📜

၉။ အာဋာနာဋိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

ပဌမဘာဏဝါရဝဏ္ဏနာ

၂၇၅။ ‘‘စတုဒ္ဒိသံ ရက္ခံ ဌပေတွာ’’တိ ဣဒံ ဒွီသု ဌာနေသု စတူသု ဒိသာသု ဌပိတံ ရက္ခံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ တဒုဘယံ ဒဿေတုံ ‘‘အသုရသေနာယာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အတ္တနော ဟိ အဓိကာရေ၊ အတ္တနော ရက္ခာယ စ အပ္ပမဇ္ဇနေန တေသံ ဣဒံ ဒွီသု ဌာနေသု စတူသု ဒိသာသု အာရက္ခဋ္ဌပနံ။ ယဉှိ တံ အသုရသေနာယ ပဋိသေဓနတ္ထံ ဒေဝပုရေ စတူသု ဒိသာသု သက္ကဿ ဒေဝါနမိန္ဒဿ အာရက္ခဋ္ဌပနံ၊ တံ အတ္တနော အဓိကာရေ အပ္ပမဇ္ဇနံ။ ယံ ပန နေသံ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဥပသင်္ကမနေ စတူသု ဒိသာသု အာရက္ခဋ္ဌပနံ၊ တံ အတ္တနော ကတာ ရက္ခာယ အပ္ပမဇ္ဇနံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အသုရသေနာယ နိဝါရဏတ္ထ’’န္တိအာဒိ။ ပါဠိယံ စတုဒ္ဒိသန္တိ ဘုမ္မတ္ထေ ဥပယောဂဝစနန္တိ ဘုမ္မဝသေန တဒတ္ထံ ဒဿေန္တော ‘‘စတူသု ဒိသာသူ’’တိ အာဟ။ အာရက္ခံ ဌပေတွာတိ ဝေဿဝဏာဒယော စတ္တာရော မဟာရာဇာနော အတ္တနာ အတ္တနာ ရက္ခိတဗ္ဗဒိသာသု အာရက္ခံ ဌပေတွာ ဂုတ္တိံ သမ္မဒေဝ ဝိဒဟိတွာ။ ဗလဂုမ္ဗံ ဌပေတွာတိ ယက္ခသေနာဒိသေနာဗလသမူဟံ ဌပေတွာ။ ဩဝရဏံ ဌပေတွာတိ ပဋိပက္ခနိသေဓနသမတ္ထံ အာဝရဏံ ဌပေတွာ။ ဣတိ တီဟိ ပဒေဟိ ယထာက္ကမံ ပစ္စေကံ ဒေဝနဂရဒွါရဿ အန္တော၊ ဒွါရသမီပေ၊ ဒွါရတော ဗဟိ၊ ဒိသာရက္ခာဝသနောတိ တိဝိဓာယ ရက္ခာယ ဌပိတဘာဝေါ ဝါ ဒီပိတော။ တေနာဟ ‘‘ဧဝံ သက္ကဿ…ပေ… ကတွာ’’တိ။ သတ္တ ဗုဒ္ဓေ အာရဗ္ဘာတိ ဧတ္ထ သတ္တေဝ ဗုဒ္ဓေ အာရဗ္ဘ ပရိဗန္ဓနကာရဏံ မဟာပဒါနဋီကာယံ (ဒီ။ နိ။ ဋီ။ ၂။၁၂) ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဓမ္မအာဏန္တိ ဓမ္မမယံ အာဏံ၊ သတ္ထု ဓမ္မစက္ကန္တိ အတ္ထော။ ‘‘ပရိသတော ဗာဟိရဘာဝေါ၊ အသမ္ဘောဂေါ’’တိ ဧဝမာဒိံ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဝိဝဇ္ဇနကရဏံ ကရိဿာမာတိ။ သာဝနန္တိ စတုန္နမ္ပိ ပရိသာနံ တိက္ခတ္တုံ ပရိဝါရေန အနုသာဝနံ၊ ယထာ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော အသုရသေနာယ နိဝါရဏတ္ထံ စတူသု ဒိသာသု အာရက္ခံ ဌပါပေတိ၊ ဧဝံ မဟာရာဇာနောပိ တာဒိသေ ကိစ္စဝိသေသေ အတ္တနော အာရက္ခံ ဌပေန္တိ။ ဣမေသမ္ပိ ဟိ တတော သာသင်္ကံ သပ္ပဋိဘယန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အတ္တနောပီ’’တိအာဒိ။

အဘိက္ကန္တာတိ အတိက္ကန္တာ၊ ဝိဂတာတိ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ခယေ ဒိဿတီ’’တိ။ တေနေဝ ဟိ ‘‘နိက္ခန္တော ပဌမော ယာမော’’တိ အနန္တရံ ဝုတ္တံ။ အဘိက္ကန္တတရောတိ အတိဝိယ ကန္တတရော။ တာဒိသော စ သုန္ဒရော ဘဒ္ဒကော နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘သုန္ဒရေ ဒိဿတီ’’တိ။

ကောတိ ဒေဝနာဂယက္ခဂန္ဓဗ္ဗာဒီသု ကော ကတမော။ မေတိ မမ။ ပါဒါနီတိ ပါဒေ။ ဣဒ္ဓိယာတိ ဣမာယ ဧဝရူပါယ ဒေဝိဒ္ဓိယာ။ ‘‘ယသသာ’’တိ ဣမိနာ ဧဒိသေန ပရိဝါရေန၊ ပရိစ္ဆေဒေန စ။ ဇလန္တိ ဝိဇ္ဇောတမာနော။ အဘိက္ကန္တေနာတိ အတိဝိယ ကန္တေန ကမနီယေန အဘိရူပေန။ ဝဏ္ဏေနာတိ သရီရဝဏ္ဏနိဘာယ။ သဗ္ဗာ ဩဘာသယံ ဒိသာတိ ဒသပိ ဒိသာ ပဘာသေန္တော စန္ဒော ဝိယ၊ သူရိယော ဝိယ စ ဧကောဘာသံ ဧကာလောကံ ကရောန္တောတိ ဂါထာယ အတ္ထော။ အဘိရူပေတိ ဥဠာရရူပေ သမ္ပန္နရူပေ။ အဗ္ဘနုမောဒနေတိ သမ္ပဟံသနေ။ ဣဓ ပနာတိ ‘‘အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ’’တိ ဧတသ္မိံ ပဒေ။ တေနာတိ ခယပရိယာယတ္တာ။

ရူပါယတနာဒီသူတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အက္ခရာဒီနံ သင်္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏောတိ သုဝဏ္ဏစ္ဆဝီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဆဝိယ’’န္တိ။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ‘‘ကဉ္စနသန္နိဘတ္တစော’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၅၊ ၃။၂၀၀၊ ၂၁၈၊ မ။ နိ။ ၂။၃၈၆) သညူဠှာတိ သင်္ဂန္ထိတာ။ ဝဏ္ဏာတိ ဂုဏဝဏ္ဏနာတိ အာဟ ‘‘ထုတိယ’’န္တိ၊ ထောမနာယန္တိ အတ္ထော။ ကုလဝဂ္ဂေတိ ခတ္တိယာဒိကုလကောဋ္ဌာသေ။ တတ္ထ ‘‘အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော’’တိအာဒိနာ ဝဏ္ဏိတဗ္ဗဋ္ဌေန ဝဏ္ဏော၊ ဆဝိ။ ဝဏ္ဏနဋ္ဌေန ဝဏ္ဏော၊ ထုတိ။ အဘိတ္ထဝနဋ္ဌေန ဝဏ္ဏော၊ ထုတိ၊ အညမညံ အသင်္ကရတော ဝဏ္ဏိတဗ္ဗတော ဌပေတဗ္ဗတော ဝဏ္ဏော၊ ခတ္တိယာဒိကုလဝဂ္ဂေါ။ ဝဏ္ဏီယတိ ဉာပီယတိ ဧတေနာတိ ဝဏ္ဏော၊ ဉာပကံ ကာရဏံ။ ဝဏ္ဏနတော ထူလရဿာဒိဘာဝေန ဥပဋ္ဌာနတော ဝဏ္ဏော၊ သဏ္ဌာနံ။ ‘‘မဟန္တံ ခုဒ္ဒကံ၊ မဇ္ဈိမ’’န္တိ ဝဏ္ဏေတဗ္ဗတော ပမာဏေတဗ္ဗတော ဝဏ္ဏော၊ ပမာဏံ။ ဝဏ္ဏီယတိ စက္ခုနာ ဝိဝရီယတီတိ ဝဏ္ဏော၊ ရူပါယတနန္တိ ဧဝံ တသ္မိံ တသ္မိံ အတ္ထေ ဝဏ္ဏ-သဒ္ဒဿ ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သောတိ ဝဏ္ဏသဒ္ဒေါ။ ဆဝိယံ ဒဋ္ဌဗ္ဗော ရူပါယတနေ ဂယှမာနဿ ဆဝိမုခေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗတော။ ‘‘ဆဝိဂတာ ပန ဝဏ္ဏဓာတု ဧဝ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏောတိ ဧတ္ထ ဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏေန ဂဟိတာ’’တိ အပရေ။

ကေဝလပရိပုဏ္ဏန္တိ ဧကဒေသမ္ပိ အသေသေတွာ နိရဝသေသတောဝ ပရိပုဏ္ဏန္တိ အယမေတ္ထ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘အနဝသေသတာ အတ္ထော’’တိ။ ကေဝလကပ္ပာတိ ကပ္ပ-သဒ္ဒေါ နိပါတော ပဒပူရဏမတ္တံ၊ ကေဝလံ ဣစ္စေဝ အတ္ထော ။ ကေဝလ-သဒ္ဒေါ ဗဟုလဝါစီတိ အာဟ ‘‘ယေဘုယျတာ အတ္ထော’’တိ။ ကေစိ ပန ‘‘ဤသကံ အသမတ္တာ ကေဝလကပ္ပာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဧဝံ သတိ အနဝသေသတ္ထော ဧဝ ကေဝလ-သဒ္ဒတ္ထော သိယာ၊ အနတ္ထန္တရေန ပန ကပ္ပ-သဒ္ဒေန ပဒဝဍ္ဎနံ ကတံ ကေဝလမေဝ ကေဝလကပ္ပန္တိ။ အထ ဝါ ကပ္ပနီယတာ၊ ပညာပေတဗ္ဗတာ ကေဝလကပ္ပာ။ အဗျာမိဿတာ ဝိဇာတိယေန အသင်္ကရာ သုဒ္ဓတာ။ အနတိရေကတာ တံပရမတာ ဝိသေသာဘာဝေါ။ ကေဝလကပ္ပန္တိ ကေဝလံ ဒဠှံ ကတွာတိ အတ္ထော။ ကေဝလံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာနံ သဗ္ဗသင်္ခတဝိဝိတ္တတ္တာ။ တံ ဧတဿ အဓိဂတံ အတ္ထီတိ ကေဝလီ၊ သစ္ဆိကတနိရောဓော ခီဏာသဝေါ။

ကပ္ပ-သဒ္ဒေါ ပနာယံ သ-ဥပသဂ္ဂေါ၊ အနုပသဂ္ဂေါ စာတိ အဓိပ္ပာယေန ဩကပ္ပနိယပဒေ လဗ္ဘမာနံ ကပ္ပနိယသဒ္ဒမတ္တံ နိဒဿေတိ၊ အညထာ ကပ္ပ-သဒ္ဒဿ အတ္ထုဒ္ဓါရေ ဩကပ္ပနိယပဒံ အနိဒဿနမေဝ သိယာ။ သမဏကပ္ပေဟီတိ ဝိနယက္ကမသိဒ္ဓေဟိ သမဏဝေါဟာရေဟိ။ နိစ္စကပ္ပန္တိ နိစ္စကာလံ။ ပညတ္တီတိ နာမဉှေတံ တဿ အာယသ္မတော၊ ယဒိဒံ ကပ္ပောတိ။ ကပ္ပိတကေသမဿူတိ ကတ္တရိယာ ဆေဒိတကေသမဿု။ ဒွင်္ဂုလကပ္ပောတိ မဇ္ဈနှိကဝေလာယ ဝီတိက္ကန္တာယ ဒွင်္ဂုလတာဝိကပ္ပော။ လေသောတိ အပဒေသော။ အနဝသေသံ ဖရိတုံ သမတ္ထဿ ဩဘာသဿ ကေနစိ ကာရဏေန ဧကဒေသဖရဏမ္ပိ သိယာ၊ အယံ ပန သဗ္ဗသောဝ ဖရီတိ ဒဿေတုံ သမန္တတ္ထော ကပ္ပ-သဒ္ဒေါ ဂဟိတောတိ အာဟ ‘‘အနဝသေသံ သမန္တတော’’တိ။

ယသ္မာ ဒေဝတာနံ သရီရပ္ပဘာ ဒွါဒသယောဇနမတ္တံ ဌာနံ၊ တတော ဘိယျောပိ ဖရိတွာ တိဋ္ဌတိ၊ တထာ ဝတ္ထာဘရဏာဒီဟိ သမုဋ္ဌိတာ ပဘာ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘စန္ဒိမာ ဝိယ၊ သူရိယော ဝိယ စ ဧကောဘာသံ ဧကံ ပဇ္ဇောတံ ကရိတွာ’’တိ။ ကသ္မာ ဧတေ မဟာရာဇာနော ဘဂဝတော သန္တိကေ နိသီဒိံသု? နနု ယေဘုယျေန ဒေဝတာ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဥပဂတာ ဌတွာဝ ကထေတဗ္ဗံ ကထေန္တာ ဂစ္ဆန္တီတိ? သစ္စမေတံ၊ ဣဓ ပန နိသီဒနေ ကာရဏံ အတ္ထိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ဒေဝတာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဣဒံ ပရိတ္တံ နာမ သတ္တဗုဒ္ဓပဋိသံယုတ္တံ ဂရု၊ တသ္မာ န အမှေဟိ ဌတွာ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ စိန္တေတွာ ပရိတ္တဂါရဝဝသေန နိသီဒိံသု။

၂၇၆။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ဝေဿဝဏော ဧဝ ကထေသိ၊ န ဣတရေသု ယော ကောစီတိ? တတ္ထ ကာရဏံ ဒဿေတုံ ‘‘ကိဉ္စာပီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝိဿာသိကော အဘိဏှံ ဥပသင်္ကမနေန။ ဗျတ္တောတိ ဝိသာရဒေါ၊ တဉ္စဿ ဝေယျတ္တိယံ သုဋ္ဌု သိက္ခိတဘာဝေနာတိ အာဟ ‘‘သုသိက္ခိတော’’တိ။ မနုဿေသု ဝိယ ဟိ ဒေဝေသုပိ ကောစိဒေဝ ပုရိမဇာတိပရိစယေန သုသိက္ခိတော ဟောတိ၊ တတြာပိ ကောစိဒေဝ ယထာဓိပ္ပေတမတ္ထံ ဝတ္တုံ သမတ္ထော ပရိပုဏ္ဏပဒဗျဉ္ဇနာယ ပေါရိယာ ဝါစာယ သမန္နာဂတော။ ‘‘မဟေသက္ခာ’’တိ ဣမဿ အတ္ထဝစနံ ‘‘အာနုဘာဝသမ္ပန္နာ’’တိ၊ မဟေသက္ခာတိ ဝါ မဟာပရိဝါရာတိ အတ္ထော။ ပါဏာတိပါတေ အာဒီနဝဒဿနေနေဝ တံ ဝိပရိယာယတော တတော ဝေရမဏိယံ အာနိသံသော ပါကဋော ဟောတီတိ ‘‘အာဒီနဝံ ဒဿေတွာ’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ တေသု သေနာသနေသူတိ ယာနိ ‘‘အရညဝနပ္ပတ္ထာနီ’’တိအာဒိနာ (မ။ နိ။ ၁။၃၄-၄၅) ဝုတ္တာနိ ဘိက္ခူနံ ဝသနဋ္ဌာနဘူတာနိ အရညာယတနာနိ၊ တေသု ဘိက္ခူဟိ သယိတဗ္ဗတော၊ အာသိတဗ္ဗတော စ သေနာသနသညိတေသု။ နိဗဒ္ဓဝါသိနောတိ ရုက္ခပဗ္ဗတပဋိဗဒ္ဓေသု ဝိမာနေသု နိစ္စဝါသိတာယ နိဗဒ္ဓဝါသိနော။ ဗဒ္ဓတ္တာတိ ဂါထာဘာဝေန ဂန္ထိတတ္တာ သမ္ဗန္ဓိတတ္တာ။

‘‘ဥဂ္ဂဏှာတု ဘန္တေ ဘဂဝါ’’တိ အတ္တနာ ဝုစ္စမာနံ ပရိတ္တံ ဘဂဝန္တံ ဥဂ္ဂဏှာပေတုကာမော ဝေဿဝဏော အဝေါစာတိ အဓိပ္ပာယေန စောဒကော ‘‘ကိံ ပန ဘဂဝတော အပ္ပစ္စက္ခဓမ္မော နာမ အတ္ထီ’’တိ စောဒေသိ။ အာစရိယော သဗ္ဗတ္ထ အပ္ပဋိဟတဉာဏစာရဿ ဘဂဝတော န ကိဉ္စိ အပ္ပစ္စက္ခန္တိ ဒဿေန္တော ‘‘နတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ဥဂ္ဂဏှာတု ဘန္တေ ဘဂဝါ’’တိ ဝဒတော ဝေဿဝဏဿ အဓိပ္ပာယံ ဝိဝရန္တော ‘‘ဩကာသကရဏတ္ထ’’န္တိအာဒိမာဟ။ ယထာ ဟိ ပဉ္စသိခေါ ဂန္ဓဗ္ဗဒေဝပုတ္တော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ၊ ဗြဟ္မုနော စ သနင်္ကုမာရဿ သမ္မုခါ အတ္တနော ယထာသုတံ ဓမ္မံ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဥပဂန္တွာ ပဝေဒေတိ၊ ဧဝမယမ္ပိ မဟာရာဇာ ဣတရေဟိ သဒ္ဓိံ အာဋာနာဋနဂရေ ဂါထာဝသေန ဗန္ဓိတံ ပရိတ္တံ ဘဂဝတော ပဝေဒေတုံ ဩကာသံ ကာရေန္တော ‘‘ဥဂ္ဂဏှာတု ဘန္တေ ဘဂဝါ’’တိ အာဟ၊ န နံ တဿ ပရိယာပုဏနေ နိယောဇေန္တော။ တသ္မာ ဥဂ္ဂဏှာတူတိ ယထိဒံ ပရိတ္တံ မယာ ပဝေဒိတမတ္တမေဝ ဟုတွာ စတုန္နံ ပရိသာနံ စိရကာလံ ဟိတာဝဟံ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဥဒ္ဓံ အာရက္ခာယ ဂဏှာတု၊ သမ္ပဋိစ္ဆတူတိ အတ္ထော။ သတ္ထု ကထိတေတိ သတ္ထု အာရောစိတေ၊ စတုန္နံ ပရိသာနံ သတ္ထု ကထနေ ဝါတိ အတ္ထော။ သုခဝိဟာရာယာတိ ယက္ခာဒီဟိ အဝိဟိံသာယ လဒ္ဓဗ္ဗသုခဝိဟာရာယ။

၂၇၇။ သတ္တပိဗုဒ္ဓါ စက္ခုမန္တော ပဉ္စဟိ စက္ခူဟိ စက္ခုမဘာဝေ ဝိသေသာဘာဝတော။ တသ္မာတိ ယသ္မာ စက္ခုမဘာဝေါ ဝိယ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပိတာဒယော သဗ္ဗေပိ ဝိသေသာ သတ္တန္နမ္ပိ ဗုဒ္ဓါနံ သာဓာရဏာ၊ တသ္မာ၊ ဂုဏနေမိတ္တကာနေဝ ဝါ ယသ္မာ ဗုဒ္ဓါနံ နာမာနိ နာမ၊ န လိင်္ဂိကာဝတ္ထိကယာဒိစ္ဆကာနိ၊ တသ္မာ ဗုဒ္ဓါနံ ဂုဏဝိသေသဒီပနာနိ ‘‘စက္ခုမန္တဿာ’’တိအာဒိနာ (ဒီ။ နိ။ ၃။၂၇၇) ဝုတ္တာနိ ဧတာနိ ဧကေကဿ သတ္တ သတ္တ နာမာနိ ဟောန္တိ။ တေသံ နာမာနံ သာဓာရဏဘာဝံ အတ္ထဝသေန ယောဇေတဗ္ဗာတိ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗေပီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပိနောတိ အနညသာဓာရဏမဟာကရုဏာယ သဗ္ဗသတ္တာနံ အနုကမ္ပိကာ။ နှာတကိလေသတ္တာတိ အဋ္ဌင်္ဂိကေန အရိယမဂ္ဂဇလေန သပရသန္တာနေသု နိရဝသေသတော ဓောတကိလေသမလတ္တာ။ မာရသေနာပမဒ္ဒိနောတိ သပရိဝါရေ ပဉ္စပိ မာရေ ပမဒ္ဒိတဝန္တော။ ဝုသိတဝန္တောတိ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဝါသံ၊ ဒသဝိဓံ အရိယဝါသဉ္စ ဝုသိတဝန္တော။ ဝုသိတဝန္တတာယ ဧဝ ဗာဟိတပါပတာ ဝုတ္တာ ဟောတီတိ ‘‘ဗြာဟ္မဏဿာ’’တိ ပဒံ အနာမဋ္ဌံ။ ဝိမုတ္တာတိ အနညသာဓာရဏာနံ ပဉ္စန္နမ္ပိ ဝိမုတ္တီနံ ဝသေန နိရဝသေသတော မုတ္တာ။ အင်္ဂတောတိ သရီရင်္ဂတော၊ ဉာဏင်္ဂတော စ၊ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏ- (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၃၊ ၃။၂၀၀၊ မ။ နိ။ ၂။၃၈၅) အသီတိအနုဗျဉ္ဇနေဟိ နိက္ခမနပ္ပဘာ၊ ဗျာမပ္ပဘာ၊ ကေတုမာလာဥဏှီသပ္ပဘာ စ သရီရင်္ဂတော နိက္ခမနကရသ္မိယော၊ ယမကမဟာပါဋိဟာရိယာဒီသု ဥပ္ပဇ္ဇနကပ္ပဘာ ဉာဏင်္ဂတော နိက္ခမနကရသ္မိယော။ န ဧတာနေဝ ‘‘စက္ခုမာ’’တိအာဒိနာ (ဒီ။ နိ။ ၃။၂၇၇) ဝုတ္တာနိ သတ္တ နာမာနိ၊ အထ ခေါ အညာနိပိ ဗဟူနိ အပရိမိတာနိ နာမာနိ။ ကထန္တိ အာဟ ‘‘အသင်္ချေယျာနိ နာမာနိ သဂုဏေန မဟေသိနောတိ ဝုတ္တ’’န္တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၃၁၃၊ ဥဒါ။ အဋ္ဌ။ ၅၃၊ ပဋိ။ အဋ္ဌ။ ၇၆)။ ကေန ဝုတ္တံ? ဓမ္မသေနာပတိနာ။

ယဒိ ဧဝံ ကသ္မာ ဝေဿဝဏော ဧတာနေဝ ဂဏှီတိ အာဟ ‘‘အတ္တနော ပါကဋနာမဝသေနာ’’တိ။ ခီဏာသဝါဇနာတိ အဓိပ္ပေတာ။ တေ ဟိ ကမ္မကိလေသေဟိ ဇာတာပိ ဧဝံ န ပုန ဇာယိဿန္တီတိ ဣမိနာ အတ္ထေန ဇနာ။ ယထာဟ ‘‘ယော စ ကာလဃသော ဘူတော’’တိ (ဇာ။ ၁။၂။၁၉၀) ဒေသနာသီသမတ္တန္တိ နိဒဿနမတ္တန္တိ အတ္ထော၊ အဝယဝေန ဝါ သမုဒါယုပလက္ခဏမေတံ။ သတိ စ ပိသုဏဝါစပ္ပဟာနေ ဖရုသဝါစာ ပဟီနာဝ ဟောတိ၊ ပဂေဝ စ မုသာဝါဒေါတိ ‘‘အပိသုဏာ’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တာ။ မဟတ္တာတိ မဟာ အတ္တာ သဘာဝေါ ဧတေသန္တိ မဟတ္တာ။ တေနာဟ ‘‘မဟန္တဘာဝံ ပတ္တာ’’တိ။ မဟန္တာတိ ဝါ မဟာ အန္တာ၊ ပရိနိဗ္ဗာနပရိယောသာနာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ မဟန္တေဟိ ဝါ သီလာဒီဟိ သမန္နာဂတာ။ အယံ တာဝ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတနယေန အတ္ထော။ ဣတရေသံ ပန မတေန ဗုဒ္ဓါဒီဟိ အရိယေဟိ မဟနီယတော ပူဇနီယတော မဟံ နာမ နိဗ္ဗာနံ၊ မဟမန္တော ဧတေသန္တိ မဟန္တာ၊ နိဗ္ဗာနဒိဋ္ဌာတိ အတ္ထော။ နိဿာရဒါတိ သာရဇ္ဇရဟိတာ၊ နိဗ္ဘယာတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ဝိဂတလောမဟံသာ’’တိ။

ဟိတန္တိ ဟိတစိတ္တံ၊ သတ္တာနံ ဟိတေသီတိ အတ္ထော။ ယထာဘူတံ ဝိပဿိသုန္တိ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေသု သမုဒယာဒိတော ယာထာဝတော ဝိဝိဓေနာကာရေန ပဿိံသု။ ‘‘ယေ စာပီ’’တိ ပုဗ္ဗေ ပစ္စတ္တဗဟုဝစနေန အနိယမတော ဝုတ္တေ တေသမ္ပီတိ အတ္ထံ သမ္ပဒါနဗဟုဝစနဝသေန နိယမေတွာ ‘‘နမတ္ထူ’’တိ စ ပဒံ အာနေတွာ ယောဇေတိ ယံ တံ-သဒ္ဒါနံ အဗျဘိစာရိတသမ္ဗန္ဓဘာဝတော။ ဝိပဿိံသု နမဿန္တီတိ ဝါ ယောဇနာ။ ပဌမဂါထာယာတိ ‘‘ယေ စာပိ နိဗ္ဗုတာ လောကေ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တဂါထာယ။ ဒုတိယဂါထာယာတိ တဒန္တရဂါထာယ။ တတ္ထ ဒေသနာမုခမတ္တန္တိ ဣတရေသမ္ပိ ဗုဒ္ဓါနံ နာမဂ္ဂဟဏေ ပတ္တေ ဣမဿေဝ ဘဂဝတော နာမဂ္ဂဟဏံ တထာ ဒေသနာယ မုခမတ္တံ၊ တသ္မာ တေပိ အတ္ထတော ဂဟိတာ ဧဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘အယမ္ပိ ဟီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အယန္တိ အယံ ဂါထာ။ ပုရိမယောဇနာယံ တဿာတိ ဝိသေသိတဗ္ဗတာယ အဘာဝတော ‘‘ယန္တိ နိပါတမတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ ဣဓ ပန ‘‘တဿ နမတ္ထူ’’တိ ဧဝံ သမ္ဗန္ဓဿ စ ဣစ္ဆိတတ္တာ ‘‘ယ’’န္တိ နာမပဒံ ဥပယောဂေကဝစနန္တိ ဒဿေန္တော ‘‘ယံ နမဿန္တိ ဂေါတမ’’န္တိ အာဟ။

၂၇၈။ ‘‘ယတော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ သူရိယော’’တိအာဒိကံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ယံ ယေ ယက္ခာဒယော သတ္ထု ဓမ္မအာဏံ၊ အတ္တနော စ ရာဇာဏံ နာဒိယန္တိ၊ တေသံ ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ နိဂ္ဂဟံ ကရိဿာမာ’’တိ သာဝနံ ကာတုကာမာ တတ္ထ တတ္ထ ဒွိသဟဿပရိတ္တဒီပပရိဝါရေသု စတူသု မဟာဒီပေသု အတ္တနော အာဏာယ ဝတ္တာနံ အတ္တနော ပုတ္တာနံ၊ အဋ္ဌဝီသတိယာ ယက္ခသေနာပတိအာဒီနဉ္စ သတ္ထရိ ပသာဒဂါရဝဗဟုမာနဉ္စ ပဝေဒေတွာ နိဂ္ဂဟာရဟာနံ သန္တဇ္ဇနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ‘‘ယတော ဥဂ္ဂစ္ဆတီ’’တိအာဒီသု ‘‘ယတော ဌာနတော ဥဒေတီ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ကုတော ပန ဌာနတော ဥဒေတီတိ ဝုစ္စတိ? ပုဗ္ဗဝိဒေဟဝါသီနံ တာဝ မဇ္ဈနှိကဋ္ဌာနေ ဌိတော ဇမ္ဗုဒီပဝါသီနံ ဥဒေတီတိ ဝုစ္စတိ၊ ဥတ္တရကုရုကာနံ ပန ဩဂ္ဂစ္ဆတီတိ ဣမိနာ နယေန သေသဒီပေသုပိ သူရိယဿ ဥဂ္ဂစ္ဆနောဂ္ဂစ္ဆနပရိယာယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယဉ္စ အတ္ထော ဟေဋ္ဌာ အဂ္ဂညသုတ္တဝဏ္ဏနာယံ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၁၂၁) ပကာသိတော ဧဝ။ အဒိတိယာ ပုတ္တောတိ လောကသမုဒါစာရဝသေန ဝုတ္တံ။ လောကိယာ ဟိ ဒေဝေ အဒိတိယာ ပုတ္တာ၊ အသုရေ အတိထိယာ ပုတ္တာတိ ဝဒန္တိ။ အာဒိပ္ပနတော ပန အာဒိစ္စော၊ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ တီသု ဒီပေသု အာလောကဝိဒံသနေန သမုဇ္ဇလနတောတိ အတ္ထော။ မဏ္ဍလီတိ ဧတ္ထ ဤ-ကာရော ဘုသတ္ထောတိ အာဟ ‘‘မဟန္တံ မဏ္ဍလံ အဿာတိ မဏ္ဍလီ’’တိ။ မဟန္တံ ဟိဿ ဝိမာနမဏ္ဍလံ ပညာသယောဇနာယာမဝိတ္ထာရတော။ ‘‘သံဝရီပိနိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဣမိနာဝ ဒိဝသောပိ ဇာယတီတိ အယမ္ပိ အတ္ထော ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ရတ္တိ အန္တရဓာယတီတိ သိနေရုပစ္ဆာယာလက္ခဏဿ အန္ဓကာရဿ ဝိဂစ္ဆနတော။

ဥဒကရဟဒေါတိ ဇလဓိ။ ‘‘တသ္မိံ ဌာနေ’’တိ ဣဒံ ပုရတ္ထိမသမုဒ္ဒဿ ဥပရိဘာဂေန သူရိယဿ ဂမနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တထာ ဟိ ဇမ္ဗုဒီပေ ဌိတာနံ ပုရတ္ထိမသမုဒ္ဒတော သူရိယော ဥဂ္ဂစ္ဆန္တော ဝိယ ဥပဋ္ဌာတိ။ တေနာဟ ‘‘ယတော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ သူရိယော’’တိ။ သမုဒ္ဒနဋ္ဌေန အတ္တနိ ပတိတဿ သမ္မဒေဝ၊ သဗ္ဗသော စ ဥန္ဒနဋ္ဌေန ကိလေဒနဋ္ဌေန သမုဒ္ဒေါ။ သမုဒ္ဒေါ ဟိ ကိလေဒနဋ္ဌော ရဟဒေါ။ သာရိတောဒကောတိ အနေကာနိ ယောဇနသဟဿာနိ ဝိတ္ထိဏ္ဏောဒကော၊ သရိတာ နဒိယော ဥဒကေ ဧတဿာတိ ဝါ သရိတောဒကော။

သိနေရုပဗ္ဗတရာဇာ စက္ကဝါဠဿ ဝေမဇ္ဈေ ဌိတော၊ တံ ပဓာနံ ကတွာ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘ဣတောတိ သိနေရုတော’’တိ ဝတွာ တထာ ပန ဒိသာဝဝတ္ထာနံ အနဝဋ္ဌိတန္တိ ‘‘တေသံ နိသိန္နဋ္ဌာနတော ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ တေသန္တိ စတုန္နံ မဟာရာဇာနံ။ နိသိန္နဋ္ဌာနံ အာဋာနာဋနဂရံ။ တတ္ထ ဟိ နိသိန္နာ တေ ဣမံ ပရိတ္တံ ဗန္ဓိံသု။ တေသံ နိသိန္နဋ္ဌာနတောတိ ဝါ သတ္ထု သန္တိကေ တေသံ နိသိန္နဋ္ဌာနတော။ ဥဘယထာပိ သူရိယဿ ဥဒယဋ္ဌာနာ ပုရတ္ထိမာ ဒိသာ နာမ ဟောတိ။ ပုရိမပက္ခံယေဝေတ္ထ ဝဏ္ဏေန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဣတော သာ ပုရိမာ ဒိသာ’’တိ။ သူရိယော၊ ပန စန္ဒနက္ခတ္တာဒယော စ သိနေရုံ ဒက္ခိဏတော၊ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတဉ္စ ဝါမတော ကတွာ ပရိဝတ္တေန္တိ။ ယတ္ထ စ နေသံ ဥဂ္ဂမနံ ပညာယတိ၊ သာ ပုရတ္ထိမာ ဒိသာ။ ယတ္ထ ဩက္ကမနံ ပညာယတိ၊ သာ ပစ္ဆိမာ ဒိသာ။ ဒက္ခိဏပဿေ ဥတ္တရာ ဒိသာ၊ ဝါမပဿေ ဒက္ခိဏာ ဒိသာတိ စတုမဟာဒီပဝါသီနံ ပစ္စေကံ သိနေရု ဥတ္တရာဒိသာယမေဝ၊ တသ္မာ အနဝဋ္ဌိတာ ဒိသာဝဝတ္ထာတိ အာဟ ‘‘ဣတိ နံ အာစိက္ခတိ ဇနော’’တိ။ ယံ ဒိသန္တိ ယံ ပုရတ္ထိမဒိသံ ယသဿီတိ မဟာပရိဝါရော။ ကောဋိသတသဟဿပရိမာဏာ ဟိ ဒေဝတာ အဘိဏှံ ပရိဝါရေန္တိ။ စန္ဒနနာဂရုက္ခာဒီသု ဩသဓိတိဏဝနပ္ပတိသုဂန္ဓာနံ အဗ္ဗနတော၊ တေဟိ ဒိတ္တဘာဝူပဂမနတော ‘‘ဂန္ဓဗ္ဗာ’’တိ လဒ္ဓနာမာနံ စာတုမဟာရာဇိကဒေဝါနံ အဓိပတိ ဘာဝတော။ မေ သုတန္တိ ဧတ္ထ မေတိ နိပါတမတ္တံ။ သုတန္တိ ဝိဿုတန္တိ အတ္ထော။ အယဉှေတ္ထ ယောဇနာ – တဿ ဓတရဋ္ဌမဟာရာဇဿ ပုတ္တာပိ ဗဟဝေါ။ ကိတ္တကာ? အသီတိ၊ ဒသ ဧကော စ။ ဧကနာမာ။ ကထံ? ဣန္ဒနာမာ။ ‘‘မဟပ္ဖလာ’’တိ စ သုတံ ဝိဿုတမေတံ လောကေတိ။

အာဒိစ္စော ဂေါတမဂေါတ္တော၊ ဘဂဝါပိ ဂေါတမဂေါတ္တော၊ အာဒိစ္စေန သမာနဂေါတ္တတာယ အာဒိစ္စော ဗန္ဓု ဧတဿာတိပိ အာဒိစ္စဗန္ဓု၊ အာဒိစ္စဿ ဝါ ဗန္ဓူတိ အာဒိစ္စဗန္ဓု၊ တံ အာဒိစ္စဗန္ဓုနံ။အနဝဇ္ဇေနာတိ အဝဇ္ဇပဋိပက္ခေန ဗြဟ္မဝိဟာရေန။ သမေက္ခသိ ဩဓိသော၊ အနောဓိသော စ ဖရဏေန ဩလောကေသိအာသယာနုသယစရိယာဓိမုတ္တိအာဒိဝိဘာဂါဝဗောဓဝသေန။ ဝတွာ ဝန္ဒန္တီတိ ‘‘လောကဿ အနုကမ္ပကော’’တိ ကိတ္တေတွာ ဝန္ဒန္တိ။ သုတံ နေတန္တိ သုတံ နနူတိ ဧတသ္မိံ အတ္ထေ နု-သဒ္ဒေါ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန နောကာရောယန္တိ အဓိပ္ပာယေန အမှေဟီတိ အတ္ထော ဝုတ္တော။ ဧတန္တိ ဧတံ တထာ ပရိကိတ္တေတွာ အမနုဿာနံ ဒေဝတာနံ ဝန္ဒနံ။ ဝဒန္တိ ဓတရဋ္ဌမဟာရာဇဿ ပုတ္တာ။

၂၇၉။ ယေနပေတာ ပဝုစ္စန္တီတိ ဧတ္ထ ဝစနသေသေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ န ယထာရုတဝသေနေဝါတိ ဒဿေန္တော ‘‘ယေန ဒိသာဘာဂေန နီဟရီယန္တူတိ ဝုစ္စန္တီ’’တိ အာဟ။ ဍယှန္တု ဝါတိ ပေတေ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဆိဇ္ဇန္တု ဝါ ဟတ္ထပါဒါဒိကေ ပိသုဏာ ပိဋ္ဌိမံသိကာ။ ဟညန္တု ပါဏာတိပါတိနောတိအာဒိကာ။ ပဝုစ္စန္တီတိ ဝါ သမုစ္စန္တိ၊ ‘‘အလံ တေသ’’န္တိ သမာစိနီယန္တီတိ အတ္ထော။ ဧဝဉှိ ဝစနသေသေန ဝိနာ ဧဝ အတ္ထော သိဒ္ဓါ ဟောတိ။ ရဟဿင်္ဂန္တိ ဗီဇံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။

၂၈၀။ ယသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ သူရိယော အတ္ထံ ဂစ္ဆတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ယတော ဌာနတော ဥဒေတီ’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယာနုသာရေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၂၈၁။ ယေန ဒိသာဘာဂေန ဥတ္တရကုရု ရမ္မော အဝဋ္ဌိတော၊ ဣတော သာ ဥတ္တရာ ဒိသာတိ ယောဇနာ ။ မဟာနေရူတိ မဟန္တော၊ မဟနီယော စ နေရုသင်္ခါတော ပဗ္ဗတော။ တေနာဟ ‘‘မဟာသိနေရု ပဗ္ဗတရာဇာ’’တိ။ ရဇတမယံ။ တထာ ဟိ တဿ ပဘာယ အဇ္ဈောတ္ထတံ တဿံ ဒိသာယံ သမုဒ္ဒေါဒကံ ခီရံ ဝိယ ပညာယတိ။ မဏိမယန္တိ ဣန္ဒနီလမယံ။ တထာ ဟိ ဒက္ခိဏဒိသာယ သမုဒ္ဒေါဒကံ ယေဘုယျေန နီလဝဏ္ဏံ ဟုတွာ ပညာယတိ၊ တထာ အာကာသံ။ မနုဿာ ဇာယန္တိ။ ကထံ ဇာယန္တိ? အမမာ အပရိဂ္ဂဟာတိ ယောဇနာ။ မမတ္တဝိရဟိတာတိ ‘‘ဣဒံ မမ ဣဒံ မမာ’’တိ မမင်္ကာရဝိရဟိတာတိ အဓိပ္ပာယော။ ယဒိ တေသံ ‘‘အယံ မယှံ ဘရိယာ’’တိ ပရိဂ္ဂဟော နတ္ထိ၊ ‘‘အယံ မေ မာတာ၊ အယံ ဘဂိနီ’’တိ ဧဝရူပါ ဣဓ ဝိယ မရိယာဒါပိ န သိယာ မာတုအာဒိဘာဝဿ အဇာနနတောတိ စောဒနံ သန္ဓာယာဟ ‘‘မာတရံ ဝါ’’တိအာဒိ။ ဆန္ဒရာဂေါ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဓမ္မတာသိဒ္ဓဿ သီလဿ အာနုဘာဝေန ပုတ္တေ ဒိဋ္ဌမတ္တေ ဧဝ မာတု ထနတော ထညံ ပဂ္ဃရတိ၊ တေန သညာဏေန နေသံ မာတရိ ပုတ္တဿ မာတုသညာ၊ မာတု စ ပုတ္တေ ပုတ္တသညာ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ’’တိ ကေစိ။

နင်္ဂလာတိ လိင်္ဂဝိပလ္လာသေန ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘နင်္ဂလာနိပီ’’တိ။ အကဋ္ဌေတိ အကသိတေ အကတကသိကမ္မေ။

တဏ္ဍုလာဝ တဿ ဖလန္တိ သတ္တာနံ ပုညာနုဘာဝဟေတုကာ ထုသာဒိအဘာဝေန တဏ္ဍုလာ ဧဝ တဿ သာလိဿ ဖလံ။ တုဏ္ဍိကိရန္တိ ပစနဘာဇနဿ နာမန္တိ ဝုတ္တံ ‘‘ဥက္ခလိယ’’န္တိ။ အာကိရိတွာတိ တဏ္ဍုလာနိ ပက္ခိပိတွာ။ နိဒ္ဓူမင်္ဂါရေနာတိ ဓူမင်္ဂါရရဟိတေန ကေဝလေန အဂ္ဂိနာ။ ဇောတိကပါသာဏတော အဂ္ဂိမှိ ဥဋ္ဌဟန္တေ ကုတော ဓူမင်္ဂါရာနံ သမ္ဘဝေါ။ ဘောဇနန္တိ ဩဒနမေဝါဓိပ္ပေတန္တိ ‘‘ဘောဇနမေဝါ’’တိ အဝဓာရဏံ ကတွာ တေန နိဝတ္တေတဗ္ဗံ ဒဿေန္တော ‘‘အညော သူပေါ ဝါ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ န ဟောတီ’’တိ အာဟ။ ယဒိ ဧဝံ ရသဝိသေသယုတ္တော တေသံ အာဟာရော န ဟောတီတိ? နောတိ ဒဿေန္တော ‘‘ဘုဉ္ဇန္တာနံ…ပေ… ရသော ဟောတီ’’တိ အာဟ။ မစ္ဆရိယစိတ္တံ နာမ န ဟောတီတိ ဓမ္မတာသိဒ္ဓဿ သီလဿ အာနုဘာဝေန။ တထာ ဟိ တေ ကတ္ထစိပိ အမမာ ပရိဂ္ဂဟာဝ ဟုတွာ ဝသန္တိ။

အပိစ တတ္ထ ဥတ္တရကုရုကာနံ ပုညာနုဘာဝသိဒ္ဓါ အယမ္ပိ ဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော – တတ္ထ ကိရ တေသု တေသု ပဒေသေသု ဃနစိတပတ္တသဉ္ဆန္နသာခါပသာခါ ကူဋာဂါရူပမာ မနောရမာ ရုက္ခာ တေသံ မနုဿာနံ နိဝေသနကိစ္စံ သာဓေန္တိ၊ ယတ္ထ သုခံ နိဝသန္တိ၊ အညေပိ တတ္ထ ရုက္ခာ သုဇာတာ သဗ္ဗဒါပိ ပုပ္ဖိတဂ္ဂါ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဇလာသယာပိ ဝိကသိတကမလကုဝလယပုဏ္ဍရီကသောဂန္ဓိကာဒိပုပ္ဖသဉ္ဆန္နာ သဗ္ဗကာလံ ပရမသုဂန္ဓံ သမန္တတော ပဝါယန္တာ တိဋ္ဌန္တိ။ သရီရမ္ပိ တေသံ အတိဒီဃတာဒိဒေါသရဟိတံ အာရောဟပရိဏာဟသမ္ပန္နံ ဇရာယ အနဘိဘူတတ္တာ ဝလိပလိတာဒိဒေါသရဟိတံ ယာဝတာယုကံ အပရိက္ခီဏဇဝဗလပရက္ကမသောဘမေဝ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ။ အနုဋ္ဌာနဖလူပဇီဝိတာယ န စ နေသံ ကသိဝါဏိဇ္ဇာဒိဝသေန၊ အာဟာရပရိယေဋ္ဌိဝသေန ဒုက္ခံ အတ္ထိ၊ တတော ဧဝ န ဒါသဒါသိကမ္မကရာဒိပရိဂ္ဂဟော အတ္ထိ၊ န စ တတ္ထ သီတုဏှဍံသမကသဝါတာတပသရီသပဝါဠာဒိပရိဿယော အတ္ထိ။ ယထာ နာမေတ္ထ ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ ပစ္စူသဝေလာယံ သမသီတုဏှဥတု ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ သဗ္ဗကာလံ သမသီတုဏှောဝ ဥတု ဟောတိ၊ န စ တေသံ ကောစိ ဥပဃာတော၊ ဝိဟေသာ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အကဋ္ဌပါကိမမေဝ သာလိံ အကဏံ အထုသံ သုဂန္ဓံ တဏ္ဍုလဖလံ ပရိဘုဉ္ဇန္တာနံ နေသံ ကုဋ္ဌံ၊ ဂဏ္ဍော၊ ကိလာသော၊ သောသော၊ ကာသော၊ သာသော၊ အပမာရော၊ ဇရောတိ ဧဝမာဒိကော န ကောစိ ရောဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ န တေ ခုဇ္ဇာ ဝါ ဝါမနကာ ဝါ ကာဏာ ဝါ ကုဏီ ဝါ ခဉ္ဇာ ဝါ ပက္ခဟတာ ဝါ ဝိကလင်္ဂါ ဝါ ဝိကလိန္ဒြိယာ ဝါ ဟောန္တိ။ ဣတ္ထိယောပိ တတ္ထ နာတိဒီဃာ နာတိရဿာ နာတိကိသာ နာတိထူလာ နာတိကာဠာ နာစ္စောဒါတာ သောဘဂ္ဂပ္ပတ္တရူပါ ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ ဒီဃင်္ဂုလီ တမ္ဗနခီ လမ္ဗတ္ထနာ တနုမဇ္ဈာ ပုဏ္ဏစန္ဒမုခီ ဝိသာလက္ခီ မုဒုဂတ္တာ သံဟိတူရူ ဩဒါတဒန္တာ ဂမ္ဘီရနာဘီ တနုဇင်္ဃာ ဒီဃနီလဝေလ္လိတကေသီ ပုထုလသုသောဏီ နာတိလောမာနာလောမာ သုဘဂါ ဥတုသုခသမ္ဖဿာ သဏှာ သခိလသမ္ဘာသာ နာနာဘရဏဝိဘူသိတာ ဝိစရန္တိ။ သဗ္ဗဒါ ဟိ သောဠသဝဿုဒ္ဒေသိကာ ဝိယ ဟောန္တိ။ ပုရိသာ စ ပဉ္စဝီသတိဝဿုဒ္ဒေသိကာ ဝိယ၊ န ပုတ္တဒါရေသု ရဇ္ဇန္တိ။ အယံ တတ္ထ ဓမ္မတာ။

သတ္တာဟိကမေဝ စ တတ္ထ ဣတ္ထိပုရိသာ ကာမရတိယာ ဝိဟရန္တိ၊ တတော ဝီတရာဂါ ယထာသကံ ဂစ္ဆန္တိ။ န တတ္ထ ဣဓ ဝိယ ဂဗ္ဘောက္ကန္တိမူလကံ၊ ဂဗ္ဘပရိဟရဏမူလကံ ၊ ဝိဇာယနမူလကံ ဝါ ဒုက္ခံ ဟောတိ။ ရတ္တကဉ္စုကတော ကဉ္စနပဋိမာ ဝိယ ဒါရကာ မာတုကုစ္ဆိတော အမက္ခိတာ ဧဝ သေမှာဒိနာ သုခေနေဝ နိက္ခမန္တိ၊ အယံ တတ္ထ ဓမ္မတာ။

မာတာ ပန ပုတ္တံ ဝါ ဓီတရံ ဝါ ဝိဇာယိတွာ တေသံ ဝိစရဏပ္ပဒေသေ ဌပေတွာ အနပေက္ခာ ယထာရုစိ ဂစ္ဆတိ။ တေသံ တတ္ထ သယိတာနံ ယေ ပဿန္တိ ပုရိသာ၊ ဣတ္ထိယော ဝါ၊ တေ အတ္တနော အင်္ဂုလိယော ဥပနာမေန္တိ၊ တေသံ ကမ္မဗလေန တတော ခီရံ ပဝတ္တတိ၊ တေန ဒါရကာ ယာပေန္တိ။ ဧဝံ ပန ဝဍ္ဎန္တာ ကတိပယဒိဝသေဟေဝ လဒ္ဓဗလာ ဟုတွာ ဒါရိကာ ဣတ္ထိယော ဥပဂစ္ဆန္တိ၊ ဒါရကာ ပုရိသေ။ ကပ္ပရုက္ခတော ဧဝ စ တေသံ တတ္ထ တတ္ထ ဝတ္ထာဘရဏာနိ နိပ္ပဇ္ဇန္တိ။ နာနာဝိရာဂဝဏ္ဏဝိစိတ္တာနိ ဟိ သုခုမာနိ မုဒုသုခသမ္ဖဿာနိ ဝတ္ထာနိ တတ္ထ တတ္ထ ကပ္ပရုက္ခေသု ဩလမ္ဗန္တာနိ ဣဋ္ဌန္တိ။ နာနာဝိဓရံသိဇာလသမုဇ္ဇလဝိဝိဓဝဏ္ဏရတနဝိနဒ္ဓါနိ အနေကဝိဓမာလာကမ္မလတာကမ္မဘိတ္တိကမ္မဝိစိတ္တာနိ သီသူပဂဂီဝူပဂဟတ္ထူပဂကဋူပဂပါဒူပဂါနိ သောဝဏ္ဏမယာနိ အာဘရဏာနိ စ ကပ္ပရုက္ခတော ဩလမ္ဗန္တိ။ တထာ ဝီဏာမုဒိင်္ဂပဏဝသမ္မတာဠသင်္ခဝံသဝေတာဠပရိဝါနိဝလ္လကီပဘုတိကာ တူရိယဘဏ္ဍာပိ တတော တတော ဩလမ္ဗန္တိ။ တတ္ထ စ ဗဟူ ဖလရုက္ခာ ကုမ္ဘမတ္တာနိ ဖလာနိ ဖလန္တိ မဓုရရသာနိ၊ ယာနိ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တေ သတ္တာဟမ္ပိ ခုပ္ပိပါသာဟိ န ဗာဓီယန္တိ။ နဇ္ဇောပိ တတ္ထ သုဝိသုဒ္ဓဇလာ သုပတိတ္ထာ ရမဏီယာ အကဒ္ဒမာ ဝါလုကတလာ နာတိသီတာ နာစ္စုဏှာ သုရဘိဂန္ဓီဟိ ဇလဇပုပ္ဖေဟိ သဉ္ဆန္နာ သဗ္ဗကာလံ သုရဘိံ ဝါယန္တိယော သန္ဒန္တိ။ န တတ္ထ ကဏ္ဋကတိဏကက္ခဠဂစ္ဆလတာ ဟောန္တိ၊ အကဏ္ဋကာ ပုပ္ဖဖလသမ္ပန္နာ ဧဝ ဟောန္တိ။ စန္ဒနနာဂရုက္ခာ သယမေဝ ရသံ ပဂ္ဃရန္တိ ။ နှာယိတုကာမာ စ နဒီတိတ္ထေ ဧကဇ္ဈံ ဝတ္ထာဘရဏာနိ ဌပေတွာ နဒိံ ဩတရိတွာ နှတွာ ဥတ္တိဏ္ဏုတ္တိဏ္ဏာ ဥပရိဋ္ဌိမံ ဝတ္ထာဘရဏံ ဂဏှန္တိ၊ န တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘ဣဒံ မမ၊ ဣဒံ ပရဿာ’’တိ၊ တတော ဧဝ န တေသံ ကောစိ ဝိဂ္ဂဟော ဝါ ဝိဝါဒေါ ဝါ။ သတ္တာဟိကာ ဧဝ စ နေသံ ကာမရတိကီဠာ ဟောတိ၊ တတော ဝီတရာဂါ ဝိယ ဝိစရန္တိ။ ယတ္ထ စ ရုက္ခေ သယိတုကာမာ ဟောန္တိ၊ တတ္ထေဝ သယနံ ဥပလဘန္တိ။ မတေ စ သတ္တေ ဒိသွာ န ရောဒန္တိ၊ န သောစန္တိ၊ တဉ္စ မဏ္ဍယိတွာ နိက္ခိပန္တိ။ တာဝဒေဝ စ နေသံ တထာရူပါ သကုဏာ ဥပဂန္တွာ မတံ ဒီပန္တရံ နေန္တိ။ တသ္မာ သုသာနံ ဝါ အသုစိဋ္ဌာနံ ဝါ တတ္ထ နတ္ထိ။ န စ တတော မတာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ ‘‘ဓမ္မတာသိဒ္ဓဿ ပဉ္စသီလဿ အာနုဘာဝေန တေ ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တန္တီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဝဿသဟဿမေဝ စ နေသံ သဗ္ဗကာလံ အာယုပ္ပမာဏံ။ သဗ္ဗမေတံ တေသံ ပဉ္စသီလံ ဝိယ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ ဧဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဥတ္တရကုရုဒီပေ။

ဧကခုရံ ကတွာတိ အနေကသဖမ္ပိ ဧကသဖံ ဝိယ ကတွာ၊ အဿံ ဝိယ ကတွာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဂါဝိ’’န္တိ ဝတွာ ပုန ‘‘ပသု’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ ဂါဝိတော ဣတရော သဗ္ဗော စတုပ္ပဒေါ ဣဓ ‘‘ပသူ’’တိ အဓိပ္ပေတောတိ အာဟ ‘‘ဌပေတွာ ဂါဝိ’’န္တိ။

တဿာတိ ဂဗ္ဘိနိတ္ထိယာ။ ပိဋ္ဌိ ဩနမိတုံ သဟတီတိ ကုစ္ဆိယာ ဂရုဘာရတာယ တေသံ အာရုဠှကာလေ ပိဋ္ဌိ ဩနမတိ၊ တေသံ နိသဇ္ဇံ သဟတိ ပလ္လင်္ကေ နိသိန္နာ ဝိယ ဟောန္တိ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိကေတိ ကမ္မပထသမ္မာဒိဋ္ဌိယာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကေ။ ဧတ္ထာတိ ဇမ္ဗုဒီပေ။ ဧတ္ထ ဟိ ဇနပဒဝေါဟာရော၊ န ဥတ္တရကုရုမှိ။ တထာ ဟိ ‘‘ပစ္စန္တိမမိလက္ခုဝါသိကေ’’တိ စ ဝုတ္တံ။

တဿ ရညောတိ ဝေဿဝဏမဟာရာဇဿ။ ဣတိ သော အတ္တာနမေဝ ပရံ ဝိယ ကတွာ ဝဒတိ။ ဧသေဝ နယော ပရတောပိ။ ဗဟုဝိဓံ နာနာရတနဝိစိတ္တံ နာနာသဏ္ဌာနံ ရထာဒိ ဒိဗ္ဗယာနံ ဥပဋ္ဌိတမေဝ ဟောတိ သုဒန္တဝါဟနယုတ္တံ၊ န နေသံ ယာနာနံ ဥပဋ္ဌာပနေ ဥဿုက္ကံ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ အတ္ထိ။ ဧတာနီတိ ဟတ္ထိယာနာဒီနိ။ နေသန္တိ ဝေဿဝဏပရိစာရိကာနံ။ ကပ္ပိတာနိ ဟုတွာ ဥဋ္ဌိတာနိ အာရုဟိတုံ ဥပကပ္ပနယာနာနိ။ နိပန္နာပိ နိသိန္နာပိ ဝိစရန္တိ စန္ဒိမသူရိယာ ဝိယ ယထာသကံ ဝိမာနေသု။

နဂရာအဟူတိ လိင်္ဂဝိပလ္လာသေန ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘နဂရာနိ ဘဝိံသူတိ အတ္ထော’’တိ။ အာဋာနာဋာ နာမာတိ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန လဒ္ဓနာမံ နဂရံ အာသိ။

တသ္မိံ ဌတွာတိ တသ္မိံ ပဒေသေ ပရကုသိဋနာဋာနာမကေ နဂရေ ဌတွာ။ တတော ဥဇုံ ဥတ္တရဒိသာယံ။ ဧတဿာတိ ကသိဝန္တနဂရဿ။ အပရဘာဂေ အပရကောဋ္ဌာသေ၊ ပရတော ဣစ္စေဝ အတ္ထော။

ကုဝေရောတိ တဿ ပုရိမဇာတိသမုဒါဂတံ နာမန္တိ တေနေဝ ပသင်္ဂေန ယေနာယံ သမ္ပတ္တိ အဓိဂတာ၊ တဒဿ ပုဗ္ဗကမ္မံ အာစိက္ခိတုံ ‘‘အယံ ကိရာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဥစ္ဆုဝပ္ပန္တိ ဥစ္ဆုသဿံ။ အဝသေသသာလာဟီတိ အဝသေသယန္တသာလာဟိ၊ နိဿက္ကဝစနဉ္စေတံ။ တတ္ထေဝါတိ ပုညတ္ထံ ဒိန္နသာလာယမေဝ။

ပဋိဧသန္တောတိ ပတိ ပတိ အတ္ထေ ဧသန္တော ဝီမံသန္တော။ န ကေဝလံ တေ ဝီမံသန္တိ ဧဝ၊ အထ ခေါ တမတ္ထံ ပတိဋ္ဌာပေန္တီတိ အာဟ ‘‘ဝိသုံ ဝိသုံ အတ္ထေ ဥပပရိက္ခမာနာ အနုသာသမာနာ’’တိ။ ယက္ခရဋ္ဌိကာတိ ယက္ခရဋ္ဌာဓိပတိနော။ ယက္ခာ စ ဝေဿဝဏဿ ရညော နိဝေသနဒွါရေ နိယုတ္တာ စာတိ ယက္ခဒေါဝါရိကာ၊ တေသံ ယက္ခဒေါဝါရိကာနံ။

ယသ္မာ ဓရဏီပေါရက္ခဏိတော ပုရာဏောဒကံ ဘဿယန္တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုဋ္ဌိ ဟုတွာ နိက္ခမတိ၊ တသ္မာ တံ တတော ဂဟေတွာ မေဃေဟိ ပဝုဋ္ဌံ ဝိယ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘ယတော ပေါက္ခရဏိတော ဥဒကံ ဂဟေတွာ မေဃာ ပဝဿန္တီ’’တိ။ ယတောတိ ယတော ဓရဏီပေါက္ခရဏိတော။ သဘာတိ ယက္ခာနံ ဥပဋ္ဌာနသဘာ။

တသ္မိံ ဌာနေတိ တဿာ ပေါက္ခရဏိယာ တီရေ ယက္ခာနံ ဝသနဝနေ။ သဒါ ဖလိတာတိ နိစ္စကာလံ သဉ္ဇာတဖလာ။ နိစ္စပုပ္ဖိတာတိ နိစ္စံ သဉ္ဇာတပုပ္ဖာ။ နာနာဒိဇဂဏာယုတာတိ နာနာဝိဓေဟိ ဒိဇဂဏေဟိ ယုတ္တာ။ တေဟိ ပန သကုဏသင်္ဃေဟိ ဣတော စိတော စ သမ္ပတန္တေဟိ ပရိဗ္ဘမန္တေဟိ ယသ္မာ သာ ပေါက္ခရဏီ အာကုလာ ဝိယ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘ဝိဝိဓပက္ခိသင်္ဃသမာကုလာ’’တိ။ ကောဉ္စသကုဏေဟီတိ သာရသသကုန္တေဟိ။

‘‘ဧဝံ ဝိရဝန္တာန’’န္တိ ဣမိနာ တထာ ဝဿိတဝသေန ‘‘ဇီဝဉ္ဇီဝကာ’’တိ အယံ တေသံ သမညာတိ ဒဿေတိ။ ဥဋ္ဌဝစိတ္တကာတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ တေနာဟ ‘‘ဧဝံ ဝဿမာနာ’’တိ။ ပေါက္ခရသာတကာတိ ပေါက္ခရသဏ္ဌာနတာယ ‘‘ပေါက္ခရသာတကာ’’တိ ဧဝံ လဒ္ဓနာမာ။

သဗ္ဗကာလံသောဘတီတိ သဗ္ဗဥတူသု သောဘတိ၊ န တဿာ ဟေမန္တာဒိဝသေန သောဘာဝိရတော အတ္ထိ။ ဧဝံဘူတာ စ နိစ္စံ ပုပ္ဖိတဇလဇထလဇပုပ္ဖတာယ၊ ဖလဘာရဘရိတရုက္ခပရိဝါရိတတာယ၊ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတသလိလတာယ စ နိရန္တရံ သောဘတိ။

၂၈၂။ ပရိကမ္မန္တိ ပုဗ္ဗုပစာရံ။ ပရိသောဓေတွာတိ ဧကက္ခရဿာပိ အဝိရာဓနဝသေန အာစရိယသန္တိကေ သဗ္ဗံ သောဓေတွာ။ သုဋ္ဌု ဥဂ္ဂဟိတာတိ ပရိမဏ္ဍလပဒဗျဉ္ဇနာယ ပေါရိယာ ဝါစာယ ဝိဿဋ္ဌာယ အနေလဂဠာယ အတ္ထဿ ဝိညာပနီယာ သမ္မဒေဝ ဥဂ္ဂဟိတာ။ တထာ ဟိ ‘‘အတ္ထဉ္စ ဗျဉ္ဇနဉ္စ ပရိသောဓေတွာ’’တိ ဝုတ္တံ။ အတ္ထံ ဇာနတော ဧဝ ဟိ ဗျဉ္ဇနံ ပရိသုဇ္ဈတိ၊ နော အဇာနတော။ ပဒဗျဉ္ဇနာနီတိ ပဒဉ္စေဝ ဗျဉ္ဇနဉ္စ အဟာပေတွာ။ ဧဝဉှိ ပရိပုဏ္ဏာ နာမ ဟောတီတိ။ ဝိသံဝါဒေတွာတိ အညထာ ကတွာ။ တေဇဝန္တံ န ဟောတိ ဝိရဇ္ဈနတော စေဝ ဝိမှယတ္ထဘာဝတော စ။ သဗ္ဗသောတိ အနဝသေသတော အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနတော။ တေဇဝန္တံ ဟောတီတိ သဘာဝနိရုတ္တိံ အဝိရာဓေတွာ သုပ္ပဝတ္တိဘာဝေန သာဓနတော။ ဧဝံ ပယောဂဝိပတ္တိံ ပဟာယ ပယောဂသမ္ပတ္တိယာ သတိ ပရိတ္တဿ အတ္ထသာဓကတံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အဇ္ဈာသယဝိပတ္တိံ ပဟာယ အဇ္ဈာသယသမ္ပတ္တိယာ အတ္ထသာဓကတံ ဒဿေတုံ ‘‘လာဘဟေတူ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဣဒံ ပရိတ္တဘဏနံ သတ္တာနံ အနတ္ထပဋိဗာဟနဟေတူတိ တဿ ဉာဏကရုဏာပုဗ္ဗကတာ နိဿရဏပက္ခော။ မေတ္တံ ပုရေစာရိကံ ကတွာတိ မေတ္တာမနသိကာရေန သတ္တေသု ဟိတဖရဏံ ပုရက္ခတွာ။

‘‘ဝတ္ထုံ ဝါ’’တိအာဒိ ပုဗ္ဗေ စတုပရိသမဇ္ဈေ ကတာယ သာဓနာယ ဘဂဝတော ပဝေဒနံ။ ဃရဝတ္ထုန္တိ ဝသနဂေဟံ။ နိဗဒ္ဓဝါသန္တိ ပရဂေဟေပိ နေဝါသိကဘာဝေန ဝါသံ န လဘေယျ၊ ယံ ပန မဟာရာဇာနံ၊ ယက္ခသေနာပတီနဉ္စ အဇာနန္တာနံယေဝ ကဒါစိ ဝသိတွာ ဂမနံ၊ တံ အပ္ပမာဏန္တိ အဓိပ္ပာယော။ သမိတိန္တိ ယက္ခာဒိသမာဂမံ။ ကာမံ ပါဠိယံ ‘‘န မေ သော’’တိ အာဂတံ၊ ဣတရေသမ္ပိ ပန မဟာရာဇာနမတ္တနာ ဧကဇ္ဈာသယတာယ တေသမ္ပိ အဇ္ဈာသယံ ဟဒယေ ဌပေတွာ ဝေဿဝဏော တထာ အဝေါစ။ ကညံ အနု အနု ဝဟိတုံ အယုတ္တော အနာဝယှော၊ သဗ္ဗကာလံ ကညံ လဒ္ဓုံ အယုတ္တောတိ အတ္ထော၊ တံ အနာဝယှံ။ တေနာဟ ‘‘န အာဝါဟယုတ္တ’’န္တိ။ န ဝိဝယှန္တိ အဝိဝယှံ၊ ကညံ ဂဟေတုမယုတ္တန္တိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘န ဝိဝါဟယုတ္တ’’န္တိ။ အာဟိတော အဟံမာနော ဧတ္ထာတိ အတ္တာ၊ အတ္တဘာဝေါ။ အတ္တာ ဝိသယဘူတော ဧတာသံ အတ္ထီတိ အတ္တာ၊ ပရိဘာသာ၊ တာဟိ။ ပရိယတ္တံ ကတွာ ဝစနေန ပရိပုဏ္ဏာဟိ။ ယထာ ယက္ခာ အက္ကောသိတဗ္ဗာ၊ ဧဝံ ပဝတ္တာ အက္ကောသာ ယက္ခအက္ကောသာ နာမ၊ တေဟိ။ တေ ပန ‘‘ကဠာရက္ခိ ကဠာရဒန္တာ ကာဠဝဏ္ဏာ’’တိ ဧဝံ အာဒယော။

ဝိရုဒ္ဓါတိ ဝိရုဇ္ဈနကာ ပရေဟိ ဝိရောဓိနော။ ရဘသာတိ သာရမ္ဘကာတိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘ကရဏုတ္တရိယာ’’တိ။ ရဘသာတိ ဝါ သာဟသိကာ။ သာမိနော မနသော အဿဝါတိ မနဿာ၊ ကိင်္ကရာ။ ယေ ဟိ ‘‘ကိံ ကရောမိ ဘဒ္ဒန္တေ’’တိ သာမိကဿ ဝသေ ဝတ္တန္တိ၊ တေ ဧဝံ ဝုစ္စန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ယက္ခသေနာပတီနံ ယေ မနဿာ၊ တေသ’’န္တိ။ အာဏာယ အဝရောဓိတုပစာရာ အဝရုဒ္ဓါ၊ တေ ပန အာဏာဝတော ပစ္စတ္ထိကာ နာမ ဟောန္တီတိ ‘‘ပစ္စာမိတ္တာ ဝေရိနော’’တိ ဝုတ္တံ။ ဥဇ္ဈာပေတဗ္ဗန္တိ ဟေဋ္ဌာ ကတွာ စိန္တာပေတဗ္ဗံ၊ တံ ပန ဥဇ္ဈာပနံ တေသံ နီစကိရိယာယ ဇာနာပနံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဇာနာပေတဗ္ဗာ’’တိ။

ပရိတ္တပရိကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ

ပရိတ္တဿ ပရိကမ္မံ ကထေတဗ္ဗန္တိ အာဋာနာဋိယပရိတ္တဿ ပရိကမ္မံ ပုဗ္ဗုပစာရဋ္ဌာနိယံ မေတ္တသုတ္တာဒိ ကထေတဗ္ဗံ။ ဧဝဉှိ တံ လဒ္ဓါသေဝနံ ဟုတွာ တေဇဝန္တံ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ပဌမမေဝ ဟီ’’တိအာဒိ။ ပိဋ္ဌံ ဝါ မံသံ ဝါတိ ဝါ-သဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော၊ တေန မစ္ဆဃတသူပါဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ ဩတာရံ လဘန္တိ အတ္တနာ ပိယာယိတဗ္ဗအာဟာရဝသေန ပိယာယိတဗ္ဗဋ္ဌာနဝသေန စ။ ‘‘ပရိတ္တ…ပေ… နိသီဒိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣမိနာဝ ပရိတ္တကာရကဿ ဘိက္ခုနော ပရိသုဒ္ဓိပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာတိ ဒဿေတိ။

‘‘ပရိတ္တကာရကော…ပေ… သမ္ပရိဝါရိတေနာ’’တိ ဣဒံ ပရိတ္တကရဏေ ဗာဟိရရက္ခာသံဝိဓာနံ။ ‘‘မေတ္တစိတ္တံ …ပေ… ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ အဗ္ဘန္တရရက္ခာ ဥဘယတော ရက္ခာသံဝိဓာနံ။ ဧဝဉှိ အမနုဿာ ပရိတ္တကရဏဿ အန္တရာယံ ကာတုံ န ဝိသဟန္တိ။ မင်္ဂလကထာ ဝတ္တဗ္ဗာ ပုဗ္ဗုပစာရဝသေန။ သဗ္ဗသန္နိပါတောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ တသ္မိံ ဝါ ဂါမခေတ္တေ သဗ္ဗေသံ ဘိက္ခူနံ သန္နိပါတော။ ဃောသေတဗ္ဗော၊‘‘စေတိယင်္ဂဏေ သဗ္ဗေဟိ သန္နိပတိတဗ္ဗ’’န္တိ။ အနာဂန္တုံ နာမ န လဗ္ဘတိ အမနုဿေန ဗုဒ္ဓါဏာဘယေန၊ ရာဇာဏာဘယေန စ။ ဂဟိတကာပဒေသေန အမနုဿောဝ ပုစ္ဆိတော ဟောတီတိ အာဟ ‘‘အမနုဿဂ္ဂဟိတကော ‘တွံ ကော နာမာ’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ။ မာလာဂန္ဓာဒီသု ပူဇနတ္ထံ ဝိနိယုဉ္ဇိယမာနေသု။ ပတ္တီတိ တုယှံ ပတ္တိဒါနံ။ ပိဏ္ဍပါတေ ပတ္တီတိ ပိဏ္ဍပါတေ ဒိယျမာနေ ပတ္တိဒါနံ။ ဒေဝတာနန္တိ ယက္ခသေနာပတီနံ။ ပရိတ္တံ ဘဏိတဗ္ဗန္တိ ဧတ္ထာပိ ‘‘မေတ္တစိတ္တံ ပုရေစာရိကံ ကတွာ’’တိ စ ‘‘မင်္ဂလကထာ ဝတ္တဗ္ဗာ’’တိ စ ‘‘ဝိဟာရဿ ဥပဝနေ’’တိ ဧဝမာဒိ စ သဗ္ဗံ ဂိဟီနံ ပရိတ္တကရဏေ ဝုတ္တံ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗမေဝ။

သရီရေ အဓိမုစ္စတီတိ သရီရံ အနုပဝိသိတွာ ဝိယ အာဝိသန္တော ယထာ ဂဟိတကဿ ဝသေန န ဝတ္တတိ၊ အတ္တနော ဧဝ ဝသေန ဝတ္တတိ၊ ဧဝံ အဓိမုစ္စတိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ တိဋ္ဌတိ။ တေနာဟ ‘‘အာဝိသတီတိတဿေဝ ဝေဝစန’’န္တိ။ လဂ္ဂတီတိ တတ္ထေဝ လဂ္ဂေါ အလ္လီနော ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘န အပေတီ’’တိ။ ရောဂံဝဍ္ဎေန္တောတိ ဓာတူနံ သမဘာဝေန ဝတ္တိတုံ အပ္ပဒါနဝသေန ဥပ္ပန္နံ ရောဂံ ဝဍ္ဎေန္တော။ ဓာတူနံ ဝိသမဘာဝါပတ္တိယာ စ အာဟာရဿ စ အရုစ္စနေန ဂဟိတကဿ သရီရေ လောဟိတံ သုဿတိ၊ မံသံ မိလာယတိ၊ တံ ပနဿ ယက္ခော ဓာတုက္ခောဘနိမိတ္တတာယ ကရောန္တော ဝိယ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘အပ္ပမံသလောဟိတံ ကရောန္တော’’တိ။

၂၈၃။ တေသံ နာမာနိ ဣန္ဒာဒိနာမဘာဝေန ဝေါဟရိတဗ္ဗတော။ တတောတိ တတော အာရောစနတော ပရံ။ တေတိ ယက္ခသေနာပတယော။ ဩကာသော န ဘဝိဿတီတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနိယော၊ ဥပါသကဥပါသိကာယော ဝိဟေဌေတုံ အဝသရော န ဘဝိဿတိ သမ္မဒေဝ အာရက္ခာယ ဝိဟိတတ္တာတိ။

အာဋာနာဋိယသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ။