📜

၁၀။ သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ

သုဘမာဏဝကဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ

၄၄၄။ ဧဝံ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တံ သံဝဏ္ဏေတွာ ဣဒါနိ သုဘသုတ္တံ သံဝဏ္ဏေန္တော ယထာနုပုဗ္ဗံ သံဝဏ္ဏနောကာသဿ ပတ္တဘာဝံ ဝိဘာဝေတုံ၊ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တဿာနန္တရံ သင်္ဂီတဿ သုတ္တဿ သုဘသုတ္တဘာဝံ ဝါ ပကာသေတုံ ‘‘ဧဝံ မေ သုတံ…ပေ… သာဝတ္ထိယန္တိ သုဘသုတ္တ’’န္တိ အာဟ။ အနုနာသိကလောပေန ‘‘အစိရ ပရိနိဗ္ဗုတေ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဿေတိ ‘‘အစိရံ ပရိနိဗ္ဗုတေ’’တိ ဣမိနာ ယထာ ပေါဋ္ဌပါဒသုတ္တေ ‘‘အပ္ပာဋိဟီရက တံ ဘာသိတံ သမ္ပဇ္ဇတီ’’တိ၊ အစိရံ ပရိနိဗ္ဗုတဿ အဿာတိ ဝါ အစိရပရိနိဗ္ဗုတော ယထာ ‘‘အစိရပက္ကန္တော၊ မာသဇာတော’’တိ။ အတ္ထမတ္တံ ပန ဒဿေတုံ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ အစိရပရိနိဗ္ဗုတေတိ စ သတ္ထု ပရိနိဗ္ဗုတဘာဝဿ စိရကာလတာပဋိက္ခေပေန အာသန္နတာမတ္တံ ဒဿိတံ၊ ကာလပရိစ္ဆေဒေါ ပန န ဒဿိတောတိ တံ ဒဿေန္တော ‘‘ပရိနိဗ္ဗာနတော’’တိအာဒိမာဟ။ ဝိသာခပုဏ္ဏမိတော ဥဒ္ဓံ ယာဝ ဇေဋ္ဌပုဏ္ဏမီ၊ တာဝ ကာလံ သန္ဓာယ ‘‘မာသမတ္တေ’’တိ ဝုတ္တံ။ မတ္တသဒ္ဒေန ပန တဿ ကာလဿ ကိဉ္စိ အသမ္ပုဏ္ဏတံ ဇောတေတိ။ တုဒိသညိတော ဂါမော နိဝါသော ဧတဿာတိ တောဒေယျော။ တံ ပနေသ ယသ္မာ သောဏဒဏ္ဍော (ဒီ။ နိ။ ၁။၃၀၀) ဝိယ စမ္ပံ၊ ကူဋဒန္တော (ဒီ။ နိ။ ၁။၃၂၃) ဝိယ စ ခါဏုမတံ အဇ္ဈာဝသတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘တဿ အဓိပတိတ္တာ’’တိ၊ ဣဿရဘာဝတောတိ အတ္ထော။ အယမ္ပိ ဟိ ရညော ပသေနဒိကောသလဿ ပုရောဟိတဗြာဟ္မဏော။ ပုတ္တမ္ပိ အာဟာတိ သုဘံ မာဏဝမ္ပိ ဩဝဒန္တော အာဟ။

အဉ္ဇနာနန္တိ အက္ခိအဉ္ဇနတ္ထာယ ဃံသိတအဉ္ဇနာနံ။ ဝမ္မိကာနန္တိ ကိမိသမာဟဋဝမ္မိကာနံ သဉ္စယံ ဒိသွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ မဓူနန္တိ မက္ခိကမဓူနံ။ သမာဟာရန္တိ မကရန္ဒသန္နိစယံ။ ပဏ္ဍိတော ဃရမာဝသေတိ ယသ္မာ အပ္ပတရပ္ပတရေပိ ဂယှမာနေ ဘောဂါ ခီယန္တိ၊ အပ္ပတရပ္ပတရေပိ စ သဉ္စိယမာနေ ဝဍ္ဎန္တိ၊ တသ္မာ ယထာဝုတ္တမုပမတ္တယံ ပညာယ ဒိသွာ ဝိညုဇာတိကော ကိဉ္စိပိ ဝယမကတွာ အာယမေဝ ဥပ္ပာဒေန္တော ဃရေဝသေ ဃရာဝါသမနုတိဋ္ဌေယျာတိ လောဘာဒေသိတပဋိပတ္တိံ ဥပဒိသတိ။

အဒါနမေဝ သိက္ခာပေတွာ သိက္ခာပနဟေတု လောဘာဘိဘူတတာယ တသ္မိံယေဝ ဃရေ သုနခေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ။ လောဘဝသိကဿ ဟိ ဒုဂ္ဂတိ ပါဋိကင်္ခါ ၊ ‘‘ဇနဝသဘော နာမ ယက္ခော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၅၀) ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပုဗ္ဗပရိစယေန အတိဝိယ ပိယာယတိ။ ဝုတ္တဉှိ ‘‘ပုဗ္ဗေဝ သန္နိဝါသေနာ’’တိအာဒိ (ဇာ။ ၁။၂။၁၇၄)။ နိက္ခန္တေတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန ဗဟိ နိဂ္ဂတေ။ သုဘံ မာဏဝံ အနုဂ္ဂဏှိတုကာမော ဧကကောဝ ဘဂဝါ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ဘုက္ကာရန္တိ ‘‘ဘု ဘူ’’တိ သုနခသဒ္ဒကရဏံ။ ‘‘ဘော ဘော’’တိ ဗြာဟ္မဏသမုဒါစာရေန ပရိဘဝိတွာ ပရိဘဝနဟေတု။ ‘‘ဘောဝါဒိ နာမ သော ဟောတိ၊ သစေ ဟောတိ သကိဉ္စနော’’တိ (ဓ။ ပ။ ၃၉၆၊ သု။ နိ။ ၆၂၅) ဟိ ဝုတ္တံ။ နနု စ ဟေဋ္ဌာ ‘‘အဒါနမေဝ သိက္ခာပေတွာ သုနခေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ အာဟ၊ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ‘‘ပုဗ္ဗေပိ မံ ‘ဘော ဘော’တိ ပရိဘဝိတွာ သုနခေါ ဇာတော’’တိ ဝဒတီတိ? တထာ နိဗ္ဗတ္တိယာ တဒုဘယသာဓာရဏဖလတ္တာ။ အာနိသံသဖလဉှိ သာဓာရဏကမ္မေနပိ ဇာတံ၊ န ဝိပါကဖလံ ဝိယ ဧကကမ္မေနေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဝီစိံ ဂမိဿသိ ကတောကာသဿ ကမ္မဿ ပဋိဗာဟိတုမသက္ကုဏေယျဘာဝတော။ ‘‘ဇာနာတိ မံ သမဏော ဂေါတမော’’တိ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟုတွာ။ ဥဒ္ဓနန္တရေတိ စုလ္လိကန္တရေ။ နန္တိ သုနခံ။

တံ ပဝတ္တိန္တိ ဘဂဝတာ ယထာဝုတ္တကာရဏံ။ ဗြာဟ္မဏစာရိတ္တဿ အပရိဟာပိတတံ သန္ဓာယ၊ တထာ ပိတရံ ဥက္ကံသေန္တော ‘‘ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ အာဟ။ မုခါရုဠှန္တိ သယံပဋိဘာနဝသေန မုခမာရုဠှံ။ တံ ပဝတ္တိံ ပုစ္ဆီတိ ‘‘သုတမေတံ ဘော ဂေါတမ မယှံ ပိတာ သုနခေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ တုမှေဟိ ဝုတ္တံ၊ ‘‘ကိမိဒံ သစ္စံ ဝါ အသစ္စံ ဝါ’’တိ ပုစ္ဆိ။ တထေဝ ဝတွာတိ ယထာ ပုဗ္ဗေ သုနခဿ ဝုတ္တံ၊ တထေဝ ဝတွာ။ အဝိသံဝါဒနတ္ထန္တိ သစ္စာပနတ္ထံ၊ ‘‘တောဒေယျဗြာဟ္မဏော သုနခေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ ဝစနဿ အဝိသံဝါဒနေန အတ္တနော အဝိသံဝါဒိဘာဝဒဿနတ္ထန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အပ္ပောဒကန္တိ အပ္ပကေန ဥဒကေန သမ္ပာဒိတံ။ မဓုပါယာသန္တိ သာဒုရသံ၊ မဓုယောဇိတံ ဝါ ပါယာသံ။ တထာ အကာသိ၊ ယထာ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ‘‘သဗ္ဗံ ဒဿေသီတိ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝေန သော သုနခေါ တံ သဗ္ဗံ နေတွာ ဒဿေသိ၊ န ဇာတိဿရတာယ။ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ဘုက္ကရဏံ ပန ပုရိမဇာတိသိဒ္ဓဝါသနာဝသေနာ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ဋီ။ ၁။၄၄၄) ဧဝံ အာစရိယေန ဝုတ္တံ။ ဥပရိပဏ္ဏာသကေ ပန စူဠကမ္မဝိဘင်္ဂသုတ္တဋ္ဌကထာယံ ‘‘သုနခေါ ‘ဉာတောမှိ ဣမိနာ’တိ ရောဒိတွာ ‘ဟုံ ဟု’န္တိ ကရောန္တော ဓနနိဓာနဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ပါဒေန ပထဝိံ ခဏိတွာ သညံ အဒါသီ’’တိ (မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၂၈၉) ဇာတိဿရာကာရမာဟ၊ ဝီမံသိတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘဝပဋိစ္ဆန္နံ နာမ ဧဝရူပံ သုနခပဋိသန္ဓိအန္တရံ ပါကဋံ သမဏဿ ဂေါတမဿ၊ အဒ္ဓါ ဧသ သဗ္ဗညူ’’တိ ဘဂဝတိ ပသန္နစိတ္တော။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာပါဌကော ကိရေသ။ တေနဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘ဣမံ ဓမ္မပဏ္ဏာကာရံ ကတွာ သမဏံ ဂေါတမံ ပဉှံ ပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ၊ တတော သော စုဒ္ဒသ ပဉှေ အဘိသင်္ခရိတွာ ဘဂဝန္တံ ပုစ္ဆိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘စုဒ္ဒသ ပဉှေ ပုစ္ဆိတွာ’’တိ။ တတ္ထ စုဒ္ဒသ ပဉှေတိ ‘‘ဒိဿန္တိ ဟိ ဘော ဂေါတမ မနုဿာ အပ္ပာယုကာ၊ ဒိဿန္တိ ဒီဃာယုကာ။ ဒိဿန္တိ ဗဝှာဗာဓာ၊ အပ္ပာဗာဓာ။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏာ၊ ဝဏ္ဏဝန္တော။ အပ္ပေသက္ခာ၊ မဟေသက္ခာ။ အပ္ပဘောဂါ၊ မဟာဘောဂါ။ နီစကုလီနာ၊ ဥစ္စာကုလီနာ။ ဒိဿန္တိ ဒုပ္ပညာ၊ ဒိဿန္တိ ပညဝန္တော။ ကော နု ခေါ ဘော ဂေါတမ ဟေတု ကော ပစ္စယော၊ ယေန မနုဿာနံယေဝ သတံ မနုဿဘူတာနံ ဒိဿန္တိ ဟီနပဏီတတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၃။၂၈၉) ဣမေ စူဠကမ္မဝိဘင်္ဂသုတ္တေ အာဂတေ စုဒ္ဒသ ပဉှေ။ ‘‘ကမ္မဿကာ မာဏဝ သတ္တာ ကမ္မဒါယာဒါ’’တိအာဒိနာ (မ။ နိ။ ၃။၂၈၉) သင်္ခေပတော၊ ဝိတ္ထာရတော စ ဝိဿဇ္ဇနပရိယောသာနေ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂတော။ အင်္ဂသုဘတာယ ‘‘သုဘော’’ တိဿ နာမံ။ မာဏဝေါတိ ပန မဟလ္လကကာလေပိ တရုဏဝေါဟာရေန နံ ဝေါဟရတိ။ အတ္တနော ဘောဂဂါမတောတိ တုဒိဂါမတော အာဂန္တွာ တင်္ခဏိကံ ဝသတိ။ တေနေဝ ပါဠိယံ ‘‘ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေနာ’’တိ ဝုတ္တံ။

၄၄၅။ ‘‘ဧကာ စ မေ ကင်္ခါ အတ္ထီ’’တိ ဣမိနာ ဥပရိ ပုစ္ဆိယမာနဿ ပဉှဿ ပဂေဝ တေန အဘိသင်္ခတဘာဝံ ဒဿေတိ။ မာဏဝကန္တိ ခုဒ္ဒကမာဏဝံ ‘‘ဧကပုတ္တကော၊ (မ။ နိ။ ၂။၂၉၆၊ ၃၅၃၊ ပါရာ။ ၂၆) ပိယပုတ္တကော’’တိအာဒီသု ဝိယ က-သဒ္ဒဿ ခုဒ္ဒကတ္ထေ ပဝတ္တနတော။ ဝိသဘာဂဝေဒနာတိ ဒုက္ခဝေဒနာ။ သာ ဟိ ကုသလကမ္မနိဗ္ဗတ္တေ အတ္တဘာဝေ ဥပ္ပဇ္ဇနကသုခဝေဒနာပဋိပက္ခဘာဝတော ‘‘ဝိသဘာဂဝေဒနာ’’တိ စ ကာယံ ဂါဠှာ ဟုတွာ ဗာဓနတော ပီဠနတော ‘‘အာဗာဓော’’တိ စ ဝုစ္စတိ။ ကီဒိသာ ပန သာတိ အာဟ ‘‘ယာ ဧကဒေသေ’’တိအာဒိ။ ဧကဒေသေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာတိ သရီရေကဒေသေ ဥဋ္ဌဟိတွာပိ အပရိဝတ္တိဘာဝကရဏတော အယပဋ္ဋေန အာဗန္ဓိတွာ ဝိယ ဂဏှာတိ၊ ဣမိနာ ဗလဝရောဂေါ အာဗာဓော နာမာတိ ဒဿေတိ။ ကိစ္ဆဇီဝိတကရောတိ အသုခဇီဝိတာဝဟော၊ ဣမိနာ ဒုဗ္ဗလော အပ္ပမတ္တကော ရောဂေါ အာတင်္ကော နာမာတိ ဒဿေတိ။ ဥဋ္ဌာနန္တိ သယနနိသဇ္ဇာဒိတော ဥဋ္ဌဟနံ၊ တေန ယထာ တထာ အပရာပရံ သရီရဿ ပရိဝတ္တနံ ဝဒတိ။ ဂရုကန္တိ ဘာရိယံ အကိစ္စသိဒ္ဓိကံ။ ဂိလာနဿေဝ ကာယေ ဗလံ န ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ လဟုဋ္ဌာနေန စေတ္ထ ဂေလညာဘာဝေါ ပုစ္ဆိတော။ ဟေဋ္ဌာ စတူဟိ ပဒေဟိ အဖာသုဝိဟာရာဘာဝံ ပုစ္ဆိတွာပိ ဣဒါနိ ပုန ဖာသုဝိဟာရဘာဝံ ပုစ္ဆတိ၊ တေန သဝိသေသော ဧတ္ထ ဖာသုဝိဟာရော ပုစ္ဆိတောတိ ဝိညာယတိ။ အသတိပိ ဟိ အတိသယတ္ထဇောတနေ သဒ္ဒေ အတ္ထာပတ္တိတော အတိသယတ္ထော လဗ္ဘတေဝ ယထာ ‘‘အဘိရူပဿ ကညာ ဒါတဗ္ဗာ’’တိ။ တေနာဟ ‘‘ဂမနဋ္ဌာနာ’’တိအာဒိ။ ပုရိမံ အာဏာပနဝစနံ၊ ဣဒံ ပန ပုစ္ဆိတဗ္ဗာကာရဒဿနန္တိ အယမိမေသံ ဝိသေသောတိ ဒဿေတိ ‘‘အထဿာ’’တိအာဒိနာ။

၄၄၇။ ကာလော နာမ ဥပသင်္ကမနဿ ယုတ္တပတ္တကာလော၊ သမယော နာမ တဿေဝ ပစ္စယသာမဂ္ဂီ၊ အတ္ထတော ပနေသ တဇ္ဇံ သရီရဗလဉ္စေဝ တပ္ပစ္စယပရိဿယာဘာဝေါ စ။ ဥပါဒါနံ နာမ ဉာဏေန တေသံ ဂဟဏံ သလ္လက္ခဏန္တိ အာဟ ‘‘ပညာယာ’’တိအာဒိ။ ‘‘သွေ ဂမနကာလော ဘဝိဿတီ’’တိ ဣမိနာ ကာလံ၊ ‘‘ကာယေ’’တိအာဒိနာ သမယဉ္စ သရူပတော ဒဿေတိ။ ဖရိဿတီတိ ဖရဏဝသေန ဌဿတိ။

၄၄၈။ စေတိယရဋ္ဌေတိ စေတိရဋ္ဌေ။ ယ-ကာရေန ဟိ ပဒံ ဝဍ္ဎေတွာ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ ‘‘စေတိရဋ္ဌတော အညံ ဝိသုံယေဝေကံ ရဋ္ဌ’’န္တိပိ ဝဒန္တိ။ ‘‘ယသ္မာ မရဏံ နာမ တာဒိသာနံ ဒသဗလာနံ ရောဂဝသေနေဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ယေန ရောဂေန တံ ဇာတံ၊ တဿ သရူပပုစ္ဆာ၊ ကာရဏပုစ္ဆာ၊ မရဏဟေတုကစိတ္တသန္တာပပုစ္ဆာ၊ တဿ စ သန္တာပဿ သဗ္ဗလောကသာဓာရဏတာ၊ တထာ မရဏဿ စ အပ္ပဋိကရဏတာ’’တိ ဧဝမာဒိနာ မရဏပဋိသညုတ္တံ သမ္မောဒနီယံ ကထံ ကထေသီတိ ဒဿေတုံ ‘‘ဘော အာနန္ဒာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ကော နာမာ’’တိအာဒိနာ ဟိ ရောဂံ ပုစ္ဆတိ၊ ‘‘ကိံ ဘဂဝါ ပရိဘုဉ္ဇီ’’တိ ဣမိနာ ကာရဏံ၊ ‘‘အပိစာ’’တိအာဒိနာ စိတ္တသန္တာပံ၊ ‘‘သတ္ထာ နာမာ’’တိအာဒိနာ တဿ သဗ္ဗလောကသာဓာရဏတံ၊ ‘‘ဧကာ ဒါနီ’’တိအာဒိနာ မရဏဿ အပ္ပဋိကရဏတံ ဒဿေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ မဟာဇာနီတိ မဟာဟာနိ။ ယတြာတိ ယေန ကာရဏေန ပရိနိဗ္ဗုတော၊ တေန ကော ဒါနိ အညော မရဏာ မုစ္စိဿတီတိအာဒိနာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဣဒါနီတိ စ အတ္တနော မနသိကာရံ ပတိ ဝေါဟာရမတ္တေန ဝုတ္တံ။ လဇ္ဇိဿတီတိ လဇ္ဇာ ဝိယ ဘဝိဿတိ၊ ဝိဇ္ဇိဿတီတိ အတ္ထော ။ ပီတဘေသဇ္ဇာနုရူပံ အာဟာရဘောဇနံ ပေါရာဏာစိဏ္ဏန္တိ အာဟ ‘‘ပီတ…ပေ… ဒတွာ’’တိ။

ဟုတွာတိ ပါဌသေသော သန္တိကာဝစရဘာဝဿ ဝိသေသနတော။ မာရော ပါပိမာ ဝိယ န ရန္ဓဂဝေသီ၊ ဥတ္တရမာဏဝေါ ဝိယ စ န ဝီမံသနာဓိပ္ပာယော၊ အပိ တု ခလု ဥပဋ္ဌာကော ဟုတွာ သန္တိကာဝစရောတိ ဟိ ဝိသေသေတိ။ န ရန္ဓဂဝေသီတိ န ဆိဒ္ဒဂဝေသီ။ ယေသု ဓမ္မေသူတိ ဝိမောက္ခုပါယေသု နိယျာနိကဓမ္မေသု။ ဓရန္တီတိ အဓုနာ တိဋ္ဌန္တိ၊ ပဝတ္တန္တီတိ အတ္ထော။

၄၄၉။ အတ္ထတော ပယုတ္တတာယ သဒ္ဒပယောဂဿ သဒ္ဒပဗန္ဓလက္ခဏာနိ တီဏိ ပိဋကာနိ တဒတ္ထဘူတေဟိ သီလာဒီဟိ တီဟိ ဓမ္မက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂယှန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘တီဏိ ပိဋကာနိ တီဟိ ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟေတွာ’’တိ။ သင်္ခိတ္တေန ကထိတန္တိ ‘‘တိဏ္ဏံ ခေါ မာဏဝ ခန္ဓာန’’န္တိ ဧဝံ ဂဏနတော၊ သာမညတော စ သင်္ခေပေနေဝ ကထိတံ။ ‘‘ကတမေသံ တိဏ္ဏ’’န္တိ အယံ အဒိဋ္ဌဇောတနာပုစ္ဆာယေဝ၊ န ကထေတုကမျတာပုစ္ဆာ။ မာဏဝဿေဝ ဟိ အယံ ပုစ္ဆာ၊ န ထေရဿာတိ အာဟ ‘‘မာဏဝေါ’’တိအာဒိ။ အညတ္ထ ပန ဤဒိသေသု ဌာနေသု ကထေတုကမျတာပုစ္ဆာယေဝ ဒိဿတိ၊ န အဒိဋ္ဌဇောတနာပုစ္ဆာ။ ဣဓ ပန အဋ္ဌကထာယံ ဧဝံ ဝုတ္တံ၊ တဒေတံ အဋ္ဌကထာပမာဏတော ပစ္စေတဗ္ဗံ။ တဒါ ပဝတ္တမာနဉှိ ပစ္စက္ခံ ကတွာ အဋ္ဌကထမ္ပိ သင်္ဂဟမာရောပိံသု။ ကထေတုကမျတာပုစ္ဆာဘာဝေ ပနဿ ထေရဿေဝ ဝစနတာ သိယာ။

သီလက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ

၄၅၀-၄၅၃။ သီလက္ခန္ဓဿာတိ ဧတ္ထ ပဒတ္ထဝိပလ္လာသကာရီ ဣတိသဒ္ဒေါ လုတ္တော၊ အတ္ထနိဒ္ဒေသော ဝိယ သဒ္ဒနိဒ္ဒေသော ဝါ၊ ယထာရုတော စ ဣတိသဒ္ဒေါ အာဒျတ္ထော၊ ပကာရတ္ထော ဝါ၊ တေန ‘‘အရိယဿ သမာဓိက္ခန္ဓဿ…ပေ… ပတိဋ္ဌပေသီ’’တိ အယံ ပါဌော ဂဟိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တေသု ဒဿိတေသူ’’တိ၊ တေသု တီသု ခန္ဓေသု ဥဒ္ဒေသဝသေန ဒဿိတေသူတိ အတ္ထော။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ သာမညဖလာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၁၉၄) ဒေသိတနယေနေဝ၊ တေန ဣမဿ သုတ္တဿ ဗုဒ္ဓဘာသိတဘာဝံ ဒဿေတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သာသနေ န သီလမေဝ သာရောတိ အရိယမဂ္ဂသာရေ ဘဂဝတော သာသနေ ယထာဒဿိတံ သီလံ သာရော ဧဝ န ဟောတိ သာရဝတော မဟတော ရုက္ခဿ ပပဋိကဋ္ဌာနိကတ္တာ ။ အဋ္ဌာနပယုတ္တော ဟိ ဧဝသဒ္ဒေါ ယထာဌာနေ န ယောဇေတဗ္ဗော။ ယဇ္ဇေဝံ ကသ္မာ တမိဓ ဂဟိတန္တိ အာဟ ‘‘ကေဝလ’’န္တိအာဒိ။ ဈာနာဒိဥတ္တရိမနုဿဓမ္မေ အဓိဂန္တုကာမဿ အဓိဋ္ဌာနမတ္တံ တတ္ထ အပ္ပတိဋ္ဌိတဿ တေသမသမ္ဘဝတော။ ဝုတ္တဉှိ ‘‘သီလေ ပတိဋ္ဌာယ နရော သပညော’’တိအာဒိ (သံ။ နိ။ ၁။၂၃၊ ၁၉၂၊ ပေဋကော။ ၂၂) အထ ဝါ သာသနေ န သီလမေဝ သာရောတိ ကာမဉ္စေတ္ထ သာသနေ မဂ္ဂဖလသီလသင်္ခါတံ လောကုတ္တရသီလမ္ပိ သာရမေဝ၊ တထာပိ န သီလက္ခန္ဓော ဧဝ သာရော ဟောတိ၊ အထ ခေါ သမာဓိက္ခန္ဓောပိ ပညာက္ခန္ဓောပိ သာရော ဧဝါတိ ဧဝမ္ပေတ္ထ ယထာပယုတ္တေန ဧဝသဒ္ဒေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ပုရိမောယေဝ ပနတ္ထော ယုတ္တတရော။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ‘‘ဣတော ဥတ္တရီ’’တိအာဒိ။ အညမ္ပိ ကတ္တဗ္ဗန္တိ သေသခန္ဓဒွယံ။

သမာဓိက္ခန္ဓဝဏ္ဏနာ

၄၅၄။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ထေရော သမာဓိက္ခန္ဓံ ပုဋ္ဌောပိ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒိကေ ဝိဿဇ္ဇေသိ၊ နနု ဧဝံ သန္တေ အညံ ပုဋ္ဌော အညံ ဗျာကရောန္တော အမ္ဗံ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရောန္တော ဝိယ ဟောတီတိ ဤဒိသီ စောဒနာ ဣဓ အနောကာသာတိ ဒဿေန္တော ‘‘ကထဉ္စ…ပေ… အာရဘီ’’တိ အာဟ၊ တေနေတ္ထ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒယောပိ သမာဓိဥပကာရကတံ ဥပါဒါယ သမာဓိက္ခန္ဓပက္ခိကဘာဝေန ဥဒ္ဒိဋ္ဌာတိ ဒဿေတိ။ ယေ တေ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒယောတိ သမ္ဗန္ဓော။ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနဒေသနာနန္တရံ အဘိညာဒေသနာယ အဝသရောတိ ကတွာ ရူပဇ္ဈာနာနေဝ အာဂတာနိ၊န အရူပဇ္ဈာနာနိ။ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနပါဒိကာ ဟိ သပရိဘဏ္ဍာ ဆပိ အဘိညာယော။ ယသ္မာ ပန လောကိယာဘိညာယော ဣဇ္ဈမာနာ အဋ္ဌသု သမာပတ္တီသု စုဒ္ဒသဝိဓေန စိတ္တပရိဒမနေန ဝိနာ န ဣဇ္ဈန္တိ၊ တသ္မာ အဘိညာသု ဒေသိယမာနာသု အရူပဇ္ဈာနာနိပိ ဒေသိတာနေဝ ဟောန္တိ နာနန္တရိကဘာဝတော။ တေနာဟ ‘‘အာနေတွာ ပန ဒီပေတဗ္ဗာနီ’’တိ၊ ဝုတ္တနယေန ဒေသိတာနေဝ ကတွာ သံဝဏ္ဏကေဟိ ပကာသေတဗ္ဗာနီတိ အတ္ထော။ အဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘စတုတ္ထဇ္ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ’’တိ ဣမိနာဝ အရူပဇ္ဈာနမ္ပိ သင်္ဂဟိတန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနမေဝ ဟိ ရူပဝိရာဂဘာဝနာဝသေန ပဝတ္တံ ‘‘အရူပဇ္ဈာန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။

၄၇၁-၄၈၀။ န စိတ္တေကဂ္ဂတာမတ္တကေနေဝါတိ ဧတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဌာနာဌာနပယုတ္တဿ ဧဝသဒ္ဒဿာနုရူပမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ လောကိယသမာဓိက္ခန္ဓဿ ပန အဓိပ္ပေတတ္တာ ‘‘န စိတ္တေကဂ္ဂတာ…ပေ… အတ္ထီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အရိယော သမာဓိက္ခန္ဓောတိ ဧတ္ထ ဟိ အရိယသဒ္ဒေါ သုဒ္ဓမတ္တပရိယာယောဝ၊ န လောကုတ္တရပရိယာယော။ ယထာ စေတ္ထ၊ တထာ အရိယော သီလက္ခန္ဓောတိ ဧတ္ထာပိ။ ဣတောတိ ပညာက္ခန္ဓတော၊ သော စ ဥက္ကဋ္ဌတော အရဟတ္တဖလပရိယာပန္နော ဧဝါတိ အာဟ ‘‘အရဟတ္တပရိယောသာန’’န္တိအာဒိ။ လောကိယာဘိညာပဋိသမ္ဘိဒါဟိ ဝိနာပိ ဟိ အရဟတ္တေ အဓိဂတေ ‘‘နတ္ထေဝ ဥတ္တရိကရဏီယ’’န္တိ သက္ကာ ဝတ္တုံ ယဒတ္ထံ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ ဝုဿတိ၊ တဿ သိဒ္ဓတ္တာ။ ဣဓ ပန လောကိယာဘိညာယောပိ အာဂတာယေဝ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျံ။

ဣတိ သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယာ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယ ပရမသုခုမဂမ္ဘီရဒုရနုဗောဓတ္ထပရိဒီပနာယ သုဝိမလဝိပုလပညာဝေယျတ္တိယဇနနာယ သာဓုဝိလာသိနိယာ နာမ လီနတ္ထပကာသနိယာ သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပကာသနာ။

သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။