📜

(၉) ၄။ ထေရဝဂ္ဂေါ

၁-၂။ ရဇနီယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၈၁-၈၂။ စတုတ္ထဿ ပဌမံ သုဝိညေယျမေဝ။ ဒုတိယေ ဂုဏမက္ခနာယ ပဝတ္တောပိ အတ္တနော ကာရကံ ဂူထေန ပဟရန္တံ ဂူထော ဝိယ ပဌမတရံ မက္ခေတီတိ မက္ခော၊ သော ဧတဿ အတ္ထီတိ မက္ခီ။ ပဠာသတီတိ ပဠာသော၊ ပရဿ ဂုဏေ ဍံသိတွာ ဝိယ အပနေတီတိ အတ္ထော။ သော ဧတဿ အတ္ထီတိ ပဠာသီ။ ပဠာသီ ပုဂ္ဂလော ဟိ ဒုတိယဿ ဓုရံ န ဒေတိ၊ သမ္ပသာရေတွာ တိဋ္ဌတိ။ တေနာဟ ‘‘ယုဂဂ္ဂါဟလက္ခဏေန ပဠာသေန သမန္နာဂတော’’တိ။

ရဇနီယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ ကုဟကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၃။ တတိယေ တီဟိ ကုဟနဝတ္ထူဟီတိ သာမန္တဇပ္ပနဣရိယာပထသန္နိဿိတပစ္စယပ္ပဋိသေဝနဘေဒတော တိပ္ပဘေဒေဟိ ကုဟနဝတ္ထူဟိ။ တိဝိဓေန ကုဟနဝတ္ထုနာ လောကံ ကုဟယတိ ဝိမှာပယတိ ‘‘အဟော အစ္ဆရိယပုရိသော’’တိ အတ္တနိ ပရေသံ ဝိမှယံ ဥပ္ပာဒေတီတိ ကုဟကော။ လာဘသက္ကာရတ္ထိကော ဟုတွာ လပတိ အတ္တာနံ ဒါယကံ ဝါ ဥက္ခိပိတွာ ယထာ သော ကိဉ္စိ ဒဒါတိ၊ ဧဝံ ဥက္ကာစေတွာ ကထေတီတိ လပကော။ နိမိတ္တံ သီလံ တဿာတိ နေမိတ္တိကော၊ နိမိတ္တေန ဝါ စရတိ၊ နိမိတ္တံ ဝါ ကရောတီတိ နေမိတ္တိကော။ နိမိတ္တန္တိ စ ပရေသံ ပစ္စယဒါနသညုပ္ပာဒကံ ကာယဝစီကမ္မံ ဝုစ္စတိ ။ နိပ္ပေသော သီလမဿာတိ နိပ္ပေသိကော။ နိပ္ပိသတီတိ ဝါ နိပ္ပေသော၊ နိပ္ပေသောယေဝ နိပ္ပေသိကော။ နိပ္ပေသောတိ စ သဌပုရိသော ဝိယ လာဘသက္ကာရတ္ထံ အက္ကောသနုပ္ပဏ္ဍနပရပိဋ္ဌိမံသိကတာဒိ။

ကုဟကသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆-၇။ ပဋိသမ္ဘိဒါပ္ပတ္တသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၈၆-၈၇။ ဆဋ္ဌေ ပဋိသမ္ဘိဒါသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝ။ ဥစ္စာဝစာနီတိ ဥစ္စနီစာနိ။ တေနာဟ ‘‘မဟန္တခုဒ္ဒကာနီ’’တိ။ ကိံကရဏီယာနီတိ ‘‘ကိံ ကရောမီ’’တိ ဧဝံ ဝတွာ ကတ္တဗ္ဗကမ္မာနိ။ တတ္ထ ဥစ္စကမ္မာနိ နာမ စီဝရဿ ကရဏံ၊ ရဇနံ၊ စေတိယေ သုဓာကမ္မံ၊ ဥပေါသထာဂါရစေတိယဃရဗောဓိဃရေသု ကတ္တဗ္ဗကမ္မန္တိ ဧဝမာဒိ။ အဝစကမ္မံ နာမ ပါဒဓောဝနမက္ခနာဒိ ခုဒ္ဒကကမ္မံ။ တတြုပါယာသာတိ တတြုပဂမနိယာ၊ တတြ တတြ မဟန္တေ ခုဒ္ဒကေ စ ကမ္မေ သာဓနဝသေန ဥပဂစ္ဆန္တိယာတိ အတ္ထော။ တဿ တဿ ကမ္မဿ နိပ္ဖာဒနေ သမတ္ထာယာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တတြုပါယာယာတိ ဝါ တတြ တတြ ကမ္မေ သာဓေတဗ္ဗေ ဥပါယဘူတာယ။ အလံ ကာတုန္တိ ကာတုံ သမတ္ထော ဟောတိ။ အလံ သံဝိဓာတုန္တိ ဝိစာရေတုံ သမတ္ထော။ သတ္တမံ ဥတ္တာနမေဝ။

ပဋိသမ္ဘိဒါပ္ပတ္တသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈။ ထေရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၈။ အဋ္ဌမေ ထိရဘာဝပ္ပတ္တောတိ သာသနေ ထိရဘာဝံ အနိဝတ္တိဘာဝံ ပတ္ထော။ ပဗ္ဗဇိတော ဟုတွာ ဗဟူ ရတ္တိယော ဇာနာတီတိ ရတ္တညူ။ တေနာဟ ‘‘ပဗ္ဗဇိတဒိဝသတော ပဋ္ဌာယာ’’တိအာဒိ။ ပါကဋောတိ အယထာဘူတဂုဏေဟိ စေဝ ယထာဘူတဂုဏေဟိ စ သမုဂ္ဂတော။ ယသော ဧတဿ အတ္ထီတိ ယသဿီ၊ ယသံ သိတော နိဿိတော ဝါ ယသဿီ။ တေနာဟ ‘‘ယသနိဿိတော’’တိ။ အသတံ အသာဓူနံ ဓမ္မာ အသဒ္ဓမ္မာ၊ အသန္တာ ဝါ အသုန္ဒရာ ဂါရယှာ လာမကာ ဓမ္မာတိ အသဒ္ဓမ္မာ။ ဝိပရိယာယေန သဒ္ဓမ္မာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ထေရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ပဌမသေခသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၈၉။ နဝမေ အာရမိတဗ္ဗဋ္ဌေန ကမ္မံ အာရာမော ဧတဿာတိ ကမ္မာရာမော၊ တဿ ဘာဝေါ ကမ္မာရာမတာ။ တတ္ထ ကမ္မန္တိ ဣတိကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဝုစ္စတိ။ သေယျထိဒံ – စီဝရဝိစာရဏံ စီဝရကမ္မကရဏံ ဥပတ္ထမ္ဘနံ ပတ္တတ္ထဝိကအံသဗဒ္ဓကကာယဗန္ဓနဓမ္မကရဏအာဓာရကပါဒကထလိကသမ္မဇ္ဇနိအာဒီနံ ကရဏန္တိ။ ဧကစ္စော ဟိ ဧတာနိ ကရောန္တော သကလဒိဝသံ ဧတာနေဝ ကရောတိ၊ တံ သန္ဓာယေသ ပဋိက္ခေပေါ။ ယော ပန ဧတေသံ ကရဏဝေလာယမေဝ တာနိ ကရောတိ၊ ဥဒ္ဒေသဝေလာယ ဥဒ္ဒေသံ ဂဏှာတိ၊ သဇ္ဈာယဝေလာယ သဇ္ဈာယတိ၊ စေတိယင်္ဂဏဝတ္တဝေလာယ စေတိယင်္ဂဏဝတ္တံ ကရောတိ၊ မနသိကာရဝေလာယ မနသိကာရံ ကရောတိ၊ န သော ကမ္မာရာမော နာမ။ ဘဿာရာမတာတိ ဧတ္ထ ယော ဣတ္ထိဝဏ္ဏပုရိသဝဏ္ဏာဒိဝသေန အာလာပသလ္လာပံ ကရောန္တောယေဝ ဒိဝသဉ္စ ရတ္တိဉ္စ ဝီတိနာမေတိ၊ ဧဝရူပေါ ဘဿေ ပရိယန္တကာရီ န ဟောတိ၊ အယံ ဘဿာရာမော နာမ။ ယော ပန ရတ္တိမ္ပိ ဒိဝသမ္ပိ ဓမ္မံ ကထေတိ၊ ပဉှံ ဝိဿဇ္ဇေတိ၊ အယံ အပ္ပဘဿော ဘဿေ ပရိယန္တကာရီယေဝ။ ကသ္မာ? ‘‘သန္နိပတိတာနံ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွယံ ကရဏီယံ ဓမ္မီ ဝါ ကထာ၊ အရိယော ဝါ တုဏှီဘာဝေါ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၂၇၃၊ ဥဒါ။ ၁၂၊ ၂၈၊ ၂၉) ဝုတ္တတ္တာ။

နိဒ္ဒါရာမတာတိ ဧတ္ထ ယော ဂစ္ဆန္တောပိ နိသိန္နောပိ နိပန္နောပိ ထိနမိဒ္ဓါဘိဘူတော နိဒ္ဒါယတိယေဝ၊ အယံ နိဒ္ဒါရာမော နာမ။ ယဿ ပန ကရဇကာယေ ဂေလညေန စိတ္တံ ဘဝင်္ဂေ ဩတရတိ၊ နာယံ နိဒ္ဒါရာမော။ တေနေဝါဟ – ‘‘အဘိဇာနာမိ ခေါ ပနာဟံ၊ အဂ္ဂိဝေဿန၊ ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တော စတုဂ္ဂုဏံ သင်္ဃာဋိံ ပညာပေတွာ ဒက္ခိဏေန ပဿေန သတော သမ္ပဇာနော နိဒ္ဒံ ဩက္ကမိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၃၈၇)။ သင်္ဂဏိကာရာမတာတိ ဧတ္ထ ယော ဧကဿ ဒုတိယော၊ ဒွိန္နံ တတိယော၊ တိဏ္ဏံ စတုတ္ထောတိ ဧဝံ သံသဋ္ဌောဝ ဝိဟရတိ၊ ဧကကော အဿာဒံ န လဘတိ၊ အယံ သင်္ဂဏိကာရာမော။ ယော ပန စတူသု ဣရိယာပထေသု ဧကကောဝ အဿာဒံ လဘတိ၊ နာယံ သင်္ဂဏိကာရာမော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေခါနံ ပဋိလဒ္ဓဂုဏဿ ပရိဟာနာသမ္ဘဝတော ‘‘ဥပရိဂုဏေဟီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

ပဌမသေခသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ဒုတိယသေခသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၉၀။ ဒသမေ အတိပါတောဝါတိ သဗ္ဗရတ္တိံ နိဒ္ဒါယိတွာ ဗလဝပစ္စူသေ ကောဋိသမ္မုဉ္ဇနိယာ ထောကံ သမ္မဇ္ဇိတွာ မုခံ ဓောဝိတွာ ယာဂုဘိက္ခတ္ထာယ ပါတောဝ ပဝိသတိ။ တံ အတိက္ကမိတွာတိ ဂိဟိသံသဂ္ဂဝသေန ကာလံ ဝီတိနာမေန္တော မဇ္ဈနှိကသမယံ အတိက္ကမိတွာ ပက္ကမတိ။ ပါတောယေဝ ဟိ ဂါမံ ပဝိသိတွာ ယာဂုံ အာဒါယ အာသနသာလံ ဂန္တွာ ပိဝိတွာ ဧကသ္မိံ ဌာနေ နိပန္နော နိဒ္ဒါယိတွာ မနုဿာနံ ဘောဇနဝေလာယ ‘‘ပဏီတဘိက္ခံ လဘိဿာမီ’’တိ ဥပကဋ္ဌေ မဇ္ဈနှိကေ ဥဋ္ဌာယ ဓမ္မကရဏေန ဥဒကံ ဂဟေတွာ အက္ခီနိ ပုဉ္ဆိတွာ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ကာလံ ဝီတိနာမေတွာ မဇ္ဈနှေ ဝီတိဝတ္တေ ပဋိက္ကမတိ။

အပ္ပိစ္ဆကထာတိ၊ ‘‘အာဝုသော၊ အတြိစ္ဆတာ ပါပိစ္ဆတာတိ ဣမေ ဓမ္မာ ပဟာတဗ္ဗာ’’တိ တေသု အာဒီနဝံ ဒဿေတွာ ‘‘ဧဝရူပံ အပ္ပိစ္ဆတံ သမာဒါယ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိနယပ္ပဝတ္တာ ကထာ။ တီဟိ ဝိဝေကေဟီတိ ကာယဝိဝေကော၊ စိတ္တဝိဝေကော၊ ဥပဓိဝိဝေကောတိ ဣမေဟိ တီဟိ ဝိဝေကေဟိ။ တတ္ထ ဧကော ဂစ္ဆတိ၊ ဧကော တိဋ္ဌတိ၊ ဧကော နိသီဒတိ၊ ဧကော သေယျံ ကပ္ပေတိ၊ ဧကော ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ၊ ဧကော ပဋိက္ကမတိ၊ ဧကော စင်္ကမံ အဓိဋ္ဌာတိ၊ ဧကော စရတိ၊ ဧကော ဝိဟရတီတိ အယံ ကာယဝိဝေကော နာမ။ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော ပန စိတ္တဝိဝေကော နာမ။ နိဗ္ဗာနံ ဥပဓိဝိဝေကော နာမ။ ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ – ‘‘ကာယဝိဝေကော စ ဝိဝေကဋ္ဌကာယာနံ နေက္ခမ္မာဘိရတာနံ၊ စိတ္တဝိဝေကော စ ပရိသုဒ္ဓစိတ္တာနံ ပရမဝေါဒါနပ္ပတ္တာနံ၊ ဥပဓိဝိဝေကော စ နိရုပဓီနံ ပုဂ္ဂလာနံ ဝိသင်္ခါရဂတာန’’န္တိ (မဟာနိ။ ၅၇)။ ဒုဝိဓံ ဝီရိယန္တိ ကာယိကံ၊ စေတသိကဉ္စ ဝီရိယံ။ သီလန္တိ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလံ။ သမာဓိန္တိ ဝိပဿနာပါဒကာ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော။ ဝိမုတ္တိကထာတိ ဝါ အရိယဖလံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တာ ကထာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။

ဒုတိယသေခသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ထေရဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။