📜
၆။ ပါသာဒိကသုတ္တံ
၁၆၄။ ဧဝံ ¶ ¶ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ဝေဓညာ နာမ သကျာ၊ တေသံ အမ္ဗဝနေ ပါသာဒေ။
နိဂဏ္ဌနာဋပုတ္တကာလင်္ကိရိယာ
တေန ခေါ ပန သမယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော [နာထပုတ္တော (သီ။ ပီ။)] ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော ဟောတိ။ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒွေဓိကဇာတာ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ၊ အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ၊ ကိံ တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိဿသိ? မိစ္ဆာပဋိပန္နော တွမသိ၊ အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော။ သဟိတံ မေ၊ အသဟိတံ တေ။ ပုရေဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ၊ ပစ္ဆာဝစနီယံ ပုရေ အဝစ။ အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ၊ အာရောပိတော တေ ဝါဒေါ၊ နိဂ္ဂဟိတော တွမသိ၊ စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခာယ၊ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ’’တိ။ ဝဓောယေဝ ခေါ [ဝဓောယေဝေကော (က။)] မညေ နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု ဝတ္တတိ [အနုဝတ္တတိ (သျာ။ က။)]။ ယေပိ နိဂဏ္ဌဿ နာဋပုတ္တဿ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ¶ ၊ တေပိ [တေ တေသု (က။)] နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု နိဗ္ဗိန္နရူပါ [နိဗ္ဗိန္ဒရူပါ (က။)] ဝိရတ္တရူပါ ပဋိဝါနရူပါ၊ ယထာ တံ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ။
၁၆၅။ အထ ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ပါဝါယံ ဝဿံဝုဋ္ဌော [ဝဿံဝုတ္ထော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ယေန သာမဂါမော၊ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ¶ ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိဂဏ္ဌော၊ ဘန္တေ၊ နာဋပုတ္တော ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော။ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒွေဓိကဇာတာ…ပေ… ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ’’တိ။
ဧဝံ ¶ ဝုတ္တေ၊ အာယသ္မာ အာနန္ဒော စုန္ဒံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ ခေါ ဣဒံ၊ အာဝုသော စုန္ဒ၊ ကထာပါဘတံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ အာယာမာဝုသော ¶ စုန္ဒ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိဿာမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေဿာမာ’’တိ [အာရောစေယျာမာတိ (သျာ။)]။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပစ္စဿောသိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော စုန္ဒော စ သမဏုဒ္ဒေသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ၊ ဘန္တေ၊ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ဧဝမာဟ၊ ‘နိဂဏ္ဌော၊ ဘန္တေ၊ နာဋပုတ္တော ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော၊ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ…ပေ… ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ’’’တိ။
အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယော
၁၆၆။ ‘‘ဧဝံ ဟေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ ¶ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။ ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော န အနုဓမ္မစာရီ၊ ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ။ သော ¶ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘တဿ တေ၊ အာဝုသော၊ လာဘာ၊ တဿ တေ သုလဒ္ဓံ၊ သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ၊ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော၊ န အနုဓမ္မစာရီ၊ ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂါရယှော၊ ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂါရယှော၊ သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ပါသံသော။ ယော ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု၊ ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော’တိ။ ယော စ သမာဒပေတိ [သမာဒါပေတိ (သီ။ ဋ္ဌ။)]၊ ယဉ္စ သမာဒပေတိ၊ ယော စ သမာဒပိတော [သမာဒါပိတော (သီ။ ဋ္ဌ။)] တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝံ ဟေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
၁၆၇။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ¶ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ၊ သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘တဿ တေ၊ အာဝုသော၊ အလာဘာ၊ တဿ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ၊ သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ¶ ၊ ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တွဉ္စ ¶ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ၊ သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂါရယှော၊ ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂါရယှော၊ သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ဂါရယှော။ ယော ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဒ္ဓါယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေဿတီ’တိ။ ယော စ ပသံသတိ၊ ယဉ္စ ပသံသတိ၊ ယော စ ပသံသိတော ဘိယျောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယော
၁၆၈။ ‘‘ဣဓ ပန၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ၊ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော၊ န အနုဓမ္မစာရီ၊ ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘တဿ တေ၊ အာဝုသော၊ အလာဘာ၊ တဿ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ၊ သတ္ထာ စ တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ၊ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော၊ န အနုဓမ္မစာရီ၊ ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာပိ တတ္ထ ပါသံသော၊ ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပါသံသော၊ သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ဂါရယှော။ ယော ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧဝရူပံ ¶ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော’တိ။ ယော စ သမာဒပေတိ၊ ယဉ္စ သမာဒပေတိ၊ ယော စ သမာဒပိတော တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ ¶ ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယျာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
၁၆၉။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ၊ သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘တဿ တေ၊ အာဝုသော၊ လာဘာ၊ တဿ တေ သုလဒ္ဓံ၊ သတ္ထာ စ တေ [သတ္ထာ စ တေ အရဟံ (သျာ။)] သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ¶ ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ၊ သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာပိ တတ္ထ ပါသံသော၊ ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပါသံသော၊ သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ပါသံသော။ ယော ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဒ္ဓါယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေဿတီ’တိ။ ယော စ ပသံသတိ၊ ယဉ္စ ပသံသတိ၊ ယော စ ပသံသိတော [ပသတ္ထော (သျာ။)] ဘိယျောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ သွာက္ခာတေ ¶ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယျာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
သာဝကာနုတပ္ပသတ္ထု
၁၇၀။ ‘‘ဣဓ ပန၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ အဝိညာပိတတ္ထာ စဿ ဟောန္တိ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ၊ န စ တေသံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ¶ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ။ ဧဝရူပေါ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနုတပ္ပော ဟောတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ အဝိညာပိတတ္ထာ စမှ သဒ္ဓမ္မေ၊ န စ နော ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ¶ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီတိ။ ဧဝရူပေါ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနုတပ္ပော ဟောတိ။
သာဝကာနနုတပ္ပသတ္ထု
၁၇၁။ ‘‘ဣဓ ပန၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ။ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စဿ ဟောန္တိ ¶ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ၊ ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ။ ဧဝရူပေါ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနနုတပ္ပော ဟောတိ ¶ ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ။ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စမှ သဒ္ဓမ္မေ၊ ကေဝလဉ္စ နော ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ ¶ ။ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီတိ။ ဧဝရူပေါ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနနုတပ္ပော ဟောတိ။
ဗြဟ္မစရိယအပရိပူရာဒိကထာ
၁၇၂။ ‘‘ဧတေဟိ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ နော စ ခေါ သတ္ထာ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
‘‘ယတော စ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
၁၇၃။ ‘‘ဧတေဟိ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော ¶ ၊ နော စ ခွဿ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ၊ အလံ ဥပ္ပန္နံ ¶ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
‘‘ယတော စ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ၊ အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
၁၇၄။ ‘‘ဧတေဟိ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ¶ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ၊ အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ နော စ ခွဿ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ…ပေ… မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ၊ နော စ ခွဿ နဝါ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ…ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ၊ နော စ ခွဿ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ…ပေ… ထေရာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ၊ နော စ ခွဿ မဇ္ဈိမာ ¶ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ…ပေ… မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ ¶ ၊ နော စ ခွဿ နဝါ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ…ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ၊ နော စ ခွဿ ဥပါသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော…ပေ… ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော၊ နော စ ခွဿ ဥပါသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော…ပေ… ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော၊ နော စ ခွဿ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော…ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော၊ နော စ ခွဿ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော…ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော၊ နော စ ခွဿ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ…ပေ… ဗြဟ္မစရိယဉ္စဿ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ¶ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ နော စ ခေါ လာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
‘‘ယတော စ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ၊ သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ၊ အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ…ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ…ပေ… ထေရာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ¶ ဟောန္တိ…ပေ… မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ…ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ…ပေ… ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ…ပေ… ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော ¶ ။ ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော…ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော…ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော…ပေ… ဗြဟ္မစရိယဉ္စဿ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ¶ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ။ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန။
၁၇၅။ ‘‘အဟံ ခေါ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ သတ္ထာ လောကေ ဥပ္ပန္နော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ။ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စ မေ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ၊ ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အဟံ ခေါ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ သတ္ထာ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။
‘‘သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ၊ အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ ¶ ၊ ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ နဝါ ဘိက္ခူ သာဝကာ…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ…ပေ… သန္တိ ခေါ ¶ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ နဝါ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ဥပါသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ဥပါသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော…ပေ… သန္တိ ခေါ ပန ¶ မေ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော…ပေ… ဧတရဟိ ခေါ ပန မေ၊ စုန္ဒ၊ ဗြဟ္မစရိယံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။
၁၇၆။ ‘‘ယာဝတာ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ သတ္ထာရော လောကေ ဥပ္ပန္နာ၊ နာဟံ၊ စုန္ဒ၊ အညံ ဧကသတ္ထာရမ္ပိ သမနုပဿာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝါဟံ။ ယာဝတာ ခေါ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဧတရဟိ သင်္ဃော ဝါ ဂဏော ဝါ လောကေ ဥပ္ပန္နော၊ နာဟံ၊ စုန္ဒ၊ အညံ ဧကံ သံဃမ္ပိ သမနုပဿာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝါယံ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော။ ယံ ခေါ တံ၊ စုန္ဒ၊ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ…ပေ… သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။
‘‘ဥဒကော ¶ [ဥဒ္ဒကော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] သုဒံ၊ စုန္ဒ၊ ရာမပုတ္တော ဧဝံ ဝါစံ ဘာသတိ – ‘ပဿံ န ပဿတီ’တိ။ ကိဉ္စ ¶ ပဿံ န ပဿတီတိ? ခုရဿ သာဓုနိသိတဿ တလမဿ ပဿတိ၊ ဓာရဉ္စ ခွဿ န ပဿတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ – ‘ပဿံ န ပဿတီ’တိ။ ယံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဥဒကေန ရာမပုတ္တေန ဘာသိတံ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ ခုရမေဝ သန္ဓာယ။ ယဉ္စ တံ [ယဉ္စေတံ (သျာ။ က။)]၊ စုန္ဒ၊ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ပဿံ ¶ န ပဿတီ’တိ၊ ဣဒမေဝ တံ [ဣဒမေဝေတံ (က။)] သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ပဿံ န ပဿတီ’တိ။ ကိဉ္စ ပဿံ န ပဿတီတိ? ဧဝံ သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန္တိ၊ ဣတိ ဟေတံ ပဿတိ [သုပ္ပကာသိတံ၊ ဣတိ ဟေတံ န ပဿတီတိ (သျာ။ က။)]။ ဣဒမေတ္ထ အပကဍ္ဎေယျ၊ ဧဝံ တံ ပရိသုဒ္ဓတရံ အဿာတိ၊ ဣတိ ဟေတံ န ပဿတိ [န ပဿတီတိ (သျာ။ က။)]။ ဣဒမေတ္ထ ဥပကဍ္ဎေယျ၊ ဧဝံ တံ ပရိပူရံ [ပရိသုဒ္ဓတရံ (သျာ။ က။)၊ ပရိပူရတရံ (?)] အဿာတိ၊ ဣတိ ¶ ဟေတံ န ပဿတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ စုန္ဒ – ‘ပဿံ န ပဿတီ’တိ။ ယံ ခေါ တံ၊ စုန္ဒ၊ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ…ပေ… ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။
သင်္ဂါယိတဗ္ဗဓမ္မော
၁၇၇။ တသ္မာတိဟ၊ စုန္ဒ၊ ယေ ဝေါ မယာ ဓမ္မာ အဘိညာ ဒေသိတာ၊ တတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ၊ ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ကတမေ စ တေ၊ စုန္ဒ ¶ ၊ ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ၊ ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ၊ ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ? သေယျထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ၊ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ၊ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ၊ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ၊ ပဉ္စ ဗလာနိ၊ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ ¶ ၊ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ ဣမေ ခေါ တေ၊ စုန္ဒ၊ ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ။ ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ၊ ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ။
သညာပေတဗ္ဗဝိဓိ
၁၇၈။ ‘‘တေသဉ္စ ¶ ဝေါ၊ စုန္ဒ၊ သမဂ္ဂါနံ သမ္မောဒမာနာနံ အဝိဝဒမာနာနံ သိက္ခတံ [သိက္ခိတဗ္ဗံ (ဗဟူသု)] အညတရော သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ။ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ မိစ္ဆာ ဂဏှာတိ၊ ဗျဉ္ဇနာနိ စ မိစ္ဆာ ရောပေတီ’တိ။ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ၊ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣမဿ နု ခေါ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထဿ ဣမာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပါယိကတရာနိ၊ ဣမေသဉ္စ [ဣမေသံ ဝါ (သျာ။ ပီ။ က။)၊ ဣမေသံ (သီ။)] ဗျဉ္ဇနာနံ အယံ ဝါ အတ္ထော ဧသော ဝါ အတ္ထော ¶ ကတမော ဩပါယိကတရော’တိ ¶ ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဣမဿ ခေါ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထဿ ဣမာနေဝ ဗျဉ္ဇနာနိ ဩပါယိကတရာနိ၊ ယာ စေဝ [ယဉ္စေဝ (သီ။ က။)၊ ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ] ဧတာနိ၊ ဣမေသဉ္စ [ဣမေဒံ (သဗ္ဗတ္ထ)] ဗျဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပါယိကတရော၊ ယာ စေဝ [ယဉ္စေဝ (သီ။ က။)၊ ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ] ဧသော’တိ။ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော၊ အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တဿ စ အတ္ထဿ တေသဉ္စ ဗျဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ။
၁၇၉။ ‘‘အပရောပိ စေ၊ စုန္ဒ၊ သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ။ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉှိ ခေါ မိစ္ဆာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ သမ္မာ ¶ ရောပေတီ’တိ။ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ၊ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣမေသံ နု ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဗျဉ္ဇနာနံ အယံ ဝါ အတ္ထော ဧသော ဝါ အတ္ထော ကတမော ဩပါယိကတရော’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဣမေသံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဗျဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပါယိကတရော၊ ယာ စေဝ ဧသော’တိ။ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော၊ အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တဿေဝ အတ္ထဿ နိသန္တိယာ။
၁၈၀။ ‘‘အပရောပိ စေ၊ စုန္ဒ၊ သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ။ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉှိ ခေါ သမ္မာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ မိစ္ဆာ ရောပေတီ’တိ။ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ၊ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ¶ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣမဿ နု ခေါ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထဿ ဣမာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပါယိကတရာနီ’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဣမဿ ခေါ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထဿ ဣမာနေဝ ဗျဉ္ဇနာနိ ဩပယိကတရာနိ၊ ယာနိ စေဝ ဧတာနီ’တိ ¶ ။ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော၊ အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တေသညေဝ ဗျဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ။
၁၈၁။ ‘‘အပရောပိ စေ၊ စုန္ဒ၊ သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ။ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ သမ္မာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ ¶ စ သမ္မာ ရောပေတီ’တိ။ တဿ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ အနုမောဒိတဗ္ဗံ၊ တဿ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘လာဘာ နော အာဝုသော၊ သုလဒ္ဓံ နော အာဝုသော၊ ယေ မယံ အာယသ္မန္တံ တာဒိသံ သဗြဟ္မစာရိံ ပဿာမ ဧဝံ အတ္ထုပေတံ ဗျဉ္ဇနုပေတ’န္တိ။
ပစ္စယာနုညာတကာရဏံ
၁၈၂။ ‘‘န ဝေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံယေဝ အာသဝါနံ ¶ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ န ပနာဟံ၊ စုန္ဒ၊ သမ္ပရာယိကာနံယေဝ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ စေဝါဟံ၊ စုန္ဒ၊ အာသဝါနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ၊ သမ္ပရာယိကာနဉ္စ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ။ တသ္မာတိဟ၊ စုန္ဒ၊ ယံ ဝေါ မယာ စီဝရံ အနုညာတံ၊ အလံ ဝေါ တံ – ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ၊ ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ၊ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပ [သိရိံသပ (သျာ။)] သမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ၊ ယာဝဒေဝ ဟိရိကောပီနပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ။ ယော ¶ ဝေါ မယာ ပိဏ္ဍပါတော အနုညာတော၊ အလံ ဝေါ သော ယာဝဒေဝ ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ယာပနာယ ဝိဟိံသူပရတိယာ ဗြဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ၊ ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ၊ နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပာဒေဿာမိ၊ ယာတြာ စ မေ ဘဝိဿတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စ [စာတိ (ဗဟူသု)]။ ယံ ဝေါ မယာ သေနာသနံ အနုညာတံ၊ အလံ ဝေါ တံ ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ၊ ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ၊ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ၊ ယာဝဒေဝ ဥတုပရိဿယဝိနောဒန ပဋိသလ္လာနာရာမတ္ထံ။ ယော ဝေါ မယာ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇ ပရိက္ခာရော အနုညာတော၊ အလံ ဝေါ သော ယာဝဒေဝ ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယျာဗာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ အဗျာပဇ္ဇပရမတာယ [အဗျာပဇ္ဈပရမတာယာတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)၊ အဗျာဗဇ္ဈပရမတာယ (?)]။
သုခလ္လိကာနုယောဂေါ
၁၈၃။ ‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘သုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ ဧဝံဝါဒိနော [ဝဒမာနာ (သျာ။)]၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ¶ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ကတမော သော ¶ ၊ အာဝုသော၊ သုခလ္လိကာနုယောဂေါ? သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟိ ဗဟူ အနေကဝိဟိတာ နာနပ္ပကာရကာ’တိ။
‘‘စတ္တာရောမေ၊ စုန္ဒ၊ သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော?
‘‘ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော ဗာလော ပါဏေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဣဓေကစ္စော ¶ ¶ အဒိန္နံ အာဒိယိတွာ အာဒိယိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဣဓေကစ္စော မုသာ ဘဏိတွာ ဘဏိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဣဓေကစ္စော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ။ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ဣမေ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ တေ ဝေါ [တေ (သီ။ ပီ။)] ‘မာဟေဝံ’ တိဿု ဝစနီယာ။ န တေ ဝေါ သမ္မာ ဝဒမာနာ ဝဒေယျုံ၊ အဗ္ဘာစိက္ခေယျုံ အသတာ အဘူတေန။
၁၈၄။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ စုန္ဒ၊ သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော?
‘‘ဣဓ ¶ ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ…ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ…ပေ… တတိယံ ¶ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ပုန စပရံ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ¶ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ။
‘‘ဣမေ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ တေ ဝေါ ‘ဧဝံ’ တိဿု ဝစနီယာ။ သမ္မာ တေ ဝေါ ဝဒမာနာ ဝဒေယျုံ၊ န တေ ဝေါ အဗ္ဘာစိက္ခေယျုံ အသတာ အဘူတေန။
သုခလ္လိကာနုယောဂါနိသံသော
၁၈၅။ ‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ဣမေ ပနာဝုသော၊ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ကတိ ဖလာနိ ကတာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ’တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဣမေ ခေါ၊ အာဝုသော၊ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ စတ္တာရိ ဖလာနိ စတ္တာရော ¶ အာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓာဝုသော၊ ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော။ ဣဒံ ပဌမံ ဖလံ၊ ပဌမော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ၊ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ¶ ကရောတိ။ ဣဒံ ဒုတိယံ ဖလံ၊ ဒုတိယော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ၊ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ဣဒံ တတိယံ ဖလံ၊ တတိယော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ စတုတ္ထံ ဖလံ စတုတ္ထော အာနိသံသော။ ဣမေ ¶ ခေါ၊ အာဝုသော၊ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ဣမာနိ စတ္တာရိ ဖလာနိ၊ စတ္တာရော အာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ’’တိ။
ခီဏာသဝအဘဗ္ဗဌာနံ
၁၈၆။ ‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ¶ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘အဋ္ဌိတဓမ္မာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘အတ္ထိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ။ သေယျထာပိ၊ အာဝုသော၊ ဣန္ဒခီလော ဝါ အယောခီလော ဝါ ဂမ္ဘီရနေမော သုနိခါတော အစလော အသမ္ပဝေဓီ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ အာဝုသော၊ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ။ ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော၊ အဘဗ္ဗော သော နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတုံ။ အဘဗ္ဗော၊ အာဝုသော၊ ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ ¶ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယိတုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သန္နိဓိကာရကံ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အာဂါရိကဘူတော၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဆန္ဒာဂတိံ ဂန္တုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဒေါသာဂတိံ ဂန္တုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု မောဟာဂတိံ ဂန္တုံ၊ အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဘယာဂတိံ ဂန္တုံ။ ယော သော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော၊ အဘဗ္ဗော သော ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတု’’န္တိ။
ပဉှာဗျာကရဏံ
၁၈၇။ ‘‘ဌာနံ ¶ ¶ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘အတီတံ ခေါ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ သမဏော ဂေါတမော အတီရကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတိ၊ နော စ ခေါ အနာဂတံ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ အတီရကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတိ၊ တယိဒံ ကိံသု တယိဒံ ကထံသူ’တိ? တေ စ အညတိတ္ထိယာ ¶ ပရိဗ္ဗာဇကာ အညဝိဟိတကေန ဉာဏဒဿနေန အညဝိဟိတကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတဗ္ဗံ မညန္တိ ယထရိဝ ဗာလာ အဗျတ္တာ။ အတီတံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတဿ သတာနုသာရိ ဉာဏံ ဟောတိ၊ သော ယာဝတကံ အာကင်္ခတိ တာဝတကံ အနုဿရတိ။ အနာဂတဉ္စ ခေါ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတဿ ဗောဓိဇံ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အယမန္တိမာ ¶ ဇာတိ၊ နတ္ထိဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ’တိ။ ‘အတီတံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ။ အတီတံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ တမ္ပိ တထာဂတော န ဗျာကရောတိ။ အတီတံ စေပိ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ၊ တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ။ အနာဂတံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ…ပေ… တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ ¶ အနတ္ထသံဟိတံ၊ တမ္ပိ တထာဂတော န ဗျာကရောတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ၊ စုန္ဒ၊ ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ၊ တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ။
၁၈၈။ ‘‘ဣတိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု တထာဂတော ကာလဝါဒီ [ကာလဝါဒီ သစ္စဝါဒီ (သျာ။)] ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ၊ တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယဉ္စ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ သဒေဝကဿ လောကဿ သမာရကဿ သဗြဟ္မကဿ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ဒိဋ္ဌံ သုတံ မုတံ ဝိညာတံ ပတ္တံ ပရိယေသိတံ အနုဝိစရိတံ မနသာ၊ သဗ္ဗံ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓံ၊ တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယဉ္စ၊ စုန္ဒ၊ ရတ္တိံ တထာဂတော အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ ယဉ္စ ရတ္တိံ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ ယံ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ဘာသတိ ¶ လပတိ နိဒ္ဒိသတိ။ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ နော အညထာ၊ တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယထာဝါဒီ၊ စုန္ဒ၊ တထာဂတော တထာကာရီ၊ ယထာကာရီ တထာဝါဒီ။ ဣတိ ယထာဝါဒီ တထာကာရီ၊ ယထာကာရီ တထာဝါဒီ၊ တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ သဒေဝကေ လောကေ၊ စုန္ဒ၊ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ တထာဂတော အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ၊ တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။
အဗျာကတဋ္ဌာနံ
၁၈၉။ ‘‘ဌာနံ ¶ ¶ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကိံ နု ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘အဗျာကတံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ¶ – ‘‘ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော၊ န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဧတမ္ပိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ အဗျာကတံ – ‘‘န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော၊ ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘အဗျာကတံ ¶ ခေါ ဧတံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ – ‘‘ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော၊ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဧတမ္ပိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ အဗျာကတံ – ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကသ္မာ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ သမဏေန ဂေါတမေန အဗျာကတ’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘န ဟေတံ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထသံဟိတံ န ဓမ္မသံဟိတံ ¶ န အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ၊ တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ အဗျာကတ’န္တိ။
ဗျာကတဋ္ဌာနံ
၁၉၀။ ‘‘ဌာနံ ¶ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော၊ သမဏေန ဂေါတမေန ဗျာကတ’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဗျာကတံ၊ အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဗျာကတံ၊ အယံ ဒုက္ခနိရောဓောတိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဗျာကတံ၊ အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ¶ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဗျာကတ’န္တိ။
‘‘ဌာနံ ¶ ခေါ ပနေတံ၊ စုန္ဒ၊ ဝိဇ္ဇတိ၊ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘ကသ္မာ ပနေတံ၊ အာဝုသော၊ သမဏေန ဂေါတမေန ဗျာကတ’န္တိ? ဧဝံဝါဒိနော၊ စုန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဧတဉှိ၊ အာဝုသော၊ အတ္ထသံဟိတံ၊ ဧတံ ဓမ္မသံဟိတံ၊ ဧတံ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ ဗျာကတ’န္တိ။
ပုဗ္ဗန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိဿယာ
၁၉၁။ ‘‘ယေပိ တေ၊ စုန္ဒ၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ တေပိ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ [တတ္ထ (သျာ။ က။)] ဗျာကရိဿာမိ? ယေပိ တေ၊ စုန္ဒ၊ အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ တေပိ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ? ကတမေ စ တေ၊ စုန္ဒ၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ။ (ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ) [(ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ) သဗ္ဗတ္ထ]? သန္တိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သန္တိ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ…ပေ… သဿတော စ အသဿတော စ အတ္တာ စ လောကော စ… နေဝ သဿတော နာသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ… သယံကတော ¶ အတ္တာ စ လောကော စ… ပရံကတော အတ္တာ ¶ စ လောကော စ… သယံကတော စ ¶ ပရံကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ… အသယံကာရော ¶ အပရံကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သဿတံ သုခဒုက္ခံ… အသဿတံ သုခဒုက္ခံ… သဿတဉ္စ အသဿတဉ္စ သုခဒုက္ခံ… နေဝသဿတံ နာသဿတံ သုခဒုက္ခံ… သယံကတံ သုခဒုက္ခံ… ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ… သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ… အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။
၁၉၂။ ‘‘တတြ၊ စုန္ဒ၊ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ၊ အာဝုသော၊ ဝုစ္စတိ – ‘‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ၊ စုန္ဒ၊ သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော။ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။
၁၉၃။ ‘‘တတြ၊ စုန္ဒ၊ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ…ပေ… သဿတော စ အသဿတော စ အတ္တာ စ လောကော စ… နေဝသဿတော နာသဿတော အတ္တာ ¶ စ လောကော စ… သယံကတော အတ္တာ စ လောကော စ… ပရံကတော အတ္တာ စ လောကော စ… သယံကတော စ ပရံကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ… အသယံကာရော အပရံကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ… သဿတံ သုခဒုက္ခံ… အသဿတံ ¶ သုခဒုက္ခံ… သဿတဉ္စ အသဿတဉ္စ သုခဒုက္ခံ… နေဝသဿတံ နာသဿတံ သုခဒုက္ခံ… သယံကတံ သုခဒုက္ခံ… ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ… သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ… အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ၊ အာဝုသော၊ ဝုစ္စတိ – ‘‘အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခ’’’န္တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ၊ စုန္ဒ၊ သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော။ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။ ဣမေ ခေါ တေ၊ စုန္ဒ၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ ¶ ။ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမီတိ [ဗျာကရိဿာမီတိ (သီ။ က။)]?
အပရန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိဿယာ
၁၉၄။ ‘‘ကတမေ ¶ စ တေ၊ စုန္ဒ၊ အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ။ (ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမီ) [( ) ဧတ္ထန္တရေ ပါဌော သဗ္ဗတ္ထပိ ပရိပုဏ္ဏော ဒိဿတိ]? သန္တိ၊ စုန္ဒ၊ ဧကေ ¶ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သန္တိ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ…ပေ… ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ… နေဝရူပီ နာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ… သညီ ¶ အတ္တာ ဟောတိ… အသညီ အတ္တာ ဟောတိ… နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ဟောတိ… အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တတြ၊ စုန္ဒ၊ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ၊ အာဝုသော၊ ဝုစ္စတိ – ‘‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ’’’တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ၊ စုန္ဒ၊ သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော။ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။
၁၉၅။ ‘‘တတြ၊ စုန္ဒ၊ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ…ပေ… ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ… နေဝရူပီနာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ… သညီ အတ္တာ ဟောတိ… အသညီ အတ္တာ ဟောတိ… နေဝသညီနာသညီ ¶ အတ္တာ ဟောတိ… အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ၊ အာဝုသော၊ ဝုစ္စတိ – ‘‘အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ’’’တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ၊ စုန္ဒ၊ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ၊ စုန္ဒ၊ သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ ¶ သမသမံ သမနုပဿာမိ၊ ကုတော ဘိယျော။ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။ ဣမေ ခေါ တေ၊ စုန္ဒ၊ အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ၊ ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ ¶ ၊ ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမီတိ [ဗျာကရိဿာမီတိ (သီ။ က။)]?
၁၉၆။ ‘‘ဣမေသဉ္စ၊ စုန္ဒ၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ¶ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ ဧဝံ မယာ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ…ပေ… စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ… ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ၊ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။ ဣမေသဉ္စ စုန္ဒ၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ¶ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ။ ဧဝံ မယာ ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ’’တိ။
၁၉၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝတော ပိဋ္ဌိတော ဌိတော ဟောတိ ဘဂဝန္တံ ဗီဇယမာနော။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္ဆရိယံ၊ ဘန္တေ၊ အဗ္ဘုတံ၊ ဘန္တေ! ပါသာဒိကော ဝတာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဓမ္မပရိယာယော၊ သုပါသာဒိကော ဝတာယံ ဘန္တေ၊ ဓမ္မပရိယာယော၊ ကော နာမာယံ ဘန္တေ ဓမ္မပရိယာယော’’တိ? ‘‘တသ္မာတိဟ တွံ၊ ဥပဝါဏ၊ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ ‘ပါသာဒိကော’ တွေဝ နံ ဓာရေဟီ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။
ပါသာဒိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။