📜

၃။ ဗာလဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၂၂။ တတိယဿ ပဌမေ အစ္စယံ အစ္စယတော န ပဿတီတိ ‘‘အပရဇ္ဈိတွာ အပရဒ္ဓံ မယာ’’တိ အတ္တနော အပရာဓံ န ပဿတိ၊ အပရဒ္ဓံ မယာတိ ဝတွာ ဒဏ္ဍကမ္မံ အာဟရိတွာ န ခမာပေတီတိ အတ္ထော။ အစ္စယံ ဒေသေန္တဿာတိ ဧဝံ ဝတွာ ဒဏ္ဍကမ္မံ အာဟရိတွာ ခမာပေန္တဿ။ ယထာဓမ္မံ နပ္ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ ‘‘ပုန ဧဝံ န ကရိဿာမိ၊ ခမထ မေ’’တိ ဝုစ္စမာနော အစ္စယံ ဣမံ ယထာဓမ္မံ ယထာသဘာဝံ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ‘‘ဣတော ပဋ္ဌာယ ပုန ဧဝရူပံ မာ အကာသိ၊ ခမာမိ တုယှ’’န္တိ န ဝဒတိ။ သုက္ကပက္ခော ဝုတ္တပဋိပက္ခနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။

၂၃။ ဒုတိယေ အဗ္ဘာစိက္ခန္တီတိ အဘိဘဝိတွာ အာစိက္ခန္တိ၊ အဘူတေန ဝဒန္တိ။ ဒေါသန္တရောတိ အန္တရေ ပတိတဒေါသော။ ဧဝရူပေါ ဟိ ‘‘နတ္ထိ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိအာဒီနိ ဝဒန္တော သုနက္ခတ္တော ဝိယ တထာဂတံ အဗ္ဘာစိက္ခတိ။ သဒ္ဓါဝါ ဒုဂ္ဂဟိတေနာတိ ယော ဟိ ဉာဏဝိရဟိတာယ သဒ္ဓါယ အတိသဒ္ဓါ ဟောတိ မုဒ္ဓပ္ပသန္နော၊ သောပိ ‘‘ဗုဒ္ဓါ နာမ သဗ္ဗလောကုတ္တရော၊ သဗ္ဗေ တဿ ကေသာဒယော ဗာတ္တိံသ ကောဋ္ဌာသာ လောကုတ္တရာယေဝါ’’တိအာဒိနာ နယေန ဒုဂ္ဂဟိတံ ဂဏှိတွာ တထာဂတံ အဗ္ဘာစိက္ခတိ။ တတိယံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၂၅။ စတုတ္ထေ နေယျတ္ထံ သုတ္တန္တန္တိ ယဿ အတ္ထော နေတဗ္ဗော၊ တံ နေတဗ္ဗတ္ထံ သုတ္တန္တံ။ နီတတ္ထော သုတ္တန္တောတိ ဒီပေတီတိ ကထိတတ္ထော အယံ သုတ္တန္တောတိ ဝဒတိ။ တတ္ထ ‘‘ဧကပုဂ္ဂလော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွေမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလာ၊ တယောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလာ၊ စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလာ’’တိ ဧဝရူပေါ သုတ္တန္တော နေယျတ္ထော နာမ။ ဧတ္ထ ဟိ ကိဉ္စာပိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ‘‘ဧကပုဂ္ဂလော၊ ဘိက္ခဝေ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ ပရမတ္ထတော ပန ပုဂ္ဂလော နာမ နတ္ထီတိ ဧဝမဿ အတ္ထော နေတဗ္ဗောဝ ဟောတိ။ အယံ ပန အတ္တနော ဗာလတာယ နီတတ္ထော အယံ သုတ္တန္တောတိ ဒီပေတိ။ ပရမတ္ထတော ဟိ ပုဂ္ဂလေ အသတိ န တထာဂတော ‘‘ဧကပုဂ္ဂလော၊ ဘိက္ခဝေ’’တိအာဒီနိ ဝဒေယျ။ ယသ္မာ ပန တေန ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ပရမတ္ထတော အတ္ထိ ပုဂ္ဂလောတိ ဂဏှန္တော တံ နေယျတ္ထံ သုတ္တန္တံ နီတတ္ထော သုတ္တန္တောတိ ဒီပေတိ။ နီတတ္ထန္တိ အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာတိ ဧဝံ ကထိတတ္ထံ။ ဧတ္ထ ဟိ အနိစ္စမေဝ ဒုက္ခမေဝ အနတ္တာယေဝါတိ အတ္ထော။ အယံ ပန အတ္တနော ဗာလတာယ ‘‘နေယျတ္ထော အယံ သုတ္တန္တော၊ အတ္ထမဿ အာဟရိဿာမီ’’တိ ‘‘နိစ္စံ နာမ အတ္ထိ၊ သုခံ နာမ အတ္ထိ၊ အတ္တာ နာမ အတ္ထီ’’တိ ဂဏှန္တော နီတတ္ထံ သုတ္တန္တံ နေယျတ္ထော သုတ္တန္တောတိ ဒီပေတိ နာမ။ ပဉ္စမံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၂၇။ ဆဋ္ဌေ ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တဿာတိ ပါပကမ္မဿ။ ပါပံ ဟိ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ကရောန္တိ။ နော စေပိ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ကရောန္တိ၊ ပါပကမ္မံ ပဋိစ္ဆန္နမေဝါတိ ဝုစ္စတိ။ နိရယောတိ သဟောကာသကာ ခန္ဓာ။ တိရစ္ဆာနယောနိယံ ခန္ဓာဝ လဗ္ဘန္တိ။ သတ္တမဋ္ဌမာနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။

၃၀။ နဝမေ ပဋိဂ္ဂါဟာတိ ပဋိဂ္ဂါဟကာ၊ ဒုဿီလံ ပုဂ္ဂလံ ဒွေ ဌာနာနိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တီတိ အတ္ထော။

၃၁။ ဒသမေ အတ္ထဝသေတိ ကာရဏာနိ။ အရညဝနပတ္ထာနီတိ အရညာနိ စ ဝနပတ္ထာနိ စ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ အဘိဓမ္မေ နိပ္ပရိယာယေန ‘‘နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာ၊ သဗ္ဗမေတံ အရည’’န္တိ (ဝိဘ။ ၅၂၉) ဝုတ္တံ၊ တထာပိ ယံ တံ ‘‘ပဉ္စဓနုသတိကံ ပစ္ဆိမ’’န္တိ (ပါရာ။ ၆၅၄) အာရညကင်္ဂနိပ္ဖာဒကံ သေနာသနံ ဝုတ္တံ၊ တဒေဝ အဓိပ္ပေတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝနပတ္ထန္တိ ဂါမန္တံ အတိက္ကမိတွာ မနုဿာနံ အနုပစာရဋ္ဌာနံ၊ ယတ္ထ န ကသီယတိ န ဝပီယတိ။ ပန္တာနီတိ ပရိယန္တာနိ အတိဒူရာနိ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရန္တိ လောကိယလောကုတ္တရံ ဖာသုဝိဟာရံ။ ပစ္ဆိမဉ္စ ဇနတံ အနုကမ္ပမာနောတိ ပစ္ဆိမေ မမ သာဝကေ အနုကမ္ပန္တော။

၃၂။ ဧကာဒသမေ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာတိ ဝိဇ္ဇာကောဋ္ဌာသိကာ။ သမထောတိ စိတ္တေကဂ္ဂတာ။ ဝိပဿနာတိ သင်္ခါရပရိဂ္ဂါဟကဉာဏံ။ ကမတ္ထမနုဘောတီတိ ကတမံ အတ္ထံ အာရာဓေတိ သမ္ပာဒေတိ ပရိပူရေတိ။ စိတ္တံ ဘာဝီယတီတိ မဂ္ဂစိတ္တံ ဘာဝီယတိ ဗြူဟီယတိ ဝဍ္ဎီယတိ။ ယော ရာဂေါ၊ သော ပဟီယတီတိ ယော ရဇ္ဇနကဝသေန ရာဂေါ၊ သော ပဟီယတိ။ ရာဂေါ ဟိ မဂ္ဂစိတ္တဿ ပစ္စနီကော၊ မဂ္ဂစိတ္တံ ရာဂဿ စ။ ရာဂက္ခဏေ မဂ္ဂစိတ္တံ နတ္ထိ၊ မဂ္ဂစိတ္တက္ခဏေ ရာဂေါ နတ္ထိ။ ယဒါ ပန ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဒါ မဂ္ဂစိတ္တဿ ဥပ္ပတ္တိံ နိဝါရေတိ၊ ပဒံ ပစ္ဆိန္ဒတိ။ ယဒါ ပန မဂ္ဂစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဒါ ရာဂံ သမူလကံ ဥဗ္ဗဋ္ဋေတွာ သမုဂ္ဃာတေန္တမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ရာဂေါ ပဟီယတီ’’တိ။

ဝိပဿနာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘာဝိတာတိ ဝိပဿနာဉာဏံ ဗြူဟိတံ ဝဍ္ဎိတံ။ ပညာ ဘာဝီယတီတိ မဂ္ဂပညာ ဘာဝီယတိ ဗြူဟီယတိ ဝဍ္ဎီယတိ။ ယာ အဝိဇ္ဇာ၊ သာ ပဟီယတီတိ အဋ္ဌသု ဌာနေသု ဝဋ္ဋမူလိကာ မဟာအဝိဇ္ဇာ ပဟီယတိ။ အဝိဇ္ဇာ ဟိ မဂ္ဂပညာယ ပစ္စနီကာ၊ မဂ္ဂပညာ အဝိဇ္ဇာယ။ အဝိဇ္ဇာက္ခဏေ မဂ္ဂပညာ နတ္ထိ ၊ မဂ္ဂပညာက္ခဏေ အဝိဇ္ဇာ နတ္ထိ။ ယဒါ ပန အဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဒါ မဂ္ဂပညာယ ဥပ္ပတ္တိံ နိဝါရေတိ၊ ပဒံ ပစ္ဆိန္ဒတိ။ ယဒါ မဂ္ဂပညာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဒါ အဝိဇ္ဇံ သမူလိကံ ဥဗ္ဗဋ္ဋေတွာ သမုဂ္ဃာတယမာနာဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အဝိဇ္ဇာ ပဟီယတီ’’တိ။ ဣတိ မဂ္ဂစိတ္တံ မဂ္ဂပညာတိ ဒွေပိ သဟဇာတဓမ္မာဝ ကထိတာ။

ရာဂုပက္ကိလိဋ္ဌံ ဝါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိတ္တံ န ဝိမုစ္စတီတိ ရာဂေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌတ္တာ မဂ္ဂစိတ္တံ န ဝိမုစ္စတီတိ ဒဿေတိ။ အဝိဇ္ဇုပက္ကိလိဋ္ဌာ ဝါ ပညာ န ဘာဝီယတီတိ အဝိဇ္ဇာယ ဥပက္ကိလိဋ္ဌတ္တာ မဂ္ဂပညာ န ဘာဝီယတီတိ ဒဿေတိ။ ဣတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေတိ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ။ ရာဂဝိရာဂါ စေတောဝိမုတ္တီတိ ရာဂဿ ခယဝိရာဂေန စေတောဝိမုတ္တိ နာမ ဟောတိ။ ဖလသမာဓိဿေတံ နာမံ။ အဝိဇ္ဇာဝိရာဂါ ပညာဝိမုတ္တီတိ အဝိဇ္ဇာယ ခယဝိရာဂေန ပညာဝိမုတ္တိ နာမ ဟောတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ နာနာက္ခဏိကာ သမာဓိဝိပဿနာ ကထိတာတိ။

ဗာလဝဂ္ဂေါ တတိယော။