📜

၂။ ဒေါသပရိဟာရာဝဗောဓပရိစ္ဆေဒဝဏ္ဏနာ

၆၈။

ကဒါစိ ကဝိကောသလ္လာ၊ ဝိရောဓော သကလောပျ’ယံ၊

ဒေါသသင်္ချမတိက္ကမ္မ၊ ဂုဏဝီထိံ ဝိဂါဟတေ။

၆၉။

တေန ဝုတ္တဝိရောဓာန-မဝိရောဓော ယထာ သိယာ၊

တထာ ဒေါသပရိဟာရာ-ဝဗောဓော ဒါနိ နီယတေ။

၆၈-၆၉။ ဣစ္စေဝံ ဒေါသဝိဘာဂံ ပရိစ္ဆိဇ္ဇ ဣဒါနိ ယထာဝုတ္တဒေါသပရိဟာရက္ကမမုပဒိသိတုမာဟ ‘‘ကဒါစီ’’တျာဒိ။ သကလောပိ အယံ ဝိရောဓော ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရာဒိကတော န ကောစိ ဧကော ဧဝ ဒေါသေသု၊ ဒေါသာနံ ဝါ သင်္ချံ ဂဏနံ ဒေါသဘာဝံ အတိက္ကမ္မ ပရိစ္ဆိဇ္ဇ ဂုဏာနံ ဝီထိံ ပဒဝိံ ဂုဏသဘာဝတံ ဝိဂါဟတေ အဗ္ဘုပဂစ္ဆတိ ကဒါစိ၊ န သဗ္ဗဒါ။ ကဝိနော ပယုဇ္ဇကဿ ကောသလ္လာ တာဒိသဝိသယပရိဂ္ဂဟလက္ခဏနေပုညကာရဏာ၊ န တု ယထာ တထာ စေတိ။ ‘‘တေနေ’’စ္စာဒိ။ ယေနေဝံ၊ တေန ကာရဏေန ဝုတ္တာနံ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရာဒီနံ ဝိရောဓာနံ ယထာ ယေန ပကာရေန အဝိရောဓော နိဒ္ဒေါသတာ သိယာ ဘဝေယျ၊ တထာ တေန ပကာရေန ဒေါသာနံ ပရိဟာရော ဒူရီကရဏံ အဝဗုဇ္ဈတိ ဉာယတိ ဧတေနာတိ အဝဗောဓော၊ တဿ အဝဗောဓော၊ တန္နာမိကော ပရိစ္ဆေဒေါ ဣဒါနိ နီယတေ အာနီယတေ ဝုစ္စတေတိ အတ္ထော။

၆၈-၆၉။ ဧဝံ ဒေါသဝိဘာဂံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဣဒါနိ ယထာဝုတ္တဒေါသာနံ ပရိဟာရတ္ထမာရဘန္တော ‘‘ကဒါစီ’’တျာဒိမာဟ။ သကလောပိ အယံ ဝိရောဓော ပဒဒေါသာဒိကော ဒေါသသင်္ချံ ဒေါသာနံ၊ ဒေါသေသု ဝါ ဂဏနံ ဒေါသဘာဝံ အတိက္ကမ္မ ကဒါစိ ကဝိကောသလ္လာ ကဝိနော ဗျာကရဏာဘိဓာနဆန္ဒောအလင်္ကတိအာဒီသု ပရိစယလက္ခဏေန ပညာပါဋဝေန ယတော ဂုဏဝီထိံ ဂုဏပဒဝိံ ကေဝလံ ဂုဏသဘာဝံ ဝိဂါဟတေ အဗ္ဘုပဂစ္ဆတိ၊ တေန ကာရဏေန ဝုတ္တဝိရောဓာနံ ယထာဝုတ္တပဒဒေါသာဒိဝိရောဓာနံ အဝိရောဓော အဝိရုဒ္ဓတာ ယထာ သိယာ ယေန ပကာရေန ဘဝေယျ၊ တထာ တေန ပကာရေန ဒေါသပရိဟာရာဝဗောဓော ယထာဝုတ္တပဒဒေါသာဒိသမ္ဗန္ဓိနော ပရိဟရဏက္ကမဿ အဝဗောဓကာရဏတ္တာ တန္နာမိကပရိစ္ဆေဒေါ ဣဒါနိ လဒ္ဓါဝသရေ နီယတေ ဝုစ္စတေ။ ယထာဝုတ္တဒေါသာ ကဝိသာမတ္ထိယေန နိဒ္ဒေါသတ္တံ ဘဇန္တိ၊ တဿ သာမတ္ထိယဿ ဥပဒေသံ ဒဿာမာတိ အဓိပ္ပာယော။

ပဒဒေါသပရိဟာရဝဏ္ဏနာ

တတ္ထ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရဿ ပရိဟာရော ယထာ –

၇၀။

ဝိန္ဒန္တံ ပါကသာလီနံ၊ သာလီနံ ဒဿနာ သုခံ၊

တံ ကထံ နာမ မေဃော’ယံ၊ ဝိသဒေါ သုခယေ ဇနံ။

၇၀။ ‘‘ဝိန္ဒန္တ’’မိစ္စာဒိ။ ပါကေန ပရိဏတဘာဝေန သာလီနံ ယုတ္တာနံ၊ မနုညာနံ ဝါ သာလီနံ ရတ္တသာလိအာဒီနံ သာလိဇာတီနံ ဒဿနာ သုခံ စေတသိကံ သောမနဿံ ဝိန္ဒန္တံ တံ ဇနံ ဝိသဒေါ အယံ မေဃော အမ္ဗုဒေါ ကထံ နာမ သုခယေတိ။ ဧတ္ထ တာဒိသဿ ဇနဿ အသုခပ္ပဒါနံ ဂရဠဿ မေဃဿာနုရူပန္တိ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရတာ ပရိဟဋာ။

၇၀။ တတ္ထ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရဿ ပရိဟာရော ယထာ ဧဝံ။ ‘‘ဝိန္ဒန္တိ’’စ္စာဒိ။ ပါကသာလီနံ ပရိဏာမေန ယုတ္တာနံ၊ မနုညာနံ ဝါ သာလီနံ ရတ္တသာလိအာဒီနံ ဒဿနာ ဒဿနဟေတု သုခံ စေတသိကသောမနဿံ ဝိန္ဒန္တံ အနုဘောန္တံ တံ ဇနံ တံ ကဿကဇနံ ဝိသဒေါ ဇလဒါယကော အယံ မေဃော ကထံ နာမ သုခယေ၊ န သုခယတေဝ။ တာဒိသဿ ဇနဿ ဒုက္ခဒါနံ ဂရဠဒါယကဿ မေဃဿာပိ အနုရူပမိတိ ဝိရုဒ္ဓညတ္ထော အပနီတော ဟောတိ။ ပါကေန သာလိနောတိ ဝိဂ္ဂဟော။ သုခံ ကရောတီတိ သုခယေတိ နာမဓာတု။

ယထာ ဝါ –

၇၁။

ဝိနာယကောပိ နာဂေါသိ၊

ဂေါတမောပိ မဟာမတိ၊

ပဏီတောပိ ရသာပေတော၊

စိတ္တာ မေ သာမိ တေ ဂတိ။

၇၁။ ‘‘ဝိနာယကောပိ’’စ္စာဒိ။ ဝီနံ ပက္ခီနံ နာယကော၊ ဂရုဠော၊ သတ္တေ ဝိနေတီတိ ဝိနာယကော၊ ဝုဒ္ဓါ၊ ဘဂဝါ စ။ တတ္ထ ယဒါ ဝိနာယကော ဂရုဠော၊ တဒါ တု နာဂေါ ပန္နဂေါသီတိ ဝိရုဒ္ဓံ၊ ပက္ခန္တရေ တွဝိရုဒ္ဓံ ဘဂဝတော အာဂုဿ ရာဂါဒိနော အဘာဝတော။ ဣမေသံ ဂုန္နံ အတိသယေန ဂေါ ဂေါတမော ဟီနပသု၊ ဂေါတမဝံသာဝတိဏ္ဏတ္တာ ဂေါတမော ဘဂဝါ စ။ ဟီနပသု စ တွံ မဟာမတိ အသီတိ ဝိရုဒ္ဓံ အစ္စန္တဟီနပသုနော မဟတိယာ ပညာယ အဘာဝတော။ ပက္ခန္တရေ တု န ဗျာဃာတော။ ပဏီတော မဓုရော ရသော၊ ဥတ္တမော စ သုဂတော။ တတ္ထ မဓုရရသတော အပေတော အပဂတောသီတိ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဘဂဝတော တု ရသေဟိ သိင်္ဂါရာဒီဟိ အပေတောတိ ယုဇ္ဇတိ။ မေ မမ။ သာမီတိ အာမန္တနံ။ တေ တဝ ဂတိ ပဝတ္တိ စိတ္တာ အဗ္ဘုတာတိ။ ဧတ္ထ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရံ ဝိရောဓာလင်္ကာရံ သိလာဃနီယန္တိ တေန တံ ပရိဟဋံ။

၇၁။ ယထာ ဝါ ဥတ္တဒေါသဿ ပရိဟာရော ဤဒိသော ဝါ။ ‘‘ဝိနာယကော’’စ္စာဒိ။ ဟေ သာမိ တွံ ဝိနာယကောပိ ဂရုဠောပိ နာဂေါသိ ပန္နဂေါ အသိ။ နော စေ၊ ဝိနာယကောပိ သတ္တေ ဝိနေန္တော ဧဝ နာဂေါသိ နိက္ကိလေသော အသိ။ ဂေါတမောပိ ပသုတမောပိ မဟာမတိ မဟာပညဝါသိ။ နော စေ၊ ဂေါတမောပိ ဂေါတ္တတော ဂေါတမောယေဝ မဟာမတိ မဟာပညဝါသိ။ ပဏီတောပိ မဓုရောပိ ရသာပေတော မဓုရရသတော အပဂတောသိ။ နော စေ၊ ပဏီတောပိ ဥတ္တမော ဧဝ ရသာပေတော သိင်္ဂါရာဒိရသတော အပဂတောသိ။ တေ တုယှံ ဂတိ ပဝတ္တိ မေ မယှံ စိတ္တာ အစ္ဆရိယာ။ ဧတ္ထ ဂရုဠဿ နာဂတ္တဉ္စ ပသုတမဿ ပညဝန္တတ္တဉ္စ ပဏီတဿ နိရသတ္တဉ္စ ဝိရုဒ္ဓံ၊ တထာပိ အညပက္ခဿ အဝိရုဒ္ဓတ္တာ ဝိရုဒ္ဓတ္ထန္တရဒေါသော ပသတ္ထေန ဝိရုဒ္ဓါလင်္ကာရေန နိရာကတော။ ဝီနံ ပက္ခီနံ နာယကော၊ ဂရုဠော။ သတ္တေ ဝိနေတီတိ ဝိနာယကော၊ ဗုဒ္ဓါ။ နတ္ထိ အာဂု [အဂေါ (က။)] ဧတဿာတိ နာဂေါ၊ ဗုဒ္ဓါ။ ဂုန္နမတိသယေန ဂေါတမော၊ ပသု။ မဟတီ မတိ အဿာတိ မဟာမတိ၊ ဗုဒ္ဓါ။ ပဓာနတ္တံ နီတော ပဏီတော၊ မဓုရော ရသော။ ရသတော အပေတောတိ ရသာပေတော၊ ဗုဒ္ဓါတိ ဝိဂ္ဂဟော။

အဈတ္ထဿ ယထာ –

၇၂။

ကထံ တာဒိဂုဏာဘာဝေ၊

လောကံ တောသေတိ ဒုဇ္ဇနော၊

ဩဘာသိတာသေသဒိသော၊

ခဇ္ဇောတော နာမ ကိံ ဘဝေ။

၇၂။ ‘‘ကထ’’မိစ္စာဒိ။ ဒုဇ္ဇနော တာဒိနော ဂုဏာ လောကံ တောသေန္တိ၊ တာဒီနံ ဂုဏာနံ အတ္တနိ အဘာဝေ သတိ လောကံ သတ္တလောကံ ကထံ တောသေတိ၊ န တောသေတီတိ အတ္ထော။ ဝုတ္တမေဝတ္ထန္တရေန သာဓေတိ ‘‘ခဇ္ဇောတော နာမ ဩဘာသိတာ ဒီပိတာ အသေသဒိသာ ယေန တထာဝိဓော ကိံ ဘဝေ၊ န ဘဝေယျ တာဒိနော ဂုဏဿ အဘာဝတော’’တိ။ ဧတ္ထ ခဇ္ဇောတဿ အဓိကတ္ထဘာဝေန သိတော ဩဘာသိတာသေသဒိသတ္တဒေါသော ‘‘ကထံ တာဒိဂုဏာဘာဝေ’’တိအာဒိဝစောဘင်္ဂိယာ ပရိဟဋော။

၇၂။ အဈတ္ထဿ ယထာတိ ဧတ္ထ ပရိဟာရော အဇ္ဈာဟာရော၊ ဧဝမုပရိပိ။ ‘‘ကထိ’’စ္စာဒိ။ ဒုဇ္ဇနော ဂုဏဟီနဇနော တာဒိဂုဏာဘာဝေ သန္တောသဇနနကာရဏာနံ တာဒိသာနံ သီလာဒိဂုဏာနံ အတ္တနိ အဝိဇ္ဇမာနတ္တေ သတိ လောကံ သတ္တလောကံ ကထံ တောသေတိ၊ န တောသေတိယေဝ၊ တထာ ဟိ ခဇ္ဇောတော နာမ ဩဘာသိတာသေသဒိသော ကိံ ဘဝေ၊ န ဘဝတျေဝ။ ဧတ္ထ ခဇ္ဇောတဿ သကလဒိသောဘာသနသင်္ခါတမဓိကတ္ထဒေါသော ‘‘ကထံ တာဒိဂုဏာဘာဝေ’’စ္စာဒိဝါကျလီလာယ နိရာကတော။ တာဒီ စ တေ ဂုဏာ စေတိ ဝိဂ္ဂဟော။

၇၃။

ပဟေဠိကာယမာရုဠှာ၊ န ဟိ ဒုဋ္ဌာ ကိလိဋ္ဌတာ၊

ပိယာ သုခါ’လိင်္ဂိတံ က-မာလိင်္ဂတိ နု နော ဣတိ။

၇၃။ ‘‘ပဟေဠိကာယံ’’ဣစ္စာဒိ။ ကိလိဋ္ဌတာ ကိလိဋ္ဌပဒဒေါသော ပဟေဠိကာယ ဝိသယေ အာရုဠှာ သဟီ န ဟိ နော ဒုဋ္ဌော သိယာ။ ကီဒိသီတိ အာဟ ‘‘ပိယေ’’စ္စာဒိ။ ဣတီတိ နိဒဿနေ။ ပိယာ ဝလ္လဘာယ အာလိင်္ဂိတံ ကံ ဇနံ သုခံ ကာယိကံ စေတသိကဉ္စ နော အာလိင်္ဂတိ န သံယုဇ္ဇတိ နု။ နုဣတိ ပရိဝိတက္ကေ နိပါတော။ ဧတ္ထ ပိယာတိ ကိလိဋ္ဌံ ပဟေဠိကာယ သမာရောပေန ပရိဟဋံ။

၇၃။ ‘‘ပဟေဠိကေ’’စ္စာဒိ။ ကိလိဋ္ဌတာ ကိလိဋ္ဌပဒဒေါသသင်္ခါတာ ပဟေဠိကာယံ ဝိသယေ အာရုဠှာ စေ၊ န ဟိ ဒုဋ္ဌာ ဒုဋ္ဌာ န ဟောတိ။ ကိမုဒါဟရဏံ? ပိယာ သုခါလိင်္ဂိတံ ကမာလိင်္ဂတိ နု နော ဣတိ၊ ဣတိသဒ္ဒဿ နိဒဿနတ္ထတ္တာ သေသဥဒါဟရဏာနမေတမုပလက္ခဏန္တိ ဉာတဗ္ဗံ။ နော စေ၊ ဧဝံပကာရာနမုဒါဟရဏာနမပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗတ္တာ ဣတိသဒ္ဒေါ ပကာရတ္ထောတိ။ ပိယာ ဝလ္လဘာယ အာလိင်္ဂိတံ ဥပဂုဟိတံ ကံ နာမ ဇနံ သုခံ ကာယိကမာနသိကံ နော အာလိင်္ဂတိ နု၊ အာလိင်္ဂတေဝါတိ။ ဧတ္ထ ပိယာတိ ကိလိဋ္ဌပဒံ ပဟေဠိကာယမာရောပနေန နိရာကတံ ဟောတိ။

၇၄။

ယမကေ နော ပယောဇေယျ၊ ကိလိဋ္ဌပဒ’မိစ္ဆိတေ၊

တတော ယမက’မညံ တု၊ သဗ္ဗမေတံမယံ ဝိယ။

၇၄။ ‘‘ယမကေ’’စ္စာဒိ။ တတော အညန္တိ ဣစ္ဆိတယမကတော အညံ။ တုဣတိ ဝိသေသဇောတကော။ ဧတံမယံ ဝိယာတိ ဧတေန ကိလိဋ္ဌပဒေန နိဗ္ဗတ္တံ ဝိယ။

၇၄။ ‘‘ယမကေ’’စ္စာဒိ။ ကိလိဋ္ဌပဒံ ဣစ္ဆိတေ ယမကေ ဣဋ္ဌယမကေ နော ပယောဇေယျ နပ္ပယုဇ္ဇေယျ၊ တတော ဣဋ္ဌယမကတော အညံ သဗ္ဗံ ယမကံ ပန ဧတံမယံ ဝိယ ဣမိနာ ကိလိဋ္ဌပဒဒေါသေန ကတံ ဝိယ ဟောတိ။ ဧတ္ထ ဣဋ္ဌယမကံ ဝုတ္တနယေန ဉာတဗ္ဗံ၊ ဧတေန နိဗ္ဗတ္တံ ဧတံမယန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။

ဒေသဝိရောဓိနော ယထာ –

၇၅။

ဗောဓိသတ္တပ္ပဘာဝေန၊ ထလေပိ ဇလဇာနျ’ဟုံ၊

နုဒန္တာနိ’ဝ သုစိရာ-ဝါသက္လေသံ တဟိံ ဇလေ။

၇၅။ ‘‘ဗောဓိသတ္တေ’’စ္စာဒိ။ ဗောဓိသတ္တဿ မာယာဒေဝိယာ သုတဿ ဝက္ခမာနဿ ဝိသေသဿ တဒုပ္ပန္နဒိနေ သမ္ဘဝါ ပဘာဝေန ပုညပ္ပဘာဝတော ဇလဇာနိ အမ္ဗုဇာနိ ထလေပိ အဟုံ အဟေသုံ အစိန္တနီယတ္တာ ပုညပ္ပဘာဝဿ။ ကိံ ပန ဝါပျာဒီသု ကိံ ကရောန္တာဝ တဟိံ တသ္မိဉ္စ ဇလေ သုစိရံ သဗ္ဗဒါဝ အာဝသနမာဝါသော တေန ဇာတော က္လေသော တံ နုဒန္တာနိဝ ဒူရတော ဇဟန္တာနိဝေတိ။ အစိန္တနီယတ္တာ ပုညပ္ပဘာဝဿ ဤဒိသမ္ပိ အစ္ဆရိယမဟောသီတိ န ဒေသဝိရောဓော။

၇၅။ ဗောဓိသတ္တပ္ပဘာဝေန ဗောဓိသတ္တဿ အစိန္တေယျာနုဘာဝေန ဇလဇာနိ ဇလဇသဒိသတ္တာ တန္နာမကာနိ ပဒုမကေရဝါဒီနိ တဟိံ ဇလေ ဝိသယတ္တေန ပသိဒ္ဓေ တသ္မိံ ဥဒကေ သုစိရာဝါသက္လေသံ အတိစိရံ နိဝါသတော ဇာတအာယာသံ နုဒန္တာနိ ဣဝ စဇန္တာနိ ဣဝ ထလေပိ အဟုံ အဟေသုံ၊ ဝါပိအာဒီသု ကာ ကထာ။ ဧတ္ထ ဇလဇာနံ ထလုပ္ပတ္တိကထနသင်္ခါတံ ဒေသဝိရောဓံ အစိန္တေယျပုညပ္ပဘာဝေန ဤဒိသာနံ အစ္ဆရိယာနံ ပါတုဘာဝတော ‘‘ဗောဓိသတ္တပ္ပဘာဝေနာ’’တိ ဣမိနာ နိရာကရောတိ။ ဗောဓိယံ စတုမဂ္ဂပညာယံ သတ္တောတိ စ၊ တဿ ပဘာဝေါတိ စ၊ သုစိရံ အာဝါသောတိ စ၊ တေန ဘူတော က္လေသောတိ စ ဝါကျံ။

ကာလဝိရောဓိနော ယထာ –

၇၆။

မဟာနုဘာဝပိသုနော၊ မုနိနော မန္ဒမာရုတော၊

သဗ္ဗောတုကမယံ ဝါယိ၊ ဓုနန္တော ကုသုမံ သမံ။

၇၆။ ‘‘မဟာ’’ဣစ္စာဒိ။ မန္ဒော မုဒုဘူတော မာရုတော အယံ သဗ္ဗောတုကံ သဗ္ဗေသု ဥတူသု ပုပ္ဖနကံ ကုသုမံ ပုပ္ဖံ သမံ ဧကတော ကတွာ ဓုနန္တော ဝိကိရန္တော မုနိနော မုနိသဒိသတ္တာ ဘဝိဿန္တမုနိဘာဝေန စ ဗောဓိသတ္တဿ၊ မုနိနောယေဝ ဝါ သမ္မာသမ္ဗောဓိသမဓိဂမသမယေ မဟာနုဘာဝဿ ပိသုနော သူစကော ဝါယိ ပဝါယတီတိ။ ဧတ္ထ ယဒျပေကဒါ သဗ္ဗောတုကာသမ္ဘဝေါ နာနာဥတူသု နာနာကုသုမဿ သမ္ဘဝါ၊ တထာပိ ဘဂဝတော မဟာနုဘာဝပိသုနမီဒိသမေကပဒိကံ သမ္ဘဝတီတိ ကာလဝိရောဓော ဣမိနာ ပရိဟဋော။

၇၆။ ‘‘မဟာနုဘာဝေ’’စ္စာဒိ။ အယံ မန္ဒမာရုတော အစဏ္ဍသမီရဏော သဗ္ဗောတုကံ ဝသန္တာဒီသု သဗ္ဗဥတူသု ဝိကသန္တံ ကုသုမံ ပုပ္ဖဇာတံ သမံ ဧကတော ကတွာ ဓုနန္တော ကမ္ပေန္တော မုနိနော ဧကန္တဘာဝိတ္တာ မုနိသင်္ခါတဿ ဗောဓိသတ္တဿ၊ သမ္မာသမ္ဗောဓိသမဓိဂမသမယေ ဘူတတ္တာ မုနိနော သဗ္ဗညုနော ဝါ မဟာနုဘာဝပိသုနော မဟန္တံ ပုညပ္ပဘာဝံ ပကာသေန္တော ဝါယိ သမ္ပဝါယီတိ။ ဧတ္ထ နာနာကာလေ သမ္ဘဝန္တာနမ္ပိ ကုသုမာနံ ဧကကာလေ သမ္ဘဝဿ ကာလဝိရောဓတ္တေပိ ဘဂဝတော ပုညာနုဘာဝေါ တာဒိသမစ္ဆရိယမေကက္ခဏေ ဇနေတုံ သမတ္ထောတိ ကာလဝိရောဓံ ‘‘မဟာနုဘာဝပိသုနော’’တိ ဣမိနာ နိရာကရောတိ။ မဟာနုဘာဝဿ၊ မဟာနုဘာဝံ ဝါ ပိသုနောတိ ဝါကျံ။

ကလာဝိရောဓိနော ယထာ –

၇၇။

နိမုဂ္ဂမနသော ဗုဒ္ဓ-ဂုဏေ ပဉ္စသိခဿပိ၊

တန္တိဿရဝိရောဓော သော၊ န သမ္ပီဏေတိ ကံ ဇနံ။

၇၇။ ‘‘နိမုဂ္ဂိ’’စ္စာဒိ။ ဗုဒ္ဓဿ ဂုဏေ သီလာဒိကေ အပရိမာဏေ နိမုဂ္ဂံ ဩဂါဠှံ မနံ စိတ္တံ ယဿ တဿ ပဉ္စသိခဿ ဂန္ဓဗ္ဗဒေဝပုတ္တဿပိ ဝီဏာယ တန္တိယာ သရော ကိရိယာကာလမာနလက္ခဏဝိလမ္ဗိတဒုတမဇ္ဈဘေဒဘိန္နော ဆဇ္ဇာဒိကော တဿ ဝိရောဓော ကလာသတ္ထပရိနိဒ္ဒိဋ္ဌကမဝေသမံ ကံ ဇနံ န သမ္ပီဏေတိ၊ ပီဏေတိယေဝ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ လောကိယဂုဏာနုဗန္ဓဗုဒ္ဓီနံ ဝိက္ခေပပ္ပဝတ္တိပိ တထာဝိဓံ ပီဏေတီတိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓဂုဏေ နိမုဂ္ဂမနသော’’တိ ဣမိနာ ကလာဝိရောဓော ပရိဟဋော။

၇၇။ ‘‘နိမုဂ္ဂိ’’စ္စာဒိ။ ဗုဒ္ဓဂုဏေ သဗ္ဗညုနော ဝိမှယဇနကသီလာဒိဂုဏသမ္ဘာရေ နိမုဂ္ဂမနသော ဩတိဏ္ဏစိတ္တဿ ပဉ္စသိခဿပိ ဂန္ဓဗ္ဗဒေဝပုတ္တဿာပိ သော တန္တိဿရဝိရောဓော ဝီဏာယ တန္တိယာ ဃဋ္ဋနကိရိယာ၊ အဒ္ဓမတ္တိကာဒိကာလော၊ ဟတ္ထာဒီနံ သန္နိဝေသလက္ခဏော မာနောတိ ဣမေဟိ တီဟိ လက္ခဏေဟိ ယုတ္တဿ မန္ဒသီဃမဇ္ဈိမပ္ပမာဏေဟိ ဘိန္နဿ ဆဇ္ဇာဒိသတ္တသရဿ ကလာသတ္ထာဂတက္ကမဿ ဝိနာသသင်္ခါတော ဝိရောဓော ကံ ဇနံ န သမ္ပီဏေတိ၊ သမ္ပီဏေတိ ဧဝ။ ဧတ္ထ အကန္တိယာ ကာရဏဘူတော ကလာသတ္ထာဂတက္ကမဘင်္ဂေါ လောကုတ္တရဗုဒ္ဓဂုဏာနုဂတဗုဒ္ဓိယာ ဇာတောတိ သော ဘင်္ဂေါ ‘‘နိမုဂ္ဂမနသော ဗုဒ္ဓဂုဏေ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပီတိယာ ကာရဏမေဝေတိ န ဝိရောဓော။ နိမုဂ္ဂေါ မနော အဿာတိ စ၊ တန္တိယာ သရောတိ စ၊ တေသံ ဝိရောဓောတိ စ ဝါကျံ။

လောကဝိရောဓိနော ယထာ –

၇၈။

ဂဏယေ စက္ကဝါဠံ သော၊ စန္ဒနာယပိ သီတလံ၊

သမ္ဗောဓိသတ္တဟဒယော၊ ပဒိတ္တင်္ဂါရပူရိတံ။

၇၈။ ‘‘ဂဏယေ’’စ္စာဒိ။ စန္ဒနာယ အပိ သီတလံ ဂဏယေ စိန္တေသိ။ ကိန္တံ? ပဒိတ္တင်္ဂါရပူရိတံ စက္ကဝါဠံ။ ကော သော? သမ္ဗောဓိယံ သဗ္ဗညုတညာဏေ သတ္တံ ပရိဗဒ္ဓံ ဟဒယံ စိတ္တံ ယဿ သော။ သဗ္ဗညုတညာဏာနုဗန္ဓဗုဒ္ဓိနော ဟိ တာဒိသော မနောဗန္ဓောတိ န လောကဝိရောဓော။

၇၈။ ‘‘ဂဏယေ’’စ္စာဒိ။ သမ္ဗောဓိသတ္တဟဒယော သဗ္ဗညုတညာဏေ အာသတ္တစိတ္တော သော ဗောဓိသတ္တော ပဒိတ္တင်္ဂါရပူရိတံ အာဒိတ္တင်္ဂါရေဟိ ပရိပုဏ္ဏံ စက္ကဝါဠံ စက္ကဝါဠဂဗ္ဘံ စန္ဒနာယပိ စန္ဒနတော အပိ သီတလံ အတိသီတလံ ကတွာ ဂဏယေ စိန္တေယျာတိ။ ဣဋ္ဌတ္ထလုဒ္ဓဿ စိတ္တပ္ပဝတ္တိယာ ဤဒိသတ္တာ အဂ္ဂိနော စန္ဒနတောပိ အဓိကသီတတ္တကပ္ပနာ ‘‘စန္ဒနံ သီတလံ၊ အဂ္ဂိ ဥဏှော’’တိ ပဝတ္တလောကသီမာယ ဝိရုဒ္ဓါ န ဟောတိ။ သမ္ဗောဓိယံ သတ္တဟဒယံ ယဿေတိ စ၊ ပဒိတ္တာနိ အင်္ဂါရာနီတိ စ၊ တေဟိ ပူရိတန္တိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ဉာယဝိရောဓိနော ယထာ –

၇၉။

ပရိစ္စတ္တဘဝေါပိ တွ-မုပနီတဘဝေါ အသိ၊

အစိန္တျဂုဏသာရာယ၊ နမော တေ မုနိပုင်္ဂဝ။

၇၉။ ‘‘ပရိစ္စတ္တေ’’စ္စာဒိ။ မုနိပုင်္ဂဝ မုနီနံ ဥတ္တမ ပရိစ္စတ္တော ဝိသဋ္ဌော ဘဝေါ သုဂတိဒုဂ္ဂတိသင်္ခါတော ယေနာတိ ပရိစ္စတ္တဘဝေါပိ တွံ ဥပနီတော အာနီတော ပဝတ္တိတော ဘဝေါ ဝုဍ္ဎိ ယေနာတိ ဥပနီတဘဝေါ အသိ။ တသ္မာ ကာရဏာ အစိန္တျဂုဏသာရာယ တေ နမော အတ္ထူတိ သေသော။ ဤဒိသံ န ဉာယဝိရုဒ္ဓမေဝံဝိဓတ္တာ မုနိပုင်္ဂဝဿ။

၇၉။ ‘‘ပရိစ္စတ္တေ’’စ္စာဒိ။ မုနိပုင်္ဂဝ မုနိသေဋ္ဌ တွံ ပရိစ္စတ္တဘဝေါပိ အပနီတသုဂတိဒုဂ္ဂတိဘဝေါပိ ဥပနီတဘဝေါ လောကဿာနီတအဘိဝုဒ္ဓိကော အသိ ဘဝသိ၊ အစိန္တျဂုဏသာရာယ တတော ဧဝ စိန္တာဝိသယာတိက္ကန္တသာရဂုဏဿ တေ တုယှံ နမော အတ္ထူတိ သဗ္ဗာကာရတော ဘဝဿ ပရိစ္စတ္တတ္တာ အတ္တနိ အဝိဇ္ဇမာနံ သုဂတိဘဝံ လောကဿ ဒေတီတိ ဧတံ ဉာယာဂတံ န ဟောတီတိ ပဋိဘာတိ၊ တထာပိ စ သဗ္ဗညူနံ ပဝတ္တိ ဤဒိသာယေဝါတိ ဉာယဝိရောဓော နိရာကတော။ အစိန္တျာ ဂုဏသာရာ ယသ္မိန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။

အာဂမဝိရောဓိနော ယထာ –

၈၀။

နေဝါလပတိ ကေနာပိ၊ ဝစီဝိညတ္တိတော ယတိ၊

သမ္ပဇာနမုသာဝါဒါ၊ ဖုသေယျာပတ္တိဒုက္ကဋံ။

၈၀။ ‘‘နေဝေ’’တိအာဒိ။ ယတီတိ ဘိက္ခု ကေနာပိ သဟ နေဝါလပတိ န ဝဒတျေဝ၊ တထာပိ ဝစီဝိညတ္တိတော စောပနဝါစာသင်္ခါတေန ဝစီဝိညတ္တိဟေတုနာ ပဝတ္တိတော သမ္ပဇာနန္တဿ မုသာဝါဒတော ကာရဏာ အာပတ္တိဒုက္ကဋံ ‘‘သမ္ပဇာနမုသာဝါဒဿ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တဒုက္ကဋာပတ္တိ ဖုသေယျ အာပဇ္ဇတီတိ။ ဧတ္ထ အနာလပတော ဝစီဝိညတ္တိယာ ကထံ မုသာဝါဒေါတိ အဘိဓမ္မာပန္နဝိရောဓော နတ္ထိ၊ အပရဝစနတ္ထေ တွီဒိသော ဝိရုဇ္ဈတီတိ။

၈၀။ ‘‘နေဝိ’’စ္စာဒိ။ ယတိ သမဏော ကေနာပိ ကေနစိ သဒ္ဓိံ နေဝါလပတိ နော ဘာသတိ၊ တထာပိ ဝစီဝိညတ္တိတော စောပနဝါစာသင်္ခါတဝိညတ္တိကာရဏာ ပဝတ္တနတော သမ္ပဇာနမုသာဝါဒါ သမ္ပဇာနန္တဿ မုသာဘဏနတော အာပတ္တိဒုက္ကဋံ ဒုက္ကဋာပတ္တိံ ဖုသေယျ အာပဇ္ဇေယျာတိ။ ဧတ္ထ အနာလပန္တဿ ဝစီဝိညတ္တိတော မုသာဝါဒေါ ကထံ သမ္ဘဝတီတိ အဘိဓမ္မာပန္နဝိရောဓော၊ ‘‘သန္တိံ အာပတ္တိံ နာဝိကရေယျ၊ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒ’ဿ ဟောတီ’’တိ နိဒါနုဒ္ဒေသေ နိဒ္ဒိဋ္ဌဝစီဒွါရေ အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ ဒုက္ကဋာပတ္တိ ဟောတီတိ အာဂမဝိရောဓော နိရာကတော။ မုသာဘဏနံ ဝိနာ အာပတ္တိ ကထံ ဘဝတီတိ? ယထာ ကာလေ အဝဿမာနမေဃတော သဉ္ဇာတဒုဗ္ဘိက္ခံ ‘‘မေဃကတံ ဒုဗ္ဘိက္ခ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဧဝံ ကထေတဗ္ဗကာလေ အကထနတော သဉ္ဇာတာ ဝစီဒွါရေ အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ ဒုက္ကဋာပတ္တိပိ တတော သဉ္ဇာတာတိ ဝတ္တဗ္ဗာ ဟောတိ။ သမ္ပဇာနန္တဿ မုသာဝါဒေါတိ စ၊ အာပတ္တိယေဝ ဒုက္ကဋန္တိ စ ဝါကျံ။

နေယျဿ ယထာ –

၈၁။

မရီစိစန္ဒနာလေပ-လာဘာ သီတမရီစိနော [သိတမရီစိနော (သီ။)]၊

ဣမာ သဗ္ဗာပိ ဓဝလာ၊ ဒိသာ ရောစန္တိ နိဗ္ဘရံ။

၈၁။ ‘‘မရီစီ’’တျာဒိ။ သီတမရီစိနော စန္ဒဿ မရီစိယော ဒီဓိတိယော ဧဝ စန္ဒနံ၊ တဿ အာလေပေါ ဥပဒေဟော၊ တဿ လာဘေန ဣမာ သဗ္ဗာပိ ဒိသာ နိဗ္ဘရမတိသယံ ဓဝလာ သေတာ ရောစန္တီတိ နတ္ထေတ္ထ နေယျတာ မရီစိယာ သဒ္ဒေါပါတ္တတ္ထာယ တု။

၈၁။ ‘‘မရီစိ’’စ္စာဒိ။ သီတမရီစိနော စန္ဒဿ မရီစိစန္ဒနာလေပလာဘာ မရီစိသင်္ခါတစန္ဒနာလေပဿ ပဋိလာဘတော ဣမာ သဗ္ဗာပိ ဒိသာ နိဗ္ဘရမတိသယံ ဓဝလာ သေတာ ရောစန္တိ ဒိဗ္ဗန္တီတိ။ ဒိသာနံ ဓဝလကာရဏဿ ‘‘မရီစိစန္ဒနာလေပလာဘာ သီတမရီစိနော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ နေယျဒေါသော န ပတိဋ္ဌာတိ၊ စန္ဒနမိဝ စန္ဒနံ၊ မရီစိယောယေဝ စန္ဒနမိတိ စ၊ တဿ အာလေပေါတိ စ၊ တဿ လာဘောတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ ဝါ –

၈၁။

မနောနုရဉ္ဇနော မာရ-င်္ဂနာသိင်္ဂါရဝိဗ္ဘမော၊

ဇိနေနာ’သမနုညာတော၊ မာရဿ ဟဒယာနလော။

၈၂။ ‘‘မနော’’စ္စာဒိ။ မနံ ပဿန္တာနမနုဿရန္တာနဉ္စ စိတ္တံ အနုရဉ္ဇေတီတိ မနောနုရဉ္ဇနော၊ မာရင်္ဂနာနံ သိင်္ဂါရကတော ဝိဗ္ဘမော ဝိလာသော ဇိနေန အသမနုညာတော အဗ္ဘုပဂတော မာရဿ ဝသဝတ္တိနော ဟဒယာနလော ဟဒယဂ္ဂိ ဇာတော။ သောကော စေတ္ထ အနလတ္ထေ နိရုပ္ပိတော တဿ တာဒိသတ္ထာနတိဝတ္တနတော၊ ကာရဏန္တုပစာရေနာတိ။ ဧတ္ထ ယဇ္ဇပိ မာရင်္ဂနာပရာဇယော န သဒ္ဒေါပါတ္တတ္ထော၊ တထာပိ ‘‘သိင်္ဂါရဝိဗ္ဘမော မာရဿ ဟဒယဂ္ဂီ’’တိ ဝုတ္တေ သာမတ္ထိယာ မာရင်္ဂနာပရာဇယော ဂမျတေ၊ တထာဝိဓဿ မာရသောကဿ မာရင်္ဂနာပရာဇယာဗျဘိစာရတော။ နေဝေဒိသဿ နေယျတာ၊ ဝင်္ကဝုတ္တီဒိသီ ဂုဏောယေဝ ဗန္ဓဿ။

၈၂။ ဝတ္တဗ္ဗဿ ဉာယောပါတ္တတ္တာ နေယျဒေါသပရိဟာရတ္ထမုဒါဟရတိ ‘‘မနော’’စ္စာဒိ။ မနောနုရဉ္ဇနော ဒဿနသဝနာနုဿရဏံ ကရောန္တာနံ ဇနာနံ စိတ္တမတ္တနိ အနုရဉ္ဇန္တော မာရင်္ဂနာသိင်္ဂါရဝိဗ္ဘမော မာရဝဓူနံ ရတိကီဠာဟေတုဘူတကာမပတ္ထနာသင်္ခါတသိင်္ဂါရေန ကတလီလာ ဇိနေန ဇိတပဉ္စမာရေန သတ္ထုနာ အသမနုညာတော အနဗ္ဘုပဂတော အသမ္ပဋိစ္ဆိတော မာရဿ ဝသဝတ္တိနော ဟဒယာနလော ဟဒယဂ္ဂိ အဟောသီတိ။ အနလတ္တေန ကပ္ပိတကာရိယဘူတော သောကော မာရင်္ဂနာသိင်္ဂါရဝိဗ္ဘမသင်္ခါတကာရဏေန သဒ္ဓိံ အဘေဒကပ္ပနာယ [အနလတ္တကပ္ပနာယ (က။)] ‘‘ဂုဠော သေမှံ၊ တိပုသံ ဇရော’’တိအာဒီသု ဝိယ တုလျာဓိကရဏဘာဝေန ဝုတ္တော ဟောတိ။ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ မာရင်္ဂနာနံ ပရာဇယဝါစကော သဒ္ဒေါ နတ္ထိ၊ တထာပိ ‘‘သိင်္ဂါရဝိဗ္ဘမော မာရဿ ဟဒယာနလော’’တိ ဝုတ္တေ မာရင်္ဂနာပရာဇယံ ဝိနာ တာဒိသသောကုပ္ပတ္တိကာရဏဿ အနဓိဂတတ္တာ အညထာနုပပတ္တိလက္ခဏသာမတ္ထိယေန တာသံ ပရာဇယော ပကာသိတော ဟောတီတိ ဤဒိသဝင်္ကဝုတ္တိယာ ဗန္ဓဂုဏတ္တာ နေယျဒေါသော နိရာကတော ဟောတီတိ။ မနော အနုရဉ္ဇေတီတိ စ၊ မာရင်္ဂနာနံ သိင်္ဂါရောတိ စ၊ တေန ကတော ဝိဗ္ဘမောတိ စ ဝါကျံ။

ဝိသေသနာပေက္ခဿ ယထာ –

၈၃။

အပယာတာပရာဓမ္ပိ၊ အယံ ဝေရီ ဇနံ ဇနော၊

ကောဓပါဋလဘူတေန၊ ဘိယျော ပဿတိ စက္ခုနာ။

၈၃။ ‘‘အပယာတေ’’စ္စာဒိ။ အယံ ဝေရီ ဇနော အပယာတာပရာဓမ္ပိ ဇနန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ အပယာတော အပဂတော အပရာဓော ယဿ တံ၊ ကောဓေန ပါဋလဘူတေန သေတရတ္တေန။ ဣမိနာ ဝိသေသနာပေက္ခဒေါသော ပရိဟဋော။

၈၃။ ‘‘အပယာတိ’’စ္စာဒိ။ အယံ ဝေရီ ဇနော အပယာတာပရာဓမ္ပိ အပဂတာပရာဓမ္ပိ ဇနံ ကောဓပါဋလဘူတေန ကောဓေန ဘူတသေတလောဟိတဝဏ္ဏယုတ္တေန စက္ခုနာ ဘိယျော ယေဘုယျေန ပဿတီတိ။ ‘‘ပဿတီ’’တိ ဝစနဿ ဝိဇ္ဇမာနတ္တေပိ ‘‘စက္ခုနာ’’တိ ဝိသေသျဝစနံ ‘‘ကောဓပါဋလဘူတေနာ’’တိ ဝိသေသနဿ လဗ္ဘမာနတ္တာ သာတ္ထကံ ဟောတီတိ ဝိသေသနာပေက္ခဒေါသော နိရာကတောတိ။ အပယာတော အပဂတော အပရာဓော အသ္မာတိ စ၊ ကောဓေန ပါဋလဘူတန္တိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ဟီနတ္ထဿ ယထာ –

၈၄။

အပ္ပကာနမ္ပိ ပါပါနံ၊

ပဘာဝံ နာသယေ ဗုဓော၊

အပိ နိပ္ပဘတာနီတ-

ခဇ္ဇောတော ဟောတိ ဘာဏုမာ။

၈၄။ ‘‘အပ္ပကာန’’မိစ္စာဒိ။ ဗုဓော ပဏ္ဍိတပေါသော အပ္ပကာနံ ပါပါနမ္ပိ ကိမုတမဓိကာနံ ပဘာဝံ အာနုဘာဝံ နာသယေ အပ္ပဝတ္တိံ ပါပေယျ။ တံ အတ္ထန္တရနျာသေန သာဓေတိ။ ဘာဏုမာ သူရိယော နိပ္ပဘတံ အာနီတော ခဇ္ဇောတော ယေန တထာဝိဓော အပိ ဟောတိ။ ‘‘မန္ဒပ္ပဘော အယ’’န္တိ ဇောတိရိင်္ဂဏမ္ပိ နောပေက္ခတိ စက္ကဝါဠကုဟရာနုစရိတမဟာနုဘာဝေါပီတိ။ ဧတ္ထ အပီတျာဒိနာ ဝစောဘင်္ဂိယာ ဟီနတ္ထဒေါသော ပရိဟဋော။

၈၄။ ‘‘အပ္ပကာနိ’’စ္စာဒိ။ ဗုဓော ပညဝါ အပ္ပကာနမ္ပိ အတိမန္ဒာနမ္ပိ ပါပါနံ အကုသလာနံ ပဘာဝံ ဝိပါကဒါနသာမတ္ထိယသင်္ခါတာနုဘာဝံ နာသယေ အဟောသိကမ္မတာပါဒနေန နာသေယျ၊ ဗဟူနံ ပါပါနံ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ တမတ္ထမတ္ထန္တရနျာသာလင်္ကာရေန သမတ္ထေတိ အပိစ္စာဒိ။ ဘာဏုမာ သူရိယော နိပ္ပဘတာနီတခဇ္ဇောတော အပိ နိပ္ပဘတမာပါဒိတဇောတိရိင်္ဂဏေဟိ သမန္နာဂတောပိ ဟောတီတိ။ ဟီနပဘာဝေါ ဟောတိ ခဇ္ဇောပနကေ ပဟာယ အတ္တနော အာလောကံ ကရောန္တော န ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧတ္ထ အပိ နိပ္ပဘတိစ္စာဒိဝစနဝိလာသဝသေန ဟီနပက္ခံ ဂဟေတွာပိ သူရိယဥဒါရတ္တဿေဝ ပေါသိတတ္တာ ‘‘နိပ္ပဘတာနီတခဇ္ဇောတော’’တိ ဝိသေသနပဒံ ဟီနတ္ထဒေါသံ န နိဿယတိ။ နတ္ထိ ပဘာ ယေသန္တိ စ၊ တေသံ ဘာဝေါတိ စ၊ တံ အာနီတာ ခဇ္ဇောတာ ယေနေတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

အနတ္ထဿ ယထာ –

၈၅။

န ပါဒပူရဏတ္ထာယ၊ ပဒံ ယောဇေယျ ကတ္ထစိ၊

ယထာ ဝန္ဒေ မုနိန္ဒဿ၊ ပါဒပင်္ကေရုဟံ ဝရံ။

၈၅။ ‘‘န ပါဒေ’’စ္စာဒိ။ ဧတ္ထ ဝန္ဒေဣစ္စာဒေါ ဟေဋ္ဌာ ဝိယ ပါဒပူရဏဿ ကဿစိ အဘာဝေန အနတ္ထာဘာဝေါ။

၈၅။ ‘‘န ပါဒိ’’စ္စာဒိ။ ပါဒပူရဏတ္ထာယ ဂါထာပါဒါနံ ပူရဏသင်္ခါတပယောဇနတ္ထာယ ပဒံ နာမာဒိကံ ကတ္ထစိ န ယောဇေယျ ဝိညူတိ၊ ယထာ နိရတ္ထကပဒါယောဇနေ ဥဒါဟရဏမေဝံ ‘‘မုနိန္ဒဿ ဝရံ ပါဒပင်္ကေရုဟံ ဝန္ဒေ’’တိ။ ဟေဋ္ဌာ ဒုဋ္ဌောဒါဟရဏေ ဝိယ ပါဒပူရဏတ္ထံ ကဿစိ ပဒဿ အယောဇိတတ္တာ သာတ္ထကပဒေဟိ နိရတ္ထကဒေါသော နိရာကတောတိ။ မုဒုနိမ္မလသောဘာဒိသာဓာရဏဂုဏယောဂတော ပင်္ကေရုဟသဒိသံ ဥပစာရတော ပင်္ကေရုဟံ နာမ။ ပါဒမေဝ ပင်္ကေရုဟန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဝိသေသနဝိသေသျပဒဒေါသပရိဟာရော။

၈၆။

ဘယကောဓပသံသာဒိ-

ဝိသေသော တာဒိသော ယဒိ၊

ဝတ္တုံ ကာမီယတေ ဒေါသော၊

န တတ္ထေ’ကတ္ထတာကတော။

၈၆။ ‘‘ဘယေ’’စ္စာဒိ။ ဘယဉ္စ စိတ္တုတြာသော ကောဓော စ ဒေါသော ပသံသာ စ ထုတိ၊ တာ အာဒိ ယဿ တုရိတာဒိနော သော တာဒိသော ဝိသေသော ယဒိ ဝတ္တုံ ကာမီယတေ ဣစ္ဆီယတေ၊ တတ္ထ တသ္မိံ ဘယာဒိဝိသေသေ ဝိသယေ ဧကတ္ထတာယ ဧကတ္ထဘာဝေန ကတော ဒေါသော နတ္ထိ။

၈၆။ ဣဒါနိ ဝါကျဒေါသပရိဟာရတ္ထမာရဘတိ ‘‘ဘယကောဓေ’’စ္စာဒိ။ ဘယကောဓပသံသာဒိ စိတ္တုတြာသပဋိဃထုတိအာဒီဟိ သမန္နာဂတော တာဒိသော ဝိသေသော ဝတ္တုံ ယဒိ ကာမီယတေ စေ ဝိညူဟိ ဣစ္ဆီယတေ၊ တတ္ထ ဘယကောဓာဒိကေ ဝိသေသေ ဧကတ္ထတာကတော ဧကတ္ထဘာဝေန ကတော ဒေါသော ဝါကျဒေါသော န ဘဝတိ။ ဘယာဒိဝိသေသေ ဝတ္တုမိစ္ဆိတေ ပုဗ္ဗုစ္စာရိတပဒဿ ပုနုစ္စာရဏေ ဧကတ္ထဒေါသော န ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဘယဉ္စ ကောဓော စ ပသံသာ စာတိ စ၊ တာ အာဒိ ယဿ တုရိတကောတူဟလအစ္ဆရာဟာသသောကပသာဒသင်္ခါတဿ အတ္ထဝိသေသဿေတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။ တဂ္ဂုဏသံဝိညာဏအညပဒတ္ထသမာသတ္တာ ဘယာဒီသု ကထိတမပိ ဂဟေတွာ ပုနပ္ပုနံ ကထနမဝိရောဓံ။ ဧကော အတ္ထော ယေသံ ပဒါဒီနံ တေ ဧကတ္ထာ၊ တေသံ ဘာဝေါ ဧကတ္ထတာ၊ တာယ ကတောတိ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၈၇။

သပ္ပော သပ္ပော အယံ ဟန္ဒ၊ နိဝတ္တတု ဘဝံ တတော၊

ယဒိ ဇီဝိတုကာမော’သိ၊ ကထံ တမုပသပ္ပသိ။

၈၇။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘သပ္ပော’’ဣစ္စာဒိ။ ‘‘အယံ သပ္ပော သပ္ပော’’တိ ဘယေနာမေဍိတံ ဟန္ဒာတိ ခေဒေ တတော တမှာ ဌာနာ၊ သပ္ပတော ဝါ ဘဝံ ဘဝန္တော နိဝတ္တတု ဂတမဂ္ဂါဘိမုခေါ အာဝတ္တတု။ တံ ဌာနံ၊ သပ္ပံ ဝါ။ နတ္ထေတ္ထ ဧကတ္ထတာဒေါသော ဘယေနာမေဍိတပ္ပယောဂတော။

၈၇။ ‘‘သပ္ပော’’စ္စာဒိ။ ဟန္ဒ နဋ္ဌော ဝတ၊ အယံ သပ္ပော သပ္ပော ဘဝံ တတော ဌာနတော၊ သပ္ပတော ဝါ နိဝတ္တတု အာဝတ္တတု ယဒိ ဇီဝိတုကာမော အသိ၊ တံ ဌာနံ၊ သပ္ပံ ဝါ ကထမုပသပ္ပသိ ကထမုပဂစ္ဆသီတိ။ ဘယေ အာမေဍိတဝစနတ္တာ ဧကတ္ထတာဒေါသော နတ္ထိ၊ ဇီဝိတုကာမောသီတိ ဧတ္ထ ဗိန္ဒုလောပေါ။

ပဒဒေါသပရိဟာရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝါကျဒေါသပရိဟာရဝဏ္ဏနာ

ဘဂ္ဂရီတိနော ယထာ –

၈၈။

ယော ကောစိ ရူပါတိသယော၊

ကန္တိ ကာပိ မနောဟရာ၊

ဝိလာသာတိသယော ကောပိ၊

အဟော ဗုဒ္ဓမဟောဒယော။

၈၈။ ‘‘ယော’’ဣစ္စာဒိ။ ရူပဿ အနုဗျဉ္ဇနေဟိ အနုဗျဉ္ဇိတဗာတ္တိံသဝရပုရိသလက္ခဏောပသောဘိတဿ ဗျာမပ္ပဘာကေတုမာလာဝိရာဇိတဿ အတိသယော အာဓိက္ကံ ဝါစာဂေါစရဘာဝါတိက္ကမေန အဝစနီယတ္တာ ယော ကောစိယေဝ။ မနော အနေကလောကဿ စိတ္တံ ဟရတီတိ မနောဟရာ စိတ္တမဝဟရန္တီ ကန္တိ သောဘာ ကာပိ အဝစနပထာ ကာပိယေဝ။ ဝိလာသဿ ဂတျာဒိနော အတိသယော ဝစနပထာတိက္ကန္တော ကောပိယေဝ၊ တသ္မာ ဗုဒ္ဓဿ မဟန္တော ဥဒယော အဘိဝုဍ္ဎိ အဟော အဗ္ဘုတောတိ။ ဧတ္ထ ကိံသဒ္ဒေနာရဒ္ဓါ ရီတိ န ကတ္ထစိ ဘဂ္ဂါ။

၈၈။ ‘‘ယော ကောစိ’’စ္စာဒိ။ ရူပါတိသယော သုပ္ပဟိဋ္ဌိတပါဒတာဒိဒွတ္တိံသပုရိသလက္ခဏေဟိ သောဘိတဿ စိတ္တင်္ဂုလိတာဒိအသီတိအနုဗျဉ္ဇနေဟိ အလင်္ကတဿ ဗျာမပ္ပဘာကေတုမာလာဟိ ဥဇ္ဇလဿ ရူပကာယဿ အာဓိကျံ ယော ကောစိယေဝ မနောဂေါစရဘာဝံ ဝိနာ ဝစနဝိသယာတိက္ကန္တတ္တာ ယော ကောစိယေဝ။ မနောဟရာ လောကဿ စိတ္တံ ဟရန္တီ ကန္တိ သောဘာ ကာပိယေဝ ဝစီဝိသယာတိက္ကန္တတ္တာ ကာပိယေဝ။ ဝိလာသာတိသယော ဝိသယဘူတပိယဘာဝသင်္ခါတဿ ဂမနာဒိဝိလာသဿ အာဓိကျမ္ပိ ကောပိယေဝ ဝုတ္တကာရဏေနေဝကောပိယေဝ။ တတော ဗုဒ္ဓမဟောဒယော ဗုဒ္ဓဿ မဟာဘိဝုဒ္ဓိသင်္ခါတော ဥဒယော အဟော အစ္ဆရိယောတိ။ ဧတ္ထ သဗ္ဗနာမိကေန ကိံ သဒ္ဒေန ဝတ္တုမာရဒ္ဓက္ကမော န ကတ္ထစိ ဘိန္နောတိ ဘဂ္ဂရီတိဒေါသော နတ္ထီတိ။

၈၉။

အဗျာမောဟကရံ ဗန္ဓံ၊ အဗျာကိဏ္ဏံ မနောဟရံ၊

အဒူရပဒဝိနျာသံ၊ ပသံသန္တိ ကဝိဿရာ။

၈၉။ ‘‘အဗျာမောဟ’’ဣစ္စာဒိ။ နတ္ထိ ဒူရမေသန္တိ အဒူရာနိ၊ တာနိယေဝ ပဒါနိ၊ တေသံ ဝိနျာသော ယာထာဝတော ဌပနံ ယဿ တံ။ တတောယေဝ အဗျာကိဏ္ဏော အသမ္မိဿော စ။ သော အဗျာကိဏ္ဏတာယ ဧဝ မနောဟရော စာတိ အဗျာကိဏ္ဏံ မနောဟရံ။ တေနေဝ ‘‘အယမေတ္ထ အတ္ထော အယံ ဝါ’’တိ ဧဝံ ဗျာမောဟံ န ကရောတီတိ အဗျာမောဟကရော၊ တံ။ ပသာဒါလင်္ကာရာလင်္ကိတံ ဗန္ဓံ။ ကဝီနံ ဣဿရာ ပဓာနာ။ ယေ ကနိဋ္ဌင်္ဂုလိဂဏနာနိဋ္ဌာ၊ တေ ပသံသန္တိ ထုဝန္တိ တာဒိသဗန္ဓဂုဏဿာတိသယပသံသာရဟဘာဝေန။

၈၉။ ‘‘အဗျာမောဟေ’’စ္စာဒိ။ အဒူရပဒဝိနျာသံ နာမာဒိပဒါနံ ဝေါဟာရကာလေ အဒူရသမ္ဗန္ဓော ယထာ သိယာ၊ တထာ ပဋိပါဋိယာ ပဒဋ္ဌပနေန သမန္နာဂတံ အဗျာကိဏ္ဏံ၊ တတောယေဝ အညသမ္ဗန္ဓီပဒေဟိ အသမ္မိဿံ မနောဟရံ၊ တတောယေဝ ဝိညူနံ စိတ္တမာရာဓေန္တံ အဗျာမောဟကရံ ‘‘ဣမဿတ္ထော ဣမဿတ္ထော ဧသော ဧသော ဝါ’’တိ သံသယမနုပ္ပာဒေန္တံ ဗန္ဓံ ပသာဒါလင်္ကာရသံယုတ္တံ ဗန္ဓနံ ကဝိဿရာ ကဝီနံ ပဓာနာ ပဏ္ဍိဘဇနာ၊ ကနိဋ္ဌင်္ဂုလိယာ ဂဏိတဗ္ဗာ အဂ္ဂကဝိနောတိ အဓိပ္ပာယော။ ပသံသန္တိ ထောမေန္တိ။ ဗျာမောဟံ န ကရောတီတိ အဗျာမောဟကရော။ ဝိ အာကိဏ္ဏော ဗျာကိဏ္ဏော၊ န ဗျာကိဏ္ဏော အဗျာကိဏ္ဏော။ နတ္ထိ ဒူရံ ယေသံ၊ တာနိယေဝ ပဒါနိ၊ တေသံ ဝိနျာသော ဌပနံ ယဿ ဗန္ဓဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၉၀။

နီလုပ္ပလာဘံ နယနံ၊

ဗန္ဓုကရုစိရော’ဓရော၊

နာသာ ဟေမင်္ကုသော တေန၊

ဇိနောယံ ပိယဒဿနော။

၉၀။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘နီလုပ္ပလာဘ’’မိစ္စာဒိ။ ယဿ ဇိနဿ နယနံ နေတ္တံ နီလုပ္ပလာဘံ ဣန္ဒီဝရဒွယနိဘံ၊ အဓရော အဓရောဋ္ဌော ဗန္ဓုကမိဝ ဗန္ဓုကကုသုမမိဝ ရုစိရော ကန္တော၊ နာသာ နာသိကာ သယံ ဟေမင်္ကုသော သုဝဏ္ဏင်္ကုသောယေဝ၊ တေန ကာရဏေန အယံ ဇိနော ပိယံ မဓုရံ ဒဿနမဿာတိ ပိယဒဿနော။ ဤဒိသော န ဗျာကိဏ္ဏဒေါသော၊ အဗျာကိဏ္ဏော ပသာဒေါယေဝါတိ။

၉၀။ ဣဒါနိ ဗျာကိဏ္ဏဒေါသပရိဟာရံ ပရိဟရတိ ‘‘နီလုပ္ပလိ’’စ္စာဒိနာ။ နယနံ ယဿ နေတ္တယုဂဠံ နီလုပ္ပလာဘံ နီလုပ္ပလဒလသဒိသံ၊ အဓရော အဓရောဋ္ဌော ဗန္ဓုကရုစိရော ဗန္ဓုကပုပ္ဖမိဝ မနုညော၊ နာသာ နာသိကာ ဟေမင်္ကုသော သုဝဏ္ဏင်္ကုသောယေဝ၊ တေန ကာရဏေန အယံ ဇိနော ပိယဒဿနော မနုညဒဿနော ဟောတီတိ။ ဧတ္ထ ပသာဒါလင်္ကာရေန ယုတ္တတ္တာ န ဗျာကိဏ္ဏဒေါသော။ အာဘာသဒ္ဒေါ နိဘာသဒ္ဒေါ ဝိယ ဣဝတ္ထော။ နော စေ၊ ပဘာပရိယာယော ဝါ ဟောတိ။ ဗန္ဓုကမိဝ ရုစိရောတိ စ၊ ပိယံ ဒဿနံ ယဿေတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။ ဣဟ ဒဿနဿ ကတ္တုဘူတသာဓုဇနသမ္ဗန္ဓတ္တေပိ ဝိသယတ္တေနေဝ ဇိနသမ္ဗန္ဓော ဟောတီတိ အညပဒတ္ထေန တထာဂတော ဂဟိတောတိ။

၉၁။

သမတိက္ကန္တဂါမ္မတ္တ-ကန္တဝါစာဘိသင်္ခတံ၊

ဗန္ဓနံ ရသဟေတုတ္တာ၊ ဂါမ္မတ္တံ အတိဝတ္တတိ။

၉၁။ ‘‘သမတိက္ကန္တိ’’စ္စာဒိ။ သမ္မာ အတိက္ကန္တံ နိဂ္ဂတံ။ ဂါမ္မဿ ဘာဝေါ ဂါမ္မတ္တံ။ ယာသံ ကန္တာနံ မဓုရာနံ ဝါစာနံ တာဟိ အဘိသင်္ခတံ ရစိတံ ဗန္ဓနံ ရသဿ မာဓုရိယဿ ဟေတုတ္တာ ကာရဏဘာဝေန ဂါမ္မတ္တံ ယထာဝုတ္တံ အတိဝတ္တတိ အတိက္ကမတိ။

၉၁။ ‘‘သမတိ’’စ္စာဒိ။ သမတိက္ကန္တဂါမ္မတ္တကန္တဝါစာဘိသင်္ခတံ ဝိသေသတော အတိက္ကန္တဂါမ္မဘာဝါဟိ ကန္တဝါစာဟိ ရစိတံ ဗန္ဓနံ မုတ္တကာဒိဗန္ဓနံ ရသဟေတုတ္တာ ပဏ္ဍိတာနံ ပီတိရသဿ ကာရဏတ္တာ ယထာဝုတ္တဂါမ္မဒေါသံ အတိဝတ္တတိ အတိက္ကမ္မ ပဝတ္တတီတိ။ သမ္မာ အတိက္ကန္တံ ဂါမ္မတ္တံ ယာသံ၊ တာဟိယေဝ ကန္တဝါစာဟိ အဘိသင်္ခတန္တိ စ၊ ရသဿ ဟေတု၊ တဿ ဘာဝေါတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၉၂။

ဒုနောတိ ကာမစဏ္ဍာလော၊

သော မံ သဒယ နိဒ္ဒယော၊

ဤဒိသံ ဗျသနာပန္နံ၊

သုခီပိ ကိမုပေက္ခသေ။

၉၂။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ။ ကာမာတုရာ ကာစိ ဝနိတာ အတ္တနော ပိယံ ပတိံ ဝိရဝတိ ‘‘ဒုနောတိ’’စ္စာဒိနာ။ ဒယာယ သဟ ပဝတ္တီတိ သဒယဣတိ အနုနယဝသေန ပိယဿ အာမန္တနံ၊ သာနုနယာမန္တနဉှိ တတောနုဂ္ဂဟာဘိကင်္ခါယမစ္စန္တမုစိတံ၊ သော ကာမော ကန္ဒပ္ပော ဧဝ စဏ္ဍာလော အကဏ္ဍော ဝါ အသယှောပတာပါဝဟတ္တာ။ ကာမေ စဏ္ဍာလတ္တာရောပနဉ္စ ဥစိတမေဝ ယတောနေန ကယိရမာနမသဟနမုပတာပမသဟမာနာ တံ ပရိဘဝန္တံ ဝိပ္ပလပတိ၊ နိဒ္ဒယော နိက္ကရုဏော၊ ဣဒမပိ ဥစိတမုပတာပေ နိက္ကရုဏာနံ တာဒိသီ ဂတီတိ။ မံ ဒုနောတိ အဓိကမုပတာပေတိ နိဒ္ဒယတ္တာ၊ န ဘဝန္တံ၊ တေနေဝ ဘဝံ သုခီ။ ဣမိနာ အညာသတ္တတံ တဿ ဒီပေတိ။ ယဒိ နာညာသတ္တောသိ၊ နာဟမေကာကိနီ ဘဝါမိ။ အသဟာယာနဉှိ ပဋိသတ္တဝေါ ဟောန္တိ။ ဧကာကိတ္တာယေဝါဟမပ္ပဋိသရဏတ္တာနေန ဒုသာမီတိ [ဒုညာမီတိ (?)] တဝ ကာမံ တွံ သုခီ ဟောသိ။ သနာထာနံ တာဒိသီ ဝုတ္တီတိ ဧဝံ သုခီပိ တွံ ဤဒိသံ ဗျသနမာပန္နံ ကိံ ကသ္မာ ဥပေက္ခသေတိ။ ဧဝမယံ ဝင်္ကဝုတ္တိယာ အတ္တနော၊ တံ ဝိသယမနုဘဝန္တဿ စ ဝိမုခတ္တံ နိဒဿေတီတီဒိသံ န ဂါမ္မံ။

၉၂။ ဂါမ္မဒေါသပရိဟာရေ လက္ခိယံ ဒဿေတိ ‘‘ဒုနောတိ’’စ္စာဒိ။ ကာမတဏှာဘိဘူတာ အင်္ဂနာ အတ္တနော ဝလ္လဘံ နိဿာယ ဧဝံ ဝိလပတိ ‘‘သဒယ ဟေ ကာရုဏိက သော ကာမစဏ္ဍာလော သော အနင်္ဂနီစော နိဒ္ဒယော နိက္ကာရုဏိကော မံ ဒုနောတိ ပီဠေတိ၊ သုခီပိ မမ ဝိယ အနာထဘာဝါဘာဝတော သုခိတောပိ တွံ ဤဒိသံ ဗျသနာပန္နံ ဧဝံ ကာမစဏ္ဍာလေန အကာရုဏေန ကတအသယှသန္တာပသင်္ခါတဗျသနမနုပ္ပတ္တံ မံ ကိမုပေက္ခသေ ကသ္မာ ဥဒါသီနောသီ’’တိ။ အတ္တနော ဒုက္ခာတုရတ္တာ ဒုက္ခဒူရီကရဏံ ကာရုဏိကာနံယေဝ ဝိသယန္တိ ‘‘သဒယေ’’တိ အနုနယဝသေန အာမန္တနုစိတံ အတ္တနော ဒုက္ခာတုရတံ ပေါသေတုံ ပီဠာကာရကေ ကာမေ စဏ္ဍာလတ္တာရောပနဉ္စ နိဒ္ဒယတ္တကထနဉ္စ ဥစိတမေဝ အတ္တနိ ဥပေက္ခကတ္တာ။ သုခီပီတိ ဣမိနာ တဿ ပရဝိသယာသတ္တတာယ အတိစာရံ အဗ္ဘုပဂမေတိ။ ဧဝံ ဝင်္ကဝုတ္တိယာ အတ္တနော ဝလ္လဘေ သာနုရာဂတ္တဉ္စ အတ္တနိ တဿ တဒဘာဝတ္တဉ္စ ဒဿေတီတိ။ ‘‘ကညေ ကာမယမာနံ မံ၊ န ကာမယသိ ကိံနွိဒ’’န္တိ ဧတ္ထ ဝိယ ဣဟ ဂါမ္မဒေါသော နတ္ထီတိ ဂါမ္မဒေါသပရိဟာရမိဒံ။ ကာမောယေဝ စဏ္ဍာလော ကာမစဏ္ဍာလော၊ သဟ ဒယာယ ယော ဝတ္တတီတိ စ၊ နတ္ထိ ဒယာ အဿေတိ စ၊ သုခမဿ အတ္ထီတိ စ ဝိဂ္ဂဟော။ အပိသဒ္ဒေါ အက္ခမေ။

၉၃။

ယတိဟီနပရိဟာရော၊ န ပုနေ’ဒါနိ နီယတေ၊

ယတော န သဝနုဗ္ဗေဂံ၊ ဟေဋ္ဌာ ယေတံ ဝိစာရိတံ။

၉၃။ ‘‘ယတိ’’စ္စာဒိ။ ဝိစာရိတန္တိ ‘‘တံ နမေ သိရသာ စာမီ-ကရဝဏ္ဏံ တထာဂတ’’န္တိအာဒိနာ ဟေဋ္ဌာ ပကာသိတန္တိ အတ္ထော။

၉၃။ ‘‘ယတိဟီနိ’’စ္စာဒိ။ ယတော ယသ္မာ သဝနုဗ္ဗေဂံ ‘‘ဒေါသာနမုဒ္ဒေသက္ကမေန ဒေါသပရိဟာရက္ကမော န ဝုတ္တော’’တိ ဧဝံ ဝိညူနမုပ္ပဇ္ဇမာနံ ဣမဿ ဂန္ထဿ သဝနာသဟနံ နတ္ထိ၊ တတော ယတိဟီနပရိဟာရော ယတိဟီနဒေါသဿ ပရိဟရဏဝသေန ပဝတ္တမုဒါဟရဏံ ဣဒါနိ ပုန န နီယတေ နာဟရီယတေတိ။ ဣမိနာဓိဂတမာဒေါ ဝုတ္တတ္ထမေဝ သမတ္ထေတိ။ ဟေဋ္ဌာ ယေတံ ဝိစာရိတန္တိ ဧဝံ ယတိဟီနဒေါသပရိဟရဏံ ဟေဋ္ဌာ အနန္တရပရိစ္ဆေဒေ ဝိစာရိတံ ‘‘တံ နမေ သိရသာ စာမီ-ကရဝဏ္ဏံ တထာဂတ’’န္တိအာဒိနာ ပကာသိတန္တိ။ အာဒေါ ယတိဟီနဒေါသပါတုဘာဝေယေဝ ပရိဟာရက္ကမဿာပိ ဒဿိတတ္တာ ဣဟာဒဿနေပိ ဂန္ထဿ ဦနတာ နတ္ထီတိ အဓိပ္ပာယော။ ယတိ ဟီနာ ဧတ္ထေတိ စ၊ တဿ ပရိဟာရောတိ စ၊ သဝနေ ဥဗ္ဗေဂန္တိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ကမစ္စုတဿ ယထာ –

၉၄။

ဥဒါရစရိတော’သိ တွံ၊ တေနေဝါ’ရာဓနာ တွယိ၊

ဒေသံ ဝါ ဒေဟိ ဂါမံ ဝါ၊ ခေတ္တံ ဝါ မမ သောဘနံ။

၉၄။ ‘‘ဥဒါရ’’ဣစ္စာဒိ။ ဥဒါရံ ဥဒါရတ္တံ စာဂါတိသယသမ္ဗန္ဓတော စရိတံ အတိဂုဏပဝတ္တိ ယဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဧတ္ထ ဥစိတတ္တာ ဒေသာဒီနံ ယာစနက္ကမဿ ကမစ္စုတဿ ပရိဟာရောယံ။

၉၄။ ‘‘ဥဒါရိ’’စ္စာဒိ။ တွံ ပုညဝန္တ ဥဒါရစရိတောသိ စာဂါတိသယယောဂတော ဝိသာရဒပဝတ္တိယုတ္တောသိ၊ တေနေဝ တေန ကာရဏေနေဝ အာရာဓနာ မမ ယာစနာ တွယိ ဟောတိ။ ဒေသံ ဝါဇနပဒံ ဝါ၊ နော စေ၊ ဂါမံ ဝါ သံဝသထံ ဝါ၊ နော စေ၊ သောဘနံ ခေတ္တံ ဝါ ကေဒါရံ ဝါ မမ ဒေဟီတိ အနုပုဗ္ဗံ ဟီနပဒတ္ထယာစနာ ဒါယကဿ ဒါနဿာပိ ယာစကဿ ဣစ္ဆိတတ္ထပဋိလာဘဿာပိ အနုရူပတ္တာ ကမစ္စုတဒေါသမပနေတိ။ ဥဒါရံ စရိတံ အဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။

အတိဝုတ္တဿ ယထာ –

၉၅။

မုနိန္ဒစန္ဒသမ္ဘူတ-

ယသောရာသိမရီစိနံ၊

သကလောပျ’ယမာကာသော၊

နာ’ဝကာသော ဝိဇမ္ဘနေ။

၉၅။ ‘‘မုနိန္ဒ’’ဣစ္စာဒိ။ မုနိန္ဒောယေဝ စန္ဒော၊ တတော သမ္ဘူတာ ပါတုဘူတာ၊ ယသောရာသီ ဧဝ မရီစိယော၊ တာသံ။ အယံ သကလော အာကာသောပိ ဂဂနမေဝ၊ န တဿေကော ပဒေသော။ ဝိဇမ္ဘနေ ဗျာပနေ နာဝကာသော တာဒိသတ္တာ တာသံ မရီစိနန္တိ နာတိဝုတ္တံ။

၉၅။ ‘‘မုနိန္ဒိ’’စ္စာဒိ။ မုနိန္ဒစန္ဒသမ္ဘူတယသောရာသိမရီစိနံ မုနိန္ဒသင်္ခါတစန္ဒတော ပါတုဘူတာနံ ကိတ္တိသမူဟသင်္ခါတကိရဏာနံ ဝိဇမ္ဘနေ ဗျာပနေ အယံ သကလောပိ အာကာသော နာဝကာသော န ဩကာသော ဟောတီတိ။ ဟေတုဖလာဒိဧကေကကာရဏေနာပိ အပ္ပမေယျာနံ သဗ္ဗညုဂုဏာနံ ပဝတ္တိယာ အပ္ပမေယျသာမညဘူတာကာသဿ နိရဝကာသဿ ဣဝ ကထနမုစိတန္တိ အတိဝုတ္တဒေါသော ဣဟ န ဘဝတိ။ စန္ဒော ဣဝ စန္ဒော၊ မုနိန္ဒော ဧဝ စန္ဒော၊ တတော သမ္ဘူတာနံယေဝ ယသာနံ ရာသီ စ တာ မရီစိယော စာတိ ဝိဂ္ဂဟော။

၉၆။

ဝါကျံ ဗျာပန္နစိတ္တာနံ၊ အပေတတ္ထံ အနိန္ဒိတံ၊

တေနု’မ္မတ္တာဒိကာနံ တံ၊ ဝစနာ’ညတြ ဒုဿတိ။

၉၆။ ‘‘ဝါကျ’’မိစ္စာဒိ။ ဗျာပန္နံ နဋ္ဌံ အယထာပဝတ္တံ စိတ္တံ ယေသံ၊ တေသံ။ ဝါကျံ ဝါကျလက္ခဏောပေတံ။ အပေတော အပဂတော သုညော အတ္ထော အဘိဓေယျံ သံဝေါဟာရိကံ ယဿ၊ တံ။ အနိန္ဒိတံ အဟီဠိတံ။ တေန ယထာဝုတ္တေန ကာရဏေန။ တံ ဝါကျံ ဥမ္မတ္တော ဓာတုက္ခောဘာဒိနာ ခိတ္တစိတ္တော၊ သော အာဒိ ယေသံ ဗာလာဒီနံ တေသံ ဝစနာ အသင်္ဂတာယ ဝါစာယ အညတြ အညသ္မိံ အဗျာပန္နစိတ္တဝိသယေ ဒုဿတိ ဒုဋ္ဌံ ဇာယတေ၊ ဥမ္မတ္တာဒီနံယေဝ တထာဝိဓာယ ဝါစာယ ဥစိတတ္တာတိ။

၉၆။ ‘‘ဝါကျ’’မိစ္စာဒိ။ ဗျာပန္နစိတ္တာနံ ဝိရုဒ္ဓဘာဝမာပန္နစိတ္တာနံ ဝါကျံ သျာဒျန္တတျာဒျန္တပဒသမုဒါယရူပံ ဝါကျံ အပေတတ္ထံ အပဂတသမုဒါယတ္ထံ အနိန္ဒိတံ ဝိညူဟိ ဂရဟိတံ န ဟောတိ၊ တေန ကာရဏေန ဥမ္မတ္တာဒိကာနံ ဥမ္မတ္တဝေဒနဋ္ဋာဒီနံ ဝစနာညတြ ဝစနံ ဝိနာ အနုမ္မတ္တာဒိဝစနေ တံ သမုဒါယတ္ထသမ္ဗန္ဓရဟိတံ ဝစနံ ဒုဿတိ ဒေါသဒုဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဗျာပန္နံ စိတ္တံ ယေသန္တိ စ၊ အပေတော အတ္ထော အဿာတိ စ၊ ဥမ္မတ္တော အာဒိ ယေသန္တိ စ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၉၇။

သမုဒ္ဒေါ ပီယတေ သော’ယ-မဟ’မဇ္ဇ ဇရာတုရော၊

ဣမေ ဂဇ္ဇန္တိ ဇီမူတာ၊ သက္ကဿေ’ရာဝဏော ပိယော။

၉၇။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘သမုဒ္ဒေါ’’ဣစ္စာဒိ။ န ဟေတ္ထ ‘‘သမုဒ္ဒေါ ပီယတေ’’ဣစ္စာဒိနော ပဒသမုဒါယဿ ကောစိ ဧကော အတ္ထော ဂယှတိ၊ ယော သော ဗန္ဓတ္ထော သိယာ။ အဝယဝတ္ထာ ဧဝ တု အယောသလာကာကပ္ပာပဋိဘန္တီတိ ဤဒိသမပေတတ္ထမနိန္ဒိတံ ဝိညေယျံ ဗျာပန္နစိတ္တာနံ။

၉၇။ ‘‘သမုဒ္ဒေါ’’စ္စာဒိ။ သော အယံ သမုဒ္ဒေါ ပီယတေ ယေန ကေနစိ ပီယတေ၊ အဟံ အဇ္ဇ ဇရာတုရော ဇရရောဂါဘိဘူတော၊ ဣမေ ဇီမူတာ မေဃာ ဂဇ္ဇန္တိ ထနယန္တိ။ သက္ကဿ ဧရာဝဏော ပိယောတိ။ ဣဒံ နိန္ဒိတာနိန္ဒိတာနံ ဒွိန္နမုဒါဟရဏံ။ ဣဒံ ဝါကျံ အဝယဝတ္ထမန္တရေန သမုဒါယတော ဂမျမာနတ္ထဿာဘာဝါ အပေတတ္ထံ နာမ ဟောတိ။ ဤဒိသံ ဝါကျံ ဥမ္မတ္တကာဒီဟိ ဝုတ္တမပ္ပီတိကရံ န ဟောတိ၊ အညေဟိ ဝုတ္တံ ပန ကဏ္ဏေ အယောသလာကာ ဝိယ အပ္ပီတိကရံ။ ဇရာယ အာတုရောတိ ဝါကျံ။

၉၈။

သုခုမာလာဝိရောဓိတ္တ-ဒိတ္တဘာဝပ္ပဘာဝိတံ၊

ဗန္ဓနံ ဗန္ဓဖရုသ-ဒေါသံ သံဒူသယေယျ တံ။

၉၈။ ‘‘သုခုမာလိ’’စ္စာဒိ။ န ဝိရုဇ္ဈတိ သီလေနာတိ အဝိရောဓီ၊ တဿ ဘာဝေါ အဝိရောဓိတ္တံ။ သုခုမာလဿ အဝိရောဓိတ္တံ ယဿ သော ဒိတ္တဘာဝေါ၊ တေန ပဘာဝိတံ ဝဍ္ဎိတံ သံယုတ္တံ တံ ဗန္ဓနံ ဗန္ဓဖရုသဒေါသံ သံဒူသယေယျ နာသယေတိ အတ္ထော။

၉၈။ ‘‘သုခုမာလိ’’စ္စာဒိ။ သုခုမာလာဝိရောဓိတ္တဒိတ္တဘာဝပ္ပဘာဝိတံ ‘‘အနိဋ္ဌုရက္ခရပ္ပာယေ’’စ္စာဒိနာ ဝုစ္စမာနသုခုမာလဂုဏဿ အဝိရုဒ္ဓဘာဝသမန္နာဂတေန ဝဏ္ဏာနံ အညမညသင်္ဂဘိလက္ခဏေန ဒိတ္တဘာဝေန ပိယဘာဝေန အနုဗြူဟိတံ တံ ဗန္ဓနံ ဗန္ဓဖရုသဒေါသံ ဗန္ဓဖရုသသင်္ခါတဒေါသံ သံဒူသယေယျ နာသေယျ၊ တံ ဗန္ဓဖရုသဒေါသန္တိ ဝါ သမ္ဗန္ဓောတိ။ န ဝိရုဇ္ဈတိ သီလေနာတိ အဝိရောဓီ၊ တဿ ဘာဝေါတိ စ၊ သုခုမာလဿ အဝိရောဓိတ္တံ ယဿာတိ စ၊ သောယေဝ ဒိတ္တဿ ဘာဝေါတိ စ၊ တေန ပဘာဝိတန္တိ စ ဝါကျံ။

ယထာ –

၉၉။

ပဿန္တာ ရူပဝိဘဝံ၊ သုဏန္တာ မဓုရံ ဂိရံ၊

စရန္တိ သာဓူ သမ္ဗုဒ္ဓ-ကာလေ ကေဠိပရမ္မုခါ။

၉၉။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘ပဿန္တာ’’ဣစ္စာဒိ။ ကေဠိယာ ကီဠာယ ပရမ္မုခါ ဝိဂတစ္ဆန္ဒာ စရန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။

၉၉။ ‘‘ပဿန္တေ’’စ္စာဒိ။ သာဓူ သဇ္ဇနာ သမ္ဗုဒ္ဓကာလေ သမ္ဗုဒ္ဓဿ ဓရမာနကာလေ ရူပဝိဘဝံ တဿ ရူပသမ္ပတ္တိံ ပဿန္တာ စက္ခုံ သန္တပ္ပေတွာ ဩလောကေန္တာ မဓုရံ ဂိရံ တဿေဝ ဘဂဝတော အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ မဓုရဝစနံ သုဏန္တာ ကေဠိပရမ္မုခါ ကီဠာယ ဝိမုခါ ကီဠာဘိရတိရဟိတာ စရန္တိ ဂစ္ဆန္တိ ပဝတ္တန္တီတိ။ ကေဝလံ ဖရုသသိထိလဝဏ္ဏေဟိ ဝိနာ သုခုစ္စာရဏီယဝဏ္ဏေဟိ သမ္ဘူတသုခုမာလဂုဏာဝိရောဓအညမညသင်္ဂတဝဏ္ဏဝိသဒပ္ပဝတ္တဂုဏယုတ္တတ္တာ ဧတ္ထ ဗန္ဓဖရုသဒေါသော နတ္ထိ။ ကေဠိယာ ပရာနိ ပရိဝတ္တိတာနိ မုခါနိ ဧတေသန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဧတ္ထ ကာလောတိ ကိရိယာ။ သာ စ အတ္ထတော တဒါကာရပ္ပဝတ္တသမ္ဗန္ဓောယေဝ။ လောကော ပန ဝိသုံ ဧကော ပဒတ္ထောယေဝါတိ ဝေါဟရတိ။ ဝါကျဒေါသပရိဟာရော။

ဝါကျဒေါသပရိဟာရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝါကျတ္ထဒေါသပရိဟာရဝဏ္ဏနာ

အပက္ကမဿ ယထာ –

၁၀၀။

ဘာဝနာဒါနသီလာနိ၊ သမ္မာ သမ္ပာဒိတာနိ’ဟ၊

နိဗ္ဗာနဘောဂသဂ္ဂါဒိ-သာဓနာနိ န သံသယော။

၁၀၀။ ‘‘ဘာဝနာ’’ဣစ္စာဒိ။ ဧတ္ထ ဘာဝနာဒီနိ နိဒ္ဒိသိတွာ ယထာက္ကမံ နိဗ္ဗာနာဒီနံ နိဒ္ဒေသေန အပက္ကမဒေါသော ပရိဟဋော။

၁၀၀။ ‘‘ဘာဝနေ’’စ္စာဒိ။ ဣဟ မနုဿလောကေ သမ္မာ သမ္ပာဒိတာနိ ကမ္မဖလံ သဒ္ဒဟိတွာ ယထာဝိဓိ သမ္ပာဒိတာနိ အတ္တနော သန္တာနေ ပဝတ္တာပိတာနိ ဘာဝနာဒါနသီလာနိ နိဗ္ဗာနဘောဂသဂ္ဂါဒိသာဓနာနိ ယထာက္ကမံ နိဗ္ဗာနဥပဘောဂပရိဘောဂသမ္ပတ္တိသဂ္ဂုပ္ပတ္တိအာဒီနံ ဟေတုဘာဝေန သာဓကာနိ ဟောန္တိ၊ ဧတ္ထ သာဓနေ န သံသယော ဟောတီတိ။ ဣဟ ဘာဝနာဒယော ဥဒ္ဒိသိတွာ ဥဒ္ဒေသက္ကမံ အနတိက္ကမ္မ နိဗ္ဗာနာဒီနမနုဒ္ဒေသဿ ကတတ္တာ အပက္ကမဝါကျတ္ထဒေါသဿ ဩကာသော န ဟောတိ။

၁၀၁။

ဥဒ္ဒိဋ္ဌဝိသယော ကောစိ [ကောပိ (က။ သီ။)]၊ ဝိသေသော တာဒိသော ယဒိ၊

အနုဒ္ဒိဋ္ဌေသု [အနုဒိဋ္ဌေသု (?)] နေဝ’တ္ထိ၊ ဒေါသော ကမဝိလင်္ဃနေ။

၁၀၁။ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌေ’’စ္စာဒိ။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ပဌမံ ယုတ္တာ အတ္ထာ ဝိသယော ဂေါစရော ယဿ ဥဒ္ဒေသာနုဒ္ဒေသသမ္ဗန္ဓဝိဇာနနလက္ခဏဿ ဝိသေသဿ သော တာဒိသော ကောစိ ဝိသေသော အနုဒ္ဒိဋ္ဌေသု ယထာက္ကမမုဒ္ဒေသကမာနမတိက္ကမေန ပုန အတ္ထန္တရနိဿယေန ပရာမဋ္ဌေသု ယဒိ ဘဝေယျ၊ ကမဿ ယထောဒ္ဒိဋ္ဌေသု အနုက္ကမဿ ဝိလင်္ဃနေ အတိက္ကမေ ဒေါသော နေဝတ္ထိ။

၁၀၁။ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌေ’’စ္စာဒိ။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဝိသယော ပဌမံ ပယုတ္တတ္ထဝိသယော တာဒိသော ကောစိ ဝိသေသော ဥဒ္ဒေသာနုဒ္ဒေသာနံ ‘‘ဣဒမဿ ပုဗ္ဗကထနံ၊ ဣဒမဿ ပစ္ဆာကထန’’န္တိ ဧဝံ အညမညာပေက္ခလက္ခဏသမ္ဗန္ဓပရိဇာနနလက္ခဏော ဝိသေသော အနုဒ္ဒိဋ္ဌေသု အတ္ထန္တရံ နိဿာယ ပုန ဝုတ္တေသု ယဒိ ‘‘ဘဝေယျာ’’တိ သေသော။ ကမဝိလင်္ဃနေ ဥဒ္ဒေသာနုဒ္ဒေသာနံ ကမာတိက္ကမေ ဒေါသော သတ္ထညူနံ သုတိကာလေ အသဟနကာရဏံ နေဝတ္ထီတိ။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ပဌမုစ္စာရိတာ အတ္ထာ ဝိသယော ဂေါစရော အဿေတိ စ၊ ကမဿ ဝိလင်္ဃနန္တိ စ ဝါကျံ။

ယထာ –

၁၀၂။

ကုသလာကုသလံ အဗျာ-ကတ’မိစ္စေသု ပစ္ဆိမံ၊

အဗျာကတံ ပါကဒံ န၊ ပါကဒံ ပဌမဒွယံ။

၁၀၂။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘ကုသလေ’’စ္စာဒိ။ ကုသလံ ကာမာဝစရာဒိကမေကဝီသတိဝိဓံ၊ အကုသလဉ္စ ဒွါဒသဝိဓံ၊ အဗျာကတံ ဝိပါကကြိယာသင်္ခါတမိတိ ဧတေသု တီသု ပစ္ဆိမံ အဗျာကတံ၊ ပါကံ ဝိပါကံ ဒဒါတီတိ ပါကဒံ။ နေတိ နိပါတပဒံ။ ပဌမဒွယံ ကုသလာကုသလံ ပါကံ ဒဒါတီတိ ပါကဒန္တိ။ ဧတ္ထ အပါကဒတ္တံ အဗျာကတဿေဝ၊ ပါကဒတ္တံ တေသမေဝ ဒွိန္နန္တိ ဝိသေသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

၁၀၂။ ‘‘ကုသလေ’’စ္စာဒိ။ ကုသလံ ကာမာဝစရာဒိဧကဝီသတိကုသလဉ္စ အကုသလံ ဒွါဒသဝိဓံ အကုသလဉ္စ အဗျာကတံ ဝိပါကကြိယာရူပနိဗ္ဗာနဝသေန စတုဗ္ဗိဓမဗျာကတဉ္စ ဣစ္စေသု ဧဝမေတေသု တီသု ပစ္ဆိမံ ဥဒ္ဒေသက္ကမေန ပစ္ဆိမမဗျာကတံ ပါကဒံ န ဝိပါကဒါယကံ န ဟောတိ၊ ပဌမဒွယံ ကုသလာကုသလံ ပါကဒံ ယထာသကံ ဝိပါကဒါယကံ ဟောတီတိ။ ‘‘ယထာသင်္ချမနုဒေသော သမာန’’န္တိ [ပါဏိနိ ၁။၃။၁၀ သုတ္တမိဒံ။ အနုဒိဿတေ ဣတိ အနုဒေသော၊ ပစ္ဆာ ဥစ္စာရိတော ဣစ္စတ္ထော ‘‘သမာနံ’’ဣတိ သမ္ဗန္ဓေဆဋ္ဌီ (ကတွဗောဓိနီ)] ဝုတ္တတ္တာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌေဟိ သမာနမနုဒ္ဒိဋ္ဌာနမေဝ သမသင်္ချာယ လဗ္ဘမာနတ္တာ သင်္ချာယာနတိက္ကမော ဟောတိ။ ဧတ္ထ ပန ကုသလာဒိသဘာဝတော တိဝိဓတ္တေပိ ဝိပါကဒါနာဒါနဝသေန ဒုဝိဓကုသလာကုသလာဒိဝိသယဘူတဝိသေသဿ ပဝတ္တိယာ ဝတ္တိစ္ဆာတော ပဌမံ ဝတ္တဗ္ဗတံ ဝိနာ ကမေန နိဿယနံ နာမ နတ္ထီတိ အပက္ကမဒေါသော န ဟောတီတိ။

၁၀၃။

သဂုဏာနာ’ဝိကရဏေ၊ ကာရဏေ သတိ တာဒိသေ၊

ဩစိတျဟီနတာပတ္တိ၊ နတ္ထိ ဘူတတ္ထသံသိနော။

၁၀၃။ ‘‘သဂုဏာန’’မိစ္စာဒိ။ သောတူနံ အတ္တတ္ထနိပ္ဖာဒနာဒိကေ တာဒိသေ ကာရဏေ ဟေတုမှိ သတိ ဘူတံ ယထာပဝတ္တံ အတ္ထံ အတ္တနော စရိတလက္ခဏံ သံသိနော ဝဒန္တဿ သဿ အတ္တနော၊ သာနံ ဝါ ဂုဏာနံ အာဝိကရဏေ အဓိကာရဝသေန ‘‘ပူဇနီယတရော လောကေ’’ဣစ္စာဒိကထနေ ဩစိကျဟီနတာယ အာပတ္တိ ပါပုဏနံ သမ္ဘဝေါ နတ္ထိ။

၁၀၃။ ‘‘သဂုဏိ’’စ္စာဒိ။ တာဒိသေ ကာရဏေ သတိ သောတူနံ အတ္တတ္ထနိပ္ဖာဒနာဒိကေ တာဒိသေ ဟေတုမှိ ဝိဇ္ဇမာနေ ဘူတတ္ထသံသိနော အတ္တနိ ဝိဇ္ဇမာနကာယာဒိသံဝရလက္ခဏဂုဏသင်္ခါတမတ္ထံ ‘‘ပူဇနီယတရော လောကေ အဟမေကော’’ဣစ္စာဒိနာ တာဒိသာဝသရေ ဝဒန္တဿ သဂုဏာနံ သဿ အတ္တနော၊ သာနံ ဝါ သကာနံ ဂုဏာနံ အာဝိကရဏေ ပါကဋီကရဏေ ဩစိတျဟီနတာပတ္တိ ဩစိတျဟီနသင်္ခါတဒေါသဿာပတ္တိ နတ္ထီတိ။ သသဒ္ဒဿ အတ္တအတ္တနိယဝါစကတ္တာ သဿ အတ္တနော ဂုဏာ သေ စ တေ ဂုဏာ စေတိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟော။ ဘူတောယေဝ အတ္ထော၊ တံ သံသတိ ဝဒတိ သီလေနာတိ ဝိဂ္ဂဟော။

၁၀၄။

ဩစိတျံ နာမ ဝိညေယျံ၊ လောကေ ဝိချာတမာဒရာ၊

တတ္ထော’ပဒေသပဘဝါ၊ သုဇနာ ကဝိပုင်္ဂဝါ။

၁၀၄။ ‘‘ဩစိတျ’’မိစ္စာဒိ။ လောကေ သတ္တလောကေ ဝိချာတံ ပသိဒ္ဓံ အာဗာလဇနံ [အာဗာလဇနာနံ (က။)] ယထာသကမနုရူပံ ဝိဇာနနတော ဩစိတျံ ဥစိတဘာဝေါ နာမေတိ ပသိဒ္ဓိယံ အာဒရာ အာဒရေန ဥဿာဟေန တတော ပရမာဒရဏီယဿာဘာဝတော၊ န ဟိ အနုစိတံ ကိဉ္စိ ကေနာပျာဒရဏီယံ သဗ္ဗထာ အနဿာဒနီယတ္တာ၊ ဝိညေယျံ ‘‘သောတူန’’န္တိ သေသော။ တတ္ထ တသ္မိံ ဩစိတျေ ဥပဒေသဿ ပဌမုစ္စာရဏဿ ဥဂ္ဂဏှာပနဝသေန ပဝတ္တဿ ပဘဝါ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဘူတာ သုဇနာ သုဋ္ဌုဇနာ ကဝိပုင်္ဂဝါ ဥတ္တမာ၊ [ကဝိဥတ္တမာ (?)] ကဝိသေဋ္ဌာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။

၁၀၄။ ‘‘ဩစိတျေ’’စ္စာဒိ။ လောကေ သတ္တလောကေ ဝိချာတံ အာဗာလပသိဒ္ဓံ ဩစိတျံ နာမ အာဒရာ ဂါရဝေန ဝိညေယျံ ဝိညူဟိ ဉာတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ တတ္ထ ဩစိတျဝိသယေ ဥပဒေသပဘဝါ ပဌမုစ္စာရဏဿ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဘူတာ သုဇနာ သာဓုဇနဘူတာ ကဝိပုင်္ဂဝါ ဥတ္တမကဝယော ဘဝန္တီတိ၊ ပသိဒ္ဓဩစိတျပဒေန ယုတ္တတ္တာ ဧတ္ထ နာမသဒ္ဒေါ ပသိဒ္ဓိယံ။ ဥပဒေသဿ ပဘဝါတိ စ၊ ပုမာနော စ တေ ဂါဝေါ စေတိ စ၊ ကဝီနံ ပုင်္ဂဝါတိ စ ဝါကျံ။

၁၀၅။

ဝိညာတောစိတျဝိဘဝေါ-

စိတျဟီနံ ပရိဟရေ၊

တတော’စိတျဿ သမ္ပောသေ၊

ရသပေါသော သိယာ ကတေ။

၁၀၅။ ‘‘ဝိညာတ’’မိစ္စာဒိ။ ဝိညာတော အဝဗုဒ္ဓါ ယထာဝုတ္တကဝိဝရပသာဒါ ဩစိတျမေဝ ဝိဘဝေါ သမ္ပတ္တိ ယေန သော ဩစိတျဟီနံ နာမ ဒူသနံ ပရိဟရေ ပရိဝဇ္ဇေယျ။ တတော တသ္မာ ပရိဟာရတော ဟေတုတော ဩစိတျဿ သမ္ပောသေ သုဋ္ဌု ဝဍ္ဎိဘာဝေ ဝဍ္ဎနေ ကတေ ရသဿ အဿာဒိတဗ္ဗတာသင်္ခါတဿ မာဓုရိယဿ သမ္ပောသော သိယာ ဘဝေယျ။

၁၀၅။ ‘‘ဝိညာတေ’’စ္စာဒိ။ ဝိညာတောစိတျဝိဘဝေါ တာဒိသကဝီနမနုဂ္ဂဟေန ဝိညာတဩစိတျသင်္ခါတသမ္ပတ္တိသမန္နာဂတော ကဝိ ဩစိတျဟီနံ နာမ ဒူသနံ ပရိဟရေ နိရာကရေယျ၊ တတော ဒေါသပရိဟာရတော ဩစိတျဿ သမ္ပောသေ ဥပဗြူဟနေ ကတေ သတိ ရသပေါသော မာဓုရိယသင်္ခတဿ အဿာဒေတဗ္ဗဿ ပူရဏံ သိယာ ဘဝေယျာတိ။ ဩစိတျမေဝ ဝိဘဝေါတိ စ၊ ဝိညာတော ဩစိတျဝိဘဝေါ ယေနေတိ စ၊ ရသဿ ပေါသော ပုဋ္ဌဘာဝေါ [ဝုဒ္ဓဘာဝေါ (က။)] ပေါသေတဗ္ဗဘာဝေါတိ စ ဝါကျံ။

ယထာ –

၁၀၆။

ယော မာရသေနမာသန္န-မာသန္နဝိဇယုဿဝေါ၊

တိဏာယပိ န မညိတ္ထ၊ သော ဝေါ ဒေတု ဇယံ ဇိနော။

၁၀၆။ ‘‘ယထေ’’တျုဒါဟရတိ ‘‘ယော’’ဣစ္စာဒိ။ ဝိဇယော ပရာဘိဘဝေါ အာသန္နော ဝိဇယော ဧဝ ဥဿဝေါ အဗ္ဘုဒယော နိပ္ပဋိပက္ခာ ပဝတ္တိ ယဿ ဧဒိသော ယော အာသန္နံ အတ္တနော သမီပမုပဂတံ မာရသေနံ တိဏာယပိ န မညိတ္ထ တိဏမ္ပိ န မညိတ္ထ၊ တိဏတောပိ ဟီနံ မညိတ္ထ၊ သော ဇိနော မာရဇိ ဝေါ တုမှာကံ ဇယံ ဒေတူတိ ဝိဒဓာတု။ ဧတ္ထ ဇယာသီသနာ ‘‘ဇိနော’’တိ အစ္စန္တမုစိတံ၊ ယော အဇိနိ ပဉ္စမာရေတိ ဇိနော ပရာဘိဘဝေကရသော၊ တဿ ပရေသံ ဝိဇယပ္ပဒါနေ သာမတ္ထိယေကယောဂေါ သိယာတိ။ ‘‘မာရသေနမာသန္နံ တိဏာယပိ န မညိတ္ထာ’’တိ ဣဒံ ပနေတ္ထ အတိသမုစိတံ ယတော သမီပမုပဂတမ္ပိ တာဒိသံ မာရသေနံ တိဏတောပိ ဟီနံ မညိ၊ တေနဿ ပရေသံ ဝိဇယပ္ပဒါနေကရသတာ ဝိသေသတော ယုတ္တာတိ။

၁၀၆။ ဣဟ သတ္ထေ သဗ္ဗတ္ထ သင်္ခေပက္ကမမိစ္ဆန္တောပိ အာစရိယော ဩစိတျံ နာမ အာဒရေန သဂ္ဂရူဟိ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ပယုဇ္ဇိတဗ္ဗမိစ္စေဝံ ဝိတ္ထာရေန သိဿေ အနုသာသိတွာ ဣဒါနိ ဩစိတျဟီနပရိဟရဏတ္ထံ ‘‘ယော မာရသေနမာသန္နေ’’စ္စာဒိနာ လက္ခိယမုဒါဟရတိ။ အာသန္နဝိဇယုဿဝေါ အဒူရသတ္တုဝိဇယသင်္ခါတဥဿဝေါ၊ အထ ဝါ အစ္စာသန္နပဋိပက္ခဝိရဟပ္ပဝတ္တိသင်္ခါတအဘိဝုဒ္ဓိယာ သမန္နာဂတော ယော ဇိနော အာသန္နံ အနေကပ္ပကာရဘိံသနကရူပေန အတ္တနော သမီပမာဂတံ မာရသေနံ မာရဗလံ တိဏာယပိ တိဏလဝံ ကတွာပိ န မညိတ္ထ သလ္လက္ခဏံ နာကာသိ၊ သော ဇိနော သော ဇိတပဉ္စမာရော ဝေါ တုမှာကံ ဇယံ ဒေတူတိ။ ဧတ္ထ ယော ပဉ္စမာရေ ဇိတတ္တာ ဇိနော နာမ ဟောတိ၊ သော ပရာဘိဘဝနေ အသဟာယကိစ္စတ္တာ ပရေသံ ဇယဒါနေ သာမတ္ထိယယုတ္တောတိ ‘‘ဇယံ ဒေတူ’’တိ ကတံ ဇယာသီသနမတိဥစိတံ ဟောတိ၊ ဇယဒါနေ သာမတ္ထိယဿေဝ ပေါသကတ္တာ။ ‘‘မာရသေနမာသန္နံ တိဏာယပိ န မညိတ္ထာ’’တိ ဣဒံ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီတိ။ ဧဝံ အစ္စန္တဥစိတပယောဂေန ဩစိတျဟီနဒေါသော နိရာကတောတိ။ ဝိဇယော ဧဝ ဥဿဝေါ၊ အာသန္နော ဝိဇယုဿဝေါ ယဿေတိ ဝိဂ္ဂဟော။

၁၀၇။

အာရဒ္ဓကတ္တုကမ္မာဒိ-ကမာတိက္ကမလင်္ဃနေ၊

ဘဂ္ဂရီတိဝိရောဓော’ယံ၊ ဂတိံ န ကွာပိ ဝိန္ဒတိ။

၁၀၇။ ‘‘အာရဒ္ဓ’’ဣစ္စာဒိ။ ကတ္တာ စ ကမ္မဉ္စ တာနိ အာဒီနိ ယေသံ ကရဏာဒီနံ အာရဒ္ဓါနိ ဝတ္တုံ ပဋ္ဌပိတာနိ ကတ္တုကမ္မာဒီနိ တေသံ ကမော တဿ အတိက္ကမော ပရိစ္စာဂေါ တဿ လင်္ဃနေ သတိ၊ ဝတ္တုမာရဒ္ဓကတ္တုကမ္မာဒိကမာနတိက္ကမေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အယံ ယထာဝုတ္တော ဘဂ္ဂရီတိဝိရောဓော ကွာပိ ကတ္ထစိပိ ဌာနေ ဂတိံ န ဝိန္ဒတိ ပတိဋ္ဌံ န လဘတေ။

၁၀၇။ ‘‘အာရဒ္ဓိ’’စ္စာဒိ။ အာရဒ္ဓကတ္တုကမ္မာဒိကမာတိက္ကမလင်္ဃနေ ဝတ္တုမာရဒ္ဓကတ္တုကမ္မာဒီနံ ကမပရိစ္စာဂဿာတိက္ကမေ အယံ ယထာဝုတ္တဘဂ္ဂရီတိဝိရောဓော ကွာပိ ကတ္ထစိပိ ဌာနေ ဂတိံ ပတိဋ္ဌံ န ဝိန္ဒတိ န လဘတေတိ။ အာရဒ္ဓါနိ စ တာနိ ကတ္တုကမ္မာဒီနိ ယေသံ ကရဏာဒီနံ တေသံ ကမဿ အတိက္ကမော တဿ လင်္ဃနန္တိ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၁၀၈။

သုဇနညာန’မိတ္ထီနံ၊ ဝိဿာသော နော’ပပဇ္ဇတေ၊

ဝိသဿ သိင်္ဂိနော ရောဂ-နဒီရာဇကုလဿ စ။

၁၀၉။

ဘေသဇ္ဇေ ဝိဟိတေ သုဒ္ဓ-ဗုဒ္ဓါဒိရတနတ္တယေ၊

ပသာဒ’မာစရေ နိစ္စံ၊ သဇ္ဇနေ သဂုဏေပိ စ။

၁၀၈-၁၀၉။ ဧတ္ထ စ ‘‘သုဇန’’မိစ္စာဒိကေ ‘‘ဘေသဇ္ဇေ’’ဣစ္စာဒိကေ စ ဂါထာဒွယေ ဆဋ္ဌိယာ၊ သတ္တမိယာ စ အပရိစ္စာဂေန နာတ္ထရီတိယာ ဘင်္ဂေါ၊ စကာရဿေကဿ ကတတ္တာ န သဒ္ဒရီတိယာ ဘင်္ဂေါ။ ဗဟူနမတ္ထာနဉှိ သမုစ္စယတ္ထံ ဝါကျေ ဧကော ဝါ စကာရော ကာတဗ္ဗော ပဋိပဒံ ဝါ။

၁၀၈။ ‘‘သုဇနေ’’စ္စာဒိ။ သုဇနညာနံ သဇ္ဇနေဟိ အညေသံ ဒုဇ္ဇနာနဉ္စ ဣတ္ထီနဉ္စ ဝိသဿ ဇီဝိတဟရဏသမတ္ထဿ သိင်္ဂိနော ဝိသာဏဝတော စ ရောဂနဒီရာဇကုလဿ စ ဝိဿာသော သံသဂ္ဂေါ န ဥပပဇ္ဇတေ ကိဉ္စိကာလေ ဝိရုဇ္ဈနတော န ယုဇ္ဇတေတိ။ ဧတ္ထ အာရဒ္ဓဿ ဆဋ္ဌုန္တက္ကမဿ သဗ္ဗတ္ထ အပရိစ္စာဂတော အတ္ထရီတိဘင်္ဂေါ စ၊ ယုတ္တဋ္ဌာနေ ဧကဿေဝ စကာရဿ ယုတ္တတ္တာ သဒ္ဒရီတိဘင်္ဂေါ စ နတ္ထိ။ စသဒ္ဒဿ အနေကတ္ထသမုစ္စယတ္တာ ‘‘သုဇနညာနဉ္စာ’’တိအာဒိမှိ ဝါ၊ ဣဟ ဝုတ္တနိယာမေန အဝသာနေ ဝါ၊ သဗ္ဗတ္ထ ဝါ ယောဇနမရဟတိ။

၁၀၉။ ‘‘ဘေသဇ္ဇေ’’စ္စာဒိဂါထာယမ္ပိ ဧသေဝ နယော သတ္တမီမတ္တမေဝ ဝိသေသော။ ဝိဟိတေ ပထျေ ဘေသဇ္ဇေ ဩသဓေ စ သုဒ္ဓဗုဒ္ဓါဒိရတနတ္တယေ စ သဇ္ဇနေ သာဓုဇနေ စ အပိ ပုနပိ သဂုဏေ ဝိဇ္ဇမာနဂုဏေ စ ပသာဒံ အတ္တနော စိတ္တပသာဒံ နိစ္စံ သတတံ အာစရေ သပ္ပုရိသော ကရေယျ သေဝေယျာတိ။

သသံသယဿ ယထာ –

၁၁၀။

မုနိန္ဒစန္ဒိမာလောက-

ရသလောလဝိလောစနော၊

ဇနော’ဝက္ကန္တပန္ထော’ဝ၊

ရံသိဒဿနပီဏိတော။

၁၁၀။ ‘‘မုနိန္ဒေ’’စ္စာဒိ။ ဧတ္ထ ရံသိသဒ္ဒေါ သသံသယံ ပရိဟရတိ။

၁၁၀။ သသံသယပရိဟာရလက္ခိယဘူတာ ‘‘မုနိန္ဒိ’’စ္စာဒိဂါထာ အနန္တရပရိစ္ဆေဒေ ဝုတ္တတ္ထာဝ။ ရံသိသဒ္ဒေါယေဝ ဟိ ဝိသေသော၊ ဧတ္ထ ရံသိသဒ္ဒေန သုဏန္တာနံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနသံသယေန သသံသယဘူတံ ဗန္ဓဒေါသမောဟတီတိ။

၁၁၁။

သံသယာယေဝ ယံ ကိဉ္စိ၊ ယဒိ ကီဠာဒိဟေတုနာ၊

ပယုဇ္ဇတေ န ဒေါသော’ဝ၊ သသံသယသမပ္ပိတော။

၁၁၁။ ‘‘သံသယေ’’စ္စာဒိ။ ကီဠာဒီတိ အာဒိသဒ္ဒေန အာကိဏ္ဏသမ္မန္တနာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ၊ ကီဠာဒိဟေတုနာ ယံ ကိဉ္စိ သံသယာယေဝ ယဒိ ပယုဇ္ဇတေတိ သမ္ဗန္ဓော။

၁၁၁။ ‘‘သံသယာယေဝေ’’စ္စာဒိ။ ကီဠာဒိဟေတုနာ ကီဠာသမ္ဗာဓသမ္မန္တနာဒိကာရဏေန ယံ ကိဉ္စိ သံသယုပ္ပာဒနသမတ္ထံ ယံ ကိဉ္စိ ပဒံ သံသယာယ ဧဝ သောတူနံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနသံသယတ္ထမေဝ ယဒိ ပယုဇ္ဇတေ တသ္မိံ ဗန္ဓနေ ဝတ္တာရေဟိ ပယုဇ္ဇတေ စေ၊ သသံသယသမပ္ပိတော သသံသယဒေါသသဟိတော ဗန္ဓော န ဒေါသောဝ အဒုဋ္ဌောဝါတိ။ သသံသယေန သမပ္ပိတောတိ ဝိဂ္ဂဟော။

ယထာ –

၁၁၂။

ယာတေ ဒုတိယံနိလယံ၊ ဂုရုမှိ သကဂေဟတော၊

ပါပုဏေယျာမ နိယတံ၊ သုခ’မဇ္ဈယနာဒိနာ။

၁၁၂။ ‘‘ယာတေ’’စ္စာဒိ။ ဂုရုမှိ အဇ္ဈာပကေ သကဂေဟတော အတ္တနော မူလနိလယတော ဒုတိယံ နိလယံ ဒုတိယံ ဃရံ ယာတေ သတိ နိယတမေကန္တမဇ္ဈယနာဒိနာ သုခံ ပါပုဏေယျာမာတိ အယမနိစ္ဆိတတ္ထော။ ဂုရုမှိ သုရာစရိယေ [သုရစ္စာစရိယေ (က။)]သကဂေဟတော အတ္တနော ဇာတရာသိတော ဒုတိယံ နိလယံ ဒုတိယံ ရာသိံ ယာတေ သတိ နိယတမဇ္ဈယနာဒိနာ သုခံ ပါပုဏေယျာမာတိ အယမေတ္ထ ဣစ္ဆိတတ္ထော။

၁၁၂။ ‘‘ယာတေ’’စ္စာဒိ။ ဂုရုမှိ အာစရိယေ သကဂေဟတော အတ္တနော ဝါသာဂါရတော ဒုတိယံ နိလယံ ဒုတိယံ ဃရံယာတေ သတိ၊ အယမနိစ္ဆိတတ္ထော။ ဂုရုမှိ သုရာစရိယေ သကဂေဟတော အတ္တနော ဇာတရာသိတော ဒုတိယံ နိလယံ ဒုတိယံ ရာသိံ ယာတေ ဂတေ သတိ အနုကူလတ္တာ နိယတမေကန္တေန အဇ္ဈယနာဒိနာ ဥဂ္ဂဟဏာဒိနာ သုခံ မာနသိကသုခံ၊ နော စေ သုခကာရဏံ ဂန္ထပရိသမတ္တိံ ပါပုဏေယျာမာတိ။ ဥဘယပက္ခဿာပိ အပရတ္ထေ အတ္ထော သာဓာရဏော ဟောတိ။ ဧတ္ထ အဇ္ဈယနသဒ္ဒသန္နိဓာနေန ပယုတ္တဂုရုသဒ္ဒဿ အာစရိယတ္ထဝါစကတ္တေပိ ဣစ္ဆိတတ္ထဂေါပနတ္ထံ ပယုတ္တတ္တာ အဒုဋ္ဌောတိ။

၁၁၃။

သုဘဂါ ဘဂိနီ သာ’ယံ၊ ဧတဿိ’စ္စေဝမာဒိကံ၊

န ‘‘ဂါမ္မ’’မိတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ ကဝီဟိ သကလေဟိပိ။

၁၁၃။ ‘‘သုဘဂါ’’ဣစ္စာဒိ။ ဣစ္စေဝမာဒိကံ ဘဂိနီဣစ္စေဝမာဒိကံ။

၁၁၃။ ‘‘သုဘဂေ’’စ္စာဒိ။ ဧတဿ ပုရိသဿ သာ အယံ ဘဂိနီ သုဘဂါ သုန္ဒရာတိ ဣစ္စေဝမာဒိကံ သကလေဟိ ကဝီဟိ အပိ န ဂါမ္မမိတိ ဂါမ္မဒေါသေန န ဒုဋ္ဌမိတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ။ သုဘံ သုန္ဒရဘာဝံ ဂတာတိ ‘‘သုဘဂါ’’တိ အဂ္ဂဟေတွာ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသေ ကတေ လဗ္ဘမာနတ္ထဿ အသဗ္ဘဘာဝေပိ ကဝီနံ စိတ္တခေဒံ န ဇနေတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဣတိ ဧဝံ အယံ ပကာရော အာဒိ အဿ ဤဒိသဿ ဝါကျဿာတိ ဝါကျံ။

၁၁၄။

ဒုဋ္ဌာလင်္ကာရဝိဂမေ၊ သောဘနာလင်္ကတိက္ကမော၊

အလင်္ကာရပရိစ္ဆေဒေ၊ အာဝိဘာဝံ ဂမိဿတိ။

၁၁၄။ ‘‘ဒုဋ္ဌ’’ဣစ္စာဒိ။ ဒုဋ္ဌာလင်္ကာရဿ ဒေါသဒူသိတဿ အလင်္ကာရဿ ဝိဂမေ အပဂမေ သတိ။

၁၁၄။ ‘‘ဒုဋ္ဌိ’’စ္စာဒိ။ ဒုဋ္ဌာလင်္ကာရဝိဂမေ ဒေါသဒုဋ္ဌဿ အလင်္ကာရဿ အပဂမေ သတိ သောဘနာလင်္ကတိက္ကမော ပသတ္ထာနမလင်္ကာရာနံ ပဝတ္တိအာကာရော အလင်္ကာရပရိစ္ဆေဒေ အလင်္ကာရပကာသကတ္တာ တန္နာမကေ ပရိစ္ဆေဒေ အာဝိဘာဝံ ပကာသတ္တံ ဂမိဿတိ ပါပုဏိဿတီတိ။ ပရိစ္ဆိဇ္ဇတီတိ ပရိစ္ဆေဒေါ။ အလင်္ကာရပကာသကတ္တာ တဒတ္ထေန အလင်္ကာရော စ သော ပရိစ္ဆေဒေါ စေတိ ဝိဂ္ဂဟော။

၁၁၅။

ဒေါသေ ပရီဟရိတုမေသ ဝရော’ပဒေသော၊

သတ္ထန္တရာနုသရဏေန ကတော မယေဝံ၊

ဝိညာယိ’မံ ဂုရုဝရာန’ဓိကပ္ပသာဒါ၊

ဒေါသေ ပရံ ပရိဟရေယျ ယသောဘိလာသီ။

ဣတိ သင်္ဃရက္ခိတမဟာသာမိပါဒဝိရစိတေ

သုဗောဓာလင်္ကာရေ

ဒေါသပရိဟာရာဝဗောဓော နာမ

ဒုတိယော ပရိစ္ဆေဒေါ။

၁၁၅။ ‘‘ဒေါသေ’’ဣစ္စာဒိ။ ဒေါသေ ယထာဝုတ္တေ ပဒဒေါသာဒိကေ ပရိဟရိတုံ ပရိစ္စဇိတုံ ဧသော ဝရော ဥတ္တမော ဥပဒေသော သတ္ထန္တရာနံ ဗဟူနံ အနုသရဏေန အနုဂမေန [အနုပဂမေန (က။)] မယာ ဧဝံ ကတော နိပ္ဖာဒိတော၊ ဣမံ ဥပဒေသံ ဂုရုဝရာနံ အဓိကပ္ပသာဒါ မဟတာ ပသာဒေန န အပ္ပကေန၊ တထာဝိဓေန တာဒိသဿ မဟတော အတ္ထဿ အပသိဇ္ဈနတော၊ ဝိညာယ ဇာနိတွာ အာဒရတော ကရေယျ ဒေါသေ ယထာဝုတ္တေ ဒေါသေ ယသော ပရိသုဒ္ဓဗန္ဓနံ ကြိယာလက္ခဏတော ဧကန္တေန ကိတ္တိဟေတုတ္တာ၊ တံသဗ္ဘာဝါ ကိတ္တိ ဝါ၊ တံ အဘိလသတိ သီလေနေတိ ယသောဘိလာသီ ပရံ အစ္စန္တမေဝ ပရိဟရေယျ ဒူရတော ကရေယျ။

ဣတိ သုဗောဓာလင်္ကာရေ မဟာသာမိနာမိကာယံ ဋီကာယံ

ဒေါသပရိဟာရာဝဗောဓပရိစ္ဆေဒေါ ဒုတိယော။

၁၁၅။ ‘‘ဒေါသေ’’စ္စာဒိ။ ဒေါသေ ယထာဝုတ္တပဒဒေါသာဒိကေ ပရိဟရိတုမပနေတုံ ဝရော ဥတ္တမော ဧသော ဥပဒေသော သတ္ထန္တရာနုသရဏေန ဗဟူနံ ဗာဟိရသတ္ထာနံ အနုဿတိယာ မယာ ဧဝံ အနန္တရုဒ္ဒိဋ္ဌက္ကမေန ကတော ဝိရစိတော၊ ဣမံ ဥပဒေသံ ဂုရုဝရာနံ အဓိကပ္ပသာဒါ အဓိကပ္ပသာဒေန ဝိညာယ သဘာဝတော ဉတွာ ယသောဘိလာသီ ယသပဋိလာဘကာရဏတ္တာ ကာရဏေ ကာရိယောပစာရေန ဒေါသာပဂမေန ပရိသုဒ္ဓဗန္ဓနံ ဝါ တာဒိသဗန္ဓနဟေတု ဥပ္ပဇ္ဇမာနကိတ္တိံ ဝါ ဣစ္ဆန္တော ပညဝါ ဒေါသေ ယထာဝုတ္တဒေါသေ ပရံ အတိသယေန ပရိဟရေယျ ဒူရတော ကရေယျာတိ။ ဧတ္ထ ပုဗ္ဗဒ္ဓေန ဒေါသပရိဟာရပရိစ္ဆေဒဿ ပသတ္ထဘာဝေါ ဒဿိတော၊ အပရဒ္ဓေန သိဿဇနာနုသာသနံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ တထာ ပုဗ္ဗဒ္ဓေန ကရုဏာပုဗ္ဗင်္ဂမပညာကိစ္စံ ဒဿိတံ၊ အပရဒ္ဓေန ပညာပုဗ္ဗင်္ဂမကရုဏာကိစ္စံ ဒဿိတံ။ တထာ ပုဗ္ဗဒ္ဓေန အတ္တဟိတသမ္ပတ္တိ၊ အပရဒ္ဓေန ပရဟိတသမ္ပတ္တိ ဒဿိတာတိ။ ဧဝမနေကာကာရဒီပိကာယ ဣမာယ ဂါထာယ ပရိစ္ဆေဒံ နိဂမေတိ။ အညေ သတ္ထာ သတ္ထန္တရာ၊ အန္တရသဒ္ဒေါ ဟိ အညသဒ္ဒပရိယာယော။ ယထာ ‘‘ဂါမန္တရံ န ဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ ယသံ အဘိလသတိ သီလေနာတိ ဝါကျံ။

ဣတိ သုဗောဓာလင်္ကာရနိဿယေ

ဒုတိယော ပရိစ္ဆေဒေါ။