📜

၈။ ဝိနယဝဂ္ဂေါ

၁-၈။ ပဌမဝိနယဓရသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၇၅-၈၂။ အဋ္ဌမဿ ပဌမံ ဒုတိယဉ္စ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ တတိယေ ဝိနယလက္ခဏေ ပတိဋ္ဌိတော လဇ္ဇိဘာဝေန ဝိနယလက္ခဏေ ဌိတော ဟောတိ။ အလဇ္ဇီ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။၄၅) ဟိ ဗဟုဿုတောပိ သမာနော လာဘဂရုကတာယ တန္တိံ ဝိသံဝါဒေတွာ ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ သတ္ထုသာသနံ ဒီပေတွာ သာသနေ မဟန္တံ ဥပဒ္ဒဝံ ကရောတိ၊ သင်္ဃဘေဒမ္ပိ သင်္ဃရာဇိမ္ပိ ဥပ္ပာဒေတိ။ လဇ္ဇီ ပန ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော ဇီဝိတဟေတုပိ တန္တိံ အဝိသံဝါဒေတွာ ဓမ္မမေဝ ဝိနယမေဝ စ ဒီပေတိ၊ သတ္ထုသာသနံ ဂရုံ ကတွာ ဌပေတိ။ ဧဝံ ယော လဇ္ဇီ၊ သော ဝိနယံ အဇဟန္တော အဝေါက္ကမန္တောဝ လဇ္ဇိဘာဝေန ဝိနယလက္ခဏေ ဌိတော ဟောတိ ပတိဋ္ဌိတော။

အသံဟီရောတိ ဧတ္ထ သံဟီရော နာမ ယော ပါဠိယံ ဝါ အဋ္ဌကထာယံ ဝါ ဟေဋ္ဌာ ဝါ ဥပရိတော ဝါ ပဒပဋိပါဋိယာ ဝါ ပုစ္ဆိယမာနော ဝိတ္ထုနတိ ဝိပ္ဖန္ဒတိ၊ သဏ္ဌာတုံ န သက္ကောတိ၊ ယံ ယံ ပရေန ဝုစ္စတိ၊ တံ တံ အနုဇာနာတိ၊ သကဝါဒံ ဆဍ္ဍေတွာ ပရဝါဒံ ဂဏှာတိ။ ယော ပန ပါဠိယံ ဝါ အဋ္ဌကထာယံ ဝါ ဟေဋ္ဌုပရိယဝသေန ဝါ ပဒပဋိပါဋိယာ ဝါ ပုစ္ဆိယမာနော န ဝိတ္ထုနတိ န ဝိပ္ဖန္ဒတိ၊ ဧကေကလောမံ သဏ္ဍာသေန ဂဏှန္တော ဝိယ ‘‘ဧဝံ မယံ ဝဒါမ၊ ဧဝံ နော အာစရိယာ ဝဒန္တီ’’တိ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ ယမှိ ပါဠိ စ ပါဠိဝိနိစ္ဆယော စ သုဝဏ္ဏဘာဇနေ ပက္ခိတ္တသီဟဝသာ ဝိယ ပရိက္ခယံ ပရိယာဒါနံ အဂစ္ဆန္တော တိဋ္ဌတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ အသံဟီရော။ ယသ္မာ ပန ဧဝရူပေါ ယံ ယံ ပရေန ဝုစ္စတိ၊ တံ တံ နာနုဇာနာတိ၊ အတ္တနာ သုဝိနိစ္ဆိနိတံ ကတွာ ဂဟိတံ အဝိပရီတမတ္ထံ န ဝိဿဇ္ဇေတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘န သက္ကောတိ ဂဟိတဂ္ဂဟဏံ ဝိဿဇ္ဇာပေတု’’န္တိ။ စတုတ္ထာဒီနိ သုဝိညေယျာနိ။

ပဌမဝိနယဓရသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ သတ္ထုသာသနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၃။ နဝမေ ဝိဝေကဋ္ဌောတိ ဝိဝိတ္တော။ တေနာဟ ‘‘ဒူရီဘူတော’’တိ။ သတိအဝိပ္ပဝါသေ ဌိတောတိ ကမ္မဋ္ဌာနေ သတိံ အဝိဇဟိတွာ ဌိတော။ ပေသိတတ္တောတိ ကာယေ စ ဇီဝိတေ စ အနပေက္ခတာယ နိဗ္ဗာနံ ပေသိတစိတ္တော တန္နိန္နော တပ္ပောဏော တပ္ပဗ္ဘာရော။

သတ္ထုသာသနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ အဓိကရဏသမထသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၄။ ဒသမေ အဓိကရီယန္တိ ဧတ္ထာတိ အဓိကရဏာနိ။ ကေ အဓိကရီယန္တိ? သမထာ။ ကထံ အဓိကရီယန္တိ? သမနဝသေန။ တသ္မာ တေ တေသံ သမနဝသေန ပဝတ္တန္တီတိ အာဟ ‘‘အဓိကရဏာနိ သမေန္တီ’’တိအာဒိ။ ဥပ္ပန္နာနံ ဥပ္ပနာနန္တိ ဥဋ္ဌိတာနံ ဥဋ္ဌိတာနံ။ သမထတ္ထန္တိ သမနတ္ထံ။ ဒီဃနိကာယေ သင်္ဂီတိသုတ္တဝဏ္ဏနာယမ္ပိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၃၃၁) ဝိတ္ထာရတောယေဝါတိ ဧတ္ထာယံ ဝိတ္ထာရနယော – အဓိကရဏေသု တာဝ ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဝိဝဒန္တာနံ ဘိက္ခူနံ ယော ဝိဝါဒေါ၊ ဣဒံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ နာမ။ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဒိဋ္ဌိအာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ အနုဝဒန္တာနံ ယော အနုဝါဒေါ ဥပဝဒနာ စေဝ စောဒနာ စ၊ ဣဒံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ နာမ။ မာတိကာယံ အာဂတာ ပဉ္စ၊ ဝိဘင်္ဂေ ဒွေတိ သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဣဒံ အာပတ္တာဓိကရဏံ နာမ။ ယံ သင်္ဃဿ အပလောကနာဒီနံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ ကရဏံ၊ ဣဒံ ကိစ္စာဓိကရဏံ နာမ။

တတ္ထ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မမာနံ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဥပ္ပန္နံ တသ္မိံယေဝ ဝါ၊ အညတြ ဝူပသမေတုံ ဂစ္ဆန္တာနံ အန္တရာမဂ္ဂေ ဝါ၊ ယတ္ထ ဂန္တွာ သင်္ဃဿ နိယျာတိတံ၊ တတ္ထ သင်္ဃေန ဝါ၊ သင်္ဃေ ဝူပသမေတုံ အသက္ကောန္တေ တတ္ထေဝ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မတပုဂ္ဂလေဟိ ဝါ ဝိနိစ္ဆိတံ သမ္မတိ။ ဧဝံ သမ္မမာနေ စ ပနေတသ္မိံ ယာ သင်္ဃသမ္မုခတော ဓမ္မသမ္မုခတော ဝိနယသမ္မုခတာ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ၊ အယံ သမ္မုခါဝိနယော နာမ။ တတ္ထ စ ကာရကသင်္ဃဿ သင်္ဃသာမဂ္ဂိဝသေန သမ္မုခိဘာဝေါ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ သမေတဗ္ဗဿ ဝတ္ထုနော ဘူတတ္တာ ဓမ္မသမ္မုခတာ။ ယထာ တံ သမေတဗ္ဗံ၊ တထေဝဿ သမနံ ဝိနယသမ္မုခတာ။ ယော စ ဝိဝဒတိ၊ ယေန စ ဝိဝဒတိ၊ တေသံ ဥဘိန္နံ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာနံ သမ္မုခီဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေ ပနေတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ ပရိဟာယတိ။ ဧဝံ တာဝ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မတိ။

သစေ ပနေဝမ္ပိ န သမ္မတိ၊ အထ နံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မတာ ဘိက္ခူ ‘‘န မယံ သက္ကောမ ဝူပသမေတု’’န္တိ သင်္ဃဿေဝ နိယျာတေန္တိ။ တတော သင်္ဃော ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ၊ တေန ဂုဠှကဝိဝဋကသကဏ္ဏဇပ္ပကေသု တီသု သလာကဂ္ဂါဟကေသု အညတရဝသေန သလာကံ ဂါဟာပေတွာ သန္နိပတိတာယ ပရိသာယ ဓမ္မဝါဒီနံ ယေဘုယျတာယ ယထာ တေ ဓမ္မဝါဒိနော ဝဒန္တိ၊ ဧဝံ ဝူပသန္တံ အဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ယံ ပန ယေဘုယျသိကာကမ္မဿ ကရဏံ၊ အယံ ယေဘုယျသိကာ နာမ။ ဧဝံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မမာနံ ယော စ အနုဝဒတိ၊ ယဉ္စ အနုဝဒတိ၊ တေသံ ဝစနံ သုတွာ သစေ ကာစိ အာပတ္တိ နတ္ထိ၊ ဥဘော ခမာပေတွာ၊ သစေ အတ္ထိ အယံ နာမေတ္ထ အာပတ္တီတိ ဧဝံ ဝိနိစ္ဆိတံ ဝူပသမ္မတိ။ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယလက္ခဏံ ဝုတ္တနယမေဝ။

ယဒါ ပန ခီဏာသဝဿ ဘိက္ခုနော အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသိတဿ သတိဝိနယံ ယာစမာနဿ သင်္ဃော ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန သတိဝိနယံ ဒေတိ၊ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ။ ဒိန္နေ ပန သတိဝိနယေ ပုန တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ ကဿစိ အနုဝါဒေါ န ရုဟတိ။ ယဒါ ဥမ္မတ္တကော ဘိက္ခု ဥမ္မာဒဝသေန ကတေ အဿာမဏကေ အဇ္ဈာစာရေ ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိ’’န္တိ ဘိက္ခူဟိ စောဒိယမာနော ‘‘ဥမ္မတ္တကေန မေ၊ အာဝုသော၊ ဧတံ ကတံ၊ နာဟံ တံ သရာမီ’’တိ ဘဏန္တောပိ ဘိက္ခူဟိ စောဒိယမာနောဝ ပုန အစောဒနတ္ထာယ အမူဠှဝိနယံ ယာစတိ၊ သင်္ဃော စဿ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ။ ဒိန္နေ ပန အမူဠှဝိနယေ ပုန တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ ကဿစိ တပ္ပစ္စယာ အနုဝါဒေါ န ရုဟတိ။ ယဒါ ပန ပါရာဇိကေန ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တေန ဝါ စောဒိယမာနဿ အညေနညံ ပဋိစရတော ပါပုဿန္နတာယ ပါပိယဿ ပုဂ္ဂလဿ ‘‘သစာယံ အစ္ဆိန္နမူလော ဘဝိဿတိ၊ သမ္မာ ဝတ္တိတွာ ဩသာရဏံ လဘိဿတိ။ သစေ ဆိန္နမူလော၊ အယမေဝဿ နာသနာ ဘဝိဿတီ’’တိ မညမာနော သင်္ဃော ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန တဿပါပိယသိကံ ကရောတိ၊ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ ဝူပသန္တံ ဟောတီတိ။ ဧဝံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ တဿ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ ဝူပသမော နတ္ထိ။ ယဒါ ပန ဧကဿ ဝါ ဘိက္ခုနော သန္တိကေ သင်္ဃဂဏမဇ္ဈေသု ဝါ ဘိက္ခု လဟုကံ အာပတ္တိံ ဒေသေတိ၊ တဒါ အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ ဝူပသမ္မတိ။ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယေ တာဝ ယော စ ဒေသေတိ၊ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ တေသံ သမ္မုခီဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

ပုဂ္ဂလဿ စ ဂဏဿ စ ဒေသနာကာလေ သင်္ဃသမ္မုခတော ပရိဟာယတိ။ ယံ ပနေတ္ထ ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ စ ‘‘ပဿသီ’’တိ စ ‘‘အာမ၊ ပဿာမီ’’တိ စ ပဋိညာတာယ ‘‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’’တိ ကရဏံ၊ တံ ပဋိညာတကရဏံ နာမ။ သင်္ဃာဒိသေသေ ပရိဝါသာဒိယာစနာ ပဋိညာ၊ ပရိဝါသာဒီနံ ဒါနံ ပဋိညာတကရဏံ နာမ။

ဒွေပက္ခဇာတာ ပန ဘဏ္ဍနကာရကာ ဘိက္ခူ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစာရံ စရိတွာ ပုန လဇ္ဇိဓမ္မေ ဥပ္ပန္နေ ‘‘သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ သံဝတ္တေယျာ’’တိ အညမညံ အာပတ္တိယာ ကာရာပနေ ဒေါသံ ဒိသွာ ယဒါ ဘိက္ခူ တိဏဝတ္ထာရကကမ္မံ ကရောန္တိ၊ တဒါ အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ သမ္မတိ။ တတြ ဟိ ယတ္တကာ ဟတ္ထပါသူပဂတာ ‘‘န မေတံ ခမတီ’’တိ ဧဝံ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ အကတွာ ‘‘ဒုက္ကဋံ ကမ္မံ ပုန ကာတဗ္ဗံ ကမ္မ’’န္တိ န ဥက္ကောဋေန္တိ၊ နိဒ္ဒမ္ပိ ဩက္ကန္တာ ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇဉ္စ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တဉ္စ သဗ္ဗာပတ္တိယော ဝုဋ္ဌဟန္တိ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ယထာနုရူပံ ဣမေဟိ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အဓိကရဏာနံ သမထာယ ဝူပသမာယ သမ္မုခါဝိနယော ဒါတဗ္ဗော…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကော’’တိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

အဓိကရဏသမထသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝိနယဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣတိ မနောရထပူရဏိယာ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ

သတ္တကနိပါတဝဏ္ဏနာယ အနုတ္တာနတ္ထဒီပနာ သမတ္တာ။