📜

၃။ နိဗ္ဗာနကဏ္ဍော

ဣဒါနိ ‘‘သဒ္ဓမ္မသဝနမ္ပိ စာတိ ဣမဿ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော သမ္ပတ္တော တတ္ထ သဒ္ဓမ္မသဝနမ္ပိ စ လောကေ ဒုလ္လဘမေဝ တထာ ဟိ သဒ္ဓမ္မော နာမ တိဝိဓော ဟောတိ။ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော၊ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော၊ ပဋိဝေဓသဒ္ဓမ္မောတိ။ တတ္ထ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ။ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ တေရသဓုတင်္ဂါနိ အသီတိ ခန္ဓကဝတ္တာဒယော အဘိသမာစာရဝတ္တာဒီနိ။ ပဋိဝေဓသဒ္ဓမ္မော နာမ စတုသစ္စပ္ပဋိဝေဓော။ တေသု ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော ဒွိန္နံ သဒ္ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗင်္ဂမောယေဝ ပဒဋ္ဌာနဉ္စ။ ကသ္မာ တံမူလကတ္တာ တထာ ဟိ ပရိယတ္တိယာ အသတိ ပဋိဝေဓော နာမ နတ္ထိ။ ပရိယတ္တိယာ အန္တရဟိတာယ ပဋိပတ္တိ၊ ပဋိပတ္တိယာ အန္တရဟိတာယ အဓိဂမော အန္တရဓာယတိ။ ကိံ ကာရဏာ အယဉှိ ပရိယတ္တိ ပဋိပတ္တိယာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ပဋိပတ္တိအဓိဂမဿာပိ ပရိယတ္တိယေဝ ပမာဏံ။ တတ္ထ ပဋိဝေဓော စ ပဋိပတ္တိ စ ဟောတိပိ နဟောတိပိ။ ဧကသ္မိဉှိ ကာလေ ပဋိဝေဓဓရာ ဘိက္ခူ ဗဟူ ဟောန္တိ၊ ‘‘ဧသ ဘိက္ခု ပုထုဇ္ဇနော’’တိ အင်္ဂုလိံ ပဟရိတွာ ဒဿေတဗ္ဗော ဟောတိ။ ဣမသ္မိံ ယေဝ ဒီပေ ဧကဝါရံ ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခုနာမ နာဟောသိ။ ပဋိပတ္တိပူရကာပိ ကဒါစိ ဗဟူ ဟောန္တိ ကဒါစိ အပ္ပာ။ ဣတိ ပဋိဝေဓော စ ပဋိပတ္တိ စ ဟောတိပိ န ဟောတိပိ။ သာသနဿ ဌိတိယာ ပန ပရိယတ္တိယေဝ ပမာဏံ ပဏ္ဍိတော ဟိ တေပိဋကံ သုတွာ ဒွေပိ ပူရေတိ၊ ယထာ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော အာဠာရဿ သန္တိကေ ပဉ္စ အဘိညာ သတ္တ စ သမာပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတွာ နေဝသညာနာသညာယတန သမာပတ္တိယာ ပရိကမ္မံ ပုစ္ဆိ။ သော ‘‘န ဇာနာမီ’’တိ အာဟ။ တတော ဥဒကဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ အဓိဂတဝိသေသံ သံသန္ဒိတွာ နေဝသညာနာသညာယတနဿ ပရိကမ္မံ ပုစ္ဆိ။ သော အာစိက္ခိ၊ တဿ ဝစနသမနန္တရမေဝ မဟာသတ္တော တံ သမ္ပာဒေသိ ဧဝမေဝ ပညဝါ ဘိက္ခု ပရိယတ္တိံ သုတွာ ဒွေပိ ပူရေတိ တသ္မာ ပရိယတ္တိယာ ဌိတာယ သာသနံ ဌိတံ ဟောတိ ယထာ မဟာတဠာကဿ ပါဠိယာ ထိရာယ ဥဒကံ န ဌဿတီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ ဥဒကေ သတိ ပဒုမာဒီနိ ပုပ္ဖာနိ န ပုပ္ဖိဿန္တီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ ဧဝမေဝ မဟာတဠာကဿ ထိရပါဠိသဒိသေ တေပိဋကေ ဗုဒ္ဓဝစနေ သတိ မဟာတဠာကေ ဥဒကသဒိသာ ပဋိပတ္တိပူရကာ ကုလပုတ္တာ နတ္ထီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေသု သတိ မဟာတဠာကေသု ပဒုမာဒီနိ ပုပ္ဖာနိ ဝိယ သောတာပန္နာဒယော အရိယပုဂ္ဂလာ နတ္ထီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဧကန္တတော ပရိယတ္တိယေဝ ပမာဏံ ပရိယတ္တိယာ အန္တရဟိတာယ ပဋိပတ္တိပဋိဝေဓာနံ အန္တရဓာနတော။ တတ္ထ ပရိယတ္တိနာမ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ သာဋ္ဌကထာ ပါဠိယာဝ သာ တိဋ္ဌတိ၊ တာဝ ပရိယတ္တိ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ။ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ကလိယုဂရာဇာနော အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ တေသု အဓမ္မိကေသု ရာဇာမစ္စာဒယော အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ တထာ ရဋ္ဌဇနပဒဝါသိနောပိ အဓမ္မိကာ ဧတေသံ အဓမ္မိကတာယ န ဒေဝေါ သမ္မာ ဝဿတိ၊ တတော သဿာနိ န သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ တေသု သမ္ပဇ္ဇန္တေသု ပစ္စယဒါယကာ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ပစ္စယေ ဒါတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဘိက္ခူ ပစ္စယေဟိ ကိလမန္တာ အန္တေဝါသိကေ သင်္ဂဟေတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ပရိယတ္တိ ပရိဟာယတိ၊ အတ္ထဝသေန ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ၊ ပါဠိဝသေနေဝ ဓာရေန္တိ။ တတော ကာလေ ဂစ္ဆန္တေ ပါဠိမ္ပိ သကလံ ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ ပဌမံ အဘိဓမ္မပိဋကံ ပရိဟာယတိ။ ပရိဟာယမာနံ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ပရိယတ္တိ ဟာယတိ ပဌမဉှိ မဟာပကရဏံ ပရိဟာယတိ။ တသ္မိံ ပရိဟာယမာနေ ယမကံ၊ ကထာဝတ္ထု၊ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ၊ ဓာတုကထာ၊ ဝိဘင်္ဂေါ၊ ဓမ္မသင်္ဂဟောတိ ဧဝံ အဘိဓမ္မပိဋကေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သုတ္တန္တပိဋကံ ပရိဟာယတိ။ ပဌမဉှိ အင်္ဂုတ္တရနိကာယော ပရိဟာယတိ။ တသ္မိမ္ပိ ပဌမံ ဧကာဒသနိပါတော…ပေ… တတော ဧကနိပါတောတိ ဧဝံ အင်္ဂုတ္တရေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သံယုတ္တနိကာယော ပရိဟာယတိ၊ ပဌမံ မဟာဝဂ္ဂေါ ပရိဟာယတိ။ တတော ပဋ္ဌာယ သဠာယတနဝဂ္ဂေါ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂေါ၊ နိဒါနဝဂ္ဂေါ၊ သဂါထာဝဂ္ဂေါတိ ဧဝံ သံယုတ္တနိကာယေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ မဇ္ဈိမနိကာယော ပရိဟာယတိ ပဌမဉှိ ဥပရိပဏ္ဏာသကော ပရိဟာယတိ။ တတော မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကော၊ တတော မူလပဏ္ဏာသကောတိ ဧဝံ မဇ္ဈိမနိကာယေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ဒီဃနိကာယော ပရိဟာယတိ၊ ပဌမဉှိ ပါထိယဝဂ္ဂေါ ပရိဟာယတိ တတော မဟာဝဂ္ဂေါ၊ တတော ခန္ဓကဝဂ္ဂေါတိ ဒီဃနိကာယေ ပရိဟီနေ သုတ္တန္တပိဋကံ ပရိဟီနံ နာမ ဟောတိ။ ဝိနယပိဋကေန သဒ္ဓိံ ဇာတကမေဝ ဓာရေန္တိ။ ဝိနယပိဋကံ လဇ္ဇိနော ဓာရေန္တိ။ လာဘကာမာ ပန သုတ္တန္တေ ကထိတေပိ သလ္လက္ခေန္တာ နတ္ထီတိ ဇာတကမေဝ ဓာရေန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ဇာတကမ္ပိ ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ။ အထ နေသံ ပဌမံ ဝေဿန္တရဇာတကံ ပရိဟာယတိ။ တတော ပဋိလောမက္ကမေန ပုဏ္ဏကဇာကတကံ၊ မဟာနာရဒကဿပဇာတကံ ပရိဟာယတိ။ ဝိနယပိဋကမေဝ ဓာရေန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ တမ္ပိ မတ္ထကတော ပရိဟာယတိ ပဌမဉှိ ပရိဝါရော ပရိဟာယတိ၊ တတော ခန္ဓကော ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေါ မဟာဝိဘင်္ဂေါတိ အနုက္ကမေန ဥပေါသထက္ခန္ဓကမတ္တမေဝ ဓာရေန္တိ၊ တဒါ ပရိယတ္တိ အနန္တရဟိတာဝ ဟောတိ။ ယာဝ ပန မနုဿေသု စတုပ္ပဒိကဂါထာပိ ပဝတ္တတိ၊ တာဝ ပရိယတ္တိ အနန္တရဟိတာဝ ဟောတိ။ ယဒါ သဒ္ဓါ ပသန္နော ရာဇာ ဟတ္ထိက္ခန္ဓေ သုဝဏ္ဏစင်္ကောဋကမှိ သဟဿတ္ထဝိကံ ဌပါပေတွာ ‘‘ဗုဒ္ဓေဟိ ကထိတံ စတုပ္ပဒိကံ ဂါထံ ဇာနန္တော ဣမံ သဟဿံ ဂဏှတူ’’တိ နဂရေ ဘေရိံ စရာပေတွာ ဂဏှကံ အလဘိတွာ ဧကဝါရံ စရာပိတေ န သုဏန္တာပိ ဟောန္တိ အသုဏန္တာပိ၊ ယာဝ တတိယံ စရာပေတွာ ဂဏှကံ အလဘိတွာ ရာဇပုရိသာ သဟဿတ္ထဝိကံ ပုန ရာဇကုလံ ပဝေသေန္တိ၊ တဒါ ပရိယတ္တိအန္တရဟိတာ နာမ ဟောတိ။ ဧဝံ ပရိယတ္တိယာ အန္တရဟိတာယ ပဋိပတ္တိပိ ပဋိဝေဓောပိ အန္တရဟိတောဝ ဟောတိ။ သဒ္ဓမ္မသဝနဿ ဒုလ္လဘဘာဝေါ ဓမ္မသောဏ္ဍကဝတ္ထုနာ ဒီပေတဗ္ဗော အမှာကံ ကိရ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ကဿပသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဓမ္မရာဇဿ သာသနန္တရဓာနတော နစိရေနေဝ ကာလေန ဗာရာဏသိရညော ပုတ္တော ဓမ္မသောဏ္ဍကရာဇကုမာရော ဟုတွာ ပိတုအစ္စယေန ရဇ္ဇေ ပတိဋ္ဌာယ ကဿပဒသဗလေန ဒေသိတံ ဓမ္မံ သောတုကာမော ဟုတွာ မာသမတ္တံ ရဇ္ဇံ ကတွာ အမှာကံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဣမသ္မိံ ယေဝ ဘဒ္ဒကပ္ပေ ရဇ္ဇံ ကာရေတွာ ဒေဝနဂရသဒိသေ ဗာရာဏသိနဂရေ စက္ကဝတ္တိရဇ္ဇသဒိသံ ရဇ္ဇံ ကရောန္တော ဧဝံ စိန္တေသိ… ‘‘မယှံ ဧဝရူပံ ရဇ္ဇံ ကိံ ဝိလာသံ ရဇ္ဇာနုဘာဝံ သဒ္ဓမ္မဝိယောဂေန၊ ဒိဝါကရဝိရဟိတော အာကာသော ဝိယ၊ သသင်္ကဝိရဟိတရတ္တိ ဝိယ၊ ဒါဌာဝိရဟိတဂဇော ဝိယ၊ ဝေလန္တဝိရဟိတမဟာသမုဒ္ဒေါ ဝိယ စက္ခုဝိရဟိတ သုသဇ္ဇိတဝဒနံ ဝိယ၊ သုဂန္ဓဝိရဟိတပါရိဆတ္တပုပ္ဖံ ဝိယ၊ စတုအက္ခရနိယမိတဓမ္မဒေသနာဝိယောဂေန မယှံ ဣဒံ ရဇ္ဇံ န သောဘတီ’’တိ စိန္တေတွာ သုဝဏ္ဏစင်္ကောဋကေန သဟဿတ္ထဝိကံ ဘဏ္ဍကံ သုသဇ္ဇိတံ မင်္ဂလဟတ္ထိကုမ္ဘေ ဌပေတွာ ဗာရာဏသီနဂရေ မဟာဝီထိယံ ဘေရိံ စရာပေတိ ‘‘ဧကပဒိကံ ဝါ ဒွိပဒိကံ ဝါ တိပဒိကံ ဝါ စတုပ္ပဒိကံ ဝါ ဓမ္မပဒံ ဇာနန္တဿ ဒမ္မီ’’တိ ဧဝံ ဘေရိံ စရာပေတွာ ဓမ္မဇာနနကံ အလဘိတွာ ပုနပ္ပုနံ ဒွိသဟဿံ တိသဟဿံ ယာဝ သတသဟဿံ ကောဋိ ဒွေ သဟဿကောဋိ၊ သတသဟဿကောဋိ ဂါမနိဂမဇနပဒသေနာပတိဋ္ဌာနံ ဥပရာဇဋ္ဌာနံ။ ပရိယောသာနေ ဓမ္မဒေသကံ အလဘိတွာ အတ္တနော သုဝဏ္ဏပီဌကံ သေတစ္ဆတ္တံ စဇိတွာပိ ဓမ္မဒေသကံ အလဘိတွာ ရဇ္ဇသိရိံ ပဟာယ အတ္တာနံ စဇိတွာ ‘‘ဓမ္မဒေသကဿ ဒါသော ဟုတွာပိ ဓမ္မံ သောဿာမီ’’တိ ဝတွာ ဧဝမ္ပိ ဓမ္မ ဒေသကံ အလဘိတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟုတွာ ‘‘ကိံ မေ သဒ္ဓမ္မဝိယောဂေန ရဇ္ဇေနာတိ အမစ္စာနံ ရဇ္ဇံ နိယျာတေတွာ သဒ္ဓမ္မဂဝေသကော ဟုတွာ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇာ မဟာဝနံ ပါဝိသိ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇဿ သဒ္ဓမ္မသဝနံ သန္ဓာယ ပဝိဋ္ဌက္ခကေ သက္ကဒေဝမဟာရာဇဿ ဝေဇယန္တပါသာဒေါ သဟေဝ ကိဏ္ဏိကာယ ကမ္ပော အဟောသိ၊ ပဏ္ဍုကမ္ဗလသိလာသနံ ဥဏှာကာရံ အဟောသိ။ သက္ကောဒေဝရာဇာ ကေနကာရဏေန ပဏ္ဍုကမ္ဗလသိလာသနံ ဥဏှာကာရံ အဟောသီ’’တိ စိန္တေတွာ အတ္တနော သဟဿနေတ္တေန ဒေဝမနုဿေသု ဝိတ္ထာရေတွာ ဩလောကေန္တော ဓမ္မဂဝေသကော ဟုတွာ ဝနံ ပဝိဋ္ဌံ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇာနံ ဒိသွာ စိန္တေသိ… ‘‘အဇ္ဇ မေ အတ္တာနမ္ပိ ဇဟာယ ရက္ခသဝေသံ မာပေတွာ ဧတံ အနိစ္စပရိဒီပနံ ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏံ သကလသရီရေ ဒေါသံ ဒဿေတွာ ဓမ္မံ ဒေသေတွာ ဧတံ သကရဇ္ဇေယေဝ ပတိဋ္ဌာပေတဗ္ဗ’’န္တိ စိန္တေတွာ သက္ကော ဒေဝရာဇာ ယက္ခသရူပံ မာပေတွာ ဗောဓိသတ္တဿ အဘိမုခေါ အဝိဒူရေ အတ္တာနံ ဒဿေသိ။ တံ ဒိသွာ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇာ ဧဝံ စိန္တေသိ… ‘‘ဧဝံရူပေါ နာမ ရက္ခသော ဓမ္မံ ဇာနေယျာ’’တိ၊ စိန္တေတွာ အဝိဒူရေ ဌာနေ ဌတွာ ပုစ္ဆာမီတိ ရက္ခသေန သဒ္ဓိံ သလ္လပန္တော အာဟ ‘‘သာမိပုညဒေဝရာဇ ဣမသ္မိံ ပန ဝနဃနေ ဝသနကဒေဝရာဇာ ကိံ နုခေါ ဓမ္မံ ဇာနာသီ’’တိ၊ ဒေဝတာ ‘‘မဟာရာဇ ဓမ္မံ ဇာနာမီ’’တိ အာဟ။ ‘‘ယဒိ ဓမ္မံ ဇာနာသိ၊ မယှံ ဓမ္မကထံ ကထေထာ’’တိ အာဟ။ ‘‘အဟံ တုယှံ ဓမ္မံ ကထေဿာမိ၊ တွံ မယှံ ကီဒိသံ ဓမ္မကထိကဿ သက္ကာရံ ကရိဿသီ’’တိ အာဟ။ ‘‘ဧဝံ သန္တေ မယှံ ဓမ္မံ ကထေတွာ ပစ္ဆာ မယှံ သရီရေ မံသံ ခါဒိဿသီ’’တိ အာဟ။ ‘‘အဟံ မဟာရာဇ ဆာတော ဟုတွာ ဓမ္မံ ကထေတုံ န သက္ကောမီ’’တိ အာဟ။ ‘‘ယဒိ တုမှေ ပဌမံ မံသံ ခါဒထ၊ ဓမ္မံ ကော သုဏိဿတီ’’တိ အာဟ။ ပုန သော ရက္ခသော ‘‘နာဟံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ သက္ကောမီ’’တိ။ ပုန ရာဇာ ‘‘မယှံ ဓမ္မပဋိလာဘဉ္စ တုမှာကံ မံသပဋိလာဘဉ္စ တုမှေ ဇာနိတွာ မယှံ ဓမ္မံ ဒေသေထာ’’တိ အာဟ။ အထ သက္ကော ဒေဝရာဇာ ‘‘သာဓု ဟောထာ’’တိ ဝတွာ အဝိဒူရေ ဌာနေ ဥဗ္ဗေဓေန တိဂါဝုတမတ္တံ မဟန္တံ အဉ္ဇနပဗ္ဗတံ မာပေတွာ ဧဝမာဟ… ‘‘သစေ မဟာရာဇ ဣမံ ပဗ္ဗတမုဒ္ဓနိံ အာရူယှ အာကာသာ ဥပ္ပတိတွာ တွံ မမ မုခေ ပတိဿသိ၊ အဟံ တေ အာကာသဂတကာလေ ဓမ္မံ ဒေသေဿာမိ၊ ဧဝံ သန္တေ တုယှဉ္စ ဓမ္မပ္ပလာဘော မယှဉ္စ မံသပဋိလာဘော ဘဝိဿတီ’’တိ အာဟ။ တဿ ကထံ သုတွာ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇာ ‘‘အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ ပုရိသော ဟုတွာ အဓမ္မသမင်္ဂီ ဟုတွာ အဓမ္မဿေဝ အတ္ထာယ ပါဏာတိပါတော အဒိန္နာဒါနော ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော သူကရိကော ဩရဗ္ဘိကော သာကုဏိ ကော စောရော ပရဒါရိကော တံ ဂဟေတွာ သီသစ္ဆိန္နာနံ လောဟိတံ စတူသု မဟာသမုဒ္ဒေသု ဥဒကတောပိ ဗဟုတရံ မာတာပိတုအာဒီနမ္ပိ မနာပါနံ အတ္ထာယ ရောဒန္တာနံ အဿု စတူသုမဟာသမုဒ္ဒေသု ဥဒကတောပိ ဗဟုတရံ၊ ဣမံ ပန သရီရံ ဓမ္မဿ အတ္ထာယ ဝိက္ကိဏာမိ တံ မဟပ္ဖလဉ္စ မနာပဉ္စာ’’တိ စိန္တေတွာ ‘‘သာဓု မာရိသ ဧဝံ ကရောမီ’’တိ ပဗ္ဗတံ အာရူယှ ပဗ္ဗတဂ္ဂေ ဌိတော ‘‘မမ ရဇ္ဇေန သဒ္ဓိံ မယှံ သဇီဝသရီရံ သဒ္ဓမ္မဿတ္ထာယ ဒဿာမီ’’တိ သောမနဿော ဟုတွာ ‘‘ဓမ္မံ ကထေထာ’’တိ သဒ္ဓမ္မတ္ထာယ ဇီဝိတံ ပရိစ္စဇိတွာ အာကာသတော ဥပ္ပတိတွာ ဓမ္မံ ကထေထာတိ အာဟ။ အထ သက္ကော ဒေဝရာဇာ သကတ္တဘာဝေန သဗ္ဗာလင်္ကာရေဟိ ပဋိမဏ္ဍိတော အတိဝိယ သောတုံ သောမနဿော အာကာသတော ပတန္တံ ဒိဗ္ဗဖဿေန ပရာမသန္တော ဥရေန ပဋိဂ္ဂဏှိတွာ ဒေဝလောကံ နေတွာ ပဏ္ဍုကမ္ဗလသိလာသနေ နိသီဒါပေတွာ မာလာဂန္ဓာဒီဟိ ပူဇေတွာ ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဣမံ ဂါထမာဟ။

‘‘အနိစ္စာ ဝတ သင်္ခါရာ၊ ဥပ္ပာဒဝယဓမ္မိနော၊

ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တေသံ ဝူပသမော သုခေါ’’တိ။

ဧဝံ သက္ကော ဓမ္မသောဏ္ဍကမဟာရာဇဿ ဓမ္မံ ဒေသေတွာ ဒေဝလောကသမ္ပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဒေဝလောကတော အာနေတွာ သကရဇ္ဇေ ပတိဋ္ဌာပေတွာ အပ္ပမာဒေန ဩဝဒိတွာ ဒေဝလောကမေဝ အဂမာသိ ဧဝံ သဒ္ဓမ္မသဝနဿာပိ ဒုလ္လဘဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနေန ပဋိပတ္တိ ပဋိဝေဓာပိ အန္တရဓာယန္တိ။ ဧတ္ထ စ တီဏိ ပရိနိဗ္ဗာနာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ ကတမာနိ တီဏိ ပရိနိဗ္ဗာနာနိ။ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနံ၊ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနံ၊ ဓာတုပရိနိဗ္ဗာနန္တိ။ တတ္ထ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနံ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ ဟောတိ၊ ဘဂဝါ ဟိ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ ဝီရိယပါဒေဟိ သီလပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ သဒ္ဓါဟတ္ထေန ကမ္မက္ခယကရံ ဉာဏဖရသုံ ဂဟေတွာ သဗ္ဗော လောဘဒေါသမောဟဝိပရီတမနသိကာရအဟိရီကာနောတ္တပ္ပကောဓူပနာဟမက္ခပဠာသ- ဣဿာမစ္ဆရိယမာယာသာဌေယျထမ္ဘသာရမ္ဘမာနာတိ မာနမဒပမာဒတဏှာ’ဝိဇ္ဇာတိဝိဓာကုသလမူလဒုစ္စရိတသံကိလေသမလဝိသမသညာဝိတက္က ပပဉ္စစတုဗ္ဗိဓဝိပရိယေသအာသဝဂန္ထဩဃယောဂါ’ဂတိဂန္ထု’ ပါဒါနပဉ္စစေတောခိလဝိနိဗန္ဓနီဝရဏာ’ဘိနန္ဒန ဆဝိဝါဒမူလတဏှာကာယသတ္တာနုသယ အဋ္ဌမိစ္ဆတ္တနဝတဏှာမူလကဒသာကုသလကမ္မပထ ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဂတ အဋ္ဌသတတဏှာဝိစရိတပ္ပ ဘေဒ သဗ္ဗဒရထပရိဠာဟကိလေသသတသဟဿာနိ၊ သင်္ခေပတော ဝါ ပဉ္စ ကိလေသအဘိသင်္ခါရခန္ဓမစ္စုဒေဝပုတ္တမာရေ အသေသတော ဟတာ ဝိဟတာ အနဘာဝံကတာ တသ္မာ သဗ္ဗေပိ ကိလေသာ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ နိဗ္ဗာနံ နိရောဓံ ဂစ္ဆန္တီတိ ကိလေသနိဗ္ဗာနံ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ ဟောတိ ဧတ္ထ စ ဗောဓီတိ အရဟတ္တမဂ္ဂညာဏံ အဓိပ္ပေတံ တထာ ဟိ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓအရိယသာဝကာနံ အရဟတ္တမဂ္ဂက္ခဏေယေဝ သဗ္ဗေပိ ကိလေသာ အသေသံ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ ဂစ္ဆန္တိ တေပိ ဗုဒ္ဓါ ဥဂ္ဃဋိတဝိညူဝိဘဇ္ဇိတညူနေယျဝသေန တိဝိဓာ ဟောန္တိ ဝုတ္တဉှေတံ ဇာတတ္တကီသောတတ္တကီနိဒါနေ။

‘‘ဥဂ္ဃဋိတညုနာမကော၊ ဝိဘဇ္ဇိတညုနော ဒုဝေ၊

တတိယော နေယျော နာမေန၊ ဗောဓိသတ္တော တိဓာ မတော။

ဥဂ္ဃဋိတညုဗောဓိသတ္တော၊ ပညာဓိကောတိ နာမသော၊

ဝိဘဇ္ဇိတညုဗောဓိသတ္တော၊ ဝုတ္တော ဝီရိယာဓိကော။

မတော နေယျော သဒ္ဓါဓိကော နာမ၊ ဗောဓိသတ္တာ ဣမေ တယော၊

ကပ္ပေစ သတသဟဿေ၊ စတုရော စ အသင်္ချေယျေ။

ပူရေတွာ ဗောဓိသမ္ဘာရေ၊ လဒ္ဓဗျာကရဏော ပုရေ၊

ဥဂ္ဃဋိတညုဗောဓိသတ္တော၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

အဋ္ဌမေ စ အသင်္ချေယျေ၊ ကပ္ပေ စ သတသဟဿေ၊

ပူရေတွာ ဗောဓိသမ္ဘာရေ၊ လဒ္ဓဗျာကရဏော ပုရေ။

ဝိပဉ္စိတညုဗောဓိသတ္တော၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ၊

နေယျော တု ဗောဓိသတ္တော စ၊ သောဠသေ အသင်္ချေယျေ။

ကပ္ပေ စ သတသဟဿေ၊ လဒ္ဓဗျာကရဏော ပုရေ၊

ပူရေတွာ ဗောဓိသမ္ဘာရေ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမ’’ န္တိ။

သုတ္တနိပါတအပဒါနဋ္ဌကထာသု ပန ‘‘ဗုဒ္ဓါနံ အာနန္ဒ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ၊ မဇ္ဈိမပရိစ္ဆေဒေန အဋ္ဌ အသင်္ချေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ၊ ဥပရိမပရိစ္ဆေဒေန သောဠသာသင်္ချျေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ။ ဧတေစ ပညာဓိကသဒ္ဓါဓိကဝီရိယာဓိကဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာတိ ဝုတ္တံ တေသု ပညာဓိကော စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ၊ သဒ္ဓါဓိကော အဋ္ဌအသင်္ခေယျေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ၊ ဝီရိယာဓိကော သောဠသအသင်္ချေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ပညာဓိကော ယောနိဂတိဝိညာဏဋ္ဌိတိသတ္တာဝါသေသု သံသရန္တောပိ ပညာဗဟုလ္လဝသေန သမ္ပန္နဇ္ဈာသယ သမ္ဘဝတော ခိပ္ပညေဝ တဿ သမ္ဗောဓိ။ သဒ္ဓါဓိကော ပန မန္ဒပညတ္တာ အဿဒ္ဒဟိတဗ္ဗေပိ သဒ္ဒဟတိ၊ တသ္မာ တဿ မန္ဒညေဝ သမ္ဗောဓိ။ ဝီရိယာဓိကော ပန ဥဘယမန္ဒော အဿဒ္ဒဟိတဗ္ဗမ္ပိ သဒ္ဒဟတိ၊ အကတ္တဗ္ဗမ္ပိ ကရောတိ၊ ရာဇာ ပဿေနဒီကောသလော ယထာ သော ဟိ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓေ ဓရမာနေယေဝ အဂမနီယမ္ပိ ပရဒါရံ ဂန္တုံ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေတွာ ပရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ အာရဒ္ဓါ နေရယိကာနံ ဝိရဝန္တာနံ ဒု-သ-န-သောတိ သဒ္ဒမ္ပိ သုတွာ အတိဝိမူဠှော သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓံ ဌပေတွာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဗြာဟ္မဏံ ပုစ္ဆိတွာ တဿ ဝစနေန သဗ္ဗဇနာနံ ယညတ္ထာယ ဒုက္ခံ ဥပ္ပာဒေသိ ကော ပနဝါဒေါ အနုပ္ပန္နေ ဗုဒ္ဓေ၊ တထာ ဟိ ဧသ ကဿပဘဂဝတော သာသနန္တရဓာနေန အန္ဓဘူတေ လောကေ ဗာရာဏသိယံ ရာဇာ ဟုတွာပိ နိဂြောဓရုက္ခဒေဝတာယ ယညတ္ထာယ ဧကသတရာဇာနော မဟေသီဟိ သဒ္ဓိံ မာရေတုံ အာရဒ္ဓါ။ ဧဝံ ဝီရိယာဓိကော ဥဘယမန္ဒော၊ တသ္မာ တဿ သမ္ဗောဓိ အတိမန္ဒောတိ ဧဝံ ပညာဓိကသဒ္ဓါဓိကဝီရိယာဓိကဝသေန ကာလဿာပိ ရဿဒီဃဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။ ပစ္ဆိမနယောဧဝ ပသံသိတဗ္ဗောတိ အယမေတ္ထ အမှာကံ အတ္တနောမတိ။ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနံ ပန ကုသိနာရာယ ဥပဝတ္တနေ မလ္လာနံ သာလဝနေ ယမကသာလာနမန္တရေ ဝေသာခပုဏ္ဏမဒိဝသေ ပစ္စူသသမယေ ဧကူနဝီသတိယာ စုတိစိတ္တေသု မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂဿ သောမနဿဉာဏသမ္ပယုတ္တအသင်္ခါရိကကုသလစိတ္တသဒိသေန မဟာဝိပါကစိတ္တေန အဗျာကတေန စရိမကံ ကတွာ ကတ္ထစိ ဘဝေ ပဋိသန္ဓိဝိညာဏဿ အနန္တရပစ္စယော ဟုတွာ ကမ္မတဏှာကိလေသေဟိ အနုပါဒါနော သဗ္ဗုပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ ဥပါဒိန္နကက္ခန္ဓပရိစ္စာဂေါ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝိတ္ထာရော ပန ဒီဃနိကာယေ မဟာဝဂ္ဂေ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ္တဝဏ္ဏနာယံ ဩလောကေတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဝိဒေသံ ဂစ္ဆန္တော ပုရိသော သဗ္ဗံ ဉာတိဇနံ အာလိင်္ဂေတွာ သီသေ စုမ္ဗိတွာ ဂစ္ဆတိ ဝိယ ဘဂဝါပိ နိဗ္ဗာနပုရံ ပဝိသန္တော သဗ္ဗေပိ စတုဝီသတိကောဋိသတသဟဿသမာပတ္တိယော အနဝသေသံ သမာပဇ္ဇိတွာ ယာဝ သညာဝေဒယိတံ၊ တတောပိ ဝုဋ္ဌာယ ယာဝ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌာယ ဈာနင်္ဂါနိ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ဘဝင်္ဂစိတ္တေန အဗျာကတေန ဒုက္ခသစ္စေန ပရိနိဗ္ဗာယိ။ ပါဠိယံ ပန ‘‘စတုတ္ထဇ္ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ သမနန္တရာ ဘဂဝါ ပရိနိဗ္ဗာယီ’’တိ ဝုတ္တံ တတ္ထ ဒွေ သမနန္တရာ ဈာနသမနန္တရာ၊ ပစ္စဝေက္ခဏသမနန္တရာတိ။ တတ္ထ ဈာနာ ဝုဋ္ဌာယ ဘဝင်္ဂံ ဩတိဏ္ဏဿ တတ္ထေဝ ပရိနိဗ္ဗာနံ ဈာနသမနန္တရံ နာမ။ ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ပုန ဈာနင်္ဂါနိ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ဘဝင်္ဂံ ဩတိဏ္ဏဿ တတ္ထေဝ ပရိနိဗ္ဗာနံ ပစ္စဝေက္ခဏသမနန္တရံ နာမ။ ဘဂဝါ ပန ဈာနသမနန္တရာ အပရိ နိဗ္ဗာယိတ္တာ ပစ္စဝေက္ခဏသမနန္တရမေဝ ပရိနိဗ္ဗာယီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ တေနေဝါဟ ‘‘ဘဂဝါ ပန ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတွာ ဈာနာ ဝုဋ္ဌာယ ဈာနင်္ဂါနိ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ဘဝင်္ဂစိတ္တေန အဗျာကတေန ဒုက္ခသစ္စေန ပရိနိဗ္ဗာယီ’’တိ။ ဧတ္ထ ဘဂဝတော ပရိနိဗ္ဗာနစိတ္တဿ ကိံ အာရမ္မဏံ ကမ္မံ ဝါ ဟောတိ၊ ဥဒါဟု ကမ္မနိမိတ္တဂတိနိမိတ္တာနိ၊ အထ နိဗ္ဗာနန္တိ အပရေ ဧဝံ ဝဒန္တိ။

နာဟု အဿာသပဿာသာ၊ ဌိတစိတ္တဿ တာဒိနော၊

အနေဇော သန္တိ’မာရဗ္ဘ၊ ယံကာလ’မကရီ မုနိ။

အသလ္လီနေန စိတ္တေန၊ ဝေဒနံ အဇ္ဈဝါသယိ၊

ပဇ္ဇောတဿေ’ဝ နိဗ္ဗာနံ၊ ဝိမောက္ခော စေတသော အဟူ’တိ။

ဣမိဿာဂါထာယ ‘‘ယံ ယော မုနိ အနေဇော သန္တိ နိဗ္ဗာနံ အာရဗ္ဘ ကာလံ အကရီ’’တိ ယောဇေတွာ ဘဂဝတော ပရိနိဗ္ဗာနစိတ္တဿ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏန္တိ တမယုတ္တံ၊ ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတီနံ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏဿ အနာရဟတ္တာ ‘‘နိဗ္ဗာနံ ဂေါတြဘုဿ ဝေါဒါနဿ မဂ္ဂဿ အာရမ္မဏပစ္စယေနပစ္စယော၊ နိဗ္ဗာနံ ဖလဿ အာဝဇ္ဇနာယာ’’တိ ပဋ္ဌာနပါဠိယာ ဇဝနအာဝဇ္ဇနာနမေဝ အဓိပ္ပေတတ္တာ တသ္မာ ဧတ္ထ ‘‘ယံ ယော မုနိ ဖလသမာပတ္တိယာ အနေဇော အနေဇသင်္ခါတော တဏှာရဟိတော သန္တိံ နိဗ္ဗာနံ အာရဗ္ဘ အာရမ္မဏံ ကတွာ ကာလံ အသီတိဝဿပရိမာဏံ အကရိ အတိက္ကမီ’’တိ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ကေစိ ပန ဧဝံ ဝဒန္တိ… ‘‘ကတ္ထစိ ပန အနုပ္ပဇ္ဇမာနဿ ခီဏာသဝဿ ယထောပဋ္ဌိတံ နာမရူပဓမ္မာဒိကမေဝ စုတိပရိယောသာနာနံ ဂေါစရဘာဝံ ဂစ္ဆတိ၊ န ကမ္မ-ကမ္မနိမိတ္တာဒယော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ကမ္မနိတ္တဂတိနိမိတ္တာနိ အရဟတော စုတိစိတ္တဿ အာရမ္မဏဘာဝံ န ဂစ္ဆန္တီတိ တမ္ပိ အယုတ္တမေဝ အယဉှေတ္ထတ္ထော ကတ္ထစိ ပန ဘဝေ အနုပ္ပဇ္ဇမာနဿ ခီဏာသဝဿ အရဟတော ယထာ ယထာ ယေန ယေန ပကာရေန ဥပဋ္ဌိတံ နာမရူပဓမ္မာဒိကမေဝ စုတိပရိယောသာနံ အာဝဇ္ဇနဇဝနစိတ္တာနံ ဂေါစရဘာဝံ ဂစ္ဆတိ၊ ပုန ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ အဘာဝတော။ ကိံ ကာရဏံ ဘူတာနိ ကမ္မကမ္မနိမိတ္တဂတိနိမိတ္တာနိ ဂေါစရဘာဝံ န ဂစ္ဆန္တီတိ။ စုတိစိတ္တဿ ပန ပဋိသန္ဓိစိတ္တေန ဂဟိတံ အတီတာရမ္မဏမေဝ ဂေါစရဘာဝံ ဂစ္ဆတိ။ ‘‘နာမရူပါဒိကမေဝါ တိ ဧတ္ထ နာမ’’န္တိ စိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနံ ရူပန္တိ အဋ္ဌာရသဝိဓံ ရူပံ သင်္ဂဏှာတိ။ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ နာမရူပါ။ နာမရူပါ စ တေ ဓမ္မာ စေတိ တထာ။ တေ အာဒိ ယေသံ တေတိ နာမရူပဓမ္မာဒိ တမေဝ နာမရူပဓမ္မာဒိကံ။ အာဒိသဒ္ဒေန ဆ ပညတ္တိယော သင်္ဂဏှာတိ၊ တေန နိဗ္ဗာနမ္ပိ အရဟတော မရဏာသန္နကာလေ ကြိယဇဝနဿပိ အာရမ္မဏဘာဝေါ ဘဝေယျာတိ အမှာကံ ခန္တိ ဝီမံသိတွာ ပန ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘဂဝတော နိဗ္ဗာနစိတ္တဿ ပန တုသိတပုရတော စဝိတွာ သိရီမဟာမာယာယ ကုစ္ဆိမှိ ဝသိတပဋိသန္ဓိစိတ္တေန ဂဟိတာရမ္မဏမေဝ အာရမ္မဏံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ တဉ္စ ခေါ ဂတိနိမိတ္တမေဝ၊ န ကမ္မကမ္မနိမိတ္တာနိ။ ယုတ္တိတောပိ အာဂမတောပိ ဂတိနိမိတ္တမေဝ ယုဇ္ဇတိ တထာ ဟိ တုသိတပုရေယေဝ သေတကေတုဒေဝပုတ္တော ဟုတွာ ဒိဗ္ဗဂဏနာယ စတ္တာရိ သဟဿာနိ၊ မနုဿဂဏနာယ သတ္တပညာသဝဿကောဋိ၊သဋ္ဌိဝဿသတသဟဿာနိ ဌတွာ ပရိယောသာနေ ပဉ္စ ပုဗ္ဗနိမိတ္တာနိ ဒိသွာ သုဒ္ဓါဝါသေ အရဟန္တဗြဟ္မုနာ ဒသဟိ စက္ကဝါဠသဟဿေဟိ အာဂမ္မ ဒေဝတာဝိသေသေဟိ စ။

‘‘ကာလော ဒေဝ မဟာဝီရ၊ ဥပ္ပဇ္ဇ မာတုကုစ္ဆယံ၊

သဒေဝကံ တာရယန္တော၊ ဗုဇ္ဈဿု အမတံ ပဒ’’န္တိ။

ယာစိယမာနော ‘‘ကာလံ ဒီပဉ္စ ဒေသဉ္စ၊ ကုလံ မာတရမေဝ စာ’’တိ ဝုတ္တာနိ ပဉ္စ မဟာဝိလောကနာနိ ဝိလောကေတွာ တုသိတပုရတော စဝိတွာ အာသာဠှီပုဏ္ဏမာယံ ဥတ္တရာသာဠှနက္ခတ္တေနေဝ သဒ္ဓိံ ဧကူနဝီသတိယာ ပဋိသန္ဓိစိတ္တေသု မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂမဿ သောမနဿဉာဏသမ္ပယုတ္တအသင်္ခါရိကကုသလစိတ္တဿ သဒိသေန မဟာဝိပါကစိတ္တေန ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဒါရမ္မဏာသန္နဝီထိတော ပုဗ္ဗဘာဂေ အာလောကိတာနိ ကာလဒီပဒေသကုလမာတရဝသေန ဣမာနိ ပဉ္စ ပဋိသန္ဓိစိတ္တဿ ဂတိနိမိတ္တာရမ္မဏဘာဝေန ဂေါစရဘာဝံ ဂစ္ဆန္တီတိ အမှာကံ ခန္တိ တန္နိန္နတပ္ပောဏတပ္ပဗ္ဘာရဝသေန ဗာဟုလ္လပ္ပဝတ္တိတော တေနေဝ အဘိဓမ္မတ္ထသင်္ဂဟာဒီသု အဘိဓမ္မတ္ထ ဝိဘာဝနိယံ ‘‘မရဏကာလေ ယထာရဟံ အဘိမုခီဘူတံ ဘဝန္တရေ ပဋိသန္ဓိဇနကံ ကမ္မံ ဝါ တံ ကမ္မကရဏကာလေ ရူပါဒိကမုပလဒ္ဓပုဗ္ဗမုပကရဏဘူတဉ္စ ကမ္မနိမိတ္တံ ဝါ အနန္တရမုပ္ပဇ္ဇမာနဘဝေ ဥပလဘိတဗ္ဗံ ဥပဘောဂဘူတံ ဂတိနိမိတ္တံ ဝါ ကမ္မဗလေန ဆန္နံ ဒွါရာနမညတရသ္မိံ ပစ္စုပဋ္ဌာသိ၊ တတော ပရံ တမေဝ တထောပဋ္ဌိတမာလမ္ဗဏံ အာရဗ္ဘ ဝိပစ္စမာနကကမ္မာနုရူပံ ပရိသုဒ္ဓံ ဝါ၊ ဥပက္ကိလိဋ္ဌံ ဝါ ဥပပဇ္ဇိတဗ္ဗဘဝါနုရူပံ တတ္ထောဏတံဝ စိတ္တသန္တာနမဘိဏှံ ပဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လေန။ တမေဝ ဝါ ပန ဇနကဘူတံ ကမ္မံ အဘိနဝကရဏဝသေန ဒွါရပ္ပတ္တံ ဟောတိ။ ပစ္စာသန္နမရဏဿ ပန တဿ ဝီထိစိတ္တာဝသာနေ ဘဝင်္ဂက္ခယေဝါ စဝနဝသေန ပစ္စုပ္ပန္နဘဝပရိယောသာနဘူတံ စုတိစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈတိ။ တသ္မိံ နိရုဒ္ဓါဝသာနေ တဿာနန္တရမေဝ တထာ ဂဟိတမာလမ္ဗဏမာရဗ္ဘ သဝတ္ထုကမဝတ္ထုကမေဝ ဝါ ယထာရဟံ အဝိဇ္ဇာနုသယပရိက္ခိတ္တေန တဏှာနုသယမူလကေန သင်္ခါရေန ဇနိယမာနံ သမ္ပယုတ္တေဟိ ပရိဂ္ဂယှမာနံ သဟဇာတာနမဓိဋ္ဌာနဘာဝေန ပုဗ္ဗင်္ဂမဘူတံ ဘဝန္တရပဋိသန္ဓာနဝသေန ပဋိသန္ဓိသင်္ခါတံ မာနသမုပ္ပဇ္ဇမာနမေဝ ပတိဋ္ဌာတိ ဘဝန္တရေ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ‘‘တတ္ထောဏတံဝ စိတ္တသန္တာနမဘိဏှံ ပဝတ္တတိ ဗာဟုလ္လေနာ’’တိ ဣမိနာ ကမ္မဗလေန ဥပဋ္ဌိတံ ဂတိနိမိတ္တံ မရဏာသန္နဝီထိတော ပုဗ္ဗေ ဧကာဟဒွီဟာဒိဝသေန သတ္တာဟမ္ပိ၊ သတ္တာဟတော ဥတ္တရိပိ ဥပ္ပဇ္ဇတေ ဝါတိ ဒဿေတိ တထာ ဟိ ပရိသုဒ္ဓံ ဝါ ဥပက္ကိလိဋ္ဌံ ဝါ ဝိပစ္စမာနကကမ္မာနုရူပံ ဂတိနိမိတ္တံ စိရကာလမ္ပိ တိဋ္ဌတိ၊ အရိယဂါလတိဿစောရဃာတကာဒယော ဝိယ တထာ ဟိ အရိယဂါလတိဿော နာမ ဥပါသကော သီဟဠဒီပေ အတ္တနော ဘရိယာယ သုမနာယ သဒ္ဓိံ ယာဝဇီဝံ ဒါနာဒိ ပုညကမ္မာနိ ကတွာ အာယူဟပရိယောသာနေ အရိယဂါလတိဿဿ မရဏမဉ္စေ နိပန္နဿ ဆဒေဝလောကတော ရထံ အာနေတွာ အတ္တနော အတ္တနော ဒေဝလောကံ ဝဏ္ဏေသုံ။ ဥပါသကော ဒေဝတာနံ ကထံ သုတွာ တုသိတပုရတော အာဟဋရထံ ဌပေတွာ အဝသေသရထေ ‘‘ဂဟေတွာ ဂစ္ဆထာ’’တိ အာဟ။ သုမနာ ပန အတ္တနော သာမိကဿ ဝစနံ သုတွာ ‘‘ကိံ တိဿ မရဏာသန္နေ ဝိလာပံ အကာသီ’’တိ အာဟ။ တိဿော အတ္တနော ဘရိယာယ ကထံ သုတွာ အာဟ… ‘‘အဟံ ဝိလာပံ န ကရောမိ၊ ဒေဝလောကတော ဒေဝတာ ဆ ရထေ အာနေသုံ တာဟိ ဒေဝတာဟိ သဒ္ဓံ ကထေမီ’’တိ။ တံ နပဿာမိ ကုဟိ’’န္တိ ဝုတ္တေ ပုပ္ဖဒါမံ အာဟရာပေတွာ အာကာသေ ခိပါပေသိ။ သာ တံ ပုပ္ဖဒါမံ ရထသီသေ ဩလမ္ဗမာနံ ဒိသွာ ဂဗ္ဘံ ပဝိသိတွာ သယနေ သယိတွာ နာသိကဝါတံ သန္နိရုဇ္ဈိတွာ စဝိတွာ ပါတုရဟောသိ။ သာ အတ္တနော သာမိကဿ သာသနံ ပေသေသိ… ‘‘အဟံ ပန ပဌမံ အာဂတောမှိ၊ တွံ ကသ္မာ စိရာယသီ’’တိ။ ဥဘောပိ ရထေ ဌတွာ သဗ္ဗေ ဩလောကေန္တာနံယေဝ တုသိတပုရံ အဂမံသု။ ဣမသ္မိဉှိ ဝတ္ထုသ္မိံ သာမိကဿ ဥပဋ္ဌိတဂတိနိမိတ္တံ ဘရိယာယ ပါကဋံ ဟုတွာ ပုရေတရတုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ သာမိကဿ သာသနံ ပေသေသိ တေန အရိယဂါလတိဿဿ စိရကာလံ ဂတိနိမိတ္တံ ဥပဋ္ဌာတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မနုဿလောကေ ဟိ စိရကာလံ တုသိတပုရေ မုဟုတ္တံဝ ဟောတိ။ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဝိပစ္စမာနကကမ္မာနုရူပံ ဂတိနိမိတ္တံ စိရကာလံ ပဝတ္တတိ ဣမိနာ နယေန ဒုဋ္ဌဂါမဏိအဘယဓမ္မိကဥပ္သကာဒီနမ္ပိ ဝတ္ထု ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။ စောရဃာတကဿ ပန မဟာနိရယေ ဝိပစ္စမာနကကမ္မာနုရူပံ နေရယဂ္ဂိဇာလာဒိကံ သတ္တာဟံ ဥပဋ္ဌာတိ။ သာဝတ္ထိနဂရေ ကိရ ပဉ္စသတာ စောရာ ဗဟိနဂရေ စောရကမ္မံ ကရောန္တိ။ အထေကဒိဝသံ ဇနပဒပုရိသော တေသံ အဗ္ဘန္တရော ဟုတွာ စောရကမ္မံ အကာသိ၊ တဒါ တေ သဗ္ဗေပိ ရာဇပုရိသာ အဂ္ဂဟေသုံ။ ရာဇာ တေ ဒိသွာ ‘‘တုမှာကံ အန္တရေ ဣမေ သဗ္ဗေ မာရေတုံ သမတ္ထဿ ဇီဝိတံ ဒမ္မီ’’တိ အာဟ။ ပဉ္စသတာ စောရာ အညမညံ သမ္ဗန္ဓာ အညမညံ သဟာယကာတိ အညမညံ မာရေတုံ န ဣစ္ဆိံသု၊ ဇနပဒမနုဿော ပန ‘‘အဟံ မာရေမီ’’တိ ဝတွာ သဗ္ဗေ မာရေသိ။ ရာဇာ တဿ တုဿိတွာ စောရဃာတကကမ္မံ အဒါသိ။ သော ပဉ္စဝီသတိဝဿာနိ စောရဃာတကကမ္မံ အာကာသိ။ ရာဇာ တဿ မဟလ္လကောတိ ဝတွာ အညဿ စောရဃာတက ကမ္မံ ဒါပေသိ။ သော စောရဃာတကကမ္မာ အပနီတော အညတရဿ သန္တိကေ နာသိကဝါတံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ဟတ္ထပါဒကဏ္ဏနာသာဒီဟိ ဆိန္ဒိတဗ္ဗာနံ ဦရူထနကဋ္ဌာနံ ဘိန္ဒန္တမာရေတဗ္ဗယုတ္တာနံ နာသိကဝါတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ မာရေတဗ္ဗံ မန္တံ လဘိ။ သော ရာဇာနံ အာရောစေတွာ နာသိကဝါတေန စောရဃာတကကမ္မံ ကရောန္တဿေဝ တိံသ ဝဿာနိ အတိက္ကမိ။ သော ပစ္ဆာ မဟလ္လကော ဟုတွာ မရဏမဉ္စေ နိပဇ္ဇိ ‘‘သတ္တဒိဝသေန ကာလံ ကရိဿတီ’’တိ။ မရဏကာလေ မဟန္တံ ဝေဒနံ အဟောသိ။ သော မဟာနိရယေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိယ မဟာသဒ္ဒံ ကတွာ ဒုက္ခိတော ဟောတိ။ တဿ သဒ္ဒေန ဘီတာ မနုဿာ ဥဘတောပဿေ ဂေဟံ ဆဍ္ဍေတွာ ပလာယိံသု။ တဿ မရဏဒိဝသေ သာရိပုတ္တတ္ထေရော ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ လောကံ ဩလောကေန္တော ဧတဿ ကာလံ ကတွာ မဟာနိရယေ နိဗ္ဗတ္တမာနံ ဒိသွာ တဿ အနုကမ္ပံ ပဋိစ္စ ဂေဟဒွါရေ ပါကဋော အဟောသိ။ သော ကုဇ္ဈိတွာ နာသိကဝါတံ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ ယာဝ တတိယံ ဝိဿဇ္ဇမာနောပိ ဝိဿဇ္ဇာပေတုံ အသက္ကောန္တော ထေရံ အတိရေကေန ဝိရောစမာနံ ဒိသွာ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ ပါယာသံ ထေရဿ ဒါပေသိ။ ထေရော မင်္ဂလံ ဝဍ္ဎေတွာ အဂမာသိ။ စောရဃာတကော ထေရဿ ဒိန္နဒါနံ အနုဿရိတွာ စဝိတွာ သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တိ၊ နိရယဇာလာဒယော အန္တရဓာယန္တိ။ သော အနာဂတေပိ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။ ဧဝံ ဥပက္ကိလိဋ္ဌံ ဝါ ဝိပစ္စမာန ကကမ္မာနုရူပံ ဂတိနိမိတ္တမ္ပိ သတ္တာဟပရမံ ဥပဋ္ဌာတိ။ အတ္ထိကေဟိ ပန သဟဿဝတ္ထု သဂါထာဝဂ္ဂေသု ဩလောကေတဗ္ဗော။ ဘဂဝတော ပန ပရိသုဒ္ဓံ မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂဿ သောမနဿ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကုသလဿ ကမ္မဿ ဝေဂေန ကာလဒီပဒေသကုလမာတရဝသေန ဣမာနိ ပဉ္စဂတိနိမိတ္တာနိ စိရကာလံ ဟုတွာ ဥပဋ္ဌဟန္တိ။ စိရကာလန္တိ မနုဿလောကေ သတ္တာဟမတ္တံ၊ တုသိတပုရေမုဟုတ္တမေဝ၊ တထာပိ မနုဿလောကေ သတ္တာဟမတ္တေ ကာလေ ဒေဝတာနံ ပဉ္စပုဗ္ဗနိမိတ္တာနိ ပညာယန္တိ တဉ္စ ခေါ ပုညဝန္တာနံယေဝ ပညာယန္တိ၊ န သဗ္ဗေသံ မနုဿလောကေ ပုညဝန္တာနံ ရာဇရာဇမဟာမတ္တာဒီနံ ဝိယ တံ ဒိသွာ မဟေသက္ခာ ဒေဝတာ ဇာနန္တိ၊ န အပ္ပေသက္ခာ၊ မနုဿလောကေ နေမိတ္တကာ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာဒယောဝိယ။ မဟေသက္ခာ ဒေဝတာ တံ ပုဗ္ဗနိမိတ္တံ ဒိသွာ နန္ဒဝနံ နေတွာ ‘‘ကာလော ဒေဝါ’’တိ အာဒီဟိ ယာစန္တိ။ မဟာသက္ကော တတ္ထေဝ နန္ဒဝနုယျာနေ ကာလဒီပဒေသကုလမာတရဝသေန ပဉ္စ ဝိလောကေတွာ စဝိတွာ တမာရမ္မဏံ ကတွာ မဟာမာယာယ ကုစ္ဆိမှိ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသီတိ သန္နိဋ္ဌာနမဝဂန္တဗ္ဗံ။

တတ္ထ ကာလန္တိ မနုဿလောကေ ဧကူနတိံသတိမေ ဝဿေ ဝေသာခပုဏ္ဏမဒိဝသေ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿာမီတိ ကာလံ ဩလောကေသိ။ ဒီပန္တိ ဇမ္ဗုဒီပေယေဝ ဘဝိဿာမိ၊ န အညဒီပေသူတိ ဒီပံ ဩလောကေသိ။ ဒေသန္တိ မဇ္ဈိမဒေသေယေဝ၊ တဉ္စ ခေါ မဟာဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ၊ န အညဒေသေတိ ဒေသံ ဩလောကေသိ။ ကုလန္တိ ဒွေ ကုလာနိ ခတ္တိယကုလဗြာဟ္မဏကုလဝသေန။ တတ္ထ ယသ္မိံ ကာလေ ခတ္တိယကုလံ လောကေ သေဋ္ဌဘာဝေန ‘‘အယမေဝ လောကေ အဂ္ဂေါ’’တိ သမ္မန္နတိ၊ တဒါ ခတ္တိယကုလေယေဝ ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ယသ္မိံ ပန ကာလေ ဗြာဟ္မဏကုလံ အယမေဝ လောကေ အဂ္ဂေါတိ၊ တဒါ ဗြာဟ္မဏကုလေယေဝ ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဣဒါနိ ပန ခတ္တိယကုလမေဝ အဂ္ဂေါတိ သမ္မန္နန္တိ။ ခတ္တိယကုလေပိ သကျရာဇာနောဝ လောကေ ဥတ္တမာ၊ အသမ္ဘိန္နခတ္တိယကုလတ္တာ တသ္မာ သကျရာဇကုလေယေဝ ဘဝိဿာမီတိ ကုလံ ဩလောကေသိ။ မာတရန္တိ မမ မာတရံ ဒသ မာသာနိ သတ္တ စ ဒိဝသာနိ ဌဿတိ၊ ဧတ္ထန္တရေ မမ မာတုယာ အရောဂေါ ဘဝိဿတီတိ မာတရမ္ပိ ဩလောကေသိ။ ဗောဓိသတ္တမာတာ ပန ပစ္ဆိမဝယေ ဌိတာ။ ဧဝံ ယုတ္တိတောပိ အာဂမတောပိ ဘဂဝတော နိဗ္ဗာနစိတ္တဿ ပဋသန္ဓိစိတ္တေန ဂဟိတနိမိတ္တမေဝ အာရမ္မဏံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သဗ္ဗညုဇိနနိဗ္ဗာန၊ စိတ္တဿ ဂေါစရံ သုဘံ၊

ဝိညေယျံ ဂတိနိမိတ္တံ၊ ဂန္ထေဟိ အဝိရောဓတော။

ဓာတုပရိနိဗ္ဗာနမ္ပိ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ ဘဝိဿတိ ဝုတ္တဉှေတံ ဥပရိပဏ္ဏာသကေ ‘‘ဓာတုပရိနိဗ္ဗာနံ အနာဂတေ ဘဝိဿတိ သာသနဿ ဟိ ဩသက္ကနကာလေ ဣမသ္မိံ တမ္ဗပဏ္ဏိဒီပေ ဓာတုယော သန္နိပတိတွာ မဟာစေတိယတော နာဂဒီပေ ရာဇာယတနစေတိယံ၊ တတော မဟာဗောဓိပလ္လင်္ကံ ဂမိဿန္တိ။ နာဂဘဝနတောပိ ဒေဝလောကတောပိ ဓာတုယော မဟာဗောဓိပလ္လင်္ကမေဝ ဂမိဿန္တိ သာသပမတ္တာပိ ဓာတုယော အန္တရာ န နဿိဿန္တိ၊ သဗ္ဗာ ဓာတုယော မဟာဗောဓိပလ္လင်္ကေ ရာသိဘူတာ သုဝဏ္ဏက္ခန္ဓာ ဝိယ ဧကဂ္ဃနာ ဟုတွာ ဆဗ္ဗဏ္ဏရသ္မိယော ဝိဿဇ္ဇိဿန္တိ၊ တာ ဒသသဟဿလောကဓာတုံ ဖရိဿန္တိ။ တတော ဒသသဟဿစက္ကဝါဠေသု ဒေဝတာ သန္နိပတိတွာ ''အဇ္ဇ သတ္ထာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ အဇ္ဇ သာသနံ ဩသက္ကတိ ပစ္ဆိမဒဿနံ ဣဒံ အမှာက’’န္တိ ဒသဗလဿ ပရိနိဗ္ဗုတဒိဝသတော မဟန္တတရံ ကာရုညံ ကရိဿန္တိ ဌပေတွာ အနာဂါမိခီဏာသဝေ အဝသေသာ သကတ္တဘာဝေန သန္ဓာရေတုံ နာသက္ခိံသု၊ ဓာတုသရီရတော တေဇောဓာတု ဥဋ္ဌဟိတွာ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ ဥဂ္ဂစ္ဆိဿတိ။ သာသပမတ္တာယပိ ဓာတုယာ သတိ ဧကဇာလာ ဘဝိဿတိ ဓာတူသု ပရိယာဒါနံ ဂတာသု ပစ္ဆိဇ္ဇိဿတိ။ ဧဝံ မဟန္တံ အာနုဘာဝံ ဒဿေတွာ ဓာတူသု အန္တရဟိတာသု သာသနံ အန္တရဟိတံ နာမ ဟောတိ။ ယာဝ ဧဝံ န အန္တရဓာယတိ၊ တာဝ အနန္တရဓာနမေဝ သာသနံ။ ပရိနိဗ္ဗာနကာလတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ သာသပမတ္တာ ဓာတု တိဋ္ဌတိ၊ တာဝ ဗုဒ္ဓကာလတော ပစ္ဆာတိ န ဝေဒိတဗ္ဗံ ဓာတူသု ဟိ ဌိတာသု ဗုဒ္ဓါ ဌိတာ ဝ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဧတ္ထန္တရေ အညဿ ဗုဒ္ဓဿ ဥပ္ပတ္တိ နိဝါရိတာဝ ဟောတိ။ တေနေဝ ဝဒါမ။

ပရိနိဗ္ဗာနကာလတော၊ ပစ္ဆာ ဓရန္တိ ဓာတုယော၊

အနိဗ္ဗုတောဝ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အညဗုဒ္ဓဿ ဝါရိတာ။

ဇီဝမာနေပိ သမ္ဗုဒ္ဓေ၊ နိဗ္ဗုတေ ဝါ တထာဂတေ၊

ယော ကရောတိ သမံ ပူဇံ၊ ဖလံ တာသ သမံ သိယာ’တိ။

ဣတိ သာဂရဗုဒ္ဓိတ္ထေရဝိစရိတေ သီမဝိသောဓနေ ဓမ္မဝဏ္ဏနာယ

နိဗ္ဗာနကဏ္ဍော တတိယော ပရိစ္ဆေဒေါ။