📜

(၁၄) ၄။ ပုဂ္ဂလဝဂ္ဂေါ

၁။ သံယောဇနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၁။ စတုတ္ထဿ ပဌမေ ဥပပတ္တိပ္ပဋိလာဘံ သံဝတ္တနိကာနီတိ ဥပပတ္တိပဋိလာဘိယာနိ။ ဘဝပဋိလာဘိယာနီတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ ယေဟီတိ ယေဟိ သံယောဇနေဟိ ဟေတုဘူတေဟိ၊ ကရဏဘူတေဟိ ဝါ။ နနု စ သောတာပန္နဿပိ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ အပ္ပဟီနာနိ၊ ကသ္မာ ပန သကဒါဂါမီယေဝ ဣဓ ဂဟိတောတိ အာဟ ‘‘သကဒါဂါမိဿာတိ ဣဒံ အပ္ပဟီနသံယောဇနေသု အရိယေသု ဥတ္တမကောဋိယာ ဂဟိတ’’န္တိ။ တတ္ထ အပ္ပဟီနသံယောဇနေသူတိ အပ္ပဟီနဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇနေသု။ ဥတ္တမကောဋိယာ ဂဟိတန္တိ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေန ဂဟိတံ။ သကဒါဂါမိတော ပရဉှိ အပ္ပဟီနဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇနော အရိယော နာမ နတ္ထိ။ နနု စ သကဒါဂါမိဿ ပဟီနာနိပိ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ အတ္ထိ ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသသံယောဇနာနံ ပဟီနတ္တာ၊ တသ္မာ ‘‘ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ အပ္ပဟီနာနီ’’တိ ကသ္မာ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဩရမ္ဘာဂိယေသု စ အပ္ပဟီနံ ဥပါဒါယာ’’တိအာဒိ။ ယသ္မာ ကာမရာဂဗျာပါဒသံယောဇနာနိ သကဒါဂါမိဿ အပ္ပဟီနာနိ၊ တသ္မာ တာနိ အပ္ပဟီနာနိ ဥပါဒါယ ‘‘ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ အပ္ပဟီနာနီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ န သဗ္ဗေသံ အပ္ပဟီနတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။

သံယောဇနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ပဋိဘာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၃၂။ ဒုတိယေ ပဋိဘာနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏမ္ပိ ဉာဏဿ ဥပဋ္ဌိတဝစနမ္ပိ၊ တံ ဣဓ အဓိပ္ပေတံ၊ အတ္ထယုတ္တံ ကာရဏယုတ္တဉ္စ ပဋိဘာနမဿာတိ ယုတ္တပ္ပဋိဘာနော။ ပုစ္ဆာနန္တရမေဝ သီဃံ ဗျာကာတုံ အသမတ္ထတာယ နောမုတ္တပ္ပဋိဘာနမဿာတိ နောမုတ္တပ္ပဋိဘာနော။ ဣမိနာ နယေန သေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ ပန ပဌမော ကဉ္စိ ကာလံ ဝီမံသိတွာ ယုတ္တမေဝ ပေက္ခတိ တိပိဋကစူဠနာဂတ္ထေရော ဝိယ။ သော ပန ပဉှံ ပုဋ္ဌော ပရိဂ္ဂဟေတွာ ယုတ္တပ္ပတ္တကာရဏမေဝ ကထေတိ။ ဒုတိယော ပုစ္ဆာနန္တရမေဝ ယေန ဝါ တေန ဝါ ဝစနေန ပဋိဗာဟတိ၊ ဝီမံသိတွာပိ စ ယုတ္တံ န ပက္ခေတိ စတုနိကာယိကပိဏ္ဍတိဿတ္ထေရော ဝိယ။ သော ပန ပဉှံ ပုဋ္ဌော ပဉှပရိယောသာနမ္ပိ နာဂမေတိ၊ ယံ ဝါ တံ ဝါ ကထေတိယေဝ၊ ဝစနတ္ထံ ပနဿ ဝီမံသိယမာနံ ကတ္ထစိ န လဂတိ။ တတိယော ပုစ္ဆာသမကာလမေဝ ယုတ္တံ ပေက္ခတိ၊ တံခဏံယေဝ စ နံ ဗျာကရောတိ တိပိဋကစူဠာဘယတ္ထေရော ဝိယ။ သော ပန ပဉှံ ပုဋ္ဌော သီဃမေဝ ကထေတိ၊ ယုတ္တပ္ပတ္တကာရဏော စ ဟောတိ။ စတုတ္ထော ပုဋ္ဌော သမာနော နေဝ ယုတ္တံ ပေက္ခတိ၊ န ယေန ဝါ တေန ဝါ ပဋိဗာဟိတုံ သက္ကောတိ၊ တိဗ္ဗန္ဓကာရနိမုဂ္ဂေါ ဝိယ ဟောတိ လာဠုဒါယိတ္ထေရော ဝိယ။

ပဋိဘာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃-၄။ ဥဂ္ဃဋိတညူသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၃၃-၄။ တတိယေ ဥဂ္ဃဋိတညူတိ ဧတ္ထ ဥဂ္ဃဋနံ နာမ ဉာဏုဂ္ဃဋနံ၊ ဉာဏေန ဥဂ္ဃဋိတမတ္တေယေဝ ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ သဟ ဥဒါဟဋဝေလာယာတိ ဥဒါဟာရေ ဥဒါဟဋမတ္တေယေဝ။ ဓမ္မာဘိသမယော ဟောတီတိ စတုသစ္စဓမ္မဿ ဉာဏေန သဒ္ဓိံ အဘိသမယော။ အယံ ဝုစ္စတီတိ အယံ ‘‘စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၃၅၅) နယေန သံခိတ္တေန မာတိကာယ ဌပိယမာနာယ ဒေသနာနုသာရေန ဉာဏံ ပေသေတွာ အရဟတ္တံ ဂဏှိတုံ သမတ္ထော ပုဂ္ဂလော ‘‘ဥဂ္ဃဋိတညူ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဝိပဉ္စိတံ ဝိတ္ထာရိတမေဝ အတ္ထံ ဇာနာတီတိ ဝိပဉ္စိတညူ။ အယံ ဝုစ္စတီတိ အယံ သံခိတ္တေန မာတိကံ ဌပေတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထေ ဘာဇိယမာနေ အရဟတ္တံ ပါပုဏိတုံ သမတ္ထော ပုဂ္ဂလော ‘‘ဝိပဉ္စိတညူ’’တိ ဝုစ္စတိ ။ ဥဒ္ဒေသာဒီဟိ နေတဗ္ဗောတိ နေယျော။ အနုပုဗ္ဗေန ဓမ္မာဘိသမယောတိ အနုက္ကမေန အရဟတ္တပ္ပတ္တိ။ ဗျဉ္ဇနပဒမေဝ ပရမံ အဿာတိ ပဒပရမော။ န တာယ ဇာတိယာ ဓမ္မာဘိသမယော ဟောတီတိ တေန အတ္တဘာဝေန ဈာနံ ဝါ ဝိပဿနံ ဝါ မဂ္ဂံ ဝါ ဖလံ ဝါ နိဗ္ဗတ္တေတုံ န သက္ကောတီတိ အတ္ထော။ စတုတ္ထံ ဥတ္တာနမေဝ။

ဥဂ္ဃဋိတညူသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅-၈။ သာဝဇ္ဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၃၅-၈။ ပဉ္စမေ သာဝဇ္ဇောတိ သဒေါသော။ သာဝဇ္ဇေန ကာယကမ္မေနာတိ သဒေါသေန ပါဏာတိပါတာဒိနာ ကာယကမ္မေန။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ဝုစ္စတီတိ အယံ ပုဂ္ဂလော တီဟိ ဒွါရေဟိ အာယူဟနကမ္မဿ သဒေါသတ္တာ ဂူထကုဏပါဒိဘရိတော ပဒေသော ဝိယ ‘‘သာဝဇ္ဇော’’တိ ဝုစ္စတိ။ သာဝဇ္ဇေန ဗဟုလန္တိ ယဿ သာဝဇ္ဇမေဝ ကာယကမ္မံ ဗဟုလံ ဟောတိ၊ အပ္ပံ အနဝဇ္ဇံ။ သော ‘‘သာဝဇ္ဇေန ဗဟုလံ ကာယကမ္မေန သမန္နာဂတော အပ္ပံ အနဝဇ္ဇေနာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ကော ပန ဧဝရူပေါ ဟောတီတိ? ယော ဂါမဓမ္မတာယ ဝါ နိဂမဓမ္မတာယ ဝါ ကဒါစိ ကရဟစိ ဥပေါသထံ သမာဒိယတိ၊ သီလာနိ ပူရေတိ။ အယံ ဝုစ္စတီတိ အယံ ပုဂ္ဂလော တီဟိ ဒွါရေဟိ အာယူဟနကမ္မေသု သာဝဇ္ဇဿေဝ ဗဟုလတာယ အနဝဇ္ဇဿ အပ္ပတာယ ‘‘ဝဇ္ဇဗဟုလော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ယထာ ဟိ ဧကသ္မိံ ပဒေသေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ ဒုဂ္ဂန္ဓာနိ ပုပ္ဖာနိ ရာသိကတာနဿု၊ တေသံ ဥပရိ တဟံ တဟံ အဓိမုတ္တကဝဿိကပါဋလာနိ ပတိတာနိ ဘဝေယျုံ၊ ဧဝရူပေါ အယံ ပုဂ္ဂလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ ပန ဧကသ္မိံ ပဒေသေ အဓိမုတ္တကဝဿိကပါဋလာနိ ရာသိကတာနဿု၊ တေသံ ဥပရိ တဟံ တဟံ ဒုဂ္ဂန္ဓာနိ ဗဒရပုပ္ဖာဒီနိ ပတိတာနိ ဘဝေယျုံ။ ဧဝရူပေါ တတိယော ပုဂ္ဂလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ စတုတ္ထော ပန တီဟိ ဒွါရေဟိ အာယူဟနကမ္မဿ နိဒ္ဒေါသတ္တာ စ စတုမဓုရဘရိတသုဝဏ္ဏဝါတိ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဆဋ္ဌာဒီနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။

သာဝဇ္ဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉-၁၀။ ဓမ္မကထိကသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၃၉-၁၄၀။ နဝမေ အပ္ပဉ္စ ဘာသတီတိ သမ္ပတ္တပရိသာယ ထောကမေဝ ကထေတိ။ အသဟိတဉ္စာတိ ကထေန္တော စ ပန န အတ္ထယုတ္တံ ကာလယုတ္တံ ကထေတိ။ ပရိသာ စဿ န ကုသလာ ဟောတီတိ သောတုံ နိသိန္နပရိသာ စဿ ယုတ္တာယုတ္တံ ကာရဏာကာရဏံ သိလိဋ္ဌာသိလိဋ္ဌံ န ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ ဧဝရူပေါတိ အယံ ဧဝံဇာတိကော ဗာလဓမ္မကထိကော ဧဝံဇာတိကာယ ဗာလပရိသာယ ဓမ္မကထိကောတွေဝ နာမံ လဘတိ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္ထ စ ဒွေယေဝ ဇနာ သဘာဝဓမ္မကထိကာ၊ န ဣတရေ။ ဣတရေ ပန ဓမ္မကထိကာနံ အန္တော ပဝိဋ္ဌတ္တာ ဧဝံ ဝုတ္တာ။ ဒသမံ ဥတ္တာနမေဝ။

ဓမ္မကထိကသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပုဂ္ဂလဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။