📜
၄။ ဩက္ကန္တသံယုတ္တံ
၁။ စက္ခုသုတ္တံ
၃၀၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ ¶ ¶ ¶ ¶ ။ ‘‘စက္ခုံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ၊ သောတံ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ၊ ဃာနံ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ၊ ဇိဝှာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ [ဝိပရိဏာမိနီ အညထာဘာဝိနီ (?)]၊ ကာယော အနိစ္စော ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ မနော အနိစ္စော ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ – အယံ ဝုစ္စတိ သဒ္ဓါနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ [အဘဗ္ဗောဝ (သီ။ သျာ။ ကံ။)] တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’’။
‘‘ယဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မာ ဧဝံ ပညာယ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘ဓမ္မာနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ ပဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘သောတာပန္နော အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ ပဌမံ။
၂။ ရူပသုတ္တံ
၃၀၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘ရူပါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော၊ သဒ္ဒါ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော၊ ဂန္ဓာ အနိစ္စာ ¶ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော ¶ ၊ ရသာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော၊ ဓမ္မာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော။ ယော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ သဒ္ဓါနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ¶ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’’။
‘‘ယဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မာ ဧဝံ ပညာယ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘ဓမ္မာနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ ပဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘သောတာပန္နော အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ ဒုတိယံ။
၃။ ဝိညာဏသုတ္တံ
၃၀၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘စက္ခုဝိညာဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ၊ သောတဝိညာဏံ… ဃာနဝိညာဏံ… ဇိဝှာဝိညာဏံ… ကာယဝိညာဏံ… မနောဝိညာဏံ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ။ ယော ဘိက္ခဝေ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’တိ။ တတိယံ။
၄။ သမ္ဖဿသုတ္တံ
၃၀၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘စက္ခုသမ္ဖဿော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စော ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ ¶ ၊ သောတသမ္ဖဿော… ဃာနသမ္ဖဿော… ဇိဝှာသမ္ဖဿော… ကာယသမ္ဖဿော… မနောသမ္ဖဿော အနိစ္စော ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ စတုတ္ထံ။
၅။ သမ္ဖဿဇာသုတ္တံ
၃၀၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ ¶ ။ ‘‘စက္ခုသမ္ဖဿဇာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒနာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ သောတသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ…ပေ… ဃာနသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ…ပေ… ဇိဝှာသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ…ပေ… ကာယသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ…ပေ… မနောသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ ပဉ္စမံ။
၆။ ရူပသညာသုတ္တံ
၃၀၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ ¶ ¶ ။ ‘‘ရူပသညာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ သဒ္ဒသညာ… ဂန္ဓသညာ… ရသသညာ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ… ဓမ္မသညာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ရူပသဉ္စေတနာသုတ္တံ
၃၀၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘ရူပသဉ္စေတနာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ သဒ္ဒသဉ္စေတနာ… ဂန္ဓသဉ္စေတနာ… ရသသဉ္စေတနာ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗသဉ္စေတနာ… ဓမ္မသဉ္စေတနာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ သတ္တမံ။
၈။ ရူပတဏှာသုတ္တံ
၃၀၉။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ ¶ ။ ‘‘ရူပတဏှာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ သဒ္ဒတဏှာ… ဂန္ဓတဏှာ… ရသတဏှာ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ… ဓမ္မတဏှာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ ¶ ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပထဝီဓာတုသုတ္တံ
၃၁၀။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘ပထဝီဓာတု၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ အာပေါဓာတု… တေဇောဓာတု… ဝါယောဓာတု… အာကာသဓာတု… ဝိညာဏဓာတု အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ ‘သဒ္ဓါနုသာရီ…ပေ… သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ နဝမံ။
၁၀။ ခန္ဓသုတ္တံ
၃၁၁။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ‘‘ရူပံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ၊ ဝေဒနာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမီ အညထာဘာဝီ၊ သညာ… သင်္ခါရာ အနိစ္စာ ဝိပရိဏာမိနော အညထာဘာဝိနော၊ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ ဝိပရိဏာမိ အညထာဘာဝိ ¶ ။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ သဒ္ဒဟတိ အဓိမုစ္စတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ သဒ္ဓါနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ ¶ ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ¶ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’’။
‘‘ယဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မာ ဧဝံ ပညာယ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘ဓမ္မာနုသာရီ၊ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သပ္ပုရိသဘူမိံ ဩက္ကန္တော၊ ဝီတိဝတ္တော ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ အဘဗ္ဗော တံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ယံ ကမ္မံ ကတွာ နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုံ ယာဝ န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ’။ ယော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေ ဓမ္မေ ဧဝံ ပဇာနာတိ ဧဝံ ပဿတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘သောတာပန္နော အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယနော’’’တိ။ ဒသမံ။
ဩက္ကန္တသံယုတ္တံ [ဩက္ကန္တိကသံယုတ္တံ (ပီ။ က။)] သမတ္တံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
စက္ခု ¶ ရူပဉ္စ ဝိညာဏံ၊ ဖဿော စ ဝေဒနာယ စ၊
သညာ စ စေတနာ တဏှာ၊ ဓာတု ခန္ဓေန တေ ဒသာတိ။