📜

၉။ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗ္ဗာဇကဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၄၀၆။ ဧဝံမေ သုတ္တံ…ပေ… သာဝတ္ထိယန္တိ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တံ။ တတြာယံ အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနာ။ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေတိ သာဝတ္ထိံ ဥပနိဿာယ ယော ဇေတဿ ကုမာရဿ ဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကေန ဂဟပတိနာ အာရာမော ကာရိတော၊ တတ္ထ ဝိဟရတိ။ ပေါဋ္ဌပါဒေါ ပရိဗ္ဗာဇကောတိ နာမေန ပေါဋ္ဌပါဒေါ နာမ ဆန္နပရိဗ္ဗာဇကော။ သော ကိရ ဂိဟိကာလေ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလော ကာမေသုအာဒီနဝံ ဒိသွာ စတ္တာလီသကောဋိပရိမာဏံ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ ပဗ္ဗဇိတွာ တိတ္ထိယာနံ ဂဏာစရိယော ဇာတော။ သမယံ ပဝဒန္တိ ဧတ္ထာတိ သမယပ္ပဝါဒကော၊ တသ္မိံ ကိရ ဌာနေ စင်္ကီတာရုက္ခပေါက္ခရသာတိပ္ပဘုတယော ဗြာဟ္မဏာ နိဂဏ္ဌအစေလကပရိဗ္ဗာဇကာဒယော စ ပဗ္ဗဇိတာ သန္နိပတိတွာ အတ္တနော အတ္တနော သမယံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဒီပေန္တိ၊ တသ္မာ သော အာရာမော သမယပ္ပဝါဒကောတိ ဝုစ္စတိ။ သွေဝ စ တိန္ဒုကာစီရသင်္ခါတာယ တိမ္ဗရူရုက္ခပန္တိယာ ပရိက္ခိတ္တတ္တာ တိန္ဒုကာစီရော။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ပဌမံ ဧကာဝ သာလာ အဟောသိ၊ ပစ္ဆာ မဟာပုညံ ပရိဗ္ဗာဇကံ နိဿာယ ဗဟူ သာလာ ကတာ။ တသ္မာ တမေဝ ဧကံ သာလံ ဥပါဒါယ လဒ္ဓနာမဝသေန ဧကသာလကောတိ ဝုစ္စတိ။ မလ္လိကာယ ပန ပသေနဒိရညော ဒေဝိယာ ဥယျာနဘူတော သော ပုပ္ဖဖလသမ္ပန္နော အာရာမောတိ ကတွာ မလ္လိကာယ အာရာမောတိ သင်္ချံ ဂတော။ တသ္မိံ သမယပ္ပဝါဒကေ တိန္ဒုကာစီရေ ဧကသာလကေ မလ္လိကာယ အာရာမေ။

ပဋိဝသတီတိ နိဝါသဖာသုတာယ ဝသတိ။ အထေကဒိဝသံ ဘဂဝါ ပစ္စူသသမယေ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပတ္ထရိတွာ လောကံ ပရိဂ္ဂဏှန္တော ဉာဏဇာလဿ အန္တောဂတံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဒိသွာ – ‘‘အယံ ပေါဋ္ဌပါဒေါ မယှံ ဉာဏဇာလေ ပညာယတိ၊ ကိန္နု ခေါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဥပပရိက္ခန္တော အဒ္ဒသ – ‘‘အဟံ အဇ္ဇ တတ္ထ ဂမိဿာမိ၊ အထ မံ ပေါဋ္ဌပါဒေါ နိရောဓဉ္စ နိရောဓဝုဋ္ဌာနဉ္စ ပုစ္ဆိဿတိ၊ တဿာဟံ သဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ ဉာဏေန သံသန္ဒိတွာ တဒုဘယံ ကထေဿာမိ၊ အထ သော ကတိပါဟစ္စယေန စိတ္တံ ဟတ္ထိသာရိပုတ္တံ ဂဟေတွာ မမ သန္တိကံ အာဂမိဿတိ၊ တေသမဟံ ဓမ္မံ ဒေသေဿာမိ၊ ဒေသနာဝသာနေ ပေါဋ္ဌပါဒေါ မံ သရဏံ ဂမိဿတိ၊ စိတ္တော ဟတ္ထိသာရိပုတ္တော မမ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿတီ’’တိ။ တတော ပါတောဝ သရီရပဋိဇဂ္ဂနံ ကတွာ သုရတ္တဒုပဋ္ဋံ နိဝါသေတွာ ဝိဇ္ဇုလတာသဒိသံ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ ယုဂန္ဓရပဗ္ဗတံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတမဟာမေဃံ ဝိယ မေဃဝဏ္ဏံ ပံသုကူလံ ဧကံသဝရဂတံ ကတွာ ပစ္စဂ္ဃံ သေလမယပတ္တံ ဝါမအံသကူဋေ လဂ္ဂေတွာ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမီတိ သီဟော ဝိယ ဟိမဝန္တပါဒါ ဝိဟာရာ နိက္ခမိ။ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ – ‘‘အထ ခေါ ဘဂဝါ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

၄၀၇။ ဧတဒဟောသီတိ နဂရဒွါရသမီပံ ဂန္တွာ အတ္တနော ရုစိဝသေန သူရိယံ ဩလောကေတွာ အတိပ္ပဂဘာဝမေဝ ဒိသွာ ဧတံ အဟောသိ။ ယံနူနာဟန္တိ သံသယပရိဒီပနော ဝိယ နိပါတော၊ ဗုဒ္ဓါနဉ္စ သံသယော နာမ နတ္ထိ – ‘‘ဣဒံ ကရိဿာမ၊ ဣဒံ န ကရိဿာမ၊ ဣမဿ ဓမ္မံ ဒေသေဿာမ၊ ဣမဿ န ဒေသေဿာမာ’’တိ ဧဝံ ပရိဝိတက္ကပုဗ္ဗဘာဂေါ ပနေသ သဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ လဗ္ဘတိ။ တေနာဟ – ‘‘ယံနူနာဟ’’န္တိ၊ ယဒိ ပနာဟန္တိ အတ္ထော။

၄၀၈။ ဥန္နာဒိနိယာတိ ဥစ္စံ နဒမာနာယ၊ ဧဝံ နဒမာနာယ စဿာ ဥဒ္ဓံ ဂမနဝသေန ဥစ္စော၊ ဒိသာသု ပတ္ထဋဝသေန မဟာ သဒ္ဒေါတိ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါယ၊ တေသဉှိ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ပါတောဝ ဝုဋ္ဌာယ ကတ္တဗ္ဗံ နာမ စေတိယဝတ္တံ ဝါ ဗောဓိဝတ္တံ ဝါ အာစရိယုပဇ္ဈာယဝတ္တံ ဝါ ယောနိသော မနသိကာရော ဝါ နတ္ထိ။ တေန တေ ပါတောဝ ဝုဋ္ဌာယ ဗာလာတပေ နိသိန္နာ – ‘‘ဣမဿ ဟတ္ထော သောဘနော၊ ဣမဿ ပါဒေါ’’တိ ဧဝံ အညမညဿ ဟတ္ထပါဒါဒီနိ ဝါ အာရဗ္ဘ၊ ဣတ္ထိပုရိသဒါရကဒါရိကာဒီနံ ဝဏ္ဏေ ဝါ၊ အညံ ဝါ ကာမဿာဒဘဝဿာဒါဒိဝတ္ထုံ အာရဗ္ဘ ကထံ သမုဋ္ဌာပေတွာ အနုပုဗ္ဗေန ရာဇကထာဒိအနေကဝိဓံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဥန္နာဒိနိယာ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါယ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိယာ’’တိ။

တတော ပေါဋ္ဌပါဒေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တေ ပရိဗ္ဗာဇကေ ဩလောကေတွာ – ‘‘ဣမေ ပရိဗ္ဗာဇကာ အတိဝိယ အညမညံ အဂါရဝါ၊ မယဉ္စ သမဏဿ ဂေါတမဿ ပါတုဘာဝတော ပဋ္ဌာယ သူရိယုဂ္ဂမနေ ခဇ္ဇောပနကူပမာ ဇာတာ၊ လာဘသက္ကာရောပိ နော ပရိဟီနော။ သစေ ပနိမံ ဌာနံ သမဏော ဂေါတမော ဝါ ဂေါတမဿ သာဝကော ဝါ ဂိဟီ ဥပဋ္ဌာကော ဝါ တဿ အာဂစ္ဆေယျ ၊ အတိဝိယ လဇ္ဇနီယံ ဘဝိဿတိ၊ ပရိသဒေါသော ခေါ ပန ပရိသဇေဋ္ဌကဿေဝ ဥပရိ အာရောဟတီ’’တိ ဣတောစိတော စ ဝိလောကေန္တော ဘဂဝန္တံ အဒ္ဒသ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အဒ္ဒသာ ခေါ ပေါဋ္ဌပါဒေါ ပရိဗ္ဗာဇကော…ပေ… တုဏှီ အဟေသု’’န္တိ။

၄၀၉။ တတ္ထ သဏ္ဌပေသီတိ သိက္ခာပေသိ၊ ဝဇ္ဇမဿာ ပဋိစ္ဆာဒေသိ။ ယထာ သုသဏ္ဌိတာ ဟောတိ၊ တထာ နံ ဌပေသိ။ ယထာ နာမ ပရိသမဇ္ဈံ ပဝိသန္တော ပုရိသော ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ နိဝါသနံ သဏ္ဌပေတိ၊ ပါရုပနံ သဏ္ဌပေတိ၊ ရဇောကိဏ္ဏဋ္ဌာနံ ပုဉ္ဆတိ၊ ဧဝမဿာ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒါ ဘောန္တော’’တိ သိက္ခာပေန္တော ယထာ သုသဏ္ဌိတာ ဟောတိ၊ တထာ နံ ဌပေသီတိ အတ္ထော။ အပ္ပသဒ္ဒကာမောတိ အပ္ပသဒ္ဒံ ဣစ္ဆတိ၊ ဧကော နိသီဒတိ၊ ဧကော တိဋ္ဌတိ၊ န ဂဏသင်္ဂဏိကာယ ယာပေတိ။ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ မညေယျာတိ ဣဓာဂန္တဗ္ဗံ မညေယျ။ ကသ္မာ ပနေသ ဘဂဝတော ဥပသင်္ကမနံ ပစ္စာသီသတီတိ? အတ္တနော ဝုဒ္ဓိံ ပတ္ထယမာနော။ ပရိဗ္ဗာဇကာ ကိရ ဗုဒ္ဓေသု ဝါ ဗုဒ္ဓသာဝကေသု ဝါ အတ္တနော သန္တိကံ အာဂတေသု – ‘‘အဇ္ဇ အမှာကံ သန္တိကံ သမဏော ဂေါတမော အာဂတော ၊ သာရိပုတ္တော အာဂတော၊ န ခေါ ပန တေ ယဿ ဝါ တဿ ဝါ သန္တိကံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ပဿထ အမှာကံ ဥတ္တမဘာဝ’’န္တိ အတ္တနော ဥပဋ္ဌာကာနံ သန္တိကေ အတ္တာနံ ဥက္ခိပန္တိ၊ ဥစ္စေ ဌာနေ ဌပေန္တိ၊ ဘဂဝတောပိ ဥပဋ္ဌာကေ ဂဏှိတုံ ဝါယမန္တိ။ တေ ကိရ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကေ ဒိသွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘တုမှာကံ သတ္ထာ ဘဝံ ဂေါတမောပိ ဂေါတမသာဝကာပိ အမှာကံ သန္တိကံ အာဂစ္ဆန္တိ၊ မယံ အညမညံ သမဂ္ဂါ။ တုမှေ ပန အမှေ အက္ခီဟိပိ ပဿိတုံ န ဣစ္ဆထ၊ သာမီစိကမ္မံ န ကရောထ၊ ကိံ ဝေါ အမှေဟိ အပရဒ္ဓ’’န္တိ။ အထေကစ္စေ မနုဿာ – ‘‘ဗုဒ္ဓါပိ ဧတေသံ သန္တိကံ ဂစ္ဆန္တိ ကိံ အမှာက’’န္တိ တတော ပဋ္ဌာယ တေ ဒိသွာ နပ္ပမဇ္ဇန္တိ။ တုဏှီ အဟေသုန္တိ ပေါဋ္ဌပါဒံ ပရိဝါရေတွာ နိဿဒ္ဒါ နိသီဒိံသု။

၄၁၀။ သွာဂတံ၊ ဘန္တေတိ သုဋ္ဌု အာဂမနံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော၊ ဘဂဝတိ ဟိ နော အာဂတေ အာနန္ဒော ဟောတိ၊ ဂတေ သောကောတိ ဒီပေတိ။ စိရဿံ ခေါ၊ ဘန္တေတိ ကသ္မာ အာဟ? ကိံ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗေပိ တတ္ထ ဂတပုဗ္ဗောတိ၊ န ဂတပုဗ္ဗော။ မနုဿာနံ ပန – ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆန္တာ၊ ကုတော အာဂတတ္ထ၊ ကိံ မဂ္ဂမူဠှတ္ထ၊ စိရဿံ အာဂတတ္ထာ’’တိ ဧဝမာဒယော ပိယသမုဒါစာရာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဧဝမာဟ။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတွာ န မာနထဒ္ဓါ ဟုတွာ နိသီဒိ၊ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝတော ပစ္စုဂ္ဂမနမကာသိ။ ဘဂဝန္တဉှိ ဥပဂတံ ဒိသွာ အာသနေန အနိမန္တေန္တော ဝါ အပစိတိံ အကရောန္တော ဝါ ဒုလ္လဘော။ ကသ္မာ? ဥစ္စာကုလီနတာယ။ အယမ္ပိ ပရိဗ္ဗာဇကော အတ္တနော နိသိန္နာသနံ ပပ္ဖောဋေတွာ ဘဂဝန္တံ အာသနေန နိမန္တေန္တော – ‘‘နိသီဒတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ အာဟ။ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာတိ နိသိန္နာနံ ဝေါ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ မမာဂမနံ၊ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ကာ နာမ ကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ မမာဂမနပစ္စယာ ကတမာ ကထာ ပရိယန္တံ န ဂတာ၊ ဝဒထ၊ ယာဝ နံ ပရိယန္တံ နေတွာ ဒေမီတိ သဗ္ဗညုပဝါရဏံ ပဝါရေသိ။ အထ ပရိဗ္ဗာဇကော – ‘‘နိရတ္ထကကထာ ဧသာ နိဿာရာ ဝဋ္ဋသန္နိဿိတာ၊ န တုမှာကံ ပုရတော ဝတ္တဗ္ဗတံ အရဟတီ’’တိ ဒီပေန္တော ‘‘တိဋ္ဌတေသာ ၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။

အဘိသညာနိရောဓကထာဝဏ္ဏနာ

၄၁၁။ တိဋ္ဌတေသာ၊ ဘန္တေတိ သစေ ဘဂဝါ သောတုကာမော ဘဝိဿတိ၊ ပစ္ဆာပေသာ ကထာ န ဒုလ္လဘာ ဘဝိဿတိ၊ အမှာကံ ပနိမာယ ကထာယ အတ္ထော နတ္ထိ။ ဘဂဝတော ပနာဂမနံ လဘိတွာ မယံ အညဒေဝ သုကာရဏံ ပုစ္ဆာမာတိ ဒီပေတိ။ တတော တံ ပုစ္ဆန္တော – ‘‘ပုရိမာနိ၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ကောတူဟလသာလာယန္တိ ကောတူဟလသာလာ နာမ ပစ္စေကသာလာ နတ္ထိ။ ယတ္ထ ပန နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗြာဟ္မဏာ နာနာဝိဓံ ကထံ ပဝတ္တေန္တိ၊ သာ ဗဟူနံ – ‘‘အယံ ကိံ ဝဒတိ၊ အယံ ကိံ ဝဒတီ’’တိ ကောတူဟလုပ္ပတ္တိဋ္ဌာနတော ကောတူဟလသာလာတိ ဝုစ္စတိ။ အဘိသညာနိရောဓေတိ ဧတ္ထ အဘီတိ ဥပသဂ္ဂမတ္တံ။ သညာနိရောဓေတိ စိတ္တနိရောဓေ၊ ခဏိကနိရောဓေ ကထာ ဥပ္ပန္နာတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ပန တဿာ ဥပ္ပတ္တိကာရဏံ။ ယဒါ ကိရ ဘဂဝါ ဇာတကံ ဝါ ကထေတိ၊ သိက္ခာပဒံ ဝါ ပညပေတိ တဒါ သကလဇမ္ဗုဒီပေ ဘဂဝတော ကိတ္တိဃောသော ပတ္ထရတိ၊ တိတ္ထိယာ တံ သုတွာ – ‘‘ဘဝံ ကိရ ဂေါတမော ပုဗ္ဗစရိယံ ကထေသိ၊ မယံ ကိံ န သက္ကောမ တာဒိသံ ကိဉ္စိ ကထေတု’’န္တိ ဘဂဝတော ပဋိဘာဂကိရိယံ ကရောန္တာ ဧကံ ဘဝန္တရသမယံ ကထေန္တိ – ‘‘ဘဝံ ဂေါတမော သိက္ခာပဒံ ပညပေသိ၊ မယံ ကိံ န သက္ကောမ ပညပေတု’’န္တိ အတ္တနော သာဝကာနံ ကိဉ္စိဒေဝ သိက္ခာပဒံ ပညပေန္တိ။ တဒါ ပန ဘဂဝါ အဋ္ဌဝိဓပရိသမဇ္ဈေ နိသီဒိတွာ နိရောဓကထံ ကထေသိ။ တိတ္ထိယာ တံ သုတွာ – ‘‘ဘဝံ ကိရ ဂေါတမော နိရောဓံ နာမ ကထေသိ၊ မယမ္ပိ တံ ကထေဿာမာ’’တိ သန္နိပတိတွာ ကထယိံသု။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အဘိသညာနိရောဓေ ကထာ ဥဒပါဒီ’’တိ။

တတြေကစ္စေတိ တေသု ဧကစ္စေ။ ပုရိမော စေတ္ထ ယွာယံ ဗာဟိရေ တိတ္ထာယတနေ ပဗ္ဗဇိတော စိတ္တပ္ပဝတ္တိယံ ဒေါသံ ဒိသွာ အစိတ္တကဘာဝေါ သန္တောတိ သမာပတ္တိံ ဘာဝေတွာ ဣတော စုတော ပဉ္စ ကပ္ပသတာနိ အသညီဘဝေ ဌတွာ ပုန ဣဓ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တဿ သညုပ္ပာဒေ စ နိရောဓေ စ ဟေတုံ အပဿန္တော – အဟေတူ အပ္ပစ္စယာတိ အာဟ။

ဒုတိယော နံ နိသေဓေတွာ မိဂသိင်္ဂတာပသဿ အသညကဘာဝံ ဂဟေတွာ – ‘‘ဥပေတိပိ အပေတိပီ’’တိ အာဟ။ မိဂသိင်္ဂတာပသော ကိရ အတ္တန္တပေါ ဃောရတပေါ ပရမဓိတိန္ဒြိယော အဟောသိ။ တဿ သီလတေဇေန သက္ကဝိမာနံ ဥဏှံ အဟောသိ။ သက္ကော ဒေဝရာဇာ ‘‘သက္ကဋ္ဌာနံ နု ခေါ တာပသော ပတ္ထေတီ’’တိ အလမ္ဗုသံ နာမ ဒေဝကညံ – ‘တာပသဿ တပံ ဘိန္ဒိတွာ ဧဟီ’တိ ပေသေသိ။ သာ တတ္ထ ဂတာ။ တာပသော ပဌမဒိဝသေ တံ ဒိသွာဝ ပလာယိတွာ ပဏ္ဏသာလံ ပါဝိသိ။ ဒုတိယဒိဝသေ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏေန ဘဂ္ဂေါ တံ ဟတ္ထေ အဂ္ဂဟေသိ၊ သော တေန ဒိဗ္ဗဖဿေန ဖုဋ္ဌော ဝိသညီ ဟုတွာ တိဏ္ဏံ သံဝစ္ဆရာနံ အစ္စယေန သညံ ပဋိလဘိ။ တံ သော ဒိဋ္ဌိဂတိကော – ‘‘တိဏ္ဏံ သံဝစ္ဆရာနံ အစ္စယေန နိရောဓာ ဝုဋ္ဌိတော’’တိ မညမာနော ဧဝမာဟ။

တတိယော နံ နိသေဓေတွာ အာထဗ္ဗဏပယောဂံ သန္ဓာယ ‘‘ဥပကဍ္ဎန္တိပိ အပကဍ္ဎန္တိပီ’’တိ အာဟ။ အာထဗ္ဗဏိကာ ကိရ အာထဗ္ဗဏံ ပယောဇေတွာ သတ္တံ သီသစ္ဆိန္နံ ဝိယ ဟတ္ထစ္ဆိန္နံ ဝိယ မတံ ဝိယ စ ကတွာ ဒဿေန္တိ။ တဿ ပုန ပါကတိကဘာဝံ ဒိသွာ သော ဒိဋ္ဌိဂတိကော – ‘‘နိရောဓာ ဝုဋ္ဌိတော အယ’’န္တိ မညမာနော ဧဝမာဟ။

စတုတ္ထော နံ နိသေဓေတွာ ယက္ခဒါသီနံ မဒနိဒ္ဒံ သန္ဓာယ ‘‘သန္တိ ဟိ ဘော ဒေဝတာ’’တိအာဒိမာဟ။ ယက္ခဒါသိယော ကိရ သဗ္ဗရတ္တိံ ဒေဝတူပဟာရံ ကုရုမာနာ နစ္စိတွာ ဂါယိတွာ အရုဏောဒယေ ဧကံ သုရာပါတိံ ပိဝိတွာ ပရိဝတ္တိတွာ သုပိတွာ ဒိဝါ ဝုဋ္ဌဟန္တိ။ တံ ဒိသွာ သော ဒိဋ္ဌိဂတိကော – ‘‘သုတ္တကာလေ နိရောဓံ သမာပန္နာ၊ ပဗုဒ္ဓကာလေ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌိတာ’’တိ မညမာနော ဧဝမာဟ။

အယံ ပန ပေါဋ္ဌပါဒေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ပဏ္ဍိတဇာတိကော။ တေနဿ တံ ကထံ သုတွာ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပ္ပဇ္ဇိ။ ‘‘ဣမေသံ ကထာ ဧဠမူဂကထာ ဝိယ စတ္တာရော ဟိ နိရောဓေ ဧတေ ပညပေန္တိ၊ ဣမိနာ စ နိရောဓေန နာမ ဧကေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ န ဗဟုနာ။ တေနာပိ ဧကေန အညေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ သော ပန အညေန ဉာတုံ န သက္ကာ အညတြ သဗ္ဗညုနာ။ သစေ ဘဂဝါ ဣဓ အဘဝိဿ ‘အယံ နိရောဓော အယံ န နိရောဓော’တိ ဒီပသဟဿံ ဝိယ ဥဇ္ဇာလေတွာ အဇ္ဇမေဝ ပါကဋံ အကရိဿာ’’တိ ဒသဗလညေဝ အနုဿရိ။ တသ္မာ ‘‘တဿ မယှံ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဟော နူနာတိ အနုဿရဏတ္ထေ နိပါတဒွယံ၊ တေန တဿ ဘဂဝန္တံ အနုဿရန္တဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘အဟော နူန ဘဂဝါ အဟော နူန သုဂတော’’တိ။ ယော ဣမေသန္တိ ယော ဧတေသံ နိရောဓဓမ္မာနံ သုကုသလော နိပုဏော ဆေကော၊ သော ဘဂဝါ အဟော နူန ကထေယျ၊ သုဂတော အဟော နူန ကထေယျာတိ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော။ ပကတညူတိ စိဏ္ဏဝသိတာယ ပကတိံ သဘာဝံ ဇာနာတီတိ ပကတညူ။ ကထံ နု ခေါတိ ဣဒံ ပရိဗ္ဗာဇကော ‘‘မယံ ဘဂဝါ န ဇာနာမ၊ တုမှေ ဇာနာထ၊ ကထေထ နော’’တိ အာယာစန္တော ဝဒတိ။ အထ ဘဂဝါ ကထေန္တော ‘‘တတြ ပေါဋ္ဌပါဒါ’’တိအာဒိမာဟ။

အဟေတုကသညုပ္ပာဒနိရောဓကထာဝဏ္ဏနာ

၄၁၂။ တတ္ထ တတြာတိ တေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု။ အာဒိတောဝ တေသံ အပရဒ္ဓန္တိ တေသံ အာဒိမှိယေဝ ဝိရဒ္ဓံ၊ ဃရမဇ္ဈေယေဝ ပက္ခလိတာတိ ဒီပေတိ။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာတိ ဧတ္ထ ဟေတုပိ ပစ္စယောပိ ကာရဏဿေဝ နာမံ၊ သကာရဏာတိ အတ္ထော။ တံ ပန ကာရဏံ ဒဿေန္တော ‘‘သိက္ခာ ဧကာ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ သိက္ခာ ဧကာ သညာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ သိက္ခာယ ဧကစ္စာ သညာ ဇာယန္တီတိ အတ္ထော။

၄၁၃။ ကာ စ သိက္ခာတိ ဘဂဝါ အဝေါစာတိ ကတမာ စ သာ သိက္ခာတိ ဘဂဝါ ဝိတ္ထာရေတုကမျတာပုစ္ဆာဝသေန အဝေါစ။ အထ ယသ္မာ အဓိသီလသိက္ခာ အဓိစိတ္တသိက္ခာ အဓိပညာသိက္ခာတိ တိဿော သိက္ခာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တာ ဒဿေန္တော ဘဂဝါ သညာယ သဟေတုကံ ဥပ္ပာဒနိရောဓံ ဒီပေတုံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒတော ပဘုတိ တန္တိဓမ္မံ ဌပေန္တော ‘‘ဣဓ ပေါဋ္ဌပါဒ၊ တထာဂတော လောကေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဓိသီလသိက္ခာ အဓိစိတ္တသိက္ခာတိ ဒွေ ဧဝ သိက္ခာ သရူပေန အာဂတာ၊ တတိယာ ပန ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ခေါ ပေါဋ္ဌပါဒ မယာ ဧကံသိကော ဓမ္မော ဒေသိတော’’တိ ဧတ္ထ သမ္မာဒိဋ္ဌိသမ္မာသင်္ကပ္ပဝသေန ပရိယာပန္နတ္တာ အာဂတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကာမသညာတိ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂေါပိ အသမုပ္ပန္နကာမစာရောပိ ။ တတ္ထ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂေါ အနာဂါမိမဂ္ဂေန သမုဂ္ဃာတံ ဂစ္ဆတိ၊ အသမုပ္ပန္နကာမစာရော ပန ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဝဋ္ဋတိ။ တသ္မာ တဿ ယာ ပုရိမာ ကာမသညာတိ တဿ ပဌမဇ္ဈာနသမင်္ဂိနော ယာ ပုဗ္ဗေ ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗာယ ကာမသညာယ သဒိသတ္တာ ပုရိမာ ကာမသညာတိ ဝုစ္စေယျ၊ သာ နိရုဇ္ဈတိ၊ အနုပ္ပန္နာဝ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။

ဝိဝေကဇပီတိသုခသုခုမသစ္စသညီယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဟောတီတိ တသ္မိံ ပဌမဇ္ဈာနသမယေ ဝိဝေကဇပီတိသုခသင်္ခါတာ သုခုမသညာ သစ္စာ ဟောတိ၊ ဘူတာ ဟောတီတိ အတ္ထော။ အထ ဝါ ကာမစ္ဆန္ဒာဒိဩဠာရိကင်္ဂပ္ပဟာနဝသေန သုခုမာ စ သာ ဘူတတာယ သစ္စာ စ သညာတိ သုခုမသစ္စသညာ၊ ဝိဝေကဇေဟိ ပီတိသုခေဟိ သမ္ပယုတ္တာ သုခုမသစ္စသညာတိ ဝိဝေကဇပီတိသုခသုခုမသစ္စသညာ သာ အဿ အတ္ထီတိ ဝိဝေကဇပီတိသုခသုခုမသစ္စသညီတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဧဝမ္ပိ သိက္ခာတိ ဧတ္ထ ယသ္မာ ပဌမဇ္ဈာနံ သမာပဇ္ဇန္တော အဓိဋ္ဌဟန္တော၊ ဝုဋ္ဌဟန္တော စ သိက္ခတိ၊ တသ္မာ တံ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗတော သိက္ခာတိ ဝုစ္စတိ။ တေနပိ သိက္ခာသင်္ခါတေန ပဌမဇ္ဈာနေန ဧဝံ ဧကာ ဝိဝေကဇပီတိသုခသုခုမသစ္စသညာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ဧကာ ကာမသညာ နိရုဇ္ဈတီတိ အတ္ထော။ အယံ သိက္ခာတိ ဘဂဝါ အဝေါစာတိ အယံ ပဌမဇ္ဈာနသင်္ခါတာ ဧကာ သိက္ခာတိ၊ ဘဂဝါ အာဟ။ ဧတေနုပါယေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ယသ္မာ ပန အဋ္ဌမသမာပတ္တိယာ အင်္ဂတော သမ္မသနံ ဗုဒ္ဓါနံယေဝ ဟောတိ၊ သာဝကေသု သာရိပုတ္တသဒိသာနမ္ပိ နတ္ထိ၊ ကလာပတော သမ္မသနံယေဝ ပန သာဝကာနံ ဟောတိ၊ ဣဒဉ္စ ‘‘သညာ သညာ’’တိ၊ ဧဝံ အင်္ဂတော သမ္မသနံ ဥဒ္ဓဋံ။ တသ္မာ အာကိဉ္စညာယတနပရမံယေဝ သညံ ဒဿေတွာ ပုန တဒေဝ သညဂ္ဂန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘ယတော ခေါ ပေါဋ္ဌပါဒ…ပေ… သညဂ္ဂံ ဖုသတီ’’တိ အာဟ။

၄၁၄။ တတ္ထ ယတော ခေါ ပေါဋ္ဌပါဒ ဘိက္ခူတိ ယော နာမ ပေါဋ္ဌပါဒ ဘိက္ခု။ ဣဓ သကသညီ ဟောတီတိ ဣဓ သာသနေ သကသညီ ဟောတိ၊ အယမေဝ ဝါ ပါဌော၊ အတ္တနော ပဌမဇ္ဈာနသညာယ သညဝါ ဟောတီတိ အတ္ထော။ သော တတော အမုတြ တတော အမုတြာတိ သော ဘိက္ခု တတော ပဌမဇ္ဈာနတော အမုတြ ဒုတိယဇ္ဈာနေ၊ တတောပိ အမုတြ တတိယဇ္ဈာနေတိ ဧဝံ တာယ တာယ ဈာနသညာယ သကသညီ သကသညီ ဟုတွာ အနုပုဗ္ဗေန သညဂ္ဂံ ဖုသတိ။ သညဂ္ဂန္တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဝုစ္စတိ။ ကသ္မာ? လောကိယာနံ ကိစ္စကာရကသမာပတ္တီနံ အဂ္ဂတ္တာ။ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိယဉှိ ဌတွာ နေဝသညာနာသညာယတနမ္ပိ နိရောဓမ္ပိ သမာပဇ္ဇန္တိ။ ဣတိ သာ လောကိယာနံ ကိစ္စကာရကသမာပတ္တီနံ အဂ္ဂတ္တာ သညဂ္ဂန္တိ ဝုစ္စတိ၊ တံ ဖုသတိ ပါပုဏာတီတိ အတ္ထော။

ဣဒါနိ အဘိသညာနိရောဓံ ဒဿေတုံ ‘‘တဿ သညဂ္ဂေ ဌိတဿာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ စေတေယျံ၊ အဘိသင်္ခရေယျန္တိ ပဒဒွယေ စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇန္တော စေတေတိ နာမ၊ ပုနပ္ပုနံ ကပ္ပေတီတိ အတ္ထော။ ဥပရိသမာပတ္တိအတ္ထာယ နိကန္တိံ ကုရုမာနော အဘိသင်္ခရောတိ နာမ။ ဣမာ စ မေ သညာ နိရုဇ္ဈေယျုန္တိ ဣမာ အာကိဉ္စညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈေယျုံ။ အညာ စ ဩဠာရိကာတိ အညာ စ ဩဠာရိကာ ဘဝင်္ဂသညာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ။ သော န စေဝ စေတေတိ န အဘိသင်္ခရောတီတိ ဧတ္ထ ကာမံ စေသ စေတေန္တောဝ န စေတေတိ၊ အဘိသင်္ခရောန္တောဝ နာဘိသင်္ခရောတိ။ ဣမဿ ဘိက္ခုနော အာကိဉ္စညာယတနတော ဝုဋ္ဌာယ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပဇ္ဇိတွာ ‘‘ဧကံ ဒွေ စိတ္တဝါရေ ဌဿာမီ’’တိ အာဘောဂသမန္နာဟာရော နတ္ထိ။ ဥပရိနိရောဓသမာပတ္တတ္ထာယ ဧဝ ပန အာဘောဂသမန္နာဟာရော အတ္ထိ၊ သွာယမတ္ထော ပုတ္တဃရာစိက္ခဏေန ဒီပေတဗ္ဗော။

ပိတုဃရမဇ္ဈေန ကိရ ဂန္တွာ ပစ္ဆာဘာဂေ ပုတ္တဿ ဃရံ ဟောတိ၊ တတော ပဏီတံ ဘောဇနံ အာဒါယ အာသနသာလံ အာဂတံ ဒဟရံ ထေရော – ‘‘မနာပေါ ပိဏ္ဍပါတော ကုတော အာဘတော’’တိ ပုစ္ဆိ။ သော ‘‘အသုကဿ ဃရတော’’တိ လဒ္ဓဃရမေဝ အာစိက္ခိ။ ယေန ပနဿ ပိတုဃရမဇ္ဈေန ဂတောပိ အာဂတောပိ တတ္ထ အာဘောဂေါပိ နတ္ထိ။ တတ္ထ အာသနသာလာ ဝိယ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ ပိတုဂေဟံ ဝိယ နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိ၊ ပုတ္တဂေဟံ ဝိယ နိရောဓသမာပတ္တိ၊ အာသနသာလာယ ဌတွာ ပိတုဃရံ အမနသိကရိတွာ ပုတ္တဃရာစိက္ခဏံ ဝိယ အာကိဉ္စညာယတနတော ဝုဋ္ဌာယ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပဇ္ဇိတွာ ‘‘ဧကံ ဒွေ စိတ္တဝါရေ ဌဿာမီ’’တိ ပိတုဃရံ အမနသိကရိတွာဝ ဥပရိနိရောဓသမာပတ္တတ္ထာယ မနသိကာရော၊ ဧဝမေသ စေတေန္တောဝ န စေတေတိ၊ အဘိသင်္ခရောန္တောဝ နာဘိသင်္ခရောတိ။ တာ စေဝ သညာတိ တာ ဈာနသညာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ အညာ စာတိ အညာ စ ဩဠာရိကာ ဘဝင်္ဂသညာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ သော နိရောဓံ ဖုသတီတိ သော ဧဝံ ပဋိပန္နော ဘိက္ခု သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဖုသတိ ဝိန္ဒတိ ပဋိလဘတိ။

အနုပုဗ္ဗာဘိသညာနိရောဓသမ္ပဇာနသမာပတ္တိန္တိ ဧတ္ထ အဘီတိ ဥပသဂ္ဂမတ္တံ၊ သမ္ပဇာနပဒံ နိရောဓပဒေန အန္တရိကံ ကတွာ ဝုတ္တံ။ အနုပဋိပါဋိယာ သမ္ပဇာနသညာနိရောဓသမာပတ္တီတိ အယံ ပနေတ္ထတ္ထော။ တတြာပိ သမ္ပဇာနသညာနိရောဓသမာပတ္တီတိ သမ္ပဇာနန္တဿ အန္တေ သညာ နိရောဓသမာပတ္တိ သမ္ပဇာနန္တဿ ဝါ ပဏ္ဍိတဿ ဘိက္ခုနော သညာနိရောဓသမာပတ္တီတိ အယံ ဝိသေသတ္ထော။

ဣဒါနိ ဣဓ ဌတွာ နိရောဓသမာပတ္တိကထာ ကထေတဗ္ဗာ။ သာ ပနေသာ သဗ္ဗာကာရေန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ပညာဘာဝနာနိသံသာဓိကာရေ ကထိတာ၊ တသ္မာ တတ္ထ ကထိတတောဝ ဂဟေတဗ္ဗာ။

ဧဝံ ဘဂဝါ ပေါဋ္ဌပါဒဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ နိရောဓကထံ ကထေတွာ – အထ နံ တာဒိသာယ ကထာယ အညတ္ထ အဘာဝံ ပဋိဇာနာပေတုံ ‘‘တံ ကိံ မညသီ’’တိအာဒိမာဟ။ ပရိဗ္ဗာဇကောပိ ‘‘ဘဂဝါ အဇ္ဇ တုမှာကံ ကထံ ဌပေတွာ န မယာ ဧဝရူပါ ကထာ သုတပုဗ္ဗာ’’တိ ပဋိဇာနန္တော၊ ‘‘နော ဟေတံ ဘန္တေ’’တိ ဝတွာ ပုန သက္ကစ္စံ ဘဂဝတော ကထာယ ဥဂ္ဂဟိတဘာဝံ ဒဿေန္တော ‘‘ဧဝံ ခေါ အဟံ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ အထဿ ဘဂဝါ ‘‘သုဥဂ္ဂဟိတံ တယာ’’တိ အနုဇာနန္တော ‘‘ဧဝံ ပေါဋ္ဌပါဒါ’’တိ အာဟ။

၄၁၅။ အထ ပရိဗ္ဗာဇကော ‘‘ဘဂဝတာ ‘အာကိဉ္စညာယတနံ သညဂ္ဂ’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဧတဒေဝ နု ခေါ သညဂ္ဂံ၊ ဥဒါဟု အဝသေသသမာပတ္တီသုပိ သညဂ္ဂံ အတ္ထီ’’တိ စိန္တေတွာ တမတ္ထံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ဧကညေဝ နု ခေါ’’တိအာဒိမာဟ။ ဘဂဝါပိဿ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ တတ္ထ ပုထူပီတိ ဗဟူနိပိ။ ယထာ ယထာ ခေါ၊ ပေါဋ္ဌပါဒ၊ နိရောဓံဖုသတီတိ ပထဝီကသိဏာဒီသု ယေန ယေန ကသိဏေန၊ ပဌမဇ္ဈာနာဒီနံ ဝါ ယေန ယေန ဈာနေန။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – သစေ ဟိ ပထဝီကသိဏေန ကရဏဘူတေန ပထဝီကသိဏသမာပတ္တိံ ဧကဝါရံ သမာပဇ္ဇန္တော ပုရိမသညာနိရောဓံ ဖုသတိ ဧကံ သညဂ္ဂံ၊ အထ ဒွေ ဝါရေ၊ တယော ဝါရေ၊ ဝါရသတံ၊ ဝါရသဟဿံ၊ ဝါရသတသဟဿံ ဝါ သမာပဇ္ဇန္တော ပုရိမသညာနိရောဓံ ဖုသတိ၊ သတသဟဿံ၊ သညဂ္ဂါနိ။ ဧသ နယော သေသကသိဏေသု။ ဈာနေသုပိ သစေ ပဌမဇ္ဈာနေန ကရဏဘူတေန ဧကဝါရံ ပုရိမသညာနိရောဓံ ဖုသတိ ဧကံ သညဂ္ဂံ။ အထ ဒွေ ဝါရေ ၊ တယော ဝါရေ၊ ဝါရသတံ၊ ဝါရသဟဿံ၊ ဝါရသတသဟဿံ ဝါ ပုရိမသညာနိရောဓံ ဖုသတိ၊ သတသဟဿံ သညဂ္ဂါနိ။ ဧသ နယော သေသဇ္ဈာနသမာပတ္တီသုပိ။ ဣတိ ဧကဝါရံ သမာပဇ္ဇနဝသေန ဝါ သဗ္ဗမ္ပိ သဉ္ဇာနနလက္ခဏေန သင်္ဂဟေတွာ ဝါ ဧကံ သညဂ္ဂံ ဟောတိ၊ အပရာပရံ သမာပဇ္ဇနဝသေန ဗဟူနိ။

၄၁၆။ သညာ နု ခေါ၊ ဘန္တေတိ ဘန္တေ နိရောဓသမာပဇ္ဇနကဿ ဘိက္ခုနော ‘‘သညာ နု ခေါ ပဌမံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ တဿ ဘဂဝါ ‘‘သညာ ခေါ၊ ပေါဋ္ဌပါဒါ’’တိ ဗျာကာသိ။ တတ္ထ သညာတိ ဈာနသညာ။ ဉာဏန္တိ ဝိပဿနာဉာဏံ။ အပရော နယော၊ သညာတိ ဝိပဿနာ သညာ။ ဉာဏန္တိ မဂ္ဂဉာဏံ။ အပရော နယော၊ သညာတိ မဂ္ဂသညာ။ ဉာဏန္တိ ဖလဉာဏံ။ တိပိဋကမဟာသိဝတ္ထေရော ပနာဟ –

ကိံ ဣမေ ဘိက္ခူ ဘဏန္တိ၊ ပေါဋ္ဌပါဒေါ ဟေဋ္ဌာ ဘဂဝန္တံ နိရောဓံ ပုစ္ဆိ။ ဣဒါနိ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌာနံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ဘဂဝါ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌဟန္တဿ ကိံ ပဌမံ အရဟတ္တဖလသညာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဥဒါဟု ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏ’’န္တိ ဝဒတိ။ အထဿ ဘဂဝါ ယသ္မာ ဖလသညာ ပဌမံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပစ္ဆာ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ ။ တသ္မာ ‘‘သညာ ခေါ ပေါဋ္ဌပါဒါ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ သညုပ္ပာဒါတိ အရဟတ္တဖလသညာယ ဥပ္ပာဒါ၊ ပစ္ဆာ ‘‘ဣဒံ အရဟတ္တဖလ’’န္တိ ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏုပ္ပာဒေါ ဟောတိ။ ဣဒပ္ပစ္စယာ ကိရ မေတိ ဖလသမာဓိသညာပစ္စယာ ကိရ မယှံ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ ဥပ္ပန္နန္တိ။

သညာအတ္တကထာဝဏ္ဏနာ

၄၁၇။ ဣဒါနိ ပရိဗ္ဗာဇကော ယထာ နာမ ဂါမသူကရော ဂန္ဓောဒကေန နှာပေတွာ ဂန္ဓေဟိ အနုလိမ္ပိတွာ မာလာဒါမံ ပိဠန္ဓိတွာ သိရိသယနေ အာရောပိတောပိ သုခံ န ဝိန္ဒတိ၊ ဝေဂေန ဂူထဋ္ဌာနမေဝ ဂန္တွာ သုခံ ဝိန္ဒတိ။ ဧဝမေဝ ဘဂဝတာ သဏှသုခုမတိလက္ခဏဗ္ဘာဟတာယ ဒေသနာယ နှာပိတဝိလိတ္တမဏ္ဍိတောပိ နိရောဓကထာသိရိသယနံ အာရောပိတောပိ တတ္ထ သုခံ န ဝိန္ဒန္တော ဂူထဋ္ဌာနသဒိသံ အတ္တနော လဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ တမေဝ ပုစ္ဆန္တော ‘‘သညာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ပုရိသဿ အတ္တာ’’တိအာဒိမာဟ။ အထဿာနုမတိံ ဂဟေတွာ ဗျာကာတုကာမော ဘဂဝါ – ‘‘ကံ ပန တွ’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတော သော ‘‘အရူပီ အတ္တာ’’တိ ဧဝံ လဒ္ဓိကော သမာနောပိ ‘‘ဘဂဝါ ဒေသနာယ သုကုသလော၊ သော မေ အာဒိတောဝ လဒ္ဓိံ မာ ဝိဒ္ဓံသေတူ’’တိ စိန္တေတွာ အတ္တနော လဒ္ဓိံ ပရိဟရန္တော ‘‘ဩဠာရိကံ ခေါ’’တိအာဒိမာဟ။ အထဿ ဘဂဝါ တတ္ထ ဒေါသံ ဒဿေန္တော ‘‘ဩဠာရိကော စ ဟိ တေ’’တိအာဒိမာဟ ။ တတ္ထ ဧဝံ သန္တန္တိ ဧဝံ သန္တေ။ ဘုမ္မတ္ထေ ဟိ ဧတံ ဥပယောဂဝစနံ။ ဧဝံ သန္တံ အတ္တာနံ ပစ္စာဂစ္ဆတော တဝါတိ အယံ ဝါ ဧတ္ထ အတ္ထော။ စတုန္နံ ခန္ဓာနံ ဧကုပ္ပာဒေကနိရောဓတ္တာ ကိဉ္စာပိ ယာ သညာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သာဝ နိရုဇ္ဈတိ။ အပရာပရံ ဥပါဒါယ ပန ‘‘အညာ စ သညာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အညာ စ သညာ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။

၄၁၈-၄၂၀။ ဣဒါနိ အညံ လဒ္ဓိံ ဒဿေန္တော – ‘‘မနောမယံ ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိံ ဝတွာ တတြာပိ ဒေါသေ ဒိန္နေ ယထာ နာမ ဥမ္မတ္တကော ယာဝဿ သညာ နပ္ပတိဋ္ဌာတိ၊ တာဝ အညံ ဂဟေတွာ အညံ ဝိဿဇ္ဇေတိ၊ သညာပတိဋ္ဌာနကာလေ ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ ဝဒတိ၊ ဧဝမေဝ အညံ ဂဟေတွာ အညံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဣဒါနိ အတ္တနော လဒ္ဓိံယေဝ ဝဒန္တော ‘‘အရူပီ ခေါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတြာပိ ယသ္မာ သော သညာယ ဥပ္ပာဒနိရောဓံ ဣစ္ဆတိ၊ အတ္တာနံ ပန သဿတံ မညတိ။ တသ္မာ တထေဝဿ ဒေါသံ ဒဿေန္တော ဘဂဝါ ‘‘ဧဝံ သန္တမ္ပီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတော ပရိဗ္ဗာဇကော မိစ္ဆာဒဿနေန အဘိဘူတတ္တာ ဘဂဝတာ ဝုစ္စမာနမ္ပိ တံ နာနတ္တံ အဇာနန္တော ‘‘သက္ကာ ပနေတံ၊ ဘန္တေ၊ မယာ’’တိအာဒိမာဟ။ အထဿ ဘဂဝါ ယသ္မာ သော သညာယ ဥပ္ပာဒနိရောဓံ ပဿန္တောပိ သညာမယံ အတ္တာနံ နိစ္စမေဝ မညတိ။ တသ္မာ ‘‘ဒုဇ္ဇာနံ ခေါ’’တိအာဒိမာဟ။

တတ္ထာယံ သင်္ခေပတ္ထော – တဝ အညာ ဒိဋ္ဌိ၊ အညာ ခန္တိ၊ အညာ ရုစိ၊ အညထာယေဝ တေ ဒဿနံ ပဝတ္တံ၊ အညဒေဝ စ တေ ခမတိ စေဝ ရုစ္စတိ စ၊ အညတြ စ တေ အာယောဂေါ၊ အညိဿာယေဝ ပဋိပတ္တိယာ ယုတ္တပယုတ္တတာ၊ အညတ္ထ စ တေ အာစရိယကံ၊ အညသ္မိံ တိတ္ထာယတနေ အာစရိယဘာဝေါ။ တေန တယာ ဧဝံ အညဒိဋ္ဌိကေန အညခန္တိကေန အညရုစိကေန အညတြာယောဂေန အညတြာစရိယကေန ဒုဇ္ဇာနံ ဧတန္တိ။ အထ ပရိဗ္ဗာဇကော – ‘‘သညာ ဝါ ပုရိသဿ အတ္တာ ဟောတု၊ အညာ ဝါ သညာ၊ တံ သဿတာဒိ ဘာဝမဿ ပုစ္ဆိဿ’’န္တိ ပုန ‘‘ကိံ ပန ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။

တတ္ထ လောကောတိ အတ္တာနံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ န ဟေတံ ပေါဋ္ဌပါဒ အတ္ထသဉှိတန္တိ ပေါဋ္ဌပါဒ ဧတံ ဒိဋ္ဌိဂတံ န ဣဓလောကပရလောကအတ္ထနိဿိတံ၊ န အတ္တတ္ထပရတ္ထနိဿိတံ။ န ဓမ္မသံဟိတန္တိ န နဝလောကုတ္တရဓမ္မနိဿိတံ။ နာဒိဗြဟ္မစရိယကန္တိ သိက္ခတ္တယသင်္ခါတဿ သာသနဗြဟ္မစရိယကဿ န အာဒိမတ္တံ၊ အဓိသီလသိက္ခာမတ္တမ္ပိ န ဟောတိ။ န နိဗ္ဗိဒါယာတိ သံသာရဝဋ္ဋေ နိဗ္ဗိန္ဒနတ္ထာယ န သံဝတ္တတိ။ နဝိရာဂါယာတိ ဝဋ္ဋဝိရာဂတ္ထာယ န သံဝတ္တတိ။ န နိရောဓာယာတိ ဝဋ္ဋဿ နိရောဓကရဏတ္ထာယ န သံဝတ္တတိ။ န ဥပသမာယာတိ ဝဋ္ဋဿ ဝူပသမနတ္ထာယ န သံဝတ္တတိ။ န အဘိညာယာတိ ဝဋ္ဋာဘိဇာနနာယ ပစ္စက္ခကိရိယာယ န သံဝတ္တတိ။ န သမ္ဗောဓာယာတိ ဝဋ္ဋသမ္ဗုဇ္ဈနတ္ထာယ န သံဝတ္တတိ။ န နိဗ္ဗာနာယာတိ အမတမဟာနိဗ္ဗာနဿ ပစ္စက္ခကိရိယာယ န သံဝတ္တတိ။

ဣဒံ ဒုက္ခန္တိအာဒီသု တဏှံ ဌပေတွာ တေဘူမကာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ဒုက္ခန္တိ၊ တဿေဝ ဒုက္ခဿ ပဘာဝနတော သပ္ပစ္စယာ တဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ။ ဥဘိန္နံ အပ္ပဝတ္တိ ဒုက္ခနိရောဓောတိ၊ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ မယာ ဗျာကတန္တိ အတ္ထော။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတွာ ဘဂဝါ ‘‘ဣမဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ မဂ္ဂပါတုဘာဝေါ ဝါ ဖလသစ္ဆိကိရိယာ ဝါ နတ္ထိ၊ မယှဉ္စ ဘိက္ခာစာရဝေလာ’’တိ စိန္တေတွာ တုဏှီ အဟောသိ။ ပရိဗ္ဗာဇကောပိ တံ အာကာရံ ဉတွာ ဘဂဝတော ဂမနကာလံ အာရောစေန္တော ဝိယ ‘‘ဧဝမေတ’’န္တိအာဒိမာဟ။

၄၂၁။ ဝါစာသန္နိတောဒကေနာတိ ဝစနပတောဒေန။ သဉ္ဈဗ္ဘရိမကံသူတိ သဉ္ဈဗ္ဘရိတံ နိရန္တရံ ဖုဋ္ဌံ အကံသု၊ ဥပရိ ဝိဇ္ဈိံသူတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဘူတန္တိ သဘာဝတော ဝိဇ္ဇမာနံ။ တစ္ဆံ၊ တထန္တိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဓမ္မဋ္ဌိတတန္တိ နဝလောကုတ္တရဓမ္မေသု ဌိတသဘာဝံ။ ဓမ္မနိယာမတန္တိ လောကုတ္တရဓမ္မနိယာမတံ။ ဗုဒ္ဓါနဉှိ စတုသစ္စဝိနိမုတ္တာ ကထာ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ သာ ဧဒိသာ ဟောတိ။

စိတ္တဟတ္ထိသာရိပုတ္တပေါဋ္ဌပါဒဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၄၂၂။ စိတ္တော စ ဟတ္ထိသာရိပုတ္တောတိ သော ကိရ သာဝတ္ထိယံ ဟတ္ထိအာစရိယဿ ပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ တီဏိ ပိဋကာနိ ဥဂ္ဂဟေတွာ သုခုမေသု အတ္ထန္တရေသု ကုသလော အဟောသိ၊ ပုဗ္ဗေ ကတပါပကမ္မဝသေန ပန သတ္တဝါရေ ဝိဗ္ဘမိတွာ ဂိဟိ ဇာတော။ ကဿပသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ကိရ သာသနေ ဒွေ သဟာယကာ အဟေသုံ၊ အညမညံ သမဂ္ဂါ ဧကတောဝ သဇ္ဈာယန္တိ။ တေသု ဧကော အနဘိရတော ဂိဟိဘာဝေ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေတွာ ဣတရဿ အာရောစေသိ။ သော ဂိဟိဘာဝေ အာဒီနဝံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ တံ ဩဝဒိ။ သော တံ သုတွာ အဘိရမိတွာ ပုနေကဒိဝသံ တာဒိသေ စိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ တံ ဧတဒဝေါစ ‘‘မယှံ အာဝုသော ဧဝရူပံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘ဣမာဟံ ပတ္တစီဝရံ တုယှံ ဒဿာမီ’တိ’’။ သော ပတ္တစီဝရလောဘေန တဿ ဂိဟိဘာဝေ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ အာဒီနဝံ ကထေသိ။ အထဿ တံ သုတွာဝ ဂိဟိဘာဝတော စိတ္တံ ဝိရဇ္ဇိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇာယမေဝ အဘိရမိ။ ဧဝမေသ တဒါ သီလဝန္တဿ ဘိက္ခုနော ဂိဟိဘာဝေ အာနိသံသကထာယ ကထိတတ္တာ ဣဒါနိ ဆ ဝါရေ ဝိဗ္ဘမိတွာ သတ္တမေ ဝါရေ ပဗ္ဗဇိတော။ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ၊ မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရဿ စ အဘိဓမ္မကထံ ကထေန္တာနံ အန္တရန္တရာ ကထံ ဩပါတေတိ။ အထ နံ မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရော အပသာဒေတိ။ သော မဟာသာဝကဿ ကထိတေ ပတိဋ္ဌာတုံ အသက္ကောန္တော ဝိဗ္ဘမိတွာ ဂိဟိ ဇာတော။ ပေါဋ္ဌပါဒဿ ပနာယံ ဂိဟိသဟာယကော ဟောတိ။ တသ္မာ ဝိဗ္ဘမိတွာ ဒွီဟတီဟစ္စယေန ပေါဋ္ဌပါဒဿ သန္တိကံ ဂတော။ အထ နံ သော ဒိသွာ ‘‘သမ္မ ကိံ တယာ ကတံ၊ ဧဝရူပဿ နာမ သတ္ထု သာသနာ အပသက္ကန္တောသိ၊ ဧဟိ ပဗ္ဗဇိတုံ ဣဒါနိ တေ ဝဋ္ဋတီ’’တိ တံ ဂဟေတွာ ဘဂဝတော သန္တိကံ အဂမာသိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘စိတ္တော စ ဟတ္ထိသာရိပုတ္တော ပေါဋ္ဌပါဒေါ စ ပရိဗ္ဗာဇကော’’တိ။

၄၂၃။ အန္ဓာတိ ပညာစက္ခုနော နတ္ထိတာယ အန္ဓာ၊ တဿေဝ အဘာဝေန အစက္ခုကာ။ တွံယေဝ နေသံ ဧကော စက္ခုမာတိ သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတဇာနနဘာဝမတ္တေန ပညာစက္ခုနာ စက္ခုမာ။ ဧကံသိကာတိ ဧကကောဋ္ဌာသာ။ ပညတ္တာတိ ဌပိတာ။ အနေကံသိကာတိ န ဧကကောဋ္ဌာသာ ဧကေနေဝ ကောဋ္ဌာသေန သဿတာတိ ဝါ အသဿတာတိ ဝါ န ဝုတ္တာတိ အတ္ထော။

ဧကံသိကဓမ္မဝဏ္ဏနာ

၄၂၄-၄၂၅။ သန္တိ ပေါဋ္ဌပါဒါတိ ဣဒံ ဘဂဝါ ကသ္မာ အာရဘိ? ဗာဟိရကေဟိ ပညာပိတနိဋ္ဌာယ အနိယျာနိကဘာဝဒဿနတ္ထံ။ သဗ္ဗေ ဟိ တိတ္ထိယာ ယထာ ဘဂဝါ အမတံ နိဗ္ဗာနံ၊ ဧဝံ အတ္တနော အတ္တနော သမယေ လောကထုပိကာဒိဝသေန နိဋ္ဌံ ပညပေန္တိ၊ သာ စ န နိယျာနိကာ။ ယထာ ပညတ္တာ ဟုတွာ န နိယျာတိ န ဂစ္ဆတိ၊ အညဒတ္ထု ပဏ္ဍိတေဟိ ပဋိက္ခိတ္တာ နိဝတ္တတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ဘဂဝါ ဧဝမာဟ။ တတ္ထ ဧကန္တသုခံ လောကံ ဇာနံ ပဿန္တိ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကန္တသုခေါ လောကော ပစ္ဆိမာဒီနံ ဝါ အညတရာယာတိ ဧဝံ ဇာနန္တာ ဧဝံ ပဿန္တာ ဝိဟရထ။ ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗာနိ ခေါ တသ္မိံ လောကေ မနုဿာနံ သရီရသဏ္ဌာနာဒီနီတိ။ အပ္ပာဋိဟီရကတန္တိ အပ္ပာဋိဟီရကတံ ပဋိဟရဏဝိရဟိတံ၊ အနိယျာနိကန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။

၄၂၆-၄၂၇။ ဇနပဒကလျာဏီတိ ဇနပဒေ အညာဟိ ဣတ္ထီဟိ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဝိလာသာကပ္ပာဒီဟိ အသဒိသာ။

တယောအတ္တပဋိလာဘဝဏ္ဏနာ

၄၂၈။ ဧဝံ ဘဂဝါ ပရေသံ နိဋ္ဌာယ အနိယျာနိကတ္တံ ဒဿေတွာ အတ္တနော နိဋ္ဌာယ နိယျာနိကဘာဝံ ဒဿေတုံ ‘‘တယော ခေါ မေ ပေါဋ္ဌပါဒါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အတ္တပဋိလာဘောတိ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော၊ ဧတ္ထ စ ဘဂဝါ တီဟိ အတ္တဘာဝပဋိလာဘေဟိ တယော ဘဝေ ဒဿေသိ။ ဩဠာရိကတ္တဘာဝပဋိလာဘေန အဝီစိတော ပဋ္ဌာယ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိပရိယောသာနံ ကာမဘဝံ ဒဿေသိ။ မနောမယအတ္တဘာဝပဋိလာဘေန ပဌမဇ္ဈာနဘူမိတော ပဋ္ဌာယ အကနိဋ္ဌဗြဟ္မလောကပရိယောသာနံ ရူပဘဝံ ဒဿေသိ။ အရူပအတ္တဘာဝပဋိလာဘေန အာကာသာနဉ္စာယတနဗြဟ္မလောကတော ပဋ္ဌာယ နေဝသညာနာသညာယတနဗြဟ္မလောကပရိယောသာနံ အရူပဘဝံ ဒဿေသိ။ သံကိလေသိကာ ဓမ္မာ နာမ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ။ ဝေါဒါနိယာ ဓမ္မာ နာမ သမထဝိပဿနာ။

၄၂၉။ ပညာပါရိပူရိံဝေပုလ္လတ္တန္တိ မဂ္ဂပညာဖလပညာနံ ပါရိပူရိဉ္စေဝ ဝိပုလဘာဝဉ္စ။ ပါမုဇ္ဇန္တိ တရုဏပီတိ။ ပီတီတိ ဗလဝတုဋ္ဌိ။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? ယံ အဝေါစုမှ ‘‘သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟိရတီ’’တိ၊ တတ္ထ တဿ ဧဝံ ဝိဟရတော တံ ပါမောဇ္ဇဉ္စေဝ ဘဝိဿတိ၊ ပီတိ စ နာမကာယပဿဒ္ဓိ စ သတိ စ သူပဋ္ဌိတာ ဥတ္တမဉာဏဉ္စ သုခေါ စ ဝိဟာရော။ သဗ္ဗဝိဟာရေသု စ အယမေဝ ဝိဟာရော ‘‘သုခေါ’’တိ ဝတ္တုံ ယုတ္တော ‘‘ဥပသန္တော ပရမမဓုရော’’တိ။ တတ္ထ ပဌမဇ္ဈာနေ ပါမောဇ္ဇာဒယော ဆပိ ဓမ္မာ လဗ္ဘန္တိ၊ ဒုတိယဇ္ဈာနေ ဒုဗ္ဗလပီတိသင်္ခါတံ ပါမောဇ္ဇံ နိဝတ္တတိ၊ သေသာ ပဉ္စ လဗ္ဘန္တိ။ တတိယေ ပီတိ နိဝတ္တတိ၊ သေသာ စတ္တာရော လဗ္ဘန္တိ။ တထာ စတုတ္ထေ။ ဣမေသု စတူသု ဈာနေသု သမ္ပသာဒနသုတ္တေ သုဒ္ဓဝိပဿနာ ပါဒကဇ္ဈာနမေဝ ကထိတံ။ ပါသာဒိကသုတ္တေ စတူဟိ မဂ္ဂေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိပဿနာ ကထိတာ။ ဒသုတ္တရသုတ္တေ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကဖလသမာပတ္တိ ကထိတာ။ ဣမသ္မိံ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တေ ပါမောဇ္ဇံ ပီတိဝေဝစနမေဝ ကတွာ ဒုတိယဇ္ဈာနိကဖလသမာပတ္တိနာမ ကထိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

၄၃၂-၄၃၇။ အယံ ဝါ သောတိ ဧတ္ထ ဝါ သဒ္ဒေါ ဝိဘာဝနတ္ထော ဟောတိ။ အယံ သောတိ ဧဝံ ဝိဘာဝေတွာ ပကာသေတွာ ဗျာကရေယျာမ။ ယထာပရေ ‘‘ဧကန္တသုခံ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာထာ’’တိ ပုဋ္ဌာ ‘‘နော’’တိ ဝဒန္တိ၊ န ဧဝံ ဝဒါမာတိ အတ္ထော။ သပ္ပာဋိဟီရကတန္တိ သပ္ပာဋိဟရဏံ၊ နိယျာနိကန္တိ အတ္ထော။ မောဃော ဟောတီတိ တုစ္ဆော ဟောတိ၊ နတ္ထိ သော တသ္မိံ သမယေတိ အဓိပ္ပာယော။ သစ္စော ဟောတီတိ ဘူတော ဟောတိ၊ သွေဝ တသ္မိံ သမယေ သစ္စော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ ပနာယံ စိတ္တော အတ္တနော အသဗ္ဗညုတာယ တယော အတ္တပဋိလာဘေ ကထေတွာ အတ္တပဋိလာဘော နာမ ပညတ္တိမတ္တံ ဧတန္တိ ဥဒ္ဓရိတုံ နာသက္ခိ၊ အတ္တပဋိလာဘော တွေဝ နိယျာတေသိ။ အထဿ ဘဂဝါ ရူပါဒယော စေတ္ထ ဓမ္မာ၊ အတ္တပဋိလာဘောတိ ပန နာမမတ္တမေတံ၊ တေသု တေသု ရူပါဒီသု သတိ ဧဝရူပါ ဝေါဟာရာ ဟောန္တီတိ ဒဿေတုကာမော တဿေဝ ကထံ ဂဟေတွာ နာမပညတ္တိဝသေန နိယျာတနတ္ထံ ‘‘ယသ္မိံ စိတ္တ သမယေ’’တိအာဒိမာဟ။

၄၃၈။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဝိနယနတ္ထံ ပုန ‘‘သစေ တံ၊ စိတ္တ၊ ဧဝံ ပုစ္ဆေယျု’’န္တိအာဒိမာဟ ။ တတ္ထ ယော မေ အဟောသိ အတီတော အတ္တပဋိလာဘော ၊ သွေဝ မေ အတ္တပဋိလာဘော၊ တသ္မိံ သမယေ သစ္စော အဟောသိ၊ မောဃော အနာဂတော မောဃော ပစ္စုပ္ပန္နောတိ ဧတ္ထ တာဝ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ – ယသ္မာ ယေ တေ အတီတာ ဓမ္မာ၊ တေ ဧတရဟိ နတ္ထိ၊ အဟေသုန္တိ ပန သင်္ချံ ဂတာ၊ တသ္မာ သောပိ မေ အတ္တပဋိလာဘော တသ္မိံယေဝ သမယေ သစ္စော အဟောသိ။ အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ပန ဓမ္မာနံ တဒါ အဘာဝါ တသ္မိံ သမယေ ‘‘မောဃော အနာဂတော၊ မောဃော ပစ္စုပ္ပန္နော’’တိ၊ ဧဝံ အတ္ထတော နာမမတ္တမေဝ အတ္တပဋိလာဘံ ပဋိဇာနာတိ။ အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသုပိ ဧသေဝ နယော။

၄၃၉-၄၄၃။ အထ ဘဂဝါ တဿ ဗျာကရဏေန သဒ္ဓိံ အတ္တနော ဗျာကရဏံ သံသန္ဒိတုံ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ စိတ္တာ’’တိအာဒီနိ ဝတွာ ပုန ဩပမ္မတော တမတ္ထံ သာဓေန္တော ‘‘သေယျထာပိ စိတ္တ ဂဝါ ခီရ’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတြာယံ သင်္ခေပတ္ထော၊ ယထာ ဂဝါ ခီရံ၊ ခီရာဒီဟိ စ ဒဓိအာဒီနိ ဘဝန္တိ၊ တတ္ထ ယသ္မိံ သမယေ ခီရံ ဟောတိ၊ န တသ္မိံ သမယေ ဒဓီတိ ဝါ နဝနီတာဒီသု ဝါ အညတရန္တိ သင်္ချံ နိရုတ္တိံ နာမံ ဝေါဟာရံ ဂစ္ဆတိ။ ကသ္မာ? ယေ ဓမ္မေ ဥပါဒါယ ဒဓီတိအာဒိ ဝေါဟာရာ ဟောန္တိ၊ တေသံ အဘာဝါ။ အထ ခေါ ခီရံ တွေဝ တသ္မိံ သမယေ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ ကသ္မာ? ယေ ဓမ္မေ ဥပါဒါယ ခီရန္တိ သင်္ချာ နိရုတ္တိ နာမံ ဝေါဟာရော ဟောတိ၊ တေသံ ဘာဝါတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဣမာ ခေါ စိတ္တာတိ ဩဠာရိကော အတ္တပဋိလာဘော ဣတိ စ မနောမယော အတ္တပဋိလာဘော ဣတိ စ အရူပေါ အတ္တပဋိလာဘော ဣတိ စ ဣမာ ခေါ စိတ္တ လောကသမညာ လောကေ သမညာမတ္တကာနိ သမနုဇာနနမတ္တကာနိ ဧတာနိ။ တထာ လောကနိရုတ္တိမတ္တကာနိ ဝစနပထမတ္တကာနိ ဝေါဟာရမတ္တကာနိ နာမပဏ္ဏတ္တိမတ္တကာနိ ဧတာနီတိ။ ဧဝံ ဘဂဝါ ဟေဋ္ဌာ တယော အတ္တပဋိလာဘေ ကထေတွာ ဣဒါနိ သဗ္ဗမေတံ ဝေါဟာရမတ္တကန္တိ ဝဒတိ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ ပရမတ္ထတော သတ္တော နာမ နတ္ထိ၊ သုညော တုစ္ဆော ဧသ လောကော။

ဗုဒ္ဓါနံ ပန ဒွေ ကထာ သမ္မုတိကထာ စ ပရမတ္ထကထာ စ။ တတ္ထ ‘‘သတ္တော ပေါသော ဒေဝေါ ဗြဟ္မာ’’တိအာဒိကာ ‘‘သမ္မုတိကထာ’’ နာမ။ ‘‘အနိစ္စံ ဒုက္ခမနတ္တာ ခန္ဓာ ဓာတုယော အာယတနာနိ သတိပဋ္ဌာနာ သမ္မပ္ပဓာနာ’’တိအာဒိကာ ပရမတ္ထကထာ နာမ။ တတ္ထ ယော သမ္မုတိဒေသနာယ ‘‘သတ္တော’’တိ ဝါ ‘‘ပေါသော’’တိ ဝါ ‘‘ဒေဝေါ’’တိ ဝါ ‘‘ဗြဟ္မာ’’တိ ဝါ ဝုတ္တေ ဝိဇာနိတုံ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ နိယျာတုံ အရဟတ္တဇယဂ္ဂါဟံ ဂဟေတုံ သက္ကောတိ၊ တဿ ဘဂဝါ အာဒိတောဝ ‘‘သတ္တော’’တိ ဝါ ‘‘ပေါသော’’တိ ဝါ ‘‘ဒေဝေါ’’တိ ဝါ ‘‘ဗြဟ္မာ’’တိ ဝါ ကထေတိ၊ ယော ပရမတ္ထဒေသနာယ ‘‘အနိစ္စ’’န္တိ ဝါ ‘‘ဒုက္ခ’’န္တိ ဝါတိအာဒီသု အညတရံ သုတွာ ဝိဇာနိတုံ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ နိယျာတုံ အရဟတ္တဇယဂ္ဂါဟံ ဂဟေတုံ သက္ကောတိ၊ တဿ ‘‘အနိစ္စ’’န္တိ ဝါ ‘‘ဒုက္ခ’’န္တိ ဝါတိအာဒီသု အညတရမေဝ ကထေတိ။ တထာ သမ္မုတိကထာယ ဗုဇ္ဈနကသတ္တဿာပိ န ပဌမံ ပရမတ္ထကထံ ကထေတိ။ သမ္မုတိကထာယ ပန ဗောဓေတွာ ပစ္ဆာ ပရမတ္ထကထံ ကထေတိ။ ပရမတ္ထကထာယ ဗုဇ္ဈနကသတ္တဿာပိ န ပဌမံ သမ္မုတိကထံ ကထေတိ။ ပရမတ္ထကထာယ ပန ဗောဓေတွာ ပစ္ဆာ သမ္မုတိကထံ ကထေတိ။ ပကတိယာ ပန ပဌမမေဝ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တဿ ဒေသနာ လူခါကာရာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဗုဒ္ဓါ ပဌမံ သမ္မုတိကထံ ကထေတွာ ပစ္ဆာ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တိ။ သမ္မုတိကထံ ကထေန္တာပိ သစ္စမေဝ သဘာဝမေဝ အမုသာဝ ကထေန္တိ။ ပရမတ္ထကထံ ကထေန္တာပိ သစ္စမေဝ သဘာဝမေဝ အမုသာဝ ကထေန္တိ။

ဒုဝေ သစ္စာနိ အက္ခာသိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဝဒတံ ဝရော၊

သမ္မုတိံ ပရမတ္ထဉ္စ၊ တတိယံ နူပလဗ္ဘတိ။

သင်္ကေတဝစနံ သစ္စံ၊ လောကသမ္မုတိကာရဏံ၊

ပရမတ္ထဝစနံ သစ္စံ၊ ဓမ္မာနံ ဘူတလက္ခဏန္တိ။

ယာဟိ တထာဂတော ဝေါဟရတိ အပရာမသန္တိ ယာဟိ လောကသမညာဟိ လောကနိရုတ္တီဟိ တထာဂတော တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပရာမာသာနံ အဘာဝါ အပရာမသန္တော ဝေါဟရတီတိ ဒေသနံ ဝိနိဝဋ္ဋေတွာ အရဟတ္တနိကူဋေန နိဋ္ဌာပေသိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ဣတိ သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ

ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။