📜

ဌာယီဘာဝနိဒ္ဒေသ

ရတိဌာယီဘာဝ

၃၅၆။

ရမ္မဒေသကလာကာလ-ဝေသာဒိပဋိသေဝနာ၊

ယုဝါန’ညောညရတ္တာနံ၊ ပမောဒေါရတိ ရုစ္စတေ။

၃၅၆။ သိင်္ဂါရာဒယော ဝိဘာဂတော ဒဿေတုမာဟ ‘‘ရမ္မေ’’စ္စာဒိ။ တတ္ထ ‘‘ရမ္မဒေသ’’ဣစ္စာဒိနာ ဥဒ္ဒီပနဝိဘာဝါ ဒဿိတာ။ ‘‘ယုဝါန’’န္တိ ဣမိနာ အာလမ္ဗဏဝိဘာဝေါ။ ဣတ္ထီ ဟိ ပုရိသဿ၊ ပုရိသော ဣတ္ထိယာ အာလမ္ဗဏဝိဘာဝေါ။ ပမောဒေါတိ အညမညာဘိရမဏဝသေန အာမောဒရူပေါ။

၃၅၆။ ဣဒါနိ သိင်္ဂါရာဒိနာမကေ တေရတျာဒိကေ ကမေန နိဒ္ဒိသတိ ‘‘ရမ္မ’’ဣစ္စာဒိနာ။ ရမ္မဒေသကလာကာလဝေသာဒိပဋိသေဝနာ ရမဏီယနိရာဝရဏသုစိပဝိတ္တဝါသာရဟဒေသော ရမ္မဂီတိကာဒိကလာ ရတိဇနကဝသန္တာဒိအနုရူပကာလော မာလာဂန္ဓာဒိ ဥပသောဘိတကိရိယာဒိ မနုညဝေသော၊ အာဒိသဒ္ဒေန နိဒ္ဒိဋ္ဌဘာသိတမိဟိတာဒိစေတိ ဣမေသံ ဒိဋ္ဌသုတမုတာဒီသု ဒိဋ္ဌာဒိမတ္တမကတွာ ပညာယ တေန တေနာကာရေန ပုနပ္ပုနာနုဘဝနေန အညောညရတ္တာနံ အညမညံ နိမိတ္တာနုဗျဉ္ဇနသင်္ကပ္ပဝသေနာတိရတ္တာနံ ယုဝါနံ တရုဏိတ္ထိ ပုရိသာနံ ပမောဒေါ အဘိရမဏဝသေန သန္တောသော ပီတိ ရတိ ရုစ္စတေ ရုစ္စနတော ‘‘ရတီ’’တိ ဝုစ္စတီတိ။ ဣမသ္မိံ ပက္ခေ ရကာရော သန္ဓိဇော။ ဒေသော စ ကလာ စ ကာလော စ ဝေသော စေတိ စ၊ တေ အာဒယော ယေသမိတိ စ၊ ရမ္မာ စ တေ ဒေသ…ပေ… ဝေသာဒယော စေတိ စ၊ တေသံ ပဋိ ပုနပ္ပုနံ သေဝနမိတိ စ၊ အညော စ အညော စေတိ စ၊ တေသု ရတ္တာတိ စ ဝါကျံ။

၃၅၇။

ယုတျာ ဘာဝါနုဘာဝါ တေ၊

နိဗန္ဓာ ပေါသယန္တိ နံ၊

သောပျာ’ယောဂဝိပ္ပယောဂ-

သမ္ဘောဂါနံ ဝသာ တိဓာ။

၃၅၇။ ‘‘ယုတျာ’’ဣစ္စာဒိ။ တေ ယထာဝုတ္တာ ဘာဝါနုဘာဝါ ယုတျာ အာလသိယဥဂ္ဂတာဇိဂုစ္ဆာဝဇ္ဇိတာ ယေ သင်္ကာဥဿုက္ကာဒယော ဘာဝါ တံဗျဉ္ဇကာ တဒနုရူပါ အနုဘာဝါ စ အယောဂါဒိကေ သိင်္ဂါရေ ယထာ ယထာ ယုဉ္ဇန္တိ၊ တာဒိသိယာဝ ယုတ္တိယာ နိဗန္ဓာ နံ ရတိံ သမ္ပောသယန္တိ၊ သောယေဝမေဝံ ပေါသိတော သိင်္ဂါရော နာမ ရသော သမ္ပဇ္ဇတေ။ သောပိ တိဓာတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထ အယောဂေါ နာမ ပုဗ္ဗေ အသင်္ဂတာနံ အနုရာဂေန သင်္ဂမမိစ္ဆန္တာနံ ဣတ္ထိပုရိသာနမသင်္ဂမော။ အတိသယဝိရုဠှပေမာနမုဘိန္နမ္ပိ သိလေသော ဝိပ္ပယောဂေါ။ ဗလဝကာမာဝေသဝိသေသာနံ ကာမီနံ ဒဿနာဒိသမဉ္ဇနံ သမ္ဘောဂေါ။

၃၅၇။ ဣဒါနိ ရတိယာ ပုဋ္ဌကာရဏံ ပုဋ္ဌပယောဂဉ္စ ဒဿေတိ ‘‘ယုတျာ’’ဣစ္စာဒိနာ။ တေ ဘာဝါနုဘာဝါ နိဒ္ဒိဋ္ဌဗျဘိစာရီဘာဝေသု ရတျာနုရူပဗျဘိစာရီဘာဝေါ တပ္ပကာသကော အနုဘာဝေါ စေတိ ဣမေ ဒွေ ယုတျာ ဟေတုဘူတာယ အယောဂဝိပ္ပယောဂသမ္ဘောဂသင်္ခတာနံ တိဏ္ဏံ သိင်္ဂါရာနံ အနုကူလတ္ထေန ရတိယာ ဝိရုဒ္ဓတ္တာ အာလသိယဥဂ္ဂဇိဂုစ္ဆာဒိကေ ပရိဝဇ္ဇေတွာ သင်္ကာဥဿုက္ကာဒီနံ ရတျာနုကူလဘာဝါနံ ဝသေန ယထာယောဂံ နိဗန္ဓာ ကဝီဟိ ဗန္ဓာ နံ ရတိံ ပေါသယန္တိ ယထာ တပ္ပကာသနေန ပူရေန္တိ သဇ္ဇေန္တိ၊ ဧဝံ သဇ္ဇိတော ရတိသိင်္ဂါရော နာမ ရသော ဟောတိ။ သောပိ သာမညေန နိဒ္ဒိဋ္ဌသိင်္ဂါရရသောပိ အယောဂဝိပ္ပယောဂသမ္ဘောဂါနံ သိင်္ဂါရာနံ ဝသာ ဘေဒေန တိဓာ ဘဝတီတိ။ တတ္ထ အယောဂေါ နာမ ပုဗ္ဗေ အညမညသင်္ဂမရဟိတာနံ အဘိနဝါနုရာဂဗလေန သင်္ဂမံ ပတ္ထေန္တာနံ ထီပုမာနံ အသင်္ဂမော။ ဝိပ္ပယောဂေါ နာမ သင်္ဂမာတိသယေန ဝိရုဠှပေမာနံ ထီပုမာနံ အညမညဝိသိလေသော။ သမ္ဘောဂေါ နာမ ဗလဝကာမတဏှာဝိသေသဝသေန ယုတ္တာနံ ကာမိနိကာမုကာနံ အညမညံ ဒဿနာဒိအဿာဒေါ။ ဘာဝေါ စ အနုဘာဝေါ စေတိ စ၊ အယောဂေါ စ ဝိပ္ပယောဂေါ စ သမ္ဘောဂေါ စေတိ စ ဝါကျံ။

ဣမမလင်္ကာရံ ကရောန္တေန အာစရိယသင်္ဃရက္ခိတမဟာသာမိပါဒေန ပန ပရမမဓုရသဒ္ဓမ္မာမတလုဒ္ဓသုဒ္ဓသန္တာနာနံ တပေါဓနာနံ အညရသာဝဗောဓနေ ပယောဇနာဘာဝေပိ လောကိယေသု တေသု တေသု ဝေါဟာရေသု အသမ္မောဟတ္ထံ သိင်္ဂါရာဒိနဝဝိဓရသာနံ လက္ခဏမတ္တဿေဝ ဒဿိတတ္တာ တဒနုရူပလက္ခိယပရိဂ္ဂဟေ အသတိ လက္ခဏာဝဗောဓဿ သုဗျတ္တာဘာဝတော ဝုတ္တလက္ခဏာဝဗောဓတ္ထံ တံတံလက္ခဏကထနာနန္တရံ တဿ တဿ လက္ခိယဿ မုခမတ္တံ ဒဿေတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ဟေဋ္ဌာ ‘‘ရာဂါနတဗ္ဘုတသရောဇမုခံ ဓရာယာ’’တိအာဒိနာ နိဒ္ဒိဋ္ဌသမ္ဘောဂသိင်္ဂါရရသာဘာသေနေဝ ဟသာဘာသာဒီနံ အဋ္ဌန္နံ ရသာဘာသရူပဿ ဘာဝါဘာသဿ၊ ဝိဘာဝါဘာသဿ၊ အနုဘာဝါဘာသဿ စ ဉာတဗ္ဗတ္တာ သိင်္ဂါရရသဿ လက္ခိယမေဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဂီတဿရေန ဥပကဍ္ဎိယ နေတ္တရသ္မိ-

ဗန္ဓံ ကရံဝ ဝိဝသဉ္စ ကရဂ္ဂဟေန၊

ယာ တာဒိသေပိ ဝိနိယောဇယိ ဒုက္ကရေ မံ၊

သေရန္ဒတီ အဓိဂတာ ဝိဓိနာ မယဇ္ဇာတိ။

ဂီတဿရေန ဟတ္ထီနံ ဂီတိကာယ ပိယတ္တာ ဂီတိကာဓနိနာ ဥပကဍ္ဎိယ အတ္တနော သမီပံ အာကဍ္ဎိတွာ နေတ္တရသ္မိဗန္ဓံ နေတ္တသင်္ခါတဟတ္ထာစရိယဿ ရဇ္ဇုနာ ဗန္ဓံ ကရဂ္ဂဟေန ဟတ္ထဂ္ဂါဟေန သောဏ္ဍဂ္ဂဟဏေန ဝိဝသဉ္စ အပဂတဣစ္ဆာစာရံ ပရဝသံ ကရံ ဣဝ ဟတ္ထံ ဣဝ ဂီတဿရေန အတ္တနော လီလောပေတဂီတိကာဓနိနာ ဥပကဍ္ဎိယ အတ္တနော သမီပံ နေတွာ နေတ္တရသ္မိဗန္ဓံ အတ္တနော နယနကန္တိယာ ပဋိဗန္ဓံ ကရဂ္ဂဟေန ဟတ္ထဂ္ဂါဟေန ဝိဝသဉ္စ အပဂတဓိတိံ မူဠှံ မံ ယာ ကန္တာ တာဒိသေပိ ဒုက္ကရေ ဝိနိယောဇယိ၊ သာ ဣရန္ဒတီ ဣရန္ဒတီ နာမ နာဂမာနဝိကာ မယာ အဇ္ဇ ဝိဓိနာ ဘာဂျေန အဓိဂတာ လဒ္ဓါတိ။

ဧတ္ထ ဂီတဿရနေတ္တရသ္မိကရဂ္ဂဟသင်္ခတာဟိ ဣမာဟိ ပဒါဝလီဟိ ဥဒ္ဒီပနဝိဘာဝေါ ဒဿိတော။ ထိယာ ပုရိသော စ၊ ပုရိသဿ ထီ စ အာလမ္ဗဏံ ဟောတီတိ ‘‘သာ ဣရန္ဒတီ မယာ’’တိ ဣမိနာ အာရမ္မဏဝိဘာဝေါ ဒဿိတော။ ‘‘ဥပကဍ္ဎိယ ဗန္ဓံ ဝိဝသ’’န္တိ ဣမေဟိ ကာမေန ဥဒ္ဒီပိတဌာယီဘာဝသင်္ခတာ ရတိ ဒဿိတာ။ ‘‘တာဒိသေပိ ဒုက္ကရေ ဝိနိယောဇယီ’’တိ ဣမေဟိ ဥဿာဟာဒိကာ စ ‘‘ဝိဓိနာ အဓိဂတာ မယဇ္ဇာ’’တိ ဣမေဟိ ဟရိသာဒိကာ စ ဗျဘိစာရီဘာဝါ ဒဿိတာ။ ရတိယာ ဝိရုဒ္ဓေ နိဗ္ဗေဒအာလသိယဥဂ္ဂတဇိဂုစ္ဆာဒိကေ ဗျဘိစာရီဘာဝေ ဝဇ္ဇေတွာ ဝုတ္တပ္ပကာရဝိဘာဝါဒိကေ ပကာသန္တော ‘‘ဂီတဿရေနေ’’စ္စာဒိကာ ရတိပ္ပတီတိယာ အနုရူပံ ပယုတ္တာ ကဝိပ္ပယောဂါ ဣဓ အနုဘာဝါ နာမ ဟောန္တိ။ နာဋကာဒိဒဿနီယသတ္ထေ အဘိနယော အနုဘာဝေါ။ ရမ္မဒေသရမ္မကာလရမ္မဝေသာဒယော တဒဘာဝေ ရတိယာ အနုပ္ပဇ္ဇနတော သာမတ္ထိယာ ဂမျာ ဘဝန္တီတိ ဧဝံ လက္ခဏာနုဂတလက္ခိယပရိဂ္ဂါဟော သဗ္ဗတ္ထ ကာတဗ္ဗော။ ဧဝံ သတိဗန္ဓတ္ထာဝဗောဓကာနံ သဗ္ဘာနံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာယပီတိယာ ကာရဏတ္တာ ကာရိယောပစာရေန ဧသော ဗန္ဓော ရသော နာမ ဟောတီတိ။ ဥပရိပိ ဧဝမေဝ။

ဟဿဌာယီဘာဝ

၃၅၈။

ဝိကာရာကတိအာဒီဟိ၊

အတ္တနော’ထ ပရဿ ဝါ၊

ဟာသော နိဒ္ဒါ သမာလသျ-

မုစ္ဆာဒိဗျဘိစာရိဘိ၊

ပရိပေါသေ သိယာ ဟဿော၊

ဘိယျော’တ္ထိပဘုတီန သော။

၃၅၈။ ‘‘ဝိကာရေ’’စ္စာဒိ။ ဝိကာရာကတိ ဒေသဝယာဒီနံ ဝိပရီတော ကေသဗန္ဓနာဒိ၊ သော အာဒိ ယေသံ အညာကတျာဒိနစ္စနာဒီနံ၊ တေဟိ ဝိဘာဝေဟိ ဟာသော စေတောဝိကာသော၊ သောပိ အတ္တနော သမ္ဗန္ဓီ ဝါ အထ ပရဿ သမ္ဗန္ဓီ ဝါ၊ တတ္ထ ယော ဝိဘာဝသာမတ္ထိယာယေဝါဘိဗျတ္တိံ ယာတိ၊ သော အတ္တဋ္ဌော။ ယော ပန ဝိဘာဝဒဿနာ ဥပ္ပန္နာပိ ပုရိသဿ ဂမ္ဘီရတ္တာဒိနာ ဆာဒိတော သမာနော ပုရိသန္တရေ ဟသတျာဘိဗျတ္တော၊ သော ပရဋ္ဌော။ သော ဟာသော နိဒ္ဒါဒီဟိ ဗျဘိစာရီဟိယေဝ၊ အနုဘာဝပက္ခေ အာဒိသဒ္ဒေန အက္ခိဖန္ဒနာဒယော ဂဟိတာ။ ပရိပေါသေ သတိ ဟဿော နာမ ရသော သိယာ။ သော ဟဿော ဘိယျော ဣတ္ထိပဘုတီနံ သိယာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧတ္ထ ပဘုတိသဒ္ဒေန နီစပကတယော သင်္ဂဏှန္တိ။

၃၅၈။ ဣဒါနိ ဟဿရသဿ ပေါသနာကာရံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဝိကာရ’’ဣစ္စာဒိ။ ဝိကာရာကတိအာဒီဟိ ဒေသဝယောလိင်္ဂါနံ ဝိပရီတေဟိ ကေသဗန္ဓဂတိဋ္ဌိတိအာဒိကေဟိ၊ နစ္စဂီတအာဒိကေဟိ စ ဒုဝိဓေဟိ အာကတိသင်္ခတေဟိ ဟေတုဘူတေဟိ အတ္တနော ဝါ အထ ပရဿ ဝါ သမ္ဗန္ဓီ သော ဟာသော စေတော ဝိကာသလက္ခဏော နိဒ္ဒါသမာလသျမုစ္ဆာဒိဗျဘိစာရိဘိ နိဒ္ဒါသမအာလသျမုစ္ဆာအက္ခိဖန္ဒနာဒီဟိ အနုဘာဝေဟိ သုတသမ္ဗန္ဓေန တေဟေဝ နိဒ္ဒါသမာလသျမုစ္ဆာသင်္ခတဗျဘိစာရီဟိ ကရဏဘူတေဟိ ပရိပေါသေ သတိ ဟဿော ဟဿော နာမ ရသော သိယာ၊ သော ဟဿော ဘိယျော ဣတ္ထိပဘုတီနံ၊ နီစပကတီနဉ္စ သိယာတိ။ ဝိကာရာ စ သာ အာကတိ စေတိ စ၊ သော အာဒိ ယေသန္တိ စ၊ နိဒ္ဒါ စ သမော စ အာလသျဉ္စ မုစ္ဆာ စေတိ စ၊ တေ အာဒိ ယေသံ အက္ခိဖန္ဒနာဒီနံ အနုဘာဝါနန္တိ စ၊ တေ စ ဗျဘိစာရိနော စေတိ စ၊ ဣတ္ထီ ပဘုတိ ယေသံ နီစပကတီနန္တိ စ ဝါကျံ။

ဟဿပ္ပဘေဒ

၃၅၉။

သိတမိဟ ဝိကာသိနယနံ၊

ကိဉ္စာ’လက္ခိယဒိဇန္တု တံ ဟသိတံ၊

မဓုရဿရံ ဝိဟသိတံ၊

သံသသိရောကမ္ပမုပဟသိတံ။

၃၆၀။

အပဟသိတံ သဉ္ဇလ’က္ခိ၊

ဝိက္ခိတ္တင်္ဂံ ဘဝတျ’တိဟသိတံ၊

ဒွေ ဒွေ ဟဿာ ကထိတာ စေ’သံ၊

ဇေဋ္ဌေ မဇ္ဈေ’ဓမေပိ စ ကမသော။

၃၅၉-၃၆၀။ ဟဿေ ဘေဒမာဟ ‘‘သိတ’’မိစ္စာဒိနာ။ ဣဟ ဟဿေ ဝိကာသီနိ နယနာနိ ယဿ တံ သိတံ၊ ကိဉ္စိ အာလက္ခိယာ ဒိဇာ ဒန္တာ ယဿ တံ ဟသိတံ။ ဧဝံ မဓုရော သရော သဒ္ဒေါ ယဿ တံ ဝိဟသိတံ။ အံသသိရောကမ္ပေန သဟ ဝတ္တမာနံ ဥပဟသိတံ၊ သဟ ဇလေန အဿုနာ ဝတ္တမာနာနိ အက္ခီနိ ယဿ တံ အပဟသိတံ။ ဝိက္ခိတ္တာနိ ဣတော တတော ပသာရိတာနိ အင်္ဂါနိ ယဿ တံ အတိဟသိတံ နာမ။ ဧသဉ္စ သိတာဒီနံ မဇ္ဈေ ဒွေ ဒွေ ဟဿာ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ကမသော ယထာက္ကမေန ဇေဋ္ဌေ မဇ္ဈေ အဓမေပိ စ ကထိတာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ပုရာတနေဟီတိ ဝိညာယတိ။

၃၅၉-၃၆၀။ ဣဒါနိ ဟဿဘေဒံ ဒဿေတိ ‘‘သိတ’’မိစ္စာဒိနာ။ ဣဟ ဣမသ္မိံ ဟဿဝိသယေ ဝိကာသိနယနံ ဝိဝဋနယနံ သိတံ နာမ။ ကိဉ္စိ အာလက္ခိယဒိဇံ တု ကိဉ္စိ ဒိဿမာနဒန္တံ၊ တံ ဟသိတံ နာမ။ မဓုရဿရံ မဓုရနာဒံ ဝိဟသိတံ နာမ။ သံသသိရောကမ္ပံ အံသသိရောကမ္ပသဟိတံ ဥပဟသိတံ နာမ။ သဇလက္ခိ အဿုဝိလောစနသဟိတံ အပဟသိတံ နာမ။ ဝိက္ခိတ္တင်္ဂံ အဋ္ဌာနေ ပသာရဏဝသေန ဝိက္ခိတ္တဟတ္ထပါဒါဒိအဝယဝဝန္တံ အတိဟသိတံ နာမ ဘဝတိ။ ဧသံ ဆန္နံ ကမသော ကမေန ဒွေ ဒွေ ဇေဋ္ဌေ မဇ္ဈေ အဓမေပိ ဝိသယေ ကထိတာ ပုရာတနေဟိ ဘာသိတာတိ။ ဝိကာသီနိ နယနာနိ အဿေတိ စ၊ ကိဉ္စိ ဤသကံ အာလက္ခိယာ ဒိဇာ ယဿေတိ စ၊ မဓုရော သရော အဿေတိ စ၊ အံသော စ သိရော စေတိ စ၊ အံသသိရသော ကမ္ပောတိ စ၊ တေန သဟ ဝတ္တတီတိ စ၊ သဟ ဇလေန ဝတ္တမာနာနိ အက္ခီနိ ယဿေတိ စ၊ အနုသွရာဂမော။ ဝိက္ခိတ္တာနိ အင်္ဂါနိ ယဿေတိ စ ဝါကျံ။ သိတဟသိတဒွယံ ဥတ္တမေ၊ ဝိဟသိတဥပဟသိတဒွယံ မဇ္ဈိမေ၊ အပဟသိတအတိဟသိတဒွယံ အဓမေ ဝတ္တတေ။ ဧဝံ သိတာဒယော အနုရူပဝိဘာဝါဒိနာ ပယုတ္တာ ဣမေ ရသာ’ဝတ္ထံ ပါပုဏန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။

ဟဿရသဿ ဧဝမုဒါဟရဏံ ဉာတဗ္ဗံ –

ပူဇေသိ ကဏ္ဌမဏိနာ အပိ ယော ပသန္နော၊

ဓမ္မေ ပုရာ’သမဓုရံ ဝိဓုရံ သ ဟန္တုံ၊

ဂေါပေန္တိယာပိ ဝစနေန ထိယာ သဘာဝံ၊

ဘတ္တိံ အကာသိ ဖရုသေ မယိ နာဂရာဇာတိ။

ယော ပုရာ ပုဗ္ဗေ ဓမ္မေ တဿ ဓမ္မကထနေ ပသန္နော ကဏ္ဌမဏိနာ အပိ အတ္တနော အနဂ္ဃကဏ္ဌမဏိနာပိ တံ ပူဇေသိ၊ သော နာဂရာဇာ သဘာဝံ အတ္တနော အဓိပ္ပာယံ ဂေါပေန္တိယာ အပိ ထိယာ ဝစနေန ဣတ္ထိယာ ဝစနေန အသမဓုရံ တုလျရဟိတံ ဝိဓုရံ ဝိဓုရပဏ္ဍိတံ ဟန္တုံ ဝိနာသနတ္ထံ ဖရုသေ စဏ္ဍေ မယိ ဘတ္တိံ အကာသီတိ။ ဣဟ ဧကသ္မိံယေဝ ဝတ္ထုနိ နာဂရာဇဿ ပသာဒဝဓဝိဓာနာဒိဝိပရီတပ္ပဝတ္တိ အာလမ္ဗဏဝိဘာဝေါ၊ ပဌမံ အနဂ္ဃပိယဝတ္ထူဟိ ပူဇိတဘာဝေါ စ ဗောဓိသတ္တဿ အတုလျဘာဝေါ စ ဣတ္ထိဝစနဿ သမ္ပဋိစ္ဆနဘာဝေါ စ တဿာဓိပ္ပာယဿ အညာတဘာဝေါ စ ပုဏ္ဏကဿ စဏ္ဍဘာဝေါ စေတိ ဣမေဟိ သဗ္ဗဝစနေဟိ ဥဒ္ဒီပနဝိဘာဝေါ ဒဿိတော။ ဣမေဟိ ဥဒ္ဒီပိတဌာယီဘာဝသင်္ခတော ဟာသော ဝါကျသာမတ္ထိယာ ပကာသိတော ဟာသဝိရောဓိနိဗ္ဗေဒါဒိဝဇ္ဇိတာ သမာလသိယသန္တောသအဿုဝေပထာဒိကာ ဗျဘိစာရီဘာဝါ သာတ္တိကာဘာဝါ စ ဧဝံ သာမတ္ထိယေန ဒီပိတာ။ တဒနုရူပဝိဘာဝါဒိပကာသကာ ယထာဝုတ္တကဝိပ္ပယောဂါ အနုဘာဝါ နာမ ဟောန္တိ။ ဟဿဘေဒေန မဇ္ဈိမေ ပုရိသေ ဝတ္တဗ္ဗာပိ ဟသိတဥပဟသိတာ ဒွေ ဣမာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကရုဏာဌာယီဘာဝ

၃၆၁။

သောကရူပေါ တု ကရုဏော-

နိဋ္ဌပတ္တိဋ္ဌနာသတော၊

တတ္ထာ’နုဘာဝါ ရုဒိတ-

ပလယတ္ထမ္ဘကာဒယော၊

ဝိသာဒါလသျမရဏ-

စိန္တာဒီ ဗျဘိစာရိနော။

၃၆၁။ ‘‘သောကေ’’စ္စာဒိ။ အနိဋ္ဌဿ ပုတ္တဝိယောဂါဒိနော ဒေသနိက္ကဍ္ဎနာဒိနော ပတ္တိ စ ဣဋ္ဌဿ ဓမ္မဿ၊ ဓနာဒိနော ဝါ နာသော စ တတော ဝိဘာဝဘူတေဟိ သမ္ပန္နော သောကရူပေါ သောကသဘာဝေါ တု ကရုဏော ရသော နာမ။ တတ္ထ ဥတ္တမာနံ သောကော ပုတ္တဝိယောဂါဒိအနိဋ္ဌုပ္ပတ္တိတော၊ ဓမ္မာဒိဣဋ္ဌနာသတော စ ဇာယတေ။ နီစာနံ တု ဒေသနိက္ကဍ္ဎနာဒိအနိဋ္ဌုပ္ပတ္တိတော၊ ဓနာဒိဣဋ္ဌနာသတော စ၊ ပရေသံ ဓနာဒိနာသတော တု ဥတ္တမဿေဝ မဟာကာရုဏိကတ္တာ၊ သေသံ သုဗောဓံ။ အနုဘာဝေါ ပနေတ္ထ ယထောစိတျံ နိရူပယိတဗ္ဗော။

၃၆၁။ ဣဒါနိ ကရုဏာရသပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘သောက’’ဣစ္စာဒိနာ။ အနိဋ္ဌပ္ပတ္တိဋ္ဌနာသတော ပုတ္တဝိယောဂါဒိနော၊ ဒေသစာဂါဒိနော ဝါ အနိဋ္ဌဿ ဥပ္ပတ္တိ စ သီလာဒိနော၊ ဓနာဒိနော ဝါ ဣဋ္ဌဿ ကန္တိဝတ္ထုနော ဝိနာသော စာတိ ဣမေဟိ အာလမ္ဗဏဝိဘာဝေဟိ ကရဏဘူတေဟိ ဥပ္ပန္နော သောကရူပေါ တု သောကသဘာဝေါ ပန ကရုဏော ကရုဏာရသော နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ကရုဏာရသေ ရုဒိတပလယတ္ထမ္ဘကာဒယော ရုဒိတော ပလယော ထမ္ဘောတိအာဒယော အနုဘာဝါ နာမ ဘဝန္တီတိ။ ထမ္ဘာဒီနံ သရူပေါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောဝ။ ဝိသာဒအာလသျမရဏစိန္တာဒယော ဗျဘိစာရိနော တသ္မိံယေဝ ဗျဘိစာရိနော ဘဝန္တိ။ ဣဟ ပုတ္တဝိယောဂါဒိအနိဋ္ဌပ္ပတ္တိယာ စ သီလဓမ္မာဒိဣဋ္ဌနာသနေန စ ဥတ္တမာနံ သောကော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဒေသစာဂါဒိအနိဋ္ဌပ္ပတ္တိယာ စ ဓနာဒိဣဋ္ဌနာသနေန စ နီစာနံ။ အညေသံ ဓနာဒိဝိနာသနေန ပန မဟာကရုဏိကတ္တာ ဥတ္တမဿေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တသ္မိံ ဝိသယေ သော သောကော သေသာနံ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ တသ္မာ ယထာရဟံ ပယောဂေါ ကာတဗ္ဗော။ သောကဿ ရူပေါ သဘာဝေါတိ စ၊ အနိဋ္ဌဿ ပတ္တီတိ စ၊ ဣဋ္ဌဿ နာသောတိ စ၊ အနိဋ္ဌပ္ပတ္တိ စ ဣဋ္ဌနာသော စေတိ စ၊ ရုဒိတဉ္စ ပလယော စ ထမ္ဘကော စေတိ စ၊ တေ အာဒိ ယေသမိတိ စ၊ ဝိသာဒေါ စ အာလသျဉ္စ မရဏဉ္စ စိန္တာ စေတိ စ၊ တာ အာဒိ ယေသမိတိ စ ဝါကျံ။ ဣမဿ ကရုဏာရသဿ လက္ခိယမေဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ –

အာကဍ္ဎိတေ’ကသတရာဇပုရက္ခတော ယော၊

ဓမ္မေန အာသနမလံကုရုတေ ဇိနောဝ၊

သော အဿဝါလမဝလမ္ဗိယ ဒါနိ နီတော၊

ယက္ခေန လောကတိလကော ကုရုတေ ကိမေကောတိ။

ယော ဧကသတရာဇပုရက္ခတော ရာဇူနံ ဧကသတေန ပရိဝါရိတော ဇိနော ဣဝ ဗုဒ္ဓါ ဣဝ ဓမ္မေန မဓုရဓမ္မကထနေန အာသနံ ဓမ္မာသနံ အလံကုရုတေ သဇ္ဇေတိ၊ လောကတိလကော လောကဿ ပိယတာယ တိလကာလင်္ကာရဘူတော သော ဝိဓုရပဏ္ဍိတော ယက္ခေန ပုဏ္ဏကေန အာကဍ္ဎိတော ဟုတွာ နီတော အဿဝါလံ အဝလမ္ဗိယ ဣဒါနိ ဧကော ကိံ ကုရုတေတိ။ ဣဟာနီတောတိ ဒဿိတပိယဝတ္ထုဝိယောဂေါ သောကဿ အာလမ္ဗဏဝိဘာဝေါ ဟောတိ။ ‘‘အာကဍ္ဎိတေကသတရာဇေ’’စ္စာဒိနာ သကလေန ဝါကျေန ဥဒ္ဒီပနဝိဘာဝေါ ဒဿိတော၊ ဥဒ္ဒီပိတသောကသင်္ခါတဌာယီဘာဝေါ စ ဝိသာဒါလသျစိန္တာဒိကော ဗျဘိစာရီဘာဝေါ စ ရုဒိတပလယထမ္ဘကာဒိကာ ဝိဘာဝါဒိဗောဓကအနုဘာဝါ စ ဝါကျသာမတ္ထိယေန ဒီပိတာ ဟောန္တိ။

ရုဒ္ဒဌာယီဘာဝ

၃၆၂။

ကောဓော မစ္ဆရိယာဒီဟိ၊ ပေါသေ တာသမဒါဒိဘိ၊

နယနာရုဏတာဒီဟိ၊ ရုဒ္ဒေါ နာမ ရသော ဘဝေ။

၃၆၂။ ‘‘ကောဓော’’ဣစ္စာဒိ၊ သုဗောဓံ။ ဧတ္ထ ပဌမေန အာဒိသဒ္ဒေန အဝိက္ခေပဥပဟာသာဒယော ဝိဘာဝါ ဂဟိတာ၊ ဒုတိယေန ဥဂ္ဂသမ္ဘမာဒယော ဗျဘိစာရိနော၊ တတိယေန ဘူကုဋိပုရဏဩဋ္ဌနိပ္ပီဠနာဒယော အနုဘာဝါ။

၃၆၂။ ဣဒါနိ ရုဒ္ဒရသဿ ပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘ကောဓော’’ဣစ္စာဒိနာ။ ကောဓော မစ္ဆရိယာဒီဟိ မစ္ဆရိယအဝိက္ခေပဥပဟာသာဒီဟိ အာလမ္ဗဏာဒီဟိ ဝိဘာဝေဟိ စ ဟေတုဘူတေဟိ တာသမဒါဒီဟိ တာသမဒဥဂ္ဂတသမ္ဘမာဒီဟိ ဗျဘိစာရီဘာဝေဟိ စ နယနာရုဏတာဒီဟိ နေတ္တရတ္တသုဘင်္ဂဩဋ္ဌပီဠနာဒီဟိ အနုဘာဝေဟိ စ ကရဏဘူတေဟိ ပေါသေ သတိ ရုဒ္ဒေါ နာမ ရသော ဘဝေတိ။ မစ္ဆရိယံ အာဒိ ယေသန္တိ စ၊ တာသော စ မဒေါ စေတိ စ၊ တေ အာဒိ ယေသမိတိ စ၊ နယနာနိ စ တာနိ အရုဏာနိ စာတိ စ၊ တေသံ ဘာဝေါတိ စ၊ သာ အာဒိ ယေသမိတိ စ ဝါကျံ။

ရုဒ္ဒရသဿ ဥဒါဟရဏမေဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ –

ယက္ခေန ဘော အဓိဂတောသိ မနုဿဘက္ခေ၊

နာ’ဿဿ ဝါလ’မဝလမ္ဗ ပုရံ အဝေက္ခ၊

ဝေရမ္ဘဝါတမုခစုဏ္ဏိတသဗ္ဗဂတ္တော၊

မစ္စော ကထံ ပုနပိ ပဿတိ ဇီဝလောကန္တိ။

ဘော မနုဿဘက္ခေန ယက္ခေန အဓိဂတောသိ ဂဟိတော အသိ၊ အဿဿ ဝါလမဝလမ္ဗ ဝါလဓိံ ဂဟေတွာ ဣဒါနေဝ ပုရံ အဝေက္ခ တုယှံ နဂရံ ဩလောကေဟိ၊ တထေဝ ဟိ ဝေရမ္ဘဝါတမုခစုဏ္ဏိတသဗ္ဗဂတ္တော ဝေရမ္ဘဝါတဿ အဘိမုခိစုဏ္ဏိတသကလသရီရော မစ္စော မနုဿော ဇီဝလောကံ သတ္တလောကံ ပုနပိ ကထံ ပဿတီတိ။ ဣဟ မစ္ဆရိယာဒိဝိဘာဝါ စ ကောဓာဒိသင်္ခါတော ဌာယီဘာဝေါ စ ဝါကျသာမတ္ထိယာ ဒီပိတာ ဟောန္တိ၊ အပရဒ္ဓေန တာသမဒဥဂ္ဂတာဒိဗျဘိစာရီဘာဝါ ဝိဘာဝိတာ ဟောန္တိ။ သမုဒါယေန နယနာရုဏတာဒယော အနုဘာဝါ သူစိတာ ဟောန္တိ။

ဝီရဌာယီဘာဝ

၃၆၃။

ပတာပဝိက္ကမာဒီဟု-ဿာဟော ဝိရောတိ သညိတော၊

ရဏဒါနဒယာယောဂါ၊ ဝီရော’ယံ တိဝိဓော ဘဝေ၊

တေဝါ’နုဘာဝါ ဓိတိမ-တျာဒယော ဗျဘိစာရိနော။

၃၆၃။ ‘‘ပတာပိ’’စ္စာဒိ။ ပတာပေါ သတ္တုသန္တာပကာရီ တေဇော၊ ဝိက္ကမော ပရမဏ္ဍလက္ကမန္တံ၊ တေ အာဒယော ယေသံ ဗလာဝိက္ခေပါဒီနံ ပဋိပုဂ္ဂလဂတာနံ ဝိဘာဝါနံ၊ တေဟိ ဇာတော ဥဿာဟော ရသတ္တမာပန္နော ဝီရော ရသောတိ သညိတော၊ အယံ ဝီရော ရဏဒါနဒယာယောဂါ တိဝိဓော ဘဝေ ယုဒ္ဓဝီရော ဒါနဝီရော ဒယာဝီရောတိ၊ တေ ယုဒ္ဓကရဏာဒယော ဧဝ တတ္ထ အနုဘာဝါ ဘဝန္တိ။ ဓိတိမတိဥဂ္ဂတာဒယော ဗျဘိစာရိနော ဘဝန္တီတိ။

၃၆၃။ ဣဒါနိ ဝီရရသဘေဒံ၊ ပေါသနက္ကမဉ္စ ဒဿေတိ ‘‘ပတာပ’’ဣစ္စာဒိနာ။ ပတာပဝိက္ကမာဒီဟိ အညရာဇူနံ ဒဏ္ဍဇတေဇသင်္ခတပတာပေါ၊ တေသမေဝ ပရမဏ္ဍလက္ကမနသင်္ခါတဝိက္ကမော ဖလဘေဒေါ စေတိအာဒီဟိ ဥပ္ပန္နော ဥဿာဟော ဝီရောတိ ဝီရရသောတိ သညိတော ကဝီဟိ ဉာတော၊ အယံ ဝီရရသော ရဏဒါနဒယာယောဂါ ယုဒ္ဓစာဂကရုဏာယောဂေန ဟေတုဘူတေန တိဝိဓော ဘဝေ။ တေ ဧဝ ရဏဒါနဒယာ ဧဝ ဣမာ အနုဘာဝါ နာမ ဟောန္တိ။ ဓိတိမတျာဒယော ဓိတိမတိဥဂ္ဂတဂဗ္ဗာဒယော ဗျဘိစာရိနော ဘာဝါ ဟောန္တီတိ။ ယုဒ္ဓဝီရဒါနဝီရဒယာဝီရဝသေန ဝီရရသော တိဝိဓော ဟောတိ။ ပတာပေါ စ ဝိက္ကမော စေတိ စ၊ တေ အာဒိ ယေသမိတိ စ၊ ရဏော စ ဒါနဉ္စ ဒယာ စေတိ စ၊ တာဟိ ယောဂေါတိ စ၊ တယော ဝိဓာ ပကာရာ အဿာတိ စ၊ ဓိတိ စ မတိ စေတိ စ၊ တာ အာဒိ ယေသမိတိ စ ဝါကျံ။

ဝီရရသဿ ဥဒါဟရဏမေဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ –

ဝိညာပေတွာ ကုဝေရံ သုမဟတိ-

မပိ စေ’ကောဝကုမ္ဘဏ္ဍသေနံ၊

ဥတ္တာသေတွာ ဂဟေတွာ မဏိရတနဝရံ

လက္ခမာဓာယ ဇူတေ၊

ဇေတွာ ကောရဗျရာဇံ သစိဝရတန-

မုဒ္ဓစ္စ ရညံ သတမှာ၊

ဧတ္ထာနေတွာ’ဒိယိဿံ သုယုဝတိရတနံ

ကော မမေ’တ္ထ’တ္ထိ ဘာရောတိ။

ကုဝေရံ ဝေဿဝဏမဟာရာဇံ ဝိညာပေတွာ ဗောဓေတွာ သုမဟတိမပိ ကုမ္ဘဏ္ဍသေနံ အတိမဟန္တိံ ကုမ္ဘဏ္ဍသေနံ ဧကောဝ ဥတ္တာသေတွာ ဘယံ ဇနေတွာ မဏိရတနဝရံ ဂဟေတွာ ဇူတေ အက္ခကီဠာယံ လက္ခံ အာဓာယ ဌပေတွာ ကောရဗျရာဇံ ဇေတွာ ရညံ သတမှာ ရာဇသမ္ဗန္ဓိနာ သတေန သစိဝရတနံ အမစ္စရတနံ ဥဒ္ဓစ္စ ဥဒ္ဓရိတွာ ဧတ္ထာနေတွာ သုယုဝတိရတနံ သောဘနဣတ္ထိရတနံ အာဒိယိဿံ ဂဏှိဿာမိ၊ ဧတ္ထ ယထာဝုတ္တေသု မမ ကော ဘာရော အတ္ထီတိ။ ဧတ္ထ ‘‘ကော မမေတ္ထတ္ထိ ဘာရော’’တိ ဣမိနာ ဥဿာဟသင်္ခါတော ဌာယီဘာဝေါ ပကာသိတော။ ဧတဿ ဥပ္ပတ္တိဥဒ္ဒီပနေသု ကာရဏဘူတဿ ဣတ္ထိရတနဿ အာဒါနချာတနာဂရာဇဂတပတာပဝိက္ကမာဒိဝိဘာဝေါ စ၊ တံတံရူပပ္ပကာသကကဝိဝစနသင်္ခါတာနုဘာဝေါ စ ‘‘ဝိညာပေတွာ’’ဣစ္စာဒိနာ ဝါကျသာမတ္ထိယေန ပဋိပါဒနီယာ ဟောန္တိ။ ‘‘သုမဟတိမပိ ကုမ္ဘဏ္ဍသေနံ ဧကော’’တိ စ၊ ‘‘ရညံ သတမှာ သစိဝရတနမုဒ္ဓစ္စာ’’တိ စ ဣမေဟိ ဓိတိဥဂ္ဂတဂဗ္ဗာဒယော စ၊ ‘‘ဝိညာပေတွာ ကုဝေရ’’န္တိ စ၊ ‘‘ဥတ္တာသေတွာ ကောရဗျရာဇ’’န္တိ စ၊ ‘‘ဧတ္ထာနေတွာ ဣစ္စာဒယော’’တိ စ ဣမေဟိ မတျာဒယော စ ဗျဘိစာရိနော ဘာဝါ ဝိဘာဝိတာ ဟောန္တိ။ ဣမေဟိ ဝိဘာဝါနုဘာဝဗျဘိစာရီဘာဝေဟိ ယုဒ္ဓဝီရရသော ပေါသိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဣမိနာယေဝ နယေန ဒါနဝီရာဒယော ဝိညာတဗ္ဗာ။

ဘယဌာယီဘာဝ

၃၆၄။

ဝိကာရိသနသတ္တာဒိ-

ဘယုက္ကံသော ဘယာနကော၊

သေဒါဒယော’နုဘာဝေ’တ္ထ၊

တာသာဒီ ဗျဘိစာရိနော။

၃၆၄။ ‘‘ဝိကာရိ’’စ္စာဒိ။ ဝိကာရိ အသဘာဝပ္ပဝတ္တော ဝိရုဒ္ဓါ သနော သဒ္ဒေါ သတ္တော စ၊ တေ အာဒယော ယေသံ သုညာရညာဒီနံ ဣတ္ထိနီစပ္ပကတိသမ္ဘဝန္တာနံ၊ ဝိဘာဝါနံ၊ ဂုရုအာဒီနံ ဝါ ဥတ္တမာနံ၊ တေဟိ ဇာတဿ ဘယဿ၊ ကိတ္တိမဿ ဝါ ဥက္ကံသော ဘယာနကော နာမ ရသော။ ဧတ္ထ သေဒကမ္ပနပါဒစလနာဒယော အနုဘာဝါ၊ တာသာဒယော ဗျဘိစာရိနော။

၃၆၄။ ဣဒါနိ ဘယာနကရသဿ ပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘ဝိကာရိ’’စ္စာဒိနာ။ ဝိကာရိသနသတ္တာဒိဘယုက္ကံသော ပကတိဝိရဟေန ဝိကာရဝန္တေဟိ ဝိရုဒ္ဓေဟိ အသနိသဒ္ဒါဒိသဒ္ဒေဟိ၊ ရက္ခသာဒိသတ္တေဟိ ဝါ ဝိဘာဝေဟိ ဟေတုဘူတေဟိ သဉ္ဇာတော သာဘာဝိကော၊ ကိတ္တိမော ဝါ ဘယပဋိဗန္ဓော ဥက္ကံသော ဘယာနကရသော နာမ ဟောတိ။ ဧတ္ထ ဘယာနကရသဝိသယေ သေဒါဒယော ဒါဟသရီရကမ္ပနာဒယော အနုဘာဝါ ကာယိကဝါစသိကပ္ပယောဂသင်္ခတာ အနုဘာဝါ ဟောန္တိ။ တာသာဒီ ဗျဘိစာရိနော တာသသင်္ကာဒယော ဣဟ ဗျဘိစာရီဘာဝါ ဟောန္တီတိ။ သနော စ သတ္တော စေတိ စ၊ ဝိကာရော ဧတေသံ အတ္ထီတိ စ၊ ဝိကာရိနော စ တေ သနသတ္တာ စေတိ စ၊ တေ အာဒယော ယေသံ သုညာရညာဒီနမိတိ စ၊ တေဟိ ဇာတံ ဘယမိတိ စ၊ မဇ္ဈေ ပဒလောပေါ၊ တဿ ဥက္ကံသောတိ စ၊ သေဒေါ အာဒိ ယေသံ ကမ္ပနာဒီနမိတိ စ၊ တာသော အာဒိ ယေသံ သင်္ကာဒီနမိတိ စ ဝါကျံ။ ဣတ္ထိနီစပ္ပကတိကာနံ ဘယဟေတု ဝိကာရိသနသတ္တာဒိ၊ ဥတ္တမာနံ ဂုရုအာဒိ။

ဧတ္ထ လက္ခိယမေဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ –

ယံ ဒိဋ္ဌိသတ္ထပတနေန ပရိပ္ဖုရန္တီ၊

ကုမ္ဘဏ္ဍရက္ခသစမူ ဂမိတာ သမန္တာ၊

အာစက္ကဝါဠနဂ’မဿဂတံ ပုရီဝ၊

ဘောတော မုဟုံ မုဟု’မပဿိ သ ပုဏ္ဏကော’ဟန္တိ။

ဒိဋ္ဌိသတ္ထပတနေန ဒိဋ္ဌိသလ္လသမ္ပာတနေန ပရိပ္ဖုရန္တီ ကမ္ပမာနာ သမန္တာ ပရိသမန္တတော အာစက္ကဝါဠနဂံ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတာဝဓိ ဂမိတာ ပလာပိတာ ကုမ္ဘဏ္ဍရက္ခသစမူ ကုမ္ဘဏ္ဍရက္ခသာနံ သေနာ ယံ အဿဂတံ အဿပိဋ္ဌေ နိသိန္နကံ ဘောတော ဘဝတံ တုမှာကံ ပုရီ ဣဝ ပုရိယာ ဒဿနမိဝ မုဟုံ မုဟုံ အပဿိ ခဏေ ခဏေ အပဿိတ္ထ၊ သော အဟံ ပုဏ္ဏကော နာမ ယက္ခောတိ။ ဧတ္ထ ‘‘ဒိဋ္ဌိသတ္ထပတနေနာ’’တိ ဒိဋ္ဌိသတ္ထာရောပနေန စ ‘‘သ ပုဏ္ဏကော အဟ’’န္တိ ဣမိနာ စ ဘယဇနနဿ ဟေတုဘူတဝိရုဒ္ဓသတ္တသင်္ခါတာ ဝိဘာဝါ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ‘‘မုဟုံ မုဟု’မပဿီ’’တိ ရသာဝတ္ထသမ္ပတ္တဘယုက္ကံသသင်္ခတော ဌာယီဘာဝေါ ဝိဘာဝိတော၊ ‘‘ကုမ္ဘဏ္ဍရက္ခသစမူ ဂမိတာ သမန္တာ အာစက္ကဝါဠနဂ’’န္တိ တာသသင်္ကာဒိကာ ဗျဘိစာရိနော ဘာဝါ ဇောတိတာ။ ‘‘ပရိပ္ဖုရန္တီ’’တိ သေဒကမ္ပာဒယော အနုဘာဝါ ဒဿိတာ ဟောန္တိ။

ဇိဂုစ္ဆာဌာယီဘာဝ

၃၆၅။

ဇိဂုစ္ဆာ ရုဓိရာဒီဟိ၊

ပူတျာဒီဟိ ဝိရာဂတော၊

ဗီဘစ္ဆော ခေါဘနု’ဗ္ဗေဂီ၊

ကမေန ကရုဏာယုတော၊

နာသာဝိကုနနာဒီဟိ၊

သင်္ကာဒီဟိ’ဿ ပေါသနံ။

၃၆၅။ ‘‘ဇိဂုစ္ဆာ’’ဣစ္စာဒိ။ ရုဓိရန္တာဒီဟိ ပူတိကိမိအာဒီဟိ ဝိရာဂတော စ ဇာတာ ဇိဂုစ္ဆာ ဂရဟာ ကမေန ခေါဘနော ဥဗ္ဗေဂီ ကရုဏာယုတော စ ဗီဘစ္ဆော ဘဝတိ၊ နာသာဝိကုနနမုခစ္ဆဒနာဒီဟိ အနုဘာဝေဟိ၊ သင်္ကာဝေဂါဒီဟိ ဗျဘိစာရီဟိ စ အဿ ပေါသနံ ဘဝတီတိ။

၃၆၅။ ဣဒါနိ ဗီဘစ္ဆရသဿ ပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘ဇိဂုစ္ဆာ’’ဣစ္စာဒိနာ။ ရုဓိရာဒီဟိ ရတ္တန္တဂုဏာဒီဟိ စ၊ ပူတျာဒီဟိ ပူတိကိမိအာဒီဟိ စ၊ ဝိရာဂတော ဝိရတ္တဘာဝေန စာတိ ဣမေဟိ တီဟိ ဝိဘာဝေဟိ ဟေတုဘူတေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဇိဂုစ္ဆာ ကမေန ရုဓိရာဒီနံ တိဏ္ဏံ ဝိဘာဝါနံ ပဋိပါဋိယာ ခေါဘနော အနဝဋ္ဌာနော အသမာဟိတော ဥဗ္ဗေဂီ ဥဗ္ဗေဂဝါ ကရုဏာယုတော သောကရူပေန သဟိတော စာတိ ဧဝံ ဗီဘစ္ဆော ရသော နာမ ဟောတိ။ နာသာဝိကုနနာဒီဟိ နာသသင်္ကောစနမုခပိဒဟနာဒီဟိ အနုဘာဝေဟိ စ သင်္ကာဒီဟိ စ သင်္ကာအာဝေဂါဒီဟိ ဗျဘိစာရီဘာဝေဟိ စ ကရဏဘူတေဟိ အဿ ဗီဘစ္ဆရသဿ ပေါသနံ ဟောတီတိ။ ရုဓိရာဒီသု တီသု ပဒေသု၊ ခေါဘနာဒီသု တီသု စ ဂမျမာနတ္တာ အဝုတ္တောပိ စသဒ္ဒေါ ယောဇေတဗ္ဗော၊ တသ္မာ ခေါဘနာဒီဟိ တီဟိ ယုတ္တောဝ ဗီဘစ္ဆရသော နာမာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ရုဓိရံ အာဒိ ယေသံ အန္တာဒီနမိတိ စ၊ ပူတိအာဒိ ယေသံ ကိမိအာဒီနမိတိ စ၊ ဥဗ္ဗေဂေါ အဿ ဗီဘစ္ဆဿ အတ္ထီတိ စ၊ ကရုဏေန အာယုတောတိ စ၊ နာသာယ ဝိကုနနံ သင်္ကောစနမိတိ စ၊ တံ အာဒိ ယေသံ မုခစ္ဆာဒနာဒီနမိတိ စ၊ သင်္ကာ အာဒိ ယေသံ အာဝေဂါဒီနမိတိ စ ဝါကျံ။

ဣမဿ ဗီဘစ္ဆဿောဒါဟရဏမေဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ –

ယက္ခာ မစ္စကရင်္ကကင်္ကနဓရာ ယေ နိမ္မိတာ ပုဏ္ဏကေ-

နု’တ္တံသီကတပါဏိပလ္လဝဓရာ ဟာရီကတန္တောရဂါ၊

လိတ္တာ လောဟိတကုင်္ကုမေဟိ ဝိဓုရေနေ’တေ ပိဝန္တာ ဝသာ-

မဇ္ဇံ သီသကပါလပါတိဟိ ပုရေ ဓုတ္တာ ဝိယော’ပေက္ခိတာတိ။

ပုဏ္ဏကေန ယက္ခေန နိမ္မိတာ မစ္စကရင်္ကကင်္ကနဓရာ မနုဿဋ္ဌိသင်္ခါတကရဘူသနဓာရိနော ဥတ္တံသီကတပါဏိပလ္လဝဓရာ မတ္ထကမာလိကတဟတ္ထတလသင်္ခတပလ္လဝဓာရိနော ဟာရီကတန္တောရဂါ မုတ္တာဟာရီကတမနုဿန္တသင်္ခါတဥရဂသမ္ပယုတ္တာ လောဟိတကုင်္ကုမေဟိ ရုဓိရသင်္ခါတကုင်္ကုမကက္ကေဟိ လိတ္တာ သီသကပါလပါတိဟိ သီသကပါလသင်္ခါတေဟိ သရာဝေဟိ ဝသာမဇ္ဇံ ဝသာသင်္ခါတသုရံ ပုရေ အဘိမုခေ ပိဝန္တာ ယေ ယက္ခာ သိယုံ၊ ဧတေ ယက္ခာ ဝိဓုရေန ပဏ္ဍိတေန ဓုတ္တာ ဝိယ နဂရေ သုရာဓုတ္တာ ဝိယ ဥပေက္ခိတာ ဟောန္တီတိ။ ဣဟ ‘‘လိတ္တာ လောဟိတကုင်္ကုမေဟီ’’တိ စ ‘‘ဥတ္တံသီကတပါဏိပလ္လဝဓရာ’’တိ စ ‘‘ဟာရီကတန္တောရဂါ’’တိ စ ဣမေဟိ စိတ္တက္ခောဘကာရဏဘူတော ရုဓိရာဒိဝိဘာဝေါ စ၊ ‘‘မစ္စကရင်္ကကင်္ကနရော’’တိ စ ‘‘သီသကပါလပါတိဟိ ဝသာမဇ္ဇံ ပိဝန္တာ’’တိ စ ဣမေဟိ ဥဗ္ဗေဂဝန္တသဘာဝဿ ဟေတုဘူတော ပူတျာဒိဝိဘာဝေါ စ ပကာသိတော။ ကရုဏာယုတသဘာဝဿ ကာရဏဘူတဝိရဇ္ဇနဝိဘာဝေါ စ နာသာဝိကုနနာဒိအနုဘာဝေါ စ သင်္ကာဝေဂါဒိဗျဘိစာရီဘာဝေါ စ ဗီဘစ္ဆသင်္ခါတဌာယီဘာဝေါ စာတိ ဣမေ သဗ္ဗေ ဝါကျသာမတ္ထိယေန ဂမ္မာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဝိမှယဌာယီဘာဝ

၃၆၆။

အတိလောကပဒတ္ထေဟိ၊

ဝိမှယော’ယံ ရသော’ဗ္ဘုတော၊

တဿာ’နုဘာဝါ သေဒဿု-

သာဓုဝါဒါဒယော သိယုံ၊

တာသာဝေဂဓိတိပ္ပညာ၊

ဟောန္တေ’တ္ထ ဗျဘိစာရိနော။

၃၆၆။ ‘‘အတိ’’စ္စာဒိ။ အတိလောကေဟိ လောကာတိဝုတ္တီဟိ မာယာဒိဗ္ဗဂေဟာရာမာဒီဟိ ပဒတ္ထေဟိ ဇာတော အယံ ဝိမှယော စိတ္တဝိကာရသင်္ခါတော ဌာယီဘာဝေါ အဗ္ဘုတော ရသော နာမ။ သေဒအဿုသာဓုဝါဒရောမဉ္စာဒယော တဿ အနုဘာဝါ သိယုံ၊ တာသာဒယော ဗျဘိစာရိနော ဟောန္တီတိ။

၃၆၆။ ဣဒါနိ ဝိမှယရသဿ ပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘အတိ’’ဣစ္စာဒိနာ။ အတိလောကပဒတ္ထေဟိ လောကဋ္ဌိတိမတိက္ကမ္မ ပဝတ္တေဟိ မာယာဒိဗ္ဗဘဝနအာရာမဝိမာနာဒိပဒတ္ထေဟိ ဟေတုဘူတေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော အယံ ဝိမှယော စိတ္တဗျာပနသင်္ခါတော ဌာယီဘာဝေါ အဗ္ဘုတော ရသော အဗ္ဘုတရသော နာမ ဘဝေ၊ သေဒဿုသာဓုဝါဒါဒယော တဿ အဗ္ဘုတရသဿ အနုဘာဝါ သိယုံ၊ တာသာဝေဂဓိတိပ္ပညာ ဧတ္ထ အဗ္ဘုတရသဝိသယေ ဗျဘိစာရိနော ဘာဝါ ဟောန္တီတိ။ အတိက္ကန္တာ လောကမိတိ စ၊ တေ စ တေ ပဒတ္ထာ စေတိ စ၊ သာဓုဣတိ ဝါဒေါတိ စ၊ သေဒေါ စ အဿု စ သာဓုဝါဒေါ စေတိ စ၊ တေ အာဒိ ယေသံ ရောမဉ္စာဒီနမိတိ စ၊ တာသော စ အာဝေဂေါ စ ဓိတိ စ ပညာ စေတိ စ ဝါကျံ။

ဣမဿ အဗ္ဘုတရသဿောဒါဟရဏမေဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ –

သ ပုဏ္ဏကေနာ’ဟဋနေကဘိံသနေ-

သွ’ဟော နဋေနေဝ သုနိစ္စလော’စလာ၊

နိပါတိတော တေန အဝံသိရောပတံ၊

အသန္တသံ တံ မိနိ ဒိဋ္ဌိယဋ္ဌိယာတိ။

သော ဝိဓုရပဏ္ဍိတော ပုဏ္ဏကေန ယက္ခေန နဋေန ဣဝ အနေကဝိကာရဒဿနကေန နာဋကေန ဝိယ အာဟဋနေကဘိံသနေသု ဘယတ္တမာနီတာနေကဝိဓဘိံသနေသု ဝတ္တမာနေသု သုနိစ္စလော တေန ပုဏ္ဏကေန အစလာ သဋ္ဌိယောဇနုဗ္ဗေဓကာဠာဂိရိပဗ္ဗတမတ္ထကတော နိပါတိတော အဝံသိရောပတံ အဓောသီသံ ပတန္တော အသန္တသံ ဧဝံ အပ္ပတိဋ္ဌေပိ အနုတ္တသန္တော တံ ပဗ္ဗတံ ဒိဋ္ဌိယဋ္ဌိယာ မိနိ ပမာဏမကာသိ၊ အဟော အစ္ဆရိယန္တိ။ ဧတ္ထ ဘယဟေတုမှိ သတိ ဘီတိယာ စ တတ္ထ ပရိဇာနနာဘာဝဿ စ လောကသဘာဝတ္တာ တမတိက္ကမ္မ ဘယကရဏေ အသန္တာသဿ စ ဒိဋ္ဌိယာ ပဗ္ဗတမိနနဿ စ ပဝတ္တဘာဝကထနေန လောကာတိက္ကန္တပဒတ္ထသင်္ခါတော ဝိဘာဝေါ ‘‘အသန္တသံ တံ မိနိ ဒိဋ္ဌိယဋ္ဌိယာ’’တိ ဣမိနာ ပကာသိတော။ ‘‘အဟော’’တိ ဝစနေန၊ တဿ သာမတ္ထိယေန စ သာဓုဝါဒသေဒအဿုအာဒယော အနုဘာဝါ ဝိဘာဝိတာ။ တာသအာဝေဂဓိတိစ္စာဒိဗျဘိစာရီဘာဝါ၊ ဝိမှယသင်္ခါတဌာယီဘာဝေါ စ သမုဒိတဝါကျသာမတ္ထိယေန ဇောတိတော။

သမဌာယီဘာဝ

၃၆၇။

ဌာယီဘာဝေါ သမော မေတ္တာ-

ဒယာမောဒါဒိသမ္ဘဝေါ၊

ဘာဝါဒီဟိ တဒု’က္ကံသော၊

သန္တော သန္တနိသေဝိတော။

ဣတိ သင်္ဃရက္ခိတမဟာသာမိပါဒဝိရစိတေ

သုဗောဓာလင်္ကာရေ

ရသဘာဝါဝဗောဓော နာမ ပဉ္စမော ပရိစ္ဆေဒေါ။

သုဗောဓာလင်္ကာရော သမတ္တော။

၃၆၇။ ‘‘ဌာယိ’’စ္စာဒိ။ မေတ္တာဒိသမ္ဘဝေါ သမော ဥပသမသင်္ခါတော ဌာယီဘာဝေါ ဘဝတိ၊ တဒနုရူပေဟိ ဘာဝါနုဘာဝေဟိ တဿ ဥက္ကံသော ယဿ၊ သော သန္တော နာမ ရသော ဘဝတိ၊ သော စ သန္တနိသေဝိတောတိ။

ဣတိ သုဗောဓာလင်္ကာရေ မဟာသာမိနာမိကာယံ ဋီကာယံ

ရသဘာဝါဝဗောဓော ပဉ္စမော ပရိစ္ဆေဒေါ။

၃၆၇။ ဣဒါနိ သန္တရသဿ ပေါသနက္ကမံ ဒဿေတိ ‘‘ဌာယိ’’စ္စာဒိနာ။ မေတ္တာဒယာမောဒါဒိသမ္ဘဝေါ မေတ္တာကရုဏာပီတိအာဒိဝိဘာဝေဟိ သမ္ဘူတော သမော ကာယစိတ္တောပသမော ဌာယီဘာဝေါ နာမ ဟောတိ၊ ဘာဝါဒီဟိ ဗျဘိစာရီဘာဝါဒီဟိ ကရဏဘူတေဟိ၊ အပိစ တဿ သမဿ အနုရူပေဟိ ဗျဘိစာရီဘာဝါနုဘာဝေဟိ တဒုက္ကံသော တဿ ဌာယီဘာဝဿ ဥက္ကံသယုတ္တော သန္တနိသေဝိတော သာဓူဟိ သေဝိတော သန္တော သန္တရသော နာမ ဟောတီတိ။ မေတ္တာ စ ဒယာ စ မောဒေါ စေတိ စ၊ တေ အာဒယော ယေသမိတိ စ၊ တေဟိ သမ္ဘဝေါ ယဿေတိ စ၊ တဿ ဥက္ကံသော အဿ သန္တဿေတိ စ၊ သတံ နိသေဝိတောတိ စ ဝါကျံ။

အဿ သန္တရသဿောဒါဟရဏမေဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ –

ဧန္တေသု ကေသရိကရီသွ’ပိ ဝေဌယန္တေ၊

နာဂေ နဂံ မဒဂဇေ ဝိယ ဝေဠုဂုမ္ဗံ၊

ယက္ခေ ဝိစာလယတိ နောစလိ ဤသကမ္ပိ၊

သန္တိံ ဂတောဝ ဝိဓုရော မဓုရာပိ ဘာဝေါတိ။

ကေသရိကရီသု သီဟဟတ္ထီသု ဧန္တေသု အပိ ဘိံသနာကာရေန သမီပမာဂစ္ဆန္တေသုပိ နာဂေ ဝေဌယန္တေပိ နာဂေသု သရီရံ ဝေဌယန္တေသုပိ။ ဇာတျာပေက္ခာယေကဝစနံ၊ ဝေဠုဂုမ္ဗံ မဒဂဇေ ဝိယ ဝိစာလယတိ မဒဂဠိတဟတ္ထိမှိ စာလေန္တေ ဣဝ ယက္ခေ ပုဏ္ဏကေ နဂံ ကာဠာဂိရိပဗ္ဗတံ ဝိစာလယတိပိ အနေကပ္ပကာရေ စာလေန္တေပိ ဝိဓုရော ပဏ္ဍိတော သန္တိံ ဂတောဝ နိဗ္ဗာနံ အာလမ္ဗဏကရဏဝသေန သမ္ပတ္တော ဝိယ ဖလသမာပတ္တိသမာပန္နော ဣဝ အထ ဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနသင်္ခတနိရောဓသမာပတ္တိသမာပန္နော ဝိယ ဤသကမ္ပိ အပ္ပကမ္ပိ မဓုရာ ဘာဝါ အပိ မဓုရသဘာဝတောပိ နော စလိ၊ နိသိန္နဋ္ဌာနတော ပဂေဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧတ္ထ ဓာဝနရောဒနကမ္ပနာဒီနံ ကရဏဘူတံ သီဟာဒီနမာဂမနံ နာဂဝေဌနံ ပဗ္ဗတကမ္ပနန္တိအာဒီသု ဝတ္တမာနေသုပိ နိဗ္ဗိကာရတ္တေန သန္တိံ ဂတောတိ ဣမိနာ သန္တရသဿ ပကတိဘူတေ ဥဒ္ဒေသေ ဒဿိတော နဝမော ဌာယီဘာဝေါ ဒဿိတော ဟောတိ၊ ဧတဿ ဥပ္ပတ္တိဥဒ္ဒီပနာနံ ကာရဏဘူတာ မေတ္တာဒယာမောဒါဒိဝိဘာဝါ သာမတ္ထိယာ ဒဿိတာ ဟောန္တီတိ။ ဓိတိမတိသတိအာဒယော တဒနုရူပဗျဘိစာရီဘာဝါ စ တာဒိသာနုဘာဝါ စ ‘‘ဧန္တေသု ဝေဌယန္တေ ဝိစာလယတီ’’တိ ဣမိနာ၊ သကလဝါကျသာမတ္ထိယေန စ ပကာသိတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ဣတိ သုဗောဓာလင်္ကာရနိဿယေ

ရသဘာဝါဝဗောဓော နာမ ပဉ္စမော ပရိစ္ဆေဒေါ။

သုဗောဓာလင်္ကာရဋီကာ သမတ္တာ။