📜

၁၀။ သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ

သုဘမာဏဝကဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၄၄၄ဧဝံမေ သုတံ…ပေ… သာဝတ္ထိယန္တိ သုဘသုတ္တံ။ တတြာယံ အနုတ္တာနပဒဝဏ္ဏနာ။ အစိရပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတီတိ အစိရံ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ၊ ပရိနိဗ္ဗာနတော ဥဒ္ဓံ မာသမတ္တေ ကာလေ။ နိဒါနဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဘဂဝတော ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ အာဂန္တွာ ခီရဝိရေစနံ ပိဝိတွာ ဝိဟာရေ နိသိန္နဒိဝသံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တောဒေယျပုတ္တောတိ တောဒေယျဗြာဟ္မဏဿ ပုတ္တော၊ သော ကိရ သာဝတ္ထိယာ အဝိဒူရေ တုဒိဂါမော နာမ အတ္ထိ၊ တဿ အဓိပတိတ္တာ တောဒေယျောတိ သင်္ချံ ဂတော။ မဟဒ္ဓနော ပန ဟောတိ ပဉ္စစတ္တာလီသကောဋိဝိဘဝေါ၊ ပရမမစ္ဆရီ – ‘‘ဒဒတော ဘောဂါနံ အပရိက္ခယော နာမ နတ္ထီ’’တိ စိန္တေတွာ ကဿစိ ကိဉ္စိ န ဒေတိ၊ ပုတ္တမ္ပိ အာဟ –

‘‘အဉ္ဇနာနံ ခယံ ဒိသွာ၊ ဝမ္မိကာနဉ္စ သဉ္စယံ၊

မဓူနဉ္စ သမာဟာရံ၊ ပဏ္ဍိတော ဃရမာဝသေ’’တိ။

ဧဝံ အဒါနမေဝ သိက္ခာပေတွာ ကာယဿ ဘေဒါ တသ္မိံယေဝ ဃရေ သုနခေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တော။ သုဘော တံ သုနခံ အတိဝိယ ပိယာယတိ။ အတ္တနော ဘုဉ္ဇနကဘတ္တံယေဝ ဘောဇေတိ၊ ဥက္ခိပိတွာ ဝရသယနေ သယာပေတိ။ အထ ဘဂဝါ ဧကဒိဝသံ နိက္ခန္တေ မာဏဝေ တံ ဃရံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သုနခေါ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ဘုက္ကာရံ ကရောန္တော ဘဂဝတော သမီပံ ဂတော။ တတော နံ ဘဂဝါ အဝေါစ ‘‘တောဒေယျ တွံ ပုဗ္ဗေပိ မံ ‘ဘော၊ ဘော’တိ ပရိဘဝိတွာ သုနခေါ ဇာတော၊ ဣဒါနိပိ ဘုက္ကာရံ ကတွာ အဝီစိံ ဂမိဿသီ’’တိ။ သုနခေါ တံ ကထံ သုတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟုတွာ ဥဒ္ဓနန္တရေ ဆာရိကာယ နိပန္နော၊ မနုဿာ နံ ဥက္ခိပိတွာ သယနေ သယာပေတုံ နာသက္ခိံသု

သုဘော အာဂန္တွာ ‘‘ကေနာယံ သုနခေါ သယနာ ဩရောပိတော’’တိ အာဟ။ မနုဿာ ‘‘န ကေနစီ’’တိ ဝတွာ တံ ပဝတ္တိံ အာရောစေသုံ။ မာဏဝေါ သုတွာ ‘‘မမ ပိတာ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တော၊ သမဏော ပန ဂေါတမော မေ ပိတရံ သုနခံ ကရောတိ ယံ ကိဉ္စိ ဧသ မုခါရူဠှံ ဘာသတီ’’တိ ကုဇ္ဈိတွာ ဘဂဝန္တံ မုသာဝါဒေန စောဒေတုကာမော ဝိဟာရံ ဂန္တွာ တံ ပဝတ္တိံ ပုစ္ဆိ။ ဘဂဝါ တဿ တထေဝ ဝတွာ အဝိသံဝါဒနတ္ထံ အာဟ – ‘‘အတ္ထိ ပန တေ၊ မာဏဝ၊ ပိတရာ န အက္ခာတံ ဓန’’န္တိ။ အတ္ထိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ သတသဟဿဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏမာလာ၊ သတသဟဿဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏပါဒုကာ၊ သတသဟဿဂ္ဃနိကာ သုဝဏ္ဏပါတိ၊ သတသဟဿဉ္စ ကဟာပဏန္တိ။ ဂစ္ဆ တံ သုနခံ အပ္ပောဒကံ မဓုပါယာသံ ဘောဇေတွာ သယနံ အာရောပေတွာ ဤသကံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကန္တကာလေ ပုစ္ဆ၊ သဗ္ဗံ တေ အာစိက္ခိဿတိ၊ အထ နံ ဇာနေယျာသိ – ‘‘ပိတာ မေ ဧသော’’တိ။ သော တထာ အကာသိ။ သုနခေါ သဗ္ဗံ အာစိက္ခိ၊ တဒါ နံ – ‘‘ပိတာ မေ’’တိ ဉတွာ ဘဂဝတိ ပသန္နစိတ္တော ဂန္တွာ ဘဂဝန္တံစုဒ္ဒသ ပဉှေ ပုစ္ဆိတွာ ဝိဿဇ္ဇနပရိယောသာနေ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂတော၊ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘သုဘော မာဏဝေါ တောဒေယျပုတ္တော’’တိ။ သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသတီတိ အတ္တနော ဘောဂဂါမတော အာဂန္တွာ ဝသတိ။

၄၄၅-၄၄၆အညတရံ မာဏဝကံ အာမန္တေသီတိ သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ‘‘အာနန္ဒတ္ထေရော ကိရဿ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ အာဂတော၊ မဟာဇနော တံ ဒဿနတ္ထာယ ဥပသင်္ကမတီ’’တိ သုတွာ ‘‘ဝိဟာရံ ခေါ ပန ဂန္တွာ မဟာဇနမဇ္ဈေ န သက္ကာ သုခေန ပဋိသန္ထာရံ ဝါ ကာတုံ၊ ဓမ္မကထံ ဝါ သောတုံ ဂေဟံ အာဂတံယေဝ နံ ဒိသွာ သုခေန ပဋိသန္ထာရံ ကရိဿာမိ၊ ဧကာ စ မေ ကင်္ခါ အတ္ထိ၊ တမ္ပိ နံ ပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ အညတရံ မာဏဝကံ အာမန္တေသိ။ အပ္ပာဗာဓန္တိအာဒီသု အာဗာဓောတိ ဝိသဘာဂဝေဒနာ ဝုစ္စတိ၊ ယာ ဧကဒေသေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ စတ္တာရော ဣရိယာပထေ အယပဋ္ဋေန အာဗန္ဓိတွာ ဝိယ ဂဏှတိ၊ တဿာ အဘာဝံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ အပ္ပာတင်္ကောတိ ကိစ္ဆဇီဝိတကရော ရောဂေါ ဝုစ္စတိ၊ တဿာပိ အဘာဝံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ ဂိလာနဿေဝ စ ဥဋ္ဌာနံ နာမ ဂရုကံ ဟောတိ၊ ကာယေ ဗလံ န ဟောတိ၊ တသ္မာ နိဂ္ဂေလညဘာဝဉ္စ ဗလဉ္စ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ ဖာသုဝိဟာရန္တိ ဂမနဌာနနိသဇ္ဇသယနေသု စတူသု ဣရိယာပထေသု သုခဝိဟာရံ ပုစ္ဆာတိ ဝဒတိ။ အထဿ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာကာရံ ဒဿေန္တော ‘‘သုဘော’’တိအာဒိမာဟ။

၄၄၇ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပါဒါယာတိ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ပညာယ ဂဟေတွာ ဥပဓာရေတွာတိ အတ္ထော။ သစေ အမှာကံ သွေ ဂမနကာလော ဘဝိဿတိ၊ ကာယေ ဗလမတ္တာ စေဝ ဖရိဿတိ၊ ဂမနပစ္စယာ စ အညော အဖာသုဝိဟာရော န ဘဝိဿတိ၊ အထေတံ ကာလဉ္စ ဂမနကာရဏသမဝါယသင်္ခါတံ သမယဉ္စ ဥပဓာရေတွာ – ‘‘အပိ ဧဝ နာမ သွေ အာဂစ္ဆေယျာမာ’’တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။

၄၄၈စေတကေနဘိက္ခုနာတိ စေတိရဋ္ဌေ ဇာတတ္တာ စေတကောတိ ဧဝံ လဒ္ဓနာမေန။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယန္တိ ဘော၊ အာနန္ဒ၊ ဒသဗလဿ ကော နာမ အာဗာဓော အဟောသိ၊ ကိံ ဘဂဝါ ပရိဘုဉ္ဇိ။ အပိ စ သတ္ထု ပရိနိဗ္ဗာနေန တုမှာကံ သောကော ဥဒပါဒိ၊ သတ္ထာ နာမ န ကေဝလံ တုမှာကံယေဝ ပရိနိဗ္ဗုတော၊ သဒေဝကဿ လောကဿ မဟာဇာနိ၊ ကော ဒါနိ အညော မရဏာ မုစ္စိဿတိ၊ ယတြ သော သဒေဝကဿ လောကဿ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော ပရိနိဗ္ဗုတော၊ ဣဒါနိ ကံ အညံ ဒိသွာ မစ္စုရာဇာ လဇ္ဇိဿတီတိ ဧဝမာဒိနာ နယေန မရဏပဋိသံယုတ္တံ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ထေရဿ ဟိယျော ပီတဘေသဇ္ဇာနုရူပံ အာဟာရံ ဒတွာ ဘတ္တကိစ္စာဝသာနေ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

ဥပဋ္ဌာကော သန္တိကာဝစရောတိ ဥပဋ္ဌာကော ဟုတွာ သန္တိကာဝစရော၊ န ရန္ဓဂဝေသီ။ န ဝီမံသနာဓိပ္ပာယော။ သမီပစာရီတိ ဣဒံ ပုရိမပဒဿေဝ ဝေဝစနံ။ ယေသံ သော ဘဝံ ဂေါတမောတိ ကသ္မာ ပုစ္ဆတိ? တဿ ကိရ ဧဝံ အဟောသိ ‘‘ယေသု ဓမ္မေသု ဘဝံ ဂေါတမော ဣမံ လောကံ ပတိဋ္ဌပေသိ၊ တေ တဿ အစ္စယေန နဋ္ဌာ နု ခေါ၊ ဓရန္တိ နု ခေါ၊ သစေ ဓရန္တိ၊ အာနန္ဒော ဇာနိဿတိ၊ ဟန္ဒ နံ ပုစ္ဆာမီ’’တိ၊ တသ္မာ ပုစ္ဆိ။

၄၄၉။ အထဿ ထေရော တီဏိ ပိဋကာနိ တီဟိ ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟေတွာ ဒဿေန္တော ‘‘တိဏ္ဏံ ခေါ’’တိအာဒိမာဟ။ မာဏဝေါ သင်္ခိတ္တေန ကထိတံ အသလ္လက္ခေန္တော – ‘‘ဝိတ္ထာရတော ပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ‘‘ကတမေသံ တိဏ္ဏ’’န္တိအာဒိမာဟ။

သီလက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ

၄၅၀-၄၅၃။ တတော ထေရေန ‘‘အရိယဿ သီလက္ခန္ဓဿာ’’တိ တေသု ဒဿိတေသု ပုန ‘‘ကတမော ပန သော၊ ဘော အာနန္ဒ၊ အရိယော သီလက္ခန္ဓော’’တိ ဧကေကံ ပုစ္ဆိ။ ထေရောပိဿ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒံ ဒဿေတွာ တန္တိဓမ္မံ ဒေသေန္တော အနုက္ကမေန ဘဂဝတာ ဝုတ္တနယေနေဝ သဗ္ဗံ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ တတ္ထ အတ္ထိစေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ န သီလမေဝ သာရော၊ ကေဝလဉှေတံ ပတိဋ္ဌာမတ္တမေဝ ဟောတိ။ ဣတော ဥတ္တရိ ပန အညမ္ပိ ကတ္တဗ္ဗံ အတ္ထိ ယေဝါတိ ဒဿေသိ။ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါတိ ဗုဒ္ဓသာသနတော ဗဟိဒ္ဓါ။

သမာဓိက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ

၄၅၄ကထဉ္စမာဏဝ၊ ဘိက္ခု ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတီတိ ဣဒမာယသ္မာ အာနန္ဒော ‘‘ကတမော ပန သော၊ ဘော အာနန္ဒ၊ အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓော’’တိ ဧဝံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ပုဋ္ဌောပိ ယေ တေ ‘‘သီလသမ္ပန္နော ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော သန္တုဋ္ဌော’’တိ ဧဝံ သီလာနန္တရံ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒယော သီလသမာဓီနံ အန္တရေ ဥဘိန္နမ္ပိ ဥပကာရကဓမ္မာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ တေ နိဒ္ဒိသိတွာ သမာဓိက္ခန္ဓံ ဒဿေတုကာမော အာရဘိ။ ဧတ္ထ စ ရူပဇ္ဈာနာနေဝ အာဂတာနိ၊ န အရူပဇ္ဈာနာနိ၊ အာနေတွာ ပန ဒီပေတဗ္ဗာနိ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ဟိ အသင်္ဂဟိတာ အရူပသမာပတ္တိ နာမ နတ္ထိယေဝ။

၄၇၁-၄၈၀အတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ န စိတ္တေကဂ္ဂတာမတ္တကေနေဝ ပရိယောသာနပ္ပတ္တိ နာမ အတ္ထိ၊ ဣတောပိ ဥတ္တရိ ပန အညံ ကတ္တဗ္ဗံ အတ္ထိ ယေဝါတိ ဒဿေတိ။ နတ္ထိ စေဝေတ္ထ ဥတ္တရိကရဏီယန္တိ ဧတ္ထ ဘဂဝတော သာသနေ ဣတော ဥတ္တရိ ကာတဗ္ဗံ နာမ နတ္ထိယေဝ၊ အရဟတ္တပရိယောသာနဉှိ ဘဂဝတော သာသနန္တိ ဒဿေတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ဣတိ သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ

သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။