📜

၅။ ကဿပသံယုတ္တံ

၁။ သန္တုဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၄။ သန္တုဋ္ဌောတိ သကေန ဥစ္စာဝစေန ပစ္စယေန သမမေဝ စ တုဿနကော။ တေနာဟ ‘‘ဣတရီတရေနာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဒုဝိဓံ ဣတရီတရံ – ပါကတိကံ၊ ဉာဏသဉ္ဇနိတဉ္စာတိ။ တတ္ထ ပါကတိကံ ပဋိက္ခိပိတွာ ဉာဏသဉ္ဇနိတမေဝ ဒဿေန္တော ‘‘ထူလသုခုမာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဣတရံ ဝုစ္စတိ ဟီနံ ပဏီတတော အညတ္တာ။ တထာ ပဏီတမ္ပိ ဣတရံ ဟီနတော အညတ္တာ။ အပေက္ခာသဒ္ဒါ ဟိ ဣတရီတရာတိ။ ဣတိ ယေန ကေနစိ ဟီနေန ဝါ ပဏီတေန ဝါ စီဝရာဒိပစ္စယေန သန္တုဿိတော တထာပဝတ္တော အလောဘော ဣတရီတရပစ္စယသန္တောသော၊ တံသမင်္ဂိတာယ သန္တုဋ္ဌော။ ယထာလာဘံ အတ္တနော လာဘာနုရူပံ သန္တောသော ယထာလာဘသန္တောသော။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ လဗ္ဘတီတိ ဝါ လာဘော၊ ယော ယော လာဘော ယထာလာဘော၊ တေန သန္တောသော ယထာလာဘသန္တောသော။ ဗလန္တိ ကာယဗလံ။ သာရုပ္ပန္တိ ဘိက္ခုနော အနုစ္ဆဝိကတာ။

ယထာလဒ္ဓတော အညဿ အပတ္ထနာ နာမ သိယာ အပ္ပိစ္ဆတာယ ပဝတ္တိအာကာရောတိ တတော ဝိနိဝတ္တိတမေဝ သန္တောသဿ သရူပံ ဒဿေန္တော ‘‘လဘန္တောပိ န ဂဏှာတီ’’တိ အာဟ။ တံ ပရိဝတ္တေတွာတိ ပကတိဒုဗ္ဗလာဒီနံ ဂရုစီဝရံ န ဖာသုဘာဝါဝဟံ သရီရဗာဓာဝဟဉ္စ ဟောတီတိ ပယောဇနဝသေန၊ နာတြိစ္ဆတာဒိဝသေန ပရိဝတ္တေတွာ။ လဟုကစီဝရပရိဘောဂေ သန္တောသဝိရောဓိ န ဟောတီတိ အာဟ ‘‘လဟုကေန ယာပေန္တောပိ သန္တုဋ္ဌောဝ ဟောတီ’’တိ။ မဟဂ္ဃစီဝရံ ဗဟူနိ ဝါ စီဝရာနိ လဘိတွာ တာနိ ဝိဿဇ္ဇေတွာ အညဿ ဂဟဏံ ယထာသာရုပ္ပနယေ ဌိတတ္တာ န သန္တောသဝိရောဓီတိ အာဟ ‘‘တေသံ…ပေ… ဓာရေန္တောပိ သန္တုဋ္ဌောဝ ဟောတီ’’တိ။ ဧဝံ သေသပစ္စယေသု ယထာဗလယထာသာရုပ္ပနိဒ္ဒေသေသု အပိ-သဒ္ဒဂ္ဂဟဏေ အဓိပ္ပာယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပကတီတိ ဝါစာပကတိအာဒိကာ။ အဝသေသနိဒ္ဒါယ အဘိဘူတတ္တာ ပဋိဗုဇ္ဈတော သဟသာ ပါပကာ ဝိတက္ကာ ပါတုဘဝန္တီတိ။

မုတ္တဟရီတကန္တိ ဂေါမုတ္တပရိဘာဝိတံ၊ ပူတိဘာဝေန ဝါ ဆဍ္ဍိတတ္တာ မုတ္တဟရီတကံ။ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ဝဏ္ဏိတန္တိ ‘‘ပူတိမုတ္တဘေသဇ္ဇံ နိဿာယ ယာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိအာဒိနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ပသတ္ထံ။

ဧကော ဧကစ္စော သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ၊ သန္တောသဿ ဝဏ္ဏံ န ကထေတိ သေယျထာပိ အာယသ္မာ ဗာကုလတ္ထေရော။ န သန္တုဋ္ဋော ဟောတိ၊ သန္တောသဿ ဝဏ္ဏံ ကထေတိ သေယျထာပိ ထေရော ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော။ နေဝ သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ၊ န သန္တောသဿ ဝဏ္ဏံ ကထေတိ သေယျထာပိ ထေရော လာဠုဒါယီ။ အယန္တိ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ။ အနေသနန္တိ အယောနိသော မိစ္ဆာဇီဝဝသေန ပစ္စယပရိယေသနံ။ ဥတ္တသတီတိ ‘‘ကထံ နု ခေါ လဘေယျ’’န္တိ ဇာတုတ္တာသေန ဥတ္တသတိ။ တထာ ပရိတဿတိ။ အယန္တိ မဟာကဿပတ္ထေရော။ ဧဝံ ယထာဝုတ္တဧကစ္စဘိက္ခု ဝိယ န ပရိတဿတိ၊ အလာဘပရိတ္တာသေန ဝိဃာတပ္ပတ္တိယာ န ပရိတ္တာသံ အာပဇ္ဇတိ။ လောဘောယေဝ အာရမ္မဏေန သဒ္ဓိံ ဂန္ထနဋ္ဌေန ဗဇ္ဈနဋ္ဌေန ဂေဓော လောဘဂေဓော။ မုစ္ဆန္တိ ဂေဓံ မောမူဟတ္တဘာဝံ။ အာဒီနဝန္တိ ဒေါသံ။ နိဿရဏမေဝါတိ စီဝရေ ဣဒမတ္ထိတာဒဿနပုဗ္ဗကံ အလဂ္ဂဘာဝသင်္ခါတနိယျာနမေဝ ပဇာနန္တော။ ယထာလဒ္ဓါဒီနန္တိ ယထာလဒ္ဓပိဏ္ဍပါတာဒီနံ။ နိဒ္ဓါရဏေ စေတံ သာမိဝစနံ။

ယထာ မဟာကဿပတ္ထေရောတိ အတ္တနာ ဝတ္တဗ္ဗနိယာမေန ဝဒတိ၊ ဘဂဝတာ ပန ဝတ္တဗ္ဗနိယာမေန ‘‘ယထာ ကဿပေါ ဘိက္ခူ’’တိ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ကဿပေန နိဒဿနဘူတေန။ ကထနံ နာမ ဘာရော ‘‘မုတ္တော မောစေယျ’’န္တိ ပဋိညာနုရူပတ္တာ။ ပဋိပတ္တိံ ပရိပူရံ ကတွာ ပူရဏံ ဘာရော သတ္ထု အာဏာယ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗတော။

သန္တုဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ အနောတ္တပ္ပီသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၅။ တေန ရဟိတောတိ တေန သမ္မာဝါယာမေန ရဟိတော။ နိဗ္ဘယောတိ ဘယရဟိတော။ ကုသလာနုပ္ပာဒနမ္ပိ ဟိ သာဝဇ္ဇမေဝ အညာဏာလသိယဟေတုကတ္တာ။ သမ္ဗုဇ္ဈနတ္ထာယာတိ အရိယမဂ္ဂေဟိ သမ္ဗုဇ္ဈနာယ။ ယောဂေဟိ ခေမံ တေဟိ အနုပဒ္ဒုတတ္တာ။

မနုညဝတ္ထုန္တိ မနောရမံ လောဘုပ္ပတ္တိကာရဏံ။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါတိ သုဘသုခါဒိဝသေန။ တေတိ လောဘာဒယော။ အနုပ္ပန္နာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ တထာရူပေ ဝတ္ထာရမ္မဏေ တထာ အနုပ္ပန္နပုဗ္ဗတ္တာ။ အညထာတိ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝတ္ထာရမ္မဏေဟိ အယောဇေတွာ ဂယှမာနေ။ ဝတ္ထုမှီတိ ဥပဋ္ဌာကာဒိစီဝရာဒိဝတ္ထုမှိ။ အာရမ္မဏေတိ မနာပိယာဒိဘေဒေ အာရမ္မဏေ။ တာဒိသေန ပစ္စယေနာတိ အယောနိသောမနသိကာရသတိဝေါဿဂ္ဂါဒိပစ္စယေန ။ ဣမေတိ ဝုတ္တနယေန ပစ္စယလာဘေန ပစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ပါဠိယံ တထာ ဝုတ္တာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနတာယ နပ္ပဟီယန္တိ နာမ။ အနုပ္ပာဒေါ ဟိ ပရမတ္ထတော ပဟာနံ ကထိတံ၊ တသ္မာ တတ္ထ ကထိတနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။

အပ္ပဋိလဒ္ဓါတိ အနုပ္ပတ္တိယာ။ တေတိ ယထာဝုတ္တသီလာဒိအနဝဇ္ဇဓမ္မာ။ ပဋိလဒ္ဓါတိ အဓိဂတာ။ ‘‘သီလာဒိဓမ္မာ’’တိ ဧတ္ထ ယဒိ မဂ္ဂဖလာနိပိ ဂဟိတာနိ၊ အထ ကသ္မာ ‘‘ပရိဟာနိဝသေနာ’’တိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဧတ္ထ စာ’’တိအာဒိ။ ဣမဿ ပန သမ္မပ္ပဓာနဿာတိ စတုတ္ထဿ သမ္မပ္ပဓာနဿ ဝသေန။ အယံ ဒေသနာတိ ‘‘ဥပ္ပန္နာ မေ ကုသလာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈမာနာ အနတ္ထာယ သံဝတ္တေယျု’’န္တိ အယံ ဒေသနာ ကတာ။ ဒုတိယမဂ္ဂေါ ဝါ…ပေ… သံဝတ္တေယျာတိ ဣဒံ အာယတိံ သတ္တသု အတ္တဘာဝေသု ဥပ္ပဇ္ဇမာနဒုက္ခသင်္ခါတအနတ္ထုပ္ပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ‘‘အာတာပီ ဩတ္တပ္ပီ ဘဗ္ဗော သမ္ဗောဓာယာ’’တိအာဒိဝစနတော ‘‘ဣမေ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ ပုဗ္ဗဘာဂဝိပဿနာဝသေန ကထိတာ’’တိ ဝုတ္တံ။

အနောတ္တပ္ပီသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ စန္ဒူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၆။ ပိယမနာပနိစ္စနဝကာဒိဂုဏေဟိ စန္ဒော ဥပမာ ဧတေသန္တိ စန္ဒူပမာ။ သန္ထဝါဒီနိ ပဒါနိ အညမညဝေဝစနာနိ။ ပရိယုဋ္ဌာနံ ပုန စိတ္တေ ကိလေသာဓိဂမော။ သဗ္ဗေဟိပိ ပဒေဟိ ကတ္ထစိ သတ္တေ အနုရောဓရောဓာဘာဝမာဟ။ အတ္တနော ပန သောမ္မဘာဝေန မဟာဇနဿ ပိယော မနာပေါ။ ယဒတ္ထမေတ္ထ စန္ဒူပမာ အာဟဋာ၊ တံ ဒဿေန္တော ‘‘ဧဝ’’န္တိအာဒိမာဟ။ န ကေဝလံ စန္ဒူပမတာယ ဧတ္တကော ဧဝ ဂုဏော၊ အထ ခေါ အညေပိ သန္တီတိ တေ ဒဿေတုံ ‘‘အပိစာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဧဝမာဒီဟီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ယထာ။ စန္ဒော လောကာနုဂ္ဂဟေန အဇဝီထိအာဒိကာ နာနာဝီထိယော ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ဘိက္ခု တံ တံ ဒိသံ ဥပဂစ္ဆတိ ကုလာနုဒ္ဒယာယ။ ယထာ စန္ဒော ကဏှပက္ခတော သုက္ကပက္ခံ ဥပဂစ္ဆန္တော ကလာဟိ ဝဍ္ဎမာနော ဟုတွာ နိစ္စနဝေါ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဘိက္ခု ကဏှပက္ခံ ပဟာယ သုက္ကပက္ခံ ဥပဂန္တွာ ဂုဏေဟိ ဝဍ္ဎမာနော လောကဿ ဝါ ပါမောဇ္ဇပါသံသတ္ထော နိစ္စနဝတာယ စန္ဒသမစိတ္တော အဓုနုပသမ္ပန္နော ဝိယ စ နိစ္စနဝေါ ဟုတွာ စရတိ။

အပကဿိတွာတိ ကိလေသကာမဝတ္ထုကာမေဟိ ဝိဝေစေတွာ။ တံ နေက္ခမ္မာဘိမုခံ ကာယစိတ္တာနံ အာကဍ္ဎနံ ကာယတော အပနယနဉ္စ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘အာကဍ္ဎိတွာ အပနေတွာတိ အတ္ထော’’တိ။ စတုက္ကဉ္စေတ္ထ သမ္ဘဝတီတိ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ယော ဟိ ဘိက္ခူ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

နိစ္စနဝယာတိ ‘‘နိစ္စနဝကာ’’ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ က-သဒ္ဒေန ဟိ ပဒံ ဝဍ္ဎိတံ၊ က-ကာရဿ စ ယ-ကာရာဒေသော။ ဧဝံ ဝိစရိံသူတိ ကိဉ္ဇက္ခဝသေန ပရိဂ္ဂဟာဘာဝေန ယထာ ဣမေ၊ ဧဝံ ဝိစရိံသု အညေတိ အနုကမ္ပမာနာ။

ဒွေဘာတိကဝတ္ထူတိ ဒွေဘာတိကတ္ထေရပဋိဗဒ္ဓံ ဝတ္ထုံ။ အပ္ပတိရူပကရဏန္တိ ဘိက္ခူနံ အသာရုပ္ပကရဏံ။ အာဓာယိတွာတိ အာရောပနံ ဌပေတွာ။ တထာတိ ယထာ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဂဏမဇ္ဈေ စ၊ တထာ ဝုဍ္ဎတရေ ပုဂ္ဂလေ အပ္ပတိရူပကရဏံ။ ဧဝမာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အန္တရဃရပ္ပဝေသနေ အညတ္ထ စ ယထာဝုတ္တတော အညံ အသာရုပ္ပကိရိယံ သင်္ဂဏှာတိ။ တတ္ထေဝါတိ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဂဏမဇ္ဈေ ပုဂ္ဂလဿ စ ဝုဍ္ဎဿ သန္တိကေ။

ယထာဝုတ္တေသု အညေသု စ တေသု ဌာနေသု။ ပါပိစ္ဆတာပိ မနောပါဂဗ္ဘိယန္တိ ဧတေနေဝ ကောဓူပနာဟာဒီနံ သမုဒါစာရော မနောပါဂဗ္ဘိယန္တိ ဒဿိတံ ဟောတိ။

ဧကတော ဘာရိယန္တိ ပိဋ္ဌိပဿတော ဩနတံ။ ဝါယုပတ္ထမ္ဘန္တိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဝါယုနာ ဥပတ္ထမ္ဘနံ။ အနုဗ္ဗေဇေတွာ စိတ္တန္တိ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓော။ စိတ္တဿ ဟိ တတော အနုဗ္ဗေဇနံ တဒနုနယနံ။ တေနာဟ ‘‘သမ္ပိယာယမာနော ဩလောကေတီ’’တိ။ ဝါယုပတ္ထမ္ဘကံ ဂါဟာပေတွာတိ ကာယံ တထာ ဥပတ္ထမ္ဘကံ ကတွာ။

ဩပမ္မသံသန္ဒနံ သုဝိညေယျမေဝ။ ကာမဂိဒ္ဓတာယ ဟီနာဓိမုတ္တိကော၊ အဝိသုဒ္ဓသီလာစာရတာယ မိစ္ဆာပဋိပန္နော။

အင်္ဂုလီဟိ နိက္ခန္တပဘာ အာကာသသဉ္စလနေန ဒိဂုဏာ ဟုတွာ အာကာသေ ဝိစရိံသူတိ အာဟ ‘‘ယမကဝိဇ္ဇုတံ စာရယမာနော ဝိယာ’’တိ။ ‘‘အာကာသေ ပါဏိံ စာလေသီ’’တိ ပဒဿ အညတ္ထ အနာဂတတ္တာ ‘‘အသမ္ဘိန္နပဒ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အတ္တမနောတိ ပီတိသောမနဿေဟိ ဂဟိတမနော။ ယဉှိ စိတ္တံ အနဝဇ္ဇံ ပီတိသောမနဿသဟိတံ၊ တံ သသန္တကံ ဟိတသုခါဝဟတ္တာ။ တေနာဟ ‘‘သကမနော’’တိအာဒိ။ န ဒေါမနဿေန…ပေ… ဂဟိတမနော သကစိတ္တဿ တဗ္ဗိရုဒ္ဓတ္တာ။ ပုရိမနယေနေဝါတိ ‘‘ဣဒါနိ ယော ဟီနာဓိမုတ္တိကော’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ။

ပသန္နာကာရန္တိ ပသန္နေဟိ ကာတဗ္ဗကိရိယံ။ တံ သရူပတော ဒဿေတိ ‘‘စီဝရာဒယော ပစ္စယေ ဒဒေယျု’’န္တိ။ တထဘာဝါယာတိ ယဒတ္ထံ ဘဂဝတာ ဓမ္မော ဒေသိတော၊ ယဒတ္ထဉ္စ သာသနေ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ တဒတ္ထာယ ။ ရက္ခဏဘာဝန္တိ အပါယဘယတော စ ရက္ခဏဇ္ဈာသယံ။ စန္ဒောပမာဒိဝသေနာတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အာကာသေ စလိတပါဏိ ဝိယ ကတ္ထစိ အလဂ္ဂတာယ ပရိသုဒ္ဓဇ္ဈာသယတာ သတ္တေသု ကာရုညန္တိ ဧဝမာဒီနံ သင်္ဂဟော။

စန္ဒူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ ကုလူပကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၇။ ကုလာနိ ဥပဂစ္ဆတီတိ ကုလူပကော။ သန္ဒီယတီတိ သဗ္ဗသော ဒီယတိ၊ အဝခဏ္ဍီယတီတိ အတ္ထော။ သာ ပန အဝခဏ္ဍိယနာ ဒုက္ခာပနာ အဋ္ဋိယနာ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘အဋ္ဋီယတီ’’တိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘သော တတောနိဒါနံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒယတီ’’တိ။ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယဿ အနုသရဏေန။

ကုလူပကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ ဇိဏ္ဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၈။ ဆိန္နဘိန္နဋ္ဌာနေ ဆိဒ္ဒဿ အပုထုလတ္တာ အဂ္ဂဠံ အဒတွာဝ သုတ္တေန သံသိဗ္ဗနမတ္တေန အဂ္ဂဠဒါနေန စ ဆိဒ္ဒေ ပုထုလေ။ နိဗ္ဗသနာနီတိ စိရနိသေဝိတဝသနကိစ္စာနိ၊ ပရိဘောဂဇိဏ္ဏာနီတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ပုဗ္ဗေ…ပေ… လဒ္ဓနာမာနီ’’တိ၊ သညာပုဗ္ဗကော ဝိဓိ အနိစ္စောတိ ‘‘ဂဟပတာနီ’’တိ ဝုတ္တံ ယထာ ‘‘ဝီရိယ’’န္တိ။

သေနာပတိန္တိ သေနာပတိဘာဝိနံ၊ သေနာပစ္စာရဟန္တိ အတ္ထော။ အတ္တနော ကမ္မေနာတိ အတ္တနာ ကာတဗ္ဗကမ္မေန။ သောတိ သတ္ထာ။ တသ္မိန္တိ မဟာကဿပတ္ထေရေ ကရောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ န ကရောတီတိ ဝုတ္တမတ္ထံ ဝိဝရန္တော ‘‘ကသ္မာ’’တိအာဒိမာဟ။ ယဒိ သတ္ထာ ဓုတင်္ဂါနိ န ဝိဿဇ္ဇာပေတုကာမော၊ အထ ကသ္မာ ‘‘ဇိဏ္ဏောသိ ဒါနိ တွ’’န္တိအာဒိမဝေါစာတိ အာဟ ‘‘ယထာ ပနာ’’တိအာဒိ။

ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရန္တိ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဖာသုဝိဟာရံ။ အမာနုသိကာ သဝနရတီတိ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ အရညသဒ္ဒုပ္ပတ္တိယာ အရညေဟံ ဝသာမီတိ ဝိဝေကဝါသူပနိဿယာဓီနသဒ္ဒသဝနပစ္စယာ ဓမ္မရတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အပရောတိ အညော၊ ဒုတိယောတိ အတ္ထော။ တတ္ထေဝါတိ တသ္မိံယေဝ ဧကဿ ဝိဟရဏဋ္ဌာနေ ဝိဟရဏသမယေ စ ဖာသု ဘဝတိ စိတ္တဝိဝေကသမ္ဘဝတော။ တေနာဟ ‘‘ဧကဿ ရမတော ဝနေ’’တိ။

တထာတိ ယထာ အာရညိကဿ ရတိ၊ တထာ ပိဏ္ဍပါတိကဿ လဗ္ဘတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော။ ဧသ နယော သေသေသု။ အပိဏ္ဍပါတိကာဓီနော ဣတရဿ ဝိသေသဇောတကောတိ တမေဝဿ ဝိသေသံ ဒဿေတုံ ‘‘အကာလစာရီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

အမှာကံ သလာကံ ဂဟေတွာ ဘတ္တတ္ထာယ ဂေဟံ အနာဂစ္ဆန္တဿ သတ္တာဟံ န ပါတေတဗ္ဗန္တိ သာမိကေဟိ ဒိန္နတ္တာ သတ္တာဟံ သလာကံ န လဘတိ၊ န ကတိကဝသေန။ ပိဏ္ဍစာရိကဝတ္တေ အဝတ္တနတော ‘‘ယဿ စေသာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

ပဌမတရံ ကာတဗ္ဗံ ယံ၊ တံ ဝတ္တံ၊ ဣတရံ ပဋိဝတ္တံ။ မဟန္တံ ဝါ ဝတ္တံ၊ ခုဒ္ဒကံ ပဋိဝတ္တံ။ ကေစိ ‘‘ဝတ္တပဋိပတ္တိ’’န္တိ ပဌန္တိ၊ ဝတ္တဿ ကရဏန္တိ အတ္ထော။ ဥဒ္ဓရဏ-အတိဟရဏ-ဝီတိဟရဏဝေါဿဇ္ဇန-သန္နိက္ခေပန-သန္နိရုမ္ဘနာနံ ဝသေန ဆ ကောဋ္ဌာသေ။ ဂရုဘာဝေနာတိ ထိရဘာဝေန။

‘‘အမုကသ္မိံ သေနာသနေ ဝသန္တာ ဗဟုံ ဝဿဝါသိကံ လဘန္တီ’’တိ တထာ န ဝဿဝါသိကံ ပရိယေသန္တော စရတိ ဝဿဝါသိကဿေဝ အဂ္ဂဟဏတော။ တသ္မာ သေနာသနဖာသုကံယေဝ စိန္တေတိ။ တေန ဗဟုပရိက္ခာရဘာဝေန ဖာသုဝိဟာရော နတ္ထိ ပရိက္ခာရာနံ ရက္ခဏပဋိဇဂ္ဂနာဒိဒုက္ခဗဟုလတာယ။ အပ္ပိစ္ဆာဒီနန္တိ အပ္ပိစ္ဆသန္တုဋ္ဌာဒီနံယေဝ လဗ္ဘတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော။

ဇိဏ္ဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ ဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄၉။ အတ္တနော ဌာနေတိ သဗြဟ္မစာရီနံ ဩဝါဒကဝိညာပကဘာဝေန အတ္တနော မဟာသာဝကဋ္ဌာနေ ဌပနတ္ထံ။ အထ ဝါ ယသ္မာ ‘‘အဟံ ဒါနိ န စိရံ ဌဿာမိ၊ တထာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ အယံ ပန ဝီသံဝဿတာယုကော၊ ဩဝဒန္တော အနုသာသန္တော မမစ္စယေန ဘိက္ခူနံ မယာ ကာတဗ္ဗကိစ္စံ ကရိဿတီ’’တိ အဓိပ္ပာယေန ဘဂဝါ ဣမံ ဒေသနံ အာရဘိ။ တသ္မာ အတ္တနော ဌာနေတိ သတ္ထာရာ ကာတဗ္ဗဩဝါဒဒါယကဋ္ဌာနေ။ တေနာဟ ‘‘ဧဝံ ပနဿာ’’တိအာဒိ။ ယထာဟ ဘဂဝါ ‘‘ဩဝဒ၊ ကဿပ…ပေ… တွံ ဝါ’’တိ။ ဒုက္ခေန ဝတ္တဗ္ဗာ အပ္ပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟိဘာဝတော။ ဒုဗ္ဗစဘာဝကရဏေဟီတိ ကောဓူပနာဟာဒီဟိ။ အနုသာသနိယာ ပဒက္ခိဏဂ္ဂဟဏံ နာမ အနုဓမ္မစရဏံ၊ ဆိန္နပဋိပတ္တိ ကတာ ဝါမဂ္ဂါဟော နာမာတိ အာဟ ‘‘အနုသာသနိ’’န္တိအာဒိ။ အတိက္ကမ္မ ဝဒန္တေတိ အညမညံ အတိက္ကမိတွာ အတိမညိတွာ ဝဒန္တေ။ ဗဟုံ ဘာသိဿတီတိ ဓမ္မံ ကထေန္တော ကော ဝိပုလံ ကတွာ ကထေဿတိ။ အသဟိတန္တိ ပုဗ္ဗေနာပရံ နသဟိတံ ဟေတုပမာဝိရဟိတံ။ အမဓုရန္တိ န မဓုရံ န ကဏ္ဏသုခံ န ပေမနီယံ။ လဟုညေဝ ဥဋ္ဌာတိ အပ္ပဝတ္တနေန ကူလဋ္ဌာနံ ဝိယ တဿ ကထနံ။

ဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ ဒုတိယဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၀။ ဩကပ္ပနသဒ္ဓါတိ သဒ္ဓေယျဝတ္ထုံ ဩဂါဟိတွာ ‘‘ဧဝမေတ’’န္တိ ကပ္ပနသဒ္ဓါ။ ကုသလဓမ္မဇာနနပညာတိ အနဝဇ္ဇဓမ္မာနံ သဗ္ဗသော ဇာနနပညာ။ ပရိဟာနန္တိ သဗ္ဗာဟိ သမ္ပတ္တီဟိ ပရိဟာနံ။ န ဟိ ကလျာဏမိတ္တရဟိတဿ ကာစိ သမ္ပတ္တိ နာမ အတ္ထီတိ။

ဒုတိယဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈။ တတိယဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၁။ ပုဗ္ဗေတိ ပဌမဗောဓိယံ။ ဧတရဟီတိ တတော ပစ္ဆိမေ ကာလေ။ ကာရဏပဋ္ဌပနေတိ ကာရဏာရမ္ဘေ။ တေသု ဝုတ္တဂုဏယုတ္တေသု ထေရေသု။ တသ္မိန္တိ တသ္မိံ ယထာဝုတ္တဂုဏယုတ္တေ ပုဂ္ဂလေ။ ဧဝံ သက္ကာရေ ကယိရမာနေတိ ‘‘ဘဒ္ဒကော ဝတာယံ ဘိက္ခူ’’တိ အာဒရဇာတေဟိ ဘိက္ခူဟိ သက္ကာရေ ကယိရမာနေ။ ဣမေ သဗြဟ္မစာရီ။ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ တံ ဘိက္ခုံ အတ္တနော မုခါဘိမုခံ ကရောန္တာ ဝဒန္တိ။ ယဉှိ တန္တိ ဧတ္ထ တန္တိ နိပါတမတ္တံ ဥပဒ္ဒဝေါတိ ဝုစ္စတိ အနတ္ထဇနနတော။ ပတ္ထယတိ ဘဇတိ ဗဇ္ဈတီတိ ပတ္ထနာ၊ အဘိသင်္ဂေါတိ အာဟ ‘‘အဘိပတ္ထနာတိ အဓိမတ္တပတ္ထနာ’’တိ။

တတိယဩဝါဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ဈာနာဘိညသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၂။ ယာဝဒေဝါတိ ဣမိနာ သမာနတ္ထံ ‘‘ယာဝဒေ’’တိ ဣဒံ ပဒန္တိ အာဟ ‘‘ယာဝဒေ အာကင်္ခါမီတိ ယာဝဒေဝ ဣစ္ဆာမီ’’တိ။ ယဒိစ္ဆကံ ဈာနသမာပတ္တီသု ဝသီဘာဝဒဿနတ္ထံ တဒေတံ အာရဒ္ဓံ။ ဝိတ္ထာရိတမေဝ၊ တသ္မာ တတ္ထ ဝိတ္ထာရိတမေဝ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။ အာသဝါနံ ခယာတိ အာသဝါနံ ခယဟေတု အရိယမဂ္ဂေန သဗ္ဗသော အာသဝါနံ ခေပိတတ္တာ။ အပစ္စယဘူတန္တိ အာရမ္မဏပစ္စယဘာဝေန အပစ္စယဘူတံ။

ဈာနာဘိညသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ဥပဿယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၃။ လာဘသက္ကာရဟေတုပိ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဂန္တွာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တိ၊ ဧဝမေဝံ အယံ ပန ထေရော န လာဘသက္ကာရဟေတု ဘိက္ခုနုပဿယဂမနံ ယာစတိ၊ အထ ကသ္မာတိ အာဟ ‘‘ကမ္မဋ္ဌာနတ္ထိကာ’’တိအာဒိ။ ဧသော ဟိ အာနန္ဒတ္ထေရော ဥဿုက္ကာပေတွာ ပဋိပတ္တိဂုဏံ ဒဿေန္တော ယသ္မာ တာ ဘိက္ခုနိယော စတုသစ္စကမ္မဋ္ဌာနိကာ၊ တသ္မာ ပဉ္စန္နံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယာဒိပကာသနိယာ ဓမ္မကထာယ ဝိပဿနာပဋိပတ္တိသမ္ပဒံ ဒဿေသိ။ အနိစ္စာဒိလက္ခဏာနိ စေဝ ဥဒယဗ္ဗယာဒိကေ စ သမ္မာ ဒဿေသိ။ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာ ဝိယ ပစ္စက္ခတော ဒဿေသိ။ သမာဒပေသီတိ တတ္ထ လက္ခဏာရမ္မဏိကဝိပဿနံ သမာဒပေသိ။ ယထာ ဝီထိပဋိပန္နော ဟုတွာ ပဝတ္တတိ၊ ဧဝံ ဂဏှာပေသိ။ သမုတ္တေဇေသီတိ ဝိပဿနာယ အာရဒ္ဓါယ သင်္ခါရာနံ ဥဒယဗ္ဗယာဒီသု ဥပဋ္ဌဟန္တေသု ယထာကာလံ ပဂ္ဂဟသမုပေက္ခဏေဟိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ အနုပဝတ္တနေန ဘာဝနာမဇ္ဈိမဝီထိံ ပါပေတွာ ယထာ ဝိပဿနာဉာဏံ သုပ္ပသန္နံ ဟုတွာ ဝဟတိ၊ ဧဝံ ဣန္ဒြိယာနံ ဝိသဒဘာဝကရဏေန ဝိပဿနာစိတ္တံ သမ္မာ ဥတ္တေဇေသိ၊ နိဗ္ဗာနဝသေန ဝါ သမာဒပေသိ။ သမ္ပဟံသေသီတိ တထာ ပဝတ္တိယမာနာယ ဝိပဿနာယ သမပ္ပဝတ္တဘာဝနာဝသေန ဥပရိ လဒ္ဓဗ္ဗဘာဝနာဝသေန စိတ္တံ သမ္ပဟံသေသိ၊ လဒ္ဓဿာဒဝသေန သုဋ္ဌု တောသေသိ။ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

မနုတေ ပရိညာဒိဝသေန သစ္စာနိ ဗုဇ္ဈတီတိ မုနိ။ တေတိ တံ။ ဥပယောဂတ္ထေ ဟိ ဣဒံ သာမိဝစနံ။ ဥတ္တရီတိ ဥပရိ၊ တဝ ယထာဘူတသဘာဝတော ပရတောတိ အတ္ထော။ ပက္ခပတိတော အဂတိဂမနံ အတိရေကဩကာသော။ ဥပပရိက္ခီတိ အနုဝိစ္စ နိဝါရကော န ဗဟုမတော။ ဗုဒ္ဓပဋိဘာဂေါ ထေရော။ ‘‘ဗာလာ ဘိက္ခုနီ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာဟာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ခမထ၊ ဘန္တေ’’တိ ဝဒန္တေန ပက္ခပါတေန ဝိယ ဝုတ္တံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဧကာ ဘိက္ခုနီ န ဝါရိတာ’’တိအာဒိ။

စုတာ သလိင်္ဂတော နဋ္ဌာ၊ ဒေသန္တရပက္ကမေန အဒဿနံ န ဂတာ။ ကဏ္ဋကသာခါ ဝိယာတိ ကုရဏ္ဋကအပါမဂ္ဂကဏ္ဋကလသိကာဟိ သာခါ ဝိယ။

ဥပဿယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၁။ စီဝရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၄။ ရာဇဂဟဿ ဒက္ခိဏဘာဂေ ဂိရိ ဒက္ခိဏာဂိရိ ဏ-ကာရေ အ-ကာရဿ ဒီဃံ ကတွာ၊ တဿ ဒက္ခိဏဘာဂေ ဇနပဒေါပိ ‘‘ဒက္ခိဏာဂိရီ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ‘‘ဂိရိတော ဒက္ခိဏဘာဂေါ’’တိ ကတွာ။ ဧကဒိဝသေနာတိ ဧကေန ဒိဝသေန ဥပ္ပဗ္ဗာဇေသုံ တေသံ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတာဘာဝတော။

ယတ္ထ စတ္တာရော ဝါ ဥတ္တရိ ဝါ ဘိက္ခူ အကပ္ပိယနိမန္တနံ သာဒိယိတွာ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရံ ဘောဇနံ ဧကတော ပဋိဂ္ဂဏှိတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ဧတံ ဂဏဘောဇနံ နာမ၊ တံ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ‘‘တိကဘောဇနံ ပညတ္တ’’န္တိ ဝစနေန ဂဏဘောဇနံ ပဋိက္ခိတ္တန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တယော အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ အနုညာတတ္တာပိ ‘‘တိကဘောဇန’’န္တိ ဝဒန္တိ။

‘‘ဒုမ္မင်္ကူနံ နိဂ္ဂဟော ဧဝ ပေသလာနံ ဖာသုဝိဟာရော’’တိ ဣဒံ ဧကံ အင်္ဂံ။ တေနေဝါဟ ‘‘ဒုမ္မင်္ကူနံ နိဂ္ဂဟေနေဝါ’’တိအာဒိ။ ‘‘ယထာ ဒေဝဒတ္တော…ပေ… သင်္ဃံ ဘိန္ဒေယျု’’န္တိ ဣမိနာ ကာရဏေန တိကဘောဇနံ ပညတ္တံ။

အထ ကိဉ္စရဟီတိ အထ ကသ္မာ တွံ အသမ္ပန္နဂဏံ ဗန္ဓိတွာ စရသီတိ အဓိပ္ပာယော။ အသမ္ပန္နာယ ပရိသာယ စာရိကာစရဏံ ကုလာနုဒ္ဒယာယ န ဟောတိ၊ ကုလာနံ ဃာတိတတ္တာတိ အဓိပ္ပာယေန ထေရော ‘‘သဿဃာတံ မညေ စရသီ’’တိအာဒိမဝေါစ။

သောဓေန္တော တဿာ အတိဝိယ ပရိသုဒ္ဓဘာဝဒဿနေန။ ဥဒ္ဒိသိတုံ န ဇာနာမိ တထာ စိတ္တဿေဝ အနုပ္ပန္နပုဗ္ဗတ္တာ။ ကိဉ္စနံ ကိလေသဝတ္ထု။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗခေတ္တဝတ္ထု ပလိဗောဓော၊ အာလယော အပေက္ခာ။ ဩကာသာဘာဝတောတိ ဗဟုကိစ္စကရဏီယတာယ ကုသလကိရိယာယ ဩကာသာဘာဝတော။ သန္နိပါတဋ္ဌာနတောတိ သင်္ကေတံ ကတွာ ဝိယ ကိလေသရဇာနံ တတ္ထ သန္နိဇ္ဈပဝတ္တနတော။

သိက္ခတ္တယဗြဟ္မစရိယန္တိ အဓိသီလသိက္ခာဒိသိက္ခတ္တယသင်္ဂဟံ ဗြဟ္မံ သေဋ္ဌံ စရိယံ။ ခဏ္ဍာဒိဘာဝါပါဒနေန အခဏ္ဍံ ကတွာ။ လက္ခဏဝစနဉှေတံ။ ကိဉ္စိ သိက္ခေကဒေသံ အသေသေတွာ ဧကန္တေနေဝ ပရိပူရေတဗ္ဗတာယ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ။ စိတ္တုပ္ပာဒမတ္တမ္ပိ သံကိလေသမလံ အနုပ္ပာဒေတွာ အစ္စန္တမေဝ ဝိသုဒ္ဓံ ကတွာ ပရိဟရိတဗ္ဗတာယ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ။ တတော ဧဝ သင်္ခံ ဝိယ လိခိတန္တိ သင်္ခလိခိတံ။ တေနာဟ ‘‘လိခိတသင်္ခသဒိသ’’န္တိ။ ဒါဌိကာပိ တဂ္ဂဟဏေနေဝ ဂဟေတွာ ‘‘မဿု’’တွေဝ ဝုတ္တံ၊ န ဧတ္ထ ကေဝလံ မဿုယေဝါတိ အတ္ထော။ ကသာယေန ရတ္တာနိ ကာသာယာနိ။

ဝင်္ဂသာဋကောတိ ဝင်္ဂဒေသေ ဥပ္ပန္နသာဋကော။ ဧသာတိ မဟာကဿပတ္ထေရော။ အဘိနီဟာရတော ပဋ္ဌာယ ပဏိဓာနတော ပဘုတိ၊ အယံ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနာ။ အဂ္ဂသာဝကဒွယံ ဥပါဒါယ တတိယတ္တာ ‘‘တတိယသာဝက’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အဋ္ဌသဋ္ဌိဘိက္ခုသတသဟဿန္တိ ဘိက္ခူနံ သတသဟဿဉ္စေဝ သဋ္ဌိသဟဿာနိ စ အဋ္ဌ စ သဟဿာနိ။

အယဉ္စ အယဉ္စ ဂုဏောတိ သီလတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အဂ္ဂဖလာ ဂုဏောတိ ကိတ္တေန္တော မဟာသမုဒ္ဒံ ပူရယမာနော ဝိယ ကထေသိ။

ကောလာဟလန္တိ ဒေဝတာဟိ နိဗ္ဗတ္တိတော ကောလာဟလော။

ခုဒ္ဒကာဒိဝသေန ပဉ္စဝဏ္ဏာ။ တရဏံ ဝါ ဟောတု မရဏံ ဝါတိ မဟောဃံ ဩဂါဟန္တော ပုရိသော ဝိယ မစ္ဆေရသမုဒ္ဒံ ဥတ္တရန္တော ပစ္ဆာပိ…ပေ… ပါဒမူလေ ဌပေသိ ဘဂဝတော ဓမ္မဒေသနာယ မစ္ဆေရပဟာနဿ ကထိတတ္တာ။

သတ္ထု ဂုဏာ ကထိတာ နာမ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘သတ္ထု ဂုဏေ ကထေန္တဿာ’’တိ။ တတော ပဋ္ဌာယာတိ တဒါ သတ္ထု သမ္မုခါ ဓမ္မဿဝနတော ပဋ္ဌာယ။

တထာဂတမဉ္စဿာတိ တထာဂတဿ ပရိဘောဂမဉ္စဿ။ ဒါနံ ဒတွာ ဗြာဟ္မဏဿ ပုရောဟိတဋ္ဌာနေ ဌပေသိ။ တာဒိသဿေဝ သေဋ္ဌိနော ဓီတာ ဟုတွာ။

အဒိန္နဝိပါကဿာတိ ပုဗ္ဗေ ကတူပစိတဿ သဗ္ဗသော န ဒိန္နဝိပါကဿ။ တဿ ကမ္မဿာတိ တဿ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဿ ပတ္တေ ပိဏ္ဍပါတံ ဆိန္ဒိတွာ ကလလပူရဏကမ္မဿ။ တသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ သတ္တသု ဌာနေသု ဒုဂ္ဂန္ဓသရီရတာယ ပဋိနိဝတ္တိတာ။ ဣဋ္ဌကပန္တီတိ သုဝဏ္ဏိဋ္ဌကပန္တိ။ ဃဋနိဋ္ဌကာယာတိ တဿ ပန္တိယံ ပဌမံ ဌပိတဣဋ္ဌကာယ သဒ္ဓိံ ဃဋေတဗ္ဗဣဋ္ဌကာယ ဦနာ ဟောတိ။ ဘဒ္ဒကေ ကာလေတိ ဤဒိသိယာ ဣဋ္ဌကာယ ဣစ္ဆိတကာလေယေဝ အာဂတာသိ။ တေန ဗန္ဓနေနာတိ တေန သိလေသသမ္ဗန္ဓေန။

ဩလမ္ဗကာတိ မုတ္တာမဏိမယာ ဩလမ္ဗကာ။ ပုညန္တိ နတ္ထိ နော ပုညံ တံ၊ ယံ နိမိတ္တံ ယံ ကာရဏာ ဣတော သုခုမတရဿ ပဋိလာဘော သိယာတိ အတ္ထော။ ပုညနိယာမေနာတိ ပုညာနုဘာဝသိဒ္ဓေန နိယာမေန။ သော စ အဿ ဗာရာဏသိရဇ္ဇံ ဒါတုံ ကတောကာသော။

ဖုဿရထန္တိ မင်္ဂလရထံ။ ဥဏှီသံ ဝါလဗီဇနီ ခဂ္ဂေါ မဏိပါဒုကာ သေတစ္ဆတ္တန္တိ ပဉ္စဝိဓံ ရာဇကကုဓဘဏ္ဍံ။ သေတစ္ဆတ္တံ ဝိသုံ ဂဟိတံ။ ဒိဗ္ဗဝတ္ထံ သာဒိယိတုံ ပုညာနုဘာဝစောဒိတော ‘‘နနု တာတာ ထူလ’’န္တိအာဒိမာဟ။

ပဉ္စ စင်္ကမနသတာနီတိ ဧတ္ထ ဣတိ-သဒ္ဒေန အာဒိအတ္ထေန အဂ္ဂိသာလာဒီနိ ပဗ္ဗဇိတသာရုပ္ပဋ္ဌာနာနိ သင်္ဂဏှာတိ။

သာဓုကီဠိတန္တိ အရိယာနံ ပရိနိဗ္ဗုတဋ္ဌာနေ ကာတဗ္ဗသက္ကာရံ ဝဒတိ။

နပ္ပမဇ္ဇိ နိရောဂါ အယျာတိ ပုစ္ဆိတာကာရဒဿနံ။ ပရိနိဗ္ဗုတာ ဒေဝါတိ ဒေဝီ ပဋိဝစနံ အဒါသိ။ ပဋိယာဒေတွာတိ နိယျာတေတွာ။ သမဏကပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ သမိတပါပေဟိ အရိယေဟိ အနုဋ္ဌာတဗ္ဗပဗ္ဗဇ္ဇံ။ သော ဟိ ရာဇာ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ ဝေသဿ ဒိဋ္ဌတ္တာ ‘‘ဣဒမေဝ ဘဒ္ဒက’’န္တိ တာဒိသံယေဝ လိင်္ဂံ ဂဏှိ။

တတ္ထေဝါတိ ဗြဟ္မလောကေယေဝ။ ဝီသတိမေ ဝဿေ သမ္ပတ္တေတိ အာဟရိတွာ သမ္ဗန္ဓော။ ဗြဟ္မလောကတော အာဂန္တွာ နိဗ္ဗတ္တတ္တာ ဗြဟ္မစရိယာဓိကာရဿ စိရကာလံ သင်္ဂဟိတတ္တာ ‘‘ဧဝရူပံ ကထံ မာ ကထေထာ’’တိအာဒိမာဟ။

ဝီသတိ ဓရဏာနိ ‘‘နိက္ခ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ အလဘန္တော န ဝသာမီတိ သညာပေဿာမီတိ သမ္ဗန္ဓော။

ဣတ္ထာကရောတိ ဣတ္ထိရတနဿ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနံ။ အယျဓီတာတိ အမှာကံ အယျဿ ဓီတာ၊ ဘဒ္ဒကာပိလာနီတိ အတ္ထော။ ပသာဒရူပေန နိဗ္ဗိသိဋ္ဌတာယ ‘‘မဟာဂီဝ’’န္တိ ပဋိမာယ သဒိသဘာဝမာဟ။ တေနာဟ ‘‘အယျဓီတာယာ’’တိအာဒိ။

သမာနပဏ္ဏန္တိ သဒိသပဏ္ဏံ၊ ကုမာရဿ ကုမာရိယာ စ ဝုတ္တန္တပဏ္ဏံ။ ဣတော စ ဧတ္တော စာတိ တေ ပုရိသာ သမာဂမဋ္ဌာနတော မဂဓရဋ္ဌေ မဟာတိတ္ထဂါမံ မဒ္ဒရဋ္ဌေ သာဂလနဂရဉ္စ ဥဒ္ဒိဿ ပက္ကမန္တာ အညမညံ ဝိဿဇ္ဇေန္တာ နာမ ဟောန္တီတိ ‘‘ဣတော စ ဧတ္တော စ ပေသေသု’’န္တိ ဝုတ္တာ။

ပုပ္ဖဒါမန္တိ ဟတ္ထိဟတ္ထပ္ပမာဏံ ပုပ္ဖဒါမံ။ တာနိ ပုပ္ဖဒါမာနိ။ တေတိ ဥဘော ဘဒ္ဒါ စေဝ ပိပ္ပလိကုမာရော စ။ လောကာမိသေနာတိ ဂေဟဿိတပေမေန၊ ကာမဿာဒေနာတိ အတ္ထော။ အသံသဋ္ဌာတိ န သံသဋ္ဌာ ။ ဝိစာရယိံသု ဃဋေ ဇလန္တေန ဝိယ ပဒီပေန အဇ္ဈာသယေန သမုဇ္ဇလန္တေန ဝိမောက္ခဗီဇေန သမုဿာဟိတစိတ္တာ။ ယန္တဗဒ္ဓါနီတိ သဿသမ္ပာဒနတ္ထံ တတ္ထ တတ္ထ ဣဋ္ဌကဒွါရကဝါဋယောဇနဝသေန ယန္တဗဒ္ဓဥဒကနိက္ခမနတုမ္ဗာနိ။ ကမ္မန္တောတိ ကသိကမ္မကရဏဋ္ဌာနံ။ ဒါသဂါမာတိ ဒါသာနံ ဝသနဂါမာ။

ဩသာပေတွာတိ ပက္ခိပိတွာ။ အာကပ္ပကုတ္တဝသေနာတိ အာကာရဝသေန ကိရိယာဝသေန စ။ အနနုစ္ဆဝိကန္တိ ပဗ္ဗဇိတဝေသဿ အနနုရူပံ။ တဿ မတ္ထကေတိ ဒွေဓာပထဿ ဒွိဓာဘူတဋ္ဌာနေ။

ဧတေသံ သင်္ဂဟံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ နိသီဒီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သာ ပန သတ္ထု တတ္ထ နိသဇ္ဇာ ဧဒိသီတိ ဒဿေတုံ ‘‘နိသီဒန္တော ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ အပရိမိတကာလသင်္ဂဟိတာ အစိန္တေယျာပရိမေယျပုညသမ္ဘာရူပစယနိဗ္ဗတ္တာ နိရူပိတသဘာဝဗုဒ္ဓဂုဏဝိဇ္ဇောတိတာ လက္ခဏာနုဗျဉ္ဇနသမုဇ္ဇလာ ဗျာမပ္ပဘာကေတုမာလာလင်္ကတာ သဘာဝသိဒ္ဓတာယ အကိတ္တိမာ ရူပကာယသိရီ၊ တံယေဝ မဟာကဿပဿ အဒိဋ္ဌပုဗ္ဗံ ပသာဒသံဝဍ္ဎနတ္ထံ အနိဂ္ဂဟေတွာ နိသိန္နော ဘဂဝါ ‘‘ဗုဒ္ဓဝေသံ ဂဟေတွာ…ပေ… နိသီဒီ’’တိ ဝုတ္တော။ အသီတိဟတ္ထံ ပဒေသံ ဗျာပေတွာ ပဝတ္တိယာ ‘‘အသီတိဟတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တာ။ သတသာခေါတိ ဗဟုသာခေါ အနေကသာခေါ။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော အဟောသိ နိရန္တရံ ဗုဒ္ဓရသ္မီဟိ သမန္တတော သမောကိဏ္ဏတ္တာ။ ဧဝံ ဝုတ္တပ္ပကာရေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ရာဇဂဟံ နာဠန္ဒန္တိ စ သာမိအတ္ထေ ဥပယောဂဝစနံ အန္တရာသဒ္ဒယောဂတောတိ အာဟ ‘‘ရာဇဂဟဿ နာဠန္ဒာယ စာ’’တိ။ န ဟိ မေ ဣတော အညေန သတ္ထာရာ ဘဝိတုံ သက္ကာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထေဟိ သတ္တာနံ ယထာရဟံ အနုသာသနသမတ္ထဿ အညဿ သဒေဝကေ အဘာဝတော။ န ဟိ မေ ဣတော အညေန သုဂတေန ဘဝိတုံ သက္ကာ သောဘနဂမနဂုဏဂဏယုတ္တဿ အညဿ အဘာဝတော။ န ဟိ မေ ဣတော အညေန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘဝိတုံ သက္ကာ သမ္မာ သဗ္ဗဓမ္မာနံ သယမ္ဘုဉာဏေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓဿ အဘာဝတော။ ဣမိနာတိ ‘‘သတ္ထာ မေ၊ ဘန္တေ’’တိ ဣမိနာ ဝစနေန။

အဇာနမာနောဝ သဗ္ဗညေယျန္တိ အဓိပ္ပာယော။ သဗ္ဗစေတသာတိ သဗ္ဗအဇ္ဈတ္တိကင်္ဂပရိပုဏ္ဏစေတသာ။ သမန္နာဂတန္တိ သမ္ပန္နံ သမ္မဒေဝ အနု အနု အာဂတံ ဥပဂတံ။ ဖလေယျာတိ ဝိဒါလေယျ။ ဝိလယန္တိ ဝိနာသံ။

ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနာကာရေန။ ဟိရောတ္တပ္ပဿ ဗဟလတာ နာမ ဝိပုလတာတိ အာဟ ‘‘မဟန္တ’’န္တိ။ ပဌမတရမေဝါတိ ပဂေဝ ဥပသင်္ကမနတော။ တထာ အတိမာနပဟီနော အဿ၊ ဟိရိဩတ္တပ္ပံ ယထာ သဏ္ဌာတိ။ ကုသလသန္နိဿိတန္တိ အနဝဇ္ဇဓမ္မနိဿိတံ။ အဋ္ဌိကန္တိ တေန ဓမ္မေန အဋ္ဌိကံ။ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ပရိယောသာနာ သဝနစိတ္တံ ‘‘သဗ္ဗစေတော’’တိ အဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘စိတ္တဿ ထောကမ္ပိ ဗဟိ ဂန္တုံ အဒေန္တော’’တိ။ တေန သမောဓာနံ ဒဿေတိ။ သဗ္ဗေန…ပေ… သမန္နာဟရိတွာ အာရမ္ဘတော ပဘုတိ ယာဝ ဒေသနာ နိပ္ဖန္နာ၊ တာဝ အန္တရန္တရာ ပဝတ္တေန သဗ္ဗေန သမန္နာဟာရစိတ္တေန ဓမ္မံယေဝ သမန္နာဟရိတွာ။ ဌပိတသောတောတိ ဓမ္မေ နိဟိတသောတော။ ဩဒဟိတွာတိ အပိဟိတံ ကတွာ။ ပဌမဇ္ဈာနဝသေနာတိ ဣဒံ အသုဘေသု တဿေဝ ဣဇ္ဈတော၊ ဣတရတ္ထဉ္စ သုခသမ္ပယုတ္တတာ ဝုတ္တာ။

သံသာရသာဂရေ ပရိဗ္ဘမန္တဿ ဣဏဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌန္တိ ကိလေသာ အာသဝသဘာဝါပါဒနတောတိ အာဟ ‘‘သရဏောတိ သကိလေသော’’တိ။ စတ္တာရော ဟိ ပရိဘောဂါတိအာဒီသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂတ္တံ သံဝဏ္ဏနာသု ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ ဘဂဝါ ပဌမံ ဩဝါဒံ ထေရဿ ဗြာဟ္မဏဇာတိကတ္တာ ဇာတိမာနပဟာနတ္ထမဘာသိ၊ ဒုတိယံ ဗာဟုသစ္စံ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနကအဟံကာရပဟာနတ္ထံ၊ တတိယံ ဥပဓိသမ္ပတ္တိံ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနကအတ္တသိနေဟပဟာနတ္ထံ။ အဋ္ဌမေ ဒိဝသေတိ ဘဂဝတာ သမာဂတဒိဝသတော အဋ္ဌမေ ဒိဝသေ။

မဂ္ဂတော ဩက္ကမနံ ပဌမတရံ ဘဂဝတာ သမာဂတဒိဝသေယေဝ အဟောသိ။ ယဒိ အရဟတ္တာဓိဂမော ပစ္ဆာ၊ အထ ကသ္မာ ပါဠိယံ ပဂေဝ သိဒ္ဓံ ဝိယ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဒေသနာဝါရဿာ’’တိအာဒိ။ ‘‘သတ္တာဟမေဝ ခွာဟံ၊ အာဝုသော သရဏော၊ ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇိ’’န္တိ ဝတွာ အဝသရပ္ပတ္တံ အရဟတ္တံ ပဝေဒေန္တော ‘‘အဋ္ဌမိယာ အညာ ဥဒပါဒီ’’တိ အာဟ။ အယမေတ္ထ ဒေသနာဝါရဿ အာဂမော။ တတော ပရံ ဘဂဝတာ အတ္တနော ကတံ အနုဂ္ဂဟံ စီဝရပရိဝတ္တနံ ဒဿေန္တော ‘‘အထ ခေါ၊ အာဝုသော’’တိအာဒိမာဟ။

အန္တန္တေနာတိ စတုဂ္ဂုဏံ ကတွာ ပညတ္တာယ သင်္ဃာဋိယာ အန္တန္တေန။ ဇာတိပံသုကူလိကေန…ပေ… ဘဝိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဧတေန ပုဗ္ဗေ ဇာတိအာရညကဂ္ဂဟဏေန စ တေရသ ဓုတင်္ဂါ ဂဟိတာ ဧဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အနုစ္ဆဝိကံ ကာတုန္တိ အနုရူပံ ပဋိပတ္တိံ ပဋိပဇ္ဇိတုံ။ ထေရော ပါရုပီတိ သမ္ဗန္ဓော။

ဘဂဝတော ဩဝါဒံ ဘဂဝတော ဝါ ဓမ္မကာယံ နိဿာယ ဥရဿ ဝသေန ဇာတောတိ ဩရသော။ ဘဂဝတော ဝါ ဓမ္မသရီရဿ မုခတော သတ္တတိံသဗောဓိပက္ခိယတော ဇာတော။ တေနေဝ ဓမ္မဇာတဓမ္မနိမ္မိတဘာဝေါပိ သံဝဏ္ဏိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဩဝါဒဓမ္မော ဧဝ သတ္ထာရာ ဒါတဗ္ဗတော ထေရေန အာဒါတဗ္ဗတော ဩဝါဒဓမ္မဒါယာဒေါ၊ ဩဝါဒဓမ္မဒါယဇ္ဇောတိ အတ္ထော၊ တံ အရဟတီတိ။ ဧသ နယော သေသပဒေသုပိ။

‘‘ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ ပရိသောဓိတာ’’တိ ဝတွာ တဿာ သမ္မဒေဝ သောဓိတဘာဝံ ဗျတိရေကမုခေန ဒဿေတုံ၊ ‘‘အာဝုသော၊ ယဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဧဝန္တိ ယထာ အဟံ လဘိံ၊ ဧဝံ သော သတ္ထု သန္တိကာ လဘတီတိ ယောဇနာ။ သီဟနာဒံ နဒိတုန္တိ ဧတ္ထာပိ သီဟနာဒနဒနာ နာမ ဒေသနာဝ၊ ထေရော သတ္ထာရာ အတ္တနော ကတာနုဂ္ဂဟမေဝ အနန္တရသုတ္တေ ဝုတ္တနယေန ဥလ္လိင်္ဂေတိ၊ န အညထာ။ န ဟိ မဟာထေရော ကေဝလံ အတ္တနော ဂုဏာနုဘာဝံ ဝိဘာဝေတိ။ သေသန္တိ ယံ ဣဓ အသံဝဏ္ဏိတံ။ ပုရိမနယေနေဝါတိ အနန္တရသုတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ။

စီဝရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၂။ ပရံမရဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၅။ ယထာ အတီတကပ္ပေ အတီတာသု ဇာတီသု ကမ္မကိလေသဝသေန အာဂတော၊ တထာ ဧတရဟိပိ အာဂတောတိ တထာဂတော၊ ယထာ ယထာ ဝါ ပန ကမ္မံ ကတူပစိတံ၊ တထာ တံ တံ အတ္တဘာဝံ အာဂတော ဥပဂတော ဥပပန္နောတိ တထာဂတော၊ သတ္တောတိ အာဟ ‘‘တထာဂတောတိ သတ္တော’’တိ။ ဧတန္တိ ‘‘ဧဝံ ဟောတိ ဘဝတိ တိဋ္ဌတိ သဿတိသမ’’န္တိ ဧဝံ ပဝတ္တံ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ အတ္ထသန္နိဿိတံ န ဟောတီတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထတော သုခန္တိ ပသတ္ထသန္နိဿိတံ န ဟောတိ။ အာဒိဗြဟ္မစရိယကန္တိ ဧတ္ထ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယံ အဓိပ္ပေတံ တဿ ပဓာနဘာဝတော။ တဿ ပန ဧတံ ဒိဋ္ဌိဂတံ အာဒိပဋိပဒါမတ္တံ န ဟောတိ အနုပကာရကတ္တာ ဝိလောမနတော စ။ တတော ဧဝ ဣတရဗြဟ္မစရိယဿပိ အနိဿယောဝ။ သေသံ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပရံမရဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃။ သဒ္ဓမ္မပ္ပတိရူပကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅၆။ အာဇာနာတိ ဟေဋ္ဌိမမဂ္ဂေဟိ ဉာတမရိယာဒံ အနတိက္ကမိတွာဝ ဇာနာတိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ အညာ၊ အဂ္ဂမဂ္ဂပညာ။ အညဿ အယန္တိ အညာ၊ အရဟတ္တဖလံ။ တေနာဟ ‘‘အရဟတ္တေ’’တိ။

ဩဘာသေတိ ဩဘာသနိမိတ္တံ။ ‘‘စိတ္တံ ဝိကမ္ပတီ’’တိ ပဒဒွယံ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓော။ ဩဘာသေတိ ဝိသယဘူတေ။ ဥပက္ကိလေသေဟိ စိတ္တံ ဝိကမ္ပတီတိ ယောဇနာ။ တေနာဟ ‘‘ယေဟိ စိတ္တံ ပဝေဓတီ’’တိ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဥပဋ္ဌာနေတိ သတိယံ။ ဥပေက္ခာယ စာတိ ဝိပဿနုပေက္ခာယ စ။ ဧတ္ထ စ ဝိပဿနာစိတ္တသမုဋ္ဌာနသန္တာနဝိနိမုတ္တံ ပဘာသနံ ရူပါယတနံ ဩဘာသော။ ဉာဏာဒယော ဝိပဿနာစိတ္တသမ္ပယုတ္တာဝ။ သကသကကိစ္စေ သဝိသေသော ဟုတွာ ပဝတ္တော အဓိမောက္ခော သဒ္ဓါဓိမောက္ခော။ ဥပဋ္ဌာနံ သတိ။ ဥပေက္ခာတိ အာဝဇ္ဇနုပေက္ခာ။ သာ ဟိ အာဝဇ္ဇနစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ စေတနာ။ အာဝဇ္ဇနအဇ္ဈုပေက္ခနဝသေန ပဝတ္တိယာ ဣဓ ‘‘အာဝဇ္ဇနုပေက္ခာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပုန ဥပေက္ခာယာတိ ဝိပဿနုပေက္ခာဝ အနေန သမဇ္ဈတ္တတာယ ဧဝံ ဝုတ္တာ။ နိကန္တိ နာမ ဝိပဿနာယ နိကာမနာ အပေက္ခာ။ သုခုမတရကိလေသော ဝါ သိယာ ဒုဝိညေယျော။

ဣမာနိ ဒသ ဌာနာနီတိ ဣမာနိ ဩဘာသာဒီနိ ဥပက္ကိလေသုပ္ပတ္တိယာ ဌာနာနိ ဥပက္ကိလေသဝတ္ထူနိ။ ပညာ ယဿ ပရိစိတာတိ ယဿ ပညာ ပရိစိတဝတီ ယာထာဝတော ဇာနာတိ။ ‘‘ဣမာနိ နိဿာယ အဒ္ဓါ မဂ္ဂပ္ပတ္တော ဖလပ္ပတ္တော အဟ’’န္တိ ပဝတ္တအဓိမာနော ဓမ္မုဒ္ဓစ္စံ ဓမ္မူပနိဿယော ဝိက္ခေပေါ။ တတ္ထ ကုသလော ဟိ တံ ယာထာဝတော ဇာနန္တော န စ တတ္ထ သမ္မောဟံ ဂစ္ဆတိ။

အဓိဂမသဒ္ဓမ္မပ္ပတိရူပကံနာမ အနဓိဂတေ အဓိဂတမာနိဘာဝါဝဟတ္တာ။ ယဒဂ္ဂေန ဝိပဿနာဉာဏဿ ဥပက္ကိလေသော၊ တဒဂ္ဂေန ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မပ္ပတိရူပကောတိပိ သက္ကာ ဝိညာတုံ။ ဓာတုကထာတိ မဟာဓာတုကထံ ဝဒတိ။ ဝေဒလ္လပိဋကန္တိ ဝေတုလ္လပိဋကံ။ တံ နာဂဘဝနတော အာနီတန္တိ ဝဒန္တိ။ ဝါဒဘာသိတန္တိ အပရေ။ အဗုဒ္ဓဝစနံ ဗုဒ္ဓဝစနေန ဝိရုဇ္ဈနတော။ န ဟိ သမ္ဗုဒ္ဓါ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓံ ဝဒတိ။ တတ္ထ သလ္လံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ ကိလေသဝိနယံ န သန္ဒိဿတိ၊ အညဒတ္ထု ကိလေသုပ္ပတ္တိယာ ပစ္စယော ဟောတီတိ။

အဝိက္ကယမာနန္တိ ဝိက္ကယံ အဂစ္ဆန္တံ။ တန္တိ သုဝဏ္ဏဘဏ္ဍံ။

န သက္ခိံသု ဉာဏဿ အဝိသဒဘာဝတော။ ဧသ နယော ဣတော ပရေသုပိ။

ဣဒါနိ ‘‘ဘိက္ခူ ပဋိသမ္ဘိဒါပ္ပတ္တာ အဟေသု’’န္တိအာဒိနာ ဝုတ္တမေဝ အတ္ထံ ကာရဏတော ဝိဘာဝေတုံ ပုန ‘‘ပဌမဗောဓိယံ ဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပဋိပတ္တိံ ပူရယိံသူတိ အတီတေ ကဒါ တေ ပဋိသမ္ဘိဒါဝဟံ ပဋိပတ္တိံ ပူရယိံသု? ပဌမဗောဓိကာလိကာ ဘိက္ခူ။ န ဟိ အတ္တသမ္မာပဏိဓိယာ ပုဗ္ဗေကတပုညတာယ စ ဝိနာ တာဒိသံ ဘဝတိ။ ဧသ နယော ဣတော ပရေသုပိ။ တဒါ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော အန္တရဟိတော နာမ ဘဝိဿတီတိ ဧတေန အရိယမဂ္ဂေန အာသန္နာ ဧဝ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒါ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မောတိ ဒဿေတိ။

ဒွီသူတိ သုတ္တာဘိဓမ္မပိဋကေသု အန္တရဟိတေသုပိ။ အနန္တရဟိတမေဝ အဓိသီလသိက္ခာယံ ဌိတဿ ဣတရသိက္ခာဒွယသမုဋ္ဌာပိတတော။ ကိံ ကာရဏာတိ ကေန ကာရဏေန၊ အညသ္မိံ ဓမ္မေ အန္တရဟိတေ အညတရဿ ဓမ္မဿ အနန္တရဓာနံ ဝုစ္စတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ပဋိပတ္တိယာ ပစ္စယော ဟောတိ အနဝသေသတော ပဋိပတ္တိက္ကမဿ ပရိဒီပနတော။ ပဋိပတ္တိ အဓိဂမဿ ပစ္စယော ဝိသေသလက္ခဏပဋိဝေဓဘာဝတော။ ပရိယတ္တိယေဝ ပမာဏံ သာသနဿ ဌိတိယာတိ အဓိပ္ပာယော။

နနု စ သာသနံ ဩသက္ကိတံ ပရိယတ္တိယာ ဝတ္တမာနာယာတိ အဓိပ္ပာယော။ အနာရာဓကဘိက္ခူတိ သီလမတ္တဿပိ န အာရာဓကော ဒုဿီလော။ ဣမသ္မိန္တိ ဣမသ္မိံ ပါတိမောက္ခေ။ ဝတ္တန္တာတိ ‘‘သီလံ အကောပေတွာ ဌိတာ အတ္ထီ’’တိ ပုစ္ဆိ။

ဧတေသူတိ ဧဝံ မဟန္တေသု သကလံ လောကံ အဇ္ဈောတ္ထရိတုံ သမတ္ထေသု စတူသု မဟာဘူတေသု။ တသ္မာတိ ယသ္မာ အညေန ကေနစိ အတိမဟန္တေနပိ သဒ္ဓမ္မော န အန္တရဓာယတိ၊ သမယန္တရေန ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ၊ တသ္မာ။ ဧဝမာဟာတိ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနာကာရံ ဝဒတိ။

အာဒါနံ အာဒိ၊ အာဒိ ဧဝ အာဒိကန္တိ အာဟ ‘‘အာဒိကေနာတိ အာဒါနေနာ’’တိ။ ဟေဋ္ဌာဂမနီယာတိ အဓောဘာဂဂမနီယာ၊ အပါယဒုက္ခဿ သံသာရဒုက္ခဿ စ နိဗ္ဗတ္တကာတိ အတ္ထော။ ဂါရဝရဟိတာတိ ဂရုကာရရဟိတာ။ ပတိဿယနံ နီစဘာဝေန ပတိဗဒ္ဓဝုတ္တိတာ၊ ပတိဿော ပတိဿယောတိ အတ္ထတော ဧကံ၊ သော ဧတေသံ နတ္ထီတိ အာဟ ‘‘အပ္ပတိဿာတိ အပ္ပတိဿယာ အနီစဝုတ္တိကာ’’တိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

သဒ္ဓမ္မပ္ပတိရူပကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သာရတ္ထပ္ပကာသိနိယာ သံယုတ္တနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ

ကဿပသံယုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ သမတ္တာ။