📜

၁၂။ လောဟိစ္စသုတ္တဝဏ္ဏနာ

လောဟိစ္စဗြာဟ္မဏဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၅၀၁။ သာလဝတိကာတိ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန တဿ ဂါမဿ နာမံ။ ဂါမဏိကာဘာဝေနာတိ ကေစိ။ လောဟိတော နာမ တဿ ကုလေ ပုဗ္ဗပုရိသော၊ တဿ ဝသေန လောဟိစ္စောတိ တဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဂေါတ္တတော အာဂတံ နာမံ။

၅၀၂။ ‘‘ဒိဋ္ဌိဂတ’’န္တိ လဒ္ဓိမတ္တံ အဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘န ပန ဥစ္ဆေဒသဿတာနံ အညတရ’’န္တိ။ န ဟိ ဥစ္ဆေဒသဿတဂါဟဝိနိမုတ္တော ကောစိ ဒိဋ္ဌိဂါဟော အတ္ထိ။ ‘‘ဘာသတိ ယေဝါ’’တိ တဿာ လဒ္ဓိယာ လောကေ ပါကဋဘာဝံ ဒဿေတိ။ အတ္တတော အညော ပရောတိ ယထာ အနုသာသကတော အနုသာသိတဗ္ဗော ပရော၊ ဧဝံ အနုသာသိတဗ္ဗတောပိ အနုသာသကော ပရောတိ ဝုတ္တံ ‘‘ပရော ပရဿာတိ ပရော ယော’’တိအာဒိ။ ကိံ-သဒ္ဒါပေက္ခာယ စေတ္ထ ‘‘ကရိဿတီ’’တိ အနာဂတကာလဝစနံ၊ အနာဂတေပိ ဝါ တေန တဿ ကာတဗ္ဗံ နတ္ထီတိ ဒဿနတ္ထံ။ ကုသလံ ဓမ္မန္တိ အနဝဇ္ဇဓမ္မံ နိက္ကိလေသဓမ္မံ ဝိမောက္ခဓမ္မန္တိ အတ္ထော။ ‘‘ပရေသံ ဓမ္မံ ကထေဿာမီ’’တိ တေဟိ အတ္တာနံ ပရိဝါရာပေတွာ ဝိစရဏံ ကိံ အတ္ထိယံ အာသယဗုဒ္ဓဿာပိ အနုရောဓေန ဝိနာ တံ န ဟောတီတိ တသ္မာ အတ္တနာ ပဋိလဒ္ဓံ…ပေ… ဝိဟာတဗ္ဗန္တိ ဝဒတိ။ တေနာဟ ‘‘ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမီ’’တိ။

၅၀၄။ သောတိ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော။

၅၀၈။ ကထာဖာသုကတ္ထန္တိ ကထာသုခတ္ထံ၊ သုခေန ကထံ ကထေတုဉ္စေဝ သောတုဉ္စာတိ အတ္ထော။ အပ္ပေဝ နာမ သိယာတိ ဧတ္ထ ပီတိဝသေန အာမေဍိတံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တထာ ဟိ တံ ‘‘ဗုဒ္ဓဂဇ္ဇိတ’’န္တိ ဝုစ္စတိ ။ ဘဂဝါ ဟိ ဤဒိသေသု ဌာနေသု ဝိသေသတော ပီတိသောမနဿဇာတော ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘အယံ ကိရေတ္ထ အဓိပ္ပာယော’’တိအာဒိ။

လောဟိစ္စဗြာဟ္မဏာနုယောဂဝဏ္ဏနာ

၅၀၉။ သမုဒယသဉ္ဇာတီတိ အာယုပ္ပာဒေါ။ အနုပုဗ္ဗော ကမ္ပီ-သဒ္ဒေါ အာကင်္ခနတ္ထော ဟောတီတိ ‘‘ဣစ္ဆတီတိ အတ္ထော’’တိ ဝုတ္တံ။ သာတိသယေန ဝါ ဟိတေန အနုကမ္ပကော အနုဂ္ဂဏှနကော ဟိတာနုကမ္ပီ။ သမ္ပဇ္ဇတီတိ အာသေဝနလာဘေန နိပ္ပဇ္ဇတိ ဗလဝတီ ဟောတိ၊ အဝဂ္ဂဟာတိ အတ္ထော၊ တေနာဟ ‘‘နိယတာ ဟောတီ’’တိ။ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော။

၅၁၀-၁၁။ ဒုတိယံ ဥပပတ္တိန္တိ ‘‘နနု ရာဇာ ပသေနဒီ ကောသလော’’တိအာဒိနာ ဒုတိယံ ဥပပတ္တိံ သာဓနယုတ္တိံ။ ကာရဏဉှိ ဘဂဝါ ဥပမာမုခေန ဒဿေတိ။ ယေ စိမေတိ ယေ စ ဣမေ ကုလပုတ္တာ ဒိဗ္ဗာ ဂဗ္ဘာ ပရိပါစေန္တီတိ ယောဇနာ။ အသက္ကုဏန္တာ ဥပနိဿယသမ္ပတ္တိယာ၊ ဉာဏပရိပါကဿ ဝါ အဘာဝေန။ ယေ ပန ‘‘ပရိပစ္စန္တီ’’တိ ပဌန္တိ၊ တေသံ ‘‘ဒိဗ္ဗေ ဂဗ္ဘေ’’တိ ဝစနဝိပလ္လာသေန ပယောဇနံ နတ္ထိ။ အတ္ထော စ ဒုတိယဝိကပ္ပေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ အဟိတာနုကမ္ပိတာ စ တံသမင်္ဂိသတ္တဝသေန။ ဒိဝိ ဘဝါတိ ဒိဗ္ဗာ။ ဂဗ္ဘေန္တိ ပရိပစ္စနဝသေန သန္တာနံ ပဗန္ဓေန္တီတိ ဂဗ္ဘာ။ ‘‘ဆန္နံ ဒေဝလောကာန’’န္တိ နိဒဿနဝစနမေတံ။ ဗြဟ္မလောကဿာပိ ဟိ ဒိဗ္ဗဂဗ္ဘဘာဝေါ လဗ္ဘတေဝ ဒိဗ္ဗဝိဟာရဟေတုကတ္တာ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ‘‘ဘာဝနံ ဘာဝယမာနာ’’တိ ဣဒမ္ပိ ဝစနံ သမတ္ထိတံ ဟောတိ။ ဘဝန္တိ ဧတ္ထ ယထာရုစိ သုခသမပ္ပိတာတိ ဘဝါ၊ ဝိမာနာနိ။ ဒေဝဘာဝါဝဟတ္တာ ဒိဗ္ဗာ။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဗ္ဘာ။ ဒါနာဒယော ဒေဝလောကသံဝတ္တနိယပုညဝိသေသာ။ဒိဗ္ဗာ ဘဝါတိ ဒေဝလောကပရိယာပန္နာ ဥပပတ္တိဘဝါ။ တဒါဝဟော ဟိ ကမ္မဘဝေါ ပုဗ္ဗေ ဂဟိတော။

တယောစောဒနာရဟဝဏ္ဏနာ

၅၁၃။ အနိယမိတေနေဝါတိ အနိယမေနေဝ ‘‘တွံ ဧဝံဒိဋ္ဌိကော ဧဝံ သတ္တာနံ အနတ္ထဿ ကာရကော’’တိ ဧဝံ အနုဒ္ဒေသိကေနေဝ ။ မာနန္တိ ‘‘အဟမေတံ ဇာနာမိ၊ အဟမေတံ ပဿာမီ’’တိ ဧဝံ ပဏ္ဍိတမာနံ။ ဘိန္ဒိတွာတိ ဝိဓမေတွာ၊ ဇဟာပေတွာတိ အတ္ထော။ တယော သတ္ထာရေတိ အသမ္ပာဒိတအတ္တဟိတော အနောဝါဒကရသာဝကော၊ အသမ္ပာဒိတအတ္တဟိတော ဩဝါဒကရသာဝကော၊ သမ္ပာဒိတအတ္တဟိတော အနောဝါဒကရသာဝကောတိ ဣမေ တယော သတ္ထာရေ။ စတုတ္ထော ပန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ န စောဒနာရဟော ဟောတီတိ ‘‘တေန ပုစ္ဆိတေ ဧဝ ကထေဿာမီ’’တိ စောဒနာရဟေ တယော သတ္ထာရေ ပဌမံ ဒဿေသိ ၊ ပစ္ဆာ စတုတ္ထံသတ္ထာရံ။ ကာမဉ္စေတ္ထ စတုတ္ထော သတ္ထာ ဧကော အဒုတိယော အနညသာဓာရဏော၊ တထာပိ သော ယေသံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မာနံ ဝသေန ‘‘ဓမ္မမယော ကာယော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တေသံ သမုဒါယဘူတောပိ တေ ဂုဏာဝယဝေ သတ္ထုဋ္ဌာနိယေ ကတွာ ဒဿေန္တော ဘဂဝါ ‘‘အယမ္ပိ ခေါ၊ လောဟိစ္စ၊ သတ္ထာ’’တိ အဘာသိ။

အညာတိ ယ-ကာရလောပေန နိဒ္ဒေသော ‘‘သယံ အဘိညာ’’တိ အာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၈၊ ၃၇၊ ၅၂၊ မ။ နိ။ ၁။၂၈၄၊ ၂။၃၄၁၊ အ။ နိ။ ၂။၅၊ ၁၀။၁၁၊ မဟာဝ။ ၁၁၊ ဓ။ ပ။ ၃၅၃၊ ကထာ။ ၄၀၅) ဝိယ။ အညာယာတိ စ တဒတ္ထိယေ သမ္ပဒါနဝစနန္တိ အာဟ ‘‘အာဇာနနတ္ထာယာ’’တိ။ သာဝကတ္တံ ပဋိဇာနိတွာ ဌိတတ္တာ ဧကဒေသေနဿ သာသနံ ကရောန္တီတိ အာဟ ‘‘နိရန္တရံ တဿ သာသနံ အကတွာ’’တိ။ ဥက္ကမိတွာ ဝတ္တန္တီတိ ယထိစ္ဆိတံ ကရောန္တီတိ အတ္ထော။ ပဋိက္ကမန္တိယာတိ အနဘိရတိယာ အဂါရဝေန အပဂစ္ဆန္တိယာ၊ တေနာဟ ‘‘အနိစ္ဆန္တိယာ’’တိအာဒိ။ ဧကာယာတိ ဧကာယ ဣတ္ထိယာ။ ဧကော ဣစ္ဆေယျာတိ ဧကော ပုရိသော တာယ အနိစ္ဆန္တိယာ သမ္ပယောဂံ ကာမေယျ။ ဩသက္ကနာဒိမုခေန ဣတ္ထိပုရိသသမ္ဗန္ဓနိဒဿနံ ဂေဟသိတအပေက္ခာဝသေန တဿ သတ္ထုနော သာဝကေသု ပဋိပတ္တီတိ ဒဿေတိ။ အတိဝိယ ဝိရတ္တဘာဝတော ဒဋ္ဌုမ္ပိ အနိစ္ဆမာနံ။ လောဘေနာတိ ပရိဝါရဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇနကလာဘသက္ကာရလောဘေန။ တတ္ထ သမ္ပာဒေဟီတိ တသ္မိံ ပဋိပတ္တိဓမ္မေ ပတိဋ္ဌိတံ ကတွာ သမ္ပာဒေဟိ။ ဥဇုံ ကရောဟိ ကာယဝင်္ကာဒိဝိဂမေန။

၅၁၅။ ဧဝံ စောဒနံ အရဟတီတိ ဧဝံ ဝုတ္တနယေန သာဝကေသု အပ္ပောဿုက္ကဘာဝါပါဒနေ နိယောဇနဝသေန စောဒနံ အရဟတိ၊ န ပဌမော ဝိယ ‘‘ဧဝရူပေါ တဝ လောဘဓမ္မော’’တိအာဒိနာ၊ န စ ဒုတိယော ဝိယ ‘‘အတ္တာနမေဝ တာဝ တတ္ထ သမ္ပာဒေဟီ’’တိအာဒိနာ။ ကသ္မာ? သမ္ပာဒိတအတ္တဟိတတာယ တတိယဿ။

နစောဒနာရဟသတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၅၁၆။ ‘‘န စောဒနာရဟော’’တိ ဧတ္ထ ယသ္မာ စောဒနာရဟတာ နာမ သတ္ထုဝိပ္ပဋိပတ္တိယာ ဝါ သာဝကဝိပ္ပဋိပတ္တိယာ ဝါ ဥဘယဝိပ္ပဋိပတ္တိယာ ဝါ၊ တယိဒံ သဗ္ဗမ္ပိ ဣမသ္မိံ သတ္ထရိ နတ္ထိ၊ တသ္မာ န စောဒနာရဟောတိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတုံ ‘‘အယဉှီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

၅၁၇။ မယာဂဟိတာယ ဒိဋ္ဌိယာတိ သဗ္ဗသော အနဝဇ္ဇေ သမ္မာပဋိပန္နေ ပရေသံ သမ္မဒေဝ သမ္မာပဋိပတ္တိံ ဒေဿေန္တေ သတ္ထရိ အဘူတဒေါသာရောပနဝသေန မိစ္ဆာဂဟိတာယ နိရယဂါမိနိယာ ပါပဒိဋ္ဌိယာ ။ နရကပပါတန္တိ နရကသင်္ခါတံ မဟာပပါတံ။ ပပတန္တိ တတ္ထာတိ ဟိ ပပါတော။ သဂ္ဂမဂ္ဂထလေတိ သဂ္ဂဂါမိမဂ္ဂဘူတေ ပုညဓမ္မထလေ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

လောဟိစ္စသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ။