📜

၈။ သိင်္ဂါလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

နိဒါနဝဏ္ဏနာ

၂၄၂။ ပါကာရေန ပရိက္ခိတ္တန္တိ ပဒံ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓော။ ဂေါပုရဋ္ဋာလကယုတ္တန္တိ ဒွါရပါသာဒေန စေဝ တတ္ထ တတ္ထ ပါကာရမတ္ထကေ ပတိဋ္ဌာပိတအဋ္ဋာလကေဟိ စ ယုတ္တံ။ ဝေဠူဟိ ပရိက္ခိတ္တတ္တာ၊ အဗ္ဘန္တရေ ပုပ္ဖူပဂဖလူပဂရုက္ခသဉ္ဆန္နတ္တာ စ နီလောဘာသံ။ ဆာယူဒကသမ္ပတ္တိယာ၊ ဘူမိဘာဂသမ္ပတ္တိယာ စ မနောရမံ။

ကာဠကဝေသေနာတိ ကလန္ဒကရူပေန။ နိဝါပန္တိ ဘောဇနံ။ တန္တိ ဥယျာနံ။

‘‘ခေါ ပနာ’’တိ ဝစနာလင်္ကာရမတ္တမေတန္တိ တေန သမယေနာတိ အတ္ထဝစနံ ယုတ္တံ။ ဂဟပတိ မဟာသာလောတိ ဂဟပတိဘူတော မဟာသာရော၊ ရ-ကာရဿ လ-ကာရံ ကတွာ အယံ နိဒ္ဒေသော။ ဝိဘဝသမ္ပတ္တိယာ မဟာသာရပ္ပတ္တော ကုဋုမ္ဗိကော။ ‘‘ပုတ္တော ပနဿ အဿဒ္ဓါ’’တိအာဒိ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိကော ယံ သုတ္တနိက္ခေပေါတိ တံ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိံ ဒဿေတုံ အာရဒ္ဓံ။ ကမ္မဖလသဒ္ဓါယ အဘာဝေန အဿဒ္ဓါ။ ရတနတ္တယေ ပသာဒါဘာဝေန အပ္ပသန္နော။ ဧဝမာဟာတိ ဧဝံ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနာကာရေန ဝဒတိ။

ယာဝဇီဝံ အနုဿရဏီယာ ဟောတိ ဟိတေသိတာယ ဝုတ္တာ ပစ္ဆိမာ ဝါစာတိ အဓိပ္ပာယေန။ ပုထုဒိသာတိ ဝိသုံ ဝိသုံ ဒိသာ၊ တာ ပန အနေကာတိ အာဟ ‘‘ဗဟုဒိသာ’’တိ။

၂၄၃။ ‘‘န တာဝ ပဝိဋ္ဌော’’တိအာဒီသု ဝတ္တဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝ။ န ဣဒါနေဝါတိ န ဣမာယ ဧဝ ဝေလာယ။ ကိံ စရဟီတိ အာဟ ‘‘ပစ္စူသသမယေပီ’’တိအာဒိ။ ဂိဟိဝိနယန္တိ ဂိဟီနံ ဂဟဋ္ဌာနံ ဝိနယတန္တိဘူတံ ‘‘ဂိဟိနာ ဧဝံ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ ဂဟဋ္ဌာစာရဿ ဂဟဋ္ဌဝတ္တဿ အနဝသေသတော ဣမသ္မိံ သုတ္တေ သဝိသေသံ ကတွာ ဝုတ္တတ္တာ။ တထေဝါတိ ယထာ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ ဒိဋ္ဌံ၊ တထေဝ ပဿိ။ နမဿတိ ဝတ္တဝသေန ကတ္တဗ္ဗန္တိ ဂဟေတွာ ဌိတတ္တာ။

ဆဒိသာဒိဝဏ္ဏနာ

၂၄၄။ ဝစနံ သုတွာဝ စိန္တေသိ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝေန အတ္တသမ္မာပဏိဓာနနိမိတ္တေန ပုညဗလေန စ စောဒိယမာနော။ န ကိရ တာ ဧတာတိ တာ ဆ ဒိသာ ဧတာ ဣဒါနိ မယာ နမဿိယမာနာ ပုရတ္ထိမာဒိကာ န ဟောန္တိ ကိရာတိ။ နိပါတမတ္တန္တိ အနတ္ထကဘာဝံ တဿ ဝဒတိ။ ပုစ္ဆာပဒန္တိ ပုစ္ဆာဝစနံ။

ဘဂဝါ ဂဟပတိပုတ္တေန နမဿိတဗ္ဗာ ဆ ဒိသာ ပုစ္ဆိတော ဒေသနာကုသလတာယ အာဒိတော ဧဝ တာ အကထေတွာ တဿ တာဝ ပဋိပတ္တိယာ နံ ဘာဇနဘူတံ ကာတုံ ဝဇ္ဇနီယဝဇ္ဇနတ္ထဉ္စေဝ သေဝိတဗ္ဗသေဝနတ္ထဉ္စ ဩဝါဒံ ဒေန္တော ‘‘ယတော ခေါ ဂဟပတိပုတ္တာ’’တိအာဒိနာ ဒေသနံ အာရဘိ။ တတ္ထ ကမ္မကိလေသာတိ ကမ္မဘူတာ သံကိလေသာ။ ကိလိဿန္တီတိ ကိလိဋ္ဌာ မလီနာ ဝိယ ဌိတာ၊ ဥပတာပိတာ စ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ တသ္မာတိ ကိလိဿနနိမိတ္တတ္တာ။ ယဒိပိ သုရာပါနံ ပဉ္စဝေရဘာဝေန ဥပါသကေဟိ ပရိဝဇ္ဇနီယံ၊ တဿ ပန အပါယမုခဘာဝေန ပရတော ဝတ္တုကာမတာယ ပါဏာတိပါတာဒိကေ ဧဝ သန္ဓာယ ‘‘စတ္တာရော’’တိ ဝုတ္တံ၊ န ‘‘ပဉ္စာ’’တိ။ ‘‘ဝိသုံ အကမ္မပထဘာဝတော စာ’’တိ အပရေ။ ‘‘သုရာပါနမ္ပိ ‘သုရာမေရယပါနံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသေဝိတံ ဘာဝိတံ ဗဟုလီကတံ နိရယသံဝတ္တနိက’န္တိအာဒိ (အ။ နိ။ ၈။၄၀) ဝစနတော ဝိသုံ ကမ္မပထဘာဝေန အာဂတံ။ တထာ ဟိ တံ ဒုစ္စရိတကမ္မံ ဟုတွာ ဒုဂ္ဂတိဂါမိပိဋ္ဌိဝတ္တကဘာဝေန နိယတ’’န္တိ ကေစိ၊ တေသံ မတေန ဧကာဒသ ကမ္မပထာ သိယုံ ။ တသ္မာ ယထာဝုတ္တေသွေဝ ကမ္မပထေသု ဥပကာရကတ္တသဘာဂတ္တဝသေန အနုပ္ပဝေသော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ‘‘ဝိသုံ အကမ္မပထဘာဝတော စာ’’တိ သုဝုတ္တမေတံ။ သုရာပါနဿ ဘောဂါပါယမုခဘာဝေန ဝတ္တုကာမတာယ ‘‘စတ္တာရော’’ တွေဝ အဝေါစ။ တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထ ဖလံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယာတိ ဌာနံ၊ ဟေတူတိ အာဟ ‘‘ဌာနေဟီတိ ကာရဏေဟီ’’တိ။ အပေန္တိ အပဂစ္ဆန္တိ၊ အပေတိ ဝါ ဧတေဟီတိ အပါယာ၊ အပါယာနံ၊ အပါယာ ဧဝ ဝါ မုခါနိ ဒွါရာနီတိ အပါယမုခါနိ။ ဝိနာသမုခါနီတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။

ကိဉ္စာပိ ‘‘အရိယသာဝကဿာ’’တိ ပုဗ္ဗေ သာဓာရဏတော ဝုတ္တံ၊ ဝိသေသတော ပန ပဌမာယ ဘူမိယံ ဌိတဿေဝ ဝက္ခမာနနယော ယုဇ္ဇတီတိ ‘‘သောတိ သော သောတာပန္နော’’တိ ဝုတ္တံ။ ပါပက-သဒ္ဒေါ နိဟီနပရိယာယောတိ ‘‘လာမကေဟီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အပါယဒုက္ခံ၊ ဝဋ္ဋဒုက္ခဉ္စ ပါပေန္တီတိ ဝါ ပါပကာ၊ တေဟိ ပါပကေဟိ။ ဆ ဒိသာ ပဋိစ္ဆာဒေန္တောတိ တေန တေန ဘာဂေန ဒိဿန္တီတိ ‘‘ဒိသာ’’တိ သညိတေ ဆ ဘာဂေ သတ္တေ ယထာ တေဟိ သဒ္ဓိံ အတ္တနော ဆိဒ္ဒံ န ဟောတိ၊ ဧဝံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တော ပဋိသန္ဓာရေန္တော။ ဝိဇိနနတ္ထာယာတိ အဘိဘဝနတ္ထာယ။ ယော ဟိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကံ၊ သမ္ပရာယိကဉ္စ အနတ္ထံ ပရိဝဇ္ဇနဝသေန အဘိဘဝတိ၊ တတော ဧဝ တဒုဘယတ္ထံ သမ္ပာဒေတိ၊ သော ဥဘယလောကဝိဇယာယ ပဋိပန္နော နာမ ဟောတိ ပစ္စတ္ထိကနိဂ္ဂဏှနတော၊ သကတ္ထသမ္ပာဒနတော စ။ တေနာဟ ‘‘အယဉ္စေဝ လောကော’’တိအာဒိ။ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ပဉ္စ ဝေရာနိ ဝေရပ္ပသဝနတော။ အာရဒ္ဓါ ဟောတီတိ သံသာဓိတော ဟောတိ၊ တယိဒံ သံသာဓနံ ကိတ္တိသဒ္ဒေန ဣဓ သတ္တာနံ စိတ္တတောသနေန ၊ ဝေရာဘာဝါပါဒနေန စ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ပရိတောသိတော စေဝ နိပ္ဖာဒိတော စာ’’တိ။ ပုန ပဉ္စ ဝေရာနီတိ ပဉ္စ ဝေရဖလာနိ ဥတ္တရပဒလောပေန။

ကတမဿာတိ ကတမေ အဿ။ ကိလေသသမ္ပယုတ္တတ္တာ ကိလေသောတိ တံယောဂတော တံသဒိသံ ဝဒတိ ယထာ ‘‘ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ၊ (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၂၆၊ မ။ နိ။ ၁။၂၇၁၊ ၂၈၇၊ ၂၉၇၊ သံ။ နိ။ ၂။၁၅၂၊ အ။ နိ။ ၄။၁၂၃၊ ၅။၂၈၊ ပါရာ။ ၁၁၊ ဓ။ သ။ ၄၉၉၊ ဝိဘ။ ၅၀၈) နီလံ ဝတ္ထ’’န္တိ စ။ သမ္ပယုတ္တတာ စေတ္ထ တဒေကဋ္ဌတာယ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ န ဧကုပ္ပာဒါဒိတာယ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ပါဏာတိပါတကမ္မဿ ဒိဋ္ဌိမာနလောဘာဒီဟိပိ ကိလိဋ္ဌတာ သိဒ္ဓါ ဟောတိ၊ မိစ္ဆာစာရဿ ဒေါသာဒီဟိ ကိလိဋ္ဌတာ။ တေနာဟ ‘‘သံကိလေသောယေဝါ’’တိအာဒိ။ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တအတ္ထဝသေန ပန သမ္မုခေနပိ နေသံ ကိလေသပရိယာယော လဗ္ဘတေဝ။ ဧတဒတ္ထပရိဒီပကမေဝါတိ ယော ‘‘ပါဏာတိပါတော ခေါ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တော၊ ဧတဿ အတ္ထဿ ပရိဒီပကမေဝ။ ယဒိ ဧဝံ ကသ္မာ ပုန ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဂါထာဗန္ဓ’’န္တိ၊ တဿ အတ္ထဿ သုခဂ္ဂဟဏတ္ထံ ဘဂဝါ ဂါထာဗန္ဓံ အဝေါစာတိ အဓိပ္ပာယော။

စတုဌာနာဒိဝဏ္ဏနာ

၂၄၆။ ‘‘ပါပကမ္မံ ကရောတီ’’တိ ကသ္မာ အယံ ဥဒ္ဒေသနိဒ္ဒေသော ပဝတ္တောတိ အန္တောလီနစောဒနံ သန္ဓာယ ‘‘ဣဒံ ဘဂဝါ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သုက္ကပက္ခဝသေန ဟိ ဥဒ္ဒေသော ကတော၊ ကဏှပက္ခဝသေန စ နိဒ္ဒေသော အာရဒ္ဓါ။ ကာရကေတိ ပါပကမ္မဿ ကာရကေ။ အကာရကော ပါကဋော ဟောတိ ယထာ ပဋိပဇ္ဇန္တော ပါပံ ကရောတိ နာမ၊ တထာ အပ္ပဋိပဇ္ဇနတော။ သံကိလေသဓမ္မဝိဝဇ္ဇနပုဗ္ဗကံ ဝေါဒါနဓမ္မပဋိပတ္တိအာစိက္ခနံ ဣဓ ဒေသနာကောသလ္လံ။ ပဌမတရံ ကာရကံ ဒဿေန္တော အာဟ ယထာ ‘‘ဝါမံ မုဉ္စ ဒက္ခိဏံ ဂဏှာ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၄၉၈) တထာ ဟိ ဘဂဝါ အဋ္ဌတိံသ မင်္ဂလာနိ ဒဿေန္တော ‘‘အသေဝနာ စ ဗာလာန’’န္တိ (ခု။ ပါ။ ၅။၃၊ သု။ နိ။ ၂၆၂) ဝတွာ ‘‘ပဏ္ဍိတာနဉ္စ သေဝနာ’’တိ (ခု။ ပါ။ ၅။၃၊ သု။ နိ။ ၂၆၂) အဝေါစ။ ဆန္ဒာဂတိန္တိ ဧတ္ထ သန္ဓိဝသေန သရလောပေါတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဆန္ဒေန ပေမေန အဂတိ’’န္တိ။ ဆန္ဒာတိ ဟေတုမှိ နိဿက္ကဝစနန္တိ အာဟ ‘‘ဆန္ဒေနာ’’တိ။ ဆန္ဒ-သဒ္ဒေါ စေတ္ထ တဏှာပရိယာယော၊ န ကုသလစ္ဆန္ဒာဒိပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘ပေမေနာ’’တိ။ ပရပဒေသူတိ ‘‘ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော’’တိအာဒီသု ဝါကျေသု။ ‘‘ဧသေဝ နယော’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဒေါသေန ကောပေနာ’’တိ ဧဝမာဒိ အတ္ထဝစနံ အတိဒိသတိ။ မိတ္တောတိ ဒဠှမိတ္တော၊ သမ္ဘတ္တောတိ အတ္ထော။ သန္ဒိဋ္ဌောတိ ဒိဋ္ဌမတ္တသဟာယော။ ပကတိဝေရဝသေနာတိ ပကတိယာ ဥပ္ပန္နဝေရဝသေန၊ စိရကာလာနုဗန္ဓဝိရောဓဝသေနာတိ အတ္ထော။ တေနေဝါဟ ‘‘တင်္ခဏုပ္ပန္နကောဓဝသေန ဝါ’’တိ။ ယံ ဝါ တံ ဝါ အယုတ္တံ အကာရဏံ ဝတွာ။ ဝိသမေ စောရာဒိကေ၊ ဝိသမာနိ ဝါ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနိ သမာဒါယ ဝတ္တနေန နိဿိတော ဝိသမနိဿိတော။

ဆန္ဒာဂတိအာဒီနိ န ဂစ္ဆတိ မဂ္ဂေနေဝ စတုန္နမ္ပိ အဂတိဂမနာနံ ပဟီနတ္တာ၊ အဂတိဂမနာနီတိ စ တထာပဝတ္တာ အပါယဂမနီယာ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ ဝေဒိတဗ္ဗာ အဂတိ ဂစ္ဆတိ ဧတေဟီတိ။

ယဿတိ တေန ကိတ္တီယတီတိ ယသော၊ ထုတိဃောသော။ ယဿတိ တေန ပုရေစရာနုစရဘာဝေန ပရိဝါရီယတီတိ ယသော၊ ပရိဝါရောတိ အာဟ ‘‘ကိတ္တိယသောပိ ပရိဝါရယသောပီ’’တိ။ ပရိဟာယတီတိ ပုဗ္ဗေ ယော စ ယာဝတကေ လဗ္ဘတိ၊ တတော ပရိတော ဟာယတိ ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆတိ။

ဆအပါယမုခါဒိဝဏ္ဏနာ

၂၄၇။ ပူဝေ ဘာဇနေ ပက္ခိပိတွာ တဇ္ဇံ ဥဒကံ ဒတွာ မဒ္ဒိတွာ ကတာ ပူဝသုရာ။ ဧဝံ သေသသုရာပိ။ ကိဏ္ဏာတိ ပန တဿာ သုရာယ ဗီဇံ ဝုစ္စတိ၊ ယေ ‘‘သုရာမောဒကာ’’ တိပိ ဝုစ္စန္တိ၊ တေ ပက္ခိပိတွာ ကတာ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ။ ဟရီတကီသာသပါဒိနာနာသမ္ဘာရေဟိ သံယောဇိတာ သမ္ဘာရသံယုတ္တာ။ မဓုကတာလနာဠိကေရာဒိပုပ္ဖရသော စိရပါရိဝါသိကော ပုပ္ဖာသဝေါ။ ပနသာဒိဖလရသော ဖလာသဝေါ။ မုဒ္ဒိကာရသော မဓွာသဝေါ။ ဥစ္ဆုရသော ဂုဠာသဝေါ။ ဟရီတကာမလကကဋုကဘဏ္ဍာဒိနာနာသမ္ဘာရာနံ ရသော စိရပါရိဝါသိကော သမ္ဘာရသံယုတ္တော။ တံ သဗ္ဗမ္ပီတိ တံ သဗ္ဗံ ဒသဝိဓမ္ပိ။ မဒကရဏဝသေနမဇ္ဇံ ပိဝန္တံ မဒယတီတိ ကတွာ။ သုရာမေရယမဇ္ဇေ ပမာဒဋ္ဌာနံ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနံ။ အနု အနု ယောဂေါတိ ပုနပ္ပုနံ တံသမင်္ဂိတာ။ တေနာဟ ‘‘ပုနပ္ပုနံ ကရဏ’’န္တိ၊ အပရာပရံ ပဝတ္တနန္တိ အတ္ထော။ ဥပ္ပန္နာ စေဝ ဘောဂါ ပရိဟာယန္တိ ပါနဗျသနေန ဗျသနကရဏတော။ အနုပ္ပန္နာ စ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ ပမတ္တဿ ကမ္မန္တေသု ဉာယကရဏာဘာဝတော။ ဘောဂါနန္တိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗဋ္ဌေန ‘‘ဘောဂါ’’တိ လဒ္ဓနာမာနံ ကာမဂုဏာနံ။ အပါယမုခ-သဒ္ဒဿ အတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တော ဧဝ။ အဝေလာယာတိ အယုတ္တဝေလာယ။ ယဒါ ဝိစရတော အတ္ထရက္ခာဒယော န ဟောန္တိ။ ဝိသိခါသု စရိယာတိ ရစ္ဆာသု ဝိစရဏံ။

သမဇ္ဇာ ဝုစ္စတိ မဟော၊ ယတ္ထ နစ္စာနိပိ ပယောဇီယန္တိ၊ တေသံ ဒဿနာဒိအတ္ထံ တတ္ထ အဘိရတိဝသေန စရဏံ ဥပဂမနံ သမဇ္ဇာဘိစရဏံ။ နစ္စာဒိဒဿနဝသေနာတိ နစ္စာဒီနံ ဒဿနာဒိဝသေနာတိ အာဒိသဒ္ဒလောပေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒဿနေန ဝါ သဝနမ္ပိ ဂဟိတံ ဝိရူပေကသေသနယေန။ အာလောစနသဘာဝတာယ ဝါ ပဉ္စဝိညာဏာနံ သဝနကိရိယာယပိ ဒဿနသင်္ခေပသမ္ဘဝတော ‘‘ဒဿနဝသေန’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ ဣဓ စိတ္တာလသိယတာ အကာရဏန္တိ ‘‘ကာယာလသိယတာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ယုတ္တပ္ပယုတ္တတာတိ တပ္ပသုတတာ အတိရေကတရတာယ။

သုရာမေရယဿ ဆအာဒီနဝါဒိဝဏ္ဏနာ

၂၄၈။ သယံ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ သန္ဒိဋ္ဌံ။ သန္ဒိဋ္ဌမေဝ သန္ဒိဋ္ဌိကံ၊ ဓနဇာနိသဒ္ဒါပေက္ခာယ ပန ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန နိဒ္ဒေသော၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာတိ အယမေတ္ထ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဣဓလောကဘာဝိနီ’’တိ။ သမံ၊ သမ္မာ ပဿိတဗ္ဗာတိ ဝါ သန္ဒိဋ္ဌိကာ၊ ပါနသမကာလဘာဝိနီတိ အတ္ထော။ ကလဟပ္ပဝဍ္ဎနီ မိတ္တဿ ကလဟေ အနာဒီနဝဒဿိဘာဝတော။ ခေတ္တံ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဘာဝတော။ အာယတနန္တိ ဝါ ကာရဏံ၊ အာကရော ဝါတိ အတ္ထော။ ပရလောကေ အကိတ္တိံ ပါပုဏန္တိ အကိတ္တိသံဝတ္တနိယဿ ကမ္မဿ ပသဝနတော။ ကောပီနံ ဝါ ပါကဋဘာဝေန အကတ္တဗ္ဗရဟဿကမ္မံ။ သုရာမဒမတ္တာ စ ပုဗ္ဗေ အတ္တနာ ကတံ တာဒိသံ ကမ္မံ အမတ္တကာလေ ဆာဒေန္တာ ဝိစရိတွာ မတ္တကာလေ ပစ္စတ္ထိကာနမ္ပိ ဝိဝရန္တိ ပါကဋံ ကရောန္တိ၊ တေန တေသံ သာ သုရာ တဿ ကောပီနဿ နိဒံသနတော ‘‘ကောပီနနိဒံသနီ’’တိ ဝုစ္စတီတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ကမ္မဿကတာပညန္တိ နိဒဿနမတ္တံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ လောကိယံ ပညံ ဒုဗ္ဗလံ ကရောတိယေဝါ’’တိ ဟိ သက္ကာ ဝိညာတုံ။ တထာ ဟိ ဗျတိရေကမုခေန တမတ္ထံ ပတိဋ္ဌပေတုံ ‘‘မဂ္ဂပညံ ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အန္တောမုခမေဝ န ပဝိသတီ’’တိ ဣမိနာ သုရာယ မဂ္ဂပညာဒုဗ္ဗလကရဏဿ ဒုရသမုဿာရိတဘာဝမာဟ ။ နနု စေဝံ သုရာယ တဿာ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ သာမတ္ထိယဝိဃာတော အစောဒိတော ဟောတိ အရိယာနံ အနုပ္ပယောဂဿေဝ စောဒိတတ္တာတိ? နယိဒံ ဧဝံ ဥပယောဂေါပိ နာမ သဒါ တေသံ နတ္ထိ၊ ကုတော ကိစ္စကရဏန္တိ ဣမဿ အတ္ထဿ ဝုတ္တတ္တာ။ အထ ပန အဋ္ဌာနပရိကပ္ပဝသေနဿာ ကဒါစိ သိယာ ဥပယောဂေါ၊ တထာပိ သော တဿာ ဒုဗ္ဗလိယံ ဤသကမ္ပိ ကာတုံ နာလမေဝ သမ္မဒေဝ ပဋိပက္ခဒူရီဘာဝေန သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝတော။ တေနာဟ ‘‘မဂ္ဂပညံ ပန ဒုဗ္ဗလံ ကာတုံ န သက္ကောတီ’’တိ။ မဂ္ဂသီသေန စေတ္ထ အရိယာနံ သဗ္ဗဿာပိ လောကိယလောကုတ္တရာယ ပညာယ ဒုဗ္ဗလဘာဝါပါဒါနေ အသမတ္ထတာ ဒဿိတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပဇ္ဇတိ ဧတေန ဖလန္တိ ပဒံ၊ ကာရဏံ။

၂၄၉။ အတ္တာပိဿ အကာလစာရိဿ အဂုတ္တော သရသတော အရက္ခိတော ဥပက္ကမတောပိ ပရိဝဇ္ဇနီယာနံ အပရိဝဇ္ဇနတော။ တေနာဟ ‘‘အဝေလာယ စရန္တော ဟီ’’တိအာဒိ။ ကဏ္ဋကာဒီနိပီတိ ပိ-သဒ္ဒေန သောဗ္ဘာဒိကေ သင်္ဂဏှာတိ။ ဝေရိနောပီတိ ပိ-သဒ္ဒေန စောရာဒိကာ သင်္ဂယှန္တိ။ ပုတ္တဒါရာတိ ဧတ္ထ ပုတ္တဂ္ဂဟဏေန ပုတ္တီပိ ဂဟိတာတိ အာဟ ‘‘ပုတ္တဓီတရော’’တိ။ ဗဟိ ပတ္ထနန္တိ ကာမပတ္ထနာဝသေန အန္တောဂေဟဿိတတော နိဗဒ္ဓဝတ္ထုတော ဗဟိဒ္ဓါ ပတ္ထနံ ကတွာ။ အညေဟိ ကတပါပကမ္မေသူတိ ပရေဟိ ကတာသု ပါပကိရိယာသု။ သင်္ကိတဗ္ဗော ဟောတိ အကာလေ တတ္ထ တတ္ထ စရဏတော။ ရုဟတိ ယသ္မိံ ပဒေသေ စောရိကာ ပဝတ္တာ၊ တတ္ထ ပရေဟိ ဒိဋ္ဌတ္တာ။ ဝတ္တုံ န သက္ကာတိ ‘‘ဧတ္တကံ ဒုက္ခံ၊ ဧတ္တကံ ဒေါမနဿ’’န္တိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝတ္တုံ န သက္ကာ။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ ဝိကာလစာရိမှိ ပုဂ္ဂလေ အာဟရိတဗ္ဗံ တဿ ဥပရိ ပက္ခိပိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ကထံ? အညသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ တထာရူပေ အာသင်္ကိတဗ္ဗေ အသတိ။ ဣတီတိ ဧဝံ။ သောတိ ဝိကာလစာရီ။ ပုရက္ခတော ပုရတော အတ္တနော ဥပရိ အာသင်္ကန္တေ ကတွာ စရတိ။

၂၅၀။ နဋနာဋကာဒိနစ္စန္တိ နဋေဟိ နာဋကေဟိ နစ္စိတဗ္ဗနာဋကာဒိနစ္စဝိဓိ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အဝသိဋ္ဌံ သဗ္ဗံ သင်္ဂဏှာတိ။ ‘‘တတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ ဟောတီ’’တိ ဝတွာ တတ္ထဿ ဂမနေန ယထာ အနုပ္ပန္နာနံ ဘောဂါနံ အနုပ္ပာဒေါ၊ ဥပ္ပန္နာနဉ္စ ဝိနာသော ဟောတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘တဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဂီတန္တိ သရဂတံ၊ ပကရဏဂတံ ၊ တာဠဂတံ၊ အပဓာနဂတန္တိ ဂန္ဓဗ္ဗသတ္ထဝိဟိတံ အညမ္ပိ သဗ္ဗံ ဂီတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝါဒိတန္တိ ဝီဏာဝေဏုမုဒိင်္ဂါဒိဝါဒနံ။ အက္ခာနန္တိ ဘာရတယုဒ္ဓသီတာဟရဏာဒိအက္ခာနံ။ ပါဏိဿရန္တိ ကံသတာဠံ၊ ‘‘ပါဏိတာဠ’’န္တိပိ ဝဒန္တိ။ ကုမ္ဘထူနန္တိ စတုရဿအမ္ဗဏကတာဠံ။ ‘‘ကုဋဘေရိသဒ္ဒေါ’’တိ ကေစိ။ ‘‘ဧသေဝ နယော’’တိ ဣမိနာ ‘‘ကသ္မိံ ဌာနေ’’တိအာဒိနာ နစ္စေ ဝုတ္တမတ္ထံ ဂီတာဒီသု အတိဒိသတိ။

၂၅၁။ ဇယန္တိ ဇူတံ ဇိနန္တော။ ဝေရန္တိ ဇိတေန ကီဠကပုရိသေန ဇယနိမိတ္တံ အတ္တနော ဥပရိ ဝေရံ ဝိရောဓံ ပသဝတိ ဥပ္ပာဒေတိ။ တဉှိဿ ဝေရပသဝနံ ဒဿေတုံ ‘‘ဇိတံ မယာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဇိနောတိ ဇူတပရာဇယာပန္နာယ ဓနဇာနိယာ ဇိနော။ တေနာဟ ‘‘အညေန ဇိတော သမာနော’’တိအာဒိ။ ဝိတ္တံ အနုသောစတီတိ တံ ဇိနံ ဝိတ္တံ ဥဒ္ဒိဿ အနုတ္ထုနတိ။ ဝိနိစ္ဆယဋ္ဌာနေတိ ယသ္မိံ ကိသ္မိဉ္စိ အဋ္ဋဝိနိစ္ဆယဋ္ဌာနေ။ သက္ခိပုဋ္ဌဿာတိ သက္ခိဘာဝေန ပုဋ္ဌဿ။ အက္ခသောဏ္ဍောတိ အက္ခဓုတ္တော။ ဇူတကရောတိ ဇူတပမာဒဋ္ဌာနာနုယုတ္တော။ တွမ္ပိ နာမ ကုလပုတ္တောတိ ကုလပုတ္တော နာမ တွံ၊ န မယံ တယိ ကောလပုတ္တိယံ ဣဒါနိ ပဿာမာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဆိန္နဘိန္နကောတိ ဆိန္နဘိန္နဟိရောတ္တပ္ပော၊ အဟိရိကော အနောတ္တပ္ပီတိ အတ္ထော။ တဿ ကာရဏာတိ တဿ အတ္ထာယ။

အနိစ္ဆိတောတိ န ဣစ္ဆိတော။ ပေါသိတဗ္ဗာ ဘဝိဿတိ ဇူတပရာဇယေန သဗ္ဗကာလံ ရိတ္တတုစ္ဆဘာဝတော။

ပါပမိတ္တတာယ ဆအာဒီနဝါဒိဝဏ္ဏနာ

၂၅၂။ အက္ခဓုတ္တာတိ အက္ခေသု ဓုတ္တာ၊ အက္ခနိမိတ္တံ အတ္ထဝိနာသကာ။ ဣတ္ထိသောဏ္ဍာတိ ဣတ္ထီသု သောဏ္ဍာ၊ ဣတ္ထိသမ္ဘောဂနိမိတ္တံ အာတပ္ပနကာ။ တထာ ဘတ္တသောဏ္ဍာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပိပါသာတိ ဥပရူပရိ သုရာပိပါသာ။ တေနာဟ ‘‘ပါနသောဏ္ဍာ’’တိ။ နေကတိကာဒယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာ ဧဝ။ မေတ္တိဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနတာယ မိတ္တာ ဟောန္တိ။ တသ္မာတိ ပါပမိတ္တတာယ။

၂၅၃။ ကမ္မန္တန္တိ ကမ္မံ၊ ယထာ သုတ္တံယေဝ သုတ္တန္တော၊ ဧဝံ ကမ္မံယေဝ ကမ္မန္တော၊ တံ ကာတုံ ဂစ္ဆာမာတိ ဝုတ္တော။ ကမ္မံ ဝါ အန္တော နိဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆတိ ဧတ္ထာတိ ကမ္မန္တော၊ ကမ္မကရဏဋ္ဌာနံ၊ တံ ဂစ္ဆာမာတိ ဝုတ္တော။

ပန္နသခါတိ သုရံ ပါတုံ ပန္နေ ပဋိပဇ္ဇန္တေ ဧဝ သခါတိ ပန္နသခါ။ တေနာဟ ‘‘အယမေဝတ္ထော’’တိ။ ‘‘သမ္မိယသမ္မိယော’’တိ ဝစနမေတ္ထ အတ္ထီတိ သမ္မိယသမ္မိယော။ တေနာဟ ‘‘သမ္မသမ္မာတိ ဝဒန္တော’’တိ။ သဟာယော ဟောတီတိ သဟာယော ဝိယ ဟောတိ။ ဩတာရမေဝ ဂဝေသတီတိ ရန္ဓမေဝ ပရိယေသတိ အနတ္ထမဿ ကာတုကာမော။ ဝေရပ္ပသဝေါတိ ပရေဟိ အတ္တနိ ဝေရဿ ပသဝနံ အနုပဝတ္တနံ။ တေနာဟ ‘‘ဝေရဗဟုလတာ’’တိ။ ပရေသံ ကရိယမာနော အနတ္ထော ဧတ္ထ အတ္ထီတိ အနတ္ထော၊ တဗ္ဘာဝေါ အနတ္ထတာတိ အာဟ ‘‘အနတ္ထကာရိတာ’’တိ။ ယော ဟိ ပရေသံ အနတ္ထံ ကရောတိ၊ သော အတ္ထတော အတ္တနော အနတ္ထကာရော နာမ၊ တသ္မာ အနတ္ထတာတိ ဥဘယာနတ္ထကာရိတာ။ အရိယော ဝုစ္စတိ သတ္တော၊ ကုစ္ဆိတော အရိယော ကဒရိယော။ ယဿ ဓမ္မဿ ဝသေန သော ‘‘ကဒရိယော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ သော ဓမ္မော ကဒရိယတာ၊ မစ္ဆရိယံ။ တံ ပန ဒုဗ္ဗိသဇ္ဇနီယဘာဝေ ဌိတံ သန္ဓာယာဟ ‘‘သုဋ္ဌု ကဒရိယတာ ထဒ္ဓမစ္ဆရိယဘာ’’ဝေါတိ။ အဝိပဏ္ဏသဘာဝတော ဥဋ္ဌာတုံ အသက္ကောန္တော စ ဣဏံ ဂဏှန္တော သံသီဒန္တောဝ ဣဏံ ဝိဂါဟတိ နာမ။ သူရိယေ အနုဂ္ဂတေ ဧဝ ကမ္မန္တေ အနာရဘန္တော ရတ္တိံ အနုဋ္ဌာနသီလော။

အတ္ထာတိ ဓနာနိ။ အတိက္ကမန္တီတိ အပဂစ္ဆန္တိ။ အထ ဝါ အတ္ထာတိ ကိစ္စာနိ။ အတိက္ကမန္တီတိ အတိက္ကန္တကာလာနိ ဟောန္တိ၊ တေသံ အတိက္ကမောပိ အတ္ထတော ဓနာနမေဝ အတိက္ကမော။ ဣမိနာ ကထာမဂ္ဂေနာတိ ဣမိနာ ‘‘ယတော ခေါ ဂဟပတိပုတ္တာ’’တိအာဒိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၂၄၄) နယပ္ပဝတ္တေန ကထာသင်္ခါတေန ဟိတာဓိဂမူပါယေန။ ဧတ္တကံ ကမ္မန္တိ စတ္တာရော ကမ္မကိလေသာ၊ စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ၊ ဆ ဘောဂါနံ အပါယမုခါနီတိ ဧဝံ ဝုတ္တံ စုဒ္ဒသဝိဓံ ပါပကမ္မံ။

မိတ္တပတိရူပကဝဏ္ဏနာ

၂၅၄။ အနတ္ထောတိ ‘‘ဘောဂဇာနိ၊ အာယသကျံ၊ ပရိသမဇ္ဈေ မင်္ကုဘာဝေါ၊ သမ္မူဠှမရဏ’’န္တိ ဧဝံ အာဒိကော ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော ‘‘ဒုဂ္ဂတိပရိကိလေသော၊ သုဂတိယဉ္စ အပ္ပာယုကတာ၊ ဗဟွာဗာဓတာ၊ အတိဒလိဒ္ဒတာ၊ အပ္ပန္နပါနတာ’’တိ ဧဝံ အာဒိကော စ အနတ္ထော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယာနိ ကာနိစိ ဘယာနီတိ အတ္တာနုဝါဒဘယပရာနုဝါဒဘယဒဏ္ဍဘယာဒီနိ လောကေ လဗ္ဘမာနာနိ ယာနိ ကာနိစိ ဘယာနိ။ ဥပဒ္ဒဝါတိ အန္တရာယာ။ ဥပသဂ္ဂါတိ သရီရေန သံသဋ္ဌာနိ ဝိယ ဥပရူပရိ ဥပ္ပဇ္ဇနကာနိ ဗျသနာနိ။ အညဒတ္ထူတိ ဧကန္တေနာတိ ဧတသ္မိံ အတ္ထေ နိပါတော ‘‘အညဒတ္ထုဒသော’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၄၂) ဝိယာတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဧကံသေနာ’’တိ။ ယံ ကိဉ္စိ ဂဟဏယောဂျံ ဟရတိယေဝ ဂဏှာတိယေဝ။ ဝါစာ ဧဝ ပရမာ ဧတဿ ကမ္မန္တိ ဝစီပရမော။ တေနာဟ ‘‘ဝစနမတ္တေနေဝါ’’တိအာဒိ။ အနုပ္ပိယန္တိ တက္ကနံ၊ ယံ ဝါ ‘‘ရုစီ’’တိ ဝုစ္စတိ ယေဟိ သုရာပါနာဒီဟိ ဘောဂါ အပေန္တိ ဝိဂစ္ဆန္တိ၊ တေသု တေသံ အပါယေသု ဗျသနဟေတူသု သဟာယော ဟောတိ။

၂၅၅။ ဟာရကောယေဝ ဟောတိ၊ န ဒါယကော၊ တမဿ ဧကံသတော ဟာရကဘာဝံ ဒဿေတုံ ‘‘သဟာယဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ယံ ကိဉ္စိ အပ္ပကန္တိ ပုပ္ဖဖလာဒိ ယံ ကိဉ္စိ ပရိတ္တံ ဝတ္ထုံ ဒတွာ၊ ဗဟုံ ပတ္ထေတိ ဗဟုံ မဟဂ္ဃံ ဝတ္ထယုဂါဒိံ ပစ္စာသီသတိ။ ဒါသော ဝိယ ဟုတွာ မိတ္တဿ တံ တံ ကိစ္စံ ကရောန္တော ကထံ အမိတ္တော နာမ ဇာတောတိ အာဟ ‘‘အယ’’န္တိအာဒိ။ ယဿ ကိစ္စံ ကရောတိ အနတ္ထပရိဟာရတ္ထံ၊ အတ္တနော မိတ္တဘာဝဒဿနတ္ထဉ္စ၊ တံ သေဝတိ။ အတ္ထကာရဏာတိ ဝဍ္ဎိနိမိတ္တံ၊ အယမေတေသံ ဘေဒေါ။

၂၅၆။ ပရေတိ ပရဒိဝသေ။ န အာဂတော သီတိ အာဂတော နာဟောသိ။ ခီဏန္တိ တာဒိသဿ၊ အသုကဿ စ ဒိန္နတ္တာ။ သဿသင်္ဂဟေတိ သဿတော ကာတဗ္ဗဓညသင်္ဂဟေ ကတေ။

၂၅၇။ ‘‘ဒါနာဒီသု ယံ ကိဉ္စိ ကရောမာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘သာဓု သမ္မ ကရောမာ’’တိ အနုဇာနာတီတိ ဣမမတ္ထံ ‘‘ကလျာဏေပိ ဧသေဝ နယော’’တိ အတိဒိသတိ။ နနု ဧဝံ အနုဇာနန္တော အယံ မိတ္တော ဧဝ၊ န အမိတ္တော မိတ္တပတိရူပကောတိ? အနုပ္ပိယဘာဏီဒဿနမတ္တမေတံ။ သဟာယေန ဝါ ဒေသကာလံ၊ တသ္မိံ ဝါ ကတေ ဥပ္ပဇ္ဇနကဝိရောဓာဒိံ အသလ္လက္ခေတွာ ‘‘ကရောမာ’’တိ ဝုတ္တေ ယော တံ ဇာနန္တော ဧဝ ‘‘သာဓု သမ္မ ကရောမာ’’တိ အနုပ္ပိယံ ဘဏတိ၊ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ကလျာဏံ ပိဿ အနုဇာနာတီ’’တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ကလျာဏေပိ ဧသေဝ နယော’’တိ။

၂၅၉။ မိတ္တပတိရူပကာ ဧတေ မိတ္တာတိ ဧဝံ ဇာနိတွာ။

သုဟဒမိတ္တဝဏ္ဏနာ

၂၆၀။ သုန္ဒရဟဒယာတိ ပေမဿ အတ္ထိဝသေန ဘဒ္ဒစိတ္တာ။

၂၆၁။ ပမတ္တံ ရက္ခတီတိ ဧတ္ထ ပမာဒဝသေန ကိဉ္စိ အယုတ္တေ ကတေ တာဒိသေ ကာလေ ရက္ခဏံ ‘‘ဘီတဿ သရဏံ ဟောတီ’’တိ ဣမိနာဝ တံ ဂဟိတန္တိ တတော အညမေဝ ပမတ္တဿ ရက္ခဏဝိဓိံ ဒဿေတုံ ‘‘မဇ္ဇံ ပိဝိတွာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဂေဟေ အာရက္ခံ အသံဝိဟိတဿ ဗဟိဂမနမ္ပိ ပမာဒပက္ခိကမေဝါတိ ‘‘သဟာယော ဗဟိဂတော ဝါ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဘယံ ဟရန္တောတိ ဘယံ ပဋိဗာဟန္တော။ ဘောဂဟေတုတာယ ဖလူပစာရေန ဓနံ ‘‘ဘောဂ’’န္တိ ဝဒတိ။ ကိစ္စကရဏီယေတိ ခုဒ္ဒကေ၊ မဟန္တေ စ ကာတဗ္ဗေ ဥပ္ပန္နေ။

၂၆၂။ နိဂူဟိတုံ ယုတ္တကထန္တိ နိဂူဟိတုံ ဆာဒေတုံ ယုတ္တကထံ၊ နိဂူဟိတုံ ဝါ ယုတ္တာ ကထာ ဧတဿာတိ နိဂူဟိတုံ ယုတ္တကထံ၊ အတ္တနော ကမ္မံ။ ရက္ခတီတိ အနာဝိကရောန္တော ဆာဒေတိ။ ဇီဝိတမ္ပီတိ ပိ-သဒ္ဒေန ကိမင်္ဂံ ပန အညံ ပရိဂ္ဂဟိတဝတ္ထုန္တိ ဒဿေတိ။

၂၆၃။ ပဿန္တေသု ပဿန္တေသူတိ အာမေဍိတဝစနေန နိဝါရိယမာနဿ ပါပဿ ပုနပ္ပုနံ ကရဏံ ဒီပေတိ။ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တော ဟိ ပါပတော ဝိသေသေန နိဝါရေတဗ္ဗော ဟောတိ။ သရဏေသူတိ သရဏေသု ဝတ္တဿု အဘိန္နာနိ ကတွာ ပဋိပဇ္ဇ၊ သရဏေသု ဝါ ဥပါသကဘာဝေန ဝတ္တဿု။ နိပုဏန္တိ သဏှံ။ ကာရဏန္တိ ကမ္မဿကတာဒိဘေဒယုတ္တံ။ ဣဒံ ကမ္မန္တိ ဣမံ ဒါနာဒိဘေဒံ ကုသလကမ္မံ။ ‘‘ကမ္မ’’န္တိ သာဓာရဏတော ဝုတ္တဿာပိ တဿ ‘‘သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တန္တီ’’တိ ပဒန္တရသန္နိဓာနေန သဒ္ဓါဟိရောတ္တပ္ပာလောဘာဒိဂုဏဓမ္မသမင်္ဂိတာ ဝိယ ကုသလဘာဝေါ ဇောတိတော ဟောတိ။ သဒ္ဓါဒယော ဟိ ဓမ္မာ သဂ္ဂဂါမိမဂ္ဂေါ။ ယထာဟ –

‘‘သဒ္ဓါ ဟိရိယံ ကုသလဉ္စ ဒါနံ၊

ဓမ္မာ ဧတေ သပ္ပုရိသာနုယာတာ၊

ဧတဉှိ မဂ္ဂံ ဒိဝိယံ ဝဒန္တိ၊

ဧတေန ဟိ ဂစ္ဆတိ ဒေဝလောက’’န္တိ။ (အ။ နိ။ ၈။၃၂)၊

၂၆၄။ ဘဝနံ သမ္ပတ္တိဝဍ္ဎနံ ဘဝေါတိ အတ္ထော၊ တပ္ပဋိက္ခေပေန အဘဝေါတိ အာဟ ‘‘အဘဝေန အဝုဍ္ဎိယာ’’တိ။ ပါရိဇုညန္တိ ဇာနိ။ အနတ္တမနော ဟောတီတိ အတ္တမနော န ဟောတိ အနုကမ္ပကဘာဝတော။ အညဒတ္ထု တံ အဘဝံ အတ္တနိ အာပတိတံ ဝိယ မညတိ။ ဣဒါနိ တံ ဘဝံ သရူပတော ဒဿေတုံ ‘‘တထာရူပ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝိရူပေါတိ ဗီဘစ္ဆော။ န ပါသာဒိကောတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ သုဇာတောတိ သုန္ဒရဇာတိကော ဇာတိသမ္ပန္နော။

၂၆၅။ ဇလန္တိ ဇလန္တော။ အဂ္ဂီဝါတိ အဂ္ဂိက္ခန္ဓော ဝိယ။ ဘာသတီတိ ဝိရောစတိ။ ယသ္မာဿ ဘဂဝတာ သဝိသေသံ ဝိရောစနံ လောကေ ပါကဋဘာဝဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘ဇလံ အဂ္ဂီဝ ဘာသတီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ယဒါ အဂ္ဂိ သဝိသေသံ ဝိရောစတိ၊ ယတ္ထ စ ဌိတော ဒူရေ ဌိတာနမ္ပိ ပညာယတိ၊ တံ ဒဿနာဒိဝသေန တမတ္ထံ ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ရတ္တိ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

‘‘ဘမရဿေဝ ဣရီယတော’’တိ ဧတေနေဝဿ ဘောဂသံဟရဏံ ဓမ္မိကံ ဉာယောပေတန္တိ ဒဿေန္တော ‘‘အတ္တာနမ္ပီ’’တိအာဒိမာဟ။ ရာသိံ ကရောန္တဿာတိ ယထာဿ ဓနဓညာဒိဘောဂဇာတံ သမ္ပိဏ္ဍိတံ ရာသိဘူတံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ၊ ဧဝံ ဣရီယတော အာယူဟန္တဿ စ။ စက္ကပ္ပမာဏန္တိ ရထစက္ကပ္ပမာဏံ။ နိစယန္တိ ဝုဍ္ဎိံ ပရိဝုဍ္ဎိံ။ ‘‘ဘောဂါ သန္နိစယံ ယန္တီ’’တိ ကေစိ ပဌန္တိ။

သမာဟတွာတိ သံဟရိတွာ။ အလံ-သဒ္ဒေါ ‘‘အလမေဝ သဗ္ဗသင်္ခါရေသု နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ၊ အလံ ဝိရဇ္ဇိတု’’န္တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၂။၂၇၂၊ သံ။ နိ။ ၂။၁၂၄၊ ၁၂၉၊ ၁၃၄၊ ၁၄၃) ယုတ္တန္တိ ဣမမတ္ထံ ဇောတေတိ၊ ‘‘အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသ’’န္တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၁။၃၂၈) ပရိယတ္တန္တိ။ ယော ဝေဌိတတ္တောတိအာဒီသု (သု။ နိ။ ၂၁၇) ဝိယ အတ္တ-သဒ္ဒေါ သဘာဝပရိယာယောတိ တံ သဗ္ဗံ ဒဿေန္တော ‘‘ယုတ္တသဘာဝေါ’’တိအာဒိမာဟ။ သဏ္ဌပေတုန္တိ သမ္မာ ဌပေတုံ၊ သမ္မဒေဝ ပဝတ္တေတုန္တိ အတ္ထော။

ဧဝံ ဝိဘဇန္တောတိ ဧဝံ ဝုတ္တနယေန အတ္တနော ဓနံ စတုဓာ ဝိဘဇန္တော ဝိဘဇနဟေတု မိတ္တာနိ ဂန္ထတိ သောဠသ ကလျာဏမိတ္တာနိ မေတ္တာယ အဇီရာပနေန ပဗန္ဓတိ။ တေနာဟ ‘‘အဘေဇ္ဇမာနာနိ ဌပေတီ’’တိ ။ ကထံ ပန ဝုတ္တနယေန စတုဓာ ဘောဂါနံ ဝိဘဇနေန မိတ္တာနိ ဂန္ထတီတိ အာဟ ‘‘ယဿ ဟီ’’တိအာဒိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘ဒဒံ မိတ္တာနိ ဂန္ထတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၁။၂၄၆)။ ဘုဉ္ဇေယျာတိ ဥပဘုဉ္ဇေယျ၊ ဥပယုဉ္ဇေယျ စာတိ အတ္ထော။ သမဏဗြာဟ္မဏကပဏဒ္ဓိကာဒီနံ ဒါနဝသေန စေဝ အဓိဝတ္ထဒေဝတာဒီနံ ပေတဗလိဝသေန၊ နှာပိတာဒီနံ ဝေတနဝသေန စ ဝိနိယောဂေါပိ ဥပယောဂေါ ဧဝ။ တထာ ဟိ ဝက္ခတိ ‘‘ဣမေသု ပနာ’’တိအာဒိ အာယော နာမ ဟေဋ္ဌိမန္တေန ဝယတော စတုဂ္ဂုဏော ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ အညထာ ဝယော အဝိစ္ဆေဒဝသေန န သန္တာနေယျ၊ နိဓေယျ၊ ဘာဇေယျ စ အသမ္ဘတေတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဒွီဟိ ကမ္မံ ပယောဇယေ’’တိ။ နိဓေတွာတိ နိဒဟိတွာ၊ ဘူမိဂတံ ကတွာတိ အတ္ထော။ ရာဇာဒိဝသေနာတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အဂ္ဂိဥဒကစောရဒုဗ္ဘိက္ခာဒိကေ သင်္ဂဏှာတိ။ နှာပိတာဒီနန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ကုလာလရဇကာဒီနံ သင်္ဂဟော။

ဆဒ္ဒိသာပဋိစ္ဆာဒနကဏ္ဍဝဏ္ဏနာ

၂၆၆။ စတူဟိ ကာရဏေဟီတိ န ဆန္ဒဂမနာဒီဟိ စတူဟိ ကာရဏေဟိ ။ အကုသလံ ပဟာယာတိ ‘‘စတ္တာရော ကမ္မကိလေသာ’’တိ ဝုတ္တံ အကုသလဉ္စေဝ အဂတိဂမနာကုသလဉ္စ ပဇဟိတွာ။ ဆဟိ ကာရဏေဟီတိ သုရာပါနာဒီသု အာဒီနဝဒဿနသင်္ခါတေဟိ ဆဟိ ကာရဏေဟိ။ သုရာပါနာနုယောဂါဒိဘေဒံ ဆဗ္ဗိဓံ ဘောဂါနံ အပါယမုခံ ဝိနာသမုခံ ဝဇ္ဇေတွာ။ သောဠသ မိတ္တာနီတိ ဥပကာရာဒိဝသေန စတ္တာရော၊ ပမတ္တရက္ခဏာဒိကိစ္စဝိသေသဝသေန ပစ္စေကံ စတ္တာရော စတ္တာရော ကတွာ သောဠသဝိဓေ ကလျာဏမိတ္တေ သေဝန္တော ဘဇန္တော။ သတ္ထဝါဏိဇ္ဇာဒိမိစ္ဆာဇီဝံ ပဟာယ ဉာယေနေဝ ဝတ္တနတော ဓမ္မိကေန အာဇီဝေန ဇီဝတိ။ နမဿိတဗ္ဗာတိ ဥပကာရဝသေန၊ ဂုဏဝသေန စ နမဿိတဗ္ဗာ သဗ္ဗဒါ နတေန ဟုတွာ ဝတ္တိတဗ္ဗာ။ ဒိသာ-သဒ္ဒဿ အတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တော ဧဝ။ အာဂမနဘယန္တိ တတ္ထ သမ္မာ အပ္ပဋိပတ္တိယာ၊ မိစ္ဆာပဋိပတ္တိယာ စ ဥပ္ပဇ္ဇနကအနတ္ထော။ သော ဟိ ဘာယန္တိ ဧတသ္မာတိ ‘‘ဘယ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ယေန ကာရဏေန မာတာပိတုအာဒယော ပုရတ္ထိမာဒိဘာဝေန အပဒိဋ္ဌာ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ပုဗ္ဗုပကာရိတာယာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ တေန အတ္ထသရိက္ခတာယ နေသံ ပုရတ္ထိမာဒိဘာဝေါတိ ဒဿေတိ။ တထာ ဟိ မာတာပိတရော ပုတ္တာနံ ပုရတ္ထိမဘာဝေန တာဝ ဥပကာရိဘာဝေန ဒိဿနတော၊ အပဒိဿနတော စ ပုရတ္ထိမာ ဒိသာ။ အာစရိယာ အန္တေဝါသိကဿ ဒက္ခိဏဘာဝေန၊ ဟိတာဟိတံ ပတိကုသလဘာဝေန ဒက္ခိဏာရဟတာယ စ ဝုတ္တနယေန ဒက္ခိဏာ ဒိသာ။ ဣမိနာ နယေန ‘‘ပစ္ဆိမာ ဒိသာ’’တိအာဒီသု ယထာရဟံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဃရာဝါသဿ ဒုက္ခဗဟုလတာယ တေ တေ စ ကိစ္စဝိသေသာ ယထာဥပ္ပတိတဒုက္ခနိတ္ထရဏတ္ထာတိ ဝုတ္တံ ‘‘တေ တေ ဒုက္ခဝိသေသေ ဥတ္တရတီ’’တိ။ ယသ္မာ ဒါသကမ္မကရာ သာမိကဿ ပါဒါနံ ပယိရုပါသနဝသေန စေဝ တဒနုစ္ဆဝိကကိစ္စသာဓနဝသေန စ ယေဘုယျေန သန္တိကာဝစရာ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘ပါဒမူလေ ပတိဋ္ဌာနဝသေနာ’’တိ။ ဂုဏေဟီတိ ဥပရိဘာဝါဝဟေဟိ ဂုဏေဟိ။ ဥပရိ ဌိတဘာဝေနာတိ သဂ္ဂမဂ္ဂေ မောက္ခမဂ္ဂေ စ ပတိဋ္ဌိတဘာဝေန။

၂၆၇။ ဘတောတိ ပေါသိတော၊ တံ ပန ဘရဏံ ဇာတကာလတော ပဋ္ဌာယ သုခပစ္စယူပဟရဏေန ဒုက္ခပစ္စယာပဟရဏေန စ တေဟိ ပဝတ္တိတန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘ထညံ ပါယေတွာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဇဂ္ဂိတောတိ ပဋိဇဂ္ဂိတော။ တေတိ မာတာပိတရော။

မာတာပိတူနံ သန္တကံ ခေတ္တာဒိံ အဝိနာသေတွာ ရက္ခိတံ တေသံ ပရမ္ပရာယ ဌိတိယာ ကာရဏံ ဟောတီတိ ‘‘တံ ရက္ခန္တော ကုလဝံသံ သဏ္ဌပေတိ နာမာ’’တိ ဝုတ္တံ။ အဓမ္မိကဝံသတောတိ ‘‘ကုလပ္ပဒေသာဒိနာ အတ္တနာ သဒိသံ ဧကံ ပုရိသံ ဃဋေတွာ ဝါ ဂီဝါယံ ဝါ ဟတ္ထေ ဝါ ဗန္ဓမဏိယံ ဝါ ဟာရေတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ အာဒိနာ ပဝတ္တအဓမ္မိကပဝေဏိတော။ ဟာရေတွာတိ အပနေတွာ တံ ဂါဟံ ဝိဿဇ္ဇာပေတွာ။ မာတာပိတရော တတော ဂါဟတော ဝိဝေစနေနေဝ ဟိ အာယတိံ တေသံ ပရမ္ပရာဟာရိကာ သိယာ။ ဓမ္မိကဝံသေတိ ဟိံသာဒိဝိရတိယာ ဓမ္မိကေ ဝံသေ ဓမ္မိကာယ ပဝေဏိယံ။ ဌပေန္တောတိ ပတိဋ္ဌပေန္တော။ သလာကဘတ္တာဒီနိ အနုပစ္ဆိန္ဒိတွာတိ သလာကဘတ္တဒါနာဒီနိ အဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ။

ဒါယဇ္ဇံ ပဋိပဇ္ဇာမီတိ ဧတ္ထ ယသ္မာ ဒါယပဋိလာဘဿ ယောဂျဘာဝေန ဝတ္တမာနောယေဝ ဒါယဇ္ဇံ ပဋိပဇ္ဇတိ နာမ၊ န ဣတရော၊ တသ္မာ တမတ္ထံ ဒဿေတုံ ‘‘မာတာပိတရော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဒါရကေတိ ပုတ္တေ။ ဝိနိစ္ဆယံ ပတွာတိ ‘‘ပုတ္တဿ စဇဝိဿဇ္ဇန’’န္တိ ဧဝံ အာဂတံ ဝိနိစ္ဆယံ အာဂမ္မ။ ဒါယဇ္ဇံ ပဋိပဇ္ဇာမီတိ ဝုတ္တန္တိ ‘‘ဒါယဇ္ဇံ ပဋိပဇ္ဇာမီ’’ တိ ဣဒံ စတုတ္ထံ ဝတ္တနဋ္ဌာနံ ဝုတ္တံ။ တေသန္တိ မာတာပိတူနံ။ တတိယဒိဝသတော ပဋ္ဌာယာတိ မတဒိဝသတော တတိယဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ။

ပါပတော နိဝါရဏံ နာမ အနာဂတဝိသယံ။ သမ္ပတ္တဝတ္ထုတောပိ ဟိ နိဝါရဏံ ဝီတိက္ကမေ အနာဂတေ ဧဝ သိယာ၊ န ဝတ္တမာနေ။ နိဗ္ဗတ္တိတာ ပန ပါပကိရိယာ ဂရဟဏမတ္တပဋိကာရာတိ အာဟ ‘‘ကတမ္ပိ ဂရဟန္တီ’’တိ။ နိဝေသေန္တီတိ ပတိဋ္ဌပေန္တိ။ ဝုတ္တပ္ပကာရာ မာတာပိတရော အနဝဇ္ဇမေဝ သိပ္ပံ သိက္ခာပေန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘မုဒ္ဒါဂဏနာဒိသိပ္ပ’’န္တိ။ ရူပါဒီဟီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဘောဂပရိဝါရာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ အနုရူပေနာတိ အနုစ္ဆဝိကေန။

နိစ္စဘူတော သမယော အဘိဏှကရဏကာလော။ အဘိဏှတ္ထော ဟိ အယံ နိစ္စ-သဒ္ဒေါ ‘‘နိစ္စပဟံသိတော နိစ္စပဟဋ္ဌော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ယုတ္တပတ္တကာလော ဧဝ သမယော ကာလသမယော။ ‘‘ဥဋ္ဌာယ သမုဋ္ဌာယာ’’တိ ဣမိနာဿ နိစ္စမေဝ ဒါနေ တေသံ ယုတ္တပယုတ္တတံ ဒဿေတိ။ သိခါဌပနံ ဒါရကကာလေ။ အာဝါဟဝိဝါဟံ ပုတ္တဓီတူနံ ယောဗ္ဗနပ္ပတ္တကာလေ။

တံ ဘယံ ယထာ နာဂစ္ဆတိ၊ ဧဝံ ပိဟိတာ ဟောတိ ‘‘ပုရတ္ထိမာ ဒိသာ’’တိ ဝိဘတ္တိံ ပရိဏာမေတွာ ယောဇနာ။ ယထာ ပန တံ ဘယံ အာဂစ္ဆေယျ၊ ယထာ စ နာဂစ္ဆေယျ၊ တဒုဘယံ ဒဿေတုံ ‘‘သစေ ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝိပ္ပဋိပန္နာတိ ‘‘ဘတော နေ ဘရိဿာမီ’’တိအာဒိနာ ဥတ္တသမ္မာပဋိပတ္တိယာ အကာရဏေန စေဝ တပ္ပဋိပက္ခမိစ္ဆာပဋိပတ္တိယာ အကရဏေန စ ဝိပ္ပဋိပန္နာ ပုတ္တာ အဿု။ ဧတံ ဘယန္တိ ဧတံ ‘‘မာတာပိတူနံ အပ္ပတိရူပါတိ ဝိညူနံ ဂရဟိတဗ္ဗတာဘယံ၊ ပရဝါဒဘယ’’န္တိ ဧဝမာဒိ အာဂစ္ဆေယျ ပုတ္တေသု။ ပုတ္တာနံ နာနုရူပါတိ ဧတ္ထ ‘‘ပုတ္တာန’’န္တိ ပဒံ ဧတံ ဘယံ ပုတ္တာနံ အာဂစ္ဆေယျာတိ ဧဝံ ဣဓာပိ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ တာဒိသာနဉှိ မာတာပိတူနံ ပုတ္တာနံ ဩဝါဒါနုသာသနိယော ဒါတုံ သမတ္ထကာလတော ပဋ္ဌာယ တာ တေသံ ဒါတဗ္ဗာ ဧဝါတိ ကတွာ တထာ ဝုတ္တံ။ ပုတ္တာနဉှိ ဝသေနာယံ ဒေသနာ အနာဂတာ သမ္မာပဋိပန္နေသု ဥဘောသု အတ္တနော၊ မာတာပိတူနဉ္စ ဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇနကတာယ သဗ္ဗံ ဘယံ န ဟောတိ သမ္မာပဋိပန္နတ္တာ။ ဧဝံ ပဋိပန္နတ္တာ ဧဝ ပဋိစ္ဆန္နာ ဟောတိ တတ္ထ ကာတဗ္ဗပဋိသန္ထာရဿ သမ္မဒေဝ ကတတ္တာ။ ခေမာတိ အနုပဒ္ဒဝါ။ ယထာဝုတ္တသမ္မာပဋိပတ္တိယာ အကရဏေန ဟိ ဥပ္ပဇ္ဇနကဥပဒ္ဒဝါ ကရဏေန န ဟောန္တီတိ။

‘‘န ခေါ တေ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တော သင်္ဂီတိအနာရုဠှော ဘဂဝတာ တဒါ တဿ ဝုတ္တော ပရမ္ပရာဂတော အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနာဟ ‘‘ဘဂဝါ သိင်္ဂါလကံ ဧတဒဝေါစာ’’တိ။ အယဉှီတိ ဧတ္ထ ဟိ-သဒ္ဒေါ အဝဓာရဏေ။ တထာ ဟိ ‘‘နော အညာ’’တိ အညဒိသံ နိဝတ္တေတိ။

၂၆၈။ အာစရိယံ ဒူရတောဝ ဒိသွာ ဥဋ္ဌာနဝစနေနေဝ တဿ ပစ္စုဂ္ဂမနာဒိသာမီစိကိရိယာ အဝုတ္တသိဒ္ဓါတိ တံ ဒဿေန္တော ‘‘ပစ္စုဂ္ဂမနံ ကတွာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဥပဋ္ဌာနေနာတိ ပယိရုပါသနေန။ တိက္ခတ္တုံဥပဋ္ဌာနဂမနေနာတိ ပါတော၊ မဇ္ဈနှိကေ၊ သာယန္တိ တီသု ကာလေသု ဥပဋ္ဌာနတ္ထံ ဥပဂမနေန။ သိပ္ပုဂ္ဂဟဏတ္ထံ ပန ဥပဂမနံ ဥပဋ္ဌာနန္တောဂဓံ ပယောဇနဝသေန ဂမနဘာဝတောတိ အာဟ ‘‘သိပ္ပုဂ္ဂဟဏ…ပေ… ဟောတီ’’တိ။ သောတုံ ဣစ္ဆာ သုဿူသာ၊ သာ ပန အာစရိယေ သိက္ခိတဗ္ဗသိက္ခေ စ အာဒရဂါရဝပုဗ္ဗိကာ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ ‘‘အဒ္ဓါ ဣမိနာ သိပ္ပေန သိက္ခိတေန ဧဝရူပံဂုဏံ ပဋိလဘိဿာမီ’’တိ။ တထာဘူတဉ္စ တံ သဝနံ သဒ္ဓါပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘သဒ္ဒဟိတွာ သဝနေနာ’’တိ။ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ ဗျတိရေကဝသေန ဒဿေတုံ ‘‘အသဒ္ဒဟိတွာ…ပေ… နာဓိဂစ္ဆတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ တဿတ္ထော ဝုတ္တပဋိပက္ခနယေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယံ သန္ဓာယ ‘‘အဝသေသခုဒ္ဒကပါရိစရိယာယာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ ဝိဘဇနံ အနဝသေသတော ဒဿေတုံ ‘‘အန္တေဝါသိကေန ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပစ္စုပဋ္ဌာနာဒီနီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အာသနပညာပနံ ဗီဇနန္တိ ဧဝမာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ အန္တေဝါသိကဝတ္တန္တိ အန္တေဝါသိကေန အာစရိယမှိ သမ္မာဝတ္တိတဗ္ဗဝတ္တံ။ သိပ္ပပဋိဂ္ဂဟဏေနာတိ သိပ္ပဂန္ထဿ သက္ကစ္စံ ဥဂ္ဂဟဏေန။ တဿ ဟိ သုဋ္ဌု ဥဂ္ဂဟဏေန တဒနုသာရေနဿ ပယောဂေါပိ သမ္မဒေဝ ဥဂ္ဂဟိတော ဟောတီတိ။ တေနာဟ ‘‘ထောကံ ဂဟေတွာ’’တိအာဒိ။

သုဝိနီတံ ဝိနေန္တီတိ ဣဓ အာစာရဝိနယော အဓိပ္ပေတော။ သိပ္ပသ္မိံ ပန သိက္ခာပနဝိနယော ‘‘သုဂ္ဂဟိတံ ဂါဟာပေန္တီ’’တိ ဣမိနာဝ သင်္ဂဟိတောတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဧဝံ တေ နိသီဒိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိ။ အာစရိယာ ဟိ နာမ အန္တေဝါသိကေ န ဒိဋ္ဌဓမ္မိကေ ဧဝ ဝိနေန္တိ၊ အထ ခေါ သမ္ပရာယိကေပီတိ အာဟ ‘‘ပါပမိတ္တာ ဝဇ္ဇေတဗ္ဗာ’’တိ။ သိပ္ပဂန္ထဿ ဥဂ္ဂဏှနံ နာမ ယာဝဒေဝ ပယောဂသမ္ပာဒနတ္ထန္တိ အာဟ ‘‘ပယောဂံ ဒဿေတွာ ဂဏှာပေန္တီ’’တိ။ မိတ္တာမစ္စေသူတိ အတ္တနော မိတ္တာမစ္စေသု။ ပဋိယာဒေန္တီတိ ပရိဂ္ဂဟေတွာ နံ မမတ္တဝသေန ပဋိယာဒေန္တိ။ ‘‘အယံ အမှာကံ အန္တေဝါသိကော’’တိအာဒိနာ ဟိ အတ္တနော ပရိဂ္ဂဟိတဒဿနမုခေန စေဝ ‘‘ဗဟုဿုတော’’တိအာဒိနာ တဿ ဂုဏပရိဂ္ဂဏှနမုခေ စ တံ တေသံ ပဋိယာဒေန္တိ။ သဗ္ဗဒိသာသု ရက္ခံ ကရောန္တိ စာတုဒ္ဒိသဘာဝသမ္ပာဒနေနဿ သဗ္ဗတ္ထ သုခဇီဝိဘာဝသာဓနတော။ တေနာဟ ‘‘ဥဂ္ဂဟိတသိပ္ပော ဟီ’’တိအာဒိ။ သတ္တာနဉှိ ဒုဝိဓာ သရီရရက္ခာ အဗ္ဘန္တရပရိဿယပဋိဃာတေန၊ ဗာဟိရပရိဿယပဋိဃာတေန စ။ တတ္ထ အဗ္ဘန္တရပရိဿယော ခုပ္ပိပါသာဒိဘေဒေါ၊ သော လာဘသိဒ္ဓိယာ ပဋိဟညတိ တာယ တဇ္ဇာပရိဟာရသံဝိဓာနတော။ ဗာဟိရပရိဿယော စောရအမနုဿာဒိဟေတုကော၊ သော ဝိဇ္ဇာသိဒ္ဓိယာ ပဋိဟညတိ တာယ တဇ္ဇာပရိဟာရသံဝိဓာနတော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ယံ ယံ ဒိသ’’န္တိအာဒိ။

ပုဗ္ဗေ ‘‘ဥဂ္ဂဟိတသိပ္ပော ဟီ’’တိအာဒိနာ သိပ္ပသိက္ခာပနေနေဝ လာဘုပ္ပတ္တိယာ ဒိသာသု ပရိတ္တာဏကရဏံ ဒဿိတံ၊ ဣဒါနိ ‘‘ယံ ဝါ သော’’တိအာဒိနာ တဿ ဥဂ္ဂဟိတသိပ္ပဿ နိပ္ဖတ္တိဝသေန ဂုဏကိတ္တနမုခေန ပဂ္ဂဏှနေနပိ လာဘုပ္ပတ္တိယာတိ အယမေတေသံ ဝိကပ္ပာနံ ဘေဒေါ။ သေသန္တိ ‘‘ပဋိစ္ဆန္နာ ဟောတီ’’တိအာဒိကံ ပါဠိအာဂတံ၊ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန ဝတွာ’’တိအာဒိကံ အဋ္ဌကထာဂတဉ္စ။ ဧတ္ထာတိ ဧတသ္မိံ ဒုတိယဒိသာဝါရေ။ ပုရိမနယေနေဝါတိ ပုဗ္ဗေ ပဌမဒိသာဝါရေ ဝုတ္တနယေနေဝ။

၂၆၉။ သမ္မာနနာ နာမ သမ္ဘာဝနာ၊ သာ ပန အတ္ထစရိယာလက္ခဏာ စ ဒါနလက္ခဏာ စ စတုတ္ထပဉ္စမဋ္ဌာနေဟေဝ သင်္ဂဟိတာတိ ပိယဝစနလက္ခဏံ တံ ဒဿေတုံ ‘‘သမ္ဘာဝိတကထာကထနေနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝိဂတမာနနာ ဝိမာနနာ၊ န ဝိမာနနာ အဝိမာနနာ၊ ဝိမာနနာယ အကရဏံ။ တေနာဟ ‘‘ယထာ ဒါသကမ္မကရာဒယော’’တိအာဒိ။ သာမိကေန ဟိ ဝိမာနိတာနံ ဣတ္ထီနံ သဗ္ဗော ပရိဇနော ဝိမာနေတိယေဝ ။ ပရိစရန္တောတိ ဣန္ဒြိယာနိ ပရိစရန္တော။ တံ အတိစရတိ နာမ တံ အတ္တနော ဂိဟိနိံ အတိမညိတွာ အဂဏေတွာ ဝတ္တနတော။ ဣဿရိယဝေါဿဂ္ဂေနာတိ ဧတ္ထ ယာဒိသော ဣဿရိယဝေါဿဂ္ဂေါ ဂိဟိနိယာ အနုစ္ဆဝိကော၊ တံ ဒဿေန္တော ‘‘ဘတ္တဂေဟေ ဝိဿဋ္ဌေ’’တိ အာဟ။ ဂေဟေ ဧဝ ဌတွာ ဝိစာရေတဗ္ဗမ္ပိ ဟိ ကသိဝါဏိဇ္ဇာဒိကမ္မံ ကုလိတ္ထိယာ ဘာရော န ဟောတိ၊ သာမိကဿေဝ ဘာရော၊ တတော အာဂတသာပတေယျံ ပန တာယ သုဂုတ္တံ ကတွာ ဌပေတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ‘‘သဗ္ဗံ ဣဿရိယံ ဝိဿဋ္ဌံ နာမ ဟောတီ’’တိ ဧတာ မညန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဣတ္ထိယော နာမ ပုတ္တလာဘေန ဝိယ မဟဂ္ဃဝိပုလာလင်္ကာရလာဘေနပိ န သန္တုဿန္တေဝါတိ တာသံ တောသနံ အလင်္ကာရဒါနန္တိ အာဟ ‘‘အတ္တနော ဝိဘဝါနုရူပေနာ’’တိ။

ကုလိတ္ထိယာ သံဝိဟိတဗ္ဗကမ္မန္တာ နာမ အာဟာရသမ္ပာဒနဝိစာရပ္ပကာရာတိ အာဟ ‘‘ယာဂုဘတ္တပစနကာလာဒီနီ’’တိအာဒိ။ သမ္မာနနာဒီဟိ ယထာရဟံ ပိယဝစနေဟိ စေဝ ဘောဇနဒါနာဒီဟိ စ ပဟေဏကပေသနာဒီဟိ အညတော၊ တတ္ထေဝ ဝါ ဥပ္ပန္နဿ ပဏ္ဏာကာရဿ ဆဏဒိဝသာဒီသု ပေသေတဗ္ဗပိယဘဏ္ဍေဟိ စ သင်္ဂဟိတပရိဇနာ။ ဂေဟသာမိနိယာ အန္တောဂေဟဇနော နိစ္စံ သင်္ဂဟိတော ဧဝါတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဣဓ ပရိဇနော နာမ…ပေ… ဉာတိဇနော’’တိ။ အာဘတဓနန္တိ ဗာဟိရတော အန္တောဂေဟံ ပဝေသိတဓနံ။ ဂိဟိနိယာ နာမ ပဌမံ အာဟာရသမ္ပာဒနေ ကောသလ္လံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ တတ္ထ စ ယုတ္တပယုတ္တတာ၊ တတော သာမိကဿ ဣတ္ထိဇနာယတ္တေသု ကိစ္စာကိစ္စေသု၊ တတော ပုတ္တာနံ ပရိဇနဿ ကာတဗ္ဗကိစ္စေသူတိ အာဟ ‘‘ယာဂုဘတ္တသမ္ပာဒနာဒီသူ’’တိအာဒိ။ ‘‘နိက္ကောသဇ္ဇာ’’တိ ဝတွာ တမေဝ နိက္ကောသဇ္ဇတံ ဗျတိရေကတော၊ အနွယတော စ ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ယထာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဣဓာတိ ဣမသ္မိံ တတိယဒိသာဝါရေ။ ပုရိမနယေနေဝါတိ ပဌမဒိသာဝါရေ ဝုတ္တနယေနေဝ။ ဣတိ ဘဂဝါ ‘‘ပစ္ဆိမာ ဒိသာ ပုတ္တဒါရာ’’တိ ဥဒ္ဒိသိတွာပိ ဒါရဝသေနေဝ ပစ္ဆိမံ ဒိသံ ဝိဿဇ္ဇေသိ၊ န ပုတ္တဝသေန။ ကသ္မာ? ပုတ္တာ ဟိ ဒါရကကာလေ အတ္တနော မာတု အနုဂ္ဂဏှနေနေဝ အနုဂ္ဂဟိတာ ဟောန္တိ အနုကမ္ပိတာ၊ ဝိညုတံ ပတ္တကာလေ ပန ယထာ တေပိ တဒါ အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ၊ သွာယံ ဝိဓိ ‘‘ပါပါ နိဝါရေန္တီ’’တိအာဒိနာ ပဌမဒိသာဝါရေ ဒဿိတော ဧဝါတိ ကိံ ပုန ဝိဿဇ္ဇနေနာတိ။ ဒါနာဒိသင်္ဂဟဝတ္ထူသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝါတိ။

၂၇၀။ စတ္တာရိပိ ဌာနာနိ လင်္ဃိတွာ ပဉ္စမမေဝ ဌာနံ ဝိဝရိတုံ ‘‘အဝိသံဝါဒနတာယာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယဿ ယဿ နာမံ ဂဏှာတီတိ သဟာယော အတ္ထိကဘာဝေန ယဿ ယဿ ဝတ္ထုနော နာမံ ကထေတိ။ အဝိသံဝါဒေတွာတိ ဧတ္ထ ဒုဝိဓံ အဝိသံဝါဒနံ ဝါစာယ၊ ပယောဂေန စာတိ တံ ဒုဝိဓမ္ပိ ဒဿေတုံ ‘‘ဣဒမ္ပီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဒါနေနာ’’တိ စ ဣဒံ နိဒဿနမတ္တံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ ဣတရသင်္ဂဟဝတ္ထုဝသေနပိ အဝိသံဝါဒေတွာ သင်္ဂဏှနဿ လဗ္ဘနတော၊ ဣစ္ဆိတဗ္ဗတော စ။ အပရာ ပစ္ဆိမာ ပဇာ အပရပဇာ၊ အပရာပရံ ဥပ္ပန္နာ ဝါ ပဇာ အပရပဇာ။ ပဋိပူဇနာ နာမ မမာယနာ၊ သက္ကာရကိရိယာ စာတိ တဒုဘယံ ဒဿေတုံ ‘‘ကေလာယန္တီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ မမာယန္တီတိ မမတ္တံ ကရောန္တိ။

၂၇၁။ ယထာဗလံ ကမ္မန္တသံဝိဓာနေနာတိ ဒါသကမ္မကရာနံ ယထာဗလံ ဗလာနုရူပံ တေသံ တေသံ ကမ္မန္တာနံ သံဝိဒဟနေန ဝိစာရဏေန၊ ကာရာပနေနာတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ဒဟရေဟီ’’တိအာဒိ။ ဘတ္တဝေတနာနုပ္ပဒါနေနာတိ တဿ တဿ ဒါသကမ္မကရဿ အနုရူပံ ဘတ္တဿ၊ ဝေတနဿ စ ပဒါနေန ။ တေနေဝါဟ ‘‘အယံ ခုဒ္ဒကပုတ္တော’’တိအာဒိ။ ဘေသဇ္ဇာဒီနီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သပ္ပာယာဟာရဝသနဋ္ဌာနာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ သာတဘာဝေါ ဧဝ ရသာနံ အစ္ဆရိယတာတိ အာဟ ‘‘အစ္ဆရိယေ မဓုရရသေ’’တိ။ တေသန္တိ ဒါသကမ္မကရာနံ။ ဝေါဿဇ္ဇနေနာတိ ကမ္မကရဏတော ဝိဿဇ္ဇနေန။ ဝေလံ ဉတွာတိ ‘‘ပဟာရာဝသေသော၊ ဥပဍ္ဎပဟာရာဝသေသော ဝါ ဒိဝသော’’တိ ဝေလံ ဇာနိတွာ။ ယော ကောစိ မဟုဿဝေါ ဆဏော နာမ။ ကတ္တိကုဿဝေါ၊ ဖဂ္ဂုဏုဿဝေါတိ ဧဝံ နက္ခတ္တသလ္လက္ခိတော မဟုဿဝေါ နက္ခတ္တံ။ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယိတာ၊ ပစ္ဆာနိပါတိတာ စ မဟာသုဒဿနေ ဝုတ္တာ ဧဝါတိ ဣဓ အနာမဋ္ဌာ။

ဒိန္နာဒါယိနောတိ ပုဗ္ဗပဒါဝဓာရဏဝသေန သာဝဓာရဏဝစနန္တိ အဝဓာရဏေန နိဝတ္တိတံ ဒဿေတုံ ‘‘စောရိကာယ ကိဉ္စိ အဂ္ဂဟေတွာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တေနာဟ ‘‘သာမိကေဟိ ဒိန္နဿေဝ အာဒါယိနော’’တိ။ န မယံ ကိဉ္စိ လဘာမာတိ အနုဇ္ဈာယိတွာတိ ပဋိသေဓဒွယေန တေဟိ လဒ္ဓဗ္ဗဿ လာဘံ ဒဿေတိ။ ‘‘ကိံ ဧတဿ ကမ္မေန ကတေနာတိ အနုဇ္ဈာယိတွာ’’တိ ဣဒံ တုဋ္ဌဟဒယတာယ ကာရဏဒဿနံ ပဋိပက္ခဒူရီဘာဝတော။ တုဋ္ဌဟဒယတာဒဿနမ္ပိ ကမ္မဿ သုကတကာရိတာယ ကာရဏဒဿနံ။ ကိတ္တိ ဧဝ ဝဏ္ဏော ကိတ္တိဝဏ္ဏော၊ တံ ကိတ္တိဝဏ္ဏံ ဂုဏကထံ ဟရန္တိ၊ တံ တံ ဒိသံ ဥပါဟရန္တီတိ ကိတ္တိဝဏ္ဏဟရာ။ တထာ တထာ ကိတ္တေတဗ္ဗတော ဟိ ကိတ္တိ၊ ဂုဏော၊ တေသံ ဝဏ္ဏနံ ကထနံ ဝဏ္ဏော။ တေနာဟ ‘‘ဂုဏကထာဟာရကာ’’တိ။

၂၇၂။ ကာရဏဘူတာ မေတ္တာ ဧတေသံ အတ္ထီတိ မေတ္တာနိ၊ ကာယကမ္မာဒီနိ။ ယာနိ ပန တာနိ ယထာ ယထာ စ သမ္ဘဝန္တိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘တတ္ထာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဝိဟာရဂမန’’န္တိအာဒီသု ‘‘မေတ္တစိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌာပေတွာ’’တိ ပဒံ အာဟရိတွာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အနာဝဋဒွါရတာယာတိ ဧတ္ထ ဒွါရံ နာမ အလောဘဇ္ဈာသယတာ ဒါနဿ မုခဘာဝတော။ တဿ သတော ဒေယျဓမ္မဿ ဒါတုကာမတာ အနာဝဋတာ ဧဝဉှိ ဃရမာဝသန္တော ကုလပုတ္တော ဂေဟဒွါရေ ပိဟိတေပိ အနာဝဋဒွါရော ဧဝ၊ အညထာ အပိဟိတေပိ ဃရဒွါရေ အာဝဋဒွါရော ဧဝါတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တတ္ထာ’’တိအာဒိ။ ဝိဝရိတွာပိ ဝသန္တောတိ ဝစနသေသော။ ပိဒဟိတွာပီတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ ‘‘သီလဝန္တေသူ’’တိ ဣဒံ ပဋိဂ္ဂါဟကတော ဒက္ခိဏဝိသုဒ္ဓိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ကရုဏာခေတ္တေပိ ဒါနေန အနာဝဋဒွါရတာ ဧဝ။ ‘‘သန္တညေဝါ’’တိ ဣမိနာ အသန္တံ နတ္ထိဝစနံ ပုစ္ဆိတပဋိဝစနံ ဝိယ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ ဧဝါတိ ဒဿေတိ ဝိညူနံ အတ္ထိကာနံ စိတ္တမဒ္ဒဝကရဏတော။ ‘‘ပုရေဘတ္တံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗက’’န္တိ ဣဒံ ယာဝကာလိကေ ဧဝ အာမိသဘာဝဿ နိရုဠှတာယ ဝုတ္တံ။

‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ’’တိ ဣဒံ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ အဇ္ဈာသယသမ္ပတ္တိဒဿနံ ပက္ခပါတာဘာဝဒီပနတော၊ ဩဓိသော ဖရဏာယပိ မေတ္တာဘာဝနာယ လဗ္ဘနတော။ ယာယ ကုသလာဘိဝဍ္ဎိအာကင်္ခါယ တေသံ ဥပဋ္ဌာကာနံ၊ တထာ နေသံ ဂေဟပဝိသနံ၊ တံ သန္ဓာယာဟ ‘‘ပဝိသန္တာပိ ကလျာဏေန စေတသာ အနုကမ္ပန္တိ နာမာ’’တိ။ သုတဿ ပရိယောဒါပနံ နာမ တဿ ယာထာဝတော အတ္ထံ ဝိဘာဝေတွာ ဝိစိကိစ္ဆာတမဝိဓမနေန ဝိသောဓနန္တိ အာဟ ‘‘အတ္ထံ ကထေတွာ ကင်္ခံ ဝိနောဒေန္တီ’’တိ။ သဝနံ နာမ ဓမ္မဿ ယာဝဒေဝ သမ္မာပဋိပဇ္ဇနာယ အသတိ တသ္မိံ တဿ နိရတ္ထကဘာဝတော၊ တသ္မာ သုတဿ ပရိယောဒါပနံ နာမ သမ္မာပဋိပဇ္ဇာပနန္တိ အာဟ ‘‘တထတ္တာယ ဝါ ပဋိပဇ္ဇာပေန္တီ’’တိ။

၂၇၃။ အလမတ္တောတိ သမတ္ထသဘာဝေါ၊ သော စ အတ္ထတော သမတ္ထော ဧဝါတိ ‘‘အဂါရံ အဇ္ဈာဝသနသမတ္ထော’’တိ ဝုတ္တံ။ ဒိသာနမဿနဋ္ဌာနေတိ ယထာဝုတ္တဒိသာနံ ပစ္စုပဋ္ဌာနသညိတေ နမဿနကာရဏေ။ ပဏ္ဍိတော ဟုတွာ ကုသလော ဆေကော လဘတေ ယသန္တိ ယောဇနာ။ သဏှဂုဏယောဂတော သဏှော၊ သဏှဂုဏောတိ ပနေတ္ထ သုခုမနိပုဏပညာ၊ မုဒုဝါစာတိ ဒဿေန္တော ‘‘သုခုမ…ပေ… ဘဏနေန ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဒိသာနမဿနဋ္ဌာနေနာတိ ယေန ဉာဏေန ယထာဝုတ္တာ ဆ ဒိသာ ဝုတ္တနယေန ပဋိပဇ္ဇန္တော နမဿတိ နာမ၊ တံ ဉာဏံ ဒိသာနမဿနဋ္ဌာနံ၊ တေန ပဋိဘာနဝါ။ တေန ဟိ တံတံကိစ္စယုတ္တပတ္တဝသေန ပဋိပဇ္ဇန္တော ဣဓ ‘‘ပဋိဘာနဝါ’’တိ ဝုတ္တော။ နိဝါတဝုတ္တီတိ ပဏိပါတသီလော။ အတ္ထဒ္ဓါတိ န ထဒ္ဓါ ထမ္ဘရဟိတောတိ စိတ္တဿ ဥဒ္ဓုမာတလက္ခဏေန ထမ္ဘိတဘာဝေန ဝိရဟိတော။ ဥဋ္ဌာနဝီရိယသမ္ပန္နောတိ ကာယိကေန ဝီရိယေန သမန္နာဂတော။ နိရန္တရကရဏဝသေနာတိ အာရဒ္ဓဿ ကမ္မဿ သတတကာရိတာဝသေန။ ဌာနုပ္ပတ္တိယာ ပညာယာတိ တသ္မိံ တသ္မိံ အတ္ထကိစ္စေ ဥပဋ္ဌိတေ ဌာနသော တင်္ခဏေ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇနကပညာယ။

သင်္ဂဟကရောတိ ယထာရဟံ သတ္တာနံ သင်္ဂဏှနကော။ မိတ္တကရောတိ မိတ္တဘာဝကရော၊ သော ပန အတ္ထတော မိတ္တေ ပရိယေသနကော နာမ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘မိတ္တဂဝေသနော’’တိ။ ယထာဝုတ္တံ ဝဒံ ဝစနံ ဇာနာတီတိ ဝဒညူတိ အာဟ ‘‘ပုဗ္ဗကာရိနာ ဝုတ္တဝစနံ ဇာနာတီ’’တိ။ ဣဒါနိ တမေဝတ္ထံ သင်္ခေပေန ဝုတ္တံ ဝိတ္ထာရဝသေန ဒဿေတုံ ‘‘သဟာယကဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပုဗ္ဗေ ယထာပဝတ္တာယ ဝါစာယ ဇာနနေ ဝဒညုတံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အာကာရသလ္လက္ခဏေန အပ္ပဝတ္တာယ ဝါစာယ ဇာနနေပိ ဝဒညုတံ ဒဿေတုံ ‘‘အပိစာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ယေန ယေန ဝါ ပနာ’’တိအာဒိနာ ဝစနီယတ္ထတံ ဝဒညူ-သဒ္ဒဿ ဒဿေတိ။ နေတာတိ ယထာဓိပ္ပေတမတ္ထံ ပစ္စက္ခတော ပါပေတာ။ တေနာဟ ‘‘တံ တမတ္ထံ ဒဿေန္တော ပညာယ နေတာ’’တိ။ နေတိ တံ တမတ္ထန္တိ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓော။ ပုနပ္ပုနံ နေတီတိ အနု အနု နေတိ၊ တံ တမတ္ထန္တိ အာနေတွာ ယောဇနာ။

တသ္မိံ တသ္မိန္တိ တသ္မိံ တသ္မိံ ဒါနာဒီဟိ သင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟေတဗ္ဗေ ပုဂ္ဂလေ။ အာဏိယာတိ အက္ခသီသဂတာယ အာဏိယာ။ ယာယတောတိ ဂစ္ဆတော။ ပုတ္တကာရဏာတိ ပုတ္တနိမိတ္တံ။ ပုတ္တဟေတုကဉှိ ပုတ္တေန ကတ္တဗ္ဗံ မာနံ ဝါ ပူဇံ ဝါ။

ဥပယောဂဝစနေတိ ဥပယောဂတ္ထေ။ ဝုစ္စတီတိ ဝစနံ၊ အတ္ထော။ ဥပယောဂဝစနေ ဝါ ဝတ္တဗ္ဗေ။ ပစ္စတ္တန္တိ ပစ္စတ္တဝစနံ။ သမ္မာ ပေက္ခန္တီတိ သမ္မဒေဝ ကာတဗ္ဗေ ပေက္ခန္တိ။ ပသံသနီယာတိ ပသံသိတဗ္ဗာ။ ဘဝန္တိ ဧတေ သင်္ဂဟေတဗ္ဗေ တတ္ထ ပုဂ္ဂလေ ယထာရဟံ ပဝတ္တေန္တာတိ အဓိပ္ပာယော။

၂၇၄။ ‘‘ဣတိ ဘဂဝါ’’တိအာဒိ နိဂမနံ။ ယာ ဒိသာတိ ယာ မာတာပိတုအာဒိလက္ခဏာ ပုရတ္ထိမာဒိဒိသာ။ နမဿာတိ နမဿေယျာသီတိ အတ္ထော ‘‘ယထာ ကထံ ပနာ’’တိအာဒိကာယ ဂဟပတိပုတ္တဿ ပုစ္ဆာယ ဝသေန ဒေသနာယ အာရဒ္ဓတ္တာ ‘‘ပုစ္ဆာယ ဌတွာ’’တိ ဝုတ္တံ။ အကထိတံ နတ္ထိ ဂိဟီဟိ ကတ္တဗ္ဗကမ္မေ အပ္ပမာဒပဋိပတ္တိယာ အနဝသေသတော ကထိတတ္တာ။ မာတာပိတုအာဒီသု ဟိ တေဟိ စ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗပဋိပတ္တိယာ နိရဝသေသတော ကထနေနေဝ ရာဇာဒီသုပိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗဝိဓိ အတ္ထတော ကထိတော ဧဝ ဟောတီတိ။ ဂိဟိနော ဝိနီယန္တိ၊ ဝိနယံ ဥပေန္တိ ဧတေနာတိ ဂိဟိဝိနယော။ ယထာနုသိဋ္ဌန္တိ ယထာ ဣဓ သတ္ထာရာ အနုသိဋ္ဌံ ဂိဟိစာရိတ္တံ ၊ တထာ တေန ပကာရေန တံ အဝိရာဓေတွာ။ ပဋိပဇ္ဇမာနဿ ဝုဒ္ဓိယေဝ ပါဋိကင်္ခါတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထေဟိ ဝုဒ္ဓိယေဝ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ အဝဿမ္ဘာဝိနီတိ။

သိင်္ဂါလသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ။