📜

၂။ ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

နိဂြောဓပရိဗ္ဗာဇကဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၄၉။ ဧဝံမေ သုတန္တိ ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ။ တတြာယမပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနာ – ပရိဗ္ဗာဇကောတိ ဆန္နပရိဗ္ဗာဇကော။ ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေတိ ဥဒုမ္ဗရိကာယ ဒေဝိယာ သန္တကေ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ။ သန္ဓာနောတိ တဿ နာမံ။ အယံ ပန မဟာနုဘာဝေါ ပရိဝါရေတွာ ဝိစရန္တာနံ ပဉ္စန္နံ ဥပါသကသတာနံ အဂ္ဂပုရိသော အနာဂါမီ ဘဂဝတာ မဟာပရိသမဇ္ဈေ ဧဝံ သံဝဏ္ဏိတော –

‘‘ဆဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သန္ဓာနော ဂဟပတိ တထာဂတေ နိဋ္ဌင်္ဂတော သဒ္ဓမ္မေ ဣရိယတိ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သင်္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အရိယေန သီလေန အရိယေန ဉာဏေန အရိယာယ ဝိမုတ္တိယာ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သန္ဓာနော ဂဟပတိ တထာဂတေ နိဋ္ဌင်္ဂတော သဒ္ဓမ္မေ ဣရိယတီ’’တိ (အ။ နိ။ ၆။၁၂၀-၁၃၉)။

သော ပါတောယေဝ ဥပေါသထင်္ဂါနိ အဓိဋ္ဌာယ ပုဗ္ဗဏှသမယေ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဒါနံ ဒတွာ ဘိက္ခူသု ဝိဟာရံ ဂတေသု ဃရေ ခုဒ္ဒကမဟလ္လကာနံ ဒါရကာနံ သဒ္ဒေန ဥဗ္ဗာဠှော သတ္ထု သန္တိကေ ‘‘ဓမ္မံ သောဿာမီ’’တိ နိက္ခန္တော။ တေန ဝုတ္တံ ဒိဝါ ဒိဝဿ ရာဇဂဟာ နိက္ခမီတိ။ တတ္ထ ဒိဝါ ဒိဝဿာတိ ဒိဝသဿ ဒိဝါ နာမ မဇ္ဈနှာတိက္ကမော၊ တသ္မိံ ဒိဝသဿာပိ ဒိဝါဘူတေ အတိက္ကန္တမတ္တေ မဇ္ဈနှိကေ နိက္ခမီတိ အတ္ထော။ ပဋိသလ္လီနောတိ တတော တတော ရူပါဒိဂေါစရတော စိတ္တံ ပဋိသံဟရိတွာ နိလီနော ဈာနရတိသေဝနာဝသေန ဧကီဘာဝံ ဂတော။ မနောဘာဝနီယာနန္တိ မနဝဍ္ဎကာနံ။ ယေ စ အာဝဇ္ဇတော မနသိကရောတော စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ဟောတိ ဥန္နမတိ ဝဍ္ဎတိ။

၅၀။ ဥန္နာဒိနိယာတိအာဒီနိ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တေ ဝိတ္ထာရိတနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

၅၁။ ယာဝတာတိ ယတ္တကာ။ အယံ တေသံ အညတရောတိ အယံ တေသံ အဗ္ဘန္တရော ဧကော သာဝကော၊ ဘဂဝတော ကိရ သာဝကာ ဂိဟိအနာဂါမိနောယေဝ ပဉ္စသတာ ရာဇဂဟေ ပဋိဝသန္တိ။ ယေသံ ဧကေကဿ ပဉ္စ ပဉ္စ ဥပါသကသတာနိ ပရိဝါရာ၊ တေ သန္ဓာယ ‘‘အယံ တေသံ အညတရော’’တိ အာဟ။ အပ္ပေဝ နာမာတိ တဿ ဥပသင်္ကမနံ ပတ္ထယမာနော အာဟ။ ပတ္ထနာကာရဏံ ပန ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တေ ဝုတ္တမေဝ။

၅၂။ ဧတဒဝေါစာတိ အာဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေယေဝ တေသံ ကထာယ သုတတ္တာ ဧတံ အညထာ ခေါ ဣမေတိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ တတ္ထ အညတိတ္ထိယာတိ ဒဿနေနပိ အာကပ္ပေနပိ ကုတ္တေနပိ အာစာရေနပိ ဝိဟာရေနပိ ဣရိယာပထေနပိ အညေ တိတ္ထိယာတိ အညတိတ္ထိယာ။ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မာတိ သင်္ဂန္တွာ သမာဂန္တွာ ရာသိ ဟုတွာ နိသိန္နဋ္ဌာနေ။ အရညဝနပတ္ထာနီတိ အရညဝနပတ္ထာနိ ဂါမူပစာရတော မုတ္တာနိ ဒူရသေနာသနာနိ။ ပန္တာနီတိ ဒူရတရာနိ မနုဿူပစာရဝိရဟိတာနိ။ အပ္ပသဒ္ဒါနီတိ ဝိဟာရူပစာရေန ဂစ္ဆတော အဒ္ဓိကဇနဿပိ သဒ္ဒေန မန္ဒသဒ္ဒါနိ။ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနီတိ အဝိဘာဝိတတ္ထေန နိဂ္ဃောသေန မန္ဒနိဂ္ဃောသာနိ။ ဝိဇနဝါတာနီတိ အန္တောသဉ္စာရိနော ဇနဿ ဝါတေန ဝိဂတဝါတာနိ။ မနုဿရာဟဿေယျကာနီတိ မနုဿာနံ ရဟဿကရဏဿ ယုတ္တာနိ အနုစ္ဆဝိကာနိ။ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပာနီတိ ဧကီဘာဝဿ အနုရူပါနိ။ ဣတိ သန္ဓာနော ဂဟပတိ ‘‘အဟော မမ သတ္ထာ ယော ဧဝရူပါနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝတီ’’တိ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယှ ဥတ္တမင်္ဂေ သိရသ္မိံ ပတိဋ္ဌပေတွာ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေန္တော နိသီဒိ။

၅၃။ ဧဝံ ဝုတ္တေတိ ဧဝံ သန္ဓာနေန ဂဟပတိနာ ဥဒါနံ ဥဒါနေန္တေန ဝုတ္တေ။ နိဂြောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော အယံ ဂဟပတိ မမ သန္တိကေ နိသိန္နောပိ အတ္တနော သတ္ထာရံယေဝ ထောမေတိ ဥက္ကံသတိ၊ အမှေ ပန အတ္ထီတိပိ န မညတိ၊ ဧတသ္မိံ ဥပ္ပန္နကောပံ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဥပရိ ပါတေဿာမီတိ သန္ဓာနံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ။

ယဂ္ဃေတိ စောဒနတ္ထေ နိပါတော။ ဇာနေယျာသီတိ ဗုဇ္ဈေယျာသိ ပဿေယျာသိ။ ကေန သမဏော ဂေါတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတီတိ ကေန ကာရဏေန ကေန ပုဂ္ဂလေန သဒ္ဓိံ သမဏော ဂေါတမော သလ္လပတိ ဝဒတိ ဘာသတိ။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ‘‘ယဒိ ကိဉ္စိ သလ္လာပကာရဏံ ဘဝေယျ၊ ယဒိ ဝါ ကောစိ သမဏဿ ဂေါတမဿ သန္တိကံ သလ္လာပတ္ထိကော ဂစ္ဆေယျ၊ သလ္လပေယျ၊ န ပန ကာရဏံ အတ္ထိ၊ န တဿ သန္တိကံ ကောစိ ဂစ္ဆတိ၊ သွာယံ ကေန သမဏော ဂေါတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတိ၊ အသလ္လပန္တော ကထံ ဥန္နာဒီ ဘဝိဿတီ’’တိ။

သာကစ္ဆန္တိ သံသန္ဒနံ။ ပညာဝေယျတ္တိယန္တိ ဥတ္တရပစ္စုတ္တရနယေန ဉာဏဗျတ္တဘာဝံ။ သုညာဂါရဟတာတိ သုညာဂါရေသု နဋ္ဌာ၊ သမဏေန ဟိ ဂေါတမေန ဗောဓိမူလေ အပ္ပမတ္တိကာ ပညာ အဓိဂတာ၊ သာပိဿ သုညာဂါရေသု ဧကကဿ နိသီဒတော နဋ္ဌာ။ ယဒိ ပန မယံ ဝိယ ဂဏသင်္ဂဏိကံ ကတွာ နိသီဒေယျ၊ နာဿ ပညာ နဿေယျာတိ ဒဿေတိ။ အပရိသာဝစရောတိ အဝိသာရဒတ္တာ ပရိသံ ဩတရိတုံ န သက္ကောတိ။ နာလံ သလ္လာပါယာတိ န သမတ္ထော သလ္လာပံ ကာတုံ။ အန္တမန္တာနေဝါတိ ကောစိ မံ ပဉှံ ပုစ္ဆေယျာတိ ပဉှာဘီတော အန္တမန္တာနေဝ ပန္တသေနာသနာနိ သေဝတိ။ ဂေါကာဏာတိ ဧကက္ခိဟတာ ကာဏဂါဝီ။ သာ ကိရ ပရိယန္တစာရိနီ ဟောတိ၊ အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ သာ ကိရ ကာဏက္ခိဘာဝေန ဝနန္တာဘိမုခီပိ န သက္ကောတိ ဘဝိတုံ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ ပတ္တေန ဝါ သာခါယ ဝါ ကဏ္ဋကေန ဝါ ပဟာရဿ ဘာယတိ။ ဂုန္နံ အဘိမုခီပိ န သက္ကောတိ ဘဝိတုံ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ သိင်္ဂေန ဝါ ကဏ္ဏေန ဝါ ဝါလေန ဝါ ပဟာရဿ ဘာယတိ။ ဣင်္ဃာတိ စောဒနတ္ထေ နိပါတော။ သံသာဒေယျာမာတိ ဧကပဉှပုစ္ဆနေနေဝ သံသာဒနံ ဝိသာဒမာပန္နံ ကရေယျာမ။ တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နန္တိ ရိတ္တဃဋံ ဝိယ နံ။ ဩရောဓေယျာမာတိ ဝိနန္ဓေယျာမ။ ပူရိတဃဋော ဟိ ဣတော စိတော စ ပရိဝတ္တေတွာ န သုဝိနန္ဓနီယော ဟောတိ။ ရိတ္တကော ယထာရုစိ ပရိဝတ္တေတွာ သက္ကာ ဟောတိ ဝိနန္ဓိတုံ၊ ဧဝမေဝ ဟတပညတာယ ရိတ္တကုမ္ဘိသဒိသံ သမဏံ ဂေါတမံ ဝါဒဝိနန္ဓနေန သမန္တာ ဝိနန္ဓိဿာမာတိ ဝဒတိ။

ဣတိ ပရိဗ္ဗာဇကော သတ္ထု သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ နလာဋမဏ္ဍလံ အပဿန္တော ဒသဗလဿ ပရမ္မုခါ အတ္တနော ဗလံ ဒီပေန္တော အသမ္ဘိန္နံ ခတ္တိယကုမာရံ ဇာတိယာ ဃဋ္ဋယန္တော စဏ္ဍာလပုတ္တော ဝိယ အသမ္ဘိန္နကေသရသီဟံ မိဂရာဇာနံ ထာမေန ဃဋ္ဋေန္တော ဇရသိင်္ဂါလော ဝိယ စ နာနပ္ပကာရံ တုစ္ဆဂဇ္ဇိတံ ဂဇ္ဇိ။ ဥပါသကောပိ စိန္တေသိ ‘‘အယံ ပရိဗ္ဗာဇကော အတိ ဝိယ ဂဇ္ဇတိ၊ အဝီစိဖုသနတ္ထာယ ပါဒံ၊ ဘဝဂ္ဂဂ္ဂဟဏတ္ထာယ ဟတ္ထံ ပသာရယန္တော ဝိယ နိရတ္ထကံ ဝါယမတိ။ သစေ မေ သတ္ထာ ဣမံ ဌာနမာဂစ္ဆေယျ၊ ဣမဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ယာဝ ဘဝဂ္ဂါ ဥဿိတံ မာနဒ္ဓဇံ ဌာနသောဝ ဩပါတေယျာ’’တိ။

၅၄။ ဘဂဝါပိ တေသံ တံ ကထာသလ္လာပံ အဿောသိယေဝ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အဿောသိ ခေါ ဣမံ ကထာသလ္လာပ’’န္တိ။

သုမာဂဓာယာတိ သုမာဂဓာ နာမ ပေါက္ခရဏီ၊ ယဿာ တီရေ နိသိန္နော အညတရော ပုရိသော ပဒုမနာဠန္တရေဟိ အသုရဘဝနံ ပဝိသန္တံ အသုရသေနံ အဒ္ဒသ။ မောရနိဝါပေါတိ နိဝါပေါ ဝုစ္စတိ ဘတ္တံ၊ ယတ္ထ မောရာနံ အဘယေန သဒ္ဓိံ နိဝါပေါ ဒိန္နော၊ တံ ဌာနန္တိ အတ္ထော။ အဗ္ဘောကာသေတိ အင်္ဂဏဋ္ဌာနေ။ အဿာသပတ္တာတိ တုဋ္ဌိပတ္တာ သောမနဿပတ္တာ။ အဇ္ဈာသယန္တိ ဥတ္တမနိဿယဘူတံ။ အာဒိဗြဟ္မစရိယန္တိ ပုရာဏဗြဟ္မစရိယသင်္ခါတံ အရိယမဂ္ဂံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ‘‘ကော နာမ သော၊ ဘန္တေ၊ ဓမ္မော ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဇ္ဈာသယာဒိဗြဟ္မစရိယဘူတံ အရိယမဂ္ဂံ ပူရေတွာ အရဟတ္တာဓိဂမဝသေန အဿာသပတ္တာ ပဋိဇာနန္တီ’’တိ။

တပေါဇိဂုစ္ဆာဝါဒဝဏ္ဏနာ

၅၅။ ဝိပ္ပကတာတိ မမာဂမနပစ္စယာ အနိဋ္ဌိတာ၊ ဝ ဟုတွာ ဌိတာ၊ ကထေဟိ၊ အဟမေတံ နိဋ္ဌပေတွာ မတ္ထကံ ပါပေတွာ ဒဿေမီတိ သဗ္ဗညုပဝါရဏံ ပဝါရေသိ။

၅၆။ ဒုဇ္ဇာနံ ခေါတိ ဘဂဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝစနံ သုတွာ ‘‘အယံ ပရိဗ္ဗာဇကော မယာ သာဝကာနံ ဒေသေတဗ္ဗံ ဓမ္မံ တေဟိ ပူရေတဗ္ဗံ ပဋိပတ္တိံ ပုစ္ဆတိ၊ သစဿာဟံ အာဒိတောဝ တံ ကထေဿာမိ၊ ကထိတမ္ပိ နံ န ဇာနိဿတိ၊ အယံ ပန ဝီရိယေန ပါပဇိဂုစ္ဆနဝါဒေါ၊ ဟန္ဒာဟံ ဧတဿေဝ ဝိသယေ ပဉှံ ပုစ္ဆာပေတွာ ပုထုသမဏဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိယာ နိရတ္ထကဘာဝံ ဒဿေမိ။ အထ ပစ္ဆာ ဣမံ ပဉှံ ဗျာကရိဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ဒုဇ္ဇာနံ ခေါ ဧတန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သကေ အာစရိယကေတိ အတ္တနော အာစရိယဝါဒေ။ အဓိဇေဂုစ္ဆေတိ ဝီရိယေန ပါပဇိဂုစ္ဆနဘာဝေ။ ကထံ သန္တာတိ ကထံ ဘူတာ။ တပေါဇိဂုစ္ဆာတိ ဝီရိယေန ပါပဇိဂုစ္ဆာ ပါပဝိဝဇ္ဇနာ။ ပရိပုဏ္ဏာတိ ပရိသုဒ္ဓါ။ ကထံအပရိပုဏ္ဏာတိ ကထံ အပရိသုဒ္ဓါ ဟောတီတိ ဧဝံ ပုစ္ဆာတိ။ ယတြ ဟိ နာမာတိ ယော နာမ။

၅၇။ အပ္ပသဒ္ဒေကတွာတိ နိရဝေ အပ္ပသဒ္ဒေ ကတွာ။ သော ကိရ စိန္တေသိ – ‘‘သမဏော ဂေါတမော ဧကံ ပဉှမ္ပိ န ကထေတိ၊ သလ္လာပကထာပိဿ အတိဗဟုကာ နတ္ထိ၊ ဣမေ ပန အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သမဏံ ဂေါတမံ အနုဝတ္တန္တိ စေဝ ပသံသန္တိ စ၊ ဟန္ဒာဟံ ဣမေ နိဿဒ္ဒေ ကတွာ သယံ ကထေမီ’’တိ။ သော တထာ အကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အပ္ပသဒ္ဒေ ကတွာ’’တိ။ ‘‘တပေါဇိဂုစ္ဆဝါဒါ’’တိအာဒီသု တပေါဇိဂုစ္ဆံ ဝဒါမ၊ မနသာပိ တမေဝ သာရတော ဂဟေတွာ ဝိစရာမ၊ ကာယေနပိမှာ တမေဝ အလ္လီနာ၊ နာနပ္ပကာရကံ အတ္တကိလမထာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရာမာတိ အတ္ထော။

ဥပက္ကိလေသဝဏ္ဏနာ

၅၈။ တပဿီတိ တပနိဿိတကော။ ‘‘အစေလကော’’တိအာဒီနိ သီဟနာဒေ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၃၉၃) ဝိတ္ထာရိတနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တပံ သမာဒိယတီတိ အစေလကဘာဝါဒိကံ တပံ သမ္မာ အာဒိယတိ၊ ဒဠှံ ဂဏှာတိ။ အတ္တမနော ဟောတီတိ ကော အညော မယာ သဒိသော ဣမသ္မိံ တပေ အတ္ထီတိ တုဋ္ဌမနော ဟောတိ။ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပောတိ အလမေတ္တာဝတာတိ ဧဝံ ပရိယောသိတသင်္ကပ္ပော၊ ဣဒဉ္စ တိတ္ထိယာနံ ဝသေန အာဂတံ။ သာသနာဝစရေနာပိ ပန ဒီပေတဗ္ဗံ။ ဧကစ္စော ဟိ ဓုတင်္ဂံ သမာဒိယတိ၊ သော တေနေဝ ဓုတင်္ဂေန ကော အညော မယာ သဒိသော ဓုတင်္ဂဓရောတိ အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတီတိ ဒုဝိဓဿာပေတဿ တပဿိနော အယံ ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာယံ တပေါ ဥပက္ကိလေသော ဟောတီတိ ဝဒါမိ။

အတ္တာနုက္ကံသေတီတိ ‘‘ကော မယာ သဒိသော အတ္ထီ’’တိ အတ္တာနံ ဥက္ကံသတိ ဥက္ခိပတိ။ ပရံ ဝမ္ဘေတီတိ ‘‘အယံ န မာဒိသော’’တိ ပရံ သံဟာရေတိ အဝက္ခိပတိ။

မဇ္ဇတီတိ မာနမဒကရဏေန မဇ္ဇတိ။ မုစ္ဆတီတိ မုစ္ဆိတော ဟောတိ ဂဓိတော အဇ္ဈာပန္နော။ ပမာဒမာပဇ္ဇတီတိ ဧတဒေဝ သာရန္တိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတောပိ ဓုတင်္ဂသုဒ္ဓိကော ဟောတိ၊ န ကမ္မဋ္ဌာနသုဒ္ဓိကော။ ဓုတင်္ဂမေဝ အရဟတ္တံ ဝိယ သာရတော ပစ္စေတိ။

၅၉။ လာဘသက္ကာရသိလောကန္တိ ဧတ္ထ စတ္တာရော ပစ္စယာ လဗ္ဘန္တီတိ လာဘာ၊ တေယေဝ သုဋ္ဌု ကတွာ ပဋိသင်္ခရိတွာ လဒ္ဓါ သက္ကာရော၊ ဝဏ္ဏဘဏနံ သိလောကော။ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတီတိ အစေလကာဒိဘာဝံ တေရသဓုတင်္ဂသမာဒါနံ ဝါ နိဿာယ မဟာလာဘော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ‘‘အဘိနိဗ္ဗတ္တေတီ’’တိ ဝုတ္တော။ သေသမေတ္ထ ပုရိမဝါရနယေနေဝ ဒုဝိဓဿာပိ တပဿိနော ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၆၀။ ဝေါဒါသံ အာပဇ္ဇတီတိ ဒွေဘာဂံ အာပဇ္ဇတိ၊ ဒွေ ဘာဂေ ကရောတိ။ ခမတီတိ ရုစ္စတိ။ နက္ခမတီတိ န ရုစ္စတိ။ သာပေက္ခော ပဇဟတီတိ သတဏှော ပဇဟတိ။ ကထံ? ပါတောဝ ခီရဘတ္တံ ဘုတ္တော ဟောတိ။ အထဿ မံသဘောဇနံ ဥပနေတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘ဣဒါနိ ဧဝရူပံ ကဒါ လဘိဿာမ၊ သစေ ဇာနေယျာမ၊ ပါတောဝ ခီရဘတ္တံ န ဘုဉ္ဇေယျာမ၊ ကိံ မယာ သက္ကာ ကာတုံ၊ ဂစ္ဆ ဘော၊ တွမေဝ ဘုဉ္ဇာ’’တိ ဇီဝိတံ ပရိစ္စဇန္တော ဝိယ သာပေက္ခော ပဇဟတိ။ ဂဓိတောတိ ဂေဓဇာတော။ မုစ္ဆိတောတိ ဗလဝတဏှာယ မုစ္ဆိတော သံမုဋ္ဌဿတီ ဟုတွာ။ အဇ္ဈာပန္နောတိ အာမိသေ အတိလဂ္ဂေါ၊ ‘‘ဘုဉ္ဇိဿထ၊ အာဝုသော’’တိ ဓမ္မနိမန္တနမတ္တမ္ပိ အကတွာ မဟန္တေ မဟန္တေ ကဗဠေ ကရောတိ။ အနာဒီနဝဒဿာဝီတိအာဒီနဝမတ္တမ္ပိ န ပဿတိ။ အနိဿရဏပညောတိ ဣဓ မတ္တညုတာနိဿရဏပစ္စဝေက္ခဏပရိဘောဂမတ္တမ္ပိ န ကရောတိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကနိကန္တိဟေတူတိ လာဘာဒီသု တဏှာဟေတု။

၆၁။ သံဘက္ခေတီတိ သံခါဒတိ။ အသနိဝိစက္ကန္တိ ဝိစက္ကသဏ္ဌာနာ အသနိယေဝ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘အသနိဝိစက္ကံ ဣမဿ ဒန္တကူဋံ မူလဗီဇာဒီသု န ကိဉ္စိ န သံဘုဉ္ဇတိ။ အထ စ ပန နံ သမဏပ္ပဝါဒေန သမဏောတိ သဉ္ဇာနန္တီ’’တိ။ ဧဝံ အပသာဒေတိ အဝက္ခိပတိ။ ဣဒံ တိတ္ထိယဝသေန အာဂတံ။ ဘိက္ခုဝသေန ပနေတ္ထ အယံ ယောဇနာ၊ အတ္တနာ ဓုတင်္ဂဓရော ဟောတိ၊ သော အညံ ဧဝံ အပသာဒေတိ ‘‘ကိံ သမဏာ နာမ ဣမေ သမဏမှာတိ ဝဒန္တိ၊ ဓုတင်္ဂမတ္တမ္ပိ နတ္ထိ၊ ဥဒ္ဒေသဘတ္တာဒီနိ ပရိယေသန္တာ ပစ္စယဗာဟုလ္လိကာ ဝိစရန္တီ’’တိ။ လူခါဇီဝိန္တိ အစေလကာဒိဝသေန ဝါ ဓုတင်္ဂဝသေန ဝါ လူခါဇီဝိံ။ ဣဿာမစ္ဆရိယန္တိ ပရဿ သက္ကာရာဒိသမ္ပတ္တိခီယနလက္ခဏံ ဣဿံ၊ သက္ကာရာဒိကရဏအက္ခမနလက္ခဏံ မစ္ဆရိယဉ္စ။

၆၂။ အာပါထကနိသာဒီဟောတီတိ မနုဿာနံ အာပါထေ ဒဿနဋ္ဌာနေ နိသီဒတိ။ ယတ္ထ တေ ပဿန္တိ၊ တတ္ထ ဌိတော ဝဂ္ဂုလိဝတံ စရတိ၊ ပဉ္စာတပံ တပ္ပတိ၊ ဧကပါဒေန တိဋ္ဌတိ၊ သူရိယံ နမဿတိ။ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတောပိ သမာဒိန္နဓုတင်္ဂေါ သဗ္ဗရတ္တိံ သယိတွာ မနုဿာနံ စက္ခုပထေ တပံ ကရောတိ၊ မဟာသာယနှေယေဝ စီဝရကုဋိံ ကရောတိ၊ သူရိယေ ဥဂ္ဂတေ ပဋိသံဟရတိ၊ မနုဿာနံ အာဂတဘာဝံ ဉတွာ ဃဏ္ဍိံ ပဟရိတွာ စီဝရံ မတ္ထကေ ဌပေတွာ စင်္ကမံ ဩတရတိ၊ သမ္မုဉ္ဇနိံ ဂဟေတွာ ဝိဟာရင်္ဂဏံ သမ္မဇ္ဇတိ။

အတ္တာနန္တိ အတ္တနော ဂုဏံ အဒဿယမာနောတိ ဧတ္ထ အ-ကာရော နိပါတမတ္တံ၊ ဒဿယမာနောတိ အတ္ထော။ ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိန္တိ ဣဒမ္ပိ ကမ္မံ မမေဝ တပသ္မိံ၊ ပစ္စတ္တေ ဝါ ဘုမ္မံ၊ ဣဒမ္ပိ မမ တပေါတိ အတ္ထော။ သော ဟိ အသုကသ္မိံ ဌာနေ အစေလကော အတ္ထိ မုတ္တာစာရောတိအာဒီနိ သုတွာ အမှာကံ ဧသ တပေါ၊ အမှာကံ သော အန္တေဝါသိကောတိအာဒီနိ ဘဏတိ။ အသုကသ္မိံ ဝါ ပန ဌာနေ ပံသုကူလိကော ဘိက္ခု အတ္ထီတိအာဒီနိ သုတွာ အမှာကံ ဧသ တပေါ၊ အမှာကံ သော အန္တေဝါသိကောတိအာဒီနိ ဘဏတိ။

ကိဉ္စိဒေဝါတိ ကိဉ္စိ ဝဇ္ဇံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဝါ။ ပဋိစ္ဆန္နံ သေဝတီတိ ယထာ အညေ န ဇာနန္တိ၊ ဧဝံ သေဝတိ။ အက္ခမမာနံ အာဟ ခမတီတိ အရုစ္စမာနံယေဝ ရုစ္စတိ မေတိ ဝဒတိ။ အတ္တနာ ကတံ အတိမဟန္တမ္ပိ ဝဇ္ဇံ အပ္ပမတ္တကံ ကတွာ ပညပေတိ၊ ပရေန ကတံ ဒုက္ကဋမတ္တံ ဝီတိက္ကမမ္ပိ ပါရာဇိကသဒိသံ ကတွာ ဒဿေတိ။ အနုညေယျန္တိ အနုဇာနိတဗ္ဗံ အနုမောဒိတဗ္ဗံ။

၆၃။ ကောဓနောဟောတိ ဥပနာဟီတိ ကုဇ္ဈနလက္ခဏေန ကောဓေန၊ ဝေရအပ္ပဋိနိဿဂ္ဂလက္ခဏေန ဥပနာဟေန စ သမန္နာဂတော။ မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီတိ ပရဂုဏမက္ခနလက္ခဏေန မက္ခေန၊ ယုဂဂ္ဂါဟလက္ခဏေန ပဠာသေန စ သမန္နာဂတော။

ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီတိ ပရသက္ကာရာဒီသု ဥသူယနလက္ခဏာယ ဣဿာယ၊ အာဝါသကုလလာဘဝဏ္ဏဓမ္မေသု မစ္ဆရာယနလက္ခဏေန ပဉ္စဝိဓမစ္ဆေရေန စ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ သဌော ဟောတိ မာယာဝီတိ ကေရာဋိကလက္ခဏေန သာဌေယျေန၊ ကတပ္ပဋိစ္ဆာဒနလက္ခဏာယ မာယာယ စ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ ထဒ္ဓါဟောတိ အတိမာနီတိ နိဿိနေဟနိက္ကရုဏထဒ္ဓလက္ခဏေန ထမ္ဘေန၊ အတိက္ကမိတွာ မညနလက္ခဏေန အတိမာနေန စ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ ပါပိစ္ဆော ဟောတီတိ အသန္တသမ္ဘာဝနပတ္ထနလက္ခဏာယ ပါပိစ္ဆတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ ပါပိကာနန္တိ တာသံယေဝ လာမကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကောတိ နတ္ထိ ဒိန္နန္တိအာဒိနယပ္ပဝတ္တာယ အယာထာဝဒိဋ္ဌိယာ ဥပေတော။ အန္တဂ္ဂါဟိကာယာတိ သာယေဝ ဒိဋ္ဌိ ဥစ္ဆေဒန္တဿ ဂဟိတတ္တာ ‘‘အန္တဂ္ဂါဟိကာ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တာယ သမန္နာဂတောတိ အတ္ထော။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီတိအာဒီသု သယံ ဒိဋ္ဌိ သန္ဒိဋ္ဌိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိမေဝ ပရာမသတိ ဂဟေတွာ ဝဒတီတိ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ။ အာဓာနံ ဝုစ္စတိ ဒဠှံ သုဋ္ဌု ဌပိတံ၊ တထာ ကတွာ ဂဏှာတီတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ။ အရိဋ္ဌော ဝိယ န သက္ကာ ဟောတိ ပဋိနိဿဇ္ဇာပေတုန္တိ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယဒိမေတိ ယဒိ ဣမေ။

ပရိသုဒ္ဓပပဋိကပ္ပတ္တကထာဝဏ္ဏနာ

၆၄။ ဣဓ၊ နိဂြောဓ၊ တပဿီတိ ဧဝံ ဘဂဝါ အညတိတ္ထိယေဟိ ဂဟိတလဒ္ဓိံ တေသံ ရက္ခိတံ တပံ သဗ္ဗမေဝ သံကိလိဋ္ဌန္တိ ဥပက္ကိလေသပါဠိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ပရိသုဒ္ဓပါဠိဒဿနတ္ထံ ဒေသနမာရဘန္တော ဣဓ၊ နိဂြောဓာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ‘‘န အတ္တမနော’’တိအာဒီနိ ဝုတ္တဝိပက္ခဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သဗ္ဗဝါရေသု စ လူခတပဿိနော စေဝ ဓုတင်္ဂဓရဿ စ ဝသေန ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတီတိ ဧဝံ သော တေန န အတ္တမနတာ န ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပဘာဝသင်္ခါတေန ကာရဏေန ပရိသုဒ္ဓါ နိရုပက္ကိလေသော ဟောတိ၊ ဥတ္တရိ ဝါယမမာနော ကမ္မဋ္ဌာနသုဒ္ဓိကော ဟုတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗဝါရေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၆၉။ အဒ္ဓါ ခေါ၊ ဘန္တေတိ ဘန္တေ ဧဝံ သန္တေ ဧကံသေနေဝ ဝီရိယေန ပါပဇိဂုစ္ဆနဝါဒေါ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတီတိ အနုဇာနာတိ။ ဣတော ပရဉ္စ အဂ္ဂဘာဝံ ဝါ သာရဘာဝံ ဝါ အဇာနန္တော အဂ္ဂပ္ပတ္တာ သာရပ္ပတ္တာ စာတိ အာဟ။ အထဿ ဘဂဝါ သာရပ္ပတ္တဘာဝံ ပဋိသေဓေန္တော န ခေါ နိဂြောဓာတိအာဒိမာဟ ။ ပပဋိကပ္ပတ္တာ ဟောတီတိ သာရဝတော ရုက္ခဿ သာရံ ဖေဂ္ဂုံ တစဉ္စ အတိက္ကမ္မ ဗဟိပပဋိကသဒိသာ ဟောတီတိ ဒဿေတိ။

ပရိသုဒ္ဓတစပ္ပတ္တာဒိကထာဝဏ္ဏနာ

၇၀။ အဂ္ဂံပါပေတူတိ ဒေသနာဝသေန အဂ္ဂံ ပါပေတွာ ဒေသေတု၊ သာရံ ပါပေတွာ ဒေသေတူတိ ဒသဗလံ ယာစတိ။ စာတုယာမသံဝရသံဝုတောတိ စတုဗ္ဗိဓေန သံဝရေန ပိဟိတော။ န ပါဏံ အတိပါတေတီတိ ပါဏံ န ဟနတိ။ န ဘာဝိတမာသီသတီတိ ဘာဝိတံ နာမ တေသံ သညာယ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ၊ တေ န အာသီသတိ န သေဝတီတိ အတ္ထော။

အဒုံ စဿ ဟောတီတိ ဧတဉ္စဿ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနံ ‘‘သော အဘိဟရတီ’’တိအာဒိလက္ခဏံ။ တပဿိတာယာတိ တပဿိဘာဝေန ဟောတိ။ တတ္ထ သော အဘိဟရတီတိ သော တံ သီလံ အဘိဟရတိ၊ ဥပရူပရိ ဝဍ္ဎေတိ။ သီလံ မေ ပရိပုဏ္ဏံ၊ တပေါ အာရဒ္ဓါ၊ အလမေတ္တာဝတာတိ န ဝီရိယံ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ နော ဟီနာယာဝတ္တတီတိ ဟီနာယ ဂိဟိဘာဝတ္ထာယ န အာဝတ္တတိ။ သီလတော ဥတ္တရိ ဝိသေသာဓိဂမတ္ထာယ ဝီရိယံ ကရောတိယေဝ၊ ဧဝံ ကရောန္တော သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ။ ‘‘အရည’’န္တိအာဒီနိ သာမညဖလေ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၁၆) ဝိတ္ထာရိတာနေဝ။ ‘‘မေတ္တာသဟဂတေနာ’’တိအာဒီနိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဝဏ္ဏိတာနိ။ တစပ္ပတ္တာတိ ပပဋိကတော အဗ္ဘန္တရံ တစံ ပတ္တာ။ ဖေဂ္ဂုပ္ပတ္တာတိ တစတော အဗ္ဘန္တရံ ဖေဂ္ဂုံ ပတ္တာ၊ ဖေဂ္ဂုသဒိသာ ဟောတီတိ အတ္ထော။

၇၄။ ‘‘ဧတ္တာဝတာ၊ ခေါ နိဂြောဓ၊ တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ ဣဒံ ဘဂဝါ တိတ္ထိယာနံ ဝသေနာဟ။ တိတ္ထိယာနဉှိ လာဘသက္ကာရော ရုက္ခဿ သာခါပလာသသဒိသော။ ပဉ္စသီလမတ္တကံ ပပဋိကသဒိသံ။ အဋ္ဌသမာပတ္တိမတ္တံ တစသဒိသံ။ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏာဝသာနာ အဘိညာ ဖေဂ္ဂုသဒိသာ။ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ပနေတေ အရဟတ္တန္တိ ဂဟေတွာ ဝိစရန္တိ။ တေန နေသံ တံ ရုက္ခဿ သာရသဒိသံ။ သာသနေ ပန လာဘသက္ကာရော သာခါပလာသသဒိသော။ သီလသမ္ပဒါ ပပဋိကသဒိသာ။ ဈာနသမာပတ္တိယော တစသဒိသာ။ လောကိယာဘိညာ ဖေဂ္ဂုသဒိသာ။ မဂ္ဂဖလံ သာရော။ ဣတိ ဘဂဝတာ အတ္တနော သာသနံ ဩနတဝိနတဖလဘာရဘရိတရုက္ခူပမာယ ဥပမိတံ။ သော ဒေသနာကုသလတာယ တတော တစသာရသမ္ပတ္တိတော မမ သာသနံ ဥတ္တရိတရဉ္စေဝ ပဏီတတရဉ္စ၊ တံ တုဝံ ကဒါ ဇာနိဿသီတိ အတ္တနောဒေသနာယ ဝိသေသဘာဝံ ဒဿေတုံ ‘‘ဣတိ ခေါ နိဂြောဓာ’’တိ ဒေသနံ အာရဘိ ။ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာတိ တေ တဿ ပရိဝါရာ တိံသသတသင်္ချာ ပရိဗ္ဗာဇကာ။ ဧတ္ထ မယံ အနဿာမာတိ ဧတ္ထ အစေလကပါဠိအာဒီသု၊ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘အမှာကံ အစေလကပါဠိမတ္တမ္ပိ နတ္ထိ ၊ ကုတော ပရိသုဒ္ဓပါဠိ။ အမှာကံ ပရိသုဒ္ဓပါဠိမတ္တမ္ပိ နတ္ထိ၊ ကုတော စာတုယာမသံဝရာဒီနိ။ စာတုယာမသံဝရောပိ နတ္ထိ၊ ကုတော အရညဝါသာဒီနိ။ အရညဝါသောပိ နတ္ထိ၊ ကုတော နီဝရဏပ္ပဟာနာဒီနိ။ နီဝရဏပ္ပဟာနမ္ပိ နတ္ထိ၊ ကုတော ဗြဟ္မဝိဟာရာဒီနိ။ ဗြဟ္မဝိဟာရမတ္တမ္ပိ နတ္ထိ၊ ကုတော ပုဗ္ဗေနိဝါသာဒီနိ။ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏမတ္တမ္ပိ နတ္ထိ၊ ကုတော အမှာကံ ဒိဗ္ဗစက္ခု။ ဧတ္ထ မယံ သအာစရိယကာ နဋ္ဌာ’’တိ။ ဣတော ဘိယျော ဥတ္တရိတရန္တိ ဣတော ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏာဓိဂမတော ဘိယျော အညံ ဥတ္တရိတရံ ဝိသေသာဓိဂမံ မယံ သုတိဝသေနာပိ န ဇာနာမာတိ ဝဒန္တိ။

နိဂြောဓဿပဇ္ဈာယနဝဏ္ဏနာ

၇၅။ အထ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကန္တိ ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ ‘‘ဣမေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဣဒါနိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ သုဿူသန္တိ၊ ဣမိနာ စ နိဂြောဓေန ဘဂဝတော ပရမ္မုခါ ကက္ခဠံ ဒုရာသဒဝစနံ ဝုတ္တံ၊ ဣဒါနိ အယမ္ပိ သောတုကာမော ဇာတော၊ ကာလော ဒါနိ မေ ဣမဿ မာနဒ္ဓဇံ နိပါတေတွာ ဘဂဝတော သာသနံ ဥက္ခိပိတု’’န္တိ။ အထ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ။ အပရမ္ပိဿ အဟောသိ ‘‘အယံ မယိ အကထေန္တေ သတ္ထာရံ န ခမာပေဿတိ၊ တဒဿ အနာဂတေ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ သံဝတ္တိဿတိ၊ မယာ ပန ကထိတေ ခမာပေဿတိ၊ တဒဿ ဘဝိဿတိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ အထ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ။ အပရိသာဝစရံ ပန နံ ကရောထာတိ ဧတ္ထ ပနာတိ နိပါတော၊ အထ နံ အပရိသာဝစရံ ကရောထာတိ အတ္ထော။ ‘‘အပရိသာဝစရေတ’’န္တိပိ ပါဌော၊ အပရိသာဝစရံ ဝါ ဧတံ ကရောထ၊ ဂေါကာဏာဒီနံ ဝါ အညတရန္တိ အတ္ထော။

ဂေါကာဏန္တိ ဧတ္ထာပိ ဂေါကာဏံ ပရိယန္တစာရိနိံ ဝိယ ကရောထာတိ အတ္ထော။ တုဏှီဘူတောတိ တုဏှီဘာဝံ ဥပဂတော။ မင်္ကုဘူတောတိ နိတ္တေဇတံ အာပန္နော။ ပတ္တက္ခန္ဓောတိ ဩနတဂီဝေါ။ အဓောမုခေါတိ ဟေဋ္ဌာမုခေါ။

၇၆။ ဗုဒ္ဓါသော ဘဂဝါ ဗောဓာယာတိ သယံ ဗုဒ္ဓါ သတ္တာနမ္ပိ စတုသစ္စဗောဓတ္ထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ဒန္တောတိ စက္ခုတောပိ ဒန္တော…ပေ… မနတောပိ ဒန္တော။ ဒမထာယာတိ အညေသမ္ပိ ဒမနတ္ထာယ ဧဝ၊ န ဝါဒတ္ထာယ။ သန္တောတိ ရာဂသန္တတာယ သန္တော၊ ဒေါသမောဟသန္တတာယ သဗ္ဗ အကုသလသဗ္ဗာဘိသင်္ခါရသန္တတာယ သန္တော။ သမထာယာတိ မဟာဇနဿ ရာဂါဒိသမနတ္ထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ တိဏ္ဏောတိ စတ္တာရော ဩဃေ တိဏ္ဏော။ တရဏာယာတိ မဟာဇနဿ ဩဃနိတ္ထရဏတ္ထာယ။ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗုတော။ ပရိနိဗ္ဗာနာယာတိ မဟာဇနဿာပိ သဗ္ဗကိလေသပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။

ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနာဒိဝဏ္ဏနာ

၇၇။ အစ္စယောတိအာဒီနိ သာမညဖလေ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၅၀) ဝုတ္တာနိ။ ဥဇုဇာတိကောတိ ကာယဝင်္ကာဒိဝိရဟိတော ဥဇုသဘာဝေါ။ အဟမနုသာသာမီတိ အဟံ တာဒိသံ ပုဂ္ဂလံ အနုသာသာမိ၊ ဓမ္မံ အဿ ဒေသေမိ။ သတ္တာဟန္တိ သတ္တဒိဝသာနိ၊ ဣဒံ သဗ္ဗမ္ပိ ဘဂဝါ ဒန္ဓပညံ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယာဟ အသဌော ပန အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော တံမုဟုတ္တေနေဝ အရဟတ္တံ ပတ္တုံ သက္ခိဿတိ။ ဣတိ ဘဂဝါ ‘‘အသဌ’’န္တိအာဒိဝစနေန သဌော ဟိ ဝင်္ကဝင်္ကော၊ မယာပိ န သက္ကာ အနုသာသိတုန္တိ ဒီပေန္တော ပရိဗ္ဗာဇကံ ပါဒေသု ဂဟေတွာ မဟာမေရုပါဒတလေ ဝိယ ခိပိတ္ထ။ ကသ္မာ? အယဉှိ အတိသဌော၊ ကုဋိလစိတ္တော သတ္ထရိ ဧဝံ ကထေန္တေပိ ဗုဒ္ဓဓမ္မသင်္ဃေသု နာဓိမုစ္စတိ၊ အဓိမုစ္စနတ္ထာယ သောတံ န ဩဒဟတိ၊ ကောဟညေ ဌိတော သတ္ထာရံ ခမာပေတိ။ တသ္မာ ဘဂဝါ တဿဇ္ဈာသယံ ဝိဒိတွာ ‘‘ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော’’တိအာဒိမာဟ။ သဌံ ပနာဟံ အနုသာသိတုံ န သက္ကောမီတိ။

၇၈။ အန္တေဝါသိကမျတာတိ အန္တေဝါသိကမျတာယ၊ အမှေ အန္တေဝါသိကေ ဣစ္ဆန္တော။ ဧဝမာဟာတိ ‘‘ဧတု ဝိညုပုရိသော’’တိအာဒိမာဟ။ ယော ဧဝ ဝေါ အာစရိယောတိ ယော ဧဝ တုမှာကံ ပကတိယာ အာစရိယော။ ဥဒ္ဒေသာ နော စာဝေတုကာမောတိ အတ္တနော အနုသာသနိံ ဂါဟာပေတွာ အမှေ အမှာကံ ဥဒ္ဒေသတော စာဝေတုကာမော။ သောဧဝ ဝေါ ဥဒ္ဒေသော ဟောတူတိ ယော တုမှာကံ ပကတိယာ ဥဒ္ဒေသော၊ သော တုမှာကံယေဝ ဟောတု ၊ န မယံ တုမှာကံ ဥဒ္ဒေသေန အတ္ထိကာ။ အာဇီဝါတိ အာဇီဝတော။ အကုသလသင်္ခါတာတိ အကုသလာတိ ကောဋ္ဌာသံ ပတ္တာ။ အကုသလာ ဓမ္မာတိ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒဓမ္မာ တဏှာယေဝ ဝါ ဝိသေသေန။ သာ ဟိ ပုနဗ္ဘဝကရဏတော ‘‘ပေါနောဗ္ဘဝိကာ’’တိ ဝုတ္တာ။ သဒရထာတိ ကိလေသဒရထသမ္ပယုတ္တာ။ ဇာတိဇရာမရဏိယာတိ ဇာတိဇရာမရဏာနံ ပစ္စယဘူတာ။ သံကိလေသိကာ ဓမ္မာတိ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ။ ဝေါဒါနိယာတိ၊ သမထဝိပဿနာ ဓမ္မာ။ တေ ဟိ သတ္တေ ဝေါဒါပေန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘ဝေါဒါနိယာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ပညာပါရိပူရိန္တိ မဂ္ဂပညာပါရိပူရိံ။ ဝေပုလ္လတ္တဉ္စာတိ ဖလပညာဝေပုလ္လတံ၊ ဥဘောပိ ဝါ ဧတာနိ အညမညဝေဝစနာနေဝ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘တတော တုမှေ မဂ္ဂပညဉ္စေဝ ဖလပညဉ္စ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿထာ’’တိ။ ဧဝံ ဘဂဝါ ပရိဗ္ဗာဇကေ အာရဗ္ဘ အတ္တနော ဩဝါဒါနုသာသနိယာ ဖလံ ဒဿေန္တော အရဟတ္တနိကူဋေန ဒေသနံ နိဋ္ဌပေသိ။

၇၉။ ယထာ တံ မာရေနာတိ ယထာ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တာ နိသီဒန္တိ ဧဝမေဝ တုဏှီဘူတာ…ပေ… အပ္ပဋိဘာနာ နိသိန္နာ။

မာရော ကိရ သတ္ထာ အတိဝိယ ဂဇ္ဇန္တော ဗုဒ္ဓဗလံ ဒီပေတွာ ဣမေသံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ ကဒါစိ ဓမ္မာဘိသမယော ဘဝေယျ၊ ဟန္ဒာဟံ ပရိယုဋ္ဌာမီတိ သော တေသံ စိတ္တာနိ ပရိယုဋ္ဌာသိ။ အပ္ပဟီနဝိပလ္လာသာနဉှိ စိတ္တံ မာရဿ ယထာကာမကရဏီယံ ဟောတိ။ တေပိ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တာ ထဒ္ဓင်္ဂပစ္စင်္ဂါ ဝိယ တုဏှီ အပ္ပဋိဘာနာ နိသီဒိံသု။ အထ သတ္ထာ ဣမေ ပရိဗ္ဗာဇကာ အတိဝိယ နိရဝါ ဟုတွာ နိသိန္နာ၊ ကိံ နု ခေါတိ အာဝဇ္ဇန္တော မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတဘာဝံ အညာသိ။ သစေ ပန တေသံ မဂ္ဂဖလုပ္ပတ္တိဟေတု ဘဝေယျ၊ မာရံ ပဋိဗာဟိတွာပိ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေယျ၊ သော ပန တေသံ နတ္ထိ။ ‘‘သဗ္ဗေပိ မေ တုစ္ဆပုရိသာ’’တိ အညာသိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ သဗ္ဗေပိ မေ မောဃပုရိသာ’’တိအာဒိ။

တတ္ထ ဖုဋ္ဌာ ပါပိမတာတိ ပါပိမတာ မာရေန ဖုဋ္ဌာ။ ယတြ ဟိ နာမာတိ ယေသု နာမ။ အညာဏတ္ထမ္ပီတိ ဇာနနတ္ထမ္ပိ။ ကိံ ကရိဿတိ သတ္တာဟောတိ သမဏေန ဂေါတမေန ပရိစ္ဆိန္နသတ္တာဟော အမှာကံ ကိံ ကရိဿတိ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘သမဏေန ဂေါတမေန ‘သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿတိ သတ္တာဟ’န္တိ ဝုတ္တံ၊ သော သတ္တာဟော အမှာကံ ကိံ အပ္ဖာသုကံ ကရိဿတိ။ ဟန္ဒ မယံ သတ္တာဟဗ္ဘန္တရေ ဧတံ ဓမ္မံ သစ္ဆိကာတုံ သက္ကာ၊ န သက္ကာတိ အညာဏတ္ထမ္ပိ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမာ’’တိ။ အထ ဝါ ဇာနာမ တာဝဿ ဓမ္မန္တိ ဧကဒိဝသေ ဧကဝါရံ အညာဏတ္ထမ္ပိ ဧတေသံ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ သတ္တာဟော ပန ဧတေသံ ကုသီတာနံ ကိံ ကရိဿတိ၊ ကိံ သက္ခိဿန္တိ တေ သတ္တာဟံ ပူရေတုန္တိ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော။ သီဟနာဒန္တိ ပရဝါဒဘိန္ဒနံ သကဝါဒသမုဿာပနဉ္စ အဘီတနာဒံ နဒိတွာ။ ပစ္စုပဋ္ဌာသီတိ ပတိဋ္ဌိတော။ တာဝဒေဝါတိ တသ္မိညေဝ ခဏေ။ ရာဇဂဟံ ပါဝိသီတိ ရာဇဂဟမေဝ ပဝိဋ္ဌော။ တေသံ ပန ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ကိဉ္စာပိ ဣဒံ သုတ္တန္တံ သုတွာ ဝိသေသော န နိဗ္ဗတ္တော၊ အာယတိံ ပန နေသံ ဝါသနာယ ပစ္စယော ဘဝိဿတီတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယ

ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။