📜
(၉) ၄။ သမဏဝဂ္ဂေါ
၁။ သမဏသုတ္တံ
၈၂။ ‘‘တီဏိမာနိ ¶ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမဏဿ သမဏိယာနိ သမဏကရဏီယာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနံ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနံ၊ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနံ – ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ သမဏဿ သမဏိယာနိ သမဏကရဏီယာနိ။
‘‘တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနေ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ပဌမံ။
၂။ ဂဒြဘသုတ္တံ
၈၃။ ‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဒြဘော ဂေါဂဏံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ဟောတိ – ‘အဟမ္ပိ ဒမ္မော၊ အဟမ္ပိ ဒမ္မော’တိ [အဟမ္ပိ ဂေါ အမှာ အဟမ္ပိ ဂေါ အမှာတိ (သီ။)၊ အဟမ္ပိ အမှာ အဟမ္ပိ အမှာတိ (သျာ။ ကံ။ ပီ။)၊ အဟမ္ပိ ဂေါ အဟမ္ပိ ဂေါတိ (?)]။ တဿ န တာဒိသော ဝဏ္ဏော ဟောတိ သေယျထာပိ ဂုန္နံ၊ န တာဒိသော သရော ဟောတိ သေယျထာပိ ဂုန္နံ၊ န တာဒိသံ ပဒံ ဟောတိ သေယျထာပိ ဂုန္နံ။ သော ဂေါဂဏံယေဝ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ဟောတိ – ‘အဟမ္ပိ ဒမ္မော၊ အဟမ္ပိ ဒမ္မော’’’တိ။
‘‘ဧဝမေဝံ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ဟောတိ – ‘အဟမ္ပိ ဘိက္ခု၊ အဟမ္ပိ ဘိက္ခူ’တိ။ တဿ န တာဒိသော ဆန္ဒော ဟောတိ အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနေ သေယျထာပိ အညေသံ ဘိက္ခူနံ၊ န တာဒိသော ဆန္ဒော ဟောတိ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနေ သေယျထာပိ အညေသံ ဘိက္ခူနံ၊ န တာဒိသော ဆန္ဒော ဟောတိ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနေ သေယျထာပိ အညေသံ ဘိက္ခူနံ။ သော ဘိက္ခုသင်္ဃံယေဝ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ဟောတိ – ‘အဟမ္ပိ ဘိက္ခု၊ အဟမ္ပိ ဘိက္ခူ’’’တိ။
‘‘တသ္မာတိဟ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနေ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။
၃။ ခေတ္တသုတ္တံ
၈၄။ ‘‘တီဏိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဿကဿ ဂဟပတိဿ ပုဗ္ဗေ ကရဏီယာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဿကော ဂဟပတိ ပဋိကစ္စေဝ [ပဋိဂစ္စေဝ (သီ။ ပီ။)] ခေတ္တံ သုကဋ္ဌံ ကရောတိ သုမတိကတံ [သုမတ္တိကတံ (က။)၊ ဧတ္ထ မတိသဒ္ဒေါ ကဋ္ဌခေတ္တဿ သမီကရဏသာဓနေ ဒါရုဘဏ္ဍေ ဝတ္တတီတိ သက္ကတအဘိဓာနေသု အာဂတံ။ တံ ‘‘မတိယာ သုဋ္ဌု သမီကတ’’န္တိ အဋ္ဌကထာယ သမေတိ]။ ပဋိကစ္စေဝ ခေတ္တံ သုကဋ္ဌံ ကရိတွာ သုမတိကတံ ကာလေန ဗီဇာနိ ပတိဋ္ဌာပေတိ။ ကာလေန ဗီဇာနိ ပတိဋ္ဌာပေတွာ သမယေန ဥဒကံ အဘိနေတိပိ အပနေတိပိ။ ဣမာနိ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ ကဿကဿ ဂဟပတိဿ ပုဗ္ဗေ ကရဏီယာနိ။
‘‘ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိမာနိ ဘိက္ခုဿ ပုဗ္ဗေ ကရဏီယာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနံ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနံ၊ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနံ – ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ ဘိက္ခုဿ ပုဗ္ဗေ ကရဏီယာနိ။
‘‘တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိသီလသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော ¶ နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိစိတ္တသိက္ခာသမာဒါနေ၊ တိဗ္ဗော နော ဆန္ဒော ဘဝိဿတိ အဓိပညာသိက္ခာသမာဒါနေ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ တတိယံ။
၄။ ဝဇ္ဇိပုတ္တသုတ္တံ
၈၅။ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ အထ ခေါ အညတရော ဝဇ္ဇိပုတ္တကော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဝဇ္ဇိပုတ္တကော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓိကမိဒံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိယဍ္ဎသိက္ခာပဒသတံ [ဒိယဍ္ဎံ သိက္ခာပဒသတံ (သီ။)] အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ နာဟံ ¶ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ ဧတ္ထ သက္ကောမိ သိက္ခိတု’’န္တိ။ ‘‘သက္ခိဿသိ ပန တွံ၊ ဘိက္ခု၊ တီသု သိက္ခာသု သိက္ခိတုံ – အဓိသီလသိက္ခာယ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာယ အဓိပညာသိက္ခာယာ’’တိ? ‘‘သက္ကောမဟံ၊ ဘန္တေ၊ တီသု သိက္ခာသု သိက္ခိတုံ – အဓိသီလသိက္ခာယ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာယ၊ အဓိပညာသိက္ခာယာ’’တိ။ ‘‘တသ္မာတိဟ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ တီသု သိက္ခာသု သိက္ခဿု – အဓိသီလသိက္ခာယ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာယ၊ အဓိပညာသိက္ခာယ’’။
‘‘ယတော ခေါ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခိဿသိ၊ အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခိဿသိ၊ အဓိပညမ္ပိ သိက္ခိဿသိ၊ တဿ တုယှံ ဘိက္ခု အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခတော အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခတော အဓိပညမ္ပိ သိက္ခတော ရာဂေါ ပဟီယိဿတိ၊ ဒေါသော ပဟီယိဿတိ၊ မောဟော ပဟီယိဿတိ။ သော တွံ ရာဂဿ ပဟာနာ ဒေါသဿ ပဟာနာ မောဟဿ ပဟာနာ ယံ အကုသလံ န တံ ကရိဿသိ၊ ယံ ပါပံ န တံ သေဝိဿသီ’’တိ။
အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အပရေန သမယေန အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခိ၊ အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခိ၊ အဓိပညမ္ပိ သိက္ခိ။ တဿ အဓိသီလမ္ပိ ¶ သိက္ခတော အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခတော အဓိပညမ္ပိ ¶ သိက္ခတော ရာဂေါ ပဟီယိ၊ ဒေါသော ပဟီယိ၊ မောဟော ပဟီယိ။ သော ရာဂဿ ပဟာနာ ဒေါသဿ ပဟာနာ မောဟဿ ပဟာနာ ယံ အကုသလံ တံ နာကာသိ၊ ယံ ပါပံ တံ န သေဝီတိ။ စတုတ္ထံ။
၅။ သေက္ခသုတ္တံ
၈၆။ အထ ခေါ အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –
‘‘‘သေခေါ၊ သေခေါ’တိ၊ ဘန္တေ၊ ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သေခေါ ဟောတီ’’တိ? ‘‘သိက္ခတီတိ ခေါ၊ ဘိက္ခု၊ တသ္မာ သေခေါတိ ဝုစ္စတိ။ ကိဉ္စ သိက္ခတိ? အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခတိ၊ အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခတိ၊ အဓိပညမ္ပိ သိက္ခတိ။ သိက္ခတီတိ ခေါ၊ ဘိက္ခု၊ တသ္မာ သေခေါတိ ဝုစ္စတီ’’တိ။
‘‘သေခဿ ¶ သိက္ခမာနဿ၊ ဥဇုမဂ္ဂါနုသာရိနော၊
ခယသ္မိံ ပဌမံ ဉာဏံ၊ တတော အညာ အနန္တရာ။
‘‘တတော အညာဝိမုတ္တဿ [အညာဝိမုတ္တိယာ (က။)]၊ ဉာဏံ ဝေ [ဉာဏဉ္စ (က။)] ဟောတိ တာဒိနော၊
အကုပ္ပာ မေ ဝိမုတ္တီတိ၊ ဘဝသံယောဇနက္ခယေ’’တိ။ ပဉ္စမံ၊ ( ) [(အဋ္ဌမံ ဘာဏဝါရံ နိဋ္ဌိတံ) (က။)]
၆။ ပဌမသိက္ခာသုတ္တံ
၈၇။ ‘‘သာဓိကမိဒံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒိယဍ္ဎသိက္ခာပဒသတံ အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ၊ ယတ္ထ အတ္တကာမာ ကုလပုတ္တာ သိက္ခန္တိ။ တိဿော ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမာ တိဿော? အဓိသီလသိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ အဓိပညာသိက္ခာ – ဣမာ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော သိက္ခာ၊ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ မတ္တသော ကာရီ ပညာယ ¶ မတ္တသော ကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ၊ တတ္ထ ဓုဝသီလော [ဓုဝသီလီ (သီ။) ပု။ ပ။ ၁၂၇-၁၂၉ (ထောကံ ဝိသဒိသံ)] စ ဟောတိ ဌိတသီလော [ဌိတသီလီ (သီ။)] စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ¶ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော။
‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ မတ္တသော ကာရီ ပညာယ မတ္တသော ကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ၊ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။
‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ ပရိပူရကာရီ ပညာယ ¶ မတ္တသော ကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ ¶ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ ¶ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။
‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ ပရိပူရကာရီ ပညာယ ပရိပူရကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
‘‘ဣတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဒေသံ ပဒေသကာရီ အာရာဓေတိ ပရိပူရံ ပရိပူရကာရီ။ အဝဉ္ဈာနိ တွေဝါဟံ [အဝဉ္စုဝနေဝါဟံ (က။)]၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာပဒါနိ ဝဒါမီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ဒုတိယသိက္ခာသုတ္တံ
၈၈။ ‘‘သာဓိကမိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒိယဍ္ဎသိက္ခာပဒသတံ အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ ယတ္ထ အတ္တကာမာ ကုလပုတ္တာ ¶ သိက္ခန္တိ။ တိဿော ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမာ တိဿော? အဓိသီလသိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ အဓိပညာသိက္ခာ – ဣမာ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော သိက္ခာ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ မတ္တသော ကာရီ ပညာယ မတ္တသော ကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ ¶ သိက္ခာပဒေသု။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သတ္တက္ခတ္တုပရမော ဟောတိ ¶ ။ သတ္တက္ခတ္တုပရမံ ဒေဝေ စ မနုဿေ စ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ကောလံကောလော ဟောတိ၊ ဒွေ ဝါ တီဏိ ဝါ ကုလာနိ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ သော တိဏ္ဏံ ¶ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဧကဗီဇီ ဟောတိ၊ ဧကံယေဝ မာနုသကံ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တေတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ၊ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။
‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ ပရိပူရကာရီ ပညာယ မတ္တသော ကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။
‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ ပရိပူရကာရီ ¶ ပညာယ ပရိပူရကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ¶ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
‘‘ဣတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဒေသံ ပဒေသကာရီ အာရာဓေတိ၊ ပရိပူရံ ပရိပူရကာရီ၊ အဝဉ္ဈာနိ တွေဝါဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာပဒါနိ ဝဒါမီ’’တိ။ သတ္တမံ။
၈။ တတိယသိက္ခာသုတ္တံ
၈၉။ ‘‘သာဓိကမိဒံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒိယဍ္ဎသိက္ခာပဒသတံ အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ ယတ္ထ အတ္တကာမာ ကုလပုတ္တာ သိက္ခန္တိ။ တိဿော ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာ ¶ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမာ တိဿော? အဓိသီလသိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ အဓိပညာသိက္ခာ – ဣမာ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော သိက္ခာ ယတ္ထေတံ သဗ္ဗံ သမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဟောတိ သမာဓိသ္မိံ ပရိပူရကာရီ ပညာယ ပရိပူရကာရီ။ သော ယာနိ တာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ တာနိ အာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? န ဟိ မေတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ။ ယာနိ စ ခေါ တာနိ သိက္ခာပဒါနိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာနိ ဗြဟ္မစရိယသာရုပ္ပာနိ တတ္ထ ဓုဝသီလော စ ဟောတိ ဌိတသီလော စ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ သော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ¶ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဥဒ္ဓံသောတော ဟောတိ အကနိဋ္ဌဂါမီ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ၊ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ၊ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ ¶ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဧကဗီဇီ ဟောတိ၊ ဧကံယေဝ မာနုသကံ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တေတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ကောလံကောလော ဟောတိ၊ ဒွေ ဝါ တီဏိ ဝါ ကုလာနိ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။ တံ ဝါ ပန အနဘိသမ္ဘဝံ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈံ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သတ္တက္ခတ္တုပရမော ဟောတိ၊ သတ္တက္ခတ္တုပရမံ ဒေဝေ စ မနုဿေ စ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ။
‘‘ဣတိ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိပူရံ ပရိပူရကာရီ အာရာဓေတိ ပဒေသံ ပဒေသကာရီ။ အဝဉ္ဈာနိတွေဝါဟံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာပဒါနိ ဝဒါမီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပဌမသိက္ခတ္တယသုတ္တံ
၉၀။ ‘‘တိဿော ¶ ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာ။ ကတမာ တိဿော? အဓိသီလသိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ အဓိပညာသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိသီလသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ…ပေ… သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိသီလသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိပညာသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိပညာသိက္ခာ။ ဣမာ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော သိက္ခာ’’တိ။ နဝမံ။
၁၀။ ဒုတိယသိက္ခတ္တယသုတ္တံ
၉၁။ ‘‘တိဿော ¶ ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခာ။ ကတမာ တိဿော? အဓိသီလသိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ အဓိပညာသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိသီလသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ…ပေ… သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိသီလသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ¶ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခာ။
‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိပညာသိက္ခာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိပညာ သိက္ခာ။ ဣမာ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော သိက္ခာ’’တိ။
‘‘အဓိသီလံ ¶ အဓိစိတ္တံ၊ အဓိပညဉ္စ ဝီရိယဝါ၊
ထာမဝါ ဓိတိမာ ဈာယီ၊ သတော ဂုတ္တိန္ဒြိယော [ဥပ္ပတ္တိန္ဒြိယော (က။)] စရေ။
‘‘ယထာ ပုရေ တထာ ပစ္ဆာ၊ ယထာ ပစ္ဆာ တထာ ပုရေ၊
ယထာ အဓော တထာ ဥဒ္ဓံ၊ ယထာ ဥဒ္ဓံ တထာ အဓော။
‘‘ယထာ ¶ ဒိဝါ တထာ ရတ္တိံ၊ ယထာ ရတ္တိံ တထာ ဒိဝါ၊
အဘိဘုယျ ဒိသာ သဗ္ဗာ၊ အပ္ပမာဏသမာဓိနာ။
‘‘တမာဟု သေခံ ပဋိပဒံ [ပါဋိပဒံ (?) မ။ နိ။ ၂။၂၇ ပဿိတဗ္ဗံ]၊ အထော သံသုဒ္ဓစာရိယံ [သံသုဒ္ဓစာရဏံ (သီ။ ပီ။)၊ သံသုဒ္ဓစာရိနံ (သျာ။ ကံ။)]၊
တမာဟု လောကေ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဓီရံ ပဋိပဒန္တဂုံ။
‘‘ဝိညာဏဿ နိရောဓေန၊ တဏှာက္ခယဝိမုတ္တိနော၊
ပဇ္ဇောတဿေဝ နိဗ္ဗာနံ၊ ဝိမောက္ခော ဟောတိ စေတသော’’တိ။ ဒသမံ၊
၁၁။ သင်္ကဝါသုတ္တံ
၉၂။ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ယေန သင်္ကဝါ [ပင်္ကဓာ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] နာမ ကောသလာနံ နိဂမော တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သင်္ကဝါယံ ဝိဟရတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ကဿပဂေါတ္တော နာမ ဘိက္ခု သင်္ကဝါယံ အာဝါသိကော ဟောတိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေတိ သမာဒပေတိ သမုတ္တေဇေတိ သမ္ပဟံသေတိ။ အထ ခေါ ကဿပဂေါတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဘဂဝတိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော – ‘‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ [အဓိသလ္လေခတေဝါယံ (သျာ။ ကံ။ က။)] သမဏော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သင်္ကဝါယံ ယထာဘိရန္တံ ¶ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတြ ¶ သုဒံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ။
အထ ခေါ ကဿပဂေါတ္တဿ ဘိက္ခုနော အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော အဟုဒေဝ ကုက္ကုစ္စံ အဟု ဝိပ္ပဋိသာရော – ‘‘အလာဘာ ဝတ မေ၊ န ဝတ မေ လာဘာ ¶ ၊ ဒုလ္လဒ္ဓံ ဝတ မေ၊ န ဝတ မေ သုလဒ္ဓံ၊ ယဿ မေ ဘဂဝတိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော – ‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ သမဏော’တိ။ ယံနူနာဟံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမေယျံ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော သန္တိကေ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒေသေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ကဿပဂေါတ္တော ဘိက္ခု သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ရာဇဂဟံ ယေန ဂိဇ္ဈကူဋော ပဗ္ဗတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ¶ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ကဿပဂေါတ္တော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –
‘‘ဧကမိဒံ၊ ဘန္တေ၊ သမယံ ဘဂဝါ သင်္ကဝါယံ ဝိဟရတိ၊ သင်္ကဝါ နာမ ကောသလာနံ နိဂမော။ တတြ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ တဿ မယှံ ဘဂဝတိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော ¶ – ‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ သမဏော’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သင်္ကဝါယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ ( ) [(အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ (က။)] တဿ မယှံ၊ ဘန္တေ၊ အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော အဟုဒေဝ ကုက္ကုစ္စံ အဟု ဝိပ္ပဋိသာရော – အလာဘာ ဝတ မေ၊ န ဝတ မေ လာဘာ၊ ဒုလ္လဒ္ဓံ ဝတ မေ၊ န ဝတ မေ သုလဒ္ဓံ၊ ယဿ မေ ဘဂဝတိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော – ‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ သမဏော’တိ။ ယံနူနာဟံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမေယျံ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော သန္တိကေ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒေသေယျန္တိ။ အစ္စယော မံ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ ယဿ မေ ဘဂဝတိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော – ‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ သမဏော’တိ။ တဿ ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု၊ အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။
‘‘တဂ္ဃ တံ [တဂ္ဃ တွံ (သီ။ ပီ။)]၊ ကဿပ၊ အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ၊ ယဿ တေ မယိ သိက္ခာပဒပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဘိက္ခူ သန္ဒဿေန္တေ သမာဒပေန္တေ သမုတ္တေဇေန္တေ သမ္ပဟံသေန္တေ အဟုဒေဝ အက္ခန္တိ အဟု အပ္ပစ္စယော – ‘အဓိသလ္လိခတေဝါယံ သမဏော’တိ။ ယတော စ ခေါ တွံ၊ ကဿပ၊ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ၊ တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ ဝုဒ္ဓိဟေသာ၊ ကဿပ၊ အရိယဿ ဝိနယေ ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ၊ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။
‘‘ထေရော စေပိ ¶ ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ န သိက္ခာကာမော န သိက္ခာသမာဒါနဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ န သိက္ခာကာမာ တေ စ န သိက္ခာယ သမာဒပေတိ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ ¶ သိက္ခာကာမာ တေသဉ္စ န ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ ဘူတံ တစ္ဆံ ကာလေန၊ ဧဝရူပဿာဟံ၊ ကဿပ၊ ထေရဿ ဘိက္ခုနော န ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ ဟိဿ ဝဏ္ဏံ ဘဏတီတိ အညေ နံ [တံ (သီ။ ပီ။)] ဘိက္ခူ ဘဇေယျုံ၊ ယေ နံ ဘဇေယျုံ တျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ၊ ယျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယာတိ။ တသ္မာဟံ၊ ကဿပ၊ ဧဝရူပဿ ထေရဿ ဘိက္ခုနော န ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။
‘‘မဇ္ဈိမော စေပိ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ…ပေ… နဝေါ စေပိ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ န သိက္ခာကာမော န သိက္ခာသမာဒါနဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ န သိက္ခာကာမာ တေ စ န သိက္ခာယ သမာဒပေတိ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ သိက္ခာကာမာ တေသဉ္စ န ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ ဘူတံ တစ္ဆံ ကာလေန၊ ဧဝရူပဿာဟံ၊ ကဿပ၊ နဝဿ ဘိက္ခုနော န ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ ဟိဿ ဝဏ္ဏံ ဘဏတီတိ အညေ နံ ဘိက္ခူ ဘဇေယျုံ၊ ယေ နံ ဘဇေယျုံ ¶ တျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ၊ ယျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယာတိ။ တသ္မာဟံ၊ ကဿပ၊ ဧဝရူပဿ နဝဿ ဘိက္ခုနော န ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။
‘‘ထေရော ¶ စေပိ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ သိက္ခာကာမော သိက္ခာသမာဒါနဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ န သိက္ခာကာမာ တေ စ သိက္ခာယ သမာဒပေတိ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ သိက္ခာကာမာ တေသဉ္စ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ ¶ ဘူတံ တစ္ဆံ ကာလေန၊ ဧဝရူပဿာဟံ၊ ကဿပ၊ ထေရဿ ဘိက္ခုနော ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ ဟိဿ ဝဏ္ဏံ ဘဏတီတိ အညေ နံ ဘိက္ခူ ဘဇေယျုံ၊ ယေ နံ ဘဇေယျုံ တျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ၊ ယျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာတိ။ တသ္မာဟံ၊ ကဿပ၊ ဧဝရူပဿ ထေရဿ ဘိက္ခုနော ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။
‘‘မဇ္ဈိမော စေပိ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ သိက္ခာကာမော…ပေ… နဝေါ စေပိ၊ ကဿပ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ သိက္ခာကာမော သိက္ခာသမာဒါနဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ န သိက္ခာကာမာ တေ စ သိက္ခာယ သမာဒပေတိ၊ ယေ စညေ ဘိက္ခူ သိက္ခာကာမာ တေသဉ္စ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ ဘူတံ တစ္ဆံ ကာလေန၊ ဧဝရူပဿာဟံ၊ ကဿပ၊ နဝဿ ဘိက္ခုနော ဝဏ္ဏံ ဘဏာမိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? သတ္ထာ ဟိဿ ဝဏ္ဏံ ဘဏတီတိ အညေ နံ ဘိက္ခူ ဘဇေယျုံ၊ ယေ နံ ဘဇေယျုံ တျာဿ ¶ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ၊ ယျာဿ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာတိ။ တသ္မာဟံ၊ ကဿပ၊ ဧဝရူပဿ နဝဿ ဘိက္ခုနော ဝဏ္ဏံ ဘဏာမီ’’တိ။ ဧကာဒသမံ။
သမဏဝဂ္ဂေါ နဝမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သမဏော ဂဒြဘော ခေတ္တံ၊ ဝဇ္ဇိပုတ္တော စ သေက္ခကံ၊
တယော စ သိက္ခနာ ဝုတ္တာ၊ ဒွေ သိက္ခာ သင်္ကဝါယ စာတိ။