📜

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

အင်္ဂုတ္တရနိကာယော

တိကနိပါတပါဠိ

၁။ ပဌမပဏ္ဏာသကံ

၁။ ဗာလဝဂ္ဂေါ

၁။ ဘယသုတ္တံ

၁။ ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ [ဘဒ္ဒန္တေ (က။)]’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ယာနိ ကာနိစိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘယာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗာနိ တာနိ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။ ယေ ကေစိ ဥပဒ္ဒဝါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗေ တေ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။ ယေ ကေစိ ဥပသဂ္ဂါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗေ တေ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဠာဂါရာ ဝါ တိဏာဂါရာ ဝါ [နဠာဂါရံ ဝါ တိဏာဂါရံ ဝါ (သီ။)] အဂ္ဂိ မုတ္တော [အဂ္ဂိမုက္ကော (သီ။)၊ အဂ္ဂိ မုက္ကော (သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ကူဋာဂါရာနိပိ ဍဟတိ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တာနိ နိဝါတာနိ ဖုသိတဂ္ဂဠာနိ ပိဟိတဝါတပါနာနိ၊ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာနိ ကာနိစိ ဘယာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗာနိ တာနိ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။ ယေ ကေစိ ဥပဒ္ဒဝါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗေ တေ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။ ယေ ကေစိ ဥပသဂ္ဂါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗေ တေ ဗာလတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ပဏ္ဍိတတော။

‘‘ဣတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သပ္ပဋိဘယော ဗာလော၊ အပ္ပဋိဘယော ပဏ္ဍိတော။ သဥပဒ္ဒဝေါ ဗာလော၊ အနုပဒ္ဒဝေါ ပဏ္ဍိတော။ သဥပသဂ္ဂေါ ဗာလော၊ အနုပသဂ္ဂေါ ပဏ္ဍိတော။ နတ္ထိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍိတတော ဘယံ၊ နတ္ထိ ပဏ္ဍိတတော ဥပဒ္ဒဝေါ၊ နတ္ထိ ပဏ္ဍိတတော ဥပသဂ္ဂေါ။

‘‘တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ အဘိနိဝဇ္ဇေတွာ၊ ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ပဌမံ။

၂။ လက္ခဏသုတ္တံ

၂။ ‘‘ကမ္မလက္ခဏော ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလော၊ ကမ္မလက္ခဏော ပဏ္ဍိတော၊ အပဒါနသောဘနီ [အပဒါနေ သောဘတိ (သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ပညာတိ [ပညတ္တိ (?)]။ တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? ကာယဒုစ္စရိတေန၊ ဝစီဒုစ္စရိတေန၊ မနောဒုစ္စရိတေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? ကာယသုစရိတေန၊ ဝစီသုစရိတေန၊ မနောသုစရိတေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ အဘိနိဝဇ္ဇေတွာ၊ ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၃။ စိန္တီသုတ္တံ

၃။ ‘‘တီဏိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလဿ ဗာလလက္ခဏာနိ ဗာလနိမိတ္တာနိ ဗာလာပဒါနာနိ ။ ကတမာနိ တီဏိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလော ဒုစ္စိန္တိတစိန္တီ စ ဟောတိ ဒုဗ္ဘာသိတဘာသီ စ ဒုက္ကဋကမ္မကာရီ စ။ နော စေဒံ [နော စေတံ (သျာ။ ကံ။ က။)]၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလော ဒုစ္စိန္တိတစိန္တီ စ အဘဝိဿ ဒုဗ္ဘာသိတဘာသီ စ ဒုက္ကဋကမ္မကာရီ စ၊ ကေန နံ ပဏ္ဍိတာ ဇာနေယျုံ [တေန နံ ပဏ္ဍိတာ န ဇာနေယျုံ (က။)၊ န နံ ပဏ္ဍိတာ ဇာနေယျုံ (?)] – ‘ဗာလော အယံ ဘဝံ အသပ္ပုရိသော’တိ? ယသ္မာ စ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလော ဒုစ္စိန္တိတစိန္တီ စ ဟောတိ ဒုဗ္ဘာသိတဘာသီ စ ဒုက္ကဋကမ္မကာရီ စ တသ္မာ နံ ပဏ္ဍိတာ ဇာနန္တိ – ‘ဗာလော အယံ ဘဝံ အသပ္ပုရိသော’တိ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ ဗာလဿ ဗာလလက္ခဏာနိ ဗာလနိမိတ္တာနိ ဗာလာပဒါနာနိ။

‘‘တီဏိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍိတဿ ပဏ္ဍိတလက္ခဏာနိ ပဏ္ဍိတနိမိတ္တာနိ ပဏ္ဍိတာပဒါနာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍိတော သုစိန္တိတစိန္တီ စ ဟောတိ သုဘာသိတဘာသီ စ သုကတကမ္မကာရီ စ။ နော စေဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍိတော သုစိန္တိတစိန္တီ စ အဘဝိဿ သုဘာသိတဘာသီ စ သုကတကမ္မကာရီ စ၊ ကေန နံ ပဏ္ဍိတာ ဇာနေယျုံ – ‘ပဏ္ဍိတော အယံ ဘဝံ သပ္ပုရိသော’တိ? ယသ္မာ စ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍိတော သုစိန္တိတစိန္တီ စ ဟောတိ သုဘာသိတဘာသီ စ သုကတကမ္မကာရီ စ တသ္မာ နံ ပဏ္ဍိတာ ဇာနန္တိ – ‘ပဏ္ဍိတော အယံ ဘဝံ သပ္ပုရိသော’တိ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ ပဏ္ဍိတဿ ပဏ္ဍိတလက္ခဏာနိ ပဏ္ဍိတနိမိတ္တာနိ ပဏ္ဍိတာပဒါနာနိ။ တသ္မာတိဟ…။ တတိယံ။

၄။ အစ္စယသုတ္တံ

၄။ ‘‘တီဟိ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? အစ္စယံ အစ္စယတော န ပဿတိ၊ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ နပ္ပဋိကရောတိ၊ ပရဿ ခေါ ပန အစ္စယံ ဒေသေန္တဿ ယထာဓမ္မံ နပ္ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? အစ္စယံ အစ္စယတော ပဿတိ၊ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ၊ ပရဿ ခေါ ပန အစ္စယံ ဒေသေန္တဿ ယထာဓမ္မံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မာတိဟ…။ စတုတ္ထံ။

၅။ အယောနိသောသုတ္တံ

၅။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? အယောနိသော ပဉှံ ကတ္တာ ဟောတိ၊ အယောနိသော ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇေတာ ဟောတိ၊ ပရဿ ခေါ ပန ယောနိသော ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇိတံ ပရိမဏ္ဍလေဟိ ပဒဗျဉ္ဇနေဟိ သိလိဋ္ဌေဟိ ဥပဂတေဟိ နာဗ္ဘနုမောဒိတာ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? ယောနိသော ပဉှံ ကတ္တာ ဟောတိ၊ ယောနိသော ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇေတာ ဟောတိ၊ ပရဿ ခေါ ပန ယောနိသော ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇိတံ ပရိမဏ္ဍလေဟိ ပဒဗျဉ္ဇနေဟိ သိလိဋ္ဌေဟိ ဥပဂတေဟိ အဗ္ဘနုမောဒိတာ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မာတိဟ…။ ပဉ္စမံ။

၆။ အကုသလသုတ္တံ

၆။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? အကုသလေန ကာယကမ္မေန၊ အကုသလေန ဝစီကမ္မေန၊ အကုသလေန မနောကမ္မေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? ကုသလေန ကာယကမ္မေန ၊ ကုသလေန ဝစီကမ္မေန၊ ကုသလေန မနောကမ္မေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မာတိဟ…။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ သာဝဇ္ဇသုတ္တံ

၇။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? သာဝဇ္ဇေန ကာယကမ္မေန၊ သာဝဇ္ဇေန ဝစီကမ္မေန၊ သာဝဇ္ဇေန မနောကမ္မေန…ပေ… အနဝဇ္ဇေန ကာယကမ္မေန၊ အနဝဇ္ဇေန ဝစီကမ္မေန၊ အနဝဇ္ဇေန မနောကမ္မေန…ပေ…။ သတ္တမံ။

၈။ သဗျာဗဇ္ဈသုတ္တံ

၈။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ တီဟိ? သဗျာဗဇ္ဈေန ကာယကမ္မေန၊ သဗျာဗဇ္ဈေန ဝစီကမ္မေန၊ သဗျာဗဇ္ဈေန မနောကမ္မေန…ပေ… အဗျာဗဇ္ဈေန ကာယကမ္မေန၊ အဗျာဗဇ္ဈေန ဝစီကမ္မေန ၊ အဗျာဗဇ္ဈေန မနောကမ္မေန။ ဣမေဟိ၊ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ အဘိနိဝဇ္ဇေတွာ၊ ယေဟိ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝေဒိတဗ္ဗော တေ တယော ဓမ္မေ သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ ခတသုတ္တံ

၉။ ‘‘တီဟိ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော အဗျတ္တော အသပ္ပုရိသော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ကတမေဟိ တီဟိ? ကာယဒုစ္စရိတေန၊ ဝစီဒုစ္စရိတေန၊ မနောဒုစ္စရိတေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဗာလော အဗျတ္တော အသပ္ပုရိသော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။

‘‘တီဟိ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော သပ္ပုရိသော အက္ခတံ အနုပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ အနဝဇ္ဇော စ ဟောတိ အနနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ ပုညံ ပသဝတိ။ ကတမေဟိ တီဟိ? ကာယသုစရိတေန၊ ဝစီသုစရိတေန၊ မနောသုစရိတေန။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော သပ္ပုရိသော အက္ခတံ အနုပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ အနဝဇ္ဇော စ ဟောတိ အနနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ ပုညံ ပသဝတီ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀။ မလသုတ္တံ

၁၀။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော တယော မလေ အပ္ပဟာယ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ တီဟိ? ဒုဿီလော စ ဟောတိ၊ ဒုဿီလျမလဉ္စဿ အပ္ပဟီနံ ဟောတိ၊ ဣဿုကီ စ ဟောတိ၊ ဣဿာမလဉ္စဿ အပ္ပဟီနံ ဟောတိ၊ မစ္ဆရီ စ ဟောတိ၊ မစ္ဆေရမလဉ္စဿ အပ္ပဟီနံ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဣမေ တယော မလေ အပ္ပဟာယ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။

‘‘တီဟိ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော တယော မလေ ပဟာယ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ တီဟိ? သီလဝါ စ ဟောတိ၊ ဒုဿီလျမလဉ္စဿ ပဟီနံ ဟောတိ၊ အနိဿုကီ စ ဟောတိ၊ ဣဿာမလဉ္စဿ ပဟီနံ ဟောတိ၊ အမစ္ဆရီ စ ဟောတိ၊ မစ္ဆေရမလဉ္စဿ ပဟီနံ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဣမေ တယော မလေ ပဟာယ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ ဒသမံ။

ဗာလဝဂ္ဂေါ ပဌမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဘယံ လက္ခဏစိန္တီ စ၊ အစ္စယဉ္စ အယောနိသော၊

အကုသလဉ္စ သာဝဇ္ဇံ၊ သဗျာဗဇ္ဈခတံ မလန္တိ။