ္ထာရာ သတ္ထုနာ။ သေသံ ဝတ္တုသမံ။

သိမှိ အာ၊ ပိတာ။ ‘‘လ္တု+ပိတာဒီန+မသေ’’တိ အာရဝါဒေသေ –

နတွာဒိဝဇ္ဇိတာနံ ¶ ပိတာဒီန+မာရော ရဿော ဟောတိ သဗ္ဗာသု ဝိဘတ္တီသု။ ‘‘လ္တု+ပိတာဒီန+မသေ’’ ‘‘သု+ဟိသွာ+ရင’’ ‘‘နံမှိ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တဝိဘတ္တီသု ပရေသု အာရင ဟောတီတိ တာ ဝိဘတ္တိယော ပဋိစ္စ သဗ္ဗာသူတိ ဝုတ္တံ။ ပိတရော။ ဘော ပိတ ပိတာ၊ ပိတရော။ ပိတရံ၊ ပိတရေ ပိတရော။ ပိတရာ၊ ပိတရေဟိ ပိတရေဘိ ပိတူဟိ ပိတူဘိ။ ပိတု ပိတုနော ပိတုဿ၊ ပိတရာနံ ပိတူနံ။ ‘‘ပိတုန္နံ’’တိ နံမှိ ဒီဃေ ရဿ+ဒွိတ္တာနီတိ ဝုတ္တံ။ ‘‘သာနုဝုတ္တံ သုတ္တံ’’တိ ဉာယာ ‘‘ဗဟုကတိန္နံ’’တိ ဧတ္ထ နုက-ဣတိ ယောဂဝိဘာဂေနပိ သိဇ္ဈတိ ဧတ္ထ အနုဝတ္တိတနံမှိ။ ပဉ္စမီဆဋ္ဌီ တတိယာစတုတ္ထီသမံ။ ပိတရိ၊ ပိတရေသု ပီတူသု၊ ရဿာဘာဝေါ။ နတ္တာ၊ နတ္တာရော။ ဘော နတ္တ နတ္တာ၊ နတ္တာရော ဣစ္စာဒိ ဝတ္တုသမံ။

သိမှိ န္တုဿ ဋာ ဟောတိ။ ဂုဏဝါ။ ယောမှိ ‘‘န္တန္တူနံ န္တော ယောမှိ ပဌမေ’’တိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ န္တော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘န္တု ဝန္တု+မန္တာ+ဝန္တု+တဝန္တုသမ္ဗန္ဓီ’’တိ ပရိဘာသတော န္တု စ ဝန္တွာဒိသမ္ဗန္ဓီယေဝ ဂယှတေ၊ န ဇန္တု တန္တာဒီနံ။ ဂုဏဝန္တော။ အညတြ –

ယောအာဒီသု န္တုဿ အ ဟောတိ။ ဂုဏဝန္တဣတိ အကာရန္တာ ဋာ+ဋေအာဒေသာ ဟောန္တိ၊ ဂုဏဝန္တာ။ ‘‘ဋဋာအံ ဂေ’’တိ ဋာဒယော ¶ ၊ ဘော ဂုဏဝ ဂုဏဝါ ဂုဏဝံ၊ ဂုဏဝန္တော ဂုဏဝန္တာ။ ‘‘န္တဿ စ ဋ ဝံ+သေ’’တိ အံသေသု န္တဿ ဋော ဝါ၊ ဂုဏဝံ ဂုဏဝန္တံ၊ ဂုဏဝန္တေ။ ‘‘တော+တာ+တိ+တာ သ+သ္မာ+သ္မိံ+နာသူ’’တိ တာအာဒယော ဟောန္တိ၊ ဂုဏဝတာ ဂုဏဝန္တေန၊ ဂုဏဝန္တေဟိ ဂုဏဝန္တေဘိ။ ‘‘လက္ခဏိကပဋိပဒေါတ္တေသု ပဋိပဒေါတ္တဿေဝ ဂဟဏံ၊ န လက္ခဏိကဿာ’’တိ ဉာယာ ‘‘န လက္ခဏိကဿာ’’တိ ဝုတ္တဗျတ္တိပက္ခ+မနပေက္ခိတွာ ‘‘အတော’’တိ ရဿာကာရဇာတိယာ ပေက္ခိတတ္တာ ဂုဏဝန္တေနာတိ ‘‘အတေနာ’’ တျ+နေန သိဇ္ဈတိ။ ဇာတိ=သာမညံ၊ ဗျတ္တိ=ဝိသေသော။ ဂုဏဝတော ဂုဏဝဿ ဂုဏဝန္တဿ၊ ‘‘တံ နံမှိ’’တိ နံမှီ တံ ဝါ၊ ဂုဏဝတံ ဂုဏဝန္တာနံ။ ဂုဏဝတာ ဂုဏဝန္တာ ဂုဏဝန္တမှာ ဂုဏဝန္တသ္မာ။ ဂုဏဝတိ ဂုဏဝန္တေ ဂုဏဝန္တမှိ ဂုဏဝန္တသ္မိံ၊ ဂုဏဝန္တေသု။ ‘‘န္တဿ စ ဋ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂါ ယောသု စ န္တုဿ ဝါ ဋာဒေသေ ကတေ ယောဿ ဋာ၊ ‘‘စက္ခုမာ အန္ဓိတာ ဟောန္တိ’’၊ ‘‘ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယာ ဘိက္ခု ဝဏ္ဏဝါ’’ ဣစ္စာဒီ ဟောန္တိ။

ဧဝံ ဂဏဝါ ကုလဝါ ဖလဝါ ယသဝါ ဓနဝါ သုတဝါ ဘဂဝါ ဟိမဝါ ဗလဝါ သီလဝါ ပညဝါ ဣစ္စာဒီ။

ဟိမဝတော သိမှိ န္တုဿ ဩ ဝါ ဟောတိ၊ ဟိမဝန္တော ဟိမဝါ။ သေသံ ပုရိမသမံ။

အာယသ္မန္တုသဒ္ဒေါ ကမ္မဝါစာယ ကွစိ ဗဟုလာဓိကာရာ ဒွိဝစနေန အာယသ္မန္တာ၊ တိဏ္ဏံ ဝစနေန အာယသ္မန္တောတိ ဒိဿတိ။

ဧဝံ ¶ သတိမာ ဓိတိမာ ဂတိမာ မုတိမာ မတိမာ ဇုတိမာ သိရိမာ ဟိရိမာ ထုတိမာ ရတိမာ ယတိမာ သုစိမာ ကလိမာ ဗလိမာ ကသိမာ ရုစိမာ ဗုဒ္ဓိမာ စက္ခုမာ ဗန္ဓုမာ ဟေတုမာ သေတုမာ ကေတုမာ ရာဟုမာ ဘာဏုမာ ခါဏုမာ ဝိဇ္ဇုမာ ဣစ္စာဒယော။

ဝေဿဘူ သိလောပေါ။ တေ စ ရဿာဘာဝေါဝ ဝိသေသော။ ‘‘ဧကဝစနယောသွ+ဃောနံ’’တိ ရဿေ ‘‘လာ ယောနံ ဝေါ ပုမေ’’တိ ဝေါ၊ ဝေဿဘုဝေါ၊ ‘‘ဝေဝေါသု လုဿာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ န ဋာဒေသော၊ ‘‘လောပေါတိ ယောလောပေ ဝေဿဘူ။ ‘‘ဂေ ဝါ’’တိ ဝါ ရဿေ ဘော ဝေဿဘု ဝေဿဘူ၊ ဝေဿဘုဝေါ ဝေဿဘူ။ ဝေဿဘုံ၊ ဝေဿဘုဝေါ ဝေဿဘူ။ ဝေဿဘုနာ ဣစ္စာဒိ ဘိက္ခုသမံ။ ဧဝံ သယမ္ဘူ ပရာဘိဘူ အဘိဘူအာဒယော။ ဂေါတြဘူ+သဟဘူသဒ္ဒေဟိ ပန ယောနံ ‘‘ဇန္တွာဒိတော နော ဝါ’’တိ နော၊ ဝေါ ဝါ၊ ဂေါတြဘုနော ဂေါတြဘုဝေါ ဂေါတြဘူ။ သဟဘုနော သဟဘုဝေါ သဟဘူ၊ သေသံ ဝေဿဘူသမံ။

ကူပစ္စယန္တတော ယောနံ နော ဝါ ဟောတိ ပုလ္လိင်္ဂေ။ သဗ္ဗညုနော။ အညတြ ‘‘လာ ယောနံ ဝေါ ပုမေ’’တိ န ဝေါ၊ ‘‘ကူတော’’တိ ဇန္တွာဒီဟိ ပုထက္ကရဏာ။ ယောလောပေ သဗ္ဗညူ။ ဘော သဗ္ဗညု သဗ္ဗညူ၊ သဗ္ဗညုနော သဗ္ဗညူ ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ မဂ္ဂညူ ဓမ္မညူ အတ္ထညူ ကာလညူ ရတ္တညူ မတ္တညူ ကတညူ ကထညူ ဝိညူ ဝိဒူ ဣစ္စာဒယော။ ဧတ္ထ ‘‘ဝိဒါ ကူ’’ ‘‘ဝိတော ဉာတော’’ ¶ ‘‘ကမ္မာ’’တိ တီသု သုတ္တေသု ကူပစ္စယဿ ဂဟိတတ္တာ ဝေဒဂူအာဒယော ရူပစ္စယန္တာ န ဂဟိတာ။

ဂ+သိ+ဟိ+နံဝဇ္ဇိတာသု ဝိဘတ္တီသု ဂေါသဒ္ဒဿ ဂါဝ+ဂဝါ ဟောန္တိ နိစ္စံ။

ဥဘ+ဂေါဟိ ယောနံ ဋော ဟောတိ။ ဂါဝေါ ဂဝေါ။ ဘော ဂေါ၊ ဂါဝေါ ဂဝေါ။

အံဝစနေ ဂေါဿ ဂါဝု ဝါ ဟောတိ။ ဂါဝုံ ဂါဝံ ဂဝံ၊ ဂါဝေါ ဂဝေါ။

ဂေါတော နာဿ အာ ဟောတိ ဝါ။ ဧကဝဏ္ဏတ္တာ န သဗ္ဗာဒေသော။ ‘‘ပဉ္စမိယံ ပရဿေ’’တိ ဝတ္တန္တေ ‘‘အာဒိဿာ’’တိ နာဿ အာ ဟောတိ၊ ပရလောပေါ၊ ဂါဝါ ဂါဝေန ဂဝါ ဂဝေန၊ ဂေါဟိ ဂေါဘိ။

ဂေါဿ သေ ဝါ ဂဝံ ဟောတိ သဟ သေန။ ဂဝံ ဂါဝဿ ဂဝဿ။ ကစ္စာယနေ ‘‘ဂဝံ စေ တရမာနာနံ’’တိ ပါဠိံ ပဋိစ္စ နံမှိ ဗဟုဝစနမေဝ သာဓိတံ၊ ဣဓ ‘‘ဂဝံဝ သိင်္ဂိနော သင်္ဂံ’’တိ ဒဿနတော ဧကဝစနဉ္စ။

နံဝစနေန ¶ သဟ ဂေါဿ ဂုန္နံ ဟောတိ ဂဝဉ္စ ဝါ။ ဂုန္နံ ဂဝံ ဂေါနံ။ ဂါဝါ ဂါဝမှာ ဂါဝသ္မာ ဂဝါ ဂဝမှာ ဂဝသ္မာ။ ဂါဝေ ဂါဝမှိ ဂါဝသ္မိံ ဂဝေ ဂဝမှိ ဂဝသ္မိံ။

သုမှိ ဂေါဿ ဂါဝ+ဂဝါ ဟောန္တိ ဝါ။ ဂါဝေသု ဂဝေသု ဂေါသု။ ဂေါဿ ဂေါဏာဒေသော န ကတော၊ သဒ္ဒန္တရတ္တာ။ ဂေါဏသဒ္ဒေါ ဟိ သတ္တသု ဝိဘတ္တီသု ဒိဿတီတိ။

ဥသု+ဘူမိ+ပသု+ရံသိ-ဒိသာ+ဝါစာ+မ္ဗု+စက္ခုသု၊

ဒသသွ+တ္ထေသု ဂေါ ဝုတ္တော၊ လဂ္ဂေ စ ဝဇိရေ ဣတိ။

ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနဿ နာမဿ+န္တေ ဝတ္တမာနော အာကာရော ဃသညော ဟောတိ။ ‘‘ဇန္တု+ဟေတွီ+ဃ+ပေဟိ ဝါ’’တိ ယောလောပေါ ဝါ။ ကညာ ကညာယော။ ‘‘ဃ+ဗြဟ္မာဒိတေ’’တိ ဂဿ ဧ ဝါ၊ ကညေ ကညာ၊ ယောမှိ ကညာ ကညာယော။ ‘‘ဃော ဿံ+ဿာ ယံ+တိံသူ’’တိ အံမှိ ရဿော။ ကညံ၊ ကညာ ကညာယော။

ဃပတော ¶ သ္မိံဝိဘတ္တိပရိယန္တာနံ ဧကတ္တေ နာဒီနံ ယ+ယာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ကညာယ၊ ကညာဘိ ကညာဟိ။ ကညာယ၊ ကညာနံ။

ဃပတော သ္မိနော ယံ ဝါ ဟောတိ။ ကညာယံ ကညာယ။ ‘‘ဃ+ ပတေ+ကသ္မိံ နာဒီနံ ယ+ယာ’’ ‘‘ယံ’’တိ စ ဣမေသံ အပဝါဒါဒီနံ ဝိသယေ မှိဿ ဥဿဂ္ဂတ္တာ ပဝတ္တိ နတ္ထီတိ သ္မိနော ဗဟုလာဓိကာရာ ‘‘သ္မာ+ဟိ+သ္မိန္န’’ မိစ္စာဒိနာ မှိကတေ ‘‘ဒသသဟဿိမှိ ဓာတုမှီ’’တိ သိဇ္ဈတိ။ ကညာသု။ ဧဝံ –

သဒ္ဓါ မေဓာ ပညာ ဝိဇ္ဇာ၊ စိန္တာ မန္တာ တဏှာ ဝီဏာ၊

ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ ဧဇာ မာယာ၊ မေတ္တာ မတ္တာ သိက္ခာ ဘိက္ခာ။

ဇင်္ဃာ ဂီဝါ ဇီဝှာ ဝါစာ၊ ဆာယာ အာသာ ဂင်္ဂါ နာဝါ၊

ဂါထာ သေနာ လေခါ သာလာ၊ မာလာ ဝေလာ ပူဇာ ခိဍ္ဍာ။

ပိပါသာ ဝေဒနာ သညာ၊ စေတနာ တသိနာ ပဇာ၊

ဒေဝတာ ဝဋ္ဋကာ ဂေါဓာ၊ ဗလာကာ ပရိသာ သဘာ။

ဦကာ သေဖာလိကာ လင်္ကာ၊ သလာကာ ဝါလုကာ သိခါ၊

ဝိသာခါ ဝိသိခါ သာခါ၊ ဝါစာ ဝဉ္ဈာ ဇဋာ ဃဋာ။

ဇေဋ္ဌာ သောဏ္ဍာ ဝိတဏ္ဍာ စ၊ ကရုဏာ ဝနိတာ လတာ၊

ကထာ နိဒ္ဒါ သုဓာ ရာဓာ၊ ဝါသနာ သိံသပါ ပပါ။

ပဘာ ¶ သီမာ ခမာ ဆာယာ၊ ခတ္တိယာ သက္ခရာ သုရာ၊

ဒေါလာ တုလာ သိလာ လိလာ၊ လာလေ+လာ မေခလာ ကလာ။

ဝဠဝါ+လမ္ဗုသာ မူသာ၊ မဉ္ဇုသာ သုလသာ ဒိသာ၊

နာသာ ဇုဏှာ ဂုဟာ ဤဟာ၊ လသိကာ ဝသုဓာဒယော။

‘‘န+မ္မာဒီဟီ’’တိ အမ္မာ+အန္နာ+အမ္ဗာဟိ ဂဿ ဧကာရာ+ဘာဝေ –

အမ္မာဒီနံ ဂေ ရဿော ဝါ ဟောတိ။ အမ္မ အမ္မာ ဣစ္စာဒိ။ သေသံ ကညာဝ။ ဧဝံ အန္နာ အမ္ဗာ။ သဘာပရိသာဟိ သ္မိနော ‘‘တိံ သဘာပရိသာယာ’’တိ တိံ ဝါ ဟောတိ။ ‘‘ဃောဿ’’ မာဒိနာ ရဿေ သဘတိံ သဘာယံ သဘာယ။ ပရိသတိံ ပရိသာယံ ပရိသာယ။

ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနဿ နာမဿ+န္တေ ဝတ္တမာနာ ဣဝဏ္ဏု+ဝဏ္ဏာ ပသညာ ဟောန္တိ။

ပသညဿ ဣဝဏ္ဏဿ လောပေါ ဟောတိ ဝါ ယကာရေ။ ‘‘ပရော ကွစီ’’တိ အနုဝတ္တိတကွစိဂ္ဂဟဏာ ယေ ပရေ စ-ကာရ+ပုဗ္ဗရူပါ- နိ ¶ န ဟောန္တိ။ မတျော။ အညတြ ‘‘ဇန္တွာ’’ဒိနာ ယောလောပေါ၊ ဒီဃော၊ မတီ မတိယော။ ဘော မတိ မတီ၊ မတျော မတီ မတိယော။ မတိံ၊ မတျော မတီ မတိယော။ မတိယာ၊ မတီဟိ မတီဘိ။ မတျာ မတိယာ၊ မတီနံ။ သ္မိနော ယံ၊ မတျံ မတိယံ မတျာ မတိယာ၊ မတီသု။ ဧဝံ –

ပတ္တိ ယုတ္တိ ဝုတ္တိ ကိတ္တိ၊ မုတ္တိ တိတ္တိ ခန္တိ ကန္တိ၊

သန္တိ တန္တိ သိဒ္ဓိ သုဒ္ဓိ၊ ဣဒ္ဓိ ဝုဒ္ဓိ ဗုဒ္ဓိ ဗောဓိ။

ဘူမိ ဇာတိ ပီတိ သုတိ၊ နန္ဒိ သန္ဓိ သောဏိ ကောဋိ၊

ဒိဋ္ဌိ ဝုဋ္ဌိ တုဋ္ဌိ ယဋ္ဌိ၊ ပါဠိ အာဠိ နာဠိ ကေဠိ။

သတိ မုတိ ဂတိ စုတိ၊ ဓိတိ ယုဝတိ ဝိကတိ၊

ရတိ ရုစိ ရသ္မိ အသနိ၊ ဝသနိ ဩသဓိ အင်္ဂုလိ၊

ဓူလိ ဒုဒြဘိ ဒေါဏိ၊ အဋဝိ ဆဝိ ဣစ္စာဒိ။

ရတျာဒီဟိ သ္မိနော ဋော ဝါ ဟောတိ။ ရတ္တော ရတျံ ရတ္တိယံ ရတျာ ရတ္တိယာ၊ ရတ္တီသု။ သေသံ မတိသမံ။

ဒါသီ၊ သိလောပေါ။ ‘‘ဧကဝစနေ’’စ္စာဒိနာ ရဿော။ ‘‘ယေ ပဿိ+ဝဏ္ဏဿာ’’တိ ဤလောပေါ၊ ဒါသျော။ ‘‘ဇန္တွာ’’ ဒိနာ ယောလောပေါ။ ဒါသီ ဒါသိယော။ ‘‘ဂေ ဝါ’’တိ ရဿော။ ဘော ဒါသိ ဒါသီ၊ ဒါသျော ဒါသီ ဒါသိယော။

ပသညီတော အံဝစနဿ ယံ ဝါ ဟောတိ။ ဒါသျံ ဒါသိယံ ဒါသိံ၊ ဒါသျော ဒါသီ ဒါသိယော။ ‘‘ဃပတေကာ’’ဒိနာ ယာ။ ဒါသျာ ဒါသိယာ ¶ ၊ ဒါသီဟိ ဒါသီဘိ။ ဒါသျာ ဒါသိယာ၊ ဒါသီနံ။ ဒါသျံ ဒါသိယံ ဒါသျာ ဒါသိယာ၊ ဒါသီသု။ ဧဝံ –

မဟီ ဝေတရဏီ ဝါပီ၊ ပါဋလီ ကဒလီ ဃဋီ၊

နာရီ ကုမာရီ တရုဏီ၊ ဝါရုဏီ ဗြာဟ္မဏီ သခီ။

ဂန္ဓဗ္ဗီ ကိန္နရီ နာဂီ၊ ဒေဝီ ယက္ခီ အဇီ မိဂီ၊

ဝါနရီ သူကရီ သီဟီ၊ ဟံသီ ကာကီ စ ကုက္ကုဋီ။

ဧတ္ထ စ ဤကာရလောပေ ညကာရပုဗ္ဗရူပေါ၊ ဝေတရညော ဝေတရဏိယော။ ဝေတရညံ ဝေတရဏိယံ ဝေတရဏိံ၊ ဝေတရညော ဝေတရဏိယော ဣစ္စာဒိ။ ယောသု –

ယောသု နဒီသဒ္ဒဿ အာမ ဝါ ဟောတိ။ သုဉ+နက+အာမ ဣတျာဒိ ညကာရ+ကကာရ+မကာရာ အာဂမလိင်္ဂါ။ သ စ ‘‘မာနုဗန္ဓော သရာန+မန္တာ ပရော’’တိ မာနုဗန္ဓတ္တာ သရာန+မန္တာ ပရော ဟောတီတိ ဤကာရာ ပရော။ ‘‘ယဝါ သရေ’’တိ ယေ ဒဿ ဇော၊ ယဿ စ ပုဗ္ဗရူပံ၊ နဇ္ဇာယော။ ဝါ ပ-လောပ+ယောလောပေသု နဇ္ဇော နဒီ နဒိယော ဣစ္စာဒိ။

ယာဂု၊ ယာဂူ ယာဂုယော။ ဘော ယာဂု၊ ယာဂူ ယာဂုယော။ ယာဂုံ၊ ယာဂူ ယာဂုယော။ ယာဂုယာ၊ ယာဂူဟိ ယာဂူဘိ။ ယာဂုယာ၊ ယာဂူနံ။ ယာဂုယံ ယာဂုယာ၊ ယာဂူသု။ ဧဝံ ဓာတု+ဓေနု+ကာသု+ဒဒ္ဒု+ကဏ္ဍု+ကစ္ဆု+ရဇ္ဇု+ကရေဏု+သဿု+ပိယင်္ဂု ¶ အာဒယော။

ဧတ္ထ ဓာတုသဒ္ဒေါ ‘‘မနောဓာတုနာ’’တိ အဘိဓမ္မာဝတာရေ ဝုတ္တတ္တာ ပုလ္လိင်္ဂေပိ ဒိဿတိ၊ တံ သက္ကဋမတေန ဝုတ္တန္တိ ကေစိ။

မာတာ၊ မာတရော။ ဘော မာတ မာတာ၊ မာတရော။ မာတရံ၊ မာတရေ မာတရော။ မာတရာ၊ နာဿ ယာဒေသေ ‘‘ယေ ပဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂါ ပလောပေါ၊ အနုညာတော အဟံ မတျာ၊ အညတြ မာတုယာ၊ မာတရေဟိ မာတရေဘိ မာတူဟိ မာတူဘိ။ သလောပေ မာတု၊ ပသညတ္တာ ‘နော’ န ဟောတိ၊ မတျာ မာတုယာ၊ မာတရာနံ မာတာနံ မာတူနံ။ ဆဋ္ဌိဝိသယေ ‘‘မာတုဿ သရတီ’’တိပိ ဒိဿတိ။ မာတရိ၊ မာတရေသု မာတူသု။ ဝိသေသာ+ညတြ ပိတုသမံ။ ဧဝံ ဓီတု+ဒုဟိတုသဒ္ဒါ။

ရဿနိသေဓေ သိလောပေ စ ကတေ ဇမ္ဗူ။ ‘‘ဇန္တွာ’’ဒိနာ ယောလောပေ၊ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော။ ‘‘ဂေ ဝါ’’တိ ရဿေ ဘော ဇမ္ဗု၊ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော။ ဇမ္ဗုံ၊ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော။ ဇမ္ဗုယာ၊ ဇမ္ဗူဟိ ဇမ္ဗူဘိ။ ဇမ္ဗုယာ၊ ဇမ္ဗူနံ။ ဇမ္ဗုယံ ဇမ္ဗုယာ၊ ဇမ္ဗူသု။

ဧဝံ ဝဓူ စ သရဘူ၊ သရဗူ သုတနူ စမူ၊

ဝါမူရူ နာဂနာသုရူ၊ သမာနာ ခလု ဇမ္ဗုယာ။

ဂေါ၊ ဂါဝေါ ဂဝေါ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

အကာရန္တတော နာမသ္မာ သိဿ အံ ဟောတိ နပုံသကေ။ နပုံသကံ။

အကာရန္တတော ယောနံ နိ ဟောတိ နပုံသကေ။ နီနံ နိစ္စဝိဓာနေပိ ‘‘နိနံ ဝါ’’တိ ပက္ခေ ဋာဋေ ဟောန္တိ၊ ဒီဃေ နပုံသကာ နပုံသကာနိ။ ဘော နပုံသက နပုံသကာ၊ နပုံသကာ နပုံသကာနိ။ နပုံသကံ၊ နပုံသကေ နပုံသကာနိ။ နပုံသကေန၊ ဣစ္စာဒိ သုဂတသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ –

နဠိန+လိင်္ဂ+မုခ+င်္ဂ+ဇလ+မ္ဗုဇံ၊

ဘဝန+ဘုဝန+လောဟာ+လာတ+တုဏ္ဍ+ဏ္ဍ+ပီဌံ၊

တဂရ+နဂရ+တီရ+စ္ဆတ္တ+ဆိဒ္ဒေါ+ဒကာနိ။ဣစ္စာဒိ၊

ဧကစ္စာဒီဟိ ပရဿ နိဿ ဋာ န ဟောတိ၊ ဧကစ္စာနိ။ ဘော ဧကစ္စ၊ ဧကစ္စာ ဧကစ္စာနိ။ ဧကစ္စံ၊ ဧကစ္စေ ဧကစ္စာနိ။ သေသံ နပုံသကံဝ။

ဧဝံ ပဌမံ၊ ပဌမာနိ ဣစ္စာဒိ။ ပဒံ၊ ပဒါ ပဒါနိ ဣစ္စာဒိ နပုံသကသမံ။ နာသ္မိံသု ဘေဒေါ။

ပဒါဒီဟိ နာဿ သာ ဟောတိ ဝါ။ ပဒသာ ပဒေန။

ပဒါဒီဟိ သ္မိနော သိ ဟောတိ ဝါ။ ပဒသိ ပဒေ ပဒမှိ ပဒသ္မိံ၊ ပဒေသု။ ဧဝံ ဗိလသဒ္ဒေါ။

ကမ္မသဒ္ဒတော နာဿ ‘‘နာဿေ+နော’’တိ ဧနော ဝါ၊ ကမ္မေန၊ ‘‘ပုမကမ္မထာမာ’’ဒိနာ ဥတ္တေ ကမ္မုနာ ကမ္မနာ။ ဣမိနာဝ သသ္မာသု ဥတ္တံ၊ ဥဿ လသညာယံ သ+သ္မာနံ ယထာယောဂံ နော+နာ နိစ္စံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဝါဓိကာရဿ။ ကမ္မုနော ကမ္မဿ။ ကမ္မုနာ ကမ္မာ ကမ္မမှာ ကမ္မသ္မာ။ ‘‘ကမ္မာဒိတော’’တိ သ္မိနော ဝါ နိမှိ ကမ္မနိ ကမ္မေ ကမ္မမှိ ကမ္မသ္မိံ၊ သေသံ နပုံသကသမံ။ စမ္မ+ဝေသ္မ+ဘသ္မာဒယော ကမ္မသမာ ဥတ္တတော+ညတြ။

ဂစ္ဆန္တ၊ သိ။ ‘‘န္တဿံ’’တိ ဝါ အံမှိ သိလောပေါ ဂစ္ဆံ။ အညတြ သိဿ ဒံ၊ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဂစ္ဆန္တာ ဂစ္ဆန္တာနိ။ ဘော ဂစ္ဆ ဂစ္ဆာ ဂစ္ဆံ၊ ဂစ္ဆန္တာ ဂစ္ဆန္တာနိ။ ဂစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တံ၊ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တာနိ။ ဂစ္ဆတာ ဂစ္ဆန္တေနေ+စ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။ ဧဝံ ယဇန္တ+ဝဇန္တာဒယော။

ဈလတော ယောနံ နိ ဟောတိ ဝါ နပုံသကေ။ အဋ္ဌီနိ။ ‘‘လောပေါ’’တိ ယောလောပေ ဒီဃော၊ အဋ္ဌီ။ ဘော အဋ္ဌိ အဋ္ဌီ၊ အဋ္ဌီနိ အဋ္ဌီ။ အဋ္ဌိံ၊ အဋ္ဌီနိ အဋ္ဌီ။ အဋ္ဌိနာ ဣစ္စာဒိ မုနိသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ ပစ္ဆိ+အက္ခိ+ဒဓိ+သတ္ထိ+ဝါရိ+အစ္စိအာဒယော။

ဒဏ္ဍိ၊ နပုံသကတ္တာ ‘‘ဧကဝစနေ’’စ္စာဒိနာ ရဿေ သိလောပေါ။ ဒဏ္ဍီနိ ဒဏ္ဍီ။ ‘‘ဂေ ဝါ’’တိ ရဿေ ဘော ဒဏ္ဍိ ဒဏ္ဍီ၊ ဒဏ္ဍီနိ ဒဏ္ဍီ။ ‘‘နံ ဈီတော’’တိ နံ။ ဒဏ္ဍိနံ ဒဏ္ဍိံ၊ ဒဏ္ဍီနိ ဒဏ္ဍီ။ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂေ ဒဏ္ဍီသမံ။ ဧဝံ သုခကာရီ+သီဃယာယီအာဒယော။

စက္ခု၊ စက္ခူနိ စက္ခူ။ သေသံ အဋ္ဌိသမံ။ ဧဝံ အာယု+ဝသု+ဓနု+ဒါရု+တိပု+မဓု+သိင်္ဂု+ဟိင်္ဂု+ဝတ္ထု+ဇတု+အမ္ဗု+ အဿုအာဒီနိ။ အာယုသဒ္ဒတော နာဿ ကောဓာဒိတ္တာ သာဝ ဝိသေသော။

ဂေါတြဘု၊ ရဿေ သိလောပေါ။ ဂေါတြဘူနိ ဂေါတြဘူ။ ဘော ဂေါတြဘု ဂေါတြဘူ၊ ဂေါတြဘူနိ ဂေါတြဘူ။ ဂေါတြဘုံ၊ ဂေါတြဘူနိ ဂေါတြဘူ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂေ ဝေဿဘူသမံ။ ဧဝံ သယမ္ဘူ+အဘိဘူ+ဓမ္မညူ အာဒယော။

ဝိသဒါ+ဝိသဒါကာရ-ဝေါဟာရော+ဘယမုတ္တကော ¶ ၊

ပုမာဒိဇာနနေ ဟေတု-ဘာဝတော လိင်္ဂ+မီရိတော။

ထန+ကေသာဝတီ နာရီ၊ မဿုဝါ ပုရိသော သိယာ၊

ဥဘိန္န+မန္တရံ ဧတံ၊ ဣတရော+ဘယမုတ္တကော။

အထ သဗ္ဗာဒီနံ ရူပနယော နိဒ္ဒိသိယတေ၊

သဗ္ဗ ကတရ ကတမ ဥဘယ ဣတရ အည အညတရ အညတမ၊ ပုဗ္ဗ+ပရာ+ပရ+ဒက္ခိဏု+တ္တရာ+ဓရာနိ ဝဝတ္ထာယ+မသညာယံ။ ‘‘ဦနပူရတ္ထ+မဓိကပဒေါဒါဟရဏ+မဇ္ဈာဟာရော’’တိ ဉာယာ သဗ္ဗာဒီသု ပဌီယန္တေတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ယ တျ တ ဧတ ဣမ အမု ကိံ ဧက တုမှ အမှ ဣစ္စေတေ သဗ္ဗာဒယော။ ကစ္စာယနေ အဒဿိတဿာပိ တျသဒ္ဒဿ –

ခိဍ္ဍာ ပဏိဟိတာ တျာသု၊ ရတိ တျာသု ပတိဋ္ဌိတာ၊

ဗီဇာနိ တျာသု ရုဟန္တိ၊ ယဒိဒံ သတ္တာ ပဇာယရေတိ –

ပါဠိယံ ဒိဿမာနတ္တာ ဣဓ သင်္ဂဟော။

တတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒေါ နိရဝသေသတ္ထော။ ကတရ+ကတမသဒ္ဒါ ပုစ္ဆနတ္ထာ။ ဥဘယသဒ္ဒေါ ဒွိအဝယဝသမုဒါယဝစနော။ ဣတရသဒ္ဒေါ ဝုတ္တပဋိယောဂီဝစနော။ အညသဒ္ဒေါ အဓိကတာပရဝစနော။ အည- တရ+အညတမသဒ္ဒါ ¶ အနိယမတ္ထာ။ ပုဗ္ဗာဒယော ဒိသာဒိဝဝတ္ထာဝစနာ။ ယသဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော။ တျ+တသဒ္ဒါ ပရမ္မုခဝစနာ။ ဧတ+ဣမ+အမု+ကိံ ဣစ္စေတေ သမီပ+အစ္စန္တသမီပ+ဒူရ+ပုစ္ဆနတ္ထဝစနာ။ ဧကသဒ္ဒေါ သံချာဒိဝစနော။ တုမှ+အမှသဒ္ဒါ ပရ+အတ္တ နိဒ္ဒေသဝစနာ။

အကာရန္တေဟိ သဗ္ဗာဒီဟိ ယောနံ ဧဋ ဟောတိ နိစ္စံ။ သဗ္ဗေ။ ဘော သဗ္ဗ သဗ္ဗာ၊ သဗ္ဗေ။ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗေ။ သဗ္ဗေန၊ သဗ္ဗေဟိ သဗ္ဗေဘိ။ ဧဝံ ကရဏေ။ သဗ္ဗဿ။

အကာရန္တာနံ သဗ္ဗာဒီနံ ဧ ဟောတိ နံမှိ သု+ဟိသု စ။ ဧတ္ထ အာဒိသဒ္ဒေါ အဝယဝေ၊ ဝုတ္တဉှိ –

မရိယာဒါယံ ပကာရေ စ၊ သမီပေ+ဝယဝေ တထာ၊

စတူသွ+တ္ထေသု မေဓာဝီ၊ အာဒိသဒ္ဒံ ပကာသယေတိ။

သဗ္ဗာဒိတော နံဝစနဿ သံ+သာနံ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗေသာနံ။ သဗ္ဗာ သဗ္ဗမှာ သဗ္ဗသ္မာ။ သဗ္ဗေ သဗ္ဗမှိ သဗ္ဗသ္မိံ၊ သဗ္ဗေသု။

ဣတ္ထိယံ ‘‘ဣတ္ထိယ+မတွာ’’တိ အာပစ္စယေ တဿ ဃသညာ။ သေသံ ကညာဝ။ သဗ္ဗာ၊ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော။ ဘော သဗ္ဗေ၊ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော။ ‘‘ဃော ဿံ+ဿာ+ဿာယံ+တိံ သူ’’-တိ ရဿေ ¶ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော။ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာဟိ သဗ္ဗာဘိ။

သဗ္ဗာဒီနံ ဃပတော သဿ ဿာ ဝါ ဟောတိ။ အမုဿာတိ ရူပဿ ‘‘ဿာ ဝါ တေ+တိ+မာ+မူဟီ’’တိ ဿာဒေသေန သိဒ္ဓတ္တာ ဝါဂ္ဂဟဏ+မုတ္တရတ္ထံ။ ရဿေ သဗ္ဗဿာ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာသံ သဗ္ဗာသာနံ။ ပဉ္စမိယံ သဗ္ဗာယ။

သဗ္ဗာဒီနံ ဃပတော သ္မိနော ဿံ ဝါ ဟောတိ။ သဗ္ဗဿံ သဗ္ဗာယံ သဗ္ဗာယ၊ သဗ္ဗာသု။

နပုံသကေ သဗ္ဗံ။ ‘‘ယောနံ နီ’’တိ နပုံသကေ ယောဿ နိမှိ –

သဗ္ဗာဒီဟိ ပရဿ နိဿ ဋာ န ဟောတိ။ ဒီဃေ သဗ္ဗာနိ။ ဘော သဗ္ဗ သဗ္ဗာ၊ သဗ္ဗာနိ။ သဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗေ သဗ္ဗာနိ။ နာဒီသု ပုမေဝ။ ကတရကတမဥဘယာ တီသု လိင်္ဂေသု သဗ္ဗသမာ။ ဧဝံ ဣတရအညသဒ္ဒါ။ ဿာ+ဿံသု ဝိသေသော။

၅၂။ ဿံ+ဿာ+ဿာယေသွိ-တရေ+က+ညေ+တိ+မာန+မိ

ဿမာဒီသု ဣတရ+ဧက+အည+ဧတ+ဣမ ဣစ္စေတေသံ ဣ ဟောတိ နိစ္စံ။ ဣတရိဿာ ဣတရာယ၊ အညိဿာ အညာယ၊ အညာသံ ¶ အညာသာနံ။ အညိဿံ အညာယံ အညာယ။ အညတရ+ညတမာ လိင်္ဂတ္တယေ သဗ္ဗသမာ။

ဧတေဟိ ဆဟိ သဝိသယေ ဧဋ ဝါ ဟောတီတိ ယောဿ ဧဋ၊ ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗာ။ ဘော ပုဗ္ဗ ပုဗ္ဗာ၊ ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗံ၊ ပုဗ္ဗေ။ ပုဗ္ဗေန။ သေသံ သဗ္ဗလိင်္ဂေ သဗ္ဗသမံ။ ဧဝံ ပရာဒယော ပဉ္စ။

တံနာမဘူတေဟိ အပ္ပဓာနေဟိ စ သဗ္ဗာဒီဟိ သဗ္ဗာဒိကာရိယံ န ဟောတိ။ တေ သဗ္ဗာ၊ သဗ္ဗနာမာ တေတိ အတ္ထော။ တေ ပိယသဗ္ဗာ၊ တေ အတိသဗ္ဗာ။ နာမဘူတေ စ အညပဒတ္ထာဒေါ အပ္ပဓာနဝိသယေ စ သဗ္ဗာဒိကာရိယနိသေဓေန ‘‘ပရမသဗ္ဗေ တိဋ္ဌန္တိ’’ တျာဒိတော ပဓာနပဒန္တတော ဧဋအာဒယော ဟောန္တိ၊ ဝိသေသနသမာသဿ ဥတ္တရပဒတ္ထပဓာနတ္တာ။

တတိယတ္ထေန ယောဂေ စ သဗ္ဗာဒိကာရိယံ န ဟောတိ။ မာသေန ပုဗ္ဗာ မာသပုဗ္ဗာ ဣစ္စာဒိ။

စတ္ထသမာသဝိသယေ သဗ္ဗာဒိကာရိယံ န ဟောတိ။ ဒက္ခိဏုတ္တရပုဗ္ဗာနန္တိအာဒိ။

ဣတိ ¶ စတ္ထသမာသေ သဗ္ဗာဒိကာရိယံ န ဟောတိ၊ နိစ္စေန ဧဋအာဒေသပ္ပသင်္ဂေ အယံ သမ္ပတ္တဝိဘာသာ။ ပုဗ္ဗုတ္တရေ ပုဗ္ဗုတ္တရာ။ သေသံ သုဂတသမံ။

ယော၊ ယေ။ ယာ၊ ယာယော။ ယံ၊ ယာနိ ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗသမံ။ ယာဒီန+မာလပနေ ရူပံ န သမ္ဘဝတိ။

တျ+တေ+တာန+မနပုံသကာနံ တဿ သော ဟောတိ သိမှိ။ သျော၊ တျေ။ သျာ၊ တျာ၊ တျာယော။ တျံ၊ တျာနိ ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗသမံ။

တသဒ္ဒဿ တဿ နော ဝါ ဟောတိ သဗ္ဗာသု ဝိဘတ္တီသု။ ‘‘တျ+တေ+တာနံ တဿာ’’တိ စ ဧတ္ထ တျာဒီနံ တကာရဂ္ဂဟဏံ သျာ သာ ဧသာ နာယောတိ ဣတ္ထိယံ သဗ္ဗသမာ ဟောတီတိ။ နေ တေ။ နံ တံ၊ နေ တေ။ နေန တေနေ၊ နေဟိ နေဘိ တေဟိ တေဘိ။

၁၃၂။ ဋ သသ္မာသ္မိံဿာယဿံဿာသံမှာမှိသွိ+မဿ စ

‘‘ဋ သ+သ္မာ+သ္မိံ+နံသ္မိ+မဿ စာ’’တိ ဝုတ္တေပိ တေသံ ဝိဘတ္တီနံ အာဒေသေသု ဿာယာဒီသု ပရေသု ‘‘တဒါဒေသာ တဒိဝ ¶ ဘဝန္တီ’’တိ ဉာယာ ဋာဒေသေ သိဒ္ဓေပိ ယာဒိအာဒေသန္တရေ ပရေ နိဝတ္တနတ္ထံ ဿာဒီနံ ဂဟဏံ။

သာဒီသွိ+မဿ တသဒ္ဒတကာရဿ စ ဋော ဝါ ဟောတိ။ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ။ ဧဝ+မုပရိပိ။ အဿ နဿ တဿ၊ နေသံ နေသာနံ တေသံ တေသာနံ။ အမှာ အသ္မာ နမှာ နသ္မာ တမှာ တသ္မာ။ အမှိ အသ္မိံ နမှိ နသ္မိံ တမှိ တသ္မိံ၊ နေသု တေသု။

ဣတ္ထိယံ သာ၊ နာ နာယော တာ တာယော။ နံ တံ၊ နာ နာယော တာ တာယော။ နာမှိ –

ဃပသညေဟိ တ+ဧတ+ဣမ+အမူဟိ ဧကတ္တေ နာဒီနံ ဿာ ဝါ ဟောတိ။ အန္တဿရာနံ ဃပဝေါဟာရေန တံသဟစရိတာပိ သဒ္ဒါ ‘‘ကုန္တေ ပဝေသယာ’’တိ ဉာယာ ဂယှန္တီတိ ‘‘ဃပသညေဟိ တ+ဧတ+ဣမ+အမူဟီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝါဋာဒေသေ အဿာ နဿာ နာယ။

ဿံဿာဿာ ယေသု တဿ ဝါ ဣ ဟောတိ။ တိဿာ တဿာ တာယ၊ နာဟိ နာဘိ တာဟိ တာဘိ။ သဿ ဝါ ဿာမှိ အဿာ နဿာ တိဿာ တဿာ။

တာ+ဧတာ+ဣမာတော သဿ ဿာယော ဟောတိ ဝါ။ အဿာယ နဿာယ တိဿာယ တဿာယ၊ ‘‘ဃပတေ’’စ္စာဒိနာ ယာဒေသေ ¶ နာယ တာယ။ နံဝစနဿ သ+မာဒေသေ တကာရဿ စ ဝါ ဋာဒေသေ အာသံ နာသံ နာသာနံ တာသံ တာသာနံ။ သတ္တမိယံ အဿံ အဿာ နဿံ နဿာ နာယံ နာယ တိဿံ တိဿာ တဿံ တဿာ တာယံ တာယ၊ နာသု တာသု။

နပုံသကေ နံ တံ၊ နာနိ တာနိ။ နံ တံ၊ နေ နာနိ တေ တာနိ။ သေသံ ပုမေဝ။

‘‘ယံတံသဒ္ဒါ နိစ္စသမ္ဗန္ဓာ’’တိ ဉာယာ ယံသဒ္ဒေန အနိယမိတတ္ထံ တံသဒ္ဒေါ နိယမေတိ။

ပသိဒ္ဓေ အနုဘူတတ္ထေ၊ ပက္ကန္တဝိသယေ တထာ၊

ယံသဒ္ဒ+မနပေက္ခေဝ၊ တံသဒ္ဒေါ ယုဇ္ဇတေ သဒါတိ –

ဝုတ္တတ္တာ ဧတ္ထေဝ တံသဒ္ဒေါ ယံသဒ္ဒံ နာပေက္ခတိ။ ယထာက္ကမံ တတြိ+ဒ+မုဒါဟရဏံ –

(။) ‘‘နမော တဿာ’’တိ စ၊ (။) ‘‘အဂ္ဂိမ္ပ+က္ခိနာ…ပေ… ဉာတကာရီ ဟိ သော ဇိနော’’တိ စ၊ (။။) ပုရိမဂါထာယ ဝုတ္တမုနိသဒ္ဒ+မပေက္ခိတွာ ‘‘သဝါသနေ ကိလေသေ သော’’တိ စ။

ဧသော၊ ဧတေ။ ဧသာ၊ ဧတာ ဧတာယော၊ ဧတံ၊ ဧတာနိ ဣစ္စာဒိ ဋ+နာဒေသာဘာဝေါဝ ဝိသေသော။

ဣမသဒ္ဒဿ အနပုံသကဿ အယံ ဟောတိ သိမှိ။ အယံ၊ ဣမေ။ ဣမံ၊ ဣမေ။

ဣမသဒ္ဒဿ ¶ အနိတ္ထိယံ နာမှိ အန+ဣမိဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ။ ‘‘အတေ+နာ’’တိ ဧနေ အနေန ဣမိနာ။ ဟိမှိ –

ဣမဿာ+နိတ္ထိယံ ဋေ ဟောတိ ဝါ သု+နံ+ဟိသု။ ‘‘နာမဂ္ဂဟဏေ လိင်္ဂဝိသိဋ္ဌဿာပိ ဂဟဏံ’’တိ ဉာယာ ‘အနိတ္ထိယံ’တိ ဣတ္ထိလိင်္ဂနိသေဓာ ဣမဿာတိ နာမဂ္ဂဟဏဝိသယေ လိင်္ဂဝိသေသိတဿ ဣမသဒ္ဒဿာပိ ဂဟဏံ။ တဿ ဖလံ ‘‘တတဿ နော သဗ္ဗာသု’’ တျာဒေါ လိင်္ဂတ္တယေ ကာရိယသိဒ္ဓိ။ ဧဟိ ဧဘိ ဣမေဟိ ဣမေဘိ။ ‘‘ဋ သသ္မာသ္မိ’’မိစ္စာဒိနာ သဗ္ဗဿိ+မဿ ဝါ ဋာဒေသေ အဿ ဣမဿ၊ ဝါ ဋေ ဧသံ ဧသာနံ ဣမေသံ ဣမေသာနံ။ အမှာ အသ္မာ ဣမမှာ ဣမသ္မာ။ အမှိ အသ္မိံ ဣမမှိ ဣမသ္မိံ၊ ဧသု ဣမေသု။

ဣတ္ထိယံ အယံ၊ ဣမာ ဣမာယော။ ဣမံ၊ ဣမာ ဣမာယော။ နာ ‘‘ဿာ ဝါ တေ+တိ+မာ+မူဟီ’’တိ ဿာ ဝါ၊ ဝါ ဋာဒေသေ ‘‘ဿ’’ မိစ္စာဒိနာ ဣအာဒေသေ စ ကတေ အဿာ ဣမိဿာ ဣမာယ၊ ဣမာဟိ ဣမာဘိ။ အဿာ ဣမိဿာ အဿာယ ဣမိဿာယ ဣမာယ။ နံဝစနဿ သ+မာဒေသေ ဣမဿ စ ဝါ ဋာဒေသေ အဿ ‘‘သုနံဟိ သူ’’တိ ဒီဃေ စ ကတေ အာသံ၊ အညတြ ဣမာသံ ဣမာသာနံ။ သတ္တမိယံ အဿံ ဣမိဿံ အဿာ ဣမိဿာ ဣမာယံ ဣမာယ၊ ဣမာသု။

အံသိသု ¶ သဟ တေဟိ ဣမဿိ+ဒံ ဟောတိ ဝါ နပုံသကေ။ ဣဒံ ဣမံ၊ ဣမေ ဣမာနိ။ ဣဒံ ဣမံ၊ ဣမေ ဣမာနိ။ အနေန ဣမိနာ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

၁၉၇။ ဣမေ+တာန+မေနာ+နွာဒေသေ ဒုတိယာယံ

ဣမဧတသဒ္ဒါနံ ကထိတာနုကထနဝိသယေ ဒုတိယာယ+မေနာဒေသော ဟောတိ။ ဣမံ ဘိက္ခုံ ဝိနယ+မဇ္ဈာပယ၊ အထော ဧနံ ဓမ္မ+မဇ္ဈာပယ။ ဣမေ ဘိက္ခူ ဝိနယ+မဇ္ဈာပယ၊ အထော ဧနေ ဓမ္မ+မဇ္ဈာပယ။ ဧဝ+မေတဿ စ ယောဇနီယံ။

အနပုံသကဿာ+မုဿ မကာရဿ သော ဟောတိ သိမှိ။ အသု၊ ယော –

နိယမသုတ္တ+မိဒံ၊ အမုသဒ္ဒတော ယောနံ လောပေါ ဟောတိ နိစ္စံ ပုလ္လိင်္ဂေ။ ဒီဃေ အမူ။ ဈလတော ယောနံ ‘‘လောပေါ’’တိ လောပေ သိဒ္ဓေပိ ဝေါ+ပဝါဒေါ+ယ+မာရမ္ဘော။

အာရမ္ဘော ဝစနမ္ပတ္တိ၊ လက္ခဏံ ယောဂလက္ခဏံ၊

ဝါကျံ သတ္ထဉ္စ ဣစ္စာဒိ၊ သုတ္တာန+မဘိဓာယကာ။

အမုံ၊ အမူ။ အမုနာ၊ အမူဟိ အမူဘိ။

အမုသ္မာ ¶ သဿ နော န ဟောတိ။ အမုဿ၊ အမူသံ အမူသာနံ။ ‘‘နာသ္မာဿာ’’တိ လတော သ္မာဿ နာ၊ အမုနာ အမုမှာ အမုသ္မာ။ အမုမှိ အမုသ္မိံ၊ အမူသု။

ဣတ္ထိယံ အသု၊ အမူ အမုယော။ အမုံ၊ အမူ အမုယော။ နာ၊ ‘‘ဿာ ဝါ တေ+တိ+မာ+မူဟီ’’တိ နာဒျေကဝစနာနံ ဿာ ဝါ၊ အမုဿာ အမုယာ၊ အမူဟိ အမူဘိ။ အမုဿာ အမုယာ၊ အမူသံ အမူသာနံ။ သတ္တမိယံ အမုဿံ အမုဿာ အမုယံ အမုယာ၊ အမူသု။

အံသိသု သဟ တေဟိ အမုဿ အဒုံ ဟောတိ ဝါ နပုံသကေ။ အဒုံ၊ သိလောပေါ၊ အမုံ။ ‘‘ဈလာ ဝါ’’တိ ဝါနိအာဒေသေ အမူနိ အမူ။ အဒုံ အမုံ၊ အမူနိ အမူ။ အမုနာ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

အမု ဧဝ အမုကောတိ သကတ္ထေ ကပစ္စယေ တဒ္ဓိတဝုတ္တိတ္တာ ‘‘ဧကတ္ထတာယံ’’တိ သိလောပေ စ ကတေ ‘‘နိမိတ္တာဘာဝေ နေမိတ္တိကဿာဘာဝေါ’’တိ ဉာယာ နိမိတ္တဘူတဿ သိဿာ+ဘာဝေ နေမိတ္တိကဿ ‘‘မဿာ+မုဿာ’’တိ ကတ္တဗ္ဗဿ သကာရဿ နိဝုတ္တီတိ ‘ကေ ဝါ’တိ ဝိကပ္ပေန မဿ သကာရတ္ထ+ မိဒ+မာရဒ္ဓံ ¶ ။ အမုဿ မဿ ကေ သ ဟောတိ ဝါ။ အသုကော အမုကာ၊ အသုကာ အမုကာ။ အသုကံ အမုကံ ဣစ္စာဒိ။

သဗ္ဗာသု ဝိဘတ္တီသု ကိဿ ကော ဟောတိ။ သိဿော၊ ကော၊ ကေ။ ကံ၊ ကေ။ ကေန၊ ကေဟိ ကေဘိ။

အနိတ္ထိယံ ကိဿ ကိ ဝါ ဟောတိ သသ္မိံသု။ ကိဿ ကဿ၊ ကေသံ ကေသာနံ။ ကမှာ ကသ္မာ။ ကိမှိ ကိသ္မိံ ကမှိ ကသ္မိံ၊ ကေသု။

ဣတ္ထိယံ ဝိဘတ္တီသု ပရေသု ကာဒေသေ ကတေ အကာရန္တတ္တာ မဇ္ဈေ အာပစ္စယကရဏ+မဝိရုဒ္ဓန္တိ အာ၊ ကာ၊ ကာယော။ ကံ၊ ကာ ကာယော ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗာဝ။

အံသိသု သဟ တေဟိ ကိံ သဒ္ဒဿ ကိံဟောတိ နပုံသကေ။ ကာဒေသဿ သာမညတ္တာ ‘‘ဝိသေသဝိဟိတာ ဝိဓယော သာမညဝိဓယော နိသေဓေန္တီ’’တိ ဉာယာ ကိံအာဒေသေန ကာဒေသနိဝုတ္တိ။ ကိံ၊ ကာနိ။ ကိံ၊ ကေ ကာနိ။ ကေနေ+စ္စာဒိ ပုဗ္ဗေဝ။

ဧကသဒ္ဒေါ ¶ သံချာ+တုလျ+ည+သဟာယဝစနော။ ယဒါ သံချာဝစနော၊ တဒါ ဧကဝစနန္တော၊ အတြ ဧကသဒ္ဒေါ သံချေယျဝါပီ။ အညတြ တုလျာဒီသု ဗဟုဝစနန္တောပိ။ ဧကော၊ ဧကေ။ ဧကာ၊ ဧကာ ဧကာယော။ ဧကံ၊ ဧကာနိ+စ္စာဒိ သဗ္ဗသမံ တိလိင်္ဂေ။

တုလျေ ဧကော ဝိလာသော ဒွိန္နံ ကုမာရာနံ၊ ဧကေ ဝဏ္ဏသဒ္ဒါ ဒွိန္နံ ကုမာရာနံ။ အညတ္ထေ ဧကော အာစရိယော ဧဝ+မာဟ၊ ဧကေ အာစရိယာ ဧဝ+မာဟံသု။ အသဟာယတေ ဧကောဝ အရညံ ပဝိသိတွာ။

ဧကော၊ ဧကေ။ ဧကာ၊ ဧကာ ဧကာယော။ ဧကံ ဧကာနိ+စ္စာဒိ သဗ္ဗသမံ တိလိင်္ဂေ။ ဿာ+ဿံသု ပန ‘‘ဿ’’မာဒိနာ ဣ၊ ဧကိဿာ ဧကာယ၊ ဧကိဿံ ဧကာယံ ဧကာယ။

ဣဓ အတ္တပရဂါရဝဝသေန ဧကဿာပိ ‘‘အမှာကံ ရညော’’တိပိ ‘‘ဧကေ အာစရိယာ’’တိပိ ဗဟုဝစနဿ လောကေန ဣစ္ဆိတတ္တာ ဗဟုလဝိဓာနာ ဗဟုဝစနေနေဝ သိဇ္ဈတိ။

တုမှ+အမှသဒ္ဒါ အလိင်္ဂါ၊ တထာ ဥဘ+ကတိ+ဒွိသဒ္ဒါ၊ ပဉ္စာဒယော အဋ္ဌာရသန္တာ စ။ တုမှ သိ၊ အမှ သိ။

အမှိ သိမှိ စ တုမှဿ သဝိဘတ္တိဿ တုဝံ+တွံ ဟောန္တိ။ တုဝံ တွံ။

သိမှိ အမှဿ သဝိဘတ္တိဿ အဟံ ဟောတိ။ အဟံ၊ ယေဝသွေ+ဋ၊ တု မှေ။

ယောသွ+မှဿ ¶ သဝိဘတ္တိဿ မယ+မသ္မာ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ မယံ အမှေ။

အံမှိ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တံ+မံ+တဝံ+မမံ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ တံ၊ မံ၊ တဝံ၊ မမံ။

တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပစ္စေကံ ငံ+ငါကံ ဝါ ဟောန္တိ ယောမှိ ဒုတိယေ၊ တုမှံ တုမှာကံ တုမှေ၊ အမှံ အမှာကံ အမှေ။

နာသ္မာသု တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တယာ+မယာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ‘‘နာသ္မာသူ’’တိ ဗဟုဝစနေသုပိ ဝိဘတ္တိက္ကမ+မနပေက္ခိတွာ သဒ္ဒက္ကမေန ပစ္စေကံ ဒွေ ဒွေ ဟောန္တိ။

တုမှဿ တယာတယီနံ တကာရဿ တွ ဟောတိ ဝါ။ တွယာ တယာ၊ မယာ။ တုမှေဟိ တုမှေဘိ၊ အမှေဟိ အမှေဘိ။

သေ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ဧတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ တဝ တုယှံ၊ မမ မယှံ။

နံသေသွ+မှဿ ¶ သဝိဘတ္တိဿ အသ္မာကံ+မမံ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ မမံ။

နံမှိ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိတတ္တီနံ ငံ+ငါကံ ဟောန္တိ ပစ္စေကံ။ တုမှံ တုမှာကံ အမှံ အမှာကံ အသ္မာကံ။ ကစ္စာယနေ ဧကဝစနဿ အံဝိဓာနတ္ထံ သုတ္တ+မာရဒ္ဓံ၊ ဧတ္ထ ပန အတ္တဂါရဝဝသေန အံမှိ တုမှံ အမှံဘိ သိဇ္ဈန္တိ ဗဟုလာဓိကာရာ။

သ္မာမှိ တုမှဿ သဝိတတ္တိဿ တွမှာ ဟောတိ ဝါ။ တွမှာ တွယာ တယာ၊ မယာ။

၂၂၆။ သ္မိမှိ တုမှမှာနံ တယိ+မယိ

သ္မိမှိ တုမှအမှသဒ္ဒါနံသဝိဘတ္တီနံ တယိ+မယိ ဟောတိ ယထာက္ကမံ။ တွယိ တယိ၊ မယိ။ တုမှေသု။

အမှဿ အသ္မာ ဟောတိ ဝါ သုမှိ။ အသ္မာသု အမှေသု။ သဗ္ဗာဒယော ဝုတ္တ+မပေက္ခန္တာ ဝက္ခမာနံ ဝါတိ ဣဒ+မေသံ လက္ခဏံ။

အဓိကာရော။ ဧတ္ထ ပါဒေါ နာမ ဂါထာယ စတုတ္ထံသော၊ တသ္မာ ‘‘တုမှေဟိ ပုညံ ပသုတံ အနပ္ပကံ’’တိ ဧတ္ထ ဝေါ န ဟောတိ။ ဧတ္ထ ပဒန္တိ ဝုတ္တ သဒ္ဒေါ သဘာဝတော –

ဝဏ္ဏတ္တ+မာဂစ္ဆတိ သော တု သဒ္ဒေါတိ –

ဝုတ္တတ္တာ ဧကေကော ဝဏ္ဏော သဒ္ဒေါ နာမ၊ တဗ္ဗဏ္ဏသမူဟော ပဒံ၊ တပ္ပဒသမူဟော ဝါကျဉ္စ။ တထာ ဟိ –

ဝိတတျန္တံ ပဒံ တဿ၊ စ ယော ဝါကျန္တိ မနွယံ၊

ဥပစာရာ ဝဏ္ဏသဒ္ဒ-ဝါစ္စံ တံ န ပရိစ္စဇေ။

ပဒံ စတုဗ္ဗိဓံ ဝုတ္တံ၊ နာမာ+ချာတော+ပသဂ္ဂဇံ၊

နိပါတဇဉ္စ တညူ ဟိ၊ အဿော ခလွာ+ဘိဓာဝတီတိ။

ဧကာချာတော ပဒစ္စယော၊ သိယာ ဝါကျံ သကာရကောတိ –

ဝုတ္တံ။ တသ္မာ ‘‘ဝိဘတျန္တံ ပဒံ၊ ပဒသမူဟော ဝါကျ’’န္တိ စ ဝုစ္စတိ။

၂၃၃။ ယောနံဟိသွ+ပဉ္စမျာ ဝေါ+နော

အပဉ္စမိယာယောနံဟိသွ+ပါဒါဒေါ ဝတ္တမာနာနံ ပဒသ္မာ ပရေသ+မေကဝါကျေ ဌိတာနံ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ဝေါ+နော ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ။ ဂါမံ ဝေါ ဂစ္ဆေယျာထ၊ ဂါမံ တုမှေ ဂစ္ဆေယျာထ။ ဂါမံ နော ဂစ္ဆေယျာမ၊ ဂါမံ အမှေ ဂစ္ဆေယျာမ။ ပဟာယ ဝေါ ဂမိဿာမိ၊ မာ နော ဝိကန္တိံသု။ ဒီယတေ ဝေါ၊ ဒီယတေ တုမှံ။ ဒီယတေ ¶ နော၊ ဒီယတေ အမှံ။ တုဋ္ဌော+သ္မိ ဝေါ ပကတိယာ၊ တုဋ္ဌော+သ္မိ တုမှံ။ သတ္ထာ နော ဘဂဝါ၊ ဧသော အမှာကံ သတ္ထာ။ ကတံ ဝေါ၊ ကတံ တုမှေဟိ။ ကတံ နော၊ ကတံ အမှေဟိ။

နာမှိ သေ စ အပါဒါဒေါ ဝတ္တမာနာနံ ဒသ္မာ ပရေသ+မေကဝါကျေ ဌိတာနံ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တေ+မေ ဝါ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ကတံ တေ၊ ကတံ တယာ။ ကတံ မေ၊ ကတံ မယာ။ ဒီယတေ တေ၊ ဒီယတေ တဝ။ ဒီယတေ မေ၊ ဒီယတေ မမ။ ဓနံ တေ၊ ဓနံ တဝ။ ဓနံ မေ၊ ဓနံ မမ။

စာဒီဟိ ယောဂေ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ ဝေါ+နော၊ တေ+မေ န ဟောန္တိ။ ဂစ္ဆာမ တုမှေ စ မယဉ္စ၊ ပဿတိ တုမှေ စ အမှေ စ၊ ကတံ တုမှေဟိ စ အမှေဟိ စ၊ ဒီယတေ တုမှဉ္စ အမှဉ္စ၊ ဓနံ တုမှဉ္စ အမှဉ္စ၊ ကတံ တယာ စ မယာ စ၊ ဒီယတေ တဝ စ မမ စ၊ ဓနံ တဝ စ မမ စ။ ဧဝံ ဝါဒိယောဂေပိ။

ကထိတာနုကထိတဝိသယေ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ အာဒေသာ နိစ္စံ ဟောန္တိ ပုနဗ္ဗိဓာနာ။ ဂါမော တုမှံ ပရိဂ္ဂဟော၊ အထော ဇနပဒေါ ဝေါ ပရိဂ္ဂဟော။ အနွာဒေသေ အထော အထောတိ ဝါရဒွယာဘာဝါ နိစ္စန္တိ ဝုတ္တံ။ အထောသဒ္ဒေါ ကထိတဿေဝ ပုန ကထနတော အနွာဒေသဇောတကော။

ဝိဇ္ဇမာနပုဗ္ဗသ္မာ ¶ ပဌမန္တာ ပရေသံ တုမှာမှာနံ အာဒေသာ ဝါ ဟောန္တိ အနွာဒေသေ။ ဂါမေ ပဋော တုမှာကံ အထော နဂရေ ကမ္ဗလော ဝေါ အထော နဂရေ ကမ္ဗလော တုမှာကံ၊ အထောတိ အနုကထနဝါရဒွယတ္တာ ဝိကပ္ပော သပုဗ္ဗာတိ ကိံ၊ ပဋော တုမှာကံ၊ အထော ကမ္ဗလော ဝေါ။ ပဌမန္တာတိ ကိံ၊ ပဋော နဂရေ တုမှာကံ၊ အထော ကမ္ဗလော ဂါမေ ဝေါ။

ဒဿနတ္ထေ အာလောဝစနဝဇ္ဇိတေ ပယုဇ္ဇမာနေ တုမှအမှာန+မာဒေသာ န ဟောန္တိ။ ဂါမော တုမှေ ဥဒ္ဒိဿ အာဂတော၊ ဂါမော အမှေ ဥဒ္ဒိဿ အာဂတော။ အနာလောစနေတိ ကိံ၊ ဂါမော ဝေါ အာလောစေတိ၊ ဂါမော နော အာလောစေတိ။

အာမန္တဏံ ပုဗ္ဗ+ဝိဇ္ဇမာနံ ဝိယ ဟောတိ တုမှာမှာန+မာဒေသဝိသယေ။ ဒေဝဒတ္တ တဝ ပရိဂ္ဂဟော။ အာမန္တဏန္တိ ကိံ၊ ကမ္ဗလော တေ ပရိဂ္ဂဟော။

သမာနာဓိကရဏေ ပရတော သာမညဝစန+မာမန္တဏံ ဧကတ္ထေ အသန္တံ ဝိယ န ဟောတိ မာဏဝက ဇဋိလက တေ ပရိဂ္ဂဟော။ ပရာမန္ထဏေ အသတိပိ ပုဗ္ဗ+မုပါဒါယ အာဒေသော။

ဗဟူသု ¶ ဝတ္တမာန+မာမန္တဏံ သာမညဝစန+မေကတ္ထေ အသန္တံ ဝိယ ဝါ န ဟောတိ။ ‘‘သိဒ္ဓေ သတျာရမ္ဘော နီယမာယ ဝါ ဝိကပ္ပာယဝါ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဝိကပ္ပတ္ထ+မိဒံ။ ဗြာဟ္မဏာ ဂုဏဝန္တော တုမှာကံ ပရိဂ္ဂဟော၊ ဗြာဟ္မဏာ ဂုဏဝန္တော ဝေါ ပရိဂ္ဂဟော။

ဥဘ+ကတိသဒ္ဒါ ဗဟုဝစနန္တာ။ ‘‘ဥဘ+ဂေါဟိ ဋော’’တိ ယောနံ ဋော၊ ဥဘော။ ကထံ ‘‘ဥဘယော ဝသေမသေ’’တိ၊ ဋောမှိ ယကာရာဂမော။ ဥဘော။

ဥဘဿ သုဟိသွော ဟောတိ။ ဥဘောဟိ ဥဘောဘိ။

ဥဘာ နံဝစနဿ ဣန္နံ ဟောတိ။ ဥဘိန္နံ၊ ဥဘောသု။

ကတိမှာ ယောနံ ဋိ ဟောတိ။ ကတိ၊ ကတိ။ ဈတော ယောလောပပသင်္ဂေ ဒီဃနိဝတ္တနတ္ထံ ဋိအာဒေသော။ ကတီဟိ ကတီဘိ။ ‘‘ဗဟုကတိန္နံ’’တိ နုက၊ ကတိန္နံ၊ ကတီသု။

ဝိစ္ဆာယ+မာဘိက္ခညေ စ ဒွေ ရူပါနိ ဟောန္တိ။ ကြိယာ+ဂုဏ+ဒဗ္ဗေဟိ ဗျာပေတု+မိစ္ဆာ ဝိစ္ဆာ။ ရုက္ခံ ရုက္ခံ သိဉ္စန္တိ၊ ဂါမော ဂါမော ရမဏီယော၊ ဂါမေ ဂါမေ ပါနီယံ။ အာဘိက္ခညံ=ပေါနောပုညံ၊ ပစတိ ပစတိ၊ ပပစတိ ပပစတိ။

ဝိစ္ဆာယ+မေကဿ ¶ ဒွိတ္တေ ပုဗ္ဗဿ သျာဒိလောပေါ ဟောတိ။ ဧကဿ ဧကဿာတိ ဒွိတ္တေ ဧကေကဿ။ ကထံ ‘‘မတ္ထကမတ္ထကေနာ’’တိ၊ ‘‘သျာဒိလောပေါ ပုဗ္ဗဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂါ၊ ယောဂဝိဘာဂါ စ ဣဋ္ဌပသိဒ္ဓီတိ။

သဗ္ဗာဒီနံ ဝီတိဟာရေ ဒွေ ဘဝန္တိ။ ပုဗ္ဗဿ သျာဒိလောပေါ စ၊ အညဿ အညဿ ဘောဇကာ အညမညဿ ဘောဇကာ၊ ဧဝံ ဣတရီတရဿ။

တုရိတေနာ+ပါယဟေတုပဒဿနံ သမ္ဘမော၊ တသ္မိံ သတိ ဝတ္တု ယာဝန္တေဟိ သဒ္ဒေဟိ သော+တ္ထော ဝိညာယတေ၊ တာဝန္တော ပယုဇ္ဇန္တေ။ သပ္ပော သပ္ပော သပ္ပော၊ ဗုဇ္ဈဿု ဗုဇ္ဈဿု ဗုဇ္ဈဿု၊ ဘိန္နော ဘိက္ခုသင်္ဃော၊ ဘိန္နော ဘိက္ခုသင်္ဃော။

ဘယေ ကောဓေ ပသံသာယံ၊ တုရိတေ ကောတူဟလ+စ္ဆရေ၊

ဟာသေ သောကေ ပသာဒေ စ၊ ကရေ အာမေဍိတံ ဗုဓော။

အထ သင်္ချာသဒ္ဒါ ဝုစ္စန္တေ။ ဧကာဒယော အဋ္ဌာရသန္တာ သင်္ချေယျဝစနာ။ ဝီသတိအာဒယော ‘‘ဘိက္ခူနံ ဝီသတီ’’တိအာဒီသု သင်္ချာဝစနာ၊ ‘‘ဝီသတိ ဘိက္ခဝေါ’’တိအာဒီသု သင်္ချေယျဝစနာ။ ဧကသဒ္ဒေါ သဗ္ဗာဒီသု ဝုတ္တောဝ။ ဒွါဒယော အဋ္ဌာရသန္တာ ဗဟုဝစနန္ထာဝ။

ယောမှိ ¶ ဒွိဿ သဝိဘတ္တိဿ ဒုဝေ+ဒွေ ဟောန္တိ ပစ္စေကံ။ ဒုဝေ ဒွေ၊ ဒုဝေ ဒွေ၊ ဒွီဟိ ဒွီဘိ။

နံမှိ ဒွိဿ သဝိဘတ္တိဿ ဒုဝိန္နံ ဟောတိ ဝါ။ ဒုဝိန္နံ၊ အညတြ –

၄၇။ နံမှိ နုက ဒွါဒီနံ သတ္တရသန္နံ

ဒွါဒီနံ သတ္တရသန္နံ သင်္ချာနံ နုက ဟောတိ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဥကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော၊ ကကာရော အန္တာဝယဝတ္ထော။ ဧတ္ထ နာဂမော ဝိဘတ္တိဿ အာဒျာဝယဝေါ စေ၊ ‘‘အာဂမာ တဂ္ဂုဏီဘူတာ တဂ္ဂဟဏေန ဂယှန္တေ’’တိ ဉာယာ နာဂမောပိ တံဂဟဏေန ဂယှတီတိ ‘‘သုနံဟိသူ’’တိ ဒီဃပ္ပသင်္ဂေ ပကတိယာ အန္တာဝယဝဘူတေ သရန္တတာ နတ္ထီတိ န ဒီဃော။ ဒွိန္နံ၊ ဒွီသု။

ယောမှိ သဝိဘတ္တီနံ တိ+စတုန္နံ တယော+စတ္တာရော ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ ပုလ္လိင်္ဂေ။ တယော၊ တယော၊ တီဟိ တီဘိ။

ဈသညိတော တိတော နံဝစနဿ ဏ္ဏံ+ဏ္ဏန္နံ ဟောန္တိ။ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏန္နံ၊ တီသု။

၂၀၅။ တိဿော စတဿော ယောမှိ သဝိဘတ္တီနံ

ဝိဘတ္တိသဟိတာနံ တိစတုန္နံ ယောမှိ တိဿော+စတဿော ဟောန္တိ ဣတ္ထိယံ ယထာက္ကမံ။ တိဿော၊ တိဿော၊ တီဟိ တီဘိ။

၂၀၄။ နံမှိ တိစတုန္န+မိတ္ထိယံ တိဿ+စတဿာ

နံမှိ ¶ တိစတုန္နံ တိဿ+စတဿာ ဟောန္တိ+တ္ထိယံ ယထာက္ကမံ။ နံမှီတိ စတုတ္ထီဆဋ္ဌီနံ သာမညဝစနံ၊ နော စေ နံသူတိ ဝဒတိ၊ ယထာက္ကမံတိ သဒ္ဒဒွယာပေက္ခံ။ ဧဝ+မီဒိသ+မညမ္ပိ။ တိဿန္နံ တီသု။

ယောမှိ သဝိဘတ္တီနံ တိစတုန္နံ ယထာက္ကမံ တီဏိ+စတ္တာရိ ဟောန္တိ နပုံသကေ။ တီဏိ၊ တီဏိ၊ တီဟိ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂေဝ။

စတုဿ သဝိဘတ္တိဿ ယောမှိ စတုရော ဟောတိ ဝါ ပုလ္လိင်္ဂေ။ စတုရော စတ္တာရော။ ကထံ ‘‘စတုရော နိမိတ္တေ နာဒ္ဒသာသိ’’န္တိ၊ လိင်္ဂဝိပလ္လာသေန သိဒ္ဓံ၊ စတ္တာရိ နိမိတ္တာနီတိ အတ္ထော။ ဝိပလ္လာသော တိဝိဓော လိင်္ဂဝိပလ္လာသော ဝစနဝိပလ္လာသော ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသောတိ။ စတူဟိ စတူဘိ။ စတုန္နံ၊ စတူသု။

ဣတ္ထိယံ စတဿော။ စတဿော။ စတူဟိ စတူဘိ။ စတဿန္နံ။ စတဿန္နံ။ စတူသု။

နပုံသကေ စတ္တာရိ။ စတ္တာရိ။ စတူဟိ စတူဘိ။ ဣစ္စာဒိ ပုမေဝ။

‘‘သုတ္တေ လိင်္ဂဝစနမတ္တ’’န္တိ ဉာယာ ဋ-ဣတိ ဝုတ္တံ။ ပဉ္စာဒီဟိ စုဒ္ဒသဟိ သင်္ချာဟိ ယောနံ ဋ ဟောတိ။ ပဉ္စ။ ပဉ္စ။ ယောနံ ဋာ+ဋေနိဝတ္ထနတ္ထံ ဋ-ဝိဓာနံ။

ပဉ္စာဒီနံ ¶ စုဒ္ဒသန္နံ သုနံဟိသွ ဟောတိ။ ဧတ္တ+ဒီဃာပဝါဒေါ+ယံ။ အပဝါဒတိ ဗာဓေတီတိ အပဝါဒေါ။ တသ္မာ ‘‘ပကပျာပဝါဒဝိသယမုဿဂ္ဂါ အဘိနိဝိသန္တေ’’တိ ဉာယာ ‘‘သုဟိသွ+ဿေ’’ ‘‘သုနံဟိသု’’တိ စ ဥဿဂ္ဂါ ‘‘ပဉ္စာဒီနံ စုဒ္ဒသန္န+မ’’ ဣတိ အပဝါဒဝိသယံ န ပဝိသန္တိ၊ သာမညတ္တာ။ ဧဝ+မုပရိပိ ‘‘ပဉ္စမိယံ ပရဿ’’ ‘‘အာဒိဿာ’’တိ။ ပဉ္စဟိ ပဉ္စဘိ ပဉ္စန္နံ။ ပဉ္စန္နံ။ ပဉ္စသု။ ဧဝံ ဆာဒယော အဋ္ဌာရသန္တာ။

‘‘စတ္ထေ’’တိ ဧကော စ ဒသ စာတိ စတ္တသမာသေ ‘‘အမာဒီ’’တိ ဧကေန အဓိကာ ဒသာတိ တတိယာသမာသေ ဝါ ကတေ ‘‘ဧကတ္ထတာယ’’န္တိ ဝိဘတ္တိလောပေါ။ ဧဝ+မုပရိ စ။

သံချာတော ပရဿ ဒသဿ ရ ဟောတိ ဝိဘာသာ။ သ စ ‘‘ပဉ္စမိယံ ပရဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘အာဒိဿာ’’တိ ဒကာရဿေဝ ဟောတိ။ ဧကာရသ ဧကာဒသ။ ဧကာရသဟိ ဧကာဒသဟိ။ ဧကာရသန္နံ ဧကာဒသန္နံ။ ဧကာရသသု ဧကာဒသသု။ ဧဝ+မေကာဒသဣစ္စာဒိပိ။

၃၊၉၄။ အာ သံချာယာ သတာဒေါ နာညတ္ထေ

သံချာယ+မုတ္တရပဒေ ¶ ဒွိဿာ ဟောတိ အသတာဒေါ နာညတ္ထေ။

အာဝိဋ္ဌလိင်္ဂတ္တာ သံချာယံ ဥတ္တရပဒေ သလိင်္ဂေနေဝ ဝိသေသနံ ဘဝတိ။

သုဒ္ဓံ မိဿဉ္စ သံကိဏ္ဏံ၊ ဥပသဇ္ဇနမေဝ စ၊

အာဝိဋ္ဌ+မထ ဝါ+ဗျတ္တံ၊ ဆဓာ လိင်္ဂံ ဝိဝံယတေ။

ဧတ္ထ ယထာက္ကမံ ရုက္ခော လတာ ပဏ္ဏံတိ သုဒ္ဓံ။ ဃဋော ဃဋီ၊ ဝဇိရော ဝဇိရံ၊ ဝေဒနာ ဝေဒနံတိ မိဿံ။ တဋော တဋီ တဋံတိ သံကိဏ္ဏံ။ သုက္ကော ပဋော၊ သုက္ကာ ပဋိ၊ သုက္ကံ ဝတ္ထံတိ ဥပသဇ္ဇနံ။ ရာဇာ သရဏံ၊ ဂုဏော ပမာဏံတိ အာဝိဋ္ဌံ။ တုဝံ အဟံ ကတိ ပဉ္စာတိ အဗျတ္တံ။ ဣတိ လိင်္ဂံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဒွါဒသ။

ဒွိဿ ဗာ ဝါ ဟောတိ စတ္တာလီသာ ဒေါ နာညတ္ထေ။ ရာဒေ သေ ဗာရသ။

သံချာယ+မုတ္တရပဒေ တိဿ ဧ ဟောတ+သတာဒေါ နာ+ညတ္ထေ။

ဆတီဟိ ပရဿ ဒသဿ ဠော ဟောတိ ရော စ။ တေဠသ တေရသ။

စတုဿ စု+စော ဟောန္တိ ဝါ ဒသေ ပရေ။ ဒွိတ္တေ စုဒ္ဒသ စောဒ္ဒသ စတုဒ္ဒသ။

၃၊၉၉။ ဝီသတိဒသေသု ပဉ္စဿ ပဏ္ဏ+ပန္နာ

ဝီသတိ ¶ သေသု ပရေသု ပဉ္စဿ ပဏ္ဏ+ပန္နာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ။ ပန္နရသ ပဉ္စဒသ။

ဆဿ သော-ဣစ္စ+ယ+မာဒေသော ဟောတိ သေ ပရေ။ သောဠသ သောရသ။ သတ္တရသ သတ္တဒသ။ ‘‘ဧကဋ္ဌာန+မာ’’တိ အာ၊ အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌာဒသ။

ဦနာ စ သာ ဝီသတိ စာတိ ‘‘ဝိသေသန+မေကတ္ထေနေ’’တိ ဝိသေသနသမာသေ ‘‘ဣတ္ထိယံ ဘာသိတပုမိ+တ္ထီ ပုမေ+ဝေကတ္ထေ’’တိ ပုမတ္တေ စ ကတေ ဧကေန ဦနာ ဝီသတီတိ တတိယာသမာသေ ဧကူနဝီသတိ။

ဝီသတိအာဒယော အာနဝုတိယာ ဣတ္ထိလိင်္ဂေ+ကဝစနာ။ ဘော ဧကူနဝီသတိ။ ဧကူနဝီသတိံ။ ဧကူနဝီသတျာ ဧကူနဝီသတိယာ။ ဧကူနဝီသတျံ ဧကူနဝီသတိယံ ဧကူနဝီသတျာ ဧကူနဝီသတိယာ။ မတိသမံ။

ဧဝံ ဝီသတိ၊ ဧကဝီသတိ၊ ဒွါဝီသတိ ဗာဝီသတိ၊ တေဝီသတိ စတုဝီသတိပ္ပဘုတယော။ ပဏ္ဏအာဒေသေ ပဏ္ဏဝီသတိ ပဉ္စဝီသတိ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗီသတိ၊ သတ္တဝီသတိ၊ အဋ္ဌဝီသတိ။

ဧကေန ဦနာ တိံသတိ တိံသာ ဝါတိ ဧကူနတိံသတိ ဧကူနတိံသာ ဝါ။ ကရဏေ ဧကူနတိံသာယ။ ဧကူနတိံသာယ၊ ဧကူနတိံသာယ၊ ဧကူနတိံသာယ၊ ဧကူနတိံသာယံ။ ဧဝံ တိံသတိဏိံသာဝဘုတယော ¶ ။ တိံသာသဒ္ဒဿ ပန သိလောပေ ‘‘ဒီဃဿော’’တိ ယောဂဝိဘာဂါ ရဿော၊ တိံသ။ နိဂ္ဂဟီတာဂမော၊ တိံသံ။ ဘောတိံသေ+စ္စာဒိ ပုမေဝ။

စတ္တာလီသာဒီသုပိ ယထာသမ္ဘဝံ ဧဝမေဝ။ ဒွိတ္တေ ဧကတ္တိံသတိ ဧကတ္တိံသာ။ ရဿဒွိတ္တေ ဒွတ္တိံသတိ ဒွတ္တိံသ။ ဧဝံ တေတ္တိံသတိ တေတ္တိံသာဒယော ယာဝ ဧကူနစတ္တာလီသတိ ဧကူနစတ္တာလီသာ။ စတ္တာလီသာယ သိမှိ စတ္တာရီသာ စတ္တာလီသာ စတ္တာလီသံ၊ ဘော စတ္တာလီသေ+စ္စာဒိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဧကစတ္တာရီသာ။

အသတာဒေါ နာညတ္ထေ စတ္တာလီသာဒေါ ဒွိဿ ဧ ဝါ ဟောတိ အာ စ။ ဒွေစတ္တာလီသာ ဒွေစတ္တာလီသ ဒွေစတ္တာလီသံ၊ ဧဝံ ဒွါစတ္တာလီသ-ဣစ္စာဒိ။ ဒွေစတ္တာရီသာ ဒွေစတ္တာရီသ ဒွေစတ္တာရီသံ၊ ဧဝံ ဒွါစတ္တာရီသာ ဒွါစတ္တာရီသ ဣစ္စာဒိ။ စတ္တာလီသတိ ဧကစတ္တာလီသတိ ဒွေစတ္တာလီသတိ ဒွါစတ္တာလီသတိ ဣစ္စာဒိ ဧကူနဝီသတိသမံ။

အသတာဒေါ နာညတ္ထေ စတ္တာလီသာဒေါ တိဿေ ဟောတိ ဝါ။ တေစတ္တာလီသာ တေစတ္တာလီသ တေစတ္တာလီသံ။ ဘော တေစတ္တာလီသေ ဣစ္စာဒိ ဟောတိ။ ဧဝံ တိစတ္တာလီသာ တေစတ္တာရီသာ တိစတ္တာရီသာ ဣစ္စာဒိ၊ တေစတ္တာလီသတိ တိစတ္တာလီသတိ ဣစ္စာဒိ ပုဗ္ဗေဝ။

ဧဝံ စတုစတ္တာလီသာ ပဉ္စစတ္တာလီသာ စတုစတ္တာလီသတိ ပဉ္စစတ္တာလီသတိ ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဧကူနပညာသာ။

ပညာသာ ¶ ပညာသ ပညာသံ ဣစ္စာဒိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဒွေပညာသာ ဒွါပညာသာ ဒွိပညာသာ ဒွေပဏ္ဏာသာ ဒွါပဏ္ဏာသာ ဒွိပဏ္ဏာသာ။ တေပညာသာ တိပညာသာ တိပညာသံ တေပဏ္ဏာသာ တိပဏ္ဏာသာ။ စတုပဏ္ဏာသာ ပဉ္စပဏ္ဏာသာ ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဧကူနသဋ္ဌိ။

ဧဝံ သဋ္ဌိ၊ ဧကသဋ္ဌိ၊ ဒွေသဋ္ဌိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒွိသဋ္ဌိ၊ တေသဋ္ဌိ တိသဋ္ဌိ၊ စတုသဋ္ဌိ ပဉ္စသဋ္ဌိ ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဧကူနသတ္တတိ။

သတ္တတိ၊ ဧကသတ္တတိ၊ ဒွေသတ္တတိ ဒွါသတ္တတိ ဒွိသတ္တတိ၊ တေသတ္တတိ တိသတ္တတိ။ ဒွေသတ္တရိ ဒွါသတ္တရိ ဒွိသတ္တရိ၊ စတုသတ္တတိ၊ ပဉ္စသတ္တတိ၊ စတုသတ္တရိ၊ ပဉ္စသတ္တရီတိ ယာဝ ဧကူနာသီတိ။

အသီတိ၊ ဧကာသီတိ၊ ဒွါသီတိ၊ ယာဂမေ ဒွိယာသီတိ၊ တေအသီတိ တိယာသီတိ၊ စတုရာသီတိ၊ ပဉ္စာသီတိ ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဧကူနနဝုတိ။

နဝုတိ၊ ဧကနဝုတိ၊ ဒွေနဝုတိ ဒွါနဝုတိ ဒွိနဝုတိ၊ တေနဝုတိ တိနဝုတိ၊ စတုနဝုတိ၊ ပဉ္စနဝုတိ ဣစ္စာဒိ ယာဝ ဧကူနသတံ၊ ဧတံ နပုံသကလိင်္ဂ+မေကဝစနန္တံ။

သတံ၊ ဘော သတ သတာ၊ သတံ၊ သတံ။ သတေန၊ ကရဏေ သတေန။ သတဿ၊ သတာ သတမှာ သတသ္မာ၊ သတဿ၊ သတေ သတမှိ သတသ္မိံ။ ဧဝံ ဧကသတတော ပဘုတိ ယာဝ သဟဿံ။

ကောဋိ ပကောဋိ ကောဋိပ္ပကောဋိ အက္ခောဘိဏိယော ဣတ္ထိလိင်္ဂေ+ကဝစနန္တာ။ ဝဂ္ဂဘေဒေ တု သဗ္ဗာသမ္ပိ သံချာနံ ဗဟုဝစနောပိ ဟောတေဝ ‘‘ဒွေဝီသတိယော ဇိနဒန္တာ’’ ‘‘တိဿော ဝီသတိယော ဒိနဃဋိကာ’’ ဣစ္စာဒိ။

ဒသဒသကံ သတံ နာမ၊ ဒသသတံ သဟဿံ နာမ၊ ဒသသဟဿံ နဟုတံ၊ ဒသနဟုတံ လက္ခံ၊ သတသဟဿန္တိပိ ဝုစ္စတိ။

လက္ခသတံ ¶ ကောဋိ၊ ကောဋိလက္ခသတံ ပကောဋိ၊ ပကောဋိလက္ခသတံ ကောဋိပ္ပကောဋိ၊ ဧဝံ နဟုတံ၊ နိန္နဟုတံ၊ အက္ခောဘိဏီ၊ ဗိန္ဒု၊ အဗ္ဗုဒံ၊ နိရဗ္ဗုဒံ၊ အဟဟံ၊ အဗဗံ၊ အဋဋံ၊ သောဂဏ္ဍိကံ၊ ဥပ္ပလံ၊ ကုမုဒံ၊ ပုဏ္ဍရီကံ၊ ပဒုမံ၊ ကထာနံ၊ မဟာကထာနံ၊ အသင်္ချေယျန္တိ ယထာက္ကမံ သတလက္ခဂုဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဣစ္စေဝံ ဌာနတော ဌာနံ၊ သတလက္ခဂုဏံ မတံ၊

ကောဋိပ္ပဘုတီနံ ဝီသ-သင်္ချာနဉ္စ ယထာက္ကမန္တိ။

အထာ+သံချာ ဝုစ္စတေ၊ အဗျယန္တိ စ ဝုစ္စတေ။ တံ ပါဒိ စာဒိ၊ ဥပသဂ္ဂနိပါတာတိ စ ဒုဝိဓံ။

ပ ပရာ အပ သံ အနု အဝ ဩ နိ ဒု ဝိ အဓိ အပိ အတိ သု ဥ အဘိ ပတိ ပရိ ဥပ အာ ဣမေ ဝီသတိ ပါဒယော။ ပါဒယော ဟိ ဇောတကာ၊ န ဝါစကာ။

တတ္ထ ပ-သဒ္ဒေါ ပကာရာ+ဒိကမ္မ၊ ပဓာန+န္တောဘာဝ၊ ဝိယောဂ၊ တပ္ပရ၊ ဘုသတ္ထ၊ သမ္ဘဝ၊ တိတ္တိ၊ အနာဝိလ၊ ပတ္ထနာဒီသု။ ယထာ ပကာရေ-ပညာ။ အာဒိကမ္မေ-ဝိပ္ပကတံ၊ ပဓာနေ-ပဏီတံ၊ အန္တောဘာဝေ-ပက္ခိတ္တံ၊ ခိတ္တန္တိ ပေရဏံ၊ ပက္ခိတ္တန္တိ အန္တောကရဏံ၊ ဓာတွတ္ထဿ ဗာဓိတတ္တာ။ ဝုတ္ထဉှိ –

ဓာတွတ္ထံ ဗာဓတေ ကောစိ၊ ကောစိ တံ အနုဝတ္တတေ၊

တမေဝ+ညော ဝိသေသေတိ၊ ဥပသဂ္ဂဂတီ တိဓာတိ။

ဧတ္ထ စ ‘‘အနုရုဒ္ဓကာ မေ သင်္ဂါမယုဒ္ဓေ’’တိ စ ဣမေ ဥပသဂ္ဂါ ဓာတွတ္ထံ ဝိသေသေန္တိ နာမ။ ဝိယောဂေ-ပဝါသီ၊ တပ္ပရေ-ပါစရိယော၊ ဘုသတ္ထေ-ပဝုဒ္ဓကာယော၊ သမ္ဘဝေ-ဟိမဝန္တာ ဂင်္ဂါ ပဘဝတိ ¶ ၊ တိတ္တိယံ-ပဟူတ+မန္နံ၊ အနာဝိလေ-ပသန္န+မုဒကံ၊ ပတ္ထနေ-ပဏိဟိတံ။

ပရာဣတိ ပရိဟာနိ၊ ပရာဇယ၊ ဂတိ၊ ဝိက္ကမာ+မသနာဒီသု။ ယထာ ပရိဟာနိယံ-ပရာဘဝေါ။ ပရာဇယေ-ပရာဇိတော၊ ဂတိယံ-ပရာယနံ၊ ဝိက္ကမေ-ပရက္ကမတိ၊ အာမသနေ-အင်္ဂဿ ပရာမသနံ။

အပဣတိ အပဂတ၊ ဂရဟ၊ ဝဇ္ဇန၊ ပူဇာ၊ ပဒုဿနာဒီသု။ ယထာ အပဂတေ-အပမာနော အပေတော၊ ဂရဟေ-အပဂဗ္ဘော၊ ဝဇ္ဇနေ-အပသာလာယ အာယန္တိ ဝါဏိဇာ၊ ပူဇာယံ-ဝုဒ္ဓါပစာယီ၊ ပဒုဿနေ-အပရဇ္ဈန္တိ။

သံဣတိ သမောဓာန၊ သမ္မာသမ၊ သမန္တဘာဝ၊ သံဂတ၊ သံခေပ၊ ဘုသတ္ထ၊ သဟ+ပ္ပတ္ထ၊ ပဘဝါ+ဘိမုခဘာဝ၊ ဝိဓာန၊ ပုနပ္ပုန၊ ကရဏ၊ သမိဒ္ဓါဒီသု။ ယထာ သမောဓာနေ-သန္ဓိ၊ သမ္မာသမေ-သမာဓိ၊ သမ္ပယုတ္တော၊ သမန္တဘာဝေ-သံကိဏ္ဏံ၊ သမုလ္လပနာ၊ သံဂတေ-သင်္ဂမော၊ သံခေပေ-သမာသော၊ ဘုသတ္ထေ-သာရတ္ထော၊ သဟတ္ထေ-သံဝါသော၊ အပ္ပတ္ထေ-သမဂ္ဃော၊ ပဘဝေ-သမ္ဘဝေါ၊ အဘိမုခဘာဝေ-သမ္မုခံ။ သံဂတေ-သံဂဏှာတိ၊ ဝိဓာနေ-သံဝုတံ၊ ပုနပ္ပုနကရဏေ-သန္ဓာဝတိ၊ သမိဒ္ဓိယံ-သမ္ပန္နော။

အနုဣတိ အနုဂတာ+နုပစ္ဆိန္န၊ ပစ္ဆာတ္ထ၊ ဘုသတ္ထ၊ သာဒိဿ၊ ဟီန၊ တတိယတ္ထ၊ လက္ခဏိ+တ္ထမ္ဘူတက္ခာန၊ ဘာဂ၊ ဝိစ္ဆာဒီသု။ အနုဂတေ-အနွေတိ၊ အနုပစ္ဆိန္နေ-အနုသယော၊ ပစ္ဆာတ္ထေ-အနုရထံ၊ ဘုသတ္ထေ-အနုရတ္တော၊ သာဒိဿေ-အနုရူပံ၊ ဟီနေ-အနုသာရိပုတ္တံ ပညဝန္တော၊ တတိယတ္ထေ-နဒိ+မနွဝသိတာ သေနာ၊ လက္ခဏေရုက္ခ+မနုဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇု၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနေ-သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရ+မနု ¶ ၊ ဘာဂေ-ယ+ဒေတ္ထ မံ အနု သိယာ၊ တံ ဒီယတု၊ ဝိစ္ဆာယံ-ရုက္ခံ ရုက္ခံ အနု ဝိဇ္ဇောတတေ စန္ဒော။

အဝဣတိ အဓောဘာဂ၊ ဝိယောဂ၊ ပရိဘဝ၊ ဇာနန၊ [သုဒ္ဓိ] နိစ္ဆယ၊ ဒေသ၊ ထေယျာဒီသု။ အဓောဘာဂေ-အဝက္ခိတ္တစက္ခု၊ ဝိယောဂေ-အဝကောကိလံ ဝနံ၊ ပရိဘဝေ-အဝဇာနနံ၊ အဝမညတိ၊ ဇာနနေ-အဝဂစ္ဆတိ။ [သုဒ္ဓိယံ–ဝေါဒါနံ (ရူပသိဒ္ဓိ)]၊ နိစ္ဆယေ-အဝဓာရဏံ၊ ဒေသေ-အဝကာသော၊ ထေယျေ-အဝဟာရော။

ဩဣတိ ဩရောဟရဏ၊ နီဟရဏ၊ သုဒ္ဓိအာဒီသု ဒိဿတိ။ ဩရောဟဏေ-ပါသာဒါ ဩရောဟတိ၊ နီဟရဏေ-ဩမုက္ကုပါဟနော၊ သုဒ္ဓိယံ-ဩဒါတံ။

နိဣတိ၊ နိဿေသ၊ နိဂ္ဂတ၊ နီဟရဏ၊+န္တောပဝေသနာ+ဘာဝ၊ နိသေဓန၊ နိက္ခန္တ၊ ပါတုဘာဝါ+ဝဓာရဏ၊ ဝိဘဇန၊ ဥပမု+ပဓာရဏာ+ဝသာန၊ ဆေက၊ နီဟရဏာ+ဝရဏာဒီသု။ နိဿေသေ-နိရုတ္တိ၊ နိဂ္ဂတေ-နိက္ကိလေသော၊ နိယျာတိ၊ နီဟရဏေ-နိဒ္ဓါရဏံ၊ အန္တောပဝေသနေ-နိခါတော၊ အဘာဝေ-နိမ္မက္ခိကံ၊ နိသေဓေ-နိဝါရေတိ၊ နိက္ခန္တေ-နိဗ္ဗာနံ၊ ပါတုဘာဝေ-နိမ္မိတံ၊ အဝဓာရဏေ-နိစ္ဆယော၊ ဝိဘဇနေ-နိဒ္ဒေသော။ ဥပမာယံ-နိဒဿနံ၊ ဥပဓာရဏေ-နိသာမနံ၊ အဝသာနေ-နိဋ္ဌိတံ၊ ဆေကေ-နိပုဏော၊ နီဟရဏေ-နီဟရတိ၊ ဣဿ ဒီဃော။ အာဝရဏေ-နီဝရဏံ။

ဒုဣတိ အသောဘဏာ+ဘာဝ၊ ကုစ္ဆိတာ+သမိဒ္ဓိ၊ ကိစ္ဆ၊ ဝိရူပတာဒီသု။ အသောဘဏေ-ဒုဂ္ဂန္ဓော၊ အဘာဝေ-ဒုဗ္ဘိက္ခံ၊ ကုစ္ဆိတေ – ဒုက္ကဋံ ¶ ။ အသမိဒ္ဓိယံ-ဒုဿဿံ၊ ကိစ္ဆေ-ဒုက္ကရံ၊ ဝိရူပတာယံ-ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဒုမ္မုခေါ။

ဝိဣတိ ဝိသေသ၊ ဝိဝိဓ၊ ဝိရုဒ္ဓ၊ ဝိဂတ၊ ဝိယောဂ၊ ဝိရူပတာဒီသု။ ဝိသေသေ-ဝိမုတ္တိ၊ ဝိသိဋ္ဌော၊ ဝိဝိဓေ-ဝိမတိ၊ ဝိရုဒ္ဓေ-ဝိဝါဒေါ၊ ဝိဂတေ-ဝိမလံ၊ ဝိယောဂေ-ဝိပ္ပယုတ္တော၊ ဝိရူပတာယံ-ဝိရူပေါ။

အဓိဣတိ အဓိကိ+ဿရူ+ပရိဘာဝါ+ဓိဘဝန+ဇ္ဈာယာ+ဓိဋ္ဌာန၊ နိစ္ဆယ၊ ပါပုဏနာဒီသု။ အဓိကေ-အဓိသီလံ၊ ဣဿရေ-အဓိပတိ၊ အဓိ ဗြဟ္မဒတ္တေ ပဉ္စာလာ၊ ဥပရိဘာဝေ-အဓိရောဟတိ၊ ပထဝိံ အဓိသေဿတိ၊ အဓိဘဝနေ-အဓိဘဝတိ၊ အဇ္ဈာယနေ-ဗျာကရဏ+မဓီတေ၊ အဓိဋ္ဌာနေ-ဘူမိကမ္ပာဒိံ အဓိဋ္ဌာတိ၊ နိစ္ဆယေ-အဓိမောက္ခော၊ ပါပုဏနေ-ဘောဂက္ခန္ဓံ အဓိဂစ္ဆတိ။

အပိဣတိ သမ္ဘာဝနာ+ပေက္ခာ၊ သမုစ္စယ၊ ဂရဟ၊ ပဉှာဒီသု။ သမ္ဘာဝနာယံ-အပိ ဒိဗ္ဗေသု ကာမေသု၊ မေရုမ္ပိ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ ဂစ္ဆေယျ၊ အပေက္ခာယံ-အယမ္ပိ ဓမ္မော အနိယတော၊ သမုစ္စယေ-ဣတိပိ အရဟံ၊ အန္တမ္ပိ အန္တဂုဏမ္ပိ အာဒါယ၊ ဂရဟေ-အပိ အမှာကံ ပဏ္ဍိတက၊ ပဉှေ-အပိ ဘန္တေ ဘိက္ခံ လဘိတ္ထ။

အတိဣတိ အတိက္ကမနာ+တိက္ကန္တာ+တိသယ၊ ဘုသတ္ထာဒီသု။ အတိက္ကမေ-အတိရောစတိ အမှေဟိ၊ အတီတော၊ အတိက္ကန္တေ-အစ္စန္တံ၊ အတိသယေ-အတိကုသလော၊ ဘုသတ္ထေ-အတိကောဓော၊ အတိဝုဒ္ဓိ။

သုဣတိ သောဘဏ၊ သုဋ္ဌု၊ သမ္မာ၊ သမိဒ္ဓိ၊ သုခတ္ထာဒီသု။ သောဘဏေ-သုဂန္ဓော၊ သုဋ္ဌု+သမ္မာဒတ္ထေသု-သုဋ္ဌု ဂတော သုဂတော၊ သမ္မာ ¶ ဂတောတိပိ သုဂတော၊ သမိဒ္ဓိယံ-သုဘိက္ခံ၊ သုခတ္ထေ-သုကရော။

ဥဣတိ ဥဂ္ဂတု+ဒ္ဓကမ္မ၊ ပဓာန၊ ဝိယောဂ၊ သမ္ဘဝ၊ အတ္တလာဘ၊ သတ္တိ၊ သရူပကထနာဒီသု။ ဥဂ္ဂတေ-ဥဂ္ဂစ္ဆတိ၊ ဥဒ္ဓကမ္မေ-အာသနာ ဥဋ္ဌိတော၊ ဥက္ခေပေါ၊ ပဓာနေ-ဥတ္တမော၊ လောကုတ္တရော၊ ဝိယောဂေ-ဥဗ္ဘာသိတော၊ သမ္ဘဝေ-ဥဗ္ဘုတော၊ အတ္တလာဘေ-ဥပ္ပန္နံ ဉာဏံ၊ သတ္တိယံ-ဥဿဟတိ ဂန္တုံ၊ သရူပကထနေ-ဥဒ္ဒိသတိ သုတ္တံ။

အဘိဣတိ အဘိမုခဘာဝ၊ ဝိသိဋ္ဌာ+ဓိကု+ဒ္ဓကမ္မ၊ ကုလ၊ သာရုပ္ပ၊ ဝန္ဒန၊ လက္ခဏိ+တ္ထမ္ဘူတက္ခာန၊ ဝိစ္ဆာဒီသု။ အဘိမုခဘာဝေ-အဘိမုခေါ၊ အဘိက္ကမတိ၊ ဝိသိဋ္ဌေ-အဘိဓမ္မော၊ အဓိကေ-အဘိဝသတိ၊ ဥဒ္ဓကမ္မေ-အဘိရုဟတိ။ ကုလေ-အဘိဇာတော၊ သာရုပ္ပေ-အဘိရူပေါ၊ ဝန္ဒနေ-အဘိဝါဒေတိ၊ လက္ခဏာဒီသု ပုရိမသမံ။

ပတိဣတိ ပဋိဂတ၊ ပဋိလောမ၊ ပဋိနိဓိ၊ ပဋိဒါန၊ နိသေဓ၊ နိဝတ္တန၊ သာဒိဿ၊ ပဋိကရဏာ+ဒါန၊ ပဋိဗောဓ၊ ပဋိစ္စ၊ လက္ခဏိတ္ထမ္ဘူတက္ခာန၊ ဘာဂ၊ ဝိစ္ဆာဒီသု။ ပဋိဂတေ-ပစ္စက္ခံ၊ ပဋိလောမေ-ပဋိသောတံ၊ ပဋိနိဓိမှိ-အာစရိယတော ပတိ သိဿော၊ ပဋိဒါနေ-တေလတ္ထိကဿ ဃတံ ပဋိဒဒါတိ၊ နိသေဓေ-ပဋိသေဓေတိ၊ နိဝတ္တနေ-ပဋိက္ကမတိ၊ သာဒိဿေ-ပဋိရူပကံ၊ ပဋိကရဏေ-ပဋိကာရော၊ အာဒါနေ-ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ ပဋိဗောဓေ-ပဋိဝေဓော၊ ပဋိစ္စေ-ပစ္စယော၊ လက္ခဏာဒီသု ပုရိမသမံ။

ပရိဣတိ သမန္တတောဘာဝ၊ ပရိစ္ဆေဒ၊ ဝဇ္ဇနာ+လိင်္ဂန၊ နိဝသန၊ ပူဇာ၊ ဘောဇနာ+ဝဇာနန၊ ဒေါသက္ခာန၊ လက္ခဏာဒီသု။ သမန္ထ- တောဘာဝေ-ပရိဝုတော ¶ ၊ ပရိစ္ဆေဒေ-ပရိညေယျံ၊ ဝဇ္ဇနေ-ပရိဟရတိ၊ အာလိင်္ဂနေ-ပရိဿဇတိ၊ နိဝသနေ-ယော ဝတ္ထံ ပရိဒဟေဿတိ၊ ပူဇာယံ-ပရိစရိယာ၊ ဘောဇနေ-ဘိက္ခုံ ပရိဝိသတိ၊ အဝဇာနနေ-ပရိဘဝတိ။ ဒေါသက္ခာနေ-ပရိဘာသတိ၊ လက္ခဏာဒီသု-ရုက္ခံ ပရိ ဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇု ဣစ္စာဒိ။

ဥပဣတိ ဥပဂမန၊ သမီပူ+ပပတ္တိ၊ သာဒိဿာ+ဓိကု+ပရိဘာဝါ+နသန၊ ဒေါသက္ခာန၊ သညာ၊ ပုဗ္ဗကမ္မ၊ ပူဇာ၊ ဂယှာကာရ၊ ဘုသတ္ထာဒီသု။ ဥပဂမနေ-နိသိန္နံ ဝါ ဥပနိသီဒေယျ၊ သမီပေ-ဥပနဂရံ၊ ဥပပတ္တိယံ-သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ၊ အထ ဝါ ဥပပတ္တိ=ယုတ္တိ၊ ယထာ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတီတိ ဥပေက္ခာ၊ သာဒိဿေ-ဥပမာနံ၊ ဥပမာ၊ အဓိကေ-ဥပခါရိယံ ဒေါဏော၊ ဥပရိဘာဝေ-ဥပသမ္ပန္နော၊ အနသနေ-ဥပဝါသော၊ ဒေါသက္ခာနေ-ပရံ ဥပဝဒတိ၊ သညာယံ-ဥပဓာ၊ ဥပသဂ္ဂေါ၊ ပုဗ္ဗကမ္မေ-ဥပက္ကမော၊ ဥပကာရော၊ ပူဇာယံ-ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာကော၊ မာတုပဋ္ဌာနံ၊ ဂယှာကာရေ-သောစေယျပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ဘုသတ္ထေ-ဥပါဒါနံ၊ ဥပါယာသော၊ ဥပနိဿယောတိ။

အာဣတိ အဘိမုခဘာဝု+ဒ္ဓကမ္မ+မရိယာဒါ+ဘိဝိဓိ၊ ပတ္တိ+စ္ဆာ၊ ပရိဿဇန၊ အာဒိကမ္မ၊ ဂဟဏ၊ နိဝါသန၊ သမီပ၊ အာဝှာနာဒီသု။ အဘိမုခဘာဝေ-အာဂစ္ဆန္တိ၊ ဥဒ္ဓကမ္မေ-အာရောဟတိ၊ မရိယာဒါယံ-အာပဗ္ဗတာ ခေတ္တံ၊ အဘိဝိဓိမှိ-အာကုမာရံ ယသော ကစ္စာယနဿ၊ ပတ္တိယံ-အာပတ္တိံ အာပန္နော၊ ဣစ္ဆာယံ-အာကင်္ခါ၊ ပရိဿဇနေ-အာလိင်္ဂနံ၊ အာဒိကမ္မေ-အာရမ္ဘော၊ ဂဟဏေ-အာဒီယတိ၊ အာလိင်္ဂတိ၊ (အာလိမ္ပတိ၊ ရူ)၊ နိဝါသေ-အာဝသထော၊ အာဝါသော၊ သမီပေ-အာသန္နံ၊ အာဝှာနေ-အာမန္တေတိ။

ပ ¶ ပရာ+ပ သ+မနွ+ဝ၊ ဩ နိ ဒု ရဘိ ဗျာ+ဓိသု၊

အတိ နိ ပ္ပတိ ပရိ အပယော၊ ဥပ အာ ဣတိ ဝီသတိ၊

ဧသ ဟိ ဘော ဥပသဂ္ဂ-ဝိဓိ+က္ကမတော ကထိတော။

ဥပသဂ္ဂ+နိပါတာ စ၊ ပစ္စယာ စ ဣမေ တယော၊

နေကေ+နေကတ္ထဝါစကာ၊ ဣတိ နေရုတ္တိကာ+ဗြဝုံ။

အဝိဇ္ဇမာနသံချေဟိ ပရာသံ သဗ္ဗာသံ ဝိဘတ္တီနံ လောပေါ ဟောတိ။ န သန္တိ ဧကဝစနာဒိသံချာ ဧတေသန္တိ အသံချာ၊ တေသံ အသံချာနံ ဝိဘတ္တီနံ ဘေဒေ အသတိပိ သျာဒိဝိဓာနံ ‘‘မာ နော အဇ္ဇ ဝိကန္တိံသူ’’တိအာဒေါ ဝိဘတျန္တတ္တာ ပဒတ္တသိဒ္ဓီတိ ဝေါ+နောအာဒီနံ သိဒ္ဓိယာ စ တေသံ ပဌမာဒိအတ္ထေ ဒဿနတော စ ဟောတိ။ ပဟာရော ပရာဘဝေါ အပဟာရော သံဟာရော အဝဟာရော ဩဟာရော ဣစ္စာဒိ ဟောတိ။

ဥပေစ္စ+တ္ထံ သဇန္တီတိ၊ ဥပသဂ္ဂါ ဟိ ပါဒယော၊

စာဒီ ပဒါဒိမဇ္ဈန္တေ၊ နိပါတာ နိပတန္တီတိ။

သမုစ္စယ+ဝိကပ္ပန+ပဋိသေဓ+ပူရဏာဒိအတ္ထံ အသတ္တဝါစိကံ နေပါတိကံ။

စ-ဣတိ သမုစ္စယာ+နွာစယ+ဣတရေတရယောဂ+သမာဟာရာ+ဝဓာရဏာဒီသု။ ဝါ-ဣတိ ဝိကပ္ပနု+ပမာန+သမုစ္စယ+ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာဒီသု။ န၊ နော၊ မာ၊ အ၊ အလံ၊ ဟလံ ဣစ္စေတေ ပဋိသေဓေ ¶ ။ ‘‘ဒွေ ပဋိသေဓာ ပကတိအတ္ထံ ဂမယန္တီ’’တိ ဉာယာ ‘‘န တေသံ ပန ရူပါနံ ပစ္စယာ န စ ဟောန္တီ’’တိ ဧတ္ထ န စ န ဟောန္တိ-ဟောန္တေဝါတိ ပကတိအတ္ထံ ဂမယတိ။ အလံ ပရိယတ္တိ+ဘူသနေသု စ။

ပူရဏတ္ထံ ဒုဝိဓံ အတ္တပူရဏံ ပဒပူရဏဉ္စ၊ တတ္ထ အထ၊ ခလု၊ ဝတ၊ အထော၊ အဿု၊ ယဂ္ဃေ၊ ဟိ၊ စရဟိ၊ နံ၊ တံ၊ စ၊ တု၊ ဝါ၊ ဝေါ၊ ပန၊ ဟဝေ၊ ကီဝ၊ ဟ၊ တတော၊ ယထာ၊ သုဒံ၊ ခေါ၊ ဝေ၊ ဟံ၊ ဧနံ၊ (ဧဝံ၊ ရူ) သေယျထိဒံ ဣစ္စေဝမာဒိ ပဒပူရဏေ။ တတ္ထ အထ-ဣတိ ပဉှာ+နန္တရိယာ+ဓိကာရာဒီသု စ။ ခလု-ဣတိ ပဋိသေဓာ+ဝဓာရဏ၊ ပသိဒ္ဓီသု စ။ ဝတ+ဣတိ ဧကံသ၊ ခေဒါ+နုကမ္ပ၊ သံကပ္ပေသု စ။ အထော-ဣတိ အနွာဒေသေ စ။ ဟိ-ဣတိ ဟေတု၊ အဝဓာရဏေသု စ။ တု-ဣတိ ဝိသေသ၊ ဟေတု၊ နိဝတ္တနာဒီသု စ။ ပန-ဣတိ ဝိသေသေပိ။ ဟဝေ+ဝေ ဣစ္စေတေ ဧကံသတ္ထေပိ။ ဟံ-ဝိသာဒ၊ ဝိမှေသုပိ။ (ဝိသာဒ၊ သမ္ဘဝေသု၊ ရူ)။ သေယျထိဒံတိ တံ ကတမံတိ အတ္ထေပိ။

အတ္ထပူရဏံ ဒုဝိဓံ ဝိဘတ္တိယုတ္တံ အဝိဘတ္တိယုတ္တဉ္စ။ အတ္ထိ၊ သက္ကာ၊ လဗ္ဘာ ဣစ္စေတေ ပဌမာယံ။ အာဝုသော အမ္ဘော ဟမ္ဘော အရေ ဟရေ ရေ ဇေ ဣစ္စေတေ အာမန္တဏေ။ ဒိဝါ ဘိယျော (နမော၊ ရူ) ဣစ္စေတေ ပဌမာဒုတိယာသု။ သယံ သာမံ သံ သမ္မာ ကိန္တိ ဣစ္စေတေ တတိယတ္ထေ။ သော+တော+ဓာပစ္စယန္တာ စ သုတ္တသော ပဒသော အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ဧကဓာ ဒွိဓာ ဣစ္စာဒိ။ တဝေ+တုံ ပစ္စယန္တာ စတုတ္ထိယာဝ၊ ကာတဝေ ဒါတဝေ၊ ကာတုံ ကာရေတုံ၊ (ဒါတုံ၊ ရူ) ဒါပေတုံ ဣစ္စာဒိ။ သော+တောပစ္စယန္တာ ပဉ္စမိယတ္ထေ၊ ဒီဃသော ဩရသော ရာဇတော ဝါ စောရတော ဝါ ဣစ္စာဒိ။ တော သတ္တ- မျတ္ထေပိ ¶ တြ+တ္ထာဒိပစ္စယန္တာ စ၊ ဧကတော ပုရတော ပစ္ဆတော ပဿတော ပိဋ္ဌိတော ပါဒတော သီသတော အဂ္ဂတော မူလတော၊ ယတြ ယတ္ထ ယဟိံ တတြ တတ္ထ တဟိံ ဣစ္စာဒိ။ သမန္တာ သာမန္တာ ပရိတော အဘိတော သမန္တတော ဧကဇ္ဈံ ဧကမန္တံ ဟေဋ္ဌာ ဥပရိ ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယံ သမ္မုခါ ပရမုခါ အာဝိ ရဟော တိရော ဥစ္စံ နီစံ အန္တော အန္တရာ အန္တရံ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ ဗာဟိရာ ဗာဟိရံ ဗဟိ ဩရံ ပါရံ အာရာ အာရကာ ပစ္ဆာ ပုရေ ဟုရံ ပေစ္စ ဣစ္စေတေ သတ္တမိယာ။ သမ္ပတိ အာယတိ အဇ္ဇ အပရဇ္ဈ သုဝေ သွေ ဥတ္တရသုဝေ (ကိသု၊ ရူ) ဟိယျော ပရေ (ပရသုဝေ၊ ရူ) သဇ္ဇု သာယံ ပါတော ကာလံ ကလ္လံ ဒိဝါ ရတ္တံ နိစ္စံ သတတံ အဘိဏှံ အဘိက္ခဏံ မုဟုံ မုဟုတ္တံ ဘူတပုဗ္ဗံ ပုရာ ယဒါ တဒါ (ကဒါ၊ ရူ) ဣစ္စာဒယော ကာလသတ္တမိယံ။ ဣတိ ဝိဘတ္တိယုတ္တာနိ။

အဝိဘတ္တိယုတ္တေသု အပ္ပေဝ အပ္ပေဝနာမ နု ဣစ္စေတေ သံသယတ္ထေ။ အဒ္ဓါ အညဒတ္ထု တဂ္ဃ ဇာတု ကာမံ သသက္ကံ ဣစ္စေတေ ဧကံသတ္ထေ။ ဧဝံ ဣတိ အဝဓာရဏေ။ ကစ္စိ နု နနု ကထံ (ကိံသု၊ ရူ) ကိံ ဣစ္စေတေ ပုစ္ဆနတ္ထေ။ ဧဝံ ဣတိ ဣတ္ထံ ဣစ္စေတေ နိဒဿနတ္ထေ။ ဣတိ ဟေတု+ဝါကျပရိသမတ္တီသု စ။ ယာဝ တာဝ ယာဝတာ တာဝတာ ကိတ္တာဝတာ ဧတ္တာဝတာ ကီဝ ဣစ္စေတေ ပရိစ္ဆေဒနတ္ထေ။ ဧဝံ သာဟု လဟု ဩပါယိကံ ပဋိရူပံ အာမ သာဓု ဣစ္စေတေ သမ္ပဋိစ္ဆနတ္ထေ။ တထာ ယထာ ယထေဝ တထေဝ ဧဝံ ဧဝမေဝ ဧဝမ္ပိ ယထာပိ သေယျထာပိ သေယျထာပိနာမ ဝိယ ဣဝ ယထရိဝ တထရိဝ ယထာနာမ တထာနာမ ယထာဟိ တထာဟိ ယထာစ တထာစ ဣစ္စေတေ ပဋိဘာဂတ္ထေ။ ယထာဣတိ ယောဂ္ဂတာ+ဝိစ္ဆာ+ပဒတ္ထာနတိဝတ္တိ+နိဒဿနေသု စ။ ဧဝံဣတိ ¶ ဥပဒေသ+ပဉှာဒီသု စ။ ကိဉ္စာပိဣတိ အနုဂ္ဂဟတ္ထေ။ ဓိဣတိ ဂရဟေ။ အဟောဣတိ ဂရဟ+ပသံသန+ပတ္ထနေသု။ နာမဣတိ ဂရဟ+ပသံသန+သညာ+ပဉှေသု။ သာဓူတိ ပသံသန+ယာစနေသု။ ဣင်္ဃ ဟန္ဒ ဣစ္စေတေ စောဒနတ္ထေ။ သာဓု သုဋ္ဌု ဧဝမေတံတိ အနုမောဒနေ။ ကိရဣတိ အနုဿဝန+အသဒ္ဓေယျေသု။ နုနဣတိ အနုမာနာ+နုဿရဏ+ပရိဝိတက္ကေသု။ ကသ္မာတိ ကာရဏပုစ္ဆနေ။ ယသ္မာ တသ္မာ တထာ ဟိ တေန ဣစ္စေတေ ကာရဏစ္ဆေဒနတ္ထေ။ သဟ သဒ္ဓိံ အမာ (သမံ၊ ရူ) ဣတိ သမကြိယာယံ။ ဝိနာ ရိတေ ဝိပ္ပယောဂေ။ နာနာ ပုထု ဗဟုပကာရေ။ ပုထု ဝိသုံ အသင်္ဃာတေ စ။ ဒုဋ္ဌု ကု ကုစ္ဆာယံ (ဇိဂုစ္ဆာယံ၊ ရူ)။ ပုန အပ္ပဌမေ။ ကထံ စိကိစ္ဆတ္ထေ။ ဓာ က္ခတ္တုံ သော ကိဉ္စဣတိ သံချာဝိဘာဂေ။ ဤသကံ အပ္ပမာနေသု (အပ္ပမတ္တေ၊ ရူ)။ သဏိကံ မန္ဒတ္ထေ။ ခိပ္ပံ အရံ လဟုံ အာသု တုဏှံ အစိရံ သီဃတ္ထေ။ စိရံ စိရဿံ ဒီဃကာလေ။ စေ ယဒိ သံကာ+ဝဋ္ဌာနေ။ ဓုရံ ထိရာ+ဝဓာရဏေသု (ဓုဝံ ထိရာ+ဝဓာရဏေသု၊ ရူ)။ ဟာ ဝိသာဒေ။ တုဏှီ အဘာသနေ။ သစ္ဆိ ပစ္စက္ခေ။ မုသာ မိစ္ဆာအလိကံ အသစ္စေ။ သုဝတ္ထိ အာသိဋ္ဌေ ဣစ္စာဒိ။

တုန+က္တွာန+က္တွာပစ္စယန္တာ ဥဿုက္ကနတ္ထေ ဘဝန္တိ။ ယထာ ပဿိတုန ပဿိယ ပဿိတွာန ပဿိတွာ၊ ဒိသွာ ဒိသွာန ဒဿေတွာ ဒါတုန ဒတွာန ဒတွာ ဥပါဒါယ ဒါပေတွာ ဝိညာယ ဝိစေယျ ဝိနေယျ သမေစ္စ နိဟစ္စ ဥပေစ္စ အာရဗ္ဘ အာဂမ္မ ဣစ္စာဒိ။

ဝိဘတ္တိယာ ¶ ကတော ဘေဒေါ၊ သလိင်္ဂါနံ ဘဝေ တထာ၊

တုမှာဒီနံ တွ+လိင်္ဂေသု၊ နေဝ+တ္ထိ ပါဒိ+စာဒိနံ။

ဧဝံ နာမာချာတောပသဂ္ဂေဟိ ဝိနိမုတ္တံ ဧတံ နိပါတပဒံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပုလ္လိင်္ဂံ ဣတ္ထိလိင်္ဂဉ္စ၊ နပုံသက+မထာ+ပရံ၊

တိလိင်္ဂဉ္စ အလိင်္ဂဉ္စ၊ နာမိကံ ပဉ္စဓာ ဌိတံ။

ဣတိ ပယောဂသိဒ္ဓိယံ နာမကဏ္ဍော ဒုတိယော။