📜

၄။ စက္ကဝဂ္ဂေါ

၁။ စက္ကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၁။ စတုတ္ထဿ ပဌမေ စက္ကာနီတိ သမ္ပတ္တိယော။ စတုစက္ကံ ဝတ္တတီတိ စတ္တာရိ သမ္ပတ္တိစက္ကာနိ ဝတ္တန္တိ ဃဋိယန္တိယေဝါတိ အတ္ထော။ ပတိရူပဒေသဝါသောတိ ယတ္ထ စတဿော ပရိသာ သန္ဒိဿန္တိ၊ ဧဝရူပေ အနုစ္ဆဝိကေ ဒေသေ ဝါသော။ သပ္ပုရိသာဝဿယောတိ ဗုဒ္ဓါဒီနံ သပ္ပုရိသာနံ အဝဿယနံ သေဝနံ ဘဇနံ၊ န ရာဇာနံ။ အတ္တသမ္မာပဏိဓီတိ အတ္တနော သမ္မာ ဌပနံ၊ သစေ ပုဗ္ဗေ အဿဒ္ဓါဒီဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ တာနိ ပဟာယ သဒ္ဓါဒီသု ပတိဋ္ဌာပနံ။ ပုဗ္ဗေ စ ကတပုညတာတိ ပုဗ္ဗေ ဥပစိတကုသလတာ။ ဣဒမေဝ စေတ္ထ ပမာဏံ။ ယေန ဟိ ဉာဏသမ္ပယုတ္တစိတ္တေန ကုသလကမ္မံ ကတံ ဟောတိ၊ တဒေဝ ကုသလံ တံ ပုရိသံ ပတိရူပဒေသေ ဥပနေတိ၊ သပ္ပုရိသေ ဘဇာပေတိ၊ သော ဧဝ စ ပုဂ္ဂလော အတ္တာနံ သမ္မာ ဌပေတိ။ ပုညကတောတိ ကတပုညော။ သုခဉ္စေတံဓိဝတ္တတီတိ သုခဉ္စ ဧတံ ပုဂ္ဂလံ အဓိဝတ္တတိ၊ အဝတ္ထရတီတိ အတ္ထော။

၂။ သင်္ဂဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၂။ ဒုတိယေ သင်္ဂဟဝတ္ထူနီတိ သင်္ဂဏှနကာရဏာနိ။ ဒါနဉ္စာတိအာဒီသု ဧကစ္စော ဟိ ဒါနေနေဝ သင်္ဂဏှိတဗ္ဗော ဟောတိ၊ တဿ ဒါနမေဝ ဒါတဗ္ဗံ။ ပေယျဝဇ္ဇန္တိ ပိယဝစနံ။ ဧကစ္စော ဟိ ‘‘အယံ ဒါတဗ္ဗံ နာမ ဒေတိ၊ ဧကေကေန ပန ဝစနေန သဗ္ဗံ မက္ခေတွာ နာသေတိ၊ ကိံ တဿ ဒါန’’န္တိ ဝတ္တာ ဟောတိ။ ဧကစ္စော ‘‘အယံ ကိဉ္စာပိ ဒါနံ န ဒေတိ၊ ကထေန္တော ပန တေလေန ဝိယ မက္ခေတိ။ ဧသ ဒေတု ဝါ မာ ဝါ၊ ဝစနမေဝဿ သဟဿံ အဂ္ဃတီ’’တိ ဝတ္တာ ဟောတိ။ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော ဒါနံ န ပစ္စာသီသတိ၊ ပိယဝစနမေဝ ပစ္စာသီသတိ။ တဿ ပိယဝစနမေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ။ အတ္ထစရိယာတိ အတ္ထဝဍ္ဎနကထာ။ ဧကစ္စော ဟိ နေဝ ဒါနံ၊ န ပိယဝစနံ ပစ္စာသီသတိ၊ အတ္တနော ဟိတကထံ ဝဍ္ဎိကထမေဝ ပစ္စာသီသတိ။ ဧဝရူပဿ ပုဂ္ဂလဿ ‘‘ဣဒံ တေ ကာတဗ္ဗံ၊ ဣဒံ န ကာတဗ္ဗံ၊ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော သေဝိတဗ္ဗော၊ ဧဝရူပေါ န သေဝိတဗ္ဗော’’တိ ဧဝံ အတ္ထစရိယကထာဝ ကထေတဗ္ဗာ။ သမာနတ္တတာတိ သမာနသုခဒုက္ခဘာဝေါ။ ဧကစ္စော ဟိ ဒါနာဒီသု ဧကမ္ပိ န ပစ္စာသီသတိ ၊ ဧကာသနေ နိသဇ္ဇံ၊ ဧကပလ္လင်္ကေ သယနံ၊ ဧကတော ဘောဇနန္တိ ဧဝံ သမာနသုခဒုက္ခတံ ပစ္စာသီသတိ။ သော သစေ ဂဟဋ္ဌဿ ဇာတိယာ ပဗ္ဗဇိတဿ သီလေန သဒိသော ဟောတိ၊ တဿာယံ သမာနတ္တတာ ကာတဗ္ဗာ။ တတ္ထ တတ္ထ ယထာရဟန္တိ တေသု တေသု ဓမ္မေသု ယထာနုစ္ဆဝိကံ သမာနတ္တတာတိ အတ္ထော။ ရထဿာဏီဝ ယာယတောတိ ယထာ ရထဿ ဂစ္ဆတော အာဏိ သင်္ဂဟော နာမ ဟောတိ၊ သာ ရထံ သင်္ဂဏှာတိ၊ ဧဝမိမေ သင်္ဂဟာ လောကံ သင်္ဂဏှန္တိ။ န မာတာ ပုတ္တကာရဏာတိ ယဒိ မာတာ ဧတေ သင်္ဂဟေ ပုတ္တဿ န ကရေယျ၊ ပုတ္တကာရဏာ မာနံ ဝါ ပူဇံ ဝါ န လဘေယျ။ သင်္ဂဟာဧတေတိ ဥပယောဂဝစနေ ပစ္စတ္တံ။ သင်္ဂဟေ ဧတေတိ ဝါ ပါဌော။ သမဝေက္ခန္တီတိ သမ္မာ ပေက္ခန္တိ။ ပါသံသာ စ ဘဝန္တီတိ ပသံသနီယာ စ ဘဝန္တိ။

၃။ သီဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၃။ တတိယေ သီဟောတိ စတ္တာရော သီဟာ – တိဏသီဟော၊ ကာဠသီဟော၊ ပဏ္ဍုသီဟော၊ ကေသရသီဟောတိ။ တေသု တိဏသီဟော ကပေါတဝဏ္ဏဂါဝိသဒိသော တိဏဘက္ခော စ ဟောတိ။ ကာဠသီဟော ကာဠဂါဝိသဒိသော တိဏဘက္ခောယေဝ။ ပဏ္ဍုသီဟော ပဏ္ဍုပလာသဝဏ္ဏဂါဝိသဒိသော မံသဘက္ခော။ ကေသရသီဟော လာခါပရိကမ္မကတေနေဝ မုခေန အဂ္ဂနင်္ဂုဋ္ဌေန စတူဟိ စ ပါဒပရိယန္တေဟိ သမန္နာဂတော၊ မတ္ထကတောပိဿ ပဋ္ဌာယ လာခါတူလိကာယ ကတာ ဝိယ တိဿော ရာဇိယော ပိဋ္ဌိမဇ္ဈေန ဂန္တွာ အန္တရသတ္ထိမှိ ဒက္ခိဏာဝတ္တာ ဟုတွာ ဌိတာ။ ခန္ဓေ ပနဿ သတသဟဿဂ္ဃနိကကမ္ဗလပရိက္ခေပေါ ဝိယ ကေသရဘာရော ဟောတိ၊ အဝသေသဋ္ဌာနံ ပရိသုဒ္ဓသာလိပိဏ္ဍသင်္ခစုဏ္ဏပိဏ္ဍဝဏ္ဏံ ဟောတိ။ ဣမေသု စတူသု သီဟေသု အယံ ကေသရသီဟော ဣဓ အဓိပ္ပေတော။

မိဂရာဇာတိ သဗ္ဗမိဂဂဏဿ ရာဇာ။ အာသယာတိ ဝသနဋ္ဌာနတော၊ သုဝဏ္ဏဂုဟတော ဝါ ရဇတမဏိဖလိကမနောသိလာဂုဟတော ဝါ နိက္ခမတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နိက္ခမမာနော ပနေသ စတူဟိ ကာရဏေဟိ နိက္ခမတိ အန္ဓကာရပီဠိတော ဝါ အာလောကတ္ထာယ၊ ဥစ္စာရပဿာဝပီဠိတော ဝါ တေသံ ဝိဿဇ္ဇနတ္ထာယ၊ ဇိဃစ္ဆာပီဠိတော ဝါ ဂေါစရတ္ထာယ၊ သမ္ဘဝပီဠိတော ဝါ အဿဒ္ဓမ္မပဋိသေဝနတ္ထာယ။ ဣဓ ပန ဂေါစရတ္ထာယ နိက္ခမန္တော အဓိပ္ပေတော။

ဝိဇမ္ဘတီတိ သုဝဏ္ဏတလေ ဝါ ရဇတမဏိဖလိကမနောသိလာတလာနံ ဝါ အညတရသ္မိံ ဒွေ ပစ္ဆိမပါဒေ သမံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ပုရိမပါဒေ ပုရတော ပသာရေတွာ သရီရဿ ပစ္ဆာဘာဂံ အာကဍ္ဎိတွာ ပုရိမဘာဂံ အဘိဟရိတွာ ပိဋ္ဌိံ နာမေတွာ ဂီဝံ ဥက္ခိပိတွာ အသနိသဒ္ဒံ ကရောန္တော ဝိယ နာသပုဋာနိ ပေါထေတွာ သရီရလဂ္ဂံ ရဇံ ဝိဓုနန္တော ဝိဇမ္ဘတိ။ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယဉ္စ ပန တရုဏဝစ္ဆကော ဝိယ အပရာပရံ ဇဝတိ၊ ဇဝတော ပနဿ သရီရံ အန္ဓကာရေ ပရိဗ္ဘမန္တံ အလာတံ ဝိယ ခါယတိ။

အနုဝိလောကေတီတိ ကသ္မာ အနုဝိလောကေတိ? ပရာနုဒ္ဒယတာယ။ တသ္မိံ ကိရ သီဟနာဒံ နဒန္တေ ပပါတာဝါဋာဒီသု ဝိသမဋ္ဌာနေသု စရန္တာ ဟတ္ထိဂေါကဏ္ဏမဟိံသာဒယော ပါဏာ ပပါတေပိ အာဝါဋေပိ ပတန္တိ၊ တေသံ အနုဒ္ဒယာယ အနုဝိလောကေတိ။ ကိံ ပနဿ လုဒ္ဒဿ ပရမံသခါဒိနော အနုဒ္ဒယာ နာမ အတ္ထီတိ? အာမ အတ္ထိ။ တထာ ဟိ ‘‘ကိံ မေ ဗဟူဟိ ဃာတိတေဟီ’’တိ အတ္တနော ဂေါစရတ္ထာယာပိ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ န ဂဏှာတိ။ ဧဝံ အနုဒ္ဒယံ ကရောတိ၊ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ – ‘‘မာဟံ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ ဝိသမဂတေ သင်္ဃာတံ အာပါဒေသိ’’န္တိ (အ။ နိ။ ၁၀။၂၁)။

သီဟနာဒံ နဒတီတိ တိက္ခတ္တုံ တာဝ အဘီတနာဒံ နဒတိ။ ဧဝဉ္စ ပနဿ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ နဒန္တဿ သဒ္ဒေါ သမန္တာ တိယောဇနပဒေသံ ဧကနိန္နာဒံ ကရောတိ၊ တမဿ နိန္နာဒံ သုတွာ တိယောဇနဗ္ဘန္တရဂတာ ဒွိပဒစတုပ္ပဒဂဏာ ယထာဌာနေ ဌာတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဂေါစရာယ ပက္ကမတီတိ အာဟာရတ္ထာယ ဂစ္ဆတိ။ ကထံ? သော ဟိ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ ဒက္ခိဏတော ဝါ ဝါမတော ဝါ ဥပ္ပတန္တော ဥသဘမတ္တံ ဌာနံ ဂဏှာတိ၊ ဥဒ္ဓံ ဥပ္ပတန္တော စတ္တာရိပိ အဋ္ဌပိ ဥသဘဋ္ဌာနာနိ ဥပ္ပတတိ၊ သမေ ဌာနေ ဥဇုကံ ပက္ခန္ဒန္တော သောဠသဥသဘမတ္တမ္ပိ ဝီသတိဥသဘမတ္တမ္ပိ ဌာနံ ပက္ခန္ဒတိ၊ ထလာ ဝါ ပဗ္ဗတာ ဝါ ပက္ခန္ဒန္တော သဋ္ဌိဥသဘမတ္တမ္ပိ အသီတိဥသဘမတ္တမ္ပိ ဌာနံ ပက္ခန္ဒတိ၊ အန္တရာမဂ္ဂေ ရုက္ခံ ဝါ ပဗ္ဗတံ ဝါ ဒိသွာ တံ ပရိဟရန္တော ဝါမတော ဝါ ဒက္ခိဏတော ဝါ ဥဒ္ဓံ ဝါ ဥသဘမတ္တံ အပက္ကမတိ။ တတိယံ ပန သီဟနာဒံ နဒိတွာ တေနေဝ သဒ္ဓိံ တိယောဇနေ ဌာနေ ပညာယတိ၊ တိယောဇနံ ဂန္တွာ နိဝတ္တိတွာ ဌိတော အတ္တနောဝ နာဒဿ အနုနာဒံ သုဏာတိ။ ဧဝံ သီဃေန ဇဝေန ပက္ကမတိ။

ယေဘုယျေနာတိ ပါယေန။ ဘယံ သန္တာသံ သံဝေဂန္တိ သဗ္ဗံ စိတ္တုတြာသဿေဝ နာမံ။ သီဟဿ ဟိ သဒ္ဒံ သုတွာ ဗဟူ ဘာယန္တိ၊ အပ္ပကာ န ဘာယန္တိ။ ကေ ပန တေတိ? သမသီဟော ဟတ္ထာဇာနီယော အဿာဇာနီယော ဥသဘာဇာနီယော ပုရိသာဇာနီယော ခီဏာသဝေါတိ။ ကသ္မာ ပနေတေ န ဘာယန္တီတိ? သမသီဟော တာဝ ‘‘ဇာတိဂေါတ္တကုလသူရဘာဝေဟိ သမာနောသ္မီ’’တိ န ဘာယတိ၊ ဟတ္ထာဇာနီယာဒယော အတ္တနော သက္ကာယဒိဋ္ဌိဗလဝတာယ န ဘာယန္တိ၊ ခီဏာသဝေါ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ပဟီနတ္တာ န ဘာယတိ။

ဗိလာသယာတိ ဗိလေ သယန္တာ ဗိလဝါသိနော အဟိနကုလဂေါဓာဒယော။ ဥဒကာသယာတိ ဥဒကဝါသိနော မစ္ဆကစ္ဆပါဒယော။ ဝနာသယာတိ ဝနဝါသိနော ဟတ္ထိအဿဂေါကဏ္ဏမိဂါဒယော။ ပဝိသန္တီတိ ‘‘ဣဒါနိ အာဂန္တွာ ဂဏှိဿတီ’’တိ မဂ္ဂံ ဩလောကေတွာ ပဝိသန္တိ။ ဒဠှေဟီတိ ထိရေဟိ။ ဝရတ္တေဟီတိ စမ္မရဇ္ဇူဟိ။ မဟိဒ္ဓိကောတိအာဒီသု ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ ဒက္ခိဏပဿာဒီဟိ ဥသဘမတ္တံ၊ ဥဇုံ ဝီသတိဥသဘမတ္တာဒိလင်္ဃနဝသေန မဟိဒ္ဓိကတာ၊ သေသမိဂါနံ အဓိပတိဘာဝေန မဟေသက္ခတာ၊ သမန္တာ တိယောဇနဋ္ဌာနေ သဒ္ဒံ သုတွာ ပလာယန္တာနံ ဝသေန မဟာနုဘာဝတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဧဝမေဝ ခေါတိ ဘဂဝါ တေသု တေသု သုတ္တန္တေသု တထာ တထာ အတ္တာနံ ကထေသိ။ ‘‘သီဟောတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတဿေတံ အဓိဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿာ’’တိ (အ။ နိ။ ၅။၉၉၊ ၁၀။၂၁) ဣမသ္မိံ တာဝ သုတ္တေ သီဟသဒိသံ အတ္တာနံ ကထေသိ။ ‘‘ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တောတိ ခေါ၊ သုနက္ခတ္တ၊ တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (မ။ နိ။ ၃။၆၅) ဣမသ္မိံ ဝေဇ္ဇသဒိသံ၊ ‘‘ဗြာဟ္မဏောတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (အ။ နိ။ ၈။၈၅) ဣမသ္မိံ ဗြာဟ္မဏသဒိသံ၊ ‘‘ပုရိသော မဂ္ဂကုသလောတိ ခေါ၊ တိဿ၊ တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၃။၈၄) ဣမသ္မိံ မဂ္ဂဒေသကပုရိသသဒိသံ၊ ‘‘ရာဇာဟမသ္မိ၊ သေလာ’’တိ (သု။ နိ။ ၅၅၉၊ မ။ နိ။ ၂။၃၉၉) ဣမသ္မိံ ရာဇသဒိသံ။ ဣမသ္မိံ ပန သုတ္တေ သီဟသဒိသမေဝ ကတွာ အတ္တာနံ ကထေန္တော ဧဝမာဟ။

တတြာယံ သဒိသတာ – သီဟဿ ကဉ္စနဂုဟာဒီသု ဝသနကာလော ဝိယ ဟိ တထာဂတဿ ဒီပင်္ကရပါဒမူလေ ကတာဘိနီဟာရဿ အပရိမိတကာလံ ပါရမိယော ပူရေတွာ ပစ္ဆိမဘဝေ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏေန စေဝ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခမနေန စ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ ကမ္ပေတွာ ဝုဒ္ဓိမနွာယ ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိသဒိသံ သမ္ပတ္တိံ အနုဘဝမာနဿ တီသု ပါသာဒေသု နိဝါသကာလော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သီဟဿ ကဉ္စနဂုဟာဒိတော နိက္ခန္တကာလော ဝိယ တထာဂတဿ ဧကူနတိံသသံဝစ္ဆရေ ဝိဝဋေန ဒွါရေန ကဏ္ဍကံ အာရုယှ ဆန္နသဟာယဿ နိက္ခမိတွာ တီဏိ ရဇ္ဇာနိ အတိက္ကမိတွာ အနောမာနဒီတီရေ ဗြဟ္မုနာ ဒိန္နာနိ ကာသာယာနိ ပရိဒဟိတွာ ပဗ္ဗဇိတဿ သတ္တမေ ဒိဝသေ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ တတ္ထ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပဏ္ဍဝဂိရိပဗ္ဘာရေ ကတဘတ္တကိစ္စဿ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ ပတွာ ပဌမမေဝ မဂဓရဋ္ဌံ အာဂမနတ္ထာယ ယာဝ ရညော ပဋိညာဒါနကာလော။

သီဟဿ ဝိဇမ္ဘနကာလော ဝိယ တထာဂတဿ ဒိန္နပဋိညဿ အာဠာရကာလာမဥပသင်္ကမနံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ သုဇာတာယ ဒိန္နပါယာသဿ ဧကူနပဏ္ဏာသာယ ပိဏ္ဍေဟိ ပရိဘုတ္တကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သီဟဿ သရီရဝိဓုနနံ ဝိယ သာယနှသမယေ သောတ္တိယေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ ဒသသဟဿစက္ကဝါဠဒေဝတာဟိ ထောမိယမာနဿ ဂန္ဓာဒီဟိ ပူဇိယမာနဿ တိက္ခတ္တုံ ဗောဓိံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ဗောဓိမဏ္ဍံ အာရုယှ စုဒ္ဒသဟတ္ထုဗ္ဗေဓေ ဌာနေ တိဏသန္ထရံ အတ္ထရိတွာ စတုရင်္ဂဝီရိယံ အဓိဋ္ဌာယ နိသိန္နဿ တံခဏညေဝ မာရဗလံ ဝိဓမေတွာ တီသု ယာမေသု တိဿော ဝိဇ္ဇာ ဝိသောဓေတွာ အနုလောမပ္ပဋိလောမံ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒမဟာသမုဒ္ဒံ ယမကဉာဏမန္ထနေန မန္ထေန္တဿ သဗ္ဗညုတညာဏေ ပဋိဝိဒ္ဓေ တဒနုဘာဝေန ဒသသဟဿိလောကဓာတုကမ္ပနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သီဟဿ စတုဒိသာဝိလောကနံ ဝိယ ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗညုတညာဏဿ သတ္တသတ္တာဟံ ဗောဓိမဏ္ဍေ ဝိဟရိတွာ ပရိဘုတ္တမဓုပိဏ္ဍိကာဟာရဿ အဇပါလနိဂြောဓမူလေ မဟာဗြဟ္မုနော ဓမ္မဒေသနာယာစနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တတ္ထ ဝိဟရန္တဿ ဧကာဒသမေ ဒိဝသေ ‘‘သွေ အာသာဠှိပုဏ္ဏမာ ဘဝိဿတီ’’တိ ပစ္စူသသမယေ ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ အာဠာရုဒကာနံ ကာလကတဘာဝံ ဉတွာ ဓမ္မဒေသနတ္ထာယ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဩလောကနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သီဟဿ ဂေါစရတ္ထာယ တိယောဇနံ ဂမနကာလော ဝိယ အတ္တနော ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ‘‘ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေဿာမီ’’တိ ပစ္ဆာဘတ္တေ အဇပါလနိဂြောဓတော ဝုဋ္ဌိတဿ အဋ္ဌာရသယောဇနမဂ္ဂံ ဂမနကာလော။

သီဟဿ သီဟနာဒကာလော ဝိယ တထာဂတဿ အဋ္ဌာရသယောဇနမဂ္ဂံ ဂန္တွာ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ သညာပေတွာ အစလပလ္လင်္ကေ နိသိန္နဿ ဒသဟိ စက္ကဝါဠသဟဿေဟိ သန္နိပတိတေန ဒေဝဂဏေန ပရိဝုတဿ ‘‘ဒွေမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တာ ပဗ္ဗဇိတေန န သေဝိတဗ္ဗာ’’တိအာဒိနာ နယေန ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣမသ္မိံ စ ပန ပဒေ ဒေသိယမာနေ တထာဂတသီဟဿ ဓမ္မဃောသော ဟေဋ္ဌာ အဝီစိံ ဥပရိ ဘဝဂ္ဂံ ဂဟေတွာ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ ပဋိစ္ဆာဒေသိ။ သီဟဿ သဒ္ဒေန ခုဒ္ဒကပါဏာနံ သန္တာသာပဇ္ဇနကာလော ဝိယ တထာဂတဿ တီဏိ လက္ခဏာနိ ဒီပေတွာ စတ္တာရိ သစ္စာနိ သောဠသဟာကာရေဟိ သဋ္ဌိယာ စ နယသဟဿေဟိ ဝိဘဇိတွာ ဓမ္မံ ကထေန္တဿ ဒီဃာယုကာနံ ဒေဝါနံ ဉာဏသန္တာသဿ ဥပ္ပတ္တိကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အပရော နယော – သီဟော ဝိယ သဗ္ဗညုတံ ပတ္တော တထာဂတော၊ အာသယဘူတာယ ကနကဂုဟာယ နိက္ခမနံ ဝိယ ဂန္ဓကုဋိတော နိက္ခမနကာလော၊ ဝိဇမ္ဘနံ ဝိယ ဓမ္မသဘံ ဥပသင်္ကမနကာလော၊ ဒိသာဝိလောကနံ ဝိယ ပရိသာဝိလောကနံ၊ သီဟနာဒနဒနံ ဝိယ ဓမ္မဒေသနာကာလော၊ ဂေါစရာယ ပက္ကမနံ ဝိယ ပရဝါဒနိမ္မဒ္ဒနတ္ထာယ ဂမနံ။

အပရော နယော – သီဟော ဝိယ တထာဂတော၊ ဟိမဝန္တနိဿိတာယ ကဉ္စနဂုဟာယ နိက္ခမနံ ဝိယ အာရမ္မဏဝသေန နိဗ္ဗာနနိဿိတာယ ဖလသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ၊ ဝိဇမ္ဘနံ ဝိယ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ၊ ဒိသာဝိလောကနံ ဝိယ ဝေနေယျသတ္တဝိလောကနံ၊ သီဟနာဒေါ ဝိယ သမ္ပတ္တပရိသာယ ဓမ္မဒေသနာ၊ ဂေါစရာယ ပက္ကမနံ ဝိယ အသမ္ပတ္တာနံ ဝေနေယျသတ္တာနံ သန္တိကူပသင်္ကမနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ယဒါတိ ယသ္မိံ ကာလေ။ တထာဂတောတိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တေဟိ အဋ္ဌဟိ ကာရဏေဟိ တထာဂတော။ လောကေတိ သတ္တလောကေ။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အဘိနီဟာရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဗောဓိပလ္လင်္ကာ ဝါ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏာ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နာမ၊ အရဟတ္တဖလေ ပန ပတ္တေ ဥပ္ပန္နော နာမ။ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါတိအာဒီနိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၁၂၄ အာဒယော) ဗုဒ္ဓါနုဿတိနိဒ္ဒေသေ ဝိတ္ထာရိတာနိ။

ဣတိ သက္ကာယောတိ အယံ သက္ကာယော၊ ဧတ္တကော သက္ကာယော၊ န ဣတော ဘိယျော သက္ကာယော အတ္ထီတိ။ ဧတ္တာဝတာ သဘာဝတော သရသတော ပရိယန္တတော ပရိစ္ဆေဒတော ပရိဝဋုမတော သဗ္ဗေပိ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဒဿိတာ ဟောန္တိ။ ဣတိ သက္ကာယသမုဒယောတိ အယံ သက္ကာယဿ သမုဒယော နာမ။ ဧတ္တာဝတာ ‘‘အာဟာရသမုဒယာ ရူပသမုဒယော’’တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ ဣတိ သက္ကာယဿ အတ္ထင်္ဂမောတိ အယံ သက္ကာယဿ အတ္ထင်္ဂမော။ ဣမိနာပိ ‘‘အာဟာရနိရောဓာ ရူပနိရောဓော’’တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဒဿိတံ ဟောတိ။

ဝဏ္ဏဝန္တောတိ သရီရဝဏ္ဏေန ဝဏ္ဏဝန္တော။ ဓမ္မဒေသနံ သုတွာတိ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပဏ္ဏာသလက္ခဏပ္ပဋိမဏ္ဍိတံ တထာဂတဿ ဓမ္မဒေသနံ သုတွာ။ ယေဘုယျေနာတိ ဣဓ ကေ ဌပေတိ? အရိယသာဝကေ ဒေဝေ။ တေသံ ဟိ ခီဏာသဝတ္တာ စိတ္တုတြာသဘယမ္ပိ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သံဝိဂ္ဂဿ ယောနိသော ပဓာနေန ပတ္တဗ္ဗံ ပတ္တတာယ ဉာဏသံဝေဂေါပိ။ ဣတရာသံ ပန ဒေဝတာနံ ‘‘တာသော ဟေသော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စ’’န္တိ မနသိကရောန္တာနံ စိတ္တုတြာသဘယမ္ပိ၊ ဗလဝဝိပဿနာကာလေ ဉာဏဘယမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဘောတိ ဓမ္မာလပနမတ္တမေတံ။ သက္ကာယပရိယာပန္နာတိ ပဉ္စက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ။ ဣတိ တေသံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ ဝဋ္ဋဒေါသံ ဒဿေတွာ တိလက္ခဏာဟတံ ကတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တေ ဉာဏဘယံ နာမ ဩက္ကမတိ။

အဘိညာယာတိ ဇာနိတွာ။ ဓမ္မစက္ကန္တိ ပဋိဝေဓဉာဏမ္ပိ ဒေသနာဉာဏမ္ပိ။ ပဋိဝေဓဉာဏံ နာမ ယေန ဉာဏေန ဗောဓိပလ္လင်္ကေ နိသိန္နော စတ္တာရိ သစ္စာနိ သောဠသဟာကာရေဟိ သဋ္ဌိယာ စ နယသဟဿေဟိ ပဋိဝိဇ္ဈိ။ ဒေသနာဉာဏံ နာမ ယေန ဉာဏေန တိပရိဝဋ္ဋံ ဒွါဒသာကာရံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ ဥဘယမ္ပေတံ ဒသဗလဿ ဥရေ ဇာတဉာဏမေဝ။ တေသု ဓမ္မဒေသနာဉာဏံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တံ ပနေသ ယာဝ အဋ္ဌာရသဗြဟ္မကောဋီဟိ သဒ္ဓိံ အညာကောဏ္ဍညတ္ထေရဿ သောတာပတ္တိဖလံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တာဝ ပဝတ္တေတိ နာမ။ တသ္မိံ ဥပ္ပန္နေ ပဝတ္တိတံ နာမ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလောတိ သဒိသပုဂ္ဂလရဟိတော။ ယသဿိနောတိ ပရိဝါရသမ္ပန္နာ။ တာဒိနောတိ လာဘာလာဘာဒီဟိ ဧကသဒိသဿ။

၄။ ပသာဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၄။ စတုတ္ထေ အဂ္ဂေသု ပသာဒါ၊ အဂ္ဂါ ဝါ ပသာဒါတိ အဂ္ဂပ္ပသာဒါ။ ယာဝတာတိ ယတ္တကာ။ အပဒါတိ နိပ္ပဒါ အဟိမစ္ဆာဒယော။ ဒွိပဒါတိ မနုဿပက္ခိအာဒယော။ စတုပ္ပဒါတိ ဟတ္ထိအဿာဒယော။ ဗဟုပ္ပဒါတိ သတပဒိအာဒယော။ နေဝသညိနာသညိနောတိ ဘဝဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တသတ္တာ။ အဂ္ဂမက္ခာယတီတိ ဂုဏေဟိ အဂ္ဂေါ ဥတ္တမော သေဋ္ဌောတိ အက္ခာယတိ။ အသင်္ခတာတိ နိဗ္ဗာနမေဝ ဂဟေတွာ ဝုတ္တံ။ ဝိရာဂေါတိအာဒီနိ နိဗ္ဗာနဿေဝ နာမာနိ။ တဉှိ အာဂမ္မ သဗ္ဗကိလေသာ ဝိရဇ္ဇန္တိ၊ သဗ္ဗေ ရာဂမဒါဒယော မဒါ နိမ္မဒါ ဟောန္တိ၊ အဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သဗ္ဗာ ပိပါသာ ဝိနယံ ဥပေန္တိ၊ သဗ္ဗေ အာလယာ သမုဂ္ဃာတံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဝဋ္ဋာနိ ဥပစ္ဆိဇ္ဇန္တိ၊ တဏှာ ခီယန္တိ၊ ဝဋ္ဋဒုက္ခာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ နိဗ္ဗာယန္တိ။ တသ္မာ ဧတာနိ နာမာနိ လဘတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

၅။ ဝဿကာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅။ ပဉ္စမေ အနုဿရိတာတိ အနုဂန္တွာ သရိတာ၊ အပရာပရံ သရိတုံ သမတ္ထောတိ အတ္ထော။ ဒက္ခောတိ ဆေကော။ တတြုပါယာယာတိ ‘‘ဣမသ္မိံ ကာလေ ဣမံ နာမ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ တတ္ထ တတ္ထ ဥပါယဘူတာယ ပညာယ သမန္နာဂတော။ အနုမောဒိတဗ္ဗန္တိ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ။ ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗန္တိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ နေဝ ခေါ တျာဟန္တိ နေဝ ခေါ တေ အဟံ။ ကသ္မာ ပနေတံ ဘဂဝါ နာဘိနန္ဒတိ၊ နပ္ပဋိက္ခိပတီတိ? လောကိယတ္တာ နာဘိနန္ဒတိ ၊ လောကိယံ အတ္ထံ ဂဟေတွာ ဌိတတ္တာ နပ္ပဋိက္ကောသတိ။ ဗဟုဿ ဇနတာတိ ဗဟု အဿ ဇနတာ။ ဣဒဉ္စ ကရဏတ္ထေ သာမိဝစနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အရိယေ ဉာယေတိ သဟဝိပဿနကေ မဂ္ဂေ။ ကလျာဏဓမ္မတာ ကုသလဓမ္မတာတိပိ တဿေဝ နာမာနိ။ ယံ ဝိတက္ကန္တိ နေက္ခမ္မဝိတက္ကာဒီသု အညတရံ။ န တံ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေတီတိ ကာမဝိတက္ကာဒီသု ဧကမ္ပိ န ဝိတက္ကေတိ။ ဣတရံ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဝိတက္ကပထေတိ ဧတ္ထ ဝိတက္ကောယေဝ ဝိတက္ကပထော။ အဟဉှိ ဗြာဟ္မဏာတိအာဒီသု ပဌမနယေန ခီဏာသဝဿ သီလဉ္စေဝ ဗာဟုသစ္စဉ္စ ကထိတံ၊ ဒုတိယတတိယေဟိ ခီဏာသဝဿ ကိရိယဝိတက္ကာနိ စေဝ ကိရိယဇ္ဈာနာနိ စ၊ စတုတ္ထေန ခီဏာသဝဘာဝေါ ကထိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

မစ္စုပါသပ္ပမောစနန္တိ မစ္စုပါသာ ပမောစနကံ မဂ္ဂံ။ ဉာယံ ဓမ္မန္တိ သဟဝိပဿနကံ မဂ္ဂံ။ ဒိသွာ စ သုတွာ စာတိ ဉာဏေနေဝ ပဿိတွာ စ သုဏိတွာ စ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

၆။ ဒေါဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆။ ဆဋ္ဌေ အန္တရာ စ ဥက္ကဋ္ဌံ အန္တရာ စ သေတဗျန္တိ ဧတ္ထ ဥက္ကဋ္ဌာတိ ဥက္ကာဟိ ဓာရီယမာနာဟိ မာပိတတ္တာ ဧဝံလဒ္ဓဝေါဟာရံ နဂရံ။ သေတဗျန္တိ အတီတေ ကဿပသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဇာတနဂရံ။ အန္တရာသဒ္ဒေါ ပန ကာရဏခဏစိတ္တဝေမဇ္ဈဝိဝရာဒီသု ဝတ္တတိ။ ‘‘တဒန္တရံ ကော ဇာနေယျ အညတြ တထာဂတာ’’တိ (အ။ နိ။ ၆။၄၄၊ ၁၀။၇၅) စ၊ ‘‘ဇနာ သင်္ဂမ္မ မန္တေန္တိ၊ မဉ္စ တဉ္စ ကိမန္တရ’’န္တိ စ အာဒီသု (သံ။ နိ။ ၁။၂၂၈) ကာရဏေ။ ‘‘အဒ္ဒသာ မံ၊ ဘန္တေ၊ အညတရာ ဣတ္ထီ ဝိဇ္ဇန္တရိကာယ ဘာဇနံ ဓောဝန္တီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၂။၁၄၉) ခဏေ။ ‘‘ယဿန္တရတော န သန္တိ ကောပါ’’တိအာဒီသု (ဥဒါ။ ၂၀) စိတ္တေ။ ‘‘အန္တရာဝေါသာနမာပါဒီ’’တိအာဒီသု ဝေမဇ္ဈေ။ ‘‘အပိစာယံ တပေါဒါ ဒွိန္နံ မဟာနိရယာနံ အန္တရိကာယ အာဂစ္ဆတီ’’တိအာဒီသု (ပါရာ။ ၂၃၁) ဝိဝရေ။ သွာယမိဓ ဝိဝရေ ဝတ္တတိ။ တသ္မာ ဥက္ကဋ္ဌာယ စ သေတဗျဿ စ ဝိဝရေတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အန္တရာသဒ္ဒေန ပန ယုတ္တတ္တာ ဥပယောဂဝစနံ ကတံ။ ဤဒိသေသု စ ဌာနေသု အက္ခရစိန္တကာ ‘‘အန္တရာ ဂါမဉ္စ နဒိဉ္စ ယာတီ’’တိ ဧဝံ ဧကမေဝ အန္တရာသဒ္ဒံ ပယုဉ္ဇန္တိ၊ သော ဒုတိယပဒေနပိ ယောဇေတဗ္ဗော ဟောတိ၊ အယောဇိယမာနေ ဥပယောဂဝစနံ န ပါပုဏာတိ။ ဣဓ ပန ယောဇေတွာ ဧဝ ဝုတ္တော။

အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတီတိ အဒ္ဓါနသင်္ခါတံ မဂ္ဂံ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊ ဒီဃမဂ္ဂန္တိ အတ္ထော။ ကသ္မာ ပဋိပန္နောတိ? တံ ဒိဝသံ ကိရ ဘဂဝါ ဣဒံ အဒ္ဒသ ‘‘မယိ တံ မဂ္ဂံ ပဋိပန္နေ ဒေါဏော ဗြာဟ္မဏော မမ ပဒစေတိယာနိ ပဿိတွာ ပဒါနုပဒိကော ဟုတွာ မမ နိသိန္နဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ ပဉှံ ပုစ္ဆိဿတိ။ အထဿာဟံ ဧကံ သစ္စဓမ္မံ ဒေသေဿာမိ ။ ဗြာဟ္မဏော တီဏိ သာမညဖလာနိ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဒွါဒသပဒသဟဿပရိမာဏံ ဒေါဏဂဇ္ဇိတံ နာမ ဝဏ္ဏံ ဝတွာ မယိ ပရိနိဗ္ဗုတေ သကလဇမ္ဗုဒီပေ ဥပ္ပန္နံ မဟာကလဟံ ဝူပသမေတွာ ဓာတုယော ဘာဇေဿတီ’’တိ။ ဣမိနာ ကာရဏေန ပဋိပန္နော။ ဒေါဏောပိ သုဒံ ဗြာဟ္မဏောတိ ဒေါဏော ဗြာဟ္မဏောပိ တယော ဝေဒေ ပဂုဏေ ကတွာ ပဉ္စသတေ မာဏဝကေ သိပ္ပံ ဝါစေန္တော တံဒိဝသံ ပါတောဝ ဥဋ္ဌာယ သရီရပဋိဇဂ္ဂနံ ကတွာ သတဂ္ဃနကံ နိဝါသေတွာ ပဉ္စသတဂ္ဃနကံ ဧကံသဝရဂတံ ကတွာ အာမုတ္တယညသုတ္တော ရတ္တဝဋ္ဋိကာ ဥပါဟနာ အာရောဟိတွာ ပဉ္စသတမာဏဝကပရိဝါရော တမေဝ မဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။

ပါဒေသူတိ ပါဒေဟိ အက္ကန္တဋ္ဌာနေသု။ စက္ကာနီတိ လက္ခဏစက္ကာနိ။ ကိံ ပန ဘဂဝတော ဂစ္ဆန္တဿ အက္ကန္တဋ္ဌာနေ ပဒံ ပညာယတီတိ? န ပညာယတိ ။ ကသ္မာ? သုခုမတ္တာ မဟာဗလတ္တာ မဟာဇနာနုဂ္ဂဟေန စ။ ဗုဒ္ဓါနဉှိ သုခုမစ္ဆဝိတာယ အက္ကန္တဋ္ဌာနံ တူလပိစုနော ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနံ ဝိယ ဟောတိ၊ ပဒဝဠဉ္ဇော န ပညာယတိ။ ယထာ စ ဗလဝတော ဝါတဇဝသိန္ဓဝဿ ပဒုမိနိပတ္တေပိ အက္ကန္တမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ ဧဝံ မဟာဗလတာယ တထာဂတေန အက္ကန္တဋ္ဌာနံ အက္ကန္တမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ န တတ္ထ ပဒဝဠဉ္ဇော ပညာယတိ။ ဗုဒ္ဓါနဉ္စ အနုပဒံ မဟာဇနကာယော ဂစ္ဆတိ၊ တဿ သတ္ထု ပဒဝဠဉ္ဇံ ဒိသွာ မဒ္ဒိတုံ အဝိသဟန္တဿ ဂမနဝိစ္ဆေဒေါ ဘဝေယျ။ တသ္မာ အက္ကန္တအက္ကန္တဋ္ဌာနေ ယောပိ ပဒဝဠဉ္ဇော ဘဝေယျ၊ သော အန္တရဓာယတေဝ။ ဒေါဏော ပန ဗြာဟ္မဏော တထာဂတဿ အဓိဋ္ဌာနဝသေန ပဿိ။ ဘဂဝါ ဟိ ယဿ ပဒစေတိယံ ဒဿေတုကာမော ဟောတိ၊ တံ အာရဗ္ဘ ‘‘အသုကော နာမ ပဿတူ’’တိ အဓိဋ္ဌာတိ။ တသ္မာ မာဂဏ္ဍိယဗြာဟ္မဏော ဝိယ အယမ္ပိ ဗြာဟ္မဏော တထာဂတဿ အဓိဋ္ဌာနဝသေန အဒ္ဒသ။

ပါသာဒိကန္တိ ပသာဒဇနကံ။ ဣတရံ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဥတ္တမဒမထသမထမနုပ္ပတ္တန္တိ ဧတ္ထ ဥတ္တမဒမထော နာမ အရဟတ္တမဂ္ဂေါ၊ ဥတ္တမသမထော နာမ အရဟတ္တမဂ္ဂသမာဓိ၊ တဒုဘယံ ပတ္တန္တိ အတ္ထော ။ ဒန္တန္တိ နိဗ္ဗိသေဝနံ။ ဂုတ္တန္တိ ဂေါပိတံ။ သံယတိန္ဒြိယန္တိ ရက္ခိတိန္ဒြိယံ။ နာဂန္တိ ဆန္ဒာဒီဟိ အဂစ္ဆနတော၊ ပဟီနကိလေသေ ပုန အနာဂစ္ဆနတော၊ အာဂုံ အကရဏတော၊ ဗလဝန္တဋ္ဌေနာတိ စတူဟိ ကာရဏေဟိ နာဂံ။

ဒေဝေါ နော ဘဝံ ဘဝိဿတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဒေဝေါ နော ဘဝ’’န္တိ ဧတ္တာဝတာပိ ပုစ္ဆာ နိဋ္ဌိတာ ဘဝေယျ၊ အယံ ပန ဗြာဟ္မဏော ‘‘အနာဂတေ မဟေသက္ခော ဧကော ဒေဝရာဇာ ဘဝိဿတီ’’တိ အနာဂတဝသေန ပုစ္ဆာသဘာဂေနေဝ ကထေန္တော ဧဝမာဟ။ ဘဂဝါပိဿ ပုစ္ဆာသဘာဂေနေဝ ကထေန္တော န ခေါ အဟံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဒေဝေါ ဘဝိဿာမီတိ အာဟ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အာသဝါနန္တိ ကာမာသဝါဒီနံ စတုန္နံ။ ပဟီနာတိ ဗောဓိပလ္လင်္ကေ သဗ္ဗညုတညာဏာဓိဂမေနေဝ ပဟီနာ။ အနုပလိတ္တော လောကေနာတိ တဏှာဒိဋ္ဌိလေပါနံ ပဟီနတ္တာ သင်္ခါရလောကေန အနုပလိတ္တော။ ဗုဒ္ဓါတိ စတုန္နံ သစ္စာနံ ဗုဒ္ဓတ္တာ ဗုဒ္ဓါ ဣတိ မံ ဓာရေဟိ။

ယေနာတိ ယေန အာသဝေန။ ဒေဝူပပတျဿာတိ ဒေဝူပပတ္တိ အဿ မယှံ ဘဝေယျ။ ဝိဟင်္ဂမောတိ အာကာသစရော ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကဒေဝေါ။ ဝိဒ္ဓသ္တာတိ ဝိဓမိတာ။ ဝိနဠီကတာတိ ဝိဂတနဠာ ဝိဂတဗန္ဓနာ ကတာ။ ဝဂ္ဂူတိ သုန္ဒရံ။ တောယေန နုပလိပ္ပတီတိ ဥဒကတော ရတနမတ္တံ အစ္စုဂ္ဂမ္မ ဌိတံ သရံ သောဘယမာနံ ဘမရဂဏံ ဟာသယမာနံ တောယေန န လိပ္ပတိ။ တသ္မာ ဗုဒ္ဓါသ္မိ ဗြာဟ္မဏာတိ ဒေသနာပရိယောသာနေ တီဏိ မဂ္ဂဖလာနိ ပါပုဏိတွာ ဒွါဒသဟိ ပဒသဟဿေဟိ ဒေါဏဂဇ္ဇိတံ နာမ ဝဏ္ဏံ ကထေသိ၊ တထာဂတေ စ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဇမ္ဗုဒီပတလေ ဥပ္ပန္နံ မဟာကလဟံ ဝူပသမေတွာ ဓာတုယော ဘာဇေသီတိ။

၇။ အပရိဟာနိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၇။ သတ္တမေ နိဗ္ဗာနဿေဝ သန္တိကေတိ နိဗ္ဗာနသန္တိကေယေဝ စရတိ။ သီလေ ပတိဋ္ဌိတောတိ ပါတိမောက္ခသီလေ ပတိဋ္ဌိတော။ ဧဝံဝိဟာရီတိ ဧဝံ ဝိဟရန္တော။ အာတာပီတိ အာတာပေန ဝီရိယေန သမန္နာဂတော။ ယောဂက္ခေမဿာတိ စတူဟိ ယောဂေဟိ ခေမဿ နိဗ္ဗာနဿ။ ပမာဒေ ဘယဒဿိဝါတိ ပမာဒံ ဘယတော ပဿန္တော။

၈။ ပတိလီနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၈။ အဋ္ဌမေ ပနုဏ္ဏပစ္စေကသစ္စောတိ ‘‘ဣဒမေဝ ဒဿနံ သစ္စံ၊ ဣဒမေဝ သစ္စ’’န္တိ ဧဝံ ပါဋိဧက္ကံ ဂဟိတတ္တာ ပစ္စေကသင်္ခါတာနိ ဒိဋ္ဌိသစ္စာနိ ပနုဏ္ဏာနိ နီဟဋာနိ ပဟီနာနိ အဿာတိ ပနုဏ္ဏပစ္စေကသစ္စော။ သမဝယသဋ္ဌေသနောတိ ဧတ္ထ အဝယာတိ အနူနာ၊ သဋ္ဌာတိ ဝိဿဋ္ဌာ၊ သမ္မာ အဝယာ သဋ္ဌာ ဧသနာ အဿာတိ သမဝယသဋ္ဌေသနော၊ သမ္မာ ဝိဿဋ္ဌသဗ္ဗဧသနောတိ အတ္ထော။ ပတိလီနောတိ နိလီနော ဧကီဘာဝံ ဥပဂတော။ ပုထုသမဏဗြာဟ္မဏာနန္တိ ဗဟူနံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ။ ဧတ္ထ စ သမဏာတိ ပဗ္ဗဇ္ဇူပဂတာ၊ ဗြာဟ္မဏာတိ ဘောဝါဒိနော။ ပုထုပစ္စေကသစ္စာနီတိ ဗဟူနိ ပါဋေက္ကသစ္စာနိ။ နုဏ္ဏာနီတိ နီဟဋာနိ။ ပနုဏ္ဏာနီတိ သုဋ္ဌု နီဟဋာနိ။ စတ္တာနီတိ ဝိဿဋ္ဌာနိ။ ဝန္တာနီတိ ဝမိတာနိ။ မုတ္တာနီတိ ဆိန္နဗန္ဓနာနိ ကတာနိ။ ပဟီနာနီတိ ပဇဟိတာနိ။ ပဋိနိဿဋ္ဌာနီတိ ယထာ န ပုန စိတ္တံ အာရောဟန္တိ၊ ဧဝံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတာနိ။ သဗ္ဗာနေဝေတာနိ ဂဟိတဂဟဏဿ ဝိဿဋ္ဌဘာဝဝေဝစနာနိ။

ကာမေသနာ ပဟီနာ ဟောတီတိ အနာဂါမိမဂ္ဂေန ပဟီနာ။ ဘဝေသနာ ပန အရဟတ္တမဂ္ဂေန ပဟီယတိ။ ‘‘ဗြဟ္မစရိယံ ဧသိဿာမိ ဂဝေသိဿာမီ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တဇ္ဈာသယသင်္ခါတာ ဗြဟ္မစရိယေသနာပိ အရဟတ္တမဂ္ဂေနေဝ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ဝူပသမံ ဂစ္ဆတိ။ ဒိဋ္ဌိဗြဟ္မစရိယေသနာ ပန သောတာပတ္တိမဂ္ဂေနေဝ ပဋိပ္ပသမ္ဘတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေတိ ဧဝံ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ပဿဒ္ဓကာယသင်္ခါရော ဝူပသန္တအဿာသပဿာသော နာမ ဟောတိ။ အသ္မိမာနောတိ အသ္မီတိ ဥပ္ပဇ္ဇနကော နဝဝိဓမာနော။

ဂါထာသု ကာမေသနာ ဘဝေသနာတိ ဧတာ ဒွေ ဧသနာ၊ ဗြဟ္မစရိယေသနာ သဟာတိ တာဟိယေဝ သဟ ဗြဟ္မစရိယေသနာတိ တိဿောပိ ဧတာ။ ဣဓ ဌတွာ ဧသနာ ပဋိနိဿဋ္ဌာတိ ဣမိနာ ပဒေန သဒ္ဓိံ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဣတိ သစ္စပရာမာသော၊ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနာ သမုဿယာတိ ‘‘ဣတိ သစ္စံ ဣတိ သစ္စ’’န္တိ ဂဟဏပရာမာသော စ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါတာယေဝ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနာ စ ယေ သမုဿိတတ္တာ ဥဂ္ဂန္တွာ ဌိတတ္တာ သမုဿယာတိ ဝုစ္စန္တိ၊ တေ သဗ္ဗေပိ။ ဣဓ ဌတွာ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနာ သမူဟတာတိ ဣမိနာ ပဒေန သဒ္ဓိံ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ကဿ ပန ဧတာ ဧသနာ ပဋိနိဿဋ္ဌာ၊ ဧတေ စ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနာ သမူဟတာတိ? သဗ္ဗရာဂဝိရတ္တဿ တဏှာက္ခယဝိမုတ္တိနော။ ယော ဟိ သဗ္ဗရာဂေဟိပိ ဝိရတ္တော၊ တဏှာက္ခယေ စ နိဗ္ဗာနေ ပဝတ္တာယ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိယာ သမန္နာဂတော၊ ဧတဿ ဧသနာ ပဋိနိဿဋ္ဌာ၊ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနာ စ သမူဟတာ ။ သ ဝေ သန္တောတိ သော ဧဝရူပေါ ကိလေသသန္တတာယ သန္တော။ ပဿဒ္ဓါတိ ဒွီဟိ ကာယစိတ္တပဿဒ္ဓီဟိ ပဿဒ္ဓါ။ အပရာဇိတောတိ သဗ္ဗကိလေသေ ဇိနိတွာ ဌိတတ္တာ ကေနစိ အပရာဇိတော။ မာနာဘိသမယာတိ မာနဿ ပဟာနာဘိသမယေန။ ဗုဒ္ဓါတိ စတ္တာရိ သစ္စာနိ ဗုဇ္ဈိတွာ ဌိတော။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေပိ ဂါထာသုပိ ခီဏာသဝေါဝ ကထိတောတိ။

၉။ ဥဇ္ဇယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၉။ နဝမေ သင်္ဃာတံ အာပဇ္ဇန္တီတိ ဝဓံ မရဏံ အာပဇ္ဇန္တိ။ နိစ္စဒါနန္တိ သလာကဘတ္တံ။ အနုကုလယညန္တိ အမှာကံ ပိတူဟိ ပိတာမဟေဟိ ဒိန္နတ္တာ ဧဝံ ကုလာနုကုလဝသေန ယဇိတဗ္ဗံ၊ ဒါတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ အဿမေဓန္တိအာဒီသု အဿမေတ္ထ မေဓန္တီတိ အဿမေဓော၊ ဒွီဟိ ပရိယညေဟိ ယဇိတဗ္ဗဿ ဧကဝီသတိယူပဿ ဌပေတွာ ဘူမိဉ္စ ပုရိသေ စ အဝသေသသဗ္ဗဝိဘဝဒက္ခိဏဿ ယညဿေတံ အဓိဝစနံ။ ပုရိသမေတ္ထ မေဓန္တီတိ ပုရိသမေဓော၊ စတူဟိ ပရိယညေဟိ ယဇိတဗ္ဗဿ သဒ္ဓိံ ဘူမိယာ အဿမေဓေ ဝုတ္တဝိဘဝဒက္ခိဏဿ ယညဿေတံ အဓိဝစနံ။ သမ္မမေတ္ထ ပါသန္တီတိ သမ္မာပါသော၊ ဒိဝသေ ဒိဝသေ သမ္မံ ခိပိတွာ တဿ ပတိတောကာသေ ဝေဒိံ ကတွာ သံဟာရိမေဟိ ယူပါဒီဟိ သရဿတိနဒိယာ နိမုဂ္ဂေါကာသတော ပဘုတိ ပဋိလောမံ ဂစ္ဆန္တေန ယဇိတဗ္ဗဿ သဗ္ဗယာဂဿေတံ အဓိဝစနံ။ ဝါဇမေတ္ထ ပိဝန္တီတိ ဝါဇပေယျံ၊ ဧကေန ပရိယညေန သတ္တရသဟိ ပသူဟိ ယဇိတဗ္ဗဿ ဗေလုဝယူပဿ သတ္တရသကဒက္ခိဏဿ ယညဿေတံ အဓိဝစနံ။ နတ္ထိ ဧတ္ထ အဂ္ဂဠာတိ နိရဂ္ဂဠော။ နဝဟိ ပရိယညေဟိ ယဇိတဗ္ဗဿ သဒ္ဓိံ ဘူမိယာ ပုရိသေဟိ စ အဿမေဓေ ဝုတ္တဝိဘဝဒက္ခိဏဿ သဗ္ဗမေဓပရိယာယနာမဿ အဿမေဓဝိကပ္ပဿေတံ အဓိဝစနံ။ မဟာရမ္ဘာတိ မဟာကိစ္စာ မဟာကရဏီယာ။ အပိစ ပါဏာတိပါတသမာရမ္ဘဿ မဟန္တတာယပိ မဟာရမ္ဘာယေဝ။ န တေ ဟောန္တိ မဟပ္ဖလာတိ ဧတ္ထ နိရဝသေသတ္ထေ သာဝသေသရူပနံ ကတံ။ တသ္မာ ဣဋ္ဌဖလေန နိပ္ဖလာဝ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ ဣဒဉ္စ ပါဏာတိပါတသမာရမ္ဘမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယံ ပန တတ္ထ အန္တရန္တရာ ဒါနံ ဒိယျတိ၊ တံ ဣမိနာ သမာရမ္ဘေန ဥပဟတတ္တာ မဟပ္ဖလံ န ဟောတိ၊ မန္ဒဖလံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဟညရေတိ ဟညန္တိ။ ယဇန္တိ အနုကုလံ သဒါတိ ယေ အညေ အနုကုလံ ယဇန္တိ၊ ပုဗ္ဗပုရိသေဟိ ယိဋ္ဌတ္တာ ပစ္ဆိမပုရိသာပိ ယဇန္တီတိ အတ္ထော။ သေယျော ဟောတီတိ ဝိသေသောဝ ဟောတိ။ န ပါပိယောတိ ပါပံ ကိဉ္စိ န ဟောတိ။

၁၀။ ဥဒါယိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၄၀။ ဒသမေ အဘိသင်္ခတန္တိ ရာသိကတံ။ နိရာရမ္ဘန္တိ ပါဏသမာရမ္ဘရဟိတံ။ ယညန္တိ ဒေယျဓမ္မံ။ တဉှိ ယဇိတဗ္ဗတ္တာ ယညန္တိ ဝုစ္စတိ။ ကာလေနာတိ ယုတ္တပ္ပတ္တကာလေန။ ဥပသံယန္တီတိ ဥပဂစ္ဆန္တိ။ ကုလံ ဂတိန္တိ ဝဋ္ဋကုလဉ္စေဝ ဝဋ္ဋဂတိဉ္စ အတိက္ကန္တာ။ ယညဿကောဝိဒါတိ စတုဘူမကယညေ ကုသလာ။ ယညေတိ ပကတိဒါနေ။ သဒ္ဓေတိ မတကဒါနေ။ ဟဗျံ ကတွာတိ ဟုနိတဗ္ဗံ ဒေယျဓမ္မံ ဥပကပ္ပေတွာ။ သုခေတ္တေ ဗြဟ္မစာရိသူတိ ဗြဟ္မစာရိသင်္ခါတေ သုခေတ္တမှီတိ အတ္ထော။ သုပ္ပတ္တန္တိ သုဋ္ဌု ပတ္တံ။ ဒက္ခိဏေယျေသု ယံ ကတန္တိ ယံ ဒက္ခိဏာယ အနုစ္ဆဝိကေသု ဥပကပ္ပိတံ၊ တံ သုဟုတံ သုယိဋ္ဌံ သုပ္ပတ္တန္တိ အတ္ထော။ သဒ္ဓါတိ ဗုဒ္ဓဓမ္မသင်္ဃဂုဏာနံ သဒ္ဒဟနတာယ သဒ္ဓါ။ မုတ္တေန စေတသာတိ ဝိဿဋ္ဌေန စိတ္တေန။ ဣမိနာဿ မုတ္တစာဂံ ဒီပေတီတိ။

စက္ကဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။