📜

၆။ မဟာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

ဗြာဟ္မဏဒူတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၃၅၉။ ဧဝံမေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယန္တိ မဟာလိသုတ္တံ။ တတြာယံ အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနာ။ ဝေသာလိယန္တိ ပုနပ္ပုနံ ဝိသာလဘာဝူပဂမနတော ဝေသာလီတိ လဒ္ဓနာမကေ နဂရေ။ မဟာဝနေတိ ဗဟိနဂရေ ဟိမဝန္တေန သဒ္ဓိံ ဧကာဗဒ္ဓံ ဟုတွာ ဌိတံ သယံ ဇာတဝနံ အတ္ထိ၊ ယံ မဟန္တဘာဝေနေဝ မဟာဝနန္တိ ဝုစ္စတိ၊ တသ္မိံ မဟာဝနေ။ ကူဋာဂါရသာလာယန္တိ တသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ သင်္ဃာရာမံ ပတိဋ္ဌပေသုံ။ တတ္ထ ကဏ္ဏိကံ ယောဇေတွာ ထမ္ဘာနံ ဥပရိ ကူဋာဂါရသာလာသင်္ခေပေန ဒေဝဝိမာနသဒိသံ ပါသာဒံ အကံသု၊ တံ ဥပါဒါယ သကလောပိ သင်္ဃာရာမော ‘‘ကူဋာဂါရသာလာ’’တိ ပညာယိတ္ထ။ ဘဂဝါ တံ ဝေသာလိံ ဥပနိဿာယ တသ္မိံ သင်္ဃာရာမေ ဝိဟရတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယ’’န္တိ။ ကောသလကာတိ ကောသလရဋ္ဌဝါသိနော။ မာဂဓကာတိ မဂဓရဋ္ဌဝါသိနော။ ကရဏီယေနာတိ အဝဿံ ကတ္တဗ္ဗကမ္မေန။ ယဉှိ အကာတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ တံ ကိစ္စန္တိ ဝုစ္စတိ၊ ယံ အဝဿံ ကာတဗ္ဗမေဝ၊ တံ ကရဏီယံ နာမ။

၃၆၀။ ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝါတိ နာနာရမ္မဏစာရတော ပဋိက္ကမ္မ သလ္လီနော နိလီနော၊ ဧကီဘာဝံ ဥပဂမ္မ ဧကတ္တာရမ္မဏေ ဈာနရတိံ အနုဘဝတီတိ အတ္ထော။ တတ္ထေဝါတိ တသ္မိညေဝ ဝိဟာရေ။ ဧကမန္တန္တိ တသ္မာ ဌာနာ အပက္ကမ္မ တာသု တာသု ရုက္ခစ္ဆာယာသု နိသီဒိံသု။

ဩဋ္ဌဒ္ဓလိစ္ဆဝီဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၃၆၁။ ဩဋ္ဌဒ္ဓါတိ အဒ္ဓါဋ္ဌတာယ ဧဝံလဒ္ဓနာမော။ မဟတိယာ လိစ္ဆဝီပရိသာယာတိ ပုရေဘတ္တံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဒါနံ ဒတွာ ဘဂဝတော သန္တိကေ ဥပေါသထင်္ဂါနိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဂန္ဓမာလာဒီနိ ဂါဟာပေတွာ ဥဂ္ဃောသနာယ မဟတိံ လိစ္ဆဝိရာဇပရိသံ သန္နိပါတာပေတွာ တာယ နီလပီတာဒိဝဏ္ဏဝတ္ထာဘရဏဝိလေပနပဋိမဏ္ဍိတာယ တာဝတိံသပရိသသပ္ပဋိဘာဂါယ မဟတိယာ လိစ္ဆဝိပရိသာယ သဒ္ဓိံ ဥပသင်္ကမိ။ အကာလော ခေါ မဟာလီတိ တဿ ဩဋ္ဌဒ္ဓဿ မဟာလီတိ မူလနာမံ၊ တေန မူလနာမမတ္တေန နံ ထေရော မဟာလီတိ အာလပတိ။ ဧကမန္တံ နိသီဒီတိ ပတိရူပါသု ရုက္ခစ္ဆာယာသု တာယ လိစ္ဆဝိပရိသာယ သဒ္ဓိံ ရတနတ္တယဿ ဝဏ္ဏံ ကထယန္တော နိသီဒိ။

၃၆၂။ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသောတိ အာယသ္မတော နာဂိတဿ ဘာဂိနေယျော သတ္တဝဿကာလေ ပဗ္ဗဇိတွာ သာသနေ ယုတ္တပယုတ္တော ‘‘သီဟော’’တိ ဧဝံနာမကော သာမဏေရော၊ သော ကိရ တံ မဟာပရိသံ ဒိသွာ – ‘‘အယံ ပရိသာ မဟတီ၊ သကလံ ဝိဟာရံ ပူရေတွာ နိသိန္နာ၊ အဒ္ဓါ ဘဂဝါ အဇ္ဇ ဣမိဿာ ပရိသာယ မဟန္တေန ဥဿာဟေန ဓမ္မံ ဒေသေဿတိ၊ ယံနူနာဟံ ဥပဇ္ဈာယဿာစိက္ခိတွာ ဘဂဝတော မဟာပရိသာယ သန္နိပတိတဘာဝံ အာရောစာပေယျ’’န္တိ စိန္တေတွာ ယေနာယသ္မာ နာဂိတော တေနုပသင်္ကမိ။ ဘန္တေ ကဿပါတိ ထေရံ ဂေါတ္တေန အာလပတိ။ ဧသာ ဇနတာတိ ဧသော ဇနသမူဟော။

တွညေဝ ဘဂဝတော အာရောစေဟီတိ သီဟော ကိရ ဘဂဝတော ဝိဿာသိကော၊ အယဉှိ ထေရော ထူလသရီရော၊ တေနဿ သရီရဂရုတာယ ဥဋ္ဌာနနိသဇ္ဇာဒီသု အာလသိယဘာဝေါ ဤသကံ အပ္ပဟီနော ဝိယ ဟောတိ။ အထာယံ သာမဏေရော ဘဂဝတော ကာလေန ကာလံ ဝတ္တံ ကရောတိ။ တေန နံ ထေရော ‘‘တွမ္ပိ ဒသဗလဿ ဝိဿာသိကော’’တိ ဝတွာ ဂစ္ဆ တွညေဝါရောစေဟီတိ အာဟ။ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယန္တိ ဝိဟာရဆာယာယံ၊ ကူဋာဂါရမဟာဂေဟစ္ဆာယာယ ဖရိတောကာသေတိ အတ္ထော။ သာ ကိရ ကူဋာဂါရသာလာ ဒက္ခိဏုတ္တရတော ဒီဃာ ပါစီနမုခါ၊ တေနဿာ ပုရတော မဟတီ ဆာယာ ပတ္ထဋာ ဟောတိ၊ သီဟော တတ္ထ ဘဂဝတော အာသနံ ပညပေသိ။

၃၆၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဒွါရန္တရေဟိ စေဝ ဝါတပါနန္တရေဟိ စ နိက္ခမိတွာ ဝိဓာဝန္တာဟိ ဝိပ္ဖရန္တီဟိ ဆဗ္ဗဏ္ဏာဟိ ဗုဒ္ဓရသ္မီဟိ သံသူစိတနိက္ခမနော ဝလာဟကန္တရတော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ ကူဋာဂါရသာလတော နိက္ခမိတွာ ပညတ္တဝရဗုဒ္ဓါသနေ နိသီဒိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိဟာရာ နိက္ခမ္မ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒီ’’တိ။

၃၆၄-၃၆၅။ ပုရိမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနီတိ ဧတ္ထ ဟိယျော ဒိဝသံ ပုရိမံ နာမ၊ တတော ပရံ ပုရိမတရံ။ တတော ပဋ္ဌာယ ပန သဗ္ဗာနိ ပုရိမာနိ စေဝ ပုရိမတရာနိ စ ဟောန္တိ။ ယဒဂ္ဂေတိ မူလဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ယံ ဒိဝသံ အဂ္ဂံ ပရကောဋိံ ကတွာ ဝိဟရာမီတိ အတ္ထော၊ ယာဝ ဝိဟာသိန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဣဒါနိ တဿ ပရိမာဏံ ဒဿေန္တော ‘‘နစိရံ တီဏိ ဝဿာနီ’’တိ အာဟ။ အထ ဝါ ယဒဂ္ဂေတိ ယံ ဒိဝသံ အဂ္ဂံ ကတွာ နစိရံ တီဏိ ဝဿာနိ ဝိဟရာမီတိပိ အတ္ထော ။ ယံ ဒိဝသံ အာဒိံ ကတွာ နစိရံ ဝိဟာသိံ တီဏိယေဝ ဝဿာနီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အယံ ကိရ ဘဂဝတော ပတ္တစီဝရံ ဂဏှန္တော တီဏိ သံဝစ္ဆရာနိ ဘဂဝန္တံ ဥပဋ္ဌာသိ၊ တံ သန္ဓာယ ဧဝံ ဝဒတိ။ ပိယရူပါနီတိ ပိယဇာတိကာနိ သာတဇာတိကာနိ။ ကာမူပသံဟိတာနီတိ ကာမဿာဒယုတ္တာနိ။ ရဇနီယာနီတိ ရာဂဇနကာနိ။ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနီတိ ကသ္မာ သုနက္ခတ္တော တာနိ န သုဏာတိ? သော ကိရ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဒိဗ္ဗစက္ခုပရိကမ္မံ ယာစိ၊ တဿ ဘဂဝါ အာစိက္ခိ၊ သော ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပန္နော ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ဥပ္ပာဒေတွာ ဒေဝတာနံ ရူပါနိ ဒိသွာ စိန္တေသိ ‘‘ဣမသ္မိံ သရီရသဏ္ဌာနေ သဒ္ဒေန မဓုရေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ကထံ နု ခေါ နံ သုဏေယျ’’န္တိ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဒိဗ္ဗသောတပရိကမ္မံ ပုစ္ဆိ။ အယဉ္စ အတီတေ ဧကံ သီလဝန္တံ ဘိက္ခုံ ကဏ္ဏသက္ခလိယံ ပဟရိတွာ ဗဓိရမကာသိ။ တသ္မာ ပရိကမ္မံ ကရောန္တောပိ အဘဗ္ဗော ဒိဗ္ဗသောတာဓိဂမာယ။ တေနဿ န ဘဂဝါ ပရိကမ္မံ ကထေသိ။ သော ဧတ္တာဝတာ ဘဂဝတိ အာဃာတံ ဗန္ဓိတွာ စိန္တေသိ – ‘‘အဒ္ဓါ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟမ္ပိ ခတ္တိယော အယမ္ပိ ခတ္တိယော၊ သစဿ ဉာဏံ ဝဍ္ဎိဿတိ၊ အယမ္ပိ သဗ္ဗညူ ဘဝိဿတီ’တိ ဥသူယာယ မယှံ န ကထေသီ’’တိ။ သော အနုက္ကမေန ဂိဟိဘာဝံ ပတွာ တမတ္ထံ မဟာလိလိစ္ဆဝိနော ကထေန္တော ဧဝမာဟ။

၃၆၆-၃၇၁။ ဧကံသဘာဝိတောတိ ဧကံသာယ ဧကကောဋ္ဌာသာယ ဘာဝိတော၊ ဒိဗ္ဗာနံ ဝါ ရူပါနံ ဒဿနတ္ထာယ ဒိဗ္ဗာနံ ဝါ သဒ္ဒါနံ သဝနတ္ထာယ ဘာဝိတောတိ အတ္ထော။ တိရိယန္တိ အနုဒိသာယ။ ဥဘယံသဘာဝိတောတိ ဥဘယံသာယ ဥဘယကောဋ္ဌာသာယ ဘာဝိတောတိ အတ္ထော။ အယံ ခေါ မဟာလိ ဟေတူတိ အယံ ဒိဗ္ဗာနံယေဝ ရူပါနံ ဒဿနာယ ဧကံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟေတု။ ဣမမတ္ထံ သုတွာ သော လိစ္ဆဝီ စိန္တေသိ – ‘‘ဣဒံ ဒိဗ္ဗသောတေန သဒ္ဒသုဏနံ ဣမသ္မိံ သာသနေ ဥတ္တမတ္ထဘူတံ မညေ ဣမဿ နူန အတ္ထာယ ဧတေ ဘိက္ခူ ပညာသမ္ပိ သဋ္ဌိပိ ဝဿာနိ အပဏ္ဏကံ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ၊ ယံနူနာဟံ ဒသဗလံ ဧတမတ္ထံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

၃၇၂။ တတော တမတ္ထံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ဧတာသံ နူန၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ သမာဓိဘာဝနာနန္တိ ဧတ္ထ သမာဓိယေဝ သမာဓိဘာဝနာ၊ ဥဘယံသဘာဝိတာနံ သမာဓီနန္တိ အတ္ထော။ အထ ယသ္မာ သာသနတော ဗာဟိရာ ဧတာ သမာဓိဘာဝနာ၊ န အဇ္ဈတ္တိကာ။ တသ္မာ တာ ပဋိက္ခိပိတွာ ယဒတ္ထံ ဘိက္ခူ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ၊ တံ ဒဿေန္တော ဘဂဝါ ‘‘န ခေါ မဟာလီ’’တိအာဒိမာဟ။

စတုအရိယဖလဝဏ္ဏနာ

၃၇၃။ တိဏ္ဏံသံယောဇနာနန္တိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိအာဒီနံ တိဏ္ဏံ ဗန္ဓနာနံ။ တာနိ ဟိ ဝဋ္ဋဒုက္ခမယေ ရထေ သတ္တေ သံယောဇေန္တိ၊ တသ္မာ သံယောဇနာနီတိ ဝုစ္စန္တိ။ သောတာပန္နောဟောတီတိ မဂ္ဂသောတံ အာပန္နော ဟောတိ။ အဝိနိပါတဓမ္မောတိ စတူသု အပါယေသု အပတနဓမ္မော။ နိယတောတိ ဓမ္မနိယာမေန နိယတော။ သမ္ဗောဓိပရာယဏောတိ ဥပရိမဂ္ဂတ္တယသင်္ခါတာ သမ္ဗောဓိ ပရံ အယနံ အဿ၊ အနေန ဝါ ပတ္တဗ္ဗာတိ သမ္ဗောဓိပရာယဏော။

တနုတ္တာတိ ပရိယုဋ္ဌာနမန္ဒတာယ စ ကဒါစိ ကရဟစိ ဥပ္ပတ္တိယာ စ တနုဘာဝါ။ ဩရမ္ဘာဂိယာနန္တိ ဟေဋ္ဌာဘာဂိယာနံ၊ ယေ ဟိ ဗဒ္ဓါ ဥပရိ သုဒ္ဓါဝါသဘူမိယံ နိဗ္ဗတ္တိတုံ န သက္ကောတိ။ ဩပပါတိကောတိ သေသယောနိပဋိက္ခေပဝစနမေတံ။ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီတိ တသ္မိံ ဥပရိဘဝေယေဝ ပရိနိဗ္ဗာနဓမ္မော။ အနာဝတ္တိဓမ္မောတိ တတော ဗြဟ္မလောကာ ပုန ပဋိသန္ဓိဝသေန အနာဝတ္တနဓမ္မော။ စေတောဝိမုတ္တိန္တိ စိတ္တဝိသုဒ္ဓိံ၊ သဗ္ဗကိလေသဗန္ဓနဝိမုတ္တဿ အရဟတ္တဖလစိတ္တဿေတံ အဓိဝစနံ။ ပညာဝိမုတ္တိန္တိ ဧတ္ထာပိ သဗ္ဗကိလေသဗန္ဓနဝိမုတ္တာ အရဟတ္တဖလပညာဝ ပညာဝိမုတ္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေတိ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ။ သယန္တိ သာမံ။ အဘိညာတိ အဘိဇာနိတွာ။ သစ္ဆိကတွာတိ ပစ္စက္ခံ ကတွာ။ အထ ဝါ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာတိ အဘိညာယ အဘိဝိသိဋ္ဌေန ဉာဏေန သစ္ဆိကရိတွာတိပိ အတ္ထော။ ဥပသမ္ပဇ္ဇာတိ ပတွာ ပဋိလဘိတွာ။ ဣဒံ သုတွာ လိစ္ဆဝိရာဇာ စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ပန ဓမ္မော န သကုဏေန ဝိယ ဥပ္ပတိတွာ၊ နာပိ ဂေါဓာယ ဝိယ ဥရေန ဂန္တွာ သက္ကာ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ ၊ အဒ္ဓါ ပန ဣမံ ပဋိဝိဇ္ဈန္တဿ ပုဗ္ဗဘာဂပ္ပဋိပဒါယ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ပုစ္ဆာမိ တာဝ န’’န္တိ။

အရိယအဋ္ဌင်္ဂိကမဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၃၇၄-၃၇၅။ တတော ဘဂဝန္တံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘အတ္ထိ ပန ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ အဋ္ဌင်္ဂိကောတိ ပဉ္စင်္ဂိကံ တုရိယံ ဝိယ အဋ္ဌင်္ဂိကော ဂါမော ဝိယ စ အဋ္ဌင်္ဂမတ္တောယေဝ ဟုတွာ အဋ္ဌင်္ဂိကော၊ န အင်္ဂတော အညော မဂ္ဂေါ နာမ အတ္ထိ။ တေနေဝါဟ – ‘‘သေယျထိဒံ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ…ပေ… သမ္မာသမာဓီ’’တိ။ တတ္ထ သမ္မာဒဿနလက္ခဏာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ သမ္မာ အဘိနိရောပနလက္ခဏော သမ္မာသင်္ကပ္ပော။ သမ္မာ ပရိဂ္ဂဟဏလက္ခဏာ သမ္မာဝါစာ။ သမ္မာ သမုဋ္ဌာပနလက္ခဏော သမ္မာကမ္မန္တော။ သမ္မာ ဝေါဒါပနလက္ခဏော သမ္မာအာဇီဝေါ။ သမ္မာ ပဂ္ဂဟလက္ခဏော သမ္မာဝါယာမော။ သမ္မာ ဥပဋ္ဌာနလက္ခဏာ သမ္မာသတိ။ သမ္မာ သမာဓာနလက္ခဏော သမ္မာသမာဓိ။ ဧတေသု ဧကေကဿ တီဏိ တီဏိ ကိစ္စာနိ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ တာဝ အညေဟိပိ အတ္တနော ပစ္စနီကကိလေသေဟိ သဒ္ဓိံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ နိရောဓံ အာရမ္မဏံ ကရောတိ၊ သမ္ပယုတ္တဓမ္မေ စ ပဿတိ တပ္ပဋိစ္ဆာဒကမောဟဝိဓမနဝသေန အသမ္မောဟတော။ သမ္မာသင်္ကပ္ပာဒယောပိ တထေဝ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပာဒီနိ ပဇဟန္တိ၊ နိရောဓဉ္စ အာရမ္မဏံ ကရောန္တိ၊ ဝိသေသတော ပနေတ္ထ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သဟဇာတဓမ္မေ အဘိနိရောပေတိ။ သမ္မာဝါစာ သမ္မာ ပရိဂ္ဂဏှတိ။ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာ သမုဋ္ဌာပေတိ။ သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာ ဝေါဒါပေတိ။ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာ ပဂ္ဂဏှတိ။ သမ္မာသတိ သမ္မာ ဥပဋ္ဌာပေတိ။ သမ္မာသမာဓိ သမ္မာ ပဒဟတိ။

အပိ စေသာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ နာမ ပုဗ္ဗဘာဂေ နာနာက္ခဏာ နာနာရမ္မဏာ ဟောတိ၊ မဂ္ဂက္ခဏေ ဧကက္ခဏာ ဧကာရမ္မဏာ။ ကိစ္စတော ပန ‘‘ဒုက္ခေ ဉာဏ’’န္တိအာဒီနိ စတ္တာရိ နာမာနိ လဘတိ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပာဒယောပိ ပုဗ္ဗဘာဂေ နာနာက္ခဏာ နာနာရမ္မဏာ ဟောန္တိ။ မဂ္ဂက္ခဏေ ဧကက္ခဏာ ဧကာရမ္မဏာ။ တေသု သမ္မာသင်္ကပ္ပော ကိစ္စတော ‘‘နေက္ခမ္မသင်္ကပ္ပော’’တိအာဒီနိ တီဏိ နာမာနိ လဘတိ။ သမ္မာ ဝါစာဒယော တိဿော ဝိရတိယောပိ ဟောန္တိ၊ စေတနာဒယောပိ ဟောန္တိ၊ မဂ္ဂက္ခဏေ ပန ဝိရတိယေဝ။ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတီတိ ဣဒမ္ပိ ဒွယံ ကိစ္စတော သမ္မပ္ပဓာနသတိပဋ္ဌာနဝသေန စတ္တာရိ နာမာနိ လဘတိ။ သမ္မာသမာဓိ ပန ပုဗ္ဗဘာဂေပိ မဂ္ဂက္ခဏေပိ သမ္မာသမာဓိယေဝ။

ဣတိ ဣမေသု အဋ္ဌသု ဓမ္မေသု ဘဂဝတာ နိဗ္ဗာနာဓိဂမာယ ပဋိပန္နဿ ယောဂိနော ဗဟုကာရတ္တာ ပဌမံ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဒေသိတာ။ အယဉှိ ‘‘ပညာပဇ္ဇောတော ပညာသတ္ထ’’န္တိ (ဓ။ သ။ ၂၀) စ ဝုတ္တာ။ တသ္မာ ဧတာယ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဝိပဿနာဉာဏသင်္ခါတာယ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ အဝိဇ္ဇန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ ကိလေသစောရေ ဃာတေန္တော ခေမေန ယောဂါဝစရော နိဗ္ဗာနံ ပါပုဏာတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘နိဗ္ဗာနာဓိဂမာယ ပဋိပန္နဿ ယောဂိနော ဗဟုကာရတ္တာ ပဌမံ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဒေသိတာ’’တိ။

သမ္မာသင်္ကပ္ပော ပန တဿာ ဗဟုကာရော၊ တသ္မာ တဒနန္တရံ ဝုတ္တော။ ယထာ ဟိ ဟေရညိကော ဟတ္ထေန ပရိဝဋ္ဋေတွာ ပရိဝဋ္ဋေတွာ စက္ခုနာ ကဟာပဏံ ဩလောကေန္တော – ‘‘အယံ ဆေကော၊ အယံ ကူဋော’’တိ ဇာနာတိ။ ဧဝံ ယောဂါဝစရောပိ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဝိတက္ကေန ဝိတက္ကေတွာ ဝိပဿနာပညာယ ဩလောကယမာနော – ‘‘ဣမေ ဓမ္မာ ကာမာဝစရာ၊ ဣမေ ဓမ္မာ ရူပါဝစရာဒယော’’တိ ပဇာနာတိ။ ယထာ ဝါ ပန ပုရိသေန ကောဋိယံ ဂဟေတွာ ပရိဝဋ္ဋေတွာ ပရိဝဋ္ဋေတွာ ဒိန္နံ မဟာရုက္ခံ တစ္ဆကော ဝါသိယာ တစ္ဆေတွာ ကမ္မေ ဥပနေတိ၊ ဧဝံ ဝိတက္ကေန ဝိတက္ကေတွာ ဝိတက္ကေတွာ ဒိန္နေ ဓမ္မေ ယောဂါဝစရော ပညာယ – ‘‘ဣမေ ကာမာဝစရာ၊ ဣမေ ရူပါဝစရာ’’တိအာဒိနာ နယေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ကမ္မေ ဥပနေတိ ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘သမ္မာသင်္ကပ္ပော ပန တဿာ ဗဟုကာရော၊ တသ္မာ တဒနန္တရံ ဝုတ္တော’’တိ။ သွာယံ ယထာ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ဧဝံ သမ္မာဝါစာယပိ ဥပကာရကော။ ယထာဟ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ၊ ဝိသာခ၊ ဝိတက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတီ’’တိ၊ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၃) တသ္မာ တဒနန္တရံ သမ္မာဝါစာ ဝုတ္တာ။

ယသ္မာ ပန – ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကရိဿာမာ’’တိ ပဌမံ ဝါစာယ သံဝိဒဟိတွာ လောကေ ကမ္မန္တေ ပယောဇေန္တိ၊ တသ္မာ ဝါစာ ကာယကမ္မဿ ဥပကာရိကာတိ သမ္မာဝါစာယ အနန္တရံ သမ္မာကမ္မန္တော ဝုတ္တော။ စတုဗ္ဗိဓံ ပန ဝစီဒုစ္စရိတံ၊ တိဝိဓဉ္စ ကာယဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ဥဘယံ သုစရိတံ ပူရေန္တဿေဝ ယသ္မာ အာဇီဝဋ္ဌမကံ သီလံ ပူရေတိ၊ န ဣတရဿ၊ တသ္မာ တဒုဘယာနန္တရံ သမ္မာအာဇီဝေါ ဝုတ္တော။ ဧဝံ ဝိသုဒ္ဓါဇီဝေန ပန ‘‘ပရိသုဒ္ဓါ မေ အာဇီဝေါ’’တိ ဧတ္တာဝတာ စ ပရိတောသံ ကတွာ သုတ္တပမတ္တေန ဝိဟရိတုံ န ယုတ္တံ၊ အထ ခေါ ‘‘သဗ္ဗိရိယာပထေသု ဣဒံ ဝီရိယံ သမာရဘိတဗ္ဗ’’န္တိ ဒဿေတုံ တဒနန္တရံ သမ္မာဝါယာမော ဝုတ္တော။ တတော ‘‘အာရဒ္ဓဝီရိယေနပိ ကာယာဒီသု စတူသု ဝတ္ထူသု သတိ သူပဋ္ဌိတာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ ဒဿနတ္ထံ တဒနန္တရံ သမ္မာသတိ ဒေသိတာ။ ယသ္မာ ပနေဝံ သူပဋ္ဌိတာ သတိ သမာဓိဿုပကာရာနုပကာရာနံ ဓမ္မာနံ ဂတိယော သမန္နေသိတွာ ပဟောတိ ဧကတ္တာရမ္မဏေ စိတ္တံ သမာဓာတုံ၊ တသ္မာ သမ္မာသတိယာ အနန္တရံ သမ္မာသမာဓိ ဒေသိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယာတိ ဧတေသံ သောတာပတ္တိဖလာဒီနံ ပစ္စက္ခကိရိယတ္ထာယ။

ဒွေ ပဗ္ဗဇိတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၃၇၆-၃၇၇။ ဧကမိဒါဟန္တိ ဣဒံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? အယံ ကိရ ရာဇာ – ‘‘ရူပံ အတ္တာ’’တိ ဧဝံလဒ္ဓိကော၊ တေနဿ ဒေသနာယ စိတ္တံ နာဓိမုစ္စတိ။ အထ ဘဂဝတာ တဿ လဒ္ဓိယာ အာဝိကရဏတ္ထံ ဧကံ ကာရဏံ အာဟရိတုံ ဣဒမာရဒ္ဓံ။ တတြာယံ သင်္ခေပတ္ထော – ‘‘အဟံ ဧကံ သမယံ ဃောသိတာရာမေ ဝိဟရာမိ၊ တတြ ဝသန္တံ မံ တေ ဒွေ ပဗ္ဗဇိတာ ဧဝံ ပုစ္ဆိံသု။ အထာဟံ တေသံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒံ ဒဿေတွာ တန္တိဓမ္မံ နာမ ကထေန္တော ဣဒမဝေါစံ – ‘‘အာဝုသော၊ သဒ္ဓါသမ္ပန္နော နာမ ကုလပုတ္တော ဧဝရူပဿ သတ္ထု သာသနေ ပဗ္ဗဇိတော၊ ဧဝံ တိဝိဓံ သီလံ ပူရေတွာ ပဌမဇ္ဈာနာဒီနိ ပတွာ ဌိတော ‘တံ ဇီဝ’န္တိအာဒီနိ ဝဒေယျ၊ ယုတ္တံ နု ခေါ ဧတမဿာ’’တိ? တတော တေဟိ ‘‘ယုတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ခေါ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝံ ဇာနာမိ၊ ဧဝံ ပဿာမိ၊ အထ စ ပနာဟံ န ဝဒါမီ’’တိ တံ ဝါဒံ ပဋိက္ခိပိတွာ ဥတ္တရိ ခီဏာသဝံ ဒဿေတွာ ‘‘ဣမဿ ဧဝံ ဝတ္တုံ န ယုတ္တ’’န္တိ အဝေါစံ။ တေ မမ ဝစနံ သုတွာ အတ္တမနာ အဟေသုန္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သောပိ အတ္တမနော အဟောသိ ။ တေနာဟ – ‘‘ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနော ဩဋ္ဌဒ္ဓါ လိစ္ဆဝီ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီ’’တိ။

ဣတိ သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ

မဟာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။