📜

၄။ ဒေဝတာဝဂ္ဂေါ

၁-၄။ သေခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၁-၃၄။ စတုတ္ထဿ ပဌမေ သေခါနံ ပဋိလဒ္ဓဂုဏဿ ပရိဟာနိ နာမ နတ္ထီတိ အာဟ ‘‘ဥပရူပရိဂုဏပရိဟာနာယာ’’တိ၊ ဥပရူပရိလဒ္ဓဗ္ဗာနံ မဂ္ဂဖလာနံ ပရိဟာနာယ အနုပ္ပာဒါယာတိ အတ္ထော။ တတိယာဒီနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။

သေခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅။ ပဉ္စမေ သမ္ပယောဂဝသေန ဝိဇ္ဇံ ဘဇန္တိ၊ သဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာဒိပစ္စယဝသေန တာယ သဟ ဧကီဘာဝံ ဂစ္ဆန္တီတိ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။ အထ ဝါ ဝိဇ္ဇာဘာဂေ ဝိဇ္ဇာကောဋ္ဌာသေ ဝတ္တန္တိ ဝိဇ္ဇာသဘာဂတာယ တဒေကဒေသေ ဝိဇ္ဇာကောဋ္ဌာသေ ပဝတ္တန္တီတိ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။ တတ္ထ ဝိပဿနာဉာဏံ၊ မနောမယိဒ္ဓိ၊ ဆ အဘိညာတိ အဋ္ဌ ဝိဇ္ဇာ။ ပုရိမေန အတ္ထေန တာဟိ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။ ပစ္ဆိမေန အတ္ထေန တာသု ယာ ကာစိ ဧကာဝ ဝိဇ္ဇာ ဝိဇ္ဇာ၊ သေသာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။ ဧဝံ ဝိဇ္ဇာပိ ဝိဇ္ဇာယ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ ‘‘ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ’’တွေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣဓ ပန ဝိပဿနာဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သညာဝ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာတိ အာဂတာ၊ သညာသီသေန သေသသမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ ဝုတ္တာ ဧဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏေတိ အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏေ နိဿယပစ္စယဘူတေ ဥပ္ပန္နသညာ၊ တေန သဟဂတာတိ အတ္ထော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဝိဇ္ဇာဘာဂိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ ဝိဝါဒမူလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆။ ဆဋ္ဌေ ကောဓနောတိ ကုဇ္ဈနသီလော။ ယသ္မာ သော အပ္ပဟီနကောဓတာယ အဓိဂတကောဓော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘ကောဓေန သမန္နာဂတော’’တိ အာဟ။ ဥပနာဟော ဧတဿ အတ္ထီတိ ဥပနာဟီ၊ ဥပနယှနသီလောတိ ဝါ ဥပနာဟီ။ ဝိဝါဒေါ နာမ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ယေဘုယျေန ပဌမံ ဒွိန္နံ ဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဒွိန္နံ ဘိက္ခူနံ ဝိဝါဒေါ’’တိ။ သော ပန ယထာ ဗဟူနံ အနတ္ထာဝဟော ဟောတိ၊ တံ နိဒဿနမုခေန နိဒဿေန္တော ‘‘ကထ’’န္တိအာဒိမာဟ။ အဗ္ဘန္တရပရိသာယာတိ ပရိသဗ္ဘန္တရေ။

ဂုဏမက္ခနာယ ပဝတ္တောပိ အတ္တနော ကာရကံ ဂူထေန ပဟရန္တိံ ဂူထော ဝိယ ပဌမတရံ မက္ခေတီတိ မက္ခော၊ သော ဧတဿ အတ္ထီတိ မက္ခီ။ ပဠာသတီတိ ပဠာသော၊ ပရဿ ဂုဏေ ဍံသိတွာ ဝိယ အပနေတီတိ အတ္ထော။ သော ဧတဿ အတ္ထီတိ ပဠာသီ။ ပဠာသီ ပုဂ္ဂလော ဟိ ဒုတိယဿ ဓုရံ န ဒေတိ၊ သမံ ဟရိတွာ အတိဝဒတိ။ တေနာဟ ‘‘ယုဂဂ္ဂါဟလက္ခဏေန ပဠာသေန သမန္နာဂတော’’တိ။ ဣဿတီတိ ဣဿုကီ။ မစ္ဆရာယတီတိ မစ္ဆရံ၊ တံ ဧတဿ အတ္ထီတိ မစ္ဆရီ။ သဌယတိ န သမ္မာ ဘာသတီတိ သဌော အညထာ သန္တံ အတ္တာနံ အညထာ ပဝေဒနတော။ မာယာ ဧတဿ အတ္ထီ မာယာဝီ။ မိစ္ဆာ ပါပိကာ ဝိညုဂရဟိတာ ဧတဿ ဒိဋ္ဌီတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ ကမ္မပထပရိယာပန္နာယ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိအာဒိဝတ္ထုကာယ မိစ္ဆတ္တပရိယာပန္နာယ အနိယျာနိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတောတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘နတ္ထိကဝါဒီ’’တိအာဒိ။

သံ အတ္တနော ဒိဋ္ဌိံ၊ သယံ ဝါ အတ္တနာ ယထာဂဟိတံ ပရာမသတိ၊ သဘာဝံ အတိက္ကမိတွာ ပရတော အာမသတီတိ သန္ဒိဋ္ဌီပရာမာသီ။ အာဓာနံ ဒဠှံ ဂဏှာတီတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ၊ ဒဠှဂ္ဂါဟီ၊ ‘‘ဣဒမေဝ သစ္စ’’န္တိ ထိရဂ္ဂါဟီတိ အတ္ထော။ ယုတ္တံ ကာရဏံ ဒိသွာဝ လဒ္ဓိံ ပဋိနိဿဇ္ဇတီတိ ပဋိနိဿဂ္ဂီ၊ ဒုက္ခေန ကိစ္ဆေန ကသိရေန ဗဟုမ္ပိ ကာရဏံ ဒဿေတွာ န သက္ကာ ပဋိနိဿဂ္ဂံ ကာတုန္တိ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော အတ္တနော ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိံ ‘‘ဣဒမေဝ သစ္စ’’န္တိ ဒဠှံ ဂဏှိတွာ အပိ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ကာရဏံ ဒဿေတွာ ဝုစ္စမာနော န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ တဿေတံ အဓိဝစနံ။ တာဒိသော ဟိ ပုဂ္ဂလော ယံ ယဒေဝ ဓမ္မံ ဝါ အဓမ္မံ ဝါ သုဏာတိ၊ တံ သဗ္ဗံ ‘‘ဧဝံ အမှာကံ အာစရိယေဟိ ကထိတံ၊ ဧဝံ အမှေဟိ သုတ’’န္တိ ကုမ္မောဝ အင်္ဂါနိ သကေ ကပါလေ အန္တောယေဝ သမောဒဟတိ။ ယထာ ဟိ ကစ္ဆပေါ အတ္တနော ဟတ္ထပါဒါဒိကေ အင်္ဂေ ကေနစိ ဃဋိတေ သဗ္ဗာနိ အင်္ဂါနိ အတ္တနော ကပါလေယေဝ သမောဒဟတိ၊ န ဗဟိ နီဟရတိ၊ ဧဝမယမ္ပိ ‘‘န သုန္ဒရော တဝ ဂါဟော၊ ဆဍ္ဍေဟိ န’’န္တိ ဝုတ္တော တံ န ဝိဿဇ္ဇတိ၊ အန္တောယေဝ အတ္တနော ဟဒယေ ဧဝ ဌပေတွာ ဝိစရတိ၊ ကုမ္ဘီလဂ္ဂါဟံ ဂဏှာတိ။ ယထာ သုသုမာရာ ဂဟိတံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ၊ ဧဝံ ဂဏှာတိ။

ဝိဝါဒမူလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ ဆဠင်္ဂဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၇။ သတ္တမေ ဒက္ခန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဧတာယာတိ ဒက္ခိဏာ၊ ပရိစ္စာဂမယံ ပုညံ၊ တဿူပကရဏဘူတော ဒေယျဓမ္မော စ။ ဣဓ ပန ဒေယျဓမ္မော အဓိပ္ပေတော။ တေနေဝါဟ ‘‘ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတီ’’တိ။ ဣတော ဥဋ္ဌိတေနာတိ ဣတော ခေတ္တတော ဥပ္ပန္နေန။ ရာဂေါ ဝိနယတိ ဧတေနာတိ ရာဂဝိနယော၊ ရာဂဿ သမုစ္ဆေဒိကာ ပဋိပဒါ။ တေနာဟ ‘‘ရာဂဝိနယပဋိပဒံ ပဋိပန္နာ’’တိ။

‘‘ပုဗ္ဗေဝ ဒါနာ သုမနော’’တိအာဒိဂါထာယ ပုဗ္ဗေဝ ဒါနာ မုဉ္စစေတနာယ ပုဗ္ဗေ ဒါနူပကရဏသမ္ဘရဏတော ပဋ္ဌာယ သုမနော ‘‘သမ္ပတ္တီနံ နိဒါနံ အနုဂါမိကဒါနံ ဒဿာမီ’’တိ သောမနဿိတော ဘဝေယျ။ ဒဒံ စိတ္တံ ပသာဒယေတိ ဒဒန္တော ဒေယျဓမ္မံ ဒက္ခိဏေယျဟတ္ထေ ပတိဋ္ဌာပေန္တော ‘‘အသာရတော ဓနတော သာရာဒါနံ ကရောမီ’’တိ အတ္တနော စိတ္တံ ပသာဒေယျ။ ဒတွာ အတ္တမနော ဟောတီတိ ဒက္ခိဏေယျာနံ ဒေယျဓမ္မံ ပရိစ္စဇိတွာ ‘‘ပဏ္ဍိတပညတ္တံ နာမ မယာ အနုဋ္ဌိတံ၊ အဟော သာဓု သုဋ္ဌူ’’တိ အတ္တမနော ပမုဒိတော ပီတိသောမနဿဇာတော ဟောတိ။ ဧသာတိ ယာ အယံ ပုဗ္ဗစေတနာ မုဉ္စစေတနာ အပရစေတနာတိ ဣမာသံ ကမ္မဖလာနံ သဒ္ဓါနုဂတာနံ သောမနဿပရိဂ္ဂဟိတာနံ တိဝိဓာနံ စေတနာနံ ပါရိပူရီ၊ ဧသာ။

သီလသညမေနာတိ ကာယိကဝါစသိကသံဝရေန။ ဟတ္ထပါဒေတိ ဒက္ခိဏေယျာနံ ဟတ္ထပါဒေ။ မုခံ ဝိက္ခာလေတွာတိ တေသံယေဝ မုခံ ဝိက္ခာလေတွာ၊ အတ္တနာဝ မုခေါဒကံ ဒတွာတိ အဓိပ္ပာယော။

ဆဠင်္ဂဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈-၁၁။ အတ္တကာရီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၈-၄၁။ အဋ္ဌမေ ကုသလကိရိယာယ အာဒိအာရမ္ဘဘာဝေန ပဝတ္တဝီရိယံ ဌိတသဘာဝတာယ သဘာဝဓာရဏဋ္ဌေန ဓာတူတိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ – ‘‘အာရမ္ဘဓာတူတိ အာရဘနဝသေန ပဝတ္တဝီရိယ’’န္တိ။ လဒ္ဓါသေဝနံ ဝီရိယံ ဗလပ္ပတ္တံ ဟုတွာ ပဋိပက္ခေ ဝိဓမတီတိ အာဟ ‘‘နိက္ကမဓာတူတိ ကောသဇ္ဇတော နိက္ခမနသဘာဝံ ဝီရိယ’’န္တိ။ ပရက္ကမနသဘာဝေါတိ အဓိမတ္တတရာနံ ပဋိပက္ခဓမ္မာနံ ဝိဓမနသမတ္ထတာယ ပဋုပဋုတရဘာဝေန ပရံ ပရံ ဌာနံ အက္ကမနသဘာဝေါ။ နဝမာဒီသု နတ္ထိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

အတ္တကာရီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၂။ နာဂိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၄၂။ ဒွါဒသမေ မာဟံ နာဂိတ ယသေန သမာဂမန္တိ မာ အဟံ ယသေန သမာဂမနံ ပတ္ထေမိ။ မာ စ မယာ ယသောတိ ယသော စ မယာ မာ သမာဂစ္ဆတူတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ အတ္တနော လာဘသက္ကာရေန အနတ္ထိကတံ ဝိဘာဝေတိ။ ပဉ္စဟိ ဝိမုတ္တီဟီတိ တဒင်္ဂဝိမုတ္တိအာဒီဟိ ပဉ္စဟိ ဝိမုတ္တီဟိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

နာဂိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒေဝတာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။