📜
၈။ ဂါမဏိသံယုတ္တံ
၁။ စဏ္ဍသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၅၃။ ဂါမဏိသံယုတ္တဿ ¶ ¶ ¶ ပဌမေ စဏ္ဍော ဂါမဏီတိ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ စဏ္ဍောတိ ဂဟိတနာမော ဧကော ဂါမဏိ။ ပါတုကရောတီတိ ဘဏ္ဍန္တံ ပဋိဘဏ္ဍန္တော အက္ကောသန္တံ ပစ္စက္ကောသန္တော ပဟရန္တံ ပဋိပဟရန္တော ပါကဋံ ကရောတီတိ ဒဿေတိ။ န ပါတုကရောတီတိ အက္ကုဋ္ဌောပိ ပဟဋောပိ ကိဉ္စိ ပစ္စနီကံ အကရောန္တောတိ ဒဿေတိ။
၂။ တာလပုဋသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၅၄။ ဒုတိယေ တာလပုဋောတိ ဧဝံနာမကော။ တဿ ကိရ ဗန္ဓနာ ပမုတ္တတာလပက္ကဝဏ္ဏော ဝိယ မုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသန္နော အဟောသိ၊ တေနဿ တာလပုဋောတိ နာမံ အကံသု။ သွာယံ အဘိနီဟာရသမ္ပန္နော ပစ္ဆိမဘဝိကပုဂ္ဂလော။ ယသ္မာ ပန ပဋိသန္ဓိ နာမ အနိယတာ အာကာသေ ခိတ္တဒဏ္ဍသဒိသာ၊ တသ္မာ ဧသ နဋကုလေ နိဗ္ဗတ္တိ။ ဝုဍ္ဎိပ္ပတ္တော ပန နဋသိပ္ပေ အဂ္ဂေါ ဟုတွာ သကလဇမ္ဗုဒီပေ ပါကဋော ဇာတော။ တဿ ပဉ္စ သကဋသတာနိ ပဉ္စ မာတုဂါမသတာနိ ပရိဝါရော၊ ဘရိယာယပိဿ တာဝတကာဝါတိ မာတုဂါမသဟဿေန စေဝ သကဋသဟဿေန စ သဒ္ဓိံ ယံ ယံ နဂရံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပဝိသတိ၊ တတ္ထဿ ပုရေတရမေဝ သတသဟဿံ ဒေန္တိ။ သမဇ္ဇဝေသံ ဂဏှိတွာ ပန မာတုဂါမသဟဿေန သဒ္ဓိံ ကီဠံ ကရောန္တဿ ယံ ဟတ္ထူပဂပါဒူပဂါဒိအာဘရဏဇာတံ ခိပန္တိ၊ တဿ ပရိယန္တော နတ္ထိ။ သော တံဒိဝသံ မာတုဂါမသဟဿပရိဝါရိတော ရာဇဂဟေ ကီဠံ ကတွာ ပရိပက္ကဉာဏတ္တာ သပရိဝါရောဝ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။
သစ္စာလိကေနာတိ ¶ သစ္စေန စ အလိကေန စ။ တိဋ္ဌတေတန္တိ တိဋ္ဌတု ဧတံ။ ရဇနီယာတိ ရာဂပ္ပစ္စယာ မုခတော ပဉ္စဝဏ္ဏသုတ္တနီဟရဏဝါတဝုဋ္ဌိဒဿနာဒယော အညေ စ ကာမဿာဒသံယုတ္တာကာရဒဿနကာ ¶ အဘိနယာ။ ဘိယျောသောမတ္တာယာတိ အဓိကပ္ပမာဏတ္တာယ။ ဒေါသနီယာတိ ဒေါသပ္ပစ္စယာ ဟတ္ထပါဒစ္ဆေဒါဒိဒဿနာကာရာ။ မောဟနီယာတိ မောဟပ္ပစ္စယာ ဥဒကံ ဂဟေတွာ တေလကရဏံ၊ တေလံ ဂဟေတွာ ဥဒကကရဏန္တိ ဧဝမာဒယော မာယာပဘေဒါ။
ပဟာသော ¶ နာမ နိရယောတိ ဝိသုံ ပဟာသနာမကော နိရယော နာမ နတ္ထိ၊ အဝီစိဿေဝ ပန ဧကသ္မိံ ကောဋ္ဌာသေ နစ္စန္တာ ဝိယ ဂါယန္တာ ဝိယ စ နဋဝေသံ ဂဟေတွာဝ ပစ္စန္တိ၊ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ နာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧတံ ရောဒါမီတိ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧတံ ဘဂဝတော ဗျာကရဏံ န ရောဒါမီတိ ဧဝံ သကမ္မကဝသေနေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ န အဿုဝိမောစနမတ္တေန။ ‘‘မတံ ဝါ အမ္မရောဒန္တီ’’တိအာဒယော စေတ္ထ အညေပိ ဝေါဟာရာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
၃-၅။ ယောဓာဇီဝသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၅၅-၃၅၇။ တတိယေ ယောဓာဇီဝေါတိ ယုဒ္ဓေန ဇီဝိကံ ကပ္ပနကော ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ဧဝံ ဂဟိတနာမော။ ဥဿဟတိ ဝါယမတီတိ ဥဿာဟံ ဝါယာမံ ကရောတိ။ ပရိယာပါဒေန္တီတိ မရဏံ ပဋိပဇ္ဇာပေန္တိ။ ဒုက္ကဋန္တိ ဒုဋ္ဌု ကတံ။ ဒုပ္ပဏိဟိတန္တိ ဒုဋ္ဌု ဌပိတံ။ ပရဇိတော နာမ နိရယောတိ အယမ္ပိ န ဝိသုံ ဧကော နိရယော၊ အဝီစိဿေဝ ပန ဧကသ္မိံ ကောဋ္ဌာသေ ပဉ္စာဝုဓသန္နဒ္ဓါ ¶ ဖလကဟတ္ထာ ဟတ္ထိအဿရထေ အာရုယှ သင်္ဂါမေ ယုဇ္ဈန္တာ ဝိယ ပစ္စန္တိ၊ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထပဉ္စမေသုပိ ဧသေဝ နယော။
၆။ အသိဗန္ဓကပုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၅၈။ ဆဋ္ဌေ ပစ္ဆာဘူမကာတိ ပစ္ဆာဘူမိဝါသိနော။ ကာမဏ္ဍလုကာတိ သကမဏ္ဍလုနော။ သေဝါလမာလိကာတိ ပါတောဝ ဥဒကတော သေဝါလဉ္စေဝ ဥပ္ပလာဒီနိ စ ဂဟေတွာ ဥဒကသုဒ္ဓိကဘာဝဇာနနတ္ထာယ မာလံ ကတွာ ပိဠန္ဓနကာ။ ဥဒကောရောဟကာတိ သာယံပါတံ ဥဒကံ ဩရောဟနကာ။ ဥယျာပေန္တီတိ ဥပရိ ယာပေန္တိ။ သညာပေန္တီတိ သမ္မာ ဉာပေန္တိ။ သဂ္ဂံ နာမ ဩက္ကာမေန္တီတိ ပရိဝါရေတွာ ဌိတာ ‘‘ဂစ္ဆ၊ ဘော၊ ဗြဟ္မလောကံ၊ ဂစ္ဆ၊ ဘော၊ ဗြဟ္မလောက’’န္တိ ဝဒန္တာ သဂ္ဂံ ပဝေသေန္တိ။ အနုပရိသက္ကေယျာတိ အနုပရိဂစ္ဆေယျ။ ဥမ္မုဇ္ဇာတိ ဥမ္မုဇ္ဇ ဥဋ္ဌဟ။ ထလမုပ္လဝါတိ ထလမဘိရုဟ။ တတြ ယာဿာတိ တတြ ယာ ဘဝေယျ။ သက္ခရာ ဝါ ကဌလာ ဝါတိ သက္ခရာ စ ကဌလာ စ ¶ ။ သာ အဓောဂါမီ အဿာတိ သာ အဓော ဂစ္ဆေယျ၊ ဟေဋ္ဌာဂါမီ ဘဝေယျ။ အဓောဂစ္ဆာတိ ဟေဋ္ဌာ ဂစ္ဆ။
၇။ ခေတ္တူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၅၉။ သတ္တမေ ¶ ဇင်္ဂလန္တိ ထဒ္ဓံ န မုဒု။ ဦသရန္တိ သဉ္ဇာတလောဏံ။ ပါပဘူမီတိ လာမကဘူမိဘာဂံ။ မံဒီပါတိအာဒီသု အဟံ ဒီပေါ ပတိဋ္ဌာ ဧတေသန္တိ မံဒီပါ။ အဟံ လေဏော အလ္လီယနဋ္ဌာနံ ဧတေသန္တိ မံလေဏာ။ အဟံ တာဏံ ရက္ခာ ဧတေသန္တိ မံတာဏာ။ အဟံ သရဏံ ဘယနာသနံ ဧတေသန္တိ မံသရဏာ။ ဝိဟရန္တီတိ မံ ဧဝံ ကတွာ ဝိဟရန္တိ။
ဂေါဘတ္တမ္ပီတိ ဓညဖလဿ အဘာဝေန လာယိတွာ ကလာပကလာပံ ဗန္ဓိတွာ ဌပိတံ ဂိမှကာလေ ဂုန္နမ္ပိ ခါဒနံ ဘဝိဿတီတိ အတ္ထော။ ဥဒကမဏိကောတိ ကုစ္ဆိယံ မဏိကမေခလာယ ဧဝံ လဒ္ဓနာမော ဘာဇနဝိသေသော။ အဟာရီ အပရိဟာရီတိ ဥဒကံ န ဟရတိ န ပရိဟရတိ၊ န ပရိယာဒိယတီတိ အတ္ထော။ ဣတိ ¶ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ သက္ကစ္စဓမ္မဒေသနာဝ ကထိတာ။ ဗုဒ္ဓါနဉှိ အသက္ကစ္စဓမ္မဒေသနာ နာမ နတ္ထိ။ သီဟသမာနဝုတ္တိနော ဟိ ဗုဒ္ဓါ၊ ယထာ သီဟော ပဘိန္နဝရဝါရဏဿပိ သသဗိဠာရာဒီနမ္ပိ ဂဟဏတ္ထာယ ဧကသဒိသမေဝ ဝေဂံ ကရောတိ၊ ဧဝံ ဗုဒ္ဓါပိ ဧကဿ ဒေသေန္တာပိ ဒွိန္နံ ဗဟူနံ ဘိက္ခုပရိသာယ ဘိက္ခုနိဥပါသကဥပါသိကာပရိသာယပိ တိတ္ထိယာနမ္ပိ ဒေသေန္တာ သက္ကစ္စမေဝ ဒေသေန္တိ။ စတဿော ပန ပရိသာ သဒ္ဒဟိတွာ ဩကပ္ပေတွာ သုဏန္တီတိ တာသံ ဒေသနာ သက္ကစ္စဒေသနာ နာမ ဇာတာ။
၈။ သင်္ခဓမသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၀။ အဋ္ဌမေ ယံဗဟုလံ ယံဗဟုလန္တိ ဣမိနာ နိဂဏ္ဌော အတ္တနာဝ အတ္တနော ဝါဒံ ဘိန္ဒတိ။ တသ္မာ ဘဂဝါ ဧဝံ သန္တေ န ကောစိ အာပါယိကောတိအာဒိမာဟ။ ပုရိမာနိ ပန စတ္တာရိ ပဒါနိ ဒိဋ္ဌိယာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တေသုပိ အာဒီနဝံ ဒဿေန္တော ဣဓ၊ ဂါမဏိ၊ ဧကစ္စော သတ္ထာ ဧဝံဝါဒီ ဟောတီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဟမ္ပမှီတိ အဟမ္ပိ အမှိ။
မေတ္တာသဟဂတေနာတိအာဒီသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ သဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ ဘာဝနာနယေန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဝုတ္တမေဝ။ ¶ သေယျထာပိ၊ ဂါမဏိ၊ ဗလဝါ သင်္ခဓမောတိအာဒိ ပန ဣဓ အပုဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဗလဝါတိ ဗလသမ္ပန္နော။ သင်္ခဓမောတိ သင်္ခဓမကော။ အပ္ပကသိရေနာတိ အကိစ္ဆေန အဒုက္ခေန။ ဒုဗ္ဗလော ဟိ သင်္ခဓမော သင်္ခံ ဓမန္တောပိ ¶ န သက္ကောတိ စတဿော ဒိသာ သရေန ဝိညာပေတုံ၊ နာဿ သင်္ခသဒ္ဒေါ သဗ္ဗတော ဖရတိ၊ ဗလဝတော ပန ဝိပ္ဖာရိကော ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘ဗလဝါ’’တိ အာဟ။
မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာတိ ဧတ္ထ ‘‘မေတ္တာ’’တိ ဝုတ္တေ ဥပစာရောပိ အပ္ပနာပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘စေတောဝိမုတ္တီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန အပ္ပနာဝ ဝဋ္ဋတိ။ ယံ ပမာဏကတံ ကမ္မန္တိ ပမာဏကတံ ကမ္မံ နာမ ကာမာဝစရံ ဝုစ္စတိ၊ အပ္ပမာဏကတံ ကမ္မံ နာမ ရူပါဝစရံ။ တဉှိ ပမာဏံ အတိက္ကမိတွာ ဩဓိသကအနောဓိသကဒိသာဖရဏဝသေန ဝဍ္ဎေတွာ ကတတ္တာ အပ္ပမာဏကတန္တိ ဝုစ္စတိ။
န တံ တတြာဝသိဿတိ၊ န တံ တတြာဝတိဋ္ဌတီတိ တံ ကာမာဝစရကမ္မံ ¶ တသ္မိံ ရူပါရူပါဝစရကမ္မေ န ဩဟီယတိ န တိဋ္ဌတိ။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? တံ ကာမာဝစရကမ္မံ တဿ ရူပါရူပါဝစရကမ္မဿ အန္တရာ လဂ္ဂိတုံ ဝါ ဌာတုံ ဝါ ရူပါရူပါဝစရကမ္မံ ဖရိတွာ ပရိယာဒိယိတွာ အတ္တနော ဩကာသံ ဂဟေတွာ ပတိဋ္ဌာတုံ ဝါ န သက္ကောတိ။ အထ ခေါ ရူပါရူပါဝစရကမ္မမေဝ ကာမာဝစရံ မဟောဃော ဝိယ ပရိတ္တံ ဥဒကံ ဖရိတွာ ပရိယာဒိယိတွာ အတ္တနော ဩကာသံ ကတွာ တိဋ္ဌတိ၊ တဿ ဝိပါကံ ပဋိဗာဟိတွာ သယမေဝ ဗြဟ္မသဟဗျတံ ဥပနေတီတိ။ ဣတိ ဣဒံ သုတ္တံ အာဒိမှိ ကိလေသဝသေန ဝုဋ္ဌာယ အဝသာနေ ဗြဟ္မဝိဟာရဝသေန ဂဟိတတ္တာ ယထာနုသန္ဓိနာဝ ဂတံ။
၉။ ကုလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၁။ နဝမေ ဒုဗ္ဘိက္ခာတိ ဒုလ္လဘဘိက္ခာ။ ဒွီဟိတိကာတိ ‘‘ဇီဝိဿာမ နု ခေါ န နု ခေါ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တဤဟိတိကာ။ ‘‘ဒုဟိတိကာ’’တိပိ ပါဌော။ အယမေဝ အတ္ထော။ ဒုက္ခာ ဤဟိတိ ဧတ္ထ န သက္ကာ ကောစိ ပယောဂေါ သုခေန ကာတုန္တိ ဒုဟိတိကာ။ တတ္ထ တတ္ထ မတမနုဿာနံ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ သေတာနိ အဋ္ဌိကာနိ ဧတ္ထာတိ သေတဋ္ဌိကာ။ သလာကာဝုတ္တာတိ သလာကမတ္တဝုတ္တာ၊ ယံ တတ္ထ ဝုတ္တံ ဝါပိတံ၊ တံ သလာကမတ္တမေဝ အဟောသိ၊ ဖလေ န ဇနယတီတိ အတ္ထော။
ဥဂ္ဂိလိတုန္တိ ¶ ဒွေ အန္တေ မောစေတွာ ကထေတုံ အသက္ကောန္တော ဥဂ္ဂိလိတုံ ဗဟိ နီဟရိတုံ န သက္ခီတိ ¶ ။ ဩဂိလိတုန္တိ ပုစ္ဆာယ ဒေါသံ ဒိသွာ ဟာရေတုံ အသက္ကောန္တော ဩဂိလိတုံ အန္တော ပဝေသေတုံ န သက္ခီတိ။
ဣတော သော ဂါမဏိ ဧကနဝုတိကပ္ပေတိ ဘဂဝါ ကထယမာနောဝ ယာဝ နိက္ခန္တော နာသိကဝါတော န ပုန ပဝိသတိ၊ တာဝတကေန ကာလေန ဧကနဝုတိကပ္ပေ အနုဿရိ ‘‘အတ္ထိ နု ခေါ ကိဉ္စိ ကုလေ ပက္ကဘိက္ခာဒါနေန ဥပဟတပုဗ္ဗ’’န္တိ ပရိဇာနနတ္ထံ။ အထေကမ္ပိ ¶ အပဿန္တော ‘‘ဣတော သော၊ ဂါမဏီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဣဒါနိ ဒါနာဒီနံ အာနိသံသံ ကထေန္တော အထ ခေါ ယာနိ တာနိ ကုလာနိ အဍ္ဎာနီတိ ဓမ္မဒေသနံ အာရဘိ။ တတ္ထ ဒါနသမ္ဘူတာနီတိ ဒါနေန သမ္ဘူတာနိ နိဗ္ဗတ္တာနိ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတ္ထ ပန သစ္စံ နာမ သစ္စဝါဒိတာ။ သာမညံ နာမ သေသသီလံ။ ဝိကိရတီတိ အယောဂေန ဝဠဉ္ဇေန္တော ဝိပ္ပကိရတိ။ ဝိဓမတီတိ ဓမေန္တော ဝိယ နာသေတိ။ ဝိဒ္ဓံသေတီတိ နာသေတိ။ အနိစ္စတာတိ ဟုတွာ အဘာဝေါ ဗဟုနာပိ ကာလေန သင်္ဂတာနံ ခဏေနေဝ အန္တရဓာနံ။
၁၀။ မဏိစူဠကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၂။ ဒသမေ တံ ပရိသံ ဧတဒဝေါစာတိ တဿ ကိရ ဧဝံ အဟောသိ ‘‘ကုလပုတ္တာ ပဗ္ဗဇန္တာ ပုတ္တဒါရဉ္စေဝ ဇာတရူပရဇတဉ္စ ပဟာယေဝ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ န စ သက္ကာ ယံ ပဟာယ ပဗ္ဗဇိတာ၊ တံ တေဟိ ဂဟေတု’’န္တိ နယဂ္ဂါဟေ ဌတွာ ‘‘မာ အယျော’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ ဧကံသေနေတန္တိ ဧတံ ပဉ္စကာမဂုဏကပ္ပနံ အဿမဏဓမ္မော အသကျပုတ္တိယဓမ္မောတိ ဧကံသေန ဓာရေယျာသိ။
တိဏန္တိ သေနာသနစ္ဆဒနတိဏံ။ ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ တိဏစ္ဆဒနေ ဝါ ဣဋ္ဌကစ္ဆဒနေ ဝါ ဂေဟေ ပလုဇ္ဇန္တေ ယေဟိ တံ ကာရိတံ၊ တေသံ သန္တိကံ ဂန္တွာ ‘‘တုမှေဟိ ကာရိတသေနာသနံ ဩဝဿတိ၊ န သက္ကာ တတ္ထ ဝသိတု’’န္တိ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ မနုဿာ သက္ကောန္တာ ကရိဿန္တိ၊ အသက္ကောန္တာ ‘‘တုမှေ ဝဍ္ဎကိံ ဂဟေတွာ ကာရာပေထ၊ မယံ တေ သညာပေဿာမာ’’တိ ဝက္ခန္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ကာရေတွာ တေသံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ မနုဿာ ဝဍ္ဎကီနံ ဒါတဗ္ဗံ ဒဿန္တိ။ သစေ အာဝါသသာမိကာ နတ္ထိ၊ အညေသမ္ပိ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန အာရောစေတွာ ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣဒံ သန္ဓာယ ‘‘ပရိယေသိတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။
ဒါရုန္တိ ¶ ¶ သေနာသနေ ဂေါပါနသိအာဒီသု ပလုဇ္ဇမာနေသု တဒတ္ထာယ ဒါရုံ။ သကဋန္တိ ဂိဟိဝိကတံ ကတွာ တာဝကာလိကသကဋံ။ န ကေဝလဉ္စ သကဋမေဝ၊ အညမ္ပိ ဝါသိဖရသုကုဒ္ဒါလာဒိဥပကရဏံ ဧဝံ ပရိယေသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပုရိသောတိ ဟတ္ထကမ္မဝသေန ပုရိသော ပရိယေသိတဗ္ဗော။ ယံကိဉ္စိ ဟိ ပုရိသံ ‘‘ဟတ္ထကမ္မံ ¶ ၊ အာဝုသော၊ ကတွာ ဒဿသီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ဒဿာမိ၊ ဘန္တေ၊’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကရောဟီ’’တိ ယံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ န တွေဝါဟံ၊ ဂါမဏိ၊ ကေနစိ ပရိယာယေနာတိ ဇာတရူပရဇတံ ပနာဟံ ကေနစိပိ ကာရဏေန ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ န ဝဒါမိ။
၁၁။ ဘဒြကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၃။ ဧကာဒသမေ မလ္လေသူတိ ဧဝံနာမကေ ဇနပဒေ။ ဝဓေနာတိ မာရဏေန။ ဇာနိယာတိ ဓနဇာနိယာ။ အကာလိကေန ပတ္တေနာတိ န ကာလန္တရေန ပတ္တေန၊ ကာလံ အနတိက္ကမိတွာဝ ပတ္တေနာတိ အတ္ထော။ စိရဝါသီ နာမ ကုမာရောတိ ဧဝံနာမကော တဿ ပုတ္တော။ ဗဟိ အာဝသထေ ပဋိဝသတီတိ ဗဟိနဂရေ ကိဉ္စိဒေဝ သိပ္ပံ ဥဂ္ဂဏှန္တော ဝသတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ ကထိတံ။
၁၂။ ရာသိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၄။ ဒွါဒသမေ ရာသိယောတိ ရာသိံ ကတွာ ပဉှဿ ပုစ္ဆိတတ္တာ ရာသိယောတိ ဧဝံ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ဂဟိတနာမော။ တပဿိန္တိ တပနိဿိတကံ။ လူခဇီဝိန္တိ လူခဇီဝိကံ။ အန္တာတိ ကောဋ္ဌာသာ။ ဂါမောတိ ဂါမ္မော။ ဂမ္မောတိပိ ပါဌော၊ ဂါမဝါသီနံ ဓမ္မောတိ အတ္ထော။ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါတိ အတ္တနော ကိလမထာနုယောဂေါ၊ သရီရဒုက္ခကရဏန္တိ အတ္ထော။
ကသ္မာ ပနေတ္ထ ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂေါ ဂဟိတော၊ ကသ္မာ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ၊ ကသ္မာ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါတိ? ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂေါ တာဝ ကာမဘောဂီနံ ဒဿနတ္ထံ ဂဟိတော၊ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ တပနိဿိတကာနံ၊ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တိဏ္ဏံ နိဇ္ဇရဝတ္ထူနံ ဒဿနတ္ထံ ဂဟိတာ။ ကိံ ဧတေသံ ဒဿနေ ပယောဇနန္တိ? ဣမေ ဒွေ အန္တေ ပဟာယ တထာဂတော မဇ္ဈိမာယ ပဋိပဒါယ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ ပတ္တော။ သော ကာမဘောဂိနောပိ န သဗ္ဗေ ဂရဟတိ န ပသံသတိ၊ တပနိဿိတကေပိ န သဗ္ဗေ ဂရဟတိ န ¶ ပသံသတိ၊ ဂရဟိတဗ္ဗယုတ္တကေယေဝ ဂရဟတိ၊ ပသံသိတဗ္ဗယုတ္တကေ ¶ ပသံသတီတိ ဣမဿတ္ထဿ ပကာသနံ ဧတေသံ ဒဿနေ ပယောဇနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဣဒါနိ ¶ တမတ္ထံ ပကာသေန္တော တယော ခေါမေ၊ ဂါမဏိ၊ ကာမဘောဂိနောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သာဟသေနာတိ သာဟသိကကမ္မေန။ န သံဝိဘဇတီတိ မိတ္တသဟာယသန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တာနံ သံဝိဘာဂံ န ကရောတိ။ န ပုညာနိ ကရောတီတိ အနာဂတဘဝဿ ပစ္စယဘူတာနိ ပုညာနိ န ကရောတိ။ ဓမ္မာဓမ္မေနာတိ ဓမ္မေန စ အဓမ္မေန စ။ ဌာနေဟီတိ ကာရဏေဟိ။ သစ္ဆိကရောတီတိ ကထံ အတ္တာနံ အာတာပေန္တော ပရိတာပေန္တော သစ္ဆိကရောတိ? စတုရင်္ဂဝီရိယဝသေန စ ဓုတင်္ဂဝသေန စ။ တိဿော သန္ဒိဋ္ဌိကာ နိဇ္ဇရာတိ ဧတ္ထ ဧကောပိ မဂ္ဂေါ တိဏ္ဏံ ကိလေသာနံ နိဇ္ဇရဏတာယ တိဿော နိဇ္ဇရာတိ ဝုတ္တောတိ။
၁၃။ ပါဋလိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၆၅။ တေရသမေ ဒူတေယျာနီတိ ဒူတကမ္မာနိ ပဏ္ဏာနိ စေဝ မုခသာသနာနိ စ။ ပါဏာတိပါတဉ္စာဟန္တိ ဣဒံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? န ကေဝလံ အဟံ မာယံ ဇာနာမိ၊ အညမ္ပိ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဇာနာမီတိ သဗ္ဗညုဘာဝဒဿနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ သန္တိ ဟိ၊ ဂါမဏိ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာတိ ဣဒံ သေသသမဏဗြာဟ္မဏာနံ လဒ္ဓိံ ဒဿေတွာ တဿာ ပဇဟာပနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။
မာလီ ကုဏ္ဍလီတိ မာလာယ မာလီ၊ ကုဏ္ဍလေဟိ ကုဏ္ဍလီ။ ဣတ္ထိကာမေဟီတိ ဣတ္ထီဟိ သဒ္ဓိံ ကာမာ ဣတ္ထိကာမာ၊ တေဟိ ဣတ္ထိကာမေဟိ။ အာဝသထာဂါရန္တိ ကုလဃရဿ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ဧကေကဿေဝ သုခနိဝါသတ္ထာယ ကတံ ဝါသာဂါရံ။ တေနာဟံ ယထာသတ္တိ ယထာဗလံ သံဝိဘဇာမီတိ တဿာဟံ အတ္တနော သတ္တိအနုရူပေန စေဝ ဗလာနုရူပေန စ သံဝိဘာဂံ ကရောမိ။ အလန္တိ ယုတ္တံ။ ကင်္ခနိယေ ဌာနေတိ ကင်္ခိတဗ္ဗေ ကာရဏေ။ စိတ္တသမာဓိန္တိ တသ္မိံ ဓမ္မသမာဓိသ္မိံ ဌိတော တွံ သဟ ဝိပဿနာယ စတုန္နံ မဂ္ဂါနံ ဝသေန စိတ္တသမာဓိံ သစေ ပဋိလဘေယျာသီတိ ဒဿေတိ။ အပဏ္ဏကတာယ ¶ မယှန္တိ အယံ ပဋိပဒါ မယှံ အပဏ္ဏကတာယ အနပရာဓကတာယ ဧဝ သံဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ကဋဂ္ဂါဟောတိ ဇယဂ္ဂါဟော။
အယံ ခေါ၊ ဂါမဏိ၊ ဓမ္မသမာဓိ၊ တတြ စေ တွံ စိတ္တသမာဓိံ ပဋိလဘေယျာသီတိ ဧတ္ထ ဓမ္မသမာဓီတိ ဒသကုသလကမ္မပထဓမ္မာ၊ စိတ္တသမာဓီတိ သဟ ဝိပဿနာယ ¶ စတ္တာရော မဂ္ဂါ။ အထ ဝါ ‘‘ပါမောဇ္ဇံ ဇာယတိ၊ ပမုဒိတဿ ပီတိ ဇာယတီ’’တိ (အ။ နိ။ ၅။၂၆) ဧဝံ ဝုတ္တာ ပါမောဇ္ဇပီတိပဿဒ္ဓိသုခသမာဓိသင်္ခါတာ ပဉ္စ ဓမ္မာ ဓမ္မသမာဓိ နာမ၊ စိတ္တသမာဓိ ပန သဟ ဝိပဿနာယ ¶ စတ္တာရော မဂ္ဂါဝ။ အထ ဝါ ဒသကုသလကမ္မပထာ စတ္တာရော ဗြဟ္မဝိဟာရာ စာတိ အယံ ဓမ္မသမာဓိ နာမ၊ တံ ဓမ္မသမာဓိံ ပူရေန္တဿ ဥပ္ပန္နာ စိတ္တေကဂ္ဂတာ စိတ္တသမာဓိ နာမ။ ဧဝံ တွံ ဣမံ ကင်္ခါဓမ္မံ ပဇဟေယျာသီတိ ဧဝံ တွံ ဣမသ္မိံ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေ ဓမ္မသမာဓိသ္မိံ ဌိတော သစေ ဧဝံ စိတ္တသမာဓိံ ပဋိလဘေယျာသိ၊ ဧကံသေနေတံ ကင်္ခံ ပဇဟေယျာသီတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
ဂါမဏိသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။