📜

၄။ မာရသံယုတ္တံ

၁။ ပဌမဝဂ္ဂေါ

၁။ တပေါကမ္မသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၇။ မာရသံယုတ္တဿ ပဌမေ ဥရုဝေလာယံ ဝိဟရတီတိ ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗညုတညာဏော ဥရုဝေလဂါမံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ ပဌမာဘိသမ္ဗုဒ္ဓါတိ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ ဟုတွာ ပဌမံ အန္တောသတ္တာဟသ္မိံယေဝ။ ဒုက္ကရကာရိကာယာတိ ဆဗ္ဗဿာနိ ကတာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ။ မာရော ပါပိမာတိ အတ္တနော ဝိသယံ အတိက္ကမိတုံ ပဋိပန္နေ သတ္တေ မာရေတီတိ မာရော။ ပါပေ နိယောဇေတိ၊ သယံ ဝါ ပါပေ နိယုတ္တောတိ ပါပိမာ။ အညာနိပိဿ ကဏှော၊ အဓိပတိ၊ ဝသဝတ္တီ၊ အန္တကော၊ နမုစိ၊ ပမတ္တဗန္ဓူတိအာဒီနိ ဗဟူနိ နာမာနိ၊ ဣဓ ပန နာမဒွယမေဝ ဂဟိတံ။ ဥပသင်္ကမီတိ – ‘‘အယံ သမဏော ဂေါတမော ‘မုတ္တောသ္မီ’တိ မညတိ၊ အမုတ္တဘာဝမဿ ကထေဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ဥပသင်္ကမိ။

တပေါကမ္မာ အပက္ကမ္မာတိ တပေါကမ္မတော အပက္ကမိတွာ။ အပရဒ္ဓါတိ ‘‘ဒူရေ တွံ သုဒ္ဓိမဂ္ဂါ’’တိ ဝဒတိ။ အမရံ တပန္တိ အမရတပံ အမရဘာဝတ္ထာယ ကတံ လူခတပံ၊ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ။ သဗ္ဗာနတ္ထာဝဟံ ဟောတီတိ၊ ‘‘သဗ္ဗံ တပံ မယှံ အတ္ထာဝဟံ န ဘဝတီ’’တိ ဉတွာ။ ဖိယာရိတ္တံဝ ဓမ္မနီတိ အရညေ ထလေ ဖိယာရိတ္တံ ဝိယ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယထာ အရညေ ထလေ နာဝံ ဌပေတွာ ဘဏ္ဍဿ ပူရေတွာ မဟာဇနာ အဘိရူဟိတွာ ဖိယာရိတ္တံ ဂဟေတွာ သံကဍ္ဎေယျုံ စေဝ ဥပ္ပီလေယျုံ စ၊ သော မဟာဇနဿ ဝါယာမော ဧကင်္ဂုလဒွင်္ဂုလမတ္တမ္ပိ နာဝါယ ဂမနံ အသာဓေန္တော နိရတ္ထကော ဘဝေယျ န အနတ္ထာဝဟော၊ ဧဝမေဝ အဟံ ‘သဗ္ဗံ အမရံ တပံ အနတ္ထာဝဟံ ဟောတီ’တိ ဉတွာ ဝိဿဇ္ဇေသိန္တိ။

ဣဒါနိ တံ အမရံ တပံ ပဟာယ ယေန မဂ္ဂေန ဗုဒ္ဓါ ဇာတော၊ တံ ဒဿေန္တော သီလန္တိအာဒိမာဟ ။ တတ္ထ သီလန္တိ ဝစနေန သမ္မာဝါစာကမ္မန္တာဇီဝါ ဂဟိတာ၊ သမာဓိနာ သမ္မာဝါယာမသတိသမာဓယော၊ ပညာယ သမ္မာဒိဋ္ဌိသင်္ကပ္ပာ။ မဂ္ဂံ ဗောဓာယ ဘာဝယန္တိ ဣမံ အဋ္ဌင်္ဂိကမေဝ အရိယမဂ္ဂံ ဗောဓတ္ထာယ ဘာဝယန္တော။ ဧတ္ထ စ ဗောဓာယာတိ မဂ္ဂတ္ထာယ။ ယထာ ဟိ ယာဂုတ္ထာယ ယာဂုမေဝ ပစန္တိ၊ ပူဝတ္ထာယ ပူဝမေဝ ပစန္တိ၊ န အညံ ကိဉ္စိ ကရောန္တိ၊ ဧဝံ မဂ္ဂမေဝ မဂ္ဂတ္ထာယ ဘာဝေတိ။ တေနာဟ ‘‘မဂ္ဂံ ဗောဓာယ ဘာဝယ’’န္တိ။ ပရမံ သုဒ္ဓိန္တိ အရဟတ္တံ။ နိဟတောတိ တွံ မယာ နိဟတော ပရာဇိတော။ ပဌမံ။

၂။ ဟတ္ထိရာဇဝဏ္ဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၈။ ဒုတိယေ ရတ္တန္ဓကာရတိမိသာယန္တိ ရတ္တိံ အန္ဓဘာဝကာရကေ မဟာတမေ စတုရင်္ဂေ တမသိ။ အဗ္ဘောကာသေ နိသိန္နော ဟောတီတိ ဂန္ဓကုဋိတော နိက္ခမိတွာ စင်္ကမနကောဋိယံ ပါသာဏဖလကေ မဟာစီဝရံ သီသေ ဌပေတွာ ပဓာနံ ပရိဂ္ဂဏှမာနော နိသိန္နော ဟောတိ။

နနု စ တထာဂတဿ အဘာဝိတော ဝါ မဂ္ဂေါ၊ အပ္ပဟီနာ ဝါ ကိလေသာ၊ အပ္ပဋိဝိဒ္ဓံ ဝါ အကုပ္ပံ၊ အသစ္ဆိကတော ဝါ နိရောဓော နတ္ထိ၊ ကသ္မာ ဧဝမကာသီတိ? အနာဂတေ ကုလပုတ္တာနံ အင်္ကုသတ္ထံ။ ‘‘အနာဂတေ ဟိ ကုလပုတ္တာ မယာ ဂတမဂ္ဂံ အာဝဇ္ဇိတွာ အဗ္ဘောကာသဝါသံ ဝသိတဗ္ဗံ မညမာနာ ပဓာနကမ္မံ ကရိဿန္တီ’’တိ သမ္ပဿမာနော သတ္ထာ ဧဝမကာသိ။ မဟာတိ မဟန္တော။ အရိဋ္ဌကောတိ ကာဠကော။ မဏီတိ ပါသာဏော။ ဧဝမဿ သီသံ ဟောတီတိ ဧဝရူပံ တဿ ကာဠဝဏ္ဏံ ကူဋာဂါရပ္ပမာဏံ မဟာပါသာဏသဒိသံ သီသံ ဟောတိ။

သုဘာသုဘန္တိ ဒီဃမဒ္ဓါနံ သံသရန္တော သုန္ဒရာသုန္ဒရံ ဝဏ္ဏံ ကတွာ အာဂတောသီတိ ဝဒတိ။ အထ ဝါ သံသရန္တိ သံသရန္တော အာဂစ္ဆန္တော။ ဒီဃမဒ္ဓါနန္တိ ဝသဝတ္တိဋ္ဌာနတော ယာဝ ဥရုဝေလာယ ဒီဃမဂ္ဂံ၊ ပုရေ ဗောဓာယ ဝါ ဆဗ္ဗဿာနိ ဒုက္ကရကာရိကသမယသင်္ခါတံ ဒီဃကာလံ။ ဝဏ္ဏံ ကတွာ သုဘာသုဘန္တိ သုန္ဒရဉ္စ အသုန္ဒရဉ္စ နာနပ္ပကာရံ ဝဏ္ဏံ ကတွာ အနေကဝါရံ မမ သန္တိကံ အာဂတောသီတိ အတ္ထော။ သော ကိရ ဝဏ္ဏော နာမ နတ္ထိ၊ ယေန ဝဏ္ဏေန မာရော ဝိဘိံသကတ္ထာယ ဘဂဝတော သန္တိကံ န အာဂတပုဗ္ဗော။ တေန တံ ဘဂဝါ ဧဝမာဟ။ အလံ တေ တေနာတိ အလံ တုယှံ ဧတေန မာရဝိဘိံသာကာရဒဿနဗျာပါရေန။ ဒုတိယံ။

၃။ သုဘသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၉။ တတိယေ သုသံဝုတာတိ သုပိဟိတာ။ န တေ မာရဝသာနုဂါတိ၊ မာရ၊ တေ တုယှံ ဝသာနုဂါ န ဟောန္တိ။ န တေ မာရဿ ဗဒ္ဓဂူတိ တေ တုယှံ မာရဿ ဗဒ္ဓစရာ သိဿာ အန္တေဝါသိကာ န ဟောန္တိ။ တတိယံ။

၄။ ပဌမမာရပါသသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၀။ စတုတ္ထေ ယောနိသော မနသိကာရာတိ ဥပါယမနသိကာရေန။ ယောနိသော သမ္မပ္ပဓာနာတိ ဥပါယဝီရိယေန ကာရဏဝီရိယေန။ ဝိမုတ္တီတိ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိ။ အဇ္ဈဘာသီတိ ‘‘အယံ အတ္တနာ ဝီရိယံ ကတွာ အရဟတ္တံ ပတွာပိ န တုဿတိ၊ ဣဒါနိ အညေသမ္ပိ ‘ပါပုဏာထာ’တိ ဥဿာဟံ ကရောတိ၊ ပဋိဗာဟေဿာမိ န’’န္တိ စိန္တေတွာ အဘာသိ။

မာရပါသေနာတိ ကိလေသပါသေန။ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာတိ ယေ ဒိဗ္ဗာ ကာမဂုဏသင်္ခါတာ မာနုသာ ကာမဂုဏသင်္ခါတာ စ မာရပါသာ နာမ အတ္ထိ၊ သဗ္ဗေဟိ တေဟိ တွံ ဗဒ္ဓါတိ ဝဒတိ။ မာရဗန္ဓနဗဒ္ဓါတိ မာရဗန္ဓနေန ဗဒ္ဓါ၊ မာရဗန္ဓနေ ဝါ ဗဒ္ဓါ။ န မေ သမဏ မောက္ခသီတိ သမဏ တွံ မမ ဝိသယတော န မုစ္စိဿသိ။ စတုတ္ထံ။

၅။ ဒုတိယမာရပါသသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၁။ ပဉ္စမေ မုတ္တာဟန္တိ မုတ္တော အဟံ။ ပုရိမံ သုတ္တံ အန္တောဝဿေ ဝုတ္တံ၊ ဣဒံ ပန ပဝါရေတွာ ဝုဋ္ဌဝဿကာလေ။ စာရိကန္တိ အနုပုဗ္ဗဂမနစာရိကံ။ (ပဝါရေတွာ) ဒိဝသေ ဒိဝသေ ယောဇနပရမံ ဂစ္ဆန္တာ စရထာတိ ဝဒတိ။ မာ ဧကေန ဒွေတိ ဧကမဂ္ဂေန ဒွေ ဇနာ မာ အဂမိတ္ထ။ ဧဝဉှိ ဂတေသု ဧကသ္မိံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တေ၊ ဧကေန တုဏှီဘူတေန ဌာတဗ္ဗံ ဟောတိ။ တသ္မာ ဧဝမာဟ။

အာဒိကလျာဏန္တိ အာဒိမှိ ကလျာဏံ သုန္ဒရံ ဘဒ္ဒကံ။ တထာ မဇ္ဈပရိယောသာနေသု။ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနဉ္စ နာမေတံ သာသနဿ စ ဒေသနာယ စ ဝသေန ဒုဝိဓံ။ တတ္ထ သာသနဿ သီလံ အာဒိ၊ သမထဝိပဿနာမဂ္ဂါ မဇ္ဈံ၊ ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာနံ။ သီလသမာဓယော ဝါ အာဒိ ၊ ဝိပဿနာမဂ္ဂါ မဇ္ဈံ၊ ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာနံ။ သီလသမာဓိဝိပဿနာ ဝါ အာဒိ၊ မဂ္ဂေါ မဇ္ဈံ၊ ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာနံ။ ဒေသနာယ ပန စတုပ္ပဒိကာယ ဂါထာယ တာဝ ပဌမပါဒေါ အာဒိ၊ ဒုတိယတတိယာ မဇ္ဈံ၊ စတုတ္ထော ပရိယောသာနံ။ ပဉ္စပဒဆပ္ပဒါနံ ပဌမပါဒေါ အာဒိ၊ အဝသာနပါဒေါ ပရိယောသာနံ၊ အဝသေသာ မဇ္ဈံ။ ဧကာနုသန္ဓိကသုတ္တဿ နိဒါနံ အာဒိ၊ ‘‘ဣဒမဝေါစာ’’တိ ပရိယောသာနံ၊ သေသံ မဇ္ဈံ။ အနေကာနုသန္ဓိကဿ မဇ္ဈေ ဗဟူပိ အနုသန္ဓိ မဇ္ဈမေဝ၊ နိဒါနံ အာဒိ၊ ‘‘ဣဒမဝေါစာ’’တိ ပရိယောသာနံ။

သာတ္ထန္တိ သာတ္ထကံ ကတွာ ဒေသေထ။ သဗျဉ္ဇနန္တိ ဗျဉ္ဇနေဟိ စေဝ ပဒေဟိ စ ပရိပူရံ ကတွာ ဒေသေထ။ ကေဝလပရိပုဏ္ဏန္တိ သကလပရိပုဏ္ဏံ။ ပရိသုဒ္ဓန္တိ နိရုပက္ကိလေသံ။ ဗြဟ္မစရိယန္တိ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟံ သာသနဗြဟ္မစရိယံ။ ပကာသေထာတိ အာဝိကရောထ။

အပ္ပရဇက္ခဇာတိကာတိ ပညာစက္ခုမှိ အပ္ပကိလေသရဇသဘာဝါ၊ ဒုကူလသာဏိယာ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝိယ စတုပ္ပဒိကဂါထာပရိယောသာနေ အရဟတ္တံ ပတ္တုံ သမတ္ထာ သန္တီတိ အတ္ထော။ အဿဝနတာတိ အဿဝနတာယ။ ပရိဟာယန္တီတိ အလာဘပရိဟာနိယာ ဓမ္မတော ပရိဟာယန္တိ။ သေနာနိဂမောတိ ပဌမကပ္ပိကာနံ သေနာယ နိဝိဋ္ဌောကာသေ ပတိဋ္ဌိတဂါမော၊ သုဇာတာယ ဝါ ပိတု သေနာနီ နာမ နိဂမော။ တေနုပသင်္ကမိဿာမီတိ နာဟံ တုမှေ ဥယျောဇေတွာ ပရိဝေဏာဒီနိ ကာရေတွာ ဥပဋ္ဌာကာဒီဟိ ပရိစရိယမာနော ဝိဟရိဿာမိ၊ တိဏ္ဏံ ပန ဇဋိလာနံ အဍ္ဎုဍ္ဎာနိ ပါဋိဟာရိယသဟဿာနိ ဒဿေတွာ ဓမ္မမေဝ ဒေသေတုံ ဥပသင်္ကမိဿာမီတိ။ တေနုပသင်္ကမီတိ၊ ‘‘အယံ သမဏော ဂေါတမော မဟာယုဒ္ဓံ ဝိစာရေန္တော ဝိယ၊ ‘မာ ဧကေန ဒွေ အဂမိတ္ထ၊ ဓမ္မံ ဒေသေထာ’တိ သဋ္ဌိ ဇနေ ဥယျောဇေတိ၊ ဣမသ္မိံ ပန ဧကသ္မိမ္ပိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တေ မယှံ စိတ္တဿာဒံ နတ္ထိ၊ ဧဝံ ဗဟူသု ဒေသေန္တေသု ကုတော ဘဝိဿတိ၊ ပဋိဗာဟာမိ န’’န္တိ စိန္တေတွာ ဥပသင်္ကမိ။ ပဉ္စမံ။

၆။ သပ္ပသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၂။ ဆဋ္ဌေ သောဏ္ဍိကာကိလဉ္ဇန္တိ သုရာကာရကာနံ ပိဋ္ဌပတ္ထရဏကကိလဉ္ဇံ။ ကောသလိကာ ကံသပါတီတိ ကောသလရညော ရထစက္ကပ္ပမာဏာ ပရိဘောဂပါတိ ။ ဂဠဂဠာယန္တေတိ ဂဇ္ဇန္တေ။ ကမ္မာရဂဂ္ဂရိယာတိ ကမ္မာရုဒ္ဓနပဏာဠိယာ။ ဓမမာနာယာတိ ဘသ္တဝါတေန ပူရိယမာနာယ။ ဣတိ ဝိဒိတွာတိ – ‘‘သမဏော ဂေါတမော ပဓာနမနုယုတ္တော သုခေန နိသိန္နော၊ ဃဋ္ဋယိဿာမိ န’’န္တိ ဝုတ္တပ္ပကာရံ အတ္တဘာဝံ မာပေတွာ နိယာမဘူမိယံ ဣတော စိတော စ သဉ္စရန္တံ ဝိဇ္ဇုလတာလောကေန ဒိသွာ၊ ‘‘ကော နု ခေါ ဧသော သတ္တော’’တိ? အာဝဇ္ဇေန္တော၊ ‘‘မာရော အယ’’န္တိ ဧဝံ ဝိဒိတွာ။

သုညဂေဟာနီတိ သုညာဂါရာနိ။ သေယျာတိ သေယျတ္ထာယ။ ဌဿာမိ စင်္ကမိဿာမိ နိသီဒိဿာမိ နိပဇ္ဇိဿာမီတိ ဧတဒတ္ထာယ ယော သုညာဂါရာနိ သေဝတီတိ အတ္ထော။ သော မုနိ အတ္တသညတောတိ သော ဗုဒ္ဓမုနိ ဟတ္ထပါဒကုက္ကုစ္စာဘာဝေန သံယတတ္တဘာဝေါ။ ဝေါဿဇ္ဇ စရေယျ တတ္ထ သောတိ သော တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ အာလယံ နိကန္တိံ ဝေါဿဇ္ဇိတွာ ပဟာယ စရေယျ။ ပတိရူပံ ဟိ တထာဝိဓဿ တန္တိ တာဒိသဿ တံသဏ္ဌိတဿ ဗုဒ္ဓမုနိနော တံ အတ္တဘာဝေ နိကန္တိံ ဝေါဿဇ္ဇိတွာ စရဏံ နာမ ပတိရူပံ ယုတ္တံ အနုစ္ဆဝိကံ။

စရကာတိ သီဟဗျဂ္ဃာဒိကာ သဉ္စရဏသတ္တာ။ ဘေရဝါတိ သဝိညာဏကအဝိညာဏကဘေရဝါ။ တတ္ထ သဝိညာဏကာ သီဟဗျဂ္ဃာဒယော၊ အဝိညာဏကာ ရတ္တိဘာဂေ ခါဏုဝမ္မိကာဒယော။ တေပိ ဟိ တသ္မိံ ကာလေ ယက္ခာ ဝိယ ဥပဋ္ဌဟန္တိ၊ ရဇ္ဇုဝလ္လိယာဒီနိ သဗ္ဗာနိ သပ္ပာ ဝိယ ဥပဋ္ဌဟန္တိ။ တတ္ထာတိ တေသု ဘေရဝေသု သုညာဂါရဂတော ဗုဒ္ဓမုနိ လောမစလနမတ္တကမ္ပိ န ကရောတိ။

ဣဒါနိ အဋ္ဌာနပရိကပ္ပံ ဒဿေန္တော နဘံ ဖလေယျာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဖလေယျာတိ ကာကပဒံ ဝိယ ဟီရဟီရသော ဖလေယျ။ စလေယျာတိ ပေါက္ခရပတ္တေ ဝါတာဟတော ဥဒကဗိန္ဒု ဝိယ စလေယျ။ သလ္လမ္ပိ စေ ဥရသိ ပကပ္ပယေယျုန္တိ တိခိဏသတ္တိသလ္လံ စေပိ ဥရသ္မိံ စာရေယေယျုံ။ ဥပဓီသူတိ ခန္ဓူပဓီသု။ တာဏံ န ကရောန္တီတိ တိခိဏေ သလ္လေ ဥရသ္မိံ စာရိယမာနေ ဘယေန ဂုမ္ဗန္တရကန္ဒရာဒီနိ ပဝိသန္တာ တာဏံ ကရောန္တိ နာမ။ ဗုဒ္ဓါ ပန သမုစ္ဆိန္နသဗ္ဗဘယာ ဧဝရူပံ တာဏံ နာမ န ကရောန္တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ သုပတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၃။ သတ္တမေ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာတိ ဥတုဂါဟာပနတ္ထံ ဓောဝိတွာ။ ဗုဒ္ဓါနံ ပန သရီရေ ရဇောဇလ္လံ န ဥပလိမ္ပတိ၊ ဥဒကမ္ပိ ပေါက္ခရပတ္တေ ပက္ခိတ္တံ ဝိယ ဝိဝဋ္ဋိတွာ ဂစ္ဆတိ။ အပိစ ခေါ ဓောတပါဒကေ ဂေဟေ ပါဒေ ဓောဝိတွာ ပဝိသနံ ပဗ္ဗဇိတာနံ ဝတ္တံ။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓါနံ ဝတ္တဘေဒေါ နာမ နတ္ထိ၊ ဝတ္တသီသေ ပန ဌတွာ ဓောဝန္တိ။ သစေ ဟိ တထာဂတော နေဝ နှာယေယျ၊ န ပါဒေ ဓောဝေယျ၊ ‘‘နာယံ မနုဿော’’တိ ဝဒေယျုံ။ တသ္မာ မနုဿကိရိယံ အမုဉ္စန္တော ဓောဝတိ။ သတော သမ္ပဇာနောတိ သောပ္ပပရိဂ္ဂါဟကေန သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော။ ဥပသင်္ကမီတိ သမဏော ဂေါတမော သဗ္ဗရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမိတွာ ဂန္ဓကုဋိံ ပဝိသိတွာ နိဒ္ဒါယတိ၊ အတိဝိယ သုခသယိတော ဘဝိဿတိ၊ ဃဋ္ဋယိဿာမိ နန္တိ စိန္တေတွာ ဥပသင်္ကမိ။

ကိံ သောပ္ပသီတိ ကိံ သုပသိ၊ ကိံ သောပ္ပံ နာမိဒံ တဝါတိ ဝဒတိ။ ကိံ နု သောပ္ပသီတိ ကသ္မာ နု သုပသိ? ဒုဗ္ဘဂေါ ဝိယာတိ မတော ဝိယ၊ ဝိသညီ ဝိယ စ။ သုညမဂါရန္တိ သုညံ မေ ဃရံ လဒ္ဓန္တိ သောပ္ပသီတိ ဝဒတိ။ သူရိယေ ဥဂ္ဂတေတိ သူရိယမှိ ဥဋ္ဌိတေ။ ဣဒါနိ ဟိ အညေ ဘိက္ခူ သမ္မဇ္ဇန္တိ ၊ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ၊ ဘိက္ခာစာရဂမနသဇ္ဇာ ဘဝန္တိ၊ တွံ ကသ္မာ သောပ္ပသိယေဝ။

ဇာလိနီတိ တယော ဘဝေ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတေန ‘‘အဇ္ဈတ္တိကဿုပါဒါယ အဋ္ဌာရသတဏှာဝိစရိတာနီ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၈၄၂) တေန တေန အတ္တနော ကောဋ္ဌာသဘူတေန ဇာလေန ဇာလိနီ။ ဝိသတ္တိကာတိ ရူပါဒီသု တတ္ထ တတ္ထ ဝိသတ္တတာယ ဝိသမူလတာယ ဝိသပရိဘောဂတာယ စ ဝိသတ္တိကာ။ ကုဟိဉ္စိ နေတဝေတိ ကတ္ထစိ နေတုံ။ သဗ္ဗူပဓိ ပရိက္ခယာတိ သဗ္ဗေသံ ခန္ဓကိလေသာဘိသင်္ခါရကာမဂုဏဘေဒါနံ ဥပဓီနံ ပရိက္ခယာ။ ကိံ တဝေတ္ထ၊ မာရာတိ၊ မာရ၊ တုယှံ ကိံ ဧတ္ထ? ကသ္မာ တွံ ဥဏှယာဂုယံ နိလီယိတုံ အသက္ကောန္တီ ခုဒ္ဒကမက္ခိကာ ဝိယ အန္တန္တေနေဝ ဥဇ္ဈာယန္တော အာဟိဏ္ဍသီတိ။ သတ္တမံ။

၈။ နန္ဒတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၄။ အဋ္ဌမံ ဒေဝတာသံယုတ္တေ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ ပဌမအာယုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၅။ နဝမေ အပ္ပံ ဝါ ဘိယျောတိ ဘိယျော ဇီဝန္တော အပရံ ဝဿသတံ ဇီဝိတုံ န သက္ကောတိ၊ ပဏ္ဏာသံ ဝါ သဋ္ဌိ ဝါ ဝဿာနိ ဇီဝတိ။ အဇ္ဈဘာသီတိ သမဏော ဂေါတမော ‘‘မနုဿာနံ အပ္ပမာယူ’’တိ ကထေတိ၊ ဒီဃဘာဝမဿ ကထေဿာမီတိ ပစ္စနီကသာတတာယ အဘိဘဝိတွာ အဘာသိ။

နနံ ဟီဠေတိ တံ အာယုံ ‘‘အပ္ပကမိဒ’’န္တိ န ဟီဠေယျ။ ခီရမတ္တော ဝါတိ ယထာ ဒဟရော ကုမာရော ဥတ္တာနသေယျကော ခီရံ ပိဝိတွာ ဒုကူလစုမ္ဗဋကေ နိပန္နော အသညီ ဝိယ နိဒ္ဒါယတိ၊ ကဿစိ အာယုံ အပ္ပံ ဝါ ဒီဃံ ဝါတိ န စိန္တေတိ၊ ဧဝံ သပ္ပုရိသော။ စရေယျာဒိတ္တသီသော ဝါတိ အာယုံ ပရိတ္တန္တိ ဉတွာ ပဇ္ဇလိတသီသော ဝိယ စရေယျ။ နဝမံ။

၁၀။ ဒုတိယအာယုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၆။ ဒသမေ နေမီဝ ရထကုဗ္ဗရန္တိ ယထာ ဒိဝသံ ဂစ္ဆန္တဿ ရထဿ စက္ကနေမိ ကုဗ္ဗရံ အနုပရိယာယတိ န ဝိဇဟတိ၊ ဧဝံ အာယု အနုပရိယာယတီတိ။ ဒသမံ။

ပဌမော ဝဂ္ဂေါ။

၂။ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ

၁။ ပါသာဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၇။ ဒုတိယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ နိသိန္နောတိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဓာနံ ပရိဂ္ဂဏှန္တော နိသိန္နော။ မာရောပိဿ သုခနိသိန္နဘာဝံ ဉတွာ ဃဋ္ဋယိဿာမီတိ ဥပသင်္ကမန္တော။ ပဒါလေသီတိ ပဗ္ဗတပိဋ္ဌေ ဌတွာ ပဝိဇ္ဈိ။ ပါသာဏာ နိရန္တရာ အညမညံ အဘိဟနန္တာ ပတန္တိ။ ကေဝလန္တိ သကလံ။ သဗ္ဗန္တိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ပဌမံ။

၂။ ကိန္နုသီဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၈။ ဒုတိယေ ဝိစက္ခုကမ္မာယာတိ ပရိသာယ ပညာစက္ခုံ ဝိနာသေတုကမျတာယ။ ဗုဒ္ဓါနံ ပနေသ ပညာစက္ခုံ ဝိနာသေတုံ န သက္ကောတိ၊ ပရိသာယ ဘေရဝါရမ္မဏံ သာဝေန္တော ဝါ ဒဿေန္တော ဝါ သက္ကောတိ။ ဝိဇိတာဝီ နု မညသီတိ ကိံ နု တွံ ‘‘ဝိဇိတဝိဇယော အဟ’’န္တိ မညသိ? မာ ဧဝံ မညိ၊ နတ္ထိ တေ ဇယော။ ပရိသာသူတိ၊ အဋ္ဌသု ပရိသာသု။ ဗလပ္ပတ္တာတိ ဒသဗလပ္ပတ္တာ။ ဒုတိယံ။

၃။ သကလိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၉။ တတိယေ မန္ဒိယာ နူတိ မန္ဒဘာဝေန မောမူဟဘာဝေန။ ဥဒါဟု ကာဝေယျမတ္တောတိ ဥဒါဟု ယထာ ကဝိ ကဗ္ဗံ စိန္တေန္တော တေန ကဗ္ဗကရဏေန မတ္တော သယတိ၊ ဧဝံ သယသိ။ သမ္ပစုရာတိ ဗဟဝေါ။ ကိမိဒံ သောပ္ပသေ ဝါတိ ကသ္မာ ဣဒံ သောပ္ပံ သောပ္ပသိယေဝ? အတ္ထံ သမေစ္စာတိ အတ္ထံ သမာဂန္တွာ ပါပုဏိတွာ။ မယှံ ဟိ အသင်္ဂဟော နာမ သင်္ဂဟဝိပန္နော ဝါ အတ္ထော နတ္ထိ။ သလ္လန္တိ တိခိဏံ သတ္တိသလ္လံ။ ဇဂ္ဂံ န သင်္ကေတိ ယထာ ဧကစ္စော သီဟပထာဒီသု ဇဂ္ဂန္တော သင်္ကတိ၊ တထာ အဟံ ဇဂ္ဂန္တောပိ န သင်္ကာမိ။ နပိ ဘေမိ သောတ္တုန္တိ ယထာ ဧကစ္စော သီဟပထာဒီသုယေဝ သုပိတုံ ဘာယတိ၊ ဧဝံ အဟံ သုပိတုမ္ပိ န ဘာယာမိ။ နာနုတပန္တိ မာမန္တိ ယထာ အာစရိယဿ ဝါ အန္တေဝါသိကဿ ဝါ အဖာသုကေ ဇာတေ ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာယ ဌိတတ္တာ အန္တေဝါသိံ ရတ္တိန္ဒိဝါ အတိက္ကမန္တာ အနုတပန္တိ၊ ဧဝံ မံ နာနုတပန္တိ။ န ဟိ မယှံ ကိဉ္စိ အပရိနိဋ္ဌိတကမ္မံ နာမ အတ္ထိ။ တေနေဝါဟ ဟာနိံ န ပဿာမိ ကုဟိဉ္စိ လောကေတိ။ တတိယံ။

၄။ ပတိရူပသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၀။ စတုတ္ထေ အနုရောဓဝိရောဓေသူတိ ရာဂပဋိဃေသု။ မာ သဇ္ဇိတ္ထော တဒါစရန္တိ ဧဝံ ဓမ္မကထံ အာစရန္တော မာ လဂ္ဂိ။ ဓမ္မကထံ ကထေန္တဿ ဟိ ဧကစ္စေ သာဓုကာရံ ဒဒန္တိ၊ တေသု ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စေ အသက္ကစ္စံ သုဏန္တိ၊ တေသု ပဋိဃော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဣတိ ဓမ္မကထိကော အနုရောဓဝိရောဓေသု သဇ္ဇတိ နာမ။ တွံ ဧဝံ မာ သဇ္ဇိတ္ထောတိ ဝဒတိ။ ယဒညမနုသာသတီတိ ယံ အညံ အနုသာသတိ၊ တံ။ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဟိတာနုကမ္ပီ ဟိတေန အနုပကမ္ပတိ။ ယသ္မာ စ ဟိတာနုကမ္ပီ ၊ တသ္မာ အနုရောဓဝိရောဓေဟိ ဝိပ္ပမုတ္တော တထာဂတောတိ။ စတုတ္ထံ။

၅။ မာနသသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၁။ ပဉ္စမေ အာကာသေ စရန္တေပိ ဗန္ဓတီတိ အန္တလိက္ခစရော။ ပါသောတိ ရာဂပါသော။ မာနသောတိ မနသမ္ပယုတ္တော။ ပဉ္စမံ။

၆။ ပတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၂။ ဆဋ္ဌေ ပဉ္စန္နံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ ဥပါဒါယာတိ ပဉ္စ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေ အာဒိယိတွာ၊ သဘာဝသာမညလက္ခဏဝသေန နာနပ္ပကာရတော ဝိဘဇိတွာ ဒဿေန္တော။ သန္ဒဿေတီတိ ခန္ဓာနံ သဘာဝလက္ခဏာဒီနိ ဒဿေတိ။ သမာဒပေတီတိ ဂဏှာပေတိ။ သမုတ္တေဇေတီတိ သမာဒါနမှိ ဥဿာဟံ ဇနေတိ။ သမ္ပဟံသေတီတိ ပဋိဝိဒ္ဓဂုဏေန ဝေါဒါပေတိ ဇောတာပေတိ။ အဋ္ဌိံ ကတွာတိ အတ္ထိကံ ကတွာ၊ ‘‘အယံ နော အဓိဂန္တဗ္ဗော အတ္ထော’’တိ ဧဝံ သလ္လက္ခေတွာ တာယ ဒေသနာယ အတ္ထိကာ ဟုတွာ။ မနသိ ကတွာတိ စိတ္တေ ဌပေတွာ။ သဗ္ဗစေတသော သမန္နာဟရိတွာတိ သဗ္ဗေန တေန ကမ္မကာရကစိတ္တေန သမန္နာဟရိတွာ။ ဩဟိတသောတာတိ ဌပိတာသောတာ။ အဗ္ဘောကာသေ နိက္ခိတ္တာတိ ဩတာပနတ္ထာယ ဌပိတာ။

ရူပံ ဝေဒယိတံ သညာန္တိ၊ ဧတေ ရူပါဒယော တယော ခန္ဓာ။ ယဉ္စ သင်္ခတန္တိ ဣမိနာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဂဟိတော။ ဧဝံ တတ္ထ ဝိရဇ္ဇတီတိ ‘‘ဧသော အဟံ န ဟောမိ၊ ဧတံ မယှံ န ဟောတီ’’တိ ပဿန္တော ဧဝံ တေသု ခန္ဓေသု ဝိရဇ္ဇတိ။ ခေမတ္တန္တိ ခေမီဘူတံ အတ္တဘာဝံ။ ဣမိနာ ဖလက္ခဏံ ဒဿေတိ။ အနွေသန္တိ ဘဝယောနိဂတိဌိတိသတ္တာဝါသသင်္ခါတေသု သဗ္ဗဋ္ဌာနေသု ပရိယေသမာနာ။ နာဇ္ဈဂါတိ န ပဿီတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ ဆဖဿာယတနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၃။ သတ္တမေ ဖဿာယတနာနန္တိ သဉ္ဇာတိသမောသရဏဋ္ဌေန ဆဒွါရိကဿ ဖဿဿ အာယတနာနံ။ ဘယဘေရဝံ သဒ္ဒန္တိ မေဃဒုန္ဒုဘိအသနိပါတသဒ္ဒသဒိသံ ဘယဇနကံ သဒ္ဒံ။ ပထဝီ မညေ ဥန္ဒြီယတီတိ အယံ မဟာပထဝီ ပဋပဋသဒ္ဒံ ကုရုမာနာ ဝိယ အဟောသိ။ ဧတ္ထ လောကော ဝိမုစ္ဆိတောတိ ဧတေသု ဆသု အာရမ္မဏေသု လောကော အဓိမုစ္ဆိတော။ မာရဓေယျန္တိ မာရဿ ဌာနဘူတံ တေဘူမကဝဋ္ဋံ။ သတ္တမံ။

၈။ ပိဏ္ဍသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၄။ အဋ္ဌမေ ပါဟုနကာနိ ဘဝန္တီတိ တထာရူပေ နက္ခတ္တေ တတ္ထ တတ္ထ ပေသေတဗ္ဗာနိ ပါဟုနကာနိ ဘဝန္တိ၊ အာဂန္တုကပဏ္ဏာကာရဒါနာနိ ဝါ။ သယံစရဏဒိဝသေ သမဝယဇာတိဂေါတ္တာ ကုမာရကာ တတော တတော သန္နိပတန္တိ။ ကုမာရိကာယောပိ အတ္တနော အတ္တနော ဝိဘဝါနုရူပေန အလင်္ကတာ တဟံ တဟံ ဝိစရန္တိ။ တတြ ကုမာရိကာယောပိ ယထာရုစိကာနံ ကုမာရကာနံ ပဏ္ဏာကာရံ ပေသေန္တိ၊ ကုမာရကာပိ ကုမာရိကာနံ အညသ္မိံ အသတိ အန္တမသော မာလာဂုဠေနပိ ပရိက္ခိပန္တိ။ အနွာဝိဋ္ဌာတိ အနု အာဝိဋ္ဌာ။ တံဒိဝသံ ကိရ ပဉ္စသတာ ကုမာရိကာယော ဥယျာနကီဠံ ဂစ္ဆန္တိယော ပဋိပထေ သတ္ထာရံ ဒိသွာ ဆဏပူဝံ ဒဒေယျုံ။ သတ္ထာ တာသံ ဒါနာနုမောဒနတ္ထံ ပကိဏ္ဏကဓမ္မဒေသနံ ဒေသေယျ၊ ဒေသနာပရိယောသာနေ သဗ္ဗာပိ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟေယျုံ။ မာရော တာသံ သမ္ပတ္တိယာ အန္တရာယံ ကရိဿာမီတိ အနွာဝိသိ။ ပါဠိယံ ပန မာ သမဏော ဂေါတမော ပိဏ္ဍမလတ္ထာတိ ဧတ္တကံယေဝ ဝုတ္တန္တိ။

ကိံ ပန သတ္ထာ မာရာဝဋ္ဋနံ အဇာနိတွာ ပဝိဋ္ဌောတိ? အာမ အဇာနိတွာ။ ကသ္မာ? အနာဝဇ္ဇနတာယ။ ဗုဒ္ဓါနဉှိ – ‘‘အသုကဋ္ဌာနေ ဘတ္တံ လဘိဿာမ၊ န လဘိဿာမာ’’တိ အာဝဇ္ဇနံ န အနနုစ္ဆဝိကံ။ ပဝိဋ္ဌော ပန မနုဿာနံ ဥပစာရဘေဒံ ဒိသွာ၊ ‘‘ကိံ ဣဒ’’န္တိ? အာဝဇ္ဇေန္တော ဉတွာ၊ ‘‘အာမိသတ္ထံ မာရာဝဋ္ဋနံ ဘိန္ဒိတုံ အနနုစ္ဆဝိက’’န္တိ အဘိန္ဒိတွာဝ နိက္ခန္တော။

ဥပသင်္ကမီတိ အမိတ္တဝိဇယေန ဝိယ တုဋ္ဌော သကလဂါမေ ကဋစ္ဆုမတ္တမ္ပိ ဘတ္တံ အလဘိတွာ ဂါမတော နိက္ခမန္တံ ဘဂဝန္တံ ဂါမိယမနုဿဝေသေန ဥပသင်္ကမိ။ တထာဟံ ကရိဿာမီတိ ဣဒံ သော မုသာ ဘာသတိ။ ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ – ‘‘မယာ ဧဝံ ဝုတ္တေ ပုန ပဝိသိဿတိ၊ အထ နံ ဂါမဒါရကာ ‘သကလဂါမေ စရိတွာ ကဋစ္ဆုဘိက္ခမ္ပိ အလဘိတွာ ဂါမတော နိက္ခမ္မ ပုန ပဝိဋ္ဌောသီ’တိအာဒီနိ ဝတွာ ဥပ္ပဏ္ဍေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝါ ပန – ‘‘သစာယံ မံ ဧဝံ ဝိဟေဌေဿတိ မုဒ္ဓမဿေဝ သတ္တဓာ ဖလိဿတီ’’တိ တသ္မိံ အနုကမ္ပာယ အပဝိသိတွာ ဂါထာဒွယမာဟ။

တတ္ထ ပသဝီတိ ဇနေသိ နိပ္ဖာဒေသိ။ အာသဇ္ဇာတိ အာသာဒေတွာ ဃဋ္ဋေတွာ။ န မေ ပါပံ ဝိပစ္စတီတိ မမ ပါပံ န ပစ္စတိ။ နိပ္ဖလံ ဧတန္တိ ကိံ နု တွံ ဧဝံ မညသိ? မာ ဧဝံ မညိ၊ အတ္ထိ တယာ ကတဿ ပါပဿ ဖလန္တိ ဒီပေတိ။ ကိဉ္စနန္တိ မဒ္ဒိတုံ သမတ္ထံ ရာဂကိဉ္စနာဒိ ကိလေသဇာတံ။ အာဘဿရာ ယထာတိ ယထာ အာဘဿရာ ဒေဝါ သပ္ပီတိကဇ္ဈာနေန ယာပေန္တာ ပီတိဘက္ခာ နာမ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ ဘဝိဿာမာတိ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ ကဿကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၅။ နဝမေ နိဗ္ဗာနပဋိသံယုတ္တာယာတိ နိဗ္ဗာနံ အပဒိသိတွာ ပဝတ္တာယ။ ဟဋဟဋကေသောတိ ပုရိမကေသေ ပစ္ဆတော၊ ပစ္ဆိမကေသေ ပုရတော ဝါမပဿကေသေ ဒက္ခိဏတော၊ ဒက္ခိဏပဿကေသေ ဝါမတော ဖရိတွာ ဖရိတွာ ဝိပ္ပကိဏ္ဏကေသော။ မမ စက္ခုသမ္ဖဿဝိညာဏာယတနန္တိ စက္ခုဝိညာဏေန သမ္ပယုတ္တော စက္ခုသမ္ဖဿောပိ ဝိညာဏာယတနမ္ပိ မမေဝါတိ။ ဧတ္ထ စ စက္ခုသမ္ဖဿေန ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ ဂဟိတာ၊ ဝိညာဏာယတနေန သဗ္ဗာနိပိ စက္ခုဒွါရေ ဥပ္ပန္နာနိ အာဝဇ္ဇနာဒိဝိညာဏာနိ။ သောတဒွါရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ မနောဒွါရေ ပန မနောတိ သာဝဇ္ဇနကံ ဘဝင်္ဂစိတ္တံ။ ဓမ္မာတိ အာရမ္မဏဓမ္မာ။ မနောသမ္ဖဿောတိ သာဝဇ္ဇနေန ဘဝင်္ဂေန သမ္ပယုတ္တဖဿော။ ဝိညာဏာယတနန္တိ ဇဝနစိတ္တံ တဒါရမ္မဏမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။

တဝေဝ ပါပိမ၊ စက္ခူတိ ယံ လောကေ တိမိရကာစာဒီဟိ ဥပဒ္ဒုတံ အနေကရောဂါယတနံ ဥပက္ကဝိပက္ကံ အန္တမသော ကာဏစက္ခုပိ၊ သဗ္ဗံ တံ တဝေဝ ဘဝတု။ ရူပါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

ယံ ဝဒန္တီတိ ယံ ဘဏ္ဍကံ ‘‘မမ ဣဒ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ယေ ဝဒန္တိ မမန္တိ စာတိ ယေ စ ပုဂ္ဂလာ ‘‘မမ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ဧတ္ထ စေ တေ မနော အတ္ထီတိ ဧတေသု စ ဌာနေသု ယဒိ စိတ္တံ အတ္ထိ။ န မေ သမဏ မောက္ခသီတိ သမဏ မယှံ ဝိသယတော န မုစ္စိဿသိ။ ယံ ဝဒန္တီတိ ယံ ဘဏ္ဍကံ ဝဒန္တိ၊ န တံ မယှံ။ ယေ ဝဒန္တီတိ ယေပိ ပုဂ္ဂလာ ဧဝံ ဝဒန္တိ၊ န တေ အဟံ။ န မေ မဂ္ဂမ္ပိ ဒက္ခသီတိ ဘဝယောနိဂတိအာဒီသု မယှံ ဂတမဂ္ဂမ္ပိ န ပဿသိ။ နဝမံ။

၁၀။ ရဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၆။ ဒသမေ အဟနံ အဃာတယန္တိ အဟနန္တေန အဃာတယန္တေန။ အဇိနံ အဇာပယန္တိ ပရဿ ဓနဇာနိံ အကရောန္တေန အကာရာပေန္တေန။ အသောစံ အသောစာပယန္တိ အသောစန္တေန အသောစာပယန္တေန။ ဣတိ ဘဂဝါ အဓမ္မိကရာဇူနံ ရဇ္ဇေ ဝိဇိတေ ဒဏ္ဍကရပီဠိတေ မနုဿေ ဒိသွာ ကာရုညဝသေန ဧဝံ စိန္တေသိ။ ဥပသင်္ကမီတိ ‘‘သမဏော ဂေါတမော ‘သက္ကာ နု ခေါ ရဇ္ဇံ ကာရေတု’န္တိ စိန္တေသိ၊ ရဇ္ဇံ ကာရေတုကာမော ဘဝိဿတိ၊ ရဇ္ဇဉ္စ နာမေတံ ပမာဒဋ္ဌာနံ၊ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တေ သက္ကာ ဩတာရံ လဘိတုံ၊ ဂစ္ဆာမိ ဥဿာဟမဿ ဇနေဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ဥပသင်္ကမိ။ ဣဒ္ဓိပါဒါတိ ဣဇ္ဈနကကောဋ္ဌာသာ ။ ဘာဝိတာတိ ဝဍ္ဎိတာ။ ဗဟုလီကတာတိ ပုနပ္ပုနံ ကတာ။ ယာနီကတာတိ ယုတ္တယာနံ ဝိယ ကတာ။ ဝတ္ထုကတာတိ ပတိဋ္ဌဋ္ဌေနဝတ္ထုကတာ။ အနုဋ္ဌိတာတိ အဝိဇဟိတာ နိစ္စာနုဗဒ္ဓါ။ ပရိစိတာတိ သာတစ္စကိရိယာယ သုပရိစိတာ ကတာ ဣဿာသဿ အဝိရာဓိတဝေဓိဟတ္ထော ဝိယ။ သုသမာရဒ္ဓါတိ သုဋ္ဌု သမာရဒ္ဓါ ပရိပုဏ္ဏဘာဝနာ။ အဓိမုစ္စေယျာတိ စိန္တေယျ။

ပဗ္ဗတဿာတိ ပဗ္ဗတော ဘဝေယျ။ ဒွိတ္တာဝါတိ တိဋ္ဌတု ဧကော ပဗ္ဗတော၊ ဒွိက္ခတ္တုမ္ပိ တာဝ မဟန္တော သုဝဏ္ဏပဗ္ဗတော ဧကဿ နာလံ၊ န ပရိယတ္တောတိ အတ္ထော။ ဣတိ ဝိဒွါ သမဉ္စရေတိ ဧဝံ ဇာနန္တော သမံ စရေယျ။ ယတောနိဒါနန္တိ ဒုက္ခံ နာမ ပဉ္စကာမဂုဏနိဒါနံ၊ တံ ယတောနိဒါနံ ဟောတိ၊ ဧဝံ ယော အဒက္ခိ။ ကထံ နမေယျာတိ သော ဇန္တု တေသု ဒုက္ခဿ နိဒါနဘူတေသု ကာမေသု ကေန ကာရဏေန နမေယျ။ ဥပဓိံ ဝိဒိတွာတိ ကာမဂုဏဥပဓိံ ‘‘သင်္ဂေါ ဧသော၊ လဂ္ဂနမေတ’’န္တိ ဧဝံ ဝိဒိတွာ။ တဿေဝ ဇန္တု ဝိနယာယ သိက္ခေတိ တဿေဝ ဥပဓိဿ ဝိနယာယ သိက္ခေယျ။ ဒသမံ။

ဒုတိယော ဝဂ္ဂေါ။

၃။ တတိယဝဂ္ဂေါ

၁။ သမ္ဗဟုလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၇။ တတိယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဇဋဏ္ဍုဝေနာတိ ဇဋာစုမ္ဗဋကေန။ အဇိနက္ခိပနိဝတ္ထောတိ သခုရံ အဇိနစမ္မံ ဧကံ နိဝတ္ထော ဧကံ ပါရုတော။ ဥဒုမ္ဗရဒဏ္ဍန္တိ အပ္ပိစ္ဆဘာဝပ္ပကာသနတ္ထံ ဤသကံ ဝင်္ကံ ဥဒုမ္ဗရဒဏ္ဍံ ဂဟေတွာ။ ဧတဒဝေါစာတိ လောကေ ဗြာဟ္မဏဿ ဝစနံ နာမ သုဿူသန္တိ၊ ဗြာဟ္မဏေသုပိ ပဗ္ဗဇိတဿ၊ ပဗ္ဗဇိတေသုပိ မဟလ္လကဿာတိ မဟလ္လကဗြာဟ္မဏဿ ပဗ္ဗဇိတဝေသံ ဂဟေတွာ ပဓာနဘူမိယံ ကမ္မံ ကရောန္တေ တေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဟတ္ထံ ဥက္ခိပိတွာ ဧတံ ‘‘ဒဟရာ ဘဝန္တော’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ ဩကမ္ပေတွာတိ ဟနုကေန ဥရံ ပဟရန္တော အဓောနတံ ကတွာ။ ဇိဝှံ နိလ္လာလေတွာတိ ကဗရမဟာဇိဝှံ နီဟရိတွာ ဥဒ္ဓမဓော ဥဘယပဿေသု စ လာလေတွာ။ တိဝိသာခန္တိ တိသာခံ။ နလာဋိကန္တိ ဘကုဋိံ၊ နလာဋေ ဥဋ္ဌိတံ ဝလိတ္တယန္တိ အတ္ထော။ ပက္ကာမီတိ တုမှေ ဇာနန္တာနံ ဝစနံ အကတွာ အတ္တနောဝ တေလေ ပစ္စိဿထာတိ ဝတွာ ဧကံ မဂ္ဂံ ဂဟေတွာ ဂတော။ ပဌမံ။

၂။ သမိဒ္ဓိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၈။ ဒုတိယေ လာဘာ ဝတ မေ၊ သုလဒ္ဓံ ဝတ မေတိ ဧဝရူပဿ သတ္ထု စေဝ ဓမ္မဿ စ သဗြဟ္မစာရီနဉ္စ လဒ္ဓတ္တာ မယှံ လာဘာ မယှံ သုလဒ္ဓန္တိ။ သော ကိရာယသ္မာ ပစ္ဆာ မူလကမ္မဋ္ဌာနံ သမ္မသိတွာ ‘‘အရဟတ္တံ ဂဟေဿာမီ’’တိ ပါသာဒိကံ တာဝ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ ဗုဒ္ဓဓမ္မသင်္ဃဂုဏေ အာဝဇ္ဇေတွာ စိတ္တကလ္လတံ ဥပ္ပာဒေတွာ စိတ္တံ ဟာသေတွာ တောသေတွာ နိသိန္နော။ တေနဿ ဧဝမဟောသိ။ ဥပသင်္ကမီတိ ‘‘အယံ သမိဒ္ဓိ ဘိက္ခု ပါသာဒိကံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ နိသိန္နသဒိသော၊ ယာဝ မူလကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ အရဟတ္တံ န ဂဏှာတိ၊ တာဝဿ အန္တရာယံ ကရိဿာမီ’’တိ ဥပသင်္ကမိ။ ဂစ္ဆ တွန္တိ သတ္ထာ သကလဇမ္ဗုဒီပံ ဩလောကေန္တော ‘‘တသ္မိံယေဝ ဌာနေ တဿ ကမ္မဋ္ဌာနံ သပ္ပာယံ ဘဝိဿတီ’’တိ အဒ္ဒသ၊ တသ္မာ ဧဝမာဟ။ သတိပညာ စ မေ ဗုဒ္ဓါတိ မယာ သတိ စ ပညာ စ ဉာတာ။ ကရဿု ရူပါနီတိ ဗဟူနိပိ ဝိဘိံသကာရဟာနိ ရူပါနိ ကရဿု။ နေဝ မံ ဗျာဓယိဿသီတိ မံ နေဝ ဝေဓယိဿသိ န ကမ္ပဿေသိ။ ဒုတိယံ။

၃။ ဂေါဓိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၉။ တတိယေ ဣသိဂိလိပဿေတိ ဣသိဂိလိဿ နာမ ပဗ္ဗတဿ ပဿေ။ ကာဠသိလာယန္တိ ကာဠဝဏ္ဏာယ သိလာယံ။ သာမယိကံ စေတောဝိမုတ္တိန္တိ အပ္ပိတပ္ပိတက္ခဏေ ပစ္စနီကဓမ္မေဟိ ဝိမုစ္စတိ၊ အာရမ္မဏေ စ အဓိမုစ္စတီတိ လောကိယသမာပတ္တိ သာမယိကာ စေတောဝိမုတ္တိ နာမ။ ဖုသီတိ ပဋိလဘိ။ ပရိဟာယီတိ ကသ္မာ ယာဝ ဆဋ္ဌံ ပရိဟာယိ? သာဗာဓတ္တာ။ ထေရဿ ကိရ ဝါတပိတ္တသေမှဝသေန အနုသာယိကော အာဗာဓော အတ္ထိ၊ တေန သမာဓိဿ သပ္ပာယေ ဥပကာရကဓမ္မေ ပူရေတုံ န သက္ကောတိ၊ အပ္ပိတပ္ပိတာယ သမာပတ္တိယာ ပရိဟာယတိ။

ယံနူနာဟံ သတ္ထံ အာဟရေယျန္တိ သော ကိရ စိန္တေသိ၊ ယသ္မာ ပရိဟီနဇ္ဈာနဿ ကာလင်္ကရောတော အနိဗဒ္ဓါ ဂတိ ဟောတိ၊ အပရိဟီနဇ္ဈာနဿ နိဗဒ္ဓါ ဂတိ ဟောတိ၊ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တတိ၊ တသ္မာ သတ္ထံ အာဟရိတုကာမော အဟောသိ။ ဥပသင်္ကမီတိ – ‘‘အယံ သမဏော သတ္ထံ အာဟရိတုကာမော၊ သတ္ထာဟရဏဉ္စ နာမေတံ ကာယေ စ ဇီဝိတေ စ အနပေက္ခဿ ဟောတိ။ ယော ဧဝံ ကာယေ စ ဇီဝိတေ စ အနပေက္ခော ဟောတိ၊ သော မူလကမ္မဋ္ဌာနံ သမ္မသိတွာ အရဟတ္တမ္ပိ ဂဟေတုံ သမတ္ထော ဟောတိ၊ မယာ ပန ပဋိဗာဟိတောပိ ဧသ န ဩရမိဿတိ၊ သတ္ထာရာ ပဋိဗာဟိတော ဩရမိဿတီ’’တိ ထေရဿ အတ္ထကာမော ဝိယ ဟုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။

ဇလာတိ ဇလမာနာ။ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ စက္ခုမာတိ ပဉ္စဟိ စက္ခူဟိ စက္ခုမာ တဝ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ။ ဇုတိန္ဓရာတိ အာနုဘာဝဓရာ။ အပ္ပတ္တမာနသောတိ အပ္ပတ္တအရဟတ္တော။ သေခေါတိ သီလာဒီနိ သိက္ခမာနော သကရဏီယော။ ဇနေ သုတာတိ ဇနေ ဝိဿုတာ။ သတ္ထံ အာဟရိတံ ဟောတီတိ ထေရော ကိရ ‘‘ကိံ မယှံ ဣမိနာ ဇီဝိတေနာ’’တိ? ဥတ္တာနော နိပဇ္ဇိတွာ သတ္ထေန ဂလနာဠိံ ဆိန္ဒိ၊ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇိံသု။ ထေရော ဝေဒနံ ဝိက္ခမ္ဘေတွာ တံယေဝ ဝေဒနံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ မူလကမ္မဋ္ဌာနံ သမ္မသန္တော အရဟတ္တံ ပတွာ သမသီသီ ဟုတွာ ပရိနိဗ္ဗာယိ။ သမသီသီ နာမ တိဝိဓော ဟောတိ ဣရိယာပထသမသီသီ၊ ရောဂသမသီသီ၊ ဇီဝိတသမသီသီတိ။

တတ္ထ ယော ဌာနာဒီသု ဣရိယာပထေသု အညတရံ အဓိဋ္ဌာယ – ‘‘ဣမံ အကောပေတွာဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿာမီ’’တိ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတိ၊ အထဿ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ စ ဣရိယာပထကောပနဉ္စ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဟောတိ။ အယံ ဣရိယာပထသမသီသီ နာမ။ ယော ပန စက္ခုရောဂါဒီသု အညတရသ္မိံ သတိ – ‘‘ဣတော အနုဋ္ဌိတောဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿာမီ’’တိ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတိ၊ အထဿ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ စ ရောဂတော ဝုဋ္ဌာနဉ္စ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဟောတိ။ အယံ ရောဂသမသီသီ နာမ။ ကေစိ ပန တသ္မိံယေဝ ဣရိယာပထေ တသ္မိဉ္စ ရောဂေ ပရိနိဗ္ဗာနဝသေနေတ္ထ သမသီသိတံ ပညာပေန္တိ။ ယဿ ပန အာသဝက္ခယော စ ဇီဝိတက္ခယော စ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဟောတိ။ အယံ ဇီဝိတသမသီသီ နာမ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ – ‘‘ယဿ ပုဂ္ဂလဿ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာသဝပရိယာဒါနဉ္စ ဟောတိ ဇီဝိတပရိယာဒါနဉ္စ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော သမသီသီ’’တိ (ပု။ ပ။ ၁၆)။

ဧတ္ထ စ ပဝတ္တိသီသံ ကိလေသသီသန္တိ ဒွေ သီသာနိ။ တတ္ထ ပဝတ္တိသီသံ နာမ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ကိလေသသီသံ နာမ အဝိဇ္ဇာ။ တေသု ဇီဝိတိန္ဒြိယံ စုတိစိတ္တံ ခေပေတိ၊ အဝိဇ္ဇာ မဂ္ဂစိတ္တံ။ ဒွိန္နံ စိတ္တာနံ ဧကတော ဥပ္ပာဒေါ နတ္ထိ။ မဂ္ဂါနန္တရံ ပန ဖလံ၊ ဖလာနန္တရံ ဘဝင်္ဂံ၊ ဘဝင်္ဂတော ဝုဋ္ဌာယ ပစ္စဝေက္ခဏံ၊ တံ ပရိပုဏ္ဏံ ဝါ ဟောတိ အပရိပုဏ္ဏံ ဝါ။ တိခိဏေန အသိနာ သီသေ ဆိဇ္ဇန္တေပိ ဟိ ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ ပစ္စဝေက္ခဏဝါရာ အဝဿံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိယေဝ၊ စိတ္တာနံ ပန လဟုပရိဝတ္တိတာယ အာသဝက္ခယော စ ဇီဝိတပရိယာဒါနဉ္စ ဧကက္ခဏေ ဝိယ ပညာယတိ။

သမူလံ တဏှမဗ္ဗုယှာတိ အဝိဇ္ဇာမူလေန သမူလကံ တဏှံ အရဟတ္တမဂ္ဂေန ဥပ္ပာဋေတွာ။ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗုတော။

ဝိဝတ္တက္ခန္ဓန္တိ ပရိဝတ္တက္ခန္ဓံ။ သေမာနန္တိ ဥတ္တာနံ ဟုတွာ သယိတံ ဟောတိ။ ထေရော ပန ကိဉ္စာပိ ဥတ္တာနကော သယိတော၊ တထာပိဿ ဒက္ခိဏေန ပဿေန ပရိစိတသယနတ္တာ သီသံ ဒက္ခိဏတောဝ ပရိဝတ္တိတွာ ဌိတံ။ ဓူမာယိတတ္တန္တိ ဓူမာယိတဘာဝံ။ တသ္မိံ ဟိ ခဏေ ဓူမဝလာဟကာ ဝိယ တိမိရဝလာဟကာ ဝိယ စ ဥဋ္ဌဟိံသု။ ဝိညာဏံ သမနွေသတီတိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တံ ပရိယေသတိ။ အပ္ပတိဋ္ဌိတေနာတိ ပဋိသန္ဓိဝိညာဏေန အပ္ပတိဋ္ဌိတေန၊ အပ္ပတိဋ္ဌိတကာရဏာတိ အတ္ထော။ ဗေလုဝပဏ္ဍုဝီဏန္တိ ဗေလုဝပက္ကံ ဝိယ ပဏ္ဍုဝဏ္ဏံ သုဝဏ္ဏမဟာဝီဏံ။ အာဒါယာတိ ကစ္ဆေ ဌပေတွာ။ ဥပသင်္ကမီတိ ‘‘ဂေါဓိကတ္ထေရဿ နိဗ္ဗတ္တဋ္ဌာနံ န ဇာနာမိ၊ သမဏံ ဂေါတမံ ပုစ္ဆိတွာ နိက္ကင်္ခေါ ဘဝိဿာမီ’’တိ ခုဒ္ဒကဒါရကဝဏ္ဏီ ဟုတွာ ဥပသင်္ကမိ။ နာဓိဂစ္ဆာမီတိ န ပဿာမိ။ သောကပရေတဿာတိ သောကေန ဖုဋ္ဌဿ။ အဘဿထာတိ ပါဒပိဋ္ဌိယံ ပတိတာ။ တတိယံ။

၄။ သတ္တဝဿာနုဗန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၆၀။ စတုတ္ထေ သတ္တ ဝဿာနီတိ ပုရေ ဗောဓိယာ ဆဗ္ဗဿာနိ၊ ဗောဓိတော ပစ္ဆာ ဧကံ ဝဿံ။ ဩတာရာပေက္ခောတိ ‘‘သစေ သမဏဿ ဂေါတမဿ ကာယဒွါရာဒီသု ကိဉ္စိဒေဝ အနနုစ္ဆဝိကံ ပဿာမိ၊ စောဒေဿာမိ န’’န္တိ ဧဝံ ဝိဝရံ အပေက္ခမာနော။ အလဘမာနောတိ ရထရေဏုမတ္တမ္ပိ အဝက္ခလိတံ အပဿန္တော။ တေနာဟ –

‘‘သတ္တ ဝဿာနိ ဘဂဝန္တံ၊ အနုဗန္ဓိံ ပဒါပဒံ၊

ဩတာရံ နာဓိဂစ္ဆိဿံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓဿ သတီမတော’’တိ။ (သု။ နိ။ ၄၄၈)၊

ဥပသင်္ကမီတိ ‘‘အဇ္ဇ သမဏံ ဂေါတမံ အတိဂဟေတွာ ဂမိဿာမီ’’တိ ဥပသင်္ကမိ။

ဈာယသီတိ ဈာယန္တော အဝဇ္ဈာယန္တော နိသိန္နောသီတိ ဝဒတိ။ ဝိတ္တံ နု ဇီနောတိ သတံ ဝါ သဟဿံ ဝါ ဇိတောသိ နု။ အာဂုံ နု ဂါမသ္မိန္တိ၊ ကိံ နု အန္တောဂါမေ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပါပကမ္မံ အကာသိ၊ ယေန အညေသံ မုခံ ဩလောကေတုံ အဝိသဟန္တော အရညေ ဝိစရသိ? သက္ခိန္တိ မိတ္တဘာဝံ။

ပလိခါယာတိ ခဏိတွာ။ ဘဝလောဘဇပ္ပန္တိ ဘဝလောဘသင်္ခါတံ တဏှံ။ အနာသဝေါ ဈာယာမီတိ နိတ္တဏှော ဟုတွာ ဒွီဟိ ဈာနေဟိ ဈာယာမိ။ ပမတ္တဗန္ဓူတိ မာရံ အာလပတိ။ သော ဟိ ယေကေစိ လောကေ ပမတ္တာ၊ တေသံ ဗန္ဓု။

သစေ မဂ္ဂံ အနုဗုဒ္ဓန္တိ ယဒိ တယာ မဂ္ဂေါ အနုဗုဒ္ဓါ။ အပေဟီတိ အပယာဟိ။ အမစ္စုဓေယျန္တိ မစ္စုနော အနောကာသဘူတံ နိဗ္ဗာနံ။ ပါရဂါမိနောတိ ယေပိ ပါရံ ဂတာ၊ တေပိ ပါရဂါမိနော။ ယေပိ ပါရံ ဂစ္ဆိဿန္တိ၊ ယေပိ ပါရံ ဂန္တုကာမာ၊ တေပိ ပါရဂါမိနော။

ဝိသူကာယိကာနီတိ မာရဝိသူကာနိ။ ဝိသေဝိတာနီတိ ဝိရုဒ္ဓသေဝိတာနိ၊ ‘‘အပ္ပမာယု မနုဿာနံ၊ အစ္စယန္တိ အဟောရတ္တာ’’တိ ဝုတ္တေ။ ‘‘ဒီဃမာယု မနုဿာနံ၊ နာစ္စယန္တိ အဟောရတ္တာ’’တိအာဒီနိ ပဋိလောမကာရဏာနိ။ ဝိပ္ဖန္ဒိတာနီတိ၊ တမှိ တမှိ ကာလေ ဟတ္ထိရာဇဝဏ္ဏသပ္ပဝဏ္ဏာဒိဒဿနာနိ။ နိဗ္ဗေဇနီယာတိ ဥက္ကဏ္ဌနီယာ။

အနုပရိယဂါတိအာဒီသု ကိဉ္စာပိ အတီတဝစနံ ကတံ၊ အတ္ထော ပန ဝိကပ္ပဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယထာ မေဒဝဏ္ဏံ ပါသာဏံ ဝါယသော ဒိသွာ – ‘‘အပိ နာမေတ္ထ မုဒုံ ဝိန္ဒေယျာမ၊ အပိ အဿာဒေါ သိယာ’’တိ အနုပရိဂစ္ဆေယျ၊ အထ သော တတ္ထ အဿာဒံ အလဘိတွာဝ ဝါယသော ဧတ္တော အပက္ကမေယျ၊ တတော ပါသာဏာ အပဂစ္ဆေယျ၊ ဧဝံ မယမ္ပိ သော ကာကော ဝိယ သေလံ ဂေါတမံ အာသဇ္ဇ အဿာဒံ ဝါ သန္ထဝံ ဝါ အလဘန္တာ ဂေါတမာ နိဗ္ဗိန္ဒိတွာ အပဂစ္ဆာမ။ စတုတ္ထံ။

၅။ မာရဓီတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၆၁။ ပဉ္စမေ အဘာသိတွာတိ ဧတ္ထ အ-ကာရော နိပါတမတ္တံ၊ ဘာသိတွာတိ အတ္ထော။ အဘာသယိတွာတိပိ ပါဌော။ ဥပသင်္ကမိံသူတိ ‘‘ဂေါပါလကဒါရကံ ဝိယ ဒဏ္ဍကေန ဘူမိံ လေခံ ဒတွာ အတိဝိယ ဒုမ္မနော ဟုတွာ နိသိန္နော။ ‘ကိန္နု ခေါ ကာရဏ’န္တိ? ပုစ္ဆိတွာ၊ ဇာနိဿာမာ’’တိ ဥပသင်္ကမိံသု။

သောစသီတိ စိန္တေသိ။ အာရညမိဝ ကုဉ္ဇရန္တိ ယထာ အရညတော ပေသိတဂဏိကာရဟတ္ထိနိယော အာရညကံ ကုဉ္ဇရံ ဣတ္ထိကုတ္တဒဿနေန ပလောဘေတွာ ဗန္ဓိတွာ အာနယန္တိ၊ ဧဝံ အာနယိဿာမ။ မာရဓေယျန္တိ တေဘူမကဝဋ္ဋံ။

ဥပသင်္ကမိံသူတိ – ‘‘တုမှေ ထောကံ အဓိဝါသေထ၊ မယံ တံ အာနေဿာမာ’’တိ ပိတရံ သမဿာသေတွာ ဥပသင်္ကမိံသု။ ဥစ္စာဝစာတိ နာနာဝိဓာ။ ဧကသတံ ဧကသတန္တိ ဧကေကံ သတံ သတံ ကတွာ။ ကုမာရိဝဏ္ဏသတန္တိ ဣမိနာ နယေန ကုမာရိအတ္တဘာဝါနံ သတံ။

အတ္ထဿပတ္တိံ ဟဒယဿ သန္တိန္တိ၊ ဒွီဟိပိ ပဒေဟိ အရဟတ္တမေဝ ကထေသိ။ သေနန္တိ ကိလေသသေနံ။ သာ ဟိ ပိယရူပသာတရူပါ နာမ။ ဧကာဟံ ဈာယန္တိ ဧကော အဟံ ဈာယန္တော။ သုခမနုဗောဓိန္တိ အရဟတ္တသုခံ အနုဗုဇ္ဈိံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ပိယရူပံ သာတရူပံ သေနံ ဇိနိတွာ အဟံ ဧကော ဈာယန္တော ‘‘အတ္ထဿ ပတ္တိံ ဟဒယဿ သန္တိ’’န္တိ သင်္ခံ ဂတံ အရဟတ္တသုခံ အနုဗုဇ္ဈိံ။ တသ္မာ ဇနေန မိတ္တသန္ထဝံ န ကရောမိ၊ တေနေဝ စ မေ ကာရဏေန ကေနစိ သဒ္ဓိံ သက္ခီ န သမ္ပဇ္ဇတီတိ။

ကထံဝိဟာရီဗဟုလောတိ ကတမေန ဝိဟာရေန ဗဟုလံ ဝိဟရန္တော။ အလဒ္ဓါတိ အလဘိတွာ။ ယောတိ နိပါတမတ္တံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ကတမေန ဈာနေန ဗဟုလံ ဈာယန္တံ တံ ပုဂ္ဂလံ ကာမသညာ အလဘိတွာဝ ပရိဗာဟိရာ ဟောန္တီတိ။

ပဿဒ္ဓကာယောတိ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန အဿာသပဿာသကာယဿ ပဿဒ္ဓတ္တာ ပဿဒ္ဓကာယော။ သုဝိမုတ္တစိတ္တောတိ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိယာ သုဋ္ဌု ဝိမုတ္တစိတ္တော။ အသင်္ခရာနောတိ တယော ကမ္မာဘိသင်္ခါရေ အနဘိသင်္ခရောန္တော။ အနောကောတိ အနာလယော။ အညာယ ဓမ္မန္တိ စတုသစ္စဓမ္မံ ဇာနိတွာ။ အဝိတက္ကဈာယီတိ အဝိတက္ကေန စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ဈာယန္တော။ န ကုပ္ပတီတိအာဒီသု ဒေါသေန န ကုပ္ပတိ၊ ရာဂေန န သရတိ၊ မောဟေန န ထီနော။ ဣမေသု တီသု မူလကိလေသေသု ဂဟိတေသု ဒိယဍ္ဎကိလေသသဟဿံ ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ ပဌမပဒေန ဝါ ဗျာပါဒနီဝရဏံ ဂဟိတံ၊ ဒုတိယေန ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ၊ တတိယေန ထိနံ အာဒိံ ကတွာ သေသနီဝရဏာနိ။ ဣတိ ဣမိနာ နီဝရဏပ္ပဟာနေန ခီဏာသဝံ ဒဿေတိ။

ပဉ္စောဃတိဏ္ဏောတိ ပဉ္စဒွါရိကံ ကိလေသောဃံ တိဏ္ဏော။ ဆဋ္ဌန္တိ မနောဒွါရိကမ္ပိ ဆဋ္ဌံ ကိလေသောဃံ အတရိ။ ပဉ္စောဃဂ္ဂဟဏေန ဝါ ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ၊ ဆဋ္ဌဂ္ဂဟဏေန ပဉ္စုဒ္ဓမ္ဘာဂိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဂဏသင်္ဃစာရီတိ ဂဏေ စ သင်္ဃေ စ စရတီတိ သတ္ထာ ဂဏသင်္ဃစာရီ နာမ။ အဒ္ဓါ စရိဿန္တီတိ အညေပိ သဒ္ဓါ ဗဟုဇနာ ဧကံသေန စရိဿန္တိ။ အယန္တိ အယံ သတ္ထာ။ အနောကောတိ အနာလယော။

အစ္ဆေဇ္ဇနေဿတီတိ အစ္ဆိန္ဒိတွာ နယိဿတိ၊ မစ္စုရာဇဿ ဟတ္ထတော အစ္ဆိန္ဒိတွာ နိဗ္ဗာနပါရံ နယိဿတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နယမာနာနန္တိ နယမာနေသု။

သေလံဝ သိရသူဟစ္စ၊ ပါတာလေ ဂါဓမေသထာတိ မဟန္တံ ကူဋာဂါရပ္ပမာဏံ သိလံ သီသေ ဌပေတွာ ပါတာလေ ပတိဋ္ဌဂဝေသနံ ဝိယ။ ခါဏုံဝ ဥရသာသဇ္ဇာတိ ဥရသိ ခါဏုံ ပဟရိတွာ ဝိယ။ အပေထာတိ အပဂစ္ဆထ။ ဣမသ္မိံ ဌာနေ သင်္ဂီတိကာရာ ‘‘ဣဒမဝေါစာ’’တိ ဒေသနံ နိဋ္ဌပေတွာ ဒဒ္ဒလ္လမာနာတိ ဂါထံ အာဟံသု။ တတ္ထ ဒဒ္ဒလ္လမာနာတိ အတိဝိယ ဇလမာနာ သောဘမာနာ။ အာဂဉ္ဆုန္တိ အာဂတာ။ ပနုဒီတိ နီဟရိ။ တူလံ ဘဋ္ဌံဝ မာလုတောတိ ယထာ ဖလတော ဘဋ္ဌံ သိမ္ဗလိတူလံ ဝါ ပေါဋကိတူလံ ဝါ ဝါတော ပနုဒတိ နီဟရတိ၊ ဧဝံ ပနုဒီတိ။ ပဉ္စမံ။

တတိယော ဝဂ္ဂေါ။

ဣတိ သာရတ္ထပ္ပကာသိနိယာ

သံယုတ္တနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ

မာရသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။