📜

(၁၁) ၁။ ဝလာဟကဝဂ္ဂေါ

၁။ ပဌမဝလာဟကသုတ္တံ

၁၀၁။ ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဝဿိတာ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ နေဝ ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဂဇ္ဇိတာ စ ဝဿိတာ စ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကူပမာ [ပု။ ပ။ ၁၅၇] ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဝဿိတာ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ နေဝ ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဂဇ္ဇိတာ စ ဝဿိတာ စ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ နော ဝဿိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဘာသိတာ ဟောတိ၊ နော ကတ္တာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဂဇ္ဇိတာ၊ နော ဝဿိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝဿိတာ ဟောတိ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ကတ္တာ ဟောတိ၊ နော ဘာသိတာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝဿိတာ ဟောတိ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဝဿိတာ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော နေဝ ဘာသိတာ ဟောတိ၊ နော ကတ္တာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ [နေဝ ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ (က။)]၊ နော ဝဿိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ စ ဟောတိ ဝဿိတာ စ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဘာသိတာ စ ဟောတိ ကတ္တာ စ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ စ ဟောတိ ဝဿိတာ စ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဂဇ္ဇိတာ စ [ဂဇ္ဇိတာ စ ဟောတိ (က။)] ဝဿိတာ စ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ပဌမံ။

၂။ ဒုတိယဝလာဟကသုတ္တံ

၁၀၂။ ‘‘စတ္တာရောမေ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဝဿိတာ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ နေဝ ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ ဂဇ္ဇိတာ စ ဝဿိတာ စ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဝဿိတာ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ နေဝ ဂဇ္ဇိတာ နော ဝဿိတာ၊ ဂဇ္ဇိတာ စ ဝဿိတာ စ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ၊ ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ၊ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ၊ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဂဇ္ဇိတာ၊ နော ဝဿိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝဿိတာ ဟောတိ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ န ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝဿိတာ ဟောတိ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဝဿိတာ၊ နော ဂဇ္ဇိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော နေဝ ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ နော ဝဿိတာ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော နေဝ ဂဇ္ဇိတာ၊ နော ဝဿိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ စ ဟောတိ ဝဿိတာ စ ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂဇ္ဇိတာ စ ဟောတိ ဝဿိတာ စ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလာဟကော ဂဇ္ဇိတာ စ ဝဿိတာ စ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဝလာဟကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၃။ ကုမ္ဘသုတ္တံ

၁၀၃။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုမ္ဘာ။ ကတမေ စတ္တာရော? တုစ္ဆော ပိဟိတော၊ ပူရော ဝိဝဋော၊ တုစ္ဆော ဝိဝဋော၊ ပူရော ပိဟိတော – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ကုမ္ဘာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ စတ္တာရော ကုမ္ဘူပမာ [ပု။ ပ။ ၁၆၀] ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? တုစ္ဆော ပိဟိတော၊ ပူရော ဝိဝဋော၊ တုစ္ဆော ဝိဝဋော၊ ပူရော ပိဟိတော။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော တုစ္ဆော ဟောတိ ပိဟိတော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော တုစ္ဆော ဟောတိ ပိဟိတော ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုမ္ဘော တုစ္ဆော ပိဟိတော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပူရော ဟောတိ ဝိဝဋော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပူရော ဟောတိ ဝိဝဋော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုမ္ဘော ပူရော ဝိဝဋော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော တုစ္ဆော ဟောတိ ဝိဝဋော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော တုစ္ဆော ဟောတိ ဝိဝဋော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုမ္ဘော တုစ္ဆော ဝိဝဋော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပူရော ဟောတိ ပိဟိတော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပူရော ဟောတိ ပိဟိတော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုမ္ဘော ပူရော ပိဟိတော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ကုမ္ဘူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ တတိယံ။

၄။ ဥဒကရဟဒသုတ္တံ

၁၀၄။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကရဟဒါ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဥတ္တာနော ဂမ္ဘီရောဘာသော၊ ဂမ္ဘီရော ဥတ္တာနောဘာသော၊ ဥတ္တာနော ဥတ္တာနောဘာသော၊ ဂမ္ဘီရော ဂမ္ဘီရောဘာသော – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဥဒကရဟဒါ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဥဒကရဟဒူပမာ [ပု။ ပ။ ၁၆၁] ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဥတ္တာနော ဂမ္ဘီရောဘာသော ၊ ဂမ္ဘီရော ဥတ္တာနောဘာသော၊ ဥတ္တာနော ဥတ္တာနောဘာသော၊ ဂမ္ဘီရော ဂမ္ဘီရောဘာသော။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥတ္တာနော ဟောတိ ဂမ္ဘီရောဘာသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥတ္တာနော ဟောတိ ဂမ္ဘီရောဘာသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကရဟဒေါ ဥတ္တာနော ဂမ္ဘီရောဘာသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂမ္ဘီရော ဟောတိ ဥတ္တာနောဘာသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂမ္ဘီရော ဟောတိ ဥတ္တာနောဘာသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကရဟဒေါ ဂမ္ဘီရော ဥတ္တာနောဘာသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥတ္တာနော ဟောတိ ဥတ္တာနောဘာသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥတ္တာနော ဟောတိ ဥတ္တာနောဘာသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကရဟဒေါ ဥတ္တာနော ဥတ္တာနောဘာသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂမ္ဘီရော ဟောတိ ဂမ္ဘီရောဘာသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂမ္ဘီရော ဟောတိ ဂမ္ဘီရောဘာသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကရဟဒေါ ဂမ္ဘီရော ဂမ္ဘီရောဘာသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဥဒကရဟဒူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ စတုတ္ထံ။

၅။ အမ္ဗသုတ္တံ

၁၀၅။ ‘‘စတ္တာရိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အာမံ ပက္ကဝဏ္ဏိ [ပက္ကဝဏ္ဏီ (ပု။ ပ။ ၁၅၉)]၊ ပက္ကံ အာမဝဏ္ဏိ [အာမဝဏ္ဏီ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊ အာမံ အာမဝဏ္ဏိ၊ ပက္ကံ ပက္ကဝဏ္ဏိ – ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရိ အမ္ဗာနိ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော အမ္ဗူပမာ [ပက္ကဝဏ္ဏီ (ပု။ ပ။ ၁၅၉)] ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? အာမော ပက္ကဝဏ္ဏီ၊ ပက္ကော အာမဝဏ္ဏီ၊ အာမော အာမဝဏ္ဏီ၊ ပက္ကော ပက္ကဝဏ္ဏီ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာမော ဟောတိ ပက္ကဝဏ္ဏီ? ဣဓ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာမော ဟောတိ ပက္ကဝဏ္ဏီ။ သေယျထာပိ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗံ အာမံ ပက္ကဝဏ္ဏိ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပက္ကော ဟောတိ အာမဝဏ္ဏီ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပက္ကော ဟောတိ အာမဝဏ္ဏီ။ သေယျထာပိ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗံ ပက္ကံ အာမဝဏ္ဏိ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာမော ဟောတိ အာမဝဏ္ဏီ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာမော ဟောတိ အာမဝဏ္ဏီ ။ သေယျထာပိ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗံ အာမံ အာမဝဏ္ဏိ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပက္ကော ဟောတိ ပက္ကဝဏ္ဏီ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါသာဒိကံ ဟောတိ အဘိက္ကန္တံ ပဋိက္ကန္တံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ သမိဉ္ဇိတံ ပသာရိတံ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပက္ကော ဟောတိ ပက္ကဝဏ္ဏီ။ သေယျထာပိ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗံ ပက္ကံ ပက္ကဝဏ္ဏိ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော အမ္ဗူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

၆။ ဒုတိယအမ္ဗသုတ္တံ

(ဆဋ္ဌံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ အဋ္ဌကထာယံ ဒဿိတံ၊ ပါဠိပေါတ္ထကေသု ပန ကတ္ထစိပိ န ဒိဿတိ။) [( ) ‘‘ဆဋ္ဌံ ဥက္ကာနတ္ထမေဝါ’’တိ အဋ္ဌကထာယံ ဒဿိတံ၊ ပါဠိပေါတ္ထကေသု ပန ကတ္ထစိပိ န ဒိဿတိ။ ‘‘… အာမံ ပက္ကောဘာသံ၊ ပက္ကံ အာမောဘာသ’’န္တိအာဒိနာ ပါဌော ဘဝေယျ]

၇။ မူသိကသုတ္တံ

၁၀၇။ ‘‘စတဿော ဣမာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူသိကာ။ ကတမာ စတဿော? ဂါဓံ ကတ္တာ နော ဝသိတာ၊ ဝသိတာ နော ဂါဓံ ကတ္တာ၊ နေဝ ဂါဓံ ကတ္တာ နော ဝသိတာ၊ ဂါဓံ ကတ္တာ စ ဝသိတာ စ – ဣမာ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတဿော မူသိကာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော မူသိကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဂါဓံ ကတ္တာ နော ဝသိတာ၊ ဝသိတာ နော ဂါဓံ ကတ္တာ၊ နေဝ ဂါဓံ ကတ္တာ နော ဝသိတာ၊ ဂါဓံ ကတ္တာ စ ဝသိတာ စ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂါဓံ ကတ္တာ ဟောတိ နော ဝသိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂါဓံ ကတ္တာ ဟောတိ၊ နော ဝသိတာ။ သေယျထာပိ သာ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူသိကာ ဂါဓံ ကတ္တာ၊ နော ဝသိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝသိတာ ဟောတိ၊ နော ဂါဓံ ကတ္တာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ န ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဝသိတာ ဟောတိ၊ နော ဂါဓံ ကတ္တာ။ သေယျထာပိ သာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူသိကာ ဝသိတာ ဟောတိ၊ နော ဂါဓံ ကတ္တာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ၊ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂါဓံ ကတ္တာ ဟောတိ နော ဝသိတာ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ န ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ ဂါဓံ ကတ္တာ ဟောတိ၊ နော ဝသိတာ။ သေယျထာပိ သာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူသိကာ နေဝ ဂါဓံ ကတ္တာ ဟောတိ၊ နော ဝသိတာ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂါဓံ ကတ္တာ စ ဟောတိ ဝသိတာ စ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ၊ ဂေယျံ၊ ဝေယျာကရဏံ၊ ဂါထံ၊ ဥဒါနံ၊ ဣတိဝုတ္တကံ၊ ဇာတကံ၊ အဗ္ဘုတဓမ္မံ၊ ဝေဒလ္လံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ…ပေ… ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဂါဓံ ကတ္တာ စ ဟောတိ ဝသိတာ စ။ သေယျထာပိ သာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူသိကာ ဂါဓံ ကတ္တာ စ ဟောတိ ဝသိတာ စ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော မူသိကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈။ ဗလီဗဒ္ဒသုတ္တံ

၁၀၈။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗလီဗဒ္ဒါ [ဗလိဝဒ္ဒါ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)၊ ဗလိဗဒ္ဓါ (က။) ပု။ ပ။ ၁၆၂]။ ကတမေ စတ္တာရော? သဂဝစဏ္ဍော နော ပရဂဝစဏ္ဍော၊ ပရဂဝစဏ္ဍော နော သဂဝစဏ္ဍော၊ သဂဝစဏ္ဍော စ ပရဂဝစဏ္ဍော စ၊ နေဝ သဂဝစဏ္ဍော နော ပရဂဝစဏ္ဍော – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဗလီဗဒ္ဒါ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဗလီဗဒ္ဒူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? သဂဝစဏ္ဍော နော ပရဂဝစဏ္ဍော၊ ပရဂဝစဏ္ဍော နော သဂဝစဏ္ဍော၊ သဂဝစဏ္ဍော စ ပရဂဝစဏ္ဍော စ၊ နေဝ သဂဝစဏ္ဍော နော ပရဂဝစဏ္ဍော။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ၊ နော ပရဂဝစဏ္ဍော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သကပရိသံ ဥဗ္ဗေဇေတာ ဟောတိ၊ နော ပရပရိသံ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ၊ နော ပရဂဝစဏ္ဍော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗလီဗဒ္ဒေါ သဂဝစဏ္ဍော၊ နော ပရဂဝစဏ္ဍော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပရဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ၊ နော သဂဝစဏ္ဍော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ပရပရိသံ ဥဗ္ဗေဇေတာ ဟောတိ၊ နော သကပရိသံ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ပရဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ၊ နော သဂဝစဏ္ဍော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗလီဗဒ္ဒေါ ပရဂဝစဏ္ဍော၊ နော သဂဝစဏ္ဍော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သဂဝစဏ္ဍော စ ဟောတိ ပရဂဝစဏ္ဍော စ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သကပရိသံ ဥဗ္ဗေဇေတာ ဟောတိ ပရပရိသဉ္စ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သဂဝစဏ္ဍော စ ဟောတိ ပရဂဝစဏ္ဍော စ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗလီဗဒ္ဒေါ သဂဝစဏ္ဍော စ ပရဂဝစဏ္ဍော စ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ သဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ နော ပရဂဝစဏ္ဍော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော နေဝ သကပရိသံ ဥဗ္ဗေဇေတာ ဟောတိ၊ နော ပရပရိသဉ္စ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝ သဂဝစဏ္ဍော ဟောတိ၊ နော ပရဂဝစဏ္ဍော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗလီဗဒ္ဒေါ နေဝ သဂဝစဏ္ဍော၊ နော ပရဂဝစဏ္ဍော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ဗလီဗဒ္ဒူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ ရုက္ခသုတ္တံ

၁၀၉။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဖေဂ္ဂု ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ ဖေဂ္ဂု သာရပရိဝါရော၊ သာရော ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ သာရော သာရပရိဝါရော – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ရုက္ခာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ရုက္ခူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဖေဂ္ဂု ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ ဖေဂ္ဂု သာရပရိဝါရော၊ သာရော ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ သာရော သာရပရိဝါရော။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဖေဂ္ဂု ဟောတိ ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ဟောတိ ပါပဓမ္မော၊ ပရိသာပိဿ ဟောတိ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဖေဂ္ဂု ဟောတိ ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခော ဖေဂ္ဂု ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဖေဂ္ဂု ဟောတိ သာရပရိဝါရော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ဟောတိ ပါပဓမ္မော၊ ပရိသာ စ ခွဿ ဟောတိ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဖေဂ္ဂု ဟောတိ သာရပရိဝါရော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခော ဖေဂ္ဂု သာရပရိဝါရော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သာရော ဟောတိ ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သီလဝါ ဟောတိ ကလျာဏဓမ္မော၊ ပရိသာ စ ခွဿ ဟောတိ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သာရော ဟောတိ ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခော သာရော ဖေဂ္ဂုပရိဝါရော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သာရော ဟောတိ သာရပရိဝါရော? ဣဓ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သီလဝါ ဟောတိ ကလျာဏဓမ္မော၊ ပရိသာပိဿ ဟောတိ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော သာရော ဟောတိ သာရပရိဝါရော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခော သာရော သာရပရိဝါရော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော ရုက္ခူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ [ပု။ ပ။ ၁၇၀]။ နဝမံ။

၁၀။ အာသီဝိသသုတ္တံ

၁၁၀။ ‘‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသီဝိသာ [အာသိဝိသာ (က။) ပု။ ပ။ ၁၆၃]။ ကတမေ စတ္တာရော? အာဂတဝိသော န ဃောရဝိသော၊ ဃောရဝိသော န အာဂတဝိသော၊ အာဂတဝိသော စ ဃောရဝိသော စ၊ နေဝါဂတဝိသော န ဃောရဝိသော – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော အာသီဝိသာ။ ဧဝမေဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော အာသီဝိသူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? အာဂတဝိသော န ဃောရဝိသော၊ ဃောရဝိသော န အာဂတဝိသော ၊ အာဂတဝိသော စ ဃောရဝိသော စ၊ နေဝါဂတဝိသော န ဃောရဝိသော။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာဂတဝိသော ဟောတိ၊ န ဃောရဝိသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အဘိဏှံ ကုဇ္ဈတိ။ သော စ ခွဿ ကောဓော [ကောပေါ (က။) ပု။ ပ။ ၁၆၃] န ဒီဃရတ္တံ အနုသေတိ။ ဧဝံ ခေါ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာဂတဝိသော ဟောတိ၊ န ဃောရဝိသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသီဝိသော အာဂတဝိသော၊ န ဃောရဝိသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဃောရဝိသော ဟောတိ၊ န အာဂတဝိသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော န ဟေဝ ခေါ အဘိဏှံ ကုဇ္ဈတိ။ သော စ ခွဿ ကောဓော ဒီဃရတ္တံ အနုသေတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဃောရဝိသော ဟောတိ၊ န အာဂတဝိသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသီဝိသော ဃောရဝိသော၊ န အာဂတဝိသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာဂတဝိသော စ ဟောတိ ဃောရဝိသော စ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အဘိဏှံ ကုဇ္ဈတိ။ သော စ ခွဿ ကောဓော ဒီဃရတ္တံ အနုသေတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော အာဂတဝိသော စ ဟောတိ ဃောရဝိသော စ။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသီဝိသော အာဂတဝိသော စ ဃောရဝိသော စ၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝါဂတဝိသော ဟောတိ န ဃောရဝိသော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော န ဟေဝ ခေါ အဘိဏှံ ကုဇ္ဈတိ။ သော စ ခွဿ ကောဓော န ဒီဃရတ္တံ အနုသေတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော နေဝါဂတဝိသော ဟောတိ၊ န ဃောရဝိသော။ သေယျထာပိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသီဝိသော နေဝါဂတဝိသော န ဃောရဝိသော၊ တထူပမာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော အာသီဝိသူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ဒသမံ။

ဝလာဟကဝဂ္ဂေါ ပဌမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ ဝလာဟာ ကုမ္ဘ-ဥဒက၊ ရဟဒါ ဒွေ ဟောန္တိ အမ္ဗာနိ၊

မူသိကာ ဗလီဗဒ္ဒါ ရုက္ခာ၊ အာသီဝိသေန တေ ဒသာတိ။