📜

၁။ ဗာလဝဂ္ဂေါ

၁။ ဘယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁။ တိကနိပါတဿ ပဌမေ ဘယာနီတိအာဒီသု ဘယန္တိ စိတ္တုတြာသော။ ဥပဒ္ဒဝေါတိ အနေကဂ္ဂတာကာရော။ ဥပသဂ္ဂေါတိ ဥပသဋ္ဌာကာရော တတ္ထ တတ္ထ လဂ္ဂနာကာရော။

တေသံ ဧဝံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ပဗ္ဗတဝိသမနိဿိတာ စောရာ ဇနပဒဝါသီနံ ပေသေန္တိ – ‘‘မယံ အသုကဒိဝသေ နာမ တုမှာကံ ဂါမံ ပဟရိဿာမာ’’တိ။ တေ တံ ပဝတ္တိံ သုတကာလတော ပဋ္ဌာယ ဘယံ သန္တာသံ အာပဇ္ဇန္တိ။ အယံ စိတ္တုတြာသော နာမ။ ‘‘ယထာ နော တေ စောရာ ကုပိတာ အနတ္ထမ္ပိ အာဝဟေယျု’’န္တိ ဟတ္ထသာရံ ဂဟေတွာ ဒွိပဒစတုပ္ပဒေဟိ သဒ္ဓိံ အရညံ ပဝိသိတွာ တတ္ထ တတ္ထ ဘူမိယံ နိပဇ္ဇန္တိ ဍံသမကသာဒီဟိ ခဇ္ဇမာနာ၊ ဂုမ္ဗန္တရာနိ ပဝိသန္တာ ခါဏုကဏ္ဋကေ မဒ္ဒန္တိ။ တေသံ ဧဝံ ဝိစရန္တာနံ ဝိက္ခိတ္တဘာဝေါ အနေကဂ္ဂတာကာရော နာမ။ တတော စောရေသု ယထာဝုတ္တေ ဒိဝသေ အနာဂစ္ဆန္တေသု ‘‘တုစ္ဆကသာသနံ ဘဝိဿတိ၊ ဂါမံ ပဝိသိဿာမာ’’တိ သပရိက္ခာရာ ဂါမံ ပဝိသန္တိ။ အထ တေသံ ပဝိဋ္ဌဘာဝံ ဉတွာ ဂါမံ ပရိဝါရေတွာ ဒွါရေ အဂ္ဂိံ ဒတွာ မနုဿေ ဃာတေတွာ စောရာ သဗ္ဗံ ဝိဘဝံ ဝိလုမ္ပိတွာ ဂစ္ဆန္တိ။ တေသု ဃာတိတာဝသေသာ အဂ္ဂိံ နိဗ္ဗာပေတွာ ကောဋ္ဌကစ္ဆာယာဘိတ္တိစ္ဆာယာဒီသု တတ္ထ တတ္ထ လဂ္ဂိတွာ နိသီဒန္တိ နဋ္ဌံ အနုသောစမာနာ။ အယံ ဥပသဋ္ဌာကာရော လဂ္ဂနာကာရော နာမ။

နဠာဂါရာတိ နဠေဟိ ဆန္နပဋိစ္ဆန္နအဂါရာ။ သေသသမ္ဘာရာ ပနေတ္ထ ရုက္ခမယာ ဟောန္တိ။ တိဏာဂါရေပိ ဧသေဝ နယော။ ကူဋာဂါရာနီတိ ကူဋသင်္ဂဟိတာနိ အဂါရာနိ။ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တာနီတိ အန္တော စ ဗဟိ စ လိတ္တာနိ။ နိဝါတာနီတိ နိဝါရိတဝါတပ္ပဝေသာနိ။ ဖုသိတဂ္ဂဠာနီတိ ဆေကေဟိ ဝဍ္ဎကီဟိ ကတတ္တာ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋမှိ သုဋ္ဌု ဖုသိတကဝါဋာနိ။ ပိဟိတဝါတပါနာနီတိ ယုတ္တဝါတပါနာနိ။ ဣမိနာ ပဒဒွယေန ကဝါဋဝါတပါနာနံ နိစ္စပိဟိတတံ အကထေတွာ သမ္ပတ္တိယေဝ ကထိတာ။ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ ပန တာနိ ပိဓီယန္တိ စ ဝိဝရီယန္တိ စ။

ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဗာလမေဝ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဗာလော ဟိ အပဏ္ဍိတပုရိသော ရဇ္ဇံ ဝါ ဩပရဇ္ဇံ ဝါ အညံ ဝါ ပန မဟန္တံ ဌာနံ ပတ္ထေန္တော ကတိပယေ အတ္တနာ သဒိသေ ဝိဓဝပုတ္တေ မဟာဓုတ္တေ ဂဟေတွာ ‘‘ဧထ အဟံ တုမှေ ဣဿရေ ကရိဿာမီ’’တိ ပဗ္ဗတဂဟနာဒီနိ နိဿာယ အန္တမန္တေ ဂါမေ ပဟရန္တော ဒါမရိကဘာဝံ ဇာနာပေတွာ အနုပုဗ္ဗေန နိဂမေပိ ဇနပဒေပိ ပဟရတိ။ မနုဿာ ဂေဟာနိ ဆဍ္ဍေတွာ ခေမဋ္ဌာနံ ပတ္ထယမာနာ ပက္ကမန္တိ။ တေ နိဿာယ ဝသန္တာ ဘိက္ခူပိ ဘိက္ခုနိယောပိ အတ္တနော အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနာနိ ပဟာယ ပက္ကမန္တိ။ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ဘိက္ခာပိ သေနာသနမ္ပိ ဒုလ္လဘံ ဟောတိ။ ဧဝံ စတုန္နမ္ပိ ပရိသာနံ ဘယံ အာဂတမေဝ ဟောတိ။ ပဗ္ဗဇ္ဇိတေသုပိ ဒွေ ဗာလာ ဘိက္ခူ အညမညံ ဝိဝါဒံ ပဋ္ဌပေတွာ စောဒနံ အာရဘန္တိ။ ဣတိ ကောသမ္ဗိဝါသိကာနံ ဝိယ မဟာကလဟော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ စတုန္နံ ပရိသာနံ ဘယံ အာဂတမေဝ ဟောတီတိ ဧဝံ ယာနိ ကာနိစိ ဘယာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ သဗ္ဗာနိ တာနိ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ယထာနုသန္ဓိနာ ဒေသနံ နိဋ္ဌပေသိ။

၂။ လက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၂။ ဒုတိယေ ကာယဒွါရာဒိပဝတ္တံ ကမ္မံ လက္ခဏံ သဉ္ဇာနနကာရဏံ အဿာတိ ကမ္မလက္ခဏော။ အပဒါနသောဘနီ ပညာတိ ယာ ပညာ နာမ အပဒါနေန သောဘတိ၊ ဗာလာ စ ပဏ္ဍိတာ စ အတ္တနော အတ္တနော စရိတေနေဝ ပါကဋာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ ဗာလေန ဟိ ဂတမဂ္ဂေါ ရုက္ခဂစ္ဆဂါမနိဂမာဒီနိ ဈာပေတွာ ဂစ္ဆန္တဿ ဣန္ဒဂ္ဂိနော ဂတမဂ္ဂေါ ဝိယ ဟောတိ၊ ဈာမဋ္ဌာနမတ္တမေဝ အင်္ဂါရမသိဆာရိကာသမာကုလံ ပညာယတိ။ ပဏ္ဍိတေန ဂတမဂ္ဂေါ ကုသောဗ္ဘာဒယော ပူရေတွာ ဝိဝိဓသဿသမ္ပဒံ အာဝဟမာနေန စတုဒီပိကမေဃေန ဂတမဂ္ဂေါ ဝိယ ဟောတိ။ ယထာ တေန ဂတမဂ္ဂေ ဥဒကပူရာနိ စေဝ ဝိဝိဓသဿဖလာဖလာနိ စ တာနိ တာနိ ဌာနာနိ ပညာယန္တိ၊ ဧဝံ ပဏ္ဍိတေန ဂတမဂ္ဂေ သမ္ပတ္တိယောဝ ပညာယန္တိ နော ဝိပတ္တိယောတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

၃။ စိန္တီသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃။ တတိယေ ဗာလလက္ခဏာနီတိ ‘‘ဗာလော အယ’’န္တိ ဧတေဟိ လက္ခီယတိ ဉာယတီတိ ဗာလလက္ခဏာနိ။ တာနေဝဿ သဉ္ဇာနနကာရဏာနီတိ ဗာလနိမိတ္တာနိ။ ဗာလာပဒါနာနီတိ ဗာလဿ အပဒါနာနိ။ ဒုစ္စိန္တိတစိန္တီတိ စိန္တယန္တော အဘိဇ္ဈာဗျာပါဒမိစ္ဆာဒဿနဝသေန ဒုစ္စိန္တိတမေဝ စိန္တေတိ။ ဒုဗ္ဘာသိတဘာသီတိ ဘာသမာနောပိ မုသာဝါဒါဒိဘေဒံ ဒုဗ္ဘာသိတမေဝ ဘာသတိ။ ဒုက္ကဋကမ္မကာရီတိ ကရောန္တောပိ ပါဏာတိပါတာဒိဝသေန ဒုက္ကဋကမ္မမေဝ ကရောတိ။ ပဏ္ဍိတလက္ခဏာနီတိအာဒိ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သုစိန္တိတစိန္တီတိအာဒီနိ စေတ္ထ မနောသုစရိတာဒီနံ ဝသေန ယောဇေတဗ္ဗာနိ။

၄။ အစ္စယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၄။ စတုတ္ထေ အစ္စယံ အစ္စယတော န ပဿတီတိ အတ္တနော အပရာဓံ အပရာဓတော န ပဿတိ။ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ နပ္ပဋိကရောတီတိ ‘‘အပရဒ္ဓံ မယာ’’တိ ဉတွာပိ ယော ဓမ္မော၊ တံ န ကရောတိ၊ ဒဏ္ဍကမ္မံ အာဟရိတွာ အစ္စယံ န ဒေသေတိ နက္ခမာပေတိ။ အစ္စယံ ဒေသေန္တဿ ယထာဓမ္မံ နပ္ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ ပရဿ ‘‘ဝိရဒ္ဓံ မယာ’’တိ ဉတွာ ဒဏ္ဍကမ္မံ အာဟရိတွာ ခမာပေန္တဿ နက္ခမတိ။ သုက္ကပက္ခော ဝုတ္တပဋိပက္ခတော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၅။ အယောနိသောသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၅။ ပဉ္စမေ အယောနိသော ပဉှံ ကတ္တာ ဟောတီတိ ‘‘ကတိ နု ခေါ၊ ဥဒါယိ၊ အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ပုဗ္ဗေနိဝါသော အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဘဝိဿတီ’’တိ စိန္တေတွာ လာဠုဒါယိတ္ထေရော ဝိယ အနုပါယစိန္တာယ အပဉှမေဝ ပဉှန္တိ ကတ္တာ ဟောတိ။ အယောနိသော ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇေတာ ဟောတီတိ ဧဝံ စိန္တိတံ ပန ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇေန္တောပိ ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခု အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ သေယျထိဒံ၊ ဧကမ္ပိ ဇာတိ’’န္တိအာဒိနာ နယေန သောယေဝ ထေရော ဝိယ အယောနိသော ဝိဿဇ္ဇေတာ ဟောတိ၊ အပဉှမေဝ ပဉှန္တိ ကထေတိ။ ပရိမဏ္ဍလေဟိ ပဒဗျဉ္ဇနေဟီတိ ဧတ္ထ ပဒမေဝ အတ္ထဿ ဗျဉ္ဇနတော ပဒဗျဉ္ဇနံ။ တံ အက္ခရပါရိပူရိံ ကတွာ ဒသဝိဓံ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိံ အပရိဟာပေတွာ ဝုတ္တံ ပရိမဏ္ဍလံ နာမ ဟောတိ၊ ဧဝရူပေဟိ ပဒဗျဉ္ဇနေဟီတိ အတ္ထော။ သိလိဋ္ဌေဟီတိ ပဒသိလိဋ္ဌတာယ သိလိဋ္ဌေဟိ။ ဥပဂတေဟီတိ အတ္ထဉ္စ ကာရဏဉ္စ ဥပဂတေဟိ။ နာဗ္ဘနုမောဒိတာတိ ဧဝံ ယောနိသော သဗ္ဗံ ကာရဏသမ္ပန္နံ ကတွာပိ ဝိဿဇ္ဇိတံ ပရဿ ပဉှံ နာဘိနုမောဒတိ နာဘိနန္ဒတိ သာရိပုတ္တတ္ထေရဿ ပဉှံ လာဠုဒါယိတ္ထေရော ဝိယ။ ယထာဟ –

‘‘အဋ္ဌာနံ ခေါ ဧတံ၊ အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ အနဝကာသော၊ ယံ သော အတိက္ကမ္မေဝ ကဗဠီကာရာဟာရဘက္ခာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ အညတရံ မနောမယံ ကာယံ ဥပပန္နော သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇေယျာပိ ဝုဋ္ဌဟေယျာပိ၊ နတ္ထေတံ ဌာန’’န္တိ (အ။ နိ။ ၅။၁၆၆)။

ယောနိသော ပဉှံ ကတ္တာတိအာဒီသု အာနန္ဒတ္ထေရော ဝိယ ယောနိသောဝ ပဉှံ စိန္တေတွာ ယောနိသော ဝိဿဇ္ဇိတာ ဟောတိ။ ထေရော ဟိ ‘‘ကတိ နု ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ ပုစ္ဆိတော ‘‘အယံ ပဉှော ဘဝိဿတီ’’တိ ယောနိသော စိန္တေတွာ ယောနိသော ဝိဿဇ္ဇေန္တော အာဟ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ…ပေ… စတုတ္ထဇ္ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံဘာဝိတံ ဧဝံဗဟုလီကတံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာယ သံဝတ္တတီ’’တိ။ အဗ္ဘနုမောဒိတာ ဟောတီတိ တထာဂတော ဝိယ ယောနိသော အဗ္ဘနုမောဒိတာ ဟောတိ။ တထာဂတော ဟိ အာနန္ဒတ္ထေရေန ပဉှေ ဝိဿဇ္ဇိတေ ‘‘သာဓု သာဓု၊ အာနန္ဒ၊ တေန ဟိ တွံ၊ အာနန္ဒ၊ ဣမမ္ပိ ဆဋ္ဌံ အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဓာရေဟိ။ ဣဓာနန္ဒ၊ ဘိက္ခု သတောဝ အဘိက္ကမတိ သတောဝ ပဋိက္ကမတီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဆဋ္ဌာဒီနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။

၉။ ခတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၉။ နဝမေ သုက္ကပက္ခော ပုဗ္ဗဘာဂေ ဒသဟိပိ ကုသလကမ္မပထေဟိ ပရိစ္ဆိန္နော၊ ဥပရိ ယာဝ အရဟတ္တမဂ္ဂါ လဗ္ဘတိ။ ဗဟုဉ္စ ပုညံ ပသဝတီတိ ဧတ္ထ လောကိယလောကုတ္တရမိဿကပုညံ ကထိတံ။

၁၀။ မလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၀။ ဒသမေ ဒုဿီလဘာဝေါ ဒုဿီလျံ၊ ဒုဿီလျမေဝ မလံ ဒုဿီလျမလံ။ ကေနဋ္ဌေန မလန္တိ? အနုဒဟနဋ္ဌေန ဒုဂ္ဂန္ဓဋ္ဌေန ကိလိဋ္ဌကရဏဋ္ဌေန စ။ တဉှိ နိရယာဒီသု အပါယေသု အနုဒဟတီတိ အနုဒဟနဋ္ဌေနပိ မလံ။ တေန သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော မာတာပိတူနမ္ပိ သန္တိကေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿာပိ အန္တရေ ဗောဓိစေတိယဋ္ဌာနေသုပိ ဇိဂုစ္ဆနီယော ဟောတိ၊ သဗ္ဗဒိသာသု စဿ ‘‘ဧဝရူပံ ကိရ တေန ပါပကမ္မံ ကတ’’န္တိ အဝဏ္ဏဂန္ဓော ဝါယတီတိ ဒုဂ္ဂန္ဓဋ္ဌေနပိ မလံ။ တေန စ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဂတဂတဋ္ဌာနေ ဥပတာပဉ္စေဝ လဘတိ၊ ကာယကမ္မာဒီနိ စဿ အသုစီနိ ဟောန္တိ အပဘဿရာနီတိ ကိလိဋ္ဌကရဏဋ္ဌေနပိ မလံ။ အပိစ တံ ဒေဝမနုဿသမ္ပတ္တိယော စေဝ နိဗ္ဗာနသမ္ပတ္တိဉ္စ မိလာပေတီတိ မိလာပနဋ္ဌေနပိ မလန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဿာမလမစ္ဆေရမလေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဗာလဝဂ္ဂေါ ပဌမော။