📜
(၆) ၁။ ပုညာဘိသန္ဒဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမပုညာဘိသန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၅၁။ ဒုတိယဿ ¶ ¶ ပဌမေ ပုညာဘိသန္ဒာတိ ဝါ ပုညနဒိယော။ အဝိစ္ဆေဒေန နိစ္စံ ပဝတ္တိယမာနာနိ ဟိ ပုညာနိ အဘိသန္ဒနဋ္ဌေန ‘‘ပုညာဘိသန္ဒာ’’တိ ဝုတ္တာ။ အပရိမိတန္တိ အာဠှကဂဏနာယ အပရိမိတံ၊ ယောဇနဝသေန ပနဿ ပရိမာဏံ အတ္ထိ။ တထာ ဟိ ဟေဋ္ဌာ မဟာပထဝိယာ ဥပရိ အာကာသေန ပရတော စက္ကဝါဠပဗ္ဗတေန မဇ္ဈေ တတ္ထ တတ္ထ ဌိတေဟိ ဒီပပဗ္ဗတပရိယန္တေဟိ ပရိစ္ဆိန္နတ္တာ ယောဇနတော သက္ကာ ပမာဏံ ကာတုံ။ ဘေရဝါရမ္မဏေဟီတိ သဝိညာဏကာဝိညာဏကေဟိ ဘေရဝါရမ္မဏေဟိ။ တထာ ဟိ တံ မဟာသရီရမစ္ဆကုမ္ဘီလယက္ခရက္ခသမဟာနာဂဒါနဝါဒီနံ သဝိညာဏကာနံ ဝဠဝါမုခပါတာလာဒီနံ အဝိညာဏကာနဉ္စ ဘေရဝါရမ္မဏာနံ ဝသေန ‘‘ဗဟုဘေရဝ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပုညာဘိသန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ ဒုတိယပုညာဘိသန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၅၂။ ဒုတိယေ သောတာပန္နဿ သဒ္ဓါ အဓိပ္ပေတာတိ သောတာပန္နဿ မဂ္ဂေနာဂတာ သဒ္ဓါ အဓိပ္ပေတာ။
ဒုတိယပုညာဘိသန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၃-၄။ ပဌမသံဝါသသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၅၃-၅၄။ တတိယေ ယထာကမ္မံ တာ တာ ဂတိယော အရန္တိ ဥပဂစ္ဆန္တီတိ အရိယာ၊ သတ္တာ။ ဣမေ ပန ကုစ္ဆိတာ အရိယာတိ ကဒရိယာ။ ထဒ္ဓမစ္ဆရိနော၊ ထဒ္ဓေန မစ္ဆရေန သမန္နာဂတာတိ အတ္ထော။ ထဒ္ဓမစ္ဆရိယသဒိသဉှိ ¶ ကုစ္ဆိတံ ¶ သဗ္ဗဒါ နိဟီနံ နတ္ထိ သဗ္ဗဂုဏာနံ အာဒိဘူတဿ ဘောဂသမ္ပတ္တိအာဒိသဗ္ဗသမ္ပတ္တီနံ မူလဘူတဿ ဒါနဿ နိသေဓနတော။ တေနာဟ ‘‘ကဒရိယာတိ ထဒ္ဓမစ္ဆရိနော’’တိ။ ဧကစ္စော ဟိ အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနေ ဘိက္ခူ ဟတ္ထံ ပသာရေတွာပိ န ဝန္ဒတိ။ အညတ္ထ ဂတော ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ သက္ကစ္စံ ဝန္ဒိတွာ မဓုရပ္ပဋိသန္ထာရံ ကရောတိ ‘‘ကိံ၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ဝသနဋ္ဌာနံ နာဂစ္ဆထ၊ သမ္ပန္နော ပဒေသော၊ ပဋိဗလာဟံ အယျာနံ ယာဂုဘတ္တာဒီဟိ ဥပဋ္ဌာနံ ကာတု’’န္တိ။ ဘိက္ခု ‘‘သဒ္ဓါ အယံ ဥပါသကော’’တိ ယာဂုဘတ္တာဒီဟိ သင်္ဂဏှာတိ။
အထေကော ထေရော တဿ ဂါမံ ဂန္တွာ ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ သော တံ ဒိသွာ အညေန ဝါ ဂစ္ဆတိ၊ ဃရံ ဝါ ပဝိသတိ။ သစေပိ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆတိ၊ ဟတ္ထေန ဝန္ဒိတွာ ‘‘အယျဿ ဘိက္ခံ ဒေထ၊ အဟံ ဧကေန ကမ္မေန ဂစ္ဆာမီ’’တိ ပက္ကမတိ။ ထေရော သကလဂါမံ စရိတွာ တုစ္ဆပတ္တောဝ နိက္ခမတိ။ ဣဒံ တာဝ မုဒုမစ္ဆရိယံ နာမ။ ယေန အဒါယကောပိ ဒါယကော ဝိယ ပညာယတိ။ ဣဓ ပန ထဒ္ဓမစ္ဆရိယံ အဓိပ္ပေတံ။ ယေန သမန္နာဂတော ဘိက္ခူသု ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌေသု ‘‘ထေရာ ဌိတာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကိံ မယှံ ပါဒါ ရုဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒီနိ ဝတွာ သိလာထမ္ဘော ဝိယ ခါဏုကော ဝိယ စ ထဒ္ဓါ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ၊ သာမီစိမ္ပိ န ကရောတိ၊ ကုတော ဒါနံ။ အယမိဓ အဓိပ္ပေတော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ထဒ္ဓမစ္ဆရိနောတိ ထဒ္ဓေန မစ္ဆရေန သမန္နာဂတာတိ အတ္ထော’’တိ။ မစ္ဆရံ မစ္ဆေရံ မစ္ဆရိယန္တိ အတ္ထတော ဧကံ။
ပရိဘာသကာတိ ဘိက္ခူ ဃရဒွါရေ ဌိတေ ဒိသွာ ‘‘ကိံ တုမှေ ကသိတွာ အာဂတာ ဝပိတွာ လာယိတွာ၊ မယံ အတ္တနောပိ န လဘာမ၊ ကုတော တုမှာကံ၊ သီဃံ နိက္ခမထာ’’တိအာဒီဟိ သန္တဇ္ဇကာ။ ယာစကာနံ ဝစနဿ အတ္ထံ ဇာနန္တီတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဘိက္ခူ ဃရဒွါရေ ဌိတာ တုဏှီ ဟောန္တိ၊ အတ္ထတော ပန ‘‘ဘိက္ခံ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တိ နာမ အရိယာယ ယာစနာယ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘ဥဒ္ဒိဿ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဧသာ အရိယာန ယာစနာ’’တိ (မိ။ ပ။ ၄။၅။၉)။ တတြ ယေ ‘‘မယံ ပစာမ၊ ဣမေ န ပစန္တိ၊ ပစမာနေ ပတွာ အလဘန္တာ ကုဟိံ လဘိဿတီ’’တိ ဒေယျဓမ္မံ သံဝိဘဇန္တိ၊ တေ ဝဒညူ ယာစကာနံ ဝစနဿ အတ္ထံ ဇာနန္တိ နာမ ဉတွာ ကတ္တဗ္ဗကရဏတော။ စတုတ္ထံ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမသံဝါသသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၅-၆။ သမဇီဝီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၅၅-၅၆။ ပဉ္စမေ ¶ ¶ အနုဂ္ဂဏှနတ္ထန္တိ နကုလမာတာ နကုလပိတာတိ ဣမေသံ ဒွိန္နံ သင်္ဂဟတ္ထာယ။ နကုလဿ ဒါရကဿ ပိတာ နကုလပိတာ။ နကုလမာတာတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆဋ္ဌေ နတ္ထိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
သမဇီဝီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၇-၁၀။ သုပ္ပဝါသာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၅၇-၆၀။ သတ္တမေ အာယုဘာဂပဋိလာဘိနီ ဟောတီတိ အာယုကောဋ္ဌာသဿ ပဋိလာဘိနီ ဟောတိ။ တိဝိဓလောကန္တိ သတ္တသင်္ခါရဘာဇနသင်္ခါတံ တိဝိဓံ လောကံ။ ဝိဒိတံ ကတွာတိ ဝိဘူတံ ကတွာ။ လောကဝိဒူနန္တိ ကရဏတ္ထေ သာမိဝစနန္တိ အာဟ ‘‘ဗုဒ္ဓေဟိ ပသတ္ထာ’’တိ။ အဋ္ဌမနဝမဒသမာနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။
သုပ္ပဝါသာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပုညာဘိသန္ဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။