📜

(၁၈) ၃။ ဥပါသကဝဂ္ဂေါ

၁-၃။ သာရဇ္ဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၇၁-၁၇၃။ တတိယဿ ပဌမဒုတိယတတိယေသု အဂါရိယပ္ပဋိပတ္တိ ကထိတာ။ သောတာပန္နသကဒါဂါမိနောပိ ဟောန္တု၊ ဝဋ္ဋန္တိယေဝ။

၄။ ဝေရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၄။ စတုတ္ထေ ဘယာနီတိ စိတ္တုတြာသဘယာနိ။ ဝေရာနီတိ အကုသလဝေရာနိပိ ပုဂ္ဂလဝေရာနိပိ ။ စေတသိကန္တိ စိတ္တနိဿိတံ။ ဒုက္ခန္တိ ကာယပသာဒဝတ္ထုကံ ဒုက္ခံ။ ဒေါမနဿန္တိ ဒေါမနဿဝေဒနံ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝိရတိပဟာနံ ကထိတံ။

၅။ စဏ္ဍာလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၅။ ပဉ္စမေ ဥပါသကပတိကုဋ္ဌောတိ ဥပါသကပစ္ဆိမကော။ ကောတူဟလမင်္ဂလိကောတိ ‘‘ဣမိနာ ဣဒံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တတ္တာ ကောတူဟလသင်္ခါတေန ဒိဋ္ဌသုတမုတမင်္ဂလေန သမန္နာဂတော။ မင်္ဂလံ ပစ္စေတိ နော ကမ္မန္တိ မင်္ဂလံ ဩလောကေတိ၊ ကမ္မံ န ဩလောကေတိ။ ဣတော စ ဗဟိဒ္ဓါတိ ဣမမှာ သာသနာ ဗဟိဒ္ဓါ။ ပုဗ္ဗကာရံ ကရောတီတိ ဒါနာဒိကံ ကုသလကိစ္စံ ပဌမတရံ ကရောတိ။

၆။ ပီတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၆။ ဆဋ္ဌေ ကိန္တိ မယန္တိ ကေန နာမ ဥပါယေန မယံ။ ပဝိဝေကံ ပီတိန္တိ ပဌမဒုတိယဇ္ဈာနာနိ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနကပီတိံ။ ကာမူပသံဟိတန္တိ ကာမနိဿိတံ ဒုဝိဓေ ကာမေ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပဇ္ဇနကံ။ အကုသလူပသံဟိတန္တိ ‘‘မိဂသူကရာဒယော ဝိဇ္ဈိဿာမီ’’တိ သရံ ခိပိတွာ တသ္မိံ ဝိရဒ္ဓေ ‘‘ဝိရဒ္ဓံ မယာ’’တိ ဧဝံ အကုသလေ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနကံ။ တာဒိသေသု ပန ဌာနေသု အဝိရဇ္ဈန္တဿ ‘‘သုဋ္ဌု မေ ဝိဒ္ဓံ၊ သုဋ္ဌု မေ ပဟဋ’’န္တိ ဥပ္ပဇ္ဇနကံ အကုသလူပသံဟိတံ သုခံ သောမနဿံ နာမ။ ဒါနာဒိဥပကရဏာနံ အသမ္ပတ္တိယာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ပန ကုသလူပသံဟိတံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၇။ ဝဏိဇ္ဇာသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၇။ သတ္တမေ ဝဏိဇ္ဇာတိ ဝါဏိဇကမ္မာနိ။ ဥပါသကေနာတိ တိသရဏဂတေန။ သတ္ထဝဏိဇ္ဇာတိ အာဝုဓဘဏ္ဍံ ကာရေတွာ တဿ ဝိက္ကယော။ သတ္တဝဏိဇ္ဇာတိ မနုဿဝိက္ကယော။ မံသဝဏိဇ္ဇာတိ သူကရမိဂါဒယော ပေါသေတွာ တေသံ ဝိက္ကယော။ မဇ္ဇဝဏိဇ္ဇာတိ ယံကိဉ္စိ မဇ္ဇံ ကာရေတွာ တဿ ဝိက္ကယော။ ဝိသဝဏိဇ္ဇာတိ ဝိသံ ကာရေတွာ တဿ ဝိက္ကယော။ ဣတိ သဗ္ဗမ္ပိ ဣမံ ဝဏိဇ္ဇံ နေဝ အတ္တနာ ကာတုံ၊ န ပရေ သမာဒပေတွာ ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၈။ ရာဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၈။ အဋ္ဌမေ ပဗ္ဗာဇေန္တီတိ ရဋ္ဌမှာ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ ယထာပစ္စယံ ဝါ ကရောန္တီတိ ယထာဓိပ္ပာယံ ယထာဇ္ဈာသယံ ကရောန္တိ။ တထေဝ ပါပကမ္မံ ပဝေဒေန္တီတိ ယထာ တေန ကတံ၊ တံ တထေဝ အညေသံ အာရောစေန္တိ ကထေန္တိ။

၉။ ဂိဟိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၉။ နဝမေ သံဝုတကမ္မန္တန္တိ ပိဟိတကမ္မန္တံ။ အာဘိစေတသိကာနန္တိ ဥတ္တမစိတ္တနိဿိတာနံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနန္တိ ပစ္စက္ခေယေဝ ဓမ္မေ ပဝတ္တိက္ခဏေ သုခဝိဟာရာနံ။ အရိယကန္တေဟီတိ အရိယာနံ ကန္တေဟိ မဂ္ဂဖလသီလေဟိ။

အရိယဓမ္မံ သမာဒါယာတိ ဧတ္ထ အရိယဓမ္မောတိ ပဉ္စ သီလာနိ ကထိတာနိ။ မေရယံ ဝါရုဏိန္တိ စတုဗ္ဗိဓံ မေရယံ ပဉ္စဝိဓဉ္စ သုရံ။ ဓမ္မဉ္စာနုဝိတက္ကယေတိ နဝဝိဓံ လောကုတ္တရဓမ္မံ အနုဿတိဝသေနေဝ ဝိတက္ကေယျ။ အဗျာပဇ္ဈံ ဟိတံ စိတ္တန္တိ နိဒ္ဒုက္ခံ မေတ္တာဒိဗြဟ္မဝိဟာရစိတ္တံ။ ဒေဝလောကာယ ဘာဝယေတိ ဗြဟ္မလောကတ္ထာယ ဘာဝေယျ။ ပုညတ္ထဿ ဇိဂီသတောတိ ပုညေန အတ္ထိကဿ ပုညံ ဂဝေသန္တဿ။ သန္တေသူတိ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓတထာဂတသာဝကေသု။ ဝိပုလာ ဟောတိ ဒက္ခိဏာတိ ဧဝံ ဒိန္နဒါနံ မဟပ္ဖလံ ဟောတိ။ အနုပုဗ္ဗေနာတိ သီလပူရဏာဒိနာ အနုက္ကမေန။ သေသံ တိကနိပါတေ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။

၁၀။ ဂဝေသီသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၈၀။ ဒသမေ သိတံ ပါတွာကာသီတိ မဟာမဂ္ဂေနေဝ ဂစ္ဆန္တော တံ သာလဝနံ ဩလောကေတွာ ‘‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣမသ္မိံ ဌာနေ ကိဉ္စိ သုကာရဏံ ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗ’’န္တိ အဒ္ဒသ ကဿပဗုဒ္ဓကာလေ ဂဝေသိနာ ဥပါသကေန ကတံ သုကာရဏံ။ အထဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ သုကာရဏံ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ အပါကဋံ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ ဟန္ဒ နံ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ပါကဋံ ကရောမီ’’တိ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ပဒေသေ ဌိတောဝ သိတပါတုကမ္မံ အကာသိ၊ အဂ္ဂဂ္ဂဒန္တေ ဒဿေတွာ မန္ဒဟသိတံ ဟသိ ။ ယထာ ဟိ လောကိယမနုဿာ ဥဒရံ ပဟရန္တာ ‘‘ကဟံ ကဟ’’န္တိ ဟသန္တိ၊ န ဧဝံ ဗုဒ္ဓါ။ ဗုဒ္ဓါနံ ပန ဟသိတံ ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌာကာရမတ္တမေဝ ဟောတိ။

ဟသိတဉ္စ နာမေတံ တေရသဟိ သောမနဿသဟဂတစိတ္တေဟိ ဟောတိ။ တတ္ထ လောကိယမဟာဇနော အကုသလတော စတူဟိ၊ ကာမာဝစရကုသလတော စတူဟီတိ အဋ္ဌဟိ စိတ္တေဟိ ဟသတိ၊ သေခါ အကုသလတော ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တာနိ ဒွေ အပနေတွာ ဆဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ၊ ခီဏာသဝါ စတူဟိ သဟေတုကကိရိယစိတ္တေဟိ၊ ဧကေန အဟေတုကကိရိယစိတ္တေနာတိ ပဉ္စဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ။ တေသုပိ ဗလဝါရမ္မဏေ အာပါထမာဂတေ ဒွီဟိ ဉာဏသမ္ပယုတ္တစိတ္တေဟိ ဟသန္တိ၊ ဒုဗ္ဗလာရမ္မဏေ ဒုဟေတုကစိတ္တဒွယေန စ အဟေတုကစိတ္တေန စာတိ တီဟိ စိတ္တေဟိ ဟသန္တိ။ ဣမသ္မိံ ပန ဌာနေ ကိရိယာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုသောမနဿသဟဂတစိတ္တံ ဘဂဝတော ပဟဋ္ဌာကာရမတ္တဟသိတံ ဥပ္ပာဒေတိ။

တံ ပနေတံ ဟသိတံ ဧဝံ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ ထေရဿ ပါကဋံ အဟောသိ။ ကထံ? တထာရူပေ ဟိ ကာလေ တထာဂတဿ စတူဟိ ဒါဌာဟိ စာတုဒ္ဒီပိကမဟာမေဃမုခတော သမောသရိတာ ဝိဇ္ဇုလတာ ဝိယ ဝိရောစမာနာ မဟာတာလက္ခန္ဓပ္ပမာဏာ ရသ္မိဝဋ္ဋိယော ဥဋ္ဌဟိတွာ တိက္ခတ္တုံ သိရဝရံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ဒါဌဂ္ဂေသုယေဝ အန္တရဓာယန္တိ။ တေန သညာဏေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပစ္ဆတော ဂစ္ဆမာနောပိ သိတပါတုဘာဝံ ဇာနာတိ။

ဣဒ္ဓန္တိ သမိဒ္ဓံ။ ဖီတန္တိ အတိသမိဒ္ဓံ သဗ္ဗပါလိဖုလ္လံ ဝိယ။ အာကိဏ္ဏမနုဿန္တိ ဇနသမာကုလံ။ သီလေသု အပရိပူရကာရီတိ ပဉ္စသု သီလေသု အသမတ္တကာရီ။ ပဋိဒေသိတာနီတိ ဥပါသကဘာဝံ ပဋိဒေသိတာနိ။ သမာဒပိတာနီတိ သရဏေသု ပတိဋ္ဌာပိတာနီတိ အတ္ထော။ ဣစ္စေတံ သမသမန္တိ ဣတိ ဧတံ ကာရဏံ သဗ္ဗာကာရတော သမဘာဝေနေဝ သမံ၊ န ဧကဒေသေန။ နတ္ထိ ကိဉ္စိ အတိရေကန္တိ မယှံ ဣမေဟိ ကိဉ္စိ အတိရေကံ နတ္ထိ။ ဟန္ဒာတိ ဝဝဿဂ္ဂတ္ထေ နိပါတော။ အတိရေကာယာတိ ဝိသေသကာရဏတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇာမီတိ အတ္ထော။ သီလေသု ပရိပူရကာရိံ ဓာရေထာတိ ပဉ္စသု သီလေသု သမတ္တကာရီတိ ဇာနာထ။ ဧတ္တာဝတာ တေန ပဉ္စ သီလာနိ သမာဒိန္နာနိ နာမ ဟောန္တိ။ ကိမင်္ဂ ပန န မယန္တိ မယံ ပန ကေနေဝ ကာရဏေန ပရိပူရကာရိနော န ဘဝိဿာမ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ဥပါသကဝဂ္ဂေါ တတိယော။