📜

၆။ မဟာလိသုတ္တံ

ဗြာဟ္မဏဒူတဝတ္ထု

၃၅၉။ ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ဝေသာလိယံ ပဋိဝသန္တိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အဿောသုံ ခေါ တေ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ – ‘‘သမဏော ခလု၊ ဘော၊ ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ’’တိ။

၃၆၀။ အထ ခေါ တေ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ယေန မဟာဝနံ ကူဋာဂါရသာလာ တေနုပသင်္ကမိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ နာဂိတော ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ တေ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ယေနာယသ္မာ နာဂိတော တေနုပသင်္ကမိံသု။ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကဟံ နု ခေါ၊ ဘော နာဂိတ၊ ဧတရဟိ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝိဟရတိ? ဒဿနကာမာ ဟိ မယံ တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမ’’န္တိ။ ‘‘အကာလော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝါ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ တတ္ထေဝ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု – ‘‘ဒိသွာဝ မယံ တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဂမိဿာမာ’’တိ။

ဩဋ္ဌဒ္ဓလိစ္ဆဝီဝတ္ထု

၃၆၁။ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ မဟတိယာ လိစ္ဆဝီပရိသာယ သဒ္ဓိံ ယေန မဟာဝနံ ကူဋာဂါရသာလာ ယေနာယသ္မာ နာဂိတော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ နု ခေါ၊ ဘန္တေ နာဂိတ၊ ဧတရဟိ သော ဘဂဝါ ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဒဿနကာမာ ဟိ မယံ တံ ဘဂဝန္တံ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ။ ‘‘အကာလော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝါ’’တိ။ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ တတ္ထေဝ ဧကမန္တံ နိသီဒိ – ‘‘ဒိသွာဝ အဟံ တံ ဘဂဝန္တံ ဂမိဿာမိ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ။

၃၆၂။ အထ ခေါ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသော ယေနာယသ္မာ နာဂိတော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတေ၊ ဘန္တေ ကဿပ၊ သမ္ဗဟုလာ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ဣဓူပသင်္ကန္တာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ မဟတိယာ လိစ္ဆဝီပရိသာယ သဒ္ဓိံ ဣဓူပသင်္ကန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ သာဓု၊ ဘန္တေ ကဿပ၊ လဘတံ ဧသာ ဇနတာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။

‘‘တေန ဟိ၊ သီဟ၊ တွညေဝ ဘဂဝတော အာရောစေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မတော နာဂိတဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတေ၊ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ဣဓူပသင်္ကန္တာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ မဟတိယာ လိစ္ဆဝီပရိသာယ သဒ္ဓိံ ဣဓူပသင်္ကန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘတံ ဧသာ ဇနတာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ သီဟ၊ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ အာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ သီဟော သမဏုဒ္ဒေသော ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ အာသနံ ပညပေသိ။

၃၆၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိဟာရာ နိက္ခမ္မ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ တေ ကောသလကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ မာဂဓကာ စ ဗြာဟ္မဏဒူတာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဩဋ္ဌဒ္ဓါပိ လိစ္ဆဝီ မဟတိယာ လိစ္ဆဝီပရိသာယ သဒ္ဓိံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

၃၆၄။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဩဋ္ဌဒ္ဓါ လိစ္ဆဝီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုရိမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနိ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ယဒဂ္ဂေ အဟံ၊ မဟာလိ၊ ဘဂဝန္တံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရာမိ၊ န စိရံ တီဏိ ဝဿာနိ၊ ဒိဗ္ဗာနိ ဟိ ခေါ ရူပါနိ ပဿာမိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ သုဏာမိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနီ’တိ။ သန္တာနေဝ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ နာဿောသိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ ဥဒါဟု အသန္တာနီ’’တိ?

ဧကံသဘာဝိတသမာဓိ

၃၆၅။ ‘‘သန္တာနေဝ ခေါ၊ မဟာလိ၊ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ နာဿောသိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော အသန္တာနီ’’တိ။ ‘‘ကော နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဟေတု၊ ကော ပစ္စယော၊ ယေန သန္တာနေဝ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ နာဿောသိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော အသန္တာနီ’’တိ?

၃၆၆။ ‘‘ဣဓ ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဒိဗ္ဗာနိ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။

၃၆၇။ ‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ…ပေ… ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ … ဥတ္တရာယ ဒိသာယ… ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဒိဗ္ဗာနိ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။

၃၆၈။ ‘‘ဣဓ ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။

၃၆၉။ ‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ…ပေ… ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ… ဥတ္တရာယ ဒိသာယ… ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနိ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဧကံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနံ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ နော စ ခေါ ဒိဗ္ဗာနံ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။

၃၇၀။ ‘‘ဣဓ ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဘယံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဘယံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဒိဗ္ဗာနိ စ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ ဒိဗ္ဗာနိ စ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဘယံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။

၃၇၁။ ‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခုနော ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ…ပေ… ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ… ဥတ္တရာယ ဒိသာယ… ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဥဘယံသဘာဝိတော သမာဓိ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ သော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဥဘယံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဒိဗ္ဗာနိ စ ရူပါနိ ပဿတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ ဒိဗ္ဗာနိ စ သဒ္ဒါနိ သုဏာတိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ မဟာလိ၊ ဟောတိ ဘိက္ခုနော ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဥဘယံသဘာဝိတေ သမာဓိမှိ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ ရူပါနံ ဒဿနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ၊ ဒိဗ္ဗာနဉ္စ သဒ္ဒါနံ သဝနာယ ပိယရူပါနံ ကာမူပသံဟိတာနံ ရဇနီယာနံ။ အယံ ခေါ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အယံ ပစ္စယော၊ ယေန သန္တာနေဝ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ဒိဗ္ဗာနိ သဒ္ဒါနိ နာဿောသိ ပိယရူပါနိ ကာမူပသံဟိတာနိ ရဇနီယာနိ၊ နော အသန္တာနီ’’တိ။

၃၇၂။ ‘‘ဧတာသံ နူန၊ ဘန္တေ၊ သမာဓိဘာဝနာနံ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဧတာသံ သမာဓိဘာဝနာနံ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။ အတ္ထိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ အညေဝ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ၊ ယေသံ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တီ’’တိ။

စတုအရိယဖလံ

၃၇၃။ ‘‘ကတမေ ပန တေ၊ ဘန္တေ၊ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ၊ ယေသံ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တီ’’တိ? ‘‘ဣဓ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော။ အယမ္ပိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဓမ္မော ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ၊ ယဿ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ၊ သကိဒေဝ [သကိံဒေဝ (က။)] ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဓမ္မော ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ၊ ယဿ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခု ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ၊ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ၊ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဓမ္မော ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ၊ ယဿ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မဟာလိ၊ ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဓမ္မော ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ၊ ယဿ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။ ဣမေ ခေါ တေ၊ မဟာလိ၊ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ၊ ယေသံ သစ္ဆိကိရိယာဟေတု ဘိက္ခူ မယိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တီ’’တိ။

အရိယအဋ္ဌင်္ဂိကမဂ္ဂေါ

၃၇၄။ ‘‘အတ္ထိ ပန၊ ဘန္တေ၊ မဂ္ဂေါ အတ္ထိ ပဋိပဒါ ဧတေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခေါ၊ မဟာလိ၊ မဂ္ဂေါ အတ္ထိ ပဋိပဒါ ဧတေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ။

၃၇၅။ ‘‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ မဂ္ဂေါ ကတမာ ပဋိပဒါ ဧတေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ? ‘‘အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ အယံ ခေါ၊ မဟာလိ၊ မဂ္ဂေါ အယံ ပဋိပဒါ ဧတေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ။

ဒွေပဗ္ဗဇိတဝတ္ထု

၃၇၆။ ‘‘ဧကမိဒါဟံ၊ မဟာလိ၊ သမယံ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရာမိ ဃောသိတာရာမေ ။ အထ ခေါ ဒွေ ပဗ္ဗဇိတာ – မုဏ္ဍိယော စ ပရိဗ္ဗာဇကော ဇာလိယော စ ဒါရုပတ္တိကန္တေဝါသီ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိံသု။ ဥပသင်္ကမိတွာ မယာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ တေ ဒွေ ပဗ္ဗဇိတာ မံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘ကိံ နု ခေါ၊ အာဝုသော ဂေါတမ၊ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ၊ ဥဒါဟု အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ?

၃၇၇။ ‘‘‘တေန ဟာဝုသော၊ သုဏာထ သာဓုကံ မနသိ ကရောထ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘ဧဝမာဝုသော’တိ ခေါ တေ ဒွေ ပဗ္ဗဇိတာ မမ ပစ္စဿောသုံ။ အဟံ ဧတဒဝေါစံ – ဣဓာဝုသော တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ…ပေ… (ယထာ ၁၉၀-၂၁၂ အနုစ္ဆေဒေသု ဧဝံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ)။ ဧဝံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ…ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ယော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ နု ခေါ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ? ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ၊ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ။ အဟံ ခေါ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝံ ဇာနာမိ ဧဝံ ပဿာမိ။ အထ စ ပနာဟံ န ဝဒါမိ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါ…ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ…ပေ… တတိယံ ဈာနံ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ယော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ နု ခေါ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ? ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ ၊ ကလ္လံ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ။ အဟံ ခေါ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝံ ဇာနာမိ ဧဝံ ပဿာမိ။ အထ စ ပနာဟံ န ဝဒါမိ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါ…ပေ… ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ…ပေ… ယော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ နု ခေါ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ? ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ [န ကလ္လံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ က။)] တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ။ အဟံ ခေါ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝံ ဇာနာမိ ဧဝံ ပဿာမိ။ အထ စ ပနာဟံ န ဝဒါမိ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါ…ပေ… နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတိ။ ယော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ ကလ္လံ နု ခေါ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ? ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဧဝံ ဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ န ကလ္လံ တဿေတံ ဝစနာယ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါတိ။ အဟံ ခေါ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝံ ဇာနာမိ ဧဝံ ပဿာမိ။ အထ စ ပနာဟံ န ဝဒါမိ – ‘တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’န္တိ ဝါ ‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’န္တိ ဝါ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနော ဩဋ္ဌဒ္ဓါ လိစ္ဆဝီ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

မဟာလိသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။