📜
၇။ လက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ
ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၁၉၉။ ဧဝံ ¶ ¶ ¶ မေ သုတန္တိ လက္ခဏသုတ္တံ။ တတြာယမနုတ္တာနပဒဝဏ္ဏနာ။ ဒွတ္တိံသိမာနီတိ ဒွတ္တိံသ ဣမာနိ။ မဟာပုရိသလက္ခဏာနီတိ မဟာပုရိသဗျဉ္ဇနာနိ မဟာပုရိသနိမိတ္တာနိ ‘‘အယံ မဟာပုရိသော’’တိ သဉ္ဇာနနကာရဏာနိ။ ‘‘ယေဟိ သမန္နာဂတဿ မဟာပုရိသဿာ’’တိအာဒိ မဟာပဒါနေ ဝိတ္ထာရိတနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
‘‘ဗာဟိရကာပိ ဣသယော ဓာရေန္တိ၊ နော စ ခေါ ဇာနန္တိ ‘ဣမဿ ကမ္မဿ ကတတ္တာ ဣမံ လက္ခဏံ ပဋိလဘတီ’တိ’’ ကသ္မာ အာဟ? အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယာ အနုရူပတ္တာ။ ဣဒဉှိ သုတ္တံ သအဋ္ဌုပ္ပတ္တိကံ။ သာ ပနဿ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိ ကတ္ထ သမုဋ္ဌိတာ? အန္တောဂါမေ မနုဿာနံ အန္တရေ။ တဒါ ကိရ သာဝတ္ထိဝါသိနော အတ္တနော အတ္တနော ဂေဟေသု စ ဂေဟဒွါရေသု စ သန္ထာဂါရာဒီသု စ နိသီဒိတွာ ကထံ သမုဋ္ဌာပေသုံ – ‘‘ဘဂဝတော အသီတိအနုဗျဉ္ဇနာနိ ဗျာမပ္ပဘာ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ၊ ယေဟိ စ ဘဂဝတော ကာယော၊ သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လော ဝိယ ပါရိစ္ဆတ္တကော၊ ဝိကသိတမိဝ ကမလဝနံ၊ နာနာရတနဝိစိတ္တံ ဝိယ သုဝဏ္ဏတောရဏံ၊ တာရာမရိစိဝိရောစမိဝ ဂဂနတလံ၊ ဣတော စိတော စ ဝိဓာဝမာနာ ဝိပ္ဖန္ဒမာနာ ဆဗ္ဗဏ္ဏရသ္မိယော မုဉ္စန္တော အတိဝိယ သောဘတိ။ ဘဂဝတော စ ဣမိနာ နာမ ကမ္မေန ဣဒံ လက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ကထိတံ နတ္ထိ၊ ယာဂုဥဠုင်္ကမတ္တမ္ပိ ပန ကဋစ္ဆုဘတ္တမတ္တံ ဝါ ပုဗ္ဗေ ဒိန္နပစ္စယာ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ကိံ နု ခေါ သတ္ထာ ကမ္မံ အကာသိ၊ ယေနဿ ဣမာနိ လက္ခဏာနိ နိဗ္ဗတ္တန္တီ’’တိ။
အထာယသ္မာ အာနန္ဒော အန္တောဂါမေ စရန္တော ဣမံ ကထာသလ္လာပံ သုတွာ ကတဘတ္တကိစ္စော ဝိဟာရံ အာဂန္တွာ သတ္ထု ဝတ္တံ ကတွာ ဝန္ဒိတွာ ဌိတော ‘‘မယာ၊ ဘန္တေ၊ အန္တောဂါမေ ဧကာ ကထာ သုတာ’’တိ အာဟ။ တတော ¶ ဘဂဝတာ ‘‘ကိံ တေ၊ အာနန္ဒ၊ သုတ’’န္တိ ဝုတ္တေ သဗ္ဗံ အာရောစေသိ။ သတ္ထာ ထေရဿ ဝစနံ ¶ သုတွာ ပရိဝါရေတွာ နိသိန္နေ ဘိက္ခူ အာမန္တေတွာ ‘‘ဒွတ္တိံသိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာပုရိသဿ မဟာပုရိသလက္ခဏာနီ’’တိ ပဋိပါဋိယာ လက္ခဏာနိ ဒဿေတွာ ယေန ကမ္မေန ယံ နိဗ္ဗတ္တံ၊ တဿ ဒဿနတ္ထံ ဧဝမာဟ။
သုပ္ပတိဋ္ဌိတပါဒတာလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၀၁။ ပုရိမံ ¶ ဇာတိန္တိအာဒီသု ပုဗ္ဗေ နိဝုတ္ထက္ခန္ဓာ ဇာတဝသေန ‘‘ဇာတီ’’တိ ဝုတ္တာ။ တထာ ဘဝနဝသေန ‘‘ဘဝေါ’’တိ၊ နိဝုတ္ထဝသေန အာလယဋ္ဌေန ဝါ ‘‘နိကေတော’’တိ။ တိဏ္ဏမ္ပိ ပဒါနံ ပုဗ္ဗေ နိဝုတ္ထက္ခန္ဓသန္တာနေ ဌိတောတိ အတ္ထော။ ဣဒါနိ ယသ္မာ တံ ခန္ဓသန္တာနံ ဒေဝလောကာဒီသုပိ ဝတ္တတိ။ လက္ခဏနိဗ္ဗတ္တနသမတ္ထံ ပန ကုသလကမ္မံ တတ္ထ န သုကရံ၊ မနုဿဘူတဿေဝ သုကရံ။ တသ္မာ ယထာဘူတေန ယံ ကမ္မံ ကတံ၊ တံ ဒဿေန္တော ပုဗ္ဗေ မနုဿဘူတော သမာနောတိ အာဟ။ အကာရဏံ ဝါ ဧတံ။ ဟတ္ထိအဿမိဂမဟိံသဝါနရာဒိဘူတောပိ မဟာပုရိသော ပါရမိယော ပူရေတိယေဝ။ ယသ္မာ ပန ဧဝရူပေ အတ္တဘာဝေ ဌိတေန ကတကမ္မံ န သက္ကာ သုခေန ဒီပေတုံ၊ မနုဿဘာဝေ ဌိတေန ကတကမ္မံ ပန သက္ကာ သုခေန ဒီပေတုံ။ တသ္မာ ‘‘ပုဗ္ဗေ မနုဿဘူတော သမာနော’’တိ အာဟ။
ဒဠှသမာဒါနောတိ ထိရဂဟဏော။ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ ဒသကုသလကမ္မပထေသု။ အဝတ္ထိတသမာဒါနောတိ နိစ္စလဂဟဏော အနိဝတ္တိတဂဟဏော။ မဟာသတ္တဿ ဟိ အကုသလကမ္မတော အဂ္ဂိံ ပတွာ ကုက္ကုဋပတ္တံ ဝိယ စိတ္တံ ပဋိကုဋတိ၊ ကုသလံ ပတွာ ဝိတာနံ ဝိယ ပသာရိယတိ။ တသ္မာ ဒဠှသမာဒါနော ဟောတိ အဝတ္ထိတသမာဒါနော။ န သက္ကာ ကေနစိ သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ဒေဝေန ဝါ မာရေန ဝါ ဗြဟ္မုနာ ဝါ ကုသလသမာဒါနံ ဝိဿဇ္ဇာပေတုံ။
တတြိမာနိ ဝတ္ထူနိ – ပုဗ္ဗေ ကိရ မဟာပုရိသော ကလန္ဒကယောနိယံ နိဗ္ဗတ္တိ။ အထ ဒေဝေ ဝုဋ္ဌေ ဩဃော အာဂန္တွာ ကုလာဝကံ ဂဟေတွာ သမုဒ္ဒမေဝ ပဝေသေသိ။ မဟာပုရိသော ‘‘ပုတ္တကေ နီဟရိဿာမီ’’တိ နင်္ဂုဋ္ဌံ တေမေတွာ တေမေတွာ သမုဒ္ဒတော ဥဒကံ ဗဟိ ခိပိ။ သတ္တမေ ဒိဝသေ သက္ကော အာဝဇ္ဇိတွာ တတ္ထ အာဂမ္မ ‘‘ကိံ ကရောသီ’’တိ ပုစ္ဆိ? သော တဿ အာရောစေသိ။ သက္ကော မဟာသမုဒ္ဒတော ဥဒကဿ ဒုန္နီဟရဏီယဘာဝံ ကထေသိ။ ဗောဓိသတ္တော ¶ တာဒိသေန ကုသီတေန သဒ္ဓိံ ကထေတုမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘မာ ဣဓ တိဋ္ဌာ’’တိ အပသာရေသိ။ သက္ကော ‘‘အနောမပုရိသေန ဂဟိတဂဟဏံ န သက္ကာ ဝိဿဇ္ဇာပေတု’’န္တိ တုဋ္ဌော တဿ ပုတ္တကေ အာနေတွာ အဒါသိ။ မဟာဇနကကာလေပိ မဟာသမုဒ္ဒံ တရမာနော ‘‘ကသ္မာ မဟာသမုဒ္ဒံ တရသီ’’တိ ဒေဝတာယ ပုဋ္ဌော ‘‘ပါရံ ဂန္တွာ ကုလသန္တကေ ရဋ္ဌေ ရဇ္ဇံ ဂဟေတွာ ဒါနံ ဒါတုံ တရာမီ’’တိ အာဟ။ တတော ဒေဝတာယ – ‘‘အယံ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဂမ္ဘီရော ¶ ¶ စေဝ ပုထုလော စ၊ ကဒါ နံ တရိဿတီ’’တိ ဝုတ္တေ သော အာဟ ‘‘တဝေသော မဟာသမုဒ္ဒသဒိသော၊ မယှံ ပန အဇ္ဈာသယံ အာဂမ္မ ခုဒ္ဒကမာတိကာ ဝိယ ခါယတိ။ တွံယေဝ မံ ဒက္ခိဿသိ သမုဒ္ဒံ တရိတွာ သမုဒ္ဒပါရတော ဓနံ အာဟရိတွာ ကုလသန္တကံ ရဇ္ဇံ ဂဟေတွာ ဒါနံ ဒဒမာန’’န္တိ။ ဒေဝတာ ‘‘အနောမပုရိသေန ဂဟိတဂဟဏံ န သက္ကာ ဝိဿဇ္ဇာပေတု’’န္တိ ဗောဓိသတ္တံ အာလိင်္ဂေတွာ ဟရိတွာ ဥယျာနေ နိပဇ္ဇာပေသိ။ သော ဆတ္တံ ဥဿာပေတွာ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ပဉ္စသတသဟဿပရိစ္စာဂံ ကတွာ အပရဘာဂေ နိက္ခမ္မ ပဗ္ဗဇိတော။ ဧဝံ မဟာသတ္တော န သက္ကာ ကေနစိ သမဏေန ဝါ…ပေ… ဗြဟ္မုနာ ဝါ ကုသလသမာဒါနံ ဝိဿဇ္ဇာပေတုံ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဒဠှသမာဒါနော အဟောသိ ကုသလေသု ဓမ္မေသု အဝတ္ထိတသမာဒါနော’’တိ။
ဣဒါနိ ယေသု ကုသလေသု ဓမ္မေသု အဝတ္ထိတသမာဒါနော အဟောသိ၊ တေ ဒဿေတုံ ကာယသုစရိတေတိအာဒိမာဟ။ ဒါနသံဝိဘာဂေတိ ဧတ္ထ စ ဒါနမေဝ ဒိယျနဝသေန ဒါနံ၊ သံဝိဘာဂကရဏဝသေန သံဝိဘာဂေါ။ သီလသမာဒါနေတိ ပဉ္စသီလဒသသီလစတုပါရိသုဒ္ဓိသီလပူရဏကာလေ။ ဥပေါသထူပဝါသေတိ စာတုဒ္ဒသိကာဒိဘေဒဿ ဥပေါသထဿ ဥပဝသနကာလေ။ မတ္တေယျတာယာတိ မာတုကာတဗ္ဗဝတ္တေ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အညတရညတရေသု စာတိ အညေသု စ ဧဝရူပေသု။ အဓိကုသလေသူတိ ဧတ္ထ အတ္ထိ ကုသလာ၊ အတ္ထိ အဓိကုသလာ။ သဗ္ဗေပိ ကာမာဝစရာ ကုသလာ ကုသလာ နာမ၊ ရူပါဝစရာ အဓိကုသလာ။ ဥဘောပိ တေ ကုသလာ နာမ၊ အရူပါဝစရာ အဓိကုသလာ။ သဗ္ဗေပိ တေ ကုသလာ ¶ နာမ၊ သာဝကပါရမီပဋိလာဘပစ္စယာ ကုသလာ အဓိကုသလာ နာမ။ တေပိ ကုသလာ နာမ၊ ပစ္စေကဗောဓိပဋိလာဘပစ္စယာ ကုသလာ အဓိကုသလာ။ တေပိ ကုသလာ နာမ၊ သဗ္ဗညုတညာဏပ္ပဋိလာဘပစ္စယာ ပန ကုသလာ ဣဓ ‘‘အဓိကုသလာ’’တိ အဓိပ္ပေတာ။ တေသု အဓိကုသလေသု ဓမ္မေသု ဒဠှသမာဒါနော အဟောသိ အဝတ္ထိတသမာဒါနော။
ကဋတ္တာ ဥပစိတတ္တာတိ ဧတ္ထ သကိမ္ပိ ကတံ ကတမေဝ၊ အဘိဏှကရဏေန ပန ဥပစိတံ ဟောတိ။ ဥဿန္နတ္တာတိ ပိဏ္ဍီကတံ ရာသီကတံ ကမ္မံ ဥဿန္နန္တိ ဝုစ္စတိ။ တသ္မာ ‘‘ဥဿန္နတ္တာ’’တိ ဝဒန္တော မယာ ကတကမ္မဿ စက္ကဝါဠံ အတိသမ္ဗာဓံ၊ ဘဝဂ္ဂံ အတိနီစံ၊ ဧဝံ မေ ဥဿန္နံ ကမ္မန္တိ ဒဿေတိ။ ဝိပုလတ္တာတိ အပ္ပမာဏတ္တာ။ ဣမိနာ ‘‘အနန္တံ အပရိမာဏံ မယာ ကတံ ကမ္မ’’န္တိ ဒဿေတိ။ အဓိဂ္ဂဏှာတီတိ ¶ အဓိဘဝတိ၊ အညေဟိ ဒေဝေဟိ အတိရေကံ လဘတီတိ အတ္ထော။ ပဋိလဘတီတိ အဓိဂစ္ဆတိ။
သဗ္ဗာဝန္တေဟိ ပါဒတလေဟီတိ ဣဒံ ‘‘သမံ ပါဒံ ဘူမိယံ နိက္ခိပတီ’’တိ ဧတဿ ဝိတ္ထာရဝစနံ။ တတ္ထ သဗ္ဗာဝန္တေဟီတိ သဗ္ဗပဒေသဝန္တေဟိ၊ န ဧကေန ပဒေသေန ပဌမံ ဖုသတိ၊ န ဧကေန ¶ ပစ္ဆာ၊ သဗ္ဗေဟေဝ ပါဒတလေဟိ သမံ ဖုသတိ၊ သမံ ဥဒ္ဓရတိ။ သစေပိ ဟိ တထာဂတော ‘‘အနေကသတပေါရိသံ နရကံ အက္ကမိဿာမီ’’တိ ပါဒံ အဘိနီဟရတိ။ တာဝဒေဝ နိန္နဋ္ဌာနံ ဝါတပူရိတာ ဝိယ ကမ္မာရဘသ္တာ ဥန္နမိတွာ ပထဝိသမံ ဟောတိ။ ဥန္နတဋ္ဌာနမ္ပိ အန္တော ပဝိသတိ။ ‘‘ဒူရေ အက္ကမိဿာမီ’’တိ အဘိနီဟရန္တဿ သိနေရုပ္ပမာဏောပိ ပဗ္ဗတော သုသေဒိတဝေတ္တင်္ကုရော ဝိယ ဩနမိတွာ ပါဒသမီပံ အာဂစ္ဆတိ။ တထာ ဟိဿ ယမကပါဋိဟာရိယံ ကတွာ ‘‘ယုဂန္ဓရပဗ္ဗတံ အက္ကမိဿာမီ’’တိ ပါဒေ အဘိနီဟဋေ ပဗ္ဗတော ဩနမိတွာ ပါဒသမီပံ အာဂတော။ သောပိ တံ အက္ကမိတွာ ဒုတိယပါဒေန တာဝတိံသဘဝနံ အက္ကမိ။ န ဟိ စက္ကလက္ခဏေန ပတိဋ္ဌာတဗ္ဗဋ္ဌာနံ ဝိသမံ ဘဝိတုံ သက္ကောတိ။ ခါဏု ဝါ ကဏ္ဋကော ဝါ သက္ခရာ ဝါ ကထလာ ဝါ ဥစ္စာရပဿာဝခေဠသိင်္ဃာဏိကာဒီနိ ဝါ ပုရိမတရံ ဝါ အပဂစ္ဆန္တိ၊ တတ္ထ တတ္ထေဝ ဝါ ပထဝိံ ပဝိသန္တိ။ တထာဂတဿ ဟိ သီလတေဇေန ပုညတေဇေန ဓမ္မတေဇေန ဒသန္နံ ပါရမီနံ ¶ အာနုဘာဝေန အယံ မဟာပထဝီ သမ္မာ မုဒုပုပ္ဖာဘိကိဏ္ဏာ ဟောတိ။
၂၀၂။ သာဂရပရိယန္တန္တိ သာဂရသီမံ။ န ဟိ တဿ ရဇ္ဇံ ကရောန္တဿ အန္တရာ ရုက္ခော ဝါ ပဗ္ဗတော ဝါ နဒီ ဝါ သီမာ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေါဝ သီမာ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သာဂရပရိယန္တ’’န္တိ။ အခိလမနိမိတ္တမကဏ္ဋကန္တိ နိစ္စောရံ။ စောရာ ဟိ ခရသမ္ဖဿဋ္ဌေန ခိလာ၊ ဥပဒ္ဒဝပစ္စယဋ္ဌေန နိမိတ္တာ၊ ဝိဇ္ဈနဋ္ဌေန ကဏ္ဋကာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဣဒ္ဓန္တိ သမိဒ္ဓံ။ ဖီတန္တိ သဗ္ဗသမ္ပတ္တိဖာလိဖုလ္လံ။ ခေမန္တိ နိဗ္ဘယံ။ သိဝန္တိ နိရုပဒ္ဒဝံ။ နိရဗ္ဗုဒန္တိ အဗ္ဗုဒဝိရဟိတံ၊ ဂုမ္ဗံ ဂုမ္ဗံ ဟုတွာ စရန္တေဟိ စောရေဟိ ဝိရဟိတန္တိ အတ္ထော။ အက္ခမ္ဘိယောတိ အဝိက္ခမ္ဘနီယော။ န နံ ကောစိ ဌာနတော စာလေတုံ သက္ကောတိ။ ပစ္စတ္ထိကေနာတိ ပဋိပက္ခံ ဣစ္ဆန္တေန။ ပစ္စာမိတ္တေနာတိ ပဋိဝိရုဒ္ဓေန အမိတ္တေန။ ဥဘယမ္ပေတံ သပတ္တဝေဝစနံ။ အဗ္ဘန္တရေဟီတိ အန္တော ဥဋ္ဌိတေဟိ ရာဂါဒီဟိ။
ဗာဟိရေဟီတိ ¶ သမဏာဒီဟိ။ တထာ ဟိ နံ ဗာဟိရာ ဒေဝဒတ္တကောကာလိကာဒယော သမဏာပိ သောဏဒဏ္ဍကူဋဒဏ္ဍာဒယော ဗြာဟ္မဏာပိ သက္ကသဒိသာ ဒေဝတာပိ သတ္တ ဝဿာနိ အနုဗန္ဓမာနော မာရောပိ ဗကာဒယော ဗြဟ္မာနောပိ ဝိက္ခမ္ဘေတုံ နာသက္ခိံသု။
ဧတ္တာဝတာ ဘဂဝတာ ကမ္မဉ္စ ကမ္မသရိက္ခကဉ္စ လက္ခဏဉ္စ လက္ခဏာနိသံသော စ ဝုတ္တော ဟောတိ။ ကမ္မံ နာမ သတသဟဿကပ္ပာဓိကာနိ စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ဒဠှဝီရိယေန ဟုတွာ ကတံ ကမ္မံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ဒဠှေန ဟုတွာ ကတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဇာနာတူတိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတပါဒမဟာပုရိသလက္ခဏံ။ လက္ခဏံ နာမ သုပ္ပတိဋ္ဌိတပါဒတာ။ လက္ခဏာနိသံသော နာမ ပစ္စတ္ထိကေဟိ အဝိက္ခမ္ဘနီယတာ။
၂၀၃။ တတ္ထေတံ ¶ ဝုစ္စတီတိ တတ္ထ ဝုတ္တေ ကမ္မာဒိဘေဒေ အပရမ္ပိ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဂါထာဗန္ဓံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဧတာ ပန ဂါထာ ပေါရာဏကတ္ထေရာ ‘‘အာနန္ဒတ္ထေရေန ဌပိတာ ဝဏ္ဏနာဂါထာ’’တိ ဝတွာ ဂတာ။ အပရဘာဂေ ထေရာ ‘‘ဧကပဒိကော အတ္ထုဒ္ဓါရော’’တိ အာဟံသု။
တတ္ထ ¶ သစ္စေတိ ဝစီသစ္စေ။ ဓမ္မေတိ ဒသကုသလကမ္မပထဓမ္မေ။ ဒမေတိ ဣန္ဒြိယဒမနေ။ သံယမေတိ သီလသံယမေ။ ‘‘သောစေယျသီလာလယုပေါသထေသု စာ’’တိ ဧတ္ထ ကာယသောစေယျာဒိ တိဝိဓံ သောစေယျံ။ အာလယဘူတံ သီလမေဝ သီလာလယော။ ဥပေါသထကမ္မံ ဥပေါသထော။ အဟိံသာယာတိ အဝိဟိံသာယ။ သမတ္တမာစရီတိ သကလံ အစရိ။
အနွဘီတိ အနုဘဝိ။ ဝေယျဉ္ဇနိကာတိ လက္ခဏပါဌကာ။ ပရာဘိဘူတိ ပရေ အဘိဘဝနသမတ္ထော။ သတ္တုဘီတိ သပတ္တေဟိ အက္ခမ္ဘိယော ဟောတိ။
န သော ဂစ္ဆတိ ဇာတု ခမ္ဘနန္တိ သော ဧကံသေနေဝ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော ဝိက္ခမ္ဘေတဗ္ဗတံ န ဂစ္ဆတိ။ ဧသာ ဟိ တဿ ဓမ္မတာတိ တဿ ဟိ ဧသာ ဓမ္မတာ အယံ သဘာဝေါ။
ပါဒတလစက္ကလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၀၄။ ဥဗ္ဗေဂဥတ္တာသဘယန္တိ ဥဗ္ဗေဂဘယဉ္စေဝ ဥတ္တာသဘယဉ္စ။ တတ္ထ စောရတော ဝါ ရာဇတော ဝါ ပစ္စတ္ထိကတော ဝါ ဝိလောပနဗန္ဓနာဒိနိဿယံ ဘယံ ဥဗ္ဗေဂေါ နာမ၊ တံမုဟုတ္တိကံ စဏ္ဍဟတ္ထိအဿာဒီနိ ဝါ အဟိယက္ခာဒယော ဝါ ပဋိစ္စ လောမဟံသနကရံ ဘယံ ဥတ္တာသဘယံ နာမ။ တံ သဗ္ဗံ အပနုဒိတာ ¶ ဝူပသမေတာ။ သံဝိဓာတာတိ သံဝိဒဟိတာ။ ကထံ သံဝိဒဟတိ? အဋဝိယံ သာသင်္ကဋ္ဌာနေသု ဒါနသာလံ ကာရေတွာ တတ္ထ အာဂတေ ဘောဇေတွာ မနုဿေ ဒတွာ အတိဝါဟေတိ၊ တံ ဌာနံ ပဝိသိတုံ အသက္ကောန္တာနံ မနုဿေ ပေသေတွာ ပဝေသေတိ။ နဂရာဒီသုပိ တေသု တေသု ဌာနေသု အာရက္ခံ ဌပေတိ၊ ဧဝံ သံဝိဒဟတိ။ သပရိဝါရဉ္စ ဒါနံ အဒါသီတိ အန္နံ ပါနန္တိ ဒသဝိဓံ ဒါနဝတ္ထုံ။
တတ္ထ အန္နန္တိ ယာဂုဘတ္တံ။ တံ ဒဒန္တော န ဒွါရေ ဌပေတွာ အဒါသိ၊ အထ ခေါ အန္တောနိဝေသနေ ဟရိတုပလိတ္တဋ္ဌာနေ လာဇာ စေဝ ပုပ္ဖာနိ စ ဝိကိရိတွာ အာသနံ ပညပေတွာ ဝိတာနံ ဗန္ဓိတွာ ဂန္ဓဓူမာဒီဟိ သက္ကာရံ ကတွာ ဘိက္ခုသင်္ဃံ နိသီဒါပေတွာ ယာဂုံ အဒါသိ။ ယာဂုံ ဒေန္တော စ သဗျဉ္ဇနံ အဒါသိ။ ယာဂုပါနာဝသာနေ ပါဒေ ဓောဝိတွာ တေလေန မက္ခေတွာ နာနပ္ပကာရကံ အနန္တံ ခဇ္ဇကံ ဒတွာ ပရိယောသာနေ အနေကသူပံ အနေကဗျဉ္ဇနံ ပဏီတဘောဇနံ အဒါသိ ¶ ။ ပါနံ ဒေန္တော အမ္ဗပါနာဒိအဋ္ဌဝိဓံ ¶ ပါနံ အဒါသိ၊ တမ္ပိ ယာဂုဘတ္တံ ဒတွာ။ ဝတ္ထံ ဒေန္တော န သုဒ္ဓဝတ္ထမေဝ အဒါသိ၊ ဧကပဋ္ဋဒုပဋ္ဋာဒိပဟောနကံ ပန ဒတွာ သုစိမ္ပိ အဒါသိ၊ သုတ္တမ္ပိ အဒါသိ၊ သုတ္တံ ဝဋ္ဋေသိ၊ သူစိကမ္မကရဏဋ္ဌာနေ ဘိက္ခူနံ အာသနာနိ၊ ယာဂုဘတ္တံ၊ ပါဒမက္ခနံ၊ ပိဋ္ဌိမက္ခနံ၊ ရဇနံ၊ ပဏ္ဍုပလာသံ၊ ရဇနဒေါဏိကံ၊ အန္တမသော စီဝရရဇနကံ ကပ္ပိယကာရကမ္ပိ အဒါသိ။
ယာနန္တိ ဥပါဟနံ။ တံ ဒဒန္တောပိ ဥပါဟနတ္ထဝိကံ ဥပါဟနဒဏ္ဍကံ မက္ခနတေလံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနိ စ အန္နာဒီနိ တဿေဝ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ မာလံ ဒေန္တောပိ န သုဒ္ဓမာလမေဝ အဒါသိ၊ အထ ခေါ နံ ဂန္ဓေဟိ မိဿေတွာ ဟေဋ္ဌိမာနိ စတ္တာရိ တဿေဝ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ ဗောဓိစေတိယအာသနပေါတ္ထကာဒိပူဇနတ္ထာယ စေဝ စေတိယဃရဓူပနတ္ထာယ စ ဂန္ဓံ ဒေန္တောပိ န သုဒ္ဓဂန္ဓမေဝ အဒါသိ၊ ဂန္ဓပိသနကနိသဒါယ စေဝ ပက္ခိပနကဘာဇနေန စ သဒ္ဓိံ ဟေဋ္ဌိမာနိ ပဉ္စ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ စေတိယပူဇာဒီနံ အတ္ထာယ ဟရိတာလမနောသိလာစီနပိဋ္ဌာဒိဝိလေပနံ ဒေန္တောပိ န သုဒ္ဓဝိလေပနမေဝ အဒါသိ၊ ဝိလေပနဘာဇနေန သဒ္ဓိံ ဟေဋ္ဌိမာနိ ဆ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ သေယျာတိ မဉ္စပီဌံ။ တံ ဒေန္တောပိ န သုဒ္ဓကမေဝ အဒါသိ၊ ကောဇဝကမ္ဗလပစ္စတ္ထရဏမဉ္စပ္ပဋိပါဒကေဟိ သဒ္ဓိံ အန္တမသော မင်္ဂုလသောဓနဒဏ္ဍကံ ဟေဋ္ဌိမာနိ စ သတ္တ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ အာဝသထံ ¶ ဒေန္တောပိ န ဂေဟမတ္တမေဝ အဒါသိ၊ အထ ခေါ နံ မာလာကမ္မလတာကမ္မပဋိမဏ္ဍိတံ သုပညတ္တံ မဉ္စပီဌံ ကာရေတွာ ဟေဋ္ဌိမာနိ အဋ္ဌ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ ပဒီပေယျန္တိ ပဒီပတေလံ။ တံ ဒေန္တော စေတိယင်္ဂဏေ ဗောဓိယင်္ဂဏေ ဓမ္မဿဝနဂ္ဂေ ဝသနဂေဟေ ပေါတ္ထကဝါစနဋ္ဌာနေ ဣမိနာ ဒီပံ ဇာလာပေထာတိ န သုဒ္ဓတေလမေဝ အဒါသိ၊ ဝဋ္ဋိ ကပလ္လကတေလဘာဇနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဟေဋ္ဌိမာနိ နဝ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အဒါသိ။ သုဝိဘတ္တန္တရာနီတိ သုဝိဘတ္တအန္တရာနိ။
ရာဇာနောတိ အဘိသိတ္တာ။ ဘောဂိယာတိ ဘောဇကာ ကုမာရာတိ ရာဇကုမာရာ။ ဣဓ ¶ ကမ္မံ နာမ သပရိဝါရံ ဒါနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ သပရိဝါရံ ကတွာ ဒါနံ အဒါသီတိ ဣမိနာ ကာရဏေန သဒေဝကော လောကော ဇာနာတူတိ နိဗ္ဗတ္တံ စက္ကလက္ခဏံ။ လက္ခဏံ နာမ တဒေဝ စက္ကလက္ခဏံ။ အာနိသံသော မဟာပရိဝါရတာ။
၂၀၅။ တတ္ထေတံ ဝုစ္စတီတိ ဣမာ တဒတ္ထပရိဒီပနာ ဂါထာ ဝုစ္စန္တိ။ ဒုဝိဓာ ဟိ ဂါထာ ဟောန္တိ – တဒတ္ထပရိဒီပနာ စ ဝိသေသတ္ထပရိဒီပနာ စ။ တတ္ထ ပါဠိအာဂတမေဝ အတ္ထံ ပရိဒီပနာ တဒတ္ထပရိဒီပနာ နာမ။ ပါဠိယံ အနာဂတံ ပရိဒီပနာ ဝိသေသတ္ထပရိဒီပနာ နာမ။ ဣမာ ပန တဒတ္ထပရိဒီပနာ။ တတ္ထ ပုရေတိ ပုဗ္ဗေ။ ပုရတ္ထာတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ပုရိမာသု ဇာတီသူတိ ဣမိဿာ ဇာတိယာ ¶ ပုဗ္ဗေကတကမ္မပဋိက္ခေပဒီပနံ။ ဥဗ္ဗေဂဥတ္တာသဘယာပနူဒနောတိ ဥဗ္ဗေဂဘယဿ စ ဥတ္တာသဘယဿ စ အပနူဒနော။ ဥဿုကောတိ အဓိမုတ္တော။
သတပုညလက္ခဏန္တိ သတေန သတေန ပုညကမ္မေန နိဗ္ဗတ္တံ ဧကေကံ လက္ခဏံ။ ဧဝံ သန္တေ ယော ကောစိ ဗုဒ္ဓါ ဘဝေယျာတိ န ရောစယိံသု၊ အနန္တေသု ပန စက္ကဝါဠေသု သဗ္ဗေ သတ္တာ ဧကေကံ ကမ္မံ သတက္ခတ္တုံ ကရေယျုံ၊ ဧတ္တကေဟိ ဇနေဟိ ကတံ ကမ္မံ ဗောဓိသတ္တော ဧကောဝ ဧကေကံ သတဂုဏံ ကတွာ နိဗ္ဗတ္တော။ တသ္မာ ‘‘သတပုညလက္ခဏော’’တိ ဣမမတ္ထံ ရောစယိံသု။ မနုဿာသုရသက္ကရက္ခသာတိ မနုဿာ စ အသုရာ စ သက္ကာ စ ရက္ခသာ စ။
အာယတပဏှိတာဒိတိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၀၆။ အန္တရာတိ ပဋိသန္ဓိတော သရသစုတိယာ အန္တရေ။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ပါဏာတိပါတာ ဝိရတိ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ပါဏာတိပါတံ ကရောန္တော ပဒသဒ္ဒသဝနဘယာ ¶ အဂ္ဂဂ္ဂပါဒေဟိ အက္ကမန္တာ ဂန္တွာ ပရံ ပါတေန္တိ။ အထ တေ ဣမိနာ ကာရဏေန တေသံ တံ ကမ္မံ ဇနော ဇာနာတူတိ အန္တောဝင်္ကပါဒါ ဝါ ဗဟိဝင်္ကပါဒါ ဝါ ဥက္ကုဋိကပါဒါ ဝါ အဂ္ဂကောဏ္ဍာ ဝါ ပဏှိကောဏ္ဍာ ဝါ ဘဝန္တိ။ အဂ္ဂပါဒေဟိ ဂန္တွာ ပရဿ အမာရိတဘာဝံ ပန တထာဂတဿ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ အာယတပဏှိ မဟာပုရိသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ ¶ ။ တထာ ပရံ ဃာတေန္တာ ဥန္နတကာယေန ဂစ္ဆန္တာ အညေ ပဿိဿန္တီတိ ဩနတာ ဂန္တွာ ပရံ ဃာတေန္တိ။ အထ တေ ဧဝမိမေ ဂန္တွာ ပရံ ဃာတယိံသူတိ နေသံ တံ ကမ္မံ ဣမိနာ ကာရဏေန ပရော ဇာနာတူတိ ခုဇ္ဇာ ဝါ ဝါမနာ ဝါ ပီဌသပ္ပိ ဝါ ဘဝန္တိ။ တထာဂတဿ ပန ဧဝံ ဂန္တွာ ပရေသံ အဃာတိတဘာဝံ ဣမိနာ ကာရဏေန သဒေဝကော လောကော ဇာနာတူတိ ဗြဟ္မုဇုဂတ္တမဟာပုရိသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ တထာ ပရံ ဃာတေန္တာ အာဝုဓံ ဝါ မုဂ္ဂရံ ဝါ ဂဏှိတွာ မုဋ္ဌိကတဟတ္ထာ ပရံ ဃာတေန္တိ။ တေ ဧဝံ တေသံ ပရဿ ဃာတိတဘာဝံ ဣမိနာ ကာရဏေန ဇနော ဇာနာတူတိ ရဿင်္ဂုလီ ဝါ ရဿဟတ္ထာ ဝါ ဝင်္ကင်္ဂုလီ ဝါ ဖဏဟတ္ထကာ ဝါ ဘဝန္တိ။ တထာဂတဿ ပန ဧဝံ ပရေသံ အဃာတိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဒီဃင်္ဂုလိမဟာပုရိသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ ဣဒမေတ္ထ ကမ္မသရိက္ခကံ။ ဣဒမေဝ ပန လက္ခဏတ္တယံ လက္ခဏံ နာမ။ ဒီဃာယုကဘာဝေါ လက္ခဏာနိသံသော။
၂၀၇။ မရဏဝဓဘယတ္တနောတိ ဧတ္ထ မရဏသင်္ခါတော ဝဓော မရဏဝဓော၊ မရဏဝဓတော ဘယံ မရဏဝဓဘယံ၊ တံ အတ္တနော ဇာနိတွာ။ ပဋိဝိရတော ပရံမာရဏာယာတိ ယထာ မယှံ မရဏတော ဘယံ မမ ဇီဝိတံ ¶ ပိယံ၊ ဧဝံ ပရေသမ္ပီတိ ဉတွာ ပရံ မာရဏတော ပဋိဝိရတော အဟောသိ။ သုစရိတေနာတိ သုစိဏ္ဏေန။ သဂ္ဂမဂမာတိ သဂ္ဂံ ဂတော။
စဝိယ ပုနရိဓာဂတောတိ စဝိတွာ ပုန ဣဓာဂတော။ ဒီဃပါသဏှိကောတိ ဒီဃပဏှိကော။ ဗြဟ္မာဝ သုဇူတိ ဗြဟ္မာ ဝိယ သုဋ္ဌု ဥဇု။
သုဘုဇောတိ သုန္ဒရဘုဇော။ သုသူတိ မဟလ္လကကာလေပိ တရုဏရူပေါ။ သုသဏ္ဌိတောတိ သုသဏ္ဌာနသမ္ပန္နော။ မုဒုတလုနင်္ဂုလိယဿာတိ မုဒူ စ တလုနာ စ အင်္ဂုလိယော အဿ။ တီဘီတိ တီဟိ။ ပုရိသဝရဂ္ဂလက္ခဏေဟီတိ ပုရိသဝရဿ ¶ အဂ္ဂလက္ခဏေဟိ။ စိရယပနာယာတိ စိရံ ယာပနာယ၊ ဒီဃာယုကဘာဝါယ။
စိရံ ယပေတီတိ စိရံ ယာပေတိ။ စိရတရံ ပဗ္ဗဇတိ ယဒိ တတောတိ တတော စိရတရံ ယာပေတိ၊ ယဒိ ပဗ္ဗဇတီတိ အတ္ထော။ ယာပယတိ ¶ စ ဝသိဒ္ဓိဘာဝနာယာတိ ဝသိပ္ပတ္တော ဟုတွာ ဣဒ္ဓိဘာဝနာယ ယာပေတိ။
သတ္တုဿဒတာလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၀၈။ ရသိတာနန္တိ ရသသမ္ပန္နာနံ။ ‘‘ခါဒနီယာန’’န္တိအာဒီသု ခါဒနီယာနိ နာမ ပိဋ္ဌခဇ္ဇကာဒီနိ။ ဘောဇနီယာနီတိ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ။ သာယနီယာနီတိ သာယိတဗ္ဗာနိ သပ္ပိနဝနီတာဒီနိ။ လေဟနီယာနီတိ နိလ္လေဟိတဗ္ဗာနိ ပိဋ္ဌပါယာသာဒီနိ။ ပါနာနီတိ အဋ္ဌ ပါနကာနိ။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ကပ္ပသတသဟဿာဓိကာနိ စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ဒိန္နံ ဣဒံ ပဏီတဘောဇနဒါနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ လူခဘောဇနေ ကုစ္ဆိဂတေ လောဟိတံ သုဿတိ၊ မံသံ မိလာယတိ။ တသ္မာ လူခဒါယကာ သတ္တာ ဣမိနာ ကာရဏေန နေသံ လူခဘောဇနဿ ဒိန္နဘာဝံ ဇနော ဇာနာတူတိ အပ္ပမံသာ အပ္ပလောဟိတာ မနုဿပေတာ ဝိယ ဒုလ္လဘန္နပါနာ ဘဝန္တိ။ ပဏီတဘောဇနေ ပန ကုစ္ဆိဂတေ မံသလောဟိတံ ဝဍ္ဎတိ၊ ပရိပုဏ္ဏကာယာ ပါသာဒိကာ အဘိရူပဒဿနာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တထာဂတဿ ဒီဃရတ္တံ ပဏီတဘောဇနဒါယကတ္တံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ သတ္တုဿဒမဟာပုရိသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ သတ္တုဿဒလက္ခဏမေဝ။ ပဏီတလာဘိတာ အာနိသံသော။
၂၀၉။ ခဇ္ဇဘောဇ္ဇမထလေယျသာယိတန္တိ ¶ ခဇ္ဇကဉ္စ ဘောဇနဉ္စ လေဟနီယဉ္စ သာယနီယဉ္စ။ ဥတ္တမဂ္ဂရသဒါယကောတိ ဥတ္တမော အဂ္ဂရသဒါယကော၊ ဥတ္တမာနံ ဝါ အဂ္ဂရသာနံ ဒါယကော။
သတ္တ စုဿဒေတိ သတ္တ စ ဥဿဒေ။ တဒတ္ထဇောတကန္တိ ခဇ္ဇဘောဇ္ဇာဒိဇောတကံ၊ တေသံ လာဘသံဝတ္တနိကန္တိ အတ္ထော။ ပဗ္ဗဇမ္ပိ စာတိ ပဗ္ဗဇမာနောပိ စ။ တဒါဓိဂစ္ဆတီတိ တံ အဓိဂစ္ဆတိ။ လာဘိရုတ္တမန္တိ လာဘိ ဥတ္တမံ။
ကရစရဏာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၁၀။ ဒါနေနာတိအာဒီသု ¶ ဧကစ္စော ဒါနေနေဝ သင်္ဂဏှိတဗ္ဗော ဟောတိ၊ တံ ဒါနေန သင်္ဂဟေသိ။ ပဗ္ဗဇိတာနံ ပဗ္ဗဇိတပရိက္ခာရံ၊ ဂိဟီနံ ဂိဟိပရိက္ခာရံ အဒါသိ။
ပေယျဝဇ္ဇေနာတိ ဧကစ္စော ဟိ ‘‘အယံ ဒါတဗ္ဗံ နာမ ဒေတိ၊ ဧကေန ပန ဝစနေန သဗ္ဗံ မက္ခေတွာ နာသေတိ၊ ကိံ ဧတဿ ဒါန’’န္တိ ဝတ္တာ ဟောတိ။ ဧကစ္စော ‘‘အယံ ကိဉ္စာပိ ဒါနံ န ဒေတိ၊ ကထေန္တော ပန တေလေန ဝိယ မက္ခေတိ။ ဧသော ဒေတု ဝါ မာ ဝါ၊ ဝစနမေဝ ¶ တဿ သဟဿံ အဂ္ဃတီ’’တိ ဝတ္တာ ဟောတိ။ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော ဒါနံ န ပစ္စာသီသတိ၊ ပိယဝစနမေဝ ပစ္စာသီသတိ။ တံ ပိယဝစနေန သင်္ဂဟေသိ။
အတ္ထစရိယာယာတိ အတ္ထသံဝဍ္ဎနကထာယ။ ဧကစ္စော ဟိ နေဝ ဒါနံ၊ န ပိယဝစနံ ပစ္စာသီသတိ။ အတ္တနော ဟိတကထံ ဝဍ္ဎိတကထမေဝ ပစ္စာသီသတိ။ ဧဝရူပံ ပုဂ္ဂလံ ‘‘ဣဒံ တေ ကာတဗ္ဗံ၊ ဣဒံ တေ န ကာတဗ္ဗံ။ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော သေဝိတဗ္ဗော၊ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော န သေဝိတဗ္ဗော’’တိ ဧဝံ အတ္ထစရိယာယ သင်္ဂဟေသိ။
သမာနတ္တတာယာတိ သမာနသုခဒုက္ခဘာဝေန။ ဧကစ္စော ဟိ ဒါနာဒီသု ဧကမ္ပိ န ပစ္စာသီသတိ၊ ဧကာသနေ နိသဇ္ဇံ၊ ဧကပလ္လင်္ကေ သယနံ၊ ဧကတော ဘောဇနန္တိ ဧဝံ သမာနသုခဒုက္ခတံ ပစ္စာသီသတိ။ တတ္ထ ဇာတိယာ ဟီနော ဘောဂေန အဓိကော ဒုဿင်္ဂဟော ဟောတိ။ န ဟိ သက္ကာ တေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိဘောဂေါ ကာတုံ၊ တထာ အကရိယမာနေ စ သော ကုဇ္ဈတိ။ ဘောဂေန ဟီနော ဇာတိယာ အဓိကောပိ ဒုဿင်္ဂဟော ဟောတိ။ သော ဟိ ‘‘အဟံ ဇာတိမာ’’တိ ဘောဂသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိဘောဂံ န ဣစ္ဆတိ၊ တသ္မိံ အကရိယမာနေ ကုဇ္ဈတိ။ ဥဘောဟိပိ ဟီနော ပန သုသင်္ဂဟော ဟောတိ။ န ဟိ သော ဣတရေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိဘောဂံ ဣစ္ဆတိ၊ န အကရိယမာနေ စ ကုဇ္ဈတိ။ ဥဘောဟိ ¶ သဒိသောပိ သုသင်္ဂဟောယေဝ။ ဘိက္ခူသု ဒုဿီလော ဒုဿင်္ဂဟော ဟောတိ။ န ဟိ သက္ကာ တေန သဒ္ဓိံ ဧကပရိဘောဂေါ ကာတုံ၊ တထာ အကရိယမာနေ စ ကုဇ္ဈတိ။ သီလဝါ သုသင်္ဂဟော ဟောတိ။ သီလဝါ ဟိ အဒီယမာနေပိ အကရိယမာနေပိ န ကုဇ္ဈတိ။ အညံ အတ္တနာ ¶ သဒ္ဓိံ ပရိဘောဂံ အကရောန္တမ္ပိ န ပါပကေန စိတ္တေန ပဿတိ။ ပရိဘောဂေါပိ တေန သဒ္ဓိံ သုကရော ဟောတိ။ တသ္မာ ဧဝရူပံ ပုဂ္ဂလံ ဧဝံ သမာနတ္တတာယ သင်္ဂဟေသိ။
သုသင်္ဂဟိတာဿ ဟောန္တီတိ သုသင်္ဂဟိတာ အဿ ဟောန္တိ။ ဒေတု ဝါ မာ ဝါ ဒေတု၊ ကရောတု ဝါ မာ ဝါ ကရောတု၊ သုသင်္ဂဟိတာဝ ဟောန္တိ၊ န ဘိဇ္ဇန္တိ။ ‘‘ယဒါဿ ဒါတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ တဒါ ဒေတိ။ ဣဒါနိ မညေ နတ္ထိ၊ တေန န ဒေတိ။ ကိံ မယံ ဒဒမာနမေဝ ဥပဋ္ဌဟာမ? အဒေန္တံ အကရောန္တံ န ဥပဋ္ဌဟာမာ’’တိ ဧဝံ စိန္တေန္တိ။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ ကတံ ဒါနာဒိသင်္ဂဟကမ္မံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယော ဧဝံ အသင်္ဂါဟကော ဟောတိ၊ သော ဣမိနာ ကာရဏေနဿ အသင်္ဂါဟကဘာဝံ ဇနော ဇာနာတူတိ ထဒ္ဓဟတ္ထပါဒေါ စေဝ ဟောတိ၊ ဝိသမဋ္ဌိတာဝယဝလက္ခဏော စ။ တထာဂတဿ ပန ဒီဃရတ္တံ သင်္ဂါဟကဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဣမာနိ ဒွေ ¶ လက္ခဏာနိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ သုသင်္ဂဟိတပရိဇနတာ အာနိသံသော။
၂၁၁။ ကရိယာတိ ကရိတွာ။ စရိယာတိ စရိတွာ။ အနဝမတေနာတိ အနဝညာတေန။ ‘‘အနပမောဒေနာ’’တိပိ ပါဌော၊ န အပ္ပမောဒေန၊ န ဒီနေန န ဂဗ္ဘိတေနာတိ အတ္ထော။
စဝိယာတိ စဝိတွာ။ အတိရုစိရ သုဝဂ္ဂု ဒဿနေယျန္တိ အတိရုစိရဉ္စ သုပါသာဒိကံ သုဝဂ္ဂု စ သုဋ္ဌု ဆေကံ ဒဿနေယျဉ္စ ဒဋ္ဌဗ္ဗယုတ္တံ။ သုသု ကုမာရောတိ သုဋ္ဌု သုကုမာရော။
ပရိဇနဿဝေါတိ ပရိဇနော အဿဝေါ ဝစနကရော။ ဝိဓေယျောတိ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗေသု ယထာရုစိ ဝိဓာတဗ္ဗော။ မဟိမန္တိ မဟိံ ဣမံ။ ပိယဝဒူ ဟိတသုခတံ ဇိဂီသမာနောတိ ပိယဝဒေါ ဟုတွာ ဟိတဉ္စ သုခဉ္စ ပရိယေသမာနော။ ဝစနပဋိကရဿာ ဘိပ္ပသန္နာတိ ဝစနပဋိကရာ အဿ အဘိပ္ပသန္နာ။ ဓမ္မာနုဓမ္မန္တိ ဓမ္မဉ္စ အနုဓမ္မဉ္စ။
ဥဿင်္ခပါဒါဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၁၂။ အတ္ထူပသံဟိတန္တိ ¶ ¶ ဣဓလောကပရလောကတ္ထနိဿိတံ။ ဓမ္မူပသံဟိတန္တိ ဒသကုသလကမ္မပထနိဿိတံ။ ဗဟုဇနံ နိဒံသေသီတိ ဗဟုဇနဿ နိဒံသနကထံ ကထေသိ။ ပါဏီနန္တိ သတ္တာနံ။ ‘‘အဂ္ဂေါ’’တိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ အညမညဝေဝစနာနိ။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ ဘာသိတာ ဥဒ္ဓင်္ဂမနီယာ အတ္ထူပသံဟိတာ ဝါစာ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယော ဧဝရူပံ ဥဂ္ဂတဝါစံ န ဘာသတိ၊ သော ဣမိနာ ကာရဏေန ဥဂ္ဂတဝါစာယ အဘာသနံ ဇနော ဇာနာတူတိ အဓောသင်္ခပါဒေါ စ ဟောတိ အဓောနတလောမော စ။ တထာဂတဿ ပန ဒီဃရတ္တံ ဧဝရူပါယ ဥဂ္ဂတဝါစာယ ဘာသိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဥဿင်္ခပါဒလက္ခဏဉ္စ ဥဒ္ဓဂ္ဂလောမလက္ခဏဉ္စ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ ဥတ္တမဘာဝေါ အာနိသံသော။
၂၁၃။ ဧရယန္တိ ¶ ဘဏန္တော။ ဗဟုဇနံ နိဒံသယီတိ ဗဟုဇနဿ ဟိတံ ဒဿေတိ။ ဓမ္မယာဂန္တိ ဓမ္မဒါနယညံ။
ဥဗ္ဘမုပ္ပတိတလောမဝါ သသောတိ သော ဧသ ဥဒ္ဓဂ္ဂတလောမဝါ ဟောတိ။ ပါဒဂဏ္ဌိရဟူတိ ပါဒဂေါပ္ဖကာ အဟေသုံ။ သာဓုသဏ္ဌိတာတိ သုဋ္ဌု သဏ္ဌိတာ။ မံသလောဟိတာစိတာတိ မံသေန စ လောဟိတေန စ အာစိတာ။ တစောတ္ထတာတိ တစေန ပရိယောနဒ္ဓါ နိဂုဠှာ။ ဝဇတီတိ ဂစ္ဆတိ။ အနောမနိက္ကမောတိ အနောမဝိဟာရီ သေဋ္ဌဝိဟာရီ။
ဧဏိဇင်္ဃလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၁၄။ သိပ္ပံ ဝါတိအာဒီသု သိပ္ပံ နာမ ဒွေ သိပ္ပာနိ – ဟီနဉ္စ သိပ္ပံ၊ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ သိပ္ပံ။ ဟီနံ နာမ သိပ္ပံ နဠကာရသိပ္ပံ၊ ကုမ္ဘကာရသိပ္ပံ ပေသကာရသိပ္ပံ နဟာပိတသိပ္ပံ။ ဥက္ကဋ္ဌံ နာမ သိပ္ပံ လေခါ မုဒ္ဒါ ဂဏနာ။ ဝိဇ္ဇာတိ အဟိဝိဇ္ဇာဒိအနေကဝိဓာ။ စရဏန္တိ ပဉ္စသီလံ ဒသသီလံ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလံ။ ကမ္မန္တိ ကမ္မဿကတာဇာနနပညာ။ ကိလိဿေယျုန္တိ ကိလမေယျုံ။ အန္တေဝါသိကဝတ္တံ နာမ ဒုက္ခံ၊ တံ နေသံ မာ စိရမဟောသီတိ စိန္တေသိ။
ရာဇာရဟာနီတိ ရညော အနုရူပါနိ ဟတ္ထိအဿာဒီနိ၊ တာနိယေဝ ရညော သေနာယ အင်္ဂဘူတတ္တာ ရာဇင်္ဂါနီတိ ဝုစ္စန္တိ။ ရာဇူပဘောဂါနီတိ ရညော ¶ ဥပဘောဂပရိဘောဂဘဏ္ဍာနိ၊ တာနိ စေဝ သတ္တရတနာနိ စ။ ရာဇာနုစ္ဆဝိကာနီတိ ရညော အနုစ္ဆဝိကာနိ။ တေသံယေဝ သဗ္ဗေသံ ဣဒံ ဂဟဏံ။ သမဏာရဟာနီတိ ¶ သမဏာနံ အနုရူပါနိ စီဝရာဒီနိ။ သမဏင်္ဂါနီတိ သမဏာနံ ကောဋ္ဌာသဘူတာ စတဿော ပရိသာ။ သမဏူပဘောဂါနီတိ သမဏာနံ ဥပဘောဂပရိက္ခာရာ။ သမဏာနုစ္ဆဝိကာနီတိ တေသံယေဝ အဓိဝစနံ။
ဣဓ ပန ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ သက္ကစ္စံ သိပ္ပာဒိဝါစနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယော ဧဝံ သက္ကစ္စံ သိပ္ပံ အဝါစေန္တော အန္တေဝါသိကေ ဥက္ကုဋိကာသနဇင်္ဃပေသနိကာဒီဟိ ကိလမေတိ၊ တဿ ဇင်္ဃမံသံ လိခိတွာ ပါတိတံ ဝိယ ဟောတိ။ တထာဂတဿ ပန သက္ကစ္စံ ဝါစိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ အနုပုဗ္ဗဥဂ္ဂတဝဋ္ဋိတံ ဧဏိဇင်္ဃလက္ခဏံ ¶ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ အနုစ္ဆဝိကလာဘိတာ အာနိသံသော။
၂၁၅။ ယဒူပဃာတာယာတိ ယံ သိပ္ပံ ကဿစိ ဥပဃာတာယ န ဟောတိ။ ကိလိဿတီတိ ကိလမိဿတိ။ သုခုမတ္တစောတ္ထတာတိ သုခုမတ္တစေန ပရိယောနဒ္ဓါ။ ကိံ ပန အညေန ကမ္မေန အညံ လက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတီတိ? န နိဗ္ဗတ္တတိ။ ယံ ပန နိဗ္ဗတ္တတိ၊ တံ အနုဗျဉ္ဇနံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဣဓ ဝုတ္တံ။
သုခုမစ္ဆဝိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၁၆။ သမဏံ ဝါတိ သမိတပါပဋ္ဌေန သမဏံ။ ဗြာဟ္မဏံ ဝါတိ ဗာဟိတပါပဋ္ဌေန ဗြာဟ္မဏံ။
မဟာပညောတိအာဒီသု မဟာပညာဒီဟိ သမန္နာဂတော ဟောတီတိ အတ္ထော။ တတြိဒံ မဟာပညာဒီနံ နာနတ္တံ။
တတ္ထ ကတမာ မဟာပညာ? မဟန္တေ သီလက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏှာတီတိ မဟာပညာ၊ မဟန္တေ သမာဓိက္ခန္ဓေ ပညာက္ခန္ဓေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ ပရိဂ္ဂဏှာတီတိ မဟာပညာ။ မဟန္တာနိ ဌာနာဌာနာနိ မဟန္တာ ဝိဟာရသမာပတ္တိယော မဟန္တာနိ အရိယသစ္စာနိ မဟန္တေ သတိပဋ္ဌာနေ သမ္မပ္ပဓာနေ ဣဒ္ဓိပါဒေ မဟန္တာနိ ဣန္ဒြိယာနိ ဗလာနိ မဟန္တေ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ မဟန္တေ အရိယမဂ္ဂေ မဟန္တာနိ သာမညဖလာနိ မဟန္တာ အဘိညာယော မဟန္တံ ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ ပရိဂ္ဂဏှာတီတိ မဟာပညာ။
ကတမာ ¶ ပုထုပညာ? ပုထုနာနာခန္ဓေသု ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ ပုထုပညာ။ ပုထုနာနာဓာတူသု ပုထုနာနာအာယတနေသု ¶ ပုထုနာနာပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု ပုထုနာနာသုညတမနုပလဗ္ဘေသု ပုထုနာနာအတ္ထေသု ဓမ္မေသု နိရုတ္တီသု ပဋိဘာနေသု။ ပုထုနာနာသီလက္ခန္ဓေသု ပုထုနာနာသမာဓိပညာဝိမုတ္တိဝိမုတ္တိဉာဒဿနက္ခန္ဓေသု ပုထုနာနာဌာနာဌာနေသု ပုထုနာနာဝိဟာရသမာပတ္တီသု ပုထုနာနာအရိယသစ္စေသု ပုထုနာနာသတိပဋ္ဌာနေသု သမ္မပ္ပဓာနေသု ဣဒ္ဓိပါဒေသု ဣန္ဒြိယေသု ဗလေသု ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု ပုထုနာနာအရိယမဂ္ဂေသု သာမညဖလေသု အဘိညာသု ပုထုဇ္ဇနသာဓာရဏေ ဓမ္မေ သမတိက္ကမ္မ ပရမတ္ထေ နိဗ္ဗာနေ ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ ပုထုပညာ။
ကတမာ ဟာသပညာ? ဣဓေကစ္စော ဟာသဗဟုလော ဝေဒဗဟုလော တုဋ္ဌိဗဟုလော ပါမောဇ္ဇဗဟုလော သီလံ ပရိပူရေတိ ဣန္ဒြိယသံဝရံ ပရိပူရေတိ ဘောဇနေ မတ္တညုတံ ဇာဂရိယာနုယောဂံ သီလက္ခန္ဓံ သမာဓိက္ခန္ဓံ ပညာက္ခန္ဓံ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓံ ¶ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓံ ပရိပူရေတီတိ ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော…ပေ… ပါမောဇ္ဇဗဟုလော ဌာနာဌာနံ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝိဟာရသမာပတ္တိယော ပရိပူရေတီတိ ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော အရိယသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ဟာသပညာ။ သတိပဋ္ဌာနေ သမ္မပ္ပဓာနေ ဣဒ္ဓိပါဒေ ဣန္ဒြိယာနိ ဗလာနိ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတီတိ ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော သာမညဖလာနိ သစ္ဆိကရောတီတိ ဟာသပညာ။ အဘိညာယော ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ဟာသပညာ။ ဟာသဗဟုလော ဝေဒတုဋ္ဌိပါမောဇ္ဇဗဟုလော ပရမတ္ထံ နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောတီတိ ဟာသပညာ။
ကတမာ ဇဝနပညာ? ယံကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ၊ သဗ္ဗံ တံ ရူပံ အနိစ္စတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ ဒုက္ခတော ခိပ္ပံ အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ…ပေ… ယံကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ သဗ္ဗံ တံ ဝိညာဏံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ စက္ခု…ပေ… ဇရာမရဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ ခယဋ္ဌေန ဒုက္ခံ ဘယဋ္ဌေန အနတ္တာ အသာရကဋ္ဌေနာတိ တုလယိတွာ တီရယိတွာ ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ ရူပနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ စက္ခု…ပေ… ဇရာမရဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စံ ခယဋ္ဌေန…ပေ… ဝိဘူတံ ကတွာ ဇရာမရဏနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ ¶ ။ စက္ခုံ…ပေ… ဇရာမရဏံ အနိစ္စံ သင်္ခတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခယဓမ္မံ ဝယဓမ္မံ ဝိရာဂဓမ္မံ နိရောဓဓမ္မန္တိ တုလယိတွာ တီရယိတွာ ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ ဇရာမရဏနိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ ခိပ္ပံ ဇဝတီတိ ဇဝနပညာ။
ကတမာ ¶ တိက္ခပညာ? ခိပ္ပံ ကိလေသေ ဆိန္ဒတီတိ တိက္ခပညာ။ ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝါသေတိ၊ ဥပ္ပန္နံ ဗျာပါဒဝိတက္ကံ၊ ဥပ္ပန္နံ ဝိဟိံသာဝိတက္ကံ၊ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဥပ္ပန္နံ ရာဂံ ဒေါသံ မောဟံ ကောဓံ ဥပနာဟံ မက္ခံ ပဠာသံ ဣဿံ မစ္ဆရိယံ မာယံ သာဌေယျံ ထမ္ဘံ သာရမ္ဘံ ¶ မာနံ အတိမာနံ မဒံ ပမာဒံ သဗ္ဗေ ကိလေသေ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတေ သဗ္ဗေ အဘိသင်္ခါရေ သဗ္ဗေ ဘဝဂါမိကမ္မေ နာဓိဝါသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗျန္တီ ကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတီတိ တိက္ခပညာ။ ဧကသ္မိံ အာသနေ စတ္တာရော အရိယမဂ္ဂါ စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါယော ဆ အဘိညာယော အဓိဂတာ ဟောန္တိ သစ္ဆိကတာ ဖဿိတာ ပညာယာတိ တိက္ခပညာ။
ကတမာ နိဗ္ဗေဓိကပညာ? ဣဓေကစ္စော သဗ္ဗသင်္ခါရေသု ဥဗ္ဗေဂဗဟုလော ဟောတိ ဥတ္တာသဗဟုလော ဥက္ကဏ္ဌနဗဟုလော အရတိဗဟုလော အနဘိရတိဗဟုလော ဗဟိမုခေါ န ရမတိ သဗ္ဗသင်္ခါရေသု၊ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပဒါလိတပုဗ္ဗံ လောဘက္ခန္ဓံ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒါလေတီတိ နိဗ္ဗေဓိကပညာ။ အနိဗ္ဗိဒ္ဓပုဗ္ဗံ အပဒါလိတပုဗ္ဗံ ဒေါသက္ခန္ဓံ မောဟက္ခန္ဓံ ကောဓံ ဥပနာဟံ…ပေ… သဗ္ဗေ ဘဝဂါမိကမ္မေ နိဗ္ဗိဇ္ဈတိ ပဒါလေတီတိ နိဗ္ဗေဓိကပညာတိ (ပဋိ။ မ။ ၃။၃)။
၂၁၇။ ပဗ္ဗဇိတံ ဥပါသိတာတိ ပဏ္ဍိတံ ပဗ္ဗဇိတံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပယိရုပါသိတာ။ အတ္ထန္တရောတိ ယထာ ဧကေ ရန္ဓဂဝေသိနော ဥပါရမ္ဘစိတ္တတာယ ဒေါသံ အဗ္ဘန္တရံ ကရိတွာ နိသာမယန္တိ၊ ဧဝံ အနိသာမေတွာ အတ္ထံ အဗ္ဘန္တရံ ကတွာ အတ္ထယုတ္တံ ကထံ နိသာမယိ ဥပဓာရယိ။
ပဋိလာဘဂတေနာတိ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဂတေန။ ဥပ္ပာဒနိမိတ္တကောဝိဒါတိ ဥပ္ပာဒေ စ နိမိတ္တေ စ ဆေကာ။ အဝေစ္စ ဒက္ခိတီတိ ဉတွာ ပဿိဿတိ။
အတ္ထာနုသိဋ္ဌီသု ပရိဂ္ဂဟေသု စာတိ ယေ အတ္ထာနုသာသနေသု ပရိဂ္ဂဟာ အတ္ထာနတ္ထံ ပရိဂ္ဂါဟကာနိ ဉာဏာနိ၊ တေသူတိ အတ္ထော။
သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၁၈။ အက္ကောဓနောတိ ¶ န အနာဂါမိမဂ္ဂေန ကောဓဿ ပဟီနတ္တာ၊ အထ ခေါ သစေပိ မေ ကောဓော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ခိပ္ပမေဝ နံ ပဋိဝိနောဒေယျန္တိ ဧဝံ အက္ကောဓဝသိကတ္တာ။ နာဘိသဇ္ဇီတိ ကုဋိလကဏ္ဋကော ဝိယ တတ္ထ တတ္ထ မမ္မံ တုဒန္တော ဝိယ န လဂ္ဂိ။ န ကုပ္ပိ န ဗျာပဇ္ဇီတိအာဒီသု ¶ ပုဗ္ဗုပ္ပတ္တိကော ကောပေါ။ တတော ဗလဝတရော ဗျာပါဒေါ။ တတော ဗလဝတရာ ပတိတ္ထိယနာ။ တံ သဗ္ဗံ အကရောန္တော န ကုပ္ပိ န ဗျာပဇ္ဇိ န ပတိတ္ထိယိ။ အပ္ပစ္စယန္တိ ဒေါမနဿံ။ န ပါတွာကာသီတိ န ကာယဝိကာရေန ဝါ ဝစီဝိကာရေန ဝါ ပါကဋမကာသိ။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ အက္ကောဓနတာ စေဝ ¶ သုခုမတ္ထရဏာဒိဒါနဉ္စ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ကောဓနဿ ဆဝိဝဏ္ဏော အာဝိလော ဟောတိ မုခံ ဒုဒ္ဒသိယံ ဝတ္ထစ္ဆာဒနသဒိသဉ္စ မဏ္ဍနံ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ ယော ကောဓနော စေဝ ဝတ္ထစ္ဆာဒနာနဉ္စ အဒါတာ၊ သော ဣမိနာ ကာရဏေနဿ ဇနော ကောဓနာဒိဘာဝံ ဇာနာတူတိ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဟောတိ ဒုဿဏ္ဌာနော။ အက္ကောဓနဿ ပန မုခံ ဝိရောစတိ၊ ဆဝိဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသီဒတိ။ သတ္တာ ဟိ စတူဟိ ကာရဏေဟိ ပါသာဒိကာ ဟောန္တိ အာမိသဒါနေန ဝါ ဝတ္ထဒါနေန ဝါ သမ္မဇ္ဇနေန ဝါ အက္ကောဓနတာယ ဝါ။ ဣမာနိ စတ္တာရိပိ ကာရဏာနိ ဒီဃရတ္တံ တထာဂတေန ကတာနေဝ။ တေနဿ ဣမေသံ ကတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ မဟာပုရိသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ သုခုမတ္ထရဏာဒိလာဘိတာ အာနိသံသော။
၂၁၉။ အဘိဝိဿဇီတိ အဘိဝိဿဇ္ဇေသိ။ မဟိမိဝ သုရော အဘိဝဿန္တိ သုရော ဝုစ္စတိ ဒေဝေါ၊ မဟာပထဝိံ အဘိဝဿန္တော ဒေဝေါ ဝိယ။
သုရဝရတရောရိဝ ဣန္ဒောတိ သုရာနံ ဝရတရော ဣန္ဒော ဝိယ။
အပဗ္ဗဇ္ဇမိစ္ဆန္တိ အပဗ္ဗဇ္ဇံ ဂိဟိဘာဝံ ဣစ္ဆန္တော။ မဟတိမဟိန္တိ မဟန္တိံ ပထဝိံ။
အစ္ဆာဒနဝတ္ထမောက္ခပါဝုရဏာနန္တိ အစ္ဆာဒနာနဉ္စေဝ ဝတ္ထာနဉ္စ ဥတ္တမပါဝုရဏာနဉ္စ။ ပနာသောတိ ဝိနာသော။
ကောသောဟိတဝတ္ထဂုယှလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၂၀။ မာတရမ္ပိ ¶ ပုတ္တေန သမာနေတာ အဟောသီတိ ဣမံ ကမ္မံ ရဇ္ဇေ ပတိဋ္ဌိတေန သက္ကာ ကာတုံ။ တသ္မာ ဗောဓိသတ္တောပိ ရဇ္ဇံ ကာရယမာနော အန္တောနဂရေ စတုက္ကာဒီသု စတူသု နဂရဒွါရေသု ဗဟိနဂရေ စတူသု ဒိသာသု ဣမံ ကမ္မံ ကရောထာတိ မနုဿေ ဌပေသိ။ တေ မာတရံ ကုဟိံ မေ ပုတ္တော ပုတ္တံ ¶ န ပဿာမီတိ ဝိလပန္တိံ ပရိယေသမာနံ ဒိသွာ ဧဟိ၊ အမ္မ၊ ပုတ္တံ ဒက္ခသီတိ တံ အာဒါယ ဂန္တွာ နဟာပေတွာ ဘောဇေတွာ ပုတ္တမဿာ ပရိယေသိတွာ ဒဿေန္တိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ ဉာတီနံ သမင်္ဂိဘာဝကရဏံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ဉာတယော ဟိ သမင်္ဂီဘူတာ အညမညဿ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ။ ကိဉ္စာပိ ဟိ တေ ကလဟကာလေ ကလဟံ ကရောန္တိ၊ ဧကဿ ပန ဒေါသေ ဥပ္ပန္နေ အညံ ဇာနာပေတုံ န ဣစ္ဆန္တိ။ အယံ နာမ ဧတဿ ဒေါသောတိ ဝုတ္တေ သဗ္ဗေ ဥဋ္ဌဟိတွာ ¶ ကေန ဒိဋ္ဌံ ကေန သုတံ၊ အမှာကံ ဉာတီသု ဧဝရူပံ ကတ္တာ နာမ နတ္ထီတိ။ တထာဂတေန စ တံ ဉာတိသင်္ဂဟံ ကရောန္တေန ဒီဃရတ္တံ ဣဒံ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနကမ္မံ နာမ ကတံ ဟောတိ။ အထဿ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဧဝရူပဿ ကမ္မဿ ကတဘာဝံ ဇာနာတူတိ ကောသောဟိတဝတ္ထဂုယှလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ ပဟူတပုတ္တတာ အာနိသံသော။
၂၂၁။ ဝတ္ထဆာဒိယန္တိ ဝတ္ထေန ဆာဒေတဗ္ဗံ ဝတ္ထဂုယှံ။
အမိတ္တတာပနာတိ အမိတ္တာနံ ပတာပနာ။ ဂိဟိဿ ပီတိံ ဇနနာတိ ဂိဟိဘူတဿ သတော ပီတိဇနနာ။
ပရိမဏ္ဍလာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၂၂။ သမံ ဇာနာတီတိ ‘‘အယံ တာရုက္ခသမော အယံ ပေါက္ခရသာတိသမော’’တိ ဧဝံ တေန တေန သမံ ဇာနာတိ။ သာမံ ဇာနာတီတိ သယံ ဇာနာတိ။ ပုရိသံ ဇာနာတီတိ ‘‘အယံ သေဋ္ဌသမ္မတော’’တိ ပုရိသံ ဇာနာတိ။ ပုရိသဝိသေသံ ဇာနာတီတိ မုဂ္ဂံ မာသေန သမံ အကတွာ ဂုဏဝိသိဋ္ဌဿ ဝိသေသံ ဇာနာတိ။ အယမိဒမရဟတီတိ အယံ ပုရိသော ဣဒံ နာမ ဒါနသက္ကာရံ အရဟတိ ¶ ။ ပုရိသဝိသေသကရော အဟောသီတိ ပုရိသဝိသေသံ ဉတွာ ကာရကော အဟောသိ။ ယော ယံ အရဟတိ၊ တဿေဝ တံ အဒါသိ။ ယော ဟိ ကဟာပဏာရဟဿ အဍ္ဎံ ဒေတိ၊ သော ပရဿ အဍ္ဎံ နာသေတိ။ ယော ဒွေ ကဟာပဏေ ဒေတိ၊ သော အတ္တနော ကဟာပဏံ နာသေတိ။ တသ္မာ ဣဒံ ဥဘယမ္ပိ အကတွာ ယော ယံ အရဟတိ၊ တဿ တဒေဝ အဒါသိ။ သဒ္ဓါဓနန္တိအာဒီသု သမ္ပတ္တိပဋိလာဘဋ္ဌေန သဒ္ဓါဒီနံ ဓနဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ ပုရိသဝိသေသံ ဉတွာ ကတံ သမသင်္ဂဟကမ္မံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ တဒဿ ¶ ကမ္မံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဣမာနိ ဒွေ လက္ခဏာနိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ ဓနသမ္ပတ္တိ အာနိသံသော။
၂၂၃။ တုလိယာတိ တုလယိတွာ။ ပဋိဝိစယာတိ ပဋိဝိစိနိတွာ။ မဟာဇနသင်္ဂါဟကန္တိ မဟာဇနသင်္ဂဟဏံ။ သမေက္ခမာနောတိ သမံ ပေက္ခမာနော။ အတိနိပုဏာ ¶ မနုဇာတိ အတိနိပုဏာ သုခုမပညာ လက္ခဏပါဌကမနုဿာ။ ဗဟုဝိဝိဓာ ဂိဟီနံ အရဟာနီတိ ဗဟူ ဝိဝိဓာနိ ဂိဟီနံ အနုစ္ဆဝိကာနိ ပဋိလဘတိ။ ဒဟရော သုသု ကုမာရော ‘‘အယံ ဒဟရော ကုမာရော ပဋိလဘိဿတီ’’တိ ဗျာကံသု မဟီပတိဿာတိ ရညော။
သီဟပုဗ္ဗဒ္ဓကာယာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၂၄။ ယောဂက္ခေမကာမောတိ ယောဂတော ခေမကာမော။ ပညာယာတိ ကမ္မဿကတပညာယ။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ မဟာဇနဿ အတ္ထကာမတာ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ တံ မဟာဇနဿ အတ္ထကာမတာယ ဝဍ္ဎိမေဝ ပစ္စာသီသိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဣမာနိ သမန္တပရိပူရာနိ အပရိဟီနာနိ တီဏိ လက္ခဏာနိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏတ္တယံ။ ဓနာဒီဟိ စေဝ သဒ္ဓါဒီဟိ စ အပရိဟာနိ အာနိသံသော။
၂၂၅။ သဒ္ဓါယာတိ ဩကပ္ပနသဒ္ဓါယ ပသာဒသဒ္ဓါယ။ သီလေနာတိ ပဉ္စသီလေန ဒသသီလေန။ သုတေနာတိ ပရိယတ္တိသဝနေန။ ဗုဒ္ဓိယာတိ ဧတေသံ ဗုဒ္ဓိယာ ¶ ၊ ‘‘ကိန္တိ ဧတေဟိ ဝဍ္ဎေယျု’’န္တိ ဧဝံ စိန္တေသီတိ အတ္ထော။ ဓမ္မေနာတိ လောကိယဓမ္မေန။ ဗဟူဟိ သာဓူဟီတိ အညေဟိပိ ဗဟူဟိ ဥတ္တမဂုဏေဟိ။ အသဟာနဓမ္မတန္တိ အပရိဟီနဓမ္မံ။
ရသဂ္ဂသဂ္ဂိတာလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၂၆။ သမာဘိဝါဟိနိယောတိ ယထာ တိလဖလမတ္တမ္ပိ ဇိဝှဂ္ဂေ ဌပိတံ သဗ္ဗတ္ထ ဖရတိ၊ ဧဝံ သမာ ဟုတွာ ဝဟန္တိ။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ အဝိဟေဌနကမ္မံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ပါဏိအာဒီဟိ ပဟာရံ လဒ္ဓဿ တတ္ထ တတ္ထ လောဟိတံ သဏ္ဌာတိ၊ ဂဏ္ဌိ ဂဏ္ဌိ ဟုတွာ အန္တောဝ ပုဗ္ဗံ ဂဏှာတိ၊ အန္တောဝ ဘိဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ သော ဗဟုရောဂေါ ဟောတိ။ တထာဂတေန ပန ဒီဃရတ္တံ ဣမံ အာရောဂျကရဏကမ္မံ ကတံ။ တဒဿ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ အာရောဂျကရံ ရသဂ္ဂသဂ္ဂိလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ အပ္ပာဗာဓတာ အာနိသံသော။
၂၂၇။ မရဏဝဓေနာတိ ¶ ‘‘ဧတံ မာရေထ ဧတံ ဃာတေထာ’’တိ ဧဝံ အာဏတ္တေန မရဏဝဓေန။ ဥဗ္ဗာဓနာယာတိ ¶ ဗန္ဓနာဂါရပ္ပဝေသနေန။
အဘိနီလနေတ္တာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၂၈။ န စ ဝိသဋန္တိ ကက္ကဋကော ဝိယ အက္ခီနိ နီဟရိတွာ န ကောဓဝသေန ပေက္ခိတာ အဟောသိ။ န စ ဝိသာစီတိ ဝင်္ကက္ခိကောဋိယာ ပေက္ခိတာပိ နာဟောသိ။ န စ ပန ဝိစေယျ ပေက္ခိတာတိ ဝိစေယျ ပေက္ခိတာ နာမ ယော ကုဇ္ဈိတွာ ယဒါ နံ ပရော ဩလောကေတိ၊ တဒါ နိမ္မီလေတိ န ဩလောကေတိ၊ ပုန ဂစ္ဆန္တံ ကုဇ္ဈိတွာ ဩလောကေတိ၊ ဧဝရူပေါ နာဟောသိ။ ‘‘ဝိနေယျပေက္ခိတာ’’တိပိ ပါဌော၊ အယမေဝတ္ထော။ ဥဇုံ တထာ ပသဋမုဇုမနောတိ ဥဇုမနော ဟုတွာ ဥဇု ပေက္ခိတာ ဟောတိ၊ ယထာ စ ဥဇုံ၊ တထာ ပသဋံ ဝိပုလံ ဝိတ္ထတံ ပေက္ခိတာ ဟောတိ။ ပိယဒဿနောတိ ပိယာယမာနေဟိ ပဿိတဗ္ဗော။
ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ မဟာဇနဿ ပိယစက္ခုနာ ဩလောကနကမ္မံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ကုဇ္ဈိတွာ ဩလောကေန္တော ကာဏော ဝိယ ကာကက္ခိ ဝိယ ဟောတိ၊ ဝင်္ကက္ခိ ပန အာဝိလက္ခိ စ ဟောတိယေဝ။ ပသန္နစိတ္တဿ ပန ဩလောကယတော ¶ အက္ခီနံ ပဉ္စဝဏ္ဏော ပသာဒေါ ပညာယတိ။ တထာဂတော စ တထာ ဩလောကေသိ။ အထဿ တံ ဒီဃရတ္တံ ပိယစက္ခုနာ ဩလောကိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဣမာနိ နေတ္တသမ္ပတ္တိကရာနိ ဒွေ မဟာပုရိသလက္ခဏာနိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ ပိယဒဿနတာ အာနိသံသော။ အဘိယောဂိနောတိ လက္ခဏသတ္ထေ ယုတ္တာ။
ဥဏှီသသီသလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၃၀။ ဗဟုဇနပုဗ္ဗင်္ဂမော အဟောသီတိ ဗဟုဇနဿ ပုဗ္ဗင်္ဂမော အဟောသိ ဂဏဇေဋ္ဌကော။ တဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အညေ အာပဇ္ဇိံသု။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ပုဗ္ဗင်္ဂမတာ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယော ပုဗ္ဗင်္ဂမော ဟုတွာ ဒါနာဒီနိ ကုသလကမ္မာနိ ကရောတိ၊ သော အမင်္ကုဘူတော သီသံ ဥက္ခိပိတွာ ပီတိပါမောဇ္ဇေန ပရိပုဏ္ဏသီသော ဝိစရတိ၊ မဟာပုရိသော စ ဟောတိ။ တထာဂတော စ တထာ အကာသိ။ အထဿ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဣဒံ ပုဗ္ဗင်္ဂမကမ္မံ ဇာနာတူတိ ဥဏှီသသီသလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ မဟာဇနာနုဝတ္တနတာ အာနိသံသော။
၂၃၁။ ဗဟုဇနံ ¶ ဟေဿတီတိ ဗဟုဇနဿ ဘဝိဿတိ။ ပဋိဘောဂိယာတိ ¶ ဝေယျာဝစ္စကရာ၊ ဧတဿ ဗဟူ ဝေယျာဝစ္စကရာ ဘဝိဿန္တီတိ အတ္ထော။ အဘိဟရန္တိ တဒါတိ ဒဟရကာလေယေဝ တဒါ ဧဝံ ဗျာကရောန္တိ။ ပဋိဟာရကန္တိ ဝေယျာဝစ္စကရဘာဝံ။ ဝိသဝီတိ စိဏ္ဏဝသီ။
ဧကေကလောမတာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၃၂။ ဥပဝတ္တတီတိ အဇ္ဈာသယံ အနုဝတ္တတိ၊ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ သစ္စကထနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ဒီဃရတ္တံ အဒွေဇ္ဈကထာယ ပရိသုဒ္ဓကထာယ ကထိတဘာဝမဿ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဧကေကလောမလက္ခဏဉ္စ ဥဏ္ဏာလက္ခဏဉ္စ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ မဟာဇနဿ အဇ္ဈာသယာနုကူလေန အနုဝတ္တနတာ အာနိသံသော။ ဧကေကလောမူပစိတင်္ဂဝါတိ ဧကေကေဟိ လောမေဟိ ဥပစိတသရီရော။
စတ္တာလီသာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၃၄။ အဘေဇ္ဇပရိသောတိ ¶ အဘိန္ဒိတဗ္ဗပရိသော။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ အပိသုဏဝါစာယ ကထနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ပိသုဏဝါစဿ ကိရ သမဂ္ဂဘာဝံ ဘိန္ဒနတော ဒန္တာ အပရိပုဏ္ဏာ စေဝ ဟောန္တိ ဝိရဠာ စ။ တထာဂတဿ ပန ဒီဃရတ္တံ အပိသုဏဝါစတံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဣဒံ လက္ခဏဒွယံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ အဘေဇ္ဇပရိသတာ အာနိသံသော။ စတုရော ဒသာတိ စတ္တာရော ဒသ စတ္တာလီသံ။
ပဟူတဇိဝှာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၃၆။ အာဒေယျဝါစော ဟောတီတိ ဂဟေတဗ္ဗဝစနော ဟောတိ။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ဒီဃရတ္တံ အဖရုသဝါဒိတာ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယေ ဖရုသဝါစာ ဟောန္တိ၊ တေ ဣမိနာ ကာရဏေန နေသံ ဇိဝှံ ပရိဝတ္တေတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ဖရုသဝါစာယ ကထိတဘာဝံ ဇနော ဇာနာတူတိ ဗဒ္ဓဇိဝှာ ဝါ ဟောန္တိ၊ ဂူဠှဇိဝှာ ဝါ ဒွိဇိဝှာ ဝါ မမ္မနာ ဝါ။ ယေ ပန ဇိဝှံ ပရိဝတ္တေတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ဖရုသဝါစံ န ဝဒန္တိ၊ တေ ဗဒ္ဓဇိဝှာ ဂူဠှဇိဝှာ ဒွိဇိဝှာ န ဟောန္တိ။ မုဒု နေသံ ဇိဝှာ ဟောတိ ရတ္တကမ္ဗလဝဏ္ဏာ။ တသ္မာ တထာဂတဿ ဒီဃရတ္တံ ဇိဝှံ ပရိဝတ္တေတွာ ဖရုသာယ ဝါစာယ အကထိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ပဟူတဇိဝှာလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ ဖရုသဝါစံ ကထေန္တာနဉ္စ သဒ္ဒေါ ဘိဇ္ဇတိ။ တေ သဒ္ဒဘေဒံ ကတွာ ဖရုသဝါစာယ ကထိတဘာဝံ ဇနော ဇာနာတူတိ ¶ ¶ ဆိန္နဿရာ ဝါ ဟောန္တိ ဘိန္နဿရာ ဝါ ကာကဿရာ ဝါ။ ယေ ပန သရဘေဒကရံ ဖရုသဝါစံ န ကထေန္တိ၊ တေသံ သဒ္ဒေါ မဓုရော စ ဟောတိ ပေမနီယော။ တသ္မာ တထာဂတဿ ဒီဃရတ္တံ သရဘေဒကရာယ ဖရုသဝါစာယ အကထိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ ဗြဟ္မဿရလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ အာဒေယျဝစနတာ အာနိသံသော။
၂၃၇။ ဥဗ္ဗာဓိကန္တိ အက္ကောသယုတ္တတ္တာ အာဗာဓကရိံ ဗဟုဇနပ္ပမဒ္ဒနန္တိ ဗဟုဇနာနံ ပမဒ္ဒနိံ အဗာဠှံ ဂိရံ သော န ဘဏိ ဖရုသန္တိ ဧတ္ထ အကာရော ပရတော ဘဏိသဒ္ဒေန ယောဇေတဗ္ဗော။ ဗာဠှန္တိ ဗလဝံ အတိဖရုသံ။ ဗာဠှံ ဂိရံ သော န အဘဏီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ သုသံဟိတန္တိ သုဋ္ဌု ပေမသဉှိတံ။ သခိလန္တိ ¶ မုဒုကံ။ ဝါစာတိ ဝါစာယော။ ကဏ္ဏသုခါတိ ကဏ္ဏသုခါယော။ ‘‘ကဏ္ဏသုခ’’န္တိပိ ပါဌော၊ ယထာ ကဏ္ဏာနံ သုခံ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဧရယတီတိ အတ္ထော။ ဝေဒယထာတိ ဝေဒယိတ္ထ။ ဗြဟ္မဿရတ္တန္တိ ဗြဟ္မဿရတံ။ ဗဟုနော ဗဟုန္တိ ဗဟုဇနဿ ဗဟုံ။ ‘‘ဗဟူနံ ဗဟုန္တိ’’ပိ ပါဌော၊ ဗဟုဇနာနံ ဗဟုန္တိ အတ္ထော။
သီဟဟနုလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၃၈။ အပ္ပဓံသိကော ဟောတီတိ ဂုဏတော ဝါ ဌာနတော ဝါ ပဓံသေတုံ စာဝေတုံ အသက္ကုဏေယျော။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ ပလာပကထာယ အကထနံ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယေ တံ ကထေန္တိ၊ တေ ဣမိနာ ကာရဏေန နေသံ ဟနုကံ စာလေတွာ စာလေတွာ ပလာပကထာယ ကထိတဘာဝံ ဇနော ဇာနာတူတိ အန္တောပဝိဋ္ဌဟနုကာ ဝါ ဝင်္ကဟနုကာ ဝါ ပဗ္ဘာရဟနုကာ ဝါ ဟောန္တိ။ တထာဂတော ပန တထာ န ကထေသိ။ တေနဿ ဟနုကံ စာလေတွာ စာလေတွာ ဒီဃရတ္တံ ပလာပကထာယ အကထိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ သီဟဟနုလက္ခဏံ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏံ။ အပ္ပဓံသိကတာ အာနိသံသော။
၂၃၉။ အဝိကိဏ္ဏဝစနဗျပ္ပထော စာတိ အဝိကိဏ္ဏဝစနာနံ ဝိယ ပုရိမဗောဓိသတ္တာနံ ဝစနပထော အဿာတိ အဝိကိဏ္ဏဝစနဗျပ္ပထော။ ဒွိဒုဂမဝရတရဟနုတ္တမလတ္ထာတိ ဒွီဟိ ဒွီဟိ ဂစ္ဆတီတိ ¶ ဒွိဒုဂမော၊ ဒွီဟိ ဒွီဟီတိ စတူဟိ၊ စတုပ္ပဒါနံ ဝရတရဿ သီဟဿေဝ ဟနုဘာဝံ အလတ္ထာတိ အတ္ထော။ မနုဇာဓိပတီတိ မနုဇာနံ အဓိပတိ။ တထတ္တောတိ တထသဘာဝေါ။
သမဒန္တာဒိလက္ခဏဝဏ္ဏနာ
၂၄၀။ သုစိပရိဝါရောတိ ¶ ပရိသုဒ္ဓပရိဝါရော။ ဣဓ ကမ္မံ နာမ သမ္မာဇီဝတာ။ ကမ္မသရိက္ခကံ နာမ ယော ဝိသမေန သံကိလိဋ္ဌာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေတိ၊ တဿ ဒန္တာပိ ဝိသမာ ဟောန္တိ ဒါဌာပိ ကိလိဋ္ဌာ။ တထာဂတဿ ပန သမေန သုဒ္ဓါဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပိတဘာဝံ သဒေဝကော လောကော ဣမိနာ ကာရဏေန ဇာနာတူတိ သမဒန္တလက္ခဏဉ္စ သုသုက္ကဒါဌာလက္ခဏဉ္စ နိဗ္ဗတ္တတိ။ လက္ခဏံ နာမ ဣဒမေဝ လက္ခဏဒွယံ။ သုစိပရိဝါရတာ အာနိသံသော။
၂၄၁။ အဝဿဇီတိ ¶ ပဟာသိ တိဒိဝပုရဝရသမောတိ တိဒိဝပုရဝရေန သက္ကေန သမော။ လပနဇန္တိ မုခဇံ၊ ဒန္တန္တိ အတ္ထော။ ဒိဇသမသုက္ကသုစိသောဘနဒန္တောတိ ဒွေ ဝါရေ ဇာတတ္တာ ဒိဇနာမကာ သုက္ကာ သုစိ သောဘနာ စ ဒန္တာ အဿာတိ ဒိဇသမသုက္ကသုစိသောဘနဒန္တော။ န စ ဇနပဒတုဒနန္တိ ယော တဿ စက္ကဝါဠပရိစ္ဆိန္နော ဇနပဒေါ၊ တဿ အညေန တုဒနံ ပီဠာ ဝါ အာဗာဓော ဝါ နတ္ထိ။ ဟိတမပိ စ ဗဟုဇန သုခဉ္စ စရန္တီတိ ဗဟုဇနာ သမာနသုခဒုက္ခာ ဟုတွာ တသ္မိံ ဇနပဒေ အညမညဿ ဟိတဉ္စေဝ သုခဉ္စ စရန္တိ။ ဝိပါပေါတိ ဝိဂတပါပေါ။ ဝိဂတဒရထကိလမထောတိ ဝိဂတကာယိကဒရထကိလမထော။ မလခိလကလိကိလေသေ ပနုဒေဟီတိ ရာဂါဒိမလာနဉ္စေဝ ရာဂါဒိခိလာနဉ္စ ဒေါသကလီနဉ္စ သဗ္ဗကိလေသာနဉ္စ အပနုဒေဟိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယ
လက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။