📜

၄။ အနမတဂ္ဂသံယုတ္တံ

၁။ ပဌမဝဂ္ဂေါ

၁။ တိဏကဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၄။ အနမတဂ္ဂသံယုတ္တဿ ပဌမေ အနမတဂ္ဂေါတိ အနု အမတဂ္ဂေါ၊ ဝဿသတံ ဝဿသဟဿံ ဉာဏေန အနုဂန္တွာပိ အမတဂ္ဂေါ အဝိဒိတဂ္ဂေါ၊ နာဿ သက္ကာ ဣတော ဝါ ဧတ္တော ဝါ အဂ္ဂံ ဇာနိတုံ၊ အပရိစ္ဆိန္နပုဗ္ဗာပရကောဋိကောတိ အတ္ထော။ သံသာရောတိ ခန္ဓာဒီနံ အဝိစ္ဆိန္နပ္ပဝတ္တာ ပဋိပါဋိ။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတီတိ ပုရိမမရိယာဒါ န ဒိဿတိ။ ယဒဂ္ဂေန စဿ ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတိ၊ ပစ္ဆိမာပိ တဒဂ္ဂေနေဝ န ပညာယတိ၊ ဝေမဇ္ဈေယေဝ ပန သတ္တာ သံသရန္တိ။ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆေယျာတိ ဣဒံ ဥပမာယ ခုဒ္ဒကတ္တာ ဝုတ္တံ။ ဗာဟိရသမယသ္မိဉှိ အတ္ထော ပရိတ္တော ဟောတိ၊ ဥပမာ မဟတီ။ ‘‘ဟတ္ထီ ဝိယ အယံ ဂေါဏော၊ ဂေါဏော ဝိယ သူကရော၊ သမုဒ္ဒေါ ဝိယ တဠာက’’န္တိ ဟိ ဝုတ္တေ န တေသံ တာဒိသံ ပမာဏံ ဟောတိ။ ဗုဒ္ဓသမယေ ပန ဥပမာ ပရိတ္တာ၊ အတ္ထော မဟာ။ ပါဠိယဉှိ ဧကော ဇမ္ဗုဒီပေါ ဂဟိတော၊ ဧဝရူပါနံ ပန ဇမ္ဗုဒီပါနံ သတေပိ သဟဿေပိ သတသဟဿေပိ တိဏာဒီနိ တေန ဥပက္ကမေန ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆေယျုံ၊ န တွေဝ ပုရိသဿ မာတု မာတရောတိ။ ဒုက္ခံ ပစ္စနုဘူတန္တိ တုမှေဟိ ဒုက္ခံ အနုဘူတံ။ တိဗ္ဗန္တိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဗျသနန္တိ ဉာတိဗျသနာဒိအနေကဝိဓံ။ ကဋသီတိ သုသာနံ၊ ပထဝီယေဝ ဝါ။ သာ ဟိ ပုနပ္ပုနံ မရန္တေဟိ သရီရနိက္ခေပေန ဝဍ္ဎိတာ။ အလမေဝါတိ ယုတ္တမေဝ။ ပဌမံ။

၂။ ပထဝီသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၅။ ဒုတိယေ မဟာပထဝိန္တိ စက္ကဝါဠပရိယန္တံ မဟာပထဝိံ။ နိက္ခိပေယျာတိ တံ ပထဝိံ ဘိန္ဒိတွာ ဝုတ္တပ္ပမာဏံ ဂုဠိကံ ကရိတွာ ဧကမန္တံ ဌပေယျ။ ဒုတိယံ။

၃။ အဿုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၆။ တတိယေ ကန္ဒန္တာနန္တိ သသဒ္ဒံ ရုဒမာနာနံ။ ပဿန္နန္တိ သန္ဒိတံ ပဝတ္တံ။ စတူသု မဟာသမုဒ္ဒေသူတိ သိနေရုရသ္မီဟိ ပရိစ္ဆိန္နေသု စတူသု မဟာသမုဒ္ဒေသု။ သိနေရုဿ ဟိ ပါစီနပဿံ ရဇတမယံ၊ ဒက္ခိဏပဿံ မဏိမယံ၊ ပစ္ဆိမပဿံ ဖလိကမယံ၊ ဥတ္တရပဿံ သုဝဏ္ဏမယံ။ ပုဗ္ဗဒက္ခိဏပဿေဟိ နိက္ခန္တာ ရဇတမဏိရသ္မိယော ဧကတော ဟုတွာ မဟာသမုဒ္ဒပိဋ္ဌေန ဂန္တွာ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဒက္ခိဏပစ္ဆိမပဿေဟိ နိက္ခန္တာ မဏိဖလိကရသ္မိယော၊ ပစ္ဆိမုတ္တရပဿေဟိ နိက္ခန္တာ ဖလိကသုဝဏ္ဏရသ္မိယော၊ ဥတ္တရပါစီနပဿေဟိ နိက္ခန္တာ သုဝဏ္ဏရဇတရသ္မိယော ဧကတော ဟုတွာ မဟာသမုဒ္ဒပိဋ္ဌေန ဂန္တွာ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌန္တိ။ တာသံ ရသ္မီနံ အန္တရေသု စတ္တာရော မဟာသမုဒ္ဒါ ဟောန္တိ။ တေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘စတူသု မဟာသမုဒ္ဒေသူ’’တိ။ ဉာတိဗျသနန္တိအာဒီသု ဗျသနန္တိ ဝိအသနံ၊ ဝိနာသောတိ အတ္ထော။ ဉာတီနံ ဗျသနံ ဉာတိဗျသနံ၊ ဘောဂါနံ ဗျသနံ ဘောဂဗျသနံ။ ရောဂေါ ပန သယမေဝ အာရောဂျံ ဝိယသတိ ဝိနာသေတီတိ ဗျသနံ၊ ရောဂေါဝ ဗျသနံ ရောဂဗျသနံ။ တတိယံ။

၄။ ခီရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၇။ စတုတ္ထေ မာတုထညန္တိ ဧကနာမိကာယ မနုဿမာတု ခီရံ။ ဣမေသဉှိ သတ္တာနံ ဂဏ္ဍုပ္ပာဒကိပိလ္လိကာဒီသု ဝါ မစ္ဆကစ္ဆပါဒီသု ဝါ ပက္ခိဇာတေသု ဝါ နိဗ္ဗတ္တကာလေ မာတုခီရမေဝ နတ္ထိ၊ အဇပသုမဟိံသာဒီသု နိဗ္ဗတ္တကာလေ ခီရံ အတ္ထိ၊ တထာ မနုဿေသု။ တတ္ထ အဇာဒိကာလေ စ မနုဿေသု စာပိ ‘‘ဒေဝီ သုမနာ တိဿာ’’တိ ဧဝံ နာနာနာမိကာနံ ကုစ္ဆိယံ နိဗ္ဗတ္တကာလေ အဂ္ဂဟေတွာ တိဿာတိ ဧကနာမိကာယ ဧဝ မာတု ကုစ္ဆိယံ နိဗ္ဗတ္တကာလေ ပီတံ ထညံ စတူသု မဟာသမုဒ္ဒေသု ဥဒကတော ဗဟုတရန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ စတုတ္ထံ။

၅။ ပဗ္ဗတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၈။ ပဉ္စမေ သက္ကာ ပန၊ ဘန္တေတိ သော ကိရ ဘိက္ခု စိန္တေသိ – ‘‘သတ္ထာ အနမတဂ္ဂဿ သံသာရဿ ဒီဃတမတ္တာ ‘န သုကရံ န သုကရ’န္တိ ကထေတိယေဝ ၊ ကထံ နစ္ဆိန္ဒတိ ၊ သက္ကာ နု ခေါ ဥပမံ ကာရာပေတု’’န္တိ။ တသ္မာ ဧဝမာဟ။ ကာသိကေနာတိ တယော ကပ္ပာသံသူ ဧကတော ဂဟေတွာ ကန္တိတသုတ္တမယေန အတိသုခုမဝတ္ထေန။ တေန ပန ပရိမဋ္ဌေ ကိတ္တကံ ခီယေယျာတိ။ သာသပမတ္တံ။ ပဉ္စမံ။

၆။ သာသပသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၂၉။ ဆဋ္ဌေ အာယသံ နဂရန္တိ အာယသေန ပါကာရေန ပရိက္ခိတ္တံ နဂရံ၊ န ပန အန္တော အာယသေဟိ ဧကဘူမိကာဒိပါသာဒေဟိ အာကိဏ္ဏန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ သာဝကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၀။ သတ္တမေ အနုဿရေယျုန္တိ ဧကေန ကပ္ပသတသဟဿေ အနုဿရိတေ အပရော တဿ ဌိတဋ္ဌာနတော အညံ သတသဟဿံ၊ အညောပိ အညန္တိ ဧဝံ စတ္တာရောပိ စတ္တာရိသတသဟဿာနိ အနုဿရေယျုံ။ သတ္တမံ။

၈-၉။ ဂင်္ဂါသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၃၁-၁၃၂။ အဋ္ဌမေ ယာ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ဝါလိကာတိ ယာ ဧတသ္မိံ အာယာမတော ပဉ္စယောဇနသတိကေ အန္တရေ ဝါလိကာ။ နဝမေ ဝတ္တဗ္ဗံ နတ္ထိ။ အဋ္ဌမနဝမာနိ။

၁၀။ ပုဂ္ဂလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၃။ ဒသမေ အဋ္ဌိကင်္ကလောတိအာဒီနိ တီဏိပိ ရာသိဝေဝစနာနေဝ။ ဣမေသံ ပန သတ္တာနံ သအဋ္ဌိကာလတော အနဋ္ဌိကာလောဝ ဗဟုတရော။ ဂဏ္ဍုပ္ပာဒကာဒိပါဏဘူတာနဉှိ ဧတေသံ အဋ္ဌိမေဝ နတ္ထိ၊ မစ္ဆကစ္ဆပါဒိဘူတာနံ ပန အဋ္ဌိမေဝ ဗဟုတရံ၊ တသ္မာ အနဋ္ဌိကာလဉ္စ ဗဟုအဋ္ဌိကာလဉ္စ အဂ္ဂဟေတွာ သမဋ္ဌိကာလောဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဥတ္တရောဂိဇ္ဈကူဋဿာတိ ဂိဇ္ဈကူဋဿ ဥတ္တရပဿေ ဌိတော။ မဂဓာနံ ဂိရိဗ္ဗဇေတိ မဂဓရဋ္ဌဿ ဂိရိဗ္ဗဇေ၊ ဂိရိပရိက္ခေပေ ဌိတောတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ဒသမံ။

ပဌမော ဝဂ္ဂေါ။

၂။ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ

၁။ ဒုဂ္ဂတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၄။ ဒုတိယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဒုဂ္ဂတန္တိ ဒလိဒ္ဒံ ကပဏံ။ ဒုရူပေတန္တိ ဒုဿဏ္ဌာနေဟိ ဟတ္ထပါဒေဟိ ဥပေတံ။ ပဌမံ။

၂။ သုခိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၅။ ဒုတိယေ သုခိတန္တိ သုခသမပ္ပိတံ မဟဒ္ဓနံ မဟာဘောဂံ။ သုသဇ္ဇိတန္တိ အလင်္ကတပဋိယတ္တံ ဟတ္ထိက္ခန္ဓဂတံ မဟာပရိဝါရံ။ ဒုတိယံ။

၃။ တိံသမတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၆။ တတိယေ ပါဝေယျကာတိ ပါဝေယျဒေသဝါသိနော။ သဗ္ဗေ အာရညိကာတိအာဒီသု ဓုတင်္ဂသမာဒါနဝသေန တေသံ အာရညိကာဒိဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေ သသံယောဇနာတိ သဗ္ဗေ သဗန္ဓနာ၊ ကေစိ သောတာပန္နာ၊ ကေစိ သကဒါဂါမိနော၊ ကေစိ အနာဂါမိနော။ တေသု ဟိ ပုထုဇ္ဇနော ဝါ ခီဏာသဝေါ ဝါ နတ္ထိ။ ဂုန္နန္တိအာဒီသု သေတကာဠာဒိဝဏ္ဏေသု ဧကေကဝဏ္ဏကာလောဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ ပါရိပန္ထကာတိ ပရိပန္ထေ တိဋ္ဌနကာ ပန္ထဃာတစောရာ။ ပါရဒါရိကာတိ ပရဒါရစာရိတ္တံ အာပဇ္ဇနကာ။ တတိယံ။

၄-၉။ မာတုသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၃၇-၁၄၂။ စတုတ္ထာဒီသု လိင်္ဂနိယမေန စေဝ စက္ကဝါဠနိယမေန စ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပုရိသာနဉှိ မာတုဂါမကာလော၊ မာတုဂါမာနဉ္စ ပုရိသကာလောတိ ဧဝမေတ္ထ လိင်္ဂနိယမော။ ဣမမှာ စက္ကဝါဠာ သတ္တာ ပရစက္ကဝါဠံ၊ ပရစက္ကဝါဠာ စ ဣမံ စက္ကဝါဠံ သံသရန္တိ။ တေသု ဣမသ္မိံ စက္ကဝါဠေ မာတုဂါမကာလေ မာတုဘူတညေဝ ဒဿေန္တော ယော နမာတာဘူတပုဗ္ဗောတိ အာဟ။ ယော နပိတာဘူတပုဗ္ဗောတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ စတုတ္ထာဒီနိ။

၁၀။ ဝေပုလ္လပဗ္ဗတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၃။ ဒသမေ ဘူတပုဗ္ဗန္တိ အတီတကာလေ ဧကံ အပဒါနံ အာဟရိတွာ ဒဿေတိ။ သမညာ ဥဒပါဒီတိ ပညတ္တိ အဟောသိ။ စတူဟေန အာရောဟန္တီတိ ဣဒံ ထာမမဇ္ဈိမေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အဂ္ဂန္တိ ဥတ္တမံ။ ဘဒ္ဒယုဂန္တိ သုန္ဒရယုဂလံ။ တီဟေန အာရောဟန္တီတိ ဧတ္တာဝတာ ကိရ ဒွိန္နံ ဗုဒ္ဓါနံ အန္တရေ ယောဇနံ ပထဝီ ဥဿန္နာ၊ သော ပဗ္ဗတော တိယောဇနုဗ္ဗေဓော ဇာတော။

အပ္ပံ ဝါ ဘိယျောတိ ဝဿသတတော ဥတ္တရိံ အပ္ပံ ဒသ ဝါ ဝီသံ ဝါ ဝဿာနိ။ ပုန ဝဿသတမေဝ ဇီဝနကော နာမ နတ္ထိ၊ ဥတ္တမကောဋိယာ ပန သဋ္ဌိ ဝါ အသီတိ ဝါ ဝဿာနိ ဇီဝန္တိ။ ဝဿသတံ ပန အပ္ပတွာ ပဉ္စဝဿဒသဝဿာဒိကာလေ မီယမာနာဝ ဗဟုကာ။ ဧတ္ထ စ ကကုသန္ဓော ဘဂဝါ စတ္တာလီသဝဿသဟဿာယုကကာလေ၊ ကောဏာဂမနော တိံသဝဿသဟဿာယုကကာလေ နိဗ္ဗတ္တောတိ ဣဒံ အနုပုဗ္ဗေန ပရိဟီနသဒိသံ ကတံ၊ န ပန ဧဝံ ပရိဟီနံ၊ ဝဍ္ဎိတွာ ဝဍ္ဎိတွာ ပရိဟီနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကထံ? ကကုသန္ဓော တာဝ ဘဂဝါ ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပေ စတ္တာလီသဝဿသဟဿာယုကကာလေ နိဗ္ဗတ္တော အာယုပ္ပမာဏံ ပဉ္စ ကောဋ္ဌာသေ ကတွာ စတ္တာရော ဌတွာ ပဉ္စမေ ဝိဇ္ဇမာနေယေဝ ပရိနိဗ္ဗုတော။ တံ အာယု ပရိဟာယမာနံ ဒသဝဿကာလံ ပတွာ ပုန ဝဍ္ဎမာနံ အသင်္ခေယျံ ဟုတွာ တတော ပရိဟာယမာနံ တိံသဝဿသဟဿာယုကကာလေ ဌိတံ၊ တဒါ ကောဏာဂမနော နိဗ္ဗတ္တော။ တသ္မိမ္ပိ တထေဝ ပရိနိဗ္ဗုတေ တံ အာယု ဒသဝဿကာလံ ပတွာ ပုန ဝဍ္ဎမာနံ အသင်္ခေယျံ ဟုတွာ ပရိဟာယိတွာ ဝီသဝဿသဟဿကာလေ ဌိတံ၊ တဒါ ကဿပေါ ဘဂဝါ နိဗ္ဗတ္တော။ တသ္မိမ္ပိ တထေဝ ပရိနိဗ္ဗုတေ တံ အာယု ဒသဝဿကာလံ ပတွာ ပုန ဝဍ္ဎမာနံ အသင်္ခေယျံ ဟုတွာ ပရိဟာယိတွာ ဝဿသတကာလံ ပတ္တံ၊ အထ အမှာကံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ နိဗ္ဗတ္တော။ ဧဝံ အနုပုဗ္ဗေန ပရိဟာယိတွာ ဝဍ္ဎိတွာ ဝဍ္ဎိတွာ ပရိဟီနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ စ ယံ အာယုပရိမာဏေသု မန္ဒေသု ဗုဒ္ဓါ နိဗ္ဗတ္တန္တိ၊ တေသမ္ပိ တဒေဝ အာယုပရိမာဏံ ဟောတီတိ။ ဒသမံ။

ဒုတိယော ဝဂ္ဂေါ။

အနမတဂ္ဂသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။