📜

၈။ ဂါမဏိသံယုတ္တံ

၁။ စဏ္ဍသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅၃။ ‘‘ယေန မိဓေကစ္စော စဏ္ဍော စဏ္ဍောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ ဧဝံ ပဉှပုစ္ဆနေန ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ စဏ္ဍောတိ ဂဟိတနာမော။ ပါကဋံ ကရောတီတိ ဒဿေတိ အတ္တနော စဏ္ဍဘာဝံ။

စဏ္ဍသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ တာလပုဋသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅၄။ ဝါလောတိ ဝုစ္စတိ တာလော၊ တဿ တာလပုဋံ နာမ။ ယထာ အာမလကီဖလသမာနကံ၊ သော ပန တာလသဒိသမုခဝဏ္ဏတ္တာ တာလပုဋောတိ ဧဝံနာမကော။ တေနာဟ ‘‘တဿ ကိရာ’’တိအာဒိ။ အဘိနီဟာရသမ္ပန္နော အနေကေသု ကပ္ပေသု သမ္ဘတသာဝကဗောဓိသမ္ဘာရော။ တထာ ဟေသ အသီတိယာ မဟာသာဝကေသု အဗ္ဘန္တရော ဇာတော။ သဟဿံ ဒေန္တိ နစ္စံ ပဿိတုကာမာ။ သမဇ္ဇဝေသန္တိ နေပစ္စဝေသံ။ ကီဠံ ကတွာတိ နစ္စကီဠိတံ ကီဠိတွာ၊ နစ္စိတွာတိ အတ္ထော။

ပုဗ္ဗေ တထာပဝတ္တဝုတ္တန္တဒဿနေ သစ္စေန၊ တဗ္ဗိပရိယာယေ အလိကေန။ ရာဂပစ္စယာတိ ရာဂုပ္ပတ္တိယာ ကာရဏဘူတာ။ မုခတော…ပေ… ဒဿနာဒယောတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန မုခတော အဂ္ဂိဇာလနိက္ခမဒဿနာဒိကေ သင်္ဂဏှာတိ။ အညေ စ…ပေ… အဘိနယာတိ ကာမဿာဒသံယုတ္တာနံ သိင်္ဂါရဟဿအဗ္ဘုတရသာနဉ္စေဝ ‘‘အညေ စာ’’တိ ဝုတ္တသန္တဗီဘစ္ဆရသာနဉ္စ ဒဿနကာ အဘိနယာ။ ဒေါသပစ္စယာတိ ဒေါသုပ္ပတ္တိယာ ကာရဏဘူတာ။ ဟတ္ထပါဒစ္ဆေဒါဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သင်္ဂဟိတာနံ ရုဒ္ဒဝီရဘယာနကရသာနံ ဒဿနကာ အဘိနယာ။ မောဟပစ္စယာတိ မောဟုပ္ပတ္တိယာ ကာရဏဘူတာ။ ဧဝမာဒယောတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သင်္ဂဟိတာနံ ကရုဏာသန္တဘယာနကရသာနံ ဒဿနကာ အဘိနယာ။ တေ ဟိ ရသေ သန္ဓာယ ပါဠိယံ ‘‘ယေ ဓမ္မာ ရဇနီယာ၊ ယေ ဓမ္မာ ဒေါသနီယာ၊ ယေ ဓမ္မာ မောဟနီယာ’’တိ စ ဝုတ္တံ။

နဋဝေသံဂဟေတွာဝ ပစ္စန္တိ ကမ္မသရိက္ခဝိပါကဝသေန။ တံ သန္ဓာယာတိ တံ ယထာဝုတ္တံ နိရယေ ပစ္စနံ သန္ဓာယ။ ဧတံ ‘‘ပဟာသော နာမ နိရယော၊ တတ္ထ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ယထာ လောကေ အတ္ထဝိသေသဝသေန သကမ္မကာနိပိ ပဒါနိ အကမ္မကာနိ ဘဝန္တိ ‘‘ဝိမုစ္စတိ ပုရိသော’’တိ၊ ဧဝံ ဣဓ အတ္ထဝိသေသဝသေန အကမ္မကံ သကမ္မကံ ကတွာ ဝုတ္တံ – ‘‘နာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧတံ ရောဒါမီ’’တိ။ ကော ပန သော အတ္ထဝိသေသော? အသဟနံ အက္ခမနံ၊ တသ္မာ န ရောဒါမိ န သဟာမိ၊ န အက္ခမာမီတိ အတ္ထော။ ရောဒနကာရဏဉှိ အသဟန္တော တေန အဘိဘူတော ရောဒတိ။ တမေဝဿ သကမ္မကဘာဝဿ ကာရဏဘူတံ အတ္ထဝိသေသံ ‘‘န အဿုဝိမောစနမတ္တေနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ မတံ ဝါ၊ အမ္မ၊ ရောဒန္တီတိ ဧတ္ထာပိ မတံ ရောဒန္တိ၊ တဿ မရဏံ န သဟန္တိ၊ နက္ခမန္တီတိ ပါကဋောယမတ္ထောတိ။

တာလပုဋသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃-၅။ ယောဓာဇီဝသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၅၅-၃၅၇။ ယုဇ္ဈနံ ယောဓော၊ သော အာဇီဝေါ ဧတဿာတိ ယောဓာဇီဝေါ။ တေနာဟ – ‘‘ယုဒ္ဓေန ဇီဝိကံ ကပ္ပနကော’’တိ၊ ဥဿာဟံ ဝါယာမံ ကရောတီတိ ယုဇ္ဈနဝသေန ဥဿာဟံ ဝါယာမံ ကရောတိ။ ပရိယာပါဒေန္တီတိ မရဏပရိယန္တိကံ အာပဒံ ပါပေန္တိ။ တေနာဟ ‘‘မရဏံ ပဋိပဇ္ဇာပေန္တီ’’တိ။ ဒုဋ္ဌု ဌပိတန္တိ ဒုဋ္ဌာကာရေန အတ္တနော ပရေသဉ္စ အတ္ထာဝဟဘာဝံ န ဂတံ ပဋိပန္နံ။ ပရေဟိ သင်္ဂါမေ ဇိတာ ဟတာ ဧတ္ထ ဇာယန္တီတိ ပရဇိတော နာမ နိရယော။ အသိဓနုဂဒါယသင်္ကုစက္ကာနိ ပဉ္စာဝုဓာနိ။ တံ သန္ဓာယာတိ တံ ယောဓာဇီဝံ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ။ ဧတံ ‘‘ယော သော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထပဉ္စမေသူတိ ဟတ္ထာရောဟအဿာရောဟသုတ္တေသု။ ဧသေဝ နယောတိ ဧသော တတိယေ ဝုတ္တော ဧဝ အတ္ထတော ဝိသေသာဘာဝတော။

ယောဓာဇီဝသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ အသိဗန္ဓကပုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅၈။ ပစ္ဆာဘူမိဝါသိနောတိ အပရဒေသဝါသိနော။ ဥဒကသုဒ္ဓိကဘာဝဇာနနတ္ထာယာတိ အတ္တနော ဥဒကသုဒ္ဓိကဘာဝံ ဇာနနတ္ထဉ္စေဝ လောကဿ စ ဥဒကေန သုဒ္ဓိ ဟောတီတိ ဣမဿ အတ္ထဿ ဇာနနတ္ထဉ္စ။ ဥပရိ ယာပေန္တီတိ ဥပရိ ဗြဟ္မလောကံ ယာပေန္တိ။ သမ္မာ ဉာပေန္တီတိ သမ္မာ ဥဇုကံယေဝ သဂ္ဂံ လောကံ ဂမေန္တိ။ တေနာဟ – ‘‘သဂ္ဂံ နာမ ဩက္ကာမေန္တီ’’တိ၊ အဝက္ကာမေန္တိ ဩဂါဟာပေန္တီတိ အတ္ထော။ အနုပရိဂစ္ဆေယျာတိ အနုပရိတော ဂစ္ဆေယျ။

အသိဗန္ဓကပုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ ခေတ္တူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅၉။ ထဒ္ဓန္တိ ကထိနံ လူခံ။ ဦသရန္တိ ဦသဇာတံ။ စတူဟိပိ ဩဃေဟိ အနဘိဘဝနီယတာယ အဟံ ဒီပေါ။ သဗ္ဗပရိဿယေဟိ အနဘိဘဝနီယတာယ အဟံ လေဏော။ သဗ္ဗဒုက္ခပရိတ္တာသနတော တာယနဋ္ဌေန အဟံ တာဏံ။ သဗ္ဗဘယဟိံသနတော အဟံ သရဏန္တိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဥဒကမဏိကောတိ မဟန္တံ ဥဒကဘာဇနံ။ ဗဟိ ဝိဿန္ဒနဝသေန ဥဒကံ န ဟရတီတိ အဟာရီ၊ ပရိတော န ပဂ္ဃရတီတိ အပရိဟာရီ။ သက္ကစ္စမေဝ ဒေသေန္တိ သဒ္ဓမ္မဂါရဝဿ သဗ္ဗသတ္တေသု မဟာကရုဏာယ စ ဗုဒ္ဓါနံ သမာနရသတ္တာ။ စတဿော ပန ပရိသာ သတ္ထုဂါရဝေန အတ္တနော စ သဒ္ဓါသမ္ပန္နတာယ သဒ္ဒဟိတွာ ဩကပ္ပေတွာ သုဏန္တိ၊ တသ္မာ တာ ဒေသနာဖလေန ယုဇ္ဇန္တိ။ ကိစ္စသိဒ္ဓိယာ သတ္ထု ဒေသနာ တတ္ထ သက္ကစ္စဒေသနာ နာမ ဇာတာ။

ခေတ္တူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈။ သင်္ခဓမသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၀။ ‘‘ယော ကောစိ ပုရိသော ပါဏာတိပါတီ မုသာဝါဒီ၊ သဗ္ဗော သော အာပါယိကော’’တိ ဝတွာ ပုန ‘‘ယံဗဟုလံ ယံဗဟုလံ ကရောတိ၊ တေန ဒုဂ္ဂတိံ ဂစ္ဆတီ’’တိ ဝဒန္တော အတ္တနာဝ အတ္တနော ဝါဒံ ဘိန္ဒတိ။ ဧဝံ သန္တေတိ ယဒိ ဗဟုသော ကတေန ပါပကမ္မေန အာပါယိကော၊ ‘‘ယော ကောစိ ပါဏမတိပါတေတီ’’တိအာဒိဝစနံ မိစ္ဆာတိ။ စတ္တာရိ ပဒါနီတိ ‘‘ယော ကောစိ ပါဏမတိပါတေတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ဝုတ္တာ စတ္တာရော အတ္ထကောဋ္ဌာသာ။ ဒိဋ္ဌိယာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ‘‘အတ္ထိ ခေါ ပန မယာ’’တိအာဒိနာ အယောနိသော ဥမ္မုဇ္ဇန္တဿ။ ဗလသမ္ပန္နောတိ သမတ္ထော။ သင်္ခဓမကောတိ သင်္ခဿ ဓမနကိစ္စေ ဆေကော။ အဒုက္ခေနာတိ သုခေန။ ဥပစာရောပိ အပ္ပနာပိ ဝဋ္ဋတိ ဥဘိန္နံ သာမညဝစနဘာဝတော။ အပ္ပမာဏကတဘာဝေါ လဗ္ဘတေဝ။ တထာ ဟိ တံ ကိလေသာနံ ဝိက္ခမ္ဘနသမတ္ထတာယ ဒီဃသန္တာနတာယ ဝိပုလဖလတာယ စ ‘‘မဟဂ္ဂတ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။

န ဩဟီယတီတိ ယသ္မိံ သန္တာနေ ကာမာဝစရကမ္မံ၊ မဟဂ္ဂတကမ္မဉ္စ ကတူပစိတံ ဝိပါကဒါနေ လဒ္ဓါဝသရံ ဟုတွာ ဌိတံ၊ တေသု ကာမာဝစရကမ္မံ ဣတရံ နီဟရိတွာ သယံ တတ္ထ ဩဟီယိတွာ အတ္တနော ဝိပါကံ ဒါတုံ န သက္ကောတိ၊ မဟဂ္ဂတကမ္မမေဝ ပန ဣတရံ ပဋိဗာဟိတွာ အတ္တနော ဝိပါကံ ဒါတုံ သက္ကောတိ ဂရုဘာဝတော။ တေနာဟ ‘‘တံ ကာမာဝစရကမ္မ’’န္တိအာဒိ။ ကိလေသဝသေနာတိ ပါပကမ္မဿ မူလဘူတကိလေသဝသေန။ ပါဏာတိပါတာဒယော ဟိ ဒေါသမောဟလောဘာဒိမူလကိလေသသမုဋ္ဌာနာ။ ကိလေသဝသေနာတိ ဝါ ကမ္မကိလေသဝသေန။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘ပါဏာတိပါတော ခေါ၊ ဂဟပတိပုတ္တ၊ ကမ္မကိလေသော’’တိအာဒိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၂၄၅)။ ယထာနုသန္ဓိနာဝ ဂတန္တိ ယထာနုသန္ဓိသင်္ခါတအနုသန္ဓိနာ ဩသာနံ ဂတံ သံကိလေသသမ္မုခေန ဥဋ္ဌိတာယ ဝေါဒါနဓမ္မဝသေန နိဋ္ဌာပိတတ္တာ။

သင်္ခဓမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ကုလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၁။ ဧဝံ ပဝတ္တဤဟိတိကာတိ ဧဝံ ဒွိဓာ ပဝတ္တဤဟိတိကာ။ ဒွီဟိတိကာ ဒုက္ကရဇီဝိကပယောဂါ။ သလာကမတ္တံ ဝုတ္တံ ဧတ္ထာတိ သလာကာ ဝုတ္တာ၊ ပုရိမပဒေ ဥတ္တရပဒလောပေါ။ ဥဘတောကောဋိကန္တိ ယဒိ ‘‘ကုလာနုဒယံ န ဝဏ္ဏေမီ’’တိ ဝဒတိ၊ ‘‘ဘူတာ နိက္ကရုဏာ သမဏ တုမှေ’’တိ ဝါဒံ အာရောပေဟိ။ အထ သဗ္ဗဒါပိ ‘‘ကုလာနုဒယံ ဝဏ္ဏေမီ’’တိ ဝဒတိ။ ဧဝံ သန္တေ ‘‘ကသ္မာ ဧဝံ ဒုဗ္ဘိက္ခေ ကာလေ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဇနပဒစာရိကံ စရန္တာ ကုလူပစ္ဆေဒါယ ပဋိပဇ္ဇထာ’’တိ ဧဝံ ဥဘတောကောဋိကံ ဝါဒံ အာရောပေဟီတိ ဂါမဏိံ ဥယျောဇေသိ။

ဒွေ အန္တေတိ ဥဘော ကောဋိယော။ ဗဟိ နီဟရိတုန္တိ န ဝဏ္ဏေမိ ဝဏ္ဏေမီတိ ဒွေ အန္တေ မောစေန္တော တံ ပုစ္ဆိတမတ္ထံ ဗဟိ နီဟရတိ နာမ။ တတ္ထ ဒေါသံ ဒတွာ စောဒေန္တော တံ အပုစ္ဆံ ကရောန္တော ဂိလိတွာ ဝိယ အန္တော ပဝေသေတိ နာမ။

ဣတော သော ဂါမဏီတိအာဒိ အတ္တနော ဘိက္ခူနံ အညေသဉ္စ အတ္ထကာမာနံ ဘိက္ခပ္ပဒါနေန အနိဋ္ဌပ္ပတ္တိအဘာဝဒဿနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ ဒါနေန သမ္ဘူတာနီတိ ဒါနမယေန ပုညကိရိယဝတ္ထုနာ သမ္မဒေဝ ဘူတိံ ဝဍ္ဎိံ ပတ္တာနိ။ သစ္စေန အရိယဝေါဟာရေန သမ္မဒေဝ ဘူတာနိ ဥပ္ပန္နာနိ သစ္စသမ္ဘူတာနီတိ အာဟ ‘‘သစ္စံ နာမ သစ္စဝါဒိတာ’’တိ။ သေသသီလန္တိ အဋ္ဌဝိဓအရိယဝေါဟာရတော အညသီလံ။ နိဟိတန္တိ တသ္မိံ ကုလေ ပုဗ္ဗပုရိသေဟိ နိဓာနဘာဝေန နိဟိတံ။ ဒုပ္ပယုတ္တာတိ ကသိဝါဏိဇ္ဇာဒိဝသေန ဒုဋ္ဌု ပယုတ္တာ ကမ္မန္တာ။ ဝိပဇ္ဇန္တီတိ နဿန္တိ။ ကုလင်္ဂါရောတိ ကုလဿ အင်္ဂါရသဒိသော ဝိနာသကပုဂ္ဂလော။ အနိစ္စတာတိ မရဏံ။ တသ္မိံ ကုလေ ပဓာနပုရိသာနံ ဘောဂါနံ ဝါ သဗ္ဗသော ဝိနာသော။ တေနာဟ ‘‘ဟုတွာ အဘာဝေါ’’တိအာဒိ။

ကုလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ မဏိစူဠကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၂။ တံပရိသန္တိ တံ ရာဇန္တေပုရေ နိသိန္နံ ရာဇပရိသံ။ နယဂ္ဂါဟေတိ ကုတောစိပိ အသုတွာ ကေဝလံ အတ္တနော ဧဝ မတိယာ နယဂ္ဂဟဏေ ဌတွာ။

ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ သတိ သမ္ဘဝေ ပဋိသင်္ခါရဿ၊ သေနာသနဝိနာသော န အဇ္ဈုပေက္ခိတဗ္ဗောတိ အဓိပ္ပာယော။ အတ္တနော ဧတ္ထ ကိစ္စာဝသာနေ ယံ ဂိဟီနံယေဝ သန္တကံ တာဝကာလိကံ၊ တံ ဂိဟိဝိကတန္တိ အာဟ ‘‘ဂိဟိဝိကတံ ကတွာ’’တိ။ န ဝဒါမိ ပဗ္ဗဇ္ဇိတာသာရုပ္ပတော။

မဏိစူဠကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၁။ ဘဒြကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၃။ ဧဝံနာမကေတိ မလ္လာ နာမ ဇာနပဒိနော ရာဇကုမာရာ၊ နေသံ နိဝါသတာယ ‘‘မလ္လာ’’ဣစ္စေဝ ဗဟုဝစနဝသေန လဒ္ဓနာမတ္တာ ဧဝံနာမကေ ဇနပဒေ။ နတ္ထိ ဧတဿ ပတ္တိယာ ကာလန္တရသညိတော ကာလောတိ အကာလော၊ သော ဧဝ အကာလိကော။ တေနာဟ – ‘‘ကာလံ အနတိက္ကမိတွာ ပတ္တေနာ’’တိ။ သော ပန ‘‘ယံကိဉ္စိ ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗံ တံ ဆန္ဒမူလက’’န္တိ ဧဝံ ဝုတ္တော ဒုက္ခဿ ဆန္ဒမူလဘာဝေါ၊ ဧဝံ ဆန္ဒမူလကဿ ဒုက္ခဿ ကထိတတ္တာ ‘‘ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ ကထိတ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

ဘဒြကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၂။ ရာသိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၄။ ရာသိံ ကတွာ မာရပါသဝသေန၊ တတြာပိ အန္တရဘေဒေန ဝိဘဇိတွာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗပဉှေ ဧကတော ရာသိံ ကတွာ။ တပနံ အတ္တပရိတာပနံ တပေါ၊ သော ဧတဿ အတ္ထီတိ တပဿီ၊ တံ တပဿိံ။ သော ပန တံ တပံ နိဿာယ ဌိတော နာမ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘တပနိဿိတက’’န္တိ။ သော ပန အနေကာကာရဘေဒေန လူခံ ဖရုသံ ဇီဝနသီလတ္တာ လူခဇီဝီ နာမ။ တေနာဟ ‘‘လူခဇီဝိက’’န္တိ။ မဇ္ဈိမာယ ပဋိပတ္တိယာ ဥပ္ပထဘာဝေန အဝနိယာ ဂန္ဓဗ္ဗာတိ အန္တာ၊ တတော ဧဝ လာမကတ္တာ အန္တာ။ လာမကမ္ပိ ‘‘အန္တော’’တိ ဝုစ္စတိ ‘‘အန္တမိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဇီဝိကာနံ (ဣတိဝု။ ၉၁၊ သံ။ နိ။ ၃။၈၀)၊ ဧကော အန္တော’’တိ ဧဝမာဒီသု (သံ။ နိ။ ၂။၁၅၊ ၃။၉၀)။ အဋ္ဌကထာယံ ပန အညမညအာဓာရဘာဝံ ဥရီကတွာ ‘‘ကောဋ္ဌာသာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဟီနော ဂါမောတိ ပါဠိ။ ဂါမ-သဒ္ဒေါ ဟီနပရိယာယောတိ အဓိပ္ပာယေနာဟ ‘‘ဂါမ္မော’’တိ။ ဂါမေ ဘဝေါတိ ဂါမ္မော။ ဂါမ-သဒ္ဒေါ စေတ္ထ ဂါမဝါသိဝိသယော ‘‘ဂါမော အာဂတော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ အဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘ဂါမဝါသီနံ ဓမ္မော’’တိ ဝုတ္တံ၊ တေသံ စာရိတ္တန္တိ အတ္ထော။ အတ္တ-သဒ္ဒေါ ဣဓ သရီရပရိယာယော ‘‘အတ္တန္တပေါ’’တိအာဒီသု ဝိယာတိ အာဟ ‘‘သရီရဒုက္ခကရဏန္တိ အတ္ထော’’တိ။

ဧတ္ထာတိ ဧတသ္မိံ တပနိဿိတဂရဟိတဗ္ဗပဒေ ကသ္မာ အန္တဒွယမဇ္ဈိမပဋိပဒါဂဟဏံ? အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ တာဝ ဂယှတု ဣဒမတ္ထိတာယာတိ အဓိပ္ပာယော။ ကာမဘောဂီတပနိဿိတကနိဇ္ဇရဝတ္ထူနံ ဒဿနေ ယထာဓိပ္ပေတဿ အတ္ထဿ ဝိဘဇိတွာ ကထနံ သမ္ဘဝတီတိ တေ ဒဿေတွာ အဓိပ္ပေတတ္ထော ကထိတော။

တမတ္ထန္တိ ယော ‘‘ကာမဘောဂီတပနိဿိတကေသု ဂရဟိတဗ္ဗေယေဝ ဂရဟတိ၊ ပသံသိတဗ္ဗေယေဝ စ ပသံသတီ’’တိ ဝုတ္တော အတ္ထော၊ တမတ္ထံ ပကာသေန္တော။ သာဟသိကကမ္မေနာတိ အယုတ္တေန ကမ္မေန။ ဓမ္မေန စ အဓမ္မေန စာတိ ဓမ္မိကေန အဓမ္မိကေန စ။ အယောနိသော ပဝတ္တံ ဗာဟိရကံ သန္ဓာယ စောဒကော ‘‘ကထ’’န္တိအာဒိမာဟ။ ဣတရော နယိဒံ တာဒိသံ အတ္တပရိတာပနံ အဓိပ္ပေတံ၊ အထ ခေါ ယောနိသော ပဝတ္တံ သာသနိကမေဝါတိ ဒဿေန္တော ‘‘စတုရင်္ဂဝီရိယဝသေန စာ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ ‘‘ကာမံ တစော စ နှာရု စ အဋ္ဌိ စ အဝသိဿတူ’’တိအာဒိနာ (မ။ နိ။ ၂။၁၈၄၊ သံ။ နိ။ ၂။၂၂။၂၃၇၊ အ။ နိ။ ၂။၅) နယေန ဝုတ္တာ သရီရေနိရပေက္ခဝိပဿနာယ ဥဿုက္ကာပနဝသေန ပဝတ္တာ ဝီရိယဘာဝနာ ‘‘စတုရင်္ဂဝီရိယဝသေနာ’’တိ ဝုတ္တာ။ တထာ အဗ္ဘောကာသိကနေသဇ္ဇိကတပါဒိနိဿိတာဝ ကိလေသနိမ္မထနယောဂျာ ဝီရိယဘာဝနာ ‘‘ဓုတင်္ဂဝသေန စာ’’တိ ဝုတ္တာတိ။ အရိယမဂ္ဂေန နိဿေသကိလေသာနံ ပဇဟနာ နိဇ္ဇရာ။ သာ စ အတ္တပစ္စက္ခတာယ သန္ဒိဋ္ဌိကာ တိဏ္ဏံ မူလကိလေသာနံ ပဇဟနေန ‘‘တိဿော’’တိ စ ဝုတ္တာ။ တေနာဟ ‘‘ဧကောပီ’’တိအာဒိ။

ရာသိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃။ ပါဋလိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆၅။ ‘‘မာယဉ္စာဟံ ပဇာနာမီ’’တိ ဝစနံ ကာမံ တေသံ မာယာဝီဘာဝဒဿနပရံ၊ ဘဂဝတော ပန မာယာသာဌေယျာဒိကဿ သဗ္ဗဿ ပါပဓမ္မဿ ဗောဓိမူလေ ဧဝ သေတုဃာတော၊ တသ္မာ သဗ္ဗသော ပဟီနမာယော၊ သဗ္ဗညုတာယ မာယံ အညေ စ ဉေယျေ သဗ္ဗသော ဇာနာတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘မာယဉ္စာဟံ၊ ဂါမဏိ၊ ပဇာနာမီ’’တိအာဒိ။ မာယဉ္စ ပဇာနာမီတိ န ကေဝလမဟံ မာယံ ဧဝ ဇာနာမိ၊ အထ ခေါ အညမ္ပိ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဇာနာမီတိ။

ဣတ္ထိကာမေဟီတိ ဣတ္ထီဟိ စေဝ တဒညကာမေဟိ စ။ ဧကသ္မိံ ဌာနေတိ ဧကသ္မိံ ပဒေသေ။ ဧကေကဿေဝ အာဂန္တုကဿ ဂဟဋ္ဌဿ ဝါ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ။ သတ္တိအနုရူပေနာတိ ဝိဘဝသတ္တိအနုရူပေန။ ဗလာနုရူပေနာတိ ပရိဝါရဗလာနုရူပေန။ သတ္တိအနုရူပေနာတိ ဝါ သဒ္ဓါသတ္တိအနုရူပေန။ ဗလာနုရူပေနာတိ ဝိဘဝဗလာနုရူပေန။ ဓမ္မေသု သမာဓိ ဒသကုသလဓမ္မေသု သမာဓာနံ။ အဂ္ဂဟိတစိတ္တတာ ပရိယုဋ္ဌကာရိတာ။ တေန လောကိယသီလဝိသုဒ္ဓိ ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ စ ဝုတ္တာ။ တထာ စာဟ – ‘‘ကော စာဒိ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ သီလဉ္စ သုဝိသုဒ္ဓံ ဒိဋ္ဌိ စ ဥဇုကာ’’တိ (သံ။ နိ။ ၅။၃၆၉)။ တတ္ထ ပတိဋ္ဌိတဿ ဥပရိ ကတ္တဗ္ဗံ ဒဿေတုံ ‘‘ဓမ္မသမာဓိသ္မိံ ဌိတော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အယံ ပဋိပဒါတိ တဿ ကမ္မဖလဝါဒိနော သတ္ထု ဝစနံ သဗ္ဗေသဉ္စ အယံ မယှံ သီလသံဝရဗြဟ္မဝိဟာရဘာဝနာသင်္ခါတာပဋိပဒါ အနပရာဓကတာယ ဧဝ သံဝတ္တတိ။ ဇယဂ္ဂါဟောတိ ဥဘယထာပိ မယှံ ကာစိ ဇာနိ နတ္ထိ။

ပဉ္စ ဓမ္မာ ဓမ္မသမာဓိ နာမ၊ ဝိပဿနာမဂ္ဂဖလဓမ္မမတ္တံ ဝါ။ တတိယဝိကပ္ပေ သီလာဒိဝိသုဒ္ဓိယာ သဒ္ဓိံ ဗြဟ္မဝိဟာရာ ယထာဝုတ္တတိဝိဓဓမ္မာဝဟတ္တာ ဧဝ ဓမ္မသမာဓိ နာမ။ ပူရေန္တဿ ဥပ္ပန္နာ စိတ္တေကဂ္ဂတာတိ ဝုတ္တခဏိကစိတ္တေကဂ္ဂတာ။ သာပိ စိတ္တဿ သမာဓာနတော ‘‘စိတ္တသမာဓီ’’တိ ဝုတ္တာ၊ တဿ ပဋိပက္ခံ ဝိက္ခမ္ဘန္တီ သမုစ္ဆိန္ဒန္တီ စ ဟုတွာ ပဝတ္တာ ယထာဝုတ္တသမာဓိ ဧဝ ဝိသေသေန စိတ္တသမာဓိ နာမ။

ပါဋလိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဂါမဏိသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။