📜

၄။ ဒါနဝဂ္ဂေါ

၁။ ပဌမဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၁။ စတုတ္ထဿ ပဌမေ အာသဇ္ဇ ဒါနံ ဒေတီတိ ပတွာ ဒါနံ ဒေတိ။ အာဂတံ ဒိသွာ တံ မုဟုတ္တံယေဝ နိသီဒါပေတွာ သက္ကာရံ ကတွာ ဒါနံ ဒေတိ၊ ဒဿာမီတိ န ကိလမေတိ။ ဘယာတိ ‘‘အယံ အဒါယကော အကာရကော’’တိ ဂရဟဘယာ၊ အပါယဘယာ ဝါ။ အဒါသိမေတိ မယှံ ပုဗ္ဗေ ဧသ ဣဒံ နာမ အဒါသီတိ ဒေတိ။ ဒဿတိ မေတိ အနာဂတေ ဣဒံ နာမ ဒဿတီတိ ဒေတိ။ သာဟု ဒါနန္တိ ဒါနံ နာမ သာဓု သုန္ဒရံ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ပဏ္ဍိတေဟိ ပသတ္ထန္တိ ဒေတိ။ စိတ္တာလင်္ကာရစိတ္တပရိက္ခာရတ္ထံ ဒါနံ ဒေတီတိ သမထဝိပဿနာစိတ္တဿ အလင်္ကာရတ္ထဉ္စေဝ ပရိက္ခာရတ္ထဉ္စ ဒေတိ။ ဒါနဉှိ စိတ္တံ မုဒုံ ကရောတိ။ ယေန လဒ္ဓါ၊ သော ‘‘လဒ္ဓံ မေ’’တိ မုဒုစိတ္တော ဟောတိ။ ယေန ဒိန္နံ၊ သောပိ ‘‘ဒိန္နံ မယာ’’တိ မုဒုစိတ္တော ဟောတိ။ ဣတိ ဥဘိန္နံ စိတ္တံ မုဒုံ ကရောတိ။ တေနေဝ ‘‘အဒန္တဒမန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ယထာဟ –

‘‘အဒန္တဒမနံ ဒါနံ၊ အဒါနံ ဒန္တဒူသကံ၊

ဒါနေန ပိယဝါစာယ၊ ဥန္နမန္တိ နမန္တိ စာ’’တိ။

ဣမေသု ပန အဋ္ဌသု ဒါနေသု စိတ္တာလင်္ကာရဒါနမေဝ ဥတ္တမန္တိ။

၂။ ဒုတိယဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၂။ ဒုတိယေ သဒ္ဓါတိ ယာယ သဒ္ဓါယ ဒါနံ ဒေတိ၊ သာ သဒ္ဓါ။ ဟိရိယန္တိ ယာယ ဟိရိယာ ဒါနံ ဒေတိ၊ သာဝ အဓိပ္ပေတာ။ ကုသလဉ္စ ဒါနန္တိ အနဝဇ္ဇဉ္စ ဒါနံ။ ဒိဝိယန္တိ ဒိဝင်္ဂမံ။

၃။ ဒါနဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၃။ တတိယေ ဒါနဝတ္ထူနီတိ ဒါနကာရဏာနိ။ ဆန္ဒာ ဒါနံ ဒေတီတိ ပေမေန ဒါနံ ဒေတိ။ ဒေါသာတိ ဒေါသေန ကုဒ္ဓါ ဟုတွာ ယံ အတ္ထိ၊ တံ ဝေဂေန ဂဏှိတွာ ဒေတိ။ မောဟာတိ မောဟေန မူဠှော ဒေတိ။ ဘယာတိ ဂရဟဘယေန ဝါ အပါယဘယေန ဝါ၊ တဿ တဿေဝ ဝါ ပန ဘယေန ဒေတိ။ ကုလဝံသန္တိ ကုလပဝေဏိံ။

၄။ ခေတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၄။ စတုတ္ထေ န မဟပ္ဖလံ ဟောတီတိ ဓညဖလေန မဟပ္ဖလံ န ဟောတိ။ န မဟဿာဒန္တိ ယမ္ပိဿ ဖလံ ဟောတိ၊ တဿ အဿာဒေါ န မဟာ ဟောတိ မန္ဒဿာဒံ န မဓုရံ။ န ဖာတိသေယျန္တိ သေယျာပိဿ န ဟောတိ ဝုဍ္ဎိ၊ တဿ မဟန္တံ ဝီဟိထမ္ဘသန္နိဝေသံ န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဥန္နာမနိန္နာမီတိ ထလနိန္နဝသေန ဝိသမတလံ။ တတ္ထ ထလေ ဥဒကံ န သဏ္ဌာတိ၊ နိန္နေ အတိဗဟု တိဋ္ဌတိ။ ပါသာဏသက္ခရိကန္တိ ပတ္ထရိတွာ ဌိတပိဋ္ဌိပါသာဏေဟိ စ ခုဒ္ဒကပါသာဏေဟိ စ သက္ခရာဟိ စ သမန္နာဂတံ။ ဦသရန္တိ ဥဗ္ဘိန္နလောဏံ။ န စ ဂမ္ဘီရသိတန္တိ ထဒ္ဓဘူမိတာယ ဂမ္ဘီရာနုဂတံ၊ နင်္ဂလမဂ္ဂံ ကတွာ ကသိတုံ န သက္ကာ ဟောတိ၊ ဥတ္တာနနင်္ဂလမဂ္ဂမေဝ ဟောတိ။ န အာယသမ္ပန္နန္တိ န ဥဒကာဂမနသမ္ပန္နံ။ န အပါယသမ္ပန္နန္တိ ပစ္ဆာဘာဂေ ဥဒကနိဂ္ဂမနမဂ္ဂသမ္ပန္နံ န ဟောတိ။ န မာတိကာသမ္ပန္နန္တိ န ခုဒ္ဒကမဟန္တီဟိ ဥဒကမာတိကာဟိ သမ္ပန္နံ ဟောတိ ။ န မရိယာဒသမ္ပန္နန္တိ န ကေဒါရမရိယာဒါဟိ သမ္ပန္နံ။ န မဟပ္ဖလန္တိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ ဝိပါကဖလဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

သမ္ပန္နေတိ ပရိပုဏ္ဏေ သမ္ပတ္တိယုတ္တေ။ ပဝုတ္တာ ဗီဇသမ္ပဒါတိ သမ္ပန္နံ ဗီဇံ ရောပိတံ။ ဒေဝေသမ္ပာဒယန္တမှီတိ ဒေဝေ သမ္မာ ဝဿန္တေ။ အနီတိသမ္ပဒါ ဟောတီတိ ကီဋကိမိအာဒိပါဏကဤတိယာ အဘာဝေါ ဧကာ သမ္ပဒါ ဟောတိ။ ဝိရူဠှီတိ ဝဍ္ဎိ ဒုတိယာ သမ္ပဒါ ဟောတိ။ ဝေပုလ္လန္တိ ဝိပုလဘာဝေါ တတိယာ သမ္ပဒါ ဟောတိ။ ဖလန္တိ ပရိပုဏ္ဏဖလံ စတုတ္ထီ သမ္ပဒါ ဟောတိ။ သမ္ပန္နသီလေသူတိ ပရိပုဏ္ဏသီလေသု။ ဘောဇနသမ္ပဒါတိ သမ္ပန္နံ ဝိဝိဓဘောဇနံ။ သမ္ပဒါနန္တိ တိဝိဓံ ကုသလသမ္ပဒံ။ ဥပနေတီတိ သာ ဘောဇနသမ္ပဒါ ဥပနယတိ။ ကသ္မာ? သမ္ပန္နဉှိဿ တံ ကတံ၊ ယသ္မာဿ တံ ကတကမ္မံ သမ္ပန္နံ ပရိပုဏ္ဏန္တိ အတ္ထော။ သမ္ပန္နတ္ထူဓာတိ သမ္ပန္နော အတ္ထု ဣဓ။ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နောတိ တီဟိ ဝိဇ္ဇာဟိ စ ပဉ္စဒသဟိ စရဏဓမ္မေဟိ စ သမန္နာဂတော။ လဒ္ဓါတိ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော စိတ္တဿ သမ္ပဒံ အဝေကလ္လပရိပုဏ္ဏဘာဝံ လဘိတွာ။ ကရောတိ ကမ္မသမ္ပဒန္တိ ပရိပုဏ္ဏကမ္မံ ကရောတိ။ လဘတိ စတ္ထသမ္ပဒန္တိ အတ္ထဉ္စ ပရိပုဏ္ဏံ လဘတိ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒန္တိ ဝိပဿနာဒိဋ္ဌိံ။ မဂ္ဂသမ္ပဒန္တိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂံ။ ယာတိ သမ္ပန္နမာနသောတိ ပရိပုဏ္ဏစိတ္တော ဟုတွာ အရဟတ္တံ ယာတိ။ သာ ဟောတိ သဗ္ဗသမ္ပဒါတိ သာ သဗ္ဗဒုက္ခေဟိ ဝိမုတ္တိ သဗ္ဗသမ္ပဒါ နာမ ဟောတီတိ။

၅။ ဒါနူပပတ္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၅။ ပဉ္စမေ ဒါနူပပတ္တိယောတိ ဒါနပစ္စယာ ဥပပတ္တိယော။ ဒဟတီတိ ဌပေတိ။ အဓိဋ္ဌာတီတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဘာဝေတီတိ ဝဍ္ဎေတိ။ ဟီနေ ဝိမုတ္တန္တိ ဟီနေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု ဝိမုတ္တံ။ ဥတ္တရိ အဘာဝိတန္တိ တတော ဥတ္တရိမဂ္ဂဖလတ္ထာယ အဘာဝိတံ။ တတြူပပတ္တိယာ သံဝတ္တတီတိ ယံ ဌာနံ ပတ္ထေတွာ ကုသလံ ကတံ၊ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တနတ္ထာယ သံဝတ္တတိ။ ဝီတရာဂဿာတိ မဂ္ဂေန ဝါ သမုစ္ဆိန္နရာဂဿ သမာပတ္တိယာ ဝါ ဝိက္ခမ္ဘိတရာဂဿ။ ဒါနမတ္တေနေဝ ဟိ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တိတုံ န သက္ကာ၊ ဒါနံ ပန သမာဓိဝိပဿနာစိတ္တဿ အလင်္ကာရပရိဝါရံ ဟောတိ။ တတော ဒါနေန မုဒုစိတ္တော ဗြဟ္မဝိဟာရေ ဘာဝေတွာ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဝီတရာဂဿ နော သရာဂဿာ’’တိ။

၆။ ပုညကိရိယဝတ္ထုသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၆။ ဆဋ္ဌေ ပုညကိရိယာနိ စ တာနိ တေသံ တေသံ အာနိသံသာနံ ဝတ္ထူနိ စာတိ ပုညကိရိယဝတ္ထူနိ။ ဒါနာဒီနဉှိ လက္ခဏေ စိတ္တံ ဌပေတွာ ‘‘ဧဝရူပံ နာမ အမှေဟိ ဒါနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သီလံ ရက္ခိတဗ္ဗံ၊ ဘာဝနာ ဘာဝေတဗ္ဗာ’’တိ သတ္တာ ပုညာနိ ကရောန္တိ။ ဒါနမေဝ ဒါနမယံ၊ ဒါနစေတနာသု ဝါ ပုရိမစေတနာတော နိပ္ဖန္နာ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာ ဒါနမယံ သီလာဒီဟိ သီလမယာဒီနိ ဝိယ။ သေသဒွယေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပရိတ္တံ ကတံ ဟောတီတိ ထောကံ မန္ဒံ ကတံ ဟောတိ။ နာဘိသမ္ဘောတီတိ န နိပ္ဖဇ္ဇတိ။ အကတံ ဟောတီတိ ဘာဝနာယယောဂေါယေဝ အနာရဒ္ဓါ ဟောတီတိ အတ္ထော။ မနုဿဒေါဘဂျန္တိ မနုဿေသု သမ္ပတ္တိရဟိတံ ပဉ္စဝိဓံ နီစကုလံ။ ဥပပဇ္ဇတီတိ ပဋိသန္ဓိဝသေန ဥပဂစ္ဆတိ၊ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တတီတိ အတ္ထော။ မတ္တသော ကတန္တိ ပမာဏေန ကတံ၊ ထောကံ န ဗဟု။ မနုဿသောဘဂျန္တိ မနုဿေသု သုဘဂဘာဝံ တိဝိဓကုလသမ္ပတ္တိံ။ အဓိမတ္တန္တိ အဓိကပ္ပမာဏံ ဗလဝံ ဝါ။ အဓိဂဏှန္တီတိ အဘိဘဝိတွာ ဂဏှန္တိ၊ ဝိသိဋ္ဌတရာ ဇေဋ္ဌကာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။

၇။ သပ္ပုရိသဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၇။ သတ္တမေ သုစိန္တိ ပရိသုဒ္ဓံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဒေတိ။ ပဏီတန္တိ ရသူပပန္နံ။ ကာလေနာတိ ယုတ္တပတ္တကာလေန။ ကပ္ပိယန္တိ ယံ ကပ္ပိယံ၊ တံ ဒေတိ။ ဝိစေယျ ဒေတီတိ ‘‘ဣမဿ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ ဘဝိဿတိ၊ ဣမဿ န မဟပ္ဖလ’’န္တိ ဧဝံ ပဋိဂ္ဂါဟကပရိယေသနဝသေန ဒါနံ ဝါ ပဏိဓာယဝသေန ဒါနံ ဝါ ဝိစိနိတွာ ဒေတိ။

၈။ သပ္ပုရိသသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၈။ အဋ္ဌမေ အတ္ထာယာတိ အတ္ထတ္ထာယ။ ဟိတာယ သုခါယာတိ ဟိတတ္ထာယ သုခတ္ထာယ။ ပုဗ္ဗပေတာနန္တိ ပရလောကဂတာနံ ဉာတီနံ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ အနုပ္ပန္နေ ဗုဒ္ဓေ စက္ကဝတ္တိရာဇာနော ဗောဓိသတ္တာ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ လဗ္ဘန္တိ၊ ဗုဒ္ဓကာလေ ဗုဒ္ဓါ စေဝ ဗုဒ္ဓသာဝကာ စ။ ယထာဝုတ္တာနဉှိ ဧတေသံ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ သံဝတ္တန္တိ။ ဗဟုန္နံဝတ အတ္ထာယ၊ သပ္ပညော ဃရမာဝသန္တိ သပ္ပညော ဃရေ ဝသန္တော ဗဟူနံ ဝတ အတ္ထာယ ဟောတိ။ ပုဗ္ဗေတိ ပဌမေဝ။ ပုဗ္ဗေကတမနုဿရန္တိ မာတာပိတူနံ ပုဗ္ဗကာရဂုဏေ အနုဿရန္တော။ သဟဓမ္မေနာတိ သကာရဏေန ပစ္စယပူဇနေန ပူဇေတိ။ အပစေ ဗြဟ္မစာရယောတိ ဗြဟ္မစာရိနော အပစယတိ၊ နီစဝုတ္တိတံ နေသံ အာပဇ္ဇတိ။ ပေသလောတိ ပိယသီလော။

၉။ အဘိသန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၉။ နဝမေ ဒါနာနီတိ စေတနာဒါနာနိ။ အဂ္ဂညာနီတိအာဒီနံ အတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောယေဝ။

၁၀။ ဒုစ္စရိတဝိပါကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၄၀။ ဒသမေ ပါဏာတိပါတောတိ ပါဏာတိပါတစေတနာ။ သဗ္ဗလဟုသောတိ သဗ္ဗလဟုကော။ အပ္ပာယုကသံဝတ္တနိကောတိ တေန ပရိတ္တကေန ကမ္မဝိပါကေန အပ္ပာယုကော ဟောတိ၊ ဒိန္နမတ္တာယ ဝါ ပဋိသန္ဓိယာ ဝိလီယတိ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခန္တမတ္တေ ဝါ။ ဧဝရူပေါ ဟိ န အညဿ ကဿစိ နိဿန္ဒော၊ ပါဏာတိပါတဿေဝ ဂတမဂ္ဂေါ ဧသောတိ။ ဘောဂဗျသနသံဝတ္တနိကောတိ ယထာ ကာကဏိကာမတ္တမ္ပိ ဟတ္ထေ န တိဋ္ဌတိ၊ ဧဝံ ဘောဂဗျသနံ သံဝတ္တေတိ။ သပတ္တဝေရသံဝတ္တနိကော ဟောတီတိ သဟ သပတ္တေဟိ ဝေရံ သံဝတ္တေတိ။ တဿ ဟိ သပတ္တာ စ ဗဟုကာ ဟောန္တိ။ ယော စ နံ ပဿတိ၊ တသ္မိံ ဝေရမေဝ ဥပ္ပာဒေတိ န နိဗ္ဗာယတိ။ ဧဝရူပေါ ဟိ ပရဿ ရက္ခိတဂေါပိတဘဏ္ဍေ အပရာဓဿ နိဿန္ဒော။

အဘူတဗ္ဘက္ခာနသံဝတ္တနိကော ဟောတီတိ အဘူတေန အဗ္ဘက္ခာနံ သံဝတ္တေတိ၊ ယေန ကေနစိ ကတံ တဿေဝ ဥပရိ ပတတိ။ မိတ္တေဟိဘေဒနသံဝတ္တနိကောတိ မိတ္တေဟိ ဘေဒံ သံဝတ္တေတိ။ ယံ ယံ မိတ္တံ ကရောတိ၊ သော သော ဘိဇ္ဇတိယေဝ။ အမနာပသဒ္ဒသံဝတ္တနိကောတိ အမနာပသဒ္ဒံ သံဝတ္တေတိ။ ယာ သာ ဝါစာ ကဏ္ဋကာ ကက္ကသာ ကဋုကာ အဘိသဇ္ဇနီ မမ္မစ္ဆေဒိကာ၊ ဂတဂတဋ္ဌာနေ တမေဝ သုဏာတိ၊ မနာပသဒ္ဒသဝနံ နာမ န လဘတိ။ ဧဝရူပေါ ဖရုသဝါစာယ ဂတမဂ္ဂေါ နာမ။ အနာဒေယျဝါစာသံဝတ္တနိကောတိ အဂ္ဂဟေတဗ္ဗဝစနတံ သံဝတ္တေတိ၊ ‘‘တွံ ကသ္မာ ကထေသိ၊ ကော ဟိ တဝ ဝစနံ ဂဟေဿတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အာပဇ္ဇတိ။ အယံ သမ္ဖပ္ပလာပဿ ဂတမဂ္ဂေါ။ ဥမ္မတ္တကသံဝတ္တနိကော ဟောတီတိ ဥမ္မတ္တကဘာဝံ သံဝတ္တေတိ။ တေန ဟိ မနုဿော ဥမ္မတ္တော ဝါ ခိတ္တစိတ္တော ဝါ ဧဠမူဂေါ ဝါ ဟောတိ။ အယံ သုရာပါနဿ နိဿန္ဒော။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋမေဝ ကထိတန္တိ။

ဒါနဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။