📜

(၈) ၃။ အာနန္ဒဝဂ္ဂေါ

၁။ ဆန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၂။ တတိယဿ ပဌမေ ဆန္နောတိ ဧဝံနာမကော ဆန္နပရိဗ္ဗာဇကော။ တုမှေပိ၊ အာဝုသောတိ၊ အာဝုသော၊ ယထာ မယံ ရာဂါဒီနံ ပဟာနံ ပညာပေမ၊ ကိံ ဧဝံ တုမှေပိ ပညာပေထာတိ ပုစ္ဆတိ။ တတော ထေရော ‘‘အယံ ပရိဗ္ဗာဇကော အမှေ ရာဂါဒီနံ ပဟာနံ ပညာပေမာတိ ဝဒတိ၊ နတ္ထိ ပနေတံ ဗာဟိရသမယေ’’တိ တံ ပဋိက္ခိပန္တော မယံ ခေါ၊ အာဝုသောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ခေါတိ အဝဓာရဏတ္ထေ နိပါတော၊ မယမေဝ ပညာပေမာတိ အတ္ထော။ တတော ပရိဗ္ဗာဇကော စိန္တေသိ ‘‘အယံ ထေရော ဗာဟိရသမယံ လုဉ္စိတွာ ဟရန္တော ‘မယမေဝါ’တိ အာဟ။ ကိံ နု ခေါ အာဒီနဝံ ဒိသွာ ဧတေ ဧတေသံ ပဟာနံ ပညာပေန္တီ’’တိ။ အထ ထေရံ ပုစ္ဆန္တော ကိံ ပန တုမှေတိအာဒိမာဟ။ ထေရော တဿ ဗျာကရောန္တော ရတ္တော ခေါတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အတ္တတ္ထန္တိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကံ လောကိယလောကုတ္တရံ အတ္တနော အတ္ထံ။ ပရတ္ထဥဘယတ္ထေသုပိ ဧသေဝ နယော။

အန္ဓကရဏောတိအာဒီသု ယဿ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ ယထာဘူတဒဿနနိဝါရဏေန အန္ဓံ ကရောတီတိ အန္ဓကရဏော။ ပညာစက္ခုံ န ကရောတီတိ အစက္ခုကရဏော။ ဉာဏံ န ကရောတီတိ အညာဏကရဏော။ ကမ္မဿကတပညာ ဈာနပညာ ဝိပဿနာပညာတိ ဣမာ တိဿော ပညာ အပ္ပဝတ္တိကရဏေန နိရောဓေတီတိ ပညာနိရောဓိကော။ အနိဋ္ဌဖလဒါယကတ္တာ ဒုက္ခသင်္ခါတဿ ဝိဃာတဿေဝ ပက္ခေ ဝတ္တတီတိ ဝိဃာတပက္ခိကော။ ကိလေသနိဗ္ဗာနံ န သံဝတ္တေတီတိ အနိဗ္ဗာနသံဝတ္တနိကော။ အလဉ္စ ပနာဝုသော အာနန္ဒ၊ အပ္ပမာဒါယာတိ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ သစေ ဧဝရူပါ ပဋိပဒါ အတ္ထိ၊ အလံ တုမှာကံ အပ္ပမာဒါယ ယုတ္တံ အနုစ္ဆဝိကံ၊ အပ္ပမာဒံ ကရောထ၊ အာဝုသောတိ ထေရဿ ဝစနံ အနုမောဒိတွာ ပက္ကာမိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ အရိယမဂ္ဂေါ လောကုတ္တရမိဿကော ကထိတော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၂။ အာဇီဝကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၃။ ဒုတိယေ တေန ဟိ ဂဟပတီတိ ထေရော ကိရ စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ဣဓ အာဂစ္ဆန္တော န အညာတုကာမော ဟုတွာ အာဂမိ၊ ပရိဂ္ဂဏှနတ္ထံ ပန အာဂတော။ ဣမိနာ ပုစ္ဆိတပဉှံ ဣမိနာဝ ကထာပေဿာမီ’’တိ။ ဣတိ တံယေဝ ကထံ ကထာပေတုကာမော တေန ဟီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တေန ဟီတိ ကာရဏာပဒေသော။ ယသ္မာ တွံ ဧဝံ ပုစ္ဆသိ၊ တသ္မာ တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆာမီတိ။ ကေသံ နောတိ ကတမေသံ နု။ သဓမ္မုက္ကံသနာတိ အတ္တနော လဒ္ဓိယာ ဥက္ခိပိတွာ ဌပနာ။ ပရဓမ္မာပသာဒနာတိ ပရေသံ လဒ္ဓိယာ ဃဋ္ဋနာ ဝမ္ဘနာ အဝက္ခိပနာ။ အာယတနေဝ ဓမ္မဒေသနာတိ ကာရဏသ္မိံယေဝ ဓမ္မဒေသနာ။ အတ္ထော စ ဝုတ္တောတိ မယာ ပုစ္ဆိတပဉှာယ အတ္ထော စ ပကာသိတော ။ အတ္တာ စ အနုပနီတောတိ အမှေ ဧဝရူပါတိ ဧဝံ အတ္တာ စ န ဥပနီတော။ နုပနီတောတိပိ ပါဌော။

၃။ မဟာနာမသက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၄။ တတိယေ ဂိလာနာ ဝုဋ္ဌိတောတိ ဂိလာနော ဟုတွာ ဝုဋ္ဌိတော။ ဂေလညာတိ ဂိလာနဘာဝတော။ ဥပသင်္ကမီတိ ဘုတ္တပါတရာသော မာလာဂန္ဓာဒီနိ အာဒါယ မဟာပရိဝါရပရိဝုတော ဥပသင်္ကမိ။ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာတိ န ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ အာကဍ္ဎိ၊ နိသိန္နာသနတော ဝုဋ္ဌာယ တဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ဒက္ခိဏဗာဟာယံ အင်္ဂုဋ္ဌကေန သညံ ဒတွာ ဧကမန္တံ အပနေသီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အထဿ ‘‘သေခမ္ပိ ခေါ၊ မဟာနာမ၊ သီလ’’န္တိအာဒိနာ နယေန သတ္တန္နံ သေခါနံ သီလဉ္စ သမာဓိဉ္စ ပညဉ္စ ကထေတွာ ဥပရိ အရဟတ္တဖလဝသေန အသေခါ သီလသမာဓိပညာယော ကထေန္တော – ‘‘သေခသမာဓိတော သေခံ ဝိပဿနာဉာဏံ အသေခဉ္စ ဖလဉာဏံ ပစ္ဆာ၊ သေခဝိပဿနာဉာဏတော စ အသေခဖလသမာဓိ ပစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဒီပေသိ။ ယာနိ ပန သမ္ပယုတ္တာနိ သမာဓိဉာဏာနိ၊ တေသံ အပစ္ဆာ အပုရေ ဥပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။

၄။ နိဂဏ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၅။ စတုတ္ထေ ကူဋာဂါရသာလာယန္တိ ဒွေ ကဏ္ဏိကာ ဂဟေတွာ ဟံသဝဋ္ဋကစ္ဆန္နေန ကတာယ ဂန္ဓကုဋိယာ။ အပရိသေသံ ဉာဏဒဿနံ ပဋိဇာနာတီတိ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ အသေသေတွာ သဗ္ဗံ ဉာဏဒဿနံ ပဋိဇာနာတိ။ သတတံ သမိတန္တိ သဗ္ဗကာလံ နိရန္တရံ။ ဉာဏဒဿနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတန္တိ သဗ္ဗညုတညာဏံ မယှံ ဥပဋ္ဌိတမေဝါတိ ဒဿေတိ။ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနန္တိ အာယူဟိတကမ္မာနံ။ တပသာ ဗျန္တီဘာဝန္တိ ဒုက္ကရတပေန ဝိဂတန္တကရဏံ။ နဝါနံ ကမ္မာနန္တိ ဣဒါနိ အာယူဟိတဗ္ဗကမ္မာနံ။ အကရဏာတိ အနာယူဟနေန။ သေတုဃာတန္တိ ပဒဃာတံ ပစ္စယဃာတံ ကထေတိ။ ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယောတိ ကမ္မဝဋ္ဋက္ခယေန ဒုက္ခက္ခယော။ ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယောတိ ဒုက္ခဝဋ္ဋက္ခယေန ဝေဒနာက္ခယော။ ဒုက္ခဝဋ္ဋသ္မိဉှိ ခီဏေ ဝေဒနာဝဋ္ဋမ္ပိ ခီဏမေဝ ဟောတိ။ ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိဿတီတိ ဝေဒနာက္ခယေန ပန သကလဝဋ္ဋဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏမေဝ ဘဝိဿတိ။ သန္ဒိဋ္ဌိကာယာတိ သာမံ ပဿိတဗ္ဗာယ ပစ္စက္ခာယ။ နိဇ္ဇရာယ ဝိသုဒ္ဓိယာတိ ကိလေသဇီရဏကပဋိပဒါယ ကိလေသေ ဝါ နိဇ္ဇီရဏတော နိဇ္ဇရာယ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ။ သမတိက္ကမော ဟောတီတိ သကလဿ ဝဋ္ဋဒုက္ခဿ အတိက္ကမော ဟောတိ။ ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ကိမာဟာတိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဣမာယ ပဋိပတ္တိယာ ကိမာဟ၊ ကိံ ဧတံယေဝ ကိလေသနိဇ္ဇီရဏကပဋိပဒံ ပညပေတိ၊ ဥဒါဟု အညန္တိ ပုစ္ဆတိ။

ဇာနတာတိ အနာဝရဏဉာဏေန ဇာနန္တေန။ ပဿတာတိ သမန္တစက္ခုနာ ပဿန္တေန။ ဝိသုဒ္ဓိယာတိ ဝိသုဒ္ဓိသမ္ပာပနတ္ထာယ။ သမတိက္ကမာယာတိ သမတိက္ကမနတ္ထာယ။ အတ္ထင်္ဂမာယာတိ အတ္ထံ ဂမနတ္ထာယ။ ဉာယဿ အဓိဂမာယာတိ သဟ ဝိပဿနာယ မဂ္ဂဿ အဓိဂမနတ္ထာယ။ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယာတိ အပစ္စယနိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကရဏတ္ထာယ။ နဝဉ္စ ကမ္မံ န ကရောတီတိ နဝံ ကမ္မံ နာယူဟတိ။ ပုရာဏဉ္စ ကမ္မန္တိ ပုဗ္ဗေ အာယူဟိတကမ္မံ။ ဖုဿ ဖုဿ ဗျန္တီ ကရောတီတိ ဖုသိတွာ ဖုသိတွာ ဝိဂတန္တံ ကရောတိ၊ ဝိပါကဖဿံ ဖုသိတွာ ဖုသိတွာ တံ ကမ္မံ ခေပေတီတိ အတ္ထော။ သန္ဒိဋ္ဌိကာတိ သာမံ ပဿိတဗ္ဗာ။ အကာလိကာတိ န ကာလန္တရေ ကိစ္စကာရိကာ။ ဧဟိပဿိကာတိ ‘‘ဧဟိ ပဿာ’’တိ ဧဝံ ဒဿေတုံ ယုတ္တာ။ ဩပနေယျိကာတိ ဥပနယေ ယုတ္တာ အလ္လီယိတဗ္ဗယုတ္တာ။ ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗာ ဝိညူဟီတိ ပဏ္ဍိတေဟိ အတ္တနော အတ္တနော သန္တာနေယေဝ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ဗာလေဟိ ပန ဒုဇ္ဇာနာ။ ဣတိ သီလဝသေန ဒွေ မဂ္ဂါ၊ ဒွေ စ ဖလာနိ ကထိတာနိ။ သောတာပန္နသကဒါဂါမိနော ဟိ သီလေသု ပရိပူရကာရိနောတိ။ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိအာဒိကာယ ပန သမာဓိသမ္ပဒါယ တယော မဂ္ဂါ၊ တီဏိ စ ဖလာနိ ကထိတာနိ။ အနာဂါမီ အရိယသာဝကော ဟိ သမာဓိမှိ ပရိပူရကာရီတိ ဝုတ္တော။ အာသဝါနံ ခယာတိအာဒီဟိ အရဟတ္တဖလံ ကထိတံ။ ကေစိ ပန သီလသမာဓယောပိ အရဟတ္တဖလသမ္ပယုတ္တာဝ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ ဧကေကဿ ပန ဝသေန ပဋိပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝိသုံ ဝိသုံ တန္တိ အာရောပိတာတိ။

၅။ နိဝေသကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၆။ ပဉ္စမေ အမစ္စာတိ သုဟဇ္ဇာ။ ဉာတီတိ သဿုသသုရပက္ခိကာ။ သာလောဟိတာတိ သမာနလောဟိတာ ဘာတိဘဂိနိအာဒယော။ အဝေစ္စပ္ပသာဒေတိ ဂုဏေ အဝေစ္စ ဇာနိတွာ ဥပ္ပန္နေ အစလပ္ပသာဒေ။ အညထတ္တန္တိ ဘာဝညထတ္တံ ။ ပထဝီဓာတုယာတိအာဒီသု ဝီသတိယာ ကောဋ္ဌာသေသု ထဒ္ဓါကာရဘူတာယ ပထဝီဓာတုယာ၊ ဒွါဒသသု ကောဋ္ဌာသေသု ယူသဂတာယ အာဗန္ဓနဘူတာယ အာပေါဓာတုယာ၊ စတူသု ကောဋ္ဌာသေသု ပရိပါစနဘူတာယ တေဇောဓာတုယာ၊ ဆသု ကောဋ္ဌာသေသု ဝိတ္ထမ္ဘနဘူတာယ ဝါယောဓာတုယာ သိယာ အညထတ္တံ။ န တွေဝါတိ ဣမေသံ ဟိ စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ အညမညဘာဝူပဂမနေန သိယာ အညထတ္တံ၊ အရိယသာဝကဿ ပန န တွေဝ သိယာတိ ဒဿေတိ။ ဧတ္ထ စ အညထတ္တန္တိ ပသာဒညထတ္တဉ္စ ဂတိအညထတ္တဉ္စ။ တဉှိ တဿ န ဟောတိ၊ ဘာဝညထတ္တံ ပန ဟောတိ။ အရိယသာဝကော ဟိ မနုဿော ဟုတွာ ဒေဝေါပိ ဟောတိ ဗြဟ္မာပိ။ ပသာဒေါ ပနဿ ဘဝန္တရေပိ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ န စ အပါယဂတိသင်္ခါတံ ဂတိအညထတ္တံ ပါပုဏာတိ။ သတ္ထာပိ တဒေဝ ဒဿေန္တော တတြိဒံ အညထတ္တန္တိအာဒိမာဟ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၆။ ပဌမဘဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၇။ ဆဋ္ဌေ ကာမဓာတုဝေပက္ကန္တိ ကာမဓာတုယာ ဝိပစ္စနကံ။ ကာမဘဝေါတိ ကာမဓာတုယံ ဥပပတ္တိဘဝေါ။ ကမ္မံ ခေတ္တန္တိ ကုသလာကုသလကမ္မံ ဝိရုဟနဋ္ဌာနဋ္ဌေန ခေတ္တံ။ ဝိညာဏံ ဗီဇန္တိ သဟဇာတံ အဘိသင်္ခါရဝိညာဏံ ဝိရုဟနဋ္ဌေန ဗီဇံ။ တဏှာ သ္နေဟောတိ ပဂ္ဂဏှနာနုဗြူဟနဝသေန တဏှာ ဥဒကံ နာမ။ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနန္တိ အဝိဇ္ဇာယ အာဝရိတာနံ။ တဏှာသံယောဇနာနန္တိ တဏှာဗန္ဓနေန ဗဒ္ဓါနံ။ ဟီနာယ ဓာတုယာတိ ကာမဓာတုယာ။ ဝိညာဏံ ပတိဋ္ဌိတန္တိ အဘိသင်္ခါရဝိညာဏံ ပတိဋ္ဌိတံ။ မဇ္ဈိမာယ ဓာတုယာတိ ရူပဓာတုယာ။ ပဏီတာယ ဓာတုယာတိ အရူပဓာတုယာ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၇။ ဒုတိယဘဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၈။ သတ္တမေ စေတနာတိ ကမ္မစေတနာ။ ပတ္ထနာပိ ကမ္မပတ္ထနာဝ။ သေသံ ပုရိမသဒိသမေဝါတိ။

၈။ သီလဗ္ဗတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၇၉။ အဋ္ဌမေ သီလဗ္ဗတန္တိ သီလဉ္စေဝ ဝတဉ္စ။ ဇီဝိတန္တိ ဒုက္ကရကာရိကာနုယောဂေါ။ ဗြဟ္မစရိယန္တိ ဗြဟ္မစရိယဝါသော။ ဥပဋ္ဌာနသာရန္တိ ဥပဋ္ဌာနေန သာရံ ၊ ‘‘ဣဒံ ဝရံ ဣဒံ နိဋ္ဌာ’’တိ ဧဝံ ဥပဋ္ဌိတန္တိ အတ္ထော။ သဖလန္တိ သဥဒြယံ သဝဍ္ဎိကံ ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ န ခွေတ္ထ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံသေနာတိ၊ ဘန္တေ၊ န ခေါ ဧတ္ထ ဧကံသေန ဗျာကာတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ဥပဋ္ဌာနသာရံ သေဝတောတိ ဣဒံ သာရံ ဝရံ နိဋ္ဌာတိ ဧဝံ ဥပဋ္ဌိတံ သေဝမာနဿ။ အဖလန္တိ ဣဋ္ဌဖလေန အဖလံ။ ဧတ္တာဝတာ ကမ္မဝါဒိကိရိယဝါဒီနံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဌပေတွာ သေသော သဗ္ဗောပိ ဗာဟိရကသမယော ဂဟိတော ဟောတိ။ သဖလန္တိ ဣဋ္ဌဖလေန သဖလံ သဥဒြယံ။ ဧတ္တာဝတာ ဣမံ သာသနံ အာဒိံ ကတွာ သဗ္ဗာပိ ကမ္မဝါဒိကိရိယဝါဒီနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဂဟိတာ။ န စ ပနဿ သုလဘရူပေါ သမသမော ပညာယာတိ ဧဝံ သေက္ခဘူမိယံ ဌတွာ ပဉှံ ကထေန္တော အဿ အာနန္ဒဿ ပညာယ သမသမော န သုလဘောတိ ဒဿေတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ သေက္ခဘူမိ နာမ ကထိတာတိ။

၉။ ဂန္ဓဇာတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၀။ နဝမေ ဧတဒဝေါစာတိ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ဒသဗလဿ ဝတ္တံ ဒဿေတွာ အတ္တနော ဒိဝါဝိဟာရဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ‘‘ဣမသ္မိံ လောကေ မူလဂန္ဓော နာမ အတ္ထိ၊ သာရဂန္ဓော နာမ အတ္ထိ၊ ပုပ္ဖဂန္ဓော နာမ အတ္ထိ။ ဣမေ ပန တယောပိ ဂန္ဓာ အနုဝါတံယေဝ ဂစ္ဆန္တိ၊ န ပဋိဝါတံ။ အတ္ထိ နု ခေါ ကိဉ္စိ၊ ယဿ ပဋိဝါတမ္ပိ ဂန္ဓော ဂစ္ဆတီ’’တိ စိန္တေတွာ အဋ္ဌန္နံ ဝရာနံ ဂဟဏကာလေယေဝ ကင်္ခုပ္ပတ္တိသမယေ ဥပသင်္ကမနဝရဿ ဂဟိတတ္တာ တက္ခဏံယေဝ ဒိဝါဋ္ဌာနတော ဝုဋ္ဌာယ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ဥပ္ပန္နာယ ကင်္ခါယ ဝိနောဒနတ္ထံ ဧတံ ‘‘တီဏိမာနိ၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ တတ္ထ ဂန္ဓဇာတာနီတိ ဂန္ဓဇာတိယော။ မူလဂန္ဓောတိ မူလဝတ္ထုကော ဂန္ဓော၊ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ ဝါ မူလမေဝ မူလဂန္ဓော။ တဿ ဟိ ဂန္ဓော အနုဝါတံ ဂစ္ဆတိ။ ဂန္ဓဿ ပန ဂန္ဓော နာမ နတ္ထိ။ သာရဂန္ဓပုပ္ဖဂန္ဓေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အတ္ထာနန္ဒ၊ ကိဉ္စိ ဂန္ဓဇာတန္တိ ဧတ္ထ သရဏဂမနာဒယော ဂုဏဝဏ္ဏဘာသနဝသေန ဒိသာဂါမိတာယ ဂန္ဓသဒိသတ္တာ ဂန္ဓာ၊ တေသံ ဝတ္ထုဘူတော ပုဂ္ဂလော ဂန္ဓဇာတံ နာမ။ ဂန္ဓော ဂစ္ဆတီတိ ဝဏ္ဏဘာသနဝသေန ဂစ္ဆတိ။ သီလဝါတိ ပဉ္စသီလေန ဝါ ဒသသီလေန ဝါ သီလဝါ။ ကလျာဏဓမ္မောတိ တေနေဝ သီလဓမ္မေန ကလျာဏဓမ္မော သုန္ဒရဓမ္မော။ ဝိဂတမလမစ္ဆေရေနာတိအာဒီနံ အတ္ထော ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၁၆၀) ဝိတ္ထာရိတောဝ။ ဒိသာသူတိ စတူသု ဒိသာသု စတူသု အနုဒိသာသု ။ သမဏဗြာဟ္မဏာတိ သမိတပါပဗာဟိတပါပါ သမဏဗြာဟ္မဏာ။

န ပုပ္ဖဂန္ဓော ပဋိဝါတမေတီတိ ဝဿိကပုပ္ဖာဒီနံ ဂန္ဓော ပဋိဝါတံ န ဂစ္ဆတိ။ န စန္ဒနံ တဂရမလ္လိကာ ဝါတိ စန္ဒနတဂရမလ္လိကာနမ္ပိ ဂန္ဓော ပဋိဝါတံ န ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဒေဝလောကေပိ ဖုဋသုမနာ နာမ ဟောတိ၊ တဿာ ပုပ္ဖိတဒိဝသေ ဂန္ဓော ယောဇနသတံ အဇ္ဈောတ္ထရတိ။ သောပိ ပဋိဝါတံ ဝိဒတ္ထိမတ္တမ္ပိ ရတနမတ္တမ္ပိ ဂန္တုံ န သက္ကောတီတိ ဝဒန္တိ။ သတဉ္စ ဂန္ဓော ပဋိဝါတမေတီတိ သတဉ္စ ပဏ္ဍိတာနံ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓဗုဒ္ဓပုတ္တာနံ သီလာဒိဂုဏဂန္ဓော ပဋိဝါတံ ဂစ္ဆတိ။ သဗ္ဗာ ဒိသာ သပ္ပုရိသော ပဝါယတီတိ သပ္ပုရိသော ပဏ္ဍိတော သီလာဒိဂုဏဂန္ဓေန သဗ္ဗာ ဒိသာ ပဝါယတိ၊ သဗ္ဗာ ဒိသာ ဂန္ဓေန အဝတ္ထရတီတိ အတ္ထော။

၁၀။ စူဠနိကာသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၁။ ဒသမဿ ဒုဝိဓော နိက္ခေပေါ အတ္ထုပ္ပတ္တိကောပိ ပုစ္ဆာဝသိကောပိ။ ကတရအတ္ထုပ္ပတ္တိယံ ကဿ ပုစ္ဆာယ ကထိတန္တိ စေ? အရုဏဝတိသုတ္တန္တအတ္ထုပ္ပတ္တိယံ (သံ။ နိ။ ၁။၁၈၅ အာဒယော) အာနန္ဒတ္ထေရဿ ပုစ္ဆာယ ကထိတံ။ အရုဏဝတိသုတ္တန္တော ကေန ကထိတောတိ? ဒွီဟိ ဗုဒ္ဓေဟိ ကထိတော သိခိနာ စ ဘဂဝတာ အမှာကဉ္စ သတ္ထာရာ။ ဣမသ္မာ ဟိ ကပ္ပာ ဧကတိံသကပ္ပမတ္ထကေ အရုဏဝတိနဂရေ အရုဏဝတော ရညော ပဘာဝတိယာ နာမ မဟေသိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ပရိပက္ကေ ဉာဏေ မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမိတွာ သိခီ ဘဂဝါ ဗောဓိမဏ္ဍေ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကော အရုဏဝတိံ နိဿာယ ဝိဟရန္တော ဧကဒိဝသံ ပါတောဝ သရီရပ္ပဋိဇဂ္ဂနံ ကတွာ မဟာဘိက္ခုသင်္ဃပရိဝါရော ‘‘အရုဏဝတိံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမီ’’တိ နိက္ခမိတွာ ဝိဟာရဒွါရကောဋ္ဌကသမီပေ ဌိတော အဘိဘုံ နာမ အဂ္ဂသာဝကံ အာမန္တေသိ – ‘‘အတိပ္ပဂေါ ခေါ၊ ဘိက္ခု၊ အရုဏဝတိံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတုံ၊ ယေန အညတရော ဗြဟ္မလောကော တေနုပသင်္ကမိဿာမာ’’တိ။ ယထာဟ –

‘‘အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိခီ ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အဘိဘုံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ – ‘အာယာမ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ယေန အညတရော ဗြဟ္မလောကော တေနုပသင်္ကမိဿာမ၊ န တာဝ ဘတ္တကာလော ဘဝိဿတီ’တိ။ ‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’တိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိဘူ ဘိက္ခု သိခိဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိခီ ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အဘိဘူ စ ဘိက္ခု ယေန အညတရော ဗြဟ္မလောကော တေနုပသင်္ကမိံသူ’’တိ (သံ။ နိ။ ၁။၁၈၅)။

တတ္ထ မဟာဗြဟ္မာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ဒိသွာ အတ္တမနော ပစ္စုဂ္ဂမနံ ကတွာ ဗြဟ္မာသနံ ပညာပေတွာ အဒါသိ၊ ထေရဿာပိ အနုစ္ဆဝိကံ အာသနံ ပညာပယိံသု။ နိသီဒိ ဘဂဝါ ပညတ္တေ အာသနေ၊ ထေရောပိ အတ္တနော ပညတ္တာသနေ နိသီဒိ။ မဟာဗြဟ္မာပိ ဒသဗလံ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိခီ ဘဂဝါ အဘိဘုံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဋိဘာတု တံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဗြဟ္မုနော စ ဗြဟ္မပရိသာယ စ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာနဉ္စ ဓမ္မီကထာတိ။ ‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’တိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိဘူ ဘိက္ခု သိခိဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ပဋိဿုဏိတွာ ဗြဟ္မုနော စ ဗြဟ္မပရိသာယ စ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာနဉ္စ ဓမ္မိံ ကထံ ကထေသိ။ ထေရေ ဓမ္မံ ကထေန္တေ ဗြဟ္မဂဏာ ဥဇ္ဈာယိံသု – ‘‘စိရဿဉ္စ မယံ သတ္ထု ဗြဟ္မလောကာဂမနံ လဘိမှ၊ အယဉ္စ ဘိက္ခု ဌပေတွာ သတ္ထာရံ သယံ ဓမ္မကထံ အာရဘီ’’တိ။

သတ္ထာ တေသံ အနတ္တမနဘာဝံ ဉတွာ အဘိဘုံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဇ္ဈာယန္တိ ခေါ တေ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဗြဟ္မာ စ ဗြဟ္မပရိသာ စ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာ စ။ တေန ဟိ တွံ – ဗြာဟ္မဏ၊ ဘိယျောသောမတ္တာယ သံဝေဇေဟီ’’တိ။ ထေရော သတ္ထု ဝစနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိကုဗ္ဗနံ ကတွာ သဟဿိလောကဓာတုံ သရေန ဝိညာပေန္တော ‘‘အာရမ္ဘထ နိက္ကမထာ’’တိ (သံ။ နိ။ ၁။၁၈၅) ဂါထာဒွယံ အဘာသိ။ ကိံ ပန ကတွာ ထေရော သဟဿိလောကဓာတုံ ဝိညာပေသီတိ? နီလကသိဏံ တာဝ သမာပဇ္ဇိတွာ သဗ္ဗတ္ထ အန္ဓကာရံ ဖရိ၊ တတော ‘‘ကိမိဒံ အန္ဓကာရ’’န္တိ သတ္တာနံ အာဘောဂေ ဥပ္ပန္နေ အာလောကံ ဒဿေသိ။ ‘‘ကိံ အာလောကော အယ’’န္တိ ဝိစိနန္တာနံ အတ္တာနံ ဒဿေသိ၊ သဟဿစက္ကဝါဠေ ဒေဝမနုဿာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှိတွာ ပဂ္ဂဏှိတွာ ထေရံယေဝ နမဿမာနာ အဋ္ဌံသု။ ထေရော ‘‘မဟာဇနော မယှံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ သရံ သုဏာတူ’’တိ ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ။ သဗ္ဗေ ဩသဋာယ ပရိသာယ မဇ္ဈေ နိသီဒိတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဝိယ သဒ္ဒံ အဿောသုံ။ အတ္ထောပိ နေသံ ပါကဋော အဟောသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ သဒ္ဓိံ ထေရေန အရုဏဝတိံ ပစ္စာဂန္တွာ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပုစ္ဆိ – ‘‘အဿုတ္ထ နော တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိဘုဿ ဘိက္ခုနော ဗြဟ္မလောကေ ဌိတဿ ဂါထာယော ဘာသမာနဿာ’’တိ။ တေ ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ’’တိ ပဋိဇာနိတွာ သုတဘာဝံ အာဝိကရောန္တာ တဒေဝ ဂါထာဒွယံ ဥဒါဟရိံသု။ သတ္ထာ ‘‘သာဓု သာဓူ’’တိ သာဓုကာရံ ဒတွာ ဒေသနံ နိဋ္ဌပေသိ။ ဧဝံ တာဝ ဣဒံ သုတ္တံ ဣတော ဧကတိံသကပ္ပမတ္ထကေ သိခိနာ ဘဂဝတာ ကထိတံ။

အမှာကံ ပန ဘဂဝါ သဗ္ဗညုတံ ပတ္တော ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကော သာဝတ္ထိံ ဥပနိဿာယ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော ဇေဋ္ဌမူလမာသပုဏ္ဏမဒိဝသေ ဘိက္ခူ အာမန္တေတွာ ဣမံ အရုဏဝတိသုတ္တံ ပဋ္ဌပေသိ။ အာနန္ဒတ္ထေရော ဗီဇနိံ ဂဟေတွာ ဗီဇယမာနော ဌိတကောဝ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ပရိယောသာနာ ဧကဗျဉ္ဇနမ္ပိ အဟာပေတွာ သကလသုတ္တံ ဥဂ္ဂဏှိ။ သော ပုနဒိဝသေ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ဒသဗလဿ ဝတ္တံ ဒဿေတွာ အတ္တနော ဒိဝါဝိဟာရဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကန္တေဝါသိကေသု ဝတ္တံ ဒဿေတွာ ပက္ကန္တေသု ဟိယျော ကထိတံ အရုဏဝတိသုတ္တံ အာဝဇ္ဇေန္တော နိသီဒိ။ အထဿ သဗ္ဗံ သုတ္တံ ဝိဘူတံ ဥပဋ္ဌာသိ။ သော စိန္တေသိ – ‘‘သိခိဿ ဘဂဝတော အဂ္ဂသာဝကော ဗြဟ္မလောကေ ဌတွာ စက္ကဝါဠသဟဿေ အန္ဓကာရံ ဝိဓမေတွာ သရီရောဘာသံ ဒဿေတွာ အတ္တနော သဒ္ဒံ သာဝေန္တော ဓမ္မကထံ ကထေသီတိ ဟိယျော သတ္ထာရာ ကထိတံ၊ သာဝကဿ တာဝ ဝိသယော ဧဝရူပေါ၊ ဒသ ပါရမိယော ပူရေတွာ သဗ္ဗညုတံ ပတ္တော ပန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ကိတ္တကံ ဌာနံ သရေန ဝိညာပေယျာ’’တိ။ သော ဧဝံ ဥပ္ပန္နာယ ဝိမတိယာ ဝိနောဒနတ္ထံ တင်္ခဏေယေဝ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ တမတ္ထံ ပုစ္ဆိ။ ဧတမတ္ထံ ဒဿေတုံ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒောတိ ဝုတ္တံ။

တတ္ထ သမ္မုခါတိ သမ္မုခီဘူတေန မယာ ဧတံ သုတံ၊ န အနုဿဝေန၊ န ဒူတပရမ္ပရာယာတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေန ဧဝမာဟ။ ကီဝတကံ ပဟောတိ သရေန ဝိညာပေတုန္တိ ကိတ္တကံ ဌာနံ သရီရောဘာသေန ဝိဟတန္ဓကာရံ ကတွာ သရေန ဝိညာပေတုံ သက္ကောတိ။ သာဝကော သော၊ အာနန္ဒ၊ အပ္ပမေယျာ တထာဂတာတိ ဣဒံ ဘဂဝါ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေနာဟ – အာနန္ဒ၊ တွံ ကိံ ဝဒေသိ၊ သော ပဒေသဉာဏေ ဌိတော သာဝကော။ တထာဂတာ ပန ဒသ ပါရမိယော ပူရေတွာ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပတ္တာ အပ္ပမေယျာ။ သော တွံ နခသိခါယ ပံသုံ ဂဟေတွာ မဟာပထဝိပံသုနာ သဒ္ဓိံ ဥပမေန္တော ဝိယ ကိံ နာမေတံ ဝဒေသိ။ အညော ဟိ သာဝကာနံ ဝိသယော၊ အညော ဗုဒ္ဓါနံ။ အညော သာဝကာနံ ဂေါစရော၊ အညော ဗုဒ္ဓါနံ။ အညံ သာဝကာနံ ဗလံ၊ အညံ ဗုဒ္ဓါနန္တိ။ ဣတိ ဘဂဝါ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေန အပ္ပမေယျဘာဝံ ဝတွာ တုဏှီ အဟောသိ။

ထေရော ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ သတ္ထာ၊ ‘‘အာနန္ဒ၊ တွံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ ဂဟေတွာ အနန္တာကာသေန ဥပမေန္တော ဝိယ၊ စာတကသကုဏံ ဂဟေတွာ ဒိယဍ္ဎယောဇနသတိကေန သုပဏ္ဏရာဇေန ဥပမေန္တော ဝိယ၊ ဟတ္ထိသောဏ္ဍာယ ဥဒကံ ဂဟေတွာ မဟာဂင်္ဂါယ ဥပမေန္တော ဝိယ၊ စတုရတနိကေ အာဝါဋေ ဥဒကံ ဂဟေတွာ သတ္တဟိ သရေဟိ ဥပမေန္တော ဝိယ၊ နာဠိကောဒနမတ္တလာဘိံ မနုဿံ ဂဟေတွာ စက္ကဝတ္တိရညာ ဥပမေန္တော ဝိယ၊ ပံသုပိသာစကံ ဂဟေတွာ သက္ကေန ဒေဝရညာ ဥပမေန္တော ဝိယ၊ ခဇ္ဇောပနကပ္ပဘံ ဂဟေတွာ သူရိယပ္ပဘာယ ဥပမေန္တော ဝိယ ကိံ နာမေတံ ဝဒေသီတိ ဒီပေန္တော ဒုတိယမ္ပိ အပ္ပမေယျဘာဝမေဝ ဝတွာ တုဏှီ အဟောသိ။ တတော ထေရော စိန္တေသိ – ‘‘သတ္ထာ မယာ ပုစ္ဆိတော န တာဝ ကထေသိ၊ ဟန္ဒ နံ ယာဝတတိယံ ယာစိတွာ ဗုဒ္ဓသီဟနာဒံ နဒါပေဿာမီ’’တိ။ သော တတိယမ္ပိ ယာစိ။ တံ ဒဿေတုံ တတိယမ္ပိ ခေါတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အထဿ ဘဂဝါ ဗျာကရောန္တော သုတာ တေ အာနန္ဒာတိအာဒိမာဟ။ ထေရော စိန္တေသိ – ‘‘သတ္ထာ မေ ‘သုတာ တေ၊ အာနန္ဒ၊ သဟဿီ စူဠနိကာ လောကဓာတူ’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝတွာ တုဏှီ ဇာတော၊ ဣဒါနိ ဗုဒ္ဓသီဟနာဒံ နဒိဿတီ’’တိ သော သတ္ထာရံ ယာစန္တော ဧတဿ ဘဂဝါ ကာလောတိအာဒိမာဟ။

ဘဂဝါပိဿ ဝိတ္ထာရကထံ ကထေတုံ တေန ဟာနန္ဒာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယာဝတာတိ ယတ္တကံ ဌာနံ။ စန္ဒိမသူရိယာတိ စန္ဒိမာ စ သူရိယော စ။ ပရိဟရန္တီတိ ဝိစရန္တိ။ ဒိသာ ဘန္တီတိ သဗ္ဗဒိသာ ဩဘာသန္တိ။ ဝိရောစနာတိ ဝိရောစမာနာ။ ဧတ္တာဝတာ ဧကစက္ကဝါဠံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဒဿိတံ ဟောတိ။ ဣဒါနိ တံ သဟဿဂုဏံ ကတွာ ဒဿေန္တော တာဝ သဟဿဓာ လောကောတိ အာဟ။ တသ္မိံ သဟဿဓာ လောကေတိ တသ္မိံ သဟဿစက္ကဝါဠေ။ သဟဿံ စာတုမဟာရာဇိကာနန္တိ သဟဿံ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝလောကာနံ။ ယသ္မာ ပန ဧကေကသ္မိံ စက္ကဝါဠေ စတ္တာရော စတ္တာရော မဟာရာဇာနော ၊ တသ္မာ စတ္တာရိ မဟာရာဇသဟဿာနီတိ ဝုတ္တံ။ ဣမိနာ ဥပါယေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ စူဠနိကာတိ ခုဒ္ဒိကာ။ အယံ သာဝကာနံ ဝိသယော။ ကသ္မာ ပနေသာ အာနီတာတိ? မဇ္ဈိမိကာယ လောကဓာတုယာ ပရိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထံ။

ယာဝတာတိ ယတ္တကာ။ တာဝ သဟဿဓာတိ တာဝ သဟဿဘာဂေန။ ဒွိသဟဿီ မဇ္ဈိမိကာ လောကဓာတူတိ အယံ သဟဿစက္ကဝါဠာနိ သဟဿဘာဂေန ဂဏေတွာ ဒသသတသဟဿစက္ကဝါဠပရိမာဏာ ဒွိသဟဿီ မဇ္ဈိမိကာ နာမ လောကဓာတု။ အယံ သာဝကာနံ အဝိသယော၊ ဗုဒ္ဓါနမေဝ ဝိသယော။ ဧတ္တကေပိ ဟိ ဌာနေ တထာဂတာ အန္ဓကာရံ ဝိဓမေတွာ သရီရောဘာသံ ဒဿေတွာ သရေန ဝိညာပေတုံ သက္ကောန္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧတ္တကေန ဗုဒ္ဓါနံ ဇာတိက္ခေတ္တံ နာမ ဒဿိတံ။ ဗောဓိသတ္တာနဉှိ ပစ္ဆိမဘဝေ ဒေဝလောကတော စဝိတွာ မာတုကုစ္ဆိယံ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏဒိဝသေ စ ကုစ္ဆိတော နိက္ခမနဒိဝသေ စ မဟာဘိနိက္ခမနဒိဝသေ စ သမ္ဗောဓိဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနအာယုသင်္ခါရဝေါဿဇ္ဇနပရိနိဗ္ဗာနဒိဝသေသု စ ဧတ္တကံ ဌာနံ ကမ္ပတိ။

တိသဟဿီ မဟာသဟဿီတိ သဟဿိတော ပဋ္ဌာယ တတိယာတိ တိသဟဿီ၊ သဟဿံ သဟဿဓာ ကတွာ ဂဏိတံ မဇ္ဈိမိကံ သဟဿဓာ ကတွာ ဂဏိတတ္တာ မဟန္တေဟိ သဟဿေဟိ ဂဏိတာတိ မဟာသဟဿီ။ ဧတ္တာဝတာ ကောဋိသတသဟဿစက္ကဝါဠပရိမာဏော လောကော ဒဿိတော ဟောတိ။ ဘဂဝါ အာကင်္ခမာနော ဧတ္တကေ ဌာနေ အန္ဓကာရံ ဝိဓမေတွာ သရီရောဘာသံ ဒဿေတွာ သရေန ဝိညာပေယျာတိ။ ဂဏကပုတ္တတိဿတ္ထေရော ပန ဧဝမာဟ – ‘‘န တိသဟဿိမဟာသဟဿိလောကဓာတုယာ ဧဝံ ပရိမာဏံ။ ဣဒဉှိ အာစရိယာနံ သဇ္ဈာယမုဠှကံ ဝါစာယ ပရိဟီနဋ္ဌာနံ၊ ဒသကောဋိသတသဟဿစက္ကဝါဠပရိမာဏံ ပန ဌာနံ တိသဟဿိမဟာသဟဿိလောကဓာတု နာမာ’’တိ။ ဧတ္တာဝတာ ဟိ ဘဂဝတာ အာဏာက္ခေတ္တံ နာမ ဒဿိတံ။ ဧတသ္မိဉှိ အန္တရေ အာဋာနာဋိယပရိတ္တဣသိဂိလိပရိတ္တဓဇဂ္ဂပရိတ္တဗောဇ္ဈင်္ဂပရိတ္တခန္ဓပရိတ္တ- မောရပရိတ္တမေတ္တပရိတ္တရတနပရိတ္တာနံ အာဏာ ဖရတိ။ ယာဝတာ ပန အာကင်္ခေယျာတိ ယတ္တကံ ဌာနံ ဣစ္ဆေယျ၊ ဣမိနာ ဝိသယက္ခေတ္တံ ဒဿေတိ။ ဗုဒ္ဓါနဉှိ ဝိသယက္ခေတ္တဿ ပမာဏပရိစ္ဆေဒေါ နာမ နတ္ထိ၊ နတ္ထိကဘာဝေ စဿ ဣမံ ဩပမ္မံ အာဟရန္တိ – ကောဋိသတသဟဿစက္ကဝါဠမှိ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ သာသပေဟိ ပူရေတွာ သစေ ကောစိ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဧကစက္ကဝါဠေ ဧကံ သာသပံ ပက္ခိပန္တော အာဂစ္ဆေယျ၊ သဗ္ဗေပိ တေ သာသပါ ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆေယျုံ၊ န တွေဝ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ စက္ကဝါဠာနိ။ ဒက္ခိဏာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓါနံ အဝိသယော နာမ နတ္ထိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ထေရော စိန္တေသိ – ‘‘သတ္ထာ ဧဝမာဟ – ‘အာကင်္ခမာနော၊ အာနန္ဒ၊ တထာဂတော တိသဟဿိမဟာသဟဿိလောကဓာတုံ သရေန ဝိညာပေယျ၊ ယာဝတာ ပန အာကင်္ခေယျာ’တိ။ ဝိသမော ခေါ ပနာယံ လောကော၊ အနန္တာနိ စက္ကဝါဠာနိ၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ သူရိယော ဥဂ္ဂတော ဟောတိ၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ မဇ္ဈေ ဌိတော၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ အတ္ထင်္ဂတော။ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ပဌမယာမော ဟောတိ၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ မဇ္ဈိမယာမော၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ပစ္ဆိမယာမော။ သတ္တာပိ ကမ္မပ္ပသုတာ၊ ခိဍ္ဍာပသုတာ၊ အာဟာရပ္ပသုတာတိ ဧဝံ တေဟိ တေဟိ ကာရဏေဟိ ဝိက္ခိတ္တာ စ ပမတ္တာ စ ဟောန္တိ။ ကထံ နု ခေါ တေ သတ္ထာ သရေန ဝိညာပေယျာ’’တိ။ သော ဧဝံ စိန္တေတွာ ဝိမတိစ္ဆေဒနတ္ထံ တထာဂတံ ပုစ္ဆန္တော ယထာ ကထံ ပနာတိအာဒိမာဟ။

အထဿ သတ္ထာ ဗျာကရောန္တော ဣဓာနန္ဒ၊ တထာဂတောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဩဘာသေန ဖရေယျာတိ သရီရောဘာသေန ဖရေယျ။ ဖရမာနော ပနေသ ကိံ ကရေယျာတိ? ယသ္မိံ ဌာနေ သူရိယော ပညာယတိ၊ တတ္ထ နံ အတ္တနော အာနုဘာဝေန အတ္ထံ ဂမေယျ။ ယတ္ထ ပန န ပညာယတိ၊ တတ္ထ နံ ဥဋ္ဌာပေတွာ မဇ္ဈေ ဌပေယျ ။ တတော ယတ္ထ သူရိယော ပညာယတိ၊ တတ္ထ မနုဿာ ‘‘အဓုနာဝ သူရိယော ပညာယိတ္ထ၊ သော ဣဒါနေဝ အတ္ထင်္ဂမိတော၊ နာဂါဝဋ္ဋော နု ခေါ အယံ၊ ဘူတာဝဋ္ဋယက္ခာဝဋ္ဋဒေဝတာဝဋ္ဋာနံ အညတရော’’တိ ဝိတ္တက္ကံ ဥပ္ပာဒေယျုံ။ ယတ္ထ ပန န ပညာယတိ၊ တတ္ထ မနုဿာ ‘‘အဓုနာဝ သူရိယော အတ္ထင်္ဂမိတော၊ သွာယံ ဣဒါနေဝ ဥဋ္ဌိတော၊ ကိံ နု ခေါ အယံ နာဂါဝဋ္ဋဘူတာဝဋ္ဋယက္ခာဝဋ္ဋဒေဝတာဝဋ္ဋာနံ အညတရော’’တိ ဝိတက္ကံ ဥပ္ပာဒေယျုံ။ တတော တေသု မနုဿေသု အာလောကဉ္စ အန္ဓကာရဉ္စ အာဝဇ္ဇိတွာ ‘‘ကိံ ပစ္စယာ နု ခေါ ဣဒ’’န္တိ ပရိယေသမာနေသု သတ္ထာ နီလကသိဏံ သမာပဇ္ဇိတွာ ဗဟလန္ဓကာရံ ပတ္ထရေယျ။ ကသ္မာ? တေသံ ကမ္မာဒိပ္ပသုတာနံ သတ္တာနံ သန္တာသဇနနတ္ထံ။ အထ နေသံ သန္တာသံ အာပန္နဘာဝံ ဉတွာ ဩဒါတကသိဏသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတွာ ပဏ္ဍရံ ဃနဗုဒ္ဓရသ္မိံ ဝိဿဇ္ဇေန္တော စန္ဒသဟဿသူရိယသဟဿဥဋ္ဌာနကာလော ဝိယ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ သဗ္ဗံ ဧကာလောကံ ကရေယျ။ တဉ္စ ခေါ တိလဗီဇမတ္တေန ကာယပ္ပဒေသေန ဩဘာသံ မုဉ္စန္တော။ ယော ဟိ စက္ကဝါဠပထဝိံ ဒီပကပလ္လကံ ကတွာ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ တေလံ ကတွာ သိနေရုံ ဝဋ္ဋိံ ကတွာ အညသ္မိံ သိနေရုမုဒ္ဓနိ ဌပေတွာ ဇာလေယျ၊ သော ဧကစက္ကဝါဠေယေဝ အာလောကံ ကရေယျ။ တတော ပရံ ဝိဒတ္ထိမ္ပိ ဩဘာသေတုံ န သက္ကုဏေယျ။ တထာဂတော ပန တိလဖလပ္ပမာဏေန သရီရပ္ပဒေသေန ဩဘာသံ မုဉ္စိတွာ တိသဟဿိမဟာသဟဿိလောကဓာတုံ ဧကောဘာသံ ကရေယျ တတော ဝါ ပန ဘိယျော။ ဧဝံ မဟန္တာ ဟိ ဗုဒ္ဓဂုဏာတိ။

တံ အာလောကံ သဉ္ဇာနေယျုန္တိ တံ အာလောကံ ဒိသွာ ‘‘ယေန သူရိယော အတ္ထဉ္စေဝ ဂမိတော ဥဋ္ဌာပိတော စ၊ ဗဟလန္ဓကာရဉ္စ ဝိဿဋ္ဌံ၊ ဧသ သော ပုရိသော ဣဒါနိ အာလောကံ ကတွာ ဌိတော၊ အဟော အစ္ဆရိယပုရိသော’’တိ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယှ နမဿမာနာ နိသီဒေယျုံ။ သဒ္ဒမနုဿာဝေယျာတိ ဓမ္မကထာသဒ္ဒမနုဿာဝေယျ။ ယော ဟိ ဧကံ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတံ ဘေရိံ ကတွာ မဟာပထဝိံ ဘေရိစမ္မံ ကတွာ သိနေရုံ ဒဏ္ဍံ ကတွာ အညသ္မိံ သိနေရုမတ္ထကေ ဌပေတွာ အာကောဋေယျ၊ သော ဧကစက္ကဝါဠေယေဝ တံ သဒ္ဒံ သာဝေယျ၊ ပရတော ဝိဒတ္ထိမ္ပိ အတိက္ကာမေတုံ န သက္ကုဏေယျ။ တထာဂတော ပန ပလ္လင်္ကေ ဝါ ပီဌေ ဝါ နိသီဒိတွာ တိသဟဿိမဟာသဟဿိလောကဓာတုံ သရေန ဝိညာပေတိ၊ တတော ဝါ ပန ဘိယျော၊ ဧဝံ မဟာနုဘာဝါ တထာဂတာတိ။ ဣတိ ဘဂဝါ ဣမိနာ ဧတ္တကေန ဝိသယက္ခေတ္တမေဝ ဒဿေတိ။

ဣမဉ္စ ပန ဗုဒ္ဓသီဟနာဒံ သုတွာ ထေရဿ အဗ္ဘန္တရေ ဗလဝပီတိ ဥပ္ပန္နာ၊ သော ပီတိဝသေန ဥဒါနံ ဥဒါနေန္တော လာဘာ ဝတ မေတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယဿ မေ သတ္ထာ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကောတိ ယဿ မယှံ သတ္ထာ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကော၊ တဿ မယှံ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကဿ သတ္ထု ပဋိလာဘော လာဘာ စေဝ သုလဒ္ဓဉ္စာတိ အတ္ထော။ အထ ဝါ ယွာဟံ ဧဝရူပဿ သတ္ထုနော ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ ဝိစရိတုံ၊ ပါဒပရိကမ္မံ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ ကာတုံ၊ မုခဓောဝနဥဒကနှာနောဒကာနိ ဒါတုံ၊ ဂန္ဓကုဋိပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတုံ၊ ဥပ္ပန္နာယ ကင်္ခါယ ပဉှံ ပုစ္ဆိတုံ၊ မဓုရဓမ္မကထဉ္စ သောတုံ လဘာမိ၊ ဧတေ သဗ္ဗေပိ မယှံ လာဘာ စေဝ သုလဒ္ဓဉ္စာတိပိ သန္ဓာယ ဧဝမာဟ။ ဧတ္ထ စ ဘဂဝတော အန္ဓကာရာလောကသဒ္ဒသဝနသင်္ခါတာနံ ဣဒ္ဓီနံ မဟန္တတာယ မဟိဒ္ဓိကတာ၊ တာသံယေဝ အနုဖရဏေန မဟာနုဘာဝတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဥဒါယီတိ လာဠုဒါယိတ္ထေရော။ သော ကိရ ပုဗ္ဗေ ဥပဋ္ဌာကတ္ထေရေ အာဃာတံ ဗန္ဓိတွာ စရတိ။ တသ္မာ ဣဒါနိ ဩကာသံ လဘိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓသီဟနာဒပရိယောသာနေ ဇလမာနံ ဒီပသိခံ နိဗ္ဗာပေန္တော ဝိယ စရန္တဿ ဂေါဏဿ တုဏ္ဍေ ပဟာရံ ဒေန္တော ဝိယ ဘတ္တဘရိတံ ပါတိံ အဝကုဇ္ဇန္တော ဝိယ ထေရဿ ပသာဒဘင်္ဂံ ကရောန္တော ဧဝမာဟ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါတိ ဧဝံ ဥဒါယိတ္ထေရေန ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ယထာ နာမ ပပါတတဋေ ဌတွာ ပဝေဓမာနံ ပုရိသံ ဧကမန္တေ ဌိတော ဟိတေသီ ပုရိသော ‘‘ဣတော ဧဟိ ဣတော ဧဟီ’’တိ ပုနပ္ပုနံ ဝဒေယျ၊ ဧဝမေဝံ ဥဒါယိတ္ထေရံ တသ္မာ ဝစနာ နိဝါရေန္တော မာ ဟေဝံ ဥဒါယိ၊ မာ ဟေဝံ ဥဒါယီတိ အာဟ။ တတ္ထ ဟီတိ နိပါတမတ္တံ၊ မာ ဧဝံ အဝစာတိ အတ္ထော။ မဟာရဇ္ဇန္တိ စက္ကဝတ္တိရဇ္ဇံ။ နနု စ သတ္ထာ ဧကဿ သာဝကဿ ဓမ္မဒေသနာယ ဥပ္ပန္နပသာဒဿ မဟာနိသံသံ အပရိစ္ဆိန္နံ အကာသိ၊ သော ကသ္မာ ဣမဿ ဗုဒ္ဓသီဟနာဒံ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပန္နဿ ပသာဒဿ အာနိသံသံ ပရိစ္ဆိန္ဒတီတိ? အရိယသာဝကဿ ဧတ္တကအတ္တဘာဝပရိမာဏတ္တာ။ ဒန္ဓပညောပိ ဟိ သောတာပန္နော သတ္တက္ခတ္တုံ ဒေဝေသု စ မနုဿေသု စ အတ္တဘာဝံ ပဋိလဘတိ၊ တေနဿ ဂတိံ ပရိစ္ဆိန္ဒန္တော ဧဝမာဟ။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေတိ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဌတွာ။ ပရိနိဗ္ဗာယိဿတီတိ အပ္ပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗာယိဿတိ။ ဣတိ နိဗ္ဗာနေန ကူဋံ ဂဏှန္တော ဣမံ သီဟနာဒသုတ္တံ နိဋ္ဌာပေသီတိ။

အာနန္ဒဝဂ္ဂေါ တတိယော။