📜

၃။ ဝိနယပေယျာလံ

၂၀၁။ အတ္ထဝသေတိ ဝုဒ္ဓိဝိသေသေ အာနိသံသဝိသေသေ။ တေသံ ပန သိက္ခာပဒပညတ္တိကာရဏတ္တာ အာဟ ‘‘ဒွေ ကာရဏာနိ သန္ဓာယာ’’တိ။ အတ္ထောယေဝ ဝါ အတ္ထဝသော၊ ဒွေ အတ္ထေ ဒွေ ကာရဏာနီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အထ ဝါ အတ္ထော ဖလံ တဒဓီနဝုတ္တိတာယ ဝသော ဧတဿာတိ အတ္ထဝသော၊ ကာရဏန္တိ ဧဝမ္ပေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယထာ ‘‘အနဘိဇ္ဈာ ဓမ္မပဒ’’န္တိ ဝုတ္တေ အနဘိဇ္ဈာ ဧကော ဓမ္မကောဋ္ဌာသောတိ အတ္ထော ဟောတိ။ ဧဝမိဓာပိ သိက္ခာပဒန္တိ သိက္ခာကောဋ္ဌာသော သိက္ခာယ ဧကော ပဒေသောတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘သိက္ခာပဒံ ပညတ္တန္တိ သိက္ခာကောဋ္ဌာသော ဌပိတော’’တိ။

သင်္ဃသုဋ္ဌု နာမ သင်္ဃဿ သုဋ္ဌုဘာဝေါ ‘‘သုဋ္ဌု ဒေဝါ’’တိ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၃၉) အာဂတဋ္ဌာနေ ဝိယ ‘‘သုဋ္ဌု၊ ဘန္တေ’’တိ ဝစနသမ္ပဋိစ္ဆနဘာဝေါ။ တေနာဟ ‘‘သင်္ဃသုဋ္ဌုတာယာတိ သင်္ဃဿ သုဋ္ဌုဘာဝါယာ’’တိအာဒိ။ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယာတိ ဒုမ္မင်္ကူ နာမ ဒုဿီလပုဂ္ဂလာ။ ယေ မင်္ကုတံ အာပါဒိယမာနာပိ ဒုက္ခေန အာပဇ္ဇန္တိ၊ ဝီတိက္ကမံ ကရောန္တာ ဝါ ကတွာ ဝါ န လဇ္ဇန္တိ၊ တေသံ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ။ တေ ဟိ သိက္ခာပဒေ အသတိ ‘‘ကိံ တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ၊ ကိံ သုတံ၊ ကိံ အမှေဟိ ကတံ၊ ကတရသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ ကတမံ အာပတ္တိံ ရောပေတွာ အမှေ နိဂ္ဂဏှထာ’’တိ သင်္ဃံ ဝိဟေဌေဿန္တိ၊ သိက္ခာပဒေ ပန သတိ တေသံ သင်္ဃော သိက္ခာပဒံ ဒဿေတွာ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန နိဂ္ဂဟေဿတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယာ’’တိ။

ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယာတိ ပေသလာနံ ပိယသီလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရတ္ထာယ။ ပိယသီလာ ဟိ ဘိက္ခူ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ ဝေလံ မရိယာဒံ အဇာနန္တာ သိက္ခတ္တယပါရိပူရိယာ ဃဋမာနာ ကိလမန္တိ၊ ဥဗ္ဗာဠှာ ဟောန္တိ၊ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ ပန သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ ဝေလံ မရိယာဒဉ္စ ဉတွာ သိက္ခတ္တယပါရိပူရိယာ ဃဋေန္တာ န ကိလမန္တိ၊ န ဥဗ္ဗာဠှာ ဟောန္တိ။ တေန တေသံ သိက္ခာပဒပ္ပညာပနာ ဖာသုဝိဟာရာယ သံဝတ္တတိ။ ယော ဝါ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟော၊ သွေဝ ဧတေသံ ဖာသုဝိဟာရော။ ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ နိဿာယ ဟိ ဥပေါသထော န တိဋ္ဌတိ၊ ပဝါရဏာ န တိဋ္ဌတိ၊ သင်္ဃကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ၊ သာမဂ္ဂီ န ဟောတိ၊ ဘိက္ခူ အနေကဂ္ဂါ ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာကမ္မဋ္ဌာနာဒီနိ အနုယုဉ္ဇိတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဒုဿီလေသု ပန နိဂ္ဂဟိတေသု သဗ္ဗောပိ အယံ ဥပဒ္ဒဝေါ န ဟောတိ၊ တတော ပေသလာ ဘိက္ခူ ဖာသု ဝိဟရန္တိ။ ဧဝံ ‘‘ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယာ’’တိ ဧတ္ထ ဒွိဓာ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘န ဝေါ အဟံ၊ စုန္ဒ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံယေဝ အာသဝါနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၁၈၂) ဧတ္ထ ဝိဝါဒမူလဘူတာ ကိလေသာ အာသဝါတိ အာဂတာ။

‘‘ယေန ဒေဝူပပတျဿ၊ ဂန္ဓဗ္ဗော ဝါ ဝိဟင်္ဂမော၊

ယက္ခတ္တံ ယေန ဂစ္ဆေယျံ၊ မနုဿတ္တဉ္စ အဗ္ဗဇေ၊

တေ မယှံ အာသဝါ ခီဏာ၊ ဝိဒ္ဓသ္တာ ဝိနဠီကတာ’’တိ။ (အ။ နိ။ ၄။၃၆) –

ဧတ္ထ တေဘူမကံ ကမ္မံ အဝသေသာ စ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဣဓ ပန ပရူပဝါဒဝိပ္ပဋိသာရဝဓဗန္ဓနာဒယော စေဝ အပါယဒုက္ခဘူတာ စ နာနပ္ပကာရာ ဥပဒ္ဒဝါ အာသဝါတိ အာဟ – ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မေ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဝီတိက္ကမပစ္စယာ ပဋိလဒ္ဓဗ္ဗာန’’န္တိအာဒိ။ ယဒိ ဟိ ဘဂဝါ သိက္ခာပဒံ န ပညာပေယျ၊ တတော အသဒ္ဓမ္မပ္ပဋိသေဝနအဒိန္နာဒါနပါဏာတိပါတာဒိဟေတု ယေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ပရူပဝါဒါဒယော ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ နာနပ္ပကာရာ အနတ္ထာ၊ ယေ စ တန္နိမိတ္တမေဝ နိရယာဒီသု နိဗ္ဗတ္တဿ ပညဝိဓဗန္ဓနကမ္မကာရဏာဒိဝသေန မဟာဒုက္ခာနုဘဝနပ္ပကာရာ အနတ္ထာ၊ တေ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယာ’’တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ဝုစ္စတိ ပစ္စက္ခော အတ္တဘာဝေါ၊ တတ္ထ ဘဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ။ သမ္ပရေတဗ္ဗတော ပေစ္စ ဂန္တဗ္ဗတော သမ္ပရာယော၊ ပရလောကော၊ တတ္ထ ဘဝါ သမ္ပရာယိကာ။

အကုသလဝေရာနန္တိ ပါဏာတိပါတာဒိပဉ္စဒုစ္စရိတာနံ။ တာနိ ဝေရကာရဏတ္တာ ‘‘ဝေရာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ပုဂ္ဂလေသု ပန ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနိ ဝေရာနိ။ တေ ဧဝ ဝါ ဒုက္ခဓမ္မာတိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာ ဝဓဗန္ဓနာဒယော။ တေသံ ပက္ခုပစ္ဆေဒနတ္ထာယာတိ တေသံ ပါပိစ္ဆာနံ ပက္ခုပစ္ဆေဒါယ ဂဏဘောဇနသဒိသံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ပဏ္ဍိတမနုဿာနန္တိ လောကိယပရိက္ခကဇနာနံ။ တေ ဟိ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ သတိ သိက္ခာပဒပညတ္တိံ ဉတွာ ဝါ ယထာပညတ္တံ ပဋိပဇ္ဇမာနေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ဝါ – ‘‘ယာနိ ဝတ လောကေ မဟာဇနဿ ရဇ္ဇနဒုဿနမုယှနဋ္ဌာနာနိ၊ တေဟိ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အာရကာ ဝိဟရန္တိ၊ ဒုက္ကရံ ဝတ ကရောန္တိ၊ ဘာရိယံ ဝတ ကရောန္တီ’’တိ ပသာဒံ အာပဇ္ဇန္တိ ဝိနယပိဋကေ ပေါတ္ထကံ ဒိသွာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကတဝေဒိဗြာဟ္မဏော ဝိယ။ ဥပရူပရိပသာဒဘာဝါယာတိ ဘိယျော ဘိယျော ပသာဒုပ္ပာဒနတ္ထံ။ ယေပိ ဟိ သာသနေ ပသန္နာ ကုလပုတ္တာ၊ တေပိ သိက္ခာပဒပညတ္တိံ ဝါ ဉတွာ ယထာပညတ္တံ ပဋိပဇ္ဇမာနေ ဘိက္ခူ ဝါ ဒိသွာ ‘‘အဟော၊ အယျာ၊ ဒုက္ကရကာရိနော၊ ယေ ယာဝဇီဝံ ဧကဘတ္တံ ဗြဟ္မစရိယံ ဝိနယသံဝရံ အနုပါလေန္တီ’’တိ ဘိယျော ဘိယျော ပသီဒန္တိ။

သဒ္ဓမ္မဿစိရဋ္ဌိတတ္ထန္တိ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော၊ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော၊ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မောတိ တိဝိဓဿပိ သဒ္ဓမ္မဿ စိရဋ္ဌိတတ္ထံ။ တတ္ထ ပိဋကတ္တယသင်္ဂဟိတံ သဗ္ဗမ္ပိ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ။ တေရသ ဓုတဂုဏာ၊ စုဒ္ဒသ ခန္ဓကဝတ္တာနိ၊ ဒွေအသီတိ မဟာဝတ္တာနိ၊ သီလသမာဓိဝိပဿနာတိ အယံ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ။ စတ္တာရော အရိယမဂ္ဂါ စတ္တာရိ စ သာမညဖလာနိ နိဗ္ဗာနဉ္စာတိ အယံ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မော နာမ။ သော သဗ္ဗော ယသ္မာ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ သတိ ဘိက္ခူ သိက္ခာပဒဉ္စ တဿ ဝိဘင်္ဂဉ္စ တဒတ္ထဇောတနတ္ထံ အညဉ္စ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယာပုဏန္တိ၊ ယထာပညတ္တဉ္စ ပဋိပဇ္ဇမာနာ ပဋိပတ္တိံ ပူရေတွာ ပဋိပတ္တိယာ အဓိဂန္တဗ္ဗံ လောကုတ္တရဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆန္တိ၊ တသ္မာ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတိ။

ပဉ္စဝိဓဿပိဝိနယဿာတိ တဒင်္ဂဝိနယာဒိဝသေန ပဉ္စပ္ပကာရဿ ဝိနယဿ။ ဝိနယဋ္ဌကထာယံ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၃၉) ပန သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ သတိ သံဝရဝိနယော စ ပဟာနဝိနယော စ သမထဝိနယော စ ပညတ္တိဝိနယော စာတိ စတုဗ္ဗိဓောပိ ဝိနယော အနုဂ္ဂဟိတော ဟောတိ ဥပတ္ထမ္ဘိတော သုပတ္ထမ္ဘိတော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယာ’’တိ။ တတ္ထ သံဝရဝိနယောတိ သီလသံဝရော၊ သတိသံဝရော၊ ဉာဏသံဝရော၊ ခန္တိသံဝရော၊ ဝီရိယသံဝရောတိ ပဉ္စဝိဓောပိ သံဝရော ယထာသကံ သံဝရိတဗ္ဗာနံ ဝိနေတဗ္ဗာနဉ္စ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ သံဝရဏတော သံဝရော၊ ဝိနယနတော ဝိနယောတိ ဝုစ္စတိ။ ပဟာနဝိနယောတိ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ၊ ဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဟာနံ၊ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံ၊ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနံ၊ နိဿရဏပ္ပဟာနန္တိ ပဉ္စဝိဓမ္ပိ ပဟာနံ ယသ္မာ စာဂဋ္ဌေန ပဟာနံ၊ ဝိနယနဋ္ဌေန ဝိနယော၊ တသ္မာ ပဟာနဝိနယောတိ ဝုစ္စတိ။ သမထဝိနယောတိ သတ္တ အဓိကရဏသမထာ။ ပညတ္တိဝိနယောတိ သိက္ခာပဒမေဝ။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ ဟိ ဝိဇ္ဇမာနာယ ဧဝ သိက္ခာပဒသမ္ဘဝတော သိက္ခာပဒသင်္ခါတော ပညတ္တိဝိနယောတိ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ အနုဂ္ဂဟိတော ဟောတိ။

၂၀၂-၂၃၀။ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စာတိ နိဒါနပါရာဇိကသင်္ဃာဒိသေသာနိယတဝိတ္ထာရုဒ္ဒေသဝသေန ပဉ္စ ဘိက္ခူနံ ဥဒ္ဒေသာ။ ဘိက္ခုနီနံ စတ္တာရောတိ ဘိက္ခူနံ ဝုတ္တေသု အနိယတုဒ္ဒေသံ ဌပေတွာ အဝသေသာ စတ္တာရော။

ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒါတိ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ ဝစနမတ္တေန ပညတ္တဥပသမ္ပဒါ။ ဘဂဝါ ဟိ ဧဟိဘိက္ခုဘာဝါယ ဥပနိဿယသမ္ပန္နံ ပုဂ္ဂလံ ဒိသွာ ရတ္တပံသုကူလန္တရတော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ ဒက္ခိဏဟတ္ထံ နီဟရိတွာ ဗြဟ္မဃောသံ နိစ္ဆာရေန္တော ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခု၊ စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ ဝဒတိ။ တဿ သဟေဝ ဘဂဝတော ဝစနေန ဂိဟိလိင်္ဂံ အန္တရဓာယတိ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ ဥပသမ္ပဒါ စ ရုဟတိ၊ ဘဏ္ဍု ကာသာဝဝသနော ဟောတိ – ဧကံ နိဝါသေတွာ ဧကံ ပါရုပိတွာ ဧကံ အံသေ ဌပေတွာ ဝါမအံသကူဋေ အာသတ္တနီလုပ္ပလဝဏ္ဏမတ္တိကာပတ္တော။

‘‘တိစီဝရဉ္စ ပတ္တော စ၊ ဝါသိ သူစိ စ ဗန္ဓနံ၊

ပရိဿာဝနေန အဋ္ဌေတေ၊ ယုတ္တယောဂဿ ဘိက္ခုနော’’တိ။ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၁၅၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၉၄၊ ၂။၃၄၉၊ အ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၄။၁၉၈၊ ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၄၅ ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ၊ အပ။ အဋ္ဌ။ ၁။အဝိဒူရေနိဒါနကထာ၊ ဗု။ ဝံ။ အဋ္ဌ။ ၂၇။အဝိဒူရေနိဒါနကထာ၊ ဇာ။ အဋ္ဌ။ ၁။အဝိဒူရေနိဒါနကထာ၊ မဟာနိ။ အဋ္ဌ။ ၂၀၆) –

ဧဝံ ဝုတ္တေဟိ အဋ္ဌဟိ ပရိက္ခာရေဟိ သရီရေ ပဋိမုက္ကေဟိယေဝ ဝဿသတိကတ္ထေရော ဝိယ ဣရိယာပထသမ္ပန္နော ဗုဒ္ဓါစရိယကော ဗုဒ္ဓုပဇ္ဈာယကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ဝန္ဒမာနောယေဝ တိဋ္ဌတိ။

သရဏဂမနူပသမ္ပဒါတိ ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိအာဒိနာ နယေန တိက္ခတ္တုံ ဝါစံ ဘိန္ဒိတွာ ဝုတ္တေဟိ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ အနုညာတဥပသမ္ပဒါ။ ဩဝါဒူပသမ္ပဒါတိ ဩဝါဒပ္ပဋိဂ္ဂဟဏဥပသမ္ပဒါ။ သာ စ ‘‘တသ္မာတိဟ တေ၊ ကဿပ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ‘တိဗ္ဗံ မေ ဟိရောတ္တပ္ပံ၊ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝိဿတိ ထေရေသု နဝေသု မဇ္ဈိမေသူ’တိ။ ဧဝဉှိ တေ၊ ကဿပ၊ သိက္ခိတဗ္ဗံ။ တသ္မာတိဟ တေ၊ ကဿပ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ‘ယံ ကိဉ္စိ ဓမ္မံ သုဏိဿာမိ ကုသလူပသံဟိတံ၊ သဗ္ဗံ တံ အဋ္ဌိံ ကတွာ မနသိ ကရိတွာ သဗ္ဗစေတသာ သမန္နာဟရိတွာ ဩဟိတသောတော ဓမ္မံ သုဏိဿာမီ’တိ၊ ဧဝဉှိ တေ၊ ကဿပ၊ သိက္ခိတဗ္ဗံ။ တသ္မာတိဟ တေ၊ ကဿပ၊ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ‘သာတသဟဂတာ စ မေ ကာယဂတာသတိ န ဝိဇဟိဿတီ’တိ၊ ဧဝဉှိ တေ၊ ကဿပ၊ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၂။၁၅၄) ဣမိနာ ဩဝါဒပ္ပဋိဂ္ဂဟဏေန မဟာကဿပတ္ထေရဿ အနုညာတဥပသမ္ပဒါ။

ပဉှဗျာကရဏူပသမ္ပဒါ နာမ သောပါကဿ အနုညာတဥပသမ္ပဒါ။ ဘဂဝါ ကိရ ပုဗ္ဗာရာမေ အနုစင်္ကမန္တံ သောပါကသာမဏေရံ ‘‘ဥဒ္ဓုမာတကသညာတိ ဝါ၊ သောပါက၊ ရူပသညာတိ ဝါ ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ နာနာဗျဉ္ဇနာ၊ ဥဒါဟု ဧကတ္ထာ ဗျဉ္ဇနမေဝ နာန’’န္တိ ဒသ အသုဘနိဿိတေ ပဉှေ ပုစ္ဆိ။ သော ဗျာကာသိ။ ဘဂဝါ တဿ သာဓုကာရံ ဒတွာ ‘‘ကတိဝဿောသိ၊ တွံ သောပါကာ’’တိ ပုစ္ဆိ။ သတ္တဝဿောဟံ ဘဂဝါတိ။ သောပါက၊ တွံ မမ သဗ္ဗညုတညာဏေန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာ ပဉှေ ဗျာကာသီတိ အာရဒ္ဓစိတ္တော ဥပသမ္ပဒံ အနုဇာနိ။ အယံ ပဉှဗျာကရဏူပသမ္ပဒါ။

ဉတ္တိစတုတ္ထဥပသမ္ပဒါ နာမ ဘိက္ခူနံ ဧတရဟိ ဥပသမ္ပဒါ။ ဂရုဓမ္မူပသမ္ပဒါတိ ဂရုဓမ္မပ္ပဋိဂ္ဂဟဏေန ဥပသမ္ပဒါ။ သာ စ မဟာပဇာပတိယာ အဋ္ဌဂရုဓမ္မပ္ပဋိဂ္ဂဟဏေန အနုညာတာ ။ ဥဘတောသင်္ဃေ ဥပသမ္ပဒါ နာမ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃတော ဉတ္တိစတုတ္ထေန၊ ဘိက္ခုသင်္ဃတော ဉတ္တိစတုတ္ထေနာတိ ဣမေဟိ ဒွီဟိ ကမ္မေဟိ အနုညာတာ အဋ္ဌဝါစိကူပသမ္ပဒါ။ ဒူတေန ဥပသမ္ပဒါ နာမ အဍ္ဎကာသိယာ ဂဏိကာယ အနုညာတာ ဥပသမ္ပဒါ။

ဉတ္တိကမ္မံနဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီတိ ကတမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ၊ နိဿာရဏံ၊ ဥပေါသထော၊ ပဝါရဏာ၊ သမ္မုတိ၊ ဒါနံ၊ ပဋိဂ္ဂဟံ၊ ပစ္စုက္ကဍ္ဎနံ၊ ကမ္မလက္ခဏညေဝ နဝမန္တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော၊ အနုသိဋ္ဌော သော မယာ၊ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမော အာဂစ္ဆေယျ၊ အာဂစ္ဆာဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော’’တိ (မဟာဝ။ ၁၂၆) ဧဝံ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခဿ ဩသာရဏာ ဩသာရဏာ နာမ။

‘‘သုဏန္တု မေ၊ အာယသ္မန္တာ၊ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော၊ ဣမဿ နေဝ သုတ္တံ အာဂစ္ဆတိ၊ နော သုတ္တဝိဘင်္ဂေါ၊ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေတွာ ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျာမာ’’တိ ဧဝံ ဥဗ္ဗာဟိကဝိနိစ္ဆယေ ဓမ္မကထိကဿ ဘိက္ခုနော နိဿာရဏာ နိဿာရဏာ နာမ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ အဇ္ဇုပေါသထော ပန္နရသော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥပေါသထံ ကရေယျာ’’တိ ဧဝံ ဥပေါသထကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ဥပေါသထော နာမ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ပဝါရေယျာ’’တိ ဧဝံ ပဝါရဏာကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ပဝါရဏာ နာမ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျ’’န္တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျာ’’တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယျာ’’တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယျာ’’တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ၊ ‘‘ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိဿဇ္ဇေယျာ’’တိ ဧဝံ အတ္တာနံ ဝါ ပရံ ဝါ သမ္မန္နိတုံ ဌပိတာ ဉတ္တိ သမ္မုတိ နာမ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယံ သင်္ဃဿ နိဿဋ္ဌံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျာ’’တိ၊ ‘‘ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အာယသ္မန္တာ ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျု’’န္တိ ဧဝံ နိဿဋ္ဌစီဝရပတ္တာဒီနံ ဒါနံ ဒါနံ နာမ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ ဝိဝရတိ ဥတ္တာနိံ ကရောတိ ဒေသေတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ’’န္တိ၊ ‘‘ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အာပတိံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ’’န္တိ၊ တေန ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘ပဿသီ’’တိ? အာမ ပဿာမီတိ။ ‘‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’’တိ ဧဝံ အာပတ္တိပ္ပဋိဂ္ဂဟော ပဋိဂ္ဂဟော နာမ။

‘‘သုဏန္တု မေ၊ အာယသ္မန္တာ အာဝါသိကာ၊ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣဒါနိ ဥပေါသထံ ကရေယျာမ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျာမ၊ အာဂမေ ကာလေ ပဝါရေယျာမာ’’တိ၊ တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တံ ကာလံ အနုဝသေယျုံ၊ အာဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ဗျတ္တေန ပဋိဗလေန အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ ‘‘သုဏန္တု မေ၊ အာယသ္မန္တာ အာဝါသိကာ၊ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣဒါနိ ဥပေါသထံ ကရေယျာမ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျာမ၊ အာဂမေ ဇုဏှေ ပဝါရေယျာမာ’’တိ ဧဝံ ကတာ ပဝါရဏာ ပစ္စုက္ကဍ္ဎနာ နာမ။

သဗ္ဗေဟေဝ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပတိတဗ္ဗံ၊ သန္နိပတိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော၊ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟု အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေယျ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ တိဏဝတ္ထာရကသမထေ ကတာ သဗ္ဗပဌမာ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဉတ္တိ ကမ္မလက္ခဏံ နာမ။

ဉတ္တိဒုတိယံကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီတိ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ ၊ နိဿာရဏံ၊ သမ္မုတိ၊ ဒါနံ၊ ဥဒ္ဓရဏံ၊ ဒေသနံ၊ ကမ္မလက္ခဏညေဝ သတ္တမန္တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိနော ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇနဝသေန ခန္ဓကေ ဝုတ္တာ နိဿာရဏာ၊ တဿေဝ ပတဥက္ကုဇ္ဇနဝသေန ဝုတ္တာ ဩသာရဏာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သီမာသမ္မုတိ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိ သန္ထတသမ္မုတိ ဘတ္တုဒ္ဒေသကသေနာသနဂ္ဂါဟာပကဘဏ္ဍာဂါရိက- စီဝရပ္ပဋိဂ္ဂါဟက-စီဝရဘာဇက-ယာဂုဘာဇက-ဖလဘာဇက-ခဇ္ဇဘာဇက-အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇက- သာဋိယဂ္ဂါဟာပက-ပတ္တဂ္ဂါဟာပက-အာရာမိကပေသက-သာမဏေရပေသကသမ္မုတီတိ ဧတာသံ သမ္မုတီနံ ဝသေန သမ္မုတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကဌိနစီဝရဒါနမတကစီဝရဒါနဝသေန ဒါနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကဌိနုဒ္ဓါရဏဝသေန ဥဒ္ဓါရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကုဋိဝတ္ထုဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနာဝသေန ဒေသနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယာ ပန တိဏဝတ္ထာရကသမထေ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဉတ္တိဉ္စ ဧကေကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကေကံ ဉတ္တိဉ္စာတိ တိဿောပိ ဉတ္တိယော ဌပေတွာ ပုန ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာ၊ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာတိ ဒွေပိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝါစာ ဝုတ္တာ။ တာသံ ဝသေန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီတိ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ၊ နိဿာရဏံ၊ သမ္မုတိ၊ ဒါနံ၊ နိဂ္ဂဟံ၊ သမနုဘာသနံ၊ ကမ္မလက္ခဏညေဝ သတ္တမန္တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ တဇ္ဇနီယကမ္မာဒီနံ သတ္တန္နံ ကမ္မာနံ ဝသေန နိဿာရဏာ၊ တေသံယေဝ စ ကမ္မာနံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝသေန ဩသာရဏာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိဝသေန သမ္မုတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပရိဝါသဒါနမာနတ္တဒါနဝသေန ဒါနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မူလာယပဋိကဿနကမ္မဝသေန နိဂ္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ၊ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ၊ အရိဋ္ဌော၊ စဏ္ဍကာဠီ စ ဣမေတေ ယာဝတတိယကာတိ ဣမာသံ ဧကာဒသန္နံ သမနုဘာသနာနံ ဝသေန သမနုဘာသနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဥပသမ္ပဒကမ္မအဗ္ဘာနကမ္မဝသေန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဓမ္မသမ္မုခတာတိအာဒီသု ယေန ဓမ္မေန၊ ယေန ဝိနယေန၊ ယေန သတ္ထုသာသနေန သင်္ဃော ကမ္မံ ကရောတိ၊ အယံ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ သတ္ထုသာသနသမ္မုခတာ။ တတ္ထ ဓမ္မောတိ ဘူတဝတ္ထု။ ဝိနယောတိ စောဒနာ စေဝ သာရဏာ စ။ သတ္ထုသာသနံ နာမ ဉတ္တိသမ္ပဒါ စေဝ အနုသာဝနသမ္ပဒါ စ။ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ နပ္ပဋိက္ကောသန္တိ၊ အယံ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ ယဿ သင်္ဃော ကမ္မံ ကရောတိ၊ တဿ သမ္မုခီဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ သေသမေတ္ထ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

ဣတိ မနောရထပူရဏိယာ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ

ဒုကနိပါတဝဏ္ဏနာယ အနုတ္တာနတ္ထဒီပနာ သမတ္တာ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

အင်္ဂုတ္တရနိကာယေ

တိကနိပါတ-ဋီကာ

၁။ ပဌမပဏ္ဏာသကံ