📜

၂။ အနုသယဝဂ္ဂေါ

၄။ပုဂ္ဂလသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၄။ ဒုတိယဿ စတုတ္ထေ ဥဘတော ဥဘယထာ၊ ဥဘတော ဥဘောဟိ ဘာဂေဟိ ဝိမုတ္တောတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဧကဒေသသရူပေကသေသနယေန။ ဒွီဟိ ဘာဂေဟီတိ ကရဏေ နိဿက္ကေ စေတံ ဗဟုဝစနံ ။ အာဝုတ္တိအာဒိဝသေန အယံ နိယမော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘အရူပသမာပတ္တိယာ’’တိအာဒိ။ ဧတေန ‘‘သမာပတ္တိယာ ဝိက္ခမ္ဘနဝိမောက္ခေန၊ မဂ္ဂေန သမုစ္ဆေဒဝိမောက္ခေန ဝိမုတ္တတ္တာ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တော တိပိဋကစူဠနာဂတ္ထေရဝါဒေါ၊ ‘‘နာမကာယတော ရူပကာယတော စ ဝိမုတ္တတ္တာ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တော တိပိဋကမဟာရက္ခိတတ္ထေရဝါဒေါ၊ ‘‘သမာပတ္တိယာ ဝိက္ခမ္ဘနဝိမောက္ခေန ဧကဝါရံ၊ မဂ္ဂေန သမုစ္ဆေဒဝိမောက္ခေန ဧကဝါရံ ဝိမုတ္တတ္တာ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တော တိပိဋကစူဠာဘယတ္ထေရဝါဒေါ စာတိ ဣမေသံ တိဏ္ဏမ္ပိ ထေရဝါဒါနံ ဧကဇ္ဈံ သင်္ဂဟော ကတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ ပဌမဝါဒေ ဒွီဟိ ဘာဂေဟိ ဝိမုတ္တော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဝုတ္တော၊ ဒုတိယဝါဒေ ဥဘတော ဘာဂတော ဝိမုတ္တောတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော၊ တတိယဝါဒေ ဒွီဟိ ဘာဂေဟိ ဒွေ ဝါရေ ဝိမုတ္တောတိ အယမေတေသံ ဝိသေသောတိ။ ဝိမုတ္တောတိ ကိလေသေဟိ ဝိမုတ္တော၊ ကိလေသဝိက္ခမ္ဘနသမုစ္ဆေဒနေဟိ ဝါ ကာယတော ဝိမုတ္တောဟိ အတ္ထော။

သောတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော။ ကာမဉ္စေတ္ထ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနမ္ပိ အရူပါဝစရဇ္ဈာနံ ဝိယ ဒုဝင်္ဂိကံ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ။ တံ ပန ပဒဋ္ဌာနံ ကတွာ အရဟတ္တံ ပတ္တော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော နာမ န ဟောတိ ရူပကာယတော အဝိမုတ္တတ္တာ။ တဉှိ ကိလေသကာယတောဝ ဝိမုတ္တံ၊ န ရူပကာယတော၊ တသ္မာ တတော ဝုဋ္ဌာယ အရဟတ္တံ ပတ္တော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော န ဟောတီတိ အာဟ ‘‘စတုန္နံ အရူပ…ပေ… ပဉ္စဝိဓော ဟောတီ’’တိ။ အရူပသမာပတ္တီနန္တိ နိဒ္ဓါရဏေ သာမိဝစနံ။ အရဟတ္တံ ပတ္တအနာဂါမိနောတိ ဘူတပုဗ္ဗဂတိယာ ဝုတ္တံ။ န ဟိ အရဟတ္တံ ပတ္တော အနာဂါမီ နာမ ဟောတိ။ ‘‘ရူပီ ရူပါနိ ပဿတီ’’တိအာဒိကေ နိရောဓသမာပတ္တိအန္တေ အဋ္ဌ ဝိမောက္ခေ ဝတွာ –

‘‘ယတော စ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ ဘိက္ခု ဣမေ အဋ္ဌ ဝိမောက္ခေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ၊ ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ အာနန္ဒ၊ ဘိက္ခု ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော’’တိ –

ယဒိပိ မဟာနိဒါနေ (ဒီ။ နိ။ ၂။၁၃၀) ဝုတ္တံ၊ တံ ပန ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တသေဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တန္တိ၊ ဣဓ ပန သဗ္ဗဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တေ သင်္ဂဟဏတ္ထံ ‘‘ပဉ္စဝိဓော ဟောတီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ပါဠိ ပနေတ္ထ…ပေ… အဋ္ဌဝိမောက္ခလာဘိနော ဝသေန အာဂတာ’’တိ အာဟ။ မဇ္ဈိမနိကာယေ ပန ကီဋာဂိရိသုတ္တေ (မ။ နိ။ ၂။၁၈၂) –

‘‘ကတမော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ၊ တေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ ၊ ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော’’တိ –

အရူပသမာပတ္တိဝသေန စတ္တာရော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တာ၊ သေဋ္ဌော စ ဝုတ္တော ဝုတ္တလက္ခဏူပပတ္တိတော။ ယထာဝုတ္တေသု ဟိ ပဉ္စသု ပုရိမာ စတ္တာရော သမာပတ္တိသီသံ နိရောဓံ န သမာပဇ္ဇန္တီတိ ပရိယာယေန ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တာ နာမ။ အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ အနာဂါမီ တံ သမာပဇ္ဇိတွာ တတော ဝုဋ္ဌာယ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ အရဟတ္တံ ပတ္တောတိ နိပ္ပရိယာယေန ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တသေဋ္ဌော နာမ။

ကတမော စ ပုဂ္ဂလောတိအာဒိ ပုဂ္ဂလပညတ္တိပါဠိ။ တတ္ထ ကတမောတိ ပုစ္ဆာဝစနံ။ ပုဂ္ဂလောတိ အသာဓာရဏတော ပုစ္ဆိတဗ္ဗဝစနံ။ ဣဓာတိ ဣဓသ္မိံ သာသနေ။ ဧကစ္စောတိ ဧကော။ အဋ္ဌ ဝိမောက္ခေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတီတိ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော သမာပဇ္ဇိတွာ နာမကာယတော ပဋိလဘိတွာ ဝိဟရတိ။ ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တီတိ ဝိပဿနာပညာယ သင်္ခါရဂတံ၊ မဂ္ဂပညာယ စတ္တာရိ သစ္စာနိ ပဿိတွာ စတ္တာရောပိ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ ဒိသွာတိ ဒဿနဟေတု။ န ဟိ အာသဝေ ပညာယ ပဿန္တိ၊ ဒဿနကာရဏာ ပန ပရိက္ခီဏာ ဒိသွာ ပရိက္ခီဏာတိ ဝုတ္တာ ဒဿနာယတ္တပရိက္ခယတ္တာ။ ဧဝဉှိ ဒဿနံ အာသဝါနံ ခယဿ ပုရိမကိရိယာဘာဝေန ဝုတ္တံ။

ပညာဝိမုတ္တောတိ ဝိသေသတော ပညာယ ဧဝ ဝိမုတ္တော၊ န တဿ အဓိဋ္ဌာနဘူတေန အဋ္ဌဝိမောက္ခသင်္ခါတေန သာတိသယေန သမာဓိနာတိ ပညာဝိမုတ္တော။ ယော အရိယော အနဓိဂတအဋ္ဌဝိမောက္ခော သဗ္ဗသော အာသဝေဟိ ဝိမုတ္တော၊ တဿေတံ အဓိဝစနံ။ အဓိဂတေပိ ဟိ ရူပဇ္ဈာနဝိမောက္ခေ န သော သာတိသယသမာဓိနိဿိတောတိ န တဿ ဝသေန ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တတာ ဟောတီတိ ဝုတ္တောဝါယမတ္ထော။ အရူပဇ္ဈာနေသု ပန ဧကသ္မိမ္ပိ သတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တောယေဝ နာမ ဟောတိ။ တေန ဟိ အဋ္ဌဝိမောက္ခေကဒေသေန တံနာမဒါနသမတ္ထေန အဋ္ဌဝိမောက္ခလာဘီတွေဝ ဝုစ္စတိ။ သမုဒါယေ ဟိ ပဝတ္တော ဝေါဟာရော အဝယဝေပိ ဒိဿတိ ယထာ တံ ‘‘သတ္တိသယော’’တိ အနဝသေသတော အာသဝါနံ ပရိက္ခီဏတ္တာ။ အဋ္ဌဝိမောက္ခပဋိက္ခေပဝသေနေဝ န ဧကဒေသဘူတရူပဇ္ဈာနပ္ပဋိက္ခေပဝသေန။ ဧဝဉှိ အရူပဇ္ဈာနေကဒေသာဘာဝေပိ အဋ္ဌဝိမောက္ခပဋိက္ခေပေါ န ဟောတီတိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။ အရူပါဝစရဇ္ဈာနေသု ဟိ ဧကသ္မိမ္ပိ သတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တောယေဝ နာမ ဟောတိ။

ဖုဋ္ဌန္တံ သစ္ဆိကတောတိ ဖုဋ္ဌာနံ အန္တော ဖုဋ္ဌန္တော၊ ဖုဋ္ဌာနံ အရူပဇ္ဈာနာနံ အနန္တရော ကာလောတိ အဓိပ္ပာယော။ အစ္စန္တသံယောဂေ စေတံ ဥပယောဂဝစနံ။ တံ ဖုဋ္ဌာနန္တရကာလမေဝ သစ္ဆိကာတဗ္ဗံ သစ္ဆိကတော သစ္ဆိကရဏူပါယေနာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဘာဝနပုံသကံ ဝါ ဧတံ ‘‘ဧကမန္တံ နိသီဒီ’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ယော ဟိ အရူပဇ္ဈာနေန ရူပကာယတော နာမကာယေကဒေသတော စ ဝိက္ခမ္ဘနဝိမောက္ခေန ဝိမုတ္တော၊ တေန နိရောဓသင်္ခါတော ဝိမောက္ခော အာလောစိတော ပကာသိတော ဝိယ ဟောတိ၊ န ပန ကာယေန သစ္ဆိကတော။ နိရောဓံ ပန အာရမ္မဏံ ကတွာ ဧကစ္စေသု အာသဝေသု ခေပိတေသု တေန သော သစ္ဆိကတော ဟောတိ၊ တသ္မာ သော သစ္ဆိကာတဗ္ဗံ နိရောဓံ ယထာအာလောစိတံ နာမကာယေန သစ္ဆိ ကရောတီတိ ‘‘ကာယသက္ခီ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ န တု ‘‘ဝိမုတ္တော’’တိ ဧကစ္စာနံ အာသဝါနံ အပရိက္ခီဏတ္တာ။ တေနာဟ ‘‘ဈာနဖဿံ ပဌမံ ဖုသတိ၊ ပစ္ဆာ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောတီ’’တိ။ အယံ စတုန္နံ အရူပသမာပတ္တီနံ ဧကေကတော ဝုဋ္ဌာယ သင်္ခါရေ သမ္မသိတွာ ကာယသက္ခိဘာဝံ ပတ္တာနံ စတုန္နံ၊ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌာယ အဂ္ဂမဂ္ဂပ္ပတ္တအနာဂါမိနော စ ဝသေန ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဝိယ ပဉ္စဝိဓော နာမ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ အဘိဓမ္မဋီကာယံ (ပု။ ပ။ မူလဋီ။ ၂၄) ‘‘ကာယသက္ခိမှိပိ ဧသေဝ နယော’’တိ။ ဧကစ္စေ အာသဝါတိ ဟေဋ္ဌိမမဂ္ဂဝဇ္ဈာ အာသဝါ။

ဒိဋ္ဌန္တံ ပတ္တောတိ ဒဿနသင်္ခါတဿ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဉာဏဿ အနန္တရံ ပတ္တောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘ဒိဋ္ဌတ္တာ ပတ္တော’’တိပိ ပါဌော။ ဧတေန စတုသစ္စဒဿနသင်္ခါတာယ ဒိဋ္ဌိယာ နိရောဓဿ ပတ္တတံ ဒီပေတိ။ တေနာဟ ‘‘ဒုက္ခာ သင်္ခါရာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ပညာယာတိ မဂ္ဂပညာယ။ ပဌမဖလဋ္ဌတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အဂ္ဂမဂ္ဂဋ္ဌာ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော။ တေနာဟ ‘‘သောပိ ကာယသက္ခီ ဝိယ ဆဗ္ဗိဓော ဟောတီ’’တိ။ ယထာ ပန ပညာဝိမုတ္တော၊ ဧဝံ အယမ္ပိ သုက္ခဝိပဿကော စတူဟိ အရူပဇ္ဈာနေဟိ ဝုဋ္ဌာယ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တဘာဝပ္ပတ္တာ စတ္တာရော စာတိ ပဉ္စဝိဓော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဒ္ဓါဝိမုတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ဧတ္တကံ ဒုက္ခံ၊ န ဣတော ဥဒ္ဓံ ဒုက္ခန္တိ။ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ ဌပေတွာ တဏှံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓပဉ္စကံ ဒုက္ခသစ္စန္တိ ယာထာဝတော ပဇာနာတိ။ ယသ္မာ ပန တဏှာ ဒုက္ခံ ဇနေတိ နိဗ္ဗတ္တေတိ၊ တတော တံ ဒုက္ခံ သမုဒေတိ၊ တသ္မာ နံ ‘‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ယသ္မာ ပန ဣဒံ ဒုက္ခဉ္စ သမုဒယော စ နိဗ္ဗာနံ ပတွာ နိရုဇ္ဈတိ၊ အပ္ပဝတ္တိံ ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မာ န ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ အရိယော ပန အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ တံ ဒုက္ခနိရောဓံ ဂစ္ဆတိ၊ တေန တံ ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဧတ္တာဝတာ နာနာက္ခဏေ သစ္စဝဝတ္ထာနံ ဒဿိတံ။ ဣဒါနိ တံ ဧကက္ခဏေ ဒဿေတုံ ‘‘တထာဂတပ္ပဝေဒိတာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တထာဂတပ္ပဝေဒိတာတိ တထာဂတေန ဗောဓိမဏ္ဍေ ပဋိဝိဒ္ဓါ ဝိဒိတာ ပါကဋာ ကတာ။ ဓမ္မာတိ စတုသစ္စဓမ္မာ။ ဝေါဒိဋ္ဌာ ဟောန္တီတိ သုဒိဋ္ဌာ။ ဝေါစရိတာတိ သုစရိတာ၊ ပညာယ သုဋ္ဌု စရာပိတာတိ အတ္ထော။ အယန္တိ အယံ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တောတိ။

သဒ္ဓါယ ဝိမုတ္တောတိ သဒ္ဒဟနဝသေန ဝိမုတ္တော။ ဧတေန သဗ္ဗထာ အဝိမုတ္တဿပိ သဒ္ဓါမတ္တေန ဝိမုတ္တဘာဝံ ဒဿေတိ။ သဒ္ဓါဝိမုတ္တောတိ ဝါ သဒ္ဓါယ အဓိမုတ္တောတိ အတ္ထော။ ကိံ ပန နေသံ ကိလေသပ္ပဟာနေ နာနတ္တံ အတ္ထီတိ? နတ္ထိ။ အထ ကသ္မာ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တံ န ပါပုဏာတီတိ? အာဂမနီယနာနတ္တေန။ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော ဟိ အာဂမနမှိ ကိလေသေ ဝိက္ခမ္ဘေန္တော အပ္ပဒုက္ခေန အကသိရေန အကိလမန္တောဝ သက္ကောတိ ဝိက္ခမ္ဘိတုံ၊ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ပန ဒုက္ခေန ကသိရေန ကိလမန္တော သက္ကောတိ ဝိက္ခမ္ဘိတုံ၊ တသ္မာ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တံ န ပါပုဏာတိ။ တေနာဟ ‘‘ဧတဿ ဟီ’’တိအာဒိ။ သဒ္ဒဟန္တဿာတိ ‘‘ဧကံသတော အယံ ပဋိပဒါ ကိလေသက္ခယံ အာဝဟတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘာသိတတ္တာ’’တိ ဧဝံ သဒ္ဒဟန္တဿ။ ယသ္မာ ပနဿ အနိစ္စာနုပဿနာဒီဟိ နိစ္စသညာပဟာနဝသေန ဘာဝနာယ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသံ ပဿတော တတ္ထ တတ္ထ ပစ္စက္ခတာပိ အတ္ထိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘သဒ္ဒဟန္တဿ ဝိယာ’’တိ။ သေသပဒဒွယံ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဧတ္ထ စ ပုဗ္ဗဘာဂမဂ္ဂဘာဝနာတိ ဝစနေန အာဂမနီယနာနတ္တေန ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တသဒ္ဓါဝိမုတ္တာနံ ပညာနာနတ္တံ ဟောတီတိ ဒဿိတံ။ အဘိဓမ္မဋ္ဌကထာယမ္ပိ (ပု။ ပ။ အဋ္ဌ။ ၂၈) ‘‘နေသံ ကိလေသပ္ပဟာနေ နာနတ္တံ နတ္ထိ၊ ပညာယ နာနတ္တံ အတ္ထိယေဝါ’’တိ ဝတွာ ‘‘အာဂမနီယနာနတ္တေနေဝ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တံ န ပါပုဏာတီတိ သန္နိဋ္ဌာနံ ကတ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

အာရမ္မဏံ ယာထာဝတော ဓာရေတိ အဝဓာရေတီတိ ဓမ္မော၊ ပညာ။ တံ ပညာသင်္ခါတံ ဓမ္မံ အဓိမတ္တတာယ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဟုတွာ ပဝတ္တံ အနုဿရတီတိ ဓမ္မာနုသာရီ။ တေနာဟ ‘‘ဓမ္မော’’တိအာဒိ။ ပညာပုဗ္ဗင်္ဂမန္တိ ပညာပဓာနံ။ ‘‘သဒ္ဓံ အနုဿရတိ၊ သဒ္ဓါပုဗ္ဗင်္ဂမံ မဂ္ဂံ ဘာဝေတီ’’တိ ဣမမတ္ထံ ဧသေဝ နယောတိ အတိဒိသတိ။ ပညံ ဝါဟေတီတိ ပညာဝါဟီ၊ ပညံ သာတိသယံ ပဝတ္တေတီတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ပညာပုဗ္ဗင်္ဂမံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတီ’’တိ။ ပညာ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါဟေတိ နိဗ္ဗာနာဘိမုခံ ဂမေတီတိ ပညာဝါဟီ။ သဒ္ဓါဝါဟီတိ ဧတ္ထာပိ ဣမိနာ နယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တာဒိကထာတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တာဒီသု အာဂမနတော ပဋ္ဌာယ ဝတ္တဗ္ဗကထာ။ တသ္မာတိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၇၇၃၊ ၈၈၉) ဝုတ္တတ္တာ။ တတော ဧဝ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂသံဝဏ္ဏနာယံ (ဝိသုဒ္ဓိ။ မဟာဋီ။ ၂။၇၇၃) ဝုတ္တနယေနေဝ စေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပုဂ္ဂလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ ဥဒကူပမာသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၁၅။ ပဉ္စမေ ဧကန္တကာဠကေဟီတိ နတ္ထိကဝါဒအဟေတုကဝါဒအကိရိယဝါဒသင်္ခါတေဟိ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဓမ္မေဟိ။ တေနာဟ ‘‘နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တ’’န္တိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလောတိ ဣမိနာ ကာရဏေန ဧကဝါရံ နိမုဂ္ဂေါ နိမုဂ္ဂေါယေဝ သော ဟောတိ။ ဧတဿ ဟိ ပုန ဘဝတော ဝုဋ္ဌာနံ နာမ နတ္ထီတိ ဝဒန္တိ မက္ခလိဂေါသာလာဒယော ဝိယ။ ဟေဋ္ဌာ ဟေဋ္ဌာ နရကဂ္ဂီနံယေဝ အာဟာရော။ သာဓု သဒ္ဓါ ကုသလေသူတိ ကုသလဓမ္မေသု သဒ္ဓါ နာမ သာဟု လဒ္ဓကာတိ ဥမ္မုဇ္ဇတိ၊ သော တာဝတ္တကေနေဝ ကုသလေန ဥမ္မုဇ္ဇတိ နာမ။ သာဓု ဟိရီတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ စင်္ကဝါရေတိ ရဇကာနံ ခါရပရိဿာဝနေ၊ သုရာပရိဿာဝနေ ဝါ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလောတိ ‘‘ဧဝံ သာဓု သဒ္ဓါ’’တိ ဣမေသံ သဒ္ဓါဒီနံ ဝသေန ဧကဝါရံ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ တေသံ ပရိဟာနိယာ ပုန နိမုဇ္ဇတိယေဝ ဒေဝဒတ္တာဒယော ဝိယ။ ဒေဝဒတ္တော ဟိ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော ပဉ္စ စ အဘိညာယော နိဗ္ဗတ္တေတွာပိ ပုန ဗုဒ္ဓါနံ ပဋိပက္ခတာယ တေဟိ ဂုဏေဟိ ပရိဟီနော ရုဟိရုပ္ပာဒကမ္မံ သင်္ဃဘေဒကမ္မဉ္စ ကတွာ ကာယဿ ဘေဒါ ဒုတိယစိတ္တဝါရေန စုတိစိတ္တမနန္တရာ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တော။ ကောကာလိကော ဒွေ အဂ္ဂသာဝကေ ဥပဝဒိတွာ ပဒုမနိရယေ နိဗ္ဗတ္တော။

နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတီတိ အပ္ပဟောနကကာလေပိ န ဟာယတိ၊ ပဟောနကကာလေပိ န ဝဍ္ဎတိ။ ဥဘယမ္ပိ ပနေတံ အဂါရိကေနပိ အနဂါရိကေနပိ ဒီပေတဗ္ဗံ။ ဧကစ္စော ဟိ အဂါရိကော အပ္ပဟောနကကာလေ ပက္ခိကဘတ္တံ ဝဿိကံ ဝါ ဥပနိဗန္ဓာပေသိ၊ သော ပစ္ဆာ ပဟောနကကာလေပိ ပက္ခိကဘတ္တာဒိမတ္တမေဝ ပဝတ္တေတိ။ အနဂါရိကောပိ အာဒိမှိ အပ္ပဟောနကကာလေ ဥဒ္ဒေသံ ဓုတင်္ဂံ ဝါ ဂဏှာတိ၊ မေဓာဝီ ဗလဝီရိယသမ္ပတ္တိယာ ပဟောနကကာလေ တတော ဥတ္တရိံ န ကရောတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလောတိ ဧဝံ ဣမာယ သဒ္ဓါဒီနံ ဌိတိယာ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဌိတော နာမ ဟောတိ။ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ပတရတီတိ သကဒါဂါမိပုဂ္ဂလော ကိလေသတနုတာယ ဥဋ္ဌဟိတွာ ဂန္တဗ္ဗဒိသာဘိမုခေါ တရတိ နာမ။

ပဋိဂါဓပ္ပတ္တော ဟောတီတိ အနာဂါမိပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဣမေ ပန သတ္တ ပုဂ္ဂလာ ဥဒကောပမေန ဒီပိတာ။ သတ္တ ကိရ ဇင်္ဃဝါဏိဇာ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ အန္တရာမဂ္ဂေ ဧကံ ပုဏ္ဏနဒိံ ပါပုဏိံသု။ တေသု ပဌမံ ဩတိဏ္ဏော ဥဒကဘီရုကော ပုရိသော ဩတိဏ္ဏဋ္ဌာနေယေဝ နိမုဇ္ဇိတွာ ပုန သဏ္ဌာတုံ နာသက္ခိ၊ အဝဿံဝ မစ္ဆကစ္ဆပဘတ္တံ ဇာတော။ ဒုတိယော ဩတိဏ္ဏဋ္ဌာနေ နိမုဇ္ဇိတွာ သကိံ ဥဋ္ဌဟိတွာ ပုန နိမုဂ္ဂေါ ဥဋ္ဌာတုံ နာသက္ခိ၊ အန္တောယေဝ မစ္ဆကစ္ဆပဘတ္တံ ဇာတော။ တတိယော နိမုဇ္ဇိတွာ ဥဋ္ဌိတော မဇ္ဈေ နဒိယာ ဌတွာ နေဝ ဩရတော အာဂန္တုံ၊ န ပါရံ ဂန္တုံ အသက္ခိ။ စတုတ္ထော ဥဋ္ဌာယ ဌိတော ဥတ္တရဏတိတ္ထံ ဩလောကေသိ။ ပဉ္စမော ဥတ္တရဏတိတ္ထံ ဩလောကေတွာ ပတရတိ။ ဆဋ္ဌော တံ ဒိသွာ ပါရိမတီရံ ဂန္တွာ ကဋိပ္ပမာဏေ ဥဒကေ ဌိတော။ သတ္တမော ပါရိမတီရံ ဂန္တွာ ဂန္ဓစုဏ္ဏာဒီဟိ နှတွာ ဝရဝတ္ထာဒီနိ နိဝါသေတွာ သုရဘိဝိလေပနံ ဝိလိမ္ပိတွာ နီလုပ္ပလမာလာဒီနိ ပိလန္ဓိတွာ နာနာလင်္ကာရပ္ပဋိမဏ္ဍိတော မဟာနဂရံ ပဝိသိတွာ ပါသာဒမာရုဟိတွာ ဥတ္တမဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ။

တတ္ထ ဇင်္ဃဝါဏိဇာ ဝိယ ဣမေ သတ္တ ပုဂ္ဂလာ၊ နဒီ ဝိယ ဝဋ္ဋံ၊ ပဌမဿ ဥဒကဘီရုကဿ ပုရိသဿ ဩတိဏ္ဏဋ္ဌာနေယေဝ နိမုဇ္ဇနံ ဝိယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကဿ ဝဋ္ဋေ နိမုဇ္ဇနံ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ နိမုဇ္ဇနပုရိသော ဝိယ သဒ္ဓါဒီနံ ဥပ္ပတ္တိမတ္ထကေန ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ တာသံ ဟာနိယာ နိမုဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊ မဇ္ဈေ နဒိယာ ဌတွာ ဝိယ သဒ္ဓါဒီနံ ဌိတိယာ ဌိတိပုဂ္ဂလော၊ ဥတ္တရဏတိတ္ထံ ဩလောကေန္တော ဝိယ သောတာပန္နော၊ ပတရန္တပုရိသော ဝိယ ကိလေသကာမာဝဋ္ဋတာယ ပတရန္တော သကဒါဂါမီ၊ တရိတွာ ကဋိမတ္တေ ဥဒကေ ဌိတပုရိသော ဝိယ အနာဝဋ္ဋဓမ္မတ္တာ အနာဂါမီ၊ နှတွာ ပါရိမတီရံ ဥတ္တရိတွာ ထလေ ဌိတပုရိသော ဝိယ စတ္တာရော ဩဃေ အတိက္ကမိတွာ နိဗ္ဗာနထလေ ဌိတော ခီဏာသဝဗြာဟ္မဏော၊ ထလေ ဌိတပုရိသဿ နဂရံ ပဝိသိတွာ ပါသာဒံ အာရုယှ ဥတ္တမဘောဇနဘုဉ္ဇနံ ဝိယ ခီဏာသဝဿ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏသမာပတ္တိံ အပ္ပေတွာ ဝီတိနာမနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဥဒကူပမာသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆-၉။ အနိစ္စာနုပဿီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၆-၁၉။ ဆဋ္ဌေ ‘‘ဣဓ သမသီသီ ကထိတော’’တိ ဝတွာ ဧဝံ သမသီသိတံ ဝိဘဇိတွာ ဣဓာဓိပ္ပေတံ ဒဿေတုံ ‘‘သော စတုဗ္ဗိဓော ဟောတီ’’တိအာဒိမာဟ။ ရောဂဝသေန သမသီသီ ရောဂသမသီသီ။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ ဧကပ္ပဟာရေနေဝါတိ ဧကဝေလာယမေဝ။ ယော စက္ခုရောဂါဒီသု အညတရသ္မိံ သတိ ‘‘ဣတော အနုဋ္ဌိတော အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿာမီ’’တိ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေသိ၊ အထဿ အရဟတ္တဉ္စ ရောဂတော ဝုဋ္ဌာနဉ္စ ဧကကာလမေဝ ဟောတိ ၊ အယံ ရောဂသမသီသီ နာမ။ ဣရိယာပထဿ ပရိယောသာနန္တိ ဣရိယာပထန္တရသမာယောဂေါ။ ယော ဌာနာဒီသု ဣရိယာပထေသု အညတရံ အဓိဋ္ဌာယ ‘‘အဝိကောပေတွာဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿာမီ’’တိ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေသိ။ အထဿ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ စ ဣရိယာပထဝိကောပနဉ္စ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဟောတိ၊ အယံ ဣရိယာပထသမသီသီ နာမ။ ဇီဝိတသမသီသီ နာမာတိ ဧတ္ထ ‘‘ပလိဗောဓသီသံ မာနော၊ ပရာမာသသီသံ ဒိဋ္ဌိ၊ ဝိက္ခေပသီသံ ဥဒ္ဓစ္စံ၊ ကိလေသသီသံ အဝိဇ္ဇာ၊ အဓိမောက္ခသီသံ သဒ္ဓါ၊ ပဂ္ဂဟသီသံ ဝီရိယံ၊ ဥပဋ္ဌာနသီသံ သတိ၊ အဝိက္ခေပသီသံ သမာဓိ၊ ဒဿနသီသံ ပညာ၊ ပဝတ္တသီသံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ စုတိသီသံ ဝိမောက္ခော၊ သင်္ခါရသီသံ နိရောဓော’’တိ ပဋိသမ္ဘိဒါယံ (ပဋိ။ မ။ ၃။၃၃) ဝုတ္တေသု သတ္တရသသု သီသေသု ပဝတ္တသီသံ ကိလေသသီသန္တိ ဒွေ သီသာနိ ဣဓာဓိပ္ပေတာနိ – ‘‘အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာသဝပရိယာဒါနဉ္စ ဟောတိ ဇီဝိတပရိယာဒါနဉ္စာ’’တိ ဝစနတော။ တေသု ကိလေသသီသံ အရဟတ္တမဂ္ဂေါ ပရိယာဒိယတိ၊ ပဝတ္တသီသံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ စုတိစိတ္တံ ပရိယာဒိယတိ။ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာပရိယာဒါယကံ စိတ္တံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ပရိယာဒါတုံ န သက္ကောတိ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယပရိယာဒါယကံ အဝိဇ္ဇံ ပရိယာဒါတုံ န သက္ကောတိ ။ အညံ အဝိဇ္ဇာပရိယာဒါယကံ စိတ္တံ၊ အညံ ဇီဝိတန္ဒြိယပရိယာဒါယကံ။ ယဿ စေတံ သီသဒွယံ သမံ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆတိ၊ သော ဇီဝိတသမသီသီ နာမ။

ကထံ ပနိဒံ သမံ ဟောတီတိ? ဝါရသမတာယ။ ယသ္မိဉှိ ဝါရေ မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနံ ဟောတိ၊ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေ ပဉ္စ ပစ္စဝေက္ခဏာနိ၊ သကဒါဂါမိမဂ္ဂေ ပဉ္စ၊ အနာဂါမိမဂ္ဂေ ပဉ္စ၊ အရဟတ္တမဂ္ဂေ စတ္တာရီတိ ဧကူနဝီသတိမေ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏေ ပတိဋ္ဌာယ ဘဝင်္ဂံ ဩတရိတွာ ပရိနိဗ္ဗာယတော ဣမာယ ဝါရသမတာယ ဣဒံ ဥဘယသီသပရိယာဒါနမ္ပိ သမံ ဟောတီတိ ဣမာယ ဝါရသမတာယ။ ဝါရသမဝုတ္တိဒါယကေန ဟိ မဂ္ဂစိတ္တေန အတ္တနော အနန္တရံ ဝိယ နိပ္ဖာဒေတဗ္ဗာ ပစ္စဝေက္ခဏဝါရာ စ ကိလေသပရိယာဒါနဿေဝ ဝါရာတိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အရဟတိ။ ‘‘ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၇၈၊ သံ။ နိ။ ၃။၁၂၊ ၁၄) ဝစနတော ပစ္စဝေက္ခဏပရိသမာပနေန ကိလေသပရိယာဒါနံ သမ္ပာပိတံ နာမ ဟောတီတိ ဣမာယ ဝါရဝုတ္တိယာ သမတာယ ကိလေသပရိယာဒါနဇီဝိတပရိယာဒါနာနံ သမတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တေနေဝါဟ ‘‘ယသ္မာ ပနဿ…ပေ။။။ တသ္မာ ဧဝံ ဝုတ္တ’’န္တိ။

အာယုနော ဝေမဇ္ဈံ အနတိက္ကမိတွာ အန္တရာဝ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ။ တေနာဟ ‘‘ယော ပဉ္စသု သုဒ္ဓါဝါသေသူ’’တိအာဒိ ။ ဝေမဇ္ဈေတိ အဝိဟာဒီသု ယတ္ထ ဥပ္ပန္နော၊ တတ္ထ အာယုနော ဝေမဇ္ဈေ။ အာယုဝေမဇ္ဈံ ဥပဟစ္စ အတိက္ကမိတွာ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ။ တေနာဟ ‘‘ယော တတ္ထေဝါ’’တိအာဒိ။ အသင်္ခါရေန အပ္ပယောဂေန အနုဿာဟေန အကိလမန္တော တိက္ခိန္ဒြိယတာယ သုခေနေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ။ တေနာဟ ‘‘ယော တေသံယေဝါ’’တိအာဒိ။ တေသံယေဝ ပုဂ္ဂလာနန္တိ နိဒ္ဓါရဏေ သာမိဝစနံ။ အပ္ပယောဂေနာတိ အဓိမတ္တပ္ပယောဂေန ဝိနာ အပ္ပကသိရေန။ သသင်္ခါရေန သပ္ပယောဂေန ကိလမန္တော ဒုက္ခေန ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ။ ဥဒ္ဓံဝါဟိဘာဝေန ဥဒ္ဓမဿ တဏှာသောတံ ဝဋ္ဋသောတဉ္စာတိ၊ ဥဒ္ဓံ ဝါ ဂန္တွာ ပဋိလဘိတဗ္ဗတော ဥဒ္ဓမဿ မဂ္ဂသောတန္တိ ဥဒ္ဓံဘောတော။ ပဋိသန္ဓိဝသေန အကနိဋ္ဌံ ဂစ္ဆတီတိ အကနိဋ္ဌဂါမီ။

ဧတ္ထ ပန စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟိ အဝိဟတော ပဋ္ဌာယ စတ္တာရော ဒေဝလောကေ သောဓေတွာ အကနိဋ္ဌံ ဂန္တွာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ အယံ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ အယဉှိ အဝိဟေသု ကပ္ပသဟဿံ ဝသန္တော အရဟတ္တံ ပတ္တုံ အသက္ကုဏိတွာ အတပ္ပံ ဂစ္ဆတိ၊ တတြာပိ ဒွေ ကပ္ပသဟဿာနိ ဝသန္တော အရဟတ္တံ ပတ္တုံ အသက္ကုဏိတွာ သုဒဿံ ဂစ္ဆတိ၊ တတြာပိ စတ္တာရိ ကပ္ပသဟဿာနိ ဝသန္တော အရဟတ္တံ ပတ္တုံ အသက္ကုဏိတွာ သုဒဿိံ ဂစ္ဆတိ၊ တတြာပိ အဋ္ဌ ကပ္ပသဟဿာနိ ဝသန္တော အရဟတ္တံ ပတ္တုံ အသက္ကုဏိတွာ အကနိဋ္ဌံ ဂစ္ဆတိ၊ တတ္ထ ဝသန္တော အဂ္ဂမဂ္ဂံ အဓိဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ ယော အဝိဟတော ပဋ္ဌာယ ဒုတိယံ ဝါ စတုတ္ထံ ဝါ ဒေဝလောကံ ဂန္တွာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ အယံ ဥဒ္ဓံသောတော န အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ ယော ကာမဘဝတော စဝိတွာ အကနိဋ္ဌေသု ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ အယံ န ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ ယော ဟေဋ္ဌာ စတူသု ဒေဝလောကေသု တတ္ထ တတ္ထေဝ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ အယံ န ဥဒ္ဓံသောတော န အကနိဋ္ဌဂါမီတိ။

ဧတေ ပန အဝိဟေသု ဥပ္ပန္နသမနန္တရအာယုဝေမဇ္ဈံ အပ္ပတွာဝ ပရိနိဗ္ဗာယနဝသေန တယော အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယိနော၊ ဧကော ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ၊ ဧကော ဥဒ္ဓံသောတောတိ ပဉ္စဝိဓော၊ အသင်္ခါရသသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယိဝိဘာဂေန ဒသ ဟောန္တိ၊ တထာ အတပ္ပသုဒဿသုဒဿီသူတိ စတ္တာရော ဒသကာတိ စတ္တာရီသံ။ အကနိဋ္ဌေ ပန ဥဒ္ဓံသောတော နတ္ထိ၊ တယော အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယိနော၊ ဧကော ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီတိ စတ္တာရော၊ အသင်္ခါရသသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယိဝိဘာဂေန အဋ္ဌာတိ အဋ္ဌစတ္တာရီသံ အနာဂါမိနော။ သတ္တမာဒီသု နတ္ထိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

အနိစ္စာနုပဿီသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၂၀။ ဒသမေ နိဒ္ဒသဝတ္ထူနီတိ အာဒိသဒ္ဒလောပေနာယံ နိဒ္ဒေသောတိ အာဟ ‘‘နိဒ္ဒသာဒိဝတ္ထူနီ’’တိ။ နတ္ထိ ဣဒါနိ ဣမဿ ဒသာတိ နိဒ္ဒသော။ ပဉှောတိ ဉာတုံ ဣစ္ဆိတော အတ္ထော။ ပုန ဒသဝဿော န ဟောတီတိ တေသံ မတိမတ္တမေတန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘သော ကိရာ’’တိ ကိရသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ။ နိဒ္ဒသောတိ စေတံ ဝစနမတ္တံ။ တဿ နိဗ္ဗီသာဒိဘာဝဿ ဝိယ နိန္နဝါဒိဘာဝဿ စ ဣစ္ဆိတတ္တာတိ ဒဿေတုံ ‘‘န ကေဝလဉ္စာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဂါမေ ဝိစရန္တောတိ ဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တော။ န ဣဒံ တိတ္ထိယာနံ အဓိဝစနံ တေသု တန္နိမိတ္တဿ အဘာဝါ၊ သာသနေပိ သေခဿပိ န ဣဒံ အဓိဝစနံ၊ ကိမင်္ဂံ ပန ပုထုဇ္ဇနဿ။ ယဿ ပနေတံ အဓိဝစနံ ယေန စ ကာရဏေန၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ခီဏာသဝဿေတ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အပ္ပဋိသန္ဓိကဘာဝေါ ဟိဿ ပစ္စက္ခတော ကာရဏံ။ ပရမ္ပရာယ ဣတရာနိ ယာနိ ပါဠိယံ အာဂတာနိံ။

သိက္ခာယ သမ္မဒေဝ အာဒါနံ သိက္ခာသမာဒါနံ။ တံ ပနဿာ ပါရိပူရိယာ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘သိက္ခာတ္တယပူရဏေ’’တိ။ သိက္ခာယ ဝါ သမ္မဒေဝ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ရက္ခဏံ သိက္ခာသမာဒါနံ။ တဉ္စ အတ္ထတော ပူရဏေန ပရိစ္ဆိန္နံ အရက္ခဏေ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အဘာဝတော၊ ရက္ခဏေ စ ပရိပူရဏတော။ ဗလဝစ္ဆန္ဒောတိ ဒဠှစ္ဆန္ဒော။ အာယတိန္တိ အနန္တရာနာဂတဒိဝသာဒိကာလော အဓိပ္ပေတော၊ န အနာဂတဘဝေါတိ အာဟ ‘‘အနာဂတေ ပုနဒိဝသာဒီသုပီ’’တိ။ သိက္ခံ ပရိပူရေန္တဿ တတ္ထ နိဗဒ္ဓဘတ္တိတာ အဝိဂတပေမတာ။ တေဘူမကဓမ္မာနံ အနိစ္စာဒိဝသေန သမ္မဒေဝ နိဇ္ဈာနံ ဓမ္မနိသာမနာတိ အာဟ ‘‘ဝိပဿနာယေတံ အဓိဝစန’’န္တိ။ တဏှာဝိနယေတိ ဘင်္ဂါနုပဿနာဉာဏာနုဘာဝသိဒ္ဓေ တဏှာဝိက္ခမ္ဘနေ။ ဧကီဘာဝေတိ ဂဏသင်္ဂဏိကာကိလေသသင်္ဂဏိကာဝိဂမသိဒ္ဓေ ဝိဝေကဝါသေ။ ဝီရိယာရမ္ဘေတိ သမ္မပ္ပဓာနဿ ပဂ္ဂဏှနေ ။ တံ ပန သဗ္ဗသော ဝီရိယဿ ပရိဗြူဟနံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ကာယိကစေတသိကဿ ဝီရိယဿ ပူရဏေ’’တိ။ သတိယဉ္စေဝ နိပကဘာဝေ စာတိ သတောကာရိတာယ စေဝ သမ္ပဇာနကာရိတာယ စ။ သတိသမ္ပဇညဗလေနေဝ ဟိ ဝီရိယာရမ္ဘော ဣဇ္ဈတိ။ ဒိဋ္ဌိပဋိဝေဓေတိ မဂ္ဂသမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ပဋိဝိဇ္ဈနေ။ တေနာဟ ‘‘မဂ္ဂဒဿနေ’’တိ။

နိဒ္ဒသဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အနုသယဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။