📜

(၁၈) ၃။ ဥပါသကဝဂ္ဂေါ

၁-၆။ သာရဇ္ဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၇၁-၁၇၆။ တတိယဿ ပဌမဒုတိယတတိယစတုတ္ထေ နတ္ထိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပဉ္စမေ ဥပါသကပစ္ဆိမကောတိ ဥပါသကနိဟီနော။ ‘‘ဣမိနာ ဒိဋ္ဌာဒိနာ ဣဒံ နာမ မင်္ဂလံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ ဗာလဇနပရိကပ္ပိတကောတူဟလသင်္ခါတေန ဒိဋ္ဌသုတမုတမင်္ဂလေန သမန္နာဂတော ကောတူဟလမင်္ဂလိကော။ တေနာဟ ‘‘ဣမိနာ ဣဒံ ဘဝိဿတီ’’တိအာဒိ။ မင်္ဂလံ ပစ္စေတီတိ ဒိဋ္ဌမင်္ဂလာဒိဘေဒံ မင်္ဂလမေဝ ပတ္ထိယာယတိ။ နော ကမ္မန္တိ ကမ္မဿကတံ နော ပတ္ထိယာယတိ။ ဣမမှာ သာသနာတိ ဣတော သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓသာသနတော။ ဗဟိဒ္ဓါတိ ဗာဟိရကသမယေ။ ဒက္ခိဏေယျံ ပရိယေသတီတိ ‘‘ဒုပ္ပဋိပန္နာ ဒက္ခိဏေယျာ’’တိ သညီ ဂဝေသတိ။ ဧတ္ထ ဒက္ခိဏပရိယေသနပုဗ္ဗကာရေ ဧကံ ကတွာ ပဉ္စ ဓမ္မာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဆဋ္ဌံ ဥတ္တာနမေဝ။

သာရဇ္ဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇-၈။ ဝဏိဇ္ဇာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၇၇-၈။ သတ္တမေ သတ္ထဝဏိဇ္ဇာတိ အာဝုဓဘဏ္ဍံ ကတွာ ဝါ ကာရေတွာ ဝါ ကတံ ဝါ ပဋိလဘိတွာ တဿ ဝိက္ကယော။ အာဝုဓဘဏ္ဍံ ကာရေတွာ တဿ ဝိက္ကယောတိ ဣဒံ ပန နိဒဿနမတ္တံ။ သူကရမိဂါဒယော ပေါသေတွာ တေသံ ဝိက္ကယောတိ သူကရမိဂါဒယော ပေါသေတွာ တေသံ မံသံ သမ္ပာဒေတွာ ဝိက္ကယော။ ဧတ္ထ စ သတ္ထဝဏိဇ္ဇာ ပရောပရာဓနိမိတ္တတာယ အကရဏီယာ ဝုတ္တာ၊ သတ္တဝဏိဇ္ဇာ အဘုဇိဿဘာဝကရဏတော၊ မံသဝိသဝဏိဇ္ဇာ ဝဓဟေတုတော၊ မဇ္ဇဝဏိဇ္ဇာ ပမာဒဋ္ဌာနတော။ အဋ္ဌမံ ဥတ္တာနမေဝ။

ဝဏိဇ္ဇာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ဂိဟိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၇၉။ နဝမေ အာဘိစေတသိကာနန္တိ အဘိစေတောတိ အဘိက္ကန္တံ ဝိသုဒ္ဓစိတ္တံ ဝုစ္စတိ အဓိစိတ္တံ ဝါ၊ အဘိစေတသိ ဇာတာနိ အာဘိစေတသိကာနိ၊ အဘိစေတော သန္နိဿိတာနီတိ ဝါ အာဘိစေတသိကာနိ။ တေနေဝါဟ ‘‘ဥတ္တမစိတ္တနိဿိတာန’’န္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနန္တိ ဒိဋ္ဌဓမ္မေ သုခဝိဟာရာနံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မောတိ ပစ္စက္ခော အတ္တဘာဝေါ ဝုစ္စတိ၊ တတ္ထ သုခဝိဟာရာနန္တိ အတ္ထော။ ရူပါဝစရဇ္ဈာနာနမေတံ အဓိဝစနံ။ တာနိ ဟိ အပ္ပေတွာ နိသိန္နာ ဈာယိနော ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ အသံကိလိဋ္ဌံ နေက္ခမ္မသုခံ ဝိန္ဒန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။

စတုဗ္ဗိဓမေရယန္တိ ပုပ္ဖာသဝေါ၊ ဖလာသဝေါ၊ ဂုဠာသဝေါ၊ မဓွာသဝေါတိ ဧဝံ စတုပ္ပဘေဒံ မေရယံ။ ပဉ္စဝိဓဉ္စ သုရန္တိ ပူဝသုရာ၊ ပိဋ္ဌသုရာ၊ ဩဒနသုရာ၊ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ၊ သမ္ဘာရသံယုတ္တာတိ ဧဝံ ပဉ္စပ္ပဘေဒံ သုရံ။ ပုညံ အတ္ထော ဧတဿာတိ ပုညတ္ထော။ ယသ္မာ ပနေသ ပုညေန အတ္ထိကော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘ပုညေန အတ္ထိကဿာ’’တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

ဂိဟိသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ဂဝေသီသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၈၀။ ဒသမေ သုကာရဏန္တိ ဗောဓိပရိပါစနဿ ဧကန္တိကံ သုန္ဒရံ ကာရဏံ။ မန္ဒဟသိတန္တိ ဤသကံ ဟသိတံ။ ကဟံ ကဟန္တိ ဟာသသဒ္ဒဿ အနုကရဏမေတံ။ ဟဋ္ဌပ္ပဟဋ္ဌာကာရမတ္တန္တိ ဟဋ္ဌဿ ပဟဋ္ဌာကာရမတ္တံ။ ယထာ ဂဟိတသင်္ကေတာ ‘‘ပဟဋ္ဌော ဘဂဝါ’’တိ သဉ္ဇာနန္တိ၊ ဧဝံ အာကာရနိဒဿနမတ္တံ။

ဣဒါနိ ဣမိနာ ပသင်္ဂေန ဟာသသမုဋ္ဌာနံ ဝိဘာဂတော ဒဿေတုံ ‘‘ဟသိတဉ္စ နာမေတ’’န္တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ အဇ္ဈုပေက္ခနဝသေနပိ ဟာသော န သမ္ဘဝတိ၊ ပဂေဝ ဒေါမနဿဝသေနာတိ အာဟ ‘‘တေရသဟိ သောမနဿသဟဂတစိတ္တေဟီ’’တိ။ နနု စ ကေစိ ကောဓဝသေနပိ ဟသန္တီတိ? န၊ တေ သမ္ပိယန္တိ ကောဓဝတ္ထုံ တတ္ထ ‘‘မယံ ဒါနိ ယထာကာမကာရိတံ အာပဇ္ဇိဿာမာ’’တိ ဒုဝိညေယျန္တရေန သောမနဿစိတ္တေနေဝ ဟာသဿ ဥပ္ပဇ္ဇနတော။ တေသူတိ ပဉ္စသု သောမနဿသဟဂတကိရိယစိတ္တေသု။ ဗလဝါရမ္မဏေတိ ဥဠာရတမေ အာရမ္မဏေ ယမကပါဋိဟာရိယသဒိသေ။ ဒုဗ္ဗလာရမ္မဏေတိ အနုဠာရအာရမ္မဏေ။

‘‘ဣမသ္မိံ ပန ဌာနေ…ပေ… ဥပ္ပာဒေတီ’’တိ ဣဒံ ပေါရာဏဋ္ဌကထာယံ တထာ အာဂတတ္တာ ဝုတ္တံ၊ န သဟေတုကသောမနဿသဟဂတစိတ္တေဟိ ဘဂဝတော သိတံ န ဟောတီတိ ဒဿနတ္တံ။ အဘိဓမ္မဋီကာယံ (ဓ။ သ။ မူလဋီ။ ၉၆၈) ပန ‘‘အတီတံသာဒီသု အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ ဝတွာ ‘ဣမေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတဿ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဉာဏပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တီ’တိအာဒိဝစနတော (မဟာနိ။ ၁၅၆၊ ပဋိ။ မ။ ၃။၅) ‘ဘဂဝတော ဣဒံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’တိ ဝုတ္တဝစနံ ဝိစာရေတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဣမိနာ ဟသိတုပ္ပာဒစိတ္တေန ပဝတ္တိယမာနမ္ပိ ဘဂဝတော သိတကရဏံ ပုဗ္ဗေနိဝါသအနာဂတံသသဗ္ဗညုတညာဏာနံ အနုဝတ္တကတ္တာ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိယေဝါတိ ဧဝံ ပန ဉာဏာနုပရိဝတ္တိဘာဝေ သတိ န ကောစိ ပါဠိအဋ္ဌကထာနံ ဝိရောဓော။ တထာ ဟိ အဘိဓမ္မဋ္ဌကထာယံ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၅၆၈) ‘‘တေသံ ဉာဏာနံ စိဏ္ဏပရိယန္တေ ဣဒံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အဝဿဉ္စေတံ ဧဝံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ အညထာ အာဝဇ္ဇနစိတ္တဿပိ ဘဂဝတော တထာရူပေ ကာလေ န ယုဇ္ဇေယျ။ တဿပိ ဟိ ဝိညတ္တိသမုဋ္ဌာပကဘာဝဿ နိစ္ဆိတတ္တာ။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ‘‘ဧဝဉ္စ ကတွာ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဿပိ ဝိညတ္တိသမုဋ္ဌာပကတ္တံ ဥပပန္နံ ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ မူလဋီ။ ၁ ကာယကမ္မဒွါရကထာဝဏ္ဏနာ) န စ ဝိညတ္တိသမုဋ္ဌာပကတ္တေ တံသမုဋ္ဌာနကာယဝိညတ္တိယာ ကာယကမ္မာဒိဘာဝံ အာပဇ္ဇနဘာဝေါ ဝိဿဇ္ဇတီတိ။

ဟသိတန္တိ သိတမေဝ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ တေနာဟ ‘‘ဧဝံ အပ္ပမတ္တကမ္ပီ’’တိ။ သမောသရိတာ ဝိဇ္ဇုလတာ။ သာ ဟိ ဣတရဝိဇ္ဇုလတာ ဝိယ ခဏဋ္ဌိတိယာ သီဃနိရောဓာ စ န ဟောတိ၊ အပိစ ခေါ ဒန္ဓနိရောဓာ၊ န စ သဗ္ဗကာလိကာ။ ဒီဓိတိ ပါဝကမဟာမေဃတော ဝါ စာတုဒ္ဒီပိကမဟာမေဃတော ဝါ နိစ္ဆရတိ။ တေနာဟ ‘‘စာတုဒ္ဒီပိကမဟာမေဃမုခတော’’တိ။ အယံ ကိရ တာသံ ရသ္မီနံ ဓမ္မတာ၊ ယဒိဒံ တိက္ခတ္တုံ သီသံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ဒါဌဂ္ဂေသုယေဝ အန္တရဓာနံ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျမေဝ။

ဂဝေသီသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဥပါသကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။